________________
૨૭૦
જગતશાહ
માંથી પથ્થરો આવ્યા ને એને માટે પાસેની પાણખાણને અજબ પથ્થરો પણ આવ્યા. તદબીરને તકદીર કેવી યારી આપે છે, એનું એક જીવતું-જાગતું ઉદાહરણ આંહીં હતું. ગઢ બાંધવો હતો ને તાબડતોબ બાંધવો હતે. અને જાણે બાંધવાની બધી સગવડ પણ ધરતીમાતાએ તાબડતોબ કરી આપીઃ ત્યાં અખૂટ પાણખાણ નીકળી; કચ્છની રેતાળ ધરતીમાં પાણખાણની તે કલ્પનાયે ન થઈ શકે, ત્યાં એ નીકળી; અને તે પણ જ્યાં ગઢ બાંધવો હતો ત્યાં જ નીકળી !
એ પાણખાણ પણ કેવી ? એના એક પથ્થરને ઘડીને સપાટ કરીને માથે બીજો એવો પથ્થર મૂકે ને ઉપર પાણી રેડે; બસ, કામ પૂરું ! પછી એને બીજું કાંઈ ન જોઈએઃ ન ચૂને જોઈએ, ન માટી જોઈએ.
આ ગઢને ચારે છેડે ચાર ધર્મધામઃ એક ખંડા મહાદેવ; બીજુ, દૂદાહરિની વાવ અને એની પાસે શંકરનું ધામ; ત્રીજું, ખીમલીની હવેલી ને ખીમલીની મસ્જિદ, ચોથે, સેલાર વાવ ને ગામદેવતા. ગઢના આ ચાર દરવાજા, ચાર ખૂણ.
ને ગઢની મધ્યમાં એક ભવ્ય જિનાલય. દરિયામાંથી મળેલ સોમનાથને ઘંટ સોમનાથ મહાદેવને સમર્પવાને જ્યારે જગડૂશા સેમિનાથ ગયા હતા, ત્યારે એ પિતાની સાથે ત્યાંથી સોમપુરા સલાટને લેતા આવ્યા હતા. એ કાળમાં સલાટ એટલે સમપુરા.
એ ભવ્ય મંદિરમાં પ્રવેશતાં જ જાણે પરમ શાંતિ લાગે. બરાબર સામે મુખ્ય મંદિર, ને બેય બાજુ મંદિરોની-દેરીઓની હાર. મુખ્ય મંદિરની પાછળ પણ દેરીઓની હાર. એકંદર બાવન દેરીઓ થાય. એમાં આરસનું જડતર, હવા-ઉજાસની પૂરી સગવડ. એમાં એવી કરામત કરેલી કે એકેએક મંદિરમાંથી ભાવિક એકેએક મૂર્તિનાં દર્શન કરી શકે !
મંદિરને મધ્યમાં રાખીને ચાર મુખ્ય માર્ગો ને માર્ગની બેય બાજ નાનાંમોટાં હાટ ને એમાં જગતમાં બનતી કઈ પણ ચીજ
