Book Title: Kalpasutra Part 02 Sthanakvasi Gujarati
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
જંબૂસ્વામી કે પરિચય કા વર્ણન
જંબુસ્વામીના પરિચય
મૂળના અથ રાશિદું' ઇત્યાદિ. રાજગૃહી નગરીમાં ઋષભદત્ત શેઠને ધારિણી નામની ભાર્યો હતી. તેને જબૂ નામના એક પુત્ર હતા, તે પાંચમા દેવલાકથી આવ્યા હતા. સેાળ વષઁની ઉમરે તેણે સુધર્માસ્વામીની પાસે ધમ સાંભળ્યા. આ સાંભળી તેને પ્રતિધ થયા. પ્રતિમાધ થતાં તેમણે શીલવ્રત અંગીકાર કર્યુ” ને સાથે સાથે સમ્યક્ત્ત્વને પણ ધારણ કર્યાં. માતા-પિતાના પ્રબલ આગ્રહથી તેમણે આઠ કન્યાઓ સાથેનું પાણિગ્રહણ કર્યુ. પ્રથમ રાત્રીએ પણ તે આવી સ્નેહાલ અને સુંદર પત્નીાના પ્રેમથી મેાહિત ન થયા. તેમણે આખ રાત પ્રશ્નોત્તરી કરી આઠે સ્ત્રીઓને વૈરાગ્યની ભાવના જાગૃત કરી.
આ વખતે તેમના ઘરમાં ચારસે નવાણુ' ચારા દાખલ થયા. આ ચારેના ઉપરી પ્રભવ નામના મેટ ચાર હતો, તેને પણ જ ંબૂએ એધ આપી વૈરાગ્યવાન બનાવ્યા. ત્યારબાદ બીજે દિવસે પાંચસેા ચાર, આઠ પોતાની પત્નીએ, તેમના માિિપતાએ તથા પેાતાનાં માતિષતા સાથે એમ કુલ મળી જમ્મૂ શિખે પાંચસેા સત્તાવીશ જણે દીક્ષા ગ્રહણુ કરી. દીક્ષા લેતા પહેલાં પોતાની પાસે નવાણું કરાડ સાનૈયા હતા, તેના પણ પરિત્યાગ કર્યાં. આ ધનના ત્યાગ કરી સુધર્માં સ્વામી પાસે આવી સ`જણાએ અણુગાર ધર્માંને અપનાવ્યો.
જબુસ્વામી સેળ વગૃહસ્થાશ્રમમાં, વીસ વર્ષોં છદ્મસ્થ અવસ્થામાં ને ચાલીસ વર્ષ કેવલી અવસ્થામાં રહ્યા હતા. કુલ એંસી વર્ષોંનું આયુષ્ય પૂરૂ કરી પ્રભવઅણુગારને પાતાની પાટે સ્થિત કરી નિર્વાણ પધાર્યા. વીર નિર્વાણુ બાદ ચાસઠમે વર્ષે તે મુક્તિપદને પામ્યા ને તેમની વાણીનું સ્થાન પ્રભવ નામના અણુગારને સોંપાયું. જ ખૂસ્વામી મેક્ષ પધારતાં દશ સ્થાનાના વિચ્છેદ થયા. જે નીચે પ્રમાણે છે–(૧) મનઃ પ`વજ્ઞાન, (૨) પરમ અવિધિજ્ઞાન, (૩) પુલાકલબ્ધિ, (૪) આહારક શરીર, (૫) ક્ષપકશ્રેણી, (૬) ઉપશમશ્રેણી, (૭) જિનકલ્પ, (૮) ત્રણ ચારિત્ર, (૯) કેવલજ્ઞાન, (૧૦) મેાક્ષ.
દશ સ્થાને સાથે ખતાવતી એ ગાથાઓ અહિં વણી લેવામાં આવી છે——
बारस वरिसेहिं गोयमु सिद्धो वीराउ वीसइ सुहम्मो । चउसट्ठीए जंबू, बुच्छिन्ना तत्थ दसठाणा ॥ १ ॥
શ્રી કલ્પ સૂત્ર : ૦૨
મળ પમોદિ પુજાપ, બાળ, વવા, ઉસમે, જ્જે संजमतिग केवल सिज्झणा य जंबुम्मि बुच्छिन्ना ॥ २॥ इति ।
અર્થાત્ શ્રીવીર નિર્વાણથી ખાર વર્ષ ગૌતમ, ત્રીસ વર્ષોં વીતતાં સુધર્મા અને ચાસઢ વર્ષ વીતતાં જ ખૂનુ નિર્વાણુ થયું. તે પછી નીચે જણાવેલા દશ સ્થાનકા લાપ થઈ ગયાં.
જંબૂ સ્વામી બાદ લાપ થયેલ સ્થાનકા (૧) મનઃ પવજ્ઞાન, (૨) પરમ અવધિજ્ઞાન, (૩) પુલાકલબ્ધિ, (૪) આહારક શરીર, (૫) ક્ષપકશ્રેણી, (૬) ઉપશમશ્રેણી, (૭) જિનકલ્પ, (૮) ત્રણ સંયમ (૯) કેવલજ્ઞાન, (૧૦) મુક્તિ. (સૂ॰૧૨૦)
૧૪૪
