________________
દશવૈકાલિક સૂત્ર
ભેજન તીખું, કડવું, કસાયેલું, ખાટું, મધુર કે ખારું ગમે તેવું હે પરંતુ સયમી ભિક્ષુ તેને મધ કે ઘીની માફક પ્રેમપૂર્વક આરોગે.
નોંધ –ઉપર તીખી વતનો નિદે શ કર્યો છે માટે તીખું લેવાનું જ હોય છે તેવું વિધાન નથી. સંયમી માટે અતિ ખાટાં, ખેરાં અને તીખાં ખાણાં ત્યાજ્ય છે પરંતુ કદાચ ભૂલથી તેવું આવી ગયું હોય તે મનમાં ગ્લાનિ લાવ્યા વગર વાપરી લેવું.
ઘી અને મધ જેમ ગ્લાનિ વગર ખવાય છે તેમ કડવું ભેજન પણ તેવી રીતે માનીને સંયમી તેને ઉપયોગ કરે. [૮] મળેલો આહાર, રસ (વઘાર) રહિત છે કે જુના ધાન્યને હે.
ઉત્તમ પ્રકારની શાક વગેરે સામગ્રીથી સહિત હે કે રહિત છે, સ્નિગ્ધ (ઘી વગેરે સહિત) હો કે શુષ્ક (લુખ) હે, બેરકુંટ
હે કે અડદના બાકળાનું ભજન – [૯] તેમજ ભેજન અલ્પ મળે કે બહુ મળે, પરંતુ તે મળેલા
આહારની કે દાતારની નિંદા ન કરે. પરંતુ તે મુધાજવી (કેવળ સંયમનું ધ્યેય રાખીને જ જીવનાર ભિક્ષુ) નિર્જીવ, નિર્દોષ અને સહજ
સહજ મળેલા આહારને નિઃસ્વાર્થ ભાવે શાંતિપૂર્વક આરોગે. [૧૭](મહાપુરુષો કહે છે કે –)આ દુનિયામાં કોઈ પણ બદલાની
આશા વિના કેવળ નિઃસ્વાર્થ ભાવથી ભિક્ષા આપનાર દાતા અને કેવળ સંયમના નિર્વાહ માટે નિઃસ્વાર્થ ભાવે ભિક્ષા લેનાર ભિક્ષુ એ બને મળવા દુર્લભ છે. જે નિઃસ્વાથ દાતાર અને નિઃસ્વાર્થો ભિક્ષુ હોય છે તે બન્ને ઉત્તમ ગતિને મેળવે છે.
નોંધ –સરળમાર્ગમાં ગમન, પિતાના ઉપયોગી કાર્યમાં સાવધાનતા, જતાં આવતાં માર્ગમાં રહેલા સૂક્ષ્મ જીવોની પણ લક્ષ્મપૂર્વક રક્ષા, બીજા શિક્ષકોને જરા પણ દુઃખ કે આઘાત ન પહોંચે અને દાતાની પ્રસન્નતા બરાબર જળવાઈ રહે તેવી વિશુદ્ધ ભિક્ષાની ગવેષણ, દાતાર ગફલત ન કરે કે ન ભાય તેને સતત ઉપયોગ, સંપૂર્ણ નિર્જીવ ખાનપાનના ધન
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
