Book Title: Jambudwip Pragnaptisutram Part 03
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रकाशिका टीका-सप्तमवक्षस्कारः सू. ६ दिनरांभिवृद्धिहानिनिरूपणम् भवतीत्यादि प्रदर्शनार्थमाह-'एस' इत्यादि, 'एसणं पढमे छम्मासे' एषः खलु दक्षिणायनस्य प्रथमः षण्मासः 'एसणं पढ़मस्स छम्मासस्स पज्जवसाणे' एतत्खल्ल प्रथमस्य पण्मासस्य पर्यवसानम् ‘से पविसमाणे सरिए' अथानन्तरं प्रविशन् सूर्यः 'दोचं छम्मासं अयमाणे द्वितीयं षण्मासम् अयमानः-गच्छन् 'पढमंसि अहोरसि' प्रथमे अहोरात्रे 'बाहिराणंतरं : मंडलं उवसंकमित्ता चारं चरइ' बाह्यानन्तरं द्वितीयं सर्ववाह्यमण्डलमुपसंक्रम्य चारं चरति । द्वितीय मंडलं सूर्यों गच्छतीति श्रुखा द्वितीयमण्डले दिवसरात्रिवृद्धिहानीज्ञानाय प्रश्नयनाह'जयाणे' इत्यादि, 'जयाणं भंते ! सूरिए' यदा-यस्मिन् काले खलु भदन्त ! सूर्यः 'बाहिरोणंतरं मंडलं उवसंकमित्ता चारं चरइ' बाह्यानन्तरं द्वितीयं सर्वबाह्यमण्डलमुपसंक्रम्यसम्प्राप्य चारं गतिं चरति-करोति । 'तयाणं के महालए दिवसे भवइ' तदा-तस्मिन् सर्वबाह्य द्वितीयमण्डलसंक्रमणकाले खलु किं महालयः कियान्-कित्पमाणको दिवसो दिन भवति, तथा-'के महालिया राई भवइ' किं महालया-कियती कियत्प्रमाणा च रात्री-रजनी भवतीति प्रश्नः, भगवानाह-'गोयमा' इत्यादि, 'गोयमा' हे गौतम ! 'अट्ठारसमुहत्ता राई दक्षिणायन का अन्तिम होता है-यही बात 'एसणं पढमे छम्मासे' इस सूत्र द्वारा प्रकट की गई है यह दक्षिणायन का प्रथम छह मास है 'एसणं पढमस्स छम्मासस्स पज्जवसाणे' और यहां पर प्रथम छहमास का पर्यवसान-समाप्ति होता है 'से पविसमाणे सूरिए दोच्चं छम्मासं अयमाणे पढमंसि अहोरत्तंसि बाहिराणंतरं मंडलं उवसंकमित्ता चारं चरई' इसके बाद अनन्तर मंडल में प्रवेश करता हुआ सूर्य जब द्वितीय छहमास पर पहुंच जाता है तो प्रथम अहोरात में द्वितीय सर्वबाहय मण्डल को प्राप्त करके वह अपनी गति करता है 'जयाणं भंते ! सूरिए बाहिराणंतरं मंडलं उवसंकमित्ता चारं चरई' इस सूत्रद्वारा अय गौतमस्वामीने प्रभु से ऐसा पूछा है कि-हे भदन्त ! जब सूर्य द्वितीय बाह्य मंडल को प्राप्त कर अपनी गति करता है तो उस समय दिन और रातका
જ્યારે દક્ષિણાયનકાળમાં દિવસ હોય છે. આ દિવસ-રાત દક્ષિણાયનને અંતિમ હોય છે. मेर पात 'एसणं पढमे छम्मासे' या सूत्रधारा ४८ ४२वामा मापी छ. माक्षिणायनना प्रथम भास छ. 'एसणं पढमस्स छम्मासस्स पज्जवसाणे' मने मी प्रथम भासनु ५य सान थाय छे. 'से पविसमाणे सूरिए दोच्चं छम्मासं अयमाणे पढमंसि अहोरत्तसि बाहिराणंतर मंडलं उवसंकमित्ता चार चरई' त्यार पछी भाग में प्रवेश र सूर्य જ્યારે દ્વિતીય ૬ માસ પર પહોંચી જાય છે તે પ્રથમ અહેરાતમાં દ્વિતીય સવ બહાभजन प्राप्त शत पोताना तिरे छ. 'जयाणं भंते ! सूरिए वाहिराणंतर मंडल उवसंकमित्ता चार चरई' मा सूत्र व गौतमस्वाभीमेमा तना प्रश्न ४ छ त ! જ્યારે સૂર્ય દ્વિતીય બાહ્યમંડળને પ્રાપ્ત કરીને પિતાની ગતિ કરે છે તે તે સમયે દિવસ भने रात ४ प्रभा खाय छ ? सेना पाममा प्रभु ४ छ-'गोयमा ! अद्वारस