________________
તફાન આયા !
૨૦૭
આપ મારી વાત ના સમજ્યા, પણ મારે એ સમજાવવી છે: હું વેપારી, વેપારીને દીકરે, સાત પેઢીના વેપારવણજને હું વારસદાર. બીજે કઈક મારા હવાલા ઉપર સોદાગરી કરે તે હું રાજી થઉં. પણ હું કોઈને હવાલા ઉપર વેપાર કરું ખરે? સીદીના હવાલા તે હજીયે બીજા કેઈકને મળશે, પણ એને લાભ લેવાની ના પાડનાર મારા જે બીજે તમે જોયો નહિ હોય !”
હાસ્તો, બીજે ક્યાંથી જે હોય ? જે માણસ વેપાર કરવા આવે છે એ રળવા માટે આવે છે; કાંઈ ગાંડાના ગામ વસાવવા નથી આવતું.”
શેઠ, તમે તે સોદાગર છે, કંઈક દેશપરદેશના સોદાગરની આબરૂના હામી છે. તે મારી આટલી વાત તમે કાં ન સમજે ? એક અવસરે સીદીનું વેપાર-રોજગારનું નહિ એવું એક કામ મારાથી થયું. એના બદલામાં એ આ મહેરબાની મને આપે છે. તમને એમ લાગે છે કે કેઈની મહેરબાનીથી કઈ માણસ વેપાર ખેડી શકે? હું એમની મહેરબાનીની ના પાડવા માગતા નથી; એમની મહેમાનગતિને અવગણના પણ માગતા નથી; પણ જે હું વેપાર કરીશ ને ધન રળીશ તે તે મારી આબરૂ ઉપર, અને મારી નામના હવાલા ઉપર; બીજાનું ધન મને પથરાની કિંમતનું જ છે. જે દિવસે મારા નામથી હું સેદે કરીશ, તે દિવસે તમારે ત્યાં ઘોડાઓને સદે કરીશ. ત્યાં સુધી આ પથરાને જ સેદે રહેવા દે !”
વાત તે તારી સાચી , જુવાન ! પણ સીદીને ખોટું લાગે તે તું જાણે , અમારે એમાં કંઈ વાંક નહિ !'
સદીને ખોટું શું કામ લાગે ? જેને માટે એક લાખ દીનાર બેલાયા હતા, એ વાત મામૂલી કેમ કહેવાય ? સીદીનું નામ જેની સાથે જોડાયેલું હતું, એ વાત પણ મામૂલી કેમ કહેવાય ? જે વાત તમારી દુકાનદારીની શોભા બની, સીદીની આબરૂને સવાલ બની એ વાતને સે....બધાયનાં મન રાજી રહેવાં જોઈએ ને ? તમારે માથેથી બે
