________________
કલિંગમાં જૈનધર્મ
૨૩ દસમા વર્ષની હકીકતમાંથી ઘણે ભાગ જતો રહ્યો છે; તથા અગિયારમા વર્ષની તદ્દન જતી રહી છે. દસમા અને બારમા વર્ષ વચ્ચેને હેવાલ તુટક તુટક છે... .... ..તે પણ નીચે પ્રમાણે અનુમાન ઘડી શકાય, કે દસમા વર્ષમાં તેણે હિંદુસ્તાનની યાત્રા કરી, અને જ્યારે તેને ખબર પડી કે કેટલાક રાજાઓ તેના ઉપર ચડાઈ કરવાના છે ત્યારે તેણે પગલાં લેવા માંડ્યાં. ત્યાર બાદ ઘણે ભાગે અગિયારમા વર્ષની હકીકત આવે છે. એ વર્ષમાં તેણે ગર્દભનગરમાંથી પહેલાંના રાજાઓએ નાંખેલે કર કમી કર્યો. ત્યાર બાદ જે આવે છે તે અસંબદ્ધ છે તથા તેને કેટલેક ભાગ નાશ પામે છે. પણ કાંઈક ૧૩૦૦ વર્ષ પછી પુનઃ શરૂ કર્યાનું કહેલું છે.
બારમા વર્ષમાં ઉત્તરાપથ (ઉત્તર)ના જુલમી રાજાઓ વિષે કાંઈક કહેલું છે. ત્યાર બાદ જે આવે છે તે જતું રહ્યું છે, તેથી તેને સંબંધ કળી શકાય તેમ નથી. ઘણુંખરું ખારવેલે તેમના ઉપર ચઢાઈ કરી હશે. ત્યાર બાદ ખારવેલે મગધના રાજાને બીક બતાવી અને તેના હાથીઓને ગંગામાં સ્નાન કરાવ્યું એટલે કે ગંગા સુધી જઈ પહોંચ્યો. તેણે મગધરાજાને શિક્ષા કરી અને પિતાના પગ તરફ નમાવ્યા. ત્યાર બાદ કોઈક નંદરાજ, જેણે જૈનના અગ્રજિન-આદીશ્વરની મૂર્તિ) અગર અગ્રજિનનું કાંઈક લઈ લીધું હતું, તે રાજા વિષે છે અને આ મૂર્તિ અગર વસ્તુ ખારવેલ પાછી લાવ્યો છે. ત્યાર બાદ મગધમાં વસેલા એક શહેરનું વર્ણન છે, પણ તેના પછીને ભાગ જતો રહ્યો છે. ત્યાર બાદ ખારવેલે કાંઈક બંધાવ્યાનું વર્ણન છે, કે જેમના શિખર ઉપર બેસીને વિદ્યાધરે આકાશમાં જઈ શકે. તેને અર્થ એવો હોવો જોઈએ કે આ મકાને ઘણાં જ ઊંચાં હતાં. ત્યાર બાદ ખારવેલે એક હાથીનું દાન કર્યું, જે દાન તેણે પહેલાં અગર પછીનાં સાત વર્ષમાં કર્યું નહતું. ત્યાર બાદ જે આવે છે તે તૂટી ગયું છે, પણ તેમાં તેણે જીતેલા કોઈ દેશનું વર્ણન આવે છે.
તેરમા વર્ષમાં કુમારી ટેકરી ઉપર આહંદદેવાલયની નજીક,
