________________
જગતશાહ
રક્ષણ આપવા નાગા બાવાની મોટી સેના રાખી છે.આજ માળવાના રાજના ધણી તે જે થાય તે—અવન્તીવર્મા થાય કે સુભટ વર્મા થાય, દેવગિરિવાળા થાય કે પછી દિલ્હીને સુલતાન થાય—પણ માળવાની વસતીને ધણું તે છે એક અમરાશા ! એ વસતીની ઓથ છે એક માંડુગઢ, ને એને આશરો છે એક દેવરાજ પરમાર. વકે નર વંકા ગઢમાં સાવઝની જેમ ગજે છે. ને હેસિયત નથી કેઈની કે લાખની સેના લઈનેય માંડુંગઢની કાંકરી પણ ખેરવે. મલકમાં આજકાલ રાજાઓ તે ઘણું છે, દીવાનેય ઘણા છે, ને ફેજ પણ ઘણું છે, પણ સાચો રાજા એક માંડ ગઢને દેવરાજ પરમાર, સાચો કારભારી એક અમરાશા, ને સાચી સેના એક માંડુગઢની ! જેણે એવા રાજાને ટકાવી રાખે, જેણે એવી સેનાને ટકાવી રાખી ને એવા ગઢને ઊભો કર્યો એ આ અમરાશા !”
ત્યારે તો આપણી બરાબરનું કહેવાય !'
“હા. એમાં ના કેમ કહેવાય ? હું મારે મોઢેથી ભલે ના બેલું, પણ કઈક જાણકાર હોય તો એને આપણાથી ચડિયાત ગણે તેય ના નહિ. એની ધરમની આસ્થા પણ પૂરી. શાસનને એ મહાભક્ત છે. સૂરિવરે, મુનિરાજ, યતિઓ-સહુની એ ભાવપૂર્વક સેવા કરે છે.”
“તમે તે એને બહુ છાપરે ચડાવો છો ! ”
હું છાપરે નથી ચડાવત; એ તે એની પોતાની મેળે જ છાપરે ચડીને બેઠો છે. દેવગિરિ ને સુલતાન ને પરમાર રાજાઓની સેનાઓની ધૂળની આરપાર પણ આ માળો જેને જુએ છે, એવો છે એ તે!”
એ એવો હશે તે આપણું ઘર પણ કયાં મળે છે !'
ગાંડી ! કઈક બીજાનાં વખાણ જેવાં હોય એવાં વાંચીએ, એમાં આપણું થોડું મોળું થઈ જવાનું હતું ? ”
ના. પણ હું તે મારા ઘરની ધણિયાણી ને મુલકમાં મોટામાં મોટા શેઠની સામે પણ મારું ઘર જરાય મેળું નથી, એમ માનનારી ! હું પહેલાં મારું ઘર સંભાળું.”
