________________
મહર્ષિ હેમચંદ્રાચાર્ય
૧૦૯ ત્યારે સમાજ કોઈક ને કંઈક એવી વ્યક્તિની રાહ જોઈ રહ્યો હતો, જે જૈનધર્મ ઉપર ઘેરાયેલાં આ વિપત્તિરૂપી વાદળોને, પોતાના સામર્થથી, વિખેરી નાખે. સમાજની આ આકાંક્ષાને ભગવાન હેમચંદ્ર પૂરી કરી. પ્રચંડ વેગ ધરાવતા આ મહાન દિવ્ય વાયુની શક્તિથી એ મેઘાહંબર વેરાઈ ગયા ! દીક્ષા અને વિદ્યાભ્યાસ
આ આત્માને હાથે જૈનધર્મને મહાન ઉદય થવાનો છે-એમ પોતાના જ્ઞાનબળે જાણીને, ચંદ્ર ગચ્છના મુગટ સમા શ્રી દેવચંદ્રસૂરિએ નવ વર્ષના આ નાનાસરખા બાળકને સંવત ૧૧૫૪માં ચારિત્રરૂપ અમૂલ્ય રત્ન ભેટ આપ્યું હતું..............પૂર્વ જન્મના સુસંસ્કાર અને ક્ષયોપશમની પ્રબળતાને કારણે થોડા વખતમાં જ હેમચંદ્ર મુનિએ બધાં શાસ્ત્રોનું અધ્યયન કરીને પૂર્ણ પાંડિત્ય મેળવી લીધું હતું. સ્મરણશક્તિ અને ધારણુશક્તિ ખૂબ તીવ્ર હોવાને લીધે થેડી મહેનતથી જ એમણે અપાર જ્ઞાન મેળવી લીધું હતું. વિદ્યાની અભિરુચિ ખૂબ તીવ્ર હોવાને લીધે જાણે ભગવતી સરસ્વતી દેવી એમના ઉપર પ્રસન્ન થઈને જાતે જ વરદાન આપવા પધાર્યા હતાં ! ઉત્કટ સંયમ અને આચાર્યપદ
તેઓનાં આત્મસંયમ અને ઇન્દ્રિયદમન ખૂબ ઉત્કટ હતાં. આટલી નાની ઉંમરે આવા પ્રકારની વૈરાગ્યભાવના જાગવી, ભારે આશ્ચર્યકારક બીન ગણાય. વિશ્વભરમાં પાળવામાં સૌથી મુશ્કેલ નિયમ બ્રહ્મચર્ય છે. જેનું વર્ણન સાંભળીને રૂંવાડા ખડાં થઈ જાય, એવું ઘોર તપ અસંખ્ય વર્ષો સુધી તપવાવાળા મોટા મોટા યોગીઓ પણ આ દુષ્કર નિયમની આકરી કસોટીમાં નિષ્ફળ નીવડયાના દાખલા મળે છે. આવા બ્રહ્મચર્યનું હેમચંદ્રમુનિએ કેવું પૂર્ણરૂપે પાલન કર્યું હતું એ વાત આ ચરિત્ર [ મુનિ શ્રી લલિતવિજયજીએ સંકલિત કરેલ હિંદી કુમારપાલચરિત માં આવતા પબિનીવાળા (પૃષ્ઠ પચીસ) પ્રસંગનું વર્ણન વાંચવાથી સારી
