Book Title: Kalpasutra Part 02 Sthanakvasi Gujarati
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
અપૂર્વ આનંદની હેલી વરસતી હતી, છતાં શરીર સાથેનો પૂર્વ સંગ કઈ કઈ વાર ડોકીયું કાઢતાં છતાં આહારની ઈરછા પ્રગટ પણ થતી છતા તે ઈચ્છાને જ્ઞાનયોગ દ્વારા વિવેકથી શાંત પાડતા અને વિચારતા કે, કાળ જ્યારે પરિપકવ થશે ત્યારે જ આહારની જોગવાઈ આપોઆપ થઈ જશે! આ પ્રમાણે કાળ વ્યતીત થતાં છ મહિનામાં પાંચ દિવસ ઓછા રહેતાં ધનાવહ શેઠને ત્યાં આહાર અર્થે ભગવાનનું આગમન થયું ત્યારે તેમણે ઇચ્છિત વસ્તુઓ સમગ્રપણે એકત્ર થયેલી જોઇ. પરંતુ એક મુખ્ય વસ્તુનો અભાવ જોતાં તે પાછા વળવા લાગ્યા. આ વસ્તુ એ કે હૃદયને તીવ્ર ઉલ્લાસ. અને તે ઉલ્લાસની નિષ્ફળતાની પછવાડે અશુપાત. આ બંને ભાવે ભક્તિના પૂરક છે. જે ભક્તમાં પિતાના ઈષ્ટદેવને માટે હદયને ઉલ્લાસ ઉછળતું હોય તેનામાં આ બે વાનાં તે જરૂર હોવા ઘટે! ઉપરોક્ત ભાવ ભગવાને જ્યારે પાછા વળતી વખતે જો કે તરત જ પોતાનો અભિગ્રહ પૂરો થયેલ જોયો અને ભક્તને લુખ-સુકે આહાર વહોરી ભક્તના હૃદયના અને તેના સંસારનાં તીવ્ર બંધને તેડી નાખ્યાં તેમજ ભક્ત ચંદનબાળાને મરણના અસહ્ય બજામાંથી મુક્ત કરી. અગાધ દુઃખના ગર્તામાં ધકેલી દેનાર તેની કહેવાતી મૂલા માતાની નિંદા કરનાર લેકેને અટકાવી ચંદનબાળા બેલી કે, મારી માતાએ મને આ પ્રમાણે ન કર્યું હોત તો હું શી રીતે સાક્ષાત્ ભગવાનના દર્શન કરી શકત! અને આવું મારું ફેંકી દેવા લાયક તુછ ધાન્ય ભગવાનના કરપાત્રમાં શી રીતે પડત! આ બધે સંગ મેળવી આપનાર મારી મૂલા માતાને જેટલે ઉપકાર માનું એટલે થોડો છે ! આમ કહીને મૂલા શેઠાણીને ગદગદ કંઠે બાઝી પડી. (સૂ૦૯૫)
ચન્દનબાલા કે ચરિત્ર કા વર્ણન
મૂળનો અર્થ “' ઇત્યાદિ આ વખતે આકાશમાં દિવ્ય ઘોષણા સાંભળવામાં આવી કે “આ ચંદનબાળા શ્રમણ ભગવાન મહાવીરની પ્રથમ શિષ્યા થશે.” જેના હાથે ભગવાને આહાર ગ્રહણ કર્યો તે ચંદનબાળા કે હતી ? તેને સંક્ષેપ હેવાલ નીચે વર્ણવવામાં આવે છે—
કોઈ એક સમયે કૌશામ્બી નગરીના અધિપતિ રાજા શતાનીકે ચંપાનગરીના નાયક રાજા દધિવાહન ઉપર આક્રમણ કર્યું. તેને હરાવી ચંપાનગરીને લૂંટી લીધી, દધિવાહન રાજા રાજ્ય છોડી નાસી ગયા. ત્યારબાદ શતાનીક રાજને એક યોદ્ધો દધિવાહન રાજાની રાણી ધારિણી અને તેની પુત્રી વસુમતીને રથમાં બેસાડી કૌશામ્બી નગરી તરફ ઉપડી ગ. માર્ગમાં તેણે ધારિણી રાણીને કહ્યું કે, “હું તને મારી રાણી બનાવીશ.” આ સાંભળી શીલભંગના ભયથી રાણી જીભ કરડી મરી ગઈ. ધારિણી રાણીની આવી દશા જોઈ યોદ્ધાએ વિચાર કર્યો કે કદાચ વસુમતી પણ આ પ્રમાણે કરી બેસે છે ? આથી તેણે વસુમતીને કાંઈ પણ કહ્યું નહિ ને સીધી કોશામ્બી નગરીમાં લઈ જઈ તેને ચેક વચ્ચે ઉભી રાખી અને તેનું લિલામ કરી પૈસા ઉપજાવ્યા. આ વસુમતીનું વેચાણ એક વેશ્યાને ત્યાં થયું. કારણ કે તેણીએ વધારે મૂલ્યની આંકણી મૂકી હતી. આ દશ્ય જોઈ વસુમતીએ વેશ્યાને પ્રશ્ન કર્યો કે “હે માતા ! તમે કેણ છે અને કયા પ્રજનથી તમે મારી ખરીદી કરો છે ?” વેશ્યાએ આ સાંભળી પ્રત્યુત્તર આપે કે “હું ગણિકા છું અને પરપુરુના મનરંજન માટે તારી ખરીદી કરૂં છું.” ગણિકાનું આવું અનર્થકારી હદયવિદારક અને વજપાત
યશાજનક વચન સાંભળી વસુમતી હદયફાટ રૂદન કરવા લાગી. તેનું કપાત સાંભળી ત્યાં ઉભા રહેલા ધનાવહ શેઠ મનમાં વિચાર કરવા લાગ્યા કે આ કન્યા કેઈ ઉત્તમ રાજાની અથવા કેઈ શેઠની હોવી જોઈએ. જેથી આ આપત્તિનું પાત્ર ન થાય તે સારું એટલે આ વેશ્યાને ત્યાં ન વેચાય તે ઈચછવા યોગ્ય છે. એમ વિચારીને તે શેઠે
શ્રી કલ્પ સૂત્ર: ૦૨
૮૩
