________________
રાજર્ષિ કુમારપાલ
૧૩૯ સાથે નૃત્ય અને ગાન કરતી.
જિનમંદિરમાં પૂજા વગેરેને વિધિ સમાપ્ત કરી, તે પછી હેમચંદ્રાચાર્ય પાસે જઈ તેમના ચરણવંદન કરતો અને ચંદન, કપૂર અને સુવર્ણકમલ વડે તેમના ચરણોની પૂજા કરતા. તેમના મુખેથી યથાવસર ધર્મબોધ સાંભળી ત્યાંથી રાજમહેલ તરફ પાછા ફરતે. પાછા ફરતી વખતે તે હાથી પર ન ચઢતાં ઘોડા ઉપર સવાર થતો અને સ્વસ્થાને પહોંચતો. ત્યાં પછી યાચકાદિ જનોને યથાગ્ય દાન વગેરે આપી ભજન કરતો. તેનું ભેજન બહુ જ સાત્ત્વિક પ્રકારનું રહેતું. જૈનધર્મના બેધ પ્રમાણે, તે ઘણી વાર એકાશન વગેરે તપ કરતો અને લીલાં શાક વગેરે સ્વાદવાળા પદાર્થોને ત્યાગ કરો. જમી રહ્યા પછી તે આરામગૃહમાં બેસતા અને ત્યાં યથાપ્રસંગ વિદ્વાનોની સાથે શાસ્ત્ર અને તત્વસંબંધી વિચાર કરતે.
ત્રીજે પહેર ઢળ્યા પછી તે રાજવાટિકાએ નીકળતા. રાજા પિતાના બધા રાજશાહી ઠાઠ સાથે રાજમહેલમાંથી નીકળી, શહેરના રાજમાર્ગે થઈ, બહાર ઉદ્યાનમાં જઈ ઘડી-બે ઘડી જે ઉદ્યાનક્રીડા કરે તેનું નામ રાજવાટિકા; ગુજરાતી ભાષામાં એનું નામ છે “રાયવાડી" અને રાજપૂતાની ભાષામાં એને ઉચ્ચાર છે “રેવાડી.” સંધ્યા સમય થતાં ત્યાંથી તે રાજમહેલ તરફ પાછો ફરતો, અને મહેલમાં આવી, દેવની આરતી વગેરેનું સંધ્યાકર્મ કરતો. પછી તે વખતે વારાંગનાઓ વગેરે જે નૃત્ય અને ગાન કરતી, તે એક પાટ પર બેસીને સાંભળતો. સ્તુતિપાઠકે અને ચારણે વગેરે તે વખતે તેની ખૂબ સ્તુતિઓ કરતા. રાજ્યકાર્યની સંભાળ
ત્યાંથી પછી તે સર્વાવસર નામના મુખ્ય સભામંડપમાં આવીને સિંહાસનાસીન થતો. સર્વ રાજવગય અને પ્રજાવગય સભાજને
ત્યાં ઉપસ્થિતિ થતા. રાજપુરોહિત આવીને રાજા અને રાજ્યના કલ્યાણાર્થે મંત્રપાઠ ભણતા. પછી ચામર ધારણ કરનારી વારસ્ત્રીઓ
