________________
મકરણને મગરમચ્છ
૨૧૯
નાના શેઠ, જે વાતનું દુઃખ અમારા મુસલમાન બાદશાહમાં પેઠું છે, એ તમારા હિન્દુ રાજાઓમાં પણ પેઠું છે. રાજામાત્ર દુઃખનું કારણ છે, એમ હું તે માનું છું. એ તે ચોર, લૂંટારા ને ડફેરનેય સારા કહેવરાવે એવા હોય; અને છતાં વંશાવલિ કાઢે ઠેઠ કાઈક ખલીફા કે પયગમ્બરના સગા-સાગવા સુધીની કે પછી તમારાં અવતારી પુરુષે કે દેવદેવીઓ સુધીની ! ને પછી એ દેવદેવી કે ખલીફા કે સગા-સાગવાનાં ઘેડાં જ્યાં ઘૂમ્યાં હોય એટલા પથકમાં પિતાનું રાજ, એમ માનતા હાય. આ તમારા પીથલ સુમરાનુંય એમ છે. ”
પીથલ સુમરાની વંશાવલિ ભલે ને કૃષ્ણ ભગવાન સુધી જાય, પણ કૃષ્ણ ભગવાને દરિયે ક્યાં ડહોળ્યો હતો '
એ કહે છે કે ડહોળ્યો હતો. એના ગુના દીકરાને કઈક ઉપાડી ગયા હતા ને એને પાછો લાવવાને એણે, કહે છે કે, દરિયાને તાબે કર્યો હતો. ખરી વાત શું, એ તે ભાઈ, તમે જાણો, આ તે એ કહે છે એ વાત મેં કરી. એ તે કહે છે કે આમ મિસરથી તે દ્વારકા સુધીને ને આમ જમના નદી સુધી પથક મારો.”
એ પથકમાં તે ઠેકઠેકાણે એના દાદા બેઠા છે ને કઈ આવી વાત કરવા જાય તે એનું માથું ભાંગી નાખે એવા છે. આપણા ગુજરાતના વીશળદેવ મહારાજની જ વાત કરે ને!'
મોટા સાથે તે બાથ ભરતા ભરાય–જે કે પીથલ તે ભરી લે એ માથાભારે છે–પણ નાનાને તે એ બહાને રંજાડે ને !' “હા, એમ છે ખરું !'
તે બસ. એ કહે છે કે હું મકરાણને રાજા, મકરાણના દરિયાનેય રાજા; મકરાણુના દરિયામાંથી કોઈ સોદાગરી જહાજ જાય તે એ મારા બાપનું !”
