Kalpasutra Part 02 Sthanakvasi Gujarati

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 130

અમૂર્ત હોય તે તમારા મત પ્રમાણે તે મૂર્ત કાર્યોને ઉત્પન્ન કરી શકતા નથી. જે મૂર્ત હોય તો પછી તે કર્મ જ છે. એજ વાતને મનમાં લઈને કહે છે-“1 વસ્તુ” ઇત્યાદિ
ઘટપટ આદિ કોઈ પણ કાર્ય કારણવિના ઉત્પન્ન થઈ શકતાં નથી. કારણથી જ કોઈ કાર્ય ઉત્પન્ન થાય છે. તેથી જીવન રાજા થવું આદિ વિચિત્ર કાર્યોનું કારણ કમને સ્વીકારવું જોઈએ. આ પ્રમાણે કમની સત્તા સિદ્ધ કરીને હવે મૂર્ત કર્મ અને અમૃત જીવન સંબંધ યુકિતથી સિદ્ધ કરે છે-“મા” ઈત્યાદિ
જેમ મૂર્ત ઘડાનો અમૂર્ત આકાશની સાથે સંબંધ હોય છે, એ જ પ્રમાણે મૂત કમને અમૂર્ત જીવની સાથે સંબંધ સમજી લેવું જોઈએ. અથવા જેમ વિવિધ પ્રકારના મૃત મઘોના દ્વારા જીવન ઉપધાત. (વિરૂપતા આદિ દોષોની ઉત્પત્તિ થવાથી હાની) થાય છે. કહ્યું પણ છે
वैरुप्यं व्याधिपिण्डः स्वजनपरिभवः कार्यकालातिपातो, विद्वेषो ज्ञाननाशः स्मृतिमतिहरणं विप्रयोगश्च सद्भिः । पारुष्यं नीचसेवा कुल-बल-तुलना धर्मकामार्थहानिः,
कष्ट भोः ! पोडशेते निरुपचयकरा मद्यपानस्य दोषाः ।। इति । ટલે કે મદિરા પીવાથી આ સોળ હાનિકારક દોષ ઉત્પન્ન થાય છે. (૧) વિરૂપતા (ર) વિવિધ પ્રકારની વ્યાધિઓ (૩) સ્વજને દ્વારા તિરસ્કાર (૪) કાર્ય કાળની બરબાદી (૫) વિષ (૬) જ્ઞાનને નાશ (૭) સ્મરણ શકિત અને બુદ્ધિની હાનિ (૮) સજજનથી વિખૂટાપણું (૯) કઠોરપણું (૧૦) નીચ લોકોની સેવા (૧૧) કુળ, (૧૨) બળ, (૧૩) તુલના (૧૪) ધર્મ, (૧૫) કામ અને (૧૬) અર્થની હાની બીજી પણ કહે છે કે
श्रूयते च ऋषिमंद्यात् प्राप्तज्योतिमहातपाः । स्वर्गाङ्गनाभिराक्षिमो मूर्खचनिधनं गतः ॥१॥ कि चेह बहुनोक्तेन प्रत्यक्षेनैव दृश्यते ।
दोषोऽस्य वर्नमानेऽपि तथा भाण्डनलक्षणः ॥२॥ इति । એટલે કે-સાંભળવામાં આવે છે કે જ્ઞાન-યોતિ પ્રાપ્તઅને મહા તપસ્વી ઋષિ પણ મદીરા પાનને કારણે અપ્સરાઓથી અભિભૂત થઈને મુખ મનુષ્યની જેમ તને કેળીયે બન્યા છે. | ૧ |
આ વિષે વધારે કહેવાથી શો લાભ? મદિરાપાનની બુરાઈ તો વર્તમાન કાળમાં પણ પ્રત્યક્ષ દેખાય છે. શરાબી બધે નિંદાય છે. (નોંધઃ-આ વિષયમાં વિશેષ જિજ્ઞાસા ધરાવનારે પૂજ્ય આચાર્ય શ્રી ધારીલાલજી મહારાજે રચેલ
આચારમણિ મંજૂષા”નામની ટીકાવાળા દશવૈકાલિક સૂત્રના પાંચમાં અધ્યનના બીજા ઉદેશની “સુવા મi વાવિ ઈત્યાદિ છત્રીસમી આદિ ગાથાઓની વ્યાખ્યા જોઈ લેવી જોઈએ.—પ્રકાશક) તથા જેમ વિવિધ પ્રકારની મૂર્ત ઔષધિઓથી
શ્રી કલ્પ સૂત્ર: ૦૨
૧૧૩