________________
અકાલ
૨૮૩ શાસનદેવે મને સહારે આપે. લાખા, હું તે કેણ માત્ર ? મારી હેસિયત પણ શી ? લાખા, જગડૂ તે નિમિત્ત માત્ર છે. આ એક માણસથી જીભ કચરાઈ ગઈ અને એ માણસની કન્યા મને સતીની જેમ શ્રદ્ધાથી વળગી રહી..ભગવાન શાસનદેવે પિતાનું કાર્ય કરવાને મને તે માત્ર ભંડારી ની જાણ! લાખા, આ શું જગડૂની પેઢી છે? અરે ગાંડા, આ તે એક મહાસતીની પેઢી છે, મહાસતીની !'
હું ના સમયે તમારું કહેવું, શેઠ !'
“જેને આશરો ન હોય એને આશરે આપે એ મારા કંથ – મારી લક્ષ્મી એ વ્રત ઉપર તે મારા ઘરને પાવન કરી રહી છે. લાખા, હું કોણ? હું તે ખાલી કાસદિયે છું, કાસદિ– જમણા હાથે લઈને ડાબા હાથે દેનારો હું તે શું માત્ર ભંડારી ! ને શાસનદેવ મારી કસોટી કરે છે : “ભરોસે સોંપેલી થાપણ એ પરત કરે છે કે નહિ ?' લાખા, આ ખાણો ઊઘડે છે આજે. એની વણઝારો વહેતી થશે. તારું મહેનતાણું તને મળતું રહેશે. તું તારે હવે પિઠે વહેતી કર.”
કક્યાં? કેમ ? કેવી રીતે ?”
ચારે કેર, જ્યાં અનાજ નથી ત્યાં! જેને જોઈએ એને ! ચારે કેર અનાજની રેલમછેલ કરી દે! મારાં વહાણે હજી ચાલ્યાં જ આવે છે અનાજ લઈને, ને ચાલ્યાં આવતાં જ રહેવાનાં છે. તું તારે અનાજ વહેંચવા માંડ ! ”
“પણ દામ ? એનાં કંઈ દામ તો નક્કી કરશે ને, શેઠ !'
“દામ નહિ; એમ ને એમ. કેઈને હું દાન દેતે નથી, એટલે દાનમાં આપ” એમ હું કહેતા નથી. પણ જે ભૂખ્યાં હોય એ તમામને તું અનાજ આપજે ! વહેંચવા માંડ તારી શક્તિ હોય એટલી ઝડપે !” - “અરે શેઠ, આ તે કુબેરભંડારી પણ પહોંચે નહિ એવી વાત કરી ! આમાં તે તમારી પેઢી ને તમારી સોદાગરી બેય ગારદ થઈ જાય એમ છે ! આભ ફાટે ત્યાં થીંગડું દેવા જેવી વાત છે આ તો !'
