Book Title: Kalpasutra Part 02 Sthanakvasi Gujarati
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
પ્રભવસ્વામી કે પરિચય કા વર્ણન
મૂલને અં- સિઝિંજૂસમિમ્મિ ' ઇત્યાદિ જ ધ્રૂસ્વામી મેક્ષ પધારતાં, પ્રભવસ્વામી તેમની પાટે બિરાજ્યા તેમની ઉત્પત્તિ કેવી રીતે છે તે જણાવે છે. વિંધ્ય પર્વતની પાસે જયપુર નામે નગર હતું. ત્યાં વિન્ધ્યક નામે રાજા હતા. તેને બે પુત્રા હતા. તેમાંના એક જયેષ્ઠપ્રભવ કહેવાતા, અને બીજા કનિષ્ઠપ્રભવ કહેવાતા. કોઈપણ કારણ વશાત્ ગુસ્સે થઈને જયેષ્ડપ્રભવે જયપુર નગરથી બહાર નીકળી વિન્ધ્યાચલ પહાડના એક વિષમ સ્થાનમાં એક નવું ગામ વસાવી, તે ત્યાં રહ્યો. ત્યાં તેણે ચારી ડાકુ અને ધાડ આદિ વડે આજીવિકા કરવા માંડી. એક વાર તેણે સાંભળ્યું કે, રાજગૃહ નગરીમાં ઋષભદત્ત નામના શેઠ રહે છે. તેને એક પુત્ર છે, જેનું નામ જ બૂકુમાર છે. તેનું લગ્ન આઠ સર્વશ્રેષ્ઠ કુમારીકાઓ સાથે થયેલ છે. આ આઠ કુમારીકાઓ ઘણા ધનાઢય પિતાની પુત્રીઓ છે. તેઓ નવ્વાણુ કરાડ સેાનામહારા દાયજામાં લાવેલ છે. આ ઉપરાંત દર-દાગીનાના તા કોઇ આરો—તારા નથી ! એવુ અઢળક દ્રવ્ય તે પેાતાના પિયરથી લાવી છે,
આવું સાંભળી, પ્રભવચાર પેતાના ચારસે નવ્વાણું ચાર સાથી સાથે રાજગૃહનિગરીમાં આવી પહોંચ્યા. ચેરી કરવાના ઈરાદાથી, તે જ બ્રૂકુમારના ઘરમાં પ્રવેશ્યા. તેણે અવસ્થાપિની વિદ્યાની પ્રાપ્તિ કરી હતી. તેથી ઘરના સર્વાં માણુસાને નિદ્રાધીન કરી નાખ્યા. પરંતુ જમ્મૂ કુમાર, ભાવ સાધુ થઈ ચુકયા હતા તેથી તેની ઉપર આ વિદ્યાની અસર ન થઈ. તેથી તેએ જાગતા રહ્યા. તેના જાગવાથી, તેમની આઠ ભાર્યાઓ પણ જાગતીજ રહી. ત્યારખાદ પ્રભવ ચાર તમામ સેાના મહારે ભેગી કરી ગાંસડીમાં બાંધી, પેાતાના સાથીઓ સાથે રવાના થવા તૈયાર થયા તે વખતે તે જમ્મૂ કુમારે નમસ્કાર મંત્રના પ્રભાવ વડે, તેને ઉભે સ્થિર કરી દીધા. એવા ઉભેા રાખી દીધા કે ત્યાંથી ચસકી પશુ શકયેા નહિ ! પ્રભવ સ્ત ંભિત થતાં, તે અચએ પામ્યા, ને તેને કાંઈ સૂઝ પડી નહીં. તેની આવી દશા જોઇ, જમ્મૂકુમાર હસ્યા. તેમનુ હાસ્ય જોઈ તે ખેલી ઉઠયા કે ‘હે ભાગ્યવાન ! મારી અવસ્થાપિની વિદ્યા નકામી થઈ ગઈ! તે વિદ્યાએ આપની ઉપર અસર કરી નહીં પર ંતુ ઉલટું હું સ્ત...ભિત થઇ ગયા ! આથી જણાય છે કે, આપ કોઈ અદૂભુત વ્યક્તિ લાગે છે ! આપ મહેરબાની કરી મને તે ‘તંભની’ વિદ્યા આપે. તેના બદલામાં હું આપને મારી ‘અવસ્વાપિની’ વિદ્યા
શીખવી દઉં !
પ્રભવનું આવું કથન સાભળી જંબૂ કુમાર ખેલ્યા. ‘આ લૌકિક વિદ્યાએ અધેગતિનું કારણ છે. તારી વિદ્યાના પ્રભાવ મારી ઉપર પડયા નહીં અને મારી વિદ્યાએ તારી પર અસર પાડી ! આમાં કોઈ અલૌકિકતા નથી, પણ નમસ્કાર મંત્રને પ્રભાવ છે ! આવું કહી જ બૂકુમારે, પ્રભવને ચારિત્ર ધના ઉપદેશ આપ્ચા. આ ઉપદેશ સાંભળી, પ્રભવ આદિ સર્વે ચારાના મનમાં વિરતિ ભાવ ઉત્પન્ન થયા. બીજે દિવસે જ બ્રૂકુમાર સાથે, આ પાંચસે ચારોએ સુધર્મા-સ્વામી પાસે દીક્ષા ગ્રહણ કરી. જણૢસ્વામીની મુક્તિમાદ, પ્રભવ સ્વામી તેમની પાટે આવ્યા. તેઓ કલ્પવૃક્ષ સમાન ભવ્ય જીવેાના મનારથે પૂરા કરવા લાગ્યા. શ્રુતજ્ઞાનરૂપી કિરણા વડે, મિથ્યાત્વરૂપી અંધકારને નાશ
શ્રી કલ્પ સૂત્ર : ૦૨
૧૪૬
