Book Title: Kalpasutra Part 02 Sthanakvasi Gujarati
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
ભગવાન્ કે વિહાર સ્થાનોં કા વર્ણન
પ્રભુનું વિહારસ્થાન
મૂળના અથ. ચાર અવ' ઈત્યાદિ. ભગવાનનાં વિહાર સ્થાના શિલ્પકારોનીશાળાઓમાં, સભામાં, પ્રપાઓમાં, સૂની દુકાનેામાં, કારખાનાઓમાં, ઘાસની ગંજીએમાં, ધમ શાળાઓમાં, આરામગૃહમાં નગરમાં, મશાન ભૂમિમાં, સૂના ઘરોમાં,અને વૃક્ષેાની નીચે હતાં. આ સ્થાનેા અને એવાજ પ્રકારનાં અન્ય સ્થાનામાં, શ્રમણ ભગવાન મહાવીર, યતના પૂર્વ, અપ્રમત્ત દશા અને સમાધિમાં રહેતા હતા. આવા સ્થાનમાં, ભગવાનને અનેક પ્રકારના ઉપસર્ગો થતા હતા આ ઉપસર્ગા કેવા પ્રકારના હતા તે જણાવતાં શાસ્ત્રકાર કહે છે કે હલનચલન કરવાવાળા પ્રાણીએ અને પક્ષીઆપે।તાની રીતે તેમને કષ્ટ આપતા.
ભગવાન્ કે સમભાવ કા વર્ણન / ભગવાન કે વિહારસ્થાન કા વર્ણન
જંગલ અને આવા નિર્જન સ્થાનેાની મુલાકાત લેતી હલકી કોટીની સ્ત્રીખા, ભગવાનના દેદાર ઉપર મેાહ પામી, તેમને કષ્ટો ઉપજાવતી, સ્વરક્ષણને માટે હાથમાં કુહાડી લઈ ફરનાર ગ્રામજના મૌન ધારણ કરવાવાળા ભગવાન મહાવીરને ચેાર સમજી, તેમને કુહાડીના માર મારતા ભગવાન આ ગામડીયાએના કષ્ટો સહન કરી લેતા. આલેક અને પરલેક સબંધી પ્રિય અને અપ્રિય શબ્દોમાં વિવિધ પ્રકારના મહા ભયંકર રૂામાં ભાત ભાતની સુગંધ અને દુગન્ધામાં, અને તરેહતરેહના સ્પર્ધામાં રતિ અને અરતી લાવ્યા સિવાય મૌન રહીને ભગવાન સહન કર્યે જતા હતા. કાઈ કોઈ સૂના ઘરમાં રાત્રિના વખતે છૂપી રીતે કામભાગનુ સેવન કરવાવાળા જાર સ્ત્રી પુરુષો પણ આવતા. તેઓ, ભગવાનને ધ્યાનમગ્ન જોઈ ‘તું કોણ છે? શા માટે આવ્યે છે?’ એવા પ્રશ્નો પૂછતા. ભગવાન નિરૂત્તર રહી, મૌનપણાને સેવતા આ મૌનપણુ જોઈ તેઓ ક્રોધાતુર થતા અને જુદાજુદી જાતના દુઃખે તેમને આપતા આ સર્વ દુઃખાને ભગવાન સુપરિણામે સહન કરતા અને કદાચ ભગવાન જવાબ આપતા કે ‘હું ભિક્ષુક' છું તા તા તેમનુ આવીજ બનતુ ! · ભિક્ષુક ' શબ્દ સાંભળી, તેઓ કષાય યુક્ત થતા ને મારપીટ કરવા માંડી પડતા. ઘણી વખત “ ચાલ્યા જા ! ” “ હટા જા ! ” વિગેરે વાકયાથી પણ ભગવાનને નવાજતાં. આવા વચન સાંભળી ભગવાન અંતર્ગત વિચારતા કે ' ચાલ્યા જવું એજ શ્રેષ્ઠ છે' આવું વિચારી મેલ્યા ચાલ્યા વિના ત્યાંથી નીકળી જતા હતા. શીતળ પવનવાળી ઠંડી ઋતુમાં જ્યારે ઠંડા પવને સૂસવાટા કરતા ફૂંકાતા હોય ત્યારે કોઈ સાધુ ઠંડીમાંથી બચવા માટે ચેાગ્ય સ્થાનાની શેાધ કરતા, કોઈ કોઈની ચાદર (સઘાટી) એઢવાનું પસંદ કરતા તે કાઈ ઠંડીમાંથી છૂટવા માટે છાણાં સળગાવી તાપણું કરતા. આવા સમયમાં પણ ભગવાન જે મુક્તિના અભિલાષી હતા અને અપ્રતિજ્ઞ હતા તે સમ પિરણામે શીતના પરિષહને વેદતા હતા. અન્ય મુનિએ પણ ભવિષ્યમાં મારા જેવું જ આચરણ કરશે એમ ધારી ભગવાન વારવાર આવાજ પ્રકારના આચારનું પાલન કરતા. (સ્૦૯૧)
શ્રી કલ્પ સૂત્ર : ૦૨
૭૨
