________________
૪૦
જગતશાહ
“આપણે તે સીધા માણસ. આપણને આવી ગોળ ગોળ વાત પસંદ નહિ. જે, અમે ચાર ભાઈબંધ મળવાના છીએ, અત્યારે જ !
“તે અમને ખબર જ હતી કે કુંવર ક્યાં આઢવા જાય છે ! કુંવરનાં લખણ ન જાણતી હોઉં તો ને !' માએ જગડૂના હાથને વધારે જોરથી પકડી રાખે. “પણ જગડૂ! તારી આ ભાઈબંધીથી તારા બાપ કેટલા નારાજ છે એ તું નથી જાણત? કે પછી જાણે છે છતાં જાણીજોઈને તારા બાપને હેરાન કરે છે ?
“જાણી જોઈને મારા બાપને હેરાન કરે ખરો, મા? તું આ શું બોલે છે? પણ બાપુજી મારા ઉપર કારણ વગર ચિડાય છે.”
“કારણ વગર ? સોળ-સત્તર વરસને દીકરો ભણે નહિ, ગણે નહિ, પેઢીએ બેસે નહિ, ભીખમગા ભામટાના છોકરા, ઢેઢભંગીના છોકરા ને કાળીતરકના છેકરા સાથે આખો દિવસ આથડ્યા કરે, એ બધું તારા બાપુને ગમવું જોઈએ, એમ ને?”
“ બા, કોણ કહે છે કે હું ભણ્યો નથી, ગણ્ય નથી ? કાં તે પૂછ ગેરજીને ને કાં તે પૂછ પાંડેને, ને કાં તે પૂછ જયકાકાને. એનાં સરવૈયાંના ટાંટિયા નથી મળતા ત્યારે મોઢેથી કડકડાટ સરવાળા કરી દેવાને જયકાકાને જે કામ નથી આવતું ત્યારે તે હું જ કામ આવું છું. પૂછ એમને, હારમઝ, માબર ને વિજ્યનાં નાણાં ને માપ કચ્છી નાણું ને માપમાં ફેરવવાં હોય ત્યારે કાકાનેય સાત પાંચ થાય છે. ત્યારે આ તારે જગડૂ જ કામ આવે છે, હે !'
“ડાહ્યો મારો દીકરો ! વહેવારિયાના દીકરાને હિસાબ તે આવડે જ ને ! પણ ત્યારે તું પેઢીએ કેમ બેસતા નથી? તું પેઢીએ બેસે તે તારા બાપુ કેટલા રાજી થાય ! એને બાજે કેટલે ઓછો થાય !” - “મા, એ તે કેણ જાણે, પણ મને તે એમ સવાર-બપોરસાંજ કાઉસગ કરીને બેઠા રહેવું ન ગમે. લીધા ને દીધા, તન્યા માયા ને ભર્યા, ને એવું બધુંય કરનારા તે પેઢીમાં કયાં ઓછા છે? .