Book Title: Kalpasutra Part 02 Sthanakvasi Gujarati
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
ગંગા નદીમેં સુદંરૃદેવકૃત ભગવાન કે ઉપસર્ગ કા વર્ણન
મૂલને અર્થતા ” ઈત્યાદિ. ત્યારપછી ભગવાન ઉત્તર વાચાળ નામના ગામમાંથી યથા સમયે નીકળી તાંબિકા નગરીની મધ્યમાંથી પસાર થઈ સુરભિપુર નામના નગરમાં પધાર્યા, જાણે પૃથ્વીએ ધવલવસ્ત્ર ધારણ કર્યું હોય તેવાં નિર્મળ હિલેળાં ખાતાં પાણી વાળી અને વિશાળ કાય સમુદ્રની જેમ મેજાએ ઉછાળતી એવી ગંગા નદીના તટે પ્રભુ પધાર્યા અને નદીને પેલે પાર જવા ઇચ્છા કરી. ત્યાં પડેલી નૌકાના માલિકની આજ્ઞા લઈ ભગવાન તે નૌકામાં બેઠા. પાણીનો પંથ કાપતી આ નૌકા અગાધ જળ મધ્યે આવી પહોંચી. આ મધ્ય ભાગમાં “સુદંષ્ટ્રક નામનો એક નાગકુમાર દેવ નિવાસ કરી રહ્યો હતો. ત્રિપૃષ્ઠવાસુદેવના ભવમાં ભગવાને જે સિંહને માર્યો હતો તેજ સિંહને આ જીવ હતો અને તે ‘સુદંર્ક” નામના નાગકુમાર તરીકે અહીં જન્મ્યા હતા.
આ સુદૂક દેવે ભગવાનને જોયા કે તરત જ પૂર્વભવના વેરનું સ્મરણ થઈ આવ્યું. સ્મરણ માત્રથી તે ક્રોધાગ્નિથી બળવા લાગ્યો અને તરત જ ભગવાન પાસે આવી હવામાં અદ્ધર ઉભું રહી “કિલ-કિલ” અવાજ કરતાં બાલવા લાગે છે ભિક્ષક ! કયાં જાય છે? ઉભે રહે” આમ કહી પ્રલય નીપજાવે તેવાં સંવતંક નામના વાયુને વૈકિય શક્તિ દ્વારા પેદા કર્યો અને ભગવાનને ઉપસર્ગ આપવા તૈયાર થયે. આખા ઉપસર્ગનું વર્ણન નીચે મુજબ છે –
આ પ્રલયકારી પવનને લીધે વૃક્ષ ઉખડીને પડવા લાગ્યાં, પર્વતે કંપવા લાગ્યાં, ધૂળને વંટેળ ચડાવી તેણે સર્વત્ર અંધકાર પાથરી દીધો. મોજાઓ ખૂબ ઉછળવા લાગ્યાં, આ મેજાએ જાણે આકાશને સ્પર્શી રહ્યા હોય તેમ જણાવા લાગ્યાં. આ મેજા ઓ ઉચે ચઢીને નીચે પટકાતી વેળાએ ભય કર ગર્જનાઓ થતી હતી. આ મોજાંએને કારણે ગંગાના પાણીમાં વહેતી આ નૌકા પણ આકાશમાં ઉછળતી અને ફરી પાછી નીચે ગબડી પડતી હતી. ડગમગવાને કારણે તેનો ભ તૂટી ગયો, : લાકડાનાં. પાટિયાં પણ વેરવિખેર થઈ ગયાં. હવાને આધારે ફરફરતે સઢ પણ ફાટી ગયે. હલેસાં કાંઈ કામનાં ન રહ્યાં. નૌકામાં બેઠેલાં માણસો ભયભીત થઈ ગયાં. જીવનદોરી તૂટી જવાની શંકાથી હાહાકાર થવા મંડયો. નૌકાને નાવિક પણ ચિંતાતુર થઈ ગયે. ભયના કારણે તેને ખૂબ ખિન્નતા વ્યાપી ગઈ. તે દિમૂઢ અને વિચારશૂન્ય થઈ ગયે.
તે કાળે અને તે સમયે શ્રમણ ભગવાન મહાવીરના પૂર્વભવના કંબલ અને શંબલ નામના બે વૈમાનિક દેવમિત્રોએ અવધિજ્ઞાન દ્વારા ભગવાન ઉપર વરસતી આ દુઃખની હેલી જાણી લીધી. “સુદંષ્ટ્ર', નામને નાગદેવ આ વિતક વરતાવી રહેલ છે તે પણ જ્ઞાનના પ્રભાવે જાણ્યું. આ બન્ને દેવમિત્રો ત્યાં આવ્યા અને બેંકાને કિનારા પર સહીસલામત લઈ આવ્યા અને નાગકુમાર દેવને વધારે ઉપસર્ગ કરતો રોકી પાડયા. ત્યારબાદ આ બને દેએ નાગકુમાર દેવને પડકાર્યો અને માર મારવા તૈયાર થયા; પરંતુ કરૂણાના સાગર ભગવાને આ બન્ને દેવેને તેમ કરતા રોક્યા. દેવોએ પિતાનું મૂળ સ્વરૂપે પ્રગટ કર્યું અને વંદના-નમસ્કાર કરી જે દિશામાંથી આવ્યા હતા તે દિશામાં ચાલ્યા ગયા.
ક્ષમાના સાગર એવા વીતરાગી પ્રભુએ વિતક વિતાડનાર સદંષ્ટ્ર દેવ ઉપર જરા પણ દ્વેષ કર્યો નહિ; તેમ જ ઉપકાર કરવાવાળા કંબલ અને શબલ દેવે પર જરા પણ અનુરાગ ભાવ કર્યો નહિ. ભગવાને બન્ને જણ ઉપર
શ્રી કલ્પ સૂત્ર: ૦૨
