________________
૧૦૮
દશવૈકાલિક સૂત્ર પડેલાં સંક્ટો) ઉત્પન્ન થાય તેને પ્રસન્ન ચિત્તથી સહન કરે. કારણ કે દેહનું દુઃખ તે તે મહાસુખનું નિમિત્ત છે.
નેધ –દેહનું દુઃખ એટલે ઈદ્રિને સંયમ. જો કે ઈંદ્રિયને અસંયમ એ બાહ્ય દષ્ટિએ દેખતાં સુખરૂપ ભાસે છે. પરંતુ પરિણામે એકાંત દુઃખનું જ કારણ છે. ત્યારે સંયમ એ પ્રથમ ઈદ્રિયના અધ્યાથી દુખરૂપ ભાસે છે. પરંતુ પરિણામે એકાંત સુખનું જ કારણ છે. સંચમી પુરુષ ગૃહસ્થ હોય તે પણ સંયમ દ્વારા સંતેષ અને અહિંસાના સદ્દગુણોને કેળવે છે અને સુખી થાય છે. [૨૮] સંયમી સૂર્યાસ્ત થયા પછી અને સૂર્ય ઉગતા પહેલાં કોઈ પણ
પ્રકારના આહારની મનથી પણ ઇચ્છા ન કરે.
નોંધ –રાત્રિભોજનનો નિષેધ બૌદ્ધ અને પ્રાચીન વેદધર્મમાં પણ છે. રાત્રિભેજન શારીરિક નિયમ (વૈદિક દષ્ટિ)થી પણ વન્યું છે. [૨૯] સંયમી ગુસ્સાથી શબ્દને તતણુટ ન કરે તેમજ અચપલ,
(ચપલતાથી રહિત), ભેજનમાં પરિમિત, અ૫ભાજી (ડું બેલનાર) અને ભજન કરવામાં દાન્ત (મિકેન્દ્રિય) બને. કદાચ દાતા અલ્પ આહાર આપે છે તે થોડું મેળવીને તેની
નિંદા ન કરે. [૩૦] સાધુ કોઈ પણ વ્યક્તિનો તિરસ્કાર ન કરે અને પોતાની આત્મ
પ્રશંસા પણ કદી ન કરે. તેમજ શાસ્ત્રજ્ઞાન અથવા અન્ય વસ્તુને મેળવીને, તપશ્ચર્યા કરીને ઉચ્ચ જાતિ કે ઉત્તમ
બુદ્ધિ મેળવીને તે માટે અભિમાન ન લાવે. [૧] જાણે કે અજાણે અધાર્મિક ક્રિયા (ધર્મિષ્ઠ સાધકને ન છાજે
તેવું વર્તન) થઈ ગઈ હોય તો તે કરીને તેને ન છુપાવતાં પ્રાયશ્ચિત દ્વારા પિતાના આત્માને તુરતજ તે પાપથી મુક્ત કરે અને (બીજીવાર તે ન થાય તે માટે સાવધાન રહે) અર્થાત બીજી વાર તેવું ન આચરે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
