________________
સકરાના મગરમચ્છ
૨૧૧
ભુવા આગળ ઊંચા એના કનેાસ. ક્નેાસની પાછળ બીજો સથ્થા. ને એ સથ્થાની રાહે રાહે નાની નાની મુલાયમ દેખાવની ને રમકડા જેવી છત્રી; ને છત્રી ઉપર પાછે એક સથેા. આમ ઉપર ચડતાં ગુ સથ્થા—જાણે દરિયામાં ત્રણ માળના રમકડાંને મહેલ તરતા હૈાય. શિરાઝી ધાવમાં કલમી આગળના સ્થા ઉપર હાય.
વહાણના નાખુદા કામેલ હતા. હારમજના કાંઠા ઉપર હરતાકરતા તે દેશમાં જવા માટે વહાણુ શેાધતા એ’તળાજાના કાળી તાલાજી હતા. તે તાલાજી કાળી, જેની જોડ ના મળે એવા નાખુદા હતા.
લગભગ વીસથી પચીસ ખારવાની જરૂર પડે એવું આ જહાજ હતું. તે એ બધાય ખારવાને તાલાજીએ વીણી વીણીને પસંદ કર્યાં હતા. આમ તા દરેક વહાણુ ઉપર જરૂર પડે તેા હલેસાંએ ચલાવનાર દાસા પણ જોઈ એ, પણ પોતાના વહાણુ ઉપર કાઈ ગાલાને ચડાવવાને જગડૂએ સાફ્ ઇનકાર કર્યાં હતા.
પછી તા કાંઈ કરવા જોગ ના હતું. હારમજમાંથી શાહી વિદાય લીધા પછી બગલા વચમાં કચાંય રોકાવાનેા હતેા નહીં—તીરની જેમ સીધે। એ ખંભાત જ જવાના હતા. અને ત્યાં સીદી સાદાગરને કાંઠે ઉતારીને એ પાછા ફરીને કચ્છના અખાતમાં જવાના હતા. વચમાં એમને કાંઈ સાદા કરવાના ન હતા, કાઈ બંદરમાં યિાતાને મળવાતું ના હતું, કેાઈ માલનાં વેચાણ કે ભરત પણ કરવાનાં ન હતાં. વહાણુની જૂની દિરયાવાટ કટારની. એક તરફની બગલમાં દૂર દૂર સીમની નીચે કાંઠાની આછી ધૂમરેખા દેખાતી રહે.
કારના મારગ બહુ લાંખા હૈાય તા એને ટૂંકા કરવાને વહાણ એકાદ દિવસ લાહાલાહ દરિયામાં જાય ખરું, પરંતુ જ્યાં કાંઠે કાંઠે જવાતું હેાય ત્યાં જ નાખ઼ુદ્દો આવી ટૂંકી વાટ લે. જે નાખુદો આવી વાટ લઈ શકે તે પાવરધા ગણાય. એટલે જહાજ કઠારના દરિયામાં, ભારે શરીરના બગલા હવામાં ઊડતા હૈાય એમ, ચાહ્યું જતું હતું. માસમ ખુશનુમા હતી. પવન સમા તે પૂર્કિા હતા. માથે બે એ