________________
४०
દશવૈકાલિક સૂત્ર રિ૪] જ્યારે તે ગાને રૂંધીને શૈલેશી અવસ્થાને પામે છે ત્યારે સર્વ
કર્મોને ક્ષય કરીને કર્મરૂપી રજથી સર્વથા રહિત બની સિદ્ધગતિને
પ્રાપ્ત થાય છે. [૨૫] જ્યારે સર્વ કર્મને ક્ષય કરીને કર્મરૂપી રજથી રહિત થઈ
સિદ્ધગતિને પામે છે ત્યારે સ્વાભાવિક રીતે આલોકના મસ્તક પર જઈ તે શાશ્વત સિદ્ધ થાય છે.
નોંધ –આત્માને સહજ સ્વભાવ ઉર્વ ગમનને છે છતાં કર્મવશાત તેની વિલેમગતિ થયા કરે છે. જ્યારે તે કર્મથી સર્વથા રહિત થાય છે.
ત્યારે તે કર્મથી રહિત બની સરલગતિએ ઉધ્ધ જઈ રહે છે. [૨૬] જે સુખનો સ્વાદક અર્થાત માત્ર બાહ્ય સુખને જ અભિલાષી
હેય, પિતાને કેમ સુખ મળે તે માટે સદા આકુળ રહેતે હેય, ઘણું ઊંઘી રહેવાના સ્વભાવવાળો હોય અને સતત હાથ પગ ઈત્યાદિ અંગોને વિભૂષા અર્થે ધેયા કરવાને જેને સ્વભાવ હોય તેવા સાધુને સુગતિ દુર્લભ છે.
નેધ–પિતાનાં શરીર તથા ઈદ્રિયોને કેમ સુખ થાય તે માટે સતત ચિંતા રાખતા હોય, આળસુ હોય અને શરીરવિભૂષામાં રાચતો હોય તેનું ચિત્ત સંચમ પ્રત્યે સ્વાભાવિક રીતે જ ઓછું રહે છે અને તેવા સાધકને વિકાસ રેલાય છે.
નિકામશાયિન શબ્દમાં ઈન પ્રત્યયને પ્રયોગ સ્વભાવાર્થમાં વપરાય છે. [૨૭] જેનામાં આત્યંતર તથા બાહ્મ તપશ્ચર્યાના ગુણ પ્રધાનપણે છે,
પ્રકૃતિથી સરળ, ક્ષમા તથા સંયમમાં રકત, બાવીસ પરિષહેને જીતનાર એવા સાધકને સુગતિ પ્રાપ્ત થવી સુલભ છે.
મેંધા–પરિષહેનું વર્ણન ઉત્તરાધ્યયન સૂત્રના બીજા અધ્યયનમાં અને તપશ્ચર્યાનું વર્ણન ઉત્તરાધ્યયન સૂત્રના ત્રીસમા અધ્યયનમાં જુઓ, [૨૮] જેમને તપ, સંયમ, ક્ષમા અને બ્રહ્મચર્ય વહાલાં છે તેવા
પાછલી વયમાં પણ સંયમ માર્ગમાં ગયેલા (માર્ગને પ્રાપ્ત
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
