Kalpasutra Part 02 Sthanakvasi Gujarati

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 116

આશ્ચર્યદશક (અચ્છેરા ૧૦) કા વર્ણન
શ્રમણ ભગવાન મહાવીરની વાણી ઉપરના એ લક્ષ્યાંકાને પ્રાપ્ત કરી શકી ન હતી, તેનુ કારણ, ત્રણ રીતે જણાય છે. પહેલુ કારણ એ કે ચેાથા આરાના કાલનું પ્રાબલ્ય પુરૂ થયું હતું. પાંચમાં આરાના કાલના પ્રભાવ જામતા હતા. તેથી કાલના પ્રભાવે પશુ દુભ ખેાધીપણું આવ્યુ હાય ? બીજું કારણ તે વખતના જીવાની લાયકાત પશુ તૈયાર ન હાય ! જ્યાં ઉપાદાન ન જાગ્યુ. હાય, ત્યાં પ્રચંડ નિમિત્તો પણ શુ કરી શકે ? જીવાની ભૂમિકા વિરાગીપણાને ચેાગ્ય ન થવાને કારણે, ભગવાનનું બાધબીજ ક્ષારરૂપી ભૂમિકામાં પડવાથી, તે ખીજ મળી ગયું. વળી આ જીવાને, મહારના પુણ્યબંધ પ્રમલ નહિ હાવાને કારણે પણ, આ જીવાને, વિરતી દશાવાળા સંચાગા પણ, કદાચ ઉપલબ્ધ ન થઈ શકયા હાય, ત્રીજુ કારણ ત્યાં રહેલા જીવાની ભવસ્થિતિ નહિ પાકી હાય. ગમે તે કારણેા અ ંતર્ભૂત કામ કરી રહ્યા હાય પણ એક વાત તેા સાબીત થાય છે કે મહાવીરની પ્રથમ વાણી, અસરકારક બની નહી! આ ઘટનાને અસંભવિત ચેથા ‘આશ્ચય' તરીકે શાસ્ત્રોમાં ગણવામાં આવ્યું છે.
તીર્થંકરાની વાણી અને દેશનાના વિચાર પ્રવાહ, એટલા બધા અમેધ હોય છે કે, તેનું શ્રવણ થતાં ભવ્ય જીવા અદૃશ્ય સંયમ અને વિશ્તીપણાને અંગિકાર કરે છે. જેમ અષાઢ માસના વરસાદ એકધારા વરસી, પૃથ્વીની અંદર પોતાના જલ પ્રવાહ દાખલ કરી દે છે, તેમ ભગવાન તીર્થંકરની વાણી પણુ, તાતી તેજવતી હાઈ અશુભ વિચારા ને ક્ષણ વારમાં પલ્ટાવી નાખે છે. ને સંસારના ભાવાને ફગાવવામાં ભવ્ય જીવને સહાયક બને છે.
દશ આશ્ચર્ય રૂપ ઘટનાએમાં આ ચેાથી આશ્ર્વરૂપ ઘટના છે, જેને જૈનશાસ્ત્રોમાં ' અચ્છેરા ' કહેવામાં આવે છે. આ દશ અચ્છેરાએ નીચે પ્રમાણે છે- (૧) પહેલું અચ્છેરૂ` એકે ભગવાન મહાવીર ને ઉપસર્ગો થયા. આવા ઉપસર્વાં કેાઈ પણ તીથ' કરીને થયા હોય તેમ જણાતું નથી. તેથી તે આશ્ચયભૂત ગણાય છે, અને એ તીવ્ર ક્રમ`બંધનનુ પરિણામ છે. (૨) બીજું અચ્છેરૂ એ કે ભગવાનનું ગર્ભકાળ દરમ્યાન હરણુ થવુ' આવું આગમન તીર્થંકરાને હાવજ નહિ છતાં પણ તે થયું તેથી આશ્ચય ગણાયું. (૩) ત્રીજી સ્ત્રીનું તીર્થંકર પણે થવું. (૪) ચાથું અભાવિત પરિષદ્-ખાધના કુલ રિહત ખનેલી પહેલી પરિષદ્. (૫) પાંચમું શ્રી કૃષ્ણ મહારાજનું અપર કેકા ' નામની રાજધાની જે ઘાતકી ખંડમાં આવેલી છે ત્યાં જવુ, દ્વેદીનુ ત્યાં હરણ થયું હતું. વાસુદેવ પાતાની ભૂમિની સીમા કાઇ પણ કાલે વટાવી શકતા નથી. છતાં દ્રપદીને ત્યાંથી લાવવા માટે અને પાંડવાનું કામ કરવા માટે શ્રી કૃષ્ણરાજને ત્યાં જવુ પડયું હતુ (૬) છઠ્ઠું-ચંદ્ર અને સૂર્ય દેવે, પેાતાના અસલ સ્વરૂપે કંઈ પણુ વખતે તીથ કરેના સમવસરામાં આવતા જ નથી. છતા ભગવાન મહાવીરના સમવસરણમાં તેમનું આવવું થયું. (૭) સાતમું હરિવંશ કુલની ઉત્પત્તિ, જીગલિઆના એક યુગલને અહિં લાવી તેમાંથી થઈ, તે એક અચ્છેરા ભૂત વાત ખની. 1 (૮) આઠમું શફ્રેંન્દ્ર ને મારવા, ચમરેન્દ્ર મહાન ઉત્પાત મચાવ્યો, તે પણ એક આશ્ચય કારક ત્રીના છે ચમરેન્દ્ર નીચેની ધરતીના ધણી છે. અને શક્રેન્દ્ર પહેલાં દેવલાકના ધણી છે છતાં ચમરેન્દ્ર તેની સાથે યુદ્ધ કરવા તત્પર થયા. (૯) નવમું એકી સાથે એકજ સમયમાં એકસેા આઠ જીવા, સિદ્ધગતિને પામ્યા, તે પણુ આશ્ચય કારક ગણાય. (૧૦) દશમુ... આ શાસનમાં અસતિએની પૂજા જગતમાં થાય તેના ગુણ ગાન ગવાય ! તે એક અચ્છેરૂ છે. ભગવાન ત્યાંથી નીકળી. સમૃદ્ધ એવી પાવાપુરી નગરીમાં પધાર્યા. અહિંના રાજા સિ ંહસેન તે વખતે મહાબલવાન અને સર્વ પ્રકારના આયુધાથી સજ્જ એવા ગણાતા.તે નગરીમાં એક · મહાસેન' નામનું ઉદ્યાન હતું. તે પશુ બધા ઉદ્યાનામાં ઉચ્ચ શ્રેણીનું ગણાતું હતું (સ્૦ ૧૦૧)
શ્રી કલ્પ સૂત્ર : ૦૨
e