Kalpasutra Part 02 Sthanakvasi Gujarati

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 151

ગૌતમસ્વામીકો દેવશર્મ બ્રાહ્મણ કો પ્રતિબોધિત કરને કે લિયે નજદીક કે ગાંવમેં ભેજને કા વર્ણન
મળનો અથs_“તે જ ઈત્યાદિ. તે કાળ અને તે સમયે ભગવાન મહાવીરે પોતાને નિવણકાળ નજીક આ જાણી “ઇન્દ્રભૂતિને મારા ઉપર અથાગ પ્રેમ છે, અને તેને લીધે, તેનું કેવળજ્ઞાન અવરોધાઈ જશે” એમ વિચારી ગૌતમ સ્વામીને તે દિવસે સાંજે દેશમાં બ્રાહ્મણને પ્રતિબંધ કરવા મોકલી દીધા. આ દેવશર્મા બ્રાહ્મણ, નજીકના ગામમાં રહેતે હતો. અને તે મેક્ષ પથિક તેમજ સત્યને ગ્રહણ કરવાવાળા જણાતો હતો. શ્રમણ ભગવાન મહાવીર ત્રીસ વર્ષ ગ્રહસ્થાવાસમાં રહ્યા. બાર વર્ષથી કંઈક અધિક–અર્થાત બાર વર્ષ સાડા છ માસ છવાસ્થ–પર્યાયમાં રહ્યા. ત્રીસ વર્ષમાં કાંઈક ઓછા કેવલી પર્યાયમાં વિચર્યા. આવી રીતે બેંતાલીશ વર્ષ સાધુપર્યાયમાં રહ્યા અને સમગ્ર રીતે બેંતેર વર્ષનું આયુષ્ય પૂર્ણ કર્યું. ત્યારબાદ વેદનીય, આયુષ્ય, નામ અને ગોત્રકમ ક્ષીણ થતાં, અવસર્પિણી કાળના દુષમસુષમા આરાને ઘણો ખરો ભાગ વ્યતીત થતાં ત્રણ વર્ષ અને સાડા આઠ માસ બાકી રહેતાં, પાવાપુરીમાં, હસ્તીપાલ રાજાની જુની કરશાળા-દાણુશાળામાં, બેંતાલીસમા માસામાં અને ચતુર્માસના સાતમા પખવાડિયામાં, કારતક વદ અમાવાસ્યી (ગુજરાતી આસો વદી અમાસ-દીવાળી)ની છેલ્લી અર્ધરાત્રીએ, એકલા નિર્જલ બેલાનું તપશ્ચરણ કરીને, પર્યક–પલાંઠી આસનવાળીને ભગવાન વિરાજ્યા. દુઃખ વિપાક નામના સૂત્રના દશ અધ્યયન અને સુખવિપાક સૂત્રના દશ અધ્યયનનું પ્રવચન કર્યા બાદ, તથા અણપૂછાએલ છત્રીસ પ્રશ્નોના ઉત્તર આપ્યા પછી, છપ્પન અધ્યયનનું ફરમાન કર્યા બાદ, “પ્રધાન’ નામના મરુદેવના અધ્યયનનું પ્રવચન ચાલતું હતું તેવામાં, ભગવાન કાળધર્મ પામ્યા. કાળધર્મ પામતાં સંસારથી નિવૃત્ત થયા; પુનરાગમન રહિત બન્યા. ઉર્ધ્વગતિ કરી ગયા. જન્મ જરા અને મરણના બંધનથી રહિત થઈ સિદ્ધ, બુદ્ધ, મુકત, પરિનિવૃત, અને સર્વદુઃખના અંતકારી થયા, પરમશાંતિ ને પામી સમસ્ત દુઃખોથી રહિત બન્યા. તે કાળ અને તે સમયે “ચંદ્રનામનું બીજ વરસ ચાલતું હતું. તેમાં પ્રીતિવર્ધન માસ હતો. અને નંદિવર્ધન નામનું પખવાડિયું હતું “અગ્નિવેશ્ય” અથવા ઉપશમ” નામને દિવસ હતે. દેવાનંદા અથવા “નિરતિ’ નામની રાત્રી હતી. “અ” નામને લવ હતા. “મુહૂત” નામને પ્રાણ હતો “સિદ્ધ' નામનું સ્તક હતું. “નામ” નામનું કારણ હતું. “સર્વાર્થસિદ્ધ’ નામનું મુહૂર્ત હતું, અને સ્વાતિ નક્ષત્રને ચંદ્રમા સાથે યોગ વરતી રહ્યો હતે. જે રાત્રિએ શ્રમણ ભગવાન મહાવીર નિર્વાણ પામ્યા, તે રાત્રીએ ઘણા દેવદેવીઓના આવાગમનને લીધે દેવ-પ્રકાશ થવા પામ્યો હતો.
આ ઉપરાંત દેવનો મેળો જામ્યો હતે. દેવોના કલકલાટની સાથે ઘણી ભીડ પણ જામી હતી. (સૂ૦ ૧૧૫)
શ્રી કલ્પ સૂત્રઃ ૦૨
૧૩૪