Book Title: Jambudwip Pragnaptisutram Part 03
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रकाशिका टीका - सप्तमवक्षस्कारः सू. ५ मुहूर्तगति निरूपणम्
द्वे च द्विपंचाशद् योजनशते द्विपं वाशदधिकं योजनशतद्वयमित्यर्थः 'पंचयसद्विभाए जोयrea' पंचपष्ठिमागान योजनस्य 'एगमेगेणं मुहुत्तेणं गच्छ एकैकेन मुहूर्तेन गच्छति 'तया इस मणुस' तदा यदा उपर्युक्त संख्यथा एकैकेन मुहूर्तेन गच्छति तदा इंह भरत क्षेत्रगतानां मनुष्याणाम् 'सीयालीसाए जोयणसहस्से हि' सप्तचत्वारिंशता योजनसहस्रैः 'छण्णउइए, जोयणेहि' पण्णनवत्या योजनैः 'तेत्तीसाए सहिभागे हि - जोयणस्स' त्रयत्रिशता च पष्ठिमा गर्योजनस्य 'सद्विभागं च एगसद्विधा बेत्ता' पष्ठिमागं चैकमेकपष्ठिधा छिला 'दोहिं चुणिया भागेहि' द्वाभ्यां चूर्णिका भागाभ्याम् ' वरिए चक्खुम्फासं हव्व मागच्छ सूर्यः चक्षुः स्पर्शम् चक्षुर्विषयतां शीघ्रमागच्छतीति, अयं भावः - अत्र खलु म डले दिवस प्रमाणमष्टादशभिरेषष्ठिभागेनास्तेपामद्धे च नव द्वाभ्यामेकपष्ठिभागाभ्यां हीनाः ततः सामस्त्येनैकषष्ठिभागकरणाय नवापि मुहर्त्ता एक पष्ठिसंख्यया गुण्यन्ते तेभ्यश्च द्वावेक दोणिय बावणे जोयणसए' दोसो बावन योजन 'पंच य सट्टिभाए जोयणस्स' योजन के पैंसठवां भाग 'एगमेगेणं मुहुतेणं गच्छह' एक मुहूर्त में जाता है 'ताणं इहगस्त मणुसहस' उपर्युक्त संख्या से एक एक मुहूर्त में गमन करे ன் तब इस भरतक्षेत्र में रहे हुवे मनुष्यों को 'सीयालीसाए जोयणसहस्सेहिं'
तालीस हजार योजन से 'छष्णउइए जोयणेहिं, छियानवें योजनसे 'तेत्तीसाए सद्विभागेहिं जोयणस्स' योजन के साठिया तेतीसवां भाग 'सट्टिभागं चे एकसहिधा छेत्ता । साठवें भाग को इकसठसे छेड़कर के 'दोहिं चुण्णिया भागेंहिं' दो चूर्णिका भागसे 'सूरिए चक्ष्फासं हव्वमागच्छद्द' सूर्य शीघ्र चक्षुगोचर होता है ।
इस कथन का भाव इस प्रकार है - इसमंडल में दिवस का प्रमाण अठारह मुहूर्त में से इकसठिया चार भाग न्यून है, उसके आधे नव मुहूर्त में इकसठिया दो भाग न्यून है उसके इकसठ भाग करने के लिए नवमुहूर्त को इकसठ की
11
जोयणसए' णसे मावन योग्न 'पचय सहिभाए जो णस्स' योजननो यांसहभो लाग 'एगमेगेग मुहुत्तेणं गच्छन्' ४ भुहूर्त भां लय है. 'तया णं इह गयस्स मणुसस्स' परे સંખ્યાથી એક એક મુહૂર્તીમાં ગમન કરે ત્યારે આ ભરતક્ષેત્રમાં રહેવાવાળા મનુષ્ચાને 'सीयालीसाए जोयणसहस्सेहिं सुरतालीस इन्नर योन्जनथी 'छण्णउइए जोयणेहिं छन्नु योननथी 'तेत्तीसाए सट्ठिभागेहिं जोयणस्स' येोन्ननो साहिया तेत्रीसभी लोग 'सद्विभागं च एगसट्टिया छेत्ता' 'साईड लागने मे४साहिथी छेढीने 'दोहिं चुण्णियाभागेहिं' में यूि लागी 'सूर' 'फार्स' हुब्बमागच्छर' सूर्य शीघ्र यक्षु गोयर थाय छे.
"
આ કથનનેા ભાવ આ પ્રમાણે છે આ મંડળમાં દિવસનું પ્રમાણુ અઢાર મુર્હુત માંથી એકસાઠિયા ચાર ભાગ એછા કરાવાના છે. તેના અષ્ટ નવ મુહૂત માંથી એકસાડિયા એ ભાંગ ઓછા છે; તેના એકસાઇઠ ભાગ કરવા માટે નવ મુહૂતને 'એકસાડની સંખ્યાને