Book Title: Kalpasutra Part 02 Sthanakvasi Gujarati
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
(ગુજરાતીમાં કારતક) ચાલતું હતું, પ્રથમ પક્ષ એ-માગશર-(કારતક) માસના કૃષ્ણપક્ષની વિદી) દસમ હતી, સુત્રત નામના એ શુભ દિવસના વિશે વિજ્ય નામના મુહૂર્તમાં હસ્ત નક્ષત્રથી ઉપલક્ષિત ઉત્તરા નક્ષત્રમાં એટલે કે ઉત્તરાફાગુની નક્ષત્રની સાથે ચન્દ્રને વેગ થતાં પડછાયો જ્યારે પૂવદિશામાં પડતું હતું ત્યારે એટલે કે સાંજના સમયે,
જ્યારે દિવસને એક પહોર બાકી હતો ત્યારે એટલે કે દિવસનાં ચેાથા પહોરે, નિર્જળ ષષ્ઠભક્તની (છઠની) સાથે (બે ઉપવાસમાં પાણીને પણ ન્યાય કરીને) ભગવાને જમણા હાથે જમણી બાજુના અને ડાબા હાથે ડાબી બાજુના પંચમુષ્ટિક લોચ કરીને (માથાના સઘળા વાળ પાંચ મુઠીથી ઉખેડીને) સિદ્ધ પરમાત્માને નમસ્કાર કર્યા. નમરકાર કરીને “મારે માટે સમસ્ત પ્રાણાતિપાત આદિ અઢારે પ્રકારનાં પાપ-સાંવધ કર્મ અકર્તવ્ય છે.” આ પ્રમાણે જ્ઞ પરિણાથી જાણીને અને પ્રત્યાખ્યાન પરિજ્ઞાથી ત્યાગ કરીને સિંહ વૃત્તિથી સામાયિચારિત્ર અંગિકાર કર્યું. તે વખતે દે, અસુર તથા મનુખેને સમૂહ ચિત્રવત સ્તબ્ધ બની ગયો.
પ્રભુએ ચારિત્રગ્રહણ કરતાં જ શક્ર દેવેન્દ્ર દેવરાજ આગળ આવ્યાં અને તેમણે શ્રમણ ભગવાન મહાવીરનાં કેશને રત્નના થાળમાં ઝીલી લીધા અને વિનયપૂર્વક ક્ષીર સાગરમાં પધરાવ્યાં.
ભગવાન કો મન:પર્યવજ્ઞાન પ્રાપ્તિ કા વર્ણન
જે સમયે ભગવાને સમ્યક ચારિત્રને અંગીકાર કર્યું. તે વેળાએ ભગવાન વર્ધમાનને ચેણું એટલે કે મતિ, શ્રત, અવધિ, મન:પર્યય અને કેવળ એ પાંચ જ્ઞાનોમાંથી શું મન:પર્યયજ્ઞાન ઉત્પન્ન થયું. શક આદિ ચોસઠ ઈન્દ્ર સઘળાં દેવ અને દેવીઓએ શ્રીવીર પ્રભુને આ રીતે અભિનન્દન કરવા લાગ્યા. “ભગવાન ! આપનો જય હે. શ્રમણધર્મનું યથાર્થ પાલન કરજે, આઠ પ્રકારના કર્મરિપુઓને શુકલધ્યાન વડે દૂર કરજો, રાગદ્વેષ રૂપી મલ્લોનાં માનનું મર્દન કરજે, મુક્તિમહેલ પર આરોહણ કરજો” ઇત્યાદિ પ્રકારે ચિત્તમાં ઉત્સાહ ઉત્પન્ન કરનાર વચનોથી ફરી ફરીથી અભિનંદન અને ગગનભેદી જયનાદ પિકારતા જે દિશામાંથી પ્રગટ થયાં હતાં તેજ દિશામાં પાછા ચાલ્યા ગયા.
શક્રાદિ દેવ ઔર મિત્ર સ્વજન જ્ઞાત્યાદિ જાને કે પીછે ભગવાન કા અભિગ્રહ ગ્રહણ કરના
ઇન્દ્રરાજા વગેરે ચાલ્યાં ગયાં પછી શ્રમણ ભગવાન મહાવીરે મિત્રજને, સજાતીઓ, નિજજને (પુત્રાદિકે) સ્વજને (કાકા આદિકા) સંબંધીજને (પુત્ર-પુત્રીના સસરા આદિ સગાં) તથા પરિજન (દાસ-દાસી વગેરે)થી છુટા પડયા અને પિતે આ પ્રકારનો અભિગ્રહ-નિયમ કર્યો કે “હું બાર વર્ષ સુધી કાર્યોત્સર્ગ કરીને, દેહાભિમાનને ત્યાગ કરીને દેવ, મનુ અથવા તિય સંબંધી જે ઉપસર્ગ (ત્રાસ) ઉત્પન્ન થશે તે ઉપસર્ગોને માનસિક દઢતા સાથે નિર્ભય ભાવથી સહન કરીશ, ક્રોધ કર્યા વિના ક્ષમા કરીશ, અદીન ભાવે સહન કરીશ અને નિશ્ચલ રહીને સહન કરીશ તે ઉપસર્ગો સહન કરવા આદિમાં કોઈ પણ દેવ કે મનુષ્યની સહાયતાની ઇચ્છા પણ નહિ કરું.” (સૂ૦૭૮)
શ્રી કલ્પ સૂત્ર: ૦૨
૪૨
