________________
પ્રકરણ ૪ર મું
૨૭૩ તેથી અનુચરો લાલસિંહને કચેરીમાં હાજર કરે છે. લાલસિંહને હાજર થતાં રાજાએ પૂછયું “તારૂં અહીં આવવાનું પ્રયોજન શું છે?”
મહારાજા ! એક નિરપરાધી માણસને બચાવવા આવ્યો છું. લાલસિંહે જવાબ આપે.
રાજા–ચુપ કર ! એક માણસ જામીન થઈ શૂળીએ ચડ્યો તે તે બીજાને કેવી રીતે નિર્દોષ ઠરાવી શકીશ.
લાલસિંહ–જે રાજ્યમાં રાજા અન્યાયી હેય, લોકે પરસ્ત્રીને હેરાન કરતા હોય, પરધનની લાલસાવાળા હય, જે રાજ્યમાં ન્યાયનું નામ નિશાન નહેાય તે રાજ્યમાં સત્ય-નીતિને વાસ હોય જ ક્યાંથી ? સાંભળે ! જે માણસને મેં છોડાવ્યા છે તે માણસે જેવા તેવા નથી સમજ્યા ! રાજા પોતે ગુન્હેગાર હોય ત્યાં બીજાની શી વાત કરવી ! તેઓ તે મોટા રાજ્યના રાજવંશી હતા, ન્યાયનિતિ અને સદ્દગુણના ભરેલા હતા. તમને આવા મહાન પુરૂષોની અધમમતિ કરતાં શરમ નથી આવતી ?
રાજા–ચુપ રહે! નાદાન, તારા જેવા તો અનેક માણસો અહીં આવી ગયા.
લાલસિહ–ભલે, જેવી તમારી મરજી. પણ મને બે ચાર શબ્દો આ માણસને પૂછવા દે !
ભલે ખુશીથી પુછ. રાજાએ આજ્ઞા આપી.
લાલસિંહ–ભાઈ! તને આપેલી વિટીમાં પુરૂષની છબી કયાંથી આવી?
માણસ–મને કંઈ ખબર નથી મહારાજ
“મહારાજ” શબ્દ સાંભળી રંગીલસેન રાજા ચમકી ઉઠ્યો. આ માણસ “મહારાજ’ કેમ કહે છે? રાજાએ પૂછયું.
લાલસિંહ–તે પુછવાને તમને હક્ક નથી. સિપાઈ, તે કોઈને આ મુદ્રિકા આપી હતી ? ૧૮