________________
૨૫૮
જગતશાહ હતી, તેય કઈ એને હાથ લગાડતું નહોતું. આ મોતીને થાળ... બજારના ચેકની વચમાં પડેલે એનીયે એક કહાણ હતી –
વાત એવી બની કે દખણના એક વીરવણિગા શ્રેષ્ઠીને ત્યાં દંપતીની ઉંમર મટી થતાં સુધી કેઈ સંતાન નહોતું. એટલે એમણે બાધા લીધી કે અમને જે ભગવાન પુત્ર આપે તે અમે માંડુગઢના દેવપાલ પરમારને મનારનાં મોતીને થાળ ચડાવીશું.
બનવા કાળ છે તે શ્રેષ્ઠી વણિગાને ત્યાં પુત્રને જન્મ થયો. એ જમાને ભારે વિકટ હતું. એટલે બાવાના વેશમાં દંપતી માંડુગઢ પહોંચ્યાં. એ બાપડાને એમ કે માંડુગઢમાં દેવપાલ પરમારની દેરી હશે. ને દેવપાલ બાપા કઈ જમાનામાં શરાપૂરા થયા હશે ને એમણે ગાયોની ને બાઈઓની રક્ષા કરી હશે; ને તેથી એમના નામની બાધાઓ ચાલતી હશે. કેઈ જીવતા માનવીની આવી ખ્યાત એ જમાનામાં છેક દખણ સુધી પ્રસરી હેાય એમ તે માને જ કોણ ?
પણ માંડ્રગઢમાં આવ્યા પછી એમને ખબર પડી કે જેમને મોતીને થાળ ભેટ ધરવાને છે, એ કઈ મરેલો શરપૂર નથી; એ તે જીવતાજાગતે રાજા છે, ગઢને ધણું છે !
ત્યારે દેવપાલ પરમારને એમણે મોતીને થાળ ભેટ ધર્યો.
પરમારે કહ્યું: “આના ઉપર હું મારો હાથ ફેરવું છું; હવે તમે એ લઈ જાઓ, કેમ કે અમારે ત્યાં ભેટ ધરવાને ને ભેટ લેવાને કઈ રિવાજ નથી.”
“મહારાજ! તે પછી એને કોઈ સત્કાર્યમાં વાપરજે.”
તમે જ વાપરો શ્રેષ્ઠી ! પારકાની ભેટ લઈને એનાથી સુકૃત થાય ખરું ? ને જે થાય એ સુકૃત હોય પણ કેમ? માટે એ તમારે હાથે જ વાપરે !” - શ્રેષ્ઠી નગરશેઠ પાસે ગયા.
