________________
૧૧૧
પ્રકરણ ૧૩ મું વખત હજારે મનુષ્યો માત્ર મારા હુકમને માન આપી મારી આજ્ઞા ઉઠાવવા હાજર હતા અને આજે આ અોર જંગલમાં ભટક્યાં કરું છું.
જે માણસે તાપમાં એકપણ પગલું ભરેલું ન હોય તેમ જ કોઈ જાતનું દુઃખ સ્વને પણ જાણેલું ન હોય તે મનુષ્ય આજે આવા અરણ્યમાં તાપ, ટાઢ અને ભુખના અનેક જાતના પરિશ્રમે સહન કરી પોતાની ભાગ્ય દશા ઉપર રડે નહિ તે બીજું શું કરી શકે ?
એક દિન હાથી એક દિન ઘેડા, એક દિન મહેલાં વાસ, (પણ) એક દિન એવો આવશે, જાવું પડે વનવાસ, કોઈ દિન મંદિર કોઈ દિન માળા, કેાઈ દિન છપ્પર ખાટ, (પણ) એક દિન એવો આવશે, ભૂખ્યાને ન મળે ભાત.
આ પ્રમાણે બેલ બોલતો ચાલતા જાય છે પણ ભૂખ અને દુખથી અશકત બની ગએલ દેવકુમાર અને હતાશ થઈ નીચે પડી જાય છે. જેનામાં ચાલવાની શકિત પણ નથી. જ્યાં એક વખતનો મહાન ધો-લડવૈય, ક્ષત્રિયમાં શિરામણ ગણતે એ દેવકુમાર આજે એક ભૂખ જેવી સાધારણ પીડાથી મુંઝાઈ–બે ભાન થઈ નીચે પછડાઈ પડ્યો છે.
- જ્યારે તે શુદ્ધિમાં આવે ત્યારે “ભાઈ વસંત, ભાઈ કેશવ, એ માતા, બહેન સૈભાગ્ય, મિત્ર લાલસિંહ તમે બધા કયાં હશે ? શું તમને કોઈને પણ મારી આવી સ્થિતિ ઉપર દયા-રહેમ આવતી નથી! આ તમારા વહાલે દેવકુમાર આજે ચારે બાજુ અંધકારની ઘોર અટવીમાં દુઃખથી પીડાયા કરે છે અને તમે બધા જોઈ ખુશ થાઓ છો? મારી વહાલી પ્રિયા દેવસેના તું પણ કયાં......એમ બોલતાં એકદમ મૂછત-બેભાન બની ધરતી પર ઢળી પડે છે.
