________________
પીથલ સુમરે
૨૪૩ નાખુદાને સમજાયું નહિ કે જગડૂ ગાડે છે કે શાણે ?
દરિયામાં તમારા જેવો વહાણવટી બીજે કઈ નથી, ને, અભિમાન તે નથી કરતે છતાં, મારા જેવો ઝુકાવનારો પણ બીજો કોઈ નથી. આપણે બે મળીને શું એક દરિયારને જેર ન કરી શકીએ...?” જગએ કહ્યું, ‘નાખુદા, એક કામ કરો : સુકાન ઉપર તમે જાતે બેસે. ત્યાં મારો અવાજ તમને નહિ સંભળાય, હું તમને મારા હાથને ઇશારા કરીશ, સમજ્યા ? જાઓ, વાર ના કર !”
નાખુદ કાંઈ સમજે નહિ. પરંતુ એની નજર પાછળ પડેલા શિકારી જહાજ ઉપર પડી. સપડાયેલા શિકારને જકડી રાખવાનાં કડાં જોર જોરથી ઉછાળતા ખારવાઓ એના સસ્થા ઉપર દેખાતા હતા. ઈરાની જહાજ જકડાય કે તરત અંદર કૂદી પડવાને એના સરથા ઉપર કુહાડાઓ અને ફરસીઓ લઈને જંગીઓ તૈયાર ખડા હતા. આશરે
ઢસે જેટલા જંગીઓ તે નરી નજરે કળાતા હતા; અને નજરેન કળાય એવા બીજા કેટલા હશે અને તે અંદાજ જ નહોતો. પરંતુ એક વાત તો સારા દરિયાલાલમાં જાહેર હતી કે એક માત્ર ગુજરાત ને મલબારનાં જહાજો સિવાય બીજા જહાજે દરિયે માઠો હોય કે પવન સામે હોય તે વહાણને હંકારવાને હરહંમેશ ખેલૈયાઓ રાખતા હતાં. ખેવૈ એટલે મોટાં મોટાં હલેસાં મારીને વહાણને હંકારનાર ગેલે. નાખુદાને એક વાત સ્પષ્ટ સમજાઈ હતી; બધાને પણ એ એટલી જ સાફ કળાઈ હતી કે ઈરાની વહાણમાં મકરાણી વહાણુ સાથે લંડન કરવા જેવો દાવ નહત, વેગ નહોતો, તાકાત પણ ન હતી. ને એ વાતની પીથલ સુમરાને પૂરી માહિતી હતી.
નાખુદે કેવળ જગડૂ સામે નજર કરીને ઊભો રહ્યો.
જગડૂએ કહ્યું: “નાખુદા ! હવે વાર ના કરે ! આમ પણ આપણે મરવાનું જ છે. આપણું વહાણ એ તે આપણું નાક ! એ જે પીથલ સુમરાને કબજે થાય, તે પછી આપણે નાક કપાવીને જીવતા ના રહી
