________________
પિપૈષણા
9. પાણીનું આસ્વાદન કરી (ચામી) તપાસીને પછી જ ભિક્ષુ
ગ્રહણ કરે. [૭૮૭૯] તે વખતે ભિક્ષુ દાતારને કહે કે ચાખવા માટે મારા હાથમાં
થતું જળ આપો. (હાથમાં પાણી લીધા પછી) જે ખ્યાલ આવે કે એ પાણી અતિ ખાટું કે કહી (બગડી) ગયેલું છે. તેમ જ પિતાની તૃષા છિપાવવા માટે પર્યાપ્ત નથી, તો તે દેનાર બેનને કહે કે આ પાણી કોહેલું કિવા ખાટું હોવાથી મારી તૃષા દૂર કરવા માટે યોગ્ય નથી. માટે મને તે કટપનીય નથી.
નેધ–કઈ પણ ભજન કે પાણી શરીરને અપગ્ય હોય તે ચીજ ભિક્ષુઓ ન લેવી કારણ કે તેમ કરવાથી શરીરમાં વ્યાધિ થવાનો ભય રહે
અને રેગિષ્ઠ થવાથી ચિત્તસમાધિમાં હાનિ પહોંચે. [૮] કદાચિત ઈચ્છા વગર કે ધ્યાન ન રહેવાથી તેનું પાણી કઈ
દાતારે હરાવી દીધું હોય તે તે પોતે પણ ન પીએ કે અન્ય
ભિક્ષુને પણ તેવું જળ આપે નહિ. [૮૧પરંતુ એકાંતમાં લઈ જઈને પ્રાસક (પ્રાણબીજ રહિત)
સ્થાન જોઈ તે પાણીને યત્નાપૂર્વક (કાઈ જીવને દુઃખ ન થાય તેવી રીતે) નાખી દે અને તે નાખી દીધા પછી ભિક્ષુ પાછો ફરે.
નેધ–પાછા ફરતી વખતે જે ક્રિયા કરવામાં આવે છે તેને “ઈવહીને કાયોત્સર્ગ” કહેવાય છે. [૮૨૫૮૩] ગોચરી ગયેલે ભિક્ષુ (તપશ્ચર્યાદિ કે રેગાદિ કારણથી
પોતાને સ્થાને પહેલાં સુધાથી પીડાઈને) ભોજન કરવાને ઈચછે તે શૂન્યગ્રહ કે કોઈ ભીંતના મૂળ પાસે જવરહિત સ્થાન તપાસી લે. ઉપરથી ઢાંકેલા કે છત્રવાળા તે સ્થાનમાં મેધાવી સાધુ તેના માલિકની આજ્ઞા લઈને પિતાના હાથને સાફ કરીને
પછી ત્યાં આહાર કરે. [૮૪+૫+૪૬] ઉપરની વિધિથી આહાર કરતા મુનિને ભેળમાં
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
