________________
૪૭
ગુજરાતને જૈનધર્મ તવારીખેમાં પણ કરવામાં આવ્યું છે.
ગુજરાતના ઇતિહાસમાં આવા આવા અનેક વૃત્તાંતો મળી આવે છે, જેમાં જૈનધર્મના સમર્થ ઉપાસક વણિકેએ ક્ષત્રિયેના જેટલાં જ રણશોર્ય બતાવ્યાં છે, અને શત્રુઓના સંહાર દ્વારા પિતાના રાષ્ટ્રધર્મના પાલનની સંપૂર્ણ સાધના કરી દેખાડી છે. છેક મુગલના જમાનામાંય દિહી અને રાજપૂતાનાનાં રાજ્યમાં અનેક શુરવીર જૈન વણિકે થઈ ગયા છે, જેમણે મેટા સેનાધિપતિઓનાં ઊંચાં પદો ભોગવ્યાં છે, અને જેમના નાયકત્વ નીચે હજારો રાજપૂત યુગલે, અરબો ને પઠાણ
દ્ધાઓએ યાદગાર અંગે ખેલ્યા છે. જ્યપુર, જોધપુર, ઉદયપુર આદિ રાજપૂતાનાનાં વીર રાજ્યોના ઇતિહાસમાં આનાં ઘણું પ્રમાણે મળી આવશે. એ પરથી અહિંસાધર્મના ઉપાસકેએ ક્ષાત્રધર્મને શિથિલ કરી દીધો છે, કે પ્રજાના પૌરુષને હતેત્સાહ બનાવી દીધું છે એ કથન સર્વથા અજ્ઞાનસૂચક અને ઈતિહાસવિરુદ્ધ છે. ધર્મપ્રીતિ અને રાષ્ટ્રભકિત
પૂર્વકાળના જેને જેટલા ધર્મપ્રિય હતા, તેટલા જ રાષ્ટ્રભક્ત હતા; અને જેટલા રાષ્ટ્રભક્ત હતા તેટલા જ પ્રજાવત્સલ પણ હતા. તેમની લક્ષ્મીને લાભ ધર્મ, રાષ્ટ્ર અને પ્રજાગણ સૌને સરખો મળતો. તેઓ સાધર્મિક વાત્સલ્ય પણ કરતા અને પ્રજાસંધ પણ જમાડતા. તેઓ જૈન મંદિરો પણ બંધાવતા અને સાર્વજનિક સ્થાને પણ કરાવતા. તેઓ જેન યતિઓને સત્કારતા અને બ્રાહ્મણવર્ગને પણ સન્માનતા. શત્રુંજય અને ગિરનારની યાત્રાઓ સાથે તેઓ સોમનાથની પણ યાત્રા કરતા અને દ્વારકા પણ જતા. આદશ જૈન વસ્તુપાળ-તેજપાળની સર્વધર્મસમદશિતા
વસ્તુપાળ તેજપાળ ભાઈઓ આદર્શ જૈન હતા. જૈનધર્મને પ્રભાવ વધારવા માટે જેટલે દ્રવ્યવ્યય તેમણે કર્યો છે તેટલે બીજા કોઈએ કર્યો હોય તેવું ઇતિહાસમાં સેંધાયું નથી. મધ્યયુગના ઇતિહાસ
