________________
૧૪૬
' જગતશાહ “એ બેલે એમ નથી લાગતું ઃ મોરછામાં લાખે છે. સુંવાળું હાડ છે. અંત લેશો તે રામ રમી જશે” સારંગે કહ્યું.
“તે પીડા મટી! એ જુવાનને જોઉં છું ને મને આપણે ખાલી ગયેલ–ગટ ફેરો યાદ આવે છે. સારંગ, જેજે, એ મરવાને આળસે જીવતા રહે ! એને મારે છે, પણ આમ નહિ. એનું મત તે માતાજીના ભાગમાં અઘરનાથને હાથે થશે ને એને પ્રસાદ હું આરોગીશ; ત્યારે જ આ અપશુકનિયાળનાં અપશુકન પાછાં વળશે !'
“આ બીજે.” * “એની મને તમા નથી. જીવતાં રહેવું હોય તે ભલે રહે; મરે તે લાશને ઉપાડીને દરિયામાં ફેંકી દેજે !' અને એકાએક ચાવડાને જાણે કાંઈક સૂઝયું ને એ ખડખડાટ હસ્યો, જોરથી હસ્ય. ' “અલ્યા સારંગ, એમ કર. થવા દે એક મોઃ આ ત્રણ જણ ભલે એની સામે બાંધ્યા રહ્યા. એને કામ કરવું હોય તો કરે, ના કરવું હોય તે ન કરે. હવેથી એમને રીતસર ખવરાવજે. અને એનું જોઈને આ જગડૂને વધારે દાઝવા દેજે ! સમજ્યો ?”
ને આમ ને આમ બીજો દિવસ આથમી ગયો. જગડૂનું અંગ જાણે હવે ચામડીમઢયું ન રહ્યું; લેહી ને માંસને લાલ-લીલે-વાદળી પિંડ બની ગયું. ને બીજી સવાર ઊગી. રાતના અંધારાં ઊચકાયાં. ધીમે ધીમે અજવાળું, જાણે અંધારું ચીરીને, બહાર નીકળવા માંડયું, સીમ સુધી પહોંચ્યું. - ને પિજરિયાની તીખી ચીસ હવામાં ગાજી ઊઠી : “નાખુદા, સમાલ ! નાખુદા, સમાલ ! વહાણ.એક...બે...ત્રણ..પાંચસાત ...બાર..પંદરવીસ...પચીસ...વહાણ...વહાણ.શંખની આરમાર ...નાખુદા સમાલ!....નાખુદા..સમાલ !..આરમાર..આરમાર!..”
* આરમાર શબ્દ આપણા વહાણવટાને છે. આર એટલે દરિય; ને દરિયા ઉપર દુશ્મનને મારી શકે એ આરમાર.
