________________
કંથકેટને સંઘપતિ
૩૫ બજારમાં વેચવાની ચીજ બીજે ન ખપે એ અમારી પેઢી લઈ જ લે; અમારી પેઢીના પગથિયે ચડ્યો ઘરાક કે વછિયાત પાછો ન જાય એ અમારે નીમ. પણ બાપલા, ચીજ તે જોઈએ ને કાંઈક વેપાર જોગી ! વેપાર જેગ બાબત હોય તે અહીં એને ઘરાક ન હોય તે છેવટે પરદેશમાં હોય. પણ તું આમ સાવ મીણાગ મીણ લઈને હાલ્યો આવ ને પછી પાછો કરગરે એ કામ કેમ આવે?”—શેઠ, મેં એને આવો સીધો જવાબ આપી દીધો.”
એ કરગરતે હો ?'
“ગરજવાન માણસ શું ના કરે ? એ કરગરે, હવે આગળ ડગ નથી ભરાતું એવાં બહાનાં કાઢે, આંખમાંથી બે આંસુડાંય પાડે..”
તે શું એ એમ કહેતે હતો કે મારાથી હવે આગળ હલાય એવું નથી ?'
“હાસ્તો. ધુરારે ઘા કરે એ ઘા કાંઈ મળે હોય ? ને બાપડા -વણઝારાનું ગજુ પણ કેટલું ?”
એ રોતે હતે ?'
“હા. રુવે તો ખરો જ ને. પિઠમાં બીજે માલ હશે એ બધે લૂંટાઈ ગયો. પિઠનાં બળદિયા ને ગધેડાંય લૂંટાઈ ગયાં. અને મને ઘરાક કઈ ન મળે !..પછી બાપડો માથે હાથ મૂકીને પોકે પોકે ના ૨વે તે બીજું શું કરે ?”
જ્યભાઈ ! એ મીણ સાટવી લ્યો !”
સાટવી લઉં ? મીણ? એ મીણને વેપલે ખેડવા નીકળ્યો હતો તે એની આવી અવદશા થઈ! હવે એ અપશુકનિયાળ મીણ આપણે શું કામ ઘરમાં ઘાલવું છે ? આવું વહેમનું જોખમ આપણે શું કામ વહેરવું જોઈએ ?”
જયભાઈ! હું મીણ નથી સાટવા, લાખાનાં આંસુને સાટવું છું ! બાપડે સાવ ખુવાર થઈને આપણે આંગણે આવ્યો. બાપડાની
