Agam 02 Ang 02 Sutrakrutanga Sutra Part 02 Sthanakvasi

Book Title: Agam 02 Ang 02 Sutrakrutanga Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 382
________________

३७०
सूत्रकृताङ्गसूत्रे
अन्वयार्थ : - ( पात्र) पापा:- नरकपालाः नारकान् (पाणेहिं विभजयंति ) प्राणैर्वियोजयन्ति - शरीरावयवान् खंडयन्ति (तं) तत् (भे) युष्मभ्यम् (जहात हेणं) याथातथ्येन (पवक्खामि ) प्रवक्ष्यामि - कथयिष्यामि (बाला) बाला अज्ञानिनो नरकपालाः (दंडेर्हि) दण्डै: - दण्डदानेन (सम्वेहिं सर्वैः (पुराकडेहिं ) पुराकृतै:- पूर्वजन्मनि संपादितैः (दंडेहिं ) दण्डै: - दुःखविशेषैः (सरयंति) स्मारयन्ति तदानीं दीयमानदण्डेन पूर्वजन्मकृतपापं स्मारयन्तीति ॥१९॥
टीका - णमिति वाक्यालंकारे। 'पाव' पापा:- असाधुकर्माणः परमाधार्मिकाः नारकान् 'पाणेहिं' प्राणैः सेन्द्रियैः सशरीरंश्च 'विभोजयति' वियोजयन्ति', शरीरावयवानां हस्तपादादीनां कर्त्तनादिभिः वियोगं कुर्वन्ति । अवयविनोऽवयवान् पृथक् पृथक् कुर्वन्ति । कथं ते नरकपालाः शरणरहितानां नारकिजीवानांबाला:' अज्ञानी नरकपाल 'दंडेहि-दण्डैः' नारकी जीवों को दंड देकर 'सव्वेहिं सर्वै: ' सभी 'पुराव डेहिं - पुराकृतैः' पूर्वजन्म में उपार्जित किये हुए दंडेहिं - दण्डैः' दुःखविशेषों से 'सरयंति - स्मारयन्ति' स्मरण कराते हैं । १९ । अन्वयार्थ - पापी नरकपाल नारकों को प्राणों से वियुक्त करते हैं अर्थात् उनके शरीर के अवयवों को खण्डित करते हैं । यह तथ्य मैं आप को यथातथ्य कहूँगा | अज्ञान नरकपाल दंड देकर पूर्वजन्म में दूसरों के प्रति किये गये दण्डों-पापों का स्मरण कराते हैं ॥ १९ ॥
टीकार्थ- 'f' शब्द वाक्यालंकार के लिए है। पापी परमाधार्मिक उन नारक जीवों को प्राणों से पृथक करते हैं अर्थात् हाथ पैर आदि शरीर के अवयवों को काटकर अलग कर देते हैं। वे नरकपाल उन शरणहीन नारकी जीवों के प्रति ऐसा क्यों करते हैं? इसका उत्तर 'दंडेहिं - दण्डैः' नारडी लवाने उर्धने 'सब्बेहिं सर्वै: ' मधा 'पुराकडेहिपुराकृतैः' पूर्वन्ममां उपारे 'दंडेहिं - दण्डै: ' दुःम विशेषोथी 'सरयंति - स्मारयन्ति' स्मर उरावे छे. ॥१८॥
સૂત્રા—પાપી નરકપાલા નારકોને પ્રાણેથી વિયુક્ત કરે છે, એટલે કે તેમના શરીરના અવયવેનું ખંડન કરે છે. આ બધુ તે કેવી રીતે કરે છે, તે હુ· તમારી સમક્ષ રજૂ કરીશ. અજ્ઞાન નરકપાલેા નારાને મારતાં મારતાં તેમણે પૂર્વજન્મમાં સેવેલાં પાપકર્મોનું તેમને સ્મરણ કરાવે છે. ૫૧૯૫ ટીકા”—સૂત્રમાં ‘ન’ પદ્મ વાકયાલંકાર રૂપે વપરાયું છે. પાપી પરમાધાર્મિકા નારકાના હાથ, પગ આદિ અંગાને કુહાડી આદિ વડે કાપીને શરીરથી અલગ કરે છે. તેઓ તે શરણહીન નારકે પ્રત્યે એવું ક્રૂર વન કેમ
શ્રી સૂત્ર કૃતાંગ સૂત્ર :૨


Page Navigation
1 ... 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728