________________
८८
જગતશાહ
એ જાગીરે સેંસર સંઘાર પડ્યો તે એને ક્યાંકથી કાંઈક ચેતવણી તે મળે ને ! આ તે છેક પાદરમાં આવીને ઊભું રહ્યો ત્યારે...તે ભાઈ, એક વાત કામદારની સાચી કે આજકાલ સગા ભાઈને પણ ભરોસો કરાય એવું ક્યાં રહ્યું છે ?”
ચાવડો તિરસ્કારથી હસ્યો: “એક તે બાપડા અમારા ભાણેજ ને એમાં વળી વાણિયાએ કાન કરડ્યા. ચાલ બાદલ, મને લઈ જા; તમારી તરવાર તે જોવા ન મળી, હવે શૂળી તે જોઈએ!”
અને રાયેલ જામ તરફ પીઠ ફેરવીને લોકોના ટોળાની સામે ચાવડો સંઘાર ચાલવા માંડયો.
ચતુર કામદાર સમયને રંગ પારખી ગયેઃ ચાવડે વાતને રંગ ફેરવતા હતા, પિતાના બંદીવાસ ઉપર મરદાનગીના ઓપ ચડાવતા હતા
કામદારે તરત જ હાકલ મારી: “અરે નાયક ! આ ચાવડાને એને કટકમાંથી જીવતે ઝાલી લાવનાર છોકરા જગડૂને અહીં બોલાવો બાવા પાસે ' !
કારમો ઘા વાગે હેય એમ ચાવડે થંભી ગયો. લેકેએ એની ચમક જોઈચાવડો વાત ભલે ને બહાદુરીની કરે, પણ એના ભર્યા કટકમાંથી એને જીવતો પકડી લાવનારો તે આપણે જુવાન છે ને ! તલવાર તાણે, મૂછના આંકડા ચડાવ્ય ને મરડનાં વેણ ભાંખે કાંઈ થોડી મરદાનગી આવે છે ! ભાઈ, સાચી મરદાનગી તે આનું નામ! ભેણમાં હાથ નાખીને કાળા નાગને બહાર ખેંચી કાઢે, એમ આ જુવાન જગડુ ભર્યા કટકના ઓડામાંથી ચાવડાને ઝાલી લાવ્યો ! એણે એક જ ઝાટકે સંઘારના કટકને હેઠે બેસારી દીધું ને ગામને નિર્ભય કર્યું. બાકી તલવારના તાલટા લેવામાં મરદાનગી હોત ને તે તે લુહાર માતર મરદાનગીનાં શીંગડાં ઉગાડત પિતાને માથે !
સોળ વરસના પાતળિયા છોકરાને આવતા જોઈને લેકમાત્ર