Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ gujarAtI-aMgrejI varSa-2(kula varSa 63). aMka- 10 * jAnyuArI, 2015 * pAnA 44 * kImata rUA. 20 RNI NO. MAHBIL/2013/50453 IYEAR : 2, ISSUE : 10, JANUARY 2015, PAGES 44, PRICE220/- . T C CIPos AHODS
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana jAnyuArI, 2015 - jina-vacana | INana AtmAne mATe prArthanA anivArya che potAnA karmanuM phaLa bhogavyA vinA chUTako nathI | "meM dakSiNa AphrikamAM khristIonI prArthanAmAM bhAga meLave che. tame temane asatyavAdI kahIne agara to lIdho che. paNa te mane pakaDamAM nathI laI zakI. teonI AtmavaMcaka kahIne uDAvI zako cho. bhale, to pachI huM jamiNaM jagaI puDho jagA kammehi luppaMti pANiNo / sAthe huM prArthanAmAM bhaLI na zakyo. teo Izvara pAse kahIza ke jo e satya mArI jiMdagIno merudaMDa banI mane sayameva kaDehiM gAhaI No tassa muccejja puTThayaM / / yAcanA karatA hatA, mArAthI yAcanA thaI zakatI nahotI. TakAve che, jo enA vinA mane kSaNa mATe paNa jIvanano | (phU. 1-2-1-4) huM taddana niSphaLa gayo. mArA jIvanano AraMbha Izvara bhAra asahya che, to mane satyazodhakane A asatya priya saMsAramAM rahelAM prANIo potAnAM karelAM ane prArthanA vize nAstikatAthI thayo. mArI uMmaranAM che. rAjadvArI kSitijamAM Aje mArI sAme nirAzAno karmanAM phaLa bhogave che. teo potAnAM karma ghaNAM varSo pasAra thaI gayAM tyAM sudhI mane prArthanA ghanaghora aMdhakAra hovA chatAM huM kadI zAMti khoI beTho anusAra judI judI gatimAM paribhramaNa kare vinA jIvanamAM sUnApaNuM lAgyuM nahIM. paNa pachI moTI nathI. ghaNA lokone to mArI zAMtinI IrSA Ave che. che. potAnAM karmanuM phaLa bhogavyA vinA koIno uMmare mane bhAna AvyuM ke zarIra mATe anna anivArya e zAMti prArthanAmAMthI janmI che e tame jANI lejo. huM chuTakAro thato nathI. che teTalI ja AtmAne mATe prArthanA anivArya che. vidvAno nathI paNa bhakta hovAno dAvo namrapaNe karuM chuM.. zarIranAM Arogya khAtara koI paNa vakhate annanI prArthanAnuM rUpa kevuM hoya e saMbaMdhamAM huM udAsIna chuM. e All living beings in this world lAMghaNa jarUrI thaI paDe che, paNa prArthanAnA lAMghaNa jevI saMbaMdhamAM to jene je rUce e teno kAyado, paraMtu keTalAka experience individually the fruits of thier own Karmas. Their life to vastu ja nathI. prArthanAno kadI bharAvo thato nathI. spaSTa cIlAo che, ane prAcIna RSioe pADelA after death is determined by their mahAna jagadguruomAMthI traNa - buddha, jIsasa, mahaMmada cIlA para javuM e salAmata che, basa, meM mAro past deeds. Nobody can escape adUSaNIya evI sAkSI mUkatA gayA che ke teone prArthanA svAnubhavano purAvo Apyo che. dareka jaNa prayoga karIne the results of the Karmas. dvArA Atmadarzana thayuM. prArthanA vinA teo jIvI ja na jue ke prArthanA nitya niyamathI tenA jIvanamAM kaMIka (DaoN. ramaNalAla cI. zAha graMthita 'fjhana vana'mAMthI) zakyA hota, paNa ApaNe ApaNI koTinI ja vAta navIna ane jene bIjI vastu sAthe sarakhAvavuM zakya nathI karIe. karoDo hinduo, musalamAno ane khristIo tevuM tattva umerAya che ke kema.' 'prabuddha jIvana'nI gaMgotrI , Aje jiMdagInI aMdara kevaLa prArthanAthI ja samAdhAna | ['gAMdhIjInI AtmakathA 'mAMthI ] 1, zrI muMbaI jena yuvaka saMgha patrikA - 1929 thI 1932 sarjana-sUci 2. prabuddha jaina 1932 thI 1933 kartA briTiza sarakAra sAme na jhUkavuM eTale navA nAma 1. dharama-karama DaoN. dhanavaMta zAha 3. tarUNa jenI 2. krodhane oLakho DaoN. pravINabhAI sI. zAha - 1934 thI 1937 4. punaH prabuddha jenanA nAmathI prakAzana 3, DaoN. kumArapALa desAInI anokhI - 1939-1953 | tridivasIya zrI hemacaMdrAcArya kathA 5, prabuddha jaina navA zIrSa ke banyuM 'prabuddha jIvana' 4. upaniSadamAM yogavicAra DaoN. nareza veda 1953 thI 5. zatAbdI puruSa AcArya tulasI DaoN. ramibhAI jhaverI - zrI muMbaI jena yuvaka saMghanA mukhapatranI 1929 thI, 6, navakAranI saMvAdayAtrA (3) bhAratI dipaka mahetA eTale 8pa varSathI avirata saphara, pahelA sAptAhika, pachI ardhamAsika ane tyArabAda mAsika 7. 80 mI paryuSaNa vyAkhyAnamALAno vRttAMta - * 2015 mAM *prabuddha jIvana'no 63mA varSamAM praveza 8. gAMdhIjIno caMpAraNa satyAgraha manasukhalAla upAdhyAya * 2013 eprilathI sarakArI maMjUrI sAthe 'prabuddha jIvana' 9. mIrAMbAI-rAjarANIthI eka saMyukta gujarAtI-aMgrejImAM, eTale 2013 bhaktisamrAjJI sudhInI saphara zAMtilAla gaDhiyA eprilathI gujarAtI-aMgrejI 'prabuddha jIvana' varSa-2, 10. mRtyunI maMgalayAtrA - * kula 63muM varSa. * 2008 oNgasTathI 'prabuddha jIvana' ane paryuSaNa mRtyu zabdakoSa sAthe saMpAdana zrImatI pArulabena bharatakumAra gAMdhI vyAkhyAnamALA saMsthAnI veba sAITa uparathI joI-sAMbhaLI - 1 1. bhajana-dhana-1 3:khImasAhebanI vANI DaoN. niraMjana rAjyaguru zakazo. 12. avasara : 'jIvataranI vATe akSarano prabuddha vAcakone praNAma dIvo' pustakano vimocana samAroha pUrva maMtrI mahAzayo 13. sarjana-svAgata Do, kalA zAha 14. The Seeker's Diary Reshma Jain jamanAdAsa amaracaMda gAMdhI Death & Me caMdrakAMta sutariyA 15. Enlighten yourself by ratilAla sI. koThArI Self Study of Jainology Part-3 Dr. Kamini Gogri maNilAla mokamacaMda zAha 16. The First Chakravarty - Bharat jaTubhAI mahetA Pictorial Story (Colour Feature) Dr. Renuka Porwal paramANaMda kuMvarajI kApaDiyA cImanalAla cakubhAI zAha 17. paMthe paMthe pAtheya : DaoN. ramaNalAla cI. zAha bALaka eTale pRthvIne pATale payagaMbara gItA jaina
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Regd. With Registrar of Newspaper for India No. MAHBIL/2013/50453 * 'prabuddha jIvana' gujarAtI-aMgrejI varSa : 2 (kula varSa 63) * aMka : 10 jAnyuArI 2015 "vikrama saMvata 2071 vIra saMvata 25410 poSa vadi tithi-110 0 0 0 zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha patrikA 0 0 0 (prAraMbha sana 1929thI) prazna QUO6 0 chUTake nakala rUA. 20-00 0 0 vArSika lavAjama rUA.200/-0 0 mAnada taMtrI : DaoN. dhanavaMta zAha dhama-ma keDI vagara pharavA nIkaLyA hoIe ane koIpaNa tarka vagara AjubAju e nirdoSa bALakoe A hatyArAnuM zuM bagADyuM haze? phaMTAIe ema Aje lakhuM chuM. tarkabaddha ane zistabaddha nathI. beDIo pothI paMDito kaheze, pUrvajanmanA 'karmo'! ApaNe cUpa besI phagAvI dIdhI che. svaira vihArano paNa kyAreka AnaMda levo joIe. rahevAnuM? raDatA "karama'ne zodhavA koIe javuM nathI. manamAM aneka prazno rAkSasa banIne UbhA thAya che paNa badhAM praznonA hamaNAM pIke calacitra joyuM. A dharamane dharmadhUraMdharoe potAnA uttara Ape evo 'jIna' ke 'vetAla' (vikramAditya-vetAla) haju sudhI bhaktone 'kriyAnuM je 'gAjara' pakaDAvyuM enI vAMdarAkuda ThekaDI uDAvI mane maLyo nathI. ane bhaktone lAgyuM "dharama" khatare meM hai. keTalAMkane to potAno dharama karama, A banne joDiyA bhAI, paNa janmathI ja kema vikhUTA "majahaba' vAre vAre "khatarAmAM lAge eTale badhAM enAthI bIe. A paDI gayA haze? yugothI vAre vAre ene bhegA karavAnI badhAMe mathAmaNa pIkenA sarjako paNa bIkaNa kharAM ja, nahi to zivalIMga, hanumAna karI che toya.. ane bAhubalinA mahAabhiSekanA dRzyo sAthe 'kALA'ne dekhADI zakata. mAnItI rUpALI rANInI jema 'kriyA' lADakI thaIne dharama pAse ke pachI mukhya nAyaka AmIra musalamAna che eTale pakSapAta karyo ? besI gaI !! jagatamAM guruonuM sAmrAjya che. potAnA parasevAnI athavA mAnavI jaMgalI avasthAmAM hato. bIjAnA parasevAthI kamAyelI lakSmI dhIre dhIre keLavAto gayo, tyAM koIe smRti-zraddhAMjali ApIne A bhoLA bhakto A ene "dharama' Apyo. je "jiniyasa' sva. zrImatI prabhAvatI gAMdhI dharmadhUraMdharo pAse svarga ke mokSa ke Izvara mAnavoe A dharamane zodhI ane sva. zrImAna hIrAlAla gAMdhI darzana-prAptinI TikiTa levA doDI jAya jagatane enI bheTa ApI e badhAMne | saujanyadAtA prArthI che. A jagatanuM nirmANa Izvare karyuM ApaNe salAma karavI joIe, badhAMne zrI gautama hIrAlAla gAMdhI zrImatI bhAratI gautama gAMdhI| . ' to "IzvaranuM nirmANa koNe karyuM? zrImatI dakSA prakAza zAha, zrImatI suhAsa umeza gAMdhI. emaNe "kAme lagADI dIdhA. mAnava Ano javAba nathI eTale zrImatI pArula himAMzu dozI jaMgalImAMthI saMskArI banato gayo, 'Atmadarzana'no saMsAra sarjAyo. je paNa A "dharame' ene evAM jhaghaDAM karAvyAM, evAM jhaghaDA karAvyAM ke dekhAtuM nathI, je joI zakAtuM nathI, ene "mAno' to ja tame sAcA mAro dharama', 'tAro dharama"nI laDAIo thaI ane.. bhakta. sAcA sAdhaka. A yAtrAnI koI "eksapAyarI DeTa' nahi, bhakto eka divasa seMkaDo mAsUma bALakonI eNe eka sAthe hatyA karI jAte ja eksapAyara thAya tyAM sudhI A yAtrAmAM AnA badhAM AjIvana dIdhI. dharama rahyo, karama bhAgI gayo. mAnava pAcho jaMgalI thaI gayo? sabhya. koI vIralo hoya e ja A kuMDALAmAMthI bahAra nIkaLI zake. hato tyAMno tyAM ja?! bAkI badhAM roja navI navI carcAnI ane tattvanI kavitA sAMbhaLI Dole * zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33 mahamadI minAra, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI-400004. TeliphonaH 23820296 * oNphisa sthaLa saujanya : zrI manISabhAI doSI. * zrI muMbaI jaina yuvaka saMghano baeNnka A/c. No. 0039201 000 20260 * Website : www.mumbai-jainyuvaksangh.com * email: shrimjys@gmail.com Web Editor: Hitesh Mayani-9820347990
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana ane emane 'e' kyAreka maLaze enI amara AzAmAM tattvanI tALIonA tAlenA tAne jIvI jAya. dharmadhUraMdhara guruo kahe, vAre vAre kahe, 'moha" na rAkho ane emano bhakto ane saMpattino moha kyAreya na chUTe, jema eka saMpattivAna vAre vAre potAnI saMpatti vadhAravA mATe puruSArtha kare ema A gurumahArAjo paNa pratikSakA potAnA keTalAM keTalAM bhakto vadhyA enI gaNatarI karatA ja rahe. phAIva sTAra kakSAnA Azramo ane maTho vadhatA jAya. sAdhanA mATe sukha sagavaDa to joIe ne ! sAcA guru to ziSyanI AMgaLI pakaDI ene sAcI ke DI batAvI, baLa ApI potAnI meLe ziSyane AgaLa vadhavAnuM kahI, potAthI aLago karI pote nirmohI ane jIvanamukta banI jAya. paNa AvuM bhAgye ja bane che. guru pote kendramAM rahe ane ziSyo AjubAju ToLe vaLatA rahe evA satata prayatno thatA rahe. eTale AbhAsI satya ane 'mAla' vagaranI AvI peDhI ghokAra cAle che. kAraNa ke jenI pAse onika saMpatti nathI ane e meLavavAnI e icchA che ane jenI pAse che e salAmata rahe ane varSa enI ene ciMtA ane IcchA che, ane 'samAja'mAMthI'sArA'nI chApa ene joIe che. A uparAMta badhAMne svarga ke mokSa, dAna ane tapathI joIe che. zuM dAna tapa vagara svarga ke mokSa na maLe? eka jIva bIjA jIva pratye anukaMpA rAkhe ane enuM kalyANa icche e samaja pUratI nathI ? kumaLA bALako ane je yauvananI Aje dezane jarUra che ane vairAgI. banAvavA thojanAo thAya che. saMsAra asAra che. hA, che, to bhAgavuM zuM kAma ? samajIne ene pAra pADo evI hiMmata na apAya ? saMsAranA saMbaMdho choDAya to ja badhuM chUTe ? rAga-dveSa, kAma, krodha, parigraha, hiMsA ane asatyano tyAga karo, svarga mokSano anubhava A jIvanamAM ja thaze, ane jo e anyatra hoya e to e A azubhonA tyAgathI maLavAno ja che e geraMTI. hamaNAM hamaNAM 'gharavApasI'nA prasaMgo ane ene anuSaMgIne carcAo cAle che. dharmAMtaranI carcA. A ghara e kayuM ghara ?-sva dharmamAM pAchA AvavuM e ghara. A prazna mAtra musalamAna ane khristIo mATe ja che. ahIM paNa dharmanuM cakaDoLa ane karamanI bAdabAkI e mAro dharama karyA ? kevI varNavyavasthA ? je dharmanA gharamAM janmyAM e gharano je dharma hoya e ja dharma ApaNe svIkAravAno ? emAMya svataMtratA nahi ? varSo pahelAM gujarAtI sAhityanA mahAna kavi kAnta, hiMdu dharmano tyAga karyo ane khristI dharmathI prabhAvita thaI e dharma svIkAryo. emAM no samAje emane du:khI du:khI evA karyAM ke emanA bhANejone judI pagaMtamAM jamavA besavuM paDyuM ema amArA vijJAna mitra ane krAMtanA sagA prA. DaoN. dineza bhaTTe mane kahyuM. jAnyuArI 2015 bo nabaLo ke vAre vAre enI rakSA karavA badhAMne medAnamAM AvavuM paDe!! tyAre karyA dharama' sAo ? laDanArano ke vaDAvanArano ? zAstramAM kahevAyuM che, je dharmanI rakSA kare che dharma enI rakSA kare che, Ama kahIne 'dharmI"ne pAno caDhAvyo, paNa bhAI dharma pote ATalo eka sAMje lIphTamAM mArI sAthe eka eMsI varasanA puruSane spoTa poSAkamAM joIne meM pUchyuM, "kema klabamAM ramavA jAo cho ? gajabanI ? sphUrtimAM cho.' amArI vacce mitratAno vyavahAra hato eTale meM kahyuM, A uMmare to maMdiramAM javAya, ane tame TenIsa ramavA ?' mane kahe, 'kema maMdiramAM?" meM kahyuM, "bhagavAna meLavavA !' saNasaNato uttara Apyo, 'atyAra sudhI kone maLyo ?" meM kahyuM, "jene maLyo haze e e ApaNane kahevA na Icche." "tame kaho cho ke maLyo haze, eTale tame cokkasa nathI', meM kahyuM, 'meM to mAtra vAMcyuM che.' tarata ja emaNe kahyuM, 'A sUraja, caMdra, tArA e dekhAya che, e ApAne jIvana Ape che e ApaNe jANIe chIe, e ApaNAM pratyakSa devo, roja pote ApaNo gharamAM padhAre. emane vaMdana. basa mArI A pUjA. Aja mAruM kirtana. A ramavA jaIza tyAre poInTa meLavavAno sAco AnaMda thaze. rokaDA hisAbamAM AnaMda e udhAra ke bhramaNAmAM nahi' ane sIkTamAMthI bahAra nIkaLI sphUrtithI cAlatA e eMsI varSanA yuvAnane huM joI rahyo. hamaNAM thoDA varasothI jaina sAdhu-mahAtmAono vihAra akasmAta ciMtAno viSaya banyo che. prativarSa AvuM bane che, eka varga kahe che ke A nizcita ane yojanAbaddha kAvataruM che. je hoya te, A dizAmAM je UMDA utarI satya zodhI A mahAtmAonI surakSA thavI joIe. zahe2mAM jyAM jyAM jaina sAdhu mahArAjAnA upAzraya che tyAM niyama pramANe sAdhunA nihAra eTale maLa tyAga mATe vADA banAvAya che. je ArogyanI dRSTie sarva mATe hAnikAraka che. uparAMta A maLanI sAphasuphI mATe je mAnava dehane kahevAmAM Ave che e to A yugamAM amAnavIya ane gerabaMdhAraNIya che. jaina sAdhu jo mobAIla phona ane lepaTopa rAkhI zakatA hoya to pachI zaheramAM saMDAsano upayoga karavAnI chUTa kema na laI zake ? jaina sAdhu mahArAja A kAraNe paNa zaheranA arjanomAM anAdaraNIya banyA che. dharama-karamanA A badhAM praznothI mana cakaDoLe caDyuM che. vAcakanuM paNa caDyuM haze. koI mahAnubhAve roSa paNa pragaTa karI kahI dIdhuM haze, A mANasane dharmanuM UMDuM jJAna nathI.' A lakhanArane A lebala maMjUra che. A lakhanArane dharmanA gahana tattvajJAnanA mahAna graMtho ane sarva tharmo pratye pUro Adara che e satya paNa svIkAravA vinaMti. to karavuM zuM ? keTalAMka prazno nadInA be kAMThA jevA hoya che. kyAreya bhegA na maLe. paNa ApaNe pANImAM vahetA rahevuM, dharama pAse rakhAya ke na rakhAya paNa karamane bhAgavA na devo. -dhanavaMta zAha drdtshah @hotmail.com 1 varSanuM lavAjama rUA. 200/-(U.S. $ 20) 0 3 varSanuM lavAjama rUA. 500/-(U.S. $ 50) 5 varSanuM lavAjama rUA. 900/-(U.S. $ 80) * 10 varSanuM lavAjama rUA. 1800/-(U.S. $180) * zrI muMbaI jaina yuvaka saMghano baeNnka A/c. No. 0039201 000 20260
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI, 2015 prabuddha jIvana krodhano oLakho nDo. praviNabhAI sI. zAha dareka vAcakane A viSaya upara ghaNuM vAMcana ke zravaNano anubhava krodhanuM kAraNa pate pachI krodha na karo-zAMta thaI jAo. (4) je kAraNathI haze ane A viSaya upara have zuM lakhavAnuM bAkI rahe che je vAcaka mATe krodha thayo hoya te kAraNa kadI yAda na karo. rasaprada navIna ke upayogI mAhitI jANavA maLe? A savAlanA javAba ghaNAM varSothI muni bhagavaMtanA pravacano sAMbhaLavA chatAM zrotA tarIke A lekha lakhavAnuM mana thAya che. Ama to dara varSe saMvatsarI varga sudharatA nathI to munine krodha nathI Avato. chokaro traNavAra prasaMge krodha - kSamApanA - micchAmI dukkaDanI havA badhe jovA maLe che Thapako sAMbhaLyA pachI na sudhare to bApane krodha Ave che to sAdhunI ane pachI 10-15 divasamAM bhUlAI jAya che. e samayamAM chApA- vAta nahi sAMbhaLavAra zrotAthI sAdhune krodha kema nathI Avato? sAdhumAM paripatro-pheIsa buka-voTsa apa-I meIla-phonakola, rubaru mulAkAto jo anDarasTenDIMga che to ApaNAmAM kema nahi? daramyAna micchAmI dukkaDe ke kSamApanA viSe ghaNuM ghaNuM lakhAya che, vaMcAya sAdhu krodhane kaMnTrola kevI rIte kare che? 1 lAkhano nekalesa selsamena che, bolAya che ane saMbhaLAya che. divALInA divasomAM sAlamubArakanI ApavA taiyAra hato paNa mArI pAse 1 lAkhanI sagavaDa nahotI te jema "krodha zAMta karo', 'kSamApanA dhAraNa karo'nA nagArA vAgatA teNe mane nA Apyo tenAthI krodha nathI Avato. kAraNake kharIdavAnI saMbhaLAya che. zakti-yogyatA nathI. ATalI prastAvanA karyA pachI A viSaya upara je rasaprada vicAro samudranI retImAMthI ghaDo na bane, tamAruM puNya ochuM hoya ne sAmAnI zAstromAM jovA maLyA che, upakArI guru bhagavaMtonA vyAkhyAnomAM yogyatA na hoya to tamAruM dhAryuM na thAya emAM krodha karavAnI jarUra jANavA maLe che, te jANIne rasika vAcaka khUba AnaMdita thaze ane nathI. parivAra tamAruM mAne nahi to gusso karavAnI jarUra nathI. kSaNavAra prabhAvita thaze. kadAca Atma nirIkSaNa ane Atma sudhAraNAnA bIja krodha Ave paNa pachI krodhane magajamAM rAkha nahi. sAmo sudhare nahi ropAvA lAgaze. to jAtane sudhAro. jAtane bagADo krodhano janma zenAthI thAya che? ' jidhI nirvANa dina nimitte to te moTo aparAdha che. te jANI tenAthI dUra rahevAnA "buddha jIvana'no phebruArI 2099 no viziSTa aMka yogya samaye krodha karavo paDe to prayAso potAmAM karo. ahaMkAramAMthI krodha karo paNa krodhano bhAva nahi. krodha Ave che. dhAryuM na thAya e samaye asidhI jIvanano aMtima adhyAya krodha bahArathI dekhAya paNa hRdayamAM krodha rokavAnA prayatna karavAmAM aMkanI parikalpanA prema hoya, to krodha karavAnI chUTa. niSphaLa jazo. paNa kharI rIte ' ane putrane sudhAravA mA-bApa krodha kare svabhAvamAM krodha rAkhavo nahi te saMkalanakartA paNa hRdayamAM prema che. hRdayamAM prema prayAsamAM saphaLa thavAze. pANI sonala parIkha hoya to krodha thato nathI, paNa krodha phrIjamAM rAkho to barapha thAya che, krodha karavo paDe che. krodha majaburI hoya rAkhIe to vera bane che, je sthAna, ciMtanazIla sarjaka ane gAMdhI sAhityanA abhyAsI svabhAva | prakRti nA hoya. tethI jenA upara krodha Ave tyAMthI AgaLa | tema ja jIvanamAM tabAhI karanAra krodha vadhavA nA do. sthAna ke vyakti (mahAtmA gAMdhIjInA pautrInAM pautrI). tamAro zatru che. krodha karanAro badalAya eTale turata zAMta thavAno | bhAratanA bhAgalA, komavAdI hiMsA ane aneka praznothI | duzmanane khuza rAkhe che, kAraNa ke prayAsa karatAM raho. nadImAM kacaro A mahAmAnavanI saMvedanA ane ciMtananuM prAgaTya te Icche che tamAruM ahita thAya, vahe che paNa kacaro rahe to nadI gaMdI | mitro ane sahaciMtakone bheTa ApavA A viziSTa aMkanI | tamArA saMbaMdho bagaDe te khatama thAya. bane che. patnI uparano krodha bajAramAM | vadhu nakalo meLavavA, saMsthAnA 2382 0296 phona upara saMparka je bahumAna karatA hatA te krodhathI jaIne rAkho nahi, bIjI vyakti upara karavA vinaMtI. tamAro AdarachoDI de che, je duzmana karo nahi. nIcenA sUtro yAda rAkho. | A aMkanI kiMmata rU. 20/ Icchato hato. (1) krodha rAkho nahi. (2) 'jJIta-ciMtana bheTa e amUlya ane ciraMjIva bheTa che | bhagavAnane prasanna karavA krodha koi ja na hatu javo. 3) vyaktinA manojagata ane hadayIkozane vikasita karatuM najarANuM TchoDo e vAta to ThIka che paNa
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana jAnyuArI 2015 tamArA duzmanane khuza nahi rAkhavA te mATe krodha baMdha karo. kADhI nAMkho. kAle je kharAba hato te Aje sAro banI zake che ema saMbaMdha toDavAnuM kAma krodha kare che, bAkInA kaSAya nahi. krodha AganuM vicAro. bagaDelA dUdhamAMthI panIra-ghI banI zake che. krodhathI (1) apriya kAma kare che - badhAne saLagAve che ane ThaMDaka Ape nahi. rilezana banazo. (2) apAtra banazo. dhaMdhAmAM nukazAna thAya to dhaMdhAmAMthI meInTena karo, krodha maryAdAmAM rAkho-kAbUmAM rAkho. krodha che to rivarsa thAo cho, khAvAmAM peTa bagaDe te khorAkathI pAchA vaLo cho. duzmananI jarUra nathI. madhura vacana hoya to mitranI jarUra nathI. Aga krodhanA nukazAna jovA chatAM rIvarsa Avo. maryA pachI jenA mATe raDo uThe je ghara thakI te paheluM ghara bALe, jaLano joga jo nahIM maLe to cho tenI hAjarImAM tenI sAme kaSAya karelA che te to vicAro. dareka pAsenuM prajALe. dharma, dareka saMta, dareka sajjana samaju krodha na karavAno upadeza Ape che nAnI nAnI bAbatomAM krodha choDo. nAnI Aga mATe AgabaMbAne chatAM krodha vinA nA cAle tema mAno cho. Aja sudhInA karelA krodhathI bolAvatA nathI to nAnI bAbatomAM krodhanI Aga nahi pragaTAvo. thayelA nukazAna yAda karo. parivAranA hRdayamAM sthAna meLavavuM kaThIna zaktinA samayamAM koIne dabAvo nahi. nahitara pachI tamArI azaktinA che, pIema. thavuM zakya che. krodha pAse rIlezana kanekzana jovA nahi samayamAM tamArI hAlata bUrI thaze. maLe-tamArAmAM zuM bharyuM che te vadhAre agatyanuM che. tame game tevA AMtarazatru ene kahevAya je duzmana hovA chatAM mitra lAge ane sArA hoya paNa krodha hoya, vANImAM kaTutA hoya to maitrI nAza pAme bAhyazatru ene kahevAya ke je duzmana na hovA chatAM duzmana lAge eTale che. Abaru rahetI nathI. sAkara vecanAro vepArI kharAba zabdo bole kAma krodha lobha mohamada IrSA vagere AMtarazatrune dilamAM mitra samajIne to vecAya nahi. maracuM vecanAro mIThI jabAnathI vece che. krodha to rAkhavAnuM baMdha karo. rIlezana khatama kare che. bahAranA zatruno sAmano karo cho jyAre AMtarazatrune sahakAra krodha karavAnA kAraNo 3 che. ajJAna, abhAva, ane Aveza. traNe Apo cho. krodha duzmana lAgato nathI. jo duzmana mAne to gharamAM bhayaMkara che. peTano khADo bhojanathI pUro thAya che. jamInano khADo pesavA nathI detA to krodhane kema gharamAM magajamAM besADo cho. mATIthI pUro thAya che. abhAva-lobhano khADo pUro thAya nahi. anaMta jo nukasAna ja dekhAya che to krodha vAre vAre zA mATe ? patthara doSano huM gulAma chuM. to mArI vAta tame mAno nahi tenA karatAM koInuM mAthuM bhAMge paNa pANI pattharane toDI zake che, pANI vadhAre anaMta guNonA bhaMDAra paramAtmAnI vAta huM na mAne te vadhAre bhayaMkara tAkAtavAna che. zAMta karavA mATe krodha tAkAtavAna karatAM krodhane zAMta che. krodha na karo prabhunI AjJA che. karanAra premanI tAkAta vadhu majabuta che. krodhathI maLatI vastu karatAM krodhanA kaMTrolathI prasannatA meLavavI AI heva nathIMga samajanAra garIba che. bahAranA mATe AI ema mahattvanuM che. nathIMga samajanAra sauthI vadhu zrImaMta che. krodhane kAbumAM lAvavAnA 3 (1) prasannatA gumAvanAra bevakUpha che. vAta vAtamAM krodha karI niyamo. prasannatAnuM balidAna na Apo. pAgala mANasane kevo samaya che, kevuM (1) zIghrakrodha na karo-veITa phora TAIma. koI vepArI moTo phAyado sthAna che, zuM karI rahyo che, huM koNa chuM te yAda nathI : 4 lakSaNavALo karAvato hoya ane elaphela bole to tame krodha nathI karatAM. dareka krodha mANasa gAMDo samajavo. krodha karanAra gAMDA mANasanA lakSaNo dharAve samaye thoDA veITa thAo, zIdhra krodha na karo. gaMdA pANImAM ApoApa che tene zarama nathI AvatI. kacaro nIce besI nirmaLa thAya che. tapazcaryA e sAdhanA che to vilaMba (2) sAmenA pratyeno prema ane potAnA taraphano prema paNa gumAve che. karIne krodha karo te sAdhanA che. krodhane kAbUmAM lAvavA bIjo niyama krodhathI nukazAna: (2) tIvra kaSAya na karo-bhASAmAM sabhyatA rAkho. gALAgALInI (1) prasannatAnuM balidAna, (2) prema-sadbhAvanAnuM balidAna, (3) jabAnathI sAmAne je AghAta thAya che tenuM nivAraNa kaThIna che. prayojana puNya karmanuM balidAna, (4) paramAtmAnI AjJA pAlanano bhaMga. vinA koI krodha pAse javA taiyAra nathI. hasavA mATe ghaNAM sthAno che khoTA raste maLelI saMpatti puNyathI maLI che. puNya khatama thaI gayA paNa rovAnuM mana thAya to kyAM jAva? (3) trIjo niyama dIrgha kaSAyathI pachI saphaLatA maLatI nathI. tene tamArI hoMziyArIthI maLelI saphaLatA baco-lAMbA samaya sudhI krodha na karo, jhaTa patAvI do ane bhUlI jAo. na samajavI. krodha karavAthI ugharANI meLavavA puNyanuM bekiMga hoya to 12 mahinAthI vadhAre kaSAya rahe nahi te saMvatsarInI kSamApanAno ja maLe. naLanuM pANI TAMkImAM hoya tyAre maLe che. puNyanI TAMkI bharelI dharma che. dIrgha kaSAya 1 di. 10 di. 15 di. thI vadhAre na rAkho. che to puruSArtha saphaLa bane che. parivAramAM abolA na thavA joIe. sauthI vadhAre apekSA parivAra krodhathI kevI rIte bacazo. pAsethI rAkho cho to sauthI vadhAre upekSA Ki . * kodhane kAbumAM lAvavAnA traNa niyamo : R) BE krodha te bhasato kUtaro che. bAkInA kaSAyo parivAra ja kare che. mananA kamyuTaramAM vicAro , %ii zAMta thaIne beThA hoya che. gussAmAM je hoya
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI, 2015 evuM bolI nAkhe tamane aMdAja AvI jAya, jyAre mAna-mAyA-lobha te zAMta che, dekhAya nahi. ApI ApaNI kakSA ane kartavyano vicAra nathI karatA. mArAthI krodha karAya nahIM mAre kSamA (zAMti) ghAraNa karavAnI che. manane pahelAM niSkapa banAvo. tamArA manovicArane sthira banAvo. kAMIka thayuM ne kamAna chaTakI. ghaTanA ghaTe to tarata asara thAya, paristhitinI upekSA karo. manane pahelAM niSkapa banAvo. mana para nAnI-nAnI vastuonI asa2 ja na thavA do. prabuddha jIvana jo kodha karanAranI sAme tame koMdha-Aveza karo cho to tamArAmAM kSamA nathI, dhIraja nathI, gaMbhIratA nathI, bAhya nimittothI aMdaranuM bagADavAnI taiyArI che. je bole che, koMdha kare che te to tenuM kadAca bAhya jagata bagADatA hoya temAM tame sAme rIsponsa ApI, krodha karI, tamAruM aMdaranuM bagADo cho, sAmevALo tamAro gusso joIne gabharAIne bhAgI gayo, aTakI gayo - to te tamArA puNyano prabhAva che - gussAno prabhAva nathI. puNya nahIM hoya to Dabala jorathI te pratikA2 ka2ze. dareke dareka prakAranA doSo krodhane kAraNe pedA thAya che. tenI sAme tame kSamAne laIne Avo to te badhAne saMbhALI le che. kSaNabharano aMdhApo tenuM nAma krodha; paNa A eka kSaNamAM tamArA AtmAnuM dhanota panota nIkaLI jAya. game tevo gusso Ave-eTale 12 navakAra gaNavA. kSAMti eTale kSamA. anaMta AtmAo AtmAnI zuddhi pAmI mokSe pahoMcI gayA ane bhaviSyamAM mokSe jaze ane A mAtra kSamAnA prabhAvanA kAraNe gayA che. A guNa vagaranI sAdhutA nakAmI. sAdhunuM bIjuM nAma kSamA. eTale kSamA zramaNa zabda AnA parathI Avyo che. jagatanA badhA guono AdhAra lamA che. A kSamA vagara koI guNa TakI zake nahIM. Indrione jItI zake te badhAno AdhAra te kSamA. kSamA te ja AtmAnuM ezvarya, vIrya - A badhuM kSamAne kAraNe che. magaja tapI jAya-temAM ApaNI zomAM nathI. nIcenA doSothI baco - sukhI thazo. - (1) krodha : krodha Avavo e jIvananI vAstavikatA che. paraMtu niraMkuza krodha ane AvezamAM khoTA pagalAM bharAI jAya che je jiMdagIbhara takalIpha ApI zake che. krodha Avyo hoya to mAphI mAgatAM paNa zIkhavuM joIe ghA rUjhAI jAya paNa teno DAgha rahI jAya che. te ja pramALe krodhathI bIjAnI lAgaNIo upara ghA paDe che. bhale kSamA mAgI tene rujhAvI devAmAM Ave paNa tenI yAda to rahI ja jAya che. (2) kaTAkSamaya bhASA : mAnavInI kaTAkSamaya bhASA bIjI vyaktine apamAnIta kare che, duHkha Ape che ane gusso pedA kare che. saMbaMdhone toDavAmAM ghaNI vakhata karkaza ane kaTAkSamaya bhASA moTo bhAga bhajave che. (3) asahiSNutA : jyAre vyaktimAM sahanazaktino abhAva hoya che tyAre te bIjI vyaktione samajavAmAM niSphaLa jAya che. asahiSNutAne kAraNe game tema bolI nAkhe che athavA vartana kare che ane ghaNI vakhata sAmAjika viveka ane vinayathI dUra thaI jAya che. AnA kAraNe loko AvI vyaktithI dUra rahevAnuM pasaMda kare che. (4) vivekaThIna : ghaNAM sAmAjika samAraMbhomAM vivekahIna vyaktio dArUpa banI jAya che ane AnaMdanA prasaMgane bagADI nAkhatA hoya che. vivekahIna vyakti bIjAnI bhAvanAo ane hakane samajatI hotI nathI. dA. ta. sinemA haoNla athavA saMgItanA progrAmamAM mobAIla upara moTethI lAMbI vAto kare che. (5) svArthakendrI : AvI vyakti kendrasthAne potAne ja rAkhavA prayatna kare che ane bIjAone sAMbhaLavAnI athavA samajavAnI tasdI rAkhatA nathI. te bIjAone potAnI ja vAtothI kaMTALo Ape che. loko tenAthI dUra rahevAmAM ja potAnI bhalAI samaje che. (6) udhdhata : AvI vyaktinuM vartana bIjAne duHkhI karatuM, apamAnIta karatuM ane nIce pADatuM hoya che, te ati laghutAgraMthithI pIDAtI hoya che athavA ati gurutAgraMthino zikAra hoya che. AvI vyaktione samAjanI jarUra paDe che tyAre ghaNuM moDuM thaI gayuM hoya che. dA. ta. koI udhdhata sattAdhArI (7) nirAzAvAdI : AvI vyakti bIjAone paNa nirAza karavAno prayatna kare che. tenI mitratAmAM AnaMda hoto nathI ane nirutsAhIna vartanane kAraNe loko, kuTuMbIjano tenAthI kaMTALe che. (8) vahemI svabhAva : AvI svabhAva dharAvatI vyakti dareka vyakti upara zaMkA karyA kare che ane bIjAnI pramANikatAne khoTI rIte paDakAre che. pariNAme saMbaMdho bagaDatA jAya che. vahemI pati athavA patnI koI divasa AnaMdathI jIvI zakatAM nathI. (9) badalAnI bhAvanAthI pIDA : AvI vyakti badalo levA mATe dareka kAvAdAvA karatI hoya che ane chevaTe samAjathI alipta banatI hoya che. (10) ati ekalavAthI : AvI vyakti bIjAonI hAjarImAM satata gUMgaLAmaNa anubhave che. mitro banAvI zakatI nathI ane pote ja samAjathI alipta banI jAya che je tene pAchalI avasthAmAM khUba ja duHkhabharI sthitimAM mUke che. yAda rahe krodhe kroDa pUrava taNuM saMyama phaLa jAya, krodha sahita tapa je kare te to lekhe na thAya. 4, lAvaNya sosAyaTI, pahele mALe, vAsaNA roDa, amadAvAda-380007. konaH 079-26612860. : 'prabuddha jIvana'ne vIsa hajAranuM anudAna ApI koI paNa eka mahinAnuM saujanya prApta karo. svajanane zabdAMjali jJAnakarmathI arpI jJAnapuNya pApta karI.
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana jAnyuArI 2015 muMbaImAM sarvaprathama yojAnArI DaoN. kumArapALa desAInI anokhI tridivasIya zrI hemacaMdrAcArya kathA zrI muMbaI jaina yuvaka saMghe prativarSa traNa divasanI eka viziSTha hatAM. kathAnuM Ayojana karIne samAjamAM eka navo rAha cIMdhyo che. A AvA kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrAcAryanuM pradAna ghaNuM AgavuM rahyuM agAu zrI mahAvIra janmakalyANakanI AsapAsa 'mahAvIra kathA', che. saMskAra nagarI pATaNa ane dharmanagarI khaMbhAta jevA nagaromAM 'gautama kathA', 'RSabha kathA', 'ema-rAjula kathA' ane 'zrI AgavI aitihAsika ghaTanAo sarjAya che. gujarAtanI prajA ane pArzvanAtha-padmAvatI kathA'nuM saMsthAe saphaLatApUrvaka Ayojana karyuM rAjA ubhayanA e saMskAranirmAtA banI rahyA hatA. gujarAtanI pAse che. jainadarzananA jANItA ciMtaka padmazrI DaoN. kumArapALa desAI emanI sAhitya, saMskAra, samAja ke dharmanA kSetre prabhAva pADanArI emanI jJAnagahana, ciMtanayukta chaTAdAra vANImAM kathAnI prastuti kare che. tole Ave evI koI vibhUti jovA maLatI nathI. gujarAtanI prajAkIya A kathAonI vizeSatA e che ke emAM je te tIrthakara ke vibhUtinA asmitAnA utkarSa mATe emaNe avirata prayAsa karyo ane gujarAtanI jIvananI ghaTanAonI sAthosAtha saMskRtimAM ahiMsA ane anekAMta enAM marmo ane rahasyo ujAgara siddhAMtane dRDhamULa karI Apyo. | karavAmAM Ave che. vartamAna samayamAM zrI bhagavAna mahAvIra janmakalyANaka divasa nimitte Ama prajAjIvananA sarva kSetrone e bhAvanAnI prastutatAnA zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha yojita emaNe pratibhAnA tejathI ajavALuM Alekhana sAthe eno vaijJAnika DaoN. kumArapALa desAInI jJAnasabhara vANI dvArA ApyuM. sAhitya ane itihAsa, saMdarbha, emAM chUpAyelA AdhyAtmika 11 zrI hemacaMdrAcArya kathA11 zAstra ane tarka, kaLA ane vyavahAra, artho ane dharmapraNAlIono sAdhutA ane saraLatA tathA rAjA ane tulanAtmaka vicAra AmAM tA. 29 mArca, ravivAra, savAre 10 vAgye. prajA - ema judI judI bAbato ane AlekhavAmAM Ave che. A kathAnuM tA. 30 ane 31 mArca sAMje cha vAgye. bhUmikAo no samanvaya sAdhI bhAratamAM ane laMDana tathA losa sthaLa : bhAratIya vidyAbhavana, copATI, muMbaI. ApanAra emane kAraNe gujarAtanA onjalasa jevAM zaheromAM saphaLa A tridivasIya kathAnA saujatyadAtA itihAsanA solaMkIyuganA samayane Ayojana thayuM che. A kathAnI smRtiH tasavIrakumAra kIrtilAla cokasI gujarAtano suvarNayuga kahevAmAM Ave pAchaLa DaoN. dhanavaMtabhAI zAhanI saujanyadAtAH vasumatIbena kIrtilAla cokasI-pATaNa che. gujarAtanA rAjavI siddharAja parikalpanA hoya che ane gIta ane pravezapatra mATe jijJAsuone saMghanI oNphisano jayasiMha ane mahArAjA kumArapALa saMgItanA mAdhayamathI zrI kumArapALa | saMparka karavA vinaMtI-23822096 baMnenA teo AdarapAtra mArgadarzaka desAInI asmalita vANImAM rajU ane salAhakAra paNa hatA. thayelI kathAo e zrotAone siddharAjanI jJAnopAsanA ane maMtramugdha karyA che. have 2015nA varSamAM kalikAlasarvajJa zrI kumArapALanI saMskArapriyatAnA teo vidhAyaka hatA. prAcIna hemacaMdrAcAryanA bhavya jIvana ane utkRSTa kavanane lakSamAM rAkhIne itihAsamAM emanA jeTalA bhinna bhinna viSayo para zAstrIya ane 'zrI hemacaMdrAcArya kathA' prastuta thaze. abhyAsapUrNa graMtho ApanAra bhAgyeja koI virala pratibhA maLI ApaNe jANIe chIe ke gujarAtI bhASAnuM prabhAta Avaze. hemacaMdrAcAryathI UghaDe che. bhAratabharanA sArasvata daggajonI paMktimAM e samayanA graMthomAM kalikAlasarvajJa hemacaMdrAcAryanuM pratApI ane sthAna dharAve evI gujarAtI vidvatAno apratima mAnadaMDa tejasvI jIvanacaritra AlekhAyuM che. gujarAta suvarNayuga samayanI hemacaMdrAcAryathI sthapAya che. solaMkIyuganA samayanI vidvatA, rAjasattA, A mahAna vibhUtinA jIvananI ghaTanAo ane kavananI vizeSatAonI lokavyavahAra, janajIvana, bhASA, sAhitya, sabhyatA ane saMskAritA sAthosAtha A kathAmAM aneka rasaprada prasaMgonuM gIta-saMgIta - A badhAM ja kSetro emanI vizALa pratibhAnA tejathI chavAI gayAM zlokagAna sAthe hRdayasparzI Alekhana thaze.
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI, 2015 prabuddha jIvana | e | upaniSadamAM yogavicAra 1 DaoN. nareza veda [ lekhakamAMkaH 14] jotAM jaI tenI gatividhionuM nirIkSaNa karIne temAMthI mukta thavAnI AgalA kramAMkamAM ApaNe mukhya gaNAtAM upaniSadomAM thayelo sAdhanAne rAjayoga kahe che. yogavicAra joyo. paraMtu yogavicAra rajU karatAM upaniSadonI saMkhyA yogIe vrajolI, amarolI, sahajolI ane khecarI jevI mudrAono ghaNI che. jemake, yogopaniSada, yogattva upaniSada, yogarAjopaniSada, tema ja jAlaMdhara baMdha, uDDiyAna baMdha ane mUlabaMdha jevA mahAbaMdhono yogakuDalyuupaniSada, yogacUDAmaNi upaniSada, nAdabiMdu upaniSada, abhyAsa karavo paDe che, tathA dIrgha praNava saMdhAna karI, parama siddhAntane brahmabiMdu upaniSada, dhyAnabiMdu upaniSada, yurikopaniSada, sAMbhaLIne mahAvedha karavo paDe che. yogI mATe mukhya Asano cAra cheH haMsopaniSada, jAlAladarzana upaniSada, maMDala-brAhmaNopaniSada, siddhAsana, padmAsana, siMhAsana ane bhadrAsana. tyArabAda A amRtanAdopaniSada, brahmavidyA, upaniSada vagere. A badhAM upaniSadono upaniSadamAM yogInA AhAravihAra ane dinacaryA samajAvyA che. pratipAdya viSaya ja yogavidyA che. tethI A badhAM upaniSadomAM vistAra pachI yogasiddha thatAM yogInA zarIra, mAnasa ane zaktimAM thatA ane vizadatAthI yogavicAra rajU thayo che. ApaNe eno saMkSipta rUpamAM pheraphAronuM tathA yogasiddhinA lakSaNonuM nirUpaNa karavAmAM AvyuM che. paricaya karIe. siddhio prApta karavI e yogasAdhakanuM lakSya nathI hotuM. enuM lakSya to badhA ja jIvo, sukha-du:khanI mAyArUpI jALamAM baMdhAyelA che. kevalyapadanI prAptinuM hoya che. tethI sAdhakane yogasiddhiothI AkarSita mAyAjALane kApIne badhA jIvone muktino mArga prazasta karanAro ke prerita thaIne camatkAro karavAnI dizAmAM na javAno ane lakSya prApti tathA janma-mRtyu ane jarA-vyAdhithI choDAvanAro eka mAtra mArga mATe sAvadhAna rahevAno nirdeza karavAmAM Avyo che. pUrNa manoyogathI yogavidyAno che. yogavihina jJAna, mokSa apAvI zakatuM nathI, tema karelI yogasAdhanA sarvathA saphaLa thAya che, e sAdhakane badhI siddhiothI jJAnarahita yogathI paNa mokSa prApta thaI zakato nathI. tethI mokSanA pUrNa karI de che. Avo yogI IzvarIya zaktiono adhikArI banI abhilASIe jJAna ane yoga, ema baMnenI sAdhanA karavI joIe. jAya che. te Atmatattvano aMtaHkaraNamAM sAkSAtkAra karIne, A saMsArI yogatattvopaniSadamAM yogaviSayaka vividha bAbatonuM nirUpaNa thayeluM AvAgamanathI mukta thaI jAya che. che. vyavahAranI dRSTie yoga cAra yogakuMDalyopaniSadanA traNa prakAranA che. e che: maMtrayoga, anekAntavAda adhyAyomAMthI prathama adhyAyamAM layayoga, haThayoga ane rAjayoga. vAyujya eTale ke prANAyAma siddhi mahAvIra janakalyANaka prasaMge tA. 16-3-2015no 'prabuddha enI cAra avasthAo che. AraMbha, mATe traNa upAyo darzAvAyA che. jIvana'no viziSTha aMka uparokta zIrSakathI prakAzita thaze. ghaTa, paricaya ane niSpatti. te che: mitAhAra, Asana ane * anekAntavAdanA vividha pAsAonuM vidvAna mahAnubhAvo maMtrayoga eTale mAtRkA vagerethI saraLa bhASAmAM potAnuM ciMtana prastuta karaze. zakticAlinI mudrA. pachI yukta maMtra. AvA maMtrano bAra varSa * A viziSTha aMkanuM saMpAdana karaze maNibena nANAvaTI sarasvatIcAlana, sUryabhedI, sudhI je japa kare che te sAdhaka kaoNlejanA gujarAtI vibhAganA adhyakSA, jaina dharma ane ujjAyI, zItalI, "sikA jevA aNimA, ladhimA, mahimA, prANAyAmanA prakArono nirdeza gujarAtI sAhityanA abhyAsI garimA, izitva, vazitva, prAkrAmya karIne mUlabaMdha, uDDiyAnabaMdha ane ane prApti evI aSTasiddhionuM DaoN. sejalabahena zAha jAlaMdhara baMdha eTale zuM e jJAna meLavI le che. cittano laya * A samagra aMkanA saujanyadAtA che samajAvyuM che. pachI sAdhakane karanArI vidyAne layayoga kahe che. * jJAnaprotsAhaka zrImatI indumati esa. vasA yogasAdhanAmAM AvatAM vighnono enA anaMta prakAro che. yama, * prabhAvanA mATe potAne icchita nakalono orDara zrI | nirdeza karI, temanAthI kevI rIte niyama, Asana, prANAyAma, | muMbaI jaina yuvaka saMghanI oNphisamAM lakhAvavA vinaMtI. potAnuM rakSaNa karI zakAya te pratyAhAra, dhAraNA, dhyAna ane * aMkanI kiMmata rUA. 60/ darzAvyuM che. tyArabAda, samAdhivALA aSTAMga yogane * jJAna ArAdhanA jJAnakarmanuM upArjana che. yogAbhyAsathI kuMDalinI jAgaraNa haThayoga kahe che. manathI manane | * vastu karatAM vAMcananI bheTa ciraMjIva ane preraka che. | kevI rIte thAya, brahmagraMthi,
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 prabuddha jIvana jAnyuArI 2015 viSNugraMthi ane rudragraMthinA bhedana dvArA Ki , mokSanI abhilASIe jJAna ane yoga, | lAkSaNikatAnI jANakArI ApI che. kuMDalinIno sahasAracakramAM praveza kevI rIte || jIvAtmAnA zarIramAM rahelAM SaDacakronuM - ema baMnenI sAdhanA karavI joIe. pratI karAvAya e samajAvyuM che. e vakhate prANa SK . jJAna apAyuM che. yonisthAna rUpa vagere tattvonuM zivatattvamAM vilinIkaraNa thavAthI je samAdhiyoga racAya, kuMDalinImAM parama jyotinuM darzana kevI rIte thAya e samajAvI, pachI e avasthAmAM sarvatra caitanyatattvanI kevI anubhUti thAya te darzAvyuM nADIcakra, nADIsthAna, nADIomAM saMcArita prANavAyu ane temanI che. bIjA adhyAyamAM khecarI mudrAno vigate paricaya apAyo che. khecarInuM kriyAo oLakhAvI che. pachI kuMDalinI dvArA mokSadvAranuM bhedana kema svarUpa kevuM hoya, maMtrajApathI khecarInI siddhi kevI rIte prApta karI thAya tenI vAta karatAM traNa baMdha (mULa, jAlaMdhara ane uDDiyAna), traNa zakAya, khecarI mudrAnI phalazruti zuM e badhuM samajAvyuM che. trIjA mudrAo (vrajolI, amarolI ane sahajolI), vagere oLakhAvyAM che. adhyAyamAM khecarIno melanamaMtra Apyo che; eTale ke khecarIsiddhinA mahAmudrAnuM svarUpa samajAvyuM che. pachI praNava ane brahmanI ekarUpatAno maMtro apAyA che. tyArabAda sAdhanAnI avasthAmAM sAdhakano kramika nirdeza karIne praNava (OMkAra) japanI vizeSa prakriyA spaSTa karI che. vikAsa thatAM Atmadarzana karavA Icchuka sAdhakanI dRSTi ane sthitinA pachI turIya kAra dvArA agrabrahmanI sAdhanAnuM svarUpa samajAvyuM che. traNa rUpo samajAvyAM che. pachI prANAyAma vaDe virATanA rUpanI utpatti AvA praNavamaMtranA anuSThAna karanAra sAdhaka mATe prANajayanI ane siddhino nirdeza karI, ema karavAmAM abhyAsanI ane gurunI AvazyakatA kema che teno nirdeza karI, prANAyAmano abhyAsa kema AvazyakatA samajAvI che. chevaTe vAka, vRtti, vizva vagere jevA prapaMco, thAya, nADIzuddhi dvArA prANAyAma siddhi kevI rIte prApta thAya, parAtpara brahmanuM svarUpa, brahmaprAptinA upAyo ane AvI jJAnamArgI prANanirodhanA abhyAsamAM IndriyonA pratyAhAranI AvazyakatA kema yogasAdhanA dvArA jIvanamukti ane videhamukti kevI rIte maLe e hoya che te spaSTa karI, yoga-aMgomAMnA pratyekanAM phaLa kevAM alaga vAta samajAvI che. alaga che te jaNAvI, tenI taratamatA nirdezI che. matalaba ke A yogarAja upaniSadamAM yoganA siddhAnto samajAvavAmAM AvyA upaniSadamAM yoganI sAdhanA karanAra mATe atha thI Iti sudhInuM che. pahelAM, maMtrayoga, layayoga, mArgadarzana prApta che. A haThayoga ane rAjayoga-ema jaina sAhitya jJAnasatra-12 upaniSadamAM darzAvyA mujaba yoganA prakArono nirdeza karI, aham spiricuala seMTara saMcAlita saurASTra kesarI prANaguru jaina sAdhanA karanAra vyakti avazya pachI yoganAM cAra mukhya aMgophilosophIkala eNnDa liTararI risarca seMTara Ayojita, akhila yogakSetramAM mugaTamaNi rUpa banI Asana, prANAyAma, dhyAna ane zake. bhAratIya sthAnakavAsI jaina kaoNnpharansanA mukhapatra "jaina prakAza' samAdhi-nI avasthAonuM vivecana zatAbdI prasaMge, zrI bRhada muMbaI sthAnakavAsI jaina mahAsaMgha prerita maDala brAhmaNopaniSadamAM karyuM che. tyArabAda brahmacakra, 'jaina sAhitya jJAnasatra-12'nuM Ayojana karavAmAM AvyuM che. tA. 14 tattvajJAnanI prApti mATe aSTAMga svAdhiSThAnacakra, nAbhicakra, | ane 15 phebruArI, 2015, zanivAra - ravivAranA pArasadhAma yoganI AvazkatA, cArayama, nava hRdayacakra, kaMThacakra, tAlukAcakra, ghATakopara khAte padmazrI DaoN. kumArapALa desAInA pramukhasthAne niyama, Asana, prANAyAma, bhUcakra, brahmaraMdhacakra ane SaDaMgayoga, dehanA paMcadoSa, yojavAmAM AvyuM che. vyomacakra-ema nava cakronuM varNana A prasaMge guNavaMta baravALiyA saMpAdita 'jJAnadhArA' ane lakSatraya darzana, yoganA be bhedo karIne, dhyAna karavAnI prakriyA ane prathama brAhmaNamAM samajAvAyA che. 'gurumahimA' graMthanuM vimocana khImajIbhAI chADavA ane bakulabhAI enuM pariNAma- ema baMne bIjA adhyAyamAM zAMbhavI mudrAthI ena. gAMdhInA haste thaze. samajAvyAM che. praNavanI siddhi, praNavavida para sarjakanI vicArasRSTi viSayanI beThakanA adhyakSasthAne DaoN. dhanavaMta yogacUDAmaNi upaniSadanuM karmano aprabhAva, unmanI zAha tathA saMcAlana DaoN. ratanabena chADavA saMbhALaze. 'gurumahimA' yogaviSayaka upaniSadomAM avasthAthI anamanaska sthitinI beThakanA adhyakSasthAne DaoN. niraMjana rAjyaguru tathA saMcAlana DaoN. sarvopari sthAna che. temAM pahelAM prApti, suSupti ane samAdhi nAthAlAla gohila ane DaoN. abhaya dozI saMbhALaze. yoganA Asana, prANAyAma, vacce no bheda, nirvikalpa jaina jyotirdhara vIracaMda rAghavajI gAMdhInI 150mI janmajayaMtI pratyAhAra, dhAraNA, dhyAna ane samAdhinA abhyAsano phAyado, nimitte temanA jIvana-kArya vize pAvara poIMTa prekSanTezana thaze. samAdhi e cha aMgono paricaya trIjA brAhmaNamAM tAraka mArgathI bhAratabharanA vividha kSetromAMthI 55 (paMcAvana) jeTalA vidvAno A karAvAyo che. pachI yogasiddhi prApta manonAzanI prApti, unmanI satramAM bhAga leze. karavA IcchatA sAdhakanA zarIranI siddhayogInuM brahmarUpa thavuM, cothA
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI, 2015 prabuddha jIvana | 11 brAhmaNamAM vyomapaMcakanuM jJAna ane enA pratiphaLano nirdeza karI, nAdAnusaMdhAna vagere viSayo varNavAyA che. yogasAdhanA karavA IcchatA rAjayogano sArAMza samajAvAyo che. pAMcamA brAhmaNamAM paramAtmAmAM sAdhaka mATe A upaniSadamAM ghaNuM vyAvahArika mArgadarzana upalabdha che. manane lIna karavAno abhyAsa, anamanaska avasthAnA abhyAsathI yurikopaniSadamAM daDha Asana para besIne, prANAyAmanI vizeSa brahmasthitinI prApti, anamanaskasiddha puruSano mahimA vagere mudrAo kriyAono abhyAsa karatAM, zarIranA tamAma marmasthAnomAM prANano varNavAyA che. saMcAra adhomAMthI Urdhva tarapha kaI rIte thAya, hRdayakamaLamAM rahelI amRtanAdopaniSadamAM praNavanI upAsanA sAthe yoganA cha suSumaNA nADIthI prANano saMcAra thatAM bIjI 72000 nADIonuM aMgo-pratyAhAra, dhAraNA, dhyAna, prANAyAma, tarka (samIkSA) ane chedana karatAM prArabrahmanA sthAnaka sudhI pahoMcI zakAya te samajAvyuM che. samAdhinuM pahelAM varNana che. pachI prANAyAmanI vidhi, OMkAranI e samaye jIva potAnA badhAM baMdhano bALI daIne parama tattvamAM vilina mAtrAonuM dhyAna, pAMca prANonuM sthAna ane emanA raMgo darzAvAyA thaI jatAM sAdhaka kevI rIte jIvanamukta banI jAya che tenI samaja che. yogasAdhakanI AhAravihAranI ane enA mAnasika vikAronI ApavAmAM AvI che. muktinI jarUriyAta samajAvI, yogasAdhanAnA phaLarUpe devatulya jIvananI nAdabiMdu upaniSadamAM OMkAranAM vividha aMgopAMganuM varNana che. prAptithI mAMDIne brahmanirvANa sudhInI upalabdhionuM mArgadarzana OMkAranI bAra mAtrAo ane emanI sAthe prANonA viniyoganuM phaLa apAyeluM che. zuM maLe te darzAvyuM che. pachI yoga sAdhakanI sthiti tathA jJAnInA jAbAladarzanopaniSadanA dasa khaMDomAM yoganA ATha aMgo, dasa prArabdha karmonA kSayanuM varNana karIne nAdanA prakAro nirdezyA che. pachI yamo ane dasa niyamonuM varNana karIne, nava prakAranA yaugika Asano nAdAnusaMdhAna sAdhanAnuM svarUpa samajAvI, manolayanI sthiti spaSTa batAvI, nADIono paricaya karAvI, nADIzodhananI prakriyA samajAvI, karI ApavAmAM AvI che. prabuddha jIvana" korpasa phaMDamAM traNa lAkhanuM anudAna ApI paMdara varSa sudhI koI paNa eka mahinAnuM saujanya prApta karI. svajanane zabdAMjali jJAnakarmathI arpI jJAnapuNya prApta karo. AtmazodhananI vidhiono nirdeza che. pachI prANAyAmanI vidhi, enA haMsopaniSadamAM pratyeka zarIramAM upasthita jIvAtmA te haMsa che. prakAra, prayoga ane phaLa samajAvyAM che. pachI sAtamA khaMDathI dasamA AvI haMsa avasthAnI prApti mATe SaTacakra vedhananI prakriyA karavI paDe khaMDa sudhI pratyAhAra, dhyAna, dhAraNA ane samAdhi avasthAo samajAvI te samajAvI, aSTakamala dala sAthe tenI vRttionI kSamatA batAvIne zuddha brahmanuM svarUpa samajAvavAmAM AvyuM che. A haMsadhyAnathI nAdanI akSi upaniSadamAM yogasAdhanA karatAM sAdhaka je sAta utpatti thAya che, tenI aneka rUpomAM anubhUti thAya che. enI carama bhUmikAomAMthI pasAra thAya che, te bhUmikAono paricaya apAyo avasthA te samAdhinI ane sAkSAtkAranI sthiti che e samajAvyuM che. che. sAdhaka pahelI bhUmikAmAM yoga tarapha aMtaHkaraNapUrvaka pravRtta thAya A rIte upaniSadomAM bahu vigate yogavidyAno vicAra thayo che. che. bIje pagale vicAra nAmanI yogabhUmikA pAme che. trIje pagale yoga sAdhanA eTale zuM, enuM svarUpa kevuM hoya, enA keTalA prakAro asaMsarga nAmanI trIjI bhUmikAe pahoMce che. cothe tabakke ajJAnanI hoya, enI pravidhio ane paddhatio kevI hoya, enI vividha saMpUrNa nivRtti thatAM sAdhakane vizva svapnavata bhAse che. pAMcamA pagale bhUmikAo kevI hoya, sAdhaka yogasAdhanA mATe potAnA zarIra, mAnasa cittamAM sadgaNono vikAsa thatAM sAdhaka aMtarmukhI thaI vAsanAvihIna ane zaktione kevI rIte keLave, yogasAdhanAmAM sAdhakanA AhAraadvaitAnaMdanI bhUmikAe pahoMce che. chaThTha pagale sAdhaka turIya avasthAmAM vihAra kevA hoya, yogasAdhanAmAM sAdhakane kevAM kevAM vighnono sAmano pahoMce che tathA sAdhaka vizuddha advaita sthitimAM nirmaLavRttiyukta thaI karavo paDe, evA vino ane vikAromAMthI sAdhaka kevI rIte bacI zake, nirbhaya bane che. sAtamA pagale sAdhaka sarvocca bhUmikAe pahoMcI yogasAdhanA kevI kevI siddhio Ape, sAdhakanuM A sAdhanAmAM kharekharuM praNava vAsudevanI pratItine pAme che. A rIte A upaniSada yoga dvArA lakSya zuM hoya, yoga-sAdhanAnI phaLazruti zI hoya-ema aneka muddAonI videhamukti avasthAnI prApti kevI rIte thAya te batAve che. emAM vigate vicAraNA rajU thaI che. yogavidyA kharekhara vyavahAru ane brahmadhyAnayoganuM nirUpaNa karatAM dhyAnabiMdu upaniSadamAM praNavamaMtranuM prayojaya jIvanavijJAna che e vAta A vivaraNathI samajAze. svarUpa, praNavadhyAnano vidhi, prANAyAma sAthe praNava dhyAna, SaDaMgayoga, AsanacatuSTaya, SaTacakra, nADIcakra, dasa prANa, yoga vakhate prANa, "kadaMba' baMgalo, 35, prophesara sosAyaTI, moTA bajAra, vallabha vidyAnagara, ajapA haMsavidyA, kuMDalinI jAgaraNa, traNa baMdha, traNa mudrA, phona naM. : 02692-233750. sela naM. : 09727333000
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12. prabuddha jIvana jAnyuArI 2015 zatAbdI puruSa AcArya zrI tulasI HDaoN. ramibhAI jhaverI [ gatAMkathI AMgaLa] samaNIo dvArA thaI che. jaina vizvabhAratI yunivarsiTI dvArA lADanUmAM ane lADanU bahAra dUrastha zikSaNa (Distance education) yojanA samaNa zreNInuM varadAna dvArA B.A., M.A., Ph.D., D.Phil. AdinA abhyAsa mATe sAdhu ane zrAvaka vaccenI samaNa zreNInuM sarjana e A mahAna samaNIjIo ananya sevA ApI rahI che. svapnadRSTAnuM mahAna varadAna che. 9mI navembara 1980nA potAnA sAmAjika krAMtinA jyotirdhara 66mA janma divase teozrIe samAjane apUrva bheTa ApI. cha mumukSu prAcIna bhAratamAM 19mI zatAbdI sudhI sAmAjika kuruDhionuM varcasva bahenone "samaNI'nI dIkSA ApI samaNa zreNInI zarUAta karI, jemAM rahyuM. videzIonI gulAmI, satiprathA, bAlavivAha, punarvivAha-niSedha, Aje zatAdhika samaNa-samaNIo eka gurunA anuzAsanamAM sva-paranA jAti-prathA, aspRzyatA, paradA-prathA, daheja, vara-vikraya, kanyA-vikraya kalyANanuM uttama kAma karI rahyA che. Adi rivAjo ane aMdhazraddhAe bhArata dezane dimUDha banAvI dIdho. samaNa zreNImAM dIkSita thanAra mumukSunA pAMca vrato thoDA apavAda AvA timirAcchAdita vAtAvaraNamAM keTalAMka krAMtikArI samAja bAda karatAM jaina muni jevA ja hoya che. ahiMsAnI akhaMDa sAdhanA; sudhArakoe yathocita saMskAra-razmiono prakAza phelAvyo. rAjA saMpUrNa asatyanA, corInA, maithunanA ane rAtribhojananA tyAga, rAmamohanarAya (1772-1833), svAmI dayAnaMda sarasvatI vagere vrato teo AjIvana pALe che. (1833-1883), paMDitA ramAbAI, sara saiyada ahamadakhAna, jaina dharmanA pracAra-prasArArthe emanA mATe thoDA apavAdo-chUTa mahAdeva goviMda rAnaDe, IzvaracaMdra vidyAsAgara (1856) kezavacaMdra ApavAmAM Ave che. vAhana dvArA yAtrA, saMdeza-vyavahAra Adi mATe sena, maharSi karve, mahAtmA jyotibA phUle, mahAtmA gAMdhI jevA prakhara kaoNmyuTara, mobAIla, TebleTa ke anya IlekaTronika upakaraNo Adino krAMtikArIoe satiprathA, aspRzyatA, jAtivAda, bAlavivAha, paradAmaryAdita upayoga karI zake che. paNa A badhI chUTano upayoga atyaMta prathA, mUrti-pUjA Adino ghora virodha karyo. vidhavA-vivAha, strI vivekapUrvaka mAtra AdhyAtmika kAryo mATe ja karI zake che. koIpaNa zikSA, svadezI-samarthana Adi mATe bhagIratha prayAso karyA. A prakhara jAtanA moja-zokha ke vyaktigata lAbha mATe AvI chUTano upayoga mazAladhArIomAM AcArya tulasI (1949-1997)nuM nAma paNa thaI zakato nathI. rozana che. A zreNImAM dIkSita thanArAno mukhya uddeza to potAno AdhyAtmika sAmAjika parivartana vikAsa ja che. AthI emanI jIvanazailI paNa sAdhunA jevI ja hoya che. AcArya tulasInA zrAvaka samAjamAM mAravADa, mevADa Adi niyamita svAdhyAya, dhyAna, prArthanA, be samaya pratikramaNa, jApa, tyAga, rAjasthAnavAsI adhika hatA. emanAmAM aneka sAmAjika kuruDhio tapasyA A badhAM emanA dainika jIvananA aMgo che. pracalita hatI, je aMdhazraddhA ane paraMparAne kAraNe cAlatI AvatI emane yAtrA mATe vAhanonI chUTa hovAthI bhAratamAM ane videzamAM hatI. khAsa karIne paradAprathA, daheja ane daheja-pradarzana, mRtyu para sudUra kSetromAM-AdhyAtmikatA, yoga, dhyAna Adino pracAra-prasAra rUDhirUpamAM raDavAnuM, mRtyubhoja, aspRzyatA, jAtivAda, vara-vadhU, krayakarI zake che. moTA bhAganI samaNIo uccattama zaikSaNika yogyatA vikraya, janma saMskAra vakhate muMDana Adi paraMparA samaye bheTa, lagna dharAve che. yunivarsiTInA vAIsa-cAnselara, zALAnA prinsIpAla, kaoNlejo, vakhate jamaNavAra pradarzana, ADaMbara, vidhavAo mATe pharajiyAta nArakI zALAomAM zikSikAo, Adi aneka rUpe samAjamAM sevA Ape che. jevuM jIvana, Adi kurUDhio pracalita hatI. te samayanA sAdhuone zuddha zveta vastra, pavitra jIvanazailI ane uccattama AdhyAtmika AbhA sAmAjika paraMparAnI bAbatamAM bilakula hastakSepa karavA devAmAM AvatA maMDaLathI suzobhita A samaNIo Aje vizvabharamAM senTaro calAve nahIM. AcAryazrI tulasIe joyuM ke moTA bhAganI kurUDhio vyaktinA che, jemAM jaina darzananuM ane tattvanuM UMDuM jJAna, svAdhyAya, prekSAdhyAna, dhArmika ane sAmAjika vikAsamAM bAdhArUpa banatI hatI. ane tethI A jIvana vijJAna, anya darzano ane dharmono tulanAtmaka abhyAsa Adino krAMtikArI mahApuruSe AvI paraMparAo viruddha 1960mAM mevADamAM niyamita abhyAsa karAvavAmAM Ave che. jo * sAdhu ane zrAvaka vaccenI samaNa zreNInuM sarjana . kaeN| sAmAjika krAMtino zaMkha-nAda phUMkyo. amerikAnI mAyAmI yunivarsiTImAM jaina potAnA ja samAja taraphathI Ano hA, e A mahAna svaMdaSTInuM mahAna varadarzana che. ce2 (Jain Chair)nI paNa sthApanA : 1 pracaMDa pratirodha thayo. "sAmAjika
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI, 2015 prabuddha jIvana 13 rivAjomAM hastakSepa karavo e jaina AcAryano viSaya nathI. tame mAtra dharmano pradarzana, varavadhU-vikraya, bIDI-sIgAreTa taMbAku Adi rAkhavAnI prathA, upadeza Apo.' Avo virodha ugra banyo. yadA-prathA sAme jehAda Adi baMdha karavAmAM AvI. mRtyu pachI bAra-bAra divasa sudhI zokanI beThakanI prathA, mRtyu bhojana, vidhavAone kALA vastra 5he2vAnI prathA tathA emane lAMbo samaya sudhI gharanA khUNAmAM besI rahevAnI nArakIya prathA baMdha thaI gaI. 1960mAM rAjanagara (mevADa)mAM Ayojita paradA-prathA goSThImAM AcArya zrI tulasIe paradA prathAne tilAMjali ApavA mATe mArmika apIla karatAM kahyuM hatuM ke "samAjanuM muLa ghaTaka (ekama) vyakti che. emAM strI-puruSa bane AvI jAya che. vyakti-vyaktino vikAsa eja samAjano vikAsa che. adhyAtma ane samAja-A baMne jIvananA be pAsAM che. paNa jyAre sAmAjika kurUDhio vyaktinA AdhyAtmika vikAsamAM badhA svarUpa bane tyAre eno pratikAra karavo jarUrI che. paradA-prathAnuM mULa bhayajanita paristhitiomAM che. muslima AkramaNo pachI bhAratamAM paradA-ghUMghaTa prathAnuM calaNa prAraMbha thayuM. eka samaye te sAmayika ane nArI-rakSaNa mATe Avazyaka prathA hatI. paNa 16mI sadI pachI e rUDhi banI gaI ane nArI sabhyatAno eka aMga banI gaI. AcAryazrI tulasIe ciMtana karyuM ke AjanA yugamAM A prathAnI koI AvazyakatA nathI. kAraNa ke e mahilA-vikAsamAM bAdhA rUpa banI gaI che. * nArInI sthiti nArIya banI gaI che. AcAryazrI tulasInA jIvanamAM bhuri bhuri prazasti ane bhayaMkara virodhanA jeTalA prasaMgo AvyA haze eTalA bhAgye ja koI anya mahApuruSanA jIvanamAM AvyA haze. teozrI to vItarAgatAnI sAdhanAnA sopAna caDatA rahetA hatA, eTale prazasti ane virodha baMnemAM samatAbhAva rAkhI zakyA hatA. potAnA ja saMghanA sAdhuo ane zrAvakasamAja taraphathI pA virodhano sAmano emaNe karyo hato. ane emanA kartRtva ane vyaktitvanA dveSIlA loko taraphathI paNa thora virodha thayo hato. rAyapura cAturmAsa (1970) vakhate emanI * nArI puruSo 52 Azrita thaI gaI che. * nArI puruSonA bhoga-vilAsanuM sAdhana banI gaI che. * nArInI svataMtratA para aMkuza lAgI gayo che. emanuM gharathI bahAra lokapriyatA bahu hatI. enI pratikriyA svarUpa keTalAka custa sAMpradAyika nIkaLavAnuM, haravA pharavAnuM, badhuM baMdha thaI gayuM che. * nArIne zikSAthI vaMcita rahevuM paDyuM che. * nArI sAmAjika kuruDhiomAM jakaDAI gaI che. * nArInA svAsthya para viparIta asara thaI che. * bAla-vivAha, satI-prathA Adi kuprathAono nArI zikAra banI che. * vidhavA mahilAnuM jIvana narakanuM paryAya banyuM che. nArI samAjanI A karuNa paristhiti joI emanuM karuNAmaya haiyuM kaMpI UThyuM. emaNe zrAvaka samAjane jagADavA 'nayA moDa' nAmanuM AMdolana zarU karyuM. emAM uparanI badhI ja kuruDhio para kuThArAyA karI nArI jagatanA uddhAra mATe jehAda jagAvI. pariNAme potAnA ja zrAvaka samAjano ugra virodhano sAmano karavo paDyo. rUDhicUsta umaralAyaka mahilAoe to sIdho Aropa mUkyo ke, 'zuM gurudevane lugAIonA caherA jovA che?' jarApaNa gabharAyA vagara emaNe tatkALa javAba Apyo, 'hA! mane mArI mAtAonA mukhanA darzana ka2vA che !' Aje emanA samudAyanI mAravADI mahilAoe adhyAtmanA pratyeka kSetramAM pragati sAdhI che. sAdhvIjIo, samagrIo ane mumukSu baheno sAMprata samayanI sAthe tAla meLave che. terApaMtha mahilA maMDaLa dvArA aneka rASTropogI ane samAjopayogI kAryo thaI rahyA che-A samagra pragatinA preraNAdAtA hatA AcArya tulasI ugra virodhamAM yama samatA jo hamArA ho virodha, hama use samaje vinoda' Ama AvA ugra virodhano sAmano karIne paNa emaNe zrAvaka samAjane dhIre dhIre svastha samAja racanA mATe taiyAra karyAM, terApaMthanI dvizatAbdInA prasaMge samasta samAjamAM paradA-ghUMghaTa prathA dUra thaI, tathA janma, vivAha ane mRtyu pachI ka2vAmAM AvatA bRhad bhojana, tattvoe emanA virUddha paddhatisaranuM AMdolana zarU karI dIdhuM. emanI 'agniparIkSA" pustakamAM sItAjI mATe AkSepAtmaka vAta che evuM asatya phelAvI bhayaMka2 sAMpradAyika daMgala UbhuM karI sAdhu-sAdhvIonA sthAna para hiMsaka upadravo karyA. pravacana paMDAlane Aga lagADI dIdhI. paristhiti atyaMta gaMbhIra banI gaI. AcArya tulasIe vicAryuM ke, 'lokone eTalI hada sudhI bhaDakAvavAmAM AvyA che ke jo huM ahIM kahIza to tophAnI tattvo bhayaMkara hiMsA para utarI Avaze, eTale mAre have comAsA daramiyAna paNa rAyapurathI cAlI javuM joIe.' eTale hiMsAne TALavA ane zAMti jALavavA pote taddana nirdoSa ane sAcA hovA chatAM rAyapura choDI vihAra karI dIdho. AvI bhayAnaka sthitimAM paNa emanuM manobaLa ne mAnasika saMtulana majabUta hatuM. AvI ja rIte hirajana vastImAM pravacana ApavA badala potAnA ja samAjano gho2 virodha sahana karavo paDyo hato. paNa e to mAnavIya ektAmAM mAnatA hatA. eTale AvA virodhane ghoLIne pI gayA. bAladIkSA mATe paNa jaina samAjanA ane anya varganA lokoe gho2 virodha karyo hato. emanuM to spaSTa mAnavuM hatuM ke ayogya dIkSA na apAya paNa yogya vyaktine dIkSA ApatI vakhate enI uMmara na jovAya. enI yogyatA ane vairAgya ja jovAya. Ama saMgharSomAM paNa saMtulana jALavI emI haMmezAM potAnA deDha
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 manobaLano paricaya Apyo hato. viSNudhane vinodamAM parivartana karavAnI kaLA emanAmAM hatI.. niHspRstAnI pratimUrti AcAryazrI tulasIe jIvanamAM bhautika sukha, suvidhA, padalAlasA, thAlAlasA vagere mATe kyAreya paNa spRhA rAkhI na hatI. emanuM munijIvana kaThora sAdhanAmaya hatuM. potAnA ziSya-ziSyAo suvidhAvAdI na banI jAya te mATe e satata-satarka rahetA. yaza-kIrtiprazaMsA Adi mATe emaNe kyAreya paNA AkAMkSA karI na hatI. potAnA jIvananA akALamAM emI svecchAe AcAryapadano tyAga karI potAnA uttarAdhikArI AcArya mahAprazajIne AcArya banAvI pada mATenI niHspRhatAnuM jvalaMta udAharaNa peza karyuM hatuM. AcAryapadanuM visarjana emanA jIvanakALanuM sauthI mahAna ane sauthI navuM kArya hatuM. AmAM emanI nispRhatA uparAMta sAhasa ane dUradarzitAnA darzana thAya che. prabuddha jIvana DaoN. sarvapallI rAdhAkRSNa!o ghotAnA 'lIvIMga vIya dha parapajha' graMthamAM je cauda mahApuruSotA jIvatavRttAMto pragaTa karyA che temAMtA AcAryazrI tulasI eka che. bhArata sarakAre emanI janakalyANanI pravRttinI kadara rUpe emanI smRtimAM TapAla TikiTa bahAra pADI che. emanI zatAbdI mahotsava nimitte emanI puNyasmRtimAM pAMca ane vIsa rUpiyAnA sikkAo A varSe bahAra pADyA che. jAnyuArI 2015 AcAryazrI tulasInI tejasvI ane nisvArtha pratibhA dvArA paMjAbama samasyAnuM samAdhAna thaI gayuM. AjIvana yAyAvara AcArya tulasIe jIvanabhara lAMbI lAMbI yAtrAo karI hatI. kacchathI kalakattA ane paMjAbathI kanyAkumArI sudhI lAkho kIlomITaranI padayAtrA karI mAnavatAno ane vyasanamuktino saMdeza phelAvyo hato. aMta loMgovAla sAthe vArtAlAya paMjAbamAM bhayaMkara tanAvanI paristhiti hatI. akAlI dalanA netA saMta haracaMdasiMha loMgovAla ane pradhAnamaMtrI rAjIva gAMdhI sAthe saMgharSanuM vAtAvaraNa sarjAyuM hatuM. lokasabhAnuM kAma thaMbhI gayuM hatuM, tyAre AcAryazrI tulasIe loMgovAlane yAda karyA ane e emane maLavA rAjasthAna AvyA. zAMta ane sauhArdapUrvaka vAtacIta thai. tyAra pachI rAjIva gAMdhI sAthe loMgovAle vAta karI ane vyaktitva nimAMNa AcArya tulasI eka niSNAMta hIrApArakhu hatA. emo muni nathamalamAMthI AcArya zrImahAprajJa banAvyA, muni muditakumAramAMthI AcAryazrI 'mahAzramaNa' banAvyA ane sAdhvI kanakaprabhAmAMthI mahAzramI sAdhvIpramukhA' kanakaprabhA banAvyA. A uparAMta hajAro sAdhu-sAdhvIo, samaNo, samaNIo, mumukSuo, upAsako, zrAvakozrAvikAo AdinA AdhyAtmika vyaktitva-vikAsamAM emanuM ananya avadAna hatuM. A lekhanA lekhakane paNa 'navajIvana' A parama kRpALu saMte ApyuM hatuM. yamaMdAra AcAryazrI tulasInI jIvana-gAthA bhAratIya cetanAno eka DaoN. sarvapallI rAdhAkRSNanane potAnA 'lIvIMga vItha dha 525jha'abhinava unmeSa che. ATaluM lAMbuM muni-jIvana, ATaluM lAMbuM graMthamAM je cauda mahApuruSonA jIvanavRttAMto pragaTa karyA che temAMnA AcAryapada, ATalI lAMbI lAMbI padayAtrAo, ATalo vyApaka AcAryazrI tulasI eka che. emanA mahAprayANa pachI bIje ja divase janasaMparka, ATalo bhagIratha janajAgaraNano prayatna, ATalo puruSArtha, tA. 24 jUna 1997nA divase 'muMbaI samAcAra'mAM kalyANajI sAvalA ATalo AdhyAtmika vikAsa, ATaluM vizALa sAhitya-sRjana, keTalI urmilano 'yugapradhAna AcAryapravara zrI tulasIjInuM mahAprayANa' lekha badhI vyaktionuM nirmANa kharekhara-A badhuM adabhuta che. prakAzita thayo hato. guNavaMta baravALiyA 'guMjana' emane vizva 'cetanAnA vaNajhArA' kahyA hatA. rjanAtmaka dRSTi, sakArAtmaka ciMtana, svaccha bhAva, sarvottama sAba, saghana zraddhA, zubhaMkara saMkalpa, zivaMka2 zakti, samyak puruSArtha, zreyasa anuzAsana, hiMca saMghama, satata jJAnopAsanA-A badhAM sulalita samuccayanuM nAma hatuM-AcAryazrI tulasI. teo vIsamI zatAbdIne potAnA vilakSaNa vyaktitva, aparimeya kartRtva ane krAMtikArI dRSTikoNathI prabhAvita ka2vAvALA yugadRSTA RSi hatA. arham, ploTa naM. 266, gAMdhI mArkeTanI bAjumAM, sAyana (IsTa), muMbaI- 400022. mobAIla : 9821681046. Teliphona:022-2404 2032, 022-2409 4157 AcArya tulasInA be vizeSa avadAnI 1. prazAdhyAna : vyaktinA zArIrika, mAnasika ane bhAvanAtmaka taNAvo (tension) dUra karIne svabhAvamAM vidheyAtmaka parivartana dvArA Atma-sAkSAtkAranI jaina sAdhanA paddhati-prekSAdhyAna emaNe vikasAvI. Aje mAtra bhAratabharamAM ja nahIM, videzomAM paNa ane ke prekSAdhyAna kendro dvArA sarvAMgINa svasthatAnuM prazikSA ApavAmAM Ave che. 2. jIvanavijJAna : vidyArthIonA sarvAMgINa vikAsa tathA ghaDatara mATe ekathI agiyAra dhoraNa sudhInA pAThyakramo - jIvanavijJAna - emaNe taiyAra karAvyA. Aje dezabharanI hajAro zALAo - mahAzALAomAM lAkho vidyArthIo zista ane saMyamanA pATho zIkhI rahyA che.
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI, 2015 prabuddha jIvana kaNAdhipati zrI tulasInA amara ane aNamola sAhityagraMtho *azAMta vizva ko zAMti kA saMdeza dharma : eka kasoTI, *donoM hAtha : eka sAtha tIna saMdeza | aNuvrata ke saMdarbha meM | aNuvrata kuhAse meM ugatA sUraja Atma nirmANa ke IkattIsa sUtra gati-pragati mukhaDA kyA dekhe darapana meM sAdhu jIvana kI upayogitA khoe so pAe *jaba jAge tabhI saberA * vizva zAMti aura usakA mArga aNuvrata ke Aloka meM laghutA se prabhutA mile saMdeza nathI pIDhI : naye saMketa dIyA jale agama kA jaina dIkSA * dAyitva kA darpaNa : AsthA kA manahaMsA motI cuge *tattva kyA hai? pratibiMba prajJAparva rAjadhAnImeM AcArya tulasI ke saMdeza jaina tattva praveza bhAga-1-2 jIvana kI sArthaka dizAe *dharma saba kucha hai, kucha bhI nahIM. samAdhAna kI aura *saphara : AdhI zatAbdI kA aNuvratI saMgha ora aNuvrata maMjila kI ora bhAga-1 besAkhiyAM vizvAsa kI *AcArya tulasI ke amara saMdeza jyoti se jyoti jale terApaMtha aura mUrtipUjA zAMti ke patha para (dusarI maMjila) *uddhodhana | samatA kI AMkha : ahaMtu vandanA aNuvrata AMdolana caritra kI pAMkha *jo sukha meM sumirana kare. aNuvratI kyAM bane ? *soco ! samajho ! pravacana pAtheya, nayA samAja : nayA darzana pravacana DAyarI bhAga-1 thI 5 bhAga-1 thI 10 | aNuvrata : gati-pragati bhora bhaI * mahAmanasvI AcArya zrI kAlUgaNi ahiMsA aura vizvazAMti *sUraja Dhala nA jAe jIvanavRtta *AhvAna *saMbhala sayAne! * maMjila kI ora bhAga-2 mukti : uddhodhana * ghara kI rAstA IsI kSaNa meM jaina tattvavidyA navanirmANa kI pukAra *muktipatha | gRhastha ko bhI tattvacarcA *jyoti ke kaNa adhikAra he dharma karane kA dharma aura bhAratIya darzana jana-jana se vicAra vIthI / rAjapatha kI khoja naitikatA ke nae caraNa naitika saMjIvana *vicAra dIrdhA , rAjapatha kI khoja pragati kI pagadaMDiyAM dhavala samAroha anaitikatA kI dhUpa : aNuvrata kI prazna aura samAdhAna nayA moDa chatarI bhagavAna mahAvIra kyA dharma buddhigamya che? samaNa dIkSA bhraSTAcAra kI AdhAra zilAeM buMda-buMda se ghaTa bhare-1, 2 prajJApuruSa jayAcArya muktipaMtha *jAgo ! nidrA tyAgo ! *prekSA : anuprekSA zrAvaka AtmaciMtana * dharma sahiSNutA *bda bhI : lahara bhI * zrAvaka saMmelana meM Age kI sudhi laI *bItI tAhi bisAra de sapta vyasana *merA dharma kendra aura paridhi prekSAdhyAna : prANa vijJAna sambodha atIta kA anAvaraNa : anAgata amRta saMdeza *dIye se dIyA jale kA svAgata hastAkSara yAtrA sAhitya dakSiNa ke aMcala meM pAMva-pAMva calanevAlA sUraja *jaba mahaka UThI marudhara mATI *parasa pAMva mukAI mATI * amarita barasA arAvalI meM *bahatA pAnI niramA - padya- sAhitya agni parIkSA aNuvrata gIta * kAlUyazovilAsa caMdana kI cuTakI bhalI * jAgarana *caMdanabAlA (aprakAzita) * DAlima caritra * meM tiruM hArI nAva tire * sevAbhAvI naMdana nikuMja *pAnI meM mIna piyAsI bharata mukti magana caritra 9mA vaMdanA mANaka mahimA *zAsana mahimA *zAsana saMgIta * zraddheya ke prati *zrI kAlU upadeza vATikA * somarasa *zAsana-suSmA * sudhArasa | saMskRta sAhitya jaina siddhAMta dIpikA * bhikSu nyAya karNikA * paMcasutram manonuzAsanam * zikSApaSNavati cArya zrI tulasInA bodhavacano pralobhana ane bhayano mArga bALako mATe upayogI thaI zake che, paraMtu dhArmika vRtti sevanAra vyakti kadI du:khI nathI thaI zakatI ane dhArmika sAcI dhArmika vyaktinA dRSTikoNamAM kyAreya lAbha-hAnIne lagatI vRttine tyajanAra vyakti kadI sukhI nathI thaI zakatI. saMkirNatA nathI jovA maLatI. * dhArmika vyakti du:khane sukhamAM badalI nAkhe che.
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ | navakArI saMvAdayAtrA jIvana prabuddha jIvana jAnyuArI 2015 [3] jIvana karatAM vadhu vyavasthita, kalyANakara ame : bhAI, tame navakAra ane karmasattAthI pIDAtA jIvone dharma mahAmaMtrane cha AtyaMtara tapa mUlavo | || bhAratI dipaka mahetA. sevIne du:kha mukta karAvanAra sarvotkRSTa cho. to te tulanA kaI rIte karo cho ? che, ethI manuSyatva sAcavavuM ja rahyuM. e pU. bhAI zrI namaskAra mahAmaMtra evo urjAno visphoTa kare che ke jaLavAI zake navakAra maMtranI sAmUhika ArAdhanAthI. A mArgamAM je jAya je kArya karatAM varSo lAge te kArya tevI ArAdhanAthI kalokomAM thAya tenI sadgati ke urdhvagati nizcita che. che. tenAmAM pracaMDa saMkrAmaka zakti che, jenAthI te surakSA kavacabanIne ame : namaskAra jo divya prakAza che to aMdhakAra koNa? nirmaLa AtmAonI rakSA karI mahAphaLa arpe che. pU. bhAI: aMdhakAra che ahaMkAra. namaskAra ne ahaMkAra e be tattvo - have cha AtyaMtara joIe to : prakAza ane aMdhakAranI jema ekamekanAM virodhI tattvo che. ahaMkAra (1) prAyazcitaH A mahAmaMtranA jApa thakI sarva pAponuM prAyazcita thAya dUra karavA namaskAra lAvavo ja paDe che. dharmathI vimukha karavAmAM ahaMkAra ane dharmAbhimukha karavAmAM namaskAra ja mukhya bhAga bhajave che. ApaNA (2) vinaya: AthI paMcaparameSThI samA guNIjanono vinaya thAya AtmAmAM namaskArane viSe jevI gati ke prIti thaI ke tarata ja bhavabhramaNa karAvanAra aMdhakArarupI ahaMkAra dUra khasyo ja samajavo. (3) vaiyAvacca: A mahAmaMtrane sevavAthI paMcaparameSThI samA sarvottama ame : bhAI, eka confusion lAMbA samayathI che. navakAranI pAtronI bhAva-vaiyAvaccano lAbha maLe che. keTalIka pratomAM 'namo' ane keTalIka pratomAM 'Amo' pada dekhAtuM hoya (4) svAdhyAyaH AnAthI paMcamahAzruta skaMdha samA zrutajJAnanI pUjA che. to bemAMthI kyuM pada zuddha gaNavuM? thAya che. pU. bhAI : paramocca kalyANanA bIjarUpa zrI navakAra mahAmaMtra e (5) dhyAna: A mahAjApa dvArA parameSThInuM dhyAna thAya che. mahAsattva ne mahAtattvarUpa samartha maMtra che. pUrvAcArya evA zrI vararucinA (6) kAyotsarga: zrI navakAra mahAmaMtra jApa dvArA zuddha AtmasvarUpamAM mata mujaba prAkRtamAM 'Amo' pada bane che ane te ja zuddha che. paraMtu rahevAno yoga utpanna thAya che. kalikAlasarvajJa pUjya zrI hemacaMdrAcAryajInAM matAnusAra 'namo' athavA A rIte navakAra mahAmaMtranA jApathI cha prakAranA tapanI sevanA 'mo' e baMne zuddha ja che. teo kahe che bALaka jyAre potAnI mAtAne thAya che. A ja maMtra thakI AtmasvarUpamAM sthira rahI prabhu mahAvIre kahe che ke: "mA, mane bhUkha lAgI che.' tyAre bhASA karatAM bhAva vadhu pUrNatA prApta karI ane 21000 varSa sudhI pUrNa banavAno mArga sparze che ane mA tarata tene jamADe che. e ja rIte A baMne padamAM rahela paNa jIvo mATe khullo mUkyo. bhASA karatAM bolAto bhAva ja mukhya che. ame : navakAra mahAmaMtrano ApaNI upara amUlya upakAra che ema ame zrI navakAra maMtrane gaNavAnI phakta dravyakriyAne bhaktibhInI tame kaho cho, to bhAI, e kaI rIte ? bhAvakriyAmAM badalavA zuM karavuM joIe? pU. bhAI: zrI namaskAra mahAmaMtra e sAta prakAranAM mAMgalya bheTa pU. bhAI : tamane huM cAMdI-sonAnI 50 gInI ApuM to te Ape che : darzana mAMgalya, smaraNa mAMgalya, zravaNa mAMgalya, zruti gaNavAmAM keTalo badho rasa Ave che ne? basa, tethI vizeSa rasa zrI mAMgalya, saMkalpa mAMgalya, tIrtha mAMgalya ane tattva mAMgalya. have A navakAra maMtra gaNavAmAM Avavo joIe. jevo rasa paDe ke tarata ja te sAta mAMgalya saMge sAta pagalAM AkAza tarapha keTalAMye AtmAoe kAryamAM ApaNe ekAgra thaI jaIe chIe. ekAgratA e sAdhanAnuM mAMDyAM, to dharatIthI ziddhazIlA pahoMcI gayAM! satyano prakAza, svarUpano prathama pagathiyuM che. je rIte sUryanAM kendrita karelA kiraNo kAgaLane AnaMda ane paramatattva sAthe abheda karAvanAra che mAtra ane mAtra zrI bALavA paNa samartha bane che, te ja rIte ekAgratA dvArA karmane bALavAnuM navakAra mahAmaMtra. sAmarthya pragaTe che. ApaNane jevo vizvAsa Ave ke asIma zakti mithyAtvanuM AvaraNa dUra karAvanAra, zubha bhAvomAM ArohaNa saMpanna zrI parameSThI bhagavaMtonI sarva zaktio navakAra mahAmaMtramAM ja karAvanAra ane AInya cetanAnuM avataraNa karAvanAra A mahAmaMtranAM kendrita thaI che ane sarva prakAranI pratikULa avasthA mahAmaMtrane gaNavAthI ApaNI para Ama amUlya upakAro che. dUra thaI jAya che ke tarata ja rasa paDavAno zarU thaze. ahobhAva vadhaze. ame : bhAI, namaskAra mahAmaMtra kaI rIte zAzvata che? AdaramAna vadhaze. ane chelle te bhAvamAM eTalo uchALo Avaze ke pU. bhAI: AtmasiddhinAM upaniSada samo A navakAra e zabdathI, tene satata gaNyA vagara cena ja nahIM paDe! A bhAva kriyAne jIvananuM arthathI, bhAvathI, kSetrathI, kALathI, nAmathI, zaktithI ane sAmarthyathI eka aMga banAvI devAnuM che. pachI samaya maLe citta ApameLe ja navakAra zAzvata hato ane sadAkALa raheze. pratye kheMcAze. koI prayatna karavAnI jarUra nahIM rahe. (kramaza:) ame : manuSyatva sAcavavAno zreSTha upAya tamArA matAnusAra zo che? 82, gautama buddha eNpArTamenTa, zrI kAnajI svAmI mArga, rAjakoTa-360 001. pU. bhAI : manuSyanuM jIvana e vizvanI koIpaNa bIjI gatinAM mo. : 098252 15500. email : bharti@mindfiesta.com
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI, 2015 prabuddha jIvana ' zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha zi 80 mI karyuSaNa vyAkhyAnamALAnuM aAyojana | A vyAkhyAnamALAnA badhAM vyAkhyAno ane bhakti saMgIta Apa saMsthAnI veba sAITa upara sAMbhaLI zakazo. * Website : www.mumbai_jainyuvaksangh.com . email: shrimjys@gmail.com Web Editor: Hitesh Mayani-9820347990 (tA. 22 oNgasTa 2014thI tA. 29 oNgasTa 2014) (Disembara 2014nA aMkathI AMgaLa) manuSya pUrNavItarAga thaI zake che evo amAro nizcala anubhava che. vyAkhyAta-sAta : 25 oNgasTa A vidhAna kRpALu bhagavAnanA che. bhagavAne pratyeka vyaktine janmanI viSaya :mokSa hatheLImAM che. sAthe mokSanI riTarna TikiTa sAthe mokalyA che. puSpaka vimAna paNa UbhuM che. ApaNe mAtra jaMjIra toDavAnI che. pRthvI upara du:kha jevI vastu [ rameza dozIe dharmane samarpita thaIne AtmAnubhava levA parivAra nathI. bhagavAnane ApaNane duHkha ApavAno samaya paNa nathI. parivAra choDayo che. AdhyAtma kSetre kaMIka prApta karavAnI AkAMkSA che. temanuM ane vyavasAya jevA saMjogo ApaNe UbhA karyA che. AtmAe koIne mukhya sAdhana aMtarano avAja che. premanI divya anubhUti, mRtyunI dago dIdho nathI e zubhanuM cinha che. sthULa mauna kAma kare che. sthULa anubhUti ane bhaktinI anubhUti viziSTa che. bhaktinI ane brahmacaryanI mahattA che. mArA aMtaranA avAje meM kAMdivalI-malADamAM AdhyAtmika anubhUtinI vAta A vyAkhyAnamAM karI che. teo zrImad jhADuM lagADyuM. IDaramAM gaMdakI sApha karI che. jyAM bhUla lAgI tyAM rAjacaMdranA UMDA abhyAsu che. temaNe dIkSA lIdhI nathI paNa sAdhu jevuM sadhArI che. mAro mokSa koI aTakAvI zake nahIM. zrImanuM vidhAna che ke jIvana gALe che. vyAkhyAtAno paricaya ApatA pramukha DaoN. dhanavaMta meM paruSArtha karyo che. mane maLyuM che, tamane paNa maLI zake che ema zrImad zAhe A zabdo kahyA hatA.]. umere che.pAtratA pragaTa karo to sukha bahAra nathI aMdara ja che. sAdhaka ramezabhAI dozIe mokSa hatheLImAM che e vize jaNAvyuM hatuM vyAkhyAta-AMThaH 25 oNgasTa ke tattvajJAnIonA kahevA mujaba AtmA sva svabhAvamAM Ave to mokSa hatheLImAM che. kSamA e mokSano daravAjo che. A kALamAM paNa mokSa hoI viSaya :kurAna ane jainadarzana. zake. mokSa saraLa, sugama ane sahaja prApta thAya evo che. manane zAMti [ ajhahara hAzamI madhya pradezamAM ratalAma sthita kolejamAM rAjanIti ane dehane AnaMdano anubhava thAya te mokSa che. mokSa mahAvIrane ane zAstra lAMbo samaya bhaNAvyA pachI traNa varSa pahelAM nivRtta thayA che. ApaNane badhAne maLI zake che. jIvanamAM anizcaya e ja aMtarAya che. temaNe dUradarzana ane AkAzavANI upara svaracita kavitAonuM paThana ekavAra dizA nakkI thAya pachI badhuM e dizAmAM cAle che. karyuM che. temanA mArgadarzana heThaLa paNa vidyArthIoe pIeca.DI. karyuM satgunI zodhamAM lAMbo samaya pharyA pachI vivekAnaMdanuM vAkya che. hindI sAhitya kI gItikAvya paraMparA' aura 'prA. ajhahara hAzamI mArA dhyAnamAM AvyuM ke pAtratA pragaTa karo to bhagavAna tamArI sAme kA gItikAvya : eka anuzIla' viSaya upara ku. maMju zuklAne ujjainanA che. A vidhAnanI mArA upara UMDI asara paDI che. pAtratA nahIM hoya vikrama vizvavidyAlaye hindI sAhityamAM pIeca.DI.nI DIgrI pradAna karI to tamane sadguru maLI rahe evI vyavasthA kudaratamAM che. pAtratA nahIM che.]. hoya to sadgurune TakAvavA muzkela che. zrImad rAjacaMdra sAdhaka puruSa prAdhyApaka ajhahara hAzamIe "kurAna ane jaina darzana' aMge hatA. mokSa joIe to aMtarAtmAne sAMbhaLo. mArI pAse je parama vyAkhyAna ApatAM jaNAvyuM hatuM ke kurAna ane jaina darzana baMnemAM sAdhana che te aMtarano avAja che. te badhA pAse che. huM bhUla karyA pachI kSamAne khAsa mahattva ApavAmAM AvyuM che. kSamA e hoTho vaDe thatuM AgaLa vadhyo chuM ane mane te bhUla sudhAravAnI tako paNa maLI che. meM uccAraNa nathI paraMtu AtmAnuM AcaraNa che. kSamA mATe pahela karavAthI zAstra nahIM paNa aMtaranA avAja pramANe kAma karyuM che. ciMcaNamAM ahaMkAra tUTe che. mithyAtvano bhrama tUTe che. jhUMpaDImAM maunamAM mahinAo sudhI rahyo. tyAM apamAna ghaNuM thayuM hatuM. kurAnanA 30mA prakaraNanA 25mA pArAmAM paNa kSamAnI mahattvanI apamAna karanArAo e bAdamAM mane moDhAmAM mUkI lADavA khavaDAvyA vAta che. je badhAne kSamA Ape che ane badhAnI kSamA mAge che. teo che. AtmA vijJAna che. kalpanA ke camatkAra temAM nathI. kRpALu bhagavAne upara allAha rahema (kRpA) varasAve che ema jaNAvavAmAM AvyuM che. kahyuM che ke A kALanI aMdara dhArIe to mokSa thaI zake che. deha chatAM jainonA vaMditta sUtramAM jaNAvavAmAM AvyuM che ke kSamAmAM ja gaurava,
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18. prabuddha jIvana jAnyuArI 2015 garimA ane mahattA rahelI che. jaina dharma pachI IslAma dharmano janma ugI zakaze? A daramiyAna cArathI pAMca divasa puSkaLa varasAda paDyo. thayo che. paryuSaNano utsava samatvabhAva pedA karavAno che. hajharata mahaMmada mahAvIra thoDA divasa pachI te gAmamAM pAchA AvyA tyAre te choDa payagambara roja rastA parathI pasAra thatA tyAre eka mahilA teo upara pAcho UgI nIkaLyo hato. tenA upara ugelA puSpo sugaMdha prasarAvatA thuMkatI ane kacaro nAkhatI hatI. A krama ghaNAM divaso sudhI cAlyo hatA. ApaNAM jIvanamAM paNa ghaNIvAra takalIpho Ave eTale ApaNe hato. eka divasa te mahilA mAMdI paDI tyAre mahaMmada payagambara pagathiyA manathI bhAMgI paDIe chIe. paraMtu ApaNe laghutAgraMthi choDIne caDhIne temanA ghare gayA ane puchayuM, tame bimAra cho to huM tamArI zuM svIkArabhAva keLavavo joIe. bhagavAnanA ane mahAvIranA sevA karI zakuM? A kSamA che. nArade lAta mArI tyAre bhagavAna viSNue AzIrvAdathI choDanI jema pAchA ugI zakIe chIe. mahAvIre kahyuM che. temane mApha karyA evo ullekha hindu zAstromAM che. karmano Adeza ke ApaNe sAMbhaLIne kalyANa ke pApano mArga pasaMda karI zakIe chIe. Ape, satyano saMdeza Ape ane satkarma mATe puruSArtha karavAnuM kahe che temaNe mokSanA cAra mArga-zrAvaka zA ma mATe puruSArtha karavAnuM kahe te temaNe mokSanA cAra mArga-zrAvaka, zrAvikA, sAdhu ane sAdhvI batAvyA dharma che. Aje badhA dharmo tenA mArgathI bhaTakIne alaga raste jatA gAma ta che. bhagavAna buddhe kahyuM ke ghaNAM ghoDA cAbukanI phaTakArathI cAle che. jovA maLe che tyAre anekAMtavAdI syAdvAda mahattvano che. ghaNAM cAbuka dekhADavAthI cAle che. keTalAMka ghoDA dUrathI cAbukanI dharmone anekAMtavAda vaDe jANavA-samajavA joIe. irAka phaTakArathI ja cAlavA mAMDe che. bIjA anubhavathI ApaNe jAgRta thaIe irAnamAM ziyA-sunnIo laDI rahyA che. aham ane daMbha aneka jagyAe e mahattvanuM che. gurujanoe upadeza Apyo che ke pravAsa samUhamAM naDe che. vyAkhyAna e AtmAne dhAraNa karavAnI bAbata che. anekAMtavAda karo. temAM cora ke pazuono bhaya hoya che. ApaNe jyAre sUtA hoIe Ave to gharamAM jhaghaDA nahIM thAya. kurAnamAM jaNAvAyuM che ke badhAne chIe tyAre guru ane mArgadarzako jAgavAnuM kAma kare che. ApaNe mAtra prema karanAra ane eka karanArane allAha potAno mitra banAve che. samyaka zravaNa karavAnuM che. ApaNe mahAvIra sudhI pahoMcI zakIe allAha bIjA upara ahesAna karanArane mitra banAve che. temAM zAMti, nyAya, mAnavatA, prema ane bhaktino upadeza apAyo che. jyAre jaina chIe paNa tenA mATe pyAsa UbhI karo. aMdhatva dUra karavA huM DaoNkTaro, vaidyo ane hakImone maLyo. sAdhu-saMtone maLyo. lIMba-maracAM ke dharmanA satya, ahiMsA, asteya, aparigraha ane pavitratAnA upadezanuM pAlana karazo to AkAzanA graho ke duniyAmAM tamAruM koI kazuM kharAba aMdhazraddhA badhAMno Azraya lIdho. chevaTe thAkyo eTale eka mitra bAbA karI zakaze nahi. 'saMgha dvArA yojAtA vyAkhyAna saMskArone AgaLa rAmadevane tyAM haridvAramAM laI gayA. tyAM bIjA divase savAre zibiramAM dhapAve che. zAmela thayo. tyAM mArgadarzaka gurue badhA zibirArthIone AMkho thoDIvAra baMdha karavA kahyuM. eka nahi paNa aneka svayaMsevako badhAne vyAkhyAna-tavaH 26 oNgasTa AgrahapUrvaka vAraMvAra AMkha baMdha karavAnI vinaMtI karatA hatA. mane viSaya:svIkAramAM sukha. thayuM lokone AMkha baMdha karavA mATe keTalo prayatna karavo paDe che. jyAre [ mahAbaLezvaramAM rahetA bhAveza bhATiyA prajJAcakSu che. temaNe 18 mArI AMkho to pahelAthI baMdha che. A badhAthI huM eka DagaluM AgaLa varSanI uMmare goMdIyAthI nepALa sudhI 56 20 ki.mI.no pravAsa sAIkala chuM. A svIkArabhAve mArI vicAradhArA ja badalI nAkhI. meM 'naMba" vaDe dvArA kheDyo hato. temane te badala limakA buka opha rekorsamAM sthAna calAvAtI prazikSaNa saMsthAmAM ATha mAsa mINabattI banAvavAnI tAlIma maLyuM che. temane pereleTIka sporTsamAM 109 meDala maLyA che. teo lIdhI. pachI meM mArI dasa bAya bAranI rUmamAM mINabattI banAvavAnuM mINabattI banAvavAnA kAma vaDe 87 prajJAcakSu o ane ATha vikalAMgone zarU karyuM ane sAMje huM tene reMkaDI upara vecato. savAre ghare mINabattI rojagArI pUrI pADe che. temanA patnI nItAbahenanuM samarpaNa jabaradasta banAvato. sAMje pAMcathI nava vAgyA sudhI mINabattI vecato. huM prabhuno che. vikalAMgonA jIvanamAM ghaNI takalIpho hoya che. temAMthI tene aMdarathI AbhAra mAnato ke tuM mane bhUkhyo uThADe che paNa bhUkhyo suvADato UbhA thavAnuM hoya che. bhAvezabhAIe pAMDityanI nahIM paNa anubhavanI nathI. eka divasa meDama AvyA ane 200 rUpiyAnI mINabattI mArI vAta vyAkhyAnamAM mAMDI che. ] pAse kharIdI. teono tyAM baMgalo hato. teo mane madada karatA hatA. bhAveza bhATIyAe "svIkAramAM sukha' vize vyAkhyAna ApatAM eka divase temaNe lagnano prastAva mUkyo. mArA paganI nIcethI jANe jaNAvyuM hatuM ke bhagavAna mahAvIranA moTAbhAInA jamAI gozAlaka jamIna sarakI gaI. meM kahyuM, mArI paristhiti nathI. temaNe kahyuM, meM badhuM tejasvI ane vidvAna hatA. teo baMne ekavAra vihAra karatA hatA. samajI lIdhuM che. tamArI pAse kalA che, hiMmata che. tamArA jevA keTalA gozAlakanA manamAM eka khUNe IrSyAnI thoDI bhAvanA hatI ke mahAvIra prajJAcakSu muMbaImAM bhIkha mAge che. ApaNe baMne lagna karazuM ane bhagavAna to tIrthakara tarIke oLakhAya che. vihAra karatI veLAe eka prajJAcakSuone madada karazuM. Aje 18 varSathI nItAe mAro hAtha jhAlyo gAmamAM pahoMcyA tyAre mahAvIranI najara choDa upara paDI. gozAlake te che. te sAco mitra banI rahI che. te mArA jevA 250 jeTalA ukhADIne pheMkI dIdho. gozAlake bhagavAnane pUchyuM-zuM A choDa pAcho prajJAcakSuone madada kare che. A IzvaranI kRpA ja kahevAya. amArI
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI, 2015 pAse jeTaluM hatuM tenAthI hajA2 ghaNuM amane ApyuM che. ho ke mAyusa na kabhI Dhala jAnA zAma ke aMdhere kI taraha- jIvana eka subaha hai, roja ugate raho bhAra ke sUraja kI taraha, Izvare ApaNane jagADyA e badala teno AbhAra mAno. zarIrathI aMdha apaMga thaI gayA to vAMdho nahIM. manathI aMdha apaMga thaI gayA to badhuM khatama. ApaNe zarIranI kIkone mana upara laI laIe chIe kauna kahetA hai saMgadila ko azka nahIM hote, mane to cAnoM se bhI jharaNoM ko nakalate dekhA che. kauna kahetA hai takalIpho meM khuzIyAM nahIM mIlatI, hamane kAMTo ye gulAboM ko khIlate dekhA hai. A svIkA2no bhAva hoya to sarasa mArga kADhI zakAya che. sAcA hRdapathI parizrama karazuM to sapanA jarUra sAkAra thaze. ApaNe khAlI AvyA paraMtu bharAIne jaIe, khIlIne jaIe. tenA mATe aMtaHkaraNanA dIvAne peTAvavAnI jarUra che. eka dIvo rAta ane divasa temaja jJAna 6 7 jaina AcAra darzana 8 jaina dharma darzana gurjara phAgu sAhitya 9 10 jina vacana rUA.eka hajAranA pustako kharIdanArane rUA. 500nuM DiskAunTa, eTale rUA. 500mAM rUA. 1000nA pustako zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA prakAzano krama kiMmata rUA. krama pustakanA nAma kiMmata rU. krama DaoN.ramaNalAla cI. zAha likhita ne saMpAdita graMtho 1 jaina AcAra darzana 240 220 2. caritra darzana sAhitya darzana 320 54 pravAsa darzana 260 I 5 sAMprata samAja darzana 270 ' zruta upAsaka DaoN. ramaNabhAI zAha 320 300 300 100 250 11 jina tattva bhAga-1 thI 9 540 12 vaMdanIya hRdayasparza bhA. 3 50 250 13. vaMdanIya sparza (olIva) |14 prabhAvaka sthaviro bhAga-1 thI 6 350 15 namo tittha2sa 140 16 pAsaporTanI pAMkhe bhAga-1thI3 500 17 sAMprata sahaciMtana bhAga-16 180 ' ' 18 zrImad rAjacaMdra (pustikA) 19 prabuddha caraNe pro. tArAbena 2. zAha likhita prabuddha jIvana 23. ane ajJAna vacceno taphAvata che. eka dIyA jalA jaga uThI subaha, eka dIyA bujhA rAta ho gaI. eka rAdhA sa ma yA aa. 24. eka saMgha lagI ke mAta ho gaI. eka havA calI to khIla uThA camana, eka havA calI to saba kucha bikhara gayA. eka paga UMDA to rAha mIla gaI, eka paga UThA sabakucha bIchaDa gayA. eka dIyA jalA to rAha mIla gaI. ApaNe prayatna karIe ke aMdarano eka dIvo pragaTI jAya. eka dIvo pragaTavAne mahAvIra apramAda kahe che. svIkArabhAvano A eka dIvo pragaTI gayo to cAre tarapha sukha ja sukha. (vadhu vyAkhyAno phebruArI '15nA aMkamAM) pustakanA nAma 20 ApaNA tIrthaMkaro 21. saMskRta nATakonI kathA bhA. 1 DaoN. kalAbena zAha likhita 22. caMdra rAjAno rAsa DaoN. razmi bhedA likhita amRta polanuM, prApti mokSanI DaoN. phAgunI jhaverI likhita jaina pUjA sAhitya DaoN. rekhA vorA likhita 25. Adi tIrthaMkara zrI RSabhadeva navAM prakAzano 1. DaoN. kumArapALa desAI kRta aMgrejI bhASAmAM jainIjhama : kosmika vijhana rUA. 300 2. IlA dIpaka mahetA saMpAdita saMvatsarI pratikramaNa vidhi sahita mULa sUtrono gujarAtI-aMgrejI bhAvAnuvAda rU. 350 100 100 100 250 160 280 pustakanA nAma DaoN. ramezabhAI zAzana zikhita 26. jaina daMDa nIti sureza gAlA likhita 27. maramano malaka 28. navapadanI oLI DaoN. ke. bI. zAha likhita 29. jaina kathA vizva kiMmata rUA. DaoN. kalAbena zAha saMpAdita DaoN. dhanavaMta zAha likhita 30. vicAra maMthana 31. vicAra navanIta 19 bhAratIbena zAha likhita 32. zrI gautama tumAM namaH AcArya vAtsalyadIpa sUri kRta 33. jaina dharma 34. bhagavAna mahAvIranI AgamavANI 35. jaina sajjhAya ane marma70 36. prabhAvanA 37. sukha tamArI pratikSA kare che 38. meruthIdhe moTA 280 250 50 200 180 180 225 4 100 uparanAbadhApustako saMghanIoNphisemaLaze. saMparka : pravINabhAI Te.naM.23820296. rUpiyA amArI beMkamAM--beMka oNpha InDiyA-karaMTa eNkAunTa naM.003920100020260 mAM jamA karI zako cho. IFSC:BKID0000039 zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33 mahammadI minAra, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI-400 004. Teliphona : 23820296 70 40 12 39 100
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 prabuddha jIvana gAMdhIjIno caMpAraNa satyAgraha I manasukhalAla upAdhyAya I. sa. 1915mAM mohanadAsa karamacaMda gAMdhI dakSiNa AphrikAmAMthI kAyama mATe bhArata AvyA. ahIM emanI oLakhANlR gopALA gokhale sAthe thaI. emaNe gAMdhIjIne kahyuM: "pahelAM bhArata bhramaNa karo, lokonI hAlata jANo ane pachI tamArI rIte Ayojana karo.' jAnyuArI 2015 gAMghIjAno sAtha choDyo nahi. karmaniSThA, sevAniSThA mATe AvA mahAnubhAvone bhArata kema bhUlI zake ? gAMdhIjIne A umadA-dezabhaktithI pracUra sAthIo zarUAtathI ja maLyA ! bIje divase mujhavarapuramAM gaLI khetaronA mAlika maMDaLanA maMtrI vilsanane gAMdhIjI maLyA. bIje divase te jillAnA kamiznarane patra lakhI potAnA AvavAno hetu jaNAvyo. sarakAra taraphathI sahakAra maLaze evI AzA darzAvI. emanI mulAkAta mATeno samaya mAgyo. bIje divase kamiznarane maLyA ane tA. 15mI eprile motIhArI pahoMcyA. tA. 16mI eprile tyAMthI gAmaDe javA hAthI upara besI nIkaLyA. pAchaLa mAratI sAyakale polIse AvIne kahyuM ke eTale yajJa baikTara bolAve che. teo monIhArI pAchA AvyA ane noTisa maLI ke caMpAraNamAM dAkhala thazo nahi, gAMdhIjIe e hukamano anAdara karyo. Ama 16mI eprilathI A caMpAraNa satyAgrahano AraMbha thayelo gaNAya. e noTisamAM evuM lakhAyeluM hatuM ke "tame bahArathI AvI ahIMnA lokone uzkerI cho. mATe tAkIde pAchA jAo.' A vakhate gAMdhIjIe javAbamAM lakhyuM: 'tame pAMca hajAra mAIla dUrathI AvanArA najIkanA ane huM gujarAtathI bihAra Avyo te bahA2no ? tamAro hukama mane svIkArya nathI.' samagra dezanI prajAe joyuM ke A sAco bhaDavIra kahevAya. aMgreja sa2kA2 sAme nA kahevAnI hiMmata A gAMdhIe batAvI e nAnI sUnI vAta nahotI. gAMdhIjInI A nirbhayatA joI loko acaMbAmAM paDI gayA. atre A to mahattvanI ghaTanA kahevAya ! amadAvAdamAM kocarabanA satyAgrahanA AzramanI niyamAvalImAM ekAdaza stromAM eka abhaya' vrata paNa hatuM. prajAne nirbhaya banAvavAmAM A ghaTanAe mahattvano phALo Apyo che. gAMdhIjIe tarata ja bhArata bhramaNa zarU karyuM ane emano pahelo vahelo satyAgraha bihAra pradezano caMpAraNa gaNAya che. 1916nI lakhanau koMgresamAM gAMdhIjI gayA hatA tyAre bihAranA zrIrAjakumAre zukala gAMdhIjIne maLyA. emaNe bihAra AvavA khAsa vinaMti karI. caMpAraNa gaLInI khetI mATe lagabhaga so varasathI prakhyAta hatuM. emAM aMgrejI mAlikI hatA ne khetI sevA kArya ka2nA2 bihAranA garIba mANaso hatA. aMgreja mAliko A garIba eka vidyArthInA praznano jAheramAM uttara ApatAM gAMdhIja mANaso pratye amAnuSI vartAva samAjasevA ane AtmonnatinA saMbaMdhane Ama samajAve che. karatA. emane mAratA. emanuM "Atmonnati ane samAjasevAnA dharmamAM bheda hindustAnamAM ghaNAM zoSaNa karavAmAM kyAMya kacAza pADe che. mane e bhedamAM vicAroSa jaNAya che. je kArya AtmonnatinuM rAkhatA na hatA. zrIrAjakumAra virodhI che te samAjasevAnuM paNa virodhI che ema mArI mAnyatA zukala e garIba mANasonuM duHkha ane mAro anubhava che. sevAnA kArya vATe ja Atmonnati thaI zake che. sevA kArya eTale thanna, je sevA Atmonnati roke che te tyAjya che. che. joI zakatA na hatA eTale emaNe gAMdhIjIne emane zoSaNa mukta karavAne mATe bolAvI gayA hatA. 'mAruM vana e ja mArI vANI' nArAyaNa desAI likhita gAMdhI caritramAMthI e vakhate 'tIna kaThiyA'no rivAja hato. 20 kaThiyAmAMthI traNamAM to kheDUte gaLInI khetI pharajiyAta karavI ja paDe. Ane aMge kheDUtone pAra vagaranA julmo sahana karavA paDe. are, daMDa suddhAM bharavA paDe. vasUla karavA mATe anAcAra-atyAcAranI koI sImA na hatI. 1917nI eprilanI 10mI tArIkhe gAMdhIjI paTaNA pahoMcyA, kheta majUronI tapAsa karavA teo jAte ja gayA. paNa e pahelAM teo DaoN. rAjendrabAbune ghera pahoMcyA. paNa rAjendrabAbu bahAragAma gayA hatA, teoe berisTara majharula hakane tyAM utAro karyo. rAtre mujhaphpharapura pahoMcyA, tyAM temane levA sTezana u52 AcArya kRpalAnIjI gayA hatA. A satyAgraha daramiyAna DaoN. rAjendra prasAda ane AcArya kRpalAnI maLyA. jeo gAMdhIjInA kAyamI sAthI banI gayA. AcArya kRpalAnIjI mujhaphpharapura kaoNlejamAM itihAsanA prAdhyApaka hatA. gAMdhIjIne sAtha ApavA badala kaoNlejanA gorA prinsipAle emane noTisa ApI, ane gAMdhIno sAtha choDI devA kahyuM, tyAre kRpalAnIe prAdhyApaka padanuM rAjInAmuM mokalI dIdhuM, paNa bIje divase gAMdhIjIe sarakArI adhikArIone khabara ApI ke huM amuka gAmaDAMnI mulAkAte javAno chuM. bIje divase sabaDivijhanala oNphisara samakSa hAjara thavAnI noTisa maLI. tA. 17mIe ja motIhArIthI ja patra lakhI amadAvAda AzramamAM jaNAvyuM ke dakSiNa AphrikAmAM sevAo badala aMgreja sarakAra taraphathI maLelo 'kaisare hiMda' cAMda sa2kA2ne parata movI devo. aMgrejIne badale hindImAM vAta karIe to kema ? tA. 18mIe gAMdhIjI adAlatamAM
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI, 2015 prabuddha jIvana batAvyuM. hAjara thayA ne kesa cAlyo. gAMdhIjIe guno 'tame itihAsanA bhaNAvanArI cho. khetI viSayaka bila viSe gAMdhIjIe bihAra kabUla karyo eTale badhuM aDadhA kalAkamAM patI huM itihAsanuM sarjana karanAro chuM.' sarakArane 19mI Disembare patra lakhyo. gayuM. traNa divasa pachInI mudata naMkhAI. be lagabhaga mahinA sudhI javAba nahi divasa pachI samAcAra maLyA ke sarakAre kesa pAcho khIMcI lIdho hato. AvavAthI 1918nI 24mI jAnyuArIe gAMdhIjIe bIjo patra A hato satyAgrahano vijaya. hajI laData to bAkI hatI, paNa eno sarakArane lakhyo. caMpAraNano sarakArI hevAla 4thI okTobara, zubhAraMbha ja A prasaMgathI thayo. 1917nA divase pragaTa thaI cUkyo hato. chevaTe cothI mArca, 1918nA DaoN. rAjendra prasAda ane kRpalAnIjI baMne zarUAtamAM gAMdhIjI sAthe roja A satyAgrahano sukhada aMta Avyo ane kheDUtomAMthI "tIna aMgrejImAM vAto karatA hatA. gAMdhIjIe kahyuM. "rAjendrabAbu bihAranA kaThiyA' paddhatino paNa aMta Avyo. ane kRpalAnIjI tame ghaNAM samayathI paNa bihAramAM vaso cho, to eka vAra gAMdhIjI sAthe vAto karatA kRpalAnIjIe kahyuM: "bApu, aMgrejIne badale hindImAM vAta karIe to kema? ane pachI e traNeya huM to itihAsano adhyApaka chuM ane duniyAnA aneka dezono itihAsa jaNa vaccenI vAto hindImAM cAlI. satyAgraha daramiyAna A vicAra jANuM chuM, bhaNAvuM chuM. paNa tame je dakSiNa AphrikAnA satyAgrahanI paNa krAMtikArI hato. ane potAnI dezanI bhASAmAM vAta karavI A vAto karo cho evuM to mArA jANavAmAM kyAMya AvyuM nathI." bApue paNa satyAgraha mATenuM uttama pagathiyuM. zAMta paNa zuddha A bhASAkIya bahu ja namratApUrvaka paNa dRDhatApUrvaka javAba Apelo: 'tame itihAsanA krAMti gAMdhIjIe karI batAvI hatI. AnI asara baMne sAthIo para bhaNAvanArA cho. huM itihAsanuM sarjana karanAro chuM.' gherI paDI. ane baMne rASTrabhASA yu Ara e TIcara oNpha hisTrI, hindInuM mahattva samajyA hatA. (nyAya ane vaiziSTa darzanamAM karma AI ema e meIkara opha hisTrI." A laData daramiyAna aneka gAMdhIjI ja AvuM kahevAnI hiMmata sAthIo maLyA. badhAne kheDUtonA | | A be darzananA praNetA che, gautama RSi ane kaNAda RSi. A| karI zake ane e mANase duniyAmAM nivedano levAnA kAme vaLagADavAmAM baMnne darzananA RSio, AtmAne zuddha, buddha, nitya ane mukta mAne itihAsanuM navesarathI sarjana karI che, je mANasanA janma pahelAM ane mRtyu pachI paNa astitva dharAve AvyA hatA ane A rIte 22 thI 2 5 hajAra kheDUto nA bayAna che. zarIramAM, cokkasa samaya pUrato rahevA Avelo 'AtmA', nathI DaoN. rAjendra prasAda ane noMdhAvavAmAM AvyAM hatAM. | janmato ke nathI mRtyu pAmato, kevaLa pUrvajanmanuM karma ja tene A| , kRpalAnIjI baMne bApu pAse emanA dehamAM kheMcI lAvyuM hoya che. A saMdarbhe, pUrvajanma ane punarjanmanuM Aju bAjunA aneka gAmomAM dakSiNa AphrikAnA jIvananI ghaNI sAthIo pahoMcI gayA hatA ane cakra cAlatuM rahe che. vAto kaDhAvatA. chevaTe emanA kheDUtonA nivedano letA hatA. | bhautikavAdIo ema kahe che ke strI-puruSanA zukrazoNitanAM baMnenA AgrahathI bApue potAnI beliyA ane motIhArI be mahattvanA |saMyogathI deha utpanna thAya che, e vAta pUrNa satya nathI. pUrva karma AtmakathA 1922mAM jelavAsamAM | vinA zukrazoNita saMyoga zarIrotpatti mATe samartha banato nathI. temAM kendro hatAM. chevaTe jUnanI 10mI jIvanAM karma paNa nimittarUpa banatAM rahe che. lakhI. Ama, emanI AtmakathA tArIkhe aMgreja sarakAre tapAsa paMca | | karma karavAmAM mANasa svataMtra che. kevA karma karavAM e tenAM pAchaLa paNa A baMne nImyuM jemAM gAMdhIjIno samAveza || aMtaHkaraNe nakkI karavAnuM rahe che. sArA-mAThAM karma mATe vyaktinI mahAnubhAvono mahattvano hAtha paNa thato hato. tapAsa paMcanI hato. Ama joIe to A ' |vRtti ane vAsanA javAbadAra hoya che. je vyakti rAgadveSathI mukta lagabhaga 11 beThakomAM gAMdhIjIe thaI jIvana pravRtti kare che, te jIvanamukta bane che. karmano saMcaya thato caMpAraNanA prathama satyAgrahe dezane hAjarI ApI hatI. AjubAjunA | rahe che. pUrvajanmanAM karma A janmamAM ane A janmanA karma punarjanmamAM batAvI ApyuM ke satyanA mArge gAmaDAMomAM paNa tapAsa paMca jatuM ! 1 nimitta banatAM rahe che. Ama karmanI bAbatamAM kudarata ke Izvara kevaLa | duniyAnA aneka prazno hala thaI zake. hatuM. A kaTobaranI cothIe | A upadRSTA ke mArgadarzakanI bhUmikA bhajave che. vAstavamAM karma ane 5] te mATe AtmabaLa-AtmavizvAsa sarvAnumate thayelA tapAsa paMcanA tenA phaLano kartA ane bhokatA to jIva pote ja che. Izvara kRpAthI maLI rahe! * * hevAla para gAMdhIjIe sahI karI. | | kudarata koIne anyAya karavA IcchatI nathI. je te vyaktinA kama| 13-A, AzIrvAda, vallabhabAga garIba kisAnomAM zikSaNanI ja A kArya karatAM rahe che, ane tenA sArA-mAThAM-phaLa kALakrame ekTanzana, sAMIbAbA maMdIranI khAmI hatI. 14 navembare pahelI bhogavAtAM rahe che. Ama AtmAnA vikAsanI prakriyA janma janmAMtara _| sAmenI galI, ghATakopara (pUrva), zALA beliyAmAM kholavAmAM AvI. daramyAna cAlatI rahe che ema jaNAya che. muMbaI-400077. Ama, racanAtmaka kAryano paNa Tele. : 022-25069125. Mob. : | harajIvanadAsa thAnakI | emanI vacce prAraMbha thayo. caMpAraNa 9820551019
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 jAnyuArI 2015 mIrAMbAI-rAjarANIthI bhaktisamrAjJI sudhInI saphara EzAMtilAla gaDhiyA mAI rI maiM to liyo goviMdo mola koI kahe halako koI kahe bhArI liyo rI tarAjU tola... koNa nathI jANatuM A paMktionA racayitAnuM nAma ? hA, e eka strI hatI. khuda potAnA patine kahetI, 'rANAjI, ame to goviMdanA guNa gAIzuM. caraNAmRtano amAro niyama che ane ame nIta UThIne maMdira jaIzuM.' nAma emanuM mIrAMbAI. teo muralIdhara zrIkRSNane potAno pati mAnatAM. tethI gAtAM pharatAM mere to giridhara gopAla dUsaro na koI jAke sa2 mo2 mukuTa mere pati soI... prabuddha jIvana bhArata varSamAM jeTalA paNa zrIkRSNanA bhaktakavi che, ane te paNa premalakSaNAbhaktinA, temAM mIrAMnuM nAma agrima che. premalakSaNAbhakti bhaktino zreSTha prakAra che. temAM puruSa Izvarane priyatamA ane strI Izvarane priyatama mAnI potAno bhagavadbhAva pragaTa kare che. A kAMI sahelI vAta nathI. eka pariNIta strInI kRSNabhakti keTalI utkaTa haze ke svayaM niHsaMkoca gAI UThe tuma bina morI kona khabara le govardhana giridhArI aurana ko to aura bharoso hamako Asa tumhArI... mIrAMnI jIvanagAthA svapnamaya parIkathA jevI rocaka lAge che. vaLI prasannakara paNa. ene samajavAmAM ane AtmasAt karavAmAM kadAca ApaNo eka manuSyAvatAra paryApta nathI. janma samaye bAlikAnA tejomaya mukhAraviMda parathI nAma rAkhavAmAM AvyuM 'mihirAMbAI', arthAt mIrAMbAI. (mihira=sUrya). devakanyA jevuM rUpa hatuM bAlikAnuM. mIrAMno janma vi. saM. 1555mAM thayo hato. koI kahe che 1559mAM, to koI kahe che 1560mAM athavA 1563mAM. Ayu viSe paNa bhinna bhinna mata che-40, 48, 65, 67, 80 varSa. mIrAM mahArANA pratApanAM sAvakA kAkI hatAM. eTale ke mahArANA pratApa mIrAMnA sAvakA diyarano putra hato. kahe che, pUrvajanmamAM mIrAM barasAnAnI gopI hatAM. naMdagAMvamAM kRSNanA bAlasakhA sAthe emano vivAha thayo. mIrAMne kahevAmAM AvyuM, 'have tuM kanaiyAnI bhAbhI thaI. ghUMghaTa haTAvI emane tAruM mukha batAva,' mIrAM lokalAjanI mArI khacakAI. eNe InkAra karI dIdho. vraja DUbI rahyuM hatuM, e vakhatanI vAta che. jIva bacAvavA mIrAM girirAjanI chAyAmAM doDI ane maryAdA bhUlI ke giridharakRSNane nIrakhatI rahI. pachI pazcAttApathI potAne doSita mAnavA lAgI. 'are, A zarIrathI kRSNanI avamAnanA thaI! A mAnavadehathI kRSNane pAmavAno mane adhikAra nathI, kadI nahi. bIjA janmamAM agara sAdhanA saphaLa thaI to emane pAmIza.' mIrAMbAIe Avo saMkalpa karyo. AgaLano itihAsa ApaNe sau jANIe chIe ke mIrAMe rAjakumArI, rAjarANI, rAjamahilAnuM pada meLavyuM. chatAM paNa pUrvajanmamAM je kAraNathI prabhunAM divya darzanathI vaMcita rahevuM paDyuM hatuM, e lokalAja, rItarivAja ke maryAdA choDI baMsIdhara naMdalAlanI madhurA bhakti ka2vA lAgyAM. e ja mUrti emanA hRdayamAM vasI cUkI hatI. pagamAM nRtya-AbhUSaNa paherI mIrAMbAI nAcatAM e kanaiyAne rIjhavatAM. teo paLa paLa sAyujya mukti pAmavAno prayAsa karatAM ane 'hira Avanano avAja' sAMbhaLatAM. Akhare dvArakAdhIzanI pASANamUrtine caitanyamayI banAvIne emAM lIna thaI gayAM. kAyA 52 paramadhAmathI kaheNa AvyuM ane bhagavatI mIrAMnI avatAra lIlA samApta thaI. mIrAMnA bhagavat premanA padonI saMkhyA hajArathIya vadhAre che. padanA aMte AvA zabdo hoya mIrAM ke prabhu giridhara nAgara... bAI mIrAM ke prabhu vraja ke vAsI... mIrAM hira kI lADalI re... mIrAM dAsI janama janama kI... mIrAMnI kRSNabhakti joI loko kahetA, 'mIrAM, bhaI bAvarI, paNa mIrAMne enI paravA nahotI. nAnA bhAI (pitarAI bhAI) jayamale jyAre prazna karyo ke tArA ThAkurane giridhara gopAla kema kahe che, tyAre mIrAM samajAvatI vakhate pUrvajanmamAM khovAI gayAM ane 'he zyAmasuMdara, prANAdhAra...' bolatAM mUrchita thaI gayAM. mUrchAmAMthI bahAra AvyAM to pUchavA lAgyAM-'huM koNa chuM ? ahIM kevI rIte AvI? mArA manamohana kyAM gayA ?' mIrAMno bALapaNano prasaMga che. uMmara hatI 5 varSa. pitAmaha rAva dUdAjInI sAthe DAko2 yAtrA karavA gayA hatAM. eka sAdhu pAse giridhara gopAlanI mUrti hatI. jotAM ja mIrAMne lAgyuM ke e ja emano janamajanamano sAthI che. mUrti prApta karavAnI tIvra IcchA thaI. haTha karI. anazana karyuM. svayaM prabhu sahAya karavA tatpara thayA. ghaTanA evI ghaTI ke prabhue sAdhune sapanAmAM AjJA karI 'mihirAMbAI', arthAt mIrAMbAI. (mihira=sUrya). ke mUrti mIrAMne ApavI. A ja mUrti devakanyA jevuM rUpa hatuM bAlikAnuM. sAthe ramata-ramatamAM mAe mIrAMne
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI, 2015 prabuddha jIvana | 23 paraNAvI ane mIrAMe tyArathI ene ja akhaMDa varadAna mAgyuM. e ja * kaMTakonI pathArInuM kamalapuSpanI pathArImAM parivartana, pati, priyatama ane sarvasva. potAne rAdhA, gopI, preyasI, sakhI, * bhUtamahelamAM nivAsa ane bhUtAtmAonI mukti, prANavallabha dAsI mAnI. mIrAMe saMsAranA sukhane tuccha mAnyuM. (A * bhagavAnanA narasiMharUpanAM rANAne darzana thavAM, mUrti Aje paNa udayapuranA rAjaparivAra pAse surakSita che.) * rANA hatyA karavA Avato hato tyAre ene cittabhrama thaI javo ane mIrA meDatiyA rAThoDa vaiSNava kuTuMbanI kanyA hatAM ane sIsodiyA sAme aneka mIrAMnI AkRtio dekhAvI. vaMzamAM temanAM lagna thayA hatAM. jyAre emane saMsAranI kaTu viSamatAno mIrAMmAM bhaktibhAvanI vRtti janmajAta hatI. vaiSNava parivAramAM anubhava thato, tyAre kAyA, vAcA, manasA eno ahiMsAtmaka sAmano janmyA hovAthI kRSNabhakti vArasAmAM maLI hatI. pitAmahe mALAjI karatAM. teo nirbhIka vIrAMganA hatAM. jIvana saMgharSamaya hatuM, paNa vArasAmAM ApyA hatA. mIrAMne sevApUjA mATe alaga khaMDa 'zyAmakuMja' alaukika ane camatkArI hatuM. keTalAMka prasaMgo ApavAmAM Avyo hato. meDatA puSkara tIrthanI najIka hoI sAdhusaMtonuM * sAsu sAthe kuladevInI apUjAno prasaMga, AvavuM-javuM ane satsaMga niraMtara cAlato raheto. tethI mIrAMnAM padomAM * naNaMdane spaSTa vAta kahI devI, 'hai rI hAMsU hari bina rahyo na jAya." nitya satsaMga, bhagavat carcA ane nAma saMkIrtanano mahimA gAvAmAM * rANA sAthe dIrgha saMgharSamaya jIvana ane aMtamAM mevADatyAga Avyo che. mIrAMe saMskRta bhASA, gItA ane bhAgavano paNa abhyAsa (mahAbhiniSkramaNa), karyo hato. kavi jayadeva dvArA racita, 'gItagoviMda'thI paNa paricita * viSano pyAlo caraNAmRta samajI pI javo, hatAM. kahevAya che ke saMta tulasIdAsa sAthe emanI paramatattva viSayaka * rAjavedane mRtyunA mukhamAMthI bacAvavo, vicAragoSThi thayA karatI. mIrAMbAI mAravADI, mevADI, rAjasthAnI, * be nAganuM zAligrAmamAM parivartana, vraja, hindI, pUrva ane paMjAbI bhASAnA jJAtA hatAM. teo saraLatA, * bhUkhyA siMhanuM mIrAMbAI pAse AvatAM ja zAMta thaI javuM, sahRdayatA, sahajabhAva ane svAbhAvikatAthI padaracanA karatAM. emanA zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha dvArA nirmitA AMtara rASTrIya khyAti prApta, jaina dharma tattvanA vizva pracAraka paidmazrI DaoN. kumArapALa desAInI hadaryasparzI prabhAvaka vANImAM interestin |thI pAkanAtha yAtrI tathA nA I DINAvIkathA (1) | zapabha kathA | 'oat-rAjula kathA ou a . mA. mAre A ghImAM II mahAvIra kathA | || gautama kathATI II 28Sabha kathAII II nema-rAjala kathA pArzva-padmAvatI kathA be DI.vI.DI. seTa be DI.vI.DI. seTa traNa DI.vI.DI. seTa | traNa DI.vI.DI. seTa bhagavAna mahAvIranA jIvananAM anaMta lablinidhAna guru gautama- rAjA RSabhanA jIvanacaritra ane temanAthanI jAna, pazuono pArzvanAtha bhagavAnanA dasa rahasyone pragaTa karatI, svAmInA pUrva - jIvanano tyAgI RSabhanAM kathAnakone citkAra, rathi nemIne rAjulano pUrvabhavono marma. bhagavAnanuM gaNadharavAdanI mahAna ghaTanAone itihAsa ApIne emanA bhavya AvarI letuM jenadharmanA Adi vairAgya udabodha ane temanuM jIvana ane cyavana kalyANaka, AlekhatI ane vartamAna yugamAM AdhyAtmika parivartanano khyAla tIrthakara bhagavAna zrI RSabha rAjulanA viraha ane tyAgathI zaMkhezvara tIrthanI sthApanA. bhagavAna mahAvIranA upadezonI ApatI ane gabhakti ane devanuM caritra ane cakravartI tapa sudhI vistaratI hRdayasparzI padmAvatI upAsanA. Atma | bharatadeva ane bAhu balinuM mahattA darzAvatI saMgIta-sabhara anupama ladhutA pragaTAvatI sparzI kathA romAMcaka kathAnaka dharAvatI mahAvIrakathA' rasasabhara 'gautamakathA' anokhI 'RSabha kathA' * pratyeka seTanI kiMmata rUA. 150/- cAra seTa sAthe lenArane 20% DiskAunTa beMka opha InDiyAnI bhAratanI koI paNa zAkhAmAM zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha prArthanA samAja brAMca, A/c. No. 0039201 000 20260 IFSC : BKID0000039 mAM rakama bharI oNrDaranI vigata sAthe amane slIpa mokalo eTale DI.vI.DI. Apane ghare kuriyarathI ravAnA karAze. ( uparanI DI.vI.DI. saMghanI oNphisa zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33 mahammadI minAra, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI-400 004mAM maLaze. saMparka : pravINabhAI Teliphona : 23820296. athavA nIcenA sthaLethI prApta thaze( InsTITyuTa oNpha jainolojI,bI-101, samaya epArTamenTa, AjhAda sosAyaTI pAse, AMbAvADI, amadAvAda-380015. phona : (079) 2676 2082.. kathA
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana jAnyuArI 2015 aMtaratamathI zabda saritadhArAnI jema ApoApa skuTa thatA. A ja eTalA mATe mIrAMbAIne bhakti ane premamArganA AcAryA paNa kahyAM kAraNathI janajananA hRdayamAM emanA pada gUMje che. che. emaNe premavirahane sahaja gopIbhAva ane kAntAbhAvathI abhivyakta mIrAM phakta bhakta nahi, kavayitrI, parama jJAnI ane saMgItajJa paNa karyA. mIrAM sAce ja madhurA bhakti evam dharmakrAMtinI agnizikhA hatAM. emanAM pada 62 rAgarAgiNImAM maLe che. mIrAMe rAjavaidanI hatAM. emaNe vANIne paramAtmA sAthenI rasagoSThinuM ane kRSNacetanAnuM sanmukha "mIrAM malhAra' evI rIte cheDyo hato ke e divya saMgItanA mAdhyama mAnyuM ane AtmAnubhUtinA AdhAra para racelI kRSNakavitAno prabhAvathI rAjavaida punarjivita thayA hatA. uttama vAraso ApaNane Apyo. premadivAnI ane harinI lADakI mIrAMnA mIrAM pUrNa virakta ane pUrNa yoginI hatAM. teo koI ja zAstra zrIcaraNomAM ApaNAM zata zata vaMdana. * * * yA saMpradAya sAthe joDAyA nahi ke koI saMpradAya sthApita karyo nahi. e-6, gurukRpA sosAyaTI, IndrapurI pAchaLa, haraNI roDa, vaDodarAnirAkAra ghaTaghaTamAM vasatA rAma ane kRSaNane eka svarUpamAM nIrakhyA. 390006, phona : 0265-2481680. mRtyunI maMgalayAtrA - mRtyu zabdakoSa sAthe 'saMpAdana : zrImatI pArUlabena bharatakumAra gAMdhI AyuSya karma pUrNa thayA bAda AtmAnuM zarIrathI alaga thavuM athavA karIza to tethI tene maraNano bhaya lAgato nathI. AthI te maraNane zarIramAMthI prANanuM nIkaLavuM tene 'maraNa" kahe che. mRtyu, maraNa, mota sAmethI AmaMtrita kare che. mRtyune AvakAranAro, mitravat mAnanAro e zabda sAMbhaLatAnI sAthe ja mAnavInA hRdayamAM bhayanuM eka lakhalakhuM mahimAvaMta banI jAya che. tene anazana ArAdhaka ke saMthAro karanAra pasAra thaI jAya che. janmanI sAthe mRtyu to nizcitapaNe joDAyeluM che. tarIke duniyA oLakhe che. mota e vartamAna jIvanano aMta che. paraMtu mRtyu zarIranuM Ave che. saMthArA pahelAM saMthArA mATenI yogya pUrva taiyArIne saMlekhanA kahevAya AtmA to ajaraamara che. ajJAnI jIvo mRtyuthI Dare che paraMtu che. jema lIlA lAkaDAMne bALatA pahelAM sUkavavAmAM Ave che tema bAra jJAnIjano mRtyunA kAraNarUpa janmathI Dare che ane ajanmA banavAno tapa vaDe kAyAne sUkavavI te saMlekhanA che. jema UDatA pahelAM paMkhI purUSArtha kare che. janma ane mRtyu 4 gati, 24 daMDaka ane 84 lAkha pAMkha phaphaDAvIne rajane dUra kare che tema parabhavanI yAtrA pahelAM samaju jIvAyoni sAthe joDAyelA ja che. AthI jene janma-mRtyu sAtheno AtmA saMlekhanA vaDe saMyoganI raja khaMkhere che ane kaSAya choDIne saMbaMdha toDavo che temane mATe tIrthakaroe eka mArga batAvyo che je haLavo banI jAya che. TUMkamAM zarIrane tapazcaryA dvArA durbaLa banAvatA zakya to che ja sAthe 100% geraMTeDa paNa che. e che- samAdhimaraNa. javuM, mananI IcchAone, Asaktione dhIme dhIme puruSArtha dvArA * jaina dharmamAM mRtyune maMgalayAtrA, mahotsava gaNavAmAM Ave che sameTatA javuM e saMlekhanA che. pachI zAMta bhAve potAnA dehane visarjita kAraNake mRtyu dvArA ja mAnavI eka zarIra choDI bIjA zarIramAM thato jovo e saMthAro, paMDitamaraNa, samAdhimaraNanI bhavya ArAdhanA praveza kare che. che. zArIrika pIDA ane mAnasika caMcaLatA Adi du:khone bhUlIne, * mRtyu eTale sUkSma zarIranuM, sthULa zarIrathI chUTavuM ema paNa kahI nirbhaya banIne, AlocanA sahita pratikramaNa karIne samabhAvapUrvaka zakAya. maraNane prApta kare che te samAdhimaraNa che. bIjA zabdomAM samAdhimaraNa * AyuSyakarmanA pugalo kSaya thavAthI prANono viyoga thavo e eTale zAMtipUrvakanuM mRtyu. mANasanA mananA bhAva kaSAyarahita rahe, mRtyu che. mana prabhusmaraNamAM lIna bane, saMsAranI ke sagAvahAlAM vagere koIpaNa * jIva vartamAna dehane choDI navayAtrA tarapha jAya che (bIjA zarIramAM) vyaktimAM ke sAMsArika vastuomAM vAsanA ke IcchA na rahe che. A te mRtyu che. saMthAro/aNasaNa e.. vijJAnanI bhASAmAM hRdaya ane magaja kAma karatAM aTakI jAya te 1. zrAvaka ane sAdhuno trIjo manoratha che. mRtyu che. 2. zrAvakano cotho visAmo che. je potAnuM jIvana khUba ja suMdara rIte jIvI, sukRtyo karI, maitrIno 3. pApanuM prAyazcita che. saMdeza phelAvI jAya che evI vyakti maraNathI kyAreya DaratI nathI. kAraNa 4. sakAmamaraNa tathA paMDitamaraNa (samAdhimaraNa) che. temanuM mRtyu maMgalayAtrA banI jAya che. tene 5. bAra prakAranA tapamAM prathama tapa khabara che ke meM evA kRtyo karyA che jenA saMthAro e jJAnI puruSono utsava che. thakI maraNa pachI huM sArI sthiti prApta samAdhimaraNa meLavavA IcchanAranI
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI, 2015 prabuddha jIvana 25 pUrvataiyArI kevI hovI joIe? maraNanA paDAvomAM aMtima caraNa prApta karavA mATeno saphaLatama upAya mRtyune duHkharUpa mAnavuM e ja sauthI moTI ajJAnatA che. tethI viruddha che. AthI ja anaMta tIrthakaroe samAdhi (paMDita) maraNanA vakhANa karyA jJAnIjano mRtyune mahotsava mAnI maraNane pachADI jayayAtrA tarapha che. nIkaLI paDe che. samAdhimaraNa Icchaka potAnA aMtaramAM rahelA doSo uttarAdhyayana sUtra adhyayana 36mAM pharamAvyuM che ke, je jIva jevA ke, hiMsA, dveSa, IrSA, tRSNA, krodha, mAna, mAyA, lobha vagerenA samyagudarzanamAM anurakta, ati zukala vezyAvALo ane niyANArahita kAraNone gote che jenAthI chaLa-kapaTa, aprAmANikatA jevA aMdaranA kriyA karanAra che, te A bhAvanAmAM marIne paralokamAM sulabhabodhi doSone oLakhavA mAMDe che ane tene dUra karavA kaThina purUSArtha kare che. thAya che ane saMsAra paritta kare che. AnA mATe gurunI AjJA, aMtaranI UMDANabharI zraddhA, paramAtmAnI saMthAro karanAra anaMtA bAla maraNa miTAve che. ArAdhaka bane che, sAkSI tema ja AtmAno saMdeza amogha zastranuM kAma kare che. jaghanya te ja bhave utkRSTa paMdaramA bhave mokSe jAya che, tene janma samAdhimaraNathI jIvanI mRtyune jItanArI yAtrAno prAraMbha thAya maraNano bhaya raheto nathI. saMsAranI-zarIranI Asakti chUTI jAya che. che. sAdhakanA bhUtakALanA mRtyu karatAM vartamAnanuM mRtyu juduM hoya che. maraNane mAyA-mamatvabhAva chUTI jAya che, tapanI ArAdhanA thAya che, vaimAnikanA jItavAnI IcchA jema jema tIvra banatI jAya che, tema tema aMtaramAM nirbhayatA, sukha maLe che, mokSanA anaMtA sukha maLe che. saMthArAnI sAdhanAne utkRSTa dhIraja, sahiSNutA, daDhatA ane AtmapuruSArtha jevA guNonuM pragaTIkaraNa tapa gaNAvAyuM che. AvI bhavyAtibhavya ArAdhanA bhUtakALamAM thaI thAya che. AthI AvuM maraNa bhavacakrane bhedanAruM banI rahe che. che, vartamAne thaI rahI che, bhaviSyamAM thaze. mRtyune mahotsava mAnI samAdhimaraNa kaSAyanA kakaLATane kADhI, bhavadhAriNI zarIrane bhedanAruM tenuM svAgata karanAra viralAone koTi koTi vaMdana. banavAnuM hovAthI jJAnIo potAnI saMpUrNa vIryazaktine A kAryamAM | matya zabdakoSa lagADI de che. AthI ja AvA ArAdhakanI dehAsakti ghaTatI jAya che. maraNanA prakAro sAthe... AhAratyAganI prabaLa bhAvanA tene anAhAraka pada meLavavA tarapha mRtyu zabdakoSa zAstranI apekSAe maraNanA be prakAra che: laI jAya che. cAra AhAranA tyAga dvArA sAdhaka AtmA jIvanamAM 'deha (1) 1.sakAmamaraNa-samaktinI hAjarImAM thatuM jJAnInuM maraNa te. dukhaM mahAphala' e uktine caritArtha kare che. kaSAyone durbaLa banAvavA, (2) 2.akAmamaraNa-mithyAtvanI hAjarImAM thatuM ajJAnInuM maraNa te. viSaya-vikAro para niyaMtraNa, zarIra pratye anAsakta bhAva keLavavo vatanI apekSAe maraNanA traNa prakAra che: A badhA samAdhimaraNa tarapha AgaLa vadhAranAra ciMtanabharyA kadama che. (3) 1. bAlamaraNa-avivekapUrvaka, A-raudradhyAna sAthe, avirati kAyika, vAcika, mAnasika ekAMta dhIme dhIme sAdhakane dhyAna, vyutsarga, jIvonuM ajJAnatApUrvakanuM maraNa. mauna tarapha AgaLa vadhAre che. (4) 2. bAlapaMDitamaraNa-jJAna-ajJAna vacce asaMjamasa sAthenuM zarIranI Asakti choDavA mATe zarIrane vibhUSAthI dUra rAkhavuM, maraNa te dezavirati zrAvakanuM maraNa. melA kapaDAM paheravA, maLa-mUtra vagerenI durgachA na karavI, bhojanamAM (5) (3) paMDita (samAdhi) maraNa-samakita jJAna ane caritramAM svAdane dezavaTo, upadravI jIvajaMtuo tarapha samabhAva, roga-mAMdagImAM prabuddha vyaktinuM maraNa, mahAvratI paMDita kahevAya che. paMDitasamabhAva vagerethI dehAsakti ghaTe che. pAMca Indriya para saMyama, mana, vacana- maraNamAM saMkalezamaya lezyAo nathI hotI. mAtra avasthita kAyAno saMyama, strIveda, puruSaveda, napuMsakavedamAM AkarSaNa para saMyama, yA vardhamAna vezyAo hoya che. sarvavirati sAdhunuM maraNa. Atmatattva-brahmamAM lIna banavuM A badhA saMlekhaNa vRttinA aMga che. paMDitamaraNanA keTalAka prakAro-paMDitamaraNa mATe vaparAtA zabdopotAnI vRtti, pravRttionuM nirIkSaNa, kaSAyonI nirbaLatA, para (6) 1. anirdhArima maraNa - pAdopagamana paMDitamaraNano eka padArthomAMthI dhyAna haTAvI laI mAtra svanI vAtomAM ja rUci sAdhakane bheda. parvatanI guphA vageremAM pAdapa (vRkSa)nI jema nizreSTha AtmA tarapha laI jAya che. rahIne maraNane prApta karavuM. bhIDamAM-vastImAM dehAMta thavAthI jaina sAdhu-sAdhvI-zrAvaka-zrAvikA A cAra jaMgama tIrtha che. A zarIranuM nirharaNa zakya che, giri vanyapradezomAM nahi. cAreya tIrthano manoratha te samAdhimaraNa, saMlekhanA ke saMthAro. saMthAro (7) 2. iMgiNI maraNa-paMDitamaraNano eka bheda. bIjA dvArA karAtI e sAdhakanA jIvanabharano abhyAsa che, kasoTI che. jo jIvana sAruM sevAne na svIkAravI. svayaM anazana aMgikAra karI potAnI haze to ja te temAM uttIrNa thaze. saMlekhanA eTale samavRttionuM saMlekhana vaiyAvacca kare che. karavuM, sUkSmatAthI nirIkSaNa karavuM. saMlekhanA pahelAM ane saMthAro pAchaLathI (8) 3. nirdhAmi maraNa-pAdopagamana paMDitamaraNano bheda upAzraya thAya che. tenuM phaLa samAdhimaraNa gaNAvI zakAya. vageremAM mRtyu thayuM tema ja jeno aMtima saMskAra (kriyA) karavAmAM AthI ja saMthAro e jJAnI puruSono utsava che. mRtyunI maMgalayAtrA Ave che te. che, vartamAna jIvananI sauthI moTI jayayAtrA che ane saMthAro janma (9) 4. pAMdogamana maraNa-cAra prakAranA AhAra tyAgI, nirdoSa
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana jAnyuArI 2015 saMsmAraka para hAlyA-cAlyA vagara nizreSTa-nizcala paDI rahevuM, (32) 5. devalokagamana-mRtyu mATe vaparAto AdarapUrvaka zabda eka paDakhe rahevuM. (33) 6. dehAMta-nazvara dehano aMta thavo. (10) 5. prAyopagama maraNa-annajaLano tyAga karI dhIme dhIme prANano (34) 7. dehAvasAna-dehano nAza thavo. tyAga karavo, visarjana karavuM. (35) 8. dehotsarga-koI umadA kArya mATe potAnA prANono tyAga (11) 6. bhakta pratyAkhyAna maraNa-khAnapAna Adino tyAga karIne karavo. samajaNapUrvaka-samyakatvapUrvaka dehano utsarga karavo. (36) 9. nidhana-mRtyu (12) 7. anAdi sAnta maraNa-bhavyatvano adhdhAyu, jenI Adi (37) 10. mahAprayANa-koI puNyavAna puruSanuM divaMgata thavuM. (zarUAta) na hoya paraMtu aMta hoya. te sidhdhonuM ja thAya. (38) 11. nirvANa-mokSa, mukti. (13) 8. aMtakRta maraNa-aMta samayamAM kRtakRtya thavuM, siddha thavuM, (39) 12. cyavana-devagatimAM thavAvALuM maraNa. mukta thavuM, parinivRtta thavuM. (40) 13. tadbhavamaraNa-maraNoparAMta pharIne te ja gatimAM javuM. (14) 9. parInivRtta-parinirvANa maraNa-mokSe javuM, prAya: tIrthakaronA (41) 14. prayANa-IcchAmRtyu, mRtyunI cAhanA karavI. nirvANa saMdarbhamAM vaparAya che. (42) 15. mRtyu-AyuSya karmanA pudgalono kSaya bAlamaraNanA keTalAMka prakAro-bALamaraNa mATe vaparAtA zabdo. (43) 16. osaNa maraNa-saMgha bahiSkRta sAdhunuM mota (15) 1. vaDanmaraNa-saMyamanI pravRttiomAM udAsa thayelA jIvonuM (44) 17. AvicimaraNa-nityamaraNa. maraNa (45) 18. nidAna maraNa-smRdhdhi AdinuM nidAna karIne maravuM. (16) 2. varzAta maraNa-parAdhInatApUrvaka AkraMda karatAM karatAM maravuM, (46) 19. mRtaka-(maDadA) deha mATe vaparAto zabda. divAnI jALa para vyAkuLa banelA pataMgiyAnI jema, IndriyonA (47) 20. videhana-zarIra para AsaktithI mukta vazamAM AvelAnuM mota. (48) 21. vipariNAma maraNa-koI satna avasthAMtaraNane prApta thavuM. (17) 3. akAla maraNa-bAMdheluM AyuSya pUrNa thayA pahelA maravuM te. A rIte mRtyu mATe judA judA zabdo vaparAya che. sAta kAraNe AyuSyane vaheluM pUrNa karI zakAya che. jhera khAvuM, samAdhimaraNanI ArAdhanA kyAre karavAmAM Ave? asAdhya roga-vedanA, lohInI alpatA, tIvra bhaya, zastrono 1. jyAre zarIra dharmArAdhanA karavA mATe sakSama na hoya. AghAta, taNAva, saMkalezanI adhikatA, AhAra avarodha, 2. zaktio kSINa thaI gaI hoya. zvAsocchavAsa rokavAthI ke acAnaka baMdha thavAthI AyuSyano 3. zarIramAM asAdhya roga thayo hoya. kSaya thavo te. 4. mAraNAMtika upasarga Ave tyAre. (18) 4. antaH zalya maraNa-coTa ke AghAtathI maravuM. 5. evuM lAge ke have aMta samaya najIka che tyAre. (19) 5. giddha puTTamaraNa-gIdha athavA anya koI vanya prANI dvArA AgamanA pAne pAne evA viralAonA nAma suvarNAkSare lakhAyelA maraNa. che jemaNe pAdopagamana saMthAro karI jIvanane dhanya banAvyuM. prabhu mahAvIre (20) 6. giri patana maraNa-parvata parathI paDIne maravuM. bhakta pratyAkhyAna saMthArAnI ArAdhanA karela. vIranA zAsanamAM Aje (21) 7. jala praveza maraNa-pANImAM DUbIne maravuM. paNa bhakta pratyAkhyAna saMthAro ja karAya che. (22) 8. jalaNapUvese-agnimAM baLIne maravuM. jyAre upasarga Avyo hoya tyAre sAgArI saMthAro karI zakAya che (23) 9. tarupatanamaraNa-vRkSa parathI paDIne maravuM. je upasarga TaLI jatAM pArI zakAya che. emAM pAMca vrata aMgIkAra sAthe (24) 10. balanamaraNa-taraphaDatA, hAya-voya karatA maravuM te. aDhAra pApano tyAga karAya che, sAthe cAra AhArano tyAga karAya che. (25) 11. vaihAnasamaraNa-phAMsI dvArA vRkSa vagere para laTakIne maravuM ahaMnnaka zrAvaka ane sudarzana zeThanA zAstrokta dRSTAMto jovA maLe che. jemaNe sAgArI saMthAro grahaNa karI upasarga jatAM pArI lIdhela. (26) 12. viSabhakSaNamaraNa-jhera khAIne marI javuM te. gRhastho paNa roja rAtre sAgArI saMthAro dhAraNa karI zake che. (27) 13. zastrAvapATaNamaraNa-zastrathI potAnA zarIrane kApI AgamamAM paNa saMthArAne utkRSTa tapa batAvela che. devalokanA devo nAkhavuM. ratnanI varSA kare ane je sukha maLe te sukha to kAMI nathI. saMthArAmAM maraNa mATe vaparAtA anya zabdo saMvara nirjarAnA ratnonI varSA AtmAnA anaMtA sukhone kheMcI lAve (28) 1. kadalIghAta-akALe maraNa che. jema jema saMthAro AgaLa vadhe tema sAdhakanA bhAvo caDiyAtA banatA (29) 2. ItakAla-mRtyu jAya to jIvana ane mRtyu baMne saphaLa thaI jAya che. * * * (30) 3. kALa-mAnavI tathA pazu pakSIonuM maraNa. 'uSA smRti', bhaktinagara sosAyaTI, jaina upAzrayanI bAjumAM, (31) 4. divaMgata-mRtyu mATe vaparAto zAlIna zabda rAjakoTa-360002. phonaH 9824485410/ 9725680885.
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI, 2015 prabuddha jIvana | bhajana-dhanaH 13 visarAtI vANI - anahadanI oLakhANI uDaoN. niraMjana rAjyaguru khImasAhebanI vANI ravibhANa saMpradAyanA tejasvI saMtakavi khImasAhebano janma I. sa. 1734mAM carotaranA zerakhI mukAme pitA bhANasAheba ane mAtA muMne bheya saguru bhANA bhANabAI kukhe lohANA jJAtimAM thayo hato. bhANasAhebane tyAM I. sa. 1729mAM eka putrano janma thayo. tenuM nAma khIma hatuM. enuM pAMca ? mune bheTyA saguru bhANA, diyA mora chApa paravAnA... varSanI vaye avasAna thayuM. tyArabAda bIjA putrano janma thayo tenuM nAma amara paTA lIkha dIyA agamarA, gagana gharameM jAnA, paNa khIma pADeluM je khImasAheba thayA. gurubodha pitA bhANasAheba pAsethI jalamala jyoti akhaMDa ajavALAM, ThIka tiyAM TherAyA... ja maLyo. bhANasAhebe tene ravisAheba pAsethI saMpradAyanI sAdhanAno karUNa mahera kabIra kiratArA, bhANa brahmakI sonA, bodha levAnuM jaNAvyuM hatuM. dayA mahera jaba karuNA kInI, meTI cAro khANA... bhANaputra - ziSya khImasAheba vArAhI gAme rahetA hatA. temane sanamukha he sasAheba merA, baMdhI choDa brada bAnA, gaMgArAmajI tathA malukadAsajI nAme be putro hatA. ravisAhebanI AjJAthI | maherabAna moTA mahArAjA, samaratha dhaNI sujAnA... khImasAhebe vAgaDadezamAM rApara (kaccha) gAme AvelA 'dariyAsthAnamAM darazana dekhI bhayA mane maganA, saheje suna ghara samAnA, saMvata 1837mAM jagyA bAMdhI annakSetre calAvI, vastI-cetAvavAnuM kArya nenuM Age nUra nirakhyA, nahi moTA nahi nAnA... karyuM. I. sa. 1801mAM rAparamAM jIvatA samAdhi lIdhI. khImasAhebane rUpa arUpa agama nahi neDA, puraba ghara pichANAM, "khalaka dariyA khIma'nuM vizeSaNa ApavAmAM Ave che. keTalAye macchImAro khImadAna khalakathI nyArA, raNuM kArameM TherANAM. - khAravA lokone gurubodha ApI satyano mArga batAvelo. temanA mana muMne bheTyA saguru bhANA... to khImasAheba dariyApIra hatA. khImasAhebanuM mahattvanuM kArya te samaye khImasAheba kahe che ke, mane satguru bhANa sAheba maLyA ane mahora achUta gaNAtA harijana samAjanA gurubrAhmaNa trikamadAsano svIkAra mArI paravAno lakhI Apyo, agamagharano evo amarapaTTo lakhI Apyo karI, gurubodha ApI tene "sAheba'nI padavI ApI te che. trikamasAheba ke gaganagharamAM javAno mArga prApta thayo. have mAre janma-maraNano temanI nAda ziSya paraMparA AgaLa vadhAre che ane khImasAhebanA buMda phero nathI. bhavabaMdhana chUTI gayAM. gurue mane agamabheda batAvyo, !! paraMparAne phelAve che. trikamasAheba A guptajJAna ApyuM ane satagurunI kRpAthI akhaMDa jyotinAM darzana thayA. ravi-bhANa saMpradAyanI vADInA sAdhuono phelAvo tejasvI harijana saMto mArI cArIkhANa - lokeSaNA, putreSaNA, viSaNA ane jijIviSA bhImasAheba, bAlakasAheba ane dAsIjIvaNa jevA saMtaratnothI kare che. maTI gaI. mArI sAme satsAheba che. mana masta banI gayuM che ane khImasAhebanAM hiMdI, gujarAtI ane kacchI bhASAmAM aneka bhajano saheje zUnyagharamAM samAI gayuM che. "nenu Age nUra nirakhyA'....mane to maLe che. jemAM keTalAMka bhajano kAphI, garabI, AratI jevA prakAromAM khalakathI nyArA niraMjana-alakhanA darzana thayAM che. cAro tarapha apAra racAyAM che. A bhajanomAM sauthI vizeSa yoganI paribhASA ane rUpakAdi yoganA paribhASA ane rUpakAdi mahAteja relAI rahyuM che. alaMkArono upayoga thayelo jovA maLe che. kabIra paraMparAnuM tattvajJAna, (2) adhyAtma anubhava ane sadguru mahimAnuM Alekhana thayuM che. guru gama khojo re... A ghaTamAM, o ghaTamAM bAhyAcAro para temaNe AkarA prahAro karyA che. khImasAhebanI dIrghakRti tarIke sAkhI ne copAI baMdhanI 58 kaDInI jJAnamArgI hiMdI kRti guru gama khojo re... A ghaTamAM, o ghaTamAM 'ciMtAmaNI' maLe che. kara sataguru kI seva, ora saba jUThI bAjI, 'saguru saMtakA bAlakA, bhANa caraNe vAsa, dekha pataMga ko raMga, tA hI para duniyA rAjI, rajamAtra gulAma he, kharA kahe khImadAsa sata zabada sUjhe nahIM, jUTha jUTha kuM thAya; Adi aMta aura madhya nahi, bhANe batAyA bheda, ApakI to gama nAhIM re, kahAM se AyA kahAM jAya... adhara Apa ghara dekhiyA, nahi vANI cAre veda.' guru gama khojo re...A ghaTamAM..
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 prabuddha jIvana jAnyuArI 2015 dUra dekhana mata jAva, pakaDa sUratA kI dorI, -jA mukhase siyArAma na samaryA. karo zabadase meLa, raho tuma koI svara joDI, pAMva pasArI sukRta nava kIno, japa tapa tIrathe Daga nA bharI, zabada pAra he sAheba, jo sataguru samajAI; khIma kahe nara Ayo eso jAyago, vA kuM khAlI khepa parI... akSara Ada anAdikA, akSarAtita oLakhAI.. -jA mukhase siyArAma na samaryA.. guru khojo re...A ghaTamAM.. je mukhathI siyArAmanuM smaraNa karyuM nathI te mukhamAM dhULa paDI che. je sahaja zUnya ke mAMhI, parama haMsA kA vAsA, jIbhathI rAmanAma lIdhuM nathI e jIbhanA TukaDe TukaDA karI nAkho. je nirAdhAra niravANa, kabahuM hove nA nAzA, AMkhothI harinA rUpanuM darzana thayuM nathI e AMkhomAM lUNa paDyuM che. karama bharama saba bhAMga ke, kara sataguru kI seva; aNamola mAnava janma vAMravAra maLato nathI. harie dAva tane Apyo sAna samaja le sataguru kI, avara deva nahIM koI.. che, to mUrakha tene cUkI jaIza nahIM. guru gama khojo re...A ghaTamAM... jo te rAmanAma lIdhuM nathI, satkarma karyuM nathI, tIrthayAtrA karI bAjI saba hada mAMhI, behada kiratAra kahAve, nathI. bhUkhyAne bhojana ne tarasyAne pANI pAyuM nathI to tAro mAnava anahada uThe aparaMpAra, bhANa guru bheda batAve, janma eLe gayo che. tuM jIvatAM chatAM marelo che. te gemAra-mUrakha tAro bAhira bhItara eka tAra he, ramatA rAma kabIra; bhavano phero khAlI gayo che mATe mukhathI siyArAmanuM smaraNa karI le. khIma kahe che khalaka dariyA, sanmukha sAdhyA tIra.. guru gama khojo re...A ghaTamAM... juo ne gaganamAM herI tyAM baMsarI bAje gherI gherI... gurunA jJAnathI A ghaTa bhItara khoja karo. sagurunI sevAe juo ne gaganamAM herI tyAM baMsarI bAje gherI gherI.. agamabheda maLaze. bAkI bIjA mArgo khoTA che. bAhya rUpa raMgamAM rAcavuM taraveNImAM TaMkazALa paData hai, tA para jhINI zerI, nahIM kAraNa ke e pataMgano raMga che. tene UDatAM vAra nahIM lAge. bahAra akhara ajItA Asana beThA, nagara basAyA pherI... bhaTakavAnI jarUra nathI. mAtra suratAno dora pakaDIne dhyAna kendrita karIne -koI juone gaganamAM herI. Adi-anAdithI cAlyo Avato mahAmaMtra- praNavamaMtra OM ne pakaDI ghaDI ghaDInAM ghaDiyALAM vAge, jhINI jhINI vAge sUra ghaMTerI, lo to akSarAtita avinAzI oLakhAI jaze. je zabdothI na kahI Dhola nagArAM zaraNAyuM vAge, dhUma macI he co pherI... zakAya tevo anivArcanIya, zUnyAtIta, nirAdhAra niravANI sahaja -koI juone gaganamAM herI.. zUnyagharamAM teno vAsa che te sAhebo sadgurunI sAne samajAI jaze. gagana maMDaLa meM kara le vAsA, vahAM hai jogI eka laherI, bahAranI sRSTi hadathI baMdhAyelI che. jyAre kIratAra be hadamAM che nUrane surate nAma nIrakha le, sukhamaNA mALA pherI. tene bAhira-bhItara manuSyanA aMtaramAM ane bahAranA vizvamAM bAMdhI - koI juone gaganamAM herI... zakAze nahIM. A paramAtmA sarvatra vilasI rahela che. eTale to tene svAsa ucchavAsa donuM nahIM pahoMce, vahAM le' lAgI merI, ramatArAma kabIra kahevAmAM Ave che. khImasAheba kahe che ke, gurugamathI satagurue muM ne sAna batAvI, jApa he ajapA kerI... khoja karo to A ghaTamAM e sanmukha-sAme ja che. -koI juone gaganamAM herI. sAcA sataguru neNe nIrakhyA, mITa gaI rena aMdherI, jA mukhameM siyArAma na samaryA.. khImadAsa guru bhANa pratApe, aba coTa nahIM jama kerI... jA mukhameM siyArAma na samaryA, tA mukhameM tere dUra parI... - koI juone gaganamAM herI... -jA mukhamaiM siyArAma na samaryA... tame juo gaganamaMDaLamAM herI, tyAM baMsarI vAgI rahI che. ahIM rAma nAma bina rasanA kesI? kara unakI TUkaDA TUkaDI, saMto bAhya AkAza ke dRzya baMsarInI vAta karatA nathI paraMtu IDA, jina locana hari rUpa na nIrakhyA, tA locana meM luNa bharI.. piMgalA ane suSuNNA nADI maLe te triveNI ghATe, bhUmadhyamAM suratA -jA mukhamaiM siyArAma na samaryA... sthira karI bhItaranA gaganamaMDaLamAM juo to jhaLahaLa jyoti darzAya ratana padAratha manuSya janama he, Avata nahIM kucha phera pharI, che ane anAhata nAda rUpe baMsarI saMbhaLAya che. tyAM ghaDIghaDInA ghaDiyALA aba tero dAva paDyo he murakha! karanAM hoya to tene karI.. vAge, Dhola, nagArA, zaraNAI ane ghaMTaDIno nAda saMbhaLAya che. -jA mukhase siyArAma na samaryA... gaganamaMDaLa - brahmarandramAM adhara takhata para AsanavALI beThelA dhik tero janama tero dhik he, dhik dhik manuSyanI deha dharI, alakhadhaNInAM darzana thAya che. jIvata tAta mUve nahIM terA, kyuM tuM Ayo gemAra pharI... sagurue mane koI evI sAna batAvI ke nUrata-sUrate suSummA
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI, 2015 prabuddha jIvana 29 dvArA prANanI Urdhvagati karIne jagatanI asAra vastumAMthI manane -ho rAmaiyA tojA raMga ghaNA re... haTAvIne ekamAtra sAra tattva prabhumAM manane joDI sAcA guru neNe sukha jo karatA duHkha jo haratA, nAme vaDo nizAna, nIrakhI lIdhA che. mAruM ajJAna aMdhAruM TaLI gayuM ne kSaNamAtramAM rAtrIno bhagata odhAraNa bhUdharo vA'lo, meTI cAre khANa... divasa thaI gayo. have mane mRtyuno bhaya nathI. janma-maraNano phero - - ho rAmaiyA tojA raMga ghaNA re.. nathI. to he saMto tame paNa A gaganamAM juo tapAsI tyAM baMsarI saMta odhAraNa asura saMhAraNa vAlI lAge tojI vANa, vAgI rahI che. khImadAsa guru bhANa pratApe, kabuve na kaeNjI hANa... - ho rAmaiyA tojA raMga ghaNA re... saMto: phro nAmanI mALA, he jI terA kaTe janama jaMjALA...saMto. he rAmaiyA, paramAtmA tArA aneka raMga che. tArI lIlAno koI saMto phero nAmanI mALA, pAra nathI. huM to vAre vAre tenA upara vArI jAuM chuM. he prabhu! soLaso he jI terA kaTe janama jaMjALA...saMto... gopI sAthe rAsa racAyo tyAre te kezara bhInA kAna tame eka gopI ne gurugama kerI kUMcI kara le, kaTe mohakA tALAM; eka kAna thayA. A lIlAnA darzane mAruM manaDuM gulatAna thayuM. I tALAMne dUra karo to, ghaTa bhItara aMjavALAM... saMto... he prabhu tame rAvaNa mArI vibhiSaNane gAdI ApI. hiraNyakazIpu A kAyAmAM paragaTa gaMgA, zIda pharo paMthamALA, mArI praphlAdanI pratijJA pALI. gajarAjane magaranA mukhamAMthI choDAvyo I gaMgAmAM akhaMDa nAI lyo, mata nAva nadiyuM-nALAM. ane gaNikAne nAmasmaraNathI vimAne besADI svargamAM pahoMcADI. AvAM A dila bhItara buddhi samuMdara, calata nAva codhAra, to aneka kAmo tame karyA che. I re nAvamAM hIralA-mANeka, khoje khojanahArA...saMto... he prabhu tame ja sukhanA dAtA cho, du:khanA haratA cho, bhaktonA samaraNa kara le, prAyazcita kara le, citta mata kara tuM cALA, tAraNahAra cho. mArI to have koI eSaNA-vAsanA rahI nathI. saMtonA khImadAsa guru bhANa pratApe, haradama bole pyArA..saMto... uddhAraka, asuronA saMhAraka tamArI vANI mane vhAlI lAge che. he he saMto tame nAmanI mALA pheravo. tamArA koTi janmonA pApa avinAzI rAmaiyA tamArA to aneka raMga che. chUTI jaze. A nAma eTale sAkAra IzvaranA koI rUpanuM nAma nathI. nAma ane rUpane saMtoe mithyA kahyAM che-je nAmanI mALA pheravavAnI Atama hIralA pAyA saMto che te guruno guptamaMtra, tenuM satata smaraNa karavAnuM che. guru pAsethI ja Atama hIralA pAyA saMto, hari caraNe citta lAyA. teno agamabheda jANavAno che. kUMcI meLavI mohanA tALA kholI ghaTa gharameM mAla amulakha bharIyA, jugate joga kamAyA, bhItaranA ajavALA karavAnA che. janama sudhAraNa saguru bheTyA, pharahIM ghATa ghaDAyA... tAro paramAtmA to puSpamAM sugaMdha hoya tema tArI aMdara rahelo dekha tuja meM takhata birAje, agama bhUmi para AyA, che. ajJAnathI kasturamuga potAnI nAbhImAM rahela sugaMdha bahAra zodhe jalake jyoti nara apArA, merama mAMhI darasAyA... che. A kAyAmAM ja paragaTa gaMgA vahe che tene choDI bahAranI gaMgA ke Avana jAvana aSTa kamalameM, surata surata le AyA, nadinALAmAM snAna karavAno koI artha nathI. A dila dariyAmAM hIrA, suna ke pAra niraMtara dise, caitanya siMdhu samAyA... mANeka ane motI bharelA che. paNa tene koIka ja khojana hArA khojI pUraNa brahma puravanI prate, saheje sohe ghara pAyA, zake che. mATe smaraNa karI le, prAyazcita karI le, cittane sthira karI le khImadAsa sata bhANa pratApe, ThIka nazAM TherAyAM... ane ghaTamAM haradama hari bole che tenAM darzana karI le. aba to Atama hIralA pAyA... khImasAheba vANImAM jaNAve che ke, mane AtmajJAna rUpI hIralo ho rAmaiyA tojA raMga ghaNA re, vArI vArI kurabAna.. prApta thayo che. have mAruM citta haricaraNamAM lAgI gayuM che. satvaguruno ho rAmaiyA tojA raMga ghaNA re, vArI vArI kurabAna... bheTo thatAM ghaTa bhItarano amulakha khajAno maLI gayo che. mAro to - ho rAmaiyA tojA raMga ghaNA re.. janma sudharI gayo. mane to jANe navo avatAra maLyo. he saMto A ghaTa soLaso gopImAM rAsa racyo re, kesara bhIno kAna, bhItara juo. tapAso to jemAM agama bhUmi para triveNInA ghATe, jite jeDo tine teDo, muMjo manaDo thyo mastAna... takhata upara jaLahaLa jyoti apAra tejathI prakAzI rahI che. temAM merama -ho rAmaiyA tojA raMga ghaNA re... vase che, tenA darzana karo. rAvaNa mArI vibhiSaNa thApyo, haraNAkaMsanI hANa saMta, sAdhaka ATha dalavALuM kamaLa maNipura cakramAM Avela che tyAM prahalAdanI vhAle pata rAkhI, to gaja guNikA vemAna. pahoMce che pachI nUrata sUratano dora saMdhAya jAya te pachI zUnya zikharamAM
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 niraMtara apAra teja varasI rahyuM che tenAM darzana thAya che. pachI to A cetana apAra sAgaramAM samAya jAya che. A pUraNa brahma, pUravanI prite, gurupAe saheje prApta thAya che. AtmajJAna thAya che. khImasAheba kahe che, ke mane to A Atama hIralo prApta thayo che. (5) sukSama vedase nyArA pyArA sukSama vedase nyArA pyArA, sohI sadguru hamArA koI sukSama vedase nyArA pyArA... pAMca tattvakA devaLa banAyA, tAme he daza dvArA, nava daravAje nobata bAI, dazameM mAtaMga dIdAra.... usa devaLa deva birAje, AratI akhaMDa dhArA, caMdra sUrajakI jyoti jalata che, alamila nUra apAra.... matavAlA joga sunapara beThA, khela rame codhArA, gagana maMDaLa meM ramatA dekhyA. bhItara joI tyAre bAra.... ohaMm sohaMm kI cokI phirata he, hAkama bAvana bArA, sUkSma vedameM Apa gaLe jaba, pAve sarajana hArA... sAcA sataguru ze nirakhyA, saLaMga surata ekadhArA, khImadAsa kahe bhANa pratApe haradama bole pyArA... prabuddha jIvana bheda agamarA bujo jI re saMto bheda agamarA bujo re... kaise sataguru samarIe, kyuM kara bIje nAma, kahAM unakuM dekhIe to kahAM hai AtamarAma. jAnyuArI 2015 ravi sAsa dsAruM samarIye ardhaniza baja nAmA, nUrata sUrata meM nIrakhIyeM to, ghaToghaTa he AtamarAmA... kahAMse vIjuM kare jhabukA, kahAM hai jyoti jAge, kahAM trugurukI nobata vAge, takhate kona bIrA... ravi-Apa teja seM kare jhabukA, trikuTI jyotuM jAge. gagana maMDaLa meM nobata vAge, takhate Apa barAje... kahAMse AyA kIdhara jAyagA, kona tumerA dhAmA, A kAyA palaneM paDI jAve, phera batAve ThAma.... ravi-hama hI AyA dUrase, amarApura merA dhAmA, suratA caDI asamAne TherANI, brahma hamerA ThAmA... kona zabda se dhUna lagAvI, kauna nAma nIradhAryA, khImadAsa ravidAsakuM pUche, mAMhI khelo cho ke bArA... sat zabda se dhUna lagAvuM, oha nAma nIradhAryA, ravirAma kahe bhANa pratApe, ohaM so N se apArA... saMto bheda agamarA lU ... jJAnagoSThi rUpe bIma-ravi vacce thayelI praznottarI bhajana sAhityamAM prasiddha che. agamabhedane samajavA mATenA khImanA prazno che ane ravie tenA javAbo ApyA che. koI sukSama vedase nyArA pyArA... saMtonI vANImAM veda, upaniSada ke graMthonuM tattvajJAna kahevAno Azaya nathI. A gurumukhI vALI che temAM bheda, agama rahasya, bAvana akSarathI bahAra, A vyakta jagatathI para je che tenI vAta kahevI jo nUrata sUratathI nIrakho to ToyaTa AtamarAmA che, khImasAhebano zvAsa-ucchvAse rAtri-divasa sadgurunuM sahaja smaraNa karavuM ane che eTale tene sUkSmaveda - cAravedathI paNa nyArA sadguru alakhadhaNIno anubhava kahevo che. aTale ja khImasAheba kahe che ke A kAyArUpI devaLa pAMca tattva pRthvI, jaLa, vAyu, teja ane AkAzanuM baneluM che. A devaLane nava daravAjA - dehanA bAhya dekhAtA nava dvAra jenA upara Indriyono pUro kabajo che, je vAsanAothI baMdhAyela rahe prazno cheH kyAMthI vIjaLI jhabUke che, kyAMthI jyoti jAge che, kyAM vIjaLIno camakAro eTale AkAzI vIjaLI nahIM paNa gaMgAsatIe satagurunI nobata vAge che ane takhata upara kojA beThuM che? ahIM vIjaLInA camakAre motI parovavAnI vAta karI che te vIjaLI. sAdhaka jyAre oham-sohama pavanane palaTAve tyAre prANanI gati IMDAmAMthI che. paraMtu dazamo daravAjo brahmaranA che. jo vANIne aMdara vALuM, pavanane palaTAve, manane UlaTAve to enI bhALa maLe. A dazameM mahola niraMjanano vAsI che tyAM akhaMDa AratI vAgI rahI che. koI matavAlA jogI hoya to A zUnya zikharanA- gaganamaMDaLamAM ramatA parabrahmane pAmI zake che. vaLI majAnI vAta to e che ke 'bhItara jouM tyAM bArA' che. A hAkrama dhaNI bAvana akSaranI bahAra che. zabdAtIta che. ja sAcA sadguru maLe to A motI najare Ave. haradama bolI rahelo. ghaToghaTa vyApI rahelA paramAtmA pAmI zakAya. A rahasya eTaluM badhuM sUkSma che ke je mAlamI hoya te mANI zake e kahI to zakAtuM ja nathI eTale ja khImasAheba tene 'sUkSma veda se nyArA pyArA kahe che." (5) piMgalAmAM ane piMgalAmAMthI IMDAmAM jAya tyAre prANa sukhyAmAM thoDo samaya sthira rahe che. barAbara te samaye jAgRta raheto eka kSaNa mATe vIjaLIno camakAro thAya che. trikuTImAM jyoti jAge che pachI to gaganamaMDaLamAM nobata vAge che. eTale ke anAhata nAda saMbhaLAya che ane takhata upara beThelA alakha ane ApaNI vacceno koI bheda raheto nathI. pachI to ApaNane ApaNI oLakha thaI jAya che. tejamAMthI brahmamAM maLI jAya to e ApaNuM aMtima dhAma che. janma thayo, amarApura mULadhAma ane suratA asamAne lAgI jAya, saMta sAhitya saMzodhana-adhyayana bhavana, saMdarbha graMthAlaya AnaMda Azrama, ghoghAvada2, tA. goMDala, jiM. rAjakoTa-360 311. (02825-271 582, 271 409. mo. : 98243 71904) www.anand-ashram.com, www.ramsagar.org
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI, 2015 prabuddha jIvana | 3 1 bhAd=vdbhAd saMto pracAramAM ane saMgho akhADAnI kustImAM rAce che pachI kyAMthI 'prabuddha jIvana', sapTembara 2014nA aMkamAM jainonI vastI jainonI ekatA ane akhaMDatA rahe! ghaTavAnA vicAro pragaTa karavA Ape AhvAna Apela che te vAMcyA eka AcArya bole mArAmAM ATalAM saMgho, ATalAM zrAvako ane pachI eka vicAra mAro A sAthe mokalela che je yogya lAge to pragaTa zrAvikAo che, meM ATalAM derAsaro judA judA vistAramAM banAvyA. karavA vinaMtI. mAro paricaya A pramANe che. pahelAM AcAryo gocarI horAvA jAte jatAM kAraNa te gharamAM jaina dharma (1) subodha manaharalAla zAha B.A., H.K. kaoNleja, amadAvAda. che ke nahIM, temanI Arthika paristhiti jovA AvatAM ane samAjanA (2) samAjanI vividha saMsthAmAM pravRtti karela che. zrImaMta vargane te kuTuM bane madada karavAnuM kahetAM. Aje enAthI ghaNI badhI saMsthAomAM sevA karatAM karatAM Aje 66 varSa thavA virodhAbhAsa jovA maLe che. pahelAM eka hajAra ke pAMca hajAra mukavAnI AvyA che. tethI nivRttimAM pravRtti thAya eTalI karuM chuM. zakti che to huM tamArA ghare pagalAM karuM. Ama jaina AgevAnothI laI, 'prabuddha jIvana'nA moTA bhAganA aMko tathA pahelAM chapAtAM TAIpa yuvA vargathI laI samAja parivartana jovA maLe che. eTalA mATe ja pepara megejIna mArI pAse che. lakhANa-pepara, akSara, zistabaddha kolama AjanI peDhI mAruM zuM? ane pahelAM ema bolatAM ApaNuM zuM? ATalo ane phranTa peIjanA sarasvatInA judA judA phoTA ane Agama viSenAM taphAvata thaI gayo che. mATe samAjamAM pahelAM loko potAno vicAra lakhANo tathA "paMthe paMthe pAtheya' lekha vAMcatAM karuNA ane hADamArI, kare che jemAM bharaNa-poSaNa-zikSaNa saMskAra ane AjIvikA mATenI saMjogo ne paristhiti vacce mAnava jIvana vitAve che e satya ghaTanA vyavasthA ne rahevA gharanI sagavaDa-A badhuM jyAM maLe che tyAM Aje jyAre vAMcIe chIe tyAre zarIranA rUMvADAM UbhA thaI jatAM hoya che. loko saMskAra, saMskRti ane samanvayane toDI javA taiyAra thato hoya dareka vyaktinI pharaja banatI hoya che ke mAnavasevA eja sAcI sevA che che. mATe sAdhu-saMto tathA paisAdAra varga mAnava dharma pahelAM upasthita evI bhAvanA dharmamAM pragaTa thavI joIe. AvA suMdara lekho vAMcavAnI karavo joIe. ane tyAra pachI mUrti-pUjA-maMdira, derAsaro vagere ne maMthana karavAnI zakti pUrI pADe che prabuddha jIvana. jaina dharmanI sAcI UbhA karavA joIe. paNa Aje thoDuM parivartana AvyuM che. aneka jJAna sevA ne vyAkhyAna dvArA manane jAgRta karavAnI zakti pedA kare nAnI-moTI saMsthAo ane TrasTa dvArA jaina samAjanA zrAvakache. e mATe tamAma saMcAlakono pratyakSa yA parokSa rIte saMkaLAyelA che zrAvikAonI sevA jovA maLe che. temAM keTalAka mAnavatAvAdI sAdhu temane dhanyavAda sAthe jaya jinendra. AcArya varga paNa jovA maLe che, jemake pAlItANAmAM girivihAra Hsubodha manaharalAla zAha dvArA 1 rUpiyAmAM bhojana mATe samAjanA yuvAvarga, nArIzakti, ane 15-bI, jIvanadIpa sosAyaTI, nAraNapurA, samAjamAM jemanI Arthika paristhiti sArI che evA dhanADhya zeThiyAoe amadAvAda 380014. nIce pramANe mAnava sevA karavI joIe. jainonI vastI ghaTatI thavAnAM manomaMthana (1) garbhavatI mahilA mATe ghoDiyAghara ne sAdhanonI vyavasthA. eka bhUstarazAstranA vidvAne eka sthaLe kahyuM che ke tame bhAratanA (2) bALa uchera mATenI Arthika sahAya. koIpaNa bhAga upara sAta mAIlanA (vyAsavALuM) kuMDALuM doro ane (3) bhaNatara mATenI vyavasthA-phrI pustako vagere. tyAM khodakAma karo, to ochAmAM ocho jaina saMskRtino eka avazeSa (4) kuTuMba mATe caNatara (ghara)nI vyavasthA sahAya. tamane cokkasa maLaze. A vAta sAmAnya vyaktinI nathI paNa bhUstara- (pa) tyArabAda kuTuMbanA bharaNa-poSaNa (5) tyArabAda kuTuMbanA bharaNa-poSaNa mATenI nokarI vyavasthA zAstranA vidvAnano abhiprAya che mATe cokkasa kAraNa to hoya ja ne! (sArA pagAranI) karavI joIe. A vAta eTalA mATe lakhI ke eka samaye jainadharma ghaNo ja (6) javAnImAM bhaNatara, nokarI pachI lagnanI sagavaDa. phUlyophAlelo hato ne bhAratano mukhya dharma jaina hato. bhAratIya mata (7) siniyara siTIjhana mATe davA ane khAdhAkhorAkInI vyavasthA. darpaNa nAmanA eka pustakamAM jainonI vastI 40 karoDanI hatI. A (8) lagna bane tyAM sudhI jaina samAjamAM chokarA-chokarInA karavA vAtano paradezI pravAsI hyu-enazoma ane InuM liMge karelo ullekha che. mATe mA-bApa tathA samAje dhyAna rAkhavuM ghaTe ane temanA bharaNapoSaNanI Ama jaina dharma keTalo mahAna ane moTo hato teno khyAla Ave che. vyavasthA thavI joIe. samayanA vaheNa badalAyA, saMjogo badalAyA, mANasonI bhAvanAo (9) jainonI vastI vadhAravA mATe nArI samAja AgaLa Avavo ane saMskAromAM paNa parivartana AvyuM. enuM kAraNa jaina samAjanA zrAvaka ne joIe. nahIM to pachI eka chokaro haze to bahena eTale zuM? ane zrAvikA tathA jaina samAjanA sAdhu saMto ane AcAryo che. chokarI haze to bhAI eTale zuM ? ane tevI ja rIte mAmo eTale zuM? AnuM kAraNa che-jaina, zrAvaka-zrAvikAo bhramaNAmAM ane sAdhu- ane phoI eTale zuM? AvA savAlo UbhA thavAnAM ja.
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32. prabuddha jIvana jAnyuArI 2015 Ajano samAja moMghavArInuM cakkara ane totIMga zikSaNa kharcanA IslAma dharmamAM lAkho bakarAMo, gAyo, bheMso, gheTAMonI katala vadhArA vagerethI gabharAIne bALako pedA karatAM nathI, mATe sarakAra karAya che ane evuM mAnatA hoya che ke allAhane kurabAnI ApI ane evI cUMTo ke je samAjanI samasyAo hala kare. AnaMda mAnatA hoya che. bIjA ghaNAM badhAM kAraNo che vastI ghaTavAnA. temAM chokarIonI khristI dharmamAM dara ravivAre prArthanA karavA mATe badhA bhegA thAya avagaNanA ane tenA utpAdanamAM ghaTADo. dareka mA-bApane chokarAnI tyAre gAyanI katala karIne prasAda rUpe vaheMcaze. nAtAlanA divasomAM apekSA vadhAre jovA maLe che. paNa lAgaNI to chokarIomAM ja jovA hajAro mUMgA pazuonI katala karatA hoya che. maLe che. AMtarajAtiya lagna-prathA paNa eka kAraNa che. hindu dharmamAM 30 TakA mANaso bhagavAnane balI caDhAvavAnA bahAne A badhA kAraNone laI jainonI ghaTatI vastI jovA maLe che. mATe katala karatA hoya che. jaina samAjane sAcavavo haze to saMskAra, dhArmika zikSaNa (pAThazALAo) mA. sAheba zrI, keTalo sarasa che dharma jaina. dhArmika tahevAra hoya, lagna prathA A badhAyane samAje rakSaNa ApavuM paDaze ane ekatAmAM prasaMga hoya, koI dhArmika pravacana hoya, pahelAM katalakhAne jatA mUMgA prabhunA darzana che tevo bhAva sAthe saMyukta kuTuMba bhAvanA paNa rAkhavI nirdoSa pazuone paisA kharacIne bacAvavAnuM kArya kare che. gaumAtAone paDaze. nArI samAje potAno ghara saMsAra pahelAM sAcavavo pachI samAjamAM kalatakhAne jatI bacAvIne potAno prasaMga athavA tahevAra ujavatA Itara pravRtti karavI. nahIM to pachI gujarAtImAM eka kahevata che-"gharanA hoya che. keTaluM sarasa kAma! bhagavAna kyAMthI duSkALa mokale, pRthvI chokarA ghaMTI cATe ane bahAranAMne ATo' (loTa) evI paristhiti upara lIlA lahera ja hoya ne jaina dharmanA puNyanA lIdhe. thAya. aphasosa ke, mUMgA nirdoSa pazuonI katala kare e dharmano phelAvo itihAsamAM badhAnI caDa-utara vAMcIe chIe. Aje jaina dharma mATe thAya che. e dharmanI vastI vadhatI rahe che, e dharmo AgaLa Ave che; Utarato kALa che ema kahI zakAya. tema chatAM bhUtakALamAM jaina dharme che tyAre pazuone bacAve, mANasone ahiMsAnA mArge vALe, sArA kAryo sAhitya, zilpa ne saMskRti sAthe saMskArano vAraso Apyo che te mahAna puNyanA kAma kare e dharmanI vastI ghaTatI rahe !AvuM kema ? che ane ApaNe sau gauravathI Aje paNa bolI zakIe chIe ke amo "mane eja samajAtuM nathI ke zAne AvuM thAya che?' jaina chIe. phUlaDAM DUbI jatAM ne paththaro tarI jAya che.' bAkI eka suMdara lakhANa che ke jyAre "puNyano udaya hoya to, mane eja samajAtuM.. ajANyAne tyAMya AvakAro maLe !' paNa 'pApano udaya hoya to 'garIbonA kuvAmAM tela TIpuMya nathI dohyaluM, jANItAne tyAMya jAkAro maLe !" Aje AvI paristhiti jaina dharma ane ane amIronI kabaro upara ghInA dIvaDAM thAya che." saMkhyAnI che. mane eja samajAtuM.... A mArA vyaktigata vicAronuM prAdhAnya pragaTa karyuM che. 'jaya jinendra'. kAmadhenuM ne na maLe sukuM taNakhaluM' 1 subodha manaharalAla zAha 'ne lIlA khetaro AkhalA carI jAya che.' 15-bI, jIvanadIpa sosAyaTI, nAraNapurA, mane eja samajAtuM.... amadAvAda 380014. "mane eja samajAtuM nathI ke zAne AvuM thAya che. phUlaDAM DUbI jatAM (2) te paththaro tarI jAya che. 'prabuddha jIvanamAM "jainonI ghaTatI vastI' aMge vAMcI bahu ja duHkha mAro nAno vicAra mokaluM chuM. yogya hoya to ja svIkArazo. muMbaI thayuM ane e paNa jaina bhAI dharmaparivartana kare e paNa bahu ja du:khanI jaina yuvaka saMgha dara varSe eka saMsthAne madada kare che. tenA badale jaina vAta che. dharmanA garIba vargane madada karavI joIe raheThANa mATe, Arogya mATe, bhagavAna pRthvI upara badhe pahoMcI nA vaLe eTalA mATe bhagavAne zikSaNa mATe ane anya jarUriyAta mATe. jaina dharmanuM sarjana karela che. jaina dharmanA puNyanA pratApe A pRthvI para jaina dharmane AgaLa lAvavA mATe dhArmika pracAra karavo joIe. hiMdu duSkALa nathI paDato, sunAmI nathI AvatI, bhUkaMpa, vAvAjhoDuM, dharmanA dharma guruo nAnA moTA gAmaDAMomAM jaIne kathAo kare che. rogacALo A badhI ja kudaratI honArato nathI AvatI. gItA dvArA dhArmika kathAo karIne dharmano phelAvo kare che. jaina dharmanA mahimAno mArga sarve jIvo pratye dayAbhAva, "keTaluM khristI dharmanA guruo bAIbala dvArA tathA lobha lAlaco ApIne sarasa punyanuM kAma potAnA dharmano phelAvo kare che. IslAma dharmanA maulavIo kurAna sAheba, zrI Apa jANatA hazo moTA moTA dharmomAM hiMsAne mahattva dvArA tathA dAdAgIrIthI dharmano phelAvo kare che. ApyuM che. khristI dharma, IslAma dharma, 30 TakA hiMdu dharma- A dharmomAM jyAre jaina dharmanA guruo, sAdhu-sAdhvIo moTA moTA zaheromAM dhArmika pUjA hoya, dhArmika kathAo hoya, tahevAra hoya, nAnA moTA ja ane potAnA ja vistAramAM dhArmika pravacana ApatA hoya che, eTale prasaMga hoya hajAro lAkho, abola pazuonI katala karatA hoya che. bIjA mANasone dhArmika pravacanano lAbha maLato nathI. bIjA ghaNAM
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI, 2015 prabuddha jIvana 33 mANasone jaina dharmanuM pravacana sAMbhaLavuM hoya che paraMtu tyAM mAhola thaI. saMmata thavAmAM to kazI mahenata karavI paDatI nathI, mAtra aMguTho evo hoya che ke bIjA dharmanA mANaso AvatA aTakI jAya che. pote ja mAravAno hoya che. jyAre asaMmata thavA mATe mahenata karavI paDatI evuM vicAratA hoya che ke amane aMdara pravezavA nahIM maLe. hoya che. mahAvIra khuda asaMmata thayA hatA eTale ja Aje ApaNe tene sAheba, jaina dharmanA dharma guruoe nAnA moTA gAmaDAMomAM pUjIe chIe. saMmata thayA hota to koNa yAda karata? asaMmata thavAnA jaI dhArmika pracAra karavo paDaze. ApaNA mahAvIra svAmInI karUNA" kAraNe mahAvIrane brAhmaNo ane kSatriyo taraphathI je trAsa, pIDA, upekSA vizvanA nAnAmAM nAnA mANasane samajAvavI joIe. temano saMdezo ane avahelanA sahana karavA paDyA hatA te vAtanI jainone khabara ja gAme gAma pahoMcADavo joIe. jainonA pavitra graMtha (kalpasUtra)ne nathI. keTalAka lokoe potAno vITo pAvara vAparIne kahI dIdhuM ke loko sudhI pahoMcADavo joIe. ghaNAM mANasone jaina dharmanI jarUra che. "chellA prabhu putra AvI gayA. have No More." bIjAe vITo vAparIne mArA gAmano eka nAno dAkhalo Apu chuM. kaDavA pravacanavAlA kahI dIdhuM ke "chellA payagambara AvI gayA basa, have No More." taruNa sAgarajI mahArAja amArA gAma thaIne nIkaLavAnA hatA, ame trIjAe kahI dIdhuM ke 'pUrA 24 AvI gayA have No More.' paNa vinaMti karI amArA gAmamAM padhAravA mATe. amArI vinaMtine mAna mANasa e bhUlI jAya che ke kudarata ApaNo hukama mAnavA baMdhAyelI ApI amArA gAmamAM padhArI phakta vIsa miniTa pravacana ApyuM hatuM. nathI. taNakhalA jeTaluM jJAna dharAvanAra manuSya jAtie Avo dAvo AkhuM gAma temanuM pravacana sAMbhaLI bhaktimAM tallIna thaI gayuM hatuM. karavo na joIe. prabhu putronI, payagaMbaronI, avatAronI ane ane Aje pharIthI temanI padhAravAnI rAha joIe chIe. tIrthakaronI Avana jAvana satata cAlu ja rahelI che ane cAlu ja raheze bIjuM amArA vistAramAM mahuDI gAma che. tyAM ghaMTAkarNa bhagavAnanuM ema mAnavAmAM ApaNI potAnI maryAdAno svIkAra rahelo che. pavitra jaina maMdira che. A gAmanA kSatriya bhAIo dArU, mAMsa vAparatA kurAna vize thoDuMka mAtra tamArI jANa mATe. duniyAnA tamAma hatA. atyAre 90 TakA kSatriya bhAIo jaina dharmane mAnatA thayA che. dharmavALAo potAnA dharmamAM rahelI khAmIo ane nabaLAIo dArU, mAMsa badhuM ja baMdha karIne AjubAjunA saMbaMdhIone paNa sudhAre chUpAvatA hoya che. potAnA dharmamAM rahelI khAmIno khullaMkhullA che. majurabhAIone eka divasa paNa dArU, mAMsa vagara nA cAle e nikhAlasatAthI svIkAra karavAvALA kyAM che? bhAIo jaina derAsaranA vAtAvaraNathI Aje dArU, mAMsa choDIne satya | HzAMtilAla saMghavI mArge vaLyA che. eka jaina dharmanI nAnI jhalakathI ghaNA mANaso sudharI RH/2, puNyazrI epArTamenTa, kAzIrAma agravAla haoNla pAse, gayA che. jo ApaNA jaina dharmanA guruone samaya hoya to nAnA amadAvAda-380015. M.: 94291 33566 moTA gAmaDAMomAM jaI dhArmika pravacana sAthe gAmaDAnA dareka mANasane (4). pravacanano lAbha Apavo joIe. uMcanIcanA bhedabhAva vagaranA "IslAmamAM ahiMsA' viSeno taMtrI-lekha suMdara rahyo. DaoN. mahebUba ApaNA jaina dharmano ghaNo phelAvo thaze. jeTalA mANaso jaina dharma desAI, mArA paNa mitra che. amArI vacce patravyavahAra che, temaNe apanAvaze eTalI hiMsA baMdha thaze. gomAtAonI tathA mUMgA pazuonI temanA vayovRddha mAtAnI tasvIra paNa mokalelI. katala baMdha thaze e badhuM puNya jaina dharmane maLaze ane pRthvI upara badhe koIpaNa dharma, hiMsAne mAnyatA na Ape, e svAbhAvika che, paNa lIlAlahera vartaze. tenAM anuyAyIo AgaLa jatAM ajJAnatAne vaza thaI, sthULAcaraNa sAheba A mAro aMgata vicAra che. karatAM jovA maLe che. mAMsAhAra to temanA mATe eka 'anivArya aniSTa' amArI saMsthA upara lakSmImaiyA ne sarasvatI maiyAe kRpA varasAvI e jamAnAmAM hatuM, je Aje nathI rahyuM. mUMgA-prANInI khorAka mATe nathI chatAMye ame jaMgala vistAranA nAnA gAmaDAomAM jaIne katala karavI paDe, e koIpaNa dharmane susaMgata nA gaNAya. karuNAsAgara prabhu mahAvIrano ahiMsAno saMdezo gAmegAma jaIne IslAmano artha ja zAMti thAya ane payagAma eTale saMdezo thAya. pahoMcADIe chIe ane vadhAre ne vadhAre jaina dharmano phelAvo karIe zAMti, ahiMsA ane satya vagara zI rIte saMbhave? hiMdu-muslima bhAIo chIe. gAmaDAnA so mANasomAMthI dasa mANaso paNa jaina dharmamAM mAnatA ja che, hatAM ane rahevAnAM. A bAbate kabIrajIne vAMcavA-vicAravA thaze to paNa amane AnaMda thaze. amArI gaumAtAo bacaze. rahyA. vaLI je te dharmane je te kALa sAthe paNa saMbaMdha hoya che. ApaNAM HsolaMkI parabatasiMha bI. jaina dharmanI ahiMsAne paNa vyApaka banAvavAnI jarUra che. koI viSe jaya mAM khoDiyAra sevA TrasTa, mu. po. rAyagaDha, nabaLuM vicAravuM, koInI IrSA, adekhAI karavI, e paNa sUkSma hiMsA ja thaI tA. hiMmanagara. mo. 09712125731 gaNAya. ApaNe jo bUrAImAMthI bacI zakIe to ja sAcA arthamAM, ahiMsaka banI zakIe. samAjamAM vasatA garIbo, dIna-hIna prajA e hiMsAnuM navembara aMkamAM 'bhAva-pratibhAva' badhA vAMcyA. tamArI tathA banne varavuM rUpa che. mUDIvAdI vicAradhArAmAM paNa hiMsA to kharI ja. khADo bahenonI mahenata, dhagaza ane bhAvanAnI yogya prasaMzA thaI che. paraMtu khodyA vinA Tekaro racI zakAto nathI. jainomAM Aje paNa ghaNAM garIbo karmanA siddhAMtanA vajUda vize tArkika ane tAttvika carcA bilakula nathI che, chatAM hoMziyAra che, te bhUkhe maratA nathI. temanI kuzaLatA, temanI
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 jarUriyAto pUrI pADatI o che. chatAM samRddha varga AgaLa Ave ane temane madadarUpa thAya te jarUrI kharuM, eka bAju paisAnI choLo uDatI he, e kyAMno nyAya ? vicArajo A dizAmAM sakriya thajo. D harajIvanadAsa thAnakI sItArAma nagara, porabaMdara prabuddha jIvana (5) grAhaka tarIke khUba ja sucAru ne hRdayasparzI sAhityanA AsvAdyalakSI vyaMjano, huM to vAMcuM chuM sAthe anya mitro paNa e mANe che. Aje su.zrI dhoLakiyA bahenane videza patrAcAra karI rahyo chuM. ATalI DhaLatI uMmare paNa saMdhAna 'prabuddha jIvana' sAthe. eka Adarza sAmayika che. I dAmodara epha. nAgara juganu nagara, umareTha-388220, (6) 'prabuddha jIvana' niyamita maLyA kare che. AbhAra. Ama to, mArA jAnyuArI 2015 saMgharSanA samayamAM jaina yuvaka saMgha saMsthAnI lAyabrerImAM besI vAMcana meLavavAno mane lAbha maLyo che. pU. cImanalAla cakubhAI zAhanA samayanA 'prabuddha jIvana' to lAMbo samaya vAMcyuM che. ApaNI jIvana sapharamAM kaMI keTalIya vyaktio, prasaMgo ke joDANanuM yogadAna bhaLeluM hoya che. e rIte prabuddha jIvana' mArA mATe AdaraNIya rahyuM che. tame 'prabuddha jIvana' mokalatA rahIne AbhArI karyo che. A sAthe rUA. 1500no ceka mokalela che. je krama 'prabuddha jIvana'nA AjIvana sabhya tarIke athavA to saMsthAnA niyamamAM je rIte saMbaMdhIta thatI hoya e prakAre svIkArI 'prabuddha jIvana' kAyama mokalatA rahevA vinaMtI. sAthe sAthe saMsthA dvArA je je ApyuM jana pravRtti thatI hoya tenI paNa mAhitI maLatI rahe e prakAre mAruM nAma meIlIMga lisTamAM zAmela karavA vinaMtI. EcaMdra khatrI umaMga pablikezana, muMbaI mobAIla naM. 9820379997 jagatane A zuM thayuM che? pezAvaranA bALa hatyAkAMDa badala eka bauddhika Telivijhana sine abhinetAno pratibhAva jyAre paNa tame vivekahIna nizrANa AtaMkI AcaraNa karo cho tyAre huM amuka aMze mRtyu pAmuM chuM. sAcuM kahuM chellA keTalA vakhatathI huM ghaNIvAra kramazaH dhIme dhIme marato rahayo chuM. huM matyu pAmyo chuM, jyAre zaherI vistA2mAM baoNmba phUTe che, jyAre rastA para UbhelAne baMdI banAvAya che, jyAre havAI jahAjanuM apaharaNa thAya che, jyAre rakSaNavihIna asurakSita lokone motane havAle karI devAmAM Ave che ane jyAre niHzastra lokone gulAmo tarIke vecavAmAM Ave che. zakyA, emanI bahAdurIe emane A mAsanA prAraMbhamAM ja nobela prAIjha jItI ApyuM. tame evuM barbaratApUrNa niSThA duSkRtya AcaryuM che je zabdomAM varNavI zakAya evuM nathI. kharuM che ItihAsanA pAne AthI paNa moTA narasaMhAra aMkita thayelA che. liDAIsa, DacAu, sTAlIna dvArA amuka komano saphAyo, mAonI sAMskRtika krAMti, kaMboDiyAnA motanA khetaro. paraMtu A badhI rAjakIya caLavaLo hatI athavA gharSaNanuM pariNAma. paraMtu Aje tame je karyuM che te itihAsamAM kyAMya kaze noMdhAyuM nathI, nirdoSa bhUlakAono barbaratApUrNa narasaMhAra! ja huM, tamane kaI keTegarImAM mUkavA athavA kaI paMgatamAM besADavA e nakkI nathI karI zako. are, pazuo paNa koI kAraNa hoya, bhaya hoya athavA bhUkhyA tyAre ja mArI nAkhe che. paNa tame to goLIo manasvI ane kazA kAraNa vinA mUrkhatApUrNa rIte varasAvI kharekhara tame janyanI paNa pele pAra cho. yuddha ane haiM mane haMmeza vyathita karI hacamacAvI mUke che. paraMtu Aje kaMI vizeSa banyuM che. Aje meM eka pitAnI tasavIra joI jeNe skUle jatA potAnA saMtAnanA bUTanI dorI bAMdhI ene motanA AvAsa samAna skUle ravAnA karyo. 'have mArI kane bUTa che, paNa putra nathI...' e bolyo. huM vyadhita na thayo. bALakonI katleAmanI puSTimAM dharmanA kyA Adezono havAlo ApI ane nyAyika Tharavazo ? kyA paMthanI vikRta mAnyatAne vaLagI rahevAno tame dAvo karo cho ? bhoLA nirdoSa bALako, jeo dvaMdva yA gharSaNa zuM che e to ThIka paNa jeo AtaMkavAdanA vikRta caherAthI paNa zuM aparicita che emanA para goLIo varasAvavI emAM kaI bahAdurIbhAMgI paDyo. tamArA jadhanya kRtye sarvatra tamAma mAtApitAne eka che ? bALakone motane ghATa utAravA e koI paNa dharmanI AsthA nathI hoI zakatI. AgAu prApta ahevAlo anusAra, tame ja e ghAtakI ane krUra rAkSaso cho jemaNe oNkTobara 9, 2012nA roja malAlA yosajhAI 52 jAna levA humalo karyo hato. tame emane mArI nahotA banAvI dIdhA che, jemanI badu ne zrApa tame upArjita karyA che. samaya kaheze ke temanI badu ne zrApa e nahi jAya. Danupama khera paraMtu Aje jyAre tame ekatrIsa uparAMta bALakone pezAvaranI skUlamAM ThaMDe kaleje raheMsI nAkhyA tyAre mane lAge che ke mArAmAM have kazuMja bAkI rahevA nathI pAmyuM. huM nathI jANato ke A pAchaLa tamAro zuM hetu hato, paNa kharekhara to tame mane eka hAlatA cAlatA mRta mAnavImAM pheravI nAkhyo che.
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnyuArI, 2015 prabuddha jIvana prabuddha jIvana'mAM satata cha varSa sudhI prakAzita thayela "jayabhikhkhuM jIvanadhArA'nuM "jIvataranI vATe akSarano dIvo' zIrSakathI e jIvanacaritrano muMbaImAM yojAyelo vimocana samAraMbha erebbe sAhityasarjaka jayabhikhkhanA jIvanacaritra "jIvataranI vATe vATe akSarano dIvo'mAM nirUpavAno DaoN. kumArapALa desAIe akSarano dIvo'nuM Alekhana karIne putra kumArapALa desAIe prayAsa karyo che. eka sarjakanA saMtAna tarIke emanA jIvananI anokhuM pitRtarpaNa adA karyuM che. A graMtha e koI eka lekhakanI mathAmaNono tAdaza anubhava Alekhyo che. koI vADAbaMdhIne jIvanakathA nathI, paNa eka Akho jamAno emAM pratibiMbita badale potAnA vicAro, valaNo ane bhAvanAothI jIvanamUlyo thAya che. e rIte A pustanuM dastAvejI mUlya che. A graMthanuM jALavIne khumArIpUrvaka jIvanArA sarjakanI ekalavIra lekhaka vimocana thatAM ja temAM rahelAM hajAro paMkhIo pharara karatAM UDatAM tarIkenI chabI AmAMthI upasI Ave che. sarasvatInA prApta thAya che. je paMkhIo UMce UDIne tamArI pAse Avaze. A kRpAprasAdane jIvananI parama dhanyatA mAnanArA A sarjakanA pustaka meM traNa vAra vAMcyuM che ane have cothI vAra paNa vAMcavAnI chuM." 1969nI 24mI Disembare thayelA avasAna pachI 80 jeTalAM pustako ema suprasiddha lekhikA ane gujarAtI sAhitya pariSadanA bhUtapUrva pragaTa thayAM che. emanI nATyaracanAonI takhtA para rajUAta thaI che pramukha zrImatI dhIrubahena paTele e pustakanuM vimocana karatAM jaNAvyuM ane emanI IMTa ane ImArata' kaoNlama 'gujarAta samAcAramAM Aje hatuM. 61 varSe paNa cAlu rahI che. jhiMdAdilIbharyuM jIvana jIvanAra ane mUlyaniSTha sAhityakAra zrI kumArapALa desAIe vizeSamAM kahyuM hatuM ke teo eTalA jayabhikhunI janmazatAbdInA anuSaMge muMbaInA bhAratIya vidyAbhavana nikhAlasa hatA ke krodha thaI jAya to bIjA divase DAyarImAM potAnI sabhAgRhamAM yojAyelAM "jayabhikhkhuM zatAbdI utsava'mAM kumArapALa bhUla vize paNa lakhatA hatA. jayabhikhkhae mAtra 21 varSanI vaye lekhaka desAIe lakhelA pitAnA jIvanacaritra "jIvataranI vATe akSarano tarIke jIvana jIvavAnI pratijJA lIdhI hatI ane pitAnI saMpatti levI dIvo'nI sAthosAtha jayabhikhkhanI cha navalakathAonuM vimocana paNa nahIM ane putrane saMpatti ApavI nahIM tevuM temanuM praNa hatuM. jayabhikhkhae judA judA mahAnubhAvo dvArA karavAmAM AvyuM hatuM. A samArohanuM potAnI kalamamAM teja rahe te hetuthI jIvanabhara dayA ke dAnano svIkAra Ayojana muMbaI jaina yuvaka saMgha, zrI gurjara graMtharatna kAryAlaya ane karyo nahoto ane teo je mAnatA hatA te ja lakhatA hatA. jayabhikhkhuM sAhitya TrasTanA saMyukta upakrame karavAmAM AvyuM hatuM. samagra samAraMbhanA pramukhasthAnethI bolatAM zrI pravINabhAI laherIe samAraMbhanA pramukhasthAne gujarAta sarakAranA pUrva saciva zrI pravINabhAI jaNAvyuM hatuM ke jayabhikhkhamAM khumArI, nikhAlasatA ane niSThAno laherI upasthita rahyA hatA. triveNIsaMgama jovA maLe che. jayabhikhunI kalame je ApyuM te so A samAraMbhanI zarUAtamAM gujarAta samAcAra'nA menejiMga taMtrI TacanA sonA jevuM che. Aje temanuM jIvanacaritra bahAra paDI rahyuM che, zrI zreyAMsa zAMtilAla zAha ane samAroha pramukha pravINabhAI laherI, tyAre A caritranuM Alekhana karanAra putra kumArapALa desAIe pitAnI DaoN. rameza dozI, zrI nItina zukla sahitanA mahAnubhAvoe kalamanA tejapUMjane vadhAre prakAzita karavAnuM kArya karyuM che. jayabhikhkhamAM jayabhikhkhanI tasvIra samakSa dIpaprAkaTya sAthe puSpahAra paherAvIne samudra jevI vizALa kSamatA hatI ane svasthatApUrvaka vicAra karIne A mahAna sarjakane aMjali arpI hatI. zreyAMsabhAI zAhe A prasaMge jIvananI dareka muzkelIomAMthI rasto kADhatA hatA. zrI laherIe umeryuM vadhumAM jayabhikhkhanI be navalakathAo anukrame 'lokhaMDI khAkhanA phUla' hatuM ke kumArapALabhAIe 'bApa karatAM beTo savAyo' hovAnuM sAbita ane "bhUro devaLa'nuM vimocana karyuM hatuM. jyAre jayabhikhkhuM likhita karyuM che ane temanA 'vizvakoza'nA kAryane hajI biradAvavAnuM bAkI anya be pustako 'premanuM maMdira' ane 'saMsArasetu'nuM vimocana kIrtilAla rahe che. dozIe karyuM hatuM tathA pravINacaMdra gaMbhIracaMda zAhe 'premAvatAra' ane A prasaMge zrI gurjara graMtharatnanA movaDI ane jayabhikhkhuM zatAbdI zatru ke ajAtazatru' ema anya be navalakathAonuM vimocana karyuM utsava samitinA agraNI manubhAI zAhe jayabhikhkhane eka mUlyaniSTha hatuM. sarjaka tarIke oLakhAvatAM kahyuM hatuM ke jayabhikhkhuM zabdonI khUba ja khamIra, khumArI e khudAIthI bharelA potAnA pitA jayabhikhkhanA mAvajata karatAM eka anerA zabdanA zilpIhatA. jayabhikhkhanI gurjaranA jIvanane sADA cAra dAyakAnA samayagALA bAda tATastha sAthe 'jIvataranI kAryAlayamAMnI hAjarIne kAraNe gurjaranA prakAzananI guNavattA jaLavAI
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 rahI che. eka putrae pitAne A jIvanacaritra peTe je Ajali ApI che te eka virala ghaTanA che ane ApaNI kahevatane badalIne kahevuM paDe ke 'dIvA heThaLa aMdhAruM nahIM, paNa vizeSa ajavALuM.' A prasaMge AraMbhamAM muMbaI jaina yuvaka saMghanA dhanavaMta zAhe AvakAra pravacanamAM jaNAvyuM hatuM ke 'prabuddha jIvana'mAM satata cha varSa sudhI pragaTa thayela 'jayabhikhkhu jIvanadhArA'nuM Aje graMtha svarUpe 'jIvataranI vATe alarano dIvo ' zIrSakathI pragaTIkaraNa thaI rahyuM che e amAre mATe utsava samAna che. A prasaMge jayabhikhkhunA sarjanamAMthI cUMTelA zabda khaMDonI zrutikA svarUpe 'jayabhikhkhunI zabda sRSTi' zIrSakathI prastuti thaI hatI tema ja "premabhakta kavi jayadeva' parathI zrI dhanavaMta zAhe karelAM kRSNabhakta kavi jayadeva'nA nATyarUpAMtaranA nATyarthAonI prastuti zrI maheza caMpakalAlanA digdarzanamAM vividha sAthI kalAkAro dvArA AkarSaka rIte prastuta karavAmAM AvI hatI. prabuddha jIvana paMce paMthe pAtheya (anusaMdhAna pRSTa chellAnuM cAlu dareke dhUpasaLI tevuM jIvana jIvavuM. jayabhikhkhu 300 vyaktioe bhAga lIdho. vivekAnaMda vidyAlayanA pradhAnAcAryanuM sanmAna karavAmAM AvyuM. ema dhIre dhIre P4P bhAratanA khUNe khUNe prasaravA sakSama banI rahyuM che. kA2Na ke vizvazAMtino pArtho bALaparavarizamAM ja che. vAta niHzaMka che. vaju koTakanuM eka yAdagAra vAkya che-"sukhI thavAno mArga eka ja che, jyAre be vyakti maLe tyAre trIjI vyaktine sukhI karavAno vicAra kare.' hasamukhabhAIe e vAkyanA arthanA ora vistAra hasamukhabhAIe e vAkyanA arthano ora vistAra karyo che. eTale be vyaktinI sAthe trIjAne meLavatA jAya che ane ema sAMkaLa vadhatI jAya che. trIjo cothAne, cortho pAMcamAne ema samagra vizvane sukhazAMti arpavAno prayAsa P4P dvArA karavAnuM TharAvyuM che. hasamukhabhAInI potAno vyavasAyathI alaga thatI A pravRtti pAchaLano vicAra sAhira ludhiyAnavInI A paMktine sArthaka kare che. mAnA kI Isa jamIM ko na gulajhAra ka2 sake, kucha khAra to kama kara gaye gujare jidhara se hama.' hasamukhabhAI paTelanI paMktie sAthe Apa sahamata thazo ja evI AzA asthAne nathI. vyaktitva vikAsa eTale suMdara kacakaDAnA phUla jevuM vyaktitva jAnyuArI 2015 banAvavAnI prakriyA nahi, kharA arthamAM vikasita vyaktitva to mulyo ane saMskArathI sugaMdhita puSpa. ane sAcI vyaktitva vikAsanI prakriyA choDanA uchera jevI ja.' Apane P4P mAM rasa paDyo ja haze to kRpA ApI vebasAITa www.prentingferpeace.in nI mulAkAta avazya lezo. A vaikhanA vAcakane P4P mAM hradaSapUrvaka AvakAruM chuM. 12, hIrA bhuvana, kuNAla jaina coka, vI. pI. roDa, muluMDa (5.) muMbaI-400 080. mobAIla : 9969110958 zrI muMbaI jaina yuvaka saMdhane prApta thayela anudAta eo bALakanI bhItara dharabAyelI samagra kAryakramanI zarUAta jANItA gAyikA zraddhA zrIdharANIe jayabhikhkhune vizeSatAone ujAgara karavAmAM zraddhA seve che bhAvAMjali arpatAM gIto gAIne bhAvakoThamAM zobhe to zobhe mAtra potAno avAja darzakone bhAvavibhora karI dIdhAM hatAM. pArakI rUpALI kaMThI bAMdhavAnuM choDI.... kumArapALa desAInI pautrI dezanA desAIe -hemena zAha A prasaMge potAnA moTA dAdAne aMgrejImAM hAlamAM P4P aMtargata gIjubhAI badhekA vaMdana karatAM jaNAvyuM hatuM ke jayabhikhkhu mArA saptAha ujavyuM jemAM alaga alaga saMsthAonA moTA dAdA hovAnuM huM gaurava anubhavuM chuM. mAdhyame bALako ane vAlIonA preraka kAryakrama muMbaI jaina yuvaka saMghanA upapramukha nItina goThavAyA. PP mAM koIpaNa vyakti joDAI zake sonAvAlAe aMtamAM AbhAravidhi karI hatI. che. e mATe tAlIma sAmagrI taiyA2 ka2vAthI laIne samagra kAryakramanuM saMcAlana zrI surena ThAkara mA-bApa-zikSakonA tAlIma kAryakSetro goThavI 30250 kula 2kama 'mehula'e karyuM hatuM. zakAya. kAunselIMga ke risorsa senTara zarU karI zakAya. pracAra-prasAra mATe lekho, philma, skITa, prahasana taiyAra karI zakAya. svayaMsevaka athavA vaktA tarIke joDAI zakAya. prabuddha jIvata nidhi phaMDa 65000 zrI zreyasa pracAraka sabhA 65000 kula 2kama kizora TimbaDiyA keLavaNI phaMDa 11000 rAhula TimbaDIyA (sva. zrImati lAbhubena maganalAla TimbaDIyAnA smaraNArthe haste-ramAbena mahetA) 11000 zreyasa pracAraka sabhA 5000 urmilA bhAnucaMdra pIpalIyA 1000 puSpA kizora TimbaDIyA 1000 vasumati caMdrakAnta citalIyA 1000 uSAbena bAbulAla zAha 250 devIbena Ara. gAMdhI jamatAdAsa hAthIbhAI atAja rAhata phaMDa 5000 mohanalAla becaradAsa mahetA (jyoti AIskrIma 2500 urmilA bhAnucaMdra pIpalIyA 1000 eka bhAI taraphathI 250 devIbena Ara. gAMdhI 8750 kula rakama
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ sirjana -svAgata mUlya rUA. 75, pAnA: 132. jAnyuArI, 2015 prabuddha jIvana | 37 pustakanuM nAma : muMbaI-400028. phona : 2437 8206. zuddhadharma-1. zuddhadharma kema pAmazo? zuddhadharma-2. baMdha-anubaMdha AvRtti-prathama-13-4-2006. zuddhadharma-3. lezyA zuddhi A pustakamAM lekhaka vidvAna munipravarazrIe lekhaka-saMpAdaka : pU. munirAja zrI saMyamakIrti iDo. kalA zAha zrI arihaMta paramAtmAnI oLakhANa mATe mananIya vijayajI ma.sA. ubodhaka tathA jIvanopayogI sAttvika, tAtvika prakAzaka : zrI samyagujJAna pracAraka samiti, phona :(079) 22139253, 22132921. temaja kalyANakArI vicAradhArA rajU karI che. A amadAvAda. mUlya-sadupayoga, pAnA-1160, prAptisthAna : navabhArata sAhitya maMdira, graMthamAM sarva dharmazAstrono, dArzanika tathA tAtvika AvRtti-prathama. vi. saM. 2071. 134, prinsesa sTrITa, muMbaI-400 002. graMthono sAra saMgrahIta thayelo che. ananta upakArI zaddhadharma-1:- anaMta du:kharUpa saMsArano nAza mUlya : rUA. 250. pAnA : 242. AvRtti-prathama- arihaMta paramAtmAnA svarUpanI ane temanA ane anaMtasukharUpa mokSanI prApti zuddhadharmathI thAya 2006. dharmazAsananI oLakha mATe prastuta pustaka khUba che. dharma zuddha ane azuddha tathA sAnubaMdha ane lekhikA pote kahe che-"kRSNanA jIvananI traNa ja upakAraka che. niranabaMdha ema be prakAranA hoya che. zuddha mahattvanI strIo ane emanA kRSNa sAthe nA pajyazrIe A pastakamAM tAttvika carcA. sAnubaMdhathI saMsArano nAza ane mokSanI prApti saMbaMdho vizenI A kathA che ema kahuM to khoTuM dArzanikavAda ane zAstrIya vicAraNAne rajU karI, thAya che. zuddhadharmanI prApti caramAvarta kALamAM thAya nathI." samajI zakAya tevI saraLa ane sacoTa zailImAM che. te kaI rIte ane kayA krame thAya che tenI mRtyune joI cUkelA, anubhavI cUkelA kRNa zAstrIya tattva vagerenuM saraLa paddhatie ahIM rajUAta A pustakamAM karavAmAM AvI che. jIvananI chellI paLo mAM jIvananI keTalIka Alekhana karyuM che. lekhakanI zailImAM anubhavanI zaddhadharma- 2 - zuddhadharmane pAmavA mATe ghaTanAone pharI ekavAra jue che, anubhave che, paripakvatA tema ja prAsaMgika kathananI paSTi mATe yogazuddhi ane upayogazuddhinI AvazyakatA che. emane pharI jIve che ane e aMtima prayANa dRSTAMto tathA yuktiono bhaMDAra samagra graMthamAM azuddhi dUra karavAmAM Ave tyAre zuddhi pragaTe che. pahelAMnI chellI paLono eka nAnakaDo paDAva Tarigo ene saraLa ane sugama banAvavA mATe yoga, eTale "kRSNAyana." prastuta pustaka arihaMtatattvane samajavA mATenA upayoga, pariNAma, adhyavasAya ane vezyAnA A kathAne itihAsa sAthe, hakIkato sAthe, lagabhaga tamAma muddAone AvarI letuM pustaka svarUpane tathA tenI zubhatA-azubhatAne oLakhavI kuNA vizenA saMzodhano sAthe koI saMbaMdha nathI. che. A pustakamAM vyavasthita rIte paramAtmAnuM jarUrI che. e vicAraNA A pustakamAM karavAmAM lekhakonA manamAM udbhavelI, emanI aMdara paLa ciMtana lekhikAnA manamAM udbhavelI, emanI aMdara paLa ciMtana thayuM che. A pustakane arihaMtatattvanuM AvI che. paLa jIvatI ane saMvedelI kathA che. A kathA enasAyaklopiDIyA kahI zakAya. zuddhadharma-3 :- bhAvalezyA e AtmAno lekhikAne jaDelI ane sUjhelI kuNakathA che. temanA lekhikAne jaDelI ane sUjhelI kuNakathA che. temanA lekhaka munivara zrI bhAnavijayajI gaNivaranA pariNAma vizeSa che. bhAvalezyAnA be prakAra che. manamAM vasatA kRSNanI kathA che ane eTale ja vyaktitvanuM pratibiMba A sAttvika tathA zabha ane azubha. dharma sAdhanAmAM zabhalezyA 'kuNAyana" lekhikAnA aMgata kRNAyana che. zreyamArganI sAdhaka vicAradhArAmAM pratibiMbita - bane che ane aAbha lethA bAdhaka bane lekhikAe koI saMdarbha graMtha ke aitihAsika thayeluM joI zakAya che. che. zubha lezyAthI cittane zAMti ane prasannatA saMzodhanono AdhAra lIdho nathI. XXX maLe che tathA azubha lezyAthI cittane azAMti ane lekhikA kahe che tema A e kRSNa che jene tame pastakanuM nAma : jJAnadhArA da:kha maLe che. vezyAno dhyAna, karmabaMdha, karmanirjarA, kophInA Tebala parasAme joI zakazo. A e kRNa jena zrata, hastaprato ane citrakalA kaSAya. pratikramaNa Adi sAdhanAno jIvananA sAdhaka- che je tamArA DeIlI rUTinamAM tamArI sAthe raheze. saMpAdaka : gaNavaMta baravALiyA bAdhaka aMgo sAthe dhaniSTa saMbaMdha che mATe vezyAnI A koI yogezvara, giridhArI, pAMcajanya phUMkanAre prakAzaka : ahema spiricyala seMTara saMcAlita zubha azubhatAne oLakhavI jarUrI che. gItAno upadeza ApatA kuNa nathI. A to saurASTra kesarI prANaguru jaina philosophIkala enDa samyaga jJAna sarva ArAdhanAno prANa che. tamArI sAthe morniMga voka para cAlatAM cAlatAM liTararI rIsarca senTara. ghATakopara, muMbaI. mATe alaga alaga bhUmikAnA sarva ArAdhakone temane jIvananI philasUphI samajAvato tamAro mitra phona : 022-42153545. vividha viSayonuM jJAna prApta thAya evA A traNeya che. prAptisthAna : sarvamaMgala Azrama, sAgoDiyA, ji. graMtho che. uttama zrutabhaktinI ArAdhanA karI A kRNa jarUra maLavA jevo kRSaNa che. pATaNa (u. gu.). phona: 02416-277594 zakAya tevA che. XXX mUlya : rUA. 200. pAnA : 280. AvRtti-1. XXX pustakanuM nAma : arihaMtanI oLakha eprila 2014. pustakanuM nAma : kRSNAyana lekhaka : pujyapAda AcAryadeva zrImad vijaya zrI guNavaMtabhAI baravALiyA saMpAdita mANasa thaIne jIvelA IzvaranI vAta (navalakathA) bhuvanabhAnusUrIzvara mahArAja jJAnadhArA-bhAga-11mAM aham spiriTyuala lekhaka : kAjala ojhA-vaidya saMpAdaka : paMnyAsa mahAbodhavijayajI gaNivara seMTara dvArA Ayojita eprila-2014 prakAzaka : mahendra pI. zAha prakAzaka : jinakRpA ceriTebala TrasTa sAgoDiyA, pATama mukAme yojAyela jaina sAhitya navabhArata sAhitya maMdira, derAsara pAse, gAMdhI prAptisthAna : praphula pI. zAha jJAnasatra-11 mATenA zodhapatro ane nibaMdhonA roDa, amadAvAda-380001. 503, sakhArAma kRpA, gokhale roDa, northa, dAdara, saMgraha karela che.
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 prabuddha jIvana jAnyuArI 2015 A saMgrahamAM vividha vidvAnoe vividha viSayo prakopa bhabhUkI UThe che. pratibhAvonI pracuratA che, mAnavavyavahAra ane manovyApAranI UMDI sUjha para abhyAsapUrNa evA 31 nibaMdho rajU karela zailI pravAhI, pAradarzaka ane rasALa che. A che. pote joyela jIvanamAMthI tAravelo marma che che. jenI mukhya vicAradhArA "caturvidha saMghamAM pustakamAM lekhake AjanA mAnavInI samayakheMcanI ane vArtAno nakkara ghATa che. lekhakanI vArtAomAM vitarAga mArgamAM vartamAna samayanI samasyAo, samasyAnI vAta karI che. lekhaka sAme AvatA sAmAjika prazno karatAM sAmAjika mUlyonI tenAM bhAvi pariNAmo ane tenuM samAdhAna-mArI prasaMgonI sAthosAtha kaLA, zikSaNa, bhadrajanonI sabhAnatA vizeSa dekhAya che. sAthe sAthe kathana dRSTie' - A viSayanA vicAra-vimarza aMtargata dAMbhikatA, jIvananI kSaNabhaMguratA ane pArAvAra ane varNana baMne nirUpaNa rIti upara lekhakanuM alaga alaga vidvAno ane zreSThIonA nibaMdho gIrIbInuM ciMtana lekhake karyuM che. prabhutva vartAya che. ane temanA aMgata vicAro tathA abhiprAyo A pravAsa varNanamAM sthaLanuM mahattva gauNa banI nAnakaDA laghukathAnA svarUpamAM lekhakanI vyakta karavAmAM AvyA che. gayuM che. emaNe bAhyakathA nahi AMtarakathAnI ja mitabhASitAnI pratIti thAya che. samagra rIte pustakanuM avalokana karatAM jaNAya | XXX che ke vidvajanoe A nibaMdhomAM sAMprata samayanI kharekhara, A pustikA vAMcavA jevI che. je pustakanuM nAma : jainatattvanAM ajavALAM samasyAone samajavAno prayatna karyo che ane yAtrAe nathI gayA temaNe ane je jaI AvyA che lekhaka : praphullA vorA sAthe sAthe tenuM pRthakaraNa karI tenA samAdhAnanI temaNe paNa. prakAzaka : zrI zrutajJAna prasAraka sabhA, vicAraNA paNa karavAno prayatna karyo che. jemAM XXX amadAvAda-380014. DaoN. kumArapALa desAI, sureza gAlA, DaoN. razmi pustakanuM nAma : pratinidhi laghukathA saMgraha prAptisthAna : jitendra kApaDiyA jhaverI, DaoN. dhanavaMta zAha, DaoN. sAgaramala jaina, lekhaka : IjajatakumAra Ara. trivedI 3, tulasI-pUjA phleTa, vasaMtakuMja sosAyaTI, DaoN. abhaya dozI, DaoN. kAntibhAI zAha, zrI saMpAdaka : sunItA IjjatakumAra trivedI navA zAradA maMdira roDa, pAlaDI, amadAvAdakhImajI chADavA vagerenA lekho mananIya che. prakAzaka : kusama prakAzana 380007. mo. 9824080308. A zodhanibaMdha samagra samAjanA 222, sarvodaya komarziyala senTara, mUlya : rUA. 60. pAnA : 102, AvRttihitaciMtakone upayogI thAya tevA che. jI.pI.o. sAme, amadAvAda-380 001. 2014. XXX mUlya : rUA. 135. pAnA: 128. AvRtti- prathama, jinazAsana ratnonA mahAsAgara samAna che. pustakanuM nAma : yAtrikanI AMtarakathA sapTembara-2014. A nAnakaDA pustakamAM praphullAbahene mahAna lekhaka : mAvajI ke. sAvalA laghukathAnA svarUpanuM kheDANa vizvanI aneka sAdhakonI guNagarimA, jaina darzananAM pAyAnA prakAzaka : mahendra pI. zAha bhASAomAM thatuM rahyuM che. gujarAtInA sAhityamAM siddhAMto, tenI tAttvika bAbato, uttama ane navabhArata sAhitya maMdira, derAsara pAse, gAMdhI A svarUpano uddabhava ane vikAsa thoDo moDo prerita kathAnako, caturvidha saMghanI prasAdIrUpa uttama roDa, amadAvAda-380001. mUlya : rU. 60. thayo che. sAhityanA aMzo jevI kRtione samAvavAno pAnAM : 12. AvRtti-bIjI, julAI-2014. A laghukathAonA lekhaka zrI IjjatakumAranA ahIM prayatna thayo che. pustakanA lekhaka mAvajIbhAI sAvalA mRtyu pachI temanA putrI sunItAbahena trivedIe lekhikAnA lakhANanI pArzvabhUmikAmAM sametazikharanI yAtrAe jAya che ane yAtrA pravAsa temanA ATha saMgrahomAMthI cUMTIne 'pratinidhi itihAsa paDelo che eTale jinazAsananA mahAna varNananuM pustaka "yAtrikanI AMtarakathA' ApaNane laghukathA saMgraha' prakAzita karyo che. caritronA tathA sAhityanA itihAsa ane jaina maLe che. A laghukathAnA saMgrahamAM vividha prakAranA darzananA siddhAMtane sAruM sthAna maLyuM che to sAthe A pustakamAM pravAsa varNana mukhya nathI paNa viSayo nI kathAo che. ekAda ghaTanAmAMthI sAthe pazcimanA lakhANomAM je vaijJAnika paddhati, AMtarakathA che. sametazikharanA ane jIvananA bhAvasaMvedana nIpajAvatI anubhUtinI kSaNamAM vizleSaNa vagereno vyApaka pramANamAM upayoga yAtrikanI kathA che. enI sAme UbhA thatA prazno mukAtA manuSyanI manodazAnuM nirUpaNa A thayelo che sAthe sAthe lekhikAe ahIM kathA che, manamAM avaDhava jagAvatI samasyAonI laghukathAomAM che. pa6 vArtAonA kathAvastunI sAhityanI suMdara chaNAvaTa karI che. lekhikAe mathAmaNa che. dRSTie sAta vibhAga pADyA che. (1) kuTuMbajIvana karmano siddhAMta saraLatAthI samajAvyo che. yAtrAe gayela lekhakanA manamAM yAtrAnA (2) mAtRhRdaya (3) prasanna dAmpatya (4) lekhikAe 'zrIpAlarAsa'nA vizALakAya pAMca dRzyo ane prasaMgoe je saMvedano jagADyA tenuM premapIDAthI pIDAtA nAyaka-nAyikA (5) mAnasa bhAgone khUba jhINavaTapUrvaka tapAsIne premalabhAI nikhAlasa nirUpaNa AmAM che. dharmakSetranA parivartana (6) dRSTibheda, bALamAnasa, bhraSTAcAra kApaDiyAnA prakAzanane vadhAvyuM che to sAthe sAthe visaMvAdo pratye prasaMgopAta Akroza vyakta thayo vagere prakIrNa vArtAo (7) nAvInya dharAvatI premalabhAInA jJAna pratyenA guNone tAravIne tenI hovA chatAM sahRdaya vAcakane emAM lekhakanI UMDI vArtAo. lekhaka eka ja viSayanA kuMDALAmAM anumodanA karI che. dharmabhUkhanA ja darzana thAya che. bhamatA rahyA nathI. jIvanamAMthI vividha prakAranA rasALa zailI ane vaijJAnika abhigama sAthe lekhaka pAraMpArika-karmakAMDI, zraddhALu jIva nathI viSayo ane bhAvakSaNo jhaDapatA rahyA che. Ama lakhAyelA A lekho eka AgavI bhAta pADe che. paNa jIvana kendrita, mAnava kendrita satyonI to lekhake moTe bhAge paraMparAgata vArtArIti * * * khojamAM che. saMvedanazIla AtmA che. yAtrAmAM pAsethI kAma lIdhuM che. paNa prayogAtmaka bI-42, dayAnaMda sosAyaTI, e-104, anubhavela pAkhaMDa, DhoMga, jaDatA, garIbI, vArtAono jyAM Azraya lIdho che tyAre UjaLuM gokuladhAma, goregAma (IsTa), muMbaI-63. asamAnatA ane zoSaNa pratye emano puNya pariNAma maLyuM che. lekhakamAM vAstavanI pakaDa che. mobAIla : 92 23190753.
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ JANUARY 2015 PRABUDDH JEEVAN 39 THE SEEKER'S DIARY DEATH & ME A few days back, one of my dearest friends noticed brush their teeth, or sitting next to Jena Bai telling me my two long strands of white hair and asked me - Are stories of yore while churning chaas the old way with you pro dye? I replied - No, I am pro life till I am alive both her hands and legs holding the matki, old songs, and pro death when I die. This particular friend and me old photographs... ah that still remains a killer, in a have a habit of word play and so while he meant hair moment they fill me with tears because pictures capture dye, I got my chance to speak about my most favourite and freeze new love, freshness, promises, innocence, subject - Death. pride, youth, khumari, as it also captures age, cynicism, It is 2015, a new year and right now a cold evening hardening... in Mumbai. The few fleeting days of what for us O bsession with death & decay, change and loss Mumbaikars is our 'winter. I am in a content happy ensured that I do not dive into life headlong, it made state of heart and mind, entered the New Year with the me stay away from institutions of marriage, of any longer 'Guru' in Dharampur and at the moment have no projects, and made me live on the fringes, to give shikayat with me or mine. hundred percent only to the present moment, the Even though death seems to not be a good subject 'NOW' but shy away from anything that required time. to write about in the beginning of the year. Death also I wanted everything as if it were new...fresh. Be it signifies - end of one form and birth of another relationships or friends, or love or experiences, it should My best friend Alpana used to tease me in college feel like it is in the beginning - the softness, the asking me 'why do you rehearse all your calamities? tenderness, the single focusedness, honesty, before anything has ever happend? why die a thousand innocence...so 'sambandho ni paripakvata' thi door. deaths before the actual death......And this was never (far away). about my death...my fears or what affected me were I t lead to an inability to progress to other levels the thoughts of death of my dad, mom, brothers, people because other levels also meant being able to handle who I held dear, alongwith death of a language, death boredom, stagnation, routine, contradictions, of a place, death of a culture, of a relationship, of inattentiveness, distractions, changes, little betrayals, innocence, of a moment...basically an end of all that I nakedness which comes when you know someone value dearly. totally - to see life and things as they are and not as I It must be a part of my DNA because all my memories expected or anticipate them to be. My fears blocked of myself of growing up were always in third person. me depite of me doing so much - it compartmentalized Me watching the whole play of my life and also watching life, into various islands rather than make it into a Reshma's emotions and reactions - So unalligned as beautiful connected mosaic. my outer self went on and about doing my actions but And then Life changed when the Guru happened. my inner would freeze, crumble, collapse. And what did He do? "What is this Death.. to me? Why does it hold so Nothing in particular and yet everything. much significance?" was my constant quest. Through him, I realised that within each of us there For years it froze me, it gave me a permanent gulp are a billion universes, that relationships have to in my throat and heart, made me incoherent, develop, that people and objects have to and must overwhelmed. change, transform or even become extinct but the 'we' Everything gave me a gulp - from the silliest to the (our soul) is dhruv (permanent.) profoundest - the appearance of my mother's ageing veins. Dad's trembling fingers. Coming across my Through Him, I realised the love that encompasses favourite cousin's just married picture where she looked all changes so matter of factly and still sustains. so full of hope, joy and innocence, discovering Through him I learnt to take two steps back, to something I wrote in one of my old diary, seeing some remain quiet inside, to calm my inner voices, to cease people in my village early morning still using 'daatan'to questioning and thus to accept people, situations, life
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40 PRABUDDH JEEVAN JANUARY 2015 as it flows. turn grey, cultures decay, we have ourselves and within It is 2015 - and I am still the same - as Salvador us everything in its purest form that no satyug, kalyug, Dali said-'Everything alters me. Nothing changes me pancham kaal can touch- I still get affected, bruised, am idiotically emotional Let us all in this new year accept all that we find but there is a stronger taveez (protective halo) around difficult to accept - the new generation, technology, it, now I am able to laugh at everything as if it were this loved ones dying, gujarati language loosing its huge circus or a play and I a mere observer, an popularity, fast food, nuclear families, materialism - occasional character in it. There is now a distance, the Let us do our bit though-all that we can to be pure gulp still comes, gives me that sharp pain and leaves - while accept the "anitya" the impermanent - the ever but it leaves without draining me. It has made me love changing, the ever dying and the ever existing world much better, as now it is love for love's sake no other as it is. milavat, has made me light and strong. Eternity is here to stay Death is and always will be a final eventuality, an It is You & I who will fade away.. unconquerable fact but it has also became immaterial Reshma Jain because we are neither 'Utpati', nor 'vyay', only 'Dhruv' which no death can touch. Let the mountains perish, The Narrators buildings crumble, relationships fade, skin crease, hair Tel: +91 9920951074.. LESSON-3: NAVKAR MANTRA ENLIGHTEN YOURSELF BY SELF STUDY OF JAINOLOGY DR. KAMINI GOGRI In the following article we will study about the third Amongst all that is auspicious, topic, Navkar Mantra. Padhamam Havei Mangalam : The Mantra : The Mantras are the combination of This Navkar Mantra is the foremost. sacred syllables which help in concentration of mind The Navkar Mantra is the most important mantra in and purify the thoughts, speech and conduct of a per- Jainism and can be recited at any time. While reciting son. The word Mantra is derived from the root man' the Navkar Mantra, we are bowing down with respect which means to think/mind and from the root tra' mean to Arihants (souls who have reached the state of noning protection. Thus it is an instrument to protect mind attachment towards worldly process), Siddhas (liberor the thought of a person. ated souls), Acharyas (heads of sadhus and sadhvis), NAVKAR MANTRA Upadhyayas (those who teach scriptures to sadhus and Namo Arihantanam: sadhvis), Sadhus (monks, who have voluntarily given I bow down to Arihanta, up social, economical and family relationships). ColNamo Siddhanam: lectively, they are called Panch Parmeshthi (five suI bow down to Siddha, preme spiritual people). In this mantra we worship their Namo Ayariyanam: virtues rather than worshipping any one particular perI bow down to Acharya, son; therefore, this Mantra is not named after Lord Namo Uvajjhayanam: Mahavir, Lord Parshvanath or Adinath, etc. When we I bow down to Upadhyaya, recite Navkar Mantra, it also reminds us that, we need Namo Loe Savva-sahunam: to be like them. This mantra is also called Namaskar or I bow down to Sadhu and Sadhvi. Namokar Mantra because we are bowing down. Eso Panch Namokaro: The Navkar Mantra contains the main message of These five bowing downs, Jainism. The message is very clear. If we want to be Savva-pavappanasano: Destroy all the sins, liberated from this world then we have to take the first Manglananch Savvesim: step of renunciation by becoming a monk or a nun.
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ JANUARY 2015 PRABUDDH JEEVAN 41 This is the beginning. If we stay on the right path then (life span determining) Karma. These four karmas do we will proceed to a higher state, Arihant, and ultimately not affect the true nature of the soul; therefore, they proceed to Siddha after nirvana (liberation from the are called Aghati karmas. After attaining salvation these cycle of birth and death). The goal of every Jain is, or Arihants are called Siddhas. should be, to become a siddha. 2. SIDDHAS ARIHANTAS Siddhas are the liberated souls. They are no longer The word Arihanta is made up of two words: (1) Ari, among us because they have completely ended the meaning enemies, and (2) hanta, meaning destroyer. cycle of birth and death. They have reached the ultiTherefore, Arihanta means a destroyer of the enemies. mate highest state, salvation. They do not have any These enemies are inner desires known as passions. karmas, and they do not collect any new karmas. This These include anger, ego, deception, and greed. These state of true freedom is called Moksha. Siddhas are are the internal enemies within us. Until we control our experiencing unobstructed bliss (eternal happiness). passions, the real nature or the power of our soul will They have complete knowledge and perception and not be realized or manifested. When a person (soul) infinite power. They are formless and have no passions wins over these inner enemies he/she is called Arihanta. and therefore are free from all temptations. When that happens, the person has destroyed the four 3. ACHARYAS ghati karmas namely Jnanavarniya (knowledge block. The message of Jina, Lord Mahavira the last ing) Karma, Darshanavarniya (perception blocking) Tirhankara, is carried on by the Acharyas. They are Karma, Mohniya (passion causing) Karma and our spiritual leaders. The responsibility of the spiritual Antaraya (obstacle causing) Karma. These karmas are welfare, but not social or economical welfare of the called ghati karmas because they directly affect the true entire Jain Sangh, rests on the shoulders of the nature of the soul. Arihanta attains: (1) Kevaljnan, per- Acharyas. Before reaching this state, one has to do infect knowledge due to the destruction of all depth study and achieve mastery of the Jain scriptures Jnanavarniya Karmas, (2) Kevaldarshan, perfect per- (Agams). In addition to acquiring a high level of spiriception due to the destruction of all Darshanavarniya tual excellence, they have the ability to lead the monks karmas, (3) becomes passionless due to the destruc- and nuns. They know various languages with a sound tion of all Mohniya Karmas, and (4) gains infinite power knowledge of other philosophies and religions of the due to the destruction of all Antaraya Karmas. Com- area and the world. plete knowledge and perception means they know and (4) UPADHYAYAS see everything everywhere that is happening now, that This title is given to those Sadhus who have acquired has happened in the past, and that will happen in the a special knowledge of the Agams and philosophical future. Arihantas are divided into two categories: systems. They teach Jain scriptures and Sadhvis. Tirthankar and Ordinary. Tirthankars are special (5) SADHUS AND SADHVIS Arihantas because they revitalize the Jain Sangh (four- When householders detach themselves from the fold Jain Order) consisting of Sadhus, Sadhvis, worldly aspects of life and get the desire for spiritual Shravaks (male householders), and Shravikas (female uplift (and not worldly uplift), they give up their worldly householders). During every half time cycle, twentyfour lives and become Sadhu (monk) or sadhvi (nun). A persons like us rise to the level of Tirthankar. The first male person is called sadhus, and a female person is Tirthankar of our time period was Lord Rushabhdev, called Sadhvis. Before becoming sadhus or sadhvis, a and the twenty-fourth and last Tirthankar was Lord lay person must observe sadhus or to understand their Mahavir, who lived from 599 B.C. to 527 B.C. Tirthankar life style and do religious studies. When they feel conis also called a Jina. Jina means conqueror of pas- fident that they will be able to live the life of a monk or a sions. At the time of nirvan (liberated from the worldly nun, then they inform the Acharya that they are ready existence), Arihanta sheds off the remaining four aghati to become sadhu or sadhvi. If Acharya is convinced karmas namely (1) Nam (physical structure forming) that they are ready and are capable of following the Karma, (2) Gotra (status forming) Karma, (3) Vedniya vows of sadhu or sadhvi, then he gives them Deeksha. (pain and pleasure causing) Karma and (4) Ayushya Deeksha is initiation ceremony when a householders
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ 42 PRABUDDH JEEVAN JANUARY 2015 changes to a monk or a nun. At the time of Deeksha, mantra is traced in the Hathi Gumpha inscription of King the sadhu or sadhvi voluntarily accepts to obey follownig Kharavela in the Udayagiri and Khandagiri caves, five major vows for the rest of his/her life: Bhuvanesvara, Orisaa, where only first two lines (Namo 1. Commitment of Total Ahimsa (non-violence)-not to Arahantanam and Namo Sava Siddhanam) apear in commit any type of violence. the Brahmi script. Thus, the present from is the later 2. Commitment of Total Satya (truth)-not to indulge in development in the mdieval period. Later it also beany type of falsehood. came the practice to recite Namaskara mantra in the 3. Commitment of Total Asteya (non-stealing)-not to beginning as Mangalacharna. The manuscripts of take anything unless it is given. Kalpasutra (A.D. 453) are found with the Namaskara 4. Commitment of Total Brahmacharya (Celibacy)-not mantra in the beginning. to indulge in any sensual activities. The Digambara tradition for the very first time we 5. Commitment of Total Aparigraha (non-possessive find it in the beginning of Shatakhandagama composed ness)-not to acquire more than what is needed to by Acharya Pushpadanta and Bhutabali. Accroding to maintain day to day life. Svetambara tradition, the disciples of Lord Mahavira Why in the Namaskara mantra who derived the essence from Mahavira himself comArihanta is placed earlier than Sidhdha? posed Namaskara mantra. The reason of placing Arihanta first being that the How many lines - Five or nine? Arihanta has found the way to liberation and he shows Many sects believe that there are nine pada-lines in the way to others. Thus he has graced the world with the mantra, whereas others recite only first five padahis wisdom. Therefore it is to repay their debt that they lines. Actually the first five lines, which are in Aryavrata are placed in the first position. metre are to pay the obeisance to the adorable beings. What is name - Namaskara Mantra or The remaining four lines (also known as Chulika pada), Navakara Mantra? which are in Anushtupa metre state the importance of The scriptural name of the Namaskara mantra in reciting the Namaskara mantra (falashruti). One more the Mahanishitha sutra in Svetambara tradition) is controversy is about the word "Hoi' and Havai' which Pancha Mangal Mahashrutaskandha. The other texts appears in the last line of the mantra. Linguistically both showing importance of the Namaskara Mantra give the the words are correct if we count the mantra(s) in the name Panchaparameshthi Namaskara sutra The ac metre. tual Prakrit name is Why Namaskara sutra has the status of mantra? Namokara suttam (the Namaskara sutra has In Appreciation... tread/text of bowing down). all the qualities, which are Later Namokara became Dr. Kamini Gogri, required to be a mantra. Namaskara, which be- Congratulations to you and Dr. Dhavantibhai Shah Namaskara sutra has came Navakara (having for educative Article in English in Prabudh Jivan No-group of words, which can nine lines) and suttam be vember 2014. Imparting knowledge (for inanitina mindl be used for worshipping came mantra. as your e-mail id suggest) in ENGLISH is the need of God'. Its recitation can be History of the Namaskara the time, particularly for next generation, whose me- regularly and methodically mantra : dium of education is English. practised and it protects Namaskara mantra is Since you intend to write a series of articles, and if the worshipper. the desire is that it is read by next generation, I offer not found in any of the ear (To be continued) to subsidise 50% of annual subscription from lier scriptures. None of the 76/C, Mangal, young Jains. Looking forward to the series of articles earlier Svetambara or 3/15, R.A.K. Road, on Jainology. Digambara scriptures have Matunga, Best Regards. the Namaskara mantra. It Mumbai-400 019. Bakul Gandhi does appear in the Mobile: 9819179589/ Practising Company Secretary Bhagavatisutra but is in a 9619379589 11-12, Sandeep, Laxminarayan Lane, Matunga, different form altogether. Email Mumbai-400 019 Mobile : 9819372908. The oldest source of the kaminigogri@gmail.com
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||| JANUARY 2015 PRABUDHH JEEVAN PAGE No. 43 The First Chakravarti-Bharat - By Dr. Renuka Porwal, Mob.: 098218 77327 Bharat sent a messenger to convince him to surrender but it was in vain. He was not ready to obey anyone except almighty Rishabhadeva. Their army was about to begin war. Bharat, the son of Rishabhadeva was the first Chakravarti. Once a Chakra-ratna appeared in his armory. As per tradition, he prayed to the Ratna and commenced his journey to conquer every kingdom. His 98 younger brothers obeyed him except young courageous Bahubali, the mighty king of Taksashila. To avoid unnecessary violence, they battled with their Gada. Bharat could not win against Bahubali. Losing temper, Bahubali raised his right hand to hit his brother but at once he realized his wrong deed. He renounced the world by pulling his hair with the same hand. H2 Bharat became the first Chakravarti. When Rishabhdeva attained Nirvan at Ashtapada, Bharat built a stupa with 24 future TIR Once he was standing in his mirror palace, his ring fell down and he saw his empty finger without shine of jewels. He realized the truth of the universe that nothing is forever. Contemplating on the pure soul he received Kevaljnan. LUITIILIT Jina images. ANA POCO
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ US Licence to post Without Pre-Payment No. MR/Tech/WPP-36/SOUTH/2013-15, at Mumbai-400 001. Regd. With Registrar of Newspapers for India No. MAHBIL/2013/50453 Published on 16th of every month & Posted at Patrika Channel sorting office Mumbai-400 001 On 16th of every month . Regd. No. MH/MR/SOUTH-379/2013-15 PAGE 44 PRABUDHH JEEVAN JANUARY 2015 bALapaNa nathI bhogavatA e moTA thaIne hiMsAne bALaka eTale pRthvIne Azare jIvIne gunegAra bane che, jela bharAya paMthe paLe pAtheya poTale payagambara che. ghoDiyAgharamAM ja gharaDAgharanAM bIja ropAI rahyA che-ne emAMthI janma thayo 'Parenting 'darzaka'e bALaucherane vizvazAMtinI gurukillI TgItA jaina for Peace'-bALaghaDatara thakI vizvazAMtinI kahI che. A abhiyAnamAM A gurukillI pramukhasthAne che. kacchanA bhacAu nagaramAM sthita yuro dizAmAM abhiyAna.' kanvenzanamAM ame Azare samagra gujarAtanA sirAmiksamAM 10 divasIya yoga zibiranA | Email dvArA mane jANakArI maLI. huM zIdhra 200 jaNA hatA. amane bALaghaDataranA vividha saMcAlanArthe 14 thI thI 23 jUna sudhI rokAvAnuM phorma barIne vaoNlinTiyara tarIke joDAI. kazI pAsAM ane bALakonI vadhatI vaya sAthe nA thayuM. vizeSa kAryavAhI vagara thoDo samaya pasAra thayo. anukUlana mATe moDyuloskITa/uddhodhana ane - roja sAMjanA vALu karyA pachI cAlavAnI haLavI hA, bALakonI yoga-svAthyanI zibiranuM praznottarI dvArA tAlIma ApavAmAM AvI. A mATe kasarata e mArA jIvananuM abhinna aMga che. saMcAlana yathAvatuM hatuM, jemAM bALaghaDataranuM zrI hasamukhabhAI sAthe bhekhadhArIo joDAyA chebhacAunA tatkAlIna mAmalatadAra sAheba pAyAnuM kAma to thAya ja che. emAM bALamAnasane ' sarvazrI vaibhavabhAI parIkha, virAja upAdhyAya, DaoN. bhAvezabhAI paTela, emanA viduSI dharmapatnI DaoN. najIkathI jovA samajavAnI mane taka maLe che. ketana bharaDavA, DAM. kamaleza pArekha, DaoN. AratI nihArikAbena ane emanA bALako sAthe ame julAI- 2014mAM hasamukhabhAInuM mahetA, DaoN. salIma hirANI, DaoN. suSmA desAI, vaoNka karI rahyA hatA. e vakhate eka anya sajjana AmaMtraNa maLyuM-suratamAM yojAnAra tA. 19 DaoN. chAyA pArekha, DaoN. racanA dave, sunIlabhAI paNa vaoNkamAM nimagna hatA. anyonya AMkhoe 20, zani-ravi kanvenzAnanuM. nekI orapUchapuche! jaina, latAbena hirANI, DaoN. rUdreza vyAsa ane anya I ane bhAvedAbhAInI vRkSa sAmethI bolAve to e enI chAyA thI smRti saLavaLI. are ! A to che hasamukhabhAI, AphlAdaka ja hoya ne! A eka abhiyAna che ane have alaga alaga mArI TreinIMga daramyAna emanA lekyara sAMbhaLyA mahArASTranA malakApuranI zibira pachI sthaLoe P4P ema goThavAtI jAya che. surata, che. namaskAra, hallo, hAu Ara yu...AphTara loMga sama0-yara ne javAnuM hatuM ane bhAgAnubhAga amadAvAda, bhAvanagara, vyArA, vApI, umaragAma, TA jevI vAtomAM pheravAyuM e sAheba amArI tArIkhe paNa anukULa goThavAI, ame malakApurathI goMDala, pAraDI, valasADa, dha2mapu2 ane sAthe vAMka karavA lAgyA ane arasaparasa sathiA surata tarapha phaMTAyA. be divasa kana gujarAtathI nikaLelI A vizvazAMtinI rami paricayanI pAMkhaDIo khulatI gaI. tAlIma levAnI amUlya taka maLI. navembara-14mAM bhAratamAtAnA hRdayasama e hatA AI jI pI asama khabhAI paTela bALa ucharanuM kAma e phUlona dhATe ApavA madhyapradeza tarapha prasarI. gunA ane azokanagaramAM e paricaya alapajhalapanI vAtacItamAM goThavAto jevI ati nAjuka ghaTanA che. tene lokhaMDanI jema TIme kAma karavAnuM zarU karela che. gaMjabAsodAmAM gayo, ATalA moTA pada para AsIna vyaktine TIpIna dhATa nathI ApI zakAto. tenI sAthe TIma goThavAze. zrI vivekAnaMda vidyAlaya komaLatAthI kAma levuM paDe che. kunehapUrvaka thatI azokanagarane P4P zALA ghoSita karavAmAM samajIne ApaNane paNa emano vAraMvAra saMparka phUlagUMthaNI uttama guladasto banAvI de che tema AvI. gunAmAM hasamukhabhAInI upasthitimAM karavAnI IcchA na thAya e svAbhAvika che. eoe prema ane samajadArIpUrvaka thato bALauchera uttama yojAyela lAyansa kalabanA kAryakramane dUradarzana para yogamAM rasa darzAvela ane vipazyanA dhyAna paddhati bhAvi peDhInuM ghaDatara kare che. bALauchera mATe | (vadhu mATe juo anusaMdhAna pAnuM 36) para zraddhA dharAvatA hovAthI taMtu joDAyelo rahyo. mAtA-pitA-zikSakoe tAlIma levI satata gunegArone najadIkathI jANavAnI dIkathI jANavAnI Avazyaka che. yunathI pAyaloTa sudhI | To, jemane taka maLI che e hasamukhabhAI gunegAronA tAlIma hoya to perenTsa mATe zA mAnasanuM darzana karavA sAthe ciMtana-manana pratye mATe nahIM-e kansepTa kanvenzanamAM sahaja AkarSAtA gayA ane emanuM A darzana klIyara thayo. klAya gunegAronI bALaparavariza tarapha laMbAyuM. emanuM ApaNAM zikSaNavid ane tAraNa AvyuM ke je bALako prema ane AnaMdabharyuM sAhityakAra zrI manubhAI paMcolI Postal Authority Please Note: If Undelivered Return To Sender At 33, Mohamadi Minar, 14th Khetwadi, Mumbai-400004. Printed & Published by Pushpaben Chandrakant Parikh on behalf of Shri Mumbai Jain Yuvak Sangh and Printed at Fakhri Printing Works, 312/A, Byculla Service Industrial Estate, Dadaji Konddev Cross Rd, Byculla, Mumbai-400 027. And Published at 385, SVP Rd. Mumbai-400004. Temporary Add.: 33, Mohamadi Minar, 14th Khetwadi. Mumbai-400004. Tel.: 23820296. Editor: Dhanwant T. Shah.
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhIjIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka RNI NO. MAHBIU2013/50453 - ITii ) ggT YEAR:2, ISSUE: 11. FEBRUARY 2015, PAGES 104. PRICE 20/gurjarAtI aMgrejI varSa-2 (kulavarNa-63) 0 eka-1 1 0 phebruArI, 271 5 0 pAnAM 174 0 kImata rUA. 20
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAnuM 2 prabuddha jIvana : gAMdhIjIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka phebruArI 2015 'gAMdhI samarthita sAta sAmAjika aparAdha jina-vacana siddhimarmane jANIne, bhogothI nivRtta thaI jA! adhuvaM jIviyaM naccA siddhimaggaM viyANiyA / viNiyaTTeja bhogesu AuM parimiyamappaNo / / . (4. 8-34) jIvana kSaNabhaMgura che. potAnuM AyuSya parimita che. evuM samajIne tathA siddhimArgane jANIne, bhogothI nivRtta thaI jA ! Life is not permanent. It is limited. Knowing this and also having known the path of liberation, one should abstain from material peasures (DaoN. ramaNalAla cI. zAha graMthita 'bina vavana' mAMthI) 'sevana sozyala sInsa' A zIrSakathI sAta sAmAjika aparAdhonI sUci pahelIvAra gAMdhIjIe potAnA aThavADika "yaMga InDiyA'nA 22 okTobara 1925nA aMkamAM chApI hatI. A ja sUci pachIthI temaNe potAnA potra aruNa gAMdhIne hatyAnA thoDA vakhata agAu hastalikhita rUpe ApI hatI. A sUcimAMno AThamo aparAdha zrI aruNa gAMdhI dvArA umerAyo che. A sAta aparAdha che. 1. siddhAMta vinAnuM rAjakAraNa 2. zrama vinAnI saMpatti 3. viveka vinAno upabhoga 4. cAritrya vinAnuM jJAna 5. nItiniyamo vinAno vepAra 6. mAnavatA vinAnuM vijJAna 7. tyAga vinAnI bhakti 8. kartavyapAlana vinAnA adhikAra (zrI aruNa gAMdhI dvArA umereluM.) 'vatavicAra' ahiMsA satya asteya, brahmacarya asaMgraha zarIrazrama asvAda, sarvatra bhayavarjana sarvadharmI samAnavatva, svadezI sparzabhAvanA sevavAM ekAdaza A namratve vrata nizcaya GANDHI | 'prabuddha jIvananI gaMgotrI 1. zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha patrikA 1929 thI 1932 2. prabuddha jaina 1932 thI 1933 briTiza sarakAra sAme na sUvuM eTale navA nAme 3. tarUA jaina - 1934 thI 1937 4. punaH prabuddha jainanA nAmathI prakAzana 1939-1953 5, prabuddha jena navA zIrSake banyuM 'prabuddha jIvana ' 1953 thI * zrI muMbaI jena yuvaka saMghanA mukhapatranI 19 29 thI, eTale 86 varSa thI avirata saphara, pahelA sAptAhika, pachI ardhamAsika ane tyArabAda mAsika * 201 5 mAM 'prabuddha jIvana'no 63mA varSamAM praveza * 2013 eprilathI sarakArI maMjUrI sAthe 'prabuddha jIvana' aMka saMyukta gujarAtI-aMgrejImAM, eTale 2013 eprilathI gujarAtI-aMgrejI 'prabuddha jIvana' varSa-2, * kula 63muM varSa * 2008 oNgasTathI 'prabuddha jIvana ane paryuSaNA vyAkhyAnamALA saMsthAnI vebasAITa uparathI joI-sAMbhaLI zakAze. prabuddha vAcakone praNAma pUrva maMtrI mahAzayo jamanAdAsa amaracaMda gAMdhI caMdrakAMta sutariyA ratilAla sI. koThArI maNilAla mokamacaMda zAha jaTubhAI mahetA paramANaMda kuMvarajI kApaDiyA cImanalAla cakubhAI zAha DaoN. ramaNalAla cI. zAha Violence killed good, But Violence dies; The pure the martyred blood, Speaks to the skies. Violence slew peace, And through all ages hance: Man shall not cease To Mourn this Violence. The Silence knows, The sacred river flows: The light that was the Savior, Grows and grows and Grows. William Rose Benet (American Poet and Critic) GEET EA ESTE BE karo
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIvuM a phebruArI 2015 prabuddha jIvana * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 pRSTha 3 aMtima hSAMka ka prabuddha jIvana gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka || phebruArI 2016 sarjana sUci | kartA gAMdhI jIvono aMtima adhyAya viroSaka F gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 6 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAyavizeSAMka 4 gAMdhI 1 gAMdhItarpaNa DaoN. dhanavaMta zAha A viziSTa aMkanA mAnada parikalpanAkAra ane saMkalanakartA sonala parIkha DaoN. dhanavaMta zAha be bola sonala parIkha huM 4 bhAgalAnuM rAjakAraNa nArAyaNa desAI 5 "mArI sAthe koI nathI!" dinakara joSI koMgresa ane gAMdhIe pAkistAnane Teko Apyo hato? cunIbhAI vaidya OM 7 gAMdhIjIe saradArane badalenaherunI varaNI kema karI? nagInadAsa saMghavI 8. dilhImAM gAMdhIjI vipula kalyANI huM 9 gAMdhIjInAM aMtima pravacanonI sonogrAphI DaoN. nareza veda 6 10 mahAtmA gAMdhInA chellA chellA paMdara mahinA sonala parIkha meM 11 gAMdhIjInA chellA upavAsa pyArelAla 6 12 upavAsanA bIjA divase prArthanA sabhAmAM ApeluM pravacana huM 13 pAkistAnane paMcAvana karoDa apAvavA gAMdhIjIe upavAsa karyA hatA? cunIbhAI vaidya 14 gAMdhIjInI hatyAnA prayAso cunIbhAI vaidya ka 15 bApune mAthe mota bhamatuM hatuM? yogendra parIkha 7 16 gAMdhIjIe jIvananA chellA aThavADiyA daramyAna karelA nivedano 17 mahAtmA gAMdhInA pArthiva dehano aMta pyArelAla 18 aMtimayAtrA ane asthivisarjana pyArelAla 19 gAMdhIjInuM chelluM vasiyatanAmuM 20 saMta nAthurAma, dezadrohI gAMdhI? tuSAra gAMdhI 21 'gAMdhI cale jAva' jitendra dave 4 22 dhI marDara oNpha mahAtmA : gAMdhIjInI hatyAno kesa ane cukAdo jasTIsajI. DI. khosalA * 23 koTi koTi kare stutigAna saMkalana : nIlama parIkha huM 24 gAMdhIjIne jagavaMdanA saMkalana : nIlama parIkha 3 25 bApu mArI najare javAharalAla naheru 8 26, laoNga liva gAMdhIjI phejha ahamada phaijhA huM 27. gAMdhI pachInuM bhArata yogendra pArekha 6 28 AdarzonI avanati mahendra meghANI, laoNrDa bhikhu pArekha, rameza ojhA gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSa jenAmAM dhairya na hoya te ahiMsAnuM pAlana na karI zake. - vatano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhIjIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka % gAMdhI jIvatano aMtima adhyAya vizeSAMka kra gAMdhIjIvatato aMtima adhyAya vizeSAMka 6 gAMdhIjIvatato aMtima adhyAya vizeSAMka % gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka % gAMdhI 5 -
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIva All payteller)e chapp ]] ]i kADhaNuM llege ty!e top all aaj talate Je bi[ll dj talale J!e opDha [3]u f y lake Je loops [3]I" 29. jaladhara ! zubha vitaro saMdeza 30. kalikAlasarvajJa hemacaMdrAcArya -- 31. vizva maMgalam anerA- vRMdAvana khAte yojAyela ceka arpaNa samAroha 32. 80mI paryuSaNa vyAkhyAnamALAnuM Ayojana a pRSTha 4 prabuddha jIvana gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 7 phebruArI 2015 aMtima 33. bhAva pratibhAva 34. sarjana-svAgata 37. Seeker's Diary : Making of Mahatma OMe. Enlighten Yourself By Study Of Jainology Lesson 4 : Tirthankaras 39. gAMdhI jIvananA aMtima adhyAyanI tasavIro-jhalaka sevaka kI prArthanA 40. krama pustakanA nAma DaoN.ramaNalAla cI. zAha likhita ne saMpAdita graMtho 240 220 320 260 270 I 6 zruta upAsaka DaoN. 2maNabhAI zAha 320 7 jaina AcAra darzana 300 1 jaina AcAra darzana 2 caritra darzana | 4 pravAsa darzana 3 sAhitya darzana I 5 sAMprata samAja darzana yv ' 10 8 jaina dharma darzana 300 100 250 540 50 250 / 14 prabhAvaka sthaviro bhAga-1 thI 6 350 namo tittha2sa 140 16 pAsaporTanI pAMkhe bhAga-1thI3 500 180 rUA.eka hajAranA pustako kharIdanArane rUA.500nuM DiskAunTa, eTale rUA. 500mAM rUA. 1000nA pustako 11 jina tattva bhAga-1 thI 9 15 gurjara phAgu sAhitya jina vacana 12 vaMdanIya hRdayasparza bhA. 3 13 vaMdanIya hRdayasparza (olIva) 17 sAMprata sahaciMtana bhAga-16 zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA prakAzano kiMmata rU. krama krama 20 21. pro. tArAbena 2. zAha likhita 18 zrImad rAjacaMdra (pustikA) 19. prabhu caraNo hemAMginI jAI DaoN. kumArapALa desAI pustakanA nAma DaoN. kalA zAha Reshma Jain Dr. Kamini Gogri 22. caMdra rAjAno rAsa mahAtmA gAMdhI ApaNA tIrthaMkaro saMskRta nATakonI kathA bhA. 1 DaoN. kalAbena zAha likhita kiMmata rUA. 100 100 DaoN. razmi bhedA likhita 23. amRta yoganuM, prApti pIkanI DaoN. phAlgunI jharvarI likhita 24. jaina pUjA sAhitya DaoN. rekhA vorA likhita 25. Adi tIrthaMkara zrI RSabhadeva 100 250 160 280 navAM prakAzano 1. DaoN. kumArapALa desAI kRta aMgrejI bhASAmAM jainIjhama : kosmika vijhana rUA. 300 2. IlA dIpaka mahetA saMpAdita saMvatsarI pratikramaNa vidhi sahita mULa sUtrono gujarAtI-aMgrejI bhAvAnuvAda rU. 350 27. maramano malaka 28. navapadanI oLI DaoN. ke. bI. zAha likhita 29. jaina kathA vizva DaoN. kalAbena zAha saMpAdita DaoN. dhanavaMta zAha likhita 30. vicAra maMthana 31. vicA2 navanIta bhAratIbena zAha likhita 32. zrI gautama tulyuM namaH AcArya vAtsalyadIpa sUri kRta 33. jaina dharma 34. bhagavAna mahAvIranI AgamavANI 35. jaina sajjhAya ane marma hSAMka 36. prabhAvanA 37. sukha tamArI pratikSA kare che 38. meruthIye moTA 84 61 7 3 pustakanA nAma kiMmata rUA. DaoN. ramezabhAI lAlana likhita 26. jaina daMDa nIti sureza gAlA likhita 91 99 103 104 97 280 250 50 200 180 180 225 70 40 06 12 39 100 4 100 uparanAbadhApustako saMghanIphisemaLaze. saMparka : prahIzabhAI Te.naM.23820296. rUpiyA amArI beMkamAM--beMka oNpha InDiyA-karaMTa eNkAunTa naM.003920100020260 mAM jamA karI zako cho. .IFSC:BKID0000039 zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33 mahammadI minAra, 14thI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI-400 004. Teliphona : 23820296 Izvarane samarpita thavAmAM avarNanIya sukha rahetuM che. gAMdhI jIvatato aMtima adhyAya vizeSa vanano aMtima adhyAya vizeSAMka jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIruM a phebruArI 2015 0 prabuddha jIvana * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 pRSTha 5 aMtima 5 hSAMka ka Regd. With Registrar of Newspaper for India No. MAHBIL/2013/50453 **prabuddha jIvana' gujarAtI-aMgrejI varSa: 2(kula varSa 63) aMka: 110 phebruArI 2015 * vikrama saMvata 2071 vIra saMvata 25410mAha vadi tithi-120 0 0 0 zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha patrikA 0 0 0 (prAraMbha sana 1929thI) prabhuThTha QUGol gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka - vArSika lavAjama rU.200/-0 * chUTake nakala rU. 20-00 mAnada taMtrI : DaoN. dhanavaMta zAha A vizeSAMkanA mAnada parikalpanAkAra ane saMkalanakartA: sonala parIkha gAMdhI tarpaNa | gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka na gAMdhI jIvanano aMtima adhyAyavizeSAMka 5 gAMdhI , gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka : taMtrI sthAnethI...! bahu avagaNyA, tAtA satkAryA, anAdaryA, ne apamAnane gAre, A hAthe deva arpiyA, khIjavyA, pajavyA pUro, kUmaLuM dila kAriyuM, ne hamArA dino chellI jhera kIdhAM; sahu gayuM -'pitR tarpaNa'-kavi nhAnAlAla Aje mArI dina ane lAcAra dazA che. Aje mAruM koNa sAMbhaLe che? eka jamAno hato jyAre huM je kAMI kahuM te loko kAne dharatA 2 ane eno amala karatA...te vakhate huM ahiMsaka senAno senApati hato. Aje huM araNyarudana karato houM evI mArI dazA che." mo. ka. gAMdhI (paricaya pustikA-1320) meM jIvananI uttara avasthAe A hatI ApaNA rASTrapitAnI vedanA. pazcAtApano bhAva anubhavI tarpaNa paNa karavAnuM che. zabda zraddhAMjali huM EUR A mahAmAnavanA AphrikAthI svadeza arpita karavAnI che. E AgamananA so varasanI A 2015mAM iA aMkanA saujanyadAtA 2) A aMkanA vidvAna lekhaka hai 6 ujavaNI thAya che tyAre emanI mahAna zrImatI dItAbena cetanabhAI zAha mahAnubhAvoe vividha dRSTikoNathI A upalabdhio sAthe emanI saMvedanAnA ' ane saMvedanA tapAsI che, e samagra vyApa ane 6 ? darzana na karIe to ApaNe naguNA zrI cetanabhAI navanItalAla zAha vartuLane zabdomAM AvakAravAnuM bhagIratha kahevAIe. puNya smRti kArya sonalabene karyuM che ja. chatAM thoDAM A viziSTa aMkanuM sarjana mAtra A | mAtuzrI hIrAlakSmI navanItalAla zAha ) samidha arpaNa karuM chuM. emanI saMvedanA jovAnuM nathI, paNa e upara dRSTi karI ApaNe AjhAdI pahelAM ane pachI hindu-musalamAnanA hiMsaka hullaDo. * zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33 mahamadI minAra, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI-400 004. TeliphonaH 23820296 * oNphisa sthaLa saujanya : zrI manISabhAI dozI zrI muMbaI jaina yuvaka saMghano baeNnka A/c. No. 0039201 000 20260. Website: www.mumbai_jainyuvaksangh.com * email: shrimjys@gmail.com Web Editor: Hitesh Mayani-9820347990 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAca vize . kadI bhayabhIta thavuM nahIM. paramAtmA haMmezAM ApaNI sAme che. vatano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 paNa gAMdhIjIvatano aMtima AdhyAya viroNAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka kha gadhI jIvanano aMtima adhyAyavizeSAMka ja gaMdhI jIvanano aMtima adhyAyavizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka 4 gAMdhI uh
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jI ke | a pRSTha 6 0 prabuddha jIvana gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 phebruArI 2015 aMtima * hSAMka 5 4 kalakattA, noAkhalI, gujarAta, bihAra, vagere sthaLe thayAM. A sarve A gAMdhInA uttarArdhane samajI na zakyA, ane je gAMdhIne 5 huM agnikuMDanA hutAza upara zAMtinuM jaLa chAMTavA A 77 varSIya bujhurga jemaNe joyA-jANyAM hatAM chatAM emaNe e gAMdhIne vedanA ApI, khullA page doDAdoDa kare, upavAso kare, toya hiMdu kahe bApu ame Aje A aMkanA sarjanathI amArA vaDIlo vatI gAMdhI tarpaNa hai musalamAnanA ane musalamAna kahe bApu amane nyAya Apo. bApunI karIe chIe. amArI e pharaja che. huM agniparIkSAno A samaya hato. aMgrejoe khUba ja kunehapUrvaka sAmAjika dRSTie vyApaka arthamAM joIe to pratyeka be peDhInI hai zuM bhAgalAnA bIja vAvyA hatA. keTalAka varge emAMya bApune doSI A saMvedanA che. bApunI jagyAe potAnA vaDIlane mUkI jUo, OM TheravyA. bApue potAnI jAta tapAsIne vedanAbharyA svare kahyuM, kyAMka ne kyAMka A saMvedanA jarUra DokiyuM karaze. A tarpaNa aMkano raeN "mArI cAre tarapha jvALAo UThI che. e jvALAo mane bharakhI A paNa uddeza che. A samagra aMka vAMcIne potAnA vaDIla pratye ke nathI jatI emAM IzvaranI karuNA che? ke mArI hAMsI kare che?' sAcA hRdayathI eka udgAra nIkaLe: "mane mApha karajo vaDIla' to e ka e bApu ekalA paDI gayA hatA. pU. bA ane mahAdevabhAIe vidAya paNa A amArA mATe moTI upalabdhi haze. = lIdhI hatI. TAgore paNa dehatyAga karyo hato. je vyakti sAthe eka samaye mAtra 45 divasamAM A aMka taiyAra karavAno hato ! gAMdhI vize che Akho deza hato e vyakti sAthe mAtra Aje pAMca-cha vyaktio hatI. atyAra sudhI koIe vicAryo ke spardho nahi hoya evo sarjanAtmaka r huM ane bApue ekaso pacIsa varasa jIvavAnI icchA choDI dIdhI ane ciMtanAtmaka viSaya A aMka mATe sonalabene vicAryo. sarva 6 ane bApue kahyuM, 'have huM bahu bahu to ekAda be varSa jIvIza. paNa vidvAna lekhakoe sonalabenane hUMphALo sahakAra ApI sonalabenanA hai je hiMdamAM khUnAmarakI cAlatI hoya tevA hiMdamAM eka kSaNa paNa saMbaMdhonI upajanI pratIti karAvI A aMkane evo AkAra Apyo jIvavAnA ane aramAna nathI..mArA trIza varSanA kAmano karuNa ke gAMdhI sAhitya jagate enI noMdha levI paDaze. Apa vAcakane paNa aMjAma Avyo che. svataMtratA e ApaNI jIta hoya to paNa e enI pratIti thaze, lekha ane lekhakonuM vaividhya vAcakane mAtabara OM karuNa che. ethI paMdaramI ogasTanA utsavamAM huM bhAga laI zakuM karI deze evI mane zraddhA che. huM nahi." ane AvA ane anya keTakeTalA jheranA ghuMTaDA bApu ekalA A viziSTa aMkane sonala parIkhanA parizrama ane ciMtanano { gaLe utArI gayA!! amUlya lAbha maLyo che. sonalabene ahIM je tarpaNa ane zabda ; hai AvI vedanAmAMthI bApune mRtyunI IcchA janmI. emaNe potAnA zraddhAMjali arpI che e gAMdhI sAhitya jagata mATe avismaraNIya 2 mRtyunA ekAda varSa pahelAM manubenane kahyuM hatuM: raheze ja. meM 'jo huM mAMdo paDIne pathArImAM paDuM ane ema mAruM maraNa Ave Avo viSaya ane Avo damadAra aMka sarjavAmAM hRdaya ane huM to chApare caDIne kaheje ke tame dhAratA hatA evA A puruSa nahotA! AtmA sonalabenanA che, paNa aneka hAthoe potAno puruSArtha = * paNa jo huM prArthanA karavA jato houM ane e veLA koI mANasa A sarjanamAM reDyo che, evA amArA mudraka javAharabhAI zukla, re AvIne mane goLI mAre, ane huM e goLIno ghA sAmI chAtIe pratyeka lekhane potAnI jhINI najaramAMthI pasAra karanAra amArA ja huM jhIluM ane mArA moMmAMthI rAmanuM nAma nIkaLe to jagatane kaheje ke puSpAbena parIkha ane A badhAnI vacce doDAdoDa karanAra kaDI rUpa e bhagavAnano dAsa hato." A vAta emaNe lorDa mAunTabeTanane amAro haricaraNa ane A badhuM vyavasthita goThavAya che evI khevanA kahelI ane prArthanAmAM to vAraMvAra kahelI. rAkhanAra, amArA rohitabhAI, pravINabhAI ane azoka, A che ane A mahAmAnavane evuM IcchA mRtyu maLyuM. sarvono AbhAra mAnuM chuM. $ bApu asAdhAraNa ciMtaka hatA. tarkabuddhivALA berisTara hatA, ATalA moTA aMkanA sarjana mATe sonalabena pahelI vakhata - jIvana saMpUrNa satya, ahiMsA ane aparigrahane samarpita hatuM, e ane A aMka pUratA chellI vakhata - eTale eka vakhata ja maLyA, ka prAjJa puruSa-yogI puruSa hatA, A badhAM satyabharyA tattvono jenAmAM phona upara to alapa jhalapa muddAnI vAto, ane vaoNTsa apa upara 4 re samanvaya hoya, sAdhanA ane zuddhi hoya, enI vANImAM satya ane to zUnyavat, Ama ekale hAthe sonalabene A virATa kArya suMdara che huM kALa AvIne birAje enI A pratIti. ane samRddha rIte pAra pADyuM e mATe emano AbhAra nathI mAnato. - amArI peDhI, je 1935-40mAM janmI hatI, emane vArasAmAM hRdaya jhUkI paDe che. DhaM gAMdhI vicAro maLyA. amArI yuvAnI gAMdhI vicArathI bharI bharI dhanavaMta zAha hatI, paNa tyAre amArA vaDIlo yuvAna hatA, athavA proDha hatA, e drdtshah@hotmail.com ( 1 varSanuM lavAjama rUA. 200/-(U.S. $20) * 3 varSanuM lavAjama rUA. 500/-(U.S. $ 50) * 5 varSanuM lavAjama rUA. 900/-(U.S. $ 80) * 10 varSanuM lavAjama rU. 1800/-(U.S. $180) zrI muMbaI jaina yuvaka saMghano baeNnka A/c. No. 0039201 000 20260. gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSa koInI maherabAnI mAgavI eTale ApaNI AjhAdIno tyAga karavo. vatano aMtima adhyAya vizeSAMka praka gAMdhIjIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAyavizeSAMka gAMdhIjIvanano aMtima adhyAya vizeSaka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI # gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka :
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jI a phebruArI 2015 0 prabuddha jIvana * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 pRSTha 7 aMtima 8 hSAMka 6 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka F gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka F gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka ke gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka F gAMdhI jIvanano aMtima adhyAyavizeSAMka 4 gAMdhI A viziSTa aMkanA mAnada parika95nAkAra ane saMkalanakartA sInala parIkha | mohanadAsa karamacaMda gAMdhInA cAra putro, harilAla, rAmadAsa, prabhAvita thaI gayo hato ke mAre nizciMta thaI javuM ja yogya hatuM. $ divadAsa ane maNilAla. AmAMnA harilAlanI putrI rAmIbena, A adhyayanazIla A sonalabenano janma gujarAtanA kheDA jillAnA rAmIbenanA putra DaoN. prabodhabhAI parIkha ane A prabodhabhAInA dharmaja gAmamAM, uchera morabImAM, tyAM gujarAtI sAhityano viSaya OM suputrI te ApaNA sonalabena parIkha. | laI yunivarsiTImAM prathama krame AvI bI.e.nI padavI, pachI gAMdhIjI sAthenA sonalabenanA A saMbaMdhanI mane khabara ja nahi. rAjakoTamAM ema.e.nI padavI prApta karI. ahiM paNa eo prathama 6 | mane to A sonalabenano mAtra zabda paricaya ja. pratyeka zanivAre krame e paNa golDa meDala sAthe. 3 'janmabhUmi'mAM emanI philmI gItonuM rasadarzana karAvatI kolama sAhityanI sAthosAtha kaMThya saMgItano abhyAsa karI saMgIta re 2 'chUkara mere mana ko' ane e kalamathI 'janmabhUmi'mAM lakhAyelA vizArada thayA. eTale ja to philmI gItono rasAsvAda karAvatA eg che emanA anya lekhono huM niyamita vAMcaka. emanA lekhomAM mane gItanA rAgonI vizad chaNAvaTa kare che. Ama zabda ane sUra bannenA huM saMzodhana, ciMtana ane sarjanAtmakabhAvanI anubhUti thatI. e lekhonuM UMDA abhyAsI. 6 UMDANa mane evuM sparzI jatuM ke huM e ciMtanAtmaka lekhikAno 'phena' muMbaInI esa.ena.DI.TI. kaoNlejamAMthI gujarAtI aMgrejI viSaya huM banI gayo. sAthe prathama vargamAM bI.eDa.nI upAdhi prApta karI. A saMsthA muMbaI jaina yuvaka saMgha ane 'prabuddha jIvana'no gAMdhI jIvana thoDAM varSa ghara ane saMtAnone pUrNapaNe samarpita rahI, 2000nA * ane gAMdhI ciMtana sAthe atUTa nAto. bhUtakALamAM gAMdhI ciMtana viSayaka arasAmAM teo sAhitya sRSTimAM pharIvAra pravezyA. 2003mAM 5 viziSTa aMko prakAzita karelA, chelle jAnyuArI 2013mAM. pahelo kAvya saMgraha pragaTa thayo. 2005mAM bhAratIya vidyA bhavanamAM huM Sii A varase paNa gAMdhIjI vize khAsa aMka pragaTa karavAnI bhAvanA 'navanIta-samarpaNa'nA taMtrI vibhAgamAM joDAyA. tyAra pachI muMbaI 5 OM janmI. gAMdhI jIvana ane ciMtanamAM boLAyelI kalama huM zodhato sarvodaya maMDaLa ane maNibhavana-gAMdhI smAraka nidhimAM saMzodhana hato. samaya ocho hato ane parizrama vadhu hato. ane vahIvaTI kSetre sakriya rahyAM ane 2010 thI 'janmabhUmi' patromAM huM parama mitra DaoN. narezabhAI veda sAthe phona upara anya carcA joDAI gayA. karatA meM mArI mUMjhavaNa rajU karI ane narezabhAIe mArA Azcarya 'nizAnta' ane 'UghaDatI dizAo' temanA kAvyasaMgraho che. meM hai vacce gAMdhIjI sAtheno sonalabenano kauTuMbika saMbaMdha darzAvI A "chUkara mere mana ko' jUnA philmI gIto paranuM pustaka che. A uparAMta meM sonala parIkhanuM nAma sUcavyuM. mArA mATe to bagAsuM khAtA patAsuM anuvAdanA dasathI vadhAre pustako pragaTa thayAM che. 300thI vadhAre AvI gayuM !? pustakonA avalokano karyA che. | vicAronuM sAmya be vyaktino kevo Akasmika meLApa karAvI de sonalabena tamArI A zabda sevA mATe ame AbhAra to kevI che! gajabanA che A brahmAMDanA taraMgo. | rIte mAnIe? tamArI zabda yAtrA avirata maMgaLamaya gati karatI sonala parIkha sAthenI mArI pahelI mulAkAta, pustako vacce, rahe evI zubhecchA pAThavIe. kAlAghoDA-phorTanI sAsuna DevIDa lAyabrerImAM. vAto vAtomAM zAMtAnukUnta pavanaza ziva8 paMtha : | OM saMkocanA paDaLa dUra thatA gayA ane sAmya vicAro ane dhyeyanI A aMkanA sarjanathI tame gAMdhIjInA ane amArA AtmAne spaMdita OM pAMkhaDIo khulatI gaI. A aMkanI parikalpanAnI carcA thaI. mArA - chUkara - karyo che. gAMdhInI ane amArI saMvedanAne jhaMkRta karI che. # AzcaryonA guNAkAra thayA. gAMdhI lohI to sonalabenanI nasomAM tame mIThI phariyAda karI ke A aMka taiyAra karavAmAM tamane samaya hai doDe che paNa gAMdhI sAhityathI ATalA badhAM vibhUSita ane ocho paDyo, ane tANa paDI, to lyo have eka AkhuM varasa ApyuM, huM 3 jhaboLAyelA haze enI to mane kalpanA paNa nahi. sonalabenane 2016 phebruArInA gAMdhI viSayaka aMka mATe, viSaya-zIrSaka nakkI kuM samajavAnuM mAruM vartuLa moTuM thatuM gayuM. AbhAra narezabhAI. karo. have tame phariyAda na karatA ane ame tamane pharIyAda nahi viSayanI carcA thaI ane sonalabene ekale hAthe badhuM kAma upADI karAvIe evI amane tamArAmAM zraddhA che-A aMka jevI! $ lIdhuM. jI, ekale hAthe ja, mArI koI sahAya nahi. ame ane amArI | dhanavaMta chuM TIme eka sisTama goThavI lIdhI. huM to emanI gAMdhI vAtothI evo 21-1-2015 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSa ahaMkArano aMdhakAra vadhAre kALo hoya che vatano aMtima adhyAya vizeSAMka ka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka kA gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka na gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI 4
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIvI atha pRSTha 8 9 prabuddha jIvana gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 phebruArI 2015 aMtima ' |SAMka ka be bola... Esonala parIkha gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvatano aMtima adhyAyavizeSAMka 5 gAMdhI lagabhaga doDha mahinA pahelA mArA guru narezabhAI vedano phona sAthe kevI rIte sAMkaLavA-kazuM sUjhe nahIM. agharuM lAge tethI gabharAI Avyo, "beTA!" teo mane A rIte ja saMbodhe che. "eka sarasa javAnuM to svabhAvamAM nahIM, paNa viSaya ghaNo virATa che-tene yogya che 5 kAma soMpavuM che tane." ane emaNe mane kahyuM ke temanA muMbaIvAsI rIte mUkavo haze to javAbadArIpUrvaka ane khUba mahenata karavI paDaze huM mitra ane muMbaI jaina yuvaka saMghanA maMtrI DaoN. dhanavaMtabhAI zAha, te barAbara samajAtuM hatuM. ke mahAtmA gAMdhInI puNyatithi nimitte "prabuddha jIvana'no vizeSa aMka manuSyayatna ne IzvarakRpA. aMte mUMjhavaNanuM vAdaLa AcharyuM. adbhuta che te taiyAra karavA mAge che ane "tAre e aMkanuM saMpAdana karavAnuM che." sAtha paNa maLato gayo. pyArelAla, nArAyaNa desAI, mahendra meghANI, ke 9 Avo sarasa paDakAra jhIlavAnuM kone na game? thoDA divasa pachI dhIrubahena paTela, nagInadAsa saMghavI, narezabhAI veda, cunIbhAI vaidya, . DeviDa sAsuna lAyabrerImAM dhanavaMtabhAI ane huM maLyAM. A amArI laoNrDa bhIkhu pArekha, dinakara jozI, yogendra parIkha, nIlama parIkha, yogendra meM pahelI mulAkAta hatI. pArekha, tuSAra gAMdhI, jitendra dave jevA dhuraMdharonI mulAkAta vAcakone A mahAtmA gAMdhI eTale anaMta, akhUTa viSaya. e mahAsAgaramAMthI aMkanA pRSTha para karAvavAnuM zakya banyuM. huM kayAM TIpAM amAre amArI aMjalimAM bharavA? dhanavaMtabhAI bApu eTale Aje A aMka sujJa vAcako sAme mUkAya che. mahAtmA huM huM ane mIrAMbahenanA patronuM navuM pragaTa thayeluM pustaka lAvyA hatA. gAMdhInA jIvananA aMtima tabakkA sAthe saMkaLAyelA bhAratanA ju che 'gAMdhIjInuM adhyAtma' viSaya paNa vicArI joyo. aMte gAMdhI jIvanano bhAgalA, komI hiMsA, svAtaMtrya prApti, mahAtmA gAMdhInA chellA 8 * aMtima adhyAya" e viSaya para pasaMdagInI mahora lAgI. upavAsa, temanI hatyA, hatyArAo para cAlelo kesa-sajA, paNa gAMdhIjI jenuM nAma. emanA jIvanano aMtima tabakko e dezavidezanA mahAnubhAvonI zraddhAMjalio ane vaDApradhAna pada mATe ke huM deza mATe paNa moTI rAjakIya UthalapAthala ane bhayAnaka hiMsAcArano gAMdhIjIe saradAranA bhoge paMDita naherunI karelI pasaMdagI-A hai 3 tabakko hato. aneka vAto, asaMkhya lakhANo, pAravagaranA vicAro, rIte viSayane AvarI levAno yathAzakti yathAmati prayatna karyo che. 4 hai pyArelAlajInuM pUrNAhuti', umAzaMkara jozInuM 'jIvanano kalAdhara', A aMkanI taiyArI daramyAna jIvanane, itihAsanAM pRSThone palaTI ? mahendra meghANInuM "AMsu lUchavA jAuM ', nArAyaNa desAInuM 'mAruM nAkhe evI bhavya ane bhISaNa ghaTanAomAMthI je rIte pasAra thavA 6 jIvana mArI vANI' ane 'jigaranA cIrA', laoNrDa bhIkhu pArekhanuM maLyuM te mAre mana ghaNI moTI prApti che. e taka mane ApavA mATe huM zuM che 'gAMdhI', uSAbahena ThakkaranuM "anDarasTenDiMga gAMdhI', jasTIsa dhanavaMtabhAI tema ja muMbaI jaina yuvaka saMghano jeTalo AbhAra mAnuM hai ke khosalAnuM "dha marDara opha dha mahAtmA', cunIbhAI vaidyanuM "sUraja teTalo ocho che. aMtaranI nisabatathI lekho mokalI ApanAra mitro, * sAme dhULa', nagInadAsa pArekha, vaDIlonuM RNa utAravuM muzkela che. mananI vAta rAmanArAyaNa pAThaka, manubahena muMbaI jaina yuvaka saMghanI kAbela A gAMdhI, kamaLAbahena paTela, ame bALapaNathI jANatA ke mahAtmA gAMdhI amArA pUrvaja che. ane paDyo bola jhIlanArI je azokA guptanA pustako, paNa A vAta atyaMta svAbhAvikatAthI amane kahevAI hatI. moTA TImanA sahakAra vagarato kaMI thAta ke mANasanA vaMzaja hovAnI koI sabhAnatA vagara ame UcharyA ane huM 'kalenTeDa varksa opha mahAtmA ja nahIM. "janmabhUmi'nA taMtrI ane huM potapotAnA bhAge AvelA saMgharSono sAmano karI potAno jIvana 6 gAMdhI', prArthanA pravacano mArA uparI kundanabhAI vyAsanuM 6 mArga AvaDyo tevo kaMDAryo. ame kadI koIne kahevA paNa gayA OM "janmabhUmi'nI cAlu nokarI ane nathI ke ame gAMdhIjInA saMtAno chIe, to temanA nAmano upayoga : protsAhana, dhanavaMtabhAIe pUrNa haiM re rojanI mIrAroDa-carcageTanI karavAnuM to sUjhe ja kyAMthI ? AvA valaNa mATe amane mUrkha kahenArA vizvAsa sAthe ApelI svataMtratA che 5 musApharI sAthe A badhAmAMthI ; ochA nathI. ghaNA to AvIne dayA ya khAI jAya che ke gAMdhI ane kAma karavAnI mokaLAza ane { pasAra thatAM huM hAMphI gaI. , kuTuMbane lAbha letA na AvaDyuM. paNa ame to AvA ja chIe. aTakIza to emane rasto pUchI 2 temAMnI hakIkato evI ke jIva amane amArA AvA hovAno raMja ke pastAvo nathI. AyuSyanA laIza' evI narezabhAInI ja aMdara aMdara khUba valovAyA kare. A tabakke to gorava che. paNa hA, AyuSyanA A tabakke mArAmAM kAyamI bAMhe dharI- sono huM magajamAM vicAronuM ghamasANa gAMdhIjInuM saMtAna hovAnI jarA sabhAnatA jarUra AvI che. e aMtaHkaraNapUrvaka AbhAra mAnI 6 cAle paNa zarU kyAM karavuM, pUruM sabhAnatA mane mAruM satya laI duniyA sAme UbhA rahevAnI zAMta badhuM karanAra-karAvanAra parama- 2 OM kema karavuM, kone kone A aMka tAkAta Ape che, nirbhayatA Ape che. zaktine mastaka namAvuM chuM.* * * gAMdhIjIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAyavizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSa | ekAMta ane ekalatA racanAtmaka ane sarjanAtmaka hoI zake. vatano aMtima adhyAya vizeSAMka kI
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jI A phebruArI 2015 7 prabuddha jIvana gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 7 pRSTha 9 aMtima bhAgalAnuM rAjakAraNa [ mahAtmA gAMdhInA aMgata saciva mahAdevabhAI desAInA putra nArAya desAI gAMdhIjInA AzramamAM ucharyA. pacArika keLavaNI lIdhI nahIM paNa gAMdhI, mahAdevabhAI ane AmavAsIonI jIvaMta keLavI pAmyA. mULabhUta zikSA ane khAdInAM vATa para jIvanabhara kAma karyuM. gAMdhIkathA ane gAMdhI pustako dvArA navI peDhIne gAMdhI abhimukha karavA prayatnazIla nArAyaNa desAInA pustaka 'jigaranA cIrA'mAMthI A prakaraNa taiyAra karAyuM che, je bhAratanA vibhAjananA bhISaNa itihAsa pAchaLa rahelA rAjakAraNa 52 prakAza pheMke che.] all kraaJelterje pops [3] kADhaNu llame tyle loops all dj late tJe pill finay tale Je loops Italic f y lee Hye [996 [3]lc jene pariNAme bhAratanA TukaDA thayA, aMgrejonI 'bhAgalA pADo ne rAjya karo'nI eka kuTila nIti 1957nA baLavA pachIthI ja amalamAM mukAvI zarU thaI hatI. tyAre yuropanA savAso jeTalAM saMsthAnomAM bhArata mukuTama jevuM hatuM. IMglenDanI kula saMpattinA mULamAM bhAratamAMthI DhasaDI lAvelA dhanano siMhaphALo hato. sainAno moTo hisso paNa aMgrejone bhAratamAMthI maLyo hato. vahIvaTa saMbhALI lIdhA bAda aMgrejoe bhAratanI paraMparA badalI aMgrejA zikSaNa lAvyuM jethI ATalA moTA dezano kArabhAra calAvavA mATe temane gulAma mAnasanA bAbuo maLI jAya. bIjI tarapha bhAratanA khuNekhuIthI kAryo mATe vilAyata laI jaI, yaMtro vaDe banato pAko mAla bhAratane vecI bhAratanA gRha udyogonI kamara toDI nAkhI. trIjI ta2pha ramata cAlI 'bhAgalA pADo ne rAjya karo'nI. A khela 1857 thI 1947 sudhI cAlyo. pahelAM hiMduone Teko ApI 'jo baLavo sahaLa thAta to pAchuM mogala musalamAnonuM ja rAjya Avata. tamane zuM maLata ?' jevI uzkeraNIthI muslimone aLakhAmaNA karyA. 1885mAM koMgresanI sthApanA thaI temAM aMgrejI amaladArono hAtha hato. paNa koMgresane saMgaThita thatI joI aMgreja hAkemo coMkyA. alIgaDha muslima yunivarsiTInI sthApanA, temAM ramAtA rAjakAraNanA moTA khela, muslima lIganI sthApanA baMgALanA bhAgalA, morleminTo ane monTegyu censapharDa sudhArAnA nAme baMne komo vacce khodAtI khAIne khilAphata caLavaLa, bhedanIti saphaLa thatI rahI. 37nI cUMTaNI pachI baMne komo vaccenI khAI kadI na purAya tevI virATa thaI gaI mAnI, 1937mAM muslima lIganuM pacIsamuM adhivezana lakhomAM bharAyuM. temAM evA AgajharatAM bhASaNo thayAM ke gAMdhIjI bolyA, 'A to jANe yuddhanI ghoSaNA karatA hoya tevuM lAge che !' pachInA varSamAM lIganI hajAro sabhAo bharAI, 174 zAkhAo khUlI, komI hullaDo thayAM. lIga thoDA prAMtonI peTA cUMTaNIomAM jItI. jo ke vadhu beThako kaoNMgresane ja maLI hatI. aMgrejo e taka jhaDapI. 'lIMganI mAgaNIo bAju para rahI jaze. gAMdhI jIvanano aMtima adhyAca vizeSa E nArAyaNa desAI lokazAhI Avaze to pahelAM je muslima rAja hatuM te nahIM rahe.' lIMge nAro lagAvyo. 'IslAma jokhamamAM che.' 37 thI 46 sudhInA varSomAM lIgano phelAvo kalpanAtIta jhaDape thayo. USAMka jANe ajANe AgamAM thoDuM thI kaoNMgrese paNa pUryuM, tenI miTIMgomAM gavAtuM vaMde mAtaram, rASTrabhASA pracAranI tenI nIti, naI tAlIma - A badhuM 'hiMdu' che kahI lIMga teno virodha karatI . aMgreja sarakAra sIdhI - ADakatarI madada karatI rahI. aMgrejonI sarakArI phAIlomAM evA keTalAya patro che jemAM A badhuM joI saMtoSa vyakta thato hoya, jenA eka hAkema bIjAne salAha Apato hoya ke 'jhINA jevA che tevA, temane sAco, te ApaNA mAsa che' kAraNa ke aMgrejone kaoNMgresanI AjhAdInI mAgaNIne TALavA mATenuM 'laghumatInA hita'nuM bahAnuM jhINA pUruM pADI rahyA hatA. aMgrejo ane jhINAno saMbaMdha 1946-47mAM vadhartA vadhato bhAgIdArI sudhI pahoMcyo. aMgrejonI madadathI jhINA kaoNMgresanI pratiSThA toDanA rahyA, potAnI pratiSThA vadhAratA gayA ne briTIza zAsanane majabUta banAvatA gayA. ane koMgresa ? koMgresa majabUta hatI, paNa tenA para ATha rAjyono vahIvaTa karavAnI javAbadArI hatI, ne lIga pAse kaoNMgresano virodha karavAno ekameva kAryakrama hato. koMgresa samAdhAna, vATAghATanA prayatno karatI. prayatno nikksa jatA. vaLI rAjanaitika kAma jeTaluM dhyAna kaoNMgresa racanAtmaka kAryo para ApI zakI na hatI. jo ApI zakI hota to khAdI, grAmodyoga vagerenA mAdhyamathI lAkho garIba musalamAnone vALI zakAta. lIMga pAse to AvI koI kAryakrama hato nahIM. jo koMgrese khaMtapUrvaka e karyuM hota to muslima AmajanatA tenA tarapha vaLI hota. A tarapha komavAdI hiMdutvavAdI tattvo saMgaThita thatA hatA. sAvarakare 'hiMdutva' pustakamAM lakhyuM ke A dezamAM be rASTra che. eka hiMdu rASTra, bIjuM muslima rASTra ' jhINAe be rASTranI vAta ahIMthI jhIlI hoya tema paNa bane. zuddha vicAranI zakti zabdo karatAM ghaNI vadhAre hoya che *** vanano aMtima adhyAya vizeSAMka vI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAyavizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI * Haj ellate eye [G [3]le i jaj lllale]!e opG3ll
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jI ke | a pRSTha 100 prabuddha jIvana gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 phebruArI 2015 aMtima * hSAMka 5 gAMdhI lAgyo. gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano : ka 1942nA oNgasTamAM gAMdhIjI ane anya netAonI dharapakaDa yuddha nimitte akhabArIsvAtaMtrya para tarApa mArI hatI, tenA virodhamAM ka OM pachI dezamAM hiMsA ane toDaphoDa cAlI. vAIsaroya linalithagoe koMgrese vyaktigata satyAgraha zarU karyo. temAM 23,000 pracAra karyo, "kaoNMgresane lIdhe hiMsA thaI. tene mATe gAMdhI javAbadAra satyAgrahIoe bhAga lIdho. ke che." jo ke gAMdhIjIne jelamAM pUrIne ke temanA viruddha pracAra karIne A vAtAvaraNamAM 'bhAratane je joIe che te badhuM " laIne IMglenDe ? huM vAIsaroya gAMdhIne cUpa rAkhI zake tema na hatuM. gAMdhIjInA AtmAno krisane bhArata mokalyA. laMDanathI temane bhAratamAM kone kone maLavuM huM 6 pokAra koIthI, kazAthI avarodhAya tema na hato. temaNe sarakAra tenI yAdI ApavAmAM AvI hatI, jemAM gAMdhIjInuM nAma na hatuM. 6 OM sAthe patravyavahAra Adaryo: 'jo tame mane hiMsA mATe javAbadAra linalithagoe te ane anya amuka nAma umerAvyAM. 21 mArca, 2 meM TheravavA mAgatA ho to teno jAhera inkAra karavAno mane adhikAra 1942nA divase gAMdhIjIne kripsane maLavA dilhI bolAvAyA. be haiM che. tame mane jelamAMthI na choDavA mAgatA ho to jAhera nivedana kalAka vAto cAlI. te ja vakhate spaSTa pratibhAva Avyo, "A ja, ApavAno mane adhikAra che.' paNa gAMdhIjInA jAhera nivedanane ATaluM ja ApavuM hatuM to dhakko zA mATe khAdho ? vaLatA vimAnamAM A paNa chApavA sarakAra taiyAra na hatI. gAMdhIjI briTana pAsethI iMglenDa cAlyA jAo." koMgrese eka mahino vicArI aMte asaMmati 8 siMgApura, malAyA, brahmadeza paDAvI lenAra jApAnIo sAthe bhaLelA batAvI. lIga, hiMdu mahAsabhA, zIkho badhAe paNa pachI InkAra ? huM che tevo apapracAra paNa koI karyo. gAMdhIjIne cokhkho InkAra huM 6 purAvA vinA aMgrejo karatA hatA. halA Ta karavAmAM be ja kalAka lAgyA 6 AgAkhAna pelesamAM keda | 1946mAM kaoNMgresa pramukha maulAnA AjhAde gAMdhIjIne jaNAvyA jyAre bIjA pakSone mahino * gAMdhIjI, patravyavahAranuM koI vinA ane gAMdhIjInA apekSita dRSTikoNanI viruddha jaIne, pariNAma AvatuM na joI 21 vijhiTiMga briTIza minIsTara sTephorDa kripsa para eka patra lakhyo- kripsa zramika pakSanA, naherunA 8 divasanA upavAsa para utaryA. khAnagI patra-ke pote ane koMgresa bhAratanA bhAgalA karavA saMmata mitra jevA hatA. carcila ane linalithago akaLAyA. "A to che. krise jyAre gAMdhIjIne bolAvyA, gAMdhIjI A patrathI ajANa temanA rUDhicusta paNe hiMdane kazuM 8 rAjakIya blekamela che.' carcile 1 | hatA te joI kripsane khUba navAI lAgI. temaNe gAMdhIjIne e patra ApavAnI dAnata vinA yuddhakALe hai huM kahyuM, 'Doso marato hoya to bhale Apyo. bIjA divase gAMdhIjIe AjhAdane A bAbata pUchyuM tyAre hiMdane bolatuM baMdha karavA kripsane huM du mare." jUThuM bolyA. gAMdhIjI pAse e patra hato, chatAM gAMdhIjI mauna vAparyA hatA. kripsa vilAyata jaI $ rahyA. teo cAlyA gayA pachI gAMdhIjInA sekreTarIe e patranI potAnI niSphaLatAnI javAbadArI je bIjA vizvayuddhano uttarArdha | nakala karI ke bhaviSyamAM kAma Ave gAMdhIjIe temane Thapako Apyo. gAMdhIjI para DhALI. hato. aMgrejo muzkelImAM hatA. nakala phADI nAkhavA ane mULa patra kripsane pAcho ApI devA kahyuM huM temaNe jAhera karyuM ke bhArata | ane maulAnAno vizvAsa jItI na zakyA tevo Aropa potAnI ane maulAnAno vizvAsa jItI na zakyA tevo Aropa potAnI gAMdhIjInI vyAvahArikatA huM mitrarASTro (briTana, amerikA, AdarzavAdI hatI jyAre 3 cIna)nA paDakhe rahI laDaze. | svAtaMtryaprApti pachI teo cha mahinA paNa na jIvyA. A| saradArano AdarzavAda vyavahAra 6 gAMdhIjI koMgresanA pratinidhi | gALAmAM moTo bhAga hiMsAne zamAvavAmAM gayo. bAkInA vakhatamAM hato. A bheda chatAM baMne gADha huM tarIke linalithagone maLyA. | teo bhAratane majabUta karavA ane rASTra tarIke tenuM bhaviSya ghaDavA mitro mitro hatA. chellA kALamAM A zuM che "IMglenDa yuddhamAM joDAvA aMgeno | vize vicAratA. teo vaDApradhAna naherune salAha ApatA, cAratA. teo vaDApradhAna naherane salAha ApatA.| bheda ghaNA pramANamAM pragaTa te udde za jAhera kare. jo te | virodhIothI temanuM rakSaNa karatA ane kahetA ke javAharane rASTrana| thayo-jAheramAM paNa- ane ke 7 mAnavajAtane saramukhatyAranI | ghaDatara karavA do. koMgresanuM rUpAMtara sevaka saMghamAM karavAnI temanI vijJasaMtoSIo sAcI-khoTI gulAmImAMthI bacAvavA yuddha IcchA hatI, je racanAtmaka kAryo para bhAra mUkI grAmavikAsa kare, vAto o upajAvatA thayA. caDavAnuM hoya to pachI hidane | sarakAra para cAMpatI najara rAkhe ane anyAya thAya to satyAgraha matabheda chatAM saradAranI gAMdhI huM 8 AjhAda kare.' sarakAre sAMbhaLyuM kare. temanI A IcchA phaLIbhUta thaI nahIM. pratyenI bhakti ane gAMdhIno ke 3 nahIM. AnA virodhamAM AThe laoNrDa bhIkhu pArekha saradAra parano vizvAsa aDIkhama 6 $ prAMtanA koMgresI pradhAna maMDaLoe ('gAMdhI' pustakamAMthI) | ane akabaMdha hatA. ke rAjInAmAM ApyAM. aMgrejoe mAunTabeTane bhAgalAnI vAta gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSa je viparIta saMjogomAM sthira rahe te ja sAcI zraddhA. vatano aMtima adhyAya vizeSAMka * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 6 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI na ja ' " 4' | jIta para mukyA.
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIv all kraaJeltekJe loops [3] kaDhaNuM ke ty!e plG ||3|| dj ave ty!e lGJlle j title ty!e lops [kale f y late HNu!e loops [3]lc A phebruArI 2015 naheru, saradAra ane jhINA sAthe ja karI hatI. zarUAtamAM A muddo gAMdhIjI sAthe paNa carcAyo. bhAgalA TALavA gAMdhIjIe nava muddAnI yojanA mUkI, jemAM mAunTabeTane pahelAM to ghoDo rasa batAvyo, paNa koMgresa kArobArIno A yojanAne pUro Teko na hato te jANyA pachI temaNe rasa levAnuM baMdha karI dIdhuM. bhAgalA paDatA hoya to paDavA Ine vahelI take sattA sameTI levI e mAunTabeTanano udeza hato. temaNe gAMdhIjInI yojanA para carcA ja thavA dIdhI nahIM. gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 7 pRSTha 11 aMtima anekAvavAda * mahAvIra janakalyANaka prasaMge tA. 16-3-2015no 'prabuddha jIvanano viziSTha eka uparokta zIrSakathI prakAzita thaze. | mAnya na hatuM. * anekAntavAdanA vividha pAsAonuM vidvAna mahAnubhAvo saraLa bhASAmAM potAnuM ciMtana prastuta karaze. * A viziSTha aMkanuM saMpAdana karaze matabena nANAvaTI kaoNlejanA gujarAtI vibhAganA adhyakSA, jaina dharma ane gujarAtI sAhityanA abhyAsI DaoN. sejalabahena zAha gAMdhI jIvanano aMtima adhyAca vizeSa prabuddha jIvana A samagra aMkanA saujanyadAtA che* jJAnaprotsAhaka zrImatI indumati esa. vasA prabhAvanA mATe potAne icchita nakalono orDara zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanI oNphisamAM lakhAvavA vinaMtI. * aMkanI kiMmata rUA. 6ay * jJAna ArAdhanA jJAnakarmanuM upArjana che. * vastu karatAM vAMcananI bheTa ciraMjIva ane preraka che. vibhAjana ne svataMtratAnI vAtothI gAMdhIjIne dU2 ja rAkhyA. saradAra ane naherue paNa mana manAvyuM rAkhyuM ke gAMdhIjI dUra che, chellI ghaTanAonA saMparkamAM nathI, temane carcAomAM meLavavAno kaI artha nathI kaoNMgresa kArobArIe bhAgalAno svIkAra karyo e khabara gAMdhIjIne maLyA tyAre te noAkhalI-bihAranA komI dAvAnaLane ThAravA ghUmI rahyA hatA. temane jANIne AMcako lAgyo. tarata naheru ane saradArane patro lakhyA. naherue javAba na Apyo, saradAre lakhyuM, 'Apa dUra hatA, paNa je thayuM che te vicArapUrvaka thayuM che. gAMdhIjI AghAta pacAvI gayA ane paristhiti svIkArI, paNa mAunTabeTanane kahyuM ke vasatInI pherabadalI karazo nahIM. ke tenAthI lohInI nadIo vaheze. saradAra ane naherune paNa jokhamano aMdAja hato, paNa temane lAgatuM hatuM ke pahoMcI vaLAze. gAMdhIjIe e paNa kahyuM ke bhAgalAnI prakriyAmAM aMgrejo vacce na pIvA joIe. baMne dezonA netAo USAMka maLIne chevaTanA nirNaya che. jhaukA ke kaoNMgresI netAone paNa A ahiMsA ke pujArI / re mAlama meM cita che prAmAM mAM samayane ahiMsA ve punArI, zo meM haiM to nA~vAte| mere gAMdhI, jamI vAloM ne terI kadra jaba kama kI, 30Ara te gaye tuphaLo gamI se AsamAMvAle kasI o mAra DAlA nisane sara OMve Ti sava , na kyAM cairata te sara nIvA vAre hindostAnAne navA hoM se ter AMsu ne tAva go pADuM, re zora meM moM te OM OMbAM bAne jha para navA mAttama hai nA para dhUma ke TanI, narA mI hai. meM teno vA para vAste puttvatA dhUma se maMnita pe draDhatA jAravAM sapanA, agara duzmana na hote AravAM te jAravAMvAle amara guna ga chete bA ke karavAvALuM yunenA phe nanIra ava jauna maganUmo jI riyAe~, mAM tera tAM nAyo ana o punAvAste [D] naz2Ira hai vibhUtimAna vyakti potAnA tejane kAraNe amara thaI jAya che. *** jamInanI zastronI sainthanI, milakatanI vaheMcaNI mATe kamiTIo beThI. uttara bhArata komI dAvAnaLamAM bhaDake baLavA lAgyuM. vaheMcAyelI bhUminA baMne TukaDAo parathI moTI moTI vaNajhAro cAlatI hatI. senA khaseDAI. tenA be bhAga paDyA je ekameka sAme laDavAnA hatA. 1947 ogasTamAM aMgrejo baLatuM ghara kRSNArpaNa karI gayA. baMne dezonA seMkaDo dezI rajavADAno prazna Ubho hato. vahIvaTa kevI rIte calAvavI e ja moTo prazna hato. na netAo taiyAra hatA, na adhikArIo, je adhikArIone vahIvaTa soMpAyo te aMgrejonA dhArAdho2No mujaba taiyAra thayelA hatA. jIsaile HJe A dhamAlamAM prajA vIsarAI gaI hatI. bhAgalA, kApAkApI, visthApana ane yAtanAo jene sahevAnA AvyA, te prajAne pUchIne koI nirNaya levAyA na hatA. ane A ArAjakatAmAM khovAI gaI eka moTA krAMtikArI parivartananI taka paNa. te vakhate niSThAvAna, vicA2vAna loko ghaNA hatA. parivartananI bhUmi paNa taiyAra hatI. teo jo moTAM pagalAM leta to prajA temanI pAchaLa jAta. paNa A taka gaI. pradhAno, briTIza amaladAro jevuM vaibhavI jIvana jIvatA rahyA. lokothI dUra thatA gayA. gAMdhIjInI vedanAnuM eka kAraNa A pakSa hatuM. teo kahetA ke sAduM jIvana jIvo. lokonA pratinidhi cho to lokonI vacce raho. temanuM koI sAMbhaLatuM nahIM.* * (sekzana H sonala parIkha vanano aMtima adhyAya vizeSAMka [adj ellate Kyle piG [3]Ic
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIruM atha pRSTha 120 prabuddha jIvana gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 phebruArI 2015 aMtima SAMka 5 mArI sAthe koI nathI!" | u dinakara joSI 1 dinakara joSI * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka ka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka F gAMdhI jIvanano aMtima adhyAyavizeSAMka 4 gAMdhI OM [ lekhaka, saMpAdaka, anuvAdaka dinakara jozIe 150 pustakonuM sarjana karyuM che, jemAM 43 navalakathA, ane 12 vArtA saMgrahano samAveza thAya che. mahAtmA gAMdhI, jhINA, TAgora, narmada ane saradAra paTelanA caritrakAra dinakarabhAIe gujarAtI sAhitya bIjI bhASAomAM jAya te hetuthI 2005mAM gujarAtI sAhitya pratiSThAna TrasTa zarU karyuM che. temanI navalakathA "prakAzano paDachAyo' mahAtmA gAMdhI ane temanA putra harilAlanA saMgharSa para AdhArita che. prastuta lekha temanI 'cakrathI carakhA sudhI' navalakathAno aMza che, jemAM dvApara yuganA mohana (bhagavAna kRSaNa) ane kaliyuganA mohana (mahAtmA gAMdhI)nA aMtima samayanuM tulanAtmaka citraNa che. ] ? gAMdhIjInA samagra jIvanano abhyAsa karIe tyAre eka vAta evuM adbhuta sAmya che. mahAyuddha pachI chellAM chatrIsa varSo kRSNa huM UDIne AMkhe vaLage che. dezanA svAtaMtrya karatAM paNa komI ekya dvArakAmAM lagabhaga ekAMkI ane uvekhAyelI avasthAmAM rahyA che. hai gAMdhIjIne mana vadhu mahattvanuM hatuM. potAnA A parama uddezamAM yAdava Aptajano sUrA ane suMdarI vacce vivekabhAna bhUlIne DUbI 3 gAMdhIjI saphaLa na thayA. komI ekatAnA bhoge dezane svarAjya maLyuM. gayA hatA ane AsapAsano kalaha vadhato jato hato. kuSNa A 3 6 dezanA moTA bhAganA musalamAnoe vibhAjananuM samarthana karyuM. jotA hatA paNa rokI zakyA nathI. kRSNa jevA yugapuruSanAM saMtAnoe huM 1946nI vacagALAnI sarakAramAM saradAra tathA javAharalAla jevA peTe tAMsaLI bAMdhIne devarSi nArada vagerenI mazkarI karI ane phaLasvarUpe ju netAo paNa taMga AvIne gAMdhIjIne jANa suddhAM karyA vinA vibhAjana zApita thayA. kRSNa dvArakAmAM madyaniSedha dAkhala to karAvyo paNa che mATe saMmati ApI dIdhI. eno amala karAvI zakyA nahi. A sahu svajanoe kRSNanI najara pheM cha mArA mRtyu pachI ja dezanuM vibhAjana thaze evuM kahenArA gAMdhIjIe cUkAvIne madyapAna, dhUta vagere durguNone mokaLuM medAna ApyuM ane te huM vibhAjana saheje ja svIkArI lIdhuM. vibhAjananA virodhIoe tyAre kRSNa A jANatA hovA chatAM lAcAra banI gayA. chelle, A svajano che zuM gAMdhIjIne kahyuM paNa kharuM: "bApu! A mudde tame upavAsa kema nathI kRSNanI najara sAme ja paraspara laDyA, gAMDAtura thaIne parasparane ; karatA?' atyaMta hatAzAthI tyAre emaNe uttara vALelo: "have bacakAM bharyA ane parasparano nAza karyo. A badhuM chatI AMkhe joI haiM OM konI sAme upavAsa karuM? mArI sAthe koI nathI." rahelA kRSNane eka pazu samajIne koI pAradhie vIMdhI nAkhyA. huM hiMdu ane muslima baMne eka ja prajA che evo gAMdhIjIno gAMdhInAM aMtima varSo paNa AvAM ja duHkhamaya rahyAM. je gAMdhIe ju @ jIvanamaMtra vahevArika satya UNo Utaryo hato. jhINAno dvirASTra- svarAjanuM nAva kAMThe lAvI dIdhuM hatuM e gAMdhIne emanA Aptajana che te siddhAMta tatparato yathArtha Tharyo hato. kALAMtare jhINA paNa khoTA jevA javAhara, saradAra ke maulAnA AjhAda A sahue eka yA ke cha TharyA ane dharmanA nAme racAyelA pAkistAnanA paNa be TukaDA thaI bIjA prakAre chetaryA ja che. gAMdhI dezanA vibhAjananI viruddha hatA ? huM gayA. paNa AnI sAme pratiprazna paNa uThAvI zakAya ema che ke eTale emane lagabhaga aMdhArAmAM rAkhIne A sarvocca netAgIrIe uM huM dvirASTrano asvIkAra karanArA gAMdhIjInI vAta ApaNe A sADAcha vAIsaroya lorDa mAunTabeTana sAthe kulaDImAM goLa bhAMgI nAkhyo. ke dAyakA jeTalA samayamAM yathArtha TheravI che kharI? potAne ekaso dasa je gAMdhI karoDo dezavAsIone potAnI sAthe rAkhI zakatA hatA, che 8 TakA sekyulara kahevaDavato ekeya buddhijIvI chAtI ThokIne A praznano jarUra paDye sAmA pravAhe tarIne paNa pravAhanuM vaheNa badalI nAkhatA 6 huM uttara hakAramAM ApI zake ema che? hatA e gAMdhI lAcAra thaI gayA. dezanA moTAbhAganA hiMduoe 9 kRSNathI mAMDIne gAMdhIjI sudhI aneka vibhUtioe potAnA kahyuM - 'gAMdhI muslima taraphI che.' e ja rIte dezanA moTAbhAganA di jIvanaAdarzo vahevAramAM mUkavA atyaMta niSThApUrvaka mathAmaNo karI musamalAnoe kahyuM - "gAMdhI ja pAkistAnanI racanAnA virodhI ? zuM che. emanA jIvanakALa daramiyAna koIneya saphaLatA maLI hoya evuM che. ATaluM adhUruM hoya ema gAMdhI atyaMta hatAza avasthAmAM, Na huM kahI zakAya ema nathI. gAMdhIjI paNa pUrA saphaLa thayA che evuM na kRSNanI jema ja Tagara Tagara joI rahyA ane kalakattA hoya ke huM zuM kahevAya. Ama chatAM A yugapuruSo niSphaLa gayA che evuM kahevAmAM noAkhalI, amRtasara hoya ke lAhora, sarvatra svajanone paraspara OM zANapaNa nathI. mANasajAte A yugapuruSonAM vANI ane vartana raheMsI nAkhatA joI rahyA ane A dRzya pUruM thAya e pahelAM ja eka ? 8 pAse jaIne potAnA astitvane bacAvI lIdhA sivAya bIjo koI hatyArAnI goLIe emane vIMdhI nAkhyA! huM mArga nathI. je kRSNanA deha upara janmathI ja jeNe vAraMvAra humalA karyA hatA huM zrIkRSNa ane gAMdhI baMnnenA aMtima varSomAM UDIne AMkhe vaLage ane chatAM kRSNano vALa suddhAM vAMko thayo nahoto e kRSNa upara 6 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSa 1 Tenane calAvanAra zakti hIsala nathI varALa che. vatano aMtima adhyAya viroSAMka 6 * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 6 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI na
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIvI phebruArI 2015 0 prabuddha jIvana * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 pRSTha 13 aMtima 5 hSAMka ka gAMdhI adhyAya viroSaka Y= gAMdhI jIvanano ke ahIM nibiDa aMdhakAra vacce mRtyue je AkramaNa karyuM e mahAkALa ATaluM adhUruM hoya ema, deza Akho jANe vibhAjana karIne 5 huM keTalo nirmama che eno ja saMketa che. samagra kuLane paravArI cUkelA paNa svAtaMtrya meLavI levA adhIro thayo hato. gAMdhIno jamaNo ane huM 3 kRSNa azvattha vRkSanI chAyA heThaLa eka AdivAsI zikArInA tIrano DAbo hAtha gaNAtA saradAra ane javAhara suddhAM, gAMdhInI marajI = OM bhoga banyA. koI prakAMDa dhanurdhara ke pracaMDa yoddhAnA hAthe A zastraghAta viruddha ane kaMIka aMze gAMdhIjIne jANa na thAya evI guptatAthI huM nahoto thayo. aMdhakAranA oLA heThaLa, pazunA mAMsanI zodhamAM vibhAjana mATe taiyAra thaI cUkyA hatA. gAMdhIe jyAre A jANyuM huM 6 nIkaLelA eka vanavAsI bhIle kRSNane vRkSa heThaLa beTheluM pazu samajIne tyAre emane kevI kaLa caDI gaI haze e kalpanA karavI agharI nathI. 6 meM eno ghAta karyo ! yugAMtaro sudhI je karmo avismaraNIya rahevAM sarjAyAM vAIsaraoNya mAunTabeTane jyAre gAMdhIne kahyuM ke vibhAjananA mudde haiM je hatAM e karmonA kartAno Ama vilaya thayo! tamArA sAthIo paNa have tamArI sAthe nathI tyAre gAMdhIe vaLato ? | gAMdhInA jIvananAM pAchalAM varSo paNa AvI ja eka karuNAMtikA javAba vALelo ke evuM hoya to paNa deza mArI sAthe che. haiM che. 1942nA oNgasTa mahinAmAM hiMda choDonuM raNaziMgu phUMkyA paNa A gaNatarImAMya gAMdhI khoTA paDyA. thoDA ja samayamAM huM pachI emanI dharapakaDa thaI tyAre gAMdhI aDIkhama yoddhA hatA paNa me emane pratIti thaI gaI ke deza paNa emanI sAthe nahoto. hiMduo 8 1944mAM jyAre e jelamAMthI chUTyA tyAre paristhiti sAvesAva ane musalamAno kyAreya sAthe rahI zake nahi e jhINAno siddhAMta huM badalAI cUkI hatI. chellAM paccIsa varasathI emano jamaNo hAtha vijayI nIvaDyo hato. musalamAnone potAnI alaga mAtRbhUmi 6 banIne rahelA mahAdevabhAI ane chellA sADA cha dAyakAthI emano joItI hatI ane thAkelA hiMduone emanAthI chuTakAro meLavIne 6 hai paDachAyo banIne rahelA kasturabAe jelamAM ja chellA zvAsa lIdhA kAyamI zAMti joItI hatI. gAMdhI ekalA paDI gayA. vibhAjananA OM hatA. gAMdhIjI jelamAM gayA tyAre A baMne sAthIo emanI zakti virodhamAM sarahadanA gAMdhI bAdazAha khAna temanI joDe hatA. bAdazAha hai * banIne emanI sAthe hatA paNa jyAre jelamukta thayA tyAre gAMdhI khAna, jemanI sAta peDhIe jarUra paDye zatruonAM mastako utArI huM zaktivihoNA thaI cUkyA hatA. levAnuM zIkhavyuM hatuM e bAdazAha khAna koMgresa kArobArInI sabhAmAM huM = mahAdevabhAI ane kastUrabA, baMnenA mRtyune to gAMdhIe prakRti AMsu sAratA rahyA ane asahAya gAMdhI jotA rahyA! OM sahaja tarIke svIkArIne eno manomana svIkAra karI lIdho hato ane gAMdhI jotA ja rahyA. deza Akho gAMDotura thaI cUkyo huM paNa e pachI bahAranI duniyAmAM chellAM traNa varasamAM je banyuM e hato. noAkhalI, bihAra, paMjAba ane dilhI... jeo gaIkAle huM 6 kadAca emanA mATe asahya hatuM. je siddhAMto ke je Adarzo mATe paDozIo hatA e sahu Aje zatru banyA. bhayaMkara avizvAsa ane 6 OM emaNe AjIvana potAnA prANane hoDamAM mUkyA hatA e badhA ja aNagamAnI khAIo khedAI cUkI hatI. gAMdhInI najara sAme ja A IM meM siddhAMto ane Adarzo emanI najara sAme ja emanA sAthIo ane khAIomAM AbAlavRddha, strI-puruSa sahunA mRtadehono Dhagalo thato * dezavAsIo bhaDabhaDa saLagAvI rahyA hatA. eka sAMdhe tyAM tera tUTe rahyo ! je rIte kRSNa jotA rahyA ane yAdava parivAre paraspano nAza huM evI atyaMta viSama paristhiti cAreya bAju pharI vaLI hatI. komavAde karyo ema ahIM gAMdhI jotA rahyA ane lAkho dezavAsIo parasparanA 2 mAjhA mUkI hatI ane deza Akho madya pIdhelA yAdavonI jema lohI cUsavA mAMDyA. gAMdhInuM satya atyaMta kurupa thaI gayuM ane 2 parasparanA saMhAramAM UMDo ane vadhu UMDo UtarI rahyo hato. hiMduo emanI ahiMsA maraNa pathArIe paDI. huM mAnatA hatA ke gAMdhI akAraNa ja musamalAnonI tarapheNa kare che gAMdhIjI vibhAjananA virodhI hatA ane koMgresanA moTA bhAganA huM 6 ane emanA A pakSapAtI valaNane kAraNe ja pAkistAnanI mAgaNI emanA sAthIo vibhAjananA taraphadAra thaI cUkyA hatA. bhUtakALamAM 6 baLavattara banatI hatI tathA mahaMmada alI jhINA divase divase vadhu potAnI dhAraNAno svIkAra karAvavA mATe gAMdhIjI avAnaravAra OM re ne vadhu mAthe caDI rahyA hatA. AnA pariNAme hiMduono eka vizALa upavAsanuM zastra ugAmatA. vibhAjanano virodha karavA mATe paNa ? * varga gAMdhInI virUddha thayo hato. sAmA pakSe musalamAno evuM gaLA emaNe upavAsano Asaro kema na lIdho evA praznanA uttaramAM emaNe 8 sudhI mAnatA hatA ke pAkistAnanI racanAne ADe mAtra gAMdhI ja kahyuM che-"have mAre konI sAme laDavuM ane zAne arthe ?' emanA A che 3 Ave che. gAMdhI vibhAjananI viruddha hatA ane deza koIpaNa bhoge zabdomAM asIma ekalatAnA ja darzana thAya che--jANe arjunano ja 3 je akhaMDa ja rahevo joIe evI emanI dRDha mAnyatA hatI. emanA A viSAda! huM A Agrahane kAraNe musalamAnomAM gAMdhIjI apriya banyA hatA. A samayagALAmAM ja azoka mahetA ane aruNA asaphaalI 6 6 A divaso daramiyAna emane roje roja maLatA seMkaDo patromAMthI jevA samAjavAdI yuvAno sAthenI carcAmAM gAMdhIjIe potAnI hatAzA 6 OM paMcANuM TakA emano virodha karatA ane emane vakhoDI kADhatA hatA. A zabdomAM vyakta karI che - "nA. tame mArI sAthe nathI. koMgresa gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka na gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI gAMdhI jIvanano aMtima adhyAca vize anAsakti kaThaNa sAdhanA che, paNa te karavI jarUrI che. vitato aMtima adhyAya vizeSAMka
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jI ke | a pRSTha 140 prabuddha jIvana gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 phebruArI 2015 aMtima * hSAMka 5 gAMdhI che paNa mArI sAthe nathI. eTale mAre to ekale hAthe ja mAruM kAma phelAya evuM kazuMka tamAre karavuM joIe. AvuM zI rIte thaI zake 5 huM karavAnuM rahe che." evI karIappAnI pRcchAnA javAbamAM emaNe kahyuM ke Aje to mane anya eka sahakAryakartAne lakhelA patramAM emaNe potAnuM aMtara enI khabara nathI paNa huM eno javAba zodhI rahyo chuM. 5 A zabdomAM ThAlavyuM che - "Aje mAruM koNa sAMbhaLe che?' ane kRSNanI jema ja, je gAMdhI laDAInA atyaMta kaparA tabakkAo huM mahAbhAratanA sarjaka vyAsanI ja manovyathA - na zakRti che- vacce paNa saMkhyAbaMdha humalAo pachI mRtyunA moDhAmAMthI ugarI huM zuM jANe ahIM paDaghAtI hoya ema lAge che. gayA hatA e ja gAMdhI emanA potAnA eka svajananA hAthe ja 6 che emanI A ahiMsA AjhAdI pachI tarata ja pharI ekavAra kasoTIe goLIothI vIMdhAI gayA. gAMdhInA kuTuMbamAM have, mAtra emanAM = paNa caDI. pAkistAne kAzmIra upara AkramaNa karyuM ane A AkramaNa cAra saMtAno ane e cAra saMtAnonA saMtAno ja mAtra nahotA. paNa sAme kAzmIranuM rakSaNa hiMdI sainyoe vaLatAM zastro upADIne ja gAMdhI keTaleka aMze have vizvapuruSa banI cUkyA hatA. Akho hiMdustAna huM karavuM paDyuM. khuda gAMdhIe kAzmIra morace laDavA jaI rahelA ane avizvAsanA pAyA upara pedA thayeluM pAkistAna suddhAM emano ke senApatine AzIrvAda ApyA. bIjA vizvayuddha vakhate nAjhI ke parivAra hato. AvA eka parivArajane ja emanI jIvanayAtrA samApta $ phAsIvAdI daLono sAmano ahiMsAthI karavAnI ebIsInIyA, karI nAkhI. * * * cekoslovekiyA ke anya dezone salAha ApanArA gAMdhIe kAzmIramAM 'cakrathI carakhA' sudhI pustakanA eka prakaraNano aMza. huM zuM to hiMdI sainyone zastro dvArA vijaya prApta karavAnA ja AzIrvAda 102/e, pArka evanyu, ema. jI. roDa, dahANukaravADI, ApyA. joke Ama karatI vakhate hiMdI sainyanA sarasenApati janarala kAMdivalI (vesTa), muMbaI-400 067. karIappAne emaNe kahyuM che ke lazkarI daLomAM ahiMsAnI bhAvanA mobAIla : 09969516745. trIsamI jAnyuArI 1948- mAruM saMsmaraNa || uSAbahena trivedI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvatano aMtima adhyAyavizeSAMka 5 gAMdhI : * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 6 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI na muMbaImAM ja janmelA ane ucharelA uSAbahena trivedInA pitA pinAkIna trivedI zAMti niketanamAM TAgoranA vidyArthI hatA, temanA paga pAse besI ravIndrasaMgIta zIkhelA. vinobA sAthe bhUdAna yAtrAmAM ane mahAtmA gAMdhI sAthe dAMDI kUcamAM zAmela hatA. uSAbahena muMbaInI vilsana kaoNlejamAM aMgrejI sAhitya sAthe grejyueTa thayA. ane 1944thI 1998 sudhI gAMdhIsaMsthA maNibhavananI lAyabrerImAM sevA ApI. tenAM saMsmaraNo temaNe "mAya phTiI yarsa remInIsensIjha oNpha maNibhavana' pustakamAM AlekhyAM che. mArI uMmara tyAre 13 varSanI. mArA pitA pinAkInabhAIe bApu gayA, bApu gayA, bApu gayA. kahyuM, 'jA nIce jaIne pAna (nAgaravelanAM) laI Ava.' huM nIce jatA rahyA, jatA rahyA, jatA rahyA. pAna levA gaI ne doDatI pAna lIdhA vagara ja pAchI AvI. ghera mAro nAno bhAI devakumAra je sarasa kAvyo lakhe che te Aje AvIne kahyuM, "kAkA, jaladI reDiyo mUko. gAMdhIjIne goLI vAgI paNa mane cIDave che-moTI bahena, 'bApu gayA, bApu gayA, bApu che.' pitAjIe ekadama mane dhamakAvIne kahyuM, "zuM game tema bole gayA!' che?' tyAre meM kahyuM, 'kAkA, sAcuM kahuM chuM, tame reDiyo mUkI juo.' agnidAha vakhate gharanA badhA sabhyo codhAra AMsue raDatAM | basa, tyAra pachI to badhAe cUpacApa, gamagIna, eka zabda hatAM. gharamAM koIne kaMI sUjha na paDe. koI reDiyo AgaLathI khase re ? paNa bolyA vagara kAna mAMDIne reDiyo sAMbhaLyA karyo. gAMdhIjIne ja nahIM-jANe ke hRdayamAMthI kaMIka jhUMTavAI gayuM hoya ne evuM lAgatuM agnidAha dIdhA sudhI gharamAM cUlo paNa saLagyo nahIM. mArA sAsue hatuM. paMDita naheranuM bhASaNa 'dha lAITa hejha gona' hajI paNa mArA paNa te vakhate agnidAha sudhI upavAsa rAkhyo hato tema kahetA kAnamAM guMje che. pachI to meM muMbaI yunivarsiTImAM lAyabrerI hatA. mArA sasarA varSo sudhI sAbaramatI AzramamAM rahetA hatA. sAyansano kaoNrsa karyo. tyArabAda tarata ja 1958thI gAMdhIjInA amArA gharamAM pitAjI ane ame badhA paNa satata rAmadhUna "maNibhavana'mAM varSo gALyAM, teno vizeSa AnaMda che. Aje paNa gAtA rahyA. mane kaMI kavitA lakhavAmAM bahu hathoTI nahIM, chatAM "maNibhavana'nA TrasTImaMDaLamAM bane teTalI sevA ApuM chuM. aMtaranA bhAva vyakta karatA lakhyuM, gAMdhI jIvatato aMtima adhyAya vizeSa jIvavA ane maravAnI kalA jANe te sAco satyAgrahI. vanano aMtima adhyAya vizeSAMka 6
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIva a phebruArI 2015 0 prabuddha jIvana * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 2 pRSTha 15 aMtimAM 5 hSAMka ka koMgresa ane gAMdhIe pAkistAnane Teko Apyo hato? gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvatano aMtima adhyAyavizeSAMka 5 gAMdhI gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka " TcunIbhAI vaidha. [ svAtaMtrya senAnI, agragaNya gAMdhIjana ane bhUmi adhikAranA laDavaiyA cunIbhAI vaidya 1975nI kaTokaTI sAmenI laDatanA paNa agraNI senAnI hatA, ane tene mATe kArAvAsa bhogavyo hato. vinobAnI bhUdAna caLavaLamAM varSo sudhI sakriya hatA. kisAnono adhikAra, duSkALa rAhata ane siMcAI prakalpo temanAM khAsa kSetro hatAM. temanA pustaka "esesInezana opha gAMdhI : phekTasa enDa pholsahUDa'no agiyAra bhASAmAM anuvAda thayo che. prastuta lekha ane A aMkamAMnA temanA anya lekha A pustakamAMthI ja levAmAM AvyA che. ]. hiTalaranA sAthIomAM eka jabaro jaNa nAme gobelsa hato. sApha sApha cetavaNI ApI hatI ke ApelI samaya maryAdAmAM nIveDo re huM eno siddhAMta hato ke game tevuM juThANuM hoya teno vAMdho nahIM, paNa lAvo nahIM to ame (aMgrejo) jevI sthiti haze tevI sthitimAM huM ene satata raTyA ja karo to loko chevaTe ene sAcuM mAnatA thaI mUkIne cAlyA jazuM. eno artha e thayo ke nAnAM nAnAM ane moTA zuM huM jaze. je hinduvAdI rAjakAraNIone game te rIte potAno rAjakIya maLI lagabhaga sAtaso jeTalAM rajavADAM AjhAda thaI jaze. kevaLa hai EUR roTalo zekI levo hato, cUMTaNIo jItavI hatI emaNe khUba ja hiMdu musalamAna vacce ja nahIM, rajavADAMo vacce paNa kApAkApI re meM sAtatyapUrvaka vyavasthita ane dezavyApI stara para A jUThANuM varaso cAlaze. Ama eka bhayaMkara arAjakatAnI sthiti UbhI thavAnI hai sudhI calAvyuM, loka bhoLavAyuM ane eno lAbha pelA lokone maLyo. saMbhAvanA rASTranA netAo sAme UbhI thaI gaI. tevA saMjogomAM nahIM to, dezanI AjhAdInI laDatamAM jemano eka Tako paNa phALo koMgresa adham tyajati paMDitAnA nyAye mAnI gaI. huM nahoto tevA loko rAjyomAM ne dezamAM UMce Asane hoya! gAMdhIjIne A vAtanI khabara paDI tyAre emane lAgyuM ke emane ? jyAM sudhI koMgresa ane gAMdhIjIne lAge vaLage che tyAM sudhI cheha devAyo che. paNa e AghAtanI kaLa vaLyA bAda e paNa samajAyuM ; re aneka ghaTanAo itihAsane pAne noMdhAyelI che. eka prasaMga juo. ke e pote eTale koNa? emanI potAnI eka jaNanI IcchAnuM re huM laoNrDa vAvele jinnAne musalamAnonA pratinidhi tarIke ane gAMdhIjIne keTaluM mahattva? e hatotsAha thaI "he bhagavAna mane uThAvI le'nI hai daM hiMduonA pratinidhi tarIke carcA karavA bolAvyA. gAMdhIjI emanI bhAvanAmAM ane bhASAmAM bolavA mAMDyA ane, sAva bhAMgI paDyAnI 6 hai cAlAkIne kaLI gayA, emaNe kahyuM ke jillAne muslima lIganA (tamAma hAlatamAM sUjhe eTaluM zAMti sthApanAnuM kAma karatA rahyA. che musalamAno nahIM) pratinidhi tarIke ane maulAnA abula kalAma kyAMya sudhI gAMdhIjInuM mana mAnatuM ja nahotuM. emaNe to chelle re * AjhAdane koMgresanA pratinidhi tarIke bolAvIne vAta karo. sthiti eTalI hade sUcavyuM ke jinnAne dezanA vaDApradhAna banAvI aMgrejo ke ke e thaI ke vaoNvelanI DAbe paNa musalamAna ane jamaNe paNa musalamAna. deza choDI cAlyA jAya. paNa mAunTabeTanane, ane emanI vAtanA 9 be koma, be rASTranI vAta to kyAMya sudhI koMgrese nahotI ja mAnI. prabhAvamAM AvI gayelI koMgresane have gAMdhIjInI vAta avyavahAru che che ane, gAMdhIjI? emaNe to eTale sudhI kahyuM hatuM ke pAkistAna to lAgavA mAMDI hatI. huM mArA maDadA para thaIne racAya to bhale. chevaTe emaNe gAMdhIjIne paDatA mUkIne ja nirNaya lIdho - bhale zuM paNa jinnA bhAratanA muslimone gumarAha karI zakyA hatA. sAme pAkistAna thatuM! e mATe pahelAM paMDita naheru ane saradAra paTela 6 rASTravAdI muslimo paNa sArI saMkhyAmAM hatA, jhAkIra husena, mAunTabeTana vagerenI sAthenI carcAmAM potAnI saMmati ApI cUkyA hai ? maulAnA AjhAda, bihAranA pro. abdula bArI, raphI ahamada kaDavAI bAda ja gAMdhIjIne khabara apAI hatI. Ama chatAM eka vIra kheladila jai ane sauthI upara to northa vesTa phranTIyara provInsamAM abdula gaphArakhAM mitranI jema e potAnA sAthIone paDakhe khaDA thaI gayA. e che vagere pAkistAnanI racanAnA virodhI rahyA hatA. paraMtu jinnA ane samajI gayA hatA ke dezamAM je paristhiti hatI temAM koMgresanI zakti che 3 emanA sAthIonI uzkeraNIthI bhAratabharamAM varNavI na zakAya evI toDI nAkhavAthI dezane kalpI na zakAya tevuM nukasAna thaze. dezane 3 hai taMgadilI ane khUnAmarakI cAlI. saMbhALI zake tevI bIjI koI tAkAta tyAre dezamAM nahotI. huM bIjI bAju, dezanA stara para koI samajUtI nathI thatI to prazna to pachI dezanA bhAgalA paDatA rokavA AmaraNa anazana 6 6 aMgrejone sattA na choDavA mATe kAraNa maLatuM hatuM, AjhAdI sarI para kema na UtaryA? Aje hiMduvAsIono AkSepa A ja che ke e OM jatI dekhAtI hatI. uparAMta aMgreja sarakAra vatIthI mAunTabeTane AmaraNa anazana para kema na UtaryA? ane paMcAvana karoDanI vAta chuM gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka kA gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka na gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSa jo badhu izvaranuM che to ApaNe tene zuM arpaNa karI zakIe ? vatano aMtima adhyAya vizeSAMka 5
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jI ke | a pRSTha 160 prabuddha jIvana gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 phebruArI 2015 aMtima * hSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya 8 para kema UtaryA? nirNaya sAme laDavA gAMdhIjIno sAtha devA taiyArI batAvI hatI. A ke huM uttara : gAMdhIjIe pote ja eno javAba Apyo che. emanA para loko koNa hatA? A te loko hatA ke jemane dezanI bhaugolika huM { AvelA eka kAgaLanI carcA karatAM emaNe kahyuM - huM eTale koNa? ekatA to akabaMdha rAkhavI hatI paraMtu dezanI janatAnA to bhAgalA eka vyakti tarIke mAruM kazuM mUlya nathI. je lokono pratinidhi banIne karavA ja hatA - e loko hiMdu ane musalamAna, be koma, be rASTra che OM huM bolato hato te loko Aje mane choDI gayA che. jemane mATe vagerenI bhASAmAM bolatA hatA. hiMdu ane musalamAna evA be huM ane jemanA vatIthI huM laDuM chuM te ja jo bhAgalA svIkAravA taiyAra bhAgalA na hoya to emanuM netRtva - emano dhaMdho ja baMdha thaI 6 ka thaI gayA hoya, te ja jo mArAmAM vizvAsa dharAvatA na hoya to huM jAya. AvA lokono sAtha levAnuM gAMdhIjI kevI rIte svIkAre? zuM te laDuM konA vatIthI? vaLI, deza Akho hiMsA ane lohInA khela AmAM bIjI eka moTI vAta jeno javAba amAre mAgavAno ke khelavA maMDI paDyo che. huM bhAIcArAnI, zAMtinI, premanI vAta kahuM rahI jAya che ane te e ke gAMdhIjIe upavAsa karavA joItA hatA huM chuM to lokone pAlavatI nathI. AkhI paristhiti badalAI gaI che evI vAta kevaLa hiMduvAdIo ja kare che. e loko gAMdhIjIne to huM huM tyAre dezane akhaMDa rAkhavA laDuM to konA baLe laDuM? bhAgalAno dezadrohI, hiMdudrohI ane tethI vadha karavA lAyaka gaNatA hatA to ! ke InkAra e kaMI nAnI sUnI bAbata nathI. pachI gAMdhIjI pAse evI apekSA zI rIte rAkhe che ke temanI laDAI ! OM bhautika TukaDA to thayA, paNa dila to joDAI ja zake che. emaNe gAMdhIjIe laDI ApavI joItI hatI? e loko khUba jANatA hatA zuM huM khAna abdula gaphAra khAnane maLavA javA tathA jinnAe laghumatIone ke emanA netAo paikI eka bene choDI jemaNe AjhAdInI laDatamAM huM ke je vAyadA karyA hatA teno amala kevoka koI tyAga ke balidAna dIdhAM nathI, huM te thAya che te pratyakSa jovA pAkistAna satyenuM kAvya cho, bApu, du:kho, kaSTo bhogavyAM nathI, janatA javAnI potAnI IcchA aneka vAra kAvyanuM satya cho tame! jemanA nAma paNa jANatI nathI teo para huM jAhera karI hatI. emaNe eTale sudhI upavAsa kare to enI koI asara huM kaMsathI adako darpa, adako moha mArathI, zuM kahyuM ke huM pAkistAnane mAro ja deza thavAnI nathI. e zakti te ekalA 8 gaNuM tethI mAre e mATe paravAnagI herAdathI vadhu hiMsA, sAme jhUjhavA tame mathI gAMdhIjInI ja hatI. gAMdhI bhAratamAM vIranA vIryathI jhUcI, karyA kesariyAM sadA; 3 levAnI jarUra nahIM paDe. ane e jIvyA AvyA tyAre aneka hiMduvAdI netAo hota to duniyA dekhata ke jema dakSiNa sthitaprajJataNI zAMti chatAM nA vIsaryA kadA! hatA. e loko gAMdhIjInI jema karuM chuM dharA zA dhIragaMbhIra, vyoma zA vipulAtma cho, ke AphrikAnA satyAgrahamAM eka vakhate gajuM kema na karI zakyA? eTalA mATe UMDANe udadhi jevA, teja zA zuddha cho tame ! ke pratibaMdhano bhaMga karI nAtAlanI ke emanI vAto Ama janatAne sparzI ? jhUjho cho jemanI sAme temanA hitane co: rU sarahada oLaMgI hatI tema e | zake tevI nahotI. kharI khoTI jUnI vAto ? vizvamAMgalyanI ciMtA sadAye aMtare vaho ! satyAgrahapUrvaka pAkistAnanI sarahada saMbhArIne lokonAM dilomAM verabhAva uM nija ne paranA bhedo tamAre aMtare nathI: huM paNa oLaMgata. bhAgalAnA InkAra ne jherabhAva bharavA ane hiMsA mAnavI mAtra banyu: e bhAvanA che ure gUMthI ! mATenI emanI A satyAgrahI rIta bhaDakAvavAnA prayatna sivAya emanI ? XXX 3 hatI. emane potAne cheha devAyAnI 'sakhe kalyANakArInI durgati nA thakI kadI:' pAse bIjo koI kAryakrama ja nahoto. OM huM bhAvanA jarUra thaI paraMtu je sAthIoe vAviyAM premanAM bIjo UgavAnAM ja eka di'! bIjI eka vAta, bhAgalAnI ja vAta chuM huM emane jiMdagIbhara sAtha Apyo te sudhAsaMdeza zrIkRSNa pAyo'to kuttIputrane : hatI to e mAMgaNI to jinnAnI hatI, 6 ka sAthIonI majabUrI paNa e kaLI jagane saMzaye gheryA-pAyo te ja pharI tame ! ane mAunTabeTananuM samarthana hatuM to ? zakyA haze. eTale je thaI cUkyuM hatuM tame saMhArathI trAsyAM jaganI eka Aza cho: emanI hatyAno vicAra A huM tene emaNe sIdhesIdhuM na paDakAryuM paraMtu svapna cho nidrito ke, badhdhonuM muktigAna cho : hiMduvAdIone kema na Avyo? ane zuM emanuM mana mAnyuM nahotuM je uparanI jhUjhatA jADyajUtho zuM aSTAnuM abhimAna cho ! jemaNe satata bhAgalAno virodha karyo OM vAtothI siddha thAya che. satyanuM kAvya cho, bApu, kAvyanuM satya cho tame! hato te gAMdhIjIno ja kema Avyo? bIjI paNa eka ghaTanA thaI hatI. jhaMkhatI kAvyane satye sRSTi A Apane name ! AkhI bhAvanA ja Atma-drohI hatI. [ keTalAka lokoe dezanA bhAgalAnA | | karasanadAsa mANeka * * * * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 6 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI na jIvanano aMtima adhyAya vizeSaMka gAMdhI : gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSa koIno bhAra haLavo karI zake te mAnavI kadI nakAmo hoto nathI. vatano aMtima adhyAya vizeSAMka praka
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIva a phebruArI 2015 0 prabuddha jIvana * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 90 pRSTha 17 aMtima = hSAMka ka gAMdhIjIe saradArane badale naherunI varaNI kema karI? nagInadAsa saMghavI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvatano aMtima adhyAyavizeSAMka 5 gAMdhI huM [ AjIvana adhyApaka, lekhaka temaja itihAsa ane rAjakAraNanA vidvAna abhyAsI-saMzodhaka nagInadAsa saMghavIe gAMdhIjInA dakSiNa huM AphrikAnA varSo para 'eganI oNpha arAivala" nAmanuM pustaka lakhyuM che. uparAMta 'svarAja darzana', 'gujarAta-poliTikala enAlisIsa', 6 gujarAta eTa krosa roDa' ane anya pustako lakhyAM che. temanI kaoNlamomAM deza-videzanA sAMprata pravAhonI vizada chaNAvaTa hoya che. gAMdhIjIvananA aMtima adhyAya vizeSAMkamAM gAMdhIjIe vaDApradhAna tarIke saradAranI varaNI zA mATe na karI e viSayanI carcA zA mATe jai - tema koIne lAge. paNa A ghaTanAne yogya rIte samajI levI e A tabakkAmAM praveza mATenI eka pIThikA che. ] be ghoDAnI sAmaTI savArImAM pachaDAvavAnuM jokhama hoya che riyAsatano kALa pUro thayo che ane TUMka samaya ja bhAratane AjhAdI 8 huM paNa gAMdhIjIe jIvataranA chellA cAlIsa varasa be paraspara virodhI ApavI ja paDaze te sahu koI spaSTa joI zakatAM hatAM. dezanA sauthI suM jIvana pravAhomAM saphaLatApUrvaka kheDANa karyuM che. Izvarano sAkSAtkAra moTA, sauthI vadhAre saMgaThita ane sauthI vadhAre lokapriya pakSa tarIke huM mArA jIvananuM eka mAtra dhyeya che tevuM kahenAra mahAtmAjI AkhI AjhAda bhAratanuM sukAna kaoNMgresane soMpAze ane koMgresanA pramukha che huM jiMdagI rAjakAraNamAM gaLADUba rahyA ane chellA paccIseka varasa AjhAda bhAratano pahelo vaDo pradhAna banaze te paNa dIvA jevI chuM huM to bhAratIya rAjakAraNanA sarvocca AgevAna banI rahyA. 'tame cokhI bAbata hatI. tethI 1945nA Disembara mAsa pachI kaoNMgresa 6 rAjakAraNamAM paDelA saMta cho' tevI temanA sAthI polakanI TIkAnA pramukhano hoddo ati mahattvano banI javAno hato. ? javAbamAM gAMdhIjIe kaheluM, "huM rAjakAraNI chuM ane saMta banavAnI 1940mAM subhASa bAbunAM gayA pachI maulAnA AjhAda koMgresa mathAmaNa karuM chuM." pramukha hatA ane 42nI laData ane lAMbA kArAvAsanAM kula maLIne huM - bhAratIya rAjakAraNamAM gAMdhIjInI kAmagIrI aMge haMmezAM cha varasa pramukha rahyA. temanA sthAne navA pramukhanI varaNI aMgeno hai ahobhAvathI lakhAtuM rahyuM che ane gAMdhIjI jevI vibhUti AvA kaoNMgresa kArobArIe 1946nAM julAI mAsamAM karavAno hato. meM arthapradAnane lAyaka paNa che. paNa gAMdhIjInAM keTalAka rAjakIya te vakhate koMgresa pramukhanI varaNIno niyama hato ke prAMtIka koMgresa 2 [ nirNayo ghaNAM vivAdAspada rahyA che. gAMdhIjIe upADelI khilAphatanI samitio pramukhanuM nAma sUcave. jeTalAM nAma AvyA hoya temAMthI 6 caLavaLa, corI corAnI ghaTanA pachI satyAgraha sameTI levAnuM pagaluM, ekanI pasaMdagI karavAmAM Ave. gAMdhIjIe 1935mAM kaoNMgresamAMthI * subhASacaMdra bojhanI bIjI umedavArIno virodha, 1942nI bhArata rAjInAmuM ApyA chatAM gAMdhIjInI IcchA ane Adeza mujaba pramukhanI ? choDo caLavaLa, 1946mAM koMgresa pramukhapade naherunI varaNI ane varaNI karavAmAM AvatI hatI. huM dilhImAM temaNe AdarelAM chellAM upavAsa-AvI keTalIka ghaTanAo 1946mAM koMgresanI 15 prAMtIka samitiomAMthI bAra 8 6 aMge gAMdhIjIe potAnAM valaNanI spaSTatA karI che. keTalIka samitioe saradAranA nAmanI darakhAsta karI. bAkInI samitioe hai OM bAbatomAM temaNe mauna sevyuM che. gAMdhI jevA lokottara puruSanA paTTAbhI sItArAmaiyA ane AcArya kRpalANInuM nAma sUcavyuM hatuM. huM ra manobhAvo samajavA sahelA nathI. gAMdhI mahAmAnava paNa mAnava javAharalAlanA nAmanI darakhAsta eka paNa samiti taraphatI AvI zuM che ane mAnavasahaja bhUlone pAtra che. temane pUrI rIte samajavA na hatI. maulAnA AjhAda ane kRpalANIjIe pote javAharalAlanuM che 6 mATe paNa temanI AlocanA thavI joIe. paNa AvI AlocanA nAma sucavyAno dAvo karyo che paNa dAvo adhikAra mAtra prAMtIka je kra karIe tyAre ApaNA priyajananA jakhamane sApha karatA hoIe teTalA samitione ja apAyo hovAthI A dAvA svIkArI zakAya tevA che zuM Adara, prema ane saMbhALapUrvaka AlocanA thavI joIe. gAMdhIne nathI. mApavo te magatarAe himAlayanuM mApa kADhavA jevuM kaparuM kAma che gAMdhIjI ane saradAra AgalA divase maLyA tyAre zI vAta thaI ? ? te kSaNa mATe paNa bhUlavuM na joIe. te koI jANatuM nathI. paNa bIje divase gAMdhIjIe kRpalANIne saradAra hiMdustAnanI AjhAdIno yaza mahAtmA gAMdhIne ApIe tenA pAse mokalIne pote A spardhAmAMthI khasI jAya che tevI ciThThI para 6 karatAM hiTalarane ApIe te vadhAre sAcuM Thare. bIjA vizvayuddhanA temanI sahI lIdhI ane pachI gAMdhIjInI IcchA mujaba javAharalAlajI OM aMte badhAM koMgresa AgevAnone mukti maLI tyAre aMgrejI sarvAnumate pramukha banyA. julAI 1946 ane 1946nAM re gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSa mithyA jJAnathI haMmezAM cetavuM joIe. vatano aMtima adhyAya vizeSAMka ka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka kA gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka na gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI 4 jIvanano aMtima adhyAya viroSaka | gAMdhI
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIvuM tall krajI sAvaenye oops allc dj lelease ty! Gallc nay teve #j!e loi>G[la] Ille Jye [pps all Ray ase "ye [ppps [3]l a pRSTha 180 prabuddha jIvana * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 7 phebruArI 2015 aMtima sapTembaranI 2jI tArIkhe temanI AgevAnI taLe pradhAna maMDaLa sthapAyuM. gAMdhIjIe saradArane anyAya karyo ane javAhara mATe pakSapAta rAkhyo tevI bhAvanA gujarAtamAM, gujarAtI bhASIomAM ane AkhA hiMdustAnanA saradAra prazaMsakomAM bahu prabaLa che. javAharalAlanA badale saradAra vaDApradhAna banyA hota to dezanI sthiti vadhAre sArI hota, kAzmIra ApaNA kabajAmAM AvyuM hota, tibeTamAM cInI pagapesAro aTakI gayo hota ane vahIvaTa vadhAre sAro cAlyo hota tevuM kahevAmAM Ave che. itihAsane samajavAmAM zuM thayuM te barAbara jANavuM jarUrI che. paNa zuM thayuM hota ane zuM thAta te mAtra ApaNA pUrvagraha para AdhArita che. zuM thayuM hota te ApaNe jANatAM nathI. jANI zakavAnA pA nathI. AvI carcA tana nakAmI che. gAMdhIne mahAtmA tarIke svIkArIe to gAMdhI koIne anyAya kare nahIM ane koIno pakSapAta kare nahIM. gAMdhIe anyAya ane pakSapAta karyo tevuM kahevAno artha e che ke gAMdhI DhoMgI ane lucco mANasa hato ane mahAtmA banI beTho hato. gAMdhInI bhUla thAya. bhUla to bhagavAnanI paNa thAya tevuM kahIe chIe to pachI gAMdhInI kema na thAya ? paNa gAMdhInI bhUla kahIe te pahelAM paristhiti samajavI joIe ane te kALanI manodazAmAM vavAnuM zIkhavuM joIe. 1946mAM svarAja hAthaveMtamAM hatuM paNa hAthamAM AvyuM na hatuM. AjhAdI kayAre maLaze AvatA varase, AvatA dAyake ke pachI kyAre tenI koIne khabara na hatI. bIjuM saradAra gAMdhIthI mAtra cha varase nAnA ane 1945-46mAM sitteranA hatA. tabiyate khUba nabaLA. keTaluM jIve tenI khabara nahIM. ahamadanagara jelavAsamAM (194245) khAssA bimAra mahinAo sudhI pathArI vaza ane be vakhata to bacavAnI AzA ja nahIM. gAMdhI vaicArika ane bhAvanAtmaka dhoraNe javAharalAlanA saMgAthI gaNAya. dezabhaktimAM, tyAgamAM, nisvArthapaNAmAM gAMdhI-saradAra javAhara badhA sarakhA ja gaNAya. eka caDe ne bIjo utare tevo DhALa saradAra pramukha bane to vaDApradhAna banI zake paNa banavAnA ja che te pAkuM nahIM. vevelanAM pradhAna maMDaLanI darakhAsta pAchaLathI AvI. paNa A vakhatanA rAjakAraNamAM komavAdI jhaghaDAkhorI soce pahoMcI hatI ane muslima lIganI pAkistAnanI mAgaNI jorazorathI gAjatI hatI. saradAranI chApa-khoTI paNa badhAe mAnI lIdhelI chApa-muslima virodhI tarIkenI ane javAhara musalamAnonA jabarA TekedAra. dezanAM bhAgalA paDe ne gAMdhI sAMkhI levA taiyAra nahIM gAMdhIe saradArane khaseDIne javAharajIne kema pasaMda karyAM te samajavA mATe meM A savAla aneka AgevAnone pUchyo che. mInu gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSa masANI, jayaprakAza nArAyaNa, kanaiyAlAla munzI, morArajI desAI badhAnA javAba sAMbhaLyA che paNa mane aMgata rIte morArajIbhAIno javAba sauthI vadhAre gaLe utaryo che. A javAba ane svIkAra khoTA hoI zake che paNa mane sAcA lAge che. USAMka morArajIbhAIe samajAvyuM ke "1946mAM bhAgalAno savAla bApune khUba mUMjhavato hato. saradAra-javAhara vaccenI pasaMdagInI carcA bApue mArI (morArabhAI) joDe kadI karI nathI ane kadAca koI joDe bApue karI nathI.' paNa sthiti joIe to saradAra kaoNMgresa pramukha hoya ane vaDApradhAna banavAnA hoya to muslima AgevAnono Dara ane zaMkA vadhe ane bhAgalA nizcita banI jAya. javAharalAlajI A sthAne hoya to musalamAnonuM valaNa kadAca thoDuM vadhAre kuNuM paDe. tethI kadAca bApue javAharalAlane pramukha banAvyA haze. A mArI (morArajI desAI)nI kalpanA che. huM ke bIjuM koI purepurI vAta jANatuM nathI. gAMdhI khoTA karyA. javAharAtre udhamAta karIne kebineTa mizana yojanA toDI nAkhI. vallabhabhAIe A 'choka2mata' mATe javAharane ThapakAryo paNa che. javAhara hovA chatAM ane hovAnA kAraNe ja bhAgalA paDyA. paNa bhAvine koI joI ke jANI zakatuM nathI. gAMdhIne vallabhabhAI mATe ghaNI phikara hatI. lathaDatI tabiyate saradAra boja nahIM uThAvI zake ane uThAvaze to jAvaze nahIM te gAMdhIno bhaya sAco tharyo. maraNanI ghaDI to nizciMta che paNa vallabhabhAI kAmanA bojanA kA2Ne vahelAM ghasAI gayA ane AjhAdI aDhI varase avasAna pAmyA. gAMdhIjI ane vallabhabhAI vacce aneka bAbatamAM matabheda hato. javAhara gAMdhI vacce, javAhara vallabhabhAI vacce paNa ugra matabheda hato, paNa A virATa puruSo vaccenA vivAdanI vAta ApaNA jevA vAmaNA mANaso zI rIte samartha ? A matabhedonA kAjI banavAnuM ApaNuM gajuM nathI, ane ApaNe nyAyAdhIzanI khurazI para besavAnI lAyakAta dharAvatA nathI. 202, vizvAdhAra, roDa naM. 4, naTavara nagara, jogezvarI (pUrva) muMbaI-400 000. mobAIla : 09833325837. alch sidy late rJle je thayuM tenI vigatavAra noMdha levAmAM kazo zarama saMkoca nathI. temAM gAMdhI, javAhara, saradAranI tamA rAkhavAnI hoya nahIM paNa ApaNe je jANIe ane mAnIe chIe te hakIkata spaSTa rIte kahI nAkhavI te ApaNA mATe ane vadhAre to AvatI peDhIo mATe jarUrI che. jenI pAse badhuM che, paNa Izvara nathI; tenI pAse kaMI nathI. vatano aMtima adhyAya vizeSAMka ellate hJe [9pG || - s||aajte )!e [ppRs| brudj talale tyle to Jlle
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIvuM a phebruArI 2015 prabuddha jIvana * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 pRSTha 19 aMtima hSAMka ka dilhImAM gAMdhIjI mvipula kalyANI vizeSaka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 6 gAMdhI gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI [ sAhitya sarjaka ane gAMdhI mUlyonA sakriya prazaMsaka vipula kalyANI laMDanathI "opinIyana' nAmanuM sAmayika calAve che ane DAyasporA sAhityanA mahattvanA udgAtA che. prastuta saMkalanamAM teNe svAtaMtryaprAptikAlIna dilhInA komI tophAno zAMta karavAnI gAMdhIjInI mathAmaNanuM citraNa ApyuM che. ]. manubahena gAMdhI likhita "dilhImAM maLavA AvelA. te prasaMga manubahena A rIte | 'bApunI vyathAnI sAthe sAthe bIjI - gAMdhIjInA be bhAgamAMthI pasAra thavAno hAla | noMdhe cheH aneka hakIkata koI paNa jAtanA paDadA * yoga maLyo. emAMya bhAga bIjAmAM pAna 11thI temano savAla hato: 'ApaNA pradhAnoe ke paNa apAyelA nivedana para khAsa najara paDI. e vagara ApaNI samakSa Ave che. aneka eka samaye amane je vacano ApyAM hatAM te 2 hai arasAmAM manubahena gAMdhI sarIkhI vyaktine pAtronuM daMbhanuM AvaraNa khasI jAya che. haju sudhI pALyAM nathI." je rIte tapAvuM paDeluM tenI sAme Aje gAMdhI- ane ApaNI samakSa e mULa svarUpe chatA | rAMdhI. ane ApaNI samakSa e mULa svarUpe chatA | gAMdhIjIno javAba hato: "pahelI vAta to 8 vinobA-jayaprakAzane nAme kAma karatI jamAtane thAya che. eka jagyAe bApu kahe che : ' e che ke, tame zAM vacano mAgyAM hatAM ane ke huM zI zI ane kevI kevI vedanAomAMthI pasAra |'tame badhA mArA eka divasanA vaphAdAra teoe zA vacano ApyAM ane nathI pALyAM che 6 thavAnuM AvatuM haze tenI mAtra kalpanA karavI sAthIo cho, tamArAthI koI vastu na e ja vAta tame mane nathI kahI. ane Ama 6 OM rahI. ane pachI lAMbuM TUMkuM vicAratA kamakamAM banI zake te huM samajI zakuM. paraMtu | adhyAhAra rAkhI moghama vAto karavAthI kaMI artha hai meM AvI jAya che! maherabAnI karIne mane khoTAM vacano | na ja sare ne? (vinodamAM) tame vANiyAnI ane meM prastAvanAmAM morArajIbhAI noMdhe che tema, ApI AzAmAM na rAkho te ja tamArI| birabalanI vArtA to sAMbhaLI haze ke, vANiyo ke 'hiMdu-muslima ekatA mATe temaNe jiMdagI pAse prArthanA che." A zabdo pAchaLanI "maganuM nAma pADato ja nathI. A to ThIka che huM = kharco. A prazna cheka dakSiNa AphrikAthI teo karaNA temanA thoDA sAthIo paNa pAmI| ke tame mane vAta kahI. paNa jo AmajanatAne ke saMbhALapUrvaka ukelatA hatA. bhrAtRbhAva pedA zakyA hota to paristhitimAM kaMI phera AvI vAta kaho to ApaNI bhoLI prajA, ke meM hai thAya e mATe aneka lokono khopha vahorIne na paData to paNa mahAtmAnuM du:kha jarUra | jene haju pradhAno zuM ke svarAjya zuM tenI khabara hai re ane chelle potAnI jAtanuM balidAna ApIne ochuM thayuM hota. manubahena eka nathI, te ekadama uzkerAya jAya. ane gerasamaja re meM temaNe prayatna karyo. teo pote ja eka jagyAe lakhe che tema bApujI pAse keTalI vadhe? mATe je vAta kahevI hoya te sAbitI 6 prArthanA pravacanamAM kahe che: "mArA bALapaNathI | sahunA TakA mukAI jatA hatA." sahita ane spaSTa karavI joIe." ka ja hiMdu-muslima aikya, e mArA jIvanano | morArajI desAI pachI AgaLa kahe che: "jo ke huM kAMIka anupama zokha rahelo che ane te mArI |(manubahena gAMdhI likhita "dilhImAM gAMdhIjI sarakAramAM nathI. sarakAranA mANaso badhA mArA jIvauSAnA utkaMThA jIvanasaMdhyAmA thI tA (bhAga bIjo)'nI prastAvanAmAMthI, pAna 5 | mitro che te sAcuM. paNa AvI hakIkatonI jyAre huM huM eka nAnA bALakanI mAphaka nAcIza ane ane da) jyAre tapAsa karAvavAmAM Ave che tyAre AnaMdita banIza. ane 125 varSa jIvavAnI lagabhaga khoTuM Thare che. ane gerasamaja vadhe che. meM mArI IcchA je atyAre marI gaI che te pharI jAgrata thaze." Avo prasaMga to keTalIya vAra mane paNa sAMpaDyo che, ethI kahuM chuM. meM huM bhAratanI AjhAdIne 68 varSa thAya che; ane A dAyakAomAM ane vAtane kadIya vadhArIne na ja kahevI joIe." ke komavAdano ajagara bharaDo laIne beTho ja vartAya che. eka athavA be divasanI sAMjanI prArthanAmAM vaLI A bAbatane gAMdhIjI phera ke : bIjA kAraNe hiMdu musalamAna komo vacceno vizvAsa jhaMkhavANo rajU karatA kahe che: "gerasamaja thAya evo eka paNa zabda ApaNA banato rahyo che. moTA bhAganA rAjakIya pakSo A vaimanasyanA jore moDhAmAMthI na nIkaLavo joIe. mArI pAse eka vAnaragurunuM suMdara ? huM mata meLavavA jora karatA AvyA che. dharmanirapekSatA Aje koIka ramakaDuM che. temAM eka vAnaragurue moM baMdha rAkhyuM che. potAnA vacanano uM gALa hoya tema teno UtaratI pAyarIe jaI upayoga karAto pUro amala karavAnI vAta ekalA rAjakartAo sAru ja na hoI zake. ? huM anubhavAya che. jamaNerI pakSo Ano savizeSa lAbha khATe che. gAMdhI ApaNa sahune mATe che. ethI ApaNAthI je na thAya tevuM hoya te ? 6 ane gAMdhIvicArane lagIra samajyA, jANyA vagara te para tUTI paDatA koIne nahIM. ane jema bane tema alpokita karavI." 6 tema ja gAMdhIjInI avahelanA karatA temane zarama suddhAM naDatI nathI. A graMthomAM vigato, prasaMgo ane mAhitI aparaMpAra che. A huM eka veLA, keTalAka sthAnika musalamAna bhAIo gAMdhIjIne copaDIonuM bahu moTuM aitihAsika mUlya paNa che. komI ekatAnI chuM gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka kA gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSa 'bhUmino mAlika to e ja che je tenA para parizrama kare. vitato aMtima adhyAya vizeSAMka ka
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jI atha pRSTha 200 prabuddha jIvana gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 phebruArI 2015 aMtima * |SAMka praka gAMdhI vizeSaka F IdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka vAta AjanA vAtAvaraNamAM Talle caDI hovA chatAM, tenuM agatya paNa hato. traNe du:kha TaLe evuM emaNe mAgavuM hatuM ane bhagavAna ka huM lagIra ghaTatuM nathI. javAharalAla neharu uparAMta subhASacaMdra bojhanI to eka ja varadAna Ape eTale buDhAe mAgyuM, "mArA pautrane huM paNa A muddA bAbatanI samajaNa TakorAbaMdha rahI. A ja copaDImAM cAMdInI kUMDImAM nahAto jouM." ane Ama ene AMkha, AvaradA meM AjhAda hiMda phojamAM ja komI ekatA subhASabAbue siddha karI ane aDhaLaka dhana maLyAM. huM hatI tenAthI gAMdhIjI prabhAvita hatA tema noMdhAyuM che. AjanA ApaNAM dezamAM paNa evo buDho thaI gayo. teNe paNa AvuM ja huM 6 vAtAvaraNamAM A bhAre agatyanI bAbata che. hiMdu-muslima-zIkha yuktivALuM varadAna mAgyuM hatuM. porabaMdara ane rAjakoTanA dIvAnano 6 OM vagere tamAma kAmonA loko khabhe khabhA milAvIne kAma kare tema dIkaro hato, bhaNIne baeNrisTara thayelo, kamAto dhamAto haiM banavuM joIe. tema thAya to ja deza vadhu saMgaThita ane zaktizALI bALabaccAMvALo saMsArI mANasa hato. paNa teNe zuM mAgyuM? eNe 5 * bane. A prasaMgothI te anekavAra pUravAra rahyuM che. varadAna mAgyuM, 'he Izvara! dilhInA siMhAsana para huM eka bhaMgInI * haiM A divasomAM kAThiyAvADanI vAta savizeSa noMdhAI che. AvA chokarIne beThelI jovA icchuM chuM. ane Ama eNe bhaMgI, strI ane huM = nAnakaDA pradezamAM ya jyAM hiMdu-musalamAnano bhedabhAva nathI tene garIbano sAmaTo uddhAra Ikyo." re saMbhALI zakavAnI IcchA gAMdhIjI darzAvyA kare che. jAtane pUchIe. ApaNe chevADAnA AvA AvA mANasone huM AvI badhI tarehatarehanI vAto thatAM, paMDita javAharalAla neharu kendramAM rAkhatA thayA ke hAMsiyAmAM dhakelatA rahyA? ri kahe: 'bApu, hama sAtha eka daphe kAThiyAvADa jAyeMge, mujhe to ApakA pAnabIDuM: [ porabaMdara dekhane kI baDI khvAIza hai." bApu kahe: 'paNa mAruM "eka vAta kharI. ApaNA jIvataramAM ApaNe badhA paripUrNa na 6 janmasthAna, allAhabAda' jevo mahela nathI ho? aMdhArI koTaDI thaI zakIe. pUrNatAnI prApti jhaTavAramAM na thaI jAya e samajI ? ka che. ane pahelAMnA samayamAM zakAya tevI vAta che. eTale Aje 2 suvAvaDIne aMdhArAmAM phATelamAM 1 gAMdhIjI Adhunika hatA? eka aMga apanAvI, kAle bIjuM huM phATela godaDI para ja suvADatA, | satyane vaLagI rahevuM ane nItinA niyamane sarvoparI gaNavo | aMga, parama divase trIjuM ema kuM vaLI sIMdarIno khATalo hoya, | jo AdhunikatAnuM lakSaNa hoya, to gAMdhIjI Adhani eka pachI eka-aMga 8 juo to kharA strI pratyeno vacana pALavuM ane mAthe lIdheluM kAma pAra utAravuM e jo apanAvIne ApaNe samagrane 5 ke anyAya!! aneka mAnavInuM apanAvI zakIe chIe. 6 AdhunikatAnuM lakSaNa hoya, to gAMdhIjI Adhunika hatA. zuM sarjana karanArI strInA AvA eka-eka pagaluM bharIne ja ju jo sahiSNutA ane samajadArI Adhunika hoya, to gAMdhIjIne hAla amAro samAja haju ya kare ApaNe pUrNatAnA zikhare haiM ja che." Adhunika gaNavA ja paDe. pahoMcI zakIe. mAnavajIvananI je | gAMdhIjI kyAMnA kyAM laI | | jeo ApaNA karatAM judo abhiprAya dharAvatA athavA ApaNA sudhAraNA e ja mArge zakya che. * huM jAya che! Aje mahilAo aMge virodhI hoya temanI sAthe paNa svasthapaNe vartavuM e Adhunika hoya, e ja rIte bApunI jIvanadRSTine huM je vAtAvaraNa dekhA de che tene to gAMdhIjI Adhunika hatA. ApaNe samajIe ane 2 3 sAru A prasaMgamAM kaMIka aMze || jo darajjAno, sattAno ke saMpattino khyAla karyA vagara sau pratye AcAramAM utArIe to ApaNuM huM kadAca prakAza lAdhe kharo. samAna saujanya dAkhavavuM e Adhunika hoya, to bezaka, gAMdhIjI | kAma thaI jAya, dezanuM kAma thaI huM AcArya dAdA dharmAdhikArIne Adhunika hatA. jAya ane bApunuM balidAna paNa 6 3 nAma "varadAna' nAmaka eka prasaMga | jo dInahIno sAthe tAdAmya sAdhavuM e Adhunika hoya, to | sArthaka thaI jAya.' "zAzvata gAMdhI'nA jAnyuArI gAMdhIjI Adhunika hatA. TnAnAbhAI bhaTTa * 2015 aMkamAM cheH | jo garIbo, daridro, dalito, durbhAgIo mATe avizrAMta kAma (saujanya : 'zAzvata gAMdhI', eka garIba AMdhaLo buDho karavuM e Adhunika hoya, to gAMdhIjI Adhunika hatA. pustaka 37, jAnyuArI-2015) 3 hato. eNe lAMbuM tapa karIne | ane sauthI vizeSa to e ke koI umadA hetu mATe mRtyu vahorI * * * bhagavAnane prasanna karyA. bhagavAne livuM e Adhunika hoya to gAMdhIjI Adhunika hatA. Holly Cottage, B-Ferring huM darzana ApyAM ane kahyuM, "mAga, Clofe, Harrow, Middlesex LjIvatarAma kRpAlAnI HA2 OAR UK EUR mAga !mAge te ApuM." e gharaDo (anu. nagInadAsa pArekha) e-mail: hai hato, AMdhaLo hato ane garIba ('gAMdhIjI : jIvana ane vicAra' pustaka) | vipoolkalyani.opinion@btinternet.com gAMdhIjIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhIjIvanano aMtima adhyAya vizeSaka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI # gAMdhI; gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSa je hRdayapUrvaka IzvaranuM nAma leze te mukta thaze. vatano aMtima adhyAya vizeSAMka
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIv all kraaJelterje pops [3] kADhaNuM llame tyle loops all dj late tpJe lp [3]l Nay tale Je loops [3]lc Nu le nye loops [3]lc A phebruArI 2015 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 7 pRSTha 21 aMtima gAMdhIjInAM aMtima pravacanonI sonogrAphI iDaoN. nareza veda E prabuddha jIvana [ adhyayana, adhyApana, vyaktitva ane cAritrapaDatara, vAMcana, lekhana ane saMsthA saMcAlana jevI anekavidha pravRttiomAM chellA pAMtrIsa varSothI sevA ApI rahelA DaoN. nareza vaida aneka pratiSThita sanmAnothI vibhUSita che ane vividha yunivarsiTIomAM upakulapati rahI cUkyA che, prastuta lekhamAM temaNe mahAtmA gAMdhIe aMtima tabakkAmAM ApelA prArthanA pravacanono nicoDa rajU karyo che jenAthI gAMdhIjInI tyAranI manaHsthiti para prakAza paDe che. ] mahAtmA gAMdhIjI AgAkhAnamahelanI jelamAMthI mukta thayA bAda dilhI pAchA pharyA hatA ane tyAM sAMjanI prArthanAsabhAomAM niyamita rUpe pravacano karatA hatA. e paraMparA emanA mahA nirvANadinanA AgalA divasa sudhI, eTale ke 29mI jAnyuArI, 1948 sudhI, barAbara cAlatI rahevI. emanA e pravacano 'zrI sAhitya : prArthanA pravacano" nAme hindI bhASAmAM, be bhAgamAM, sastA sAhitya maMDala, navI dilhI, nAmanI prakAzana saMsthA dvArA prathama vAra Disembara 1948mAM prakAzita thayAM hatAM. e pustakomAM 1lI eprila, 1947 thI 29mI jAnyuArI, 1948 sudhI emaNe ApelAM pravacano saMgrahAyelAM che. matalaba ke emanA jIvananA chellA emAM saMgrahAyelAM che. hSAMka daza mAsa daramyAna emanA dvArA apAyelAM kula 223 pravacano kaoNMgresa zIghra thatI jatI hatI, netAo mukhya hatA, prajAno keTaloka varga asahiSNu, anItimAna ane unmAdI thaI gayo hato, bAkIno varga avaDhavamAM hato, rASTra unmAda ane ajaMpAnI sthitimAM hatuM, gAMdhI jIvatato aMtima adhyAca vizeSa kSamA jevA sanAtana mUlyo, Adarzo ane AcArono sadbodha ApavAnI--ema aneka mahattvanI ghaTanAo banI rahI hatI. dhADa, lUMTa, hatyA, baLAtkAra jevI jaghanya ghaTanAothI ukaLatA caru, vATelA jvALAmukhI ke bhArelA agni jevI dezanI sthiti hatI. e vakhate kevala bhAratanI bhUminA ja nahi, bhAratIya lazkaranA paNa TukaDA thayA hatA. trAvaNakora ane haidarAbAdI saltanatane AkhA hiMdustAna para kabajo meLavI levo hato. dakSiNa prAMtanA lokone alaga DrAvistAna joItuM hatuM, zIkhone zIkhIstAna, jATone jAkistAna joItuM hatuM, koIne ahiristAna joItuM hatuM. rASTranA tANAvANA vIMkhAI rahyA hatA. bannena-dIkarIonA zarIra pIMkhAI rahyo hato. samayanI dRSTie joIe to A pustakamAM dezane AjhAdI maLI e pUrvenA thoDA mAsa agAuthI zarU karIne cheka gAMdhIjInA mahArASTramAM verajheranI hoLI saLagI UThI hatI ane vizvAsanI kaTokaTI utpanna thaI hatI. nirvANa sudhIno samayagALo che. A samayagALo jema dezajIvanamAM tema mahAtmA gAMdhIjInA aMgata jIvanano paNa atyaMta mahattvano hato. A samayagALA daramyAna ja dezanI AjhAdInI, dezanA bhAgalAnI, komI hijaratanI, komI daMgalanI, dezanI prathama sarakAra racanAnI, dezanuM netRtva koInA hAthamAM soMpavAnI, hindustAna mAMthI vikhUTA paDI astitvamAM AvatA pAkistAnane milkata ApavAnI, dezamAM rahelAM asaMkhya dezI rajavADAone bhAratIya saMghamAM sAmela karavAnI, jUnAgaDha, haidarAbAda, kAzmIra jevI daza, dezanI saltanatone bhAratIya saMghamAM samajAvIne sAmela karavAnI, nirvAsitone thALuM pADavAnI, rASTradhvaja ane rASTrabhASA nakkI ka2vAnI, aMgrejone dezamAMthI vidAya karavAnI, dezamAM kathaLelI sAmAjika, rAjakIya ane Arthika paristhitine sudhAravAnI, rASTramAM phelAyelI arAjakatA, hiMsA, asalAmatI, anavasthA, asamAnatA jevI lAgaNIomAMthI prajAne ugAravAnI, lAcAra, hatAza, hiMsaka, asahiSNu, adhIra ane viplavI banelI prajAne zAMta ane svastha karavAnI ane e mATe prajAne vicAra, vANI ane vartanamAM zANI banAvavA mATe bhAratIya saMskRtinI maitrI, karuNA, muditA, upekSA, eve samaye gAMdhIjInI zArIrika ane mAnasika sthiti kevI haze e jANavuM ane samajavuM ghaNuM jarUrI che. e mATenuM atyaMta upayogI sAdhana gAMdhIjInAM A pravacano che. sana 1944mAM mahAdevabhAI ane kastUrabAnA avasAnathI gAMdhIjInA be jIvana AdhAro naSTa thaI cUkyA hatA. eka putra emanAthI nArAja thaI, dharmaparivartana karI, vikhUTo paDI gayo hato. bIjo putra videzamAM hato. neharu, sa2dA2 jevA mitro rAjakArabhAramAM paDI gayA hatA. gAMdhIjI svajano, mitro ane snehIothI ekalA aTulA paDI gayA hatA. uMmara sAthe zarIra paNa kSINa thatuM jatuM hatuM. zAMtisthApanA mATe ahIMtahIM doDa, padayAtrAo, prArthanAo, pravacano ane upavAsone kAraNe paNa zarIra ane mana yAka tema ajaMpa avasthAno anubhava karatAM haze. chatAM e mAholamAM hAryA-thAkyA vinA emaNe rASTranI prajAmAM janmelA roSa ane pratioSanAM mojAne zAMti ane ahiMsA, prema ane bhAIcAro, mANasAI ane bhalAIno soMdha karI aTakAvavAno prabaLa puruSArtha karyo hato. evA mukhya ane uzkeraNIjanaka vAtAvaraNamAM paNa pUrA svastha rahIne, sonA kharA Izvara ApaNuM sukAna paNa che ane sukAnI paNa. vatato aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvatato aMtima adhyAyavizeSAMka 6 gAMdhI jIvatato aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI ||djase rJ!e Pppli [] dj tillate hje [G [all i jDhaNu late H]!e [pp |
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIva tall krajI sAvaenye oops allc dj lelease ty! Gallc nay teve #j!e loi>G[la] Ille Jye tops all Ray ae nye [ppps [3]l artha pRSTha 220 prabuddha jIvana * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 7 phebruArI 2015 aMtima hitanI janakalyANakArI salAha thAkyA vinA teo ApatA rahyA sanAtana lAgatI vAta saune karatA rahyA hatA. eTaluM ochuM hoya tema e samaye judI judI koma ane mijAjanA lokoe emanI vAtono, vicArono, siddhAMtono, salAhono, are prArthanAono paNa virodha karyo hato. e vakhate unmAdI hiMduo ane zIkhone ema lAgatuM hatuM ke teo muslima taraphI che, unmAdI muslimone ema lAgatuM hatuM ke teo hiMdu ane zIkha taraphI che. keTalAka nAdAna lokone ema lAgatuM hatuM ke teo aMgreja taraphI che. e kAraNe evA loko emano virodha karatA hatA, emane pAgala gaNatA hatA, emane aneka prazno pUchatA hatA ane eno emanI pAse javAba mAMgatA hatA. jema ke, tame A te ema sau koI u52 vizvAsa kema karatA raho cho? tame pharebI aMgrejo upara bharoso hatA. koIne game ke na game, koI vakhoDe ke vagove, koI dhikkAre ke tiraskAre, koI svIkAre ke gALa de-teo potAne satya anejemake, tame musalamAnonI taraphadArI ane aMgrejonI khuzAmata karatA rahyA cho. tame hiMduone barabAda karyA che. tame laoNrDa mAunTabeTanane bahu mAthe caDhAvo cho. bIjI goLamejI pariSadamAM tame pokArI pokArIne kahetA hatA ke hiMdusAtanane AjhAdI maLaze tyAre vAIsaroyano je baMgalo che temAM kAM to harijana bALako raheze athavA emAM haoNspiTala kholavAmAM Avaze. jyAre AjanuM laoNrDa mAunTabeTana sAthenuM tamAruM valaNavartana enI sAthe meLa nathI khAtuM. tame DhoMgI cho, badamAza cho, pAgala cho. praznonA AvA prahAro ane AkSeponI AvI jhaDI varcaya zAMti ane svasthatA TakAvI rAkhavA keTalA muzkela hoya, chatAM gAMdhIjI e TakAvyAM che, teo vicalita nathI thayA. moTAInA daMDa paNa moTA hoya che. mahAtmArUpI moTAI jemane maLI hatI e gAMdhIjIe evA daMDa cUkavyA che. chatAM gAMdhIjI paNa mANasa hatA. nirAza ne nArAja thayelI prajAnI krama rAkho cho ? ApaNA dezanA rAjakIya pakSo potAnI rAjakIya murAda pAra pADavA mATe hiMsAno prayoga kema kare che ? tame dezanA bhAgalA prema thavA dIdhA ? tame loko varSothI briTIza lazkaranA AdI thaI gayA cho, jyAre te ahIMthI cAlyuM jaze tyAre tamArI hAlata zuM thaze ? 15mI oNgasTa pachI koMgresanuM zuM thaze ane teno zo progrAma raheze ? 15mI oNgasTa pachI baMne dezomAM be kaoNMgresa raheze ke eka ja? ke pachI kaoNMgresanI AvazyakatA ja nahIM rahe ? zuM kaoNMgresa have sAMpradAyika saMsthA banI raheze ? tame hiMdu maMdiromAM kurAnI AyAto paDho cho paNa masjidamAM jaIne gItA ke rAmAyaNanA pATha karavAnuM zaurya kema batAvatA nathI? jyAre tame kurAnanI AyAto paDho cho. ane ema paNa kaho cho ke badhA dharmo to samAna che, to tame tamArI prArthanAmAM japa ane bAIbalamAMthI kema koI rajU nathI. karatA? trIsa varSo sudhI tame aMgrejo sAthe ahiMsAtmaka laDAI karI, chevaTe enuM AvuM pariNAma kema AvyuM ? je Dominiyana sTeTasa ApaNane maLavAnuM che, zuM emAMthI rAmarAjya pedA thaI zakaze ? InDiyana rIpablikanano presiDanTa koNa thaze ? kAyadeAjhama jinhA pAkistAna gavarnarajanarala banI gayA ane ApaNe tyAM gavarnarajana2la aMgreja vAIsaroya banI beThA, e kevo hisAba? tame haMmezA satyanA pUjArI rahyA paNa badhI jagyAe to jUTha jUTha ja che. koNa nIcAM che, koNa UMcA che ? satya zuM che ? sahiSNutA kyAM gaI ? satya, ahiMsA, sahiSNutA jyAre kyAMya dekhAtAM nathI tyAre e kaho ke ene mATe javAbadAra koNa? ApaNe ApaNA saMghane hiMdubhArata kahIne zA mATe na oLakhavo joIe ? enA upara hiMdudharmanI amITa chApa zA mATe na lagAvavI joIe ? prazno prazno gAMdhI jIvatato aMtima adhyAya vizeSa hSAMka ane prazno. gAMdhIjI keTalAnA javAba Ape ane zuM Ape ? kevaLa prazno ja nahIM emanI upara AkSepo paNa ghaNAM karyA che. udvigna mana pAkelA gumaDA karatA paNa vadhu trAsa Ape che. 1jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI manodazA teo samajatA hatA. emanI pAse A lokonI AzAapekSAo zI hatI, e paNa teo samajatA hatA. paraMtu e vakhate, e vAtAvaraNamAM emanI sthiti to teo pote eka pravacanamAM kahe che tema "oyA, sabaka rezanaeN gAMTha ne veda'bALo merI sthiti hai| teo badhI bAjuthI ekalA aTUlA paDI gayA hatA. gaIkAla sudhI emane paDyo bola jhIlanAramAMthI koI emanuM have sAMbhaLatuM paNa nathI. teo kahe cheH 'mere ne je mutAvi to vucha ho nahIM / DhoLA vadI no oMgresa regI| merI Ana vatatI hAM hai? merI calatI to paMnAva na duA ratA, na vidAra hotA, na gokhAvatI ! Ana merI voTuM mAnatA nadI / maiM vattuta joTA bAramI hA, cha vina meM hindustAna meM kaTTA bAramI thA / ttava sava Tai maunatha Avato na hoye merI mAnI nahindu bIla na muslamAna ) | joMgresa khAna hai vahA~ ? vajja to titaravitara ho zarUM hai| merA to anyarovana cala rahA hai| Ana sava muphphe choDa sate haiM| zrvara munne nahIM choDe|'' vaLI AgaLa vadhatAM teo kahe cheH adhyAya vizeSAMka vanano aMtima adhyAya vizeSAMka dj legle mye 99pG | merI bAta para Apa cAheM mujhe dhanyavAda de, cAhe gAliyAM de, maiM to apane vinavI rI vAta Apame vALA / '' koMgresanA valaNathI nArAja lokono temanI pAse kaoNMgresa sAme upavAsa karavAnA Agraha vakhate teo kahe che: 'Aja hindustAna meM kauna sI aisI cIja ho rahI hai jisase mujhe khuzI sa| to zrI mai paDA hUM, jyoji joMgresa vahuta baDI saMsthA do paDuM hai| sa sAmane maiM 3pavAsa nahIM ra satA / levina Ana meM maThThI meM par3A hUM maur vina meM gaMgAra ane dardI hai| piI maiM biMyA po chuM, ada meda sara karI nAnatA hai / " ||B[d) tale +2)!e [9pplG |
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIruM che | a phebruArI 2015 0 prabuddha jIvana * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 pRSTha 23 aMtima 8 hSAMka ka gAMdhI * kaoNMgrese akhaMDa hindustAnanA bhAgalAnI vAtane saMmati ApI muThTha para mAna tharmasaMTa mA paDA hai merA drita pI vidIra khAne ke ka huM tyAre ghaNA lokone e vAta pasaMda na hatI. tyAre temaNe gAMdhIjIno ti karatA hai to pI noratI maidAM nADuMmaura kyA karuM. yada mudde che e aMge abhiprAya jANavA prayatna karyo hato. tyAre gAMdhIjIno mAluma nahIM hotA hai uttara hato: - dilhImAM prArthanA-pravacanomAM aharniza zAMti ane ahiMsAno huM "maiM tUna karatA hUM ki mudde thI ya nirNaya macchI nahIM na hai, anurodha karyA pachIya tyAMnI paristhitimAM koI phera paDato nathI huM 16 naimina duniyA meM ka vIne pesI rotI rahatI hai, no mAne mana vadhI nahIM jaNAto tyAre hatAza thayelA gAMdhIjInA udgAro A cheH 6 hotI, phira bhI hama use sahana karate haiN| isa taraha isako bhI hameM sahana maiM yahAM dillI meM kyoM par3A hUM? mujhe bihAra yA noAkhalI meM cale hai # varatA hai' 4 jAnA caahie| yahA~ to maiM behAla huuN| yadi mujhase koI puche ki maine yahA~ je rIte e vakhate hiMdu-muslima-zIkha-khristI loko Apasa thA vijayA to maiM yadI veda satA hUM ki maine vevata hanAmata vazI hai hai ApasamAM laDavA lAgyA hatA, e joIne gAMdhIjI duHkhI thaIne kahe dilhImAM loko emane kahevA lAgyA hatA ke tamArA bhASaNo ( AjakAla nirAzA pedA karI rahyA che. keTalAka loko to emane ke "mere nasIva meM nanma se nA paDI dai gai vAhatA hUM ki vada mora na spaSTa kahevA lAgyA hatA ke temaNe have bilakula cUpa rahevuM joIe, huM laMDanI pa ri pI vina vo ya vata nahIM hotA vi choTe rive bolavuM nahIM joIe. e vakhate emanA dilojAna dostonI sAthe huM 6 mApasa meM naDate haiM aura dRma pArpha TurUM mAnAvI to ravo vaia' paNa matabhedo thaI cUkyA hatA. tyAre avasAda sAthe emanI manodazA 6 OM samaya samaya baLavAna che, nahIM puruSa baLavAna e sanAtana maraNonmukha thatI jAya che. juo emanA vacanoH * satyano anubhava gAMdhIjIne mujhe aba jInA kitanA hai? hai che paNa thayo che. eka samaye graMtha svAdhyAya Apako maiM kaha dUM ki mujhako dila : huM potAnI zI tAkAta hatI ane | zrI bhadraMkara vidhA dIpaka jJAna vijJAna svAdhyAya satranA upakrame meM khuzI nahIM ho sakatI hai ki maiM , 4 Aje zI sthiti cheH zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha dvArA Ayojita jiMdA rahUM aura jo maiM cAhatA hUM vaha hai pahale agara koI jarA bhI na kara skuu|... merA kAma khatma paradezI kAma karatA thA to maiM use ya. pUjya gurudeva DaoN. rAkezabhAI jhaverInI ho gayA hai| maiM koI AtmahatyA bahuta DAMTatA thaa| lekina taba merA amRtamaya vANIhAza. karake maranA cAhatA hUM aisA nhiiN| rAja thA, baMdUka kA rAja nahIM. sAre bhagavAna mahAvIranI aMtima dezanA hai mulka meM prema kA rAja thA. aba 'uttarAdhyayana sUtra' graMtha bhale teo AtmahatyA kaeN merA vaha sikkA nahIM hai| maiM aba tridivasIya svAdhyAya karavA IcchatA nathI ema emaNe che DobUDhA ho gayA huuN| kahyuM paNa emane eno vicAra 5 jyAre paMjAba, bihAra, | sthaLa : biralA mAtuzrI sabhAgRha-marIna lAInsa-muMbaI to manamAM AvI gayo haze jethI ; OM baMgALa, dilhI-ema badhe | divasa : 2015 me mAsa, tArIkha 5, 6, 7 maMgaLa, budha, guru eno pravacanamAM ullekha thaI 6 veranI Aga vadhavA lAgI. samaya : traNa divasa sAMje sADA cha thI nava jAya che. e vakhatanI lokonI huM huM apaharaNa, baLAtkAra, saMyojikA rezmA jaina- 9920951074 hevAniyata ane rASTranI hAlata ? che hatyAo thavA lAgI tyAre so pravezaH jijJAsuone potAnuM nAma saranAmuM oNphisamAM vahelI take ! joIne teo eTalA badhA gAMdhIjInI hAjarInI apekSA noMdhAvI levA vinaMti. 23820296. svAdhyAyanA divasanA eka asvastha thaI gayA hatA ke paNa rAkhe che. gAMdhIjI paNa badhe saptAha pahelAM jIjJAsuone praveza patra potAnA saranAme mokalavAmAM emanAthI kahevAI jAya che ke zuM huM zAMti sthApavA Icche che. paNa Avaze. hiMdustAna itanA AlIzAna { teo kyAM kyAM pahoMcI zake ? ( traNa divasa svAdhyAyanA saujanyadAtA mulka, Aja bilakula eka ke teo zuM karI zake ? temanI bhAgyazALI smazAnasA ho gayA hai| aisA hevAna / OM AvI manodazAno paDagho bipInacaMdra ke. jaina ho yA hai? huM emanAM A vacanomAM paDato nilamabena bI. jaina dezanI prajA vera-jhe 2, ke dekhAya che: ISya-asUyA, kAma-krodha, huM gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSa je samayanuM mUlya jANe che te binajarUrI eka zabda paNa bolato nathI. vatano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka kA gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka na gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI 4 aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jI ke |atha pRSTha 240 prabuddha jIvana gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 phebruArI 2015 aMtima * hSAMka 5 skaa| 18 mAravA-lUMTavAnI hevAniyatamAM tarabatara hatI, e joIne atyaMta mohabhaMga thaI gayo, teo nibhramita thaI gayA. AvaDI moTI aMgreja % vedanA anubhavatA gAMdhIjIne kevaLa lAcArI ane asahAyatAno saltanatane ahiMsA ane satyAgraha vaDe jhukAvI zakAya, paNa potAnA re ahesAsa thAya che. tyAre emane gajendramokSanI ghaTanA ane IzvaranI dezabAMdhavAno jItI na zakAyA. emAM prajAno doSa jovAne badale, 5 OM karuNA yAda Ave che. tyAre teo kahe che: AtmanirIkSaNa karI, teo potAnI adhUrapano doSa nihALe che. hindustAnarUpI gajarAja ko ho sake to chur3AnA cAhatA huuN| mujhako apanA AtmamaMthanamAthI navanIta nIpacyu te me: kyA karanA caahie| merA parAkrama kucha kara sake to mujhako khuzI hai| para hamArI ahiMsA nAmarda kI ahiMsA thii|15 aba 32 varSa ke bAda merI OM merA zarIra to thor3I haDDI hai, thor3I crbii| aisA AdamI kyA kara sakatA AMkheM khulI haiN| maiM dekhatA hUM ki aba taka jo calatI thI vaha ahiMsA nahIM hai hai hai? kisako samajhA sakatA hai? lekina Izvara sabakucha kara sakatA hai| to thI, balki maMda-virodha thaa| maMda-virodha vaha karatA hai ki jisake hAtha meM hai meM rAtadina Izvara ko pakar3atA huuN| he bhagavAna, tU aba A, gajarAja DUba rahA hathiyAra nahIM hotaa| hama lAcArI se ahiMsaka bane hue the, magara hamAre diloM hai| hindustAna DUba rahA hai| use bcaa| 11 / ____ meM to hiMsA bharI huI thii| aba jaba aMgreja yahA~ se haTa rahe haiM to usa hiMsA mevAmA manonmahivasa mAvyA. tyAre temanAmA utsAha ko Apasa meM lar3a kara kharca kara rahe haiN|16...maiNne to aisI galatI kI ki bhane bhaganathI, du:5, tAzAmane zaramanI bAgAmoche. humo abataka jo cIja calatI rahI use ahiMsA samajhatA rhaa| jaba Izvarane ke huM emanA zabdoH kisI se kAma lenA hotA hai to vaha usako mUrkha banA detA hai| maiM abhI taka o Aja to merI janmatithi hai... mere liye to Aja yaha mAtama (zoka) aMdhA banA rhaa| hamAre diloM meM hiMsA bharI huI thI aira usakA Aja yaha manAne kA dina hai| maiM Aja taka jiMdA par3A huuN| isa para mujhako khuda Azcarya natIjA hai ki hama Apasa meM laDe aura laDe bhI bahuta vahaziyAnA taurse|27 se hotA hai, zarma lagatI hai| maiM vahI zakhsa hUM ki jisakI jabAna se eka cIz2a hiMdustAnanI prAne 4di di tamojatA gayA, nilakatI thI ki aisA karo to karor3oM usako mAnate the| para Aja to merI maiM kabUla karatA hUM ki maiM Apako saccI ahiMsA nahIM sIkhA koI sunatA hI nahIM hai| 12 { AvI kSobhajanaka sthitimAM lAMbu jIvavAnuM kyAMthI game ? eka keTalI pIDA, keTalA duHkha sAthe A zabdo bolAyA haze? mahAvIra ; 8 samaye je 125 varSa jIvavAnI vAta karatA hatA e gAMdhIjI potAnuM ane buddha jevA ahiMsAnA puraskartAonA pharajaMdarUpa A dezanA huM jIvana jaldI pUruM thAya evuM IcchavA lAgyA che. emano jIvanarAga nAgarikone eka savAla pUchavAnuM mana thAya che ke dezamAM je kAMI huM F (lifedrive) mosarato Doya bhane mRtyunI cha (death wish) thayuM bhane if 2 2j cha, mAM dharmAtmAmInAsata, me @ baLavAna thatI hoya evo anubhava thAya che. juo emanAM vacano: mahAtmAnA tapa ke pachI ApaNA vrata-zuM ochuM paDyuM? hai aisI hAlata meM hindustAna meM mere liye jagA kahA~ hai aura maiM usameM jiMdAdhIna sAyaM prArthanA patana avayanonI hai raha kara kyA karUMgA? Aja mere se 125 varSa kI bAta chUTa gaI hai| sonozAdhya pachI 52no prazna vAraMvAra dhumarAyA 42 cha. // 100 varSa kI bhI chUTa gaI hai aura 90 varSa kI bhii|aaj maiM 79 varSa meM pravayanomA 4 ciMtana, manana, vimazaH 57i cha mezinI bhane to pahUMca jAtA hUM, lekina vaha bhI mujhako cubhatA hai| 13 mahAtmA gAMdhIjInI mAnasikatA samajavA mATe atyaMta mahattvanI chatA manI bhAgI humo: evI dastAvejI sAmagrI che. ekavAra to emAMthI pasAra thaI juo- OM , rAmarAjya to chor3a do, Aja to kisI kA rAjya nhiiN| aisI hAlata meM e merA jaisA AdamI kyA kare? agara yaha saba nahIM sudhara sakatA to merA ' ' lo, 34, proIsara sosAyaTI, bhoTa 2, lama - hRdaya pukAra karatA hai ki he Izvara! tU mujhako Aja kyoM nahIM uThA letA? [1] vidyAnagara (388120) sekhana. : 08727333000. pAdaTIpa vivaraNa : maiM isa cIja ko kyoM dekhatA huuN| agara tU cAhatA hai ki mujhako jiMdA rahanA (1) prArthanA pravacana khaNDa 1, pRSTha 7 (2) prArthanA pravacana khaNDa 1, pRSTha 56 hai to kama se kama vaha tAkata to mujhako de de jo meM eka vakta rakhatA (3) prArthanA pravacana khaNDa 1. pRSTha 126 (4) prArthanA pravacana khaNDa 1, pRSTha 132 & thaa|14 (5) prArthanA pravacana khaNDa 1, pRSTha 157 (5) prArthanA pravacana khaNDa 1, pRSTha 182 vananA timahisomainidhAnImA hAsata tI. (7) prArthanA pravacana khaNDa 1, pRSTha 193 (8) prArthanA pravacana khaNDa 1, pRSTha 237 samasApAnImanIsA (9) prArthanA pravacana khaNDa 1, pRSTha 334 (10) prArthanA pravacana khaNDa 1, pRSTha 351 (11) prArthanA pravacana khaNDa 1, pRSTha 322 (12) prArthanA pravacana khaNDa 1, pRSTha 378 ahiMsAnA zAzvata mUlyonA pAyA para eka sukhI, samRddha ane saMskArI (13) prArthanA pravacana khaNDa 1, pRSTha 379 (14) prArthanA pravacana khaNDa 1, pRSTha 282 2||ssttr 2yavAnubhamanuskhanutu. 52tu bhavaNatanA pArAsthAtama (15) prArthanA pravacana khaNDa 1, pRSTha 165 (16) prArthanA pravacana khaNDa 1, pRSTha 270 bhanI machAne, memanA svapnane rojIToNI nANyA. amano (17) prArthanA pravacana khaNDa 1, pRSTha 273 (18) prArthanA pravacana khaNDa 1, pRSTha 400 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSa 'svArtha ane bhayathI mukta thayA vinA Izvara maLe nahI. | vatano aMtima adhyAya vizeSAMka 6 * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 6 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI na gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIva a phebruArI 2015 * prabuddha jIvana * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 pRSTha 25 aMtima ' hSAMka 5 mahAtmA gAMdhInA jIvananA chellA paMdara mahinA | sonala parIkha . gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka F gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka ke gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka F gAMdhI jIvanano aMtima adhyAyavizeSAMka 4 gAMdhI AjhAdI maLyAMne sADA cha dAyakA pUrAM thayAM che. komI taMgadilInI paNa sAthe ja rakhAtA. huM bAbatamAM AjhAdI vakhate ApaNe jyAM hatAM, kadAca tenI AjubAju divaso sudhI AvuM cAlyuM. TAgoranI kAvyapaMkti - "manuSyo $ ja Aje paNa chIe, mAtra e taMgadilIno cahero judo che. krUra che, paNa manakho mAyALu che" anusAra vyaktigata dhoraNe mAnavatA 6 che. 1948nA jAnyuArImAM mahAtmA gAMdhInI hatyA thaI. temanA ane bahAdurInAM paNa udAharaNo chUTAMchavAyAM jovA maLyAM. dharma hai * jIvananA chellA paMdara mahinA A samasyA ukelavAnI mathAmaNamAM badalavA karatAM marI javuM pasaMda karanArA hiMduo ane hiMdu pADozIne re 8 gayA. A mathAmaNano itihAsa jAtajAtanI rAjakIya UthalapAthalathI jIvanA jokhame bacAvanAra musalamAno nIkaLI AvatA. chatAM ke bharapUra, uttejanApUrNa ane atyaMta karuNa che. tophAnagrasta vistAromAM sthiti bhayAnaka hatI. posTa ophiso baMdha saMhAranI pAzavI lIlAnI zarUAta noAkhalImAM thaI. thaI jatAM Akho vistAra bAkInA bhAratathI kapAI gayo hato. 8 noAkhalI baMgALano eka suMdara, phaLadrupa, hariyALo pradeza che. kuTuMbonAM kuTuMbono patto nahoto. vaidakiya sAravAranuM nAmanizAna hai huM bhAre varasAdavALA A pradezamAM gIca jhADIo, taLAvo, khetaro nahotuM. ghAyalo taraphaDIne mRtyu pAmatAM. okTobaranA chellA huM 6 ane naheronI vacce chUTAMchavAyAM gAmaDAM vaselAM che. te vakhate tyAMnI aThavADiyAmAM baMgALanI sarakAre amaladArone mokalI maMgAvelA 6 OM 22 lAkhanI vastImAM 18 lAkha muslimo hatAM. 1658 corasa hevAlomAM e samayanI bhayaMkaratAnI jhAMkhI thAya che. * mAilanA A vistAramAM 60% thI vadhu jamIna laghumatI hiMduonI e samaye gAMdhIjI dilhImAM hatA ane sevAgrAma javAnuM vicArI jai paNa mAlikInI hatI, vepAra-rojagAranuM paNa tema ja. zikSaNanI rahyA hatA. noAkhalInA samAcAra AvatAM ja temaNe tyAM javAno je bAbatamAMya hiMduo AgaLa hatA. moTA bhAganA muslimo pachAta, nirNaya lIdho. AvuM jokhama na levA badhAMe temane samajAvyA. 'tame hai ku nirakSara ane svabhAve zAMta, zaramALa, saraLa ane bhalA, paNa ekalA zuM karI zakazo?' tema paNa kahyuM. gAMdhIjIe kahyuM, "huM tyAM che atizaya ajJAnane kAraNe sahelAIthI uzkerI zakAya tevA. hiMdu- jaIne zuM karIza te huM jANato nathI. paNa tyAM gayA vinA mane cena ThuM 6 musalamAna vastI varSothI saMpIne rahetI. vIsI ane trIsInA dAyakAmAM nahIM maLe. huM mArI yuvAnInA divasothI be virodha pakSone meLavavAnuM zu khilAphata ane savinaya bhaMganI caLavaLamAM noAkhalImAM briTiza kAma karato Avyo chuM. hiMdanI be komonI vacce ekatA nahIM sthApI ju che vahIvaTa lagabhaga prabhAva gumAvI beTho eTale pachI aMgrejoe temanI zakuM zuM? huM noAkhalImAM rahIza. jarUra paDaze to tyAM ja marIza chuM ke mAnItI nIti 'DivAiDa enDa rUla"no Azraya lIdho. 1932thI paNa haTIza nahIM." 1939 sudhI teo muslimone hiMduone jIvavuM muzkela thaI jAya kaoNlakAtAmAM paNa sAmudAyika hiMsA phATI nIkaLI hatI. tethI ? huM tevI kanaDagata karavA uzkeratA ane te mATenA rastA paNa sUcavatA gAMdhIjIe kaoNlakAtA thaI noAkhalI javAnuM TharAvyuM. cAra divasa huM rahyA. teo kaoNlakAtA rokAyA. tyAM to bihAra saLagyuM. kaoNlakAtA ane te pachI bIjuM vizvayuddha zarU thayuM. dukALa, pUra ane moMghavArIe noAkhalInA pratyAghAta rUpe tyAM hiMduoe musalamAnonI kaleAma ke 6 mAjhA mUkI. prajAnA asaMtoSa ane avizvAsanA dArUgoLAmAM zarU karI hatI. A pratikriyAne vakhoDI kADhatAM gAMdhIjIe kahyuM, zuM huM muslima lIganA "sIdhAM pagalAM'nA TharAve jAmagarI cAMpI. 1946 noAkhalImAM je banyuM, tenuM vera bihAramAM levuM e mAnavatAno chuM 8 oNgasTanA aMtamAM noAkhalImAM komI ramakhANa phATI nIkaLyuM. mArga nathI. hiMdu-muslima jo A hatyAkAMDa na roke to upavAsa para ke : idanA divase moTI saMkhyAmAM ne vIjaLIvege tophAnIo pharI vaLyA UtaravAno temaNe nirNaya karyo. "A bevakUpha katalAnA sAkSI banavA ? huM ane niSThura kaleAma zarU karI. pahelAM hinduone gherI levAtA, mAre mATe jIvatA rahevuM nathI.' Ama paNa teo ardha upavAsa para ? huM bacAvanI zarata rUpe muslima lIganA nAme paisA paDAvAtA. hathiyAro hatA ja. A nirNayathI bihAranI paristhiti para tAtkAlika asara 8 huM chInavI levAtAM. dAtaraDAM jevI vastu paNa chupAvelI maLI Ave to thaI ane gAMdhIjI 6 navembara, 1946nA roja noAkhalI gayA. huM ke pUrA parivAranI tAtkAlika katala thatI. gharone peTrola chAMTI Aga kaoNlakAtAthI gopAlaMdo gADImAM ane te pachI padmA nadImAM so re 3 cAMpI devAtI. jIvavuM hoya to dharmapalaTo karavAnI zarata mukAtI ne mAIla AgaboTanI musApharI karI teo cAMdapura pahoMcyA. temanI ? chuM te pachI saccAInI sAbitI rUpe temanI strIone ToLAe pasaMda sAthe majUra khAtAnA pradhAna zamasudIna ahamada tathA baMgALa ka karelA musalamAnane paraNAvavAnuM pharamAna thatuM. tene mATe molavIo sarakAranA be pArlamenTa-sekreTarIo nasarUllAkhAna ane abdula 6 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSa jyAre mAnavI aMtara khAlI kare che, tyAre Izvara tene bhare che. vatano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 paka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 6 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI 4
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIvI - a pRSTha 260 prabuddha jIvana gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 phebruArI 2015 aMtima 5 hSAMka ka * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka F IdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 6 gAMdhIjIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 6 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAyavizeSAMka 6 gAMdhI gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSuka ! razIda hatA. vadhu samayathI temanA ardha-upavAsa cAlatA hatA. avAja dhImo paDato ke AgaboTa para temane hiMdu ane muslima pratinidhio maLavA jato hato. caherA para viSAdanI rekhAo gherI banI hatI. teo { AvyA. muslima pratinidhimaMDaLa akaLAyeluM hatuM. pUrvagraho sAthe sApha zabdomAM hiMduo ane musamalAnone sAcI vAta saMbhaLAvatA. 4 AveluM hatuM. gAMdhIjInA ThapakAnI dahezata sAthe AvyuM hatuM. temanI vANImAMthI prema ane kSamA nItaratAM. OM gAMdhIjIe bedhaDaka temane musalamAnonI bhUlo batAvI te chatAM AsapAsanA gAmomAM paNa moTAbhAganA gharo bALI mUkyAM huM huM temaNe je taTasthatA ane zAMti jALavI te joI muslimo stabdha thaI hatAM. gharanI AsapAsanA jhADa paNa bhUMjAI gayAM hatAM. jIvatA zuM gayA. gAMdhIjIe hiMdu pratinidhi maMDaLane kahyuM. "polIsa ane hatA te badhAMne musalamAna banAvAyAM hatAM. gAMdhIjIe du:khapUrvaka zuM de sarakAranA rakSaNa vinA tamAre cAlavAnuM nathI tevuM jo tame kahetA kahyuM, "mAruM dila raDe che paNa mArI AMkhamAM AMsu nathI, kAraNa ke " ho to tame laDAI zarU thayA pahelAM ja hAra kabUlI lo cho. tamArI AMsu sAranAra pote bIjAnAM AMsu lUchI zakato nathI. dakSiNa che huM ochI saMkhyA nahIM, paNa tamArAmAM ghara karI gayelI asahAyatAnI AphrikAmAM 20 varSa ne hiMdamAM 30 varSa meM sarakAra sAme laData che { lAgaNI tamArI kharI musIbata che. kAyarone duniyAnI koI tAkAta calAvI paNa ahIMno anubhava e tamAma anubhava karatAM vadhAre | ke rakSaNa ApI zake nahIM. huM tamAro bolAvyo Avyo nathI ane mAruM bhISaNa che. baMgALamAM muslimo ane bihAramAM hiMduo duSTatAthI 8 OM mizana pAra pADyA vinA javAno nathI. game tevI naThoratA paNa varyA che. "koNe zarU karyuM ke koNa vadhAre duSTa che te kahevAno artha huM vIratAno Adara kare ja che. pUrva baMgALamAM mAtra eka ja hiMdu hoya nathI. maranArAM ne mAranArAM baMne bhayanA zikAra che. A bhaya ja chuM huM toya te musalamAno vacce rahe ane jarUra paDe to zUravIranI jema temanI mAnavatA ane satyane haNI rahyo che." - maravAnI hiMmata rAkhe tema huM to IcchuM chuM. Akhare musalamAno gAMdhIjInuM noAkhalI javuM muslima lIgane pasaMda nahotuM. * zu paNa ApaNA ja bhAIo che. hathiyAra vAparavAM ja che to asahAya gAMdhIjIne AvavA devA mATe temaNe baMgALanI sarakArane vakhoDI. . huM lokonA rakSaNa mATe vAparo !" gAMdhIjIe sthAnika lokonI madadathI ja kAma karavAnuM nakkI karyuM hai { noAkhalImAM gAMdhIjIno mukAma caumuhAnImAM hato. caumuhAnImAM ane zrIrAmapura nAmanA gAmamAM eka jhUMpaDAmAM kAmanI navesarathI ; ke rAhata kAryo cAlatAM hatAM, paNa temAM koI vyavasthA, yojanA ke zarUAta karI. zrIrAmapuranAM 200 hiMdu kuTuMbomAMthI mAtra traNa ja 3 5 meLa na hatAM. roja moTI saMkhyAmAM nirAzrito ThalavAtAM, temanI bacyAM hatAM. gAMdhIjInI ahiMsAnI pahelAM kadI nahotI thaI tevI huM koI vyavasthA thaI zakatI nahIM. badhe gabharATa, gusso ane uzkerATa AkarI kasoTI thaI rahI hatI. satya kyAMya zodhyuM nahotuM jaDatuM, huM pravartatA hatA. buddhijIvIo gAMdhIjI para nArAja hatA ane temanI paNa hAryA vinA ke nirAza thayA vinA teo ekatA sthApavA mATe zuM ke ahiMsA para A badhA vinAzano doSa DhoLatA hatA. to paNa banatuM karI chUTavA ane temAM ja khapI javA kaTibaddha hatA. paNa gAMdhIjInA AgamanathI tophAnano bhoga banelAomAM naitika hiMmata a zera dUdhamAM zAkabhAjInuM pANI umerI je pravAhI banatuM che ? 8 AvI. prArthanAnA samaye hajAro loko AvatAM, potAnI vyathA rajU ja gAMdhIjInuM savAra-sAMjanuM bhojana hatuM. sAthe thoDI drAkSapautravadhU chuM zuM karatAM ane gAMdhIjI pAsethI navI dRSTi laIne pAchAM pharatAM. AbhA temanI dekharekha rAkhatI, tene paNa temaNe bIje mokalI ApI. meM 3 DAMgara, sopArI ane nALiyerano taiyAra pAka laNaNInI rAha amuka ja vyakti pAsethI sevA levAnI Teva saMyama sAthe baMdha besatI nathI. huM 3 joto hato. e pAkane vAvanArAo maraNane zaraNa thayA hatA. athavA divasanA soLa kalAka teo kAma karatA. vacce vacce kapaDAM pheM $ bhAgI chUTyA hatA. A hariyALIne udAsa citte jotA gAMdhIjI sAMdhatA, pravAsano sAmAna bAMdhatA, chApAMonA hevAlo lakhatA ? 6 gAmegAma pharatA. kudaratanI anupama zobhA, khuzanumA havAmAna hisAba karatA. TapAla lakhatA. DaoNkTaro bhAgI chUTyA hatA. eo ka vacce bhISaNa pAzavatA DokAtI hatI. eka gAmamAM hiMduonAM pAMca lokone kudaratI upacAra zIkhavatA. DaoN. suzIlA nayara bAjunA , 8 jUthonA kula 23 puruSomAMthI 21ne motane ghATa utArI temanI gAmamAM maphata davAkhAnuM calAvatAM, tene kyAreka bolAvI letA. uM lAzono Dhagalo tyAM ja bALI mUkAyo hato. lohInA ne baLavAnA eka gAmamAM temaNe joyuM ke 1400mAMthI 1000 mANaso zuM DAgha temanA AMgaNAmAM dekhAtA hatA. gharonI kALI pharasa dATelA kurAna paDhI zakatA, paNa teno artha jANatA na hatA. gAMdhIjI temane ? dhananI zodha mATe khodI kaDhAI hatI. kurAnano sAco artha molavIonI nArAjagI vahorIne paNa che dattapADAmAM 500 nirAzrito hatAM. temanA punarvasana mATe ane batAvatA. kudaratI vipulatA chatAM loko potAnA ajJAnane lIdhe che zuM tophAno rokavA mATe gAMdhIjIe prayatno AdaryA. eka aThavADiyAthI garIba, asvaccha ane pachAta hatAM, temane keLavavA gAMdhIjIe kuM gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAyavizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI na gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSa jo ALasane lIdhe ApaNane duHkha thaze, to ApaNAmAM ALasa nahIM rahe. vatano aMtima adhyAya vizeSAMka 6
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIvuM A phebruArI 2015 baMgALI zIkhavA mAMDyuM. roja game teTalA kAma vacce baMgALInI prekTisa teo karatA hatA. temanI hatyAnA divase paNa temaNe baMgALIno pATha karyo hato ! 1946nA unALAmAM lAla killAmAM AjhAda hiMda phojanA aphasaro para mukaddamo zarU thayo. AjhAda hiMdu phrojanA sainikone gAMdhIe noAkhalI AvI lokonI sevA karavAnI apIla karI. gAMdhIjInuM jhUMpaDuM bhArata ane videzanA loko mATe tIrthasthAna banyuM hatuM. prArthanA samaye AdhyAtmika UMDANathI bharelA viSayothI laIne rojabarojanI samasyAo para ane samabhAva para 'gAMdhIjI pravacano ApatA. 'duSkRtyone namatuM na ApavuM paNa karyA vagara temanI vacce rahevuM ane satyaparAyaNatA jALavI rAkhavI. phakta bhalAIno jhAjho upayoga nathI. tenI sAthe jJAnanuM saMyojana thavuM. joIe. sUkSma viveka keLavavo. kasoTInI lagne kyAre bolavuM ne kyAre mona rahevuM, kayAre pagalAM bharavAM ane kyAre kazuM na karavuM te samajatAM zIkhavuM joIe. all kraaJelterje pops [3] kADhaNu llame tyle loops all dj late tJe pill finay tellate Je loops Italic f y lee Hye [996 [3]lc prabuddha jIvana gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 7 pRSTha 27 aMtima gAMdhIjIe baMgALanA mukhya pradhAna zahIda suharAvardIne sthiti jaNAvato ne madada mAgato patra lakhyo. temaNe gAMdhIjI para Aropa mUkyo ke tamAre lIdhe ja baMgALanI paristhiti bagaDI che mATe noAkhalI choDI do. gAMdhIjIe temane satya samajAvavAnI ghaNI koziza karI. paNa vyartha ! noAkhalInA ghaNAM musalamAna paNa ema mAnatA ke gAMdhIjIne bihAranA muslimo karatAM noAkhalInA hiMduonI ciMtA vadhAre che kema ke gAMdhIjI pote hindu che. sthiti gUMcavAtI hatI. gAMdhIjIe khUba duHkha sAthe kahyuM, 'hiMdu-musalamAnanA saMbaMdhamAM mArI ahiMsA kAma haitI nathI.' bihAramAM paristhiti pAchI vAsI hatI. tenA hevAlono gAMdhIjI jhINavaTathI abhyAsa karatA. bihAramAM hiMduo musalamAnone bhulAvI de tevA atyAcAro para UtarI AvyA hatA. gAMdhIjIe bihA2 javAnuM nakkI karyuM. bihAranA AgevAnoe kahyuM to kharuM ke teo gAMdhIjI kahe te badhuM karavA taiyAra che, paNa rAjendraprasAde lakhyuM che tema, temanA zabdomAM sAco pacAttApa hato nahIM gAMdhIjInAM moM parano viSAda vadhu ghero banyo. 'bihAre baMgALano javAba ApI baMgALane breka mArI che' evI mAnyatA pravartatI joIne temane vadhu du:kha thayuM. prArthanA daramyAna temaNe e duHkha vyakta karyuM ane muslima nirAzrito mATe phALo karyo. garIboe paNa temAM zakti mujaba dAna karyuM. jo ke bihAranA banAvonAM mULa paNa UMDAM hatAM. 1930 pachI muslima lIgano cUMTaNIomAM parAjaya thayo ane koMgresano vijaya tethI lIga akaLAI UThI hatI. tethI jyAre 1939mAM hiMdanI saMmati vinA tene briTizoe 'vizvayuddhamAM bhAga lenAra deza' jAhera karyo ne tenA virodhamAM bihAramAM koMgresanA pradhAnamaM DaLe rAjInAmuM ApyuM tyAre muslima lIge 'muktidina' Ujavyo ane ethI hiMduo lIMgane gAMdhI jIvatato aMtima adhyAca vizeSa USAMka asAmAjika tattva tarIke jotA thayA. saMbaMdho vaNasatA rahyA. 1946nA oNgasTamAM kaoNlakatAnA 'sIdhAM pagalAM'thI hiMduomAM bihArI hiMduo moTA pramANamAM marAyA. tyAM vaLI noAkhalImAM muslimoe hiMduonI katleAma karI te khabara AvyA. bihArIo ane bihAranAM baMgALIo uzkerAyAM, tophAno phATI nIkaLyAM, je gAMdhIjInA upavAsanI vAtathI baMgha paNa thayAM, paNa e tophAnomAM gAmo baLyAM, kUvAo mRtadehothI bharAI gayA. gAMdhIjI bihAra AvyA te pahelAM A badhuM banyuM hatuM, te pachI to paMDita neharu, saradAra paTela, AcArya pAlAnI, DaoN. rAjendraprasAda, vAIsaraoNya vageree bihA2 AvIne vahivaTI taMtrane sAbaduM karyuM. A bAbatamAM baMgALa karatAM bihAra nasIbadAra nIvaDyuM. gAMdhIjI AvyA tyAre paristhiti ekaMdare kAbUmAM hatI paNa bhArelA agni jevuM vAtAvaraNa hatuM. havAmAM dahezata hatI. bihAra AvIne gAMdhIjI gAmaDe gAmaDe, aMtariyALa vistAromAM paNa pharyAM. lokone Thapako Apyo, 'hiMdamAM kyAMya paNa kaMI bUruM kAma thAya tenI javAbadArI potAnI che tevuM dareka hiMdIne lAgavuM joIe.' khAna abdula gaphArakhAna paNa bihAra AvyA hatA. aghAna sarahadanI laDAyaka paThANa prajAne khAne ahiMsA zIkhavI hatI. teo AvyA ane gAMdhIjI sAthe dareka tophAnamAM aDagapaNe UbhA rahyA. navA AvelA vAisaraoNyanA AmaMtraNathI pachI gAMdhI dilhI gayA. sAMjanI prArthanAomAM kurAnanI AyAto gAvAnI zarUAta karI divaso sudhI teno virodha thato rahyo ane gAMdhI prArthanAsabhA vikherI nAkhatA rahyA. chevaTe virodha zamyo. paNa komI verajherane ahiMsA dvArA kaI rIte kAbUmAM lAvavuM te thayaprazna haju Ukalyo nahoto. bAdazAhakhAna paNa A samajatA hatA. temanI samasyA vadhu gaMbhIra hatI : 'ame to bhAratanA paNa nathI ane pAkistAnanA paNa nahIM rahIe paNa mahAtmA che tyAM sudhI huM ciMtA karato nathI.' dilhIthI gAMdhIjI pharI bihAra AvyA. humalAno bhoga banelAone khoTI pratikriyAomAMthI bacAvavAnuM kAma ghaNuM agharuM hatuM. gAMdhIjInI mathAmaNa ene mATe ja hatI. prArthanAsabhAomAM paNa teo lokone A aMge samajAvatA. kurAnanI AyAtonuM paThana cAlu ja hatuM. tenA anuvAdanA paThana sAme, koI virodha karatuM nahIM; paNa arabImAM AyAto bolAya to virodha thato. gAMdhIjI kahe, 'muslimo kharAba kAma kare tethI kurAnanI mahattA ochI thAya che tevuM huM na mAnuM. bihAramAM hiMduo gAMDA banyA tethI zuM gItA kharAba thaI jAya che ?' daramyAna kaoNlakAtAmAM paristhiti bagaDI hatI. 1947nA ogasTamAM gAMdhI dilhI thaI zrInagara pahoMcyA. je mAphAsa dharatI para, AkAza oDhIne sUe, tene kono bhaya ? vanano aMtima adhyAya vizeSAMka vanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvatano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI +- gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka : sapta)!e [99pG |
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jI 8 |atha pRSTha 280 prabuddha jIvana gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 phebruArI 2015 aMtima * hSAMka 5 aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano ke tyAM mahArAjAne ane rASTrIya pariSadanA kAryakartAone maLyA ane loko khUba uzkerAyelAM hatAM. gAMdhIjInI samajAvaTa sAme uzkerAI ka huM vAhanI nirAzritonI chAvaNImAM gayA. sarvasva gumAvI beThelAM ghAyala jatAM ne dalIlo karatA. re bhayabhIta lokone kyA zabdamAM AzvAsana ApavuM? gAMdhIjI premathI 14mI oNgasTe paNa Ama ja cAlyuM. AjhAdInI AgalI sAMjanI meM temanA mAthe hAtha pheravI IzvaranuM zaraNuM levA kahetA. e loko potAnI prArthanAsabhAmAM 10,000 thI paNa vadhu lokone saMbodhatAM meM huM salAmatI aMge ciMtita hatAM. gAMdhIjIe kahyuM, "mArI dIkarI jevI gAMdhIjIe kahyuM, "AvatI kAlathI ApaNe briTiza gulAmImAMthI mukta hai 6 suzIlA nAyarane huM ahIM bAna tarIke choDI jAuM chuM. tamArA para thaizuM, paNa ApaNA dezanA be TukaDA thaze. AnaMda ane zoka baMne 6 OM Aphata Avaze to pahelAM te prANa Apaze !' sAthe che. javAbadArI moTI che. tene upADavAnI zakti Izvara ApaNane paNa tophAno pharI zarU thayAM hatAM. chAvaNInI haoNspiTalamAM Ape.' suharAvardIe kaoNlakAtAnAM tophAno mATenI potAnI raeN ja ghAyalonI vaNajAra AvatI. pUrva paMjAbamAM eka gurudvArAmAM AbarU javAbadArI svIkArI. 15 oNgasTanA rASTradhvaja pharakAvavAnA & bacAvavA 74 strIo kUvAmAM kUdI paDI hatI. A strIomAMthI kAryakramanI taiyArI hiMdumuslimo sAthe karavA lAgyA. zahera badhI T bacI gayelI ekamAtra 17 varSanI chokarI paNa A chAvaNImAM AvI. tArAjI bhUlI ullAsamAM AvI gayuM hatuM. gAMdhIjI 15 oNgasTanI 8 acAnaka chAvaNInA rakSako badalAyA ane pAkistAnI sainiko cokI savAre be vAgye UThyA. mahAdevabhAInI pAMcamI puNyatithi hatI. meM chuM karavA AvyA. temaNe sthAnika musalamAnone chaDecoka kahevA mAMDyuM gAMdhIjIe upavAsa karyo, gItApATha karyo. kanyAo e AvIne huM ku ke have tame bedhaDaka chAvaNI para humalo karI zako. suzIlA nAyaranI ravIndragIto gAyAM. sUryodaya sudhI darzanArthIo AvatAM rahyAM. baMgALanuM zuM che zraddhA DagI gaI. have nirAzritone pAkistAna na choDavAnuM kahevAno pradhAnamaMDaLa page lAgavA AvyuM. gAMdhIjIe kahyuM, 'tamArI sAcI haiM je koI artha nahoto. vAhanI chAvaNI khAlI karavA temaNe hiMdanAM kasoTI have che, sattAthI cetajo, sevA karajo !' paNa javAbadAra sthAnoe patravyavahAra zarU karyo. jANe eka varSanA pAgalapaNA pachI acAnaka zAMtino sUrya Ugyo * kAzmIrathI lAhora, paTanA ane kaoNlakAtA thaI gAMdhIjI pharI hoya tema divasabhara 'hiMdu-muslima bhAI-bhAI" sUtro pokAratAM 6 3 noAkhalI javA mAgatA hatA. dilhImAM 15 oNgasTa-hiMdanA saraghaso pharyA paNa gAMdhIjInA caherA para utsAha nahoto. sAMje 4 svAtaMtryadinanI ujavaNInAM Ayojano purajozamAM cAlatAM hatAM, 30,000nI medanIne saMbodhatAM temaNe kahyuM ke A bhAIcAro kAyamI che 6 paNa gAMdhIjInuM mana tyAM lAgatuM nahotuM. 8 oNgasTa, 1947nA ane sAcA dilano hoya evI AzA huM rAkhuM chuM. hiMdu-muslimanI huM teo kaoNlakAtA gayA. 1946nA oNgasTanA hatyAkAMDa pachI mizra medanIe "jayahiMda'nA nArA lagAvyA ane gAMdhIjInA caherA 6 che kolakAtAmAM kadI zAMti nahotI sthapAI. khUna, Aga, lUMTa, baoNmba, eNsiDa para maMda smita pharakyuM. pheMkavAnA banAvo banyA ja karatA. vistAro 'hiMdu' - "muslima' e rIte 16 ogasTe prArthanAsabhAmAM 50,000 loko hatA ne te paNa vaheMcAI gayA hatA. temAM vaLI kolakAtAnA muslima lIganA pachInA divase eka lAkha. A utsAha keTalo sAco ne UMDo che te huM pradhAnoe pAkistAna javAnuM nakkI karyuM, tethI muslimo bhayabhIta vize gAMdhIjInA hRdayamAM bhIti hatI. mIrAMbahenane teoe kahyuM, huM kuM banyA. gAMdhIjI kaoNlakAtA AvyA ke tarata ja kaoNlakAtAnA bhUtapUrva "A ekatA atizaya Akasmika che. sAcI lAgatI nathI.' { meyara mahammada usmAne gAMdhIjIne kolakAtAnA muslimone bacAvI 19 oNgasTe prArthanAsabhAmAM pAMca lAkha loko hatAM. bIjAM che 6 levAnI vinaMtI karI ane temanI salAmatI mATe kaoNlakAtA rokAI sthaLoe ramakhANo cAlu hatAM tyAre kolakAtAnI zAMti saune preraNA huM javAnuM kahyuM. gAMdhIjIe kahyuM ke "mAre paMdaramI oNgasTa pahelAM ApatI hatI. bihAramAM paNa zAMti phelAtI jatI hovAnA samAcAra 6 che noAkhalI pahoMcavuM che. jo tyAMnAM hiMduonI salAmatInI bAMhedharI AvyA. laoNrDa mAunTabaeNTane gAMdhIjIne lakhyuM, "paMjAbamAM mArA hajAro : tame Apo to huM 13 oNgasTa sudhI kaoNlakAtA rokAIza." sainiko ramakhANa aTakAvI zakatA nathI. baMgALamAM tame 'vana maeNna che zahIda suharAvardI karAMcIthI AvyA hatA. temaNe paNa gAMdhIjIne ArmI'nuM kAma saphaLatAthI karyuM che.' huM kaoNlakAtA rokAvAnI vinaMtI karI. gAMdhIjIe kahyuM, 'tame mArI sAthe 1947nA mArcamAM gAMdhIjIe noAkhalI choDyuM hatuM paNa saMparka huM huM rahI zAMti sthApavAmAM madada karavA taiyAra ho to huM rokAuM. ApaNe cAlu hato. gAMdhIjIe kahyuM, "bIjI sapTembare huM noAkhalI jaIza. huM ke baMnee lokonA gaLe utAravAnuM che ke jyAre paraspara saMmatithI daramyAna gAMdhIjInA raheThANamAM ja tophAnIonuM ToLuM ghUsI AvyuM. 8 bhAgalAno nirNaya levAyo che to pachI A kApAkApI zA mATe? be musalamAnonI pAchaLa paDyuM hatuM. temane bacAvavA jatAM gAMdhIjI jai huM suharAvardI ane mahammada usmAna baMne taiyAra thayA. eka gaMdA para paNa paththara ane lAkaDIthI humalo thayo. gAMdhIjI sahejamAM bacI huM 6 mahollAnA tUTyAphUTyA makAnane vasavATa mATe sAruM karavAmAM AvyuM. gayA. bhAre duHkhathI temaNe kahyuM, 'zAMti A che zuM?' gAMdhIjIe ? gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSa 'zuddha manathI bolAyelo zabda kadI vyartha hoto nathI. vatano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIruM che | a phebruArI 2015 0 prabuddha jIvana * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 pRSTha 29 aMtima 8 hSAMka ka gAMdhI ke noAkhalI javAnuM mAMDI vALyuM. "A saMjogonA mATe ahIMthI khasavuM pAra nahoto. gAMdhIjInA hRdaya para jakhamo paDatA hatA. lokonA ghA * huM nathI." temanI vAta sAcI hatI. kaoNlakAtAmAM paristhiti vaNase to tAjA hatA, manamAM eTaluM jhera bharyuM hatuM ke gAMdhIjInI vAto ne haiM che tenA atyaMta gaMbhIra pratyAghAta noAkhalImAM paDe. bIjA divase hAjarI ghaNIvAra temane khaTakatAM, paNa aMte teo gAMdhIjInI doravaNI - OM savAranAM chApAomAM zAMtinI apIla pragaTa thaI, paNa bapore pramANe cAlavA kabUla thatAM. prArthanA pravacanomAM zAMti ane sai huM ekasAthe ghaNI jagyAe komI hiMsA phATI nIkaLI. 31 oNgasTe sadbhAvanAnI apIla cAlu ja hatI. rASTrIya sevaka saMghanA vaDA huM zuM gAMdhIjI upavAsa para UtaryA. teo nabaLA to paDI ja gayA hatA. gAMdhIjIne maLavA AvyA. khUnAmarakInI pAchaLa rASTrIya sevaka saMghano 6 OM traNa upavAsa pachI temano avAja maMda paDI gayo. nADI aniyamita hAtha hato te koIthI chUpuM nahotuM, paNa tenA netAo kahetA ke ame haiM kaeN thaI gaI. cakkara AvavA lAgyAM ane kAnamAM mAkhIo jevo to hiMduonI rakSA karIe chIe, musalamAno sAthe amane vera nathI." gaNagaNATa saMbhaLAvA lAgyo. mUThI hADakAMnA e vRddhanI A dazA gAMdhIjI temane oLakhatA hatA. ethI teo tene ke & joI, hiMdu-musalamAna gabharAyA. "ApanI badhI zarato maMjUra che. "saramukhatyArazAhIvALI komI saMsthA tarIke varNavatA. Apa upavAsa choDo." gAMdhIjIe kahyuM, "zaheramAM kAyamI zAMti sAMjanI prArthanAmAM kurAnanI AyAto bolAI tyAre virodha thayo chuM 3 sthapAI che tevuM mane aMtaHskuraNAthI lAgaze tyAre ja huM upavAsa ane paththaro varasyA. gAMdhIjI muslima nirAzritonI chAvaNImAM gayA hai huM choDIza." tyAre temane gherI levAmAM AvyAM. gAMdhIjIe temane zAMta rAkhavA je juM 6 Trako bharI bharIne hathiyAro gAMdhIjIne soMpAyAM. tophAnIonAM zabdo kahyA temAM navuM kaMI nahotuM. paNa gAMdhIjInA hRdayanI vedanA 6 OM jUtho, kaoNlakAtAnI saghaLI komonA pratinidhio AvI zAMtinI ToLAMne sparzI ane ToLuM zAMta thayuM. gAMdhIjIe kahyuM, 'hiMsA hiMdu ke che * khAtarI ApavA lAgyA. 'tophAno to guMDAoe karyA hatA. gAMdhIjI zIkha dharmane bacAvI nahIM zake. IslAmane paNa talavAre nathI bacAvyo. te kahe, 'nAgarikonI nAmaI ja guMDAone tAkAta Ape che. tophAnanuM AjhAda prajA tarIke tamAre svataMtra, dayALu ane bahAdura banavAnuM che punarAvartana nahIM thAya tenI khAtarI ApI zakazo?' ne jo tophAno che. satata jAgrata rahevAnuM che. eka yuddha kevaLa bIjA yuddhane janma che thAya to tame mane khabara ApavA jIvatA nahIM raho, paNa jemanI Ape che." meM salAmatInI pratijJA lIdhI che temanuM rakSaNa karatA khapI jazo?' A badhAM ramakhANoe sAbita karyuM ke prajA yogya keLavaNI pAmelI haiM bolatAM bolatAM gAMdhIjIne tammara AvyAM. hiMdu-muslima netAoe na hoya to lokazAhI vyartha che. laghumatI ane bahumatInI paraspara 6 zuM pratijJAnA kharaDA para sahI karI ke kaoNlakAtAmAM ame komI kalaha 'duzmana" lekhavAnI ramatamAM karoDo mANaso pAyamAla thaI gayA. 6 thavA daIzuM nahIM ne tene mATe maraNa paryata jhajhUmIzuM.' ke chevaTe gAMdhIjIe upavAsa choDyA. 7 sapTembare teo dilhI bhAgalA pachI cAra karoDa muslimo hiMdamAM hatA. AgevAnovihoNo meM 9 javA ravAnA thayA. tyAMthI temane paMjAbane ThAravA javAnuM hatuM. A samUha zaMkAkuzaMkAothI bharelo hato. aphavAonuM bajAra garama huM dilhI paNa kabrastAna banyuM hatuM. covIsa kalAkano kaphsa, lazkaranI hatuM. bhayabhIta loko vadhu bhayabhIta banatAM. rASTrIya sevaka saMghano huM ku cokI, goLIbAra, lUMTaphATa, rajhaLatAM zabo ane pazcima paMjAbamAMthI khullo Adeza hato hiMdu rAjyanI sthApanA. 'muslimo, hiMda choDo' kuM { AvatA nirAzritonAM vItakonI baLatAmAM ghI homatI e temanuM sUtra hatuM. temanuM valaNa evuM hatuM ke eka vAra badhA hiMduo ? 6 vyathAkathAo...lazkara paNa komI jherathI bAkAta nahotuM. ane zIkho pazcima pAkistAnamAMthI cAlyA Ave, pachI teo huM lAkho loko sthaLAMtara karI rahyAM hatAM. paMjAbamAM sarahadanI baMne pAkistAnamAM hiMduo para thayelA julmonuM vera ahIMnA musalamAno ? bAjue eka karoDa jeTalA loko sAmasAmI dizAmAM sthaLAMtara karI para leze. gAMdhIjIe A dAruNa ghaTanAnA sAkSI na banavAno nizcaya ke : rahyAM hatAM. A badhAMne khorAka, kapaDAM, raheThANa tema ja salAmatI karyo. tophAno daramyAna tUTelI ne hiMduoe kabaje karelI dilhInI che pUrI pADavAno prazna vikaTa hato. uzkerAyelAM loko vacce sAmasAmI ghaNI masjido joI gAMdhIjIe kahyuM, "A masjido khAlI karAvo. huM athaDAmaNa vAraMvAra phATI nIkaLatI. kaoNlakAtA karelo tevo camatkAra tenI marAmata karAvo. e marAmata temAM ghUselA hiMduo ja kare." paNa huM gAMdhIjI dilhImAM karaze tevI lokone AzA hatI. gAMdhIjIe kahyuM, musalamAnone lUMTavAmAM AvatA, amaladAro AMkha ADA kAna karatA. ke "zuM karI zakIza te huM jANato nathI, paNa zAMti nahIM pravarte tyAM saradAra paTela muzkelImAM hatA. gAMdhIjInI samajAvaTo pAchI paDatI re sudhI ahIMthI bIje jaIza nahIM.' hatI. 1947no aMta atyaMta gamagInIbharyo hato. gAMdhIjIe lakhyuM, 5 bIjA divasathI gAMdhIjIe zaheranA tophAnagrasta vistAromAM 'aMgrejo sAmenI laData ghaNI AkarI hatI, paNa Aje mArI sAme jhuM tema ja nirAzritonI chAvaNIomAM pharavA mAMDyuM. lokonI durdazAno AvIne UbhI che te laDatanA mukAbale e laData baccAnA khela jevI 6 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vize 'jeNe potAnuM vyaktitva khoyuM, teNe sarvasva khoyuM. vatano aMtima adhyAya vizeSAMka ka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka kA gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka na gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI 4
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jI gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 6 gAMdhI jIvatato aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI artha pRSTha 300 prabuddha jIvana * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 7 phebruArI 2015 aMtima USAMka hatI. svataMtratA ApaNane Atmazuddhi karyA vinA maLI che. ApaNe jyAM hatA tyAM ja chIe !' ane komI zAMti mATe gAMdhIjIe upavAsa para utaravAnuM nakkI karyuM. pachIthI khabara paDI ke A SaDayaMtra pAchaLa purNenA 'hindu rASTra'nA saMpAdaka nAthurAma goDase ane nArAyaNa ApTeno hAtha hato. mahArASTramAM ugra hiMdu rASTravAdanI prabaLa paraMparA hatI. temAMno ghaNAMne gAMdhIjIno ahiMsAno dRSTikoNa gamato nahIM. e pahelA paNa 1934mAM temaNe gAMdhIjI para baoNmba pheMkavAno prayatna karyo hato. dilhImAMnI gAMdhIjInI kAmagIrI ane 55 karoDa pAkistAnane ApavAno nirNaya temane gamyo nahoto. vyavasthita kAvataruM thayuM hatuM. lokone 'breInamAMza' karavAmAM AvyA hatA. jeno ahevAla 'pUrNAhUti'nA chellA prakaraNomAM che. tyAM vaLI akhaMDa hiMdanI 375 karoDa rUpiyAnI mUDImAMthI pAkistAnane bhAga ApavAno savAla Ubho thayo. baMne dezonA pratinidhionI vATAghATo pachI e e AMkaDo 55 karoDano nakkI thayo. hiMda sarakAra e rakama kAzmIrano prazna Ukale pachI cUkavavA mAgatI hatI. 11 jAnyuArIe dilhInA rASTravAdI molAnAoe bhAratanA muslimonI kaphoDI sthitinuM gAMdhIjI pAse varNana karyuM. 13mI jAnyuArIe gAMdhI upavAsa para UtaryA. gAMdhIno svabhAva jANatA saradAre ke neharue dalIla na karI. saradAre gAMdhIne kahyuM, "Apa zuM Iccho cho te kaho, huM te pramANe karIza.' javAbamAM gAMdhIjIe pAkistAnane 55 karoDa cUkavI devAnuM kahyuM, temanIpathArI AsapAsa ja eka nAnI sabhA bharAI jemAM A prazna viSe carcAvicAraNA thaI. gAMdhIjIne musalamAnonA pakSe mAnanArAo gusse thayA. temAMnA eka jUthamAM gAMdhIjInA khUna mATe kAvataruM yojAvA mAMDyuM rAtre sUtro pokArAyAM, 'gAMdhIne maravA do.' gAMdhIjIne maLavA AvelA neharu potAnI kAramAMthI bahAra ghasI AvyA. 'hiMmata hoya to sAme AvI. gAMdhIjIne mAratAM pahelAM mane mAravo paDaze.' loko AghAMpAchAM thaI gayAM. gAMdhIjInA upavAsathI deza khaLabhaLI UThyo hato. dezavidezamAMthI muslima AgevAnonA saMdezA AvyA DaoN. jhAkira husaine lakhyuM, 'Apane ApavA mATe svataMtra hiMda pAse A bAju kAzmIra praznane ukelavAnA prayAso cAlatA hatA, paNa yuno vacce AvI cUkyuM hatuM. pariNAmo nirAzAjanaka hatAM. gAMdhIja pratikULatAothI TevAyelA hatA eTale hatAza thayA vinA kAma karatA rahyA hatA. potAnA jIvananA chellA saptAhamAM gAMdhIjIe mahattvapUrNa vidhAno karyAM che. temaNe navasvataMtratAnA unmAdanI TIkA karatAM kahyuM hatuM ke, "je kaoNMgresa tyAga, sevA ane sAdagInA AdarzarUpa hatI te have zAna ane sattAnI pAchaLa zA mATe paDI che ? bhAratane vizvamAM tenI naitika zreSThatAnA jore TakavAnuM che.' 26 jAnyuArInA divase temaNe kahyuM, 'zuM A ja e svataMtratA che, jenuM svapna meM ane kaoNMgrese joyuM hatuM ?' 27mIe savAre gAMdhIjI meharolInA meLAmAM gayA. meharolI dilhIthI 7 mAIla dUra dakSiNAmAM eka grAmINa vistAra che. A meLAmAM hiMdu-muslimo baMne Ave che. meLAmAM saMpa ane bhAIcArAnuM suMdara dRzya joI gAMdhIjI saMtoSa pAmyA. paNa kAzmIra saMtApa sivAya bIjuM kazuM nathI rahyuM e mATe mane khUba zarama Ave che.'prazne yunonA valaNathI temane je nirAzA thaI hatI te jatI nahotI. * 1946nA kaoNlakAtAnA hatyAkAMDa thavAthI gAMdhIjI musalamAnone kahetA rahyA hatA ke tame tamArA sahadharmIonA atyAcArane vakhoDI kADho, paNa tema banyuM na hatuM. pariNAme have hiMdanA musamalAnone vAvyuM tevuM laNavAno prasaMga Avyo hato. 28 jAnyuArIe amerikana lekhaka vinsenTa phrIna sAthe gAMdhIjInI mulAkAta hatI. gAMdhIjIe kahyuM, 'huM sAdhanazuddhimAM, karma ane zraddhAmAM mAnuM chuM. Aje huM je kahuM chuM te koI sAMbhaLatuM nathI.' 29mI jAnyuArInA divase bannunA thoDA zaraNArthIo gAMdhIjIne maLavA biralA bhavana AvyA. kahe, 'have tame nivRtta kema nathI thatA ?' gAMdhIjIe kahyuM, 'huM koInA kahevAthI nivRtti na laI zakuM. mAruM du:kha tamArA duHkhathI jarA paNa ochuM nathI.' Akho divasa mulAkAto ApI. sAMje teo khUba thAkI gayA hatA. 'mAruM mAthuM sakhata duHkhe che paNa ATaluM kAma patAvI lauM' kahIne teo kAma karatA rahyA. rAtre sADAnave mAliza karAvatA bolyA, 'mAre kolAhala vacce zAMtinI, aMdhakAra vacce prakAzanI, nirAzA vacce AzAnI zodha karavAnI che. je koMgresIoe AjhAdI mATe AkarI jahemata uThAvelI, balidAno ApelAM, te have svAtaMtrya maLatAM ja pada ane sattAnI sAThamArImAM phasAI gayA. A sthiti ApaNane kyAM laI jaze ? A badhAmAM huM kyAM Ubho chuM ?' temaNe kavi najhIranI sAcuM sukha bahArathI nahIM, potAnA AtmAmAMthI maLe che, vanano aMtima adhyAya vizeSAMka upavAsa choDavAnI gAMdhIjI nA ja pADyA karatA. loko pUchatA, zuM karIe to Apane saMtoSa thaze ?' gAMdhIjIe jaNAvyuM ke nirAzritone potAnA ghara maLe te.' dilhImAM nirAzritonuM punaHsthApana zarU thayuM. pIDha patrakAra Arthara mUre paNa sahAnubhUtimAM upavAsa zarU karyAM. koMgresa pramukha rAjendraprasAdanA pramukhapada nIce badhI komonA pratinidhioe zAMtisamiti racI ane komI bhAIcArAnI khAtarI Apato TharAva karI baMdhutvanI pratijJA para sahI karI. gAMdhIjI saMtoSa pAmyA ane 18mI tArIkhe upavAsa choDyA. 20 jAnyuArInI prArthanAsabhAmAM bAMmbavisphoTa thayo. gAMdhIjI beThA hatA tyAMthI 75 phUTa pharatI divAla visphoTathI tUTI paDI. A kAma hatuM 26 varSanA madanalAla pAhavA nAmanA paMjAbInirAzritanuM. gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSa gAMdhI jIvatato aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvatato aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIvuM all kraayalerje 99 [] kaDhaNuM ke ky!e G [3] Raj ave ty!e lip |J[lc dj title ty!e [pps [3]le f y late HNu!e [99pG [3]lc A phebruArI 2015 paMktio thakI 'hai bahAre bAga duniyA caMda roja, prabuddha jIvana gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 7 pRSTha 31 aMtima dekha lo isakA tamAzA caMda roja.' khAMsIno humalo thatAM temane penIsilInanI goLIo ApI, paNa temaNe rAmanAma laI sUvAno nizcaya karyo. 'yAda rAkhajo jo koI goLI mArIne mAro prANa levA mAge ne huM UMhakAro karyAM 'vinA goLIno sAmano karuM ne rAmanAma leto maruM to ja huM sAco IzvaraparAyaNa gaNAuM.' 30 jAnyuArI savAre gAMdhIjI 3.30 vAgye UThyA. nityakarmo, prArthanA vagere patAvyAM. poNA pAMce garama pANI, madha, lIMbuno rasa lIdho. upavAsanI nabaLAI hajI zarIramAM hatI. eka nAnuM jhokuM khAI teo UThyA. eka phAilamAMthI kiM. gha. mazarUvALAne lakhelo eka patra zodhI posTa karavA Apyo. zaMkara nAmanA sAthInI dIkarI mRtyu pAmI hatI. tene sAMtvana Apato patra lakhyo, 'mRtyu ApaNo sAco mitra che. AtmA kadI marato nathI, phakta zarIra rahetuM nathI. tenA guNo yAda karIne kartavyomAM lAgI jAo.' savAre teo cAlavA jatA, paNa khAMsIne kAraNe te divase kamarAmAM ja TahelatA rahyA. manu temanA mATe laviMgano bhUko karatI hatI. gAMdhIjDa kahe, 'AnI jarUra to mane rAte paDaze.' 'paNa taiyAra karI rAkhuM chuM.' 'zI khabara rAte huM jIvato hoIza ke nahIM.' pachI pyArelAlajIne 'koMgresa ke naye vidhAna kA maudA lekha Apyo. mAliza karyuM, snAna karyuM, snAna pachI teo tAjA, prasanna, ujjavaLa lAgatA hatA, thoDI majAka paNa karatA hatA. baMgALInI prekTisa karI. sAMjanI prArthanA vakhate teo saradAra paTela sAthe vAto karI rahyA hatA. pAMca vAgye teo manu ane AbhAnA khabhe hAtha nAkhI prArthanAsabhAmAM javA nIkaLyA. bhIDa hatI. lokonA abhivAdanano pratyuttara pratinamaskArathI ApavA temaNe hAtha joDyA. gAMdhI jIvatato aMtima adhyAca vizeSa saMrakSaNa khAtAe saMbhALI hatI. aphATa medanI AMsu vahAvI rahI hatI. sukhaDano kASTha para rASTrapitAno deha sAMje cha vAgye pUrNapo bhasmarUpa banI garyA. reDiyo para neharue kahyuM, 'ApaNA jIvanamAMthI che prakAzano lopa thayo che ane saLaMga aMdhakAra chavAI gayo che.' pyArelAlajI lakhe che, 'gAMdhIjI haMmezAM kahetA ke ahiMsA duniyAnuM sauthI sakriya baLa che, te saghaLI muzkelIo pAra karAve che ane tenI sAme dveSamAtra ogaLI jAya che to pachI teo khUnInI goLIno bhoga kema banyA ? A koyaDAno ukela zodhatAM huM hAMphI garyo.' chevaTe temane ukela maLyo, samAdhAna maLyuM jenuM temaNe pUrNAhUti bhAga-4 pAna 465-466-467mAM varNana karyuM che ane aMte kahyuM che ke, 'kALa kALane grasI jAya che, paNa Ao AtmA kadI marato nathI." TaoNlsaTaoNya sAthenA patra-vyavahAra daramyAna eka vAra gAMdhIjIe lakheluM, 'je addabhuta zodho AjakAla hiMsAnA kSetramAM thAya che te joIne ApaNe AbhA banI jaIe chIe; paraMtu huM bhArapUrvaka kahuM chuM ke enA karatAMya vadhAre akalpya ane azakya lAgatI zodho ahiMsAnA kSetramAM thaze.' USAMka X X X zuM gAMdhIjI have ApaNI vacce nathI? Ano javAba 'hA, nathI' evI ApavAnI konAmAM hiMmata che ? gAMdhIjIe eka vAra lakheluM, 'huM marIza tyAre paNa thoDo ja zAMta thavAno chuM ?' A vAkya khUba arthagarbha che. vinobAe kahyuM hatuM te mujaba 'mahApuruSo jyAre potAnA dehamAM hoya che tyAre emanI zakti sImita hoya che, jyAre teo dehamukta thAya che tyAre emanI zakti asIma thaI jAya che.' gAMdhIjInuM mRtyu thayuM tyAre temanI pArsa ghaDiyALa, cazmA, caMpala, jamavAnA betraNa vAsaNa ane betraNa joDa ghotI-cAdara sahita mAtra dasa ja vastu hatI. tyAM bhIDane haTAvato eka mAdAsa AgaLa Avyo ane praNAma karavAaparigrahanuM AvuM ajoDa uhAharaNa itihAsamAM ke bhaviSyamAM kadI maLe ? mAgato hoya tema namIne teNe gAMdhIjI para traNa goLI calAvI. pahelI be goLI pITha soMsarI pasAra thaI gaI. eka phephasAmAM bharAI gaI. traNe goLI gAMdhIjIe UbhA UbhA jhIlI jamIna para DhaLI paDayA tyAre aMtima zabdo nIkaLyA. 'rAma rAma ' cahero bhuro paDI gayo. bApunuM mRtyu to barAbara evuM ja thayuM hatuM jevuM eka mahApuruSanuM thavuM ghaTe, paNa manuSyanI hicakArI manovRttine lIdhe temano deha je rIte haNAyo tenuM duHkha to saune rahevAnuM che. A loko stabdha thaI gayAM. gAMdhIjIno prANa UDI gayo hato. hatyArAne biralA bhavananA mALI raghue pakaDI lIdho. mRtyuzayyA para gAMdhIjI zAMta ane udAsa lAgatA hatA. bIjI savAre mRtadehane thoDA kalAka jharUkhAmAM darzanArthe mUkavAmAM Avyo. sADA agiyAre phUlothI zaNagArelI zastragADImAM temano deha triraMgI dhvajamAM lapeTIne mUkyo. agnisaMskAranI vyavasthA rAma nAma tene ja tAre che, je tene (AdhAra : 'AMsu lUMchavA jAuM chuM" - mahendra meghANI. 'pUrNAhuti' bhAga-4 pyArelAla taMtrI vibhAga janmabhUmi', janmabhUmi bhavana, janmabhUmi mArga, phorTa, muMbaI-400 001, mobAIla : 09221400688. hAthI niraMtara jape che. vanano aMtima adhyAya vizeSAMka 1 kaheNuM zAstrAehJe [9ppl jIvatato aMtima adhyAyavizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jI a pRSTha 320 prabuddha jIvana * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka phebruArI 2015 aMtima gAMdhIjInA chellA upavAsa gha pyArelAla [ mahAtmA gAMdhInA aMtima varSomAM pyArelAla nayyara temanA aMgata saciva hatA. temanA bahena DaoN. suzIlA nambara mahAtmA gAMdhInA aMgata tabIba hatAM. komI dAvAnaLa ThAravA gAMdhIjI sarahadI vistAromAM pharatA hatA tyAre DaoN. suzIlA nayyara temanI sAthe hatAM. teo jIvanabhara mahAtmA gAMdhI sAthe joDAyelA rahyA. gAMdhIjInA aMtima varSonuM vigatavAra varNana 'dha lAsTa phejha'nA cAra graMthomAM karyuM che, je A viSayanA sauthI vadhAre AdhArabhUta graMtho gaNAya che. uparAMta temaneM dAMDIkuca, svAtaMtryasaMgrAma, satyAgraha jevA vidharyo para zraddheya graMtho ApyAM che. tall krajI sAvaenye loops allc dj lelease ty! Gallc nay kese key!e loi>G[la] Ilie je pops all say ae nye [ppps [3]l hSAMka prastuta lekha ane A aMkamAM samAviSTa pyArelAlanA anya lekha "dha lAsTa phejha - vaoNlyuma 4' (pUrNAhuti bhAga-4mAMthI levAmAM AvyAM che.] hiMda ane pAkistAna vacce taMgadilImAM uttarottara vadhAro karanArAM aneka kAraNomAM bIjA ekano umero thayo. e kAraNa hatuM avibhakta hiMdanI rokaDa mUDInA pAkistAnanA bhAgano savAla. bhAgalA samitinA nirNaya anusAra, 375 karoDa rUpiyAnI kula rokaDa mUDImAMthI sattAnI pherabadalInA divase pAkistAnane 20 karoDa ApavAmAM AvyA hatA. A phALavaNI kAmacalAu hatI ane pAkistAnane cUkavavAnI rakamano chevaTano AMkaDo nakkI karavAmAM Ave tyAre e rakama gaNatarImAM levAnI hatI. be saMsthAonA pratinidhionI aneka pariSado maLyA bAda navembaranA chellA aThavADiyAmAM e AMkaDo 55 karoDano nakkI karavAmAM Avyo. kAzmIra parano humalo purajozamAM cAlI rahyo hato. vATAghATo daramyAna, hiMda sarakAre spaSTa karyuM hatuM ke, kAzmIranA savAlano ukela paNa na Ave tyAM sudhI nANAM cUkavavAmAM nahIM Ave. pAkistAnanA pratinidhioe vATAghATo daramyAna A muddA aMge ustAdIthI cUpakIdI sevI ane hiMdanA pratinidhione temanI saMmati tarIke e cUpakIdIne mAnavA dIdhI. paraMtu nANAMkIya hissA aMgenI samajUtI lekhanabaddha thaI ke tarata ja teo ene bIjA muddAothI alaga pADavA lAgyA. e ja vakhate kAzmIra saMbaMdhamAM temanuM valaNa vadhAre akkaDa banyuM. ane pariNAme hiMda sarakAre e rakamanI cukavaNI mokUpha rAkhI. paMDita neharue jAhera nivedanamAM hiMdanA rAjyasaMghanI sthitinI cokhavaTa karIH 'AvA saMjogomAM rAjya bIjA pakSanuM leNuM sthagita kare che. e arthamAM ame kazuM paNa sthagita karyuM nathI. ame to eTaluM ja kahyuM che ke, A karAra ame svIkArIe chIe, paraMtu badhA ja muddAonuM nirAkaraNa thavuM joIe. ane ame eno pUrepUro amala karIzuM.' 1948nA jAnyuArInI chaThThI tArIkhe gAMdhIjIe laoNrDa mAunTabaeNTana sAthe e savAla aMge carcA karI. mAunTabaeNTane kahyuM, 'pAkistAna mAge che te rokaDa rakamanI cukavaNI hiMdanI sa2kA2 aTakAvI rAkhaze to, tene pakSe e 'beAbarUbharyuM prathama kRtya' thaze. gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSa 11mI jAnyuArIe dilhInA keTalAka molAnAo gAMdhIne maLavA AvyA. teo rASTravAdI musalamAno hatA ane hiMdanI bahAra javAno temaNe InkAra karyo hato. gAMdhIjI AgaLa temaNe phariyAda karI ke, amArI dhIraja have lagabhaga khUTavA AvI che. sAMje prArthanAsabhAmAM temaNe maulAnAo sAthenI vAtacItano ullekha karyo. temaNe kahyuM ke, pAkistAnamAM musalamAnoM pAgala banyA che ane temaNe ghaNAkharA hiMduone tathA zIkhone tyAMthI hAMkI kADhyA che. hiMdanA rAjyasaMghanA hiMduo paNa ema ja karaze to teo potAno vinAza notaraze. 12mI jAnyuArIe bapora pachI gAMdhIjI haMmezanI jema, biralA bhavananI vizALa laoNnamAM taDakAmAM beThA hatA. e somavAra, eTale ke, temano maunavA2 hato tethI potAnuM prArthanA-pravacana teo lakhI rahyA hatA. anuvAda karIne sAMje prArthanAsabhA AgaLa te vAMcI saMbhaLAvavA mATe mArI bahena eka pachI eka pAna vAMcatI hatI. te avAk banI gaI ane mArI pAse doDatI AvIne teNe kahyuM ke, dilhImAM pAgalapaNuM baMdha na thAya to, gAMdhIjIe AmaraNa upavAsa para UtaravAno nirNaya karyo che. kalakattAnA potAnA upavAsa bAda gAMdhIjI dilhI AvyA tyArathI, tyAM je banI rahyuM hatuM e paristhitimAM mAro dharma zo che e savAla haMmezAM teo potAnI jAtane pUchavA karatA hatA. musalamAno potAnA du:kha ane vItakonI kathA laIne temanI pAse AvatA hatA temane teo kazo javAba ApI zakatA nahotA. sattAvALAo pAsethI teo vadhAre karAvI zakatA nahotA. kadAca, temanA saMjogomAM sattAvALAo vadhAre ka2vAnI sthitimAM nahotA. nainika paDakAranI sAme lAcArI teo sahI zakatA nahotA. potAnA udveganA DAkAmAMthI upavAsano nirNaya udbhavyo. emAM dalIlo mATe avakAza ja nahoto. saradAra paTela ane paMDita neharu mAtra be kalAka pahelAM ja temanI sAthe hatA. temanA dilamAM zuM cAlI rahyuM hatuM teno izAro sarakho paNa temaNe temane Apyo nahoto. sukhanI cAvI satyanI ArAdhanAmAM che. vatano aMtima adhyAya vizeSAMka jIvatano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvatato aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI dj tellite HPje 99pG ||dj beltaete H]!e [p [3]l d) ltle rJ!e pill
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIvuM all anyteller)e 99 [laNuM le kyle G || dj ave ty!e G[J[lc dj title ty!e [pps [3]le f y late HNu!e loops [3]lc A phebruArI 2015 e nirNaya jAhera karatuM bekhI pravacana sAMjanI prArthanAsabhAmAM vAMcI saMbhaLAvavAmAM AvyuM, upavAsa bIje divase baporanA bhojana bAda zarU thavAnA hatA. upavAsa mATe kazI samayamaryAdA nahotI. upavAsa daramyAna mIThAvALuM athavA mIThA vinAnuM pANI ane khATA lIMbuno rasa teo levAnA hatA. " "bahAranA dabANa vinA paNa kartavyanI bhAvanA jAgrata thavAne kAraNe badhI komo vacce hRdayanI ekatA pharIthI sthapAI che.' evI khAtarI temane thAya tyAre ja temanA upavAsa chUTavAnA hatA.'' temanuM nivedana A pramANe hatuM: upavAsa 13mI jAnyuArIe bapore 11 ne 55 miniTe zarU thayA. e vakhate gAMdhIjInuM priya bhajana vaiSNavanana to tene dIghu tathA na A sarve vi zaMkara prasanuM aMgrejI bhajana suzIlAe gAyuM ane pachI rAmadhuna gAvAmAM AvI. mAtra jUja nikaTanA mitro ane gharanA mANaso hAjara hatAM. teo zAMti anubhavavA lAgyA. potAno upavAsa zarU thayo ke tarata ja gAMdhIjIe mane temanI pAse bolAvyAM ane kahyuM, 'tame ahIM raho ane mArA upavAsa daramyAna rijhananuM kAma saMbhALo ema huM IcchuM chuM.' hiMdanI pratiSThA ghaTavA lAgI che tathA eziyAnA hradaya paranuM ane e dvArA samagra duniyA paranuM tenuM prabhutva jhapATAbaMdha lupta thatuM jAya che. A upavAsane nimitte ApaNI AMkha laDaze to e badhuM pAchuM lAdhaze. hiMda potAno AtmA khoze to, duniyAnuM AzAnuM kirA lupta thaze. kokaTIne prasaMge koIe nabaLAI batAvavI joIe nahIM...hissAnA savAlane sauthI prathama sthAna ApavuM joIe. saradAre ke paMDita neharue temanI sAthe dalIlomAM UtaravAno prayAsa na karyo, joke, saradAra ghaNA ja asvastha thaI gayA hatA. saradAre gAMdhIjIne kahevaDAvyuM ke, Apa je kaMI Iccho e huM karIza. javAbamAM gAMdhIjIe sUcavyuM ke, pAkistAnanA rokaDa mUDInA eka zIkha mitre pUchyuM, ApanA upavAsa mATe Apa kone javAbadAra lekho cho ? gAMdhIjIe javAba Apyo ke, mAro upavAsa khAsa koI vyakti sAme nathI ane chatAM sonA aMtarAtmAne uddezIne te che. zuddha upavAsa, dharmapAlananI peThe, svataH badalArUpa che. kazuM pariNAma lAvavA khAtara huM upavAsa nathI karato. mAre upavAsa karye ja chUTako, ema mane lAge che eTale huM e karuM chuM. hiMdanA hiMdu dharmanA, zIkha dharmanA ane IslAmanA vinAzano sAkSI banavA karatAM mRtyu mAre mATe umadA muktirUpa banaze. laoNrDa mAunTabaeNTarna sahelAIthI nirNaya svIkArI lIdho. gAMdhIjanA sauthI nAnA putra devadAse tera kalAka sudhI prayAsa karyo. nirNaya jAhera karavAmAM Avyo te pachI ja temane upavAsanI jANa thaI. temaNe temanA pitAne patra lakhyo 'mArI mukhya ciMtA ane dalIla e che ke Apa Akhare adhIrAIne vaza thaI gayA. dilhI AvyA pachI prabuddha jIvana gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka pRSTha 33 aMtima tarIke Ape keTalI bhAre saphaLatA mAtra dhIrajapUrvaka mahenata karavAthI meLavI che, eno khyAla Apane nathI. ApanI mahenatathI lAkho bacyA che. ane lAkho bacata. paNa Apa ekAeka dhIraja khoI beThA cho.' AnA javAbamAM gAMdhIjIe kADhelA udgAro zraddhAnA mahAkAvya amara raheze. 'mAruM myAna mArA arthamAM utAvaLe kADhavuM nathI, tArA arthamAM kharuM, kema ke e paDatAM mane sAmAnyapa lAgavo joIe ethI ocho vakhata lAgyo. paNa tenI pUrve cAra dahADAnuM vicAramaMthana hatuM; prArthanA hatI. ethI ene utAvaLa kahevAya ja nahIM A kAryane huM mArI rajanI parAkASThA gaLyuM chuM. mArA dilhI AvyA pachI je pariNAmo AvyAM hoya, tene sAruM huM yaza nathI laI zako. puruSArthane huM hArI beTho, tyAre ja Izvarane khoLe meM mAthuM mUkyuM. rAma mAraze toye oya che ane rAma rAkhaze toce zreya che. gAMdhI jIvanano aMtima adhyAca vizeSa ane mAre to eka ja prArthanA karavI rahI : 'he rAma ! upavAsa daramyAna USAMka mAruM mana sabaLa rAkhaje, jethI huM jIvavAnI lAlace upavAsa na huM choDuM. 16mI jAnyuArInA mIrAbahena paranA patramAM potAnA upavAsane 'mArA sauthI mahAna upavAsa tarIke' varNavIne gAMdhIjIe lakhyuMH 'chevaTe e evo nIvaDaze ke kema enI tamAre ke mAre ciMtA karavAnI nathI. ApaNI ciMtA to khuda kArya mATe hoya, kAryanA pariNAma mATe nahIM.' eka musalamAna mitra, 'musalamAnone khAtara' upavAsa choDavAne gAMdhIjIne AjIjI karI. kAzmIranA vaDA pradhAna zekha abdullA nAyaba vaDA pradhAna bakSI gulAma mahammada sAthe dilhI AvyA hatA. temaNe paNa 'kaMI nahIM to kAzmIrane khAtara' upavAsa choDavAnI gAMdhIjIne vinaMtI karI. molAnA AjhAde kahyuM, 'temanI sAthe vadhu dalIlamAM UtaravuM e temanI vedanA vadhAravA barobara che. temanI zarato purI pADavAne ApaNe zuM karI zakIe eno vicAra karavo e ja eka vastu ApaNe karavAnI che.' pachIthI hindu ane zIkha nirAzritonuM eka pratinidhimaMDaLa AvyuM. gAMdhIjIe temane kahyuM ke, mArA upavAso choDAvavAnuM tamArA hAthamAM che. mAunTabaeNTane kahyuM: 'temanA upavAsa saMbaMdhamAM mArca mAtra eka ja TIkA karavAnI che. temaNe prathama paMDita neharu sAthe e viSe carcA niyama ane zista vinA koI kAma thatuM nathI. vatano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka " gAMdhI 6 Rajale rJe Poplo | ||dj late mye [G [3]l Idj talale)!e [99pG [3]l f
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jI 8 |atha pRSTha 340 prabuddha jIvana gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 phebruArI 2015 aMtima * hSAMka 5 * karavI joItI hatI." rAjyasaMghanA pradhAnamaMDaLanI sabhA biralA bhavananI laoNnamAM upavAsI ka e divase chApAMomAM AghAtajanaka hevAla pragaTa thayo hato. gAMdhIjInI pathArInI AsapAsa maLI. ane temAM rokaDa mUDImAM che 2 sarahada prAMtamAMthI hiMdu tathA zIkha nirAzritone laI AvatI gADI pAkistAnanA hissA saMbaMdhamAM navesarathI vicAra karavAmAM Avyo. 4 8 para pazcima paMjAbamAM gujarAta relave sTezane humalo karavAmAM Avyo musalamAno pratye gAMdhIjInuM valaNa pakSapAtabharyuM hovAnuM jeo re $ hato. saMkhyAbaMdha utAruonI katala karavAmAM AvI hatI ane mAnatA hatA teo ethI vadhAre gusse thayA. eka jhanUnI jUthe temanuM huM 'zuM strIone upADI javAmAM AvI hatI. eno ullekha karIne khUna karavA mATe kALuM kAvataruM yojavAnI taiyArI karavA mAMDI. cha mAunTabaeNTane kahyuM, 'e vastu mi. gAMdhInA kAryane vadhAre muzkela rAtre pazcima paMjAbathI AvelA keTalAka zIkhoe biralA bhavana hai = banAve che. paraMtu e kAraNe temano vijaya vadhAre yazasvI thaze. sAme dekhAvo yojyA ane 'gAMdhIne maravA do' vagere pokAro temaNe re gAMdhIjIne meM A vAta karI tyAre temaNe 'harino mAraga che zUrAno, karyA. gAMdhIjIne maLIne paMDita neharu e ja vakhate biralA bhavanathI huM nahIM kAyaranuM kAma jone' e gujarAtI kavi prItamanI suprasiddha kaDI javAne moTaramAM beThA. A pokAro sAMbhaLIne te potAnI moTaramAMthI huM mane gAI saMbhaLAvI. bahAra dhasI AvyA. UMce sAde te bolI UThyA "gAMdhIne maravA do' upavAsane bIje divase gujarAtanAM bhAIbahenone' udezIne evA pokAra karavAnI hAma koNa bhIDe che ? hiMmata hoya te mArI ? huM temaNe patranA rUpamAM saMdezo mokalyo. hAjarImAM e zabdo pAchA uccAre. teNe prathama mane mArI nAkhavo huM mu divasa daramyAna dilhInA maulAnAo temane maLavA AvyA tyAre joIze.' dekhAvo karanArAo AghApAchA thaI gayA. kuru 'have tamane tarata saMtoSa thayo?' ema kahIne gAMdhIjIe temanuM gAMdhIjInA upavAsanA samAcAre lokomAM UMDI aMtaHkhoja pedA che svAgata karyuM. pachIthI gaMbhIra banIne temaNe kahyuM: "IMgleMDa mokalI karI. hiMdabharamAMthI ane paradezamAMthI paNa musamalAnA AgevAno ane 2 paNa ApavAnuM kahetAM tamane zarama nathI AvatI? ane pachI tame kahyuM muslima saMsthAo taraphathI sahAnubhUti ane TekAnA saMdezAono ke, hiMdanA rAjyasaMgha nIce svataMtratA karatAM briTiza amala nIce pravAha vahevA lAgyo. haidarAbAdanA nijhAma tathA rAmapura ane 4 { gulAmI sArI hatI. dezabhakto ane rASTravAdIo hovAno dAvo bhopAlanA navAbo taraphathI tAro AvyA. muMbaInI prAMtika muslima 6 karanAra tame AvA zabdo uccArI ja kevI rIte zako? tamAre tamArAM lIganA pramukhe eka nivedanamAM gAMdhIjInA upavAsane 'hiMdu dharma, hai ke hRdayo zuddha karavAM joIe ane so TakA sAcA thavAne zIkhavuM joIe. IslAma tathA zIkha dharmane ugAravA mATe hiMduo, musalamAno tathA huM zuM nahIM to hiMda tamane lAMbo vakhata nahIM rahI zake ane huMye tamane zIkho mATe paDakAra' tarIke varNavyA. laMDanathI DAyarekTara oNpha 6 madada nahIM karI zakuM.' IslAmika presa taraphathI A pramANe saMdezo Avyo: 'hiMda ane che ? sAMjanI sabhAmAM prArthanAsabhAmAM gAMdhIjI gujarAta sTezane pAkistAnane jAdavAsthaLImAM jhaMpalAvavAmAMthI ugAravAne Ape che karu nirAzritonI gADI para ThaMDe kaleje karavAmAM AvelA humalA viSe bharelA bhagIratha pagalAMnI duniyAbharamAM sau kadara kare che. Apane ? huM tathA karAMcImAM karavAmAM AvelI hiMduo tathA zIkhonI kAramI saphaLatA maLe evI huM khudAne baMdagI karuM chuM. Apa ghaNuM lAMbu jIvo.' huM kuM katalo viSe bolyA. pAkistAne A vastu baMdha karavI ja joIze. barelInA maulavIe potAnA anuyAyIone Apelo Adeza ke temaNe kabUla karyuM ke, "saMgharAjyamAM evA keTalAka che jeo khAsa mahattvano che: "pAkistAnanA ke hiMdustAnanA musalamAnono OM pAkistAnanA geravartAvanuM utsukatApUrvaka anukaraNa kare che ane gAMdhIjI karatAM moTo bIjo koI mitra nathI. tAjetaranA karAMcInA huM huM hiMdane lajIta kare che.' ane gujarAta (pAkistAna)nA atyAcAro mATe, nirdoSa strI, puruSo che jemAM koI dhanika na hoya, koI garIba na hoya, koI mAlika na tathA bALakonI katala mATe tathA baLAtkAra karavAmAM AvelA - hoya, koI gulAma na hoya, sI roTI mATe majUrI karatA hoya tathA dharmapalaTA ane strIonA apaharaNa mATe emanI jema mAruM hRdaya ke samAnatA, birAdarI ane zuddhatAnA Adarzo siddha karavAno athAka drave che. A allA sAmenA gunAo che ane ene mATe koI paNa pap huM prayatna karatA hoya evA pote mAgatA hatA te prakAranA pAkistAnanA prakAranI mAphI nathI. pAkistAna sarakAra e jANI le. allAnI svarganuM bhavya citra AlekhIne chelle temaNe jaNAvyuM: pAkistAna pAka sRSTi sAmenA AvA hIna prakAranA gunAonA pAyA para IslAmI banaze to hiMda tenuM anusaraNa karaze. rAjyanuM caNatara bhAgye ja thaI zake. ApanA upavAsa choDavAne tathA hiMdustAna ane pAkistAnane vinAza, 9 upavAsa zarU thayA bAda covIsa kalAkanI aMdara, hiMdI Apatti ane motamAMthI ugAravAne huM Apane AjIjI karuM chuM.' 1946nA oNgasTanA kalakattAnA bhISaNa hatyAkAMDa pachI huM gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSa jene AMkha nathI te aMdha nathI. je potAno doSa DhAMke che te aMdha che. vanano aMtima adhyAya vizeSAMka ka gAMdhI gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSuka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka F IdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 6 gAMdhIjIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 6 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAyavizeSAMka 6 * gAMdhIjIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 6 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAyavizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIvI a phebruArI 2015 0 prabuddha jIvana * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 2 pRSTha 35 aMtimAM 5 hSAMka ka vizeSAMka 5 gAMdhI jIvaMtano aMtima adhyAyavizeSAMka 5 gAMdhI * gaMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya che gAMdhIjI musalamAnone haMmezAM kahetA rahyA hatA ke, tamArA loko pahelA AghAtamAMthI bahAra nIkaLyA ke tarata ja potAnI huM sahadharmIonA atyAcArone hiMmatapUrvaka vakhoDI kADhavAne badale javAbadArInA saMbaMdhamAM teo sajAga banyA ane sAco hRdayapalaTo huM zuM tame taTastha rahevAnuM cAlu rAkhazo athavA e atyAcAro karanArAo lAvavA mATe saMgaThitapaNe pravRtti karavAno temaNe AraMbha karyo. $ pratye tamArA dilamAM tame gupta sahAnubhUti rAkhatA rahezo to hiMduonAM, musalamAnonAM tathA bIjAM jUthonAM paNa saMkhyAbaMdha hai OM pAkistAna ho yA na ho, paNa tamArAmAMnA moTA bhAganA lokone pratinidhimaMDaLo AvyAM ane have pachI ame komI ekarAga 6 huM jemanI sAthe rahevAnuM che temano roSa tamArA para Utaraze. paraMtu sthApavAnA kAryamAM amArI jAtane samarpita karIzuM evI temaNe 6 ghaNe aMze temanI A cetavaNI kAne dharavAmAM na AvI. hiMdanA gAMdhIjIne khAtarI ApI. daza hajAra jeTalA hiMduo, musalamAno * musalamAnoe jevuM vAvyuM tevuM laNavAno temane mATe prasaMga Avyo. tathA zIkhonI sabhAne saMbodhatAM paMDita neharue kahyuM: 'mahAtmA ke ra temano nirNaya pheravavA mATe vinaMtI karavA AvelA keTalAka gAMdhIne khovA e hiMdanA AtmAne khovA samAna che, kema ke, teo huM maulAnAone upavAsa zarU karatI vakhate gAMdhIjIe kahyuM ke, gujarAta hiMdanI AdhyAtmika tAkAtanI pratimA samA che...eka pegambaranI uM { sTezane gADImAM hiMda tathA zIkha nirAzritonI karavAmAM AvelI jema to pAmI gayA che, ke, komI laDAI tatkALa aTakAvavAmAM nahIM katala jevA banAvo banatA raheze, to mArI vAta bAjue rahI paNa Ave to, svataMtratAno aMta Avaze." meM 'dasa gAMdhI suddhAM hiMdanA musalamAnone bacAvI zakaze nahIM." potAnA eka prArthanA-pravacanamAM, hiMdanA baMne bhAgomAM banavA huM sAMjanI prArthanAsabhA AgaLanA potAnA pravacanamAM gAMdhIjIe pAmyuM hatuM te paikInA ghaNA kharA mATe muslima lIga javAbadAra huM sApha sApha zabdomAM cetavaNI ApatAM kahyuM, "pAkistAnamAMnI muslima hovA saMbaMdhamAM gAMdhIjIe kaMIka kahyuM hatuM. e aMge gAMdhIjInA vadhumatI ziSTa strI ane puruSo tarIke nahIM varte to, hiMdI saMghamAMnA nikaTanA mitra zveba kurezI taraphathI virodha darzAvato patra Avyo. cha musalamAnonI jiMdagI bacAvavAnuM azakya che." temaNe mane zvebane ema lakhavAne sUcavyuM ke, vartamAna paristhiti ? - upavAsanA trIjA divase (15 jAnyuArI) gAMdhIjIne spaSTapaNe mATe muslima lIganI javAbadArI viSe meM je kaMI kahyuM che e mATe 8 nabaLAI lAgavA mAMDI. sAMje traNa dAktaronI sahIthI bahAra mane lavaleza pastAvo thato nathI. pADavAmAM AvelA buleTinamAM A pramANe jaNAvavAmAM AvyuM hatuM. temanA upavAsano lAbha laIne saradAra paTelane utArI pADavAno ke che temanuM vajana ghaTatuM jAya che, avAja maMda thaI gayo che. pezAbamAM prayAsa karanArAone paNa gAMdhIjIe evIja rokaDI vAto saMbhaLAvI. 8 eseTona tattvanA aMza jaNAvA lAgyA che." upavAsane pariNAme saradAra paTela, moTA bhAganA musalamAnomAM akArA thaI paDyA huM zarIranA snAyuo ghasAvA mAMDyA che ane ene lIdhe lohImAM jherI hatA. keTalAka to temane musalamAnonA tathA pAkistAnanA zatru huM ka tattvo dAkhala thavA lAgyAM che. dAktarI vidyAnI bhASAmAM kahIe paNa kahetA hatA. saradAra dezanI salAmatIne khasUsa prathama sthAna to, teo 'jokhamanA pradezamAM dAkhala thayA hatA. hajI teo garama ApatA hatA. e bAbatamAM kazuM jokhama kheDavA te taiyAra nahotA. huM pANI chUTathI laI zakatA hatA paNa zarIramAMthI e badhuM bahAra nIkaLatuM paraMtu te ema paNa dRDhatApUrvaka mAnatA hatA ke, hiMdamAM rahevA icchatA hai zuM nahotuM. bIjA zabdomAM kahIe to kiDanI kAma karatI aTakavA lAgI tathA hiMdane potAnuM vatana lekhanArA musalamAno pratye vAjabI ane nyAyI vartAva rAkhavo joIe. te namUnedAra vAstavadarzI kheDUta hatA hai 8 sAMje teo prArthanAbhUmi sudhI cAlI zakyA nahIM. eTale, ane temanuM dila eTaluM vizALa hatuM ke, kevaLa virodha khAtara te dU mAIkrophona temanA oraDAmAM lAvIne temanI pathArInI bAjumAM koInAye virodhI bane ja nahIM. paraMtu daMbhanA te kaTTA virodhI hatA. 6 mUkavAmAM AvyuM jethI teo jyAM hatA tyAMthI ja sIdhA prArthanAsabhAne ane svArthI hetuo DhAMkavAno prayAsa karanArAo sAthe te kaDaka ka saMbodhI zake. prArthanA pachI temanA darzana mATe bUmAbUma thaI rahI. hAthe kAma letA. bevakUphone tathA dharmAdha mANasone teo sAMkhI ka { AthI, bahAra UbhelA loko temane joI zake eTalA mATe temano zakatA nahIM ane vahIvaTakartA tarIke te kadI kazuM bhUlatA nahIM, te E khATalo bahAra laI jaIne jharUkhAmAM mUkavAmAM Avyo. temanA khATalA sakhata phaTako mAratA paNa sAthe sAthe kheladila hatA. pITha pAchaLa ? AgaLa thaIne janasamudAya bhaktibhAvathI muktapaNe pasAra thayo niMdA karanArAo mATe tema ja rodaNAM raDanArAo mATe temane re tyAre eka TAMkaNI paDavAno avAja paNa saMbhaLAya evI zAMti hatI. bhArobhAra dhikkAra hato. temanI potAnI ja ramatamAM hAra khAdhA huM EUR temano cahero naMkhAI gayelo, karacalI paDelo, vicAramagna ane pachI moM para ghavAyelI nirdoSatAno burakho oDhIne gAMdhIjI pAse gamagIna paNa zAMta ane samatAyukta hato. jaIne pote jenuM pAlana karyuM na hoya evA siddhAMtonI haiM gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka kA gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka na gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI 4 OM hatI. 0 navatato aMtima 2 . gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vize. - asatyavAdI bhAgavA mATe ghaNAM bArIbAraNAM rAkhe che. vatano aMtima adhyAya vizeSAMka ka
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIvuM all glaserJe oops allc dy mee #j!e G[l[ nd) etle )!e [>G[lay tile H]!e pls lic j aale H]!e Ppps [3]lc * artha pRSTha 360 prabuddha jIvana * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 7 phebruArI 2015 aMtima mane ATaluM sAruM lAgatuM nahotuM. rokaDa mUDInA pAkistAnanA hissAnI rakama cUkavavAnA saMbaMdhamAM pradhAnamaMDaLano nirNaya pAcho kheMcavAmAM Avyo e vastu saradAra paTelane mATe UMTanI pITha bhAMgI nAkhanArA kahevatarUpa chellA taraNA samAna nIvaDI. ghaNI bAbatomAM gAMdhIjI temanI (saradAranI) dRSTithI judA paDatA hatA ane chatAM temanA para karavAmAM AvatA anyAyI prahAro sAme udAratApUrvaka teo temane paDakhe khaDA rahetA hatA. gAMdhIjIne temane bacAva karavo paDe e vastu temanA garvane kaThatI hatI. sa2dA2 jANatA hatA ke, mANasane potAnI samaja pramANe je satya lAge tenI viruddha jaIne kArya karavAne gAMdhIjI koIne paNa kahe nahIM paraMtu sAthe sAthe te e paNa jANatA hatA ke, temanA keTalAka nirNayothI gAMdhIjIne pArAvAra du:kha thayuM hatuM. e vajra jevA purUSa. eka zistabaddha sainika, eka vaphAdAra sAthI tathA soMpavAmAM AveluM kAma potAnI mati anusAra niSThApUrvaka ka2nA2 rAjyano eka pradhAna laI zake evo ekamAtra nirNaya lIdho. temaNe gAMdhI para patra lakhyoH atizayoktibharI bhASAmAM vAto karanArAonA choDAM saradAra potAnA kaTAkSonA sapATAothI hotA. nItinI bAbatamAM saradAra ane gAMdhIjI vacce matabheda niHzaMka vadhato jato hato. Ama chatAM, gAMdhIjIne mATe temanA karatAM vadhAre prema ane Adara bhAgye ja bIjA koInAmAM haze ema kahI zakAya. navI dilhImAM duSTatAbharyo evo gapagoLo phelAvavAmAM Avyo ke, gAMdhIjInA upavAsa saradArano hRdayapalaTo karavA mATe che. temaNe saradAranA niMdone jaNAvyuM ke, huM saradArane oLakhuM chuM. saradAranuM dila saune saMgharavA jeTaluM vizALa che. meM spaSTa zabdomAM kahyuM che ke, mArA upavAsa hiMdamAMnI musalamAna laghumatIne arthe khasUsa che. hiMdamAMnA hiMduo ane zIkho sAme tathA pAkistAnamAMnA musalamAno sAme che. e jema hiMdamAMnI musalamAna laghumatI artha che te ja rIte pAkistAnamAMnI hiMdu ane zIkha laghumatIone arthe paNa che. muslima lIgavALAo eka rAtamAM mitro banI jaI zake nahIM, ema saradAre kahyAnuM jaNAvavAmAM AvatuM hatuM. eno sIdho ullekha karIne gAMdhIjIe jaNAvyuM ke, moTA bhAganA hiMduo evo abhiprAya dharAve che. kevaLa zabdo dvArA nahIM paNa AcaraNa dvArA saradAranI e TIkA khoTI pADavAnI' muslima lIgavALA mitronI pharaja che. gAMdhIjInA upavAsa, saMyukta rASTrasaMghanI salAmatI samitinI beThaka kAzmIrano savAla carcavAne maLavAnI taiyArImAM hatI e ja vakhate AvyA. gAMdhIjIe kahyuM : 'mArA upavAsanI asara saMyukta rASTrasaMgha para paNa thAya ane e saMsthArya vizuddha thAya evo Azaya enI pAchaLa rahelo che. mArA upavAsa to samasta duniyAne sparze che. gAMdhIjInA upavAsane trIje divase hiMda sa2kAre sarakArI yAdImAM karyuM ke, pAkistAnane 55 karoDa rUpiyA tatkALa cUkavI devAno tevo nirNaya karyo che. jAhera lekhita nivedanamAM hiMdu sarakAranA nirNayane apUrva pagalA' tarIke gAMdhIjIe varNavyo. temaze jaNAvyuM: 'hiMda sarakAranA nirNaya pAkistAnanI sarakAranI AbarUne kasoTIe caDAvI che.' dilhInA hiMdu, musalamAno tathA zIkho 'temanI AsapAsa AkhA hiMdamAM athavA pAkistAnamAM phATI nIkaLelo dAvAnaLa paNa toDI na zake' evI hRdayanI ekatA siddha kare to, e vastu mArI pratijJAnA zabdArthane saMtoSaze, evI jAherAta karIne gAMdhIjIe 15mI jAnyuArIe potAnuM prArthanA-pravacana pUruM karyuM. temano avAja aAdhArI rIte AgalA divasa karatAM ochI maMda hato. temaNe kahyuM ke, mArA upavAsane cothe divase agAu kadI paNa gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSa hSAMka huM je rIte kAma karI rahyo chuM ethI bIjI rIte na karI zakuM ane e rIte karatAM huM jiMdagIbharanA sAthIo para bojArUpa thAI ane Apane paNa du:kha pahoMcADuM chatAM huM A jagA parathI khasuM nahIM to, sattAnA mohamAM AMdhaLo thaI paDI . ema ja mane potAne lAge. A asahya sthitimAMthI mane jaladI chUTo karavo joIe. *** gAMdhInA upavAsane cothe divase temane maLavA AvanArAomAM temanA jUnA mitro dilhInA maulAnAo hatA. temaNe kahyuM ke, zahe2mAM 'noMdhapAtra sudhAro' thavA pAmyo che ane ene AdhAre temaNe gAMdhIjIne upavAsa choDavAne pharIthI AjIjI karI. atizakti temanuM khAsa dUSaNa hatuM. gAMdhIjI aneka vAra temanuM e dUSaNa joI gayA hatA ane ethI temane UMDuM duHkha thayuM hatuM. e vastu temanuM tathA hiMdanA musalamAnonuM nikaMdana kADhe evI hatI. temaNe temane cetavaNI ApI ke, tamAre ekeeka zabda toLI toLIne bolavo joIe. mane khuza karavAne tamAre kazuM paNa kahevuM na joIe. mArA nizcayamAMthI DagAvavAno prayAsa na karavo joIe. e pachI tarata ja keTalAka hiMdu ane zIkha nirAzrito tathA paMDita neharu temane maLavA AvyA ane temaNe jaNAvyuM ke zaheranI paristhiti jhapATAbaMdha sudharI rahI che tyAre temaNe temane bahu utAvaLA na thavAne jaNAvyuM. kahyuM ke, 'tame je kaMI karo temAM saccAIno raNako hovI joIe. dAktaro asvastha thayA hatA. upavAsanA pahelA be divasa daramyAna bhUla thAya che, paNa tene tarata sudhArI levI joIe. vanano aMtima adhyAya vizeSAMka adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI ? *Je loopG []]le sJtle rJ! tellate rJle [9pG[]]Ic
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIva a phebruArI 2015 0 prabuddha jIvana * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 37 aMtima 5 hSAMka ka OM hatI. gAMdhI jIvono aMtima adhyAya viroSaka F gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya viroSaka F gAMdhI jIvanano aMtima adhyAyavizeSAMka 4 gAMdhI zuM gAMdhIjInuM vajana sarerAza divasanA be ratala pramANe ghaTavA pAmyuM mAnavajAta mATenA temanA potAnA UMDA premamAMthI udbhavI hatI, che & hatuM. paNa te 107 ratale sthira thaI gayuM. kiDanInA kAma karavAnI je mAnavajAta mATenA mArA prema karatAM anekagaNI vadhAre hatI.' huM huM zakti maMda paDavAthI zarIramAM pANInuM pramANa vadhI gayuM hatuM. ene 17mI jAnyuArIe pAchale pahore UbakA zarU thayA ane huM ke pariNAma durbaLa banI cUkelA hRdayane vadhu ne vadhu tANa pahoMcatI gAMdhIjInuM mAthAnuM bhArepaNuM vadhavA pAmyuM. bapora pachI asukha ? ane becenI paNa vadhavA pAmyAM hatAM. temanI baradAsamAM rahelA | upavAsa choDavAnI gAMdhIjIe nA ja pADyA karI ethI pratyeka dAktare kahyuM ke, Apa pIo e pANImAM mAtra be ausa nAraMgIno huM 9 vyakti evo savAla pUchavA lAgI ke, evI kaI cokkasa kasoTI rasa umero. gAMdhIjIe javAba Apyo ke, "tamArA premanI huM kadara temane saMtoSa ApI zakaze. e ja vakhate karAMcIthI tAra Avyo. karuM chuM, paraMtu mAre maravAnuM ja hoya to mane maravA do." Na dilhImAMthI hAMkI kADhavAmAM AvelA musalamAnoe puchAvyuM ke, have paMDita neharu A vedanAyukta dRzya joI zakyA nahIM. tarata ja huM ame dilhI pAchA pharI zakIe ane amArAM asala gharomAM pharIthI temaNe potAnuM moM pheravI lIdhuM ane potAnI AMkhamAMnAM azru lUchI ke vasI zakIe? e tAra vAMcatAMnI sAthe gAMdhIjIe kahyuM ke, "A nAkhyAM. ke rahI e kasoTI.' amAre amArA kuTuMba parivAra sAthe nirAzritonI gAMdhIjInA lAMbA upavAsonA saMbaMdhamAM AzcaryakAraka vastu e ? OM chAvaNIomAM dilhInI ziyALAnI kakaDatI ThaMDImAM rahevuM paDaze toye che ke, e upavAso daramyAna, temaNe asAdhAraNa mAnasika tAkAta OM huM musalamAno pAchA phare ane potapotAnA asala gharomAM rahe e ane sAmarthya dAkhavyAM che. upavAsa AgaLa vadhe tema tema temanuM mana 6 vastune ame AvakArIzuM, evI matalabanI jAherAta para sAMja sudhImAM vadhAre sUkSma ane jAgrata banatuM jatuM, temanI aMta:preraNA vadhAre ; ke eka hajAra jeTalA nirAzritoe sahI karI. sateja banatI jatI, temanI aMtaHsUjha vadhAre UMDI banatI jatI ane ? gAMdhIjInA upavAsane pAMcame divase dilhImAM AzAnI lAgaNI temano AtmA vadhAre saMvedanazIla, vadhAre tIvra tathA kSamAzIlatA ? huM spaSTa dekhAtI hatI. AkhuM dilhI zahera khaLabhaLI UThyuM. ekatAnA ane karuNAthI vadhAre UbharAto banato hato. 1948nA 8 huM pokAro tathA mahAtmA gAMdhInA lAMbA AyuSya mATe prArthanA karatAM jAnyuArInA temanA upavAsane pAMcamA divase dAktaronA huM kuM saMkhyAbaMdha saraghaso zaheranA judA judA bhAgomAM pharavA lAgyAM. buleTinamAM gaMbhIra cetavaNI ApavAmAM AvI: "amArA abhiprAya che ke pIDha patrakAra ane reTsamaeNna chApAnA bhUtapUrva maMtrI ArtharamUra, pramANe, upavAsa cAlu rahevA devA e ghaNuM ja anicchanIya che.' 5 DuM upavAsanI paddhatinA aucitya viSe haMmezAM zaMkA sevatA AvyA gavarnara-janarala mATenA saghaLA vidhi-niSedhono bhaMga karIne pheM 6 hatA. paraMtu 1947nA oNgasTamAM gAMdhIjInA kalakattAnA upavAsa laoNrDa mAunTabaeNTana tathA temanI patnI gAMdhIjIne maLavA AvyAM. ka pachI, temanA vicAromAM palaTo AvavA lAgyo hato. pATanagaramAM e ja divase sAMje zAMti-sabhAne saMbodhatAM maulAnA AjhAde ka huM komI zAMti mATe upavAsa para UtaravAno gAMdhIjIno nirNaya jaNAvyuM ke, pAchale pahore huM gAMdhIjIne maLyo hato. meM temane kahyuM ke huM sAMbhaLyA pachI, sahAnubhUtimAM temaNe paNa upavAsa zarU karyA. temaNe ke, Ape lokono hRdayapalaTo' karavAne arthe upavAsa AdaryA che. huM gAMdhIjI paranA patramAM lakhyuM: paraMtu e jarUrI hRdayapalaTo kyAre thayo eno aMdAja kADhavAnuM muzkela che upavAsa na karavAne Apane Agraha karanArAo paikIno huM che. ethI karIne, Apa amane evI nakkara zarato jaNAvo, je pUrI re nathI. Apa sAcA cho e huM khAtarIpUrvaka mAnuM chuM. A jheravero pacce, Apa upavAsa choDI zako. AnA javAbamAM gAMdhIjIe mane cAlu rahyAM to, A be saMsthAnone vadhAre bhISaNa ApattiomAMthI sAta zarato jaNAvI. e zarato para badhA pakSo temanI sahI Ape zuM kevaLa camatkAra ja ugArI zake. kalakattAmAM Ape ghaNuM karyuM hatuM. to upavAsa chUTe. maulAnA sAhebe cetavaNI uccArI ke, satyanA 4 paraMtu ahIM to ethI ghaNAM vadhArenI jarUra che. mane lAge che ke, upadezakane ApaNe sAcI khAtarI ja ApavI joIe. temanI jiMdagI ApanuM pagaluM maMjUra rAkhanArAo ane enA pratye sahAnubhUti bacAvavAne mATe paNa ApaNe kazuM khoTuM upajAvI kADhavuM na joIe. je dharAvanArAo, sahAnubhitimAM upavAsa karIne Apane madada temaNe je karavAne ApaNane sUcavyuM che e jo ApaNe karI zakatA karI zake. hoIe to ja ApaNe temanI pAse jaI zakIe ane upavAsa gAMdhIjInA avasAna bAda Arthara mUre lakhyuM: 'gAMdhIjIe choDavAne temane kahI zakIe." ahiMsA zabdamAM umerelA premanA tattvanI meM sarvathA ochI kiMmata zaheramAM badhuM kAmakAja eka divasa mATe baMdha rAkhavAmAM AvyuM. 6 AMkI hatI e have huM jouM chuM. have huM e paNa jouM chuM ke, e vastu musalamAno, hiMduo tathA zIkho hajAronI saMkhyAmAM bahAra nIkaLI haiM gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka kA gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vize mANasa jANI joIne patananA mArge cAle che e bhAre duHkhanI vAta che. vatano aMtima adhyAya vizeSAMka 5
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIruM | pRSTha 380 prabuddha jIvana gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 phebruArI 2015 aMtima s' hSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 6 gAMdhIjIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 6 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAyavizeSAMka 6 gAMdhI ru paDyA ane temaNe mizra saraghaso racyAM. emAMnuM eka saraghasa to upavAsa para UtarIza. huM lagabhaga eka lAkha mANasanuM baneluM hatuM ane eka mAIla lAMbuM rAte teo sArI rIte UMdhyA ane haMmezanI jema savAranI prArthanA zuM hatuM. e badhAM biralA bhavana AgaLa AvyAM ane tyAM aTakIne mATe bIje divase maLaske sADA traNa vAgye jAgyA. thoDuM garama pANI ; ke vikherAI gayAM. paraMtu keTalAMka saraghaso sAMjanI prArthanAsabhA pUrI pIdhA pachI temaNe kAgaLo lakhAvavA mAMDyA. paMDita neharue temanuM ! 5 thayA pachI AvyAM. temane biralA bhavananA kaMpAunDamAM pravezavA vajana karyuM. te apazukaniyALa rIte 107 ratala para ja kAyama raheluM OM devAmAM AvyAM ane prArthanAbhUmi AgaLa ekatra thavAne temane mAluma paDyuM. = jaNAvavAmAM AvyuM. paMDita neharue e sabhAne saMbodhI. paMDita zAMtisamiti 18mI jAnyuArIe savAre pharIthI maLI. AgalI 3 neharue kahyuM ke, chellAM vIsa varasathI ApaNo deza mahAtmA gAMdhInI rAtre gerahAjara rahelAo emAM hAjara rahyA hatA. gAMdhIjIe rajU salAha ane doravaNI pramANe cAlato Avyo che. keTalAka samayathI, karelI zarato e badhAe svIkArI ane nIcenI pratijJA para temaNe huM khuda koMgresanI aMdara paNa temanuM eTaluM prAdhAnya rahyuM nathI. mahAtmA potAnI sahI karI: huM gAMdhInA upavAsa, ApaNe sAce raste cAlI zakIe e mATe ApaNuM ame jAhera karavA mAgIe chIe ke, hiMduo, musalamAno, ke AMtarika sAmarthya vadhAravAne arthe che." zIkho tathA bIjI komonA mANaso dilhImAM pharIthI eka vAra che 18mI jAnyuArIe, eTale ke, gAMdhIjInA upavAsane chaThTha bhAIonI jema ane pUrepUrA meLathI rahe e amArIhRdayapUrvakanI che OM divase badhI ja hoTalo ane vIzIo baMdha rahI. icchA che. ame pratijJA karIe chIe ke, ame musalamAnonA huM ke koMgresa pramukha DaoN. rAjendraprasAdanA pramukhapada nIce, saghaLI komonA jAna, mAlamilakata tathA dharmanuM rakSaNa karIzuM ane dilhImAM banavA ka ka pratinidhionI 130 sabhyonI banelI eka madhyastha zAMtisamiti pAmyA che evA banAvo pharIthI banaze nahIM. 7 racavAmAM AvI. 17mI jAnyuArIe sAMje DaoN. rAjendraprasAdane sahIo ekaThI karavAmAM AvI rahI hatI e daramyAna, biralA che huM ghera e samitinI beThaka maLI ane, "saghaLI komo vacce zAMti, bhavanathI phona para khabara AvI ke gAMdhIjInI sthiti ekAeka bahu uM 6 ekarAga tathA bhAIcArAnI bhAvanA pedA karavA tathA te TakAvI ja bagaDavA pAmI che, eTale, samitinA keTalAka sabhyo sAthe DaoN. huM rAkhavA mATe potAnAthI banatuM badhuM karI chUTavAnI gAMdhIjIne khAtarI rAjendraprasAda biralA bhavana doDI AvyA. che Apato TharAva temAM pasAra karavAmAM Avyo. e sabhAmAM atizaya gAMdhIjIno oraDo khIcokhIca bharAI gayo hato. e samudAyamAM OM zuM ugra svarUpanuM komI mAnasa dharAvatI keTalIka hiMdu saMsthAonA paMDita neharu ane maulAnA AjhAda, pAkistAnanA hAI kamizanara chuM kaM pratinidhio hAjara rahyA nahotA. temanI gerahAjarImAM temanA jhahIda husena tathA dilhInA musalamAnonA, rASTrIya svayaMsevaka ka mitroe temanA vatI bAMyadharI ApI. koInA vatI bIjA koIe saMghanA, hiMdu mahAsabhAnA ane judI judI zIkhonI saMsthAonA che karelI sahIne gAMdhIjI bhayaMkara khAmI tarIke lekhaze eTale, bIje pratinidhiono samAveza thato hato. dilhInA vahIvaTI taMtranA 9 huM divase savAra sudhI thobhI javAno ane e daramyAna, gerahAjara pratinidhio tarIke dilhInA cIpha kamizanara tathA DepyuTI cIpha zuM sabhyono saMparka sAdhavAne dUto mokalavAno nirNaya karavAmAM Avyo. kamizanara hatA. sai rAtre sADA nava vAgye zAMti samitinI sabhAno hevAla laIne huM DaoN. rAjendraprasAde jaNAvyuM ke vaiyaktika rIte ane saMyukta rIte ? 8 biralA bhavana pAcho pharyo tyAre saunA caherA gaMbhIra jaNAyA. ApavAmAM AvelI bAMyadharI dhyAnamAM laIne, gAMdhIjI have potAnA che zuM gAMdhIjI ghasaghasATa UMghatA hatA. sAMja pachI temane khUba ja becenI upavAsa choDaze evI ame sau AzA rAkhIe chIe. = lAgatI hatI ane teo pathArImAM ja hatA tema chatAM sannipAtane javAbamAM gAMdhIjIe jaNAvyuM ke, musalamAno hiMdane potAnA 3 kAraNe, potAne pathArImAM laI javAnuM kahetA hatA. pezAbanI takalIpha deza tarIke lekhatA nathI. e ja rIte, musalamAno yavano eTale ke 6 2 hajI cAlu ja hatI eTale dAktaro paNa bahu ja ciMtAgrasta hatA. meM paradezIo ane asuro che, eTale ke, Izvarano sAkSAtkAra karavAne ? huM temane dhImethI DhaMDhoLyA. teo jAgyA ane mAro hevAla temaNe ghaNAM apAtra che, ema jo keTalAka hiMduo mAnatA hoya to, e paNa zuM ja dhyAnathI sAMbhaLyo. ekaMdare ethI temane saMtoSa thayo. paraMtu mArI moTuM dUSaNa che. tame jenA para sahIo karI che e karAramAM evI che 8 aTakaLa pramANe, gerahAjara rahelAMonI sahI meLavavA mATe temaNe bhAvanAne avakAza na hoI zake. EUR Agraha rAkhyo. temaNe cetavaNI uccArI ke, mane ApavAmAM AvelA pachIthI gAMdhIjIe paTanAmAM eka musalamAna mitre temane bheTa re OM vacanano bhaMga thaze to enI zikSA rUpe huM binazaratI AmaraNa ApelA pustakano ullekha karyo. temAM evuM lakhavAmAM AvyuM hatuM [ * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 6 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI na gAMdhI ; gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSa mAnavI jANe che ke zuM karavuM; paNa jANavA chatAM te tema karato nathI. vatano aMtima adhyAya vizeSAMka praka
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIruM a phebruArI 2015 0 prabuddha jIvana * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 pRSTha 39 aMtima che hSAMka Saka F IdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 6 gAMdhIjIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 6 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAyavizeSAMka 6 gAMdhI che ke, kurAnanA abhiprAya pramANe kApharo, eTale ke, hiMduo, jherI upavAsa choDyA che! huM sAponA karatAM badatara che ane tethI teo nirmULa karavAne pAtra che. chellA upavAsa vakhatanuM gAMdhIjInuM nivedana huM gAMdhIjIe kahyuM ke, khudAthI DarIne cAlanAro koI paNa musalamAna navI dilhI, tA. 12 jAnyuArI 1948. A vicAra sAthe saMmata nahIM thaI zake, enI mane khAtarI che. "tabiyata sudhAravA mATe tenA niyamo anusAra keTalAka upavAsa che gAMdhIjI pachI bolatAM maulAnA AjhAde kahyuM ke, mahAtmAjIe kare che. mANasathI kazo doSa thaI jAya ane potAnI bhUla thaI che jeno ullekha karyo che te pustakamAMnuM vidhAna, IslAmanI badanakSI ema tene lAge tyAre prAyazcittarUpe paNa upavAsa karavAmAM Ave che. huM tarIke varNavatAM mane lezamAtra paNa saMkoca thato nathI. dilhInA AvA upavAsomAM ahiMsAne viSe zraddhA hovAnI jarUra nathI. paraMtu * musalamAnonA pratinidhi bolyA ke, hiMda para AkramaNa karavAmAM evo prasaMga Ave che jyAre samAjanA koI anyAya sAme virodha : 9 Avaze to chellA mANasa sudhI ame tenuM rakSaNa karIzuM. mArA darzAvavAne ahiMsAnA upAsakane upavAsa karavAnI pharaja paDe che. huM sahadharmIo paikI jeo evuM karavA taiyAra na hoya temaNe hiMda choDIne ane ahiMsAnA upAsaka tarIke tenI pAse bIjo koI upAya bAkI huM kuM pAkistAnamAM jaIne vasavuM joIe. rahyo na hoya tyAre te ema kare che. mAre mATe evo prasaMga khaDo thayo ? e pachI pAkistAnanA hAI kamizanare uparyukta apIlamAM che. zuM potAno sAda purAvyo ane 9mI sapTembare huM kalakattAthI 6 huM hiMdu mahAsabhAnA, rASTrIya AdarzonI avagati dilhI Avyo tyAre, AnaMdathI huM svayaM sevaka saMghanA tathA UbharAtuM dilhI zahera kabrastAna huM de zIkhonA pratinidhioe ane ||je prajA sAcA pUjAhane oLakhI zakatI nathI, te krame krame pUjya jevuM dekhAtuM hatuM. huM tarata ja joI che 9 dilhInA rAjataMtranA puruSone pedA karavAnI zakti paNa gumAvI bese che. prathama kakSAnAone gayo ke, mAre dilhImAM rahevuM huM pratinidhie paNa ema karyuM. paDatA mUkI, UtaratI kakSAnA DhiMgujIone je prajA pUje che te potAnA joIze. lazkara ane polIsanA Adarzone paNa e ja dhoraNa para lAvI mUke che. { tyAra bAda, 1948nA jhaDapI pagalAMne kAraNe dilhImAM 8 jAnyuArInI 18mI tArIkhe [mahendra meghANI upara uparathI jotAM Aje zAMti 6 bapore poNA vAgye eka ausa (paraba, 1990) | dekhAya che paraMtu lokonA dilamAM meM huM lUkojha sAthe ATha ausa mosaMbIno rasa maulAnA AjhAdanA hAthe bhAre tophAna macI rahyuM che. koI paNa divase te bahAra phATI nIkaLavA huM laIne gAMdhIjIe upavAsa choDyA. paMDita neharunI AMkho azrubhInI saMbhava che. A ajaMpAbharI zAMtine huM mArI upavAsanI pratijJAnI thaI gaI. pUrti nathI lakhato. kevaLa sAcI zAMti ja mane mRtyu jevA ajoDa 4 pachIthI e sabhA vikherAI gaI paNa paMDita nehara rokAyA. tyAre mitrathI aLago rAkhI zake. huM ja temaNe gAMdhIjIne jANa karI ke pote traNa divasathI temanI sAthe "lAcArI anubhavavAnuM mane kadI pasaMda paDyuM nathI ane huM 6 upavAsa karI rahyA hatA. temaNe e hakIkata temanAM gharanAM mANasothI satyAgrahIe to e kadI paNa anubhavavI na joIe... keTalAka ; paNa gupta rAkhI hatI. gAMdhIjInA dila para UMDI asara thaI. paMDita vakhatathI mArI lAcArI mane korI khAtI hatI. upavAsa zarU thatAMnI neharu gayA ke tarata ja gAMdhIjIe paMDita neharu para svahaste patra sAthe e dUra thaze. chellA traNa divasathI huM e viSe vicAra karI rahyo phu lakhyo ane e temane hAthohAtha pahoMcADavAne mane Apyo. patra hato. chevaTano nirNaya vIjaLInA jhabakArAnI jema mArI AgaLa huM A pramANe hato: 'upavAsa choDo...bahuta varSa jIo aura hiMdake Avyo ane ethI mane sukha thayuM. mANasa pavitra hoya to potAnA 6 javAhara bane raho. bApune AzIrvAda." jAna karatAM vadhAre kImatI bIjI koI cIjanI kurabAnI te na karI E A badhI dhamAlamAM gAMdhIjIne ArtharamUra ekAeka yAda AvyA. zaka. zake. mane AzA che, ane mArI evI prArthanA che ke, upavAsa karavA 3 temaNe mArI bahenane kahyuM, 'mUrane tarata ja Teliphona para kaho ke, meM yogya pavitratA mArAmAM ho." ? mArA upavAsa choDyA che ane tame paNa choDo. ane upavAsa kevI nI gAMdhIjIe temanA prayAsane AzIrvAda ApavA tathA temane mATe huM rIte choDavA enI temane ghaTatI sUcanA Apo. enA javAbamAM ane temanI sAthe prArthanA karavAne saune vinaMtI karI. nivedanamAM hai 6 phona para ja Arthara mUre jaNAvyuM ke, hamaNAM ja mane sakhada samAcAra temaNe vadhumAM jaNAvyuM, OM maLyA eTale eka kapa kophI laIne ane eka sigAra pheMkIne meM mArA "hiMdanI pratiSThA ghaTavA lAgI che tathA eziyAnA hRdaya paranuM haiM na gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya viroSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka 6 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vize je utAvaLa kare che tenI zakti veDaphAya che. dhIra gaMbhIra bano. vatano aMtima adhyAya vizeSAMka 5
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIv allci jaaye opo lic j ne ky!e Gyal nay tene rJ!e [>G[ly telele H]!e tops [3]ic Ray ale H]!e [9pps [3]lc * a pRSTha 400 prabuddha jIvana * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 7 phebruArI 2015 aMtima ane e dvArA samagra duniyA paranuM tenuM prabhutva jhapATAbaMdha lupta thatuM jAya che. A upavAsane nimitte ApaNI AMkha ughaDaze to e badhuM pAchuM lAdhaze. huM ema mAnuM chuM ke, hiMda potAno AtmA khoze to, tophAnothI athaDAtI-kuTAtI, vedanAgrasta ane bhUkhI duniyAnI AzAnuM kiraNa lupta thaze. "koI mitra, athavA koI duzmana hoya to duzmana, mArA para krodha na kare. keTalAye evA mitro che, jeo manuSyanA dilane zuddha karavA mATe upavAsanI paddhatimAM nathI mAnatA. teo mane namAvI che ane je svataMtratA potAne mATe cAhe che te mane paNa Ape. mAro ekamAtra salAhakAra Izvara che. mane lAgyuM ke bIjA koInI paNa salAha vinA A nirNaya karavo joIe. emAM meM bhUla karI che ema mane jaNAze to, saunI AgaLa mArI bhUlano khullekhullI rIte ekarAra karIza ane mAruM khoTuM pagaluM kheMcI laIza. paraMtu evo saMbhava bahu ocho che...A saMbaMdhamAM mArI sAthe bilakula dalIla karavAmAM nahIM Ave ane anivArya evA A pagalAmAM mane sAtha ApavAmAM Ave evI mArI vinaMtI che. AkhA hiMdustAna para, athavA kaMI nahIM to dilhI para AnI sAcI asara thaze to upavAsa jaldI chUTI zakaze. "paraMtu e vahelo chUTe ke moDo, athavA e chUTe ke kadIye na chUTe, paNa Ava karyokaTIne prasaMge koIe nabaLAI batAvavI joIe nahIM...zudva upavAsa, dharmapAlananI peThe, svataH badavArUpa che. kazuM pariNAma lAvavA khAtara huM upavAsa karatI. mAre upavAsa karye ja TakI, nathI ema mane lAge che eTale huM e karuM chuM. eTale, zAMta citta ane taTasthatApUrvaka upavAsa viSe vicAra karavAnI ane mAre maravAnuM ja hoya to, zAMtithI mane maravA devAnI mArI saune prArthanA che. zAMti to mane maLavAnI ja che. AnI mane khAtarI che. hiMdanA, hiMdu dharmanA ane IslAmanA vinAzano sAkSI banavA karatAM mRtyu mATe gAMdhI jIvatato aMtima adhyAya vizeSa mATe umadA muktirUpa banaze. duniyAmAM pracalita che e badhAM dharmo pALanArA lokone samAna darajjo tathA jIvana ane mAlamilkatanI salAmatInI khoLAdharI pAkistAna na Ape ane hiMdano rAjyasaMgha paNa tenuM anukaraNa kare to e vinAza cokkasa che. to IslAmano to hiMda ane pAkistAnamAM nAza thaze, bAkInI duniyAmAM nahIM. paNa hiMdu dharma ane zIkha dharma to hiMdanI bahAra che ja nahIM nivedanane aMte A pramANe vinavaNI ane apIla karavAmAM AvIH jeo mArAthI judA vicAro dharAve che teo mArI jeTalo sakhata virodha karaze teTalo huM temano Adara karIza. mArA upavAsa lokonA aMtarAtmAne DhaMDhoLIne jAgrata karavA mATe che, tene jaDa karavA mATe nahIM. jarA vicAra to karo ke ApaNA vahAlA hiMdustAnanI keTalI badhI ati thaI che eve vakhate teno eka namra putra e ati dUra karavAne AvuM ucita pagaluM bharavA mATe joItI zakti ane saMbhavataH eTalI pavitratA paNa dharAve che, e joIne tame AnaMda mANajo. e zakti ane e pavitratA tenAmAM na hota to, pRthvI para te bojArUpa che eTale jeTalo vahelo te pRthvI parathI UThI jAya ane e bojAmAMthI hiMdane mukata kare, eTaluM tene mATe ane lAgatAvaLagatA saune mATe sAruM ja che. mArI mitrone namra apIla che ke badhA biralA hAusa doDI na AvI, mane samajAvavAno prayatna na karazo ane mArA mATe ciMtAmAM paNa na paDazo. huM bhagavAnanA hAthImAM chuM. mirjhAe to potAnAM dilomAM khoLa karavI joIe. kAraNa, A ApaNA saunA mATe kasoTInI ghaDI che. sau pota potAne ThekANe rahIne Aja sudhI karatA AvyA che tethI paNa vadhAre cUstIthI potAnI pharaja bajAvaze to tenAthI mane zatAbdIno jalaso re jhAMkhapa che AMkhe, pasIno page che! zatAbdIno jalaso, juvo jhagajhage che ! paDyA baMdhane bApunAM puNya khvAboH thayAM mukta zetAnaraMgI zarAbo. ne sUratI ne sustI ne sattAparInI mastImAM avaLA paDyA InkilAbo ! ImArata juo, pAyAthI Dagamage che ! zatAbdIno jalaso, juvo jhagajhage che ! navAI nathI kaMI, sadA AvuM cAle ! mavAla ja muphalIsI pe kulephAle paraMtu uThAvI che. gAMdhIne nAme AvI thora mAMthI. te AtmAne sAthe kavi-ura 2oSe, tethI dhagadhage che! zatAbdIno jalaso, juvo jhagajhage che! nathI baLatAM maMdira, nathI baLatI masjida : nathI raDato mullAM, nathI raDato paMDitaH badhe eka InsAniyata raDatI, surata are, eka kiranAranI yAtI khaMDita, dhase lAvA jalato jenI ragarage che! zatAbdInI jAso, juvo jhagajhage che! USAMka EkarasanadAsa mANeka ('janmabhUmi' dainika :1969) mana amoya zakti che. dareka teno upayoga karI zake. ane AnA uddezane vadhAre madada thaze. A upavAsa Atma-zuddhinI prakriyA che.'' (mahAtmA gAMdhI : pUrNAhuti, graMtha 4, pAna 362-364) vanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI [adj tellzle rJle pi TIR[d) ltle Jy J bellie Je PDC[J]I
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIvuM a phebruArI 2015 0 prabuddha jIvana * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 pRSTha 41 aMtima 5 hSAMka ka upavAsanA bIjA divase prArthanAsabhAmAM ApeluM pravacana OM "baheno ane bhAIo, bhagavAna sAme doSI nathI banavuM. muslimoe paNa bhAratamAM pavitra rojanI jema Aje mAruM pravacana paMdara miniTamAM nahIM pate, Aje banIne zAMtithI jIvavuM joIe. bhAgalA paDyA te pahelAM dilanA huM zuM mAre ghaNuM kahevuM che. Aje ahIM AvI zakyo kAraNa, upavAsanA bhAgalA to kyAranA paDI cUkyA hatA. AmAM musamalAnono paNa che pahelA covIsa kalAkamAM enI asara zarIra para eTalI varatAtI vAMka che, paNa ema na kahI zakAya ke emano ekalAno ja vAMka che. hai = nathI, varatAvI na paNa joIe.Aje meM keTalAMka kAmo paNa karyA. hiMdu, zikha ane muslima badhAne mAthe ALa Ave tema che. paNa have meM para paNa AvatI kAlathI emAM phera paDaze. ahIM AvuM ane bolI na zakuM badhAe pharI mitra banavAnuM che. sau bhagavAna sAme jue, zetAna huM tenA karatAM huM mArI oraDImAM beTho beTho ciMtana karIza. bhagavAnanuM sAme nahIM. muslimomAM paNa evA dhaNA che je zetAna bhaNI tAke nAma smaraNa karavuM hoya to te paNa tyAM thaI zake. eTale, mane lAge che. tevI rIte hiMdu ane zikhomAM paNa evA che je guru nAnaka ke 5 che ke huM AvatI kAlathI prArthanAsabhAmAM nahIM AvuM. paNa tamane bIjA guruo bhaNI nahIM, zetAna bhaNI tAke che. dharamane nAme 6 prArthanAmAM AvavAnuM mana thAya to Avajo. A baheno ahIM Avaze ApaNe adharamI banyA chIe. 6 ane bhajano gAze. "meM muslimo khAtara thaIne upavAsa zarU karyA che tyAre emane "gaI kAlanuM mAruM pravacana meM lakhI nAkhyuM hatuM, e chApAomAM mAthe moTI javAbadArI AvI paDe che. e lokone e samajAvuM joIe ( chapAyuM paNa che. upavAsa zarU karyA te vAta ghaNAMne nahIM samajAya. ke emaNe jo hiMduonI sAthe bhAIcArAthI rahevuM hoya to emaNe mArA manamAM koIno vAMka nathI. huM to kahuM chuM ke ApaNe badhA ja bhAratane vaphAdAra rahevuM joIze, pAkistAnane nahIM. huM gunegAra chIe. eTale koI eka ja jaNe guno karyo che ema nathI. "saradAranuM nAma vagovAya che. muslimo kahe che ke huM to sAro 8 kuM musalamAnone bhagADavA mAganAra hiMduo hiMdu dharmanuM pAlana nathI chuM, paNa saradAra sArA nathI, emane tyAMthI dUra karavA joIe. mAre ? karatA. ane Aje hiMdu ne zikha baMne ema karavA maMDyA che. paNa huM kahevuM joIe ke emanI vAta barAbara nathI. kAraNa, sarakAra eTale zuM che badhA ja hiMdu ane badhA ja zikhone paNa doSa nathI deto, kAraNa AkhuM maMtrI maMDaLa, ekalA saradAra ke ekalA javAhara nahIM. e huM badhA ja ema nathI karatA. A vAta lokoe samajavI joIe. loko tamArA sevako che. tame emane haTAvI zako. e kharuM ke ekalA muslimo chuM e na samaje to mArA upavAsano hetu paNa bara nahIM Ave ane emane haTAvI na zake. paNa emanA dhAravA pramANe saradAranI koI , te mArA upavAsa paNa nahIM chUTe. upavAsamAMthI huM UgarI na zakuM to bhUla thatI hoya to e tarapha emanuM dhyAna to dorI ja zake. emaNe huM che temAM koIno doSa nathI. huM pAtra nahIM houM to bhagavAna mane upADI kyAMka kazuMka kahyuM hoya te TAMkavA mAtrathI nahIM cAle, emaNe zuM huM leze. khoTuM karyuM te tamAre mane kahevuM ja paDaze. huM emane avAranavAra $ "loko mane pUche che ke tame musalamAno mATe thaIne upavAsa maLato rahuM chuM, huM emanuM e vAta tarapha dhyAna kheMcIza. javAharalAla ? 3 karo cho ? mAre kahevuM paDe ke hA, ema ja che. kema? kAraNa, Aje emane haTAvI zake, paraMtu e haTAvatA nathI to tenuM kaMI kAraNa * ahIMnA muslimo badhuM ja gumAvI beThA che. Aje ahIM muslima haze. e to saradAranI prazaMsA kare che. pachI saradAra je kAMI kare che zuM lIga nathI rahI. muslima lIge dezanA bhAgalA to paDAvyA paNa te mATe sarakAranI javAbadArI che. tame paNa javAbadAra cho kAraNa ke haiM ke tyAra pachI paNa ahIM musalamAno bahu moTI saMkhyAmAM che. huM barAbara e tamArA pratinidhi che. lokazAhImAM e rItano vahevAra hoya che. je ka kaheto rahyo chuM ke je loko ahIM rahI gayA che te badhAne badhI ja eTale mAruM kahevuM che ke muslimoe nirbhaya ane bahAdura banavuM che rIte madada karavI joIe. A ja mANasAI che. joIe. sAthe sAthe bhagavAna-bhIru paNa banavuM joIe. huM emanI "mArA upavAsa Atma-zuddhi mATe che. dareka jaNe potAnI jAtane sAthe chuM. mAre emanI sAthe rahevuM ane maravuM che. tamArI ekatA huM chuM zuddha karavI joIe. muslimoe paNa potAnI jAtane zuddha karavI jALavI na zakuM to mAruM jIvana vyartha che. Ama muslimone mAthe huM joIe. dareka jaNe potAnuM dila sApha karavuM joIe. moTI javAbadArI che, e vAta emaNe bhUlavI na joIe. A musalamAnone ke koIneya sAruM lagADavA mATe nathI kaheto. "saradAranI bhASA jarA karaDI che. kyAreka emanI vAta kaDavI 2 8 mAre mArA AtmAne eTale ke bhagavAnane sAruM lagADavAnuM che. mAre lAge tevI hoya che. emaNe lakhanaumAM ane kalakattAmAM kahyuM ke badhA vizeSaka F IdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 6 gAMdhIjIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 6 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAyavizeSAMka 6 gAMdhI gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAyA gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka kA gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI 4 | gAMdhI jIvanano aMtima adhyAca vizeSa nirbala ke bala rAma vatano aMtima adhyAya vizeSAMka ka
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIvuM all glaserJe oops allc dy mee #j!e G3ll nd) etle )!e olly lele H]!e tops [3]ic DhaNuM saroe H]!e [ppyG ||3]lc * musalamAno ahIM ane ahIM rahI zake che. emaNe mane e paNa kahyuM ke gaI kAla sudhI je musalamAno lIganA anuyAyI hatA ane hiMdu tathA zikhone potAnA duzmana gaNatA hatA te rAtorAta badalAI jAya ane dosta banI javAnI vAta kare teno vizvAsa e nahIM karI zake. dhAro ke Aje paNa ahIM lIMga hoya to e kone vaphAdAra raheze, pAkistAnane ke ahIMnI sarakArane ? lIga enI e vAtane vaLagI rahe to enI tarapha zaMkAno bhAva rahevAno ja. saradAra kahe che ke emane lIgI muslimonI vaphAdArI 52 bharoso nathI, emanA 52 e vizvAsa mUkI na zake. eka vAra emane vizvAsane pAtra banavA do, tyArabAda ja huM hiMdu ane zikhone kahI zakuM. "A bahenoe je gIta gAyuM te gurudevanuM raceluM che. noAkhalInA pravAsamAM ame e gAtA. eka mANasa bIjAone enI sAthe joDAvA sAda pADe che, paNa dhAro ke koI e sAda sudhI nathI AvatuM ane aMdhArI rAta gherAya che to kavi kahe che ke e yAtrika ekalA ja cAlI nIkaLavuM joIe kAraNa ke enI sAthe bIjuM koI ho na ho, bhagavAna to kyArano enI sAthe che ja. hiMdu ane zikho jo kharekhara potAnA mAnatA hoya to emaNe A dharmamAM artha pRSTha 420 prabuddha jIvana * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 7 phebruArI 2015 aMtima rIta apanAvavI joie. muslimone pAkistAna bhAgavuM paDe tevuM bhayanuM vAtAvaraNa emaNe pedA loko ekalA calo re yadi tora hAka sune keu nA Ase tabe ekalA calo re ekalA calo, ekalA calo, ekalA calo re| gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSa ''dilhImAM zAMti sthapAze tyAre ja huM upavAsa choDIza. dilhImAM zAMti sthapAze to enI asara AkhA deza para thaze eTaluM ja nahIM, pAkistAna 52 paNa thaze. AvuM thaze ane koI paNa musalamAna eko eka zaheramAM AmathI tema Ava jA karI zakaze tyAre huM mArA upavAsa choDIza. dilhI bhAratanI rAjadhAnI che, ane e sadA bhAratanI rAjadhAnI rahyuM che eTale dilhImAM sAmAnya sthiti na sthapAya tyAM sudhI bhArata ke pAkistAna kyAMya sthiti sAmAnya nahIM bane. Aje suharAvardIne ahIM lAvI zakato nathI kAraNa ke koI emanuM apamAna karI bese. e Aje dilhInI zerIomAM chUTA karI zakatA nathI, pharavA jAya to emanA para humalo thAya ema che. e rAtanA aMdhArAmAM paNa nirbhaya rIte Ama tema joI zake evI sthiti mATe joIe che. kalakattAmAM jyAre muslimo sapaDAyA tyAre e dhArata to paristhitine vadhAre vAsAvI zakyA hota, paNa emane ema nahotuM karavuM. je makAnono muslimoe kabajo lIdho hato te vAstavamAM hiMdu ane zikhonAM hatAM, chatAM e khAlI rAvavAnI ra" emaNe bajAvI dilhImAM zAMti sthapAtAM eka mahino bAgI jAya to mane vAMdho nathI khAtrI mArA upavAsa choDAvavA sAruM thaIne ja janatAe kaI karavAnI jarUra nathI. . yadi koTha kathA na koya, ore, ore o abhAgA, yadi sabAI thAke mukha phirAye, sabAI kare bhayatabe parAna khule o tuI mukha phUTe tora manera kathA ekalA bolo re / yadi sabAI phire jAya, ore, ore o abhAgA, yadi gahana pathe jAbAra kAle keu phire nA jAyatabe para kAMTA o, tuI rakta mAkhA caraNa tale ekalA calo re| yadi Alo nA dhare ore, ore o abhAgAyadi jhar3a bAdala AMdhAra rAte duAra deya dharetabe bajrAnale joIe ke pAkistAnamAMnA tamAma hiMduone mArI nAkhavAmAM Ave to paNa bhAratamAM enI vasUlAta karavAmAM nahIM Ave. ApaNA pAkistAnanI nakala kare e jovA mAre jIvavuM nathI. ApaNe bahAdura banavAnuM che, kAyara nahIM Apana bukera pAMjara jyAlie niye ekalA calo re / -gurudeva ravIndranAtha ThAkura na karavuM joIe. hiMdu ane zikhoe bahAdura banI dekhADI ApavuM hoya. Ama banaze to ja bhArata pragati karI zakaze.'' hSAMka "eTale huM IcchuM chuM ke hiMdu, zikha, pArasI, IsAI ane musalamAno ane je loko bhAratamAM che te bhAratamAM ja rahe ane bhArata evo deza bane ke jemAM tamAma lokonA jAnamAla salAmata (kalekTeDa varksa oNpha mahAtmA gAMdhI, graMtha 90, pAna 413) Iza tene karanArane ja bAI jAya che. vanano aMtima adhyAya vizeSAMka - gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvatato aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvatato aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jI a phebruArI 2015 0 prabuddha jIvana * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 pRSTha 43 aMtima 5 hSAMka ka nano aMtima adhyAyavizeSAMka 4 gAMdhI pAkistAnane 55 karoDa apAvavA mATe gAMdhIjIe upavAsa karyA hatA! || cunIbhAI vaidha gAMdhIjI ghaNuM AgaLanuM vicAratA hatA. emanI dRSTi atyaMta Azaro lIdhA vinA Aro nahoto. vyApaka - vaizvika hatI. dezanA bhAgalA aMgreja sarakAranI madhyasthIthI barelInA maulavIe upavAsanA saMdarbhamAM gAMdhIjIne saMbodhIne ke huM karAyA tevI ja rIte dezanI cala-acala saMpattinA paNa bhAgalA emanI jAhera nivedana karatAM kahyuM: 16 ja madhyasthImAM vividha samitio nImI karAyA hatA eTale vAIsaroya "pAkistAnamAMnA atyAcAro mATe, nirdoSa strI-puruSa ne 6 OM mAunTabeTanano Agraha rahe ja ke bhArata apAyelA vacananuM pAlana bALakonI katala mATe tathA baLAtkAra karavAmAM AvelA dharmapalaTA haiM kare. e paNa kharuM ke emaNe gAMdhIjI sAthe tA. 6ThThI ane 12mI ane strIonA apaharaNa allA sAmenA gunAo che ane ene jAnyuArIe e aMge vAta karI hatI. e vAta paNa kharI ke paMcAvana mATe koI paNa prakAranI mAphI nathI. hiMdustAnanA mArA 5 OM karoDa rUpiyA cUkavI devA joIe, e bhArata sarakAranI netika pharaja anuyAyIone tathA musalamAnone mAro Adeza che ke emaNe Apane ? zuM che ema gAMdhIjI jarUra mAnatA hatA. tathA saMgha-sarakArane chevaTa sudhI vaphAdAra rahevuM ane pAkistAnamAMnA ? paNa ema kahevuM ke gAMdhIjIe pa5 karoDa mATe upavAsa AdaryA temanA sahadharmIonA duSkRtya sApha sApha zabdomAM ne bhArapUrvaka huM hatA to e khoTuM thaze. jo ema ja hota to gAMdhIjIe upavAsa zarU vakhoDI kADhavA....doravaNI ane madada mATe pAkistAna tarapha najara hai EUR karatAM pahelAM zarata tarIke e vAta avazya rajU karI hota. paraMtu te rAkhavAnI gupta IcchA temano vinAza karaze." (mahAtmA gAMdhI : re OM divasanA ane tyArabAdanA emanA pravacanomAM paisAno ullekha suddhAM pUrNAhuti, graMtha-4, pAna-376) 6 nahoto. pAkistAnamAM paNa eno paDagho paDyo. punarvasavATa pradhAna 6 ka vaLI, upavAsanA trIjA ja divase bhArata sarakAre e paisA rAjA gajhanaphara alI khAne akhabArI nivedanamAM kahyuM, "tAjetaranA 6 re pAkistAna sarakArane ApI devAnA nirNayanI jAherAta karI ane mahinAo daramyAna hiMdustAna tema ja pAkistAna ubhayamAM huM bIjI bAju DaoNkTaroe gAMdhIjI para upavAsa choDI dabANa karyuM kAraNa nItimattAnI bhayaMkara adhogati jovA maLI che. tenI sAme AkarA huM huM ke gAMdhIjIne pezAbamAM esiTona javA mAMDyuM hatuM. Ama upavAsa IlAjanI jarUra hatI ane mahAtmA gAMdhIe e paristhitinI sAme zuM raM choDI devA mATe babbe sabaLa kAraNo ane dabANo hovA chatAM bApue aMtima svarUpe potAno virodha pragaTa karyo che." (mahAtmA gAMdhI : 2 3 upavAsa choDyAM nahIM. e to 18mI jAnyuArInA roja jyAre DaoN. pUrNAhuti, graMtha-4, pAna-378) huM rAjendra bAbunI adhyakSatAmAM banelI samitie AvIne cAra bAbatanI pAkistAnamAM pazcima paMjAbanI dhArAsabhAmAM phirojhakhAna jUne haiM huM khAtarI ApI tyAre ja upavAsa chUTyA. e khAtarImAM paNa paisAno kahyuM, "dharmapravartako bAda karatAM mahAtmA gAMdhIthI vadhAre mahAna 6 ullekha kyAMya nahoto. puruSa duniyAnA koI paNa deze pedA karyo nathI.' (mahAtmA gAMdhI : 4 che vaLI bhArata sarakAre paisA cUkavI devAnA potAnA nirNayanI pUrNAhuti, graMtha-4, pAna-378). huM jAherAta karI temAM paNa gAMdhIjInI AvI koI zaratanA javAbamAM e noMdhanIya che ke gAMdhIjInA anazananI sArI asara { A nirNaya lIdho hoya tevo paNa kyAMya ullekha nathI svAbhAvika ja musalamAno para vadhAre thaI, jyAre kaTTara hiMduvAdIo che eka savAlanA javAbamAM gAMdhIjIe bahu spaSTa rIte kahyuM ke emanA para enI avaLI asara thaI. 6 upavAsa gRha maMtrAlayanA koI pagalAMnA virodhamAM nathI. emanA jemane A prasaMge lohInI hoLI khelavI ja hatI, jemanA dilomAM OM huM upavAsa spaSTa rIte bhAratanA zIkha ane hiMduonI ane vidharmIonI katala karavAnI ghelachAo dhUNI rahI hatI te A pAranA huM che pAkistAnamAMnA muslimonI viruddha che. e A baMne dezonI hiMdudharma-jhanUnIo ane pelI pAranA muslima dharma-jhanUnIo che ke laghumatIonA bacAva mATe che. gAMdhIjInAM tA. 12 ane 13nAM janatAne bhaDakAvatA ne dhuNAvatA rahyA. che prArthanA pravacano tathA bhArata sarakAranuM 15mInuM jAheranAmuM vAMcIe gAMdhIjI be mulakane eka karavA, kama se kama ekamata ane ekamana che huM to vAta taddana spaSTa samajAI jaze. emAM paisAno kyAMya ullekha karavA, akhaMDa-bhArata pharI sAkAra karavA jIvananA e AkharI uM nathI. emane je vAte hacamacAvI nAkhyA hatA te e hatI ke je deze divasomAM jhajhUmAtA rahyA. prema, ahiMsA, satya ane sarva sadgaNonuM meM OM zAMti ane hiMsAnA mArge cAlI svAdhInatA meLavI te ja dezanA AcaraNa ekapakSI - nirapekSa hoya che, emAM sodAbAjI hotI ? 6 loko ATalA moTA pAye potAnAM ja bhAMDuonuM lohI reDe ane nathI e vAta duniyAne gaLe UtaratAM vAra hatI. paraMtu gAMdhIjI zuM strIo para atyAcAra ane baLAtkAra gujAre! baMne dezonI pAgala pote aMta sudhI - 30mI jAnyuArI sudhI e vAta samajAvatA huM OM banelI prajAnI sAna ThekANe lAvavA mATe maraNiyA banI upavAsano rahyA ane e ja paMtha parathI paraloka sIdhAvyA. gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka kA gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka na gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyIca vizeSa Izvara ApaNane bhUlato nathI. ApaNe ja tene bhUlI jaIe chIe. vatano aMtima adhyAya vizeSAMka 6
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jI tall krajI sAenye loopG llc say lelease #j!e Gal 5 kADhajI elease eye [>Gi[lc) Ile t]]e .s all. 5 jI sAe Hje pops [3]] gAMdhIjInI hatyAnA kula dasa prayAso thayA hatA ema lAge che. emAMnA cha aMge lekhita noMdha maLI zakI che. prayAsono AraMbha cheka 1934thI thayelo. AmAMnA traNa prasaMgomAM nathurAma goDase saMDovAyo hato. ane badhA ja prasaMgomAM pUnAnA keTalAka kaTTara rUDhivAdIo ja hatA ema kahevAya che. cha prasaMgo paikI cAra banyA tyAre dezanA bhAgalA ke 55 karoDa rUpiyAnI vAta svapnamAM paNa nahotI. to te prasaMgoe hatyAnA prayatna mATe zuM kAraNa hatuM ? TUMkAmAM kahIe to aMgrejI kahevata - Ary excuse serves an evil-doer - pramANe pApIne pApa karavA mATe game te bahAnuM hoya to cAle. ene khUna karavuM hatuM, te vakhate sAme je bahAnuM jaDyuM tene kAraNa tarIke rajU karyuM. paNa savAla to e che ke e ja pravakatA, e ja polIsa, e ja nyAyAdhIza ane e ja phAMsIgara! nathurAmane A badhuM banAvyo. koNe artha pRSTha 440 prabuddha jIvana * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 7 phebruArI 2015 aMtima gAMdhIjInI hatyAnA prayAso hatyAnA noMdhAyelI ghaTanAo nIce hatA. pavitra smRti bApunI hatyA thaI tyAre huM dilhI hato ane temanI smazAna yAtrAmAM zAmela paNa thayo hato. bApu mATe mane atyaMta Adara ane atyaMta prema. muMbaI bhAto, prayatnonI paNa vekezanamAM boTAda jAuM tyAre 'harijana baMdhu'nI pherI karavA nIkaLato. elacI khAtAmAM kAma karavAnI mane bahu hoMza hatI. svAmI AnaMdane meM vAta karI tyAre temaNe kahyuM, 'dilhI jA ane saradArane maLa.' pramANe cheH 1. 1934nA roja pUnA myunisipAliTIe gAMdhIjIne sanmAnavA mATe goThavelA samAraMbhamAM jatI vakhate boMba pheMkavAmAM Avyo. paraMtu bhUlathI boMba AgalI gADI pa2 paDyo jyAre gAMdhI pAchalI gADImAM A humalAmAM myunisipAliTInA cIpha oNphisara, be polIsa ane bIjA maLI sAta jaNa gaMbhIra rIte ghavAyA. A humalA vakhate bhAgalAnI ke 55 karoDa rUpiyAnI vAta kyAM hatI ? chatAM A jIvaleNa humalo karavAmAM Avyo hato. 2. julAI 1944mAM gAMdhIjI paMcaganImAM hatA tyAre gAMdhI jIvatato aMtima adhyAya vizeSa DyunIbhAI vaidha eka divasa eka mANasa hAthamAM charA sAthe gAMdhIjI para dhasI Avyo hato. e mANasa e A nathurAma goDase hato evI jubAnI pUnAnI suratI laoNjInA mAlika maNizaMkara purohite ApI hatI. mahAbaLezvara kaoNMgresanA mAjI sAMsada ane te vakhatanA satArA jillA madhyavartI beMkanA adhyakSa zrI bhi. dA. bhisAre gurujIe nathurAmanA hAthamAMthI charo paDAvI lIdho hato. gAMdhIjIe tyAra bAda tarata ja nathurAma goDasene maLavA mATe bolAvyo. paraMtu e na gayo. je loko Aje kahe che ke vicArano javAba vicArathI Apavo joIe te lokoe A ghaTanA paNa noMdhavA jevI che. ane gAMdhI to game tyAre maLavA AvanArane maLatA ja hatA, chatAM nathurAma maLyo nahoto e eka hakIkata che. A vakhate paNa bhAgavAnI ke 55 karoDanI vAta nahotI. to pachI hatyAno prayAsa kema? huM dilhI upaDyo. saradAra vahelI savAre cAlavA nIkaLe tyAre mulAkAtano samaya Ape. cAlatA cAlatA ja eka sAthe vAta kare, bAkInA jarA aMtara rAkhI pAchaLa cAle. pachI bIjA sAthe vAta kare. Ama mAro vAro AvatAM meM temane mArI IcchA jaNAvI. temaNe mane Inpharmezana DipArTamenTamAM koIkanuM nAma ApI tene maLavA kahyuM. hindustAna TAImsanI oNphisanA moTA makAnamAM yazavanta paMDyAne tyAM huM Utaryo hato. A ja makAnamAM devadAsa gAMdhI paNa rahetA hatA. e divase huM bahAra nIkaLyo tyAre rojanI jema hiMdustAna TAImsanI oNphisa bahAra baoNrDamAM mUkelA tAjA samAcAra jovA aTakyo. lakhyuM hatuM, 'gAMdhI zoTa DeDa.' huM tarata biralA hAusa pahoMcyo. khUba bhIDa hatI. daravAjA baMdha hatA. javAharalAla uparathI bhIDane saMbaMdhatA hatA, zAMti rAkhavAnuM kahetA hatA. bIje divase smazAnayAtrA paNa joI. atyaMta bhavya ane karuNa dRzya hatuM. eTanabaronI 'gAMdhI' philmamAM aMtima yAtrAnAM dathI lagabhaga evA ja batAvyAM che. -mahendra meghANI hSAMka zarIramAM jIva hoya tyAM sudhI karuNA na choDavI. 3. trIjo prayAsa sapTembara 1944mAM thayo. gAMdhIjI mahaMmada alI jizA sAthe vATAghATa karavA muMbaI javAnA hatA. e prasaMgano geralAbha levA pUnAthI eka jUtha vardhA gayuM hatuM. emanA paikInA eka jaNa ga. la. ne nAmanA mAAsa pAsethI polIsane charo maLI Avyo hato. canneno bacAva evo hato ke e to gAMdhIjI je kAramAM besIne javAnA hatA tenA TAyarane phADI nAkhavA mATe hato. paraMtu pyArelAla lakhe che ke e divase savAre emanA para polIsa adhikArI-DI.sI.pI.no phona Avyo hato ke dekhAvakAro amaMgaLa ghaTanAnI taiyArI karIne AvyAnI mAhitI hovAthI emaNe nAchUTeka agamacetInAM pagalAM bharavAM paDaze. gAMdhIjIno Agraha hatI ke pote ekalA dekhAvakAronIsAthe cAlatA ja vanano aMtima adhyAya vizeSAMka jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI dhrujI rakate eye p>G[lic S[B[d?) Illege hJe PPG Jzlch dj talale rJle ippi |J]Ic
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIvuM A phebruArI 2015 7 prabuddha jIvana gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 7 pRSTha 45 aMtima sAmayika 'agraNI'mAM kare che ane kahe che, 'paNa jagu koNa deto ?' - eTale tamane jIvavA koNa devAnuM che ? matalaba ke emanA khUnano niradhAra e kyArano karIne ja beTho hato. e vakhate pA bhAgalAnI koI vAta nahotI ke nahotI 55 karoDanI vAta. ane dekhAvakAro emane gADImAM besIne javAnI rajA na Ape tyAM sudhI e emanI sAthe cAlatA raheze. paraMtu gAMdhIjIno nIkaLavAno samaya thAya te pahelAM polIse dekhAvakArone pakaDI lIdhA. have A vakhate bhAgalA svIkAryAMnI ke 55 karoDanI vAta kyAM hatI? 4. 29 juna 1946nA roja cotho prayatna ka2vAmAM Avyo. gAMdhIjI khAsa Trena vATe muMbaIthI pUnA jatA hatA. tyAre neraLa ane karjata vacce pATA para moTA paththaro mUkI Trena uthalAvavAnuM kAvataruM karavAmAM AvyuM hatuM. rAtano vakhata hovA chatAM moTaramenanI sAvadhAnIne kAraNe gaMbhIra akasmAta na thayo. chatAM enjinane nukasAna thayAnI vAta noMdhAI che. ane, A prayAsa bAda gAMdhIjIe AnA parathI spaSTa samajAze ke e kahevAtA hiMduvAdIo khUna prArthanAsabhAmAM e ghaTanAno ullekha karatAM kahyuM ke huM sAta vAra A karavAnA kAvatarAM to keTalAMya varaso pahelethI ghaDatA AvyA hatA. rItanA prayAsathI bacI gayo chuM. huM ema maravAno paNa nathI, huM to emane to potAnuM pApa DhAMkavA bahAnAnI jarUra hatI. je vakhate je 125 varSa jIvavAno chuM. A vAtano ullekha nathurAma goDase potAnA maLyuM te kharuM. mahAtmAnI TapalI tta dhIrubahena paTela 5. ane 6. 20mI jAnyuArInA roja madanalAla pAhavAe boMba pheMkI hatyAno niSphaLa prayatna karyo ane 30mI jAnyuArIe nathurAma goDasee gAMdhIjInuM khUna karyuM. tA. 12mI jAnyuArI 1948 pachI thayelI A ghaTanAo prasaMge bhAgalA ane 55 karoDanA muddA UbhA thayA hatA, te pahelAM e kyAreya nahotA. all kraaJelterje pops []] [ kADhaNu lle ty!e loops [3] kaDhaNu late tJe pillc nay telease tJe loops [3]lc f y lee ye [996 [3]l [ suprasiddha sAhityakAra ane gAMdhI yuganI sAttvika nIpaja jevI nArIpratibhA dhIrubahena paTela gAMdhIjInA nikaTanA vartuLamAMnAM eka evA gaMgAbahena ane bombe konikAnA patrakAra goradhanabhAI paTelanAM suputrI che. e sAhityanAM adhyApikA dhIrubahene 45 jeTalAM pustako lakhyAM che, gujarAtI sAhityanAM ucca sanmAno meLavyAM che ane bALa sAhitya-kizora sAhityanA saMvardhananA upakramomAM sakriya che.] tyAre mane cothuM va2sa cAlatuM hatuM. svAtaMtrya saMgrAmanA AgaLa paDatA sainika ane pU. gAMdhIjInA nikaTanA vartulamAMnA eka evA mArA mAtuzrI gaMgAbahena paTelanI AMgaLI pakaDIne eka sohAmaNI sAMje jUhunA sAgarataTa para mane bApujInI sAyaprArthanAmAM sAmela thavAno lahAvo maLyo hato. prArthanA patyA pachI koIe kahyuM, 'bApu, A gaMgAbahenanI dIkarI, bahu hoMziyAra che.' 'ema ke ?' kahIne emarNa najara mAMDIne pUchyuM, 'huM hoziyAra che? tane zuM zuM AvaDe che ?' 'mane vAMcatA AvaDe che. lakhatA paNa AvaDe che.' meM nIDaratAthI kahI dIdhuM. paNa aphasosa ! A vAtano emanA upara koI prabhAva na paDyo. emaNe to pUchyuM, 'tane kAma karatA AvaDe che ?' hajI to kAmanI vyAkhyA mArA manamAM spaSTa thAya e pahelAM emaNe AgaLa mArA manamAM ghaNA vicAro kudaraDI pharavA mAMDyA. bApujI Ama kAMkaro kADhI nAkhe te kema cAle ? te sAthe jaThuM to bolAya nahIM eTalI samaja e vaye paNa hatI. bAnI sAthe roja savAra calAvyuM, 'kapaDAM dhotAM AvaDe ? vAsaNa mAMjatAM AvaDe ?" mArI vikeTa dhaDa daIne paDI gaI. zaramAIne mAthuM dhuNAvI nA pADyA sivAya koI Aro na hato. 'to pachInuM zAnI hoMziyAra ?' kahIne teo bIjA koI sAthe samajAyuM. vAte vaLagyA. mAro gAMdhI jIvatato aMtima adhyAca vizeSa hSAMka sAMjanI prArthanA vakhate pAse besatI eTale artha thoDAghaNA samajAyana samajAya toye zabdo yAda rahI jatA. bhAre thaI! AtmasanmAna ane satya vaccenI A ajaba mUMjhavaNamAM ociMto mArA manamAM dIvo pragaTyo. AsapAsanI vAtacItamAM badhAe jarAka poro khAdho eTale meM tarata ja jhukAvyuM. 'bApu ! mAro rUmAla huM jAte ja dhouM chuM !' 'ema ke ?' kahIne e khaDakhaDATa hasI paDyA ane hetathI mArA DAbA gAla para TapalI mArIne bolyA, 'to tuM hoMziyAra kharI!' Aje e prasaMga yAda Ave che tyAre mArA e DAbA gAla para haLavethI hAtha pheravI levAnuM mana thAya che eTaluM ja nahIM, paNa e sAMja pachI mArA manamAM je zramano mahimA ane zramajIvIo pratyeno Adara pragaTyo ane jIvanabhara rahyo tathA ekaluM pAMDitya kaMI kAmanuM nathI, mananI ane zarIranI sajjatA ane kArya kuzaLatA hoya to ja mANasa be pAMkhe UDatA pakSInI jema AkAzane AMbI zake e satya mArI dinacaryAmAM e sAMjathI ja je parivartana AvyuM te Aja lagI koI ne koI svarUpe TakI rahyuM che enA mULamAM che e bApunI TapalI itihAsa ApaNo che, ApaNe itihAsanA nathI. vanano aMtima adhyAya vizeSAMka f all i dj talale Je [[G [alc gAMdhI jIvatato aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka ! gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvatato aMtima adhyAya vizeSAMka
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIvI atha pRSTha 40 prabuddha jIvana gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 phebruArI 2015 aMtima s' hSAMka pa bApune mAthe mota bhamatuM hatuM? | nyogendra parIkha gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya viroSaka F gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka F gAMdhI jIvanano aMtima adhyAyavizeSAMka 4 gAMdhI [ makaraMda dave jemane 'uphare mArge cAlanAra' ane 'kaMThI toDanAra' kahe che te yogendra parIkhe gAMdhI vicArothI prerAI nAnI uMmare ja ! gAmaDAmAM jaI sevA karavAnuM vrata lIdhuM hatuM, te jiMdagIbhara sAme pUre taratA rahIne nibhAvyuM. sAthe zabdanI upAsanA paNa cAlatI rahI. prastuta lekha 'leTasa kila gAMdhI' e tuSAra gAMdhInA pustakanA yogendra parIkhe karelA saMkSepa ane gujarAtI huM anuvAdano saMkalita aMza che. ] A batAve che vadhAre paDatA bhalA thavuM keTaluM jokhamI che." "jo chellI ghaDIe mArA hoTha para gussAno ke niMdAno zabda chuM - jyorja barnArDa zaoN mArA para humalo karanAra mATe nIkaLe to mane DhoMgI tarIke lakhI 'teo haju bALako che. hamaNAM teo paristhitine samajatA nathI. vALajo. mane tenAthI saMtoSa thaze." mArA mRtyu pachI teo kaheze ke DosA barAbara kahetA hatA.' | 'bhUtakALamAM mAro prANa levA mATe sAta vAra humalA thayA che. - gAMdhIjI paNa bhagavAne mane atyAra sudhI bacAvyo che ane humalo karanAra che 'prArthanAne samaye jyAre meM potAne IzvaranA rakSaNamAM mUkI hoya potAnA kRtya badala pastAvo karyo che. paNa jo koI evI mAnyatA 3 tyAre mArI zraddhAne mANasonA rakSaNa taLe mUkAvAnuM maMjUra nathI." sAthe ke A duSTano nikAla karavA mArA para goLI choDe to te sAcA - gAMdhIjI gAMdhIne nahi mAre paNa pelA duSTa jaNAtA gAMdhIne mAraze." 'bhagavAnanI kRpAthI kahevata mujaba huM mRtyunA jaDabAmAMthI sAta - gAMdhIjI ka vAra bacI gayo chuM. meM koIne IjA gAMdhIjIe manune kahyuM, "jo huM lAMbI ? pahoMcADI nathI. huM koIne mArA zatru 30 mI jAnyuArInI rAta! | mAMdagIthI maruM ke sAdI phoDalIthI, to tAruM che huM mAnato nathI. tethI mane samajAtuM nathI ke kartavya e haze ke, loko tArAthI gusse huM huM mArA prANa levAnA ATalA badhA prayatno Aje A reDiyo samAcAra kevA Ape che ? | thAya to ya, duniyAne jaNAvaje ke huM dAvo huM huM zuM kAma thAya che? mArA prANa levAno | mArA aMtaranA jANe kheMcAya che tAra. karuM chuM tevo bhagavAnano mANasa nathI. ke gaI kAlano prayatna niSphaLa gayo. haju thaI gayuM hRdaya stabdha, deha thayo nisteja jo tuM Ama karaze to mArA AtmAne huM huM maravA mATe taiyAra nathI. huM 125 avanata grIve | zAMti maLaze. e paNa noMdhI le ke jo huM 6 varasano thAuM tyAM sudhI jIvavAno chuM.' | vina zIze koI mane goLI mArIne ke te divasanI -gAMdhIjI tA. 30 jUna 1946. sAMbhaLuM chuM besI. jema bombathI mAruM mRtyu nipajAve ane 'paNa tamane ATaluM lAMbuM jIvana anahada sukhano anubhava kare A mana adhIrA mArA chellA zvAsa vakhate bhagavAnanuM nAma jIvavA deze koNa?' jo koI aMdhakArabharI nizA cIrI citkArI uThe leto hou to ja mAro dAvo kharo Tharaze." -nAthurAma goDasee gAMdhIjInI ThekaDI bujhAyela dIpamAM karI teja pragaTyuM, bharyo sneha bomba visphoTa pachI leDI mAunTabeTana re 8 uDADatAM jAhera sabhAmAM javAba Apyo thaI rahyA abhinaMdana ApavA AvyAM tyAre mahAtmA ? hato. | bApu paNa kahe, 'A prasaMge meM vIratA batAvI nathI. meM | 'AMkha sATe AMkha levAnuM aMtima puna: sajIva. | jo mArA para koI najIkathI goLI choDe haiM konI banI AsthA, niSThA, zraddhA ane huM himmata sAthe hRdayamAM rAmanuM nAma zuM ka pariNAma duniyAne AMdhaLI banAvavAmAM teo jIvaMta rahyA tana-mana-jIvana mahIM kaM Avaze. letAM vidAya thAuM to huM tamArA -gAMdhIjI je javAthI tema nA lAge satvara | abhinaMdanano adhikArI banIza." - "koIka potAne mAro beTo gaNAve halI UThI Aja thoDI vAra pachI manue sUtelA bApu zuM che ane bIjo potAne mAro celo gaNAve mAnavatAnI jAgyA che ke nahi te joyuM, paNa hajI ? che. paNa mAruM have koI vadhu sAMbhaLatuM punaH sudRDha IMTa. bApu sUtA hatA. temanAthI thoDeka dUra eka hai raM nathI.' hiMdI : harivaMzarAya baccana bAja najaravALo yuvAna emanI tarapha - gAMdhIjI, jAnyuArI 1948. anu : puSpA parIkha ekAgra thaIne joto hato. e kadAca haiM * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 6 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI na gAMdhI jIvatato aMtima adhyAya vizeSa 'be virodhI bAbato vize eka sAthe vicAra na thaI zake. | vatano aMtima adhyAya vizeSAMka
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIvI a phebruArI 2015 0 prabuddha jIvana * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 pRSTha 47 aMtima 5 hSAMka ka dALa gAMdhI gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvatano aMtima adhyAyavizeSAMka 5 4 bApunI UMghamAM khalela pADaze ema lAgavAthI manu enI pAse gaI gAMdhIjIe carcAnI vacce bolatAM kahyuM, "naheru ane saradAre ke huM ane kahyuM, "bhAI, bApu atyAre ArAmamAM che. maherabAnI karI mane vibhAjananI bAbatamAM aMdhArAmAM rAkhyo hato.' naherue gusse che kuM moDethI Avajo." yuvAna mANasa jANe samAdhimAMthI jAgato hoya thaIne javAba Apyo, "ame tamane jaNAvatA hatA. gAMdhIjIe g tema eka paNa zabda bolyA vinA pAcho vaLyo ane biralA hAusanI bhArapUrvaka pharIthI kahyuM, 'tame ema nathI karyuM. vibhAjana mATe mane hai 6 bahAra cAlI nIkaLyo. A ja yuvAna nAthurAme sAMje bApu para goLI aMdhArAmAM ja rAkhyo hato. tyAre naherue acakAIne kahyuM, 'tame zuM huM choDI. nAthurAme potAnI A mulAkAta sAthIothI chupAvI hatI. te vakhate noAkhalInA tophAnI vistAramAM pharatA hatA ane tamane zuM sAMjanI prArthanAmAM nAthurAma manune dhakko mArIne bApujInI vibhAjananI yojanAnI khabara ApavI zakya ja na hatI.' gAMdhIjIe che 1sAme AvI Ubho. "namaste bApu.' manu kahe, 'bApu prArthanA mATe mAunTabeTanane kahyuM ke vastInI pherabadalI na karazo. tenAthI lohInI hu moDA paDyA che...' manu vAkya pUruM kare te pahelAM tene dhakko mAryo. nadIo vaheze. mAunTabeTane A na mAnyuM. bhayAnaka pariNAma AkhI paNa huM manunA hAthamAMthI thuMkadAnI ane mALA paDI gayAM ane e gabaDI duniyAe joyuM. { paDI. paDatI vakhate eNe joyuM ke bapore Avelo mANasa e ja Ama chatAM Rss ane hiMdu mahAsabhA bhAgalA mATe gAMdhIjIne 4 nathurAma goDase hato. doSita gaNe che! vibhAjananA bhayaMkara pariNAmo joIne netAo saradAra vallabhabhAIne eka patra maLyo, jemAM gAMdhIhatyAnA stabdha thaI gayA. tA. 16 navembara 1949mAM nyU yorkanI sabhAne kuM 'sArA samAcAra' reDiyo para sAMbhaLavAnI sUcanA rASTrIya svayaMsevaka saMbodhatAM naherue kahyuM hatuM, 'amane vibhAjananA AvAM bhayaMkara che 6 saMgha RssnA sabhyone ApavAmAM AvI hatI. A sAMbhaLyA pachI pariNAmonI jANa na hatI. bhAratanA vibhAjanano virodha karatAM ka RssnI zAkhAonA sabhyomAM peMDA vaheMcAyA hatA. sarakAre jyAre gAMdhInI vAta te samaye ame na mAnI. e amArI moTI bhUla hatI." & $ Rss para pratibaMdha mUkyo tyAre sthAnika polisanA vaDA DepyuTI gAMdhIe eka vAra kahyuM, "huM ekalo hovA chatAM jo mArI zraddhA ? huM kamizanara raMdhavAe RssnI oNphiso tera divasa baMdha rAkhavAnI sUcanA jhaLahaLatI haze to huM kabaramAM paNa jIvIza ane tyAMthI bolato 8 ApI. Avo saDo sarakAramAM badhA staroe pesI gayo hato. rahIza. huM ekalo cAlavAmAM mAnuM chuM. A duniyAmAM huM ekalo re - paracure bIjA sAvarakara manAtA hatA. emano kaDapa evo hato Avyo hato. mRtyunI khINanA paDachAyAmAM huM ekalo ja cAlyo chuM ke ke gvAliyaramAM masjido para paNa bhagavo jhaMDo pharakato hato! tA.2 ane huM ekalo duniyA choDIza. huM jANuM chuM ke ekalo hovA chatAM 3 Disembara, 1947ne dine gAMdhI ane koMgresa viruddhanuM bhASaNa karatAM game tyAre satyAgraha karavAnI zakti dharAvuM chuM. baMdhAraNa sabhA 5 emaNe kahyuM hatuM, 'gAMdhI ane naheru emaNe AcarelAM pAponA phaLa Avo eka racanAtmaka satyAgraha che.' kra thoDA ja samayamAM bhogavaze." 1942nA 'bhArata choDo' AMdolanamAM hiMdu mahAsabhA ane ka je saradAre kahyuM, 'meM chellA IlAja tarIke vibhAjanane saMmati ApI RSS sarakArane pakSe hatA. mahaMmadaalI jhINA paNa sarakArane pakSe (c) kAraNa ke te vinA ApaNe badhuM ja khoI besIzuM.' A vAtanI hatA. vAIsaroya salAhakAra samiti bIjA vizvayuddha vakhate banAvI huM 3gAMdhIjIne khabara na hatI kAraNa ke teo noAkhalImAM ramakhANonA hatI temAM sAvarakara ane jhINA-parasparanA kaTTara duzmano-sabhya hai pIDitonAM AMsu luchatA hatA. naheru gAMdhIjInA priyapAtra hatA. hatA. jhINAne pAkistAna joItuM hatuM ane sAvarakarane sarakAranI re ra paNa emaNe gAMdhIjIne khulleAma tarachoDyA ane dezanA nIti najaramAM rahIne vaphAdArI dekhADavI hatI. yuddha pUruM thatAM jhINAne ? OM viSayaka nirNayomAM emane avagaNyA. pAkistAna maLyuM. paNa sAvarakare hiMdu mahAsabhAnA pramukha tarIke huM paMcagInImAM gAMdhIjIe samAjavAdI jayaprakAza nArAyaNane Adeza Apyo hato ke badhA sarakArI taMtramAM badhe stare dAkhala thaI che * 1946mAM kahyuM, 'javAharalAle akhaMDa bhAratanA mArA svapnono jAva. polisa, miliTarI, vahIvaTI taMtra ane pradhAnonI salAhakAra huM nAza karyo.' samiti sudhI Ama banyuM. eTale ja Rss para pratibaMdhanI vAta phUTI haiM vibhAjanano TharAva kaoNMgresanI mahAsamitimAM Avyo tyAre teno gaI ane badhAne adazya thaI javA mAM gAyo tyAre teno gaI ane badhAne adRzya thaI javAnI taka maLI. eTaluM ja nahi paNa OM virodha karavAmAM gAMdhIjI, khAna abdula gaphAra khAna, jayaprakAza 4 A pUnAnI polisa jANatI hovA chatAM gAMdhIjInI hatyA karavAnI vAto huM nArAyaNa ane rAmamanohara lohiyA hatA. jo ke te pahelAM ja naheru uparI rAmamanohara lohiyA hatA. jo ke te pahelAM jana uparI adhikArIone pahoMcADI nahi. 6 ane paTela to vibhAjana mATe sahI karI cukyA hatA! have mAtra madanalAle bomba phoDyA pachI goDasene gAMdhIhatyA karavA mATe 6 che bahAlI meLavatA hatA !! pUnAmAM vidAyamAna ApavAmAM AvyuM hatuM. nirvAsitonA zibiramAM IM gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka kA gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyIca vize potAnA du:khane gAyA karavAnI Teva duHkhane cAragaNuM banAvI muke che. vanano aMtima adhyAya vizeSAMka 6
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ gaMdhI jI che | pRSTha 480 prabuddha jIvana gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 phebruArI 2015 aMtima RSAMka ka 5 Rss sakriya hatuM. alvaramAM to agAuthI khabara hatI eTale hatyAnA mAgI hatI. paNa te na maLI. 1937mAM kaoNMgresanI sarakAre emane ka samAcAra maLatAM RssnI zAkhAomAM peMDA vaheMcavAmAM AvyA hatA. vinA zarate mukta karyA hatA. teo marAThI sAhityanA lekhaka, sudhAraka 2 gvAliyaranI rANIe rU. 65,000 zastronI kharIdI karavA ane sAmAjIka kAryakartA hatA. OM gAMdhIhatyA nimitte ApyA hatA. pachI eNe saradAra paTelanI AjIjI 9. DaoN. dattAtraya sadAziva paracura-umara 49. hiMdu brAhmaNa. meM huM karIne mAphI mAMgI. pariNIta. gvAliyaramAM homiyopethInA DaoNkTara hatA. gvAliyaranI haiM 6 AropIoH hiMdu mahAsabhAnA pramukha ane 'hiMdu rASTra senA'nA saramukhatyAra hatA. che1. nAthurAma vinAyaka goDase-umara 36 varasa-mukhya AropI cukAdoH OM hato. apariNIta. gAMdhI hatyA pachI tarata ja ene pakaDavAmAM Avyo nyAyAdhIza AtmacaraNe nAthurAma goDase ane nArAyaNa ApTene 3 hato. darajInuM kAma pUnAmAM karato hato. e sAvarakaranA paricayamAM phAMsInI sajA pharamAvI. sAvarakarane nirdoSa gaNI choDI mUkyA. Avyo, enI sAthe aMgata maMtrI tarIke dezabharamAM pravAsa karyo. e baDagene polisa kasTaDImAM rAkhyo. zaMkara kirtayAne nirdoSa gaNI pahelAM Rssno sabhya hato. marAThI dainika 'agraNI' 1944mAM choDI mUkyo. gopAla goDase, madanalAla pAhavA ane viSNu karakarene che pUnAthI chApato hato. pachI 'hindu rASTra'nA taMtrI hato. jelanI sajA thaI. temane 12 oNkTobara 1994ne dina mukta 6 2. nArAyaNa dattAtreya ApTe-umara 35. B.Sc. B.T. hiMdu karavAmAM AvyA. 6 brAhmaNa, paraNelo, ahamadanagaramAM lekacarara tarIke kAma karyuM ane tA. 12-11-1964ne dina A traNeyanuM pUnAmAM 'vIro' che tyAM rAIphala kalaba calAvato hato. tarIke sanmAna karavAmAM AvyuM. 3. viSNu rAmakRSNa karakare -umara 35 varasa. paraNelo. gAMdhIjInI hatyA mATe preraNA ApanAra sAvarakarane choDI mUkAyA. hai ahamadanagaramAM haoNTala calAvato hato. emanI mukti e rAjakIya AvazyakatA hatI. saradAra paTele kahyuM ke * 4. digaMbara rAmacaMdra baDage-umara 35. hiMdu, paraNelo, zastrono sarakAre muslimone nArAja karyA che. have hiMduono roSa paNa vahorI huM vepArI 'zastrabhaMDAra' calAvato hato. talavAra, khaMjara, dhAtunI baMDI levAnI taiyArI na hatI. hai banAvato hato. e tAjano sAkSI banyo hato. goDase-ApTee sAvarakara sAthe masalata karI ja haze. jo ke che 5. madanalAla kAzmIrIlAla pAhavA-umara 23, (lagabhaga). gAMdhIhatyA pachI sAvarakara to aparAdhabhAve jIvatA hatA. Ama huM hiMdu apariNIta zaraNArthI pazcima paMjAbamAMthI Avyo hato. chatAM jhanUnI hiMdutvavAdano pracAra mRtyu paryata karatA rahyA (27 6 che gAMdhIhatyAnA 10 divasa pahelAM prArthanAsabhAmAM gAMdhIjIthI pacAsa phebruArI 1966). vAra dUra bomba phoDyo hato. enI pAsethI henDa greneDa maLI hatI. tA. 20mI jAnyuArI 1948ne dina bomba phUTyA bAda naherue che enI dharapakaDa pachI 'vo phirase AyegA' evuM bolato rahyo. enA kadI paNa tA. 30mI jAnyuArI 1948 sudhI pUchaparacha karI na uM para trIjI DigrInuM zArIrika dabANa lAvavAmAM AvyuM hatuM ane e hatI! saradAra vallabhabhAInA kAmamAM teo khUba dakhala karatA hatA ? meM badhA sAthIdAronI mAhitI Apato thayo hato. e tAjano sAkSI ane saradAre gAMdhIjI AgaLa potAnuM rAjInAmuM mUkyuM hatuM. prArthanA che $ banyo hato. pachI gAMdhIjI naherune maLavAnA hatA, paNa Izvare judI ja yojanA 6. zaMkara kisaiyA. baDagenA solApuramAM 'zastrabhaMDAra'no madadanIza karI hatI. mAunTabeTane bannene zokAkuLa vAtAvaraNamAM eka karyA huM huM 7. gopAla vinAyaka goDase-umara 32, hiMdu brAhmaNa, pariNIta, ane mahattvAkAMkSI naheruno rasto cokhkho thayo. saradAre emane 6 ? nAthurAma goDaseno nAno bhAI. vizvayuddhamAM koloniyala ArmImAM hato. jAhera pravacanamAM potAnA netA mAnyA. : 8. vinAyaka dAmodara sAvarakara-umara 65. pariNIta. hiMdu nyAyAdhIza AtmacaraNe polIsanI bedarakArInI kaDaka TIkA karI. kai ru mahAsabhAnA bhUtapUrva pramukha. kALA pANInI pacAsa varasanI sajA muMbaI ane dilhInI polIsanA vaDAo vacce koI ja saMkalana na 8 & briTana viruddha hiMsaka pravRtti karavA badala thaI hatI. temAMthI 14 hatuM. saveLA mahattvanI mAhitInI levaDadevaDa na hatI. sUjha pramANe varasa bhogavI, paNa pachI bhAMgelI tabiyate sarakArane vaphAdAra pahela karavAnI vRtti paNa na hatI. jo A nabaLAIo na hota to meM rahevAnI zarate mAphI mAgIne chUTyA. sAvarakara ane goDaseno gAMdhIjIne bacAvI zakAta. "OM paricaya ahIM thayo hato ane ghaniSTha banyo hato. emane gopAla goDase, karakare ane madanalAlanA sanmAnanI sabhAmAM meM zuM ratnAgirInA samudra kinArAnA makAnamAM najarakeda rAkhavAmAM AvyA bALa gaMgAdhara (lokamAnya TiLakanA pautra) ketakare je pravacana ApyuM, huM = hatA. gAMdhIjIe sAvarakarane maLavAnI paravAnagI sarakAra pAse nAthurAmanuM dhotiyuM bhaktibhAve paheryuM ane saune biradAvyA tenI huM gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSa duSTa vicAro mAnasika bImArInI nizAnI che. vatano aMtima adhyAya vizeSAMka ka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaMka 6 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka kha gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka ja gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 6 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 6 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya viroSaka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI #
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIruM a phebruArI 2015 prabuddha jIvana * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 pRSTha 49 aMtima 5 hSAMka ka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvatano aMtima adhyAyavizeSAMka 5 gAMdhI jabbara prasiddhi chApAMomAM thaI 'paNa jIvavA deze koNa!' nirNaya lIdho. 30mI ane sarakArane kapUra kamizana jAnyuArI 1948ne dina hai | gAMdhIjInA nivAsanI bahAra virodhIo sUtroccAra karatA AvI prArthanAsabhAmAM jatI vakhate ke gAMdhIhatyA bAda 17 varase | pahoMcyA. gAMdhIjIe kahyuM, "mAre e lokone maLavuM che. paNa pelA emanA para goLIo choDIne huM 2 kapUra kamizana nimAyuM. enI | loko kahe, "amAre emane maLavuM nathI." pachI e lokone polIse | hiMmatapUrvaka emano aMta $ javAbadArI e zodhavAnI hatI pakaDyA-talAzI lIdhI tyAre eka mANasa pAsethI lAMbo charo maLyo. ANyo. mAre vadhu kAMI kahevuM chuM ke gAMdhIhatyAnI AgotarI e mANasanuM nAma hatuM nathurAma goDase ! gAMdhIjInI hatyA mATe nathI. jo dezabhakti pApa hoya che * khabara kone hatI, te kone | 14 varSathI prayAso cAlatA hatA ane A chaThTho prayAsa hato. | to te meM karyuM che. jo ahIMnA zu pahoMcADavAmAM AvI ane tenA | chamAMthI cAra prayAsomAM goDase hAjara hato. gAMdhIjIe | mAnavasarjita nyAyAlayamAM A huM anusaMdhAnamAM kayA pagalAM 1937'38mAM 120 varSa jIvavAnI IcchA vyakta karI tyAre puNya kAryano svIkAra na thAya { levAmAM AvyAM. nathurAma goDasee marAThI pepara 'agraNI'nA taMtrI tarIke taMtrIlekha | to enAthI ucca nyAyAlayamAM ? lAla killAmAM badhA | lo. tene maLe te | lakhyo, tenuM mathALuM hatuM, '....paNa emane jIvavA deze koNa?? | paNa emane jIvavA deze. teno svIkAra thaze ane ene che che AropIone judA judA LnArAyaNa desAI anyAyI gaNavAmAM nahi Ave. huM rAkhavAmAM AvyA hatA. te huM dAvo karuM chuM ke meM puNyanuM huM vakhate goDase ane sAvarakaravacce kAgaLonI levaDadevaDa karIne saMparka kAma karyuM che. ane e puNyano huM bhAgIdAra chuM. A kAma zuddha hetuthI ? cAlu hato. jelano ja eka mANasa A kAma karato hato. enA mAnavatAnA hita khAtara meM karyuM che. A goLIo evA mANasa para ke 9 uparIonA dhyAnamAM A vAta AvI eTale ene saspenDa karavAmAM joDAI hatI ke jeNe lAkho hiMduone vinAzanI sthitimAM mUkyA." huM Avyo. goDasenuM je nivedana korTamAM thayuM temAM sAvarakaranI bhASAno goDasene potAnuM nivedana pUruM karatAM pAMca kalAka lAgyA hatA. huM meM bahu moTo phALo hato. goDasenuM aMgrejI kAcuM, paNa sAvarakaranI cUkAdAno amalaH ke madadane kAraNe paMjAbanI hAIkorTamAM te ghaNuM asarakAraka nIvaDyuM. goDase ane Apene aMbAlAnI jelamAM tA. 15 navembara ? nyAyAdhIza khosalAe potAno pratibhAva vyakta karatAM kahyuM hatuM ke 1949ne dina phAMsI ApavAmAM AvI. banne jaNanA hAtha pITha $ huM jo A kesa zrotAonI jyurI samakSa mUkAyo hota to goDasenI pAchaLa bAMdhI mAMcaDA para laI javAmAM AvyA. tyAM jatI vakhate huM tarapheNamAM cukAdo Avata! paNa e to have ochuM jIvavAno hato goDasenA paga lathaDatA hatA. eNe "akhaMDa bhArata" nabaLA sAde * eTale ene bolavAno moko ApavAmAM Avyo hato. goDasee uccAryuM ane pAchaLathI ApTeno joradAra avAja Avyo "amara hai paNa teno pUro lAbha uThAvyo. rahe.' emanI Doka para kALuM kapaDuM bAMdhIne phAMsIno gALiyo se kAyadAe kAyadAnuM kAma karyuM. gAMdhIjInA putro maNilAla ane paherAvavAmAM Avyo. ApTenuM mRtyu tarata ja thayuM paNa goDaseno huM 3 rAmadAse AropIone mukta karavAnI vinaMtI karI paNa te mAnya na jIva 15 miniTa sudhI na gayo. enA paga maraDAtA hatA te dhIme kuM 8 rakhAI. dhIme zAMta thayA. bannenI citA tyAM ja saLagAvavAmAM AvI ane huM gAMdhIjIe muslima taraphI karelA upavAsane kAraNe goDaseno emanA asthi bIje divase DhADhara nadImAM vahAvI devAmAM AvyAM. 6 roSa carama sImAe pahoMcyo hato. have tene ema lAgyuM ke gAMdhIjInA citAnI jagyA kheDI kADhavAmAM AvI hatI. che astitvane tarata ja miTAvI devuM joIe. muslimo mATeno emano goDaseno ekaMdara dekhAva mAnasika durbaLatA ane bhayayukta hato. 8 = moha vadhato jato hato. gAMdhIjInI hatyA karavAthI mAruM bhaviSya jo ke e hiMmatalAja dekhAvAno prayatna vAraMvAra taraDAyelA nabaLA che barabAda thaI jaze paNa deza pAkistAnanI ADAIothI bacI jaze." avAje "akhaMDa bhArata" bolI karI rahyo hato. enI tulanAmAM Ape che huM potAnA pravacanane aMte goDasee kahyuM. svastha citte makkama DagalAM bharato. bhayamukta, chAtI kADhIne cAlato | 'mArA para dayA karavAmAM Ave evI mArI koI IcchA nathI. hato. goDase mATe pachIthI kahevAyuM ke jelanA chellA divaso daramiyAna meM dhoLe divase meM gAMdhIjI para goLI choDI che. meM nAsI javAno prayatna potAnA kArya badala pastAvo thayo ane jAhera karyuM ke jo bIjI taka OM karyo nathI. kharuM jotAM mane evo vicAra Avyo na hato. meM mArA ApavAmAM Ave to te potAnuM zeSa jIvana zAMti phelAvavAmAM ane para goLI calAvavAno prayatna na karyo. mAre bhale maravuM paDe paNa dezasevAmAM gALavA mAge che. * * * gAMdhIne dezanA hitane khAtara mAravA ja rahyA. ane meM AkharI 'saragama', 21/e alakA sosAyaTI, chAparA roDa, navasArI. gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vize bhAgya para badhuM na choDo, puruSArtha para abhimAna paNa na karo. vatano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka kA gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI 4
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIruM atha pRSTha 50 0 prabuddha jIvana gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 phebruArI 2015 aMtima * hSAMka 5 gAMdhIjIe jIvananA chellA aThavADiyA daramyAna karelA nivedano * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya viroSaka F gAMdhI jIvanano aMtima adhyAyavizeSAMka 4 gAMdhI nano aMtima adhyAya vizeSaka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 1948nA jAnyuArInuM chelluM aThavADiyuM gAMdhIjInA jIvananuM 'loko yAdavonI peThe pramAdI ane durAcArI banyA hoya ane Izvarane cuM paNa chelluM aThavADiyuM hatuM. e daramyAna temaNe ghaNAM ja mahattvanAM ema lAge ke, nikaMdana sivAya bIjo koI rasto nathI to, mArA huM huM nivedano karyA hatAM. evA eka nivedanamAM, svataMtratA AvyA pachI jevA eka sAmAnya mAnavIne paNa evI bhISaNa Apatti mATenuM zuM - tenA nazAmAM AvI jaIne ApaNA lokomAM ThAThamATha ane bhapakAnI nimitta kadAca te banAve. paraMtu upavAsa daramyAna meM je kaMI joyuM zuM * dAkhala thayelI ghelachAne temaNe chellI vAra vakhoDI kADhI. temaNe tethI mane AzA AvI ke, hiMdanA nasIbamAM evo AtmavinAza jai zu kahyuM, koMgresa AjhAdI mATe laDatI hatI tyAre teNe prajA AgaLa lakhAyo nathI.' huM sevA, sAdAI ane tyAganA Adarzo mUkyA hatA. keTalAka loko temanA bIjA eka vaktavyamAM temaNe jaNAvyuM ke, sAMskRtika che che ema mAnatA lAge cheke, hiMdanA AgevAnoe tathA hiMdanA svAyattatA koMgresanuM sUtra che. paraMtu sthAnika rAjakIya AgevAno ke elacIoe temanA svataMtra darajjAne potAne mATe sattA hAtha karavAne eno ? OM chAje e rIte rahevuM joIe tathA paisA | raNa pd | geralAbha uThAve evo bhaya rahe che. huM zuM kharacavA joIe ane ThAThamAThamAM svataMtra bhASAvAra mAMtaracanAnA siddhAMtano chuM amerikA ane iMgleMDanI harIphAI karavI bApU kI pAvana chAtI se jo khUna bahA, saMkucita prAMtIyatAvAda khIlavavAmAM te joIe. svataMtratAno artha ThAThamATha ane yaha galata, use kapar3e-miTTI ne sokha liyA, upayoga karavAmAM Ave to te vighAtaka 6 bhapako nathI. duniyAmAM hiMdanA jar3a miTTI-kapaDe meM hai itanI zakti kahA~, thaI paDaze. kaoNMgresa saMsthAmAM lAMbA samaya hai darajjAno AdhAra tenA beThA pratikAre bApU kA tejasa sudhI mahattvano hoddo dharAvanAra eka pIDha huM tene bakSelI tenI naitika sarasAI para puMja rakta koMgresI AgevAna temane maLyA pachI zuM { raheze. emAM hajI koI teno harIpha mojUda vakhata re! gAMdhIjIe kahyuM ke, prAdezika vaphAdArIne vaha bApU ke sIne se bAhara Ate hI dezabhakti karatAM UMcuM sthAna ApanAra $ "ame moTo pagAra na mAgIe ane ati prabala kSipra vidyuta-dhArA meM parivartita saMkucita vRttithI te paNa mukta nathI, e zuM 6 jUnA sanadI nokaronI jema ThAThamAThathI ho, paiTha gayA hara bhAratavAsI ke tana meM, joIne mane bhAre du:kha thayuM. na rahIe to amAro bhAva nahIM puchAya" koI jisakI AjhAdI AvyA pachInA pahelAM ke evuM jANe teo mAnatA hoya ema lAge raga meM unakA svAtaMtryadinanI ujavaNI prasaMge - 26 ju huM che. hiMdanI sevA karavAnI e rIta nathI. - rakta nahIM! jAnyuArI, 1948-temaNe pharIthI huM huM mANasa keTalA paisA kamAya che tenA para maiM soca rahA thA aba taka bAta manuSyoM kI, savAla karyo ke, meM tathA koMgrese jenuM svapna huM tenuM mUlya aMkAtuM nathI, e temaNe bhUlavuM merI kAlI sataroM meM lAlI-sI jhalakI, sevyuM hatuM te A svataMtratA che kharI? ke ra na joIe. Atmazuddhi mATe - e kyA Aja lekhanI ko bhI merI kaluSa-mukhI 27 tArIkhe savAre marolInA vArSika 2 prakriyAmAM sau koIe bhAga levo joIe bApU ke kaNa bhara urasamAM hAjarI ApavAne teo nIkaLyA. huM pha - samyaka vicAra ane samyaka kAryanI lohU kA itihAsamAM te pRthvIrAjanI prAcIna 6 * jarUra che." | fmanA ? rAjadhAnI tarIke prasiddha che. khvAjA saiyada huM eka bhAIe temane lakhyuM che ke, . rivaMza rAya 'vaSyana' kutabuddIna bakhtiyAranI daragAha zarIpha tyAM 3 ApanA upavAsane pariNAme ApanuM AgaLa che. tophAno daramyAna tyAM AgaLa maraNa thavA pAmata, to ethI Akhoye deza AMtaravigrahanA keTalAka bhISaNa banAvo banyA hatA. tyAM AgaLa dara varSe eka re huM dAvAnaLamAM pheMkAI jAta. gAMdhIjIe kahyuM ke, e bhISaNa zakyatAno moTo dhArmika meLo bharAya che. e meLAmAM hiMdabharamAMthI kevaLa huM zuM paNa mArA manamAM khyAla Avyo hato. bhagavAna kRSNanA avasAna musalamAno ja nahIM paNa hiMduo sudhdhAM Ave che. tophAnonI 6 OM pahelAM yAdavoe ApasamAM laDIne potAno vinAza karyo hato. paristhitine kAraNe e varase prastuta meLo na bharAya evI bhIti haiM * gAMdhIjIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAyavizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI 2 nathI. gAMdhI jIvatato aMtima adhyAca vizeSa pazu jevo vartAva karanAra mAnavI pazuthI paNa badatara che. vatano aMtima adhyAya vizeSAMka
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIruM a phebruArI 2015 * prabuddha jIvana * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 51 gAMdhI huM rahyuM hatuM. 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 rahetI hatI. paraMtu gAMdhIjIe e meLo bharavAmAM Ave ene potAnA zIkhoe apekSA karatAMye vadhAre sAro javAba vALyo che. huM upavAsa choDavAnI eka zarata tarIke mUkI hatI. ane e pUrI karavAnI saMyukta rASTrasaMdhanI salAmatI samiti je rIte kAzmIrano savAla che seM badhA pakSo bAMyadharI ApI hatI. hAtha dharI rahI hatI tethI gAMdhIjIne bhAre nirAzA thaI. hiMdanI 3 $ muslimono utsava ujavavA mATe dilhInA hiMduo, musalamAno phariyAdano vicAra karavAnuM ane AkramaNane pAchuM kheMcAvavAne badale, hai 6 tathA zIkhonI bhAIcArAnI lAgaNIthI UbharAtI ATalI moTI lokamata levAnI - e kAzmIranuM bhAvi nakkI karanAra hato - prAthamika huM medanI ekaThI thAya evI kalpanA thoDA divasa agAu koI paNa karI bhUmikA tarIke, hiMdane potAnuM lazkara kAzmIramAMthI khaseDI levAne zuM = zakata nahIM. seMkaDonI saMkhyAmAM hiMdu tema ja zIkha bahenonI hAjarI kahevAnI bAjI taiyAra thaI rahI hatI. e kevaLa maLatiyAonI ja che de hatI. vAtAvaraNa hiMdu-muslima ekatAnI saMsthA banI gaI hoya ane jUThANAne ke 9 parAkASThAnA divasonI sugaMdhathI maghamadhI tathA dagAphaTakAne ghaNAM UMcA bhAva che bApa maLatA hoya ema lAgatuM hatuM. huM gAMdhIjI sAthe temanI maMDaLInI traNa aisA bhI koI jIvana kA maidAna kahIM daragAhathI pAchAM pharatAM gAMdhIjIe re 8 baheno meLAmAM gaI hatI. niyama tarIke jisane pAyA kucha bApU se varadAna nahIM? kahyuM, "ApaNe atizaya savAdhAnI nahIM bahenone daragAhamAM amuka jagyAthI mAnava ke hita jo kucha bhI rakhatA thA mAne rAkhIe to, ApaNA nAmane kalaMka OM AgaLa javA devAmAM AvatI nathI. paraMtu bApU ne sabako lAgaze." 8 gAMdhIjIne tyAM AgaLa laI janArA ginaginakara dilhImAM komI paristhiti sudharavA ? musalamAnoe kahyuM ke, bahenone pAchaLa avagAha liyaa| viSenI khAtarIono dhodha vaheto hato e che ? mUkI javAnI kazI jarUra nathI. ame temane dhyAnamAM laIne gAMdhIjIe temanI eka ru bApU kI chAtI kI hara sA~sa tapasyA thI huM strIo nahIM paNa mahAtmAjInI prArthanAsabhAmAM evuM sUcavyuM hatuM ke, e huM huM dIkarIo tarIke le khIe chIe.' AtIjAtI hala karatI eka samasyA thI dizAnA eka AgaLanA pagalA tarIke, huM prasAdanI mIThAIthI bharelo thALa pala binA die kucha bheda kahA~ pAyA jAne prArthanAsabhAmAM AvanAra pratyeka zIkha tathA bApU ne jIvana ke gAMdhIjIne bheTa ApavAmAM Avyo. A hiMdue potAnI sAthe ochAmAM ochA eka che ke kSaNa-kSaNa ko zuM temaNe temanI AsapAsanA ToLAmAM musalamAnane laI Avavo. thAha liyaa| uM vaheMcI dIdhI. eka musalamAne evI gAMdhIjI prArthanAmAMthI pAchA pharyA ka vinaMtI karI ke, gAMdhIjInI maMDaLInI kisake marane para jaga bhara ko pachatAva huA? tyAre vinsanTa zIna nAmanA amerikana ka meM baheno sAMjanI prArthanA vakhate dararoja kisake marane para itanA hRdaya mathAva huA? lekhaka gAMdhIjI sAthenI temanI pahelI ? huM gAya che te ja rIte muslima prArthanA temaNe kisake marane kA itanA adhika prabhAva huA? mulAkAta mATe rAha jotA hatA. e r gAvI joIe. temaNe bahu ja AnaMdapUrvaka baniyApana apanA siddha kiyA solaha Ane mulAkAta bIje divase cAlu rahI. temaNe ? OM ema karyuM. jIne kI kImata kara vasUla pAIpAI sAdhana tathA sAdhyanI philasUphInI tema huM ra chApAMomAM evI khabaro prasiddha thaI marane kA bhI ja gItAnI karmaphaLatyAganI philasUphI re $ hatI ke, pAkistAnanI sarakAre bahAra bApU ne mUlya viSe carcA karI. 4 pADelA nivedana pramANe, - 3AANa niyA. gAMdhIjInA kahevAno sAra e hato * tAyaphAvALAonA pradezamAMthI AvelA . harivaMza rAya 'va' ke, loko sAcI dRSTi ane mUlyone viSe ke humalAkhoroe pezAvaranI paracInAra sAcI samaja keLave to, ahiMsaka huM $ nirAzrita chAvaNImAM 130 nirdoSa hiMduo tathA zIkhone mArI samAjavyavasthAnI siddhi dekhAya che eTalI muzkela nahIM lAge. zuM OM nAkhyA hatA. evI bhIti sevavAmAM AvatI hatI ke, vastutAe gItAno viSaya nathI hiMsA ke nathI ahiMsA paNa niHsvArtha karma hai huM ethI ghaNI vadhAre khuvArI thavA pAmI hatI. Ama chatAM, e samAcArane che - eTale ke, karmanAM phaLo Izvara para choDI daIne anAsakta bhAve huM 6 pariNAme pATanagaramAM leza mAtra paNa hiMsA phATI nIkaLI nahotI. sAcAM sAdhano dvArA sAcAM karmo karavAnI pharaja che. * * * OM gAMdhIjIe jaNAvyuM, "ahiMsaka hiMmata mATenI mArI hAkalano saMkalana : sonala parIkha gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka kA gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka kA gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka na gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSa satya bolanAre dareka zabdane toLI toLIne bolavo paDe che. vatano aMtima adhyAya vizeSAMka ka
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIvI atha pRSTha pa2 prabuddha jIvana gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 phebruArI 2015 aMtima mahAtmA gAMdhInA pArthiva dehano aMta ppyArelAla ! jIvanano aMtima adhyAyavizeSAMka 4 gAMdhI * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka ka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaMka ke gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka F IdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka OM gAMdhIjInA upavAsa agAu gujarAta relave sTezana para gADImAM zAMti thaze. rogathI maruM to daMbhI mahAtmA Theravaje. paNa koI mane ? huM thavA pAmelI katalamAMthI bacI javA pAmelA basunA keTalAka goLIthI mAre ane te sAmI chAtIe jhIluM chatAM moDhAmAMthI sisakAro huM 6 nirAzrito jAnyuArInI 29mI tArIkhe bapora pachI gAMdhIjIne na nIkaLatAM rAmajInuM raTaNa cAlatuM hoya to ja kaheje ke sAco re hai maLavAne biralA bhavana AvyA. temanA paikInA eke gAMdhIjIne kahyuM: mahAtmA hato.' 'have Apa ArAma zAne nathI letA? Apa pUratuM nukasAna karI * cUkyA cho. Ape amAruM satyAnAza vALyuM che. Ape have amane sAthIne lakhelo AzvAsanano patra A rItano hato: 'tamArI huM amAruM phoDI levA devuM joIe ane himAlayamAM jaIne vasavuM joIe. dIkarI sulocanAnA svargavAsanI khabara ci. kizoralAla mokalI... ? = zokathI ame pAgala banI gayA chIe." huM zuM lakhuM? maraNa sAco mitra che. ApaNA ajJAnanA mAryA ApaNe huM gAMdhIjI : "mAro zoka tamArAthI ocho nathI.' duHkhI thaIe chIe. AtmA kAle hato, Aje che ane bhaviSyamAM huM 29mI jAnyuArIno Akho divasa bharacaka kAmakAjamAM pasAra paNa raheze. zarIra to janAruM ja che. sulocanA potAnA doSa sAthe re re thayo. divasane aMte gAMdhIjI thAkIne lotha thaI gayA. "mAruM mAthuM letI gaI, guNane ahIM mUkatI gaI. ene ApaNe nahIM vIsarIe ne ? 3 bhame che. chatAM mAre A pUruM karye ja chUTako.' kaoNMgresanI kArobArI pharaja adA karavAmAM vadhAre sAvadhAna thaIe.' 6 samiti mATe temaNe ghaDI kADhelo koMgresanA baMdhAraNano musaddo-e savAre pharavA javA jeTaluM sAruM temane na lAgyuM eTale potAnA = ka ghaDI kADhavAnuM temaNe mAthe lIdhuM hatuM-batAvIne AbhA gAMdhIne oraDAmAM ja jemaNe thoDI vAra AMTA mAryA. potAnI udharasane re temaNe e pramANe kahyuM. zamAvavA mATe laviMganA bhUkAvALI tADagoLanI TIkaDIo teo eka AzramavAsIne temaNe kahyuM: "mAre kolAhala ane dhamAlanI letA hatA. laviMgano bhUko khalAsa thaI gayo hato. ethI manu temanI uM 3 vacce zAMti, aMdhakAranI vacce prakAza ane nirAzAnI vacce AzA sAthe joDAvAne badale thoDI laviMga vATavA beThI. teNe temane kahyuM, zuM OM khoLavAnI che." thoDI ja vAramAM huM AvuM chuM. nahIM to sAMje laviMganA bhUkAnI re huM rAjakIya paristhitinuM avalokana karatAM teo manamAM ne manamAM jarUra paDe to te haze nahIM." koI paNa potAnI tatkALanI pharaja che zuM vicAravA lAgyA ke, svataMtratAne arthe jhUjhanArA ane balidAno choDIne anizcita bhaviSyane mATe jogavAI kare e gAMdhIjIne pasaMda ApanArA koMgresIo have jyAre svataMtratAno bojo uThAvavAnuM nahotuM. temaNe manune kahyuM, 'rAta paDatAM pahelAM zuM thaze ane huMye 6 kra temane mAthe AvyuM che tyAre hodA ane sattAnI mohajALane zAne jIvato hoIza ke kema, enI kone khabara?'' vaza thatA haze?' "A ApaNane kyAM laI jaze? e kyAM sudhI rojanA samaye potAnA mAliza mATe atithigRhamAMnA mArA jI ha cAlaze? A rIte ApaNe duniyAmAM ApaNI pratiSThA jALavI zakIzuM oraDAmAM thaIne jatAM temaNe koMgresa mATenA nava baMdhAraNano musaddo huM zuM kharA? huM kyAM Ubho chuM? A azAMtinI vacce azu bdha zAMti ane mane Apyo ane e kALajIpUrvaka vAMcI javAne mane kahyuM. rASTra re ke samatA prApta karavA mATe mAre zuM karavuM joIe?' ane pachI mATenuM temanuM e chelluM vasiyatanAmuM hatuM. temaNe kahyuM, "mArI allAhabAdanA mazahUra kavi najhIranI jANItI gajhalanI kaDI vicAraNAmAM tamane kAMI gAbaDAM najare paDe to tame te bharI kADhajo. $ pArAvAra gamagInIbharyA sUre temaNe uccArI: e musaddo meM ghaNI ja tANa nIce taiyAra karyo che." he bahAre bAga duniyA caMdarojha, mAliza thaI gayA pachI, uparyukta musaddo meM vAMcI lIdho ke kema huM dekha lo usakA tamAzA caMdarojha. e temaNe mane pUchyuM ane noAkhAlImAMnA mArA anubhavo tathA te pachI temane udharasanuM sakhata khAMkhaNuM AvyuM. e zamAvavAne prayogone AdhAre madrAsamAM jhajhUmI rahelI khorAkanI kaTokaTIne kevI rIte ? huM penisilInanI goLI cUsavAnuM temane kahevAmAM AvyuM tyAre, pahoMcI vaLavuM, e viSe eka noMdha taiyAra karavAne mane jaNAvyuM. ekamAtra rAmanAmanI zaktithI sAjA thavAno temano nirdhAra chellI pachI temaNe snAna karyuM. snAna karIne bahAra AvyA tyAre teo meM 3 vAra temaNe pharIthI uccAryo. temanA mAthAne mAliza karanAra temanA ghaNAM ja praphulla lAgatA hatA. AgalI rAtano thAka adRzya thayo ? 8 eka paricArakane temaNe kahyuM: 'jo huM rogathI maruM, are eka nAnakaDI hato ane teo temanI haMmezanI prasannatAthI UbharAtA hatA. zuM phoDakIthIya maruM, to tuM duniyAne pokArI pokArIne kaheje ke A pachIthI temanuM vajana levAmAM AvyuM. baMgALI lakhavAno rojano huM ke daMbhI mahAtmA hato. to ja huM jyAM hoIza tyAM mArA AtmAne pATha karyA pachI sADA nava vAgye temaNe bApheluM zAka, 12 ausa gAMdhI jIvatato aMtima adhyAca vizeSa eka vastunI be bAju hoya to ApaNe UjaLI bAju jovI. vatano aMtima adhyAya viroSAMka : * gAMdhIjIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAyavizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIvI a phebruArI 2015 0 prabuddha jIvana * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 pRSTha pa3 aMtima che hSAMka vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya bakarInuM dUdha, cAra pAkAM TAmeTAM, cAra mosaMbI, kAcA gAjarano bheTa ApyuM. rasa tathA AduM, khATAM lIMbu tathA dhRtakumArInA kADhAnuM bhojana cAra vAgye mulAkAto pUrI thaI. pachIthI gAMdhIjI saradAra paTela huM { lIdhuM. bhojana karatAM karatAM kaoNMgresanA baMdhAraNamAM meM karelA umerA sAthe - saradAra potAnI dIkarI sAthe AvyA hatA - potAnA oraDAmAM 3 8 tathA pheraphAro teo eka pachI eka joI gayA ane paMcAyatanA gayA ane kAMtatAM kAMtatAM temanI sAthe eka kalAka sudhI temaNe vAto hai AgevAnonI saMkhyAnA saMbaMdhamAM mULa musaddAmAM gaNatarInI bhUla karI. temaNe saradArane kahyuM, "bemAMthI - saradAra athavA paMDita neharu, huM huM sudhArI. - eke pradhAnamaMDaLamAMthI nIkaLI javuM joIe evo vicAra agAu meM zuM meM gAMdhIjIne pUchyuM hatuM ke, kAzmIranA muddA para be saMsthAno darzAvyo hato e kharuM, paraMtu pachIthI huM evA makkama nirNaya para Avyo hai vacce kadAca yuddha phATI nIkaLe to noAkhAlImAM ame zuM karIe chuM ke, baMnenI hAjarI anivArya che. AjanI ghaDIe tamArA pakSakAro che para evI Apa apekSA rAkho? vacce kazuM paNa bhaMgANa paDe e ApattikAraka thaI paDaze. gAMdhIjIe che huM 'tame chUTA ho tyAM sudhI lokone tame potAnuM rakSaNa karavAne vadhumAM kahyuM ke, AjanI sAMjanI prArthanAsabhAmAM huM mArA bhASaNamAM huM kuM zIkhavavAnuM cAlu rAkhazo. ahiMsAnA tamArA mizana daramyAna maraNa e viSaya carcIza. prArthanA pachI paMDita neharu mane maLavAnA che. temanI kuM 5 Ave to tame tene bheTazo. teo tamane jelamAM pUrI de to tame sAthe paNa huM e savAla carcIza. tamArA baMne vacce vaimanasyanA pretane zuM AmaraNa upavAsa karazo. jemanAmAM e tAkAta hoya teo baheno chevaTanuM daphanAvavAmAM Ave tyAM sudhI dilhI choDIza nahIM. 6 para je kaMI vIte tenAthI DagyA vinA noAkhAlImAM rahevAnuM cAlu rAkhe saradAra mATe A gAMdhIjIno chello Adeza banyo. e pachI chuM ane motano mukAbalo kare. kAyaratAbharI pIchehaThane avakAza ja nathI.' paNa paMDita neharu sAthe temano dRSTibheda cAlu rahyo paraMtu temane huM - noAkhAlImAM racanAtmaka ahiMsAnA huM je keTalAka prayogo bAMdhI rAkhanAruM vaphAdArInuM baMdhana abhedya banyuM. paNa karI rahyo hato ane temanA AdezathI te paikInA keTalAka rijhana mAM paNa saradAra ane paMDita naheru vacce vicAraNInI kheMcatANa cAlu huM meM varNavyA hatA teno ullekha karIne gAMdhIjIe vadhumAM jaNAvyuM: ja rahI. paraMtu dezanA kalyANane artha samarpaNanI bhAvanAthI kArya che { "A badhI vastuo jAte karavAne huM keTaluM badhuM jhaMkhato hato! karavAne baMne pratijJAbaddha hatA. vakhata vItatAM lAgaNIonI ugratA ke 8 ApaNane jarUra che maraNano bhaya tajavAnI ane jemanI ApaNe zAMta paDatAM tathA rAjavahIvaTanI ciMtAono tathA tenA bojAno 6 sevA karatA hoIe temanA hRdayomAM praveza karavAnI ane temano bhAra paMDita neharu para uttarottara vadhye jatAM saradAranA ajoDa guNonI 6 zuM prema saMpAdana karavAnI. e tame karyuM che. premanI sAthe tame jJAna ane temanI kadara paNa vadhatI gaI. OM mahenata joDyAM che. eka vyakti paNa-potAnI pharaja pUrepUrI ane sArI rIte bajAve to temAM badhA AvI jaze." sADA cAra vAgye AbhA gAMdhIjI AgaLa temanuM sAMjanuM bhojana 8 chesADA daza vAgye ArAma mATe teo potAnA khATalA para paDyA lAvI. e lagabhaga savAranA bhojana jevuM ja hatuM. prArthanAno samaya huM ane jhokuM khAvA pahelAM temanuM rojanuM baMgALI vAcana patAvyuM. lagabhaga thavA Avyo hato. paraMtu saradAranI vAta hajI pUrI thaI huM 6 jAgIne teo sudhIra ghoSane maLyA. sudhIre laMDananA TArUmsa patranuM nahotI. bicArI AbhA UMcInIcI thatI hatI. gAMdhIjI ; 3 eka kataraNa tathA eka aMgreja mitranA patramAMthI keTalAka phakarA samayapAlanane, khAsa karIne prArthanAnA saMbaMdhamAM, bhAre mahattva huM gAMdhIjIne vAMcI saMbhaLAvyA. patramAM darzAvavAmAM AvyuM hatuM ke, ApatA hatA e te jANatI hatI. paNa vacce bolavAnI tenI hiMmata chuM 6 paMDita neharu ane saradAra paTela vaccenA matabhedo saMbaMdhamAM kAgano na cAlI. Akhare tenI dhIraja khUTI, gAMdhIjInuM ghaDiyALa upADIne che vAgha karavAnI keTalAka loko jhuMbeza calAvI rahyA che. emAM saradAra temanuM dhyAna kheMcavAne teNe te temanI sAme dharyuM. paNa kazuM vaLyuM che 8 paTelane komavAdI tarIke utArI pADavAmAM Ave che ane paMDita naherunI nahIM. tenI mUMjhavaNa bhALIne saradAranA dIkarI vacce paDyAM. je 5 prazaMsA karavAno DoLa karavAmAM Ave che. gAMdhIjIe kahyuM ke, mane enI prArthanAbhUmi para javA mATe taiyAra thavAne UbhA thatAM gAMdhIjIe ? huM jANa che. e saMbaMdhamAM vadhAre zuM karavuM e huM vicArI rahyo chuM. saradArane kahyuM, 'have to mAre gaye ja chUTako.' jatAM rastAmAM temanA uM { bAda mulAkAto pharIthI zarU thaI. temane maLavA AvanArAo eka paricArake temane kahyuM ke, kAThiyAvADathI AvelA che ? paikI silonanA DaoN. DI silvA ane temanI dIkarI hatAM. DaoN. DI kAryakartAoe mulAkAta mATe samaya mAgyo che. gAMdhIjIe javAba ? 6 silvAnI dIkarIe temanA hastAkSara lIdhA - e kadAca temanA Apyo, "prArthanA pachI temane AvavAne kaho. tyAre huM temane huM jIvanamAM temaNe ApelA chellA hastAkSara haze. pachIthI eka phreMca maLIza-jIvato hoIza to." phoTogrAphara AvyA. temaNe gAMdhIjIne phoTAonuM eka Alabama pachI AbhA ane manunA khabhA para potAnA hAtha rAkhIne temanI ke gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka kA gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka na gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI 4 jIvanano aMtima adhyAya vizeSaMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyIca vizeSa zarIranuM jIvana, pANI para lakhelA akSara jevuM kSaNabhaMgura che. vanano aMtima adhyAya vizeSAMka 6
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIvuM gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvatato aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI a pRSTha 540 prabuddha jIvana * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 7 phebruArI 2015 aMtima sAthe majAka uDAvatA ane hasatA teo prArthanAbhUmi tarapha cAlyA. prArthanA thatI hatI te cotarA tarapha laI jatAM pagathiyAM pasAra karatAM temaNe kahyuM: huM daza miniTa moDo chuM. moDA thavAnuM mane bilakula pasaMda nathI. barAbara pAMcane Takore prArthanAmAM huM houM e mane game.' tyAM vAtacIta ekadama aTakI gaI. gAMdhIjI ane temanI 'lAkaDIo" vacce evI gupta karAra hato ke, prArthanAbhUmimAM dAkhala thatAMnI sAthe saghaLI majAka ane vAtacIta baMdha thaI javI joIe - manamAM kevaLa prArthanAnA ja vicAro UbharAvA joIe. vyAsapITha para pahoMcavA mATe medanIe gAMdhIjIne mArga karI Apyo. janamedanInA abhivAdanano javAba vALavAne gAMdhIjIe be bALAonA khabhA parathI potAnA hAtha uThAvyA tyAM jamI bAjuethI lokone haDaselIne mArga karatuM koIka AvyuM. teno hAtha pakaDIne manue tene aTakAvavAno prayatna karyo paraMtu teNe jorathI tene haDaselI mUkI ane praNAma karato hoya tema, potAnA hAtha joDIne vAMkA vaLI sAta bAranI oNTomeTika pistolamAMthI cheka nAkamAMthI eka pachI eka traNa bAra karyo. teNe eTalA badhA nakathIrIne kabajAmAM levAmAM Avyo. goLI choDI hatI ke eka goLInuM kocaluM to pAchaLathI gAMdhIjInA kapaDAMnI gaDImAMthI maLI AvyuM hatuM. pahelI goLI peTamAM jamaNI bAjue DUMTIthI aDhI IMca upara vAgI hatI. bIjI goLI madhyarekhAthI eka IMca jamaNI bAjue sAtamI pAMsaLInI nIcenI jagyAe vAgI hatI ane trIjI goLI chAtInI jamaNI bAjue uru-sthaLathI eka IMca upara ane madhya rekhAthI cAra IMcane aMtare vAgI hatI pahelI ane bIjI goLI zarIranI ArapAra nIkaLI gaI hatI. trIjI phephasAmAM purAI rahI hatI. pahelI goLI gAMdhIjAne vAgI tyAre temano je paga gatimAM hato te vAMko vaLI gayuM. bIjI ane trIjI goLI chUTI tyAre paNa teo potAnA paga para UbhA hatA. pachI teo DhaLI paDyA. temanA bolelA chellA zabdo hatAH 'rAma! rAma!' temano cahero dhoLo pUNI jevo thaI gayo. sapheda kapaDAM para phelAto jato hAla DAgha dekhAyo. janamedanIne namaskAra karavAne UMcA karelA hAtha dhImethI nIce AvyA. eka hAtha AbhAnA khabhA pa2tenI svAbhAvika jagyAe paDyo. zithila thaI gayelo deha dhImethI Dhagalo thaIne paDyo. AbhI banI gayelI chokarIoe tyAre ja jANyuM ke zuM banavA pAmyuM che. zaheramAMthI pAchA pharatAM, mArgamAM amAre ghe2thI mArA bhAInI pAMca varasanI dIkarIne meM sAthe lIdhI hatI. te gAMdhIjInI lADakI hatI ane teNe e sAMje mArI sAthe biralA bhavana AvavAnI haTha paDI hatI. ame biralA bhavana pahoMcyA tyAre koIka saradAra paTelanI moTara laI AvavAne kahetuM hatuM. eno artha e hato ke, gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSa USAMka prArthanAsabhAmAM javA mATe gAMdhIjI potAnA Asana parathI UThyA haze ane amAre utAvaLa karavI joIe. huM sIdho ja prArthanAbhUmi tarapha javA lAgyo ane mArI joDenI bALAne potAnA bUTa kADhIne mArI pAchaLa AvavAne meM sUcavyuM. jemAM thaIne prArthanAsthaLe javAtuM hatuM te paththaranA staMbhonI hAramALA sudhI huM pahoMcyo na pahoMcyo tyAM gAMdhIjInA eka madadanIza bI pI. caMdavANI sAmI dizAmAMthI doDatA AvyA. temaNe bUma pADIne kahyuM, 'tatkALa dAktarane bolAvavAne phona karo. bApune goLIthI ThAra karavAmAM AvyA che ! huM to saDaka thaIne Ubho. yaMtravat meM koIkane phona karIne dAktarane bolAvavAne kahyuM. sau koI AbhAM banI gayAM hatAM. gAMdhIjInI pAchaLa AvanAra mArI bahenanI mitra leDI hArdija meDikala kolejanI eka strI dAktare haLavethI temanuM mAthuM UMcakIne potAnA khoLAmAM mUkyuM-temano deha tenI sAme UbaDo paDyo hato ane kaMpato hato ane AMkho baMdha hatI, khUnI nathurAma goDasene biralA bhavananA mALI raghue pakaDyo ane thoDI kheMcatANa pachI bIjAonI madadathI tene majabUta nizceSTa ane zithila dehane mitro aMdara UMcakI laI gayA. jyAM teo besatA ane kAma karatA hatA te sAdaDI para temaNe haLavethI te mUkyo, paNa kazuM paNa karI zakAya te pahelAM prANapaMkheruM UDI gayuM hatuM. temane aMdara lAvyA pachI eka nAnI camacI bharIne madha tathA garama pANI temanA moMmAM mUkavAmAM AvyuM. paNa te aNagaLyuM ja rahyuM. maraNa lagabhaga tatkALa thayuM hovuM joIe. bIje divase maLelo maraNottara hevAla A pramANe hatoH 'pistolamAMthI phoDavAmAM AvelI goLIothI thayelI IjAne kAraNe zarIranI aMdara lohI vahevAthI tathA AghAtathI mota thavA pAmyuM hatuM.' gAMdhIjInA sAthIo paikI sauthI pahelA AvanA2 sa2dA2 paTela hatA. saradAra temanI najIka besI gayA, temanI nADI joI ane mAnyuM ke hajI te maMda maMda cAle che. DaoN. bhArgave nADa tapAsI ane pachI AMkhanI pratikriyA tapAsI ane pachI dhImethI boyA, 'daza miniTathI avasAna pAmyA che.' DaoN. jIvarAja mahetA DaoN. bhArgavanA caherA para najara mAMDIne sAme UbhA hatA. temaNe aphasosapUrvaka potAnuM DokuM dhuNAvyuM. AbhA ane manu dhrusake dhrusake raDI paDI. paraMtu thoDI ja vAramAM te baMne svastha thaI gaI ane rAmadhUna gAvA lAgI. mahAtmAnA niSprANa dehanI pAse saradAra vajra samAna kaThaNa paNa naMkhAI gayele cahere beThA hatA. pachI paMDita neharu AvyA. gAMdhIjInAM kapaDAMmAM potAnuM moM DhAMkI daIne bALakanI jema te raDI paDathA, saradAra paTele premathI temanI pITha paMpALIne temane AkAsana ApyuM. e pachI mahAtmAnA sauthI nAnA dIkarA devadAsa AvyA. gAtarIbAja mAnavIne Atmadarzana thatuM nathI. vanano aMtima adhyAya vizeSAMka huM jIvatato aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvatato aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAyavizeSAMka gAMdhI jIvatano aMtima adhyAya
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jI lall anytale je pops []] kADhaNuM Ile ty!e topli [3]l Rey tele ty!e popRs[][] dj title ty!e loopDha [3]lc 5 dj late RNu!e [oppi [3]lc A phebruArI 2015 bahu ja haLavethI potAnA pitAnA hAtha potAnA hAthamAM laIne temaNe bharapUra AMsu sAryAM, pachIthI maulAnA AjhAda, jayarAmadAsa dolatarAma, rAjakumArI amRtakora, AcArya kRpAlAnI tathA kanaiyAlAla munazI vagere AvyA. laoNrDa mAunTabeTana te ja divase madrAsathI eNroplenamAM pAchA pharyA hatA.te biralA bhavana AgaLa AvyA tyAre bahAra mAnavamedanIno dhasAro eTalo badho bhAre hato ke, mahAmuzkelIthI te aMdara AvI zakyA. sau AbhA banI gayA hatA. saradAra paTelane to jANe bhAMgIne bhUko ja thaI gayA jevuM lAgatuM hatuM. pAchaLathI temaNe mane kahyuM, bIjAo to raDI zake ane e rIte AMsu sArIne potAno zoka haLavo karI zake. huM e karI zakato nathI. paNa ene laIne mArA magajano loco thaI jAya che.' prabuddha jIvana gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 7 pRSTha 55 aMtima pAsenA jhAMkhA prakAzavALA oraDAmAM paMDita neharu khurasI para beThA hatA. bIje divase nIkaLanArI smazAnayAtrAnI tema ja agnisaMskAranI vidhinI goThavaNa viSe temanA divamAM UMDI gaDamathala cAhI rahI hatI. pAchaLathI temaNe e prasaMga A rIte varNavyo hato gAMdhI jIvatato aMtima adhyAca vizeSa 'ekAeka mane vicAra Avyo, cAla jaIne e viSe bApunI salAha lauM...pachIthI mane pratIti thaI. amArI badhI ja muzkelIo temanI pAse laI javAne mana eTaluM badhuM TevAI gayuM hatuM.' eka kSaNa paNa gumAvyA vinA, pIDha sainika mAunTabeTane, kuTuMbanA vaDIla tarIke, AkhIye paristhitino bojo potAnA para upADI lIdho. potAnA mitranA deha pAsethI sIdhA paMDita neharu pAse jaIne, potAnI sAthe joDAvAne temaNe saradAra paTelane izAro karyo ane kahyuM : 'tamane baMnene sAthe lAvavAne tathA tamane mitro rAkhavAne mArAthI thaI zake te badhuM karI chUTavAnI gAMdhIjInI chellI vinaMtI mane hatI.' baMnenA sahiyArA zokamAM kazA protsAhananI jarUra hatI. ja nahIM. temaNe temanA mAthAM halAvyAM ane kazuM bolyAcAlyA vinA teo ekabIjAne bheTyA. vaLI, laoNrDa mAunTabaeNTananI vinaMtIthI rAtre temaNe baMnee AkAzavANI parathI pravacana karyuM. gAMdhIjInA dehane rAsAyaNika prakriyA karIne jALavI rAkhavAnI ane kaMI nahIM to amuka samaya sudhI tene dabadabApUrvaka rAkhavAnI sUcanA karavAmAM AvI. avasAna bAda bhautika dehanuM buta karavA sAme gAMdhIjIno tethI kaTTara virodha hato. temanA mRtadehane jALavI rAkhavAno vicAra paDato mUkavAmAM Avyo. bAkInI AkhI rAta daramyAna, gAMdhIjInI maMDaLInA sabhyonA gItAnA tathA tyAM hAjara rahelA zIkhonA sukhamanI sAhebanA (zIkhono eka dharmagraMtha) madhura pArAyaNe oraDAnI niHzabdatAne bharI dIdhI, jyAre bahAranI bAjue mAnavasAgaranuM darzana mATe bhAre dabANa thaI rahyuM hatuM. mRtadehane suvADavAmAM Avyo hato te ApavuM hoya to potAno zreSTha |SAMka oraDAnA saghaLAM bArI tathA bAraNAM AgaLa azrubhInI ane zokapUrNa AMkhothI loko UbhA hatA ane temanA phIkA paDI gayelA gamagIna caherA kAca sAme dekhAtA hatA. thoDI masalato pachI dehane upara laI jaIne badhA loko darzana karI zake te mATe jharUkhAmAM mUkavAmAM Avyo. phAnasano jhaLahaLato prakAza nizceSTa caherAne mRdu tejasvitA arthato hato. rAtre AkAzavANI para paMDita neharuno avAja saMbhaLAyoH 'mitro...ApaNA jIvanamAMthI prakAzano lopa thayo che ane sarvatra aMdhakAra chavAI gayo che. tamane mAre zuM kahevuM ane kevI rIte kahevuM enI mane sUjha paDatI nathI. jemane ApaNe bApu kahIne saMbodhatA hatA te ApaNA rASTrapitA, ApaNA vahAlA netA ApaNI vaccethI cAlyA gayA che...A badhAM varaso daramyAna ApaNe temane jotA AvyA hatA tema have pachI pharIthI ApaNe temane jovA pAmavAnA nathI. have pachI, temanI salAha levAne ke temanI pAsethI sAMtvana meLavavAne ApaNe temanI pAse jaI zakavAnA nathI. ane e eka jabaradasta phaTako che...huM AgaLa kahI gayo ke prakAzano lopa thayo che. paNa ema kahevAmAM mArI bhUla thatI hatI. kema ke, A dezamAM je prakAza jhaLahaLato hato te koI sAmAnya prakArano prakAza nahoto. A badhAM varaso daramyAna je prakAza A dezane ajavALato rahyo hato te aneka varaso sudhI A dezane ajavALato raheze ane hajAra varasa pachI paNa e prakAzanI prabhA A dezamAM dekhAtI raheze tathA duniyA paNa te joze ane agaNita mAnavInAM saMtapta hRdayone te sAMtvana ApatI raheze. kema ke, e prakAza jIvaMta satyano ghotaka hato ane sAMtvana satya vyakta karato zAzvata mAnavI ApaNI paDakhe hato. teze sAcA rAhanuM ApaNane smaraNa karAvyuM, skhalanamAMthI ApAne pAchA vAgyA ane A prAcIna dezane svAdhInatAne maMdire pahoMcADyo.' maLaske mRtadehane snAna karAvavAmAM AvyuM ane tene caMdananuM tilaka karavAmAM AvyuM. pachI tene puSpAcchAdita oraDAmAM suvADavAmAM AvyA. pachIthI elacI maMDaLanA sabhyo AvyA ane paga AgaLa phUlono hAra mUkIne temaNe mUka aMjali ApI. mRtadehane pharIthI upalA mALa para laI jaIne jharUkhAmAM mukavAmAM Avyo. bapore sADA agiyAra vAgye zabavAhinI biralA bhavananI bahAra laI jaIne phUlothI zaNagArelI zastragADImAM mUkavAmAM AvI smazAnayAtrA zarU thavAnI taiyArI hatA tyAM ekAeka daravAjA AgaLa khaLabhaLATa thayo. sAthe sAthe ToLAe vibhakta thaIne mArga ka2I dIdho. suzIlA lAhorathI e ja vakhate AvI pahoMcI hatI. ['purNAhuti' bhAga - 4 mAMthI TUMkAvIne ] ane satyapurNa hisso Apo. vatano aMtima adhyAya vizeSAMka aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 6 : [id] ellate ky! [G [al sRDhaNuM talley!e [op [3]l f
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ gaMdhI a ii pRSTha 56 prabuddha jIvana gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 phebruArI 2015 aMtima aMtimayAtrA ane asthivisarjana | HpyArelAla gadhI jIvanano aMtima adhyAyavizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka 6 agnisaMskAra mATenI vyavasthA karavAno havAlo saMrakSaNa khAtAe AgaLa saraghasa AvI pahoMcyuM. cheka savArathI loko tyAM ekaThA huM saMbhALI lIdho hato. e kArya eTaluM jabaradasta hatuM ke, e pAra thavA lAgyA hatA. smazAnanI AsapAsano Akho vistAra najara EUR pADavAnuM koI paNa prajAkIya saMsthAnA gajAnI bahAra hatuM. AkhuMye pahoMce tyAM sudhI, zokagrasta caherAono sAgara hato. e aphATa OM zahera khaLabhaLI UThyuM hatuM. eTale tophAna phATI nIkaLavAnI ane medanI vAraMvAra AgaLa dhasavAno prayatna karatI hatI. citAnI pharate phU ke ene pariNAme AkhA dezamAM hiMsAno dAvAnaLa phelAI javAnI racavAmAM AvelI kaoNrDana teNe toDI nAkhI; lazkaranA mANaso medanIne * zakyatA bhayabhIta karI mUkatI hatI. lazkare rAtabharamAM zastragADIne pAchI khaseDavA jahemata uThAvI rahyA hatA. ghoDesavAra aMgarakSakoe % E zabavAhinInA rUpamAM pheravI nAkhI. tenI vaccenA bhAgamAM taiyAra mahAmusIbate tene citA para dhasI AvatI rokI rAkhI. keTalAMya re (c) karavAmAM AvelA UMcA vyAsapITha para mRtadehane suvADavAmAM Avyo. bALako bezuddha thaI gayAM, saradAra paTela, paMDita naheru tathA leDI te triraMgI rASTradhvajathI AcchAdita hato ane phUlamALAo tathA mAunTabeTana keTalAMka bALakone UMcakIne salAmata sthaLe temane mUkI haiM phUlonA DhagalAmAM aDadho daTAyelo hato. tenI jamaNI bAjue AvatAM jovAmAM AvyAM. 6 gAMdhIjInA trIjA putra rAmadAsa, DAbI bAjue saradAra paTela ane Akhare mRtadehane zastragADI parathI nIce utArIne agnisaMskAra ? hai sAme devadAsa gAMdhI beThA hatA. gAMdhIjInA 'kuTuMbanA bIjA sabhyo pahelAMnI aMtima vidhi karavA mATe citA pAse UbhA karavAmAM AvelA ane AgevAno vArApharatI e vAhana para mRtadehanI najIka beThA UMcA vyAsapITha para mUkavAmAM Avyo. sADA cAra vAgye dehane citA % athavA rAmadhUna gAtA gAtA tenI pAchaLa cAlyA. para mUkavAmAM Avyo. agnidAha mATe paMdara maNa sukhaDa, cAra maNa lazkara, naukAsainya tathA havAI daLanA baso mANasonI banelI ghI, be maNa sugaMdhI padArtho, eka maNa nALiyero ane paMdara zera OM = TukaDI cAra majabUta doraDAM vatI e gADIne kheMcatI hatI. cAra hajAra kapUra lAvavAmAM AvyAM hatAM. mRtadehanA paga AgaLa phUlamALAo re sainiko, eka hajAra havAI daLanA mANaso ane eka hajAra polIso mUkavAmAM AvI. pATanagaranA elacIonA agraNI cInI elacIe haiM zabavAhinInI AgaLa tathA pAchaLa cAlatA hatA. gavarnara-janaralanA emAM pahela karI. pachIthI deha para oDhADavAmAM Avelo hiMdI haiM ghoDesavAra aMgarakSako sapheda dhajA pharakAvatA saunI AgaLa cAlatA rASTradhvaja uThAvI levAmAM Avyo. devadAsa gAMdhIe pavitra gaMgAjaLa 2 hai hatA. Akhe raste sainiko, polIso tathA raNagADIo janamedanIne chAMTavAmAM AvelA potAnA pitAnA deha para sukhaDanAM kASTha mUkyAM. . meM aMkuzamAM rAkhavAnA kAryamAM madada ApatAM hatAM. vedonI RcAonA gAna vacce temanA moTA bhAI rAmadAsa gAMdhIe re | smazAna-saradhasa bahu ja maMda gatithI zokapUrNa maunathI cAlatuM citA saLagAvI. hatuM. mahAtmA gAMdhIkI jayanA pracaMDa pokArothI kavacit kavacit agnisaMskAranI vidhi cAlI rahI hatI te daramyAna laoNrDa tathA = emAM bhaMga paDato hato. eka kalAka bAda saraghasa yuddhasmArakanI leDI mAunTabaeNTana temanI be dIkarIo sAthe bIjA badhAonI joDe ke kamAna AgaLa AvI pahoMcyuM. pharatenA hojamAM thaIne loko rAjA jamIna para beThAM rahyAM. ghaNA 'jUnA jogIo' dhrusake dhrusake rotA huM paMcama jyorjanA pUtaLAnI beThaka AgaLa AvI pahoMcyA. smazAna- jovAmAM AvyA. saradAra paTela pUtaLAnI jema acaLa beThA hatA. huM 6 saraghasane vadhAre sArI rIte joI zakAya e mATe loko paththaranA poNA pAMca vAgyA hatA. agninI jvALAo dhIme dhIme lAkaDAMnA OM chatrane TekavI rAkhatA thAMbhalAo para laTakatA hatA, 150 phUTa TukaDAone sparzavA lAgI. e vakhate citAnI AsapAsanI medanI haiM UMcA yuddhasmArakanI Toca para beThA hatA, dIvAnA tathA TeliphonanA eka miniTanuM mauna pALIne rASTrapitAne chellI aMjali ApavAne jai ke thAMbhalAo para beThA hatA tathA rastAnI baMne bAju paranAM jhADonI UbhI thaI. AthamatA sUryanI sAme agninI rAtI jvALAo UMcI OM DALIo para beThA hatA. AkhuMya dRzya jANe mAnavasAgara UlaTyo ne UMcI javA lAgI. vizALa medanImAMthI gaganabhedI pokAra UThyo- haiM 3 hoya evuM hatuM. ane dUrathI to e lagabhaga sthira hoya ema jaNAtuM 'mahAtmA gAMdhI amara ho gaye.' jvALAo mahAtmAnA pArthiva 7 OM hatuM. saraghasa hArDija evanyU ane dilhI daravAjA AgaLa AvI dehane bharakhI rahI hatI tyAre, e aMtimakriyA huM pahoMcatAM havAI daLanAM traNa vimAno vAraMvAra nIce UtarI AvIne masato mA sad TEya zuM saraghasa para puSpavRSTi karavA lAgyAM. tamaso mA jyotirgamaya cAra ne vIsa miniTe jamanA nadInI bAjumAM AvelI smazAnabhUmi mRtyomamRtaM namaya gAMdhI jIvatano aMtima adhyAya vizeSa jenA hRdayamAM Izvara vasato hoya te kharAba kAma ke kharAba vicAra karI na zake. vatano aMtima adhyAya viroSAMka kra * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaMka cha gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaMka 6 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI na gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaMka
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIvuM all kraayalalerje 99 ] [ kaDhaNuM ke ky!e G [3] Raj ave ty!e lip |J[lc dj title ty!e [pps [3]le f y late HNu!e [99pG [3]lc A phebruArI 2015 e vRMdanI prArthanAne paripUrNa karI rahI hatI. dhUpa vagere sugaMdhI padArthonI suvAsa samagra vAtAvaraNamAM vyApI gaI. pachI to bhaDako eTalo ugra banyo ke, pahelI hAramAM beThelAo tyAM TakI na zakyA. sAMje cha vAgye mahAtmAno deha saMpUrNapaze bhasmarUpa banI gayo. prabuddha jIvana gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 7 pRSTha 57 aMtima sapATe e savAlane sadAne mATe nirvivAda banAvI mUko. 'ahiMsA AkhI duniyAne AvarI laI zake evuM temaNe jene viSe kahyuM hatuM te ahiMsAnI tAkAtanuM rahasya teo pAmyA hatA ?" e savAlano javAba paNa e pUro pADe che. eka ja vicAra samagra duniyAne AvarI laI zake, ema temaNe jAhera karyuM hatuM paraMtu sAthe sAthe temaNe ema paNa kahyuM hatuM ke, vANI ane kAryamAM tene pUrepUrI rIte vyakta karavAmAM dehadhArI koI paNa mAnavI kyAreya saphaLa thayo nathI. vANI ke kAryanA vAghAmAM vicArane sajja karavAno prayAsa taH tene sImita kare che. ethI karIne, keTalAka vakhatathI teo kahevA lAgyA hatA ke, huM mArI pAchaLa ahiMsAno eka saMpUrNa dAkhalo mUkI jaI zakuM to, meM mAruM kartavya bajAvyuM che, evo pUrepUro saMtoSa mane thaze. A avina parathI cAlyA javAnI rItamAM temanI AkAMkSAnA e eka pUrNa kAryane pUrepUrI rIte mUrtimaMta karIne ahiMsAmAM suSuptapaNe rahelI saMpUrNa tAkAta kevI rIte mukta karI zakAya ane e zakti mukta thAya tyAre te zuM siddha karI zake e temaNe darzAvI ApyuM, Avo puruSa kadI marato nathI. 'te jIve che, te jAge che-mRtyu maraNa pAmyuM che, te nahIM.' ve che. nitya eka eka, jAgato padma 'e' ja che, thAya che mRtyunuM mRtyu, kintu a-mRta 'e' rahe. anyAryo khAtA evA vizvanA bhojano sahu sUrya AthamatAM medanI vikherAvA lAgI. ame pAchA pharyA tyAre biralA bhavana aMdhakAramAM DUbI gayuM hatuM. temanI hAjarIe hajI gaI kAla sudhI jene duniyAnA kendranA rUpamAM palaTI nAkhyo hato. e temanA smazAna-zAMtivALA dIvArahita oraDAmAM pelo savAla pharIthI mArA manamAM UThyo. gAMdhIjI haMmezAM kahetA hatA ke, ahiMsA duniyAmAM sauthI vadhAre sakriya baLa che. e saghaLI muzkelIo pAra kare che ane tenI AgaLa dveSamAtra avazya ogaLI jAya che. to pachI, ahiMsAnA avatAra samA teo khUnInI goLIno bhAga zAne banyA? e koyaDAnI gUDhatAe mane haMphAvI mUkyo. ane pachI aMtaranI gaDamathala zAMta paDatAM saudhI ane spaSTa javAba lAo. potAnA aMta dvArA gAMdhIjIe ApaNe mATe e praznArthanuM cihna dUra karyuM. 'ApaNAM kAryo ApaNAM che, tenAM pariNAmo ApaNAM 19. bilakula nathI.' mANasa ghaTanAo para haMmezAM aMkuza rAkhI zako nathI, kema ke caiva cacAA paMcamam pramANe e ajJAta niyatine adhIna che. paraMtu satyAgrahI temAMthI aniSTa tattva haMmezAM dUra karI zake che. ane vizva pratye satya ane ahiMsAne anusarIne sAryA vartAva dAkhavIne tene amRtamAM palaTI nAkhe che ane e rIte jIvananA akasmAtomAMthI temano DaMkha ane mRtyu pAsethI teno vijaya harI ve gAMdhI jIvanano aMtima adhyAca vizeSa te potAnI kArakirdInI parAkASThAne samaye ane jAkI jAvanabharanI sevAnA badalA rUpa hoya tema khUnInI goLIo, potAnA dilamAM ItarAjI ke krodha vinA ane potAnI aMtima sabhAna kSaNa sudhI rAmanuM nAma raTatAM ane khUnIne mATe prArthanA karatAM karatAM jhIlIne gAMdhIjIe e karuNa ghaTanAne vijaya ane kRtakRtyatAmAM palaTInAkhI. e rIte temaNe satyAgrahanA kendravartI satyane romAMcaka rIte pradarzita karI batAvyuM - bIjI koI paNa rIte e na karI zakata - ke, niSphaLatAne te saphaLatAnI dizAnA pagathiyAmAM palaTI nAkhe che, zaraNAgati dvArA vijaya meLave che ane hAravA chatAM ane keTalIka vAra hAra dvArA te che; e kadI paNa niSphaLa nIvaDato nathI. potAnA samagra jIvana daramyAna jene mATe temaNe parizrama ane jahemata uThAvyAM hatAM te komI ekarAganI sthApanA karavAmAM potAnA jIvanakALa daramyAna viphaLa nIvaDyA hatA. te eTale sudhI ke, vadhu ne vadhu loko khuda tenA pApAne viSe paNa zaMkA karavA lAgyA hatA. temanA avasAne, eka teo varSo je bhAra ne enI rakSAe karato rahe; du:khabhAgI bane enuM samagra vizva e same martyabhAgya rahe toye phI rIte e mATe kamI che ghaDIka zodhazo ane nA dekhAto hazo to ! tadanuM ke nihALIne daSTi jo nAkho kadI, pekhazo dharato ene huM mRtyujathI mukha kAlane grasato kAla, kintu e vatto ciras USAMka *** citA cauda kalAka baLI ane te pachI bhasma ThaMDI paDe te mATe bIjA sattAvIsa kalAka tene jemanI tema rahevA dIdhA pachI e baLI rahelI citAmAMthI bhasma ane phUlo ekaThAM karIne kuMbhamAM bharavAmAM Avyo. bhasma bharelA e tAMbAnA kuMbhane mALAo tathA phUlo caDAvI biralA bhavana laI javAmAM Avyo ane bhammavisarjananA divasa sudhI te tyAM rAkhavAmAM Avyo. sAMje rAjaghATa AgaLa prArthanA karavAmAM AvI emAM bhAga lenArAo paikI gAMdhIjInA vahAlA mitra alIgaDhanA custa rASTravAdI muslima AgevAna khvAjA abdula mada hatA. temaNe kurAnamAMthI nIcenI Apato vAMcI prArthanA mATe bhAva jarUrI che, zabdo nahIM vatano aMtima adhyAya vizeSAMka tall kaDhaNuM satalege [[G[ gAMdhI jIvatato aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvatato aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvatato aMtima adhyAya vizeSAMka
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIvI pRSTha 580 prabuddha jIvana gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka - phebruArI 2015 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAyavizeSAMka gAMdhI he ImAnadAro, sabUrI ane khAmozI dvArA khudAnI madada temanA asthino amuka bhAga buddha bhagavAnanA pavitra avazeSonI # yAco. ane khudAnI sevA karatAM karatAM maraNane bheTanArAone peThe sAcavI rAkhIne koIka jAhera sthaLe mUkavAmAM Ave ema ghaNAM ? marelA na mAnazo. teo jIvatA che, joke tame samajI zakatA mitro icchatA hatA. temanA keTalAka sauthI nikaTanA sAthIoe huM nathI..niyata karavAmAM Avele samaye khudAnI paravAnagI vinA yAdagIrInI vastu tarIke temanA avazeSo aMgata rIte rAkhavA devAnI chuM koI paNa marI zakatuM nathI.'' mAgaNI karI. paraMtu e bAbatamAM gAMdhIjIe vAraMvAra Apela Adeza bhasma ekatra karavAmAM AvI ane tenuM visarjana karavAmAM AvyuM anusAra, temanI jJAta cokkasa icchA saMbaMdhamAM kazo paNa pheraphAra huM haiM te vacceno daza divasano gALo saune mATe prArthanApUrvakanI karavA na devAnuM nakkI karavAmAM AvyuM. keTalAya samayathI teo 2 aMtaHkhojano hato. gAMdhIjI amane kahetA hatA, "mArA avasAna kuTuMbanA maTI gayA hatA. lohInA saMbaMdhane kAraNe athavA bIjA * pachI, koI eka ja vyakti saMpUrNapaNe mAruM pratinidhitva karI zakaze koI aMgata saMbaMdhane kAraNe koI paNa vyaktino temanA para khAsa ka huM nahIM. paraMtu mAro svalpa aMza tamArAmAMnA ghaNAomAM jIvato raheze. haka nahoto. temanuM potAnuM evuM koI temanuM ghara hatuM ja nahIM, pratyeka vyakti dhyeyane prathama ane potAnI jAtane chellI mUkaze to athavA kaho ke, AkhI duniyA temanuM ghara hatuM ane samagra mAnavajAta chuM avakAza ghaNo aMze bharAI jaze." temanuM kuTuMba hatuM. eka ja vAkyamAM temaNe potAnI jIvananI re huM keTalAka vakhatathI, temanA aMtevAsIone aMtaHskuraNAthI teo philasUphIno sAra ApI dIdho che: "karoDonI mUka janatAnA hRdayamAM huM 6 Ane mATe taiyAra karI rahyA hatA ema lagabhaga lAge che. temanA virAjamAna che. te sivAyanA bIjA koI Izvarane huM pIchAnato huM IM dehAnta agAu thoDA samaya para temanA eka bahu ja nikaTanA sAthInA nathI...ane e karoDonI AmajanatAnI sevA dvArA huM satyarUpI OM dIkarAe patra lakhIne temane pUchyuM hatuM ke, svataMtratA AvyA pachI IzvaranI ArAdhanA karuM chuM." vaLI teo kahe che: "huM IzvaranI ane te * paNa khAdIne vaLagI rahevAnuM jarUrI che kharuM? temanI sUcanA mATe tethI mAnavajAtanI saMpUrNa ekatAmAM mAnuM chuM. ApaNe zarIre bhalene huM e patra temanI AgaLa temanA eka madadanIze temane vAMcI saMbhaLAvyo asaMkhya hoIe, ghaTa ghaTamAM vyApI rahelo eka ja AtmasUtrarUpe sau ? - tyAre temaNe kahyuM: 'temane lakho ke, ATalA vakhata pachI paNa A koImAM virAjI rahyo che. eka ja sUryanA kiraNo parAvartana pAmI 5 ke savAla pUchavAnI tamane jarUra jaNAya to tamAre khAdI sarvathA choDI asaMkhya bane che. ane chatAM e badhAnuM UgamasthAna eka ja che. tethI huM devI joIe. dilamAM zraddhA na hoya to ene vaLagI rahevAno zo ja huM to pApImAM pApI jIvathI paNa mane potAne alaga karI zakato huM zuM artha ? dareka vyaktie potAnA svadharma anusAra AcaraNa karavuM nathI. tema pAkamAM pAka AtmAo joDeno abhedabhAva paNa huM InkArI 6 OM joIe. potAnA aMtaranA avAja dvArA doravAvuM joIe, bIjAo zakato nathI.' * kahe te pramANe cAlavuM na joIe. paNa eka apavAda che kharo. jeNe temanA jIvananI A philasUphI amArI sAme hatI eTale amane * koIne potAnA guru tarIke svIkAryo hoya teno Adeza ziromAnya lAgyuM ke temanI bhasma kharacALa smAraka nIce rahe e temane pasaMda ka huM hovo joIe." nahIM paDe. kastUrabAnI bhasma paNa jyAM padharAvavAmAM AvI hatI te huM zu temanA madadanIze pUchyuM: "paNa, bApu, Apa ama saunA gurune pavitra triveNIne asthivisarjananI mukhya vidhi mATe pasaMdagI $ OM sthAne nathI?" ApavAmAM AvI. huM temaNe javAba Apyo: 'e saMjogomAM dalIla binajarUrI che. relavenA sattAvALAoe mahAtmAne mATe chellI vAra spezyala huM 6 mAro zabda koI paNa prakAranI dalIlabAjI vinA soMsaro gaLe UtarI gADI doDAvI-A vakhate temanI bhasma mATe. DabbAnI vaccovacca 6 OM javo joIe. mANasanI keLavaNImAM, guru tene je kaMI zIkhave tenA UMcA maMca para asthino phUlothI DhaMkAyelo kuMbha mUkavAmAM Avyo che B karatAM gurune viSenI zraddhAmAMthI maLatI preraNA vadhAre kImatI bhAga hato. mitro ane anuyAyIo stotro ane prArthanAnA bhajano raeN 5 bhajave che.' vArApharatI gAtA hatA. AkhAye pravAsa daramyAna moTAM temaja nAnAM gItAmAM bhagavAna kRSNa paNa A ja kahyuM che, "je mane je bhAve saghaLAM relve sTezanoe kIDIdara mAnavamedanI ekatra thaI hatI. keTalAka re bhajaze tene te bhAve huM maLIza." loko to e gADInAM kevaLa dUrathI darzana karavAne arthe ja lAMbAM 4 huM gAMdhIjI ApaNa saune bhArapUrvaka kahetA hatA ke, huM sadehe tamArI aMtara page kApIne AvyA hatA. zokagra ane mUka, AMkhomAMthI 8 6 vacce sadAne mATe rahenAra nathI. paraMtu jenA dilamAM e zraddhA ane AMsu sAratA teo UbhA hatA. e jhaMkhanA haze evA koInI paNa paDakhe huM sadA hoIza. preraNA divasa caDato gayo tema tema ToLAo relave sTezanonI vaccenA ju pratyeka vyaktinI zraddhA ane jahemata anusAra haze. bhAgomAM paNa pATAnI banne bAjue ekatra thayelA jovAmAM AvatAM gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSa Asakti sAthe karelA sArA kAmamAM paNa dAvapeca AvI jAya che. vanano aMtima adhyAya vizeSAMka 6 * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 6 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI na
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIvI ke a phebruArI 2015 0 prabuddha jIvana * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 pRSTha 59 aMtima 5 hSAMka ka gAMdhI gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvatano aMtima adhyAyavizeSAMka 5 hatAM. e dRzya abrAhama liMkananA mRtadehane vaoNziMgTanathI IlInoya gAMdhIjIne managamatuM 'premaLa jyoti tAro dAkhavI muja jIvanapaMtha 5 huM rAjyanI rAjadhAnI skiMgaphIlDa laI jatI gADInuM smaraNa karAvatuM ujALa' e bhajana gAtA hatA tyAM kuMbhanI gADI thoDI vAra huM zuM hatuM. pharaka eTalo ja ke, liMkananA dehanI jema mahAtmAne 'ghera' laI thobhAvavAmAM AvI. nadIkAMThA para jaIne kuMbhane phUlothI sajAvelA 3 javAmAM AvatA nahotA. temanAM asthi to pavitra gaMgA maiyA pAse moTara khaTArAmAMthI upADIne 'bataka'mAM mUkavAmAM Avyo. 'bataka'mAM hai je laI javAmAM AvatAM hatAM. vaLI, bIjAo uparAMta paMDita neharu chuM vyApaka zoka zuM liMkananI 'ekAkI gADI'nA ane saradAra paTela, sarojinI zuM kALA raMgavAmAM AvelA sAta gAMdhIjInA mRtyuthI Akho deza zokamAM DUbI gayo. pelI traNa nAyaDu ane temanI dIkarI, haiM 6 DabbAonI jema e gADInA goLIo gAMdhIjInAM dehane ja nahi, dezanA karoDo naranArIonA maulAnA AjhAda ane jai paNa DabbAo kALA raMgavAmAM AvyA marmane vIMdhanArI nIvaDI hatI. duzmanonA upara paNa prema rAkhe, goviMdavallabha paMta tathA ? nahotA. hiMdu dharmamAM maraNa | eka nAnAzA jIvanI paNa hiMsA karavAno vicAra na kare evA e mahAtmAnA be dIkarA rAmadAsa che { jIvanano aMta yA zoka karavAno zAMtinA dUtanA potAnA ja dezavAsI ane sahadharmInI goLI prANa | ane devadAsa hatAM. jaLa ane ? $ prasaMga nathI paNa aMtaHkhoja le e sAMbhaLIne ja dezanA gAtro TharI gayAM. AjanA yuganA | sthaLa ubhaya para cAlI zakanArI zuM karavA mATeno prasaMga che. e naukA pravAhanI vaccovaca 6 itihAsamAM koI vyaktine mATe ATalI UMDI, ATalI vyApaka huM sAgaranuM TIpuM sAgara sAthe maLI jyAM gaMgAnAM zveta ane 6 zokanI lAgaNI vyakta nathI thaI. @ jaIne tenuM sAmarthya tathA tenuM jamanAnAM nIla vAri ekatra maLe : gaurava prApta karavAne mATe tenI | 1948nA jAnyuArInI 30mI tArIkha ne zukravAre che tyAM pahoMcI. thoDe sudhI e baMne sAthe pAchuM vaLI jAya che te emanuM mRtyu thayuM te divase paNa e sadAnA sAmAnya mAnavI jaLapravAho sAthe maLI gayA vinA huM pramANe cAlyo gayelo AtmA hatA. emanI pAse dhana na hatuM, saMpatti na hatI, e koI alaga alaga vahe che. eTale haiM huM sarvazaktimAna paramAtmA sAthe sarakArI pada para na hatA, emaNe evuM ucca koTinuM zikSaNa baMnene ekabIjAthI nirALA ekarUpa thavA pahelAM kevaLa nahotuM meLavyuM, nahotI meLavI evI vaijJAnika siddhi, nahotI sahelAIthI joI zakAya che. huM potAno puruSArtha pUro karavAne emanAmAM kazI kalAtmaka pratibhA; chatAM zAsananA e senAnA | agnidAhanA bAramA divase huM ja A duniyAmAM Ave che. dora hAthamAM rAkhIne pharanArA loko e 78 varSanA e ahIM gaMgA, jamanA ane huM alhAbAdathI sATha mAIlane laMgoTIdhArI AdamIne nivApAMjali arpI. sarasvatInA pavitra saMgama di aMtare AvelA rasUlAbAda duniyAnAM karoDo lokoe potAnuM ja svajana gumAvyuM hoya| AgaLa mahAtmAnA pArthiva 9 nAmanA eka nAnakaDA sTezane | tema AMsu sAryA. emanA jamAnAnI koI paNa jIvita vyaktie dehanA bAkI rahelA avazeSone ? huM gADI UbhI rahI ane rAtavAsA | mahA baLavAna pratipakSIo sAmenI lAMbI ne vikaTa laDatamAM paNa padharAvavAmAM AvyA. vedonA 8 zuM mATe tene bAjunA pATA para laI | saccAI, dayA, tyAga, vinaya, sevAvRttine ahiMsAyukta vyavahAra maMtroccAra sAthe kuMbhamAMnA ke javAmAM AvI. bIje divase | calAvavAno ATalo kaThora prayatna nathI karyo, ne te paNa ATalI avazeSo nadInA zAnta udaramAM 8 OM savAre barAbara navane Takore te saphaLatAthI. teo potAnA deza para pakaDa jamAvI beThelA briTiza padharAvavAmAM AvyA e vidhi huM alhAbAda sTezane AvI zAsana sAme ne potAnA ja dezavAsIonI kSatio sAme nadInA kAMThA parathI lagabhaga 3 ka pahoMcI. tyAM AgaLa virATa | aviratapaNe laData ApatA rahyA, paraMtu e laDatamAMya emaNe trIsa lAkha mANasoe nihALyo medanI jamA thaI hatI. bahAra emanA cAritrya para DAgha sarakho besavA dIdho nahi. hato. teo "nizAnA paDachAyAne te huM zaNagArelo moTara khaTAro Ubho oLaMgI gayA hatA' ane 2 1 luI phizara hai hato. temAM kuMbhane mUkavAmAM mRtyumAMthI amaratva pAmyA hatA. zuM Avyo. relve sTezanathI nadI sudhI [ amerikana patrakAra jemaNe 1950mAM mahAtmA gAMdhInuM jIvanacaritra nadI samudramAM maLI gaI. mahAtmA chuM aphATa mAnavamedanI khaTArAnI lakhyuM hatuM. 1982nI eTinabaronI philma 'gAMdhI' luI phizaranA mahatuM tattva sAthe ekarUpa thaI hai pAchaLa cAlI. mArgamAM eka pustaka parathI banI hatI. luI phizare leninanuM jIvanacaritra paNa lakhyuM gayA. zuM devaLamAM prArthanA karanArAo che. ] gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka kA gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAca vize | 'karuM chuM' zabdo ajJAnatAnI parisImA che.. vatano aMtima adhyAya vizeSAMka 6
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIruM pRSTha 600 prabuddha jIvana gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 phebruArI 2015 6. grAmavAsAe gAMdhI jIvanano aMtima adhyAyavizeSAMka 4 gAMdhI vizeSAMka 9 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka : gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAyA gAMdhIjInuM chelluM vasiyatanAmuM bhAgalA paDyA chatAM hiMdI rASTrIya koMgrese yojelAM sAdhano dvArA hovo joIe. jo te hiMdu hoya to pote tathA potAnA huM ke hiMde rAjakIya svataMtratA prApta karI hovAthI AjanA svarUpanI kuTuMbamAMthI harakoI svarUpanI aspRzyatA teNe dUra karI hovI phU huM kaoNMgresano, eTale ke, pracAranA vAhana ane dhArAsabhAnI pravRtti joIe, koma koma vaccenI ekatAnA, sarvadharma pratyenA hai calAvavAnA taMtrI tarIkeno teno upayoga have pUro thayo che. zahero samabhAvanA tathA jAti, dharma ke strIpuruSanA kazAya bhedabhAva haiM tathA kasabAothI bhinna evAM tenAM sAta lAkha gAmaDAMonI dRSTithI rahitanI saune mATenI samAna taka ane darajjAnA AdarzamAM huM ja hiMdanI sAmAjika, naitika ane Arthika svataMtratA siddha karavAnI te mAnato hovo joIe. * hajI bAkI che. lokazAhInA lakSya taraphanI hiMdanI pragati daramiyAna 2. tenA kAryakSetramAMnA pratyeka grAmavAsInA aMgata saMsargamAM teNe je lazkarI sattA upara sarasAI sthApavA mATenI mulakI sattAnI jhuMbeza rahevuM joIe. huM anivArya che. ene rAjakIya pakSo ane komI saMsthAo sAthenI 3. grAmavAsIomAMthI te kAryakartAo noMdhaze ane temane tAlIma huM aghaTita spardhAthI aLagI rAkhavI joIe. A ane evAM bIjAM Apaze. e badhAnuM te patraka rAkhaze. raM kAraNone laIne, nIcenA niyamo anusAra mahAsamiti koMgresanI 4. te tenAM rojerojanAM kAmanI noMdha rAkhaze. vartamAna saMsthAne vikherI nAkhavAnuM ane lokasevaka saMghane svarUpe 5. potAnI khetI temaja gRhaudyogo dvArA gAmaDAMo svayaMpUrNa { pragaTa thavAnuM TharAve. prasaMga anusAra e niyamomAM pheraphAro karavAnI ane e rIte te temane saMgaThita karo. e saMghane sattA hoya. grAmavAsIone te saphAI tema ja ArogyanuM zikSaNa Apaze 5 grAmavAsI hoya evAM athavA grAmavAsInA mAnasavALAM ane temanA bimArI tathA rogo aTakAvavA badhA upAyo leze. ka $ pukhtavayanA pAMca strIpuruSonI banelI pratyeka paMcAyata eka ghaTaka . 7. hiMdustAnI tAlImI saMghanI nIti anusAranI naI tAlImane huM banaze. pAsapAsenI AvI pratyeka be paMcAyatonI temanAmAMthI cUMTI dhoraNe te janmathI maraNa paryaMtanI saghaLA grAmavAsIonI 3 huM kADhelA eka netAnI doravaNI nIce kArya karanArI maMDaLI bane. keLavaNIno prabaMdha karaze. AvI so paMcAyato bane tyAre prathama kakSAnA pacAsa netAo , 8. jemanAM nAma sarakArI matadAra patrakomAM noMdhavAM rahI gayA hai potAnAmAMthI eka bIjI kakSAno netA cUMTe ane e rIte pahelI hoya temanAM nAmo te temAM noMdhAvaze. / kakSAnA AgevAno bIjI kakSAnA AgevAnonI doravaNI nIce kArya , 9. jemaNe matAdhikAranA hakane mATenI jarUrI yogyatA hajI prApta 6 kare. AkhuM hiMda AvarI levAmAM Ave tyAM sudhI baso paMcAyatonA karI na hoya temane e prApta karavA te protsAhana Apaze. 3 AvA joDakAM racce javAmAM Ave ane pachI racAtuM paMcAyatonuM , 10. upara jaNAvelA ane vakhatovakhata je bIjA umeravAmAM Ave Na pratyeka jUtha pahelAMnI jema bIjI kakSAno netA cUMDhe jAya. bIjI te hetuo sAdhavAne mATe yogya pharaja bajAvavA mATenAM saMghe ? & kakSAnA netAo samagra hiMdane mATe ekatra rIte kArya kare ane ghaDelAM dhArAdhoraNo anusAra te pote tAlIma leze ane yogya che huM potapotAnA pradezomAM alaga alaga kArya kare. temane jyAre paNa banaze. jarUrI lAge tyAre bIjI kakSAnA netAo potAnAmAMthI eka vaDo saMgha nIcenI svAdhIna saMsthAone mAnyatA Apaze: cUMTI kADhe te tene cUMTanArAo Icche tyAM sudhI badhAM jUthone vyavasthita huM kare tema ja temane doravaNI Ape. 1. akhila hiMda carakhA saMgha che (prAMto athavA vibhAgonI chevaTanI racanA hajI nakkI thaI na 2. akhila hiMda grAmodyoga saMgha hovAthI A sevakonA jUthane prAMtIya yA vibhAgIya samitiomAM 3. hiMdustAnI tAlImI saMgha 4. harijana sevaka saMgha che vaheMcavAno prayatna karavAmAM nathI Avyo. ane samagra hiMdamAM kArya huM karavAno adhikAra koIpaNa samaye racavAmAM AvelAM jUtha ke jUthomAM 5. gosevA saMgha nANAM pratiSThita thAya che. sevakonA A samudAyane adhikAra athavA sattAke jenI temaNe svecchApUrvaka ane DahApaNabharI rIte sevA karI che evA saMgha potAnuM dhyeya pAra pADavAne arthe grAmavAsIo ane bIjAo pAsethI nANAM UbhAM karaze. garIba mANasono pAI-paiso ugharAvavA temanA svAmI, eTale ke, samagra hiMdanI prajA pAsethI maLe che.) sevaka, jAte kAMtelA sataranI athavA carakhA vaMzanI khAsa bhAra mUkavAmAM Avaze. pramANita khAdI haMmezAM paheranAro ane mAdaka pINAM na pInAro rajU 1mo. ka. gAMdhI gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSa | 'hiMsAno sAmano karatI vakhate ahiMsAnI kasoTI thAya che. | vatano aMtima adhyAya viroSAMka : * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 6 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI na
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIva a phebruArI 2015 prabuddha jIvana * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 pRSTha 61 aMtima hSAMka ka saMta nAthurAma, dezadrohI gAMdhI? | ntuSAra gAMdhI | adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka ke gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka F gAMdhI jIvanano aMtima adhyAyavizeSAMka 4 gAMdhI [ mahAtmA gAMdhInA prapautra tuSAra gAMdhI (maNilAla gAMdhInA putra aruNa gAMdhInA putra) mahAtmA gAMdhI phAunDezananA menejiMga TrasTI temaja osTreliyana InDiyana rUrala DevalapamenTa phAunDezananA ceramena che. temanA pustaka 'leTasa kila gAMdhI'mAM mahAtmA gAMdhInI hatyAnA kAvatarAthI mAMDI hatyArAo para cAlelA kesa ane cukAdAnI kaDIbaddha vigato che. prastuta lekhamAM temaNe nAthurAma goDasene saMta ane zahIda kahenAra varganI AlocanA karI gAdhIhatyAnuM satya spaSTa karyuM che.] 9 jAnyuArI, 2015 eTale dakSiNa AphrikAthI AvI bhAratanI rahelA darekanI AMkho bhInI hatI. darekanA kaMTha rUMdhAI gayA hatA. huM * dharatI para bApue paga mUkyo te ghaTanAnI zatAbdI. sarakAre A jo A zrotAone nyAya karavAnuM soMpAyuM hota to nAthurAma chUTI dinane pravAsI bhAratIya divasa tarIke ujavyo. saMgha parivAranA amuka jAta eTaluM ja nahIM, uddhArakanI padavI paNa pAmata!" nAthurAma 6 sabhyo bApunI hatyA karavA badala nAthurAma goDasene "saMta" jANato hato ke A teno divasa hato. te darekanA dhyAnanuM kendra hato 6 che gaNAvavAnI mathAmaNamAM che kAraNa temane mATe nAthurAma evo ane teNe teno pUro lAbha lIdho. sAvarakaramAM A tAkAta hatI. huM huM dezabhakta che jeNe dezadrohI gAMdhInI hatyA karI rASTrane ane hiMdutvane potAnA priya ziSya ane AropIne "hIro" banAvI potAnA hai 6 ugArI lIdhuM che. alagatAvAdI jherI vicArono prasAra karavAnI taka teo bilakula 6 hatyA pachI thayelI saghana tapAsa bApunI hatyAnA kAvatarAne na cUkyA. baMne prasaMgoe patrakAro adAlatamAM hatA. nAthurAmanuM hai te pakaDI pADyuM. tamAma AropIo pakaDAyA ane AropanAmA ghaDAyA. bacAvanAmuM rekorDa thayuM ane chapAyuM paNa. tenI philma paNa banI je * A AropIo hatA nAthurAma vinAyaka goDase, nArAyaNa ArTa, Ara.esa.esa. ane hiMdu mahAsabhAnI zALAomAM batAvavAmAM ka viSNu karakare, gopAla goDase, digaMbara khaDage, madanalAla pAhavA, AvI. tyAra pachI sarakAranI AMkho khUlI. bhAgalAnI karuNatAmAMthI huM dattAtreya paracure, zaMkara kiSkrayA ane vinAyaka dAmodara sAvarakara. mAMDa UbhA thayelA dezanA taMga vAtAvaraNamAM jhera phelAtuM aTakAvavA lAla killA para khAsa nimAyelI adAlatamAM kesa cAlyo, cukAdo sarakAro je kare te thayuM. tenA para pratibaMdha mukAyo. Araesaesa huM apAyo ane sajA pharamAvAI. sAvarakarane choDI mUkavAmAM AvyA. ane hiMdu mahAsabhA khAnagImAM tenuM vitaraNa karI nAthurAmane zahIda huM 6 paracure ane kiSTayA jAmIna para chUTyA. nAthurAma ane Apene banAvatI gaI. vahIvaTI sevAo, polIsa ane lazkaramAM sevA huM hai phAMsI thaI, karakare ane madanalAlane janamaTIpa maLI ane baDagene ApatA hiMduo sudhI vAyaro pahoMcyo. goDasenA bayAne jUThANAM pheM meM e tAjano sAkSI banyo te badala mAphI maLI. ane ardhasatyone suMdara vAghA paherAvyA. * lAla killA para cAlelA kesa daramyAna tyAM banAvelI khAsa nAthurAma goDaseno bhAI gopAla goDase, je paNa eka AropI teM jelamAM bApunI hatyAnA AropIone keda rakhAyA hatA. kesa cAlato hato, teNe khoTI mAhitIo ApI dhikkAra phelAvavA mAMDyo. 2 hato te daramiyAna nAthurAma goDasee ghaNI arajIo karI. jelanA potAnA bhAInA bacAvanAmAne teNe pustikAnA rUpamAM pragaTa karyuM. 2 cokIdAro ja kedIo vacce ane jelanI bahAra AvatA-jatA patro "me ITa plIjha yora onara' aMgrejImAM ane "paMcAvana koTi cA hai huM pahoMcADavAnuM kAma karatA. nAthurAma jelamAMthI ne sAvarakara jela bali' marAThImAM. tenA para pratibaMdha mukAyo, je pachI suprima korTe huM 6 bahArathI saMparkamAM hatA. baMnee maLI nAthurAmanuM bayAna taiyAra uThAvI lIdho. asatya berokaToka loko sudhI pahoMcI gayuM. zuM karyuM, jemAM nAthurAme pote karelI gAMdhI hatyA mATe apAyelA khulAsA mahArASTra ane dilhInI enaDIe sarakAre ane saMghe hAtha milAvI meM $ hatA. nAthurAmanA bayAnamAM AgajharatI jalada bhASA hatI. sAvarakare eka nATaka bhajavyuM "mI nAthurAma goDase bolatoya.' nAthurAma teno hIro kaeN * ghaDeluM bacAvanAmuM ziSTa bhASAmAM hatuM. potAnA bacAvamAM nAthurAma hato, zahIda hato. saMgha parivAre dezabhakta nAthurAma goDase ane dezadrohI ? che je bolyo te sAvarakaranI bhASA hatI. gAMdhI para philma banAvavAnI taiyArI karI che. sarakAra ane sarakAranA bApunI hatyA to karI, have ene yogya TheravavAnI hatI! tene variSTha amaladAro baherAmUMgAnI jema varte che. hatyArAne zahIda gaNAvavAnA 8 mATe nAthurAmane be mokA maLyA jeno teNe pUro lAbha lIdho-lAla prayatnone avagaNavAmAM Ave che. Ano artha zuM e che ke sarakAra A OM huM killAmAM ane paMjAba hAI korTane karelI apIlamAM. sunAvaNI AkhA abhiyAnane samarthana ApI rahI che? $ vakhatanA traNa nyAyAdhIzamAMnA mukhya jasTIsa jI. DI. khosalAe zuM lakhyuM che, nAthurAme potAnuM bayAna pUruM karyuM tyAre adAlatamAM hAjara bhAjapanA eka variSTha mukhya pradhAne thoDA vakhata pahelA bApunA gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSa vatano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka kA gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka na gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI 4
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jI atha pRSTha 620 prabuddha jIvana gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 phebruArI 2015 aMtima ' |SAMka ka jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvatano aMtima adhyAyavizeSAMka 5 gAMdhI hatyArA nAthurAma goDasene dezabhakta kahyo ane pachI pheravI toLyuM. Aropa : 2 huM saMgha ane sabhAe khAnagImAM to haMmezAM nAthurAma goDasene prazaMsA gAMdhIjIe sarakAra para pAkistAnane 55 karoDa rUpiyA ApavA huM huM ane pUjyabhAve joyo che. emAMnA eke hamaNAM A bhAvane mATe dabANa karyuM. OM prAmANikatApUrvaka jAhera karyo. nAthurAme pote bApunI hatyAne uttara: koMgresa ane muslima lIganA netAonI banelI bhAgalA ! huM vAjabI TharAvatAM kAraNo ApyA che, jemAM satyano aMza nathI. teNe samitie pAkistAnane 75 karoDa rUpiyA phALavavAno nirNaya Apyo chuM 6 bApu para karelA AkSepomAMnA mukhyane meM nIce carcA che ane satya hato. 20 karoDa cUkavAI gayA hatA, 55 karoDa bAkI hatA. karAra chuM che. zuM hatuM te darzAvyuM che. evo thayo hato ke pAkistAnane joIze tyAre paMcAvana karoDa rUpiyA hai * Aropa : 1 ApI devAmAM Avaze. A karAra para paMDita neharu ane saradAra - gAMdhI hiMduo mATe khataranAka che te muslimonI taraphadArI kare paTele sahI karI hatI. pAkistAne kAzmIra para AkramaNa karyuM tyAre hai che ane hiMduone nukasAna kare che. jo tene vadhAre jIvavA devAze to bhArata sarakArane samajAyuM ke yuddha cAlu hoya tyAM sudhI ane huM kuM te hiMduo ane bhAratamAtAnuM satyAnAza vALaze. pAkistAnathI tagaDI mukAyela hiMdu zaraNArthIo vyavasthita na goThavAya uttara : 1946mAM muslima lIga puraskRta 'sIdhA pagalA'nA tyAM sudhI pAkistAnane paMcAvana karoDa ApavA e sarakAra mATe 6 lIdhe kaoNlakAtAmAM hullaDa phATI nIkaLyuM. te pachI kaoNlakAtA ane nAmozIbharyuM pagaluM lekhAze. eTale temaNe cUkavaNI aTakAvI. bApue $ 6 parva baMgALanA noAkhalI, tiparA jillAmAM moTe pAye hatyAkAMDa A jANyuM tyAre temaNe kahyuM ke A anaitika ane apramANika pagaluM che thayojemAM asaMkhya hiMduo kapAyA, temanI strIo para atyAcAra che. tyAra pachI bApue komI zAMti sthApavA upavAsa AdaryA. e thayA, temanI milakato lUMTI levAI ke barabAda karI devAI. bApu sAcuM che ke pAkistAnane paMcAvana karoDa ApavAno nirNaya e upavAsa ja e vistAromAM pharyA ane zAMti sthApavA jabbara puruSArtha karyo. daramyAna levAyo, paNa te pachI paNa bApunA upavAsa cAlu hatA je huM pariNAme sthiti thoDI kAbUmAM AvI. vizvAsu sAthIone tyAM zAMti komI zAMti sthApavAnI khAtarI thayA pachI aTakyA. je zarato bApue uM jALavavAnuM soMpI bApu bihAramAM phATI nIkaLelA hullaDane rokavA mUkI hatI temAM paMcAvana karoDano ullekha paNa nathI. paNa saMgha ane tyAM gayA. tyAM hiMduo kaleAma para utarI AvyA hatA. bApue sabhAe AnuM phAvatuM arthaghaTana karI tene bApunI hatyAnA kAraNa 6 muslimone bacAvyA. baMgALamAM hiMduone bacAvanAra bApue tarIke dharI dIdhuM. huM bihAramAM muslimone bacAvyA te saMgha ane sabhAthI sahana na thayuM. Aropa : 3 2 svAtaMtrya ane bhAgalA AvyA tyAre pUrva baMgALa pUve pAkistAna gAMdhIjIe dezanA bhAgalA paDAvyA * banyuM. tyAMnA hiMduonI ciMtAmAM bApue tyAM javAno nirNaya karyo. uttara : svAtaMtrya sAthe dezanuM vibhAjana karavAno vicAra to >> svAtaMtryadinanI saMdhyAe bApu kolakAtAmAM hatA. baMgALanA mukhya prathama saradAra paTela pAse mUkavAmAM Avyo hato. temanI saMmati huM pradhAna suharAvardI, kolakAtAnA muslimo para toLAtA jokhamathI maLatAM mAunTabeTane e vicAra paMDita naheru samakSa rajU karyo. thoDA ciMtita hatA. temanI sAmUhika katala ane barabAdI aTakAvavA mAtra ti) virodha pachI naherue paNa saMmati ApI. chelle prastAva bApu sAme * bApu ja samartha hatA. temaNe bApune kolakAtAmAM zAMti sthApIne rajU thayo. temaNe tarata virodha karyo. mAunTabeTane jyAre kahyuM ke OM pachI AgaLa javAnI vinaMtI karI. bApue zarata mUkI ke pUrva naheru ane saradAra baMne A prastAva sAthe saMmata che tyAre bApue 3 huM baMgALamAM eka paNa hiMdunI katala nahIM thAya tevI bAMhedharI suharAvardI potAnA ja mANaso dvArA chetarAyAnI lAgaNI anubhavI niyatine je Ape to ja pote kolakAtA rokAze. suharAvardIe e javAbadArI svIkArI lIdhI. bApu ekalA hatA, ekalA pADI devAyelA hatA 6 - lIdhI. bApu kolakAtA rokAyA. kolakAtA kAbUmAM AvyuM. tyAM paMjAba ane dhikkArane ane dhikkAranuM anukULa nizAna banavAnI sthitimAM hatA. 7 saLagyuM. tene ThAravA jatAM bApu dilhI AvyA tyAre dilhI hiMsAnI nAthurAma goDasenI bhakti karanArAo eTaluM to kahe, ke Akhare huM jvALAomAM gherAyuM hatuM. komI zAMti sthApavA chellI vAra upavAsa zA vAta zA mATe teNe bApunI hatyA karI? zuM para UtaryA. dilhImAM zAMti sthApI. temaNe uttaranA muslimone * * * vizvAsa Apyo ke bhArata temanI paNa mAtRbhUmi che ane teo A 9, sukharAma gRha, sara viThThaladAsa nagara, sarojinI roDa, ahIM salAmata che. bApunuM A mAnavatAbharyuM pagaluM kaTTaratAvAdIone sAMtAkrujha (vesTa), muMbaI-400054. huM AMkhanA kaNAnI jema khUMcyuM. mobAIla- 09821336617 * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI na 3 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSa zuddha prema badhA thAkane harI le che. vatano aMtima adhyAya vizeSAMka ka
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIruM a phebruArI 2015 0 prabuddha jIvana * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 2 pRSTha 63 aMtimAM 5 hSAMka ka 'gAMdhI cale jAva| Bjitendra dave gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAyavizeSAMka 5 gAMdhI mAlADanI skUlamAMthI prinsIpAla tarIke nivRtta thayelA jitendra dave varSothI mahAtmA gAMdhI vize lakhatA ane bolatA rahyA che. kArakirdI daramyAna gAMdhI jIvana ane kAryono satata abhyAsa karatA rahelA jitendrabhAI mahAbhArata ane rAmAyaNanA paNa abhyAsI ane huM lekhaka-pravacanakAra che. mahAtmA gAMdhI vize temanA traNa pustako pragaTa thayA che "kAmaNagArA gAMdhIjI', 'gAMdhIjInI dharmabhAvanA', 6 ane 'udayAcalano sUrya'. 2jI okTobara, 1947. kahyuM, 'upAsanAnuM A jAhera sthaLa che. Apane kurAnamAMthI vAMcavuM ; - rASTrapitA mohanadAsa karamacaMda gAMdhIno janmadivasa. varSagAMThanI hoya to Ape bIje sthaLe javuM joIe.' 'pUrI namratAthI huM pharIthI te vadhAI ApavA leDI mAunTabeTana tathA bIjA aneka AvyA. gAMdhIjI kahuM chuM ke, huM dhaMdhe bhaMgI chuM ane e rIte tamArA karatAM mane bhaMgIo huM bolyA, "Ane abhinaMdana nahIM paNa kharakharo kahevo vadhu yogya vatI bolavAno vadhAre haka che. tame to tamArI jiMdagImAM kadAca $ che. lAMbu jIvavAnI have mane IcchA nathI." gAMdhIjIe e divase eka vAra jAjarU sApha karyuM nahIM hoya ane atyAre paNa e karavAne huM upavAsa karyo hato. teyAra nahIM hazo." rASTrapitA gaNAtA gAMdhIjIne temanI dIrgha jIvanayAtrAnA aMtima prArthanA sabhAmAM hAjara rahelA lokomAMthI pokAra uThyA, "ame 8 { varSo daramyAna vAraMvAra apamAnita thavAnuM ane emanA AdezonuM prArthanA cAlu rAkhavA mAgIe chIe. bAkInA bIjA badhAnI marajI chuM huM ullaMdhana thatuM jovAnuM durbhAgya sahana karavAnuM AvyuM hatuM. viruddha prArthanA aTakAvI rAkhavAno eka mANasane zo haka che? 5 1947nA mArca mahinAnA chellA aThavADiyAnI eka sAMje kRpA karIne prArthanA calAvo." ? dilhImAM gAMdhIjInI jAhera sAyaMprArthanAmAM kurAnanI AyAto gAMdhIjIe pelA juvAnane kahyuM'prArthanA cAlu karavAnI hajAro huM gAvAnI zarUAta thaI ke tarata hiMdu mahAsabhAnA eka sabhya UbhA loko mAgaNI kare che. tame tamAro Agraha cAlu rAkhazo to teo huM zuM thaIne kahyuM, "A hiMdu maMdira che, ahIM ame tamane musalamAnonI ghaNA ja nirAza thaze. tamane e chAje che?' pelo juvAna besI ? re prArthanA gAvA nahIM daIe." gayo. paNa turaMta bIjo juvAna Ubho thayo. e kahe, "Apa masjidamAM prArthanAmAM dakhala karanAra e yuvAnane jabaradastIthI prArthanA jaIne gItAnuM pArAyaNa kema karatA nathI?' gAMdhIjIe kahyuM, 'tamAre che phu sabhAmAMthI kADhI mUkavAno keTalAka lokoe prayatna karyo, paraMtu uzkerAvAnI jarUra nathI. tamArI avicArI dharmAdhatAthI hiMdu dharmanuM chuM huM gAMdhIjI vacce paDyA. 'eka paNa mANasa vAMdho uThAvaze tyAM sudhI huM kazuM bhaluM tame nathI karatA paNa kevaLa vinAza notaro cho. hiMdu dharma 6 * prArthanA AgaLa nahIM calAvuM. virodha karanAra laghumatIne huM pUrepUrI to sahiSNutA ane udAra bhAvanI avadhi che. A bAdazAhakhAna 5 ke svataMtratA ApavA mAguM chuM.' pelA juvAne vyAsapITha pAse beThA che. tamAre jIvato jAgato Izvarano bhakta jovo hoya to te che huM pahoMcavAno prayatna karyo. bIjAoe tene ema karatAM aTakAvyo. nakhazikha khudAnA baMdA che. temane mATe paNa tamane Adara nathI? $ "A juvAna ane mArI vacce koI Ave nahIM,' ema kahetA kahetA paraMtu huM AgaLa kahI cUkyo chuM tema, eka bALaka sarakhuM paNa virodha haiM gAMdhIjI tene maLavA sAme gayA. loko ciDAI gayA ane juvAnane karaze to, prArthanA huM AgaLa nahIM calAvuM.' 8 prArthanAsabhAmAMthI hAMkI kADhavAmAM Avyo. gAMdhIjIe sabhAmAM kahyuM, tyAM ja koI bolI UThyuM, 'tame paMjAba zAne jatA nathI?' huM $ "e juvAna gussAmAM hato. gusso tAtparatuM gAMDapaNa che. paraMtu keTalAka lokoe virodha karanArane baLajabarIthI bahAra kADhavAnI hai gAMDapaNano gAMDapaNathI nahIM paNa DahApaNathI mukAbalo karavAnI dhamakI ApI. paraMtu gAMdhIjIe ema na karavAnI apIla karI. virodha 3 * tamArI tathA mArI pharaja che." karanAre moTe avAje kahyuM, "mAre pAMca miniTa joIe che." gAMdhIjI ke bIja divase prArthanA zarU thAya te pahelAM, gAMdhIjIe pUchyuM ke bolyA, 'tame tamArI IcchA 'hA' ke 'nA' kahIne darzAvI zako cho, koI virodha karanAra che? tarata ja eka juvAna Ubho thayo ane ane huM tene vaza thaIza." che. teNe AgalA divasano vAMdho pharIthI saMbhaLAvyo. kahyuM, "A hiMdu pelo kahe, "ahIM Apa musalamAnI prArthanA na karI zako." huM maMdira che...' gAMdhIjIe kahyuM, "A bhaMgIonuM maMdira che.' (tyAre gAMdhIjI, "sAruM...so koI zAMti rAkhe. AvatI kAle huM pharIthI A huM daM A zabda vaparAto hato) kevaLa maMdiranA TrasTIone ja vAMdho savAla pUchIza ane eka nAnuM bALaka paNa mAtra 'nA' kahIne mane OM uThAvavAno haka che. paNa temaNe vAMdho uThAvyo nathI.' pelA juvAne prArthanA karAvato aTakAvI zake che." ATaluM kahIne gAMdhIjI prArthanAnuM che gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka kA gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI 4 karanAra mA gAMdhI jIvanano aMtima adhyAca vize . je zraddhA niraMtara vadhatI jAya che, te svabhAva banI jAya che. vatano aMtima adhyAya vizeSAMka ka
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIvI 'pRSTha 64 * prabuddha jIvana gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka - phebruArI 2015 * sthaLa choDI jatA rahyA ane potAnA oraDAmAM temaNe prArthanA karI. pravacanamAM gAMdhIjIe kahyuM, "chellA traNa divasa ApaNe prArthanA ka huM e prArthanAmAM temanI maMDaLInA sabhyo ja hAjara hatA. nathI karI ema rakhe koI mAne. ApaNe hoTha dvArA prArthanA nathI karI huM trIje divase, gAMdhIjI prArthanA karavA jaI rahyA hatA tyAre koIe paNa hRdaya dvArA ApaNe prArthanA karI che, ane prArthanAno e ghaNo AvIne emane eka patra Apyo. patra ApatA pelAe kahyuM, ja asarakAraka bhAga che." huM 'bhaMgIonA mahAjananA pramukhano patra che." patramAM evuM lakhavAmAM tA. 4thI ane pamI eprile sAyaMprArthanAmAM eka lAkhathIye vadhu zuM AvyuM hatuM ke gAMdhIjI bhegI kaoNlonImAM rahe ema e loko IcchatA mANaso hAjara hatA evo aMdAja che. paraMtu doDheka mahinA pachI zuM OM nathI. tapAsa karatAM khabara paDI ke e patra banAvaTI hato. gAMdhIjIe pharIthI kurAnanI Ayato paDhavA sAme virodha uThAvavAmAM Avyo. haiM * prArthanA sabhAmAM kahyuM, "mArA jevA buDhAnI A kevI krUra mazkarI Apa eno Agraha rAkhazo to, prArthanAsabhA AgaLa kALA raeN ja che! teo mane kahe che ke, huM kurAnamAMthI Avato na paDhe to ja ame vAvaTAonA dekhAvo karavAmAM Avaze, evo patro gAMdhIjI para haiM tamane prArthanAsabhA bharavA daIzuM. mane lAge te pramANe prArthanA AvyA. paraMtu dilhInI prajAe atyAra sudhImAM eTalAM zista ane gu karavAnI paNa mane svataMtratA nathI?' saMyama keLavyAM hatAM ke, virodha karanArano teo vALa paNa vAMko 8 pachI temaNe pUchyuM, "A sabhAmAM koI virodha karanArA che? karaze nahIM, ema gAMdhIjIne lAgyuM. AthI emaNe dhamakInI huM javAbamAM traNa mANaso UbhA thayA. gAMdhIjIe zAMtithI kahyuM, "huM avagaNanA karIne, prArthanA karavAno nirNaya karyo. pahele divase to huM 6 virodhIone vaza thAuM chuM. prArthanA thaze nahIM." gAMdhIjI prArthanAsthaLa prArthanAmAM kazI khalela pahoMcI nahIM. 28mI me, 1947nA roja 2 meM choDIne javA lAgyA tyAre prArthanA karavAnI mAgaNI karatA pokAro gAMdhIjIe jAhera karyuM ke, e loko mAtra kALA vAvaTAo ja nahIM hai je loko karavA lAgyA. gAMdhIjIe kahyuM, "Aje nahIM. virodha paNa lAThIo laIne Ave to paNa huM prArthanAsabhA bharIza. teo jai karanArAonI saMkhyA vadhI che. e sAruM che. noAkhalImAM rAmadhUna mane phaTakA mAraze toye, temanI sAme mArA dilamAM leza paNa * 2 gAtAM temaNe kadI paNa mane aTakAvyo na hato. enI sAme jemane bUrI lAgaNI rAkhyA vinA, bhagavAnanuM nAma chevaTa sudhI japyA huM 6 vAMdho hato teo prArthanAsabhAmAMthI cAlyA jatA hatA." karIza. hai mArA vAcaka mitro, A pramANe gAMdhIjI ane sAthe sAthe temanI gusse bharAyelA eka khabarapatrIe gAMdhIjIne sUcavyuM ke, 6 ahiMsA paranI daDha zraddhAnI kasoTI thaI. cothA divasanI sAMje rASTrIya hiMduone Apa talavAra sAme talavAra ugAmavAne ane Aga sAme phu svayaMsevaka saMghanA netA gAMdhIjIne maLavA AvyA ane temaNe khAtarI Aga lagADavAne kahI zakatA na ho to, Ape jaMgalamAM cAlyA 6 OM ApI ke, ApanI prArthanAsabhAmAM have khalela pahoMcADavAmAM nahIM javuM joIe. 29mI me ne divase sAyaMprArthanAmAM ene viSaya 8 Ave. e divasanI sAyaM prArthanAsabhAmAM gAMdhIjIe jyAre pUchavuM banAvIne gAMdhIjIe e khabarapatrInI salAhane anusaravAnI re che ke koI virodha karanAra che? ke tarata eka juvAne virodha darzAvavA potAnI azakti darzAvI. huM hAtha UMco karyo. e joIne eka bIjA mANase UbhA thaIne kahyuM, eka sahakAryakartAe gAMdhIjIne kahyuM, "Ape kahyuM che ke, "ApaNA tochaDAIbharyA virodhane kAraNe gAMdhIjI potAnI samajAvaTathI AkhuMye hiMda pAkistAnamAM palaTAI jAya tenI mane zuM OM prArthanAsabhA chellA traNa divasathI calAvI zakyA nathI e zaramajanaka paravA nathI, paraMtu jabaradastIne kAraNe eka IMca paNa nahIM apAya. hai 6 che. have kazo virodha na karavA mATe huM tamane AjIjI karuM chuM. ApanI e jAherAtanI bAbatamAM Apa to makkama rahyA cho. paraMtu huM gAMdhIjIe kahyuM, 'jo koI virodha karanAra hoya to, te hajI kaoNMgresanI kArobArI samiti e siddhAMta pramANe kArya kare che kharI? zuM che paNa potAno viTo vAparI zake che." sabhAmAM zAMti pravartI rahI. te to baLa AgaLa namatuM Ape che. 'hiMda choDo'no raNanAda Ape che - pahelo virodha karanAra besI gayo. paNa tyAM bIjo virodhI Ubho amane Apyo; amArI laDAIo Apa laDyA; paraMtu nirNayano thayo. e joI gAMdhIjI bolyA, 'vAruM, huM hAra kabUluM chuM. paNa A samo Avyo tyAre citramAM Apa nathI. Apane tathA ApanA para huM prArthanAsabhAnI hAra nathI. sabhAmAMnA loko jo tamArI sAme krodha Adarzono choDI devAmAM AvyA che. gAMdhIjI bolyA, "Aje mAruM huM zuM kare, hiMsA vApare athavA tamane gALo Ape to ja teo hAryA koNa sAMbhaLe che?' "AgevAno nahIM hoya paNa prajA to ApanI kuM 8 kahevAya.' virodha na karavAnI vinaMtI karanAra bhAI pharIthI UbhA pAchaLa che." "prajA paNa mArI pAchaLa nathI. mane himAlaya javAne 3 thayA ane pelAne samajAvavA lAgyA. virodha karanAra bhAI palaLyA. kahe, kahevAmAM Ave che. mArA phoTAone tathA pUtaLAone hAra meM $ "mAro virodha kheMcI lauM chuM. Apa prArthanA calAvI zako cho." paherAvavAne dareka jaNa Atura che paNa mArI salAhane anusaravAne huM kara Ama Akhare cothe divase gAMdhIjI sAyaprArthanA karI zakyA. kharekhara koI ja taiyAra nathI." gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSa | ' manu Sya bhoga nathI bhogavato, bhoga manuSyane bhogave che. vatano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI na
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIvuM all kraaJelte H]? chapps [3] kADhaNu llame tyle loops all dj late tJe pill finay tale Je loops Italic f y lee Hye [996 [3]lc A phebruArI 2015 1lI jUna, 1947. gAMdhIjI roja karatAM vahelA UThI gayA. pathArImAM paDyA paDyA dhIme sAde vicAravA lAgyA, "Aje huM ekalo ja rahI gayo chuM. saradAra ane javAharalAla suddhAM mAne che ke, paristhitinI mArI samaja khoTI che ane bhAgalAnI bAbatamAM saMmati thAya to sulehazAMti khasUsa pharIthI sthapAze...bhAgalA paDavAnA ja hoya to te briTiza daramyAnagIrIthI athavA briTiza amala nIce na paDavA joIe, ema huM vAIsaraoNyane kahyuM e temane pasaMda nathI...temaneM thAya che ke ghaDapaNane laIne mArI buddhi bahera to nathI mA2I gaI...ema chatAM, mArI salAhanI kadara thAya ke na thAya toye, mane lAge te ja mAre kahevuM rahyuM...A DosAe zI zI manovedanA bhogavI hatI e bhaviSyanI prajA jANI le. ema na kahevAo ke, gAMdhI hiMdanA dehachedananA pakSakAra hato. prabuddha jIvana gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 7 pRSTha 65 aMtima 3jI jUne potAnA nAhavAnA TabamAM sUtAM sUtAM gAMdhIjIe kahyuM hatuM ke, "Aje divasa daramyAna bhAgalAnI yojanA para ghaNuM karIne sahI-sATAM thaI jaze. huM pharIthI kahuM chuM ke, hiMdanA bhAgalA dezanA bhAvine nukasAna karyA vinA nahIM rahe, jo ke, evo vicAra dharAvanAra kadAca huM ekalo ja hoIza.' e divase sAMje rAjakumArI amRtakore samAcAra ApyA ke koMgresa, muslima lIga tathA zIkho e traNe pakSoe mAunTabeTana yojanA para sahI karI che. gAMdhIjI kazI TIkA TIppaNa karyA vaga2 sAMbhaLI rahyA. pachI UMDI niHzvAsa nAkhIne bolyA, 'bhagavAna temanI rakSA karI ane saMpUrNa zANapaNa bo.' tyAra pachInA divasomAM DAhyA loko gAMdhIjIne pUchavA mAMDyA ke kaoNMgrese saMmati ApI teno virodha gAMdhIjIe kema na karyo, tenI sAme upavAsa kema na karyAM ? tenI sAme baLavo kema na karyo ? vagere. enA javAbamAM gAMdhIjIe kahyuM, "hiMdanA thoDA ja vakhatamAM paDanArA bhAgalA saMbaMdhamAM mane thAya che eTaluM duHkha bhAgye ja bIjA koIne thatuM haze, paraMtu je siddha hakIkata bananAra che enI sAme laData upADavAnI mArI IcchA nathI. evA bhAgalAne huM bUrI vastu lekhato Avyo chuM ane tethI huM kadI paNa teno pakSakAra thaI zakuM nahIM. paraMtu kaoNMgresa jyAre kamane paNa evA bhAgalA svIkAre tyAre saMsthAnI sAme huM koI paNa prakAranuM AMdolana upADuM nahIM.' *** gAMdhI jIvanano aMtima adhyAca vizeSa IMglenDanI umarAva sabhAmAM hiMda svAtaMtrya kharaDAnA bIjA vAcana vakhate thayelI carcA daramyAna laoNrDa harbarTa semyuale jaNAvyuM hatuM, 'hiMdanI prajA chettI ardhI sadI karatAM paNa vadhu samayathI khullo baLavo ka2vAnuM ja bAkI rAkhIne, tenI IcchA darzAvavA mATe, lokamatano hareka prakAre upayoga karatI AvI che, enI pAchaLano |SAMka vicAra karatAM mane e kahevAnuM ucita lAge che ke, A jhaghaDAnA hareka tabakkA daramiyAna hiMdamAM khullo baLavo na thavA pAmyo e hakIkata ghaNe moTe aMze mi. gAMdhInA prabhAvane tathA temanA ahiMsAnA siddhAMtane AbhArI che.' *** ja eka aMgreja mitre lakhyuM, 'huM atizaya zarama, kheda ane duHkha anubhavuM chuM... mArA potAnA aMtarAtmAnA phiTakAramAMthI huM UgarI zakato nathI. hiMdane A AdhyAtmika durghaTanAnI sthitimAM lAvI mUkavA mATe ama briTizaroe amArAthI thaI zake te karavAnuM kazuM bAkI rAkhyuM nathI. AjanI paristhitimAM e yojanA ja zreSTha hoI zake ema bane; hiMde AjanI paristhitimAM kadI paNa mukAvuM joItuM nahotuM ema paNa bhale hoya; paraMtu Akhare ane acUkapaNe doSano Topalo to kharekhara amArA para ja DhoLAvo joIe-bhUtakALanI nItio mATe, komI matAdhikAra mATe, taDo paDAvanArI saghaLI asaro mATe, vastusthitine ame je rIte kathaLavA dIdhI te mATe tathA mAnavIo pote ja naitika ane AdhyAtmika hrAsanI sthitimAM AvI paDavA jeTalI paristhiti pAkI gaI, tyAMsudhI hiMdane cITakI rahevA mATe haju atyAre paNa ame sIdhI ramata ramIe chIe evo saMtoSa mane nathI. bahu bahu to ame rAjakIya zetaraMjanI bhUmikA para chIe...ahIM amAre tyAM to prAyazcitanI bhAvanA jarA sarakhI paNa dekhAtI nathI. ahIM sarvasAmAnya lAgaNI pravarte che ke, briTana hiMdamAM eka atibhavya kArya karyuM che, ane potAnA kAma upara teNe bhavya kaLaza caDAvyo che..chevaTanI ghaDI sudhI azAMti ane tophAno ane niSphaLatAo cAlu rahe tenA karatAM bhAgalA svIkArI levA sArA e gojhArI pasaMdagI karavAmAM AvI tyAM sudhI, hiMdane amArA paMjAmAM ame pakaDI rAkhyuM, sthApavAmAM AvelI sarakArane (ame pote ja te sthApI hatI) sattA soMpIne tathA nirNayo ka2vAne hiMdane kharekhara svataMtra sthitimAM mUkIne, ame zAne cAlyA na gayA ?' mitro, zuM hajuya ApaNe kahIzuM, 'gAMdhI, cale jAva?'* * * C\0. kuntala dave, nAnubhAI desAI enDa kAM., 517 sara viThThaladAsa cembarsa,16, muMbaI samAcAra mArga, muMbaI-400 001. mobAIla : 09833626638. AdhAra graMtha : 1. gAMdhInI nivArI-zrI caMdulAla bhagubhAI dalAla 2. mAruM jIvana e ja mArI vALI (cotho khaMDa) : zrI nArAyaNa desAI : 3. mahAtmA gAMdhI-pUrNAhuti (pustaka trIjuM) : zrI pyArelAla 4. dilhImAM gAMdhIjI (bhAga bIjo) : manubahena gAMdhI manuSyane svanI oLakha karAvI Ape te ja sAcI vidyA. vatano aMtima adhyAya vizeSAMka maiM gAMdhI jIvatato aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvatato aMtima adhyAyavizeSAMka gAMdhI jIvatato aMtima adhyAyavizeSAMka gAMdhI jIvatato aMtima adhyAya vizeSAMka - gAMdhI OM
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIva artha pRSTha 660 prabuddha jIvana * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 7 phebruArI 2015 aMtima gAMdhIjInI hatyAno kesa ane culo [ jasTisa . DI khosalA lAhoranA AIsIesa adhikArInA putra hatA. masurI ane kembrijamAM zikSaNa laI teo paMjAba hAIkorTamAM jaja banyA hatA. sAhitya, saMgIta ane bhAratIya saMskRtimAM UMDo rasa dharAvanAra jasTisa khosalAe 200 thI vadhu reDiyo Toka ApI hatI all kaJltery!e oppss llci dj late ny! Gallc nd) etle ey!e [96 llcy Rike H]!e tops [3]ic Nay me H]? [pps [3]]", dha marDara oNpha dha mahAtmA mahAtmA gAMdhInI hatyA karanAra nAthurAma goDase ane anya AropIonI apIla temaNe sAMbhaLelI. kesanI gaMbhIratA ane mahattva jotAM sunAvaNI mATe traNa jajanI penala nimAyelI jemAM jasTisa khosalA uparAMta jasTisa bhaMDArI ane jasTisa acchurAma hatA. jasTisa khosalAe lakhelA pustaka "dha marDara oNpha dha mahAtmA enDa adhara kesIjha phroma a jaja'jha noTabuka'nuM dasamuM ane chelluM prakaraNa gAMdhI hatyAnA aitihAsika cukAdA vize che. A lekha teno aMza che. ] pravAsamAM jANavA maLyuM ke nAthurAma goDase ekalo ja hatyAmAM ke saMDovAyelo na hato. temAM ghaNAM loko hatA ne goDasenuM kAma gAMdhIne goLI mAravAnuM hatuM. polIsane tapAsanI kAmagIrI pAra pADavAmAM purA pAMca mahinA thayA hatA ane pachI kesa mukaddamAM mATe taiyAra jAhe2 karAyo hato. Indian Civil Service Judicial Branch nA vaDA zrI AtmacaraNa AgaLa A mukaddamo 22 jUna 1948nA divase zarU tharyo hato. jeonI kAyadesara rIte ane jarUrI sattAo sAthe (Requiste |urlalitional) A kArya mATe nimaNUMka karavAmAM AvI hatI. A jarUrI hatuM, kAraNa ke emane jaja tarIke sAmAnya karatA vadhu paDatA moTA gunAnA kSetra territorial juriditional (kAyadasa ane pharaja rAjya pramANe hoya che. eka rAjyano vakIla bIjA rAjyamAM karAyela aparAdha mATe kAma nA karI zake, sivAya ke khAsa paravAnagI ApavAmAM AvI hoya.) sAthe kAma levAnuM hatuM. mukadamo dilhImAM lAlakillAmAM cAlato hato, paraMtu te prajA ane presa mATe khullo hato ane teno ahevAla badhA ja chApAomAM vistRtapaNe chapAto hato. gunegArone temanI pasaMdagInA salAhakAranI madada levAnI pUrepUrI chUTa hatI. nIcenA ATha zakhso upara Act and Explosive Substance ActnI kalama pramANe khUna karavAno ane khUna karavA mATenuM kAvataru ghaDavAno Aropa mukAyo hato. (1) nAthurAma goDase, 37, taMtrI, hindu rASTra punA (2) teno bhAI gopAla goDI, 27, sTorakIpara ArmI Depo, punA (3) nArAyaNa ApTe, 34 menejIMga DIrekTara, hindurASTra prakAzana li. punA (4) viSNu karakara, 37, resToranTanA mAlIka, ahamadanagara madanalAla pAhavA, 20, rephyujI kempa ahamadanagara (5) zaMka2 kistayana 27, gharaghATI, punA (7) dattAtreya paracure, 49, DaoNkTara gvAliyara (6) gAMdhI jIvatato aMtima adhyAya vizeSa hSAMka mananI sthiratA vinA darzana thatuM nathI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka - gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI (8) vinAyaka sAvarakara 65, berisTara eTa lo jamInadAra ane saMpattino mA-muMbaI bIjA traNa eTale ke gaMgAdhara daMDavatI, gaMgAdhara jAdava ane sUryadeva zarmA bhAgeDu jAhera karAyA hatA ane temanA uparano kesa temanI gerahAjarImAM cAlavAno hato. phariyAdIo taraphathI A kesa sI. ke. daphatarI, eDavokeTa janarala muMbaI (hAlamAM eTarnI-janarala bhArata) taraphathI khulavAno hato. 24mI june sAkSIonI ulaTatapAsa zarU thaI. badhA ja eTale ke kula 149 sAkSIo bolAvavAmAM AvyA ane sauthI agatyano purAvo kesamAM mAphI mATe digambara bAgaDhanA nivedanano svIkRta rahyo. e paNa kAvatarA bAjonA ToLAmAMno eka hato ane kAvataruM ghaDavAmAM sakriya bhAga lenAra AropI jAhera thayo hato. jAnyuArI 31nA divase eTale ke gAMdhIjInI hatyAnA bIjA divase enI dharapakaDa karAyA bAda polIsanI praznottarIthI zaraNe thaI gayo hato. bahu jaladI teNe potAno guno kabulI laIne pote A gunAnA Aropano sAgarita hato tevuM nivedana ApI dIdhuM hatuM. pachInA samaye teNe mejIsTreTa samakSa hAjara rahIne potAnuM A nivedana doharAvyuM hatuM. ane tenI A saMmati mATe za2to kSamAne pAtra banIne A rIte te tAjano sAthI banyo hato. sajA pAmelA AropIomAMthI sAvarakara nirdoSa jAhera thayo hato. bIjA be eTale ke nAthurAma goDase ane tenA mitra ApTene phAMsInI sajA ane bAkInA pAMcane AjIvana kedanI sajA jAhera karAI hatI. cukAdo ApanA2 jaje, sajA jAhe2 ka2tI vakhate jaNAvyuM hatuM ke temanA cukAdAne AropIo upalI korTamAM arajI karI zake che, paNa temaNe paMdara divasamAM ja arajI karI devAnI raheze. cAra divasa pachI sAta AropIo taraphathI paMjAba hAikorTamAM arajI dAkhala karavAmAM AvI hatI. goDasee hatyAnA gunAsara apAyela cukAdo paDakAryo na hato. na to eNe phAMsInI sajA yogya che ke nahIM tevo prazna karyo hato. tenI arajI kahetI hatI ke kAvataruM racAyuM hatuM. teNe mahAtmA gAMdhInA mRtyunI saMpUrNa javAbadArI potAnA mAthe laI lIdhI hatI vanano aMtima adhyAya vizeSAMka 6 DhaNuM legle rJl gAMdhI jIvatano aMtima adhyAya vizeSAMka maiM gAMdhI jIvata
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIvI * | phebruArI 2015 * prabuddha jIvana * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka pRSTha 67 aMti gAMdhI - gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSuka F gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka F IdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 6 gAMdhIjIvanano 4 ane jhanUnapUrvaka InkAra karyo hato ke AmAM bIjI koIne paNa hato. jyAre tenuM lakhANa sphoTaka banIne prajAmAM zAMti TakAvI rAkhavA * huM koIja levAdevA na hatI. hAIkorTanA kAyadA kAnUna mujaba khUna mATe bhayajanaka banI gayuM hatuM, tyAre sarakAre tene cetavyo hato. huM 3 kesanI arajInI sunAvaNI be jaja dharAvatI Division BranchmAM ATaluM puratuM na hatuM. Press Security Act (mudraNa salAmatI = OM thatI hatI. paNa maraNa pAmanAranI bejoDa mahAnatAnA kAraNe jaTilatA karAra) pramANe tenI salAmata (Security Deposit) puMjI japta karI huM ane purAvAonI prabaLatAnA lIdhe tenuM mahattva ane agAu kyAreya levAI hatI ane navI puMjI jamA karAvavAnuM kahevAmAM AvyuM hatuM. huM Ubho thayo nA hoya tevo rasa A kesamAM Ubho thayo. tenA lIdhe paisA jhaDapathI hindu mahAsabhAnA samarthako pAsethI ugharAvavAmAM hai mukhya nyAyAdhIze goDase ane tenA sAthIdAronI arajInI sunAvaNI AvyA hatA. 20 jAnyuArI I. sa. 1948nA divase banelo haiM je mATe traNa jajanI beMcanuM baMdhAraNa nakkI karyuM. jajo hatA jasTisa bombano banAva 'hindu rASTramAM mukhya samAcAra tarIke aMdara vadhAro jai paNa bhaMDArI, jasTisa achorAma ane trIjo huM. bhArata sarakAre amArA karIne camakAvavAmAM Avyo hato. mathALuM hatuM& mATe (makAnanuM nAma) evI jagyA phALavI hatI ke je AjhAdI pahelAM roSe bharAyelA hindu zaraNArthIonuM zAMti mATenI gAMdhInI che 3 vAIsaroya mATe unALAmAM rahevAnuM rajavADI makAna hatuM. A makAna rAjanItinA virodhanuM pratinidhitva karatuM kRtya. 3 navalakathAomAM AvatAM varNano pramANenuM AphlAdaka vAtAvaraNathI goDasee bhagavad gItAno abhyAsa karyo hato ane emAMnA 6 gherAyeluM hatuM. thoDe dUra AvelI himAcchAdita zikharovALI TekarIonuM amuka zloko temanA moDhe hatA. ane tenA hiMsaka kRtyane potAnA huM 6 suMdara dRzya dekhAtuM hatuM. paraMtu hAIkorTa mATe bhAgye ja anukULa pramANika ane sAcA uddezane puravAra karavAnA prayatnomAM A zloko zuM chuM hatuM. AkhuM kAvataruM kevI rIte racAyuM tenI kathA kahetA pahelAM huM bolavAnuM gamatuM hatuM. eno svabhAva atyaMta tAmasI (krodhI) hato haiM * tamane A lokono paricaya ApuM jemanA bhAgyano cukAdo ApavA jene chupAvavA e ghaNuM karIne bahArathI zAMta ane svastha raheto hai paNa amane nImyA hatA. hovAnA dekhAva mATe prayatna karato hato. huM nathurAma ane gopAla goDase gAmaDAnA TapAlInA dIkarAo eno nAno bhAI gopAla enA hindu AMdolanamAM kAma karavA huM phu hatA. te loko cha bhAI-bahena hatA, cAra bhAIo ane be baheno pratye eTalo badho jhanUnI nahoto. meTrIkanI parIkSA pAsa karIne te 4 nathurAma bIjA naMbaranuM saMtAna hato. ane bhaNavAmAM mahenatu nahoto. paNa jyAM nathurAma nokarI karato hato te darajI kAmanA saMkulamAM huM 6 eNe meTrIkanI parIkSA ApyA pahelAM ja zALA choDI dIdhI hatI. joDAI gayo hato. te paraNelo hato ane tene be dIkarIo hatI. 6 huM eNe kApaDano nAno dhaMdho zarU karyo hato. paNa jyAre AmAM kaMI thoDo samaya hindu mahAsabhA mATe kAma karyA pachI te lazkaramAM sthAnika phu che barakata AvI nahIM tyAre darajI kAmamAM joDAI gayo. 22 varSanI karmacArI tarIke joDAyA ane tyAM pUnA najIkanA kirka (Kirkee) OM uMmare te rASTrIya svayaMsevaka saMghamAM joDAyo. thoDAM varSa pachI te khAte moTara TrAnsaporTa spersa saba DeponA (Store Keeper) tarIke 9 pUnA gayo ane hindu mahAsabhAnI sthAnika zAkhAmAM sekreTarI banyo. nImAyo. yuddha daramiyAna te IrAna ane IrAka gayo ane tyAMthI ? huM teNe haidarAbAdamAM nAgarika asahakAranI caLavaLamAM bhAga lIdho mAnava adhikAra ane svataMtratAnA mahattva vize pUrepUrI jANakArI jyAM hiMduo, nijhAmanI sarakAra dvArA temanA hako chInavI levAya prApta karIne pAcho Avyo. sAvarakaranA bhAratanA bhAgalA virUddhamAM huM ke che, tevI phariyAda karatA hatA. nathurAmanI dharapakaDa thaI hatI ane apAtA bhASaNothI atyaMta prabhAvita thayo ane hiMsA karavAnA che = amuka mudatanI jelanI sajA thaI hatI. tyArapachI te hiMdurAjakAraNamAM matamAM vaTalAyo. enA bhAI nathurAme tene salAha ApI ke tuM meM huM gADha rIte joDAI gayo hato. itihAsa ane samAjazAstra vize paraNelo che ane javAbadArIo ne pharajomAM baMdhAyelo che. A huM khUba vAMcana karyuM hatuM. eNe koIpaNa jAtanA baMdhanamAMthI mukta bhayAnaka dizAmAM AgaLa jatAM pahelAM be vAra vicAra karaje. gopAla , di rahevAnuM nakkI karyuM hatuM. lagnanuM baMdhana paNa nahIM. pUnAmAM te ApTene A bAbate vicAra karatA thoDo khacakAyo paNa Akhare teNe nathurAma , rU maLyo hato. ATe zALAmAM zikSaka hato. goDasee agraNI akhabAra sAthe joDAvAnuM nakkI karI lIdhuM. huM zarU karyuM hatuM. pAchaLathI tenuM nAma badalAIne 'hiMdu rASTra' thayuM hatuM. nArAyaNa dattAtreya Ape madhyamavargIya brAhmaNa kuTuMbamAMthI huM { goDasee mahAtmA gAMdhInI kAryapaddhatinI (Policy) je "musalamAnane Avato hato. eNe B.Sc.nI padavI lIdhI pachI ahamadanagaranI che 8 zAMta pADavA pratye hatI teno sakhata virodha karyo hato. ane jhINAnI eka zALAmAM zikSaka thaI gayo. tyAM teNe rAyaphala kalaba cAlu karI, 2 2 dareka mAgaNIone mAnya rAkhavAnI bAbatanI TIkA karI hatI. ane hiMdu rASTradalamAM joDAyo. A samaya daramiyAna te nathurAma che OM mahAtmA gAMdhInI jhINA sAthenI mulAkAta ane baMgALanA musalamAna goDasene maLyo ane tenI sAthe mitratA baMdhI. I. sa. 1943mAM huM = netA suharAvardI sAthenI mitratAthI goDase atyaMta roSe bharAyo e Indian Airforce mAM joDAyo ane King's Commissions gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSa bIjane UgavA mATe tema kAryane phaLadAyI banavA mATe samaya joIe. vatano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 paka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 6 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI 4
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jI atha pRSTha 680 prabuddha jIvana gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 phebruArI 2015 aMtima * |SAMka ka ka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAyavizeSAMka 4 gAMdhI gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSuka ! dvArA kAma meLavyuM. cAra mahinA pachI teNe rAjInAmuM ApyuM, kAraNa bhAgalAnA zikAra banelA hiMduo tarapha dayAhIna valaNa virUddha ka huM ke nAnA bhAInA avasAnanA kAraNe gharanI javAbadArIo adA dekhAvo karavA mAMDyo. zuM karavA mATe ghera pAchA pharavAnI pharaja paDI. pachInA varSe te goDase zaMkara kistaya gAmaDAnA suthArano dIkaro hato. e kyAreya 9 sAthe tenA akhabAranA vyavasthApaka khAtAmAM joDAyo. tenI goDase koIpaNa jAtanI zALAmAM gayo nahoto ane abhaNa rahyo hato. OM sAthenI gADha mitratA e mAnyatAmAM pariNamI ke koI paNa mAgaNI nAnI nAnI kAmacalAu nokarIo karIne e pUnA jato rahyo ane huM huM rAjakIya kSetramAM zAMtinA raste meLavAtI nathI. ane chelle teNe tyAM eka dukAnamAM nokarI meLavI. tyAM e bAgaDene maLyo je charI, 6 - goDase karatAM paNa vadhAre dRDha nizcaya ane hiMmata batAvyA. jo ke te kaTArI ane khaMjara tathA gerakAyade ghusADelA baMduka (pistola) ane zuM : goDase jevo dhArmika jusso dharAvato nahoto. dArUgoLAno vepAra karato hato. bAgaDee tene gharaghATI tarIke rahevA viSNu rAmakRSNa karakarenuM bALapaNa taDakA-chAMyaDAvALuM ane kahyuM ane kismaya mahine rUA. 30/- pagAre tenI nokarI karavA taiyAra che huM yuvAvasthA du:khada hatA. tenA mAtApitA teno uchera karI zake tema thaI gayo. kismaya utsAhI ane khuza nokara puravAra thayo. bAgaDenuM che { na hatA eTale tene anAtha AzramamAM tyajI dIdho hato. e tyAMthI gharakAma karavA uparAMta te tenA kapaDAM dhoto hato, tenI dukAnanuM ! & bhAgI gayo ane hoTalomAM ane resToranTamAM game tevI nokarI dhyAna rAkhato hato ane rIkSA majurInuM kAma paNa karato hato. paNa ke karI gujarAna calAvavA mAMDyo. tyAMthI te rAmalIlA karatA eka jyAre tene pagAra ocho paDavA mAMDyo e tenA mAlika vatI eka huM huM gAmathI bIje gAma pharatA naTo sAthe joDAyo ane chevaTe potAnI gharaDI strI pAsethI rUpiyA mAgIne bhAgI gayo. jyAre rUpiyA khatama nAnakaDI resToranTa ahamadanagaramAM zarU karI. ahIM te hiMdu thaI gayA tyAre pAcho bAgaDe pAse Avyo ane bAgaDeno gerakAyade che mahAsabhAno sakriya sabhya banyo. ane jillAnI zAkhAmAM (Dis- AvelA hathiyAra ane zastro tenA grAhakone pahoMcADavAno vizvAsu ? g trict branch) sekreTarI tarIke cUMTAyo. ane eTale ja te ATenA kArabhArI banI gayo. e samaye gerakAyade zastro rAkhavAno paNa & paricayamAM Avyo. ane te paNa ApTene madada karavAmAM gADha haidarAbAda ane dezanA bIjA bhAgomAM komI ramakhANo mATe dhIkato huM sAthIdAra banyo. karakaree ahamadanagara myunisipala kamiTInI dhaMdho cAlato hato. ke cUMTaNImAM jvalaMta vijaya meLavyo. noAkhalImAM musamalAnonA DaoN. dattAtreya paracure gvAliyarano brAhmaNa hato. tenA pitA ? hiMsaka ramakhANono zikAra banelA hiMduonI madada mATe rAhata rAjyanA zikSaNa vibhAgamAM UMcI padavI para hatA. ane eka haiM $ maMDaLa sAthe 1946mAM te noAkhalI gayo. tyAM te traNa mahinA AdaraNIya vyakti hatA. paracure M.B.E.S. (DaoNkTara) thaIne rAjyanI 6 huM rahyo ane hiMdu strIonA thatA apaharaNo ane baLAtkAro teNe tabIbI sevAmAM joDAyo hato. tene 1943mAM baratarapha karAyo najare joyA. te bhAre kaDavAzabharyA manathI pAcho pharyo ane teno hato. pachI teNe potAnI aMgata prekaTIsa zarU karI hatI. te hiMdu prakopa jAhera karyo jyAre mahAtmA gAMdhIe kahyuM ke temaNe ekapaNa mahAsabhAnA kAryomAM sakriya bhAga leto hato ane sthAnika hiMdu 0 9 kesa apaharaNa ke baLAtkArano joyo nathI. rASTrIya senAno sarvesarvA cUMTAyo hato. ahIM te goDase ane ArTanA huM madanalAla pAhavA, pAkapaTTanano (hAlamAM pAkistAna) hiMdu paricayamAM Avyo hato. 8 paMjAbI, sarakAra virUddha uzkeranAra tattvonuM sarjana hato. te Royal vinAyaka sAvarakara athavA vIra sAvarakara vakIla ane 6 3 Indian NavymAM javA mATe skUlamAMthI bhAgI gayo hato. jyAre itihAsakAra hato. e krAMtikArI maMDaLamAM joDAyo ane tene cauda OM zuM te parIkSAmAM nApAsa thayo tyAre e pUnA gayo ane lazkaramAM joDAyo. varSanI kALApANInI sajA thaI hatI. tyArapachI te najara keda hato. huM 4 tAlImanA thoDA samaya bAda teNe chUTA thavAnI rajA mAgI ane 1937mAM chuTyA pachI te hiMdu mahAsabhAmAM joDAyo ane huM ka tenA ghera pAkistAna gayo. jyAre 1947mAM moTA pAyA para hullaDo mahAsabhAnA akhaMDa bhAratanA pakSamAM potAnI jAtane samarpita karI che zarU thayA te ghara choDI phirojhapura gayo. tyAM teNe joyuM ke dIdhI hatI. te ghaNAM varSo A maMDaLanA pramukha rahyo. ane teNe su huM musalamAnonA ToLA dvArA tenA pitA ane kAkInI krura hatyA karavAmAM kALajIpUrvaka vicArelI kAryapaddhatino prabhAva pADavA mATe mahenata hai { AvI hatI. teNe pAkistAna choDyuM te pahelAM teNe nokarI meLavavA karato rahyo. tenuM ghara sAvarakara sadana, dareka hiMdu netAo ane huM ghaNAM phAMphA mAryA paNa niSphaLa gayo ane satata maLatI niSphaLatAthI temanI beThakonuM mulAkAta kendra hatuM ane sarakAranI AMkhomAM zaMkAnI re ke enAmAM roSa bharAto gayo. 1947nA DisembaramAM te Ape ane najarathI jovAtuM hatuM. zuM goDasene maLyo. zaraNArthIonA samUhane bhegA karI sarakAra ane digaMbara rAmacaMdra bAgaDe mAphIno sAkSIdAra pUrva khAnadezanA gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI na gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSa | jyAre duniyA pachADe che tyAre Izvara uThAve che. vatano aMtima adhyAya vizeSAMka 5
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIvuM A phebruArI 2015 cAlIsagAMvanA marAThI hato ane ghoDo chello kaTorI | ja varSo skUlamAM gayo hato. meTrIkanA ghaNAM varSo pahelAMthI skUla choDI dIdhI hatI ane gujarAna calAvavA pUnA jato rahyo hato. sthAyI nokarI meLavavA mATe teNe ghaNI muzkelIo veThI hatI ane judI judI jAtanI kAmacalAu nokarIomAM ja saMtoSa mAnavo paDyo [ goLamejI pariSadamAM jatI veLA gAMdhIjIne ] chello kaToro jherano AH pI jajo, bApu ! sAgara pInArA ! aMjali nava DhoLajo, bApu! aNakhUTa vizvAse vahyuM jIvana tamAruM: dhUrto-dagalabAjo thakI paDiyuM panAruM zatru taNe khoLe DhaLI, sukhathI sUnAruM: A AkharI ozIkaDe zira soMpavuM, bApu | ! kApe bhale gardana | ripu-mana mApavuM, bApu ! | ! sUra-sUranA A navayugI uddhi-vALuM, zI che gatAgama ratnanA kAmI janone? tuM vinA, zaMbhu ! koNa pIze jhera doze ! haiyA lagI gaLavA gaya jhaTa jAo re, bApu ! o saumya-raudra! karAla-komala ! jAo re, bApu! kaheze jagata: jogI taNA zuM joga khUTyA ? dariyA gayA zoSAI? zuM ghana-nIra khUTyAM ? zuM Abha sUraja-caMdramAnAM tela khUTyAM ? dekhI amArA du:kha nava aTakI jajo, bApu ! sahiyuM ghaNuM, sahIzuM vadhuH nava cakajo, bApu | cAbuka, japtI, daMDa, DaMDA mAranA, jIvatAM kastAna kArAgAranAM, thoDAghaNA chaMTakAva goLIbAranAe to badhAMya jarI gayAM, koThe paDyAM bApu! ! phUla samAM ama haiDA tame loDhe ghaDyAM, bApu ! zuM thayuM-tyAMthI DhIMgaluM lAvo na-lAvo ! bosA daIzuM-bhale khAlI hAtha AvI ! ropazuM tAre kaMTha rasabasatI bhujAo ! duniyA to moMye jarI jaI Avajo, bApu ! hamadardInA saMdezaDA daI Avajo, bApu / gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka OM hato. ekavAra te pUnA zahe2 myunisipAliTInA ceramenanA gharanI sAme satyAgrahamAM madada mATe gayo hatI. ene je kAmanI nokarI maMjura karAI tenAthI tene soMSa nahoto teNe te eTale te choDI dIdhI thoDo samaya eka dharmAdA saMsthA mATe bhaMDoLa ekaThuM karavA mATe rahyo. te paisA nAkhavAnA kANAvALA DabbA sAthe ghe2 ghera jato hato ane mahenatANAnA bhAgarUpe tethI ekaThA karelA paisAno 25 TakA bhAga tene maLato hato. teNe thoDA pramANamAM cappu, khaMja2 ane AMgaLInI gheDhI eka dukAnamAMthI kharIdI ane DerI karIne vecavA mAMDyo atyAra sudhI tene maLatA hatA tenA karatAM A dhaMdhAmAM tene thoDA vadhAre paisA maLavA mAMDyA. dhIme dhIme te tenA kAryamAM rahelA avakAzane vadhAro gayo ane chevaTe potAnI mAlikInI te dukAna karI. te je vastuono dhaMdho karato hato temAM sarakAranI maMjurInI jarUra paDatI na hatI. te samaye rAjakIya caLavaLIyAo ane musamalAna viruddha saMgaThanonI bhAre mAga hatI. je hiMduo prabuddha jIvana gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 7 pRSTha 69 aMtima jaga mAraze me'NAM: na Avyo AtmajJAnI! nAvyo gumAnI pola potAnI pichAnI! jagapremI jothI ! dAjha duniyAnI na jANI! EjhaveracaMda meghANI haidarAbAda rAjyanI muslima sarahadamAM rahetA hatA, khAsa karIne teo sArA gharAka hatA ane tethI bAgaDe hiMdu mahAsabhAnA sabhyonA paricayamAM Avyo ane saMsthAnA vArSika saMmelanomAM hAjarI ApavAnuM zarU karyuM. e loko jyAM paNa saMmelana rAkhe tyAM jato ne dareka prasaMge dhyAnamAM laIne ghaDAI hatI. jAnyuArIe levAyo hato. USAMka pustakono sTola kholato hato. puSkaLa pramANamAM phakta pustako ja nahIM paNa sAthe vadhAre pracalita charA, khaMjara ane veDhA (AMgaLInA) rAkhato hato. te nathurAma goDase ane ApTene hiMdu mahAsabhAnA pramukha vIra sAvarakaranA ghe2 maLyo hato. 1947mAM teNe dhaMdho vadhAryo. teNe dANacorI dvArA lavAyelA hathiyAra ane dArUgoLAno jaththo (Stock) vadhAryo. A badhuM le-vecanuM kAma teNe gerakAyadesara rIte tenI tyAranI oLakhANo ane te pachI atyAra sudhInI punAmAM ane muMbaImAM hatI tenA dvArA karyuM, A sodAo tenA mATe dezabhakti ane hiMdu tattvajJAnanA pustako karatAM ghaNAM vadhAre napho raLI ApanAra nIvaDyAM. A eka evA lokonuM bheguM thayeluM saMgaThana hatuM jeo sAthe AvyA hatA ne temanI ghRNAspada mAnyatAthI eka banyA hatA. teo mAnatA hatA ke ApaNI nabaLI rAjakIya kAryapaddhatinI muslima daMDatAne tAbe thayelI hatI, je mahAtmA gAMdhInA maMtavyo ane pakSapAtI (musalamAno pratye) valaNanA pariNAmarUpe hatI. jyAre purAvAorTamAM khullo paDyo tyAre khabara paDI ke A AkhuMya kAvataruM pAra pADavA sudhInI yojanA goDase ane ApTee 1947nA Disambara mahinAmAM paDI hatI. thoDA aThavADiyAono ghaTanAkrama hato jemAM pAchaLathI bIjA joDAyA hatA ane nAnakaDuM jUtha (maMDaLI) banyuM hatuM. A AkhI yojanA jhINI jhINI bAbatone gAMdhI jIvatato aMtima adhyAca vizeSa gaMgA ApaNI aMdara ja che. temAM snAna na kare te koro rahe che. A kRtya pAra pADavAno nirNaya 13mI vanano aMtima adhyAya vizeSAMka jIvatato aMtima adhyAya vizeSAMka ellate hJe [G [3] kADhaNuM llale)! [99pGallC/ f
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIvI pRSTha70 * prabuddha jIvana gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 phebruArI 2015 na saMkalana : nIlama parIkha gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka F gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya viroSaka F gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka ke gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka F gAMdhI jIvanano aMtima adhyAyavizeSAMka 4 gAMdhI [ mahAtmA gAMdhInA prapotrI nIlama parIkha (harilAla gAMdhInA putra rAmIbahenanI putrI)nuM samagra jIvana gAMdhIcIMdhyA mArge sevA ane zikSaNakAryamAM vItyuM che. 'harilAla gAMdhI-gAMdhIjInuM khovAyeluM ratana', "pUtravadhUne patro', 'gAMdhIjInA sahasAdhako" jenAM pustako temanI gAMdhI vicAro pratyenI pratibaddhatAne vyakta kare che. prastuta lekhamAM temaNe mahAtmA gAMdhIne aMjali ApatI racanAo vize vAta karI che. mahAtmA gAMdhInA jIvana ane mRtyune vividha sarjakoe kevI rIte mUlavyuM, pramAyuM ane prazaMsuM che te jANavuM rasaprada che. ] satno asatu para vijaya thAya e AkAMkSA hRdayamAM rAkhIne yugA tarIke jue che : 2 dadhIci RSie devone potAnA hADakAM arpaNa karyA hatAM. A yugo 'bhAratano vartamAna mahAguru huM jUnI sUrakathA karatAM ye adhika balidAne bhabhakatI pRthvI paranA e to gujarAtano tapasvI = gAMdhInI kathA che. mahAtmA mohanadAsa gAMdhI." ke pratyeka yugamAM koI ne koI viziSTa vibhUtie ke saMta-mahAtmAe A uparAMta, gAMdhIjInI pacAsamI janmajayaMtIe gAya che: huM janma lIdho. paNa emanAthI koI yuga na banyo. gAMdhIjI eka maMdiromAM paccAsa dIpamALA pragaTAvo... 6 evA mahAtmA thayA ke, yuga banIne prabhAvahIna ja nahIM, paraMtu Aje paccAsa varSono utsava che. OM Aje paNa ane AvanAra yuga yugo sudhI emanA jIvana Adarzone ane e koNa che evo? 5 kAraNe prAsaMgika raheze ja. jANe koIka jagatabhUkhyo, jANe koIka vizva tarasyo, gAMdhIjInA prabhAvathI bhAgye ja koI kavi ke sAhityakAra, jANe sadAno apavAsI, e koNa che evoka? E prabhAvita na rahyo hoya! moTe bhAge sAhityakAroe emanA jIvana lokavaMdya ne sarvapUjya? sudAmAno jANe ko sahodara? huM paranI AsthAne vizvAsanI sAthe AtmasAta karyo che. rASTrapitAnA e mAnava saLekaDuM che zuM? $ jIvananI ane upadezanI kaNI kaNIne kavioe potAnA saLakaDAthI ye rekhApAtaLuM 8 kAvyakusumomAM vaNI lIdhI che ane jude jude prasaMge potAnA saMvedano- e kiraNa che mahAsUryanuM... che lAgaNI vahetAM mUkI aMjali-arba apya che. e tapasvI che zuM gAMdhIjI jayAre dakSiNa AphrikAmAM bhAvi bhAratanA aruNodayanuM sAbhramatInA UMcA kinArAno: - maMgalAcaraNa karI rahyA hatA tyAre sau prathama kavi zrI lalitajIe riddhivattA rAjanagaranI havelIono ( I. sa. 1913mAM e yogindra che avadhUta. 'garavA gurjara gAMdhIjI, e to saMsArI sAdhu che; lADIlA lokarSi namuM tujane-"mAM "lokarSi'nuM biruda ApyuM che. gRhastha thaI saMnyAsa pALe che. hiMdabharamAM sau prathama gAMdhIjI mATenuM kAvya "manamohana gAMdhI' niraMtara duHkhane hotarato tA. 18-12-'13 ne dina banyuM. temAM gAya che: eziyAnA eka mahAyogindra Isuno gAMdhI tuM ho sukAnI re ? sAco hindavAna! e anuja che jAnakaDo. hidanI jiMdagI amArI aphaLAtI asthari nyArI tene jogavato tuM ho sukAnI reH sAco hindavAna! vadane virAjelI che viSAda chAyA, janatAnA jaga mahArAjaya, hindI jana taNA svarAjya dezanI dAjhathI dAjhe che gajave hindI hAka tuM ho sukAnI re ? sAco hindavAna! chaNachaNatI enI dehalatA, to "vizvazAMti' kAvyamAM umAzaMkara joSI lakhe che: bhAvie virodhIo prati ye premIlo, { mITa mAMDIne joI'tI tama vATaDI'. vaLI gAMdhIjInI AMtarakhojanI a prati satya' bodhanAra...' AMtarayAtrA satata vikasatI rahe te mATe svarAjyanI laData gAMdhIjIe zarU karI tyAre umAzaMkara jozIne huM ahiMsAthI bhIMjAvo ne prakAza satya tejathI! koIke eka prazna pUchyo, 'tame A laDatamAM zA hetuthI joDAyA?" zAntino jagane mATe mArga eke bIjo nathI...' kavino javAba: 'jIvananuM niyAmaka tattva pazubaLa nahIM, paNa prema huM kavivara nAnAlAla 'gujarAtanA tapasvI' kAvyamAM gAMdhIjIne che. ane gAMdhIjInI svarAjya mATenI laDatamAM premanuM baLa ane 2 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSa ekalA paDI javAya to paNa AtmAnA avAjane kadI ne dabAvAya. vatano aMtima adhyAya vizeSAMka ka * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAyavizeSAMka kha gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka 6 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI 4
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIvI ke | a phebruArI 2015 * prabuddha jIvana * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 pRSTha 71 aMtima * hSAMka ka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAyavizeSAMka 5 gAMdhI * ahiMsAnuM baLa ajamAvavAmAM AvyuM che! ane eka ja paMktimAM huM gAya che: 'tuM pApa sAthe nava pApI mArato!" kavi suMdarame gAMdhIyuganI A khAsa vAta gaNIne kahyuM; 'haNo nA pApIne, dviguNa banaze pApa jaganAM ! laDo pApo sAme aDaga dilanA gupta baLathI !' agraNI kavizrI narasiMharAve gAMdhIjIne zrIkRSNa sAthe sarakhAvyA cheH 'jyAM yogezvara gAMdhI che, ne dhuraMdhara vallabha, tyAM zrI vijaya ne kIrti nakkI mArI mati kahe...' muMbaIthI vilepAralenI zALAmAM jAherasabhAmAM kavizrI narasiMharAve sabhA pUrI thayA bAda gAMdhIjIne maLI temanA hAthamAM 9 eka parabIDiyuM mUkyuM, jemAM gAMdhIjIne mATe uparokata muktaka lakhyuM zuM hatuM. e vAMcIne hasatA hasatA gAMdhIjI kahe: "vallabhabhAIne tame meM ThIka baLadiyA banAvI dIdhA!' (dhUraMdhara-dhaMsarI-dhUrA dhAraNa kare te. eno artha 'moTo netA" paNa thAya ane baLada paNa thaI zake !) jaina munizrI nAnacaMdrajI mahArAja gAya che: 'jagatane bodha devAne, jarUrI vAta kahevAne; laI saMdeza prabhujIno avanimAM gAMdhIjI AvyA. satyanA sUtra samajAvA..ahiMsA auSadha pAvA;.. jIvavuM kema A jagamAM, vahe kema prema ragaragamAM, bhaNAvavA premanA maMtro, avanimAM gAMdhIjI AvyA...' traNa mahAmAnavonI 'trimUrti racI kavizrI suMdaram darzana karAve cheH 1930 gAMdhIjIe vikhyAta dAMDIkUca zarU karI tyAre sahetuka gujarAtanI bhUmi pasaMda karI hatI. A ja kaNakaNamAM, bhAratathI sArA ya vizvamAM bApu, bApu, bApu, tame ja cho. nirAkAra dehadhArI tamArI kUca.. hA, hatI e virATa kUca, muThThIbhara mIThAmAMthI sarjI hatI mAnava maherAmaNanI AjhAdI mATenI kUca; e hatI dAMDIkUca. -jayaMti paramAra to karasanadAsa mANeka lakhe che : 'pagamAM puNyanuM joma, ure mAnavatA vasI, vairyadaMDe tanudhArI jo kevo jAya che dhasI!... 1931mAM goLamejI pariSada vakhate ApaNA dezanAM ja paribaLo dago de che tyAre kavi meghANInuM vyathita hRdaya gAya che: chello kaToro jherano A pI jajo bApu! sAgara pInArA! aMjali nava DhoLazo bApu!' > gAMdhIAvatano aMtima AdhyAya viroNAMka kha gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka kha gadhI jIvanano aMtima adhyAyavizeSAMka gaMdhI jIvanano aMtima adhyAyavizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka 4 gAMdhI uh buddha ahiMsA kero A prathama pragaTyo maMtra jagate... Izu tahIM te homAI jagaduHkhano homa hariyo. gAMdhI banyA gAMdhI rUpe pragaTa dharatInAM rudana so. kavizrI karasanadAsa mANeka lakhe che: 'satyanuM kAvya cho bApu, kAvyanuM satya cho tame! jhaMkhatI kAvyane satye sRSTi A Apane name !' zrI harihara bhaTTa kahe che: satyanA saMta, koTi vaMdana tane che amArA! vijayI ho jIvana saMdeza tArA!' ane kavizrI pUjAlAla lakhe cheH 'kaThora vajanA jevA, mRdu puSpa zirISathI, heyAe ja samaNuM zuM 'mahAtmA nAma mIThaDuM?' kavivara ravIndranAtha TAgora lakhe cheH 'karI'tI meM vizva sAthe prati pala prIta, prIti e ja satya, e janma dIdhuM dAna..." aNakhUTa vizvAse vahyuM jIvana tamAruM, dhUrto dagalabAjo thakI paDiyuM panAruM,.. A AkharI ozIkaDe zira soMpavuM bApu! dekhI amArA du:kha nava aTakI jajo bApu! sahiyuM ghaNuM, sahizuM vadhuH nava thaDakajo bApu! cAlyo jaje ! tuja bhomiyo bhagavAna che, bApu!' cAraNa kavi dulA kAga lalakAre cheH mAthaDA mAge mAvaDI tyAM sau beTaDA bheLA thAya; rIDa paDI raNahAkanI re Aja kSatarI kAM saMtApa?' aspRzyo ane AdivAsIo gAMdhIne ja potAno uddhAraka samaje che che eTale bhIlasevaka IzvaralAla gAMdhI 'bhIla' kAvyamAM zraddhApUrvaka ke bole cheH 'TopAvALAne salAma kevI? jeNe duniyA bAMdhI, eka baDo bAvo rAma che sAheba, bIjA Thakkara ne gAMdhI." latIpha nAmanA ochuM bhaNelA eka muslima yuvAne 'gAMdhIjIne puSpAMjali'mAM suMdara aMjali arpI : ghanaghora kALAM vAdaLAmAMthI svayaMprakAzita tejano goLo goMdhI jIvanano aMtima adhyArca vize AvezamAM nahIM, zAMtimAM karelA vicAra ane kAma ja saphaLa thAya che. vatano aMtima adhyAya vizeSAMka ka
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jI | | pRSTha 720 prabuddha jIvana gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 phebruArI 2015 aMtima s' hSAMka pa gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAyavizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka / gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka . gAMdhI : dhImo dhImo jhINo jhINo prakAza ne have te haNI Aja o mAnavI! du:khI duniyAne ApI rahyo che...' mAnavI hRdayane mUrkha ! nAkhyuM haNI!" 1944mAM kastUrabAnA mRtyunI gAMdhIjInI vedanAnuM citra umAzaMkara jozI 'prasIdro dyate' kAvyamAM dore che: nayana to nA raDo ! 'abUdha vayamAM jhAlyo'to A kara kara komala hRdaya dhIraja dharo! gabharu abalAno, to ye te rahyo ja banI bala. gAMdhInuM jIvana te vijaya che jIvanano! gAMdhInuM mRtyu che vijaya mAnavyano! aDaga hRdaye jhAlyuM sUtra, sthira thaI, hAthamAM, gAMdhIjIe potAnA mRtyu vize kevI maMgalakAmanA karI haze tenuM vitaka kaMI je choryA vItyAM, sahyAM sahu sAthamAM... hRdayabhedaka citra, sAkSAt gAMdhIjInA mukhanI vANI hoya evI rIte ka umAzaMkara jozI '2Do na muja mRtyune' kAvyamAM pragaTa kare che. gaI ja zikhavI, bhoLI jene gaNI hatI, dharma te; 2Do na muja mRtyune, harakha mAya A dhanImAM smaraNa banI e sAdhvI ! Atmana prasavate rudAte' na re! kayama tame ya to harakhatAM na haiyAM mahIM? gAMdhIjI AgAkhAna mahelamAM kedI tarIke hatA ane lAMbA viMdhAyuM ura tethI kevaLa zuM raktadhArA chUTI? 6 upavAsa zarU karyA tyAre emano jIvanadIpa olavAI jaze to e ane nahIM zuM premadhAra uchaLI are ! he raDo? bIke prArthanA karatA kavi zrI pinAkina trivedI gAya che: 'tArI jIvana jyota jvalaMta raho, suNo pragaTa satya: vaira prati prema, prema ne prema ja ! tAro rakSaNahAra sadAya hari hase Izu, hase juo sukatuM, saumya saMto hase." enuM maMgala ciMtana nitya karI... gAMdhIjInA aMtaranI A adRSTa vANI suNI kavi kahe che : karIe prArthanA 'vIra amara raho', 'ame na raDIe pitA, maraNa ApanuM pAvana, 'ama vacce "mohana" amara raho.' kalaMkamaya daityanuM nija raDI rahyA jIvana." enI jIvana jyota jvalaMta raho...' gAMdhIjInA mRtyu prasaMge prajAe dAkhaveluM akhUTa dhairya joIne haiM 1947mAM bhAgalAnA rUpamAM bhAratane AjhAdI maLI paraMtu zrI rasikalAla cho. parIkha tene camatkAra gaNe che: meM turata ja komI hullaDanI Aga hindustAna-pAkistAnamAM pharI vaLI. 'dehAMta tAro suNIne mahAtmanuM ke A komI hutAzana ThAravA gAMdhIjI ekalapaMDe noAkhalI yAtrA kare gaLe na AMsu, nava thAya zoka! kra che tyAre emanA bAlasnehI ba. ka. ThAkoranuM hRdaya drave che ane khUnI vize krodha thato na kAMI! bhIkhe sakriya baMdhutA' kAvyamAM lakhe cheH tAro camatkAra haze mahAtman !!' "kahe kavi zuM 'vIra'? zuM 'zahIda'? zuM 'mahAtmA'? vaDero ja zuM?...' bApunA akasmAta mRtyuthI stabdha thayelA sneharazmi AMkhamAM ...cahu phakta baMdhutA, na vacane, bhIkhe sakriya baMdhutA, AMsu sAthe lakhe che: lahe abhaya sarva, zAnti sukha sarva hRdayarasasudhA baMdhutA!" moTA gharano mobha tUTyo A? ke chANano kUvAthaMbha? 1948nI 30mI jAnyuArIe eka pAgala vyakti gAMdhIjInuM phATyo hADano hADa himAlaya? ke A ghora bhUkaMpa? zuM balidAna le che. bhArata ane samasta vizva AkraMda kare che. bhAratanuM banI bhoma gAMdhI vinAnI! tUTI hAya! dAMDI dharAnI! = jhADave jhADavuM rudana kare che. kavionI kAvyavINAmAMthI karuNa gAnanA ka svaro ghUMTAI ghaMTAIne nIkaLe che. noMdhArAne goda koNa leze? bApu vinA huMpha koNa deze ?' - umAzaMkara jozI-traNa agninI aMgulI' kAvyamAM kahe che... have zuM thaze-eno zoka karatAM sneharazmi lakhe cheH 'traNa agninI aMguli vaDe 'gayA bApu! Rta gayuM zuM? gayAM prema ne tyAga, prabhu cUMTI lIdhuM prANa puSpa te gayA gAMdhI satya gayuM zuM? gayAM zIla-sohAga?' vara evI vibhUti sparzavA ramaNa koThArI kahe che: na ghaTe agnithI ochuM zuddha ke..' 'tArI hayAtImAM gAMdhI ! mAnavatA je mahotI. manasukhalAla jhaverI..."Aja nayano raDo'mAM: satya, zraddhA, ahiMsA je tuM jAtA badhuMye gayuM." * gAMdhI jIvatato aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhIjIvanano aMtima adhyAyavizeSAMka kha gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSuka ka oMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI 1 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSa potAnA hRdayamAM rahelA rAmane jANe che te ja sAcA arthamAM jIvato che. vatano aMtima adhyAya vizeSAMka :
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIvI a phebruArI 2015 0 prabuddha jIvana * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 10 pRSTha 73 aMtima ka SAMka ka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAyavizeSAMka 4 gAMdhI bApunA abhuta kAryo vize lekhako-kavio lakhe che: gaMgA ne jamunA tame dhIre dhIre chejo re, rAmanArAyaNa pAThaka | bApunAM phUla mArAM thaDake nahIM, 'DhoranAM jeNe kIdhAM manekhajI' evuM hatuM aMtara gIta gUMjatuM ramaNalAla desAI : vidAya jyAre avazeSane ame 'deya nivArI marda banAvyA bApu taNA, saMgama mArgamAM dIdhI..." ApI amara saMdeza dehe vilopana grahI nija Atma teje jyoti jyotirdhara Utare bhArata deza." svarUpa thaI loka ure prakAzyA, ne bhAvimAMya tama devajI moDhAH jyoti prakAzI raheze. vaMdu vibhUtine, laghu mauna achUtane apanAvI eNe kaMI DUbatAMne tAryA' taNA ja arthe!! upara Abha, nIce dharatI e harijana udhdhAryA, hasamukha pAThaka 'rAjaghATa para' mAM: rAya-raMkane eNe dIdhAM sUtara tAre sAMdhI...' 'ATalAM phUlo ne ATalo lAMbo samaya caMdravadana mahetA : gAMdhI kadI sUto na'to...' kathIramAMthI kaMcana kADhI, kAyarane vIra kIdho." bharata vyAsa lakhe cheH divyakAnta ojhA : 'o dilhInA rAjaghATa ! 'tama to he pitA!' paththaranA mAnava ghaDyA.' tuM tIrtharAja pavitra virATa thaI gayo, prANajIvana mahetA-'prazra' kAvyamAM pUche che: tArA taTa para cira samAdhi laI 'satyane to tame tAravI mUkyuM hatuM, bhAratano samrATa sUI gayo!! A ahIM amArA sahunI najIka, muralI ThAkura sahunI vacce ja mUkyuM hatuM, rAjaghATa pe phUla ekalAM jhUre saurabha kyAM che?' paNa A mAkhaNa zA piMDanA jevuM tAraveluM satya gAMdhIjInI pratimA-zilyamUrti joIne hemanta desAIne hUre cheH hai bAvIsa varasanI kAcI vayanA sUrajanA tApamAM A bhavya mAnavataNI pratimA ya bhavya ogaLI relAI gayuM. je puNya piyUSa jage vahAvyuM... bApu, e satyanA aTala AgrahInuM khamIra ahIM pharI koNa aMdhakArane varSo sudhI valovI darzAviyuM Daga bharI - sthita AkRtimAM pAcuM satyanuM piMDa tAravI ne saumya cAru nata locanomAM amArI samakSa mUkaze? vahetI kSamAsabhara meM karuNA amIra! hindI kavizrI baccanajI "tilAMjali" Ape che: zraddhA thakI dIsata unnata enI grIvA 'tame tala sama hatA, kintu tADane sadA jhukAvatA rahyA! ne vastra svalpa thakI - deha taNI ya DhAMkI! tame tala hatA, kintu pahADane nijamAM chupAvatA rahyA! -dAridraya enuM talape jaNAvA. pinAkapANi jema, bhUmi para prasarI ANa tamArI zuM hAsya ne vijayanI tanamAMya phurti ! tame talamAtra paNa nava hatyA, gaI dAnava zakti hArI ! tAdRzya bApu taNI zilpamUrti... tala tamArA jIvananI vyAkhyA kharI ! zrI rAja gopAlAcArIjIe kahyuM: 'mahAtmA gAMdhIjI karatAM bIjA ke tame khapyA paNa talabhara ghaTyuM nahIM mAhAlya. koI mANase bhAratamAtA ane bhAratIya janone ATalo pyAra nahIM dehathI lupta thayA paNa jarIye na ochuM thayuM tamAruM gaurava. karyo hoya! tame zarIra na hatA, tame hatA bhAratano AtmA!!" chelle zrI harIndra davenA zabdomAM kahuM to.. bApunA asthi visarjana TANe kavi zrI bAdarAyaNe vinaMti karelI che : prArthanAnA to na zabdo yAda, 'bhAI re mAchIDA hoDI haLavethI hAMkaje re paNa bApu sadA kahetA hatA, bApunAM phUla mArAM thaDake nahIM, ke hRdaya jo prArthatuM hoya, te sAcI prArthanA!' saragama', 21/e alakA sosAyaTI, chAparA roDa, navasArI. gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vize ' zarIranA melathI vadhu gaMdakI mananA melanI che. vatano aMtima adhyAya vizeSAMka ka > gAMdhIAvatano aMtima AdhyAya viroNAMka kha gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka kha gadhI jIvanano aMtima adhyAyavizeSAMka ja gaMdhI jIvanano aMtima adhyAyavizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka 4 gAMdhI uh
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIva atha pRSTha74 0 prabuddha jIvana gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 phebruArI 2015 aMtima SAMka 5 gAMdhIjIne jagavaMdanA |saMkalana : nIlama parIkha gadhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 6 gAMdhI ke gopAlakRSNa gokhale AdarapUrvaka kahetA: bApue aMtima samaye 'rAmanAma' lIdhuM e karoDonA kaMThamAMthI phU 'gAMdhIjI viSe ema kahI zakAya ke, te manuSyomAM uttama ane nIkaLatuM. bhAratano ekeeka sAmAnya nAgarika, abhaNa ke dInadalita hai 6 dezabhaktonA paNa eka AgevAna dezabhakta che. hindustAnanI ke patita je nAmano Azraya le che e nAma para emaNe zraddhA rAkhI. huM OM mAnavatA emanAmAM ucca koTie pahoMcI che." e nAmanA jeTalA unnata artha karavA hoya eTalA karI zakAya. bApue re gAMdhIjIe bIjA koInA karatAM adhika aMze arvAcIna paNa e nAmane ja potAnA jIvanano AdhAra mAnyo. emane koI ; * itihAsane tejasvI banAvyo che. potAnA dezabhAIone jagADyA pUchatA ke "rAma" koNa che? to teo kahI detA, "aMtaryAmI." * che. briTiza sAmrAjyane hacamacAvyuM che, ne jagate na joyelI evI prabhue pote kahyuM che, 'vibhUtiyukta sarva jyAM, tyAM tyAM aMza 2 3 ati pracaMDa hilacAla mAnavI rAjakAraNamAM pravartAvI che. temane haze mAro ane mAruM ja tattva tyAM." bApunI pratibhAmAM te dekhAyuM. huM re samarpaNa thanArA abhinaMdano, aMjalio ane arthamAM mane thoDIka satyano pUjArI satyanA lokamAM gayo. satya ne snehanI e mUrti che huM lITIo lakhavAnI taka maLI che ane mAruM sadbhAgya gaNuM chuM. dezane mATe aMtima kSaNa sudhI jIvI. emanuM jIvana-mRtyu dhanya thayAM. 6 moTe bhAge IzvaranI zodha karanArA mahApuruSo ekAMtamAM dhyAna divya lokanI jyoti divya lokamAM bhaLI gaI!! OM vagere karatA. temano sAmAnya samAja sAthe saMparka na raheto. paNa AlbarTa AInsTAIne kahyuM che ke: "bhaviSyanI peDhI to kadAca che bApu to samAjanI vacce sAmAnya saMsArInI jema rahIne kAma karatA mAnaze paNa nahIM ke Avo eka AdamI pRthvI para pAkyo haze." 5 karatA kahetAH "dhyAna to ApaNAM dareka kAryamAM hovuM joIe. ane samasta vizve aMjali arpI bhaktithI, premathI praNAma gAMdhI janasevAmAM ja ekAMtano anubhava karavo, mArI pUrI jIvanasAdhanA. mahAtmA tane... S satyAgraha vagere kAmo paramezvaranI khoja mATenA ja che." "bhAratanA garIbonA rAjA'ne deza-videzanA mahAnubhAvoe huM re pracaMDa zastrazakti sAme, AtmazaktithI jhajhUmanAra ane ApelI bhavya aMjalionuM bhAvasmaraNa karIe tathA bApune ane je haiM mATImAMthI mAnavI sarjanAra sAme lagabhaga aDadhA dAyakA sudhI duniyA emanI akSara vibhUtine hRdayathI praNamIe. 2 mITa mAMDI rahI hatI ane Azcarya sAthe jene nIrakhI rahI hatI evA zrI rAjagopAlAcArI : meM e muThThIbhara hADakAMnA mahAmAnavI mohanadAsa karamacaMda gAMdhIe mahAtmA gAMdhI jevuM bhavya mRtyu koIne maLI zakyuM na hoya. huM huM jagatanI sAme bhAratane dIpAvyuM. teo prArthanA mATe jatA hatA, rAmanI sAthe vAta karavA. teo 6 * "prati satyam' e ja jemano jIvanamudrA lekha hato. emanuM mAMdagIne bichAne DaoNkTaro ane narsonI vacce, teo mAMdagImAM 6 jIvana e mahAyajJa hato. svarpaNa emano rahasyamaMtra. asidhArA asaMbaddha zabdo gaNagaNatA maryA nathI. teo UbhA UbhA, beThelA re vratanA aDaga upAsaka, buddhanI karuNA, mahAvIranI ahiMsA, rAmanuM paNa nahIM-maryA. rAma emane maLavA mATe eTalA utsuka hatA ke # satya, kRSNano anurAga, zivanI zakti, mahaMmadanI payagaMbarI, prArthanA mATe bese te pahelAM emane laI lIdhA. huM IzunuM bhoLapaNa, A badhuM temanAmAM samanvita hatuM. aMgrejo sAme paMDita javAharalAla naheru : re laData calAvI. paNa temanA pratye hRdayamAM malinabhAva nahoto e A devI teja dharAvanAra mANase potAnA jIvana daramiyAna karoDo ? OM badhAM pratye suhRdabhAva hato. mANasonA haiyAmAM sthAna jamAvyuM hatuM. teo bhAratanA gAmaDAMomAM phU 6 bApu dezanI ane dharmanI sevA bhagavAnanI preraNAthI karatA hatA. phelAI gayA, dareka jhUMpaDImAM jyAM dalito rIbAtA hoya. teo 6 ka 'vaiSNava jana to tene kahiye" e bhajana sAbaramatI AzramamAM haMmezAM karoDonA hRdayamAM rahe che ane yugo sudhI amara raheze. gavAtuM. temAM 'rAmanAma' zuM tALI re lAgI...' gAtAM rAmanAmamAM evI lAgaNI dezabharamAM che ke emanA vinA sau ekalA ane 6 tanmaya thaI jatA! emanA jIvanamAM jANe ke rAmanAmanI raDha lAgI aTUlA paDI gayA. mane khabara nathI ke ApaNe temAMthI kyAre bahAra gaI hatI. aMta samaye e ja nAma laIne gayA. dilhImAM prArthanAmAM nIkaLI zakIzuM. AvI mahAna zaktizALI vyakti sAthe amArI A huM je kAMI bolatA te pravacano chapAI cUkyA che. emanA chellA divasanA peDhI saMkaLAI hatI. tenA pagalAM paDyAM hoya evI A pavitra bhUmi hai EUR vyAkhyAnamAM "he rAma' eTaluM ja chapAyuM che. emanAM badhAM vyAkhyAno para ApaNe paNa ene anusarIe, ApaNe ene lAyaka banIe, 2 haiM karatAM A chelluM vyAkhyAna ghaNuM ja vadhAre mahAna che. ApaNe haMmezAM emanA banIe. * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 6 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI na gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSa balidAna te ja ApI zake je pavitra, nirbhaya ane yogya hoya. vatano aMtima adhyAya vizeSAMka 4
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIruM a phebruArI 2015 * prabuddha jIvana * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka , pRSTha 75 aMti gAMdhI gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvatano aMtima adhyAyavizeSAMka 5 5 saradAra vallabhabhAI paTela : mahAmahima rAjA : zuM je pAgala yuvAne emane mArI nAkhyA teNe mAnyuM haze ke Ama zrI gAMdhInA mRtyuthI rANIne ane mane UMDo AghAta thayo che. ? zuM karavAthI emanuM ucca mizana nAza pAmaze. kadAca bhagavAna gAMdhIjInuM tame kRpA karIne bhAratanA lokone amArI niSThAbharI sahAnubhUti, 3 mizana emanA balidAna mAraphata pUruM karI vyApaka banAvavA mAge A na pUrI zakAya evI emane ane mAnavajAtane paNa paDelI khoTa ? huM che. ApaNe gAMdhIjInuM mizana pAra pADavAnuM che. ApaNe sau mATe pahoMcADazo. 6 bahAdurIthI eka thaIe ane je rASTrIya Apatti ApaNe mAthe AvI laoNrDa mAunTabeTana : OM paDI che teno sAmano karIe. ApaNe sau pratijJA karIe ke bApunI teo satya ane sahiSNutA mATe puruSArtha karatA rahyA ane prANanI zIkha ane AdarzonuM pAlana karIzuM. AhUti ApI. samagra duniyAne paNa, saikAo sudhI Avo AnA hai * maulAnA abula kalAma AjhAda : jevo mANasa kadAca jovA nahIM maLe. emanuM jIvana potAnA sAthIo * zuM teo mAnavatAno bahu moTo bhAra potAnA durbaLa khabhA para mATe satya, sahiSNutA ane premathI bhareluM hatuM. emanuM unnata hai = upADatA hatA. jo karoDo bhAratIyo e bhAra vaheMcI zake ane te udAharaNa anusarIne du:khI duniyAne preraNA maLaze. che saphaLatAthI upADe to e camatkArathI kazuM ochuM nahIM hoya. AlbarTa AnsTAIna : huM sarojinI nAyaDu teo potAnA siddhAMtono bhoga banyA. A siddhAMta ahiMsAno hato. teo badhA rAjAonA rAjA hatA. badhA yoddhAo karatAM teo maryA kAraNa ke potAnA dezamAM avyavasthA ane vyApaka uzkerATa 6 OM mahAna hatA. A nAnakaDo mANasa sauthI vadhu bahAdura ane hato. emaNe potAne mATe rakSaNa levAnI nA pADI. emanI acaLa che je lokono sauthI vadhu nIvaDelo mitra hato. A mahAna krAMtikArIe mAnyatA hatI ke jabaradastIno upayoga jAte ja eka pApa che. tethI * videzI gulAmInA baMdhanomAMthI dezane mukta karI potAnA dezane jeo sarvocca nyAyane mATe laDe che emaNe teno upayoga TALavo ; OM svarAja ane dhvaja ApyA. joIe. rASTrIya saMbaMdhomAM kAyadA ane nyAyanA pAyA para je nirNayo che DaoN. rAjendra prasAda: levAya te jarUrI che. Aja sudhI 'huM ja sAco' e pAyA para nirNayo 8 teo hiMdu samAjanA ugAranAra ane dalita pIDitonA ugAranAra levAtA rahyA che. huM hatA. temaNe anyAya sAme laDavA mATe je apUrva ane ajoDa rIta buddha ane jIsasanI jema itihAsamAM emanuM nAma lakhAze. teo zuM sUcavI che ne vAparI batAvI che te emanI moTAmAM moTI sevA eka avatAra hatA. che che-ekalA hindustAnanI ja nahIM, paNa AkhA jagatanI pIDita presiDanTa Tramena: mAnava jAtinI. gAMdhIjI AMtararASTrIya staranA netA hatA. emanA uddeza ane - DaoN. sarvopallI rAdhAkriSNana: AcaraNoe karoDo loko para UMDI chApa pADI che. eka zikSaka ane e che adRzya thatA bhUtakALanuM ekaluM aTUluM pratIka, mahAtmA gAMdhI netA tarIke emanI asara kevaLa bhArata para nahIM paNa AkhI duniyA ke tu have nathI rahyA. ApaNe emanA zarIrane mArI nAkhyuM che paNa emAM para badhe paDI che. emanA mRtyuthI zAMticAhaka loko zokamAM DUbI ; rahelA tejane, je satya ane premanI divya jvALAmAMthI AvyuM che, gayA che. eziyAnA loko vadhu saMkalpa baLathI sahakAra ane paraspara 3 huM tene bujhAvI nahIM zakAya. | vizvAsathI dhyeyo siddha karaze. ene mATe mahAtmA gAMdhIe potAnA 6 6 zrI araviMda : jIvananuM balidAna ApyuM che. OM je zakti ApaNane lAMbA saMgharSa ane pIDA pachI svarAja sudhI khAna abdula gaphArakhAna: lAvI che te ja zakti game teTalA jhagaDA ane muzkelI vaccethI prakAzanuM A eka ja kiraNa. teo eka ja AzAnuM kiraNa hatA che ApaNane pAra utAraze. bhAratamAtA enA bALakone potAnI cAre je A atyaMta kALA divasomAMthI bahAra nIkaLavAmAM madada kare. huM bAju bhegAM karI rASTranI ekatAne majabUta karaze ane prajAnA potaDI paherelo A bhAratano gAmaDiyo mANasa maryo tyAre mAnavatA uM { jIvanamAM ekatA lAvI mahAna banAvaze. raDI UThI. jayaprakAza nArAyaNa : ho cI minaha: (viyeTanAma) 6 Akho deza raDe ane AMsuthI AtmAne sApha kare. jagate ApelA huM ane bIjA krAMtikArIo hoIzuM. paNa ame mahAtmA gAMdhInA De huM eka mahAna nirdoSa vyaktinA lohIno DAgha AtmA para lAgyo che. sIdhI ke ADakatarA ziSyo chIe. enAthI vadhu nahIM enAthI ochA zuM mahAtmA gAMdhIe cIMdhelA raste ApaNe cAlavuM joIe.. nahIM. amAre mATe gAMdhI ja eka AzAnuM kiraNa hatA. 'gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vize zikSaka nahIM, ziSya banIe. sadA navuM zIkhIe. vatano aMtima adhyAya vizeSAMka ka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka kA gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka na gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI 4
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jI ke | a pRSTha76 0 prabuddha jIvana gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 phebruArI 2015 aMtima * hSAMka 5 Saka F IdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 6 gAMdhIjIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 6 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAyavizeSAMka 6 gAMdhI ravIndranAtha TAgora : dorIne ApaNane mANasa banAvyA ane mukti apAvI. svAbhAvika huM mahAtmA gAMdhI AvyA ane bhAratanA kaMgALa karoDo lokonA daravAje rIte dareka bhAratIvAsIe bApune rASTrapitA mAnyA. { AvIne UbhA. teo garIba jevAM ja kapaDAM paherIne emanI ja bhASAmAM dAdA dharmAdhikArI : OM bolatA. Ama jarA ya saMkoca vinA bhAratanI vizALa janasaMkhyAne koNe zuM pratikAra paNa premapUrvaka ane premamaya hoI zake ? A praznano re huM apanAvI che? jANe ke bhAratIya loko potAnA hADamAMsanA banelA uttara koI paNa dharmavettA, saMta ke vIre Apyo na hato. Izvare eka haiM 6 hoya. "satyae satyane jagADayuM." je mANase emane mArI nAkhyA e evI anokhI vyakti mokalI ke jeNe A praznano vyAvahArika ane huM IM paNa jANato hato ke teo sAcA hatA. kalAtmaka uttara potAnA adbhuta jIvana dvArA Apyo. e mAnavanuM romAM rolAM : nAma hatuM gAMdhI. meM gAMdhIne sviTjharalenDamAM A dezanA gAmaDA ane pahADamAM vasatA kAkA kAlelakara : huM namra kheDUtone preraNAbharyo prema ApatA joyA che. dareka mANasamAM je sArApaNuM chupAyeluM che te e pote jANe enA karatAM = laoNrDa ricArDa eTanabaro : gAMdhIjI vadhAre sArI rIte jANatA hatA, jANI zakatA hatA ane ethI ye che mAnava svabhAvamAM kayo guNa emane khUba prazaMsanIya lAge che evuM vizeSa-sArApaNuM koka vAra jAgrata paNa karI zakatA hatA. huM pUchatAM mahAtmA gAMdhIe tarata ja javAba Apyo, 'himmata ane ahiMsA.' lAla bahAdura zAstrI : EUR emaNe kahyuM, 'e kadI kAyaranI DhAla banI na zake. e to bahAduranuM kevI AkarSaka mudrA che! pavitratAnA pUjArI-eTale to khaDakhaDATa OM hathiyAra che.' hasatA hatA. svacchatA ane nirbhayatA pradAna karI. jIvana saMgharSamaya che. mahAmahima dalAI lAmA : kaparA mArge cAlavAnuM che. gAMdhIjIe satata prayAsano maMtra ApaNane zIkhavyo mArI prArthanA che ke ApaNI navI zatAbdImAM praveza karIe chIe e dhyAnamAM rAkhI e mujaba AcaraNa karavAnuM che. che tyAre ahiMsA ane paraspara saMvAda vadhatA jaze ane mAnavasaMbaMdhonuM guru dayAla mallika: huM saMcAlana karaze. gAMdhIjI kahetA, "satya e ja Izvara che." paraMtu satyanI oLakha 8 jyorja barnArDa zaoN : muzkela che. eTale emanA jIvanamAMthI huM je kAMI samajyo chuM e che : mane mahAtmA gAMdhI mATe ghaNo premabhAva che. teo mAnavomAM sauthI "prema eja satya che. ane A premamAM ja IzvaranI oLakha thaI zake ? mahAna hatA, emanAmAM mAnavasvabhAvanI UMDI samaja hatI. emanA che. Avo mAro vizvAsa gAMdhIjInA jIvane dRDha karyo che, eTale huM DaeN huM jIvanamAMthI mane preraNA maLI che. sadA emano RNI chuM. teo udAtta ane uttama jIvanamAM mUrta chuM ke luI phizara : bhagavadgItA hatA. * A eka evo mANasa che ke jeNe 30 karoDa lokomAM baMDa karAvyuM. suzIlA nayyara: Na eNe briTiza sAmrAjyanA pAyA halAvI nAkhyA. eNe chellAM 200 bApujI yugapuruSa hatA, yugadraSTA hatA ane yuganA mArgadarzaka huM varasomAM mAnavonA rAjakAraNamAM zaktizALI dhArmika Avega Ubho hatA. mAnavIne emaNe zAMtithI jIvavAno rasto batAvyo ane hRdaya huM parivartana dvArA duzmanane dosta banAvavAno rasto batAvyo. mArI ? 8 u. na. Dhebara : dRSTie bApujInI mahAnatA eka bahu ja lAgaNI pradhAna pitAnA che mAnava vikAsanA kSetramAM temaNe satyAgrahI zakti eka navIna zastranI rUpamAM hatI. bheTa dharI , vinobA: & vijyAlakSmI paMDita : dharmamAM batAvyuM che ke sarvottama vicAra karatAM deha choDavo e che mahAtmA gAMdhI to jAdugara hatA. temaNe bhAratano AtmA ane cahero puNyanI parisImA che. jeNe jIvanabhara niraMtara dharma-pAlanano vicAra @ badalI nAkhyo ane AgaLa dhapavAnI zakti ApI. ApaNe gAMdhIjInI karyo che, te potAnA divasanuM kArya pUruM karIne prArthanAmAM jaI rahyA che huM bhAvanAne na bhUlIe. che, mitronI sAthe jaI rahyA che, badhAne prArthanA mATe bolAvI rahyA che ane huM zuM aruNA asaphaalI : e samaye aMta Ave che! A mRtyu bahu pAvana che, pavitra che. mane to ; 8. cAlo, ApaNe emanI nirbhayatA ane amara sAhasanuM anukaraNa bApunA jIvanane mATe A samaya 'uttama pUrNAhuti' lAge che. 6 karIe. satya, prema ane karuNAsabhara vibhUtinI smRtine hRdayapUrvaka 6 morArajI desAI : vaMdanA... parAdhIna ane bhayabhIta dazAmAMthI nIkaLavAno mArga gAMdhIjIe * * * * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka 6 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI zuM karyo. gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAyA gAMdhI jIvatato aMtima adhyAya vizeSa 'jemAM sevA na thaI zake tevI eka paNa kSaNa hotI nathI. | vatano aMtima adhyAya viroSAMka
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIruM a phebruArI 2015 prabuddha jIvana * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 pRSTha 77 aMtima hSAMka ka bApu mArI najare | LjavAharalAla naheru gAMdhI jIvatano aMtima adhyAya viroSaka F gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya viroSaka F gAMdhI jIvanano aMtima adhyAyavizeSAMka 4 gAMdhI 1916mAM meM bApune pahelI vAra joyA. pAchuM vaLIne jouM chuM mIThuM bolatA ane hasamukhA hatA, paNa potAnI vAtamAM atyaMta dRDha huM to smRtiono samudra ghUghave che. bhAratanA itihAsano A gALo hatA. temanI AMkhomAM karuNA hatI, paNa saMkalpanI jvALA paNa huM huM aneka uthalapAthala ane utAracaDhAvathI bharapUra, adbhuta che. paNa hatI. temanA dareka zabdanI pAchaLa artha raheto, zAMta vANInI pAchaLa zuM sauthI vadhu Azcarya e vAtanuM che ke AkhA deze eka ucca stara para zakti ane karmaThatAnI chAyA ubharatI, ane asatya sAme na jhUkavAno hai ke AvIne kAma karyuM ane te paNa ghaNAM lAMbA samaya sudhI. tenuM kAraNa nirNaya spaSTa dekhAto. teo koI ajaba mATInA banelA hatA, ne hai 9 bApu hatA. temanI AMkhomAM gebI tattva jhabakatuM dekhAtuM. gAMdhIjIe calAvelAM AMdolano te temanI bhAratanI prajAne bApu vinA ApaNe anAtha thaI gayA chIe tevuM lAgatAM ApaNe ApelI mahAna deNagI che. dezanA lAkho karoDo loko mATe teo zuM huM AMsu vahAvIe chIe. paNa temanI zAnadAra jiMdagIne jotAM duHkhI bhAratanA svAtaMtryanA dRDha saMkalpa ane zoSaNa sAme kadI na jhUkatI hai thavA jevI koI vAta dekhAtI nathI. itihAsamAM evA loko keTalA nizcayazaktinA pratIka hatA. je loko temanI AlocanA karatA, 5 jeo potAnA AdarzonI virATa saphaLatA potAnA ja jIvanamAM matabheda dharAvatA, te paNa saMgharSanI kSaNe temanI pAse jatA ane 6 jue? bApue jene sparza karyo, sonuM banI gayuM. je karyuM tenAM temanA izAre cAlatA. Aje ke bhUtakALamAM bhAratanI janatAne kuM ka nakkara pariNAmo AvyAM. koIe eTalI nathI samajI jeTalI gAMdhIe samajI hatI. huM temanA mRtyumAM paNa eka divyatA hatI, paripUrNatA hatI. jevuM gAMdhIjIe je zaktizALI AMdolano calAvyAM, te bhAratanI huM mahAna jIvana, tevuM bhavya mRtyu. temanA mRtyuthI temanA jIvanane janatAne temanI mukhya deNa che. dezavyApI AMdolano dvArA temaNe ? | eka tejasvI puTa maLyo. temanuM zarIra bimArI ane jIrNatAno bhoga lAkho lokone navA AkAramAM DhALavAnI koziSa karI. Darapoka, hai banIne khalAsa na thayuM. zarIra ane mananI pUrI zaktithI teo lAcAra, sadIothI zaktizALI zoSako dvArA dabAvI devAyevI ne huM 2 jIvyA ane evI ja rIte mRtyu pAmyA. temaNe vizva para choDelI kacaDAyelI bhAratanI janatA, jenAmAM pratikAra karavAnI zakti bacI 6 OM chApa kadI jhAMkhI nahIM paDe. na hatI. tene bApue eka mahAna dhyeya ApI AtmatyAganA saMgaThita ApaNA AtmAnA kaNa kaNamAM bApu pravezyA hatA. ApaNI prayatnone yogya banAvI, tene atyAcArono sAmano karatA zIkhavyuM che * Atmika zakti temaNe jagADI hatI. ApaNo AtmA gulAma ane ane tenAmAM AtmanirbharatAnI bhAvanA bharI. huM nirbaLa banyo hato, barAbara avasara aMdhAruM cIrIne, AMkho huM e ja samaye bApu AvyA ane ADe AvatA dhummasane haTAvatA 3 ApaNane evI zakti ApI | jaina stavano ane padone zAstrIya rAgothI alaMkRta karanAra sUrya kiraNonI jema gAMdhI huM gayA je haMmeza mATe ApaNAM kumAra ceTarajI AvyA. vicArone upara taLe huM zuM astitvano bhAga banI gaI. mAnavamana ane zarIra upara thatI maMtra ane rAgonI asarano karI nAMkhatuM tophAna hatA teo. huM | eka vadhu prayoga prastuta karaze. zAMti ane pratikArano temanA je ka bApunuM zarIra dUbaLuM, | sUra, laya ane tAla, IDA, piMgalA ane suSmaNI, maMtra, sUra jevo samanvaya meM koInAmAM huM pAtaLuM, paNa AtmA pahADa ane svara- saMgamonI prastuti daSya-zrAvya dvArA nathI joyo. ItihAsamAM bhAgye ru uM jevo zakitazALI hato. temano ja evo netA maLaze jeNe tA. 28 phebruArI-zanivAra, samaya-sAMje sAta $ cahero AkarSaka na hato, paNa gAMdhIjI jevuM bhArata bhramaNa karyuM huM sthaLa : naheru senTara, muMbaI tenA para bAdazAhonuM gaurava hoya ke bhAratanI janatAnI re 2 camakatuM. bApu namra hatA, paNa saMparka-kumAra ceTarajI-9821112489 ATalI sevA karI hoya. $ hIrA jevA sakhata paNa hatA. 'prabuddha jIvana'nA vAcakone 20 % DiskAunTa * * * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka kA gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka na gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI 4 * * * 'gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vize ' je zikSaNa cAritrya ghaDatara na kare, te nakAmuM che. vatano aMtima adhyAya vizeSAMka
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI ane gAMdhI jIva 'a pRSTha 78* prabhu pRSTha 78 prabuddha jIvana gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 phebruArI 2015 loMga liva gAMdhIjI | nphaijha ahamada phaijha gphaijha ahamada phaijha. briTIza paraMparAmAM rAjA mRtyu pAme tyAre kahevAmAM Ave che ke che. bhArata sarakArane ane bhAratanI prajAne e samajAtuM to haze ke huM 'dha kiMga Ijha DeDa, loMga liva dha kiMga.' varSo pahelAM cittaraMjana temanA duzmano temanI ja aMdara rahelA che. muslimo ke pAkistAnIo huM 16 dAsanuM avasAna thayuM tyAre mahAtmA gAMdhIjIe eka hRdayasparzI pApI nathI. Araesaesa ane hiMdu mahAsabhA, jenA vakhANa karatAM huM meM taMtrIlekha lakhyo hato, jenuM zIrSaka hatuM, 'dezabaMdhu Ijha DeDa, laoNga bhAratanA netAo paNa thAkatA nathI, teNe vizvano sauthI moTo phreM * liva dezabaMdhu !" aparAdhI pedA karyo che. javAharalAla naheru paNa A baMnenI kaTTaratA hai che A ja zabdomAM mahAtmA gAMdhIne zraddhAMjali ApavA IcchuM chuM temanA deza mATe keTalI khataranAka che te jANatA hatA. je komI * huM kAraNa ke huM, ApaNe badhA mAnIe chIe ke A sadImAM mAnavatAno zAMtinI khAtarIe mahAtmA gAMdhInA upavAsa choDAvyA te keTalI te temanA jevo sevaka, zoSitono temanA jevo uddhAraka bhAgye ja uparachallI hatI, ke tenA bIjA ja divase hiMdu mahAsabhAnA 5 koI haze. mahAtmA gAMdhI temanA matye zarIrane choDI gayAne 48 netAoe kahyuM ke muslimone dezamAMthI hAMkI kADhavA joIe. jo hai OM kalAka thayA che. pIDA ane zokanA bhAratanI sarakAre temanI ja aMdara vasatA A kaTTarapaMthIone kAbUmAM huM che gADha aMdhakAramAM mahAtmAnI prabaddha jIvana' saujanyadAtA korpasa phaMDa rAkhyA hota to mahAtmA gAMdhI zahAdata eLe nahIM jAya evI Aje jIvatA hota. muslimonA hai ( AzAnuM AchuM kiraNa camakI rahyuM rUA traNa lAkhanuM anudAna uparokta phaMDamAM arpaNa karanAra dAtA gharamAMthI zastro zodhavA daroDA paNa che. koI tAraNa para AvavAnuM potAne Icchita koI paNa eka mahinAnuM vIsa varSa sudhI pADanArI bhAratanI jAsUsI huM atyAre vaheluM gaNAya, paNa | 'saujanyadAtA' sthAna prApta karI zakaze. tyAra pachI A rakama sevAo mahAtmA gAMdhInI huM huM temanA mRtyu e je rIte kiMmatI jiMdagInI rakSA mATe | 'prabuddha jIvana' nIdhi phaMDamAM umerAze jethI 'prabuddha jIvana" 8 vizvacaitanyane khaLabhaLAvI mUkyuM sAbadI rahI hota to A virATa bhaviSyamAM niyamita prakAzita thatuM rahe. 5 che te jotAM A AzA asthAne upakhaMDane mATe hAtha daIne 6 amArI A yojanAne khUba ja sAro pratisAda maLyo che. DuM nathI. bhAratanA mArA zaMkAzIla rovAno vAro na Avata, AkhuM 6 mitrone mAre kahevuM che ke | rUA. pAMca lAkha suzrAvaka sI. ke. mahetA-saujanya mAsa-oNgasTa vizva Ama stabdha - zokArta na ka gAMdhIjInuM mRtyu pAkistAna mATe | rUA. traNa lAkha zrImati dInAbena cetanabhAI zAha thaI jAta. che paNa eTaluM ja AghAtajanaka che zrI cetanabhAI navanItalAla zAha mahAtmA gAMdhInA mRtyuno ? huM jeTaluM bhArata mATe che. lAhoranA pUNya smRti koI geralAbha levAno vicAra hai zuM lokonA caherA para zoka che ane mAtuzrI hIrAlakSmI navanItalAla zAha karavA jeTalA ame halakA nathI, huM 8 AMkhomAM pANI. pAkistAnamAM paNa A kSaNe kahevAnuM mana thAya zoka vyakta karavA rajA rakhAI saujanya mAsa-phebruArI che ke bhAratanA je lAkho re zuM che, haDatAlo paDI che. mArA | rUA. traNa lAkha prasanna ena. ToliyA muslimonuM hita mahAtmA 6 bhAratIya mitrone mAre e paNa | saujanya mAsa-sapTembara gAMdhInA haiye vasyuM hatuM temane 6 * kahevuM che, bhArapUrvaka kahevuM che ke AzA che ke have bAkInA nava mahinAnA dAtA paNa A yojanA- | sAcavI laI bhAratanI sarakAra ke ame pAkistAnavAsIo maitrI, korpasa phaMDa mATe amane maLI raheze. jethI bhaviSyamAM 'prabuddha jIvana' mahAtmA gAMdhInuM yogya tarpaNa hai saMbhAvanA ane sahakAranI | niyamita prakAzita thatuM rahe. karaze evI mane AzA che. bhAvanA sarahadanI A pAra UbhA jJAna dAna e uttama dAna che. cira smaraNIya che. mahAtmA gAMdhI cAlyA gayA, rahIne vyakta karIe chIe. karma nirjarAnuM sopAna che. mokSa pratyenI dRSTi che. mahAtmA gAMdhI amara rahe. bhArata ane pAkistAnanI ntaMtrI * sarakAro jvALAmukhI para beThelI * * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSa satyano eka zabda paNa pUrato hoya che. vatano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAyavizeSAMka 4 gAMdhI gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya viroSaka F * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI na
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIruM a phebruArI 2015 0 prabuddha jIvana * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 pRSTha 79 aMtima 5 hSAMka ka A phi' -hAArIranA pramukha gAMdhIjI pachInuM bhArata | nyogendra pArekha gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvatano aMtima adhyAyavizeSAMka 5 gAMdhI [ 'zAzvata gAMdhI' tathA 'abhidaSTi' sAmayikanA sahasaMpAdaka zrI nArAyaNabhAI desAInI gAMdhIkathA paraMparAne avirata AgaLa dhapAvavAnA zubhAzayathI temaNe 'zAzvata gAMdhIkathA'nI zarUAta karI che. "kacchamitra' dainikamAM kaTAra lekhana ane nibaMdha, vivecana, saMpAdana tathA jainadarzananA anuvAda kSetre; badhA maLIne bAvIsa pustakonuM pradAna. hAla, amadAvAda sthita DaoN. bAbAsAheba AMbeDakara opana yunivarsiTimAM esosieTa prophesara tarIke sevA Ape che. prastuta lekhamAM temaNe gAMdhIjI gayA tyAra pachInA bhAratanA badalAyelAM mUlyo ane palaTAtI jIvanazailInAM vividha pAsAM para prakAza pheMkyo che.] 1915mAM gAMdhIjI svadeza pAchA pharyA ane AjhAdI AMdolananuM nathI. huM sukAna saMbhALyuM tenA batrIsamA varSe deza AjhAda thayo. savinaya gAMdhIjInA Adarzone dhyeyamaMtra tarIke rAkhavAmAM je saMsthAoe huM kAnUnabhaMga ane asahakAra jevAM zastro hovA chatAM AjhAda thavAmAM ThIka ThIka sabhAnatA rAkhI hoya evI pratiSThita zALAoe aMgrejI che OM traNa dAyakA karatAM vadhu samaya thayo kAraNa ke gAMdhIjI satyAgrahanI mAdhyamanA vibhAgo zarU karI dIdhA che; eTaluM ja nahi paNa gujarAtI hai bhUmikAe, racanAtmaka kAryonI samAMtare caLavaLa calAvatA hatA. mAdhyamanA vibhAgo baMdha thAya evI sthitimAMthI ugaravAno koI huM zuM traNa dAyakA daramyAna gAMdhIjI hiMdanI janatAne svataMtratA mATe lAyaka prayAsa paNa karyo nathI. zikSaNamAMthI zramanuM mahattva ghaTI gayuM che ane 6 OM banAvI rahyA hatA. buniyAdI tAlIma, zramamUlaka keLavaNI, Arogya, sukha-sagavaDane kendramAM rAkhanAruM kArakirdI nirmANa thatuM jAya che. che je khAdI, gausevA, svadezI vastuono Agraha, sAdagI, aspRzyatA gAMdhIjI evuM IcchatA hatA ke uccazikSaNano boja sarakAre uThAvavo jai nivAraNa, mAtRbhASAno mahimA jevA anekavidha upakramo dvArA joIe nahi. temanI vibhAvanA evI hatI ke zikSaNanI sAthe sAthe huM gAMdhIjI pAyAnuM kArya karI rahyA hatA. gAmaDAnA uddhAra vagara jIvanalakSI tAlIma pAmelo vidyArthI sAcA arthamAM tAlImArthI bane che 3 calAvAnuM nathI e vAtanI eka sadI agAu gAMdhIjIne khabara hatI. ane saMsthA, samAja ke sarakAra para boja banavAnA badale svanirbhara | 8 gAMdhIjInA mArgadarzaka siddhAMtonI dharAra avagaNanA vIsamI sadInA bane. chellA be dAyakAmAM svanirbharatAno bhaLato ja artha thayo. meM 6 uttarArdhanI, AjhAda bhAratanI kahAnI che. | ucca zikSaNanI selpha phAInAnsa saMsthA kholIne vidyArthIone zuM koIpaNa rASTranA ghaDataramAM tenA prAthamika zikSaNanI sthiti khUba lUMTavAno udyoga cAlu thayo. zikSaNanuM khAnagIkaraNa vikRta rIte 6 chuM mahattvanI hoya che. zikSaNanA kSetramAM gAMdhIjInI avagaNanA ApaNA vakaratuM jAya che. vidyArthImAM svAvalaMbana keLavavAnI vAta to azakya che ke samayanuM khedajanaka vAstava ane narI AMkhe alaga tAravI zakAya Adarza thaI gaI. zikSaNakSetra viSayaka ghora niSphaLatA ane akSamya jai che evI niSphaLatAo che. dakSiNa AphrikAnA nivAsa daramyAna potAnA bedarakArI koI ekAda rAjya pUratI sImita nathI. huM saMtAnonA zikSaNa vize gAMdhIjI ThIka ThIka ciMtita hatA athavA to Adarza lokazAhI zAsana vyavasthAnA svapnadRSTAoe zreSTha huM 6 ciMtanazIla hatA. pote vilAyata jaI berisTara thaI AvelA paNa baMdhAraNa ApyuM. lokazAhI mUlyonI sthApanA ane samAnatAnA 5 moTA dIkarA harilAle berisTaranuM bhaNavAnI IcchA vyakta karI tyAre mahAna Adarzo ApaNA baMdhAraNamAM che. mAnava adhikAro vizenI 6 yunivarsiTI zikSaNanI maryAdAothI svAnubhave sabhAna thayelA takedArI tathA svataMtratA viSayaka sUkSma vicAraNA baMdhAraNanuM hArda huM gAMdhIjIe putra harilAlane vilAyata jaI bhaNavAnI bAbatamAM che. AjhAdI bAda gAMdhIcIMdhyA mArga sattAprAptino hAthavago mArga ? che protsAhana ApyuM nahi ane bhaNAvavA bAbata saMpUrNa asahamata banato gayo. dareka rAjakIya pakSoe janapratinidhinI pasaMdagI ke ? > hovAnuM bhArapUrvaka jaNAvyuM. zrI mahAdevabhAI desAInA putra zrI TikITa phALavaNI mATe jItI zake evA umedavArone prAthamikatA ApI. 5 nArAyaNabhAI desAIe bALavaye ja bApune patra lakhIne zALAe cUMTaNI jItavA mATe ke sattA meLavavA mATe koIpaNa rItarasama ? huM na javA vize jaNAvyuM tyAre gAMdhIjIe pratyuttaramAM nArAyaNa desAIne ajamAvanArAoe rAjakAraNanuM aparAdhIkaraNa karI nAkhyuM. bhraSTa huM zAbAzI pAThavelI. rASTra ghaDatara mATe sevako taiyAra thAya ane zrama rIta rasamonI koI navAI nathI rahI. prathama lokasabhA cUMTaNI vakhate tathA cAritrya kendramAM hoya evA umadA AzayathI 1920 jeTalAM ja umedavAronI pasaMdagImAM jAtivAdI gaNatarIono kaLipraveza 3 OM vahelAM gAMdhIjIe gujarAta vidyApIThanI sthApanA karI. zikSaNa thaI cUkyo hato. tema chatAM 1967 sudhI rAjanItimAM sAdhanazuddhinA OM mAtRbhASAmAM ja thavuM joIe evo gAMdhIjIno Agraha hato. Aje siddhAMto koMgresa jevA mukhya rAjakIya pakSanI oLakha hatA. gAMdhIjInA huM ' gAMdhIjI pachInA bhAratamAM zikSaNanI sthiti vize sthiti saMtoSajanaka avasAna bAda koMgresamAM koI aniSTa tattvo dAkhala na thaI jAya huM 'gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSa | mRtyuthI zAne DaravuM? te to eka divasa AvavAnuM ja che. vatano aMtima adhyAya vizeSAMka ka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 6 gadhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI nA
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jI atha pRSTha 800 prabuddha jIvana gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 phebruArI 2015 aMtima " hSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka F gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka F gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka ke gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAyavizeSAMka 4 gAMdhI che tenI pUratI kALajI levAmAM na AvI. svataMtra bhAratanA phaLa cAkhanArA saramukhatyArI sAme nAgarika avAjanI rUe lokasaMgharSa samiti 5 badhA loko prajAniSTha sevako na hatA. pradhAna ke dhArAsabhya, potAno avAja ke caLavaLa bulaMda kare te pahelAM 26mI jUne sarakAre kuM saMsadasabhya thanAra netAomAM dIrghakALa sudhI potAnuM sthAna TakAvI kaTokaTI lAdI dIdhI. samAcAra-mAdhyamo para sensarazipa lAdI devAmAM 3 rAkhavAnuM svArthI valaNa sAmAnya banatuM gayuM. rAjakAraNanuM AvI. jayaprakAzajI ane morArajI jevA agraNIo ane asaMkhya hai jai aparAdhIkaraNa ane bhraSTrAcAra e ja ziSTAcAra jevA nibaMdho netAonI dharapakaDa thaI. lokasabhAe jUlAI-oNgaSTamAM huM zuM ApaNI zALAomAM bhaNAvavAmAM AvyA ane parIkSAmAM pUchAtA baMdhAraNamAM ane cUMTaNI vizenA kAyadAmAM je pheraphAro karyA tenA 6 ke rahyA. saMsadamAM vIsa TakAthI vadhu sabhyo koI ne koI gunA aMtargata pariNAme kaTokaTIne nyAyanI adAlatamAM paDakAravAnI zakyatA ja che kAyadesaranI kAryavAhIno sAmano karI rahyA hoya e sthitino koIne samApta thaI gaI. akhabAronA niyaMtraNo eTalAM sakhata hatA ke 9 AghAta rahyo nahi. vaoNTabenka jevo zabda calaNI sikkAnI jema dharapakaDa thayelAM netAonA nAma paNa pragaTa karavAnI koI ja huM uchaLavA, cAlavA lAgyo. komavAdI dhruvIkaraNa sarvasAmAnya ke vartamAnapatranI hiMmata nahotI. vinobA jevA gAMdhIniSTha sarvamAnya siddhAMta tarIke svIkRti pAmyuM. ekabIjAnI kaTTaratAne ja sAmyayogIe anuzAsana parva' kahI kaTokaTIne samarthana ApeluM. ke zreSTha gaNavAmAM gaurava anubhavatA lokoe AMtarika zAMti haNI te kaTokaTI gAMdhI pachInA bhAratanuM, lokazAhInA mRtyughaMTanuM kalaMkita OM lIdhI. gAMdhI zatAbdInA varSe ja bhayAnaka komI hiMsA thaI. prakaraNa hatuM. javAharalAla naherunA nidhana bAda jAhera jIvananA mUlyonuM dhovANa gAMdhIjI pachInA bhAratano prathama doDha dAyako javAharalAla phu thatuM gayuM. gAMdhIjIe kaoNMgresanI sattAlakSI rAjanItithI dUra rahIne neharunA zAsanano hato. kAzmIra ane cInanA mAmale naherunI che lokasevaka saMgha tarIke kAryarata rahevAnI salAha ApI hatI tenI dekhItI niSphaLatAnA kAraNe samagra neharu vizenI pUrvagrahayukta adhUrI 9 avagaNanA thaI. zrImatI iMdirA gAMdhIne potAnuM prabhutva rAjakIya samaja ApaNA ardhadagdha vizleSakono mAnIto viSaya che. audyogika nI huM dAvapecathI sthApavAmAM eTalI hade saphaLatA maLI ke morArajI desAI krAMti ane vijJAna AdhArita vikAsayAtrA, badalAtA vizva sAthe { jevA agraNI koMgresIo ane mUlyaniSTha jAherajIvananA Adarzo bhAratanI sahayAtrAnA anivArya upakrama tarIke paMDita neharunA ? ke hAMsiyAmAM dhakelAI gayA. "iMdirA Ijha inDiyA" kahevAmAM gaurava zAsanamAM ja udabhava ane vikAsa pAme che. gAMdhIjIe 'hiMda OM ke anubhavatA koMgresanA netAoe svastha, taMdurasta lokazAhInI ApaNI svarAja'mAM kalpelI jIvanazailI azakya Adarza banI jAya eTalI 6 huM apekSAne luNo lagADyo. hade vizva badalAtuM rahyuM. gAMdhIjInI hAjarImAM ja ahiMsA avamUlyana jAhera cUMTaNIomAM sarakArI taMtra ne saMsAdhanono upayoga na pAmI. temanI gerahAjarImAM 'hiMdasvarAja'nA AdarzonuM pAlana che te thAya tenI kALajI 1967 sudhI sahuthI moTA rAjakIya pakSa koMgresa asaMbhava banI rahyuM. cha dvArA rAkhavAmAM AvI. 1967 pachI udyogapatio pAsethI cUMTaNI javAharalAla neharunA zAsanakALamAM nadIo para baMdhonuM nirmANa huM phaMDa meLavavuM ane matadArone kharIdavAnI vRtti avirAma cAlatI thayuM. A baMdhone neharue Adhunika bhAratanA maMdiro kahyA. kRSikSetre { rahI che. dhArAsabhyo ane saMsadasabhyone kharIdavA sudhInI adhogati vikAsa mATe baMdho anivArya banyA ane hariyALI krAMti saMbhava ? ke ke gRhamAM prazno pUchavA mATe lAMca levA sudhInI durghaTanAo ghaTatI thaI. oNla InDiyA InsTiTyUTa oNpha meDikala sAyansIjha, dha InDiyana ? OM rahI. koI pakSa dUdhe dhoyelo nathI e vAtanI khAtarI jAhera janatAne InsTiTyUTa opha menejamenTanI sthApanA Adhunika bhAratanA ghaDavaiyA huM rojabaroja thatI rahe che. kobhAMDo, aparAdhIkaraNamAM netAonI tarIke neharune pratiSThita kare che. siMcAI yojanAo dvArA kRSi sAmelagIrI, gunAIta bedarakArI, amaryAda saMpatti sarjana, vikAsa, vIjaLI utpAdana aMgenA vicArono pariNAmalakSI amala 6 vicAradhArAhIna gaThabaMdhana, bephAma vANIvilAsa jevA durguNothI uparAMta aNuzakti aMgenA kAryakramonI zarUAta neharuyuganI deNa che huM khadabadatuM jAhera jIvana joIne ApaNane ema thAya ke zuM A dezamAM kahI zakAya. bhAratanA prathama vaDApradhAna tarIke tatkAlIna vizva sAthe su mahAtmA thaI gayA? dezane joDavAmAM vijJAnakendrI vikAsa kAryakramomAM neharune ullekhanIya - 25mI jUna dilhImAM rAmalIlA medAnamAM jaMgI jAherasabhA thaI. saphaLatA maLI. lokasaMgharSa samitinA pramukha morArajI desAI ane lokanAyaka gAMdhIjI vizvazAMtinA agradUta hatA. prakRti, paryAvaraNa, re 8 jayaprakAza nArAyaNa A sabhAnA sUtradhAra hatA. sattA TakAvI rAkhavA jIvadayA, ahiMsA ane tanAvamukta jIvanazailInA sAhajika samarthaka 8 mATenI iMdirA koMgresanI bhraSTa rItarasamo ane iMdirA gAMdhInI gAMdhIjInI badalAyelA vizvane jarUra ja na hoya te rIte dharAra chuM * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 6 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI na derIne jaDabA* gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSa | sukhanI pAchaLa paDIe to sukha dUra bhAgI jAya che. vanano aMtima adhyAya vizeSAMka -
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIvI ' | a phebruArI 2015 * prabuddha jIvana * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 81 avagaNanA thaI. jagata AkhuM virATa bajAramAM pheravAI jAya evA moTI durghaTanA che eTale ApaNA rAjakIya pakSone samajAtuM nathI. huM arthataMtramAM ApaNI Arthika nItio ane kAryakramo badalAtA rahyA. matadArone AkarSavA mATenA tamAma nusakhAo anaitika ane kharcALa jANe vikAsa mATe deza vivaza thayo. zrI narasiMharAvanA zAsanamAM che. saMpatti pradarzananuM bhapakAnuM AkarSaNa vadhI jAya tyAre vANI OM arthataMtranI parivartanazIla AbohavAe vikAsane vega Apyo. nIti - vilAsa paNa geravAjabI svIkRti pAme che. ApaNo matadAra, ApaNo zuM 6 badalAtI rahI ane anIti jaLavAI rahI. zikSaka ane ApaNuM prAthamika zikSaNa dizA-vihIna che; e gAMdhIjI hai zuM mukta arthataMtranI navI nItinI avagaNanA karavAnuM duHsAhasa pachInA bhAratanuM nirmama vAstava che. OM narasiMharAva pachInA koI vaDApradhAnathI zakya nathI rahyuM. vyApAra khAdya anna, auSadha ane oIla bheLaseLamukta nathI. jaLa, jamIna / OM vizvanAM parimANo badalavAnA kAraNe grAhakane phAyado thayo. atinI ' trI ane jaMgala paranuM amaryAda atikramaNa khALavAnuM koIne sUjhatuM ; - adhogati nizcita che. upabhoktA saMskRtino udaya thayo, TI.vInathI. lagabhaga dareka mukhyamaMtrI proparTI DilaranI jema varte che. zikSaNa, ka EUR jevAM samUhamAdhyamo tenI saMpUrNa zakti-maryAdA sAthe prajA jIvana koI sarakAranA AyojanamAM agratAkrame to nahi dasamAM krame paNa ke [ para chavAI gayA. pANInuM pArsala thayuM. kudarata dvArA mabalakha mAtrAmAM na mAM nathI. ekaso varSa pUrve pUjya nAnAbhAI bhaTTane kaoNlejamAM apAtA huM che maphata varasato dhodhamAra varasAda plAsTikanI boTalamAM vIsa rUpiye ucca zikSaNanI gati-vidhithI saMtoSa na hato. tethI temaNe pAyo 6 keda thayo. peTrolanA bhAve pANI kharIdavAnuM sAmarthya mANase meLavyuM. majabUta karavA bALa keLavaNInuM kAma zarU karyuM. nAnAbhAIe prophesara huM vikAsanuM aTTahAsya garIbanI jhUMpaDI sudhI raNakatA mobAIla svarUpe tarIkenA nokarI choDI ane potAnuM jIvana prAthamika keLavaNI kSetre IM pahoMcyuM. prAthamika jarUriyAtanI vastuo moMdhI thatI gaI ane game samarpita karyuM. 1947nA mArca mahinAnI navamI tArIkhe, potAnA = tevI moMghI vastuo hastethI paNa kharIdavAnuM valaNa vikatinI hade mRtyunA eka divasa agAu zikSakone saMbodhita karatA zrI jhaveracaMda - vakaravAnA kAraNe mANasa Arthika rIte ane buddhithI devALiyo siddha meghANIe tatkAlIna aMgrejI sarakAra saMdarbhe kahyuM: 'zikSaNa eka * hR thayo. simakArDa maphata maLe ane DuMgaLI durlabha thatI jAya ene vikAsa evuM khAtuM che, je sarakAra baMdha nA karI zake te mATe calAve che.' zrI # zu kahevAya ema samajanArI navI peDhI dhyeyamukta bane evI jIvanazailI meghANInuM A kathana Aje paNa keTalI hade prastuta che. zikSaNanuM zuM $ ane mAdhyamonuM AkramaNa jovAnuM. jIravavAnuM ApaNA jIvanamAM dhaMdhAdArIkaraNa ApaNI udhAra mAnasikatAno paricaya karAve che. huM svAbhAvika upakrama tarIke upasI AvyuM. TekanolojI AzIrvAdarUpa tyAre ja pUravAra thAya jyAre vivekanuM 6 gAMdhIjI pachInuM bhArata e niraMkuza bhArata che. paramANu zikSaNa maLe. zoSaNamukta, bhayamukta, svastha nAgarikasamAjanI 6 OM parIkSaNanI saphaLatA, bAMglAdezano udaya, baeNnkanuM rASTrIyakaraNa, saMracanA mATe zikSaNakSetranuM svAthya sudhAravuM ghaTe. sukhavAdI haiM meM rAmajanmabhUmi-bAbarI masjida vivAda, be-be vaDApradhAnonI hatyA, jIvanazailI choDIne sAcukalA karmazIlo nUtana bhArata nirmANano re * 1969, 1984 ane 2002nAM hiMsaka tophAno, rASTrIya kakSAe Adarza seve te ApaNA samayanI anivAryatA che. gAMdhIcIMdhyA mArga OM zrI narendra modIno udaya, ApaNA jAhera jIvananA jamA-udhAra che. e kAryakramano viSaya nathI, anivArya nityakrama che ema samajyA na 5 sahu potapotAnI gaNatarI mujaba jamA-udhAra karI zake eTalA tarko, pachI AcaraNamAM utAranAranI saMkhyA vadhe to 'gAMdhInA svapnanuM 5 che eTalI dalIlo, eTalA AdhAro che. potAno kakko kharo karavAnI bhAratanI dizAmAM Age kadama thAya. huM pArAvAra anukULatAo vacce svastha, taMdurasta, taTastha ane saMyata lekhanuM samApana karI rahyAnI kSaNe, vahelI savAre AvelA huM 6 avAja zodhavo khUba muzkela che. anekAMtavAdI abhigamano abhAva akhabAramAM varSa 2014nI lokasabhA cUMTaNInA kharcanA AMkaDAo 6 OM ApaNA samIkSakonI nabaLAI che. koIpaNa samasyAnuM mUlyAMkana AvyA che. karoDonA kharcanA khUnI bhapakAo veThatI lokazAhIne * karavA mATenI gAMdhIdRSTi ke samyaka ciMtana durlabha thatuM jAya che. hajI paripakva thavAnI bahu vAra hoya ema lAge che. karoDonA kharce che che svastha nAgarika samAjanuM ghaDatara karavAnuM zikSako dvArA cUkI thatA rAjyArohaNanA jhagamagATamAM chevADAnA mANasa khovAyo che. ) 8 javAyuM che tethI ja to ApaNe sarvastarIya arAjakatAno bhoga banyA sAmAnya nAgarikane nyAya meLavavAmAM vilaMba thAya che ane dareka rIDhA hai chIe. dharma, rAjanIti, zikSaNa jevI pAyAnI saMsthAnA agraNIoe gunegArane ApaNA nyAyataMtramAM saMpUrNa bharoso che. araNyarudananA A OM vizvasanIyatA gumAvI dIdhI che. enaroIDa mobAIla ane samayamAM mAtra rudana ja ApaNo vizeSAdhikAra che. * * * huM InTaraneTanA phAyadA karatAM geraphAyadA pratyenuM AkarSaNa AkhI peDhIne 6. aranAtha epArTamenTa, bI/ eca pIesI heltha senTara, 6 behoza banAvI rahyuM che. memanagara- gAma, amadAvAda-380002. che komavAdI dhoraNe matadAranuM vibhAjana, deza vibhAjana karatAM mobAIla : 098213 36617 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vize | 2 aMtaranA prakAza vinA kazuM barAbara dekhAtuM nathI, thatuM nathI. vatano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya viroSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka 6 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 6 gAMdhI 4
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIruM atha pRSTha 820 prabuddha jIvana gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 phebruArI 2015 aMtima ' |SAMka ka AdarzAnI avanati [ mahAtmA gAMdhInA Adarzo zAzvata ane sarvavyApaka hatA, jene lIdhe Aje paNa AkhuM vizva temane pUje che - paNa gharaAMgaNe temanI kiMmata upayogitAnA trAjave tolAI ane teo jhaDapathI 'AuTa oNpha DeTa' thaI gayA - AvuM kema thayuM? ] . * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya viroSaka 6 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAyavizeSAMka 4 gAMdhI jema jema mahAtmA gAMdhInA vyaktitvane, jIvanane ane kAryane ja hatI. svarAja maLI gayA pachI temanI koIne jarUra na rahI. temanA hai samajavAnI yogyatA AvatI jAya tema tema bhagavAna kRSNanA vizvarUpa Adarzo zAzvata ane sarvavyApaka hatA, jene lIdhe Aje paNa AkhuM = darzananI jema temanI atyaMta maulika, tejasvI ane virATa pratibhA vizva temane pUje che, paNa hakIkata e che ke ghara AMgaNe temanI ka vadhu ne vadhu AkarSatI jAya tevo anubhava ghaNAbadhAne thAya che. kiMmata temanI upayogitAne trAjave tolAI hatI, tolAya che. mAnava : zuM gAMdhIjI satata vikasatA jatA manuSya hatA, ane tethI temanAM zAzvata svabhAvanI A vicitra karuNatA che. teo bIjA dezamAM janmyA hota ? huM mUlyomAM eka jAtanI nityanUtanatA ane tAjagI hatI, che. temanA to paNa A ja thAta. Isu ke sokreTIsa bhAratIya hatA? vize jeTaluM lakhAyuM che teTaluM vizvanI koI vibhUti vize lakhAyuM ke vinobA kahetA ke bhAratanI prajA 5000 varSa jUnI che. rIDhI kuM ke carcAyuM nathI. anyAyanA pratikAra mATe gAMdhIcIMdhyA ahiMsaka thaI gayelI che. navI bAbatane tarata svIkAratI nathI. jarUra paDe to huM 3 pratikAranA mArgano vikalpa haju sudhI koI zodhI zakyuM nathI. anusare kharI. darzaka kahetA ke saMskAra vArasAgata hotA nathI. buddha $ vyaktigata ane sAmudAyika vikAsanI pArAzIzI satya, ahiMsA, gayA eTale buddhanA saMskAra paNa gayA, tema gAMdhI gayA eTale huM 6 mAnavatA, nirbhayatA, sAdagI ane chevADAnA mANasanA kalyANa gAMdhInA saMskAra paNa gayA. dareka navI peDhIne navesarathI saMskArI ? jevA gAMdhImUlyo ja nathI? to pachI evuM kema thayuM ke A badhAM banAvavI paDe che. gAMdhIjI thaI gayA eTale have ApaNe kaMI karavAnuM ke cha mUlyo ane khuda mahAtmA gAMdhI paNa temanA jIvanakALa daramyAna ja nathI tema nathI. dareka navI peDhIne keLavavAnI che ane te kAma dareka 8 huM kore mukAyA, bAjue dhakelAyA ane haDaselI devAyA? temanI hatyAne mAbApanuM che. agharuM che. tene mATe mAbApe pahelAM to potAne keLavavA huM huM eka asaMtuSTa varganA roSanuM pariNAma gaNIe-paNa gAMdhIjInI paDe. 8 kaoNMgresa, gAMdhIjInA sAthIo, gAMdhIjInuM bhArata gAMdhIjInI mihendra meghANI che avagaNanA karavA mAMDyuM, bhUlavA mAMDyuM ane e paNa bahu jhaDapathI- dhI DayathI bhUlAI kema thai? AvuM kema thayuM? A prazna saune pajave che ane teno javAba kadAca e eka vicAramAM nAkhI de evI vAta che ke jo svAtaMtrya zuM huM koIne nathI maLyo. pahelAMnA pUrvenA hiMdamAM gAMdhI bhAre prabhAvaka rahyA, to svAtaMtrya 6 gAMdhImUlyone jIvanabhara atyaMta AdarathI anusaranArA mahendra prApti pachInA thoDAka ja samayamAM e eka ekAMkI ane hAMsiyAmAM cha meghANIe kahyuM che, "je prajA sAcA pUjAryone oLakhI zakatI nathI, mUkAyela vyakti banI gayA. emanA dezavAsIo, je emane eka che huM te krame krame pUjya puruSone pedA karavAnI zakti paNa gumAvI bese vAra khUba snehAdara ApatA, eo have emanAthI thAkavA lAgyA, zuM che. prathama kakSAnAone paDatA mUkI, UtaratI kakSAnA DhiMgujIone ane keTalAka to emanuM mota paNa icchavA lAgyA. 'bhale marato e ? ke je prajA pUje che te potAnA Adarzone paNa e ja dhoraNa para lAvI gAMdhI' (Let Gandhi Die'), e gAMdhInA chellA upavAsa daramyAna che = mUke che! dilhImAM eka loka-pracalita nAro hato. ane nyAyamUrti khosalAne mAnavasvabhAvanI vicitratA emAM koI saMzaya nahoto ke jo goDaseno khaTalo jyurI dvArA zuM kara ghaNAMnA manamAM bhrama thAya che ke jo gAMdhIjI ATalA mahAna calAvavAmAM Avyo hota to e chUTI jAta! 1947 pachI tarata ja che hatA to temanI vAtonI asara temanA jIvanakALa sudhI paNa kema na bhArata vikAsanA eka eve raste caDyuM je aMge gAMdhInI koI ke 3 TakI? chellA divasomAM bApu ekalA paDI gayA, AuTa oNpha DeTa sahAnubhUti hatI nahIM. ane emanA jUnA sAthIoe evI jIvana- 2 uM jevA thaI gayA ane goLIno zikAra banyA. zuM temane samajavAmAM zailI apanAvI lIdhI je gAMdhIe dIrgha samaya sudhI prabodhelI ane huM zuM ApaNI bhUla thaI? zuM teo bIjA koI dezamAM janmyA hota to prayogamAM mUkelI jIvana zailInI pUrepUrI virodhI hatI. bemAMthI { AvuM na banata? ekeye e jana samudAyano virodha sahevo paDyo nahIM jeNe lagabhaga 3 OM gAMdhIjIne AkhA dezanA agraNIo ane AmajanatA anusaratA traNa dAyakA jeTalA samaya mATe gAMdhInI sAdagIbharI ane saMyamazIla haiM $ hatA, teo gAMdhIjInI kaDavI ne gaLe na Utare tevI vAto paNa jindagIno bhAre sneha-samAdara karyo hato. gAMdhInAM vidyAlayo ane huM ja sAMbhaLatA hatA kAraNa ke svarAja apAvavAnI zakti mAtra temanAmAM Azramo paNa AghAM haDaselAI devAyAM, ane garIbo mATenI emanI re gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSa 'choDavAnuM duHkha thatuM hoya, tevo tyAga tyAga nathI. vatano aMtima adhyAya vizeSAMka * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 6 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI na 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya viroSaka
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIruM a phebruArI 2015 0 prabuddha jIvana * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka - praSTha 83 aMtima 5' hSAMka ka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka F gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka ke gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAyaviroSAMka 4 gAMdhI utkaTa khevanA, grAmavikAsa bANapathArI satyAgrahanI saphaLatA bhAratanA ? huM mATenI emanI apIla, ane lokothI ajANI na hatI. huM samAja sevAnAM kAmonI emaNe na re tAre paMDe, jagata! viSa devA javuM paDe, bhAratamAM rAjakIya ane huM che bhAre jahematathI po belI sAmAjika kSetre kAma karI rahelA jai paramparA, A badhuM kAM to tyajI yathA grIse pUrve sukRta-kara pyAlI viSa taNI dIdhI ne gheluDI prabhupraNayamAM prANa dharatI judAM judAM jUtho ane saMsthAo $ devAmAM AvyuM ke pachI pANI gAMdhInI zaktine potAnI sAthe ke pAtaLuM karI mUkAyuM. gAMdhIvAdI sukaMThI mIrAMne dIdha viSakaTorI nRpatie; bheLavavA svAbhAvika rIte ja 6 vANI-vaLoTa suddhAM na evuM gAMdhIne, nija najara tINI calavIne utsuka hatA. paNa temanAM kAryonuM ka (Gandhian language of liye gotI e to viSahRdaya pyAlA, viSa cUsI svarUpa sthAnika ane pramANamAM & discourse) eka evI bolI bharI de pAchA e uraamRta pUrI nija taNAM. sImita hatuM jyAre gAMdhIjInI 8 { banI gayo jene eka nAnakaDI na e thAke joI anavarata A pAparamaNA, UrjA pracaMDa hatI. A UrjAno ? laghumatI bolatI hoya, ne ethI Daga mAMDe dheryuM aDaga, abhaye, kuMNapabharyA anubhava thatAM jeo gAMdhIjIne meM ye vadhAre nAnI laghumatI kare sadagRttine mRdula pasavAre; potAnI sAthe levA Atura hatA zuM samajatI hoya. ghavAyuM jayAM kiMcita sat, jakhama gAMdhI-ura thayo; teo ema kahevA lAgyA ke, huM A saghaLuM samajAvavuM saheluM nicovAyuM haiyuM, kahIM jarIya jo prema dUbhavyo; 'gAMdhIjI zaktizALI che, paNa huM ka nathI. bezaka, gAMdhInA vicAro garIbIthI bhIMjI nija jIvana niSkicana karyuM, ApaNA kAmanA nathI.' temanI 2 amalamAM mUkavA muzkela bane UMcAnIcA bhede kamakamI lIdhuM dIna-paDakhuM. paravA karyA vinA gAMdhIjIe ? evA hatA ane emanA jIvana sAmudAyika cetanAne jagADI huM zake ko ekAkI hRdaya, sahyuM ethI kaMIgaNuM. kALa daramyAna paNa emano ane rAjakIya pravRttione pathArI je bhISma samara bIca pUrve racI hatI 8 pratirodha thato rahyo, ane sadA gAMdhIne te maraNa-zarazayyA para sUvuM ! rASTrIya kakSAe laI gayA. temane ke che svataMtra bhAratanI masamoTI nakAranArAM jUtho ane 2 aho, mRtyu e te! jIvanabhara e ze jIravavuM? ! huM rAjakIya, Arthika ane saMsthAone have prajAe nakAravA zuM sAmAjika samasyAo aMge mAMDyA. potAno ghaTato ane * kevaLa maryAdita prAsaMgikatA yuge tAreye jo jagata-ura-lAvA saLagatA gAMdhIjIno vadhato prabhAva joI ? TTa dharAvatA hatA. paNa eTaluM to ure potA kere hasI ThalavatA saMtajana ho, A badhA temanI sAthe joDAyA ? huM manamAM lAge ke gAMdhI-prabhAvakavi ! to reDIne jIvana nija gAje: "jagajano ! to kharA, paNa pachI jyAre jyAre zuM vighaTananI prakriyA svAtaMtrya ribAvI saMtonAM hRdaya, kurabAnInI pachIthI moko maLyo tyAre temanA OM prApti pachI thoDAka lAja na tame gAzo gAthAH ramata krUra evI zIda ramo? ghavAyelA aham ane dabAyelA ra Ave teTalA lAMbA samayagALA na kAM helethI to hRdaya parakho saMtajananAM? virodhe pheNa mAMDI. gAMdhIjInI [ pachI zarU thaI zakI hota ane 1 umAzaMkara jozI AlocanA karanArA moTA e prakriyAe eka TakA virodhano | (gAMdhIgaMgA-1) bhAganA A jUtha ane 6 * sAmano kama se kama thoDAka varSo saMsthAomAMnA asaMtuSTo hatA saphALo jAgyo hoya ane potAnA e bhUtakALa sAtheno saMbaMdha toDI ane temanI saMkhyA nAnI na hatI. sudhI to karavo paDyo hota, to nAkhavAmAM vipaLanI ye vAra sahI zakato na hoya. teo dezabharamAM phelAyelA hatA hai = saheja ThIka thayuM hota. enI lioNDa bhIkhu pArekhanI "anDarasTeDIMga gAMdhI' pustakanI prastAvanAno aMza. ane rAjakIya uthalapAthalathI jagyAe hiMda svataMtra thayuM te ja anuM. sitAMzu yazazcaMdra. 'gamatAno karIe gulAla-2014'mAMthI] muMjhAyelI prajA ghaNe aMze haiM huM divasathI e prakriyAe jora jidhIjInI pracaMDa UrjA ja temanAthI doravAyelI hatI tma 6 pakaDavA mAMDyuM. jANe deza eka temanI avaguNanAnuM kAraNa hatI cokkasa kahI zakAya. OM dIrgha gAMdhIvAdI dusvapnamAMthI 1915mAM mahAtmA gAMdhI bhAratamAM AvyA. dakSiNa AphrikAnA Drameza ojhA gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vize | dareka kSaNe mane IzvaatIti thAya che. | vatano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya viroSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka 6 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 6 gAMdhI 4 * * *
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIva atha pRSTha 840 prabuddha jIvana gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 phebruArI 2015 aMtima ' |SAMka ka jaladhara! zubha vitaro saMdeza gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka ka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAyavizeSAMka 4 gAMdhI jaladhara! zubha vitaro saMdeza. mujane ati priya bhAratadeza. jA jaladhara! tuM bhAratabhUmi zrInivAsa pada dhanyA! AliMge che jyAM suradhunI kRSNamayI ravikanyA! tuhimAcala rakSita deza. jaladhara! daI de saMdeza. jAje jaladhara! saurASTra bhomakA dvArAvatIpati pAdapunItA. zyAmadhanatanu lokamahezvara zrI somanAtha nivasitA. sura prabhAvita deza. jaladhara! daI de saMdeza. jyAM huM jAyo, jyAM vitAvyo suramya uSa:kALa! porabaMdara sudAmAnagarI kADhaje tuM tyAM bhALa! mama nihALaje niveza! jaladhara daI de saMdeza AsapAsa uchaLe che siMdhu jANe dInajanono baMdhu! amRtamathita svAtaMtrya keNe ghoLyAM halAhala biMdu? badhusamUha azeSa! mastriya bhAratadeza! kema che mArI bhAratamAtA divase divase dInasaMjAtA? zo che tAro tApa zI pIDA anubhave manamAM zuM thrIDA? maiyA! dUra ho mAnasakaleza. jaladhara! naya saMdeza. AMtara bAhya saMtapatuM aMtara nihALI sahu saMgharSa AtaMkita ati devarSita zamAva dveSAmarSa. payodhara! zamAva! SAmarSa. jayatu jayatu bhAratavarSa ! hiMdu muslima zIkha IsAI vinirmitA baMdhutA! ekasUtratA raho akhaMDita tuja bhArata asmitA ! raghuvara! AzA e avazeSa. jaladhara! naya saMdeza! abhinava asurothI bhItA sItA he raghunaMdana! bhUmisutA. duHzAsana zApita janatA jone ! pAMcAlI jema pIDitA. rakSa yaduvara! deza! jaladhara naya saMdeza. nayanana jalabharI aMtarajalanA mana keme kaMI pAmata kalanA. navala bale udyata karI jaladhara! nava unmeSamahIM AkarSa! tava rucira saMjIvana sparza! ujjavala sevo Adarza ! pratipadatIrthabhUta zubha kAyA puNyatapobhUmi ho sukhadAtA! satya ahiMsA vizvabaMdhutA trAtA abhayogAtA! vivardhatu saMniveza! jaladhara naya saMdezA gAme gAme gehe gehe jaladhara! jAje bhAratavarSa. navacetanyollAsa bharI daI varasAvI de harSa!!! kirapA varasAvo niHzeSa! zubha vitaro gAMdhI saMdeza! zubha vitaro gAMdhI saMdeza! zubha vitaro gAMdhI saMdeza! mujane ati priya bhAratadeza! | | hemAMginI vasaMta jAI lADanI vADI, 3je mALe, 32, vI.pI. roDa, muMbaI-400 004. Te. 022-22423955. mobAIla : 098192678 13. meIla : hemanginijai@gmail.com koNa TakAvI zake che? maisUranI yuvaka pariSadamAM amerikana mizanarImoTa AvyA hatA. tyAMthI pAchA pharatAM teo gAMdhIjIne maLavA (sAbaramatI) AzramamAM re AvyA. gAMdhIjI emane mATe kevaLa daza miniTa kADhI zake ema hatuM. duniyAnA yuvakonA mAnItA revaraMDa moTa daza miniTamAM gAMdhIjIne zuM pUchaze, e kutUhale huM paNa tyAM gayo. bhUkhyA varunI | ka peThe emaNe eka pachI eka praznaparaMparA zarU karI. gAMdhIjIe emane | TUMkA ne Taca javAba ApyA. be praznoe mAruM khUba dhyAna kheMcyuM. 9i | 'tamArA jIvanamAM evI kaI eka vastu che ke jenA AnaMdamAM tame kaTokaTInA samaye paNa TakI zako cho ?' revaraMDa moTe pUchyuM. hai | gAMdhIjIe javAba Apyo: 'hiMdustAnanI prajAnA svabhAvamAM ahiMsA rahelI che. A eka zraddhA mane TakAvI rahelI che. A zraddhAmAM | vizvAsa rAkhIne mArI prajA dvArA jagatane advitIya evI krAMti karI dekhADavAnI umeda huM rAkhI zakuM chuM.' revaraMDa moTe bIjo prazna pUchyo: 'tamane vadhAremAM vadhAre ciMtAjanaka ane du:khada kaI vastu lAge che?" 'bhAratabharanA bhaNelA lokonI 'hArDanesa opha hArTa', bApujIe javAba vALyo. 'aMgrejI keLavaNInI asarane lIdhe | teonAM hRdaya pASANa jevAM banI gayAM che.' | | kAkA kAlelakara * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 6 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI na gAMdhI jIvatato aMtima adhyAya vizeSa moTuM nahI, sAruM vicAro. moTA nahIM, sArA bano. | vatano aMtima adhyAya vizeSAMka 6
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIva all kraaJeltekJe loops [3] kaDhaNuM lease tyle G [3] DhaNu vae PJ!e lGJlle . @j like )!e loops [3]le f y tale ky!e loops [3]l A phebruArI 2015 7 prabuddha jIvana gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka - pRSTha 85 aMtima prakAMDa vidvattA, prabaLa dharmaprabhAvaratA ane gujarAtanI asmitAnA jyortidhara kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrAcArya gha DaoN. kumArapALa desAI kSitijanA ovAre pragaTelA sahasrarazminA tejabiMbamAMthI phUTatAM kiraNo ekasAthe jana ane vana, mAnava ane makAna-ema sarvane sarva dizAothI ajavALe che te ja rIte kaLikALasarvajJa hemacaMdrAcAryanA virATa pratibhApuMjamAMthI pragaTatI tejasaravANIoe samakAlIna prajAjIvananA sarva aMgone prakAzita karyA che. gujarAtI bhASAnuM prabhAta kaLikALasarvajJa hemacaMdrAcAryathI UghaDe che. gujarAtanI asmitAnA e prathama chaDIdAra. bhAratabharanA sArasvata diggajonI paMktimAM sthAna dharAve tevo gujarAtI vidyutatAno apratima mAnadaMDa hemacaMdrAcAryathI sthapAya che. solaMkIyuganI vidvattA, rAjasattA, lokavyavahAra, janajIvana, bhASA, sAhitya, sabhyatA ane saMskAritA-A badhAM ja kSetro emanI zrI bhagavAna mahAvIra janmakalyANaka divasa nimitte zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha dvArA Ayojita virATa vibhUtinA bhavya jIvananI jJAnasabhara, ciMtanayukta, preraka zailImAM padmazrI DaoN. kumArapALa desAI dvArA II zrI hemacaMdrAcArya kathA / / vizALa pratibhAnA tejathI chavAI gayAM hatAM. AthI savAla e jAge che ke emane jyortidhara kahevA ke yugapravartaka gaNavA? mahAsamartha sArasvata kahevA ke jIvanakalAdhara kahevA? samanvayadRSTi dharAvatA mahAna AcArya sArasvata kahevA ke jIvanakalAdhara kahevA? samanvayadRSTi dharAvatA mahAna AcArya gaNavA ke pachI gujarAtI prajAnI sUtelI asmitAne jagADanArA lokanAyaka kahevA. bhAratIya vidyAnA samartha abhyAsI DaoN. piTarsane emanA jIvanakArya vize Azcarya vakta karatAM hemacaMdrAcAryane jJAnano mahAsAgara (Ocean of Knowledge) kahyA hatA. paM. becaradAsa dozI emanA agAdha pAMDityapUrNa vyaktitvane 'jIvaMta zabdakoza' kahIne aMjali Ape che. to muni puNyavijayajI emanI II prathama divasa - 29-3-2015, ravivAra, savAre 10-00 vAge || kalikAlasarvajJa hemacaMdrAcAryano samayasaMdarbha, mAtA pAhiNIne AveluM adbhuta ciMtAmaNi ratnanuM svapna ane kathana, bAlyAvasthA, mAtRvAtsalya, mAtA-putre lIdhI dIkSA, 'hemacaMdrasUri' nAmAbhidhAna, rAjA siddharAja sAthe meLApa, zabdAnuzAsana' vyAkaraNa graMthano racanA-puruSArtha, graMthanI zobhAyAtrAnI ajoDa ghaTanA. gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSa hAMka svapnaphaLanuM 'siddhahema I! bIjo divasa - 30-3-2015, somavAra, sAMje 6-00 vAge / / kalikAlasarvajJa hemacaMdrAcArya ane samrATa kumArapALano meLApa, mahAmaMtrI udayana, kumArapALanA rAjyorohaNano prasaMga, lokajIvananA praharI, prajAne ApI suvarNasiddhi, amAri ghoSaNA, naitika AdarzonI pratiSThA, prajAmAM sarasvatI ane zauryanI upAsanA mATenA prayatno, dharmaniSTha mAtAne arpaNa, mahAna putra, mahAna mAtA 11 trIjo divasa - 30-3-2015, maMgaLavAra, sAMje 6-00 vAge II ane gujarAtamAM 'haimayuga', vipula akSarajIvana, bahumukhI pratibhA, saMskRta, prAkRta, apabhraMza ane dezya vADmayanA graMthapraNetA, 'kalikAlasarvajJa'nuM biruda, gujarAtano suvarNayuga, sAhitya ane itihAsa, zAstra ane kaLA, vyAkaraNa ane tarka, kavitA ane koza, purANa ane yoga jevA viSayo para graMtharacanA, gujarAtI bhASAno prAraMbha, siddhahemanA apabhraMza duhAo, dharma vyavahA2, sAdhutA ane saralatA, rAjA ane prajA ema vividha stare sahaja samanvaya sAdhI ApanAra saMskArazilpI, bhaviSyadarzana, ziSyavartuLa, solaMkIyuganA prajAjIvananA sarvakSetrone prakAzita ka2nA2 samartha sAhityapuruSa, yugapuruSane zabdAMjali sthaLa : bhAratIya vidhAbhavata,copATI, muMbaI svArthane 52mArtha mAnavo e ziyALane siMha mAnavA jevuM che. vatano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvatato aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvatato aMtima adhyAyavizeSAMka gAMdhI jIvatato aMtima adhyAyavizeSAMka " gAMdhI jIvatato aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIvI pRSTha 860 prabuddha jIvana gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 phebruArI 2015 * sarvadharma samabhAva ane ane kAMta dRSTine joIne te mane choDa emaNe kaI rIte gUrjarabhUmimAM vAvIne ugADyo haze? $ "syAdvAdavijJAnamUrti' tarIke oLakhAve che. kanaiyAlAla munazI ATalAM vibhinna kSetromAM sAteka dAyakA jeTalA dIrghakALa sudhI che ane dhUmaketu jevA gujarAtanA prathama paMktinA sarjakoe paNa emanI emanA jevuM bhagIratha ane ciraMjIva kArya karanAra anya koI vibhUti sAhityopAsanAne bhavya aMjali arpI che. madhyakAlIna gujarAtanA itihAsamAM maLavI muzkela che. bahumukhI ruM huM zrI kanaiyAlAla munazI hemacaMdrAcAryanI 'gujarAtanA pratibhAvALA temanA A virATa vyaktitvane kAraNe gujarAtanA hai 16 sAhityasvAmIonA ziromaNi ane gujarAtanI asmitAno pAyo sAMskRtika itihAsanA A suvarNayugane "hamayuga' gaNavAmAM Ave 6 OM nAkhanAra jyotirdhara' tarIke oLakha Ape che. jyAre hemacaMdrArthanA che. gurjara saMskRtinA be mukhya pAyA ahiMsA ane anekAMta-siddhAMtane haiM * caritrakAra zrI dhUmaketu emane 'harakoI jamAnAnA mahApuruSa" tarIke hemacaMdrAcArya dRDhamULa karI Ape che. arvAcIna kALamAM gAMdhIjIe raeN * Adara Ape che. keTalAke hemacaMdrAcAryane siddhahema, divAkara ane teno jIvananA tamAma kSetromAM prayoga karI batAvyo te jotAM OM Arya suhastinA anugAmI tarIke joyA che, to koIe emanI hemacaMdrAcAryanA jIvanakAryanuM sAtatya gAMdhIjImAM dekhAya. [ sAhityasevAne anulakSIne bIjA pataMjali, pANinI, mammaTa, hemacaMdrAcAryanA sAhityamAMnuM viSayavaividhya AzcaryakAraka lAge piMgalAcArya, bhaTTi ke amarasiMha kozakAra tarIke oLakhAvavAno che. kAvya, nyAya, koza, yoga, chaMda, alaMkAra, itihAsa, purANa huM prayatna karyo che. ane vyAkaraNa-ema aneka viSayo para emaNe zAstrIya pAMDityapUrNa huM 6 judA judA kSetranI emanI siddhine mATe emaNe judAM judAM graMthonI racanA karI che. A graMthomAMthI e paNa khyAla Ave che ke 2 OM vizeSaNo prayojyAM che. chevaTe "kalikAlasarvajJa' kahIne A eka teo maMtra, taMtra, zilpa, vedaka, yaMtra, jyotiSa, yuddhazAstra, hai vizeSaNamAM badhAM vizeSaNono samAveza karavAmAM Avyo. jo ke vanaspatividyA, sAmudrika-zAstra, rasAyaNazAstra, ratnavidyA vagere dIvAna bahAdura kRSNalAla mo. jhaverI to kahe che ke kaLikALasarvajJa vidyAonA paNa jJAtA hatA. & karatAM paNa vadhu uccatA darzAvatuM vizeSaNa vAparo topaNa temAM emanuM samagra lekhanakArya jotAM ema lAge che ke gahana huM = saheje atizayokti kahevAze nahi. ciMtanazIlatA, apratima sarjakatA ane marmagAmI bhAvayitrI pratibhA OM gujarAtanA saMskArajIvana para najara karIe to sAhitya, samAja, vinA ATaluM vipula ane sattvazIla sAhitya eka vyaktinA jIvanakALa ? 6 deza, saMskAra ke sAdhutAnA kSetramAM vyApI jatI emanI tole Ave daramiyAna sarjAvuM lagabhaga azakya che. vidyAbhyAsa, vicAronI huM zuM tevI, bIjI koI vibhUti jovA maLatI nathI. sAMpradAyikatAnI saMkIrNa vizadatA jALavIne viSayanI sacoTa ane sAMgopAMga carcA thAya tevI 6 che dIvAlone oLaMgIne teo potAnA saMyama, sAhitya ane sAdhutAnA ojasvI AlekhanarItinuM Ayojana emaNe karelI graMtharacanAmAM che 8 baLe gujarAtanA saMskArasvAmI, parama sArasvata ane sanmAnanIya sAmAnyatayA jovA maLe che. rAjaguru tarIke mokhare rahyA. emaNe jIvanadharma uparAMta lokadharma, saMskRta uparAMta prAkRta, apabhraMza ane dezya bhASAnA vAvihAra huM rAjadharma ane yuddhadharmanI rAjA ane prajAne yogya samaja ApI. karelo che. emanuM prAkRta vyAkaraNa to samagra bhAratIya vAbhayamAM 6 nirlepa sAdhutA hovA chatAM teo vyavahAradakSa rahyA hatA. vastutaH e viSayanA apUrva ane ananya graMtha tarIke Adara pAmyuM che. temaNe teo vyavahAradakSa vidvadvarya hatA. emAM badhA prakAranI prAkRtane lagatuM vyAkaraNa ApyuM. temaNe svaracita 8 emanI vidvatA mAtra pothIpurANamAM baddha nahotI. tenAthI emaNe kRtio para vistRta svopajJa TIkA lakhI che. lupta thayelA sAhityamAMthI huM huM prajAkIya asmitAno utkarSa sAdhyo hato. koI pada ke mobhAnI aneka avataraNo TAMkIne emaNe lokasAhityanI hRdayasparzitAno 6 che paravA karyA vagara gurjara saMskRtinA pAyAmAM zrI ane sarasvatInI sarvaprathama saMketa Apyo. ke sthApanA karI batAvavA mathato akSarapuruSArtha temaNe jiMdagIbhara anugAmIone mATe gahana viSayane sugama rIte Ayojanabaddha raeN paNa avirata sAdhyo hato. paddhatie AlekhavAno Adarza temaNe pUro pADyo ema kahI zakAya. 9 gurjara dezanA rAjA ane prajA ubhayanA saMskAranirmAtA, temanI A khAsiyata vizada bhASA, prAsAdika zailI ane sarvagrAhI huM huM niHspRhI sAdhu, samayadharmI kuzaLa rAjanItijJa ane gahana paricaya ApatA mImAMsAgraMthomAM khAsa dhyAna kheMce che. "siddhahema8 adhyAtmayoganA UrdhvagAmI yAtrika paNa hatA. prazna e thAya ke kaye zabdAnuzAsana', 'dvayAzraya" mahAkAvya ke 'triSaSTizalAkapuruSacarita' 5 samaye emaNe jIvanamAM kayuM kArya karyuM haze ? sAdhutAnA AcAro jevA vizALakAya graMtho to emanA pratibhAtaMbha jevA che, paNa sAcavIne kaI rIte jAherajIvananI ATalI badhI preraka pravRtti karI "anyayogavyavacchatA trizikA" jevA batrIsa zlokanA nAnA huM haze? azokanA zilAlekhamAM kotarAyela ahiMsAnI bhAvanAno stutikAvyamAM paNa emanI pratibhAnA sphalliMgono sparza thayA vinA huM gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSa mAnavI tyAM hoya che jyAM enuM mana hoya che. vatano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSuka F gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka F IdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 6 gAMdhIjIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 6 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAyavizeSAMka : * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 6 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI na
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jI all kraaJetalerje 99 [ 6 kaDhaNuM Ile ty! G ||ll say lave ty! [G[lc dj title ty!e [pps [3]le f y lave Hye loops [3]lc raheto nathI. A phebruArI 2015 prabuddha jIvana gujarAtanI lUkhIsU kI bhUmi para hemacaMdrAcArya Ama sarasvatIno dhodha vahevaDAvyo ane bhaviSyamAM UghaDanArI gujarAtI bhASAnA bIjane tatkAlIna bolatI bhASAnA jalasiMcana sAthe jJAna, vidvattA, zAstrIyatAno puTa caDAvyo e moTA sadbhAgyanI vAta che. maitrakavaMzano rAjA gRhasaina saMskRta, prAkRta ane apabhraMza-ema barNaya bhASAmAM racanA karato hato tevA ullekho sAMpaDe che. hemacaMdrAcAryanA A bI bhASAmAM racArelA graMtho to maLe che, paNa, ethIya vizeSa temaNe A traNeya bhASAnA koza ane vyAkaraNa racIne ananya abhyAsasAdhana sulabha karI ApyuM. Ane pariNAme jainetara vidvAnomAM paNa hemacaMdrAcAryanI kRtio Adara pAmI chaMdazAstranA TIkAkAra halAyudha jevA to hemacaMdrAcAryanI kRtionA sIdhesIdhA graMthasaMdarbho ja TAMke che. gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 7 pRSTha 87 aMtima siddharAjanuM zaurya ane kumArapALanI saMskArapriyatA hemacaMdrAcAryanI sAdhutAnI jyotathI vadhu prakAzita banI. hemacaMdrAcArya vinA solaMkIyuganA suvarNakALanA sImADA mAtra prajAnI bhautika siddhi-samRddhi sudhI ja sImita raheta. jJAna ane saMskAranA samanvayarUpa vizva maMgalam anerAne Arthika sahAya rU|. 2873983+500000+200000=3573983no ceka arpaNa karavA yojAyela samArohano ahevAla paryuSaNa parva daramiyAna Arthika sahAya mATe gujarAtanI zaikSaNika saMsthA vizva maMgalam-anerAne anudAnanI rakama arpaNa karavA zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA 14 sabhyo tA. 31-1-2015nA e sthAne gayA. atre tA. 31-1-2015nA sAMje sarve 14 sabhyo ane2AnA maMgalamaya vAtAvaraNAmAM pravezyA. saMsthAnA sarjaka RSi-daMpatI goviMdabhAI rAvaLa ane sumatibahene sarvenuM aMtaranA bhAvathI svAgata karyuM. te ja rAtre saMsthAnI vidyArthinIoe bhAvagItano maMgaLamaya kAryakrama prastuta karyo, gAMdhI jIvatato aMtima adhyAya vizeSa USAMka zIla vikasyuM hota ke kema e prazna che. vidyAnuM teja rAjAonI AMkhamAM AMjIne prajAjIvananA sarva kSetrone e tejathI prakAzita karanAra samartha saMskRtipuruSa te hemacaMdrAcArya. sAhitya ane itihAsa, zAstra ane kaLA, vyAkaraNa ane tarka, dharma ane vyavahAra, sAdhutA ane sarasatA tathA rAjA ane prajA ema vibhinna stare sahaja samanvaya sAdhI batAvanAra saMskArazilpI eTale hemacaMdrAcArya, AthI ja kaLikALasarvajJa hemacaMdrAcAryanA caritranA lekhaka ane gujarAtI sAhityanA prasiddha navalakathAkAra 'dhUmaketu' kahe che 'hemacaMdrAcArya vinA gujarAtI bhASAno janma kalpI zakAto nathI; emanA vinA varSo sudhI gujarAtane jAgrata rAkhanArI saMskAritA kalpIzakAtI nathI; ane emanA vinA gujarAtI prajAnA khAsa lakSaNosamanvaya, viveka, ahiMsA, prema, zuddha sadAcAra ane prAmANika vyavahArapramAlikA-kalpI zakAtAM nathI. hemacaMdrAcArya mAnava tarIke mahAna hatA; sAdhu tarIke vadhAre mahAna hatA; paNa saMskAraTThaSTA tarIke to e sauthI vadhAre mahAna hatA. emaNe je saMskAra reDyA, emaNe je bhASA ApI, emaNe lokone je rIte bolatA karyA, emaNe je sAhitya ApyuM-e saghaLuM AjanA gujarAtanI nasamAM hajI vahI rahyuM che!' subhaga samanvayathI samagra vRMdAgAna TUkaDI sAthe prArthanA ane gIta'mere svarameM bhara do jAna..' thI samagra vAtAvaraNane jIvaMta banAvyuM, saMsthAnA sarjaka ane preraka evA vaMdanIya bhAIzrI goviMdabhAIe sarva AmaMtrita mahAnubhAvono paricaya ApI svAgata karyuM ane jaNAvyuM ke Aje ane2AnA AMgaNe suvarNa avasa2 upasthita thayo che. Aje amAre tyAM jaina yuvaka saMghanA mahemAno khAsa Arthika sahayoga ApavA AvyA che. vizva maMgalam parivAra vatI saunuM hArdika svAgata karavAmAM AvyuM. bIje divase eTale tA. 1-2-2015nA savAre dasa vAge eka upasthita na rahI zakatA temaNe premabharyo patra pAThavyo hato jenuM bhavya samAraMbhanuM, ceka arpaNa mATe, Ayojana thayuM. vAMcana saMsthAnA upapramukha zrI ramAbhAIe karyuM ane sAthe sAthe saune AvakAryAM. prastuta che kAryakramanI pavitra jhalakaH vizvamaMgalam anerA khAte muMbaI jaina yuvaka saMghanA upakrame Arthika sahayoga arpaNa samAraMbhanuM Ayojana tA. 1-22015nA roja saMpanna thayuM. A kAryakramanA zubhAraMbha saMsthA vaDA ane saunA preraNAmUrti evA vaMdanIya pU. sumatibahenazrIe sAja, vAja ane avAjanA saMsthAnA pramukhazrI manubhAI paTelanI nAdurasta tabiyatane kAraNe saMsthAnI vidyArthinI bahenoe sutaranI AMTI ane gulachaDI ApIne mahemAnonuM bhAvasabhara svAgata karyuM. sau mahAnubhAvonI upasthitimAM dareka mahAnubhAvanA zubha haste dIpa prAgaTasa karI kAryakramane khullo mukavAmAM Avyo. jaina yuvaka saMghanA sabhyono paricaya saMghanA upapramukha zrI dayAnI apekSA rAkhe te ahiMsA khoTI f all Hd) tltle Jye vatano aMtima adhyAya vizeSAMka Rajaale H2)!e [>pli [J * 1 | lallale rye pop | [ karyuDhaNuM saraskAra Je opRs[]]le
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jI atha pRSTha 880 prabuddha jIvana gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 phebruArI 2015 aMtima * hSAMka ka ke nitInabhAI sonAvAlAe Apyo. meMgogala ane zramadAnanI vAto karI kahyuM ke saMsthAnI sAdAI sAthe huM samAraMbha pramukha zrI DaoN. zrI dhanavaMtabhAI zAhanA haste pU. bhAI soMdarya jovA maLyuM. saMskRtinuM avagAhana thaI rahyuM che te samaye huM huM ane bahenane Arthika sahayoga peTe vizva maMgalam anerA-vRMdAvananA anerAnA saMskAro yathAvat jovA maLe che ane vizva maMgalam sAcA $ zaikSaNika vikAsa arthe rUA. 28,73,983- lAkhanI mAtabarakamano arthamAM uttama keLavaNInuM kAma kare che tema jaNAvyuM. zuM ceka gujarAta vidyApIThanA kula nAyaka DaoN. anAmika zAhanA haste sAbarakAMThA jillAnA eDIzanala kalekTarazrIe jaNAvyuM ke huM huM vizva maMgalam saMsthAne arpaNa karAyo. uparAMta e ja samaye dAtA pIyUSabhAI saMsthAnuM Akasmika darzana karatAM huM samagra vAtAvaraNathI khUba 6 OM koThArIe bIjA pAMca lAkhanA dAnanI jAherAta karI. A pAMca lAkha prabhAvita thayo chuM. temaNe jIvanamAM keLavaNInuM mahattva samajAvyuM che OM vidyArthIonA pravAsa mATe vAparavA vinaMti karI ane yuvaka saMghanA sabhya ane anerA gujarAtanI khyAtanAma saMsthA che te rIte kadara karI. OM dAtA zrI bipinacaMdra jaine potAnA taraphathI vadhu be lAkha arpaNa karavAnI gujarAta vidyApIThanA kulanAyaka zrI anAmikabhAI zAhe pote ke OM bhAvanA mokalI. Ama dAnanI rakama rUA.35,73,983/- thaI. A samaye rasAyaNazAstranA prophesara hovA chatAM bALapaNanA zikSaNanA prasaMgo tu samagra mAhola, sau grAmajano, kArobArI sabhyo, kAryakartAgaNa vigere parathI AvI buniyAdI vicArone varelI saMsthAo pustakIyA jJAnane che ane samagra parisara ekadama bhAvavibhora banI gayuM. badale jIvanalakSI pAtheya pUruM pADe che tema jaNAvI vidyApITha ane huM jaina yuvaka saMghanA sabhya ane dAtA zrI pIyUSabhAIe saMsthAnI anerAnI bhraSTAcAranA samayamAM paNa nItimattAnI kAmagIrInI huM 6 kadara karI kAryakramamAM prAsaMgika vaktavya ApyuM. kAryakramamAM upasthita prazaMsA karI. OM saMsthAnA bhUtapUrva vidyArthinI ane sA. kAM. jillA paMcAyatanA samAraMbha pramukhazrI DaoN. dhanavaMtabhAI zAha saMsthA bhAvAvaraNathI OM pramukhazrI zAMtAbahene potAnA vidyArthI jIvananA saMsmaraNo vAgoLyA. khUba prabhAvita thayA ane jaNAvyuM ke huM anerAmAM pravezyo tyArathI te * bhUtapUrva vidyArthI ane nivRtta AcArya mohanabhAI paTele paNa ja premanA vartuLa maLatA rahe che. "parama prema parabhrama..' nAnAlAlanI ka 8 anerAno temanA jIvana ghaDataramAM phALo ane samAja upara anerAnI ukti gAI saMsthAnA guNagAna gAyA. saMsthAnA vaDA goviMdabhAInI ? = thayelI Arthika, sAmAjika asaronI jhAMkhI karAvI. aMdara gAMdhI ane vinobAnA saMskAronA darzana thAya che tema jaNAvyuM. OM bhUtapUrva vidyArthinI ane madresA prA. zALAnI AcAryAzrI saMsthAno mAhola zAMti niketana jevo lAgyo. gujarAtamAM zuM huM yAsmInabAnue lAgaNIsabhara ane premapUrvaka pU. bhAI-bahenonI gaNyAgAMThyA kAryakaro ja navI tAlImanA mUlyone sAcA arthamAM 6 kAryanItino paricaya karAvyo. caritArtha kare che. meM saMsthAnA bhUtapUrva kAryakara zrI rAmabhAIe kahyuM ke huM Aje je aMtamAM, saMsthAnA maMtrIzrI sumatibahene sauno AbhAra vyakta [ je kAMI chuM te vizva maMgalam anerAne pratApe chuM. temaNe pU. bhAI- karyo ane meLavela Arthika sahayogano sAcA mArga upayoga thAya * bahenano jIvanabhara RNI rahIne anerAno RNAnubhAva vyakta enI khAtrI ApI ane amArI saunI javAbadArI khUba vadhI jAya 3 karavAnI vAta karI. che tema jaNAvI samAjamAM thatA prasaMgonA khoTA ThaThArAne ochA che sAbarakAMThA jillAnA keLavaNIkAra ane lekhaka bhAIzrI kezubhAI karI samAjanA vikAsamAM potAnuM yogadAna ApavA saune jaNAvyuM. huM { desAIe saMsthAnA janaka avasara chelle - anerAnA so e huM janetA, zIva-pArvatI jevA samUhamAM amArI saMgamanI re bhAIzrI goviMdabhAI ane jIvanasaMdhyAe jana-pradAna zibiro duniyA...' gIta gAIne kAryakramanuM sumatibenanI jIvana ghaDataranI gujarAta vidhApITha para gAMdhI-gIto, AMnaMdaghanastavana pado samApana karyuM. 5 kAryazailIne vakhANIne anerAnI ane dhyAna saMgIta tAlIma zibiraH kAryakramanA samApana pachI so 6 kra ane rAIne sAcA arthamAM prA. pratApakumAra TeliyA, sumitrA ToliyA dvArA mahemAno, kAryakartA ane 6 biradAvI. saMgItavaMde 'ame zani 21 phebruArIthI 28 phebruArI sudhI. vidyArthIo samUha bhojanano ? premanagaranA vAsI...' gItathI | kevaLa sumadhura kaMTho mATe ja. AsvAda mANI chUTA paDyA huM re samagra vAtAvaraNane premamaya vigato ane nAmAMkana (rajisTrezana) : gu.vi. saMgItAcArya zrI narendrabhAI ' darekanA citta upara A kAryakramanI huM banAvI dIdhuM. maharSi (09825389058) athavA ToliyA daMpatI, beMgalora ja asa je na yuvaka saMghamAMthI (09611231580, 09845006542.) satya-prema-karUNA. padhArela zrI kAkubhAIe anyatra pUrvAyojano mATe paNa Ayojaka mitro-saMsthAonuM svAgata che. * * * * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 6 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI na ne anerA / gujarAta jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka : gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSa hRdayanA siMhAsana para Izvara paNa bese ne zetAna paNa- evuM na thaI zake. vatano aMtima adhyAya vizeSAMka praka
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIvuM a phebruArI 2015 0 prabuddha jIvana * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 pRSTha 89 aMtima 5 hSAMka ka zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha dvAkya 80 mI karyuSaNa vyAkhyAnamALAnuM Ayojana gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAyavizeSAMka 5 gAMdhI adhyAya vizeSaka gaMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka A vyAkhyAnamALAnA badhAM vyAkhyAno ane bhakti saMgIta Apa saMsthAnI veba sAITa upara sAMbhaLI zakazo. Website: www.mumbai_jainyuvaksangh.com . email: shrimjys@gmail.com Web Editor: Hitesh Mayani-9820347990 (tA. 2 oNgasTa 2014thI tA. 29 oNgasTa 2014) (Disembara 2014nA aMkathI AMgaLa) rIte karavA? bALaka mAtAne caMdAmAmA dekhADavAnuM kahe che tyAre mAtA AkAzamAM caMdAmAmA tarapha AMgaLI kare che. bALaka AMgaLI ? vyAkhyAta-dasa : 26 ogasTa tarapha dRSTi kare che. AMgaLI je tarapha jovAnuM kahe che tyAM ApaNe ke | viSaya : niyamasIra jotA nathI. deva, dharma, guru ane zAstra eka dizA tarapha eTale ke jaina ekamAtra evo dharma che ke je kahe che ke ApaNA zuddha AtmA tarapha AMgaLI dekhADe che. paraMtu ApaNe te $ badhA bhagavAna cho ane tame bhagavAna thaI zako cho. tarapha eTale ke AtmA tarapha jotA nathI. jaina dharma eka ja evo dharma [DaoN. priyadarzanA jena chellA 30 varSathI jena dharma vize bhaNAve che je kahe che ke badhA bhagavAna cho ane badhA bhagavAna thaI zako IM de che. hAla teo madrAsa yunivarsiTImAM risarca phAunDezana phora cho. mArA dAdA mArA nAme eka karoDa svarNamudrA karIne gayA che. huM OM jenolojI ane prAkRta sTaDIsanA korsanA saMyojaka che. temaNe paNa mane tenI jANakArI ke jJAna nathI. tethI huM karoDapati kahevAuM? 6 jainolojInA viSaya sAthe ema.e., ema.phIla. ane pIeca.DI.nI hA ane nA baMne javAba hoI zake. te rIte ApaNe bhagavAna chIe 6 5 DigrI meLavI che. teo jaina sAdhu-sAdhvIone prAkRta bhASA bhaNAve ane nathI. jaina dharmanI philasUphI rIleTIvITI ane anekAMtanI rIte 6 $ che. ahiMsA, aparigraha ane anekAMta jevA mUlyonA prasAra mATe rajU thayelI che. mane koI kahe ke karoDa rUpiyA tArA che, to huM prazno huM kAma kare che. jIvananA sArabhUta tattvo meLavIne AtmAne paramAtmA pUchIne pAkI khAtarI karIza. tenAthI mArI zraddhAne pAkI karIza. te huM huM banAvavo te niyamasAra.]. rIte mane jJAna thaI jAya mArA AtmAmAM anaMta sukha, anaMta darzana, re DaoN. priyadarzanA jene 'niyamasAra' vize vyAkhyAna ApatAM jaNAvyuM anaMta jJAna ane vIrya samAyelA che. je rIte siddha bhagavAna anubhavI ? 5 hatuM ke kuMdakuMda AcAryae niyamasAranI racanA karI che. te zauryasenI rahyA che te rIte mArAmAM anaMta jJAna ane sukha laherAya che. tyArapachI raeN { prAkRtamAM lakhAyo che. tenI 187 gAthA ane bAra cepTara (prakaraNa) huM pAMca Indriya ane viSayomAM bhaTakavAnuM baMdha karIza. A samajaNathI che. te bAra adhikAra ke prakaraNanA nAma, jIva, ajIva, zuddhabhAva, mArI jIvanazailI badalAze. kuMdakuMda AcArya kahe che ke AtmAnuM chuM OM vyavahAracaritra, pratikramaNa, pratyAkhyAna, Alocana, prAyazcitta, dhyAna kevI rIte karazo? aham roko. huM ekalo chuM. A zarIra hai paramasamAdhi, paramabhakti, nizcaya Avazyaka ane zuddha upayoga che. mAruM nathI. to makAna, dhana, zahera, samAja ane rASTra vigere mAruM che niyamasAra graMtha syAdvAda zailImAM lakhAyo che. kevI rIte thaI zake. A badhA vyavahAramAM hoya che. ApaNe cennAIthI sUrya niyama anusAra uge ane asta thAya che. zarIranA pratyeka dilhI jaIe to mArgamAM vijayavADA Ave ja. vrata, niyama, che koSa niyama mujaba ja kAma kare che. paramAtmAne bahAra zodhavAthI paccakhANa, bhakti, tapa ane tyAga Avaze. A vyavahAra mokSamArga OM huM nahIM maLe. tene AtmAmAM zodhavo joIe. kudarata paNa niyamathI che. ApaNe nizcaya mokSa mArge AgaLa vadhavAnuM che. vyavahAra mokSa huM 6 cAle che. jaina dharma mAne che ke Izvara kartA nathI. AtmA ane mokSa mArge cAlatA aneka janmo thayA. ApaNe je karavAnuM che te na karyuM. 6 TaeN mATe paNa niyama che. AtmA sva-taMtrathI saMcAlita che. te svataMtramAM ApaNe para sthAnamAMthI sva sthAnamAM AvavAnuM che. AtmA paramAtmA 3 Ave tyAre te mokSa che. sva Ave nahIM ane paramAM rahe to te saMsAra che. e ApaNe sAMbhaLyuM che e sArthaka kyAre thAya? besIne paramAtmA # dazA che. jIva adhikAramAM kahevAyuM che ke jIvanI cAra gati nathI bhAvano anubhava karIe to te sArthaka lekhAze. adhyayana eTale ke 5 ke tethI koI jIva kAyamI rIte koI gatimAM raheto nathI. te karma anusAra adhikAra traNamAM kahevAyuM che ke AtmAne bhajo. bhAva pAMca prakAranA hUM huM gatimAM bhramaNa kare che. ApaNo AtmA zuddha sonA jevo che. sonAnI che. pahelo audAyika eTale karmanA udaya vakhate thAya te bhAva. bIjo zuM cena kicaDamAM paDI hoya to tame tene azuddha kahezo? sonAnI cena kSAyika eTale karmano kSayabhAva. trIjo kSAyozamika eTale karmanA hai azuddhithI viMTAyelI che te rIte AtmA narka, nigoda ke mokSamAM kSayopazamathI thAya te bhAva. cotho pakSamika eTale karmanA upazamathI re hoya paNa te so TacanA sonA jevo che. mokSa mArganI zarUAta thAya te bhAva. pAMcamo paraMpAriNAmika eTale zuddha AtmAno bhAva. huM zuM rIalAIjhezana sAthe zarU thAya che ane te enalAITanamenTa athavA te AtmAnA pariNAmane pragaTa kare te paraMpariNAmika bhAva. te naraka, phU = selphaebsorpazana sAthe pUrNa thAya che. siddha bhagavAnanA darzana kevI nigoda ane siddha bhagavAnamAM atyAre paNa che. je teno Azraya le ? "gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vize ' satyanA upAsaka mATe stuti ane niMdA samAna che.) vatano aMtima adhyAya vizeSAMka 6 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya viroSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka 6 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI 4
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIva ". gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizerSaka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 6 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI a pRSTha 900 prabuddha jIvana * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 7 phebruArI 2015 aMtima te mokSa prApta kare. Avazyaka eTale zuM ? parama zuddha nizcaya nayathI karIe te. jinavANI AtmAnI vANI che tene anusaro. AjasudhI ApaNo AtmA ajJAna, kazAya ane mithyAtvane vaza thato Avyo. che. niyamasAramAM cha Avazyaka (je karavuM jarUrI che)no ullekha che. temAM sAmayika, 24 tIrthaMkaronI stuti (arihaMta paramAtmAnI pratimAne juo tyAre potAnA AtmAnA darzana karo), vaMdanA (guru bhagavaMto jyAM vaMdana kare che tyAM huM paNa jhukuM), pratikramaNa (prati eTale pAchA pharavuM, kramaNa eTale potAnAmAM AvavuM), kAryotsarga zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanI vividha pravRttio * 'prabuddha jAvana' (saMghanuM mAsika mukhapatra) dara mAsanI 16 tArIkhe pragaTa thAya che. koI paNa prakAranI jAxkha prakAzita nahi karatuM ane ciMtanAtmaka vicAro pragaTa karatuM saMsthAnuM mukhapatra * zrI sevaMtIlAla kAMtilAla TrasTa Arthika sahayogathI cAlatI paryuSaNa vyAkhyAnamALA * sva. dIpacaMda tribhovanadAsa zAha TrasTanA upakrame ciMtanAtmaka prakAzano * sva. vidyAbena mahAsukhalAla khaMbhAtavALA prerita 'premaLa jyoti'nA upakrame jarUrIyAtavALAne devAnI madada karato vibhAga zrI jamanAdAsa hAthIbhAI mahetA ane bhAnu ceriTI TrasTa upakrame jarUrIyAtavALA parivArone anAja Apato vibhAga * sva. sarasvatIbena DAhyAbhAI javerI cazmAbUka phaMDa upakrame jarUrIyAtavALA parivArane camA ApavAmAM Ave che. * zrI kizora TIMbaDiyA keLavaNI phaMDanA upakrame vidyArthIne skolarazIpa ApavAmAM Ave che. * vidyArbana mahAsukhalAla khaMbhAtavALA mahAvIra vaMdanA upakrame dara varSe mahAvIra jayaMtI nimitte bhakti saMgItano progrAma karavAmAM Ave che. prabuddha jIvana nIdhi phaMDa : 'prabuddha jIvana' mAsika mukhapatra mATe Arthika sahAya svIkArato vibhAga * mahAvIra janma kalyANaka divasa nimitte jaina tIrthaMkaro ane muni bhagavaMtonA jIvana ane ciMtananI kathAonI tridivasIya prastuti-atyAra sudhI gautama kathA, mahAvIra kathA, nema-rAjula kathA, RSabha kathA, pArzva-padmAvatI kathA ane 2015mAM hemacaMdrAcArya kathA. jaina dharmanA mahAna graMthonA svAdhyAyanI tridivasIya zibiro. A varSe 2025mAM gurudeva rAkezabhAI jhaverInI amRtavANI dvArA tA. 5, 6, 7 menA tridivasIya 'uttarAdhyayana' sUtra upara svAdhyAya, Apa uparanI koI paNa pravRtti mATe ApanA dAnano pravAha vahAvI zako cho. lagabhaga 87 varSathI saMsthAnuM vaicArika mukhapatra 'prabuddha jIvana' pragaTa thAya che. Apa koI paNa eka aMkanA rUA. 20,000/-nuM dAna ApI e aMkanA dAtA banI zako cho. vicAra dAna e uttama dAna che. A dAnathI Apa banne dAnanA lAbhArthI banI zako cho. premaLa jyoti saMcAlako : zrImatI nirurbAna surbodhabhAI zAha zrImatI puSpAbahena caMdrakAMta parIkha saMcAlako : zrImatI ramAbahena vinodabhAI mAtA zrImatI uSAbahena pravINAbhAI zAha kuM. vasubahena caMdulAla bhAzALI gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSa (kAyA pratye potAnApaNuM tajavuM) ane pratyAkhyAna (AtmAmAM mukeluM jJAna e pratyAkhyAna)no samAveza thAya che. AtmAmAM rahevuM ane anAcAra choDI AcAramAM sthira bhAva karavo e pratikramaNa che. zuddha bhAvamAM sAdhanA kare e sAdhu che. potAnA AtmAne na jANo e aparAdha che. duHkhanI paraMparAne toDavA niyamasAra banAvAyo che. ApaNe mRtyu nahIM paNa mRtyunI paraMparAne, karma nahIM paNa tenI paraMparAne toDavA, pApane nahIM tenA mULa kAraNonI paraMparA toDavAnI che. (vadhu vyAkhyAno mArca 2015nA ekamAM) kizora TiMbaDIyA keLavaNI yojanA kaMDa vividha pravRttio ane tenA saMcAlako Te. naM. 23631285 Te. naM. 23873611 mo.9619195938 mo. 9819782197 mo.9821168319 jamatAdAsa hAthIbhAI mahetA anAja rAhata phaMDa hSAMka saMcAlako : zrImatI ramAbahena vinodabhAI mahetA zrImatI uSAbahena pravINabhAI zAha zrImatI puSpAbahena caMdrakAMta parIkha bhAtu ceriTI TrasTa : anAja rAhata phaMDa saMcAlako : zrImatI uSAbahena pravINabhAI zAha zrImatI ramAbahena vinodabhAI mahetA zrImatI puSpAbahena caMdrakAMta parIkha mo. 9619195938 mo. 9819782197 Te. naM. 23873611 sevAmAM vyatIta thAya te jIvana sAcA arthamAM saphaLa che. mo. 9819782197 mo. 9619195938 Te. naM. 23873611 " gAMdhI jIvatato aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvatato aMtima adhyAyavizeSAMka gAMdhI jIvatano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvatato aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvatato aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI vanano aMtima adhyAya vizeSAMka
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIva che a phebruArI 2015 0 prabuddha jIvana * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 91 aMtima 5 hSAMka ka mAd-ucdbhAd | (1) gAMdhI jIvono aMtima adhyAya viroSaka F gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya viroSaka F gAMdhI jIvanano aMtima adhyAyavizeSAMka 4 gAMdhI nAtAlanI pUrvasaMdhyAe tamArA taraphathI "prabuddha jIvana'nA hai sau prathama Ape mokalelA 'prabuddha jIvana'nA Disembara 2014nA vAcakone kaIsa karaNAnidhi-mAnava mitra' lekha vAMcavA maLyo huM 6 aMka mATe Apano khUba khUba AbhAra mAnuM chuM. tethI khUba prasannatA thaI. "AtmA e ja paramAtmA', zuddha, buddha ane huM OM emAM Ape nAtAla parvane dhyAnamAM rAkhIne khUba suyogya rIte nitya AtmAnI jhAMkhI thaI. lokone sArA ane sAcA mArge , 2 prabhu IsunA jIvana ane saMdeza vizenA pATho bAIbalanA 'navo vALavAnI, mahAtmA IsunI bhAvanA ane lAgaNInI pratIti thaI. * rka karAra'mAMthI mUkyA che. ekeka pATha sAthe Ape suMdara rIte zIrSaka prabhumAM, atUTa zraddhA paNa utpanna thaI. che tathA kaDI-kalamo paNa sAthe ApyA che. AbhAra ane abhinaMdana.. | 'jIvo ane jIvavA do', pazu-pakSIo, AvatIkAlanI ciMtA hai huM ApanI sAthe so TakA sahamata thAuM chuM ke "pratyeka vyaktie karatA nathI. kudarata te bAbatane saMbhALI le che. kIDIne kaNa ane zuM svadharmane samajavA mATe paNa anya dharmagraMthonuM vAMcana karavuM joIe.' hAthIne maNa pUro pADatI kudaratanI najIka rahevuM sAruM, tenAthI dUra che huM ApanI A vAta mArA anubhavanI paNa vAta che. huM laMDanamAM ( patrakAratvano abhyAsa karato hato tyAre mArA vAMcana ane javAthI pArAvAra muzkelIono sAmano karavo paDe che. chatAM meM abhyAsane kAraNe aMgrejI lokone huM hindu dharma, rAmAyaNa, mAnavIe parizrama to karavo ja paDe. nAnI evI kIDI paNa niraMtara 6 mahAbhArata ane gItA vize pravacano ApI zakyo chuM. cAlatI rahe che. potAnuM ghara banAvIne, bhAvi peDhIne uchere che. che 5 vividha dharmanA dhArmika graMthonuM vAMcana mANasane vizALa dRSTi AcArya rajanIzajI paNa kAyama vehatA rahevAnI vAta karatA. te Ape che. vividha dhArmika graMthomAMthI mANasa khuda potAnA jIvana chatAM Aja sa chatAM Aje samAjamAM je Arthika asamAnatAno mAhola sarjAI che uM mATe preraNA paNa meLavI zake che. rahyo che tene sthAne saune potAnA jIvana jarUriyAtonI cIja 8 phAdhara vargIsa pola, esa. je. vastuo, saraLatAthI maLI rahe, tevA vAtAvaraNanuM nirmANa karavuM ? DAyarekTara rahyuM. zoSaNane sthAne poSaNanI bhAvanA jaDaze to samAjamAM zAMti amIbelA bilDIMga, sanmAna haoNTala pAse, apa InkamaTekSa anDara brija, ane sthiratA jaLavAI raheze. amadAvAda-380 014. Teli. : (079) 27542922, IsunuM rAInA dANAnuM dRSTAMta preraka rahyuM. jeo dehane haNe che mo. : 94295 16498 pheksa : (079) 2750063. paNa AtmAne haNI zakatA nathI, tenAthI Darazo nahIM. Izvarano- 9 (2) kudaratano Dara rAkhazo. vAto vicAravA jevI rahI. chevaTe to AvA cha tA. 25 Disembara eTale prema ane karuNAno divya saMdeza mahAtmAne, samAje krosa para laTakAvIne temanA dehanuM bhale rUpAMtara ! huM ApanAra Isu khristano janmadina. Disembara 2014nA "prabuddha karyuM, AtmA amara che. zuM jIvana'no taMtrIlekha Isune kendrita che. te sarvathA prasaMgocita rahyo. hirajIvata thAtakI 5 pA. 7 paranA zabdo hindu dharmanA karmanA tattvajJAnanI puSTi kare che. sItArAma nagara, porabaMdara baMne vacce keTaluM sAmya. | (4) $ "ame khAzuM zuM, pIzuM zuM ke paherazuM zuM enI ciMtA karazo nahi. prabuddha jIvana"no Disembara aMka maLI gayo. taMtrI lekhamAM IzunI e badhA vastuo pAchaLa to nAstikA ja paDe. tamArA parama pitAne vAta khUba ja sarasa rIte karavAmAM AvI che. mArA manamAM tattvajJAnane khabara che ke tamane A badhAnI jarUra che, eTale tame sauthI pahelAM lagatA aneka savAlo saLavaLatA hoya che paNa mane phAdhara vAlesanuM 2 IzvaranA rAjyanI ane eNe IcchelA dharmAcaraNanI pAchaLa paDo. lakhela nAnuM pustaka "giripravacana' vAMcavAthI je samAdhAna maLela che huM eTale A badhI vastuo tamane maLI raheze.' che te anya dharmagraMtho vAMcavAmAMthI maLela nathI. zrImad bhagavad gItA paNa kahe che: ane tyArabAda kedAranAthajInuM pustaka "viveka ane sAdhanA' $ karmaNyevAdhikAreSu mA phaleSu kdaacn| vAMcIne eTaluM samajAI gayuM ke tattvajJAnamAM rahelA matabhedonI hai HzAMtilAla gaDhiyA carcA keTalI nirarthaka che, saMpradAyo tamAma arthahIna che. guNavikAsathI re 'sAketa', 6, gurukRpA sosAyaTI, pANInI TAMkI pAchaLa, haranI roDa, vaDodarA-390 006. phona : 0265-2481680 vadhu mahattvanuM kazuM ja nathI. gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka kA gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka na gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vize. tophAno Ave to paNa samudra potAnI zAMti choDato nathI. vatano aMtima adhyAya vizeSAMka
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jI | | pRSTha 920 prabuddha jIvana gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 phebruArI 2015 aMtima s' hSAMka pa che . * aneka vidvAnoe lakhela che mahAvIranuM mAtra ne mAtra satya adhArita aitihAsika keTalAka bIjAne ane trIjA huM ke rAmAyaNa ane mahAbhArata vi. jIvanacaritrahave sau jainone maLavuM joIe. keTalAka trIjAne vaLagI rahe che. je graMtho itihAsa nathI paNa Ama ApaNe mahApuruSonA 4 mahAkAvyo che. AvA kathA kAvyomAM aneka prakAranI aprAkRtika bhAgalA pADI nAkhIe chIe ke A tArA ane A mArA mahApuruSo che ghaTanAo ane camatkAro sahelAIthI umerI zakAya che. brahmA, viSNu, ke bhagavAno. eTaluM samajatA nathI ke eka ja paramazakti tamAma hai 6 maheza, gaNeza, sUryadeva, Indra, agnideva, vAyudeva, varUNadeva, mahApuruSone koI ne koI khAsa mizana soMpIne jagata para mokale huM OM caMdradeva, zanideva, jagadaMbA mAtAjIo vi.vi. A badhA porANika che ane badhA ja mahApuruSo e samagra mAnavajAtanI mUDI che. parama * pAtro che ane emanI mahAnatA darzAvavA temanA bhakto vividha zaktie temane soMpeluM kArya karIne teo jagatathI vidAya le che. je prakAranA aprAkRtika, avaijJAnika ane camatkArika prasaMgo AlekhI AvA mahApuruSo bhUtakALamAM asaMkhya hatA, vartamAnamAM paNa asaMkhya OM zake. mahApuruSo jagatamAM hayAtI dharAve che ane bhaviSyamAM asaMkhya daM E paraMtu mahAvIra e navalakathAnA pAtra nathI paNa aitihAsika mahApuruSo AvatA ja raheze. mahApuruSonI Avana-jAvana para 3 8 vyakti che. enA jIvanacaritramAM kRtrima ghaTanAo ane camatkArika kyAreya paNa pUrNavirAma hotuM nathI. alpabuddhinA ApaNe ema meM huM prasaMgo umerI zakAya nahIM. ApaNA pUrvAcAryoe mahAvIranA kathAtmaka mAnI laIe chIe ke have basa. jeTalA bhagavAno AvavAnA hatA 6 jIvanacaritramAM ghaNAM prasaMgo varNavyA che. zraddhALu jeno kSamA kare paNa khuda te badhA ja AvI gayA che, navA have AvavAnA nathI. Avo nirNaya 2 OM mahAvIrano janma paNa avAstavika prasaMga rUpe zvetAMbara paraMparAmAM karavAnI koI ja sattA ApaNane ApavAmAM AvI nathI. * svIkArAyelo che. RSabhadattanA putrane trizalAdevI janma Ape e AkhIye mAruM cAle to kama se kama ApaNA jaina samAja (sAdhu-sAdhvI- dai ghaTanA khuda mahAvIra, temanA pitA RSabhadatta tathA trizalAdevI e traNeya zrAvaka-zrAvikA) ne vinaMtI karuM ke bIjuM je kAMI vAMcavuM hoya te ke huM vyaktio mATe bhAre apamAnajanaka che. sauthI vadhAre kaphoDI sthiti to jarUra vAMco paNa 'giri pravacana' to acUka vAMco ja. 3 bicArA siddhArthanI thAya che jeno bilakula vicAra kathAsarjaka AcAryoe satya, ahiMsA, dayA, dhIraja, karuNA, sahanazIlatA, pramANikatA, 4 OM karyo ja nathI. pavitratA, saralatA, prema, vinamratA, vi.vi. koInI aMgata milkata huM jyAre ApaNe sau jANIe chIe ke svarga ke devaloka nAmanI nathI. "giripravacana' vAMcyA pachI ATaluM samajAI gayA bAda 'tattvanuM chu temaja naraka nAmanI koI jagyA che ja nahIM ane Indra nAmano koI TIMpaNuM tuccha' (saujanya narasiMha mahetA) lAgaze ane "aMte to 6 OM deva kadI hato ja nahIM ane che ja nahIM. hemanuM hema hoya' e paNa samajAI jaze ane pachI tamAma saMpradAyo che 8 ApaNe jene mahAna deva tarIke Indrane mAnIe chIe e Indrane kharI paDaze. che. duniyAnI 700 karoDanI vastImAMthI 95 TakA athavA ethI paNa Disembara aMkamAM taMtrI lekha uparAMta zrI anAmIjIno lekha tathA ke huM vadhAre loko jANatA ja nathI, oLakhatA nathI, svIkAratA nathI. zrI pannAlAla khImajI cheDA ane zrI rAjendra zAhanA pratibhAvo huM 3 jagatanA loko mATe ApaNA mahAna IndranI kImata eka phUTelI uttama lAgyA. A saune ghaNA ghaNA dhanyavAda. 8 koDI jeTalI paNa nathI. nzAMtilAla saMghavI ke huM je paurANika pAtra hoya, vArtAnuM pAtra hoya enI kathA banAvAya RH/2 puNyazrI eNpArTamenTa, kAzIrAma huM huM paNa je itihAsanuM pAtra hoya ane te paNa evuM pAtra je koI agravAla haoNla pAse, amadAvAda-380015. 6 che mahAna dharma pravartaka hoya tenI kathA banAvAya nahIM. = mahAvIranuM mAtra ne mAtra satya AdhArita aitihAsika jIvanacaritra Dise. aMkamAM dUdha viSe sarasa lekha vAMcavA maLyo. ghaNAM vAcakoe paNa have sau jainone maLavuM joIe. pahelI ja vAra dUdha viSe ATaluM jANyuM haze. vaLI dUdha nirdoSa AhAra che mAtAne peTe janmelo koIpaNa mANasa bhagavAna hoI zake nahIM che evI "khoTI chApane bhUMsavAnuM A lekhathI banyuM che. ApaNA huM huM ane sarvajJa hoI zake nahIM. bhagavAna to e che je asaMkhya pRthvIo sAdhu-sAdhvIjI mahArAjo paNa dUdhane nirdoSa gaNI, khorAka tarIke huM ke ane samagra brahmAMDano sarjanahAra che, svAmI che, niyAmaka che. je dUdhane prAdhAnya ApatAM joyAM che. hai paramazakti-paramAtmA che. (atre paramAtmA eTale NATURE) ApaNAM dezamAM dUdhALA pazuo para je rIte jora-jUlama thAya ApaNA sahita duniyAnA moTA bhAganA loko eka bhUla karatA che, videzamAM eTalo nahIM ja thato hoya! rahyA che. keTalAka loko eka mahApuruSane vaLagI rahe che to bIjA prastuta lekhamAM dUdhanA AhArane mAMsAhAra barAbara gaNyo che gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSa sannA saMga vinA AtmA sUkAI jAya che. vatano aMtima adhyAya vizeSAMka * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 6 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI na
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIruM |a phebruArI 2015 * prabuddha jIvana * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 93 aMtima 5 hSAMka ka gAMdhI * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka F gAMdhI jIvanano aMtima adhyAyavizeSAMka gAMdhI jIvono aMtima adhyAya viroSaka ke te sarvathA ucita che. evA jainonI bhASAzakti sArI che. huM have pachI baoNna-cAInA krokarIno vadhato (khoTo) moha ghaTe e IkIrticaMdra zAha 2 bAbata paNa lakhajo. RSabha mahala, hAjI bApu roDa, 6 Drameza bApAlAla zAha malADa (IsTa), muMbaI-400 097. hai 703, nUtana nivAsa, bhaTAra roDa, surata-395001. prabuddha jIvana-sAmayika viSe divALI aMka pachIno Disembara aMka paNa maLyo. dharmanI bhAvanAne prabaLa banAvanArA lekho dvArA Apa satata IM lekhonI vividhatA temaja lekhakonI vividhatA A aMkonI 'prabuddha jIvana' sAmayikamAM prAsaMgika prayogazIla bhAvanA poSI ? ( vizeSatA che. vaLI taMtrInI bAja-najaramAMthI pasAra thatAM lekho rahyA cho. uttama kakSAnA lekhakono tamane uttama sahakAra maLe che. sAmAnya nathI rahetA. aMkanuM kavara peja basa satata ekITaze nihALyA karIe tathA 2 varSothI prakAzita thatA (63 varSa) prabuddha jIvananA aMko A ja zAradAnA caraNamAM mastaka namAvI de tevI kRtiothI aMkanuM sAmarthya 3 ke dhyeyathI prakAzita thatA rahe che-A vizeSatA che. vizeSa mahattvanuM banAvI rahyA cho. meM eka nAnakaDuM sUcana kAravA mana thayuM che. prabuddha jIvana'nA have lokagIto, lokaprArthanAo, sAdhucaritronI bhAvanAo 6 zuM prakAzana kAryane jALavavA vAcakonA lavAjama ane tathA rASTrabhAvanAne poSe tevA lekhonI mijabAnI vAcaka jarUra saujanyadAtAono phALo che. A sivAya prakAzana zakya ja na hoMze mANI zake che. . bane. Ama maLelI rakama karakasarathI ja vaparAtI haze! bhUlato na houM to ApanA "prabuddha jIvananA aMko chellA TAITala peja cAra kalaramAM chapAya che te suzobhana vadhAre che e ATha dasa varasathI sa-rasa meLavI rahyo chuM. ApanI saMsthAnA che huM kharuM paraMtu e suzobhana ja vadhAre che. A sivAyano dhyeya najare saMcAlako, TrasTIo tathA kAryakaronI sevAnI bhAvanAno huM aMka { caDato nathI. agAunI jema sAduM TAITala chApI cAra kalara tathA meLavIne bhAgIdAra banato gayo chuM. 8 lemInezanano moTo kharca kema na bacAvIe? chapAInI zuddhi-lekhonI madhuratA-jainadharmanI na jANelI, na gharameza bApAlAla zAha mANelI ucca kakSAnI vigato hRdayane sparze te rIte rajU karavAmAM meM 703, nUtana nivAsa, bhaTAra mArga, surata-395001 Apane hRdayapUrvakanA vaMdana! A uparAMta 'paMthe paMthe pAtheya'e to navo cIlo cAtaryo che. 4 Disembara 2014nA aMkamAM pragaTa thayela AdhyAtmika jJAna darzananA enA dareka lekhomAM mANasAInuM avanavuM citraNa jANavA maLe che. huM sArarUpa vinobAjInI 6 niSThAo amUlya che ane dezakALathI para che. ghaNA kharA to ApanA sAmayikanuM chelluM kavara peja pahelAM vAMce che ane zuM vinobAjI ane emanI jJAna saMpadAnuM zrI goviMdabhAI rAvale karela pachI aMdaranI managamatI sAmagrIno buddhipUrvaka AsvAda le che. zuM Alekhana rocaka che. emane mArA dhanyavAda che. parivartana prakRtino niyama che paNa 'prabuddha jIvana' paNa 8 to e ja aMkanA saMpAdakIyamAM Isu, DaoN. nareza vedano yoga parivartanane pAraNe jhUlavA lAgyuM che! vaMdana-abhinaMdana. 2 ke vicArano lekha ane DaoN. gogarInA jhorASTrIyAnijhama ane IslAma 1manasukha upAdhyAya zuM aMgeno paricaya lekha mATe amane saune emanA adhyayana ane 13-e, AzIrvAda, ploTa naM. 353-bI-14, zuM = parizrama mATe dhanyavAda ghaTe che. vallabhabAga lena ekSaTenzana, sAMIbAbA lena, 6 ApaNe dUdha AhArI keTalA hiMsaka? zrI atula dozIno lekha ghATakopara (IsTa), muMbaI-400 007. je vAMcIne pIDA thaI. mane e dekhAyuM che ke mArakeTa paribaLo AdhArita Te.: (022) 25069125. huM mUDIvAda kAtIla zikArI manovRtti dharAve che. Capitalism Mili tates against everything. vyakti, samAja, rAjya, mUlyo, vartamAna samaya je rIte hiMsaka vinAzakatA tarapha doDI rahyo che ? hai paryAvaraNa I. I.mAMthI kAMI paNa potAnA naphA ke prabhAvane ADuM tyAre jaina dharmanI ahiMsA, dayA, prema, karuNAnI vicAradhArAno pracAra huM daM Ave teno dhvaMza karavA mUDIvAda prayAsa karaze ja. khUba ja samayasara prastuta che, je Apano saMgha varSothI karI rahyo che. 'prabuddha jIvanamAM eka majAnI vAta e joI ke rUDhicusta lAge mahAtmA gAMdhIjIno satyAgraha paNa ahiMsAnA pAyA para ja hai gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka kA gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka na gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vize IzvaranI zakti sAme kazuM TakI zakatuM nathI. vatano aMtima adhyAya vizeSAMka
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIva all kraaJelterje chapps [3] kADhaNu lle ty!e loops all kADhaNuM 3e tJe loopi[j[lc) Itale Je loops [3]lco nay tele Hye loops [3]l, racAyelo hato. gAMdhIvicArane laI kAma karI rahelI evI zikSaNa saMsthA ke jeo mAnavasevAne ja Izva2 sevA mAne che ane kArya karI rahI che temane Arthika sahAya karavAnuM saMSa svIkAre che te paNa khUba ja prazyasya bAbata banI rahe che. AvI gAMdhIvAdI saMsthAone maLatI madada e jainadharmanI ahiMsAno ja pracAra-prasAra banI raheze. D nAnubhAI siroyA loka vidyAlaya, mu. po. vAlukaDa, tA. vAyA. pAlItANA, ji. bhAvanaga2, pIna-364270 (gujarAta) (10) I have read your essay in January-2015 issue to day. First of all let me congratulate you for writing such a thoughtful article. More important I appreciate artha pRSTha 94 = prabuddha jIvana * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 7 phebruArI 2015 aMtima tItha 'prabuddha jIvana'no DIjhITilAyajhezana yugamAM praveza zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA A mukhapatrano prAraMbha sana 1929 thI thayo. tyArathI Aja sudhInA aMko saMsthAnI vebasAITa upara mukavAno prAraMbha thaI gayo che. uparAMta A sarva aMkonI sI.DI. paNa taiyAra thaze. vAcakonA sUcano AvakArya che. veba sAITa saMpAdaka : zrI dineza mAyANI - 0982347990 ane prastutakartA : zrI rohitabhAI mahetA - 0992308045 zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha dvArA nirmita AMtara rASTrIya khyAti prApta, jaina dharma tattvatA vizva pracAraka padmazrI DaoN. kumArapALa desAItI hRdayasparzI prabhAvaka vANImAM - thI potAnI 0 II mahAvIra kathA | be DI.vI.DI. seTa bhagavAna mahAvIranA jIvananAM rahasyone pragaTa karatI, gaNadharavAdanI mahAna ghaTanAone AlekhatI ane vartamAna yugamAM bhagavAna mahAvIranA upadezonI mahattA darzAvatI saMgIta-sabhara 'mahAvIrakathA' your bravery and guts to publish this In the megazine. Ramanbhai must be happy and sending his blessings. I sincerely hope this article wakes up few Jains from their Guru induced-coma. I am afraid that you are going to create quite a few ememies. I am willing to pay for publishing a special issue ticle in this issue. It may become a historical docu that will carry ALL responses (of all kinds) with minimum editing. Make sure you include the original arment just like few article by Vadilal Kamdar. Lalit Shah A'vad. Tel. : (079) 2642 39 39 5 RSabha kathA // || RSabha kathAnA II gautama kathA be DI.vI.DI. seTa anaMta labdhinidhAna guru gautamasvAmInA pUrva-jIvanano itihAsa ApIne emanA bhavya AdhyAtmika parivartanano khyAla traNa DI.vI.DI. seTa rAjA RRSabhanA jIvanacaritra ane tyAgI RSabhanAM kathAnako ne AvarI letuM jainadharmanA Adi tIrthaMkara bhagavAna zrI RSabhaApatI, ajoDa gurubhakti ane devanuM caritra ane cakravartI anupama laghutA pragaTAvatI rasasabhara 'gautamakathA' bharatadeva ane bAhubalinuM romAMcaka kathAnaka dharAvatI anokhI 'RSabha kathA' gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSa hSAMka deza- rAjulA yA | / / nema-rAjula kA|| traNa DI.vI.DI. seTa nemanAthanI jAna, pazuono citkAra, rathi nemIne rAjulano vairAgya udbodha ane nemarAjulanA viraha ane tyAgathI tapa sudhI vistaratI hRdayasparzI kathA pArzva-padmAvatI kathA traNa DI.vI.DI. seTa pArzvanAtha bhagavAnanA dasa pUrvabhavono ma. bhagavAnanuM jIvana ane cyavana kalyANaka. zaMkhezvara tIrthanI sthApanA. padmAvatI upAsanA. Atma sparzI kathA pratyeka seTanI kiMmata rUA. 150/- 7 cAra seTa sAthe lenArane 20% DiskAunTa beMka oNpha InDiyAnI bhAratanI koI paNa zAkhAmAM zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha prArthanA samAja brAMca, A/c. No. 0039201 000 20260 IFSC : BKID 0000039 mAM 2kama bharI oNrDaranI vigata sAthe amane slIpa mokalo eTale DI.vI.DI. Apane ghare kuriyarathI ravAnA karAze. uparanI DI.vI.DI. saMghanI oNphisa zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33 mahammadI minA2, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI-400 004mAM maLaze. saMparka : pravINabhAI Teliphona : 23820296. athavA nIcenA sthaLethI prApta thaze- InsTITyUTa oNpha jainolojI,bI-101, samaya epArTamenTa, AjhAda sosAyaTI pAse, AMbAvADI, amadAvAda-380015. phona : (079) 26762082. mULane choDI je DALa zodhavA nIkaLe, te vyartha bhaTake che. vanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvatato aMtima adhyAyavizeSAMka gAMdhI jIvato aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvato aMtima adhyAya vizeSAMka - gAMdhI jIvatato aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIvI '|a phebruArI 2015 * prabuddha jIvana * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka pRSTha 95 aMti gAMdhI 4 pustakanuM nAma : puruSArthanI pagadaMDI nAkA sAme, gAMdhI mArga, amadAvAda- * huM DaoN. mohanabhAI paTela viSayaka lekhasaMgraha sarjana -svAgata 380001. phona naM. : (079) raeN uM lekhaka-saMpAdaka : DaoN. kalpanA dave 22144663. meM prakAzaka-prAptisthAna : (1) janasevA samitI, uDaoN. kalA zAha mUlya rUA. 180, pAnA : 230, AvRttihuM bhAIlAlabhAI paTela roDa, malADa (ve.), prathama-2014. EUR muMbaI-400 064. lekhikA : DaoN. urmilA zAha saMpAdaka kahe che-"A saMpAdana eka vyavahAru Z (2) sumana prakAzana, 98, prinsesa sTrITa, prakAzaka : gUrjara graMtaratna kAryAlaya prayojanathI, viziSTa abhigamathI karavAmAM huM che muMbaI-400002, phona naM. : ratanapoLa nAkA sAme, gAMdhI mArga, amadAvAda AvyuM che. koleja- kakSAe gujarAtI * 20563050. 380001. phona naM. : (079) bhASAsAhityanuM adhyayana karatA vidyArthIone te mUlya rUA. 100/-, pAnA: 158, AvRtti : 22144663. lakSamAM rAkhI temane upayogI nIvaDe evuM eka @ 8 prathama mUlya : rU. 150, pAnA : 208, AvRtti * 20%, AvRtti- saMpAdana karavAno ahIM upakrama che. A pustakamAM karmavIra mohanabhAInI pahelI-2014. A saMpAdanamAM "pratinidhi' vizeSaNa ? 8 kAryazakti vividha kSetre saMkaLAyelA vidvAnonI zAradA maMdira jevI pratiSThita skUlamAM chellAM briTiza trividha arthamAM prayojAyuM che. gujarAtI OM dRSTie mulavavAno prayAsa karyo che. ekatrIsa varSathI ko-oraDineTara hovAne nAte DaoN. Bta DA, navalikAnA vividha tabakkAo, vividha 6 zuM audyogika, zaikSaNika ane sAmAjika kSetre umilAbahena bALakone khUba najIkathI samajI zake vArtAkAro ane vivigha vArtAonuM kaMIka aMze 2 bahumUlya pradAna karanAra mohanabhAInA che. ane emanI e vedanA-saMvedanAthI ja, pratinidhitva thAya e uddeza che. A viziSTa bahumukhI pAsAdAra vyaktitvanI jhAMkhI Parenting e emanA jIvananuM mukhya kArya banI, saMpAdanamAM chellI zatAbdInA gujarAtI hai karAvatA lekhono A pustakamAM saMcaya che. gayu che. navalikAkAronI paMdara namUnedAra navalikAo * | mohanabhAInI vistata saMbaMdha saSTimAM A pustakamAM AlekhAyela eka eka vAto pasaMda karI che. vArtAkAronI sAthe sAthe vArtAnA 2 paripAka rUpe vividha kSetronA vividha hakIkato che. eka kisso kAlpanika nathI. nirdoSa viSayavastunuM tathA racanArItinuM vaividhya jaLavAya huM bauddhikoe ahIM potAnA vicAro rajU karyA bALakoe emanA hRdayanI vyakta karelI vyathA che. enuM dhyAna rAkhavAmAM AvyuM che ane A re IM che. mohanabhAInuM kAryakSetra khUba vizALa ane ane bALakone ane bALakonA hRdayanI vedanAne DaoN. urmilAbahene saMpAdanamAM pratyeka vArtAkArano TUMko paricaya, hai re temanuM mitravartuLa bahoLuM eTale mAtra gujarAtI vAcakanA hRdaya sudhI pahoMcADavAno prayatna karyo pasaMda karelI vArtAno AsvAda eka sAthe hai ja nahIM paNa hindI, marAThI tathA aMgrejImAM che ApavAmAM AvyA che. huM lakhAyelA lekhono samAveza karavAmAM Avyo | DaoN. urmilAbahene A pustakamAM nAdAna nirdoSa A saMpAdanamAM vidyArthIone ja lakSamAM ka che te A pustakanI vizeSatA gaNI zakAya. bALakonA rAkhyA hoI sarjaka paricaya, vArtAkRti ane paNa "puruSArthanI pagadaMDI'nA saMpAdakano mULa vAcA ApI che. A vAtAM vArtAno AsvAda eka sAthe ApyA che. huM uddeza mohanabhAIe karelA vividha kSetronA hakIkato che. ' hakIkato che. bALakanA hRdayanI sAhajika kolejamAM zikSaNa letA vidyArthIone khAsa 8 kAryane jovAno che. vividha vyaktionA abhivyakti che. 1danAnA savadanAthI ja upayogI thAya tevuM A pustaka che. che svAnubhavathI rasAyelA A lekhomAM nAvInya Parenting e amanA jIvananuM mukhya kArya zarU XXX dRSTinI sAthe ekavidhatAno doSa AvI jAya gayuM che. lekhikA pote kahe che "chellA traNa dAyakAthI pustakanuM nAma : hayA, sumeghA, kathvI 6 te sahaja che. ane abhiprAyomAM paNa zAradA ma zAradA maMdira jevI pratiSThita skUlamAM ko- lekhaka yosepha mekavAna OM punarAvRttino doSa svIkAravo paDe. A oraDineTara hovAne kAraNe mane bALakone khUba . 2 hovAne kAraNe mane bALakone khUba gurjara graMtharatna kAryAlaya 8 punaruktine bIjI dRSTie joIe to te thakI najIkathI jovAnI, mANavAnI, samajavAnI taka ratanapoLa nAkA sAme, gAMdhI mArga, * mohanabhAInI bahumukhI pratibhAne navuM maLa ! amadAvAda-380001. phona naM. : (079) 6 parimANa prApta thAya che. A pustaka vAlIone khUba sAruM mArgadarzana 22144663. A pustaka vAcakanA bhItaranA dariyAne puruM pADe ane vAlIonA praznonA javAba Ape - mUlya : rUA. 60, pAnAM : 8+72, AvRtti-2 ke bhedI-zake, kadAca koI vaicArika spaMdanone tevuM che. prathama-I. sa. 2014. hai jagADI zake tevuM che. XXX "dezabharanI sAhitya akAdamIe hai XXX pustakanuM nAma : 15 pratinidhi gujarAtI navalikAo 2012no uttama bALa sAhitya tarIkeno khUba chuM pustakanuM nAma : vaDIlo ane vAtacIta lekhaka-saMpAdaka : prasAda brahmabhaTTa moTo puraskAra e mane Apyo. AvA chuM prakAzaka : gUrjara graMtharatna kAryAlaya, ratanapoLa gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vize 'bhaya ane svArthanA gulAma banavuM khataranAka che. vatano aMtima adhyAya vizeSAMka ka vizeSaka 4 gaMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 6 gAMdhIjIvanano aMtima adhyAya vizeSaka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya gAMdhI jIvano aMtima adhyAya viroSaka F kra gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka na gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIvI ke |atha pRSTha960 prabuddha jIvana gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 phebruArI 2015 aMtima * hSAMka 5 RIC jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka F gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka IdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka + gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka " gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka : gAMdhI vakhaNAyelA mArA lekhaka mitranI A vArtA mAnasazAstrIya pRthakkaraNa teo kare che ane mUlave A pustaka dvArA bhAratI bahenanI # PS che." - yazavaMta mahetA che. vividha viSayomAM UMDA Utare che. temanI saMskAritA, sAhitya prIti ane dharma bhAvanAno je A kathA traNa nAnakaDI sakhIonA rajUAtamAM mArmika hAsya pAMgare che. pustaka vAMcana paricaya maLe che. sAthe sAthe pArkisansanA dareka kSe abhuta anokhA AnaMda pravAsanI che. lekhaka saMsthAnA vAtAvaraNano, zikSakonA valaNono dardI tathA temanAM parivArajano mATe A che hai bhale ene sAhasakathA kahe; hakIkatamAM e paricaya thAya che. ane keLavaNI eTale zuM te paNa vIrarasakathA akhUTa preraNAstrota banI raheze. 3 AnaMda pravAsanI parIkathA che. je pravAsa samajAya che. R XXX 6 daramiyAna anekavidha evI ghaTanAo bane che bharatabhAIe lakhyuM che, 'vidyArthI mATe niyamo pustakanuM nAma : mArI AnaMdayAtrA che ke AnaMda ane acaraja banne thAya che. vizva che. niyamo mATe vidyArthI nathI' vidyArthI aMdarathI lekhaka : bhagavAnadAsa paTela 8 vikhyAta 'elisa Ina vanDaralenDa'nA pAtronA satata badalAto rahe che, tethI ja naI tAlImanA prakAzaka : gUrjara graMtharatna kAryAlaya jevI ja A pAtronI sRSTi che. eka pachI bIjuM zikSake paNa dareka kSaNe navA thavuM paDe che. zikSake ratanapoLa nAkA sAme, gAMdhI mArga, huM parAkrama A traNa bahenapaNIo Adare che ane vidyArthInA mAnasanA vikAsa mATe kAma karavAnuM amadAvAda-380001. phona naM. : (079) = hasatAM ramatAM emAMthI pAra utare che. che ane tenuM zreSTha mAdhyama prema che, je vidyArthInA 22144663. - traNe bahenapaNIo je avanavA pradezamAM jIvanane suMdara ghATa Ape che. bharatabhAIe mUlya : rUA. 300, pAnAM : 8+324=332, jAya che tyAMnA temanA anubhavo AkarSaka rIte saMsthAnI vilakSaNatAo paNa darzAvI che. AvRtti-prathama-2014. A nirupAyA che. vismaya ane kutUhala A vidyArthInA jIvana ghaDataramAM rasa dharAvatI dareka huM vArtAno prANa che. saMsthAmAM A lAkSaNikatA anivArya che. hasu yAjJikanA maukhika ugAro nIce pramANe zuM A saLaMga bALavArtAmAM je nAvinya, XXX maulikatA ane rajUAta che te AjakAla pustakanuM nAma : nAma madhamIThuM anupamA ahIM gaMbhIra bhagavAnadAsa nahIM paraMtu meM ja racAtI bALavArtAothI kaMIka alaga che. kaMIka lekhaka : bhAratI dipaka mahetA bAbu (mAruM bALapaNanuM nAma) pUrNa AnaMda rUpe ka navIna che. prakAzaka : thIMka pheIsTA pragaTyo che.' = gujarAtI bALa sAhityanI vartamAna anukAMcana solyuzana prAIveTa li. mArI AnaMdayAtrA' pustakamAM cha huM re sthitimAM pratibhAno Avo unmeSa AhalAdaka paTanI bilDiMga, ema. jI. roDa, rAjakoTa- prakaraNomAM lekhakanA jIvananA 70 varSomAM je IM ane AvakArya che. 360001, phona : 0281-2232322. banelA mahattvanA 89 prasaMgo-ghaTanAo XXX mUlya rUA. 100/-, pAnA : 168. avani : AlekhAyelAM che, je vibhAganI dRSTie 3 huM pustakanuM nAma : vatsala avirata TAMkaNAM 2008. pariziSTomAM vaheMcyA. pariziSTa 1mAM sAkSara- 6 lekhaka : bharata nA. bhaTTa bhAratI bahena mahetA lakhe che-"pU. mammIjIe nehIonI prathama mulAkAte lekhakanA mAnasamAM che - prakAzaka : saMskAra sAhitya maMdira je samajaNathI pArkisansa PSP rogane svIkArI, je AnaMdanI anubhUti thaI tenuM Alekhana che. meM naMdalAla kAntilAla zAha AvakArI ne tene je rIte oLaMgI gayA teno A pariziSTa 2mAM saMzodhita-saMpAdita pragaTa bhIlI che kAmadhenu kompalekSanI sAme, AMbAvADI, Alekha che. Fighting Spirit thI chalochala eka lokasAhityanA sthAnika saMsthAthI AraMbhI che amadAvAda-380015. anAsakta sanArInI AMtarakathA che." rAjya, rASTra ane AMtararASTrIya kSetra thayelA huM OM mUlya : rUA. 200, pAnA : 14+274, A pustakamAM pUjya anupamA bahenanA aMtima AnaMdane ane te nimitte thayela dakSiNa hai AvRtti-prathama- 2014. samayanI kathA temanA putravadhU bhAratIbahena koriyAnI sAMskRtika yAtrAnA AnaMdanuM re 2 "nita nita navuM rUpa le ne navuM darzana Ape mahetAe AlekhI che. sAsu pAsethI bhAratIbahena Alekhana che. lekhaka bhagavAnadAsa pote kahe zuM te naI tAlIma.' - bharatabhAI baTTa dIkarI karatAMya vadhAre vahAla pAmyA hatA. che tema 'pariziSTa eka ane be bhAvakone AnaMda huM A pustaka "vatsala avirata TAMkaNA'mAM vAtsalyanA pArAvAramAM vAtsalya mUrtinA jIvananA ApatA mArI jIvana yAtrAnA mahattvanA hai 9 bharatabhAIe grAma dakSiNA mUrti AMbalAnA aMtima samayane jovo-anubhavavo enI vedanAnuM prasaMgo-aMzo ja che. sAhityano mukhya uddeza che saMsmaraNo AlekhyAM che. jIvana ghaDataranA uttama Alekhana bhAratI bahene karyuM che. zazikAntabhAInA AnaMda ApavAno che. e rIte A pustakamAM ka huM samayanA saMsmaraNo bharatabhAIe potAnI dharmapatnI pUjya anupamA bahenanI aMtima moTA bhAganA AnaMda ApanArA prasaMgonuM huM ? viziSTa haLavI zailImAM Ale khyAM che, avasthAno ahIM mArmika ane hRdayasparzI Alekha zabdarUpe nirUpaNa thayeluM che. OM vidyArthIkALanA saMsmaraNo pachI teo zikSaka che. vAcaka paNa AnaMda yAtrAno anubhava kare. X XX huM banyA, gRhapati banyA. zikSaNa vize, eka putravadhUe atyaMta bhAvabhInA zabdomAM bI-42, dayAnaMda sosAyaTI, 6 vidyArthInA ghaDatara vize samajaNa paripakva mA-samAna sAsunI aMtima duHkhada avasthAnuM hai banI-A badhAMnuM vaijJAnika tathA hRdayasparzI Alekhana karyuM che. - e-104, gokuladhAma (IsTa), muMbaI-63. huM mobAIla : 9223190753. gAMdhI jIvatato aMtima adhyAca vizeSa prArthanAthI AMtarika zakti vadhe che. vatano aMtima adhyAya viroSAMka * gAMdhIjIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAyavizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIva a phebruArI 2015 0 prabuddha jIvana * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka - praSTha 97 aMtima s' hSAMka : THE SEEKER'S DIARY MAKING OF MAHATMA gAMdhI jIvono aMtima adhyAya viroSaka F gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya viroSaka F gAMdhI jIvanano aMtima adhyAyavizeSAMka 4 gAMdhI When a very patient Sonal ben (the editor for this upmanship, inferiority complex, anger, issue) was giving me tips to base my article of 'the purposelessness, fear - he had all of them. He did e last few moments of Gandhi', I went back into time not have any answers or magic wand before. At every and started really thinking about how and what must step when he experienced something, had adequate have been the state of heart / mind during the split reactions and then through an emotion of anger, of second of his shocking death. Then started going fear, he transformed his weakness into strengths. backwards to his last days, to his earlier life, to his Visualise an inconspicuous man, fearful but self beginning and thinking of him for an hour filled me respecting man in the first class compartment of a with a very strong emotion of awe and surprise. Awe train in Durban in South Africa being thrown out by a because of the 'Mahatma' he could become, and white mansurprise because of the man that he was, like the Now see him aakul vyakool ( B u lgur) full of not rest of us, any of us. so charitable thoughts humiliated and vengeful all Then Sonal ben tried to make it easier for me and night in that cold weather - thinking of ways to resaid 'you can write about how the young generation, establish his bruised self respect. s your generation thinks of him.' or anything that you When he was thrown out from that first class wish to write about.' The past two weeks has been compartment, he did not touch his luggage which was is just this - chewing on my thoughts of this man called thrown out with him, and did not go in the waiting Mohandas Karamchand Gandhi.' room. What was he thinking on that cold, dark and Z e Before I write a few consolidated thoughts on him, I lonely platform at that moment ? He saw the three would like to explain the universal law of when one options. (1) To leave South Africa for ever (2) To stay really wants something, the universe conspires to in South Africa and obey unjust rules and (3) To stay make it happen. So all around me there have been in South Africa and fight injustice. random conversations on him, came across and read He selected the third option and rest is the history. the deep influence Param Kripadu Dev had on him S and just last year Pujyashri Rakesh Bhai Jhaveri had So What really happend that night? taken two incredible lectures to make us aware of This elusive thing called 'Purpose' and 'Clarity of in the little things about him that were so human and Purpose' entered his life and that was his first how he transformed them into strengths. extraordinary moment. But limited to only within him. My thoughts below are largely influenced by my master AND Yet imagine any of us who finds a passionate purpose, be it personal or universal. For him at that 3 and through him, I pen down my thoughts. moment, it was 'I want to fight against this injustice.' The first and foremost thing that simply blows my mind That is all, HE did not know how or what he would do about Gandhi ji is his Ordinariness.' Here was a man but he was clear about his purpose. Somewhere that who did not have visions, or jaati smaran gyan la night or the nights following that he must have also s 24BL Sul-t) or some miraculous revelation. He could felt his own limitations and within that thinking he have been an awkward wise uncle, a stubborn decided at that time to simply stick to the Truth and y y demanding parent, quirky neighbour, analytical fight his way through only sticking by Truth in a non difficult husband, all things ordinary. And within the violent matter. folds of this ordinary life, he step by step created this extraordinariness where the whole country stopped We dont know whether it was the passion of purpose to listen. He did it slowly, steadily, through learning, or the planets were right those days, but he spoke through asking, through deliberating, through making and people listened. mistakes, step by step. Incidents that must have That push must have made his resolve stronger and happened in every one's life - of humiliation, one his method sharper and clearer - that of 'Satyagraha.' gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka kA gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka na gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vize sevAmAM vyatIta thAya te jIvana sAcA arthamAM saphaLa che. | vatano aMtima adhyAya vizeSAMka
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jI pRSTha 98* prabuddha jIvana gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 phebruArI 2015 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka F gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gaMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka Y= gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka " gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka - gAMdhI Such a noble thought had to have the universe aiding towards Swaraj (2921%). He embraced inner and so him and during that time he toned his other two outer discipline and thus everything outside of his qualities, that of discernment and delegation. He purpose became valueless for him. could guage and assess qualities in people and give then his qualities of perfection in the smallest of work them a task accordingly and in that he met some and absolute emphasis on punctuality, his ability to fine noble people who had sincerety, work bevond his capacity and finally from dar to singlemindedness, commitedness and developed a nidarta... totaly unflinching loyalty towards him. There are things and things already written about him, Through trial and error, he discovered another very he has been dissected and criticised, he has been 4 special lesson - to bring about a change in people, loved and revered, so what else to say? he must live and be that change and that is when he But just that he is a real example of the fact that there started experiments with himself. Countless stories is a 'Mahatma' in all of us, waiting to leap out, only if of how when he wanted to teach a lesson to we can look beyond our trivialities, our 5 someone, or convince someone, he would first put smallmindedness, our ordinariness and we all have himself through that test, alter that part within him in us to transform our weakness into strengths. and then go about bringing that change in the other. Will end with what Sonal ben ended her mail to me That also makes me come to a part I am most with : "we all have a Pitermaritzburg (Durban) S fascinated by in the few people like Gandhi who have station in our life. We all have options and what this quality - that of 'Aparigraha' (auto). How we select determines the course of our life." upy does one steer away from beautiful things? How does Here is praying that we always select the path one concsiously give up on luxuries, comforts, even less trodden and are able to live to our highest necessities? Higher Purpose-yes but alongwith that purpose, to truly realise that Parigraha is the biggest human potential. distraction and obstacle towards self growth. I and Reshma Jain 5 thus we see at the height of his fame, when all the The Narrators wealth was available to him from all his admirers, Tel: +91 99209 51074 followers, he only and only used it for the journey * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI QUOTES BY MAHATMA.... "If we have listening ears, God speaks to us in our of conscience own language, whatever that language is." Democracy is not a state in which people act like Strength does not come from winning. Your sheep. struggles develop your strengths. When you go Truth resides in every human heart, and one has to through hardships and decide not to surrender, that search for it there, and to be guided by truth as one is strength. see it. But no one has a right to coerce others to act I cannot teach you violence, as I do not myself according to his own truth. believe in it. I can only teach you not to bow your God, as Truth, has been for me a treasure beyond heads before any one even at the cost of your life.price. May He be so to every one of us. The golden rule of conduct... is mutual toleration, There is nothing that wastes the body like worry, seeing that we will never all think alike and we shall and one who has any faith in God should be see Truth in fragments and from different angles of ashamed to worry about anything whatsoever. vision. Each one has to find his peace from within. And Conscience is not the same thing for all. Whilst, peace to be real must be unaffected by outside therefore, it is a good guide for individual conduct, circumstances. imposition of that conduct upon all will be an Those who say religion has nothing to do with politics insufferable interference with everybody's freedom do not know what religion is. gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSa 'nirbhayatA ane vinaya mAnavanI sAcI oLakha che. dal silak 2821141 arluis fi
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIv all anyteller)e 99 [laNuM le kyle G || dj ave ty!e G[J[lc dj title ty!e [pps [3]le f y late HNu!e loops [3]lc A phebruArI 2015 prabuddha jIvana gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 7 pRSTha 99 aMtima LESSON - 4: TIRTHANKARAS ENLIGHTEN YOURSELF BY SELF STUDY OF JAINOLOGY DR. KAMINI GOGRI In the following article we will study about the fourth topic, Tirthankars, Agama and other Jain Literature. Tirthankars Tirthankars are those special virtuous souls who have attained ultimate eternal hapipness by liberation for themselves and have also shown the path of liberation for others. Jains believe in eternal cycles of time with rise and decline. Utsarpini is a `rising' era in which human morale and natural conditions improve over time. At the end of Utsarpini, begins Avasarpini, a declining' era of the same length, in which human morale and virtues deteriorate. During the middle of every rising and declining era there are infinite souls who attain liberation but out of them only twenty-four souls become Tirthankaras. They are the humans like us who rise to highest spiritual level. While accumulating different karmas in past lives, they also accumulate and get a special karma called Tirthakar Nam Karma in the last 3rd of their life by performing one or more of the 20 special austerities. Tirthakar Nam Karma matures in the final life and leads the person to become a Tirthankara. After attaining omniscience, Tirthankara reorganizes Jain religion to suit the changing times and become a role-model and leader for those seeking spiritual guidance. Savve Jiv Karu Shashan Rasi.' Since there are infinite Kala Chakras there are infinite Chauvisies. In present time Adinath is from 3rd Ara and remaining 23 tirthankaras are from 4th Ara. Definitions - Tirthankaras literally means builders of ford, which leads across the samsara i.e. the sea of suffering. The Tirthankara is the personage who shows the path to liberation (moksha). It also means the spiritual leader who established four Tirthas- sadhu (monk), sadhvi (nun), sravaka (layperson-male) and sravika (layperson-female). Tirtha also means Pravachana (sermon). Hence, Pravachankara is called Tirthankara. By the term 'Tirtha' is also meant the group of twelve Anga. Thus, Tirthankaras are so called be cause they are the authors of the meaning emobodied in Anga works composed by their direct disciples. From this it can be derived that the title Tirthankara is peculiar to Jainism. Scholars like Buhler and Jacobi are of the opinion that the meaning Tirthankara - prophet or founder of the religion - is a derivation from the Brahmanical use of the word Tirtha in the sense of `doctrine'. Emblems The emblems (symbols) associated with the Tirthankaras are drawn mostly from animal and vagetation life. Swastika, srivasta and nandyvarta, which traditionally have auspicious qualities, also posses great antiquity. Thunderbolt is the only object which is an astra used in warfare. These symbols suggest sublimation of the qualities possessed by chosen animals and vegetable forms. 1. Bhagavan Rishabha Dev- Bull 2. Bhagavan Ajitnath 3. Bhagavan Sambhavanath 4. Bhagavan Abhinandan 5. Bhagavan Sumatinath (Kronch) Lotus 6. Bhagavan Padmaprabha 7. Bhagavan Suparshvanath Swastika 8. Bhagavan Chandraprabha Moon 9. Bhagavan Pushpadanta 10. Bhagavan Sitalanath 11. Bhagavan Sreyansanath 12. Bhagavan Vasupujya 13. Bhagavan Vimalanath 14. Bhagavan Anantanath 15. Bhagavan Dharmanath 16. Bhagavan Santinath 17. Bhagavan Kunthunath 18. Bhagavan Aranath 19. Bhagavan Mallinath 20. Bhagavan Munisuvrata gAMdhI jIvatato aMtima adhyAya vizeSa potAne chetaravAnI mAnavInI zakti amApa ane Azcaryajanaka che. hSAMka Elephant Horse Monkey Curlew or Red Ghoose bird Crocodile Kalpavriksha Rhinoceros (Ghenda) Female Buffalo Pig Baj Vajra Deer Goat Fish Kalasa Tortoise vatato aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvatato aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvatato aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvatato aMtima adhyAyavizeSAMka
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIvI ke | a pRSTha1000 prabuddha jIvana gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 phebruArI 2015 aMtima * hSAMka 5 jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAyavizeSAMka 5 gAMdhI 21. Bhagavan Naminath Blue lotus preservation and conservation and conservation of 22. Bhagavan Neminath Conch the scriptures is called as Vacana. In all there were." & 23. Bhagavan Parshvanath Snake four Vacanas arranged, as follows. 24 Bhagavan Mahavira Lion COUNCIL PERIOD HEAD PLACE B. Agamas First 3rd Century BCE Sthulabhadra | Patliputra Meaning of the term Agama is 'A' means com Second 4th Century CE Arya Skandil Mathura plete and Gama' means to gain. Agama is the scrip Third 3rd Century CE Nagarjunasuri Vallabhi ture which gives complete knowledge. All religions Fourth regard Scriptural knowledge as the "Verbal Testi 5thor 6th Century CE Devardhigani Vallabhi mony', which is the knowledge derived from the words I ksamasramana of a Trustworthy person (Apta). In Jaina tradition CLASSIFICATION Tirthankaras are considered Apta purusa. Agama In the last Vacana finally the Agamas were written belongs to the second type of Knowledge known as down. that is approximately 1000 years after the NirSrutajnana (Scriptural Knowledge) accroding to vana of Lord Mahavira. In all presently there are 45 Jainism. scriptures, which are classified as follows; according Agamas are also as Dvadasangi, Upadesa, to the tradition, the canonical literature originated from 3 Vacana, Aptavani, Pravacana, Siddhanta, Sruta, the first tirthankara Adinatha. It was forgotten and reSutra, Sutta etc. They ae wirtten in Prakrit language vived from time to time by tirthankara succeeding > S (Ardha Magadhi, Paisachi, Maharashtri, etc.) the lan- Adinatha. The last tirthankara Mahavira's teachings guage of the masses spoken in North India during were recorded in twelve sections known as angas.fi un ancient period. The last part contains the teachings of fourteen earAfter the Nirvana of Lord Mahavira, Gautamswami lier works called purva. A council was formed in c.300 headed the Sangh (Community) for 12 years, fol BCE at Patliputra for compilation of the scriptures. lowed by Sudharmaswami who headed for next 12 years. He was followed by his disciple However the last Anga was unknown to everyone. 3 Jambuswami, who headed the Sangha for 38 years So Jain monks were sent to Bhadrabahu to retrieve y or 24 vears. These three were Arhat Kevalis. Af- it. Bhadrabahu was a sutra-kevali according to Jain ter them, the Jaina community was under the lead- tradition. Sutra-kevalies are individuals who had ership of five Srutakevalis, viz. Prabhavaswami, memorised all Jain scriptures and could recite them Sajjambhavasuri, Yasobhadrasuri, Sambhutivijayji out of memory. Of the whole delegation, only and Bhadrabahu1. (according to Svetambara tra- Sthulabhadra, a Jain monk learnt the purva, while the dition) Vishnukumara, Nandimitra, Aparajita, others found themselves incapable of receiving the Govardhana and Bhadrabahu 1(according to knowledge. However, Bhadrabahu did not allow Digambara tradition). During the leadership of Sthulabhadra to teach the last four purva to anyone. Bhadrabahu 1, there was a terrible famine in the knowledge of ten purva were passed on 5 Magadha (part of Northern India), which lasted for heriditarily up to seven generations of the teachers 12 long years. Bhadrabahu professed this famine before it was lost permanently. The Vallabhi council > and so he migrated to Southern India near the was commissioned in c. 5th century CE to write down a place called Kanara, along with Chandragupta the scriptures. The council was headed by Devarddhi. *Maurya and 12000 monks. The monks who resided The scriptures compiled by this council forms the ca- fi in Magadha were under the leadership of nonical texts of the Swetambara Svetambara sect. Sthulabhadra. After the end of the famine The Digambara sect of Jainism share the opinion that e Sthulabhadra organized a meeting to complete the Bhadrabahu knew the scriptures. However, accordscriptures, as during that time scriptures were ing to the Digambara tradition, the knowledge of the memorized and not written. Therefore it became twelve anaas were also lost along with the fourteen inevitable to organize a meeting to know, exactly purva. Svetambara sect thus claim to have the corthe content of the Agamas remembered by the me rect but incomplete canonical literature where as texts surviving monks. The meeting organized for the w written in a later period guide the principles of the s gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSa sAdAI keLavavAthI nathI AvatI. sAdAI svabhAvamAM vaNAyelI hoya che. vatano aMtima adhyAya vizeSAMka : * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 4 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIvI a phebruArI 2015 0 prabuddha jIvana * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 9 pRSTha101 aMtima * |SAMka ka gAMdhI gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSaka F IdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 6 gAMdhIjIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka : gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya viroSaka * Digambara. The Svetambara canonical literature consists of forty-five texts. There are eleven anga, twelve upanga, ten prakrina, six chedasutra, two sutra and four mulasutra. Further, Svetambara also have niyukti and other works which are added to these forty-five texts. The holy texts of Svetambara thus comes to around eighty-four. There are also thiry-six nigama which serves as a supplement to agama. There are some branches within * Svetambara sect which do not regard all these texts as authoritative. For instance, the Sthanakavasi sect Z regards only thirty-two of these as their holy books. Digambar sect believes that there were 25 Agamasutras (11 Anga sutras + 14 Anga-Bahya-sutra) complied from the original preaching of Lord Mahavira. However, they were gradually lost starting about two hundred years after Lord Mahavira's nirvana, except certain portion of Dristivada, the 12th Anga sutra. Hence the existing Agama-sutras (which are accepted by the Swetambar sects) are not accepted by them as authentic scriptures. In the absence of authentic scriptures, Digambaras consider the following two works as the Agama substitute texts. These scriptures were written by great Acharyas from 100 to 800 CE and are based on the original Agama sutras. They are:Satakhandagama This Digambar scripture is also known as Maha- kammapayadi-pahuda or Maha-karma-prabhrut. It was written by two Acharyas, Pushpadant and Bhutabali, disciples of Acharya Dharasena around 160 CE. The second Purva-agama named Agraya- niya was used as the basis for this scripture. The scripture contains six volumes. Jivasthana, kshulakabandha, Buddhasvami- tavichaya, Vedana, Vargana and Mahabandha. * Acharya Virsena wrote two commentary texts, known as Dhavala-tika on the first five volumes and Maha-dhavala-tika on the sixth volume of this scripture, around 780 CE. Kashaya-pahuda (Kashaya Prabhruta): This scripture was written by Acharya Gunadhara, based on the fifth Purva-agama named Jnana-pravada. Acharya Virsena and his disciple, Jinsena, wrote a commentary text known as Jaya-dhavala-tika on it around 780 CE. C. Other Literature. In addition to their canons and commentaries, the Svetambara and Digambara traditions have produced a voluminous body of literature, written in several languages, in the areas of philosophy, poetry, drama, grammar, music, mathematics, medicine, astronomy, astrology, and architecture. In Tamil the epics Chilappatikaram and/Jivikachintamani, which i are wirtten from a Jain perspective, are important works of early postclassical Tamil literature. Jain authors were also an important formative influence on kannada literature. The Jain lay poet Pampa's Adipurana (another text dealing with the lives of Rishabha, Bahubali, and Bharata) in the earliest extant piece of mahaakvya (high poetic') Kannada literature. Jains were simiTarly influential in the Prakrit languages. Apabhramsha, Old Gujarati and later, Sanskrit. A particular forte of Jain writers was narrative, through which they promoted the religion's ideals. The most remarkable example of this is the huge Sanskrit novel. The Story of Upamiti's Series of Existences by the 10th century Shvetambara monk Siddharshi. Of particular importance, both as a systemization of the early Jain worldview and as an authoritative basis of later philosophical commentary, is the Tathvartha-sutra of Umasvati, whose work is claimed by both the Digambara and Umasvamin communities. Composed early in the Common Era, the Tattvartha-sutra was the first Jain philosophical work in Sanskrit to address logic, epistemology, ontology, ethics, cosmography and cosmogony. Digambaras also value the Prakrit works of Kundakunda (c. 2nd century, though perhaps latter), including the Pravachanasara (on ethics), the Samayasara (on the essence of doctrine), the Niyamasara (on Jain monastic discipline), and the six Prabhritas (Chapters'; on various religious topics), Kundakunda's writings are distinguished by their deployment of a two perspective (naya) model, according to which all outward aspects of Jain practice are subordinated to an inner, spirtual interpre gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka kA gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka na gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 5 gAMdhI 4 | gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vize sAdAI keLavavAthI nathI AvatI. sAdAI svabhAvamaM vaNAyelI hoya che. vatano aMtima adhyAya vizeSAMka ka
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAMdhI jIva gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka 6 gAMdhI jIvatato aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI a pRSTha102 prabuddha jIvana * gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka phebruArI 2015 aMtima Mian tation. The details of Jain doctrine did not change much throughout history, and no major philosophical disagreements excercised Jain intellectuals. The main concerns of the medieval period were to ensure that scriptural statements were compatible with logic and to controvert the rival claims of the Hindus and the Buddhists. Bhadrabahu (c. 300 BCE) is considered by the Jains as last sutra-kevli (one who has memorized all the scriptures). He wrote various books known as niyakti, which are commentaries on those scriptures. He also wrote Samhita, a book dealing with legal cases. Umaswati (c. 1st century CE) wrote Tattvarthadhigama-sutra which briefly describes all the basic tennets of Jainism, Siddhasena Divakara (c. 650 CE), a contemporary of Vikramaditya, wrote Nyayavatra a work on pure logic. Haribhadra Suri (c. 1088-1072 CE) wrote Yogasutra, a textbook on yoga and Adhatma Upanishad. His minor work Vitragastuti gives outlines of the Jaina doctrine in form of hyms. This was later detailed by Mallisena (c. 1292 CE) in his work Syadavadamanjari. Devendrasuri wrote Karmagrantha which discusses the theory of Karma in Jainism. Gunaratna (c. 1440 CE) gave a commentary on Haribhadra's work Dharmasagara (c. 1573) write kalaksakausifkasahasrakirana (Sun for the owls of the false doctrine). In this work he wrote against the Digambara sect of Jainism. Lokaprakasa of Vinayavijaya and pratimasataka of Yasovijaya were written in c. 17th century CE. Lokaprakasa deals with all aspects of Jainism. Pratimasataka deals with metaphysics and logic. Yasovijaya defends idol-worshiping in this work. A recent work in Jaina theology is Jainatattvajnana written by Vijay Dharma Suri in 1917 CE. Srivarddhaeva (aka Tumbuluracrya) wrote a Kannada commentary on Tattvarthadigama-sutra. This work has 96000 verses. This work is praised in various inscriptions but it is lost. Jainendravyakamana of Pujyapada Devanandi and Sakatayana-vyakarana of Sakatayana are the work on grammar written in c. 9th century CE. Siddhahemacandra by Hemacandra (c. 12th century CE) is considered by gAMdhI jIvatato aMtima adhyAya vizeSa E. Kielhorn as the best grammar work of the Indian middle age. Hemacandra's book Kumarapalacaritra is also noteworthy. Narrative literature and poetry hSAMka Jaina narrative literature mainely contains stories about-sixty-three prominent figures known as Salakapurusa, and people who were related to them. Some of the important works are Harivamshapurana of Jinasena (c. 8th century CE), Vikramarjuna-Vijaya (also known as Pampa-Bharata) of Kannada poet named Adi Pampa (c. 10th century CE), Pandavapurana of Shubhachandra (c. 16th century CE). Paumacariya of Vimalssuri (c. 3rd or 4th century CE), Padma-purana of Ravisena (c. 660 CE) and Ramacandracaritra-purana (also known as PampaRamayana) of Pampa II (c. 1100 CE) have the stories of the legendary figure Rama. (To be continue) 76/C, Mangal, 3/15, R.A.K. Road, Matunga, Mumbai-400 019. Mobile: 9819179589/9619379589 Email: kaminigogri@gmail.com zrI muMbaI jaina yuvaka saMdhate prApta thayela anudAnanI yAdI prabuddha jIvana sIjanya korpasa phaMDa rUpiyA 300000 nAma prasana ena. TolIyA (paryuSaNa vyAkhyAnamALAmAM 'prabuddha jIvana'nAM prakAzana arthe) 300000 kula rakama kizora TimbaDIyA keLavaNI phaMDa 100000 prasana ena. TolIyA 100000 kula rakama jamanAdAsahAthIbhAi anAja rAhata phaMDa 100000 prasana ena. TolIyA 100000 kula rakama janarala Donezana phaMDa 5000 razmina saMghavI 5000 kula kama buddha jIvana sIjanya 20000 prahIra phAunDezana (gautama hIrAlAla gAMdhI ) jAnyu-2015 20000 bALe minaraAsa (dInAbena tathA cetanabhAi ) phebru-2015 40000 kula rakama jabaradastIne vaza thavuM e kAyaratAnI nizAnI che. lallci dj late RNu cha vanano aMtima adhyAya vizeSAMka adhyAya vizeSAMka - gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka - gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka :
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ IIIIIIIIIIIITTTTTTT TTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTT IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII phebruArI 2015 pAnuM 103 . prabuddha jIvana : gAMdhIjIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka gAMdhIjIvananA aMtima adhyAyanI tasavIro-jhalaka noAkhalImAM pagapALA pharatA mahAtmA gAMdhI mahAtmA gAMdhIjI ane temanI 'lAkaDIo'-manu gAMdhI ane AtmA gAMdhI mahAtmA gAMdhI chellA vAIsaroya laoNrDa mAunTabeTana ane eDavinA mAunTabeTana sAthe maheralInI daragAhamAMthI nIkaLatA mahAtmA gAMdhI upavAsa pachI ane mRtyu pahelAM levAyelI aMtima tasavIromAMnI eka gAMdhIjInA chellA upavAsa mahAna AtmAnI ciravidAya aMtima darzana aMtima yAtrA vakhate UmaTelo mAnava maherAmaNa mahAtmAnI ciMtanazIla mudrA
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ Licence to post Without Pre-Payment No. MR/Tech/WPP-36/SOUTH/2013-15, at Mumbai-400 001. Regd. With Registrar of Newspapers for India No. MAHBIL/2013/50453 Published on 16th of every month & Posted at Patrika Channel sorting office Mumbai-400 001 On 16th of every month . Regd. No. MH/MR/SOUTH-379/2013-15 PAGE No.104 PRABUDHH JEEVAN: GANDHIJIVAN NO ANTIM ADHYAY VISHESHANK FEBRUARY 2015 sevaka kI prArthanA he namratA ke samrATa! dIna bhaMgI kI hIna kuTiyA ke nivAsI! gaMgA, yamunA aura brahmaputrA ke jaloM se siMcita isa sundara deza meM tujhe saba jagaha khojane meM hame madada de| hameM grahaNazIlatA aura khulA dila de| terI apanI namratA de; dindustAna kI janatA se ekarUpa hone kI zakti aura utkaNThA de| he bhagavan! tU tabhI madada ke lie AtA hai, jaba manuSya zUnya banakara, terI zaraNa letA hai| hameM varadAna de, ki sevaka aura mitra ke nAte jisa janatA kI hama sevA karanA cAhate haiM, usase kabhI alaga na par3a jaayeN| hameM tyAga, bhakti aura namratA kI mUrti banA, tAki, isa deza ko hama jyAdA samajheM aura jyAdA caaheN| To, [ mahAtmA gAMdhIe jIvanamAM eka ja kAvya lakhyuM hatuM, te A. temaNe to tene phakarArUpe ja lakheluM. 1967mAM vasaMta desAIe tene svarabaddha karyuM ane mannA De pAse gavaDAvyuM. A adbhuta rekorDa inDiyana rekorDa kalekTarsa esosiezana pAse upalabdha che. ] Postal Authority Please Note: If Undelivered Return To Sender At 33, Mohamadi Minar, 14th Khetwadi, Mumbai-400004.) Printed & Published by Pushpaben Chandrakant Parikh on behalf of Shri Mumbai Jain Yuvak Sangh and Printed at Fakhri Printing Works, 312/A, Byculla Service Industrial Estate, Dadaji Konddev Cross Rd, Byculla, Mumbai-400 027. And Published at 385, SVP Rd., Mumbai-400004. Temporary Add.: 33, Mohamadi Minar, 14th Khetwadi. Mumbai-400004. Tel.: 23820296. Editor: Dhanwant T. Shah. RRRRRRRRRRRRRRRRE
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ 0 | 0 anekAntavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 0 RNI NO. MAHBIL/2013/50453 0 0 ge qnA 0 0 YEAR : 2, ISSUE : 12, MARCH 2015, PAGES 140. PRICE 20/gujarAtI-aMgrejI varSa-2 (kula varSa-63) * aMka 129 mArca 2015 * pAnAM 140 * kImata rUA. 20/ 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 S9 886no 0 0 0 0 0 0 1-'*VVIr 0 0 0 0 0 0 0 ekenAkarSantI zlathayantI vastutattvamitareNa / antena jayati jainI nItirmanthAnanetramiva gopii|| A pratIkAtmaka citra anekAnta dRSTi mATenI suMdara samaja Ape che. jyAre gopI chAzane valove che tyAre eka dorI kheMce e samaye bIjI dorI DhIlI paDe ane e ja rIte bIjI dorI kheMce tyAre pahelI dorI DhIlI paDe che. Ama karatI vakhate tenI dRSTi mAkhaNa upara hoya che nahIM ke dorI upara ane tethI ja mAkhaNa prApta thAya che ane e jaina darzananuM pratIka che. koI paNa eka dRSTine pakaDIne cAlIe to maMthana na ja thAya ane maMthana na thAya to mAkhaNa na nIkaLe arthAt tattvadarzananI prAptithI dUra rahI javAya. jaina gopIrUpI dRSTi tyAre ja vijaya pAme jyAre samagratA para dhyAna Ape nahIM ke koI eka dorI rUpI vicAra pa2. saujanya : anekAnta sAmayika 0 . 0 4
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ pRSTha 2 jina-vacana vayatarUpI kAMTA sahata karatAra pUjya che! sakkA saheDaM AsAe kaMTayA aomayA ucchahayA nareNaM / aNAsae jo u sahejja kaMTae vaImae kaNNasare sa pujjo utsAhI mANasa dhana ke bIjA kazA svArthanI AzAmAM loDhAnA kAMTA (khIlA) sahana karI zake che, paraMtu koI paNa jAtanI AzA rAkhyA vagara vacanarUpI kAMTA je sahana kare che te pUjya che. prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka saptabhaMgI An enthusiastic person will be prepared to bear even the torture of iron nails to get wealth or some other reward, but a person who bears the tortue of nail-like words without any expectation is indeed respectable. (DaoN. ramaNalAla cI. zAha graMthita 'nina vazvana'mAMthI) 'prabuddha jIvana'nI gaMgotrI 1. zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha patrikA 1929 thI 1932 2. prabuddha jena (6. 1-(1)-) 1932 thI 1933 briTiza sarakAra sAme na jhUkyuM eTale navA nAme 3. tA jaina 1934 thI 1937 4. punaH prabuddha jainanA nAmathI prakAzana 1939-1953 5. prabuddha jaina navA zIrSake banyuM 'prabuddha jIvana' 1953 thI * zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA mukhapatranI 1929 thI, eTale 85 varSathI avirata saphara, pahelA sAptAhika, pachI ardhamAsika ane tyArabAda mAsika 2015 mAM 'prabuddha jIvana'no 63mA varSamAM praveza 2013 eprilathI sarakArI maMjUrI sAthe 'prabuddha jIvana eka saMyukta gujarAtI-aMgrejImAM, eTale 2013 eprilathI gujarAtI-aMgrejI 'prabuddha jIvana' varSa-2. * kula 63muM varSa. 2008 oNgasTathI 'prabuddha jIvana' ane paryApaNa vyAkhyAnamALA saMsthAnI veba sAITa uparathI joI-sAMbhaLI zakazo. prabuddha vAcakone praNAma pUrva maMtrI mahAzayo jamanAdAsa amacaMda gAMdhI caMdrakAMta sutariyA ratilAla sI. koThArI maNilAla mokamacaMda zAha jabhAI mahetA paramANaMda kuMvarajI kApaDiyA cImanalAla cakubhAI zAha DaoN. ramaNalAla cI. zAha prathama bhaMga : berisTara cakravartI' udAra che'. bIjo bhaMga 'berisTara cakravartI' udAra 'nathI.' trIjo bhaMga : 'berisTara cakravartI' udAra 'che ane nathI'. mArca 2015 cotho bhaMga : 'berisTara cakravartInI udAratA' avaktavya 'che'. pAMcamo bhaMga : 'berisTara cakravartI'nI udAratA 'che' ane 'avaktavya' che'. chaThTho bhaMga : berisTara cakravartInI udAratA' nathI ane 'avaktavya' 'che'. sAtamo bhaMga : 'berisTara cakravartInI udAratA' che, nathI ane avaktavya che', A aMgeno "berisTara cakravartI'no lekha aMdara vAMco je viNA vi logassa, vabahArI savva hA nivvaur3a tassa bhuvaNeka guruNI, Namo aNe gaMtavAyassa AcArya siddhasena divAkara tuM kahe te hoya ane huM kahuM te ja hoya, satya ApakA beunuM arvamukta koya vAda-vivAdathI sahunI yukti hoya, vADAnA baMdhanothI manuSya para hoya, nija Atma tatva DhaMDhoLavuM, dekhatA bhArathI na mukta hoya. jJAnathI moTo guru nahi ne samajaNI moTo mitra nahi, je samajyo mAnava manane tenI anaMta sukha bhagI gati hoya.
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdnA mArca 2015 anekAntavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka advekAntavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka pa anekAntavAda, syAdvAda ane taiyavAda vizeSAMka - anekAntavAda, syAd vAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvAda krama 1 3 4 wo, 9 16 17 18. prabuddha jIvana anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka pRSTha 3 21 22 prabuddha jIvana anekAntavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka sarjana sUci zrI AtmasiddizAstramAM anekAntavAda ane kAntAdarzana H tattva ane taMtra 10 jIvananA vyavahAramAM atizaya upayogI anekAntavAda...svAdavAda ane nathavAda 11 anekAntavAda sidhdhAMta aura vyavahA2 12. darzanonuM darzana H anekAntavAda anekAntadarzana 13 14 anekAntavAdanI vyavahArika bhUmikA 15 anekAntavAda ane sApekSavAda 23 24 kRti vizvazAMti mATeno ajoDa vicAra : anekAntavAda jaina dharma ane anekAntavAda H A viziSTa ekanI mAnada viduSI saMpAdikA : DaoN. sejala zAha eka nAnI vAta syAdvAda zrI siddhasena divAkarasUrijInI anekAntavAdanI ghoSaNA anekAntavAda : vyAvahArika pala 19 jainadarzana ane anekAntavAda anekAntavAda ane samyakakSAna AnaMdadhana nA stavanomAM ane kAMta 20. anekAnta jIvana tarapha anekAMtavAda : samasyAmaya jIvanamAM samanvayanuM meghadhanuSa ane kAnhAvAda saidhdhAMtika pakSa jaina darzanamAM naya sAmAjika sauhArda, samarasatA ane anekAntavAda dRSTi anekAnta, syAdvAda evuM sapnabhaMgI : eka saMkSipta vivecana AgamanI dRSTie anekAntavAda karnA DaoN. dhanavaMta zAha DaoN. dhanavaMta zAha DaoN. sejala zAha DaoN. sejala zAha padmazrI DaoN. kumArapALa desAI DaoN. nareza veda DaoN. jitendra zAha pratApamAra ToliyA DaoN. baLavaMta jAnI mArca 2015 paMnyAsa DaoN. aruNavijaya ma. sA. DaoN. sAgaramala jaina bhArAdeva bhAyAva guNavaMta baravALiyA DaoN. je. je. rAvala dinakara joSI DaoN. reNukA po2vAla DaoN. nareza veda saMpAdana : sUryavadana ThAko2dAsa jave2I prA. DaoN. kokilA hemacaMda zAha DaoN. abhaya dozI DaoN. vIrasAgara jaina DaoN. vIrasAgara na varSA zAha DaoN. niraMjanA joSI DaoN. ratanabena khImajI chADavA vAda, syAdvAda ane caMdulAla saucaMda zAha caMdulAla sakaracaMda zAha DaoN. vikrama bhA pRSTha 05 4 4 4 4 na 18 25 32 34 38 41 44 47 51 61 64 66 68 73 66 80 83 85 manekAntavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka - anekAntavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAd vAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, 25 89 anekAntavAda ane upaniSadanI dArzanika vicAraNA 26 anekAntavAda : sAta nayonuM vaicArika meghadhanuSya 95 27. apekSA 98 28, berisTara cakravartI 101 29. bhAratIya darzanonuM samanvayatIrtha 106 30. ahiMsA ane kAnanA paripekSyamAM pArvatI neNazI khIrANI 109 31. khristI dharma ane anekAntavAda saMkalana : DaoN. thomasa pa2mA2 112 anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdvA pRSTha 4 prabuddha jIvana 32. saMgharSanI samApti ane saMvAditAno setu eTale mahAvIra svAmIno anekAntavAda anekAntavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka, anekAntavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAd vAda ane tayavAda vizeSAMka, anekAntavAda, syAdvAda 33 Seeker's Diary -- On Anekantvad 38 Application of Anekantvad: Multidynamic Vision 35. Anekantvada 36. avasara 37. zrI muMbaI jaina yuvaka saMghaneprApta thayela anadAnanI yAdI 38. 80 mI paryuSaNa vyAkhyAnamALAnuM Ayojana 35. bhAva-pratibhAva 36 sarjana-svAgata 37. Enlighten Yourself By Study Of Jainology Lesson 5 : Jain Cosmology &Cycle of the Time 38. Siddhasena Divakar (Pictorial Feature) 39. paMca paMca pAsetha...je anaMta che enI prApti tarapha .. I krama pustakanA nAma DaoN.ramaNalAla cI. zAha likhita ne saMpAdita graMtho 1 jaina AcAra darzana 240 caritra darzana 220 sAhitya darzana 320 pravAsa darzana 260 sAMprata samAja darzana 270 zruta upAsaka DaoN. ramaNabhAI zAha 320 jaina AcAra darzana 300 300 100 250 540 50 250 / 14 prabhAvaka sthaviro bhAga-1 thI 6 350 namo sittharasa 15 140 16 pAsaporTanI pAMkhe bhAga-1thI3 500 17 sAMprata sahaciMtana bhAga-16 180 ' pro. tArAbena 2. zAha likhita 2 3 4 I 5 6 8 10 11 12 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 7 mArca 2015 jaina dharma darzana gurjara hAgu sAhitya jina vacana jina tattva bhAga-1 thI 9 vaMdanIya hRdayasparza bhA. 3 3. vaMdanIya hRdayasparza (vIva) 18 zrImad rAjacaMdra (pustikA) 19 prabuddha caraNe rUA.eka hajAranA pustako kharIdanArane rUA.500nuM DiskAunTa, eTale rUA.500mAM rUA. 1000nA pustako zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA prakAzano kiMmata rU. krama pustakanA nAma kiMmata rUA. ApaNA tIrthaMkaro saMskRta nATakonI kathA bhA. 1 DaoN. kalAbena zAha likhita 20 21. 22. caMdra rAjAno rAsa zrImatI pArulabena bI. gAMdhI Reshma Jain 27. 28. sureza gAlA likhita Dr. (Kumari) Utpala Kantilal Mody Dr. Kokila Hemchand Shah DaoN. kalA zAha Dr. Kamini Gogri Dr. Renuka porwal DaoN. razmi bhedA likhita 23. amRta yoganuM prApti mokSanI DaoN. kALunI jhaverI likhita 24. jaina pUjA sAhitya DaoN. rekhA vorA likhita 25. Adi tIrthaMkara zrI RSabhadeva DaoN. ramezabhAI lAlana likhita 26. jaina daMDa nIti maramano malaka navapadanI oLI DaoN. ke. bI. zAha likhita 29. jaina kathA vizva DaoN. kalAbena zAha saMpAdita DaoN. dhanavaMta zAha likhita 30. vicAra maMthana 100 100 100 250 160 280 280 250 50 tavAda, syAdvAda ane 200 180 114 119 121 122 123 126 127 129 133 135 139 140 36. prabhAvanA 37. sukha tamArI pratikSA kare che 38. meruthIye moTA 39.DaoN. kumArapALa desAI kRta aMgrejI bhASAmAM jainIjhama : kosmika vijhana 40 IlA dIpaka mahetA saMpAdita saMvatsarI pratikramaNa vidhi sahita mULa sUtrono gujarAtI-aMgrejI bhAvAnuvAda krama pustakanA nAma 31. vicAra navanIta bhAratIbena zAha likhita 32. zrI gautama tulyuM namaH AcArya vAtsalyadIpa sUri kRta 33. jaina dharma 34. bhagavAna mahAvIranI AgamavANI 35. jaina sajjhAya ane marma kiMmata rUA. 180 225 70 40 70 // 12 39 100 rUA. 300 maiM anekAntavAda, syAd vAda ane yavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvAda rUA. 350 cha ra kAntavAda, svADvAda ane ne 100 uparanAbadhApustako saMghanIoNphisemaLaze. saMparka : pravINabhAI Te.naM.23820296. rUpiyA amArI beMkamAM-beMka oNpha InDiyA-karaMTa eNkAunTa naM.003920100020260 mAM jamA karI zako cho. .IFSC:BKID0000039 zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33 mahammadI minAra, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI-400 004. Teliphona : 23820296 anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka OM anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka, anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, svAduvA. mArca 2015 0 prabuddha jIvana 9 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka pRSTha 5 vAda, svAduvAda ane Regd. With Registrar of Newspaper for India No. MAHBIL/2013/50453 *'prabuddha jIvana' gujarAtI-aMgrejI varSa: 2(kula varSa 63) * aMka: 12 mArca 2015 * vikrama saMvata 2071 vIra saMvata 2541 phAgaNa vadi tithi-100 0 0 0 zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha patrikA 0 0 0 (prAraMbha sana 1929thI) prapha QUGol anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAdvAda hu anekAntavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, svAthvIda ane vayavAda viroSaka 5 anekAntavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka cha avakAMntavIda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka avakAMntavAda, sthIrvAda anekAntavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka * * vArSika lavAjama rUA.200-00 0 0 chUTaka nakala rUA. 20-0 0 mAnada taMtrI : DaoN. dhanavaMta zAha A viziSTa aMkanI mAnada viduSI saMpAdikA Da. sejala zAha vizvazAMti mATeno ajo vicAra anekAntavA taMtrI sthAnethI... ke "prabuddha jIvananA viziSTa aMko - oNgasTano 'karmavAda' ane bAvIsamA jema sAhitya samArohanI eka beThakanuM saphaLatApUrvaka re oNkTobarano "jaina tIrtha vaMdanA" vAMcI vyavasAye cArTarDa ekAunTanTa karela saMcAlana ane 40mI paryuSaNa vyAkhyAnamALAmAM "naya pramANathI huM ane sAmAjika kAryakara, sAhityapremI ane tattvajijJAsu mArA mitra mana pramANa sudhI' jevA gahana viSaya upara saraLatAthI potAnuM vaktavya zuM zrIkAMta vasAe navembaranA prathama pIrasanAra ane sarva jijJAsu 6 6 saptAhamAM e aMko mATeno A aMkanA saujanyadAtA zrotAone prabhAvita karanAra DaoN. ja potAno rAjIpo vyakta karI 'jaina sejala zAha mArA manamAM goThavAI huM dharma ane anekAMtavAda' viSe | zrImatI indumatibena esa. vasA . gayA hatA ane manomana huM emanI che evo ja daLadAra aMka prakAzita pratibhAno "prabuddha jIvana' mATe che kaM karavAnuM mane premabharyuM sUcana karyuM ane sAthosAtha A aMkanuM saujanya kyAMka upayoga karavAno vicAra karato hato tyAM mitra zrIkAMtabhAInuM ke * svIkAravAnI bhAvanA paNa vyakta karI. uparAMta evI paNa IcchA A sUcana- AmaMtraNa maLyuM eTale A gahana ciMtanAtmaka viSayanA ? vyakta karI ke A gahana vicAranI prastuti vAcako samakSa saraLa aMkanA saMpAdana mATe mane DaoN. sejalano ja vicAra Ave e svAbhAvika che $ bhASAmAM bALa jijJAsuone samajAya e rIte thAya. che, ane bahena sejalane meM sIdho "Adeza' ja karI dIdho, ane 'hAmeM AnaMda ane utsAhapUrvaka A mitranI IcchA ane sUcano nA, mArAthI AvA gahana viSayane nyAya nahi apAya' vagere vagere ; - svIkArI lIdhA. ghaNI carcA-dalIlo amArA vacce thaI ane aMte mArA premAgrahanI 'anekAntavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka anekantivAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka * zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33 mahamadI minAra, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI-400004. TeliphonaH 23820296 * oNphisa sthaLa saujanya : zrI manISabhAI dozI zrI muMbaI jaina yuvaka saMghano baeNnka /c. No. 0039201 000 20260. Website: www.mumbai_jainyuvaksangh.com * email: shrimjys@gmail.com Web Editor: Hitesh Mayani-9820347990 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane teyavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, cATvIda ane vayavIda vizeSAMka F anekAMtavAda, cArvAda ane
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sthAvA pRSTha 6 0 prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 vAda, cArvAda ane anekantivAda, syAdvIda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAdvIda ane nayavIda viroSaka 4 anekAntavAda, cArvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavIda viroSAMka ka anekAMttavAda, cArvAda * jIta thaI. bahena sejala zAha pAse traNa mahinAno samaya hato, mahAgraha mATe hiMsAno prAraMbha na thAya. AvI ja rIte pratyeka dharma * viSaya gahana hato ane tajajJa vidvAno pAse A viSayanA judAM anya dharmanI dRSTi, e dharmanA Asana pAse besIne e dharmanI samaja huM judAM pAsAM upara lakhAvaDAvavAnuM hatuM. huM to sAva aLago thaI keLave to jagatamAM dharmanA koI jhaghaDA na thAya. gayo hato. ane bahena sejalane ekale hAtha A mahAsAgara kheDavAno "mArI vAta sAcI che, paNa tamArI vAta paNa sAcI hoI zake," ke hato. paraMtu pote saMzodhananAM vidyArthinI, kaoNleja ane prAdhyApana enA sthAne 'mArI vAta ja sAcI che, ane tamArI vAta mAre samajavI ? huM daramiyAna AvA ghaNAM prakalpa-projekTo-emaNe karyA hatAM. uparAMta ja nathI' to aMte to matabhedathI manabheda ane hiMsAno prAraMbha. zuM A viSayanI UMDANapUrvakanI emane sUjha hatI, keTalAMka lekho na 'tuM paNa tArI rIte sAco hoI zake ane huM paNa mArI rIte ? huM maLyA to pustako-graMthonuM adhyayana karI e vicAronuM saMkalana sAco hoI zake." zuM karyuM, Ama ati parizramathI DaoN. sejale A jJAnasamRddha aMka taiyAra vAcakane A aMkanA mukhapRSTa ane enI nIce ApelA saMskRta zlokanI samajane dhyAna ane ciMtananI dRSTithI jovA vinaMtI karuM chuM huM mitra zrIkAMtabhAIe mane khAsa kahyuM hatuM ke, A gahana viSayane chuM. anekAntavAdanA hArdane spaSTatAthI samajI zakAze. zuM saraLa bhASAmAM samajAvavo, paNa e zakya kharuM? AvI rIte ja jagatanA rAjakAraNIo ekabIjAnA satyane OM anekAMtavAda e vizvane jainadharmanI amUlya-ajoDa bheTa che. samajavAnI koziza kare to laDAIno prAraMbha ja na thAya. che. A vicAra sAthe syAdvAda ane sApekSavAda paNa saMkaLAyelA che. eTale ja enekAMtavAda e vizvazAMtino ajoDa ane amUlya A viSaya upara A aMkamAM tajajJa vidvAnoe UMDANapUrvaka carcA- vicAra che. zuM vicAraNA karI che. vAcaka jema jema e lekhomAM pravezaze tema tema mAnavI potAnI dRSTi choDI bIjAnI dRSTithI paNa enA satyane zuM A viSayanI samaja emane prApta thatI jaze, e samaja jijJAsu joze ane maMthana karaze to ene bIjAnuM satya paNa kadAca satya che 6 vAcakane potAnA vyavahAra jIvanamAM upayogI thaze, ane tethI lAgaze, AvuM svIkAravAthI pUruM jagata zAMta thaI jaze. jIvanamAM zAMti ane samAjanI sthApanA karI sakaze, uparAMta A mULa vastu ekanI eka hovA chatAM judA judA svarUpo judA judA ki samaja thakI mokSa mArganI yAtrAnA sopAnonuM paNa ArohaNa karI nAmathI oLakhAya che. A judA judA svarUpo pAchAM paraspara virodhI guNovALA hoya che. jema ke mULa lokhaMDa che, emAMthI mAravAnI anekAMtavAdanI khUba ja sAdI samaja e ke vyaktie anya talavAra bane ane bacAvavAnI DhAla paNa bane, judA karavAnI kAtara huM ka vyaktinA dRSTikoNane samajavo, e anya vyaktinA sthAne pote bane ane bhegA karavAnI soya paNa bane. jhera maraNa bane che to e zuM birAjI e vyaktinI dRSTithI tattvane ane vicArane samajavo. pratyeka ja jhera auSadha rUpe jIvana paNa bane che. # pAse potAnuM satya hoya che. e satyane samajavuM, potAnA satyano anekAMtavAdanI pUrva zarata e che ke vyaktie sarva prathama ahaM paNa durAgraha rAkhyA vagara. ane pUrvagraha mukta thavuM, to ja satya pAse pahoMcI zakAya. kAraNa ke cAra aMdhajanane hAthI pAse laI jaIne pUchyuM ke hAthI kevo che? pratyeka vastumAM eka nahi aneka dharmo hoya che. A badhA dharmone $ che to jenA hAthamAM sUMDha AvI, jenA hAthamAM pUMcha AvI, jenA hAthamAM enA parimANa-engalathI samajavA e ja anekAMtavAda. * paga AvyA, jenA hAthamAM je AvyuM evo hAthI che evuM e dareka paraMtu A anekAMtavAda samajavo ATalo ja saraLa nathI. A ja zuM kaheze. e badhAMnuM potAnuM satya che, paNa e ekabIjAnA satyathI vicAra upara jainAcAryo ane vidvajanoe mahAgraMtho lakhyA che ane huM juduM che chatAM je je je kahe che e satya che ja. ahIM eka aMta nathI, A vicAranI vizada bhASya chaNAvaTa karI che. A pratIti A aMkanA 6 aneka aMta che, A anekAMta vAda. aMdaranA pRSTho vAMcatA vAcakane avazya thaze. * bIjo dAkhalo, eka vyakti eka vyaktino pitA che, bIjIno pati A anekAMtavAda sAthe 'natha' zabda joDAyo che. naya eTale dRSTi, huM che, trIjIno bhAI che ane cothAno putra che. saMbaMdhamAM A badhAMne vicAra, vicArakrama. A "naya'nI paNa A aMkamAM vizada carcA che. huM zuM potapotAnA satyo che, paNa vyakti to eka ja che. koI ema nahi kahI eka vyakti bIjI vyaktinA vicAra pAse jAya to sarvaprathama to zuM [ zake ke A mAro pitA che eTale tAro pati ke bhAI nathI. tenA dveSa'no cheda UDI jAya che, jevo A kaSAya maMda paDyo eTale - bhagavAna mahAvIre A siddhAMta-vicAra Apyo, A daSTithI navA karmonA pravezano niSedha thayo. mana jevuM rAga-dveSathI mukta je badhA eka bIjAne jUe to durAgrahane tilAMjali apAya ane potAnA thayuM tevuM ja enA mATe mokSanuM dvAra khUlI gayuM samajavuM. A mokSa che anekAntavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, svAvAda ane nayavAda vizeSAMka - anekAntavAda, svAduvAda ane vayavAda vizeSAMka anekAntavAda, svIk vAda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekantivAda, svAduvAda $ zakaze. ( 1 varSanuM lavAjama rUA. 200/-(U.S. $20) * 3 varSanuM lavAjama rUA. 500/-(U.S. $ 50) * 5 varSanuM lavAjama rUA. 900/-(U.S. $ 80) ) 10 varSanuM lavAjama rUA. 1800/-(U.S. $180) * zrI muMbaI jaina yuvaka saMghano baeNnka A/c. No. 0039201 000 20260. anekAMtavAda, sthIrvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdavA. mArca 2015 * prabuddha jIvana 9 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 7 vAda, syAdavAda ane mArge AgaLa vadhavA mATe sAta ja parizrama UThAvyo che e sarvano phUM chuM nayone samajavA jarUrI che. jene jijJAsune vinaMti che ke dhIrajapUrvaka A aMkanI aMdaranA hRdayathI AbhAra mAnuM chuM. huM huM saptabhaMgI kahe che. ghaDo mATImAMthI lekho vAMce, mana sAthe carcA-ciMtana karaze to amane zraddhA uparAMta mitra zrIkAMta vasA ane meM bane che. jo A ghaDo tUTI jAya to che ke jijJAsune mokSanI cAvI avazya maLI jaze. zrImatI indumatibenano khAsa. huM cha mATI to haju upasthita che eTale emanI preraNA ane sahakAra vagara & ghaDo nathI, to paNa ghaDo che ja, A e zakya na banata. { AvA sAta no vyaktine AtmajJAna pAse laI jAya che. ane bahena sejalane to 'gaNyA gaNAya nahi, vINyA vINAya A viSaya upara have vadhu carcA nathI karato. jijJAsu vAcakane nahi' eTalA abhinaMdana. huM A aMkanI aMdara ghaNuM vAMcavAnuM che. ciMtana karavAnuM che. A anekAMtavAdanI samaja jIvanamAM avazya zAMti lAvaze, eka che jijJAsune vinaMti che ke dhIrajapUrvaka A aMkanI aMdaranA lekho jIvananI zAMti e eka parivAranI zAMti che. eka parivAranI zAMti chuM vAMce, mana sAthe carcA-ciMtana karaze to amane zraddhA che ke jijJAsune samagra samAja ane rASTranI zAMti che, ane rASTranI zAMti jagatanI 6 $ mokSanI cAvI avazya maLI jaze. zAMti che. gAMdhIjI vizenA viziSTa daLadAra aMka pachI tarata ja Avo dhanavaMta zAha bIjo aMka taiyAra karatI vakhate morapiccha jevI amArI TIme khUba drdtshah@hotmail.com hu anekAntavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekottavAda, svAthvIda ane nayavAda viroSaka % anekAntavAda, cAvIda ane vayavAda vizeSAMka - anekantivAda, syAd vIda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAdvAda zrI bhagavAna mahAvIra janmakalyANaka divasa nimitte zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha dvArA Ayojita virATa vibhUtinA bhavya jIvananI jJAnasabhara, ciMtanayukta, preraka zailImAM padmazrI DaoN. kumArapALa desAI dvArA || zrI hemacaMdrAcArya kathA || anekAntavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekantivAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAdvAda || prathama divasa - 29-3-2015, ravivAra, savAre 10-00 vAge || kalikAlasarvajJa hemacaMdrAcAryano samayasaMdarbha, mAtA pAhiNIne AveluM adbhuta ciMtAmaNi ratnanuM svapna ane svapnaphaLanuM kathana, bAlyAvasthA, mAtRvAtsalya, mAtA-putre lIdhI dIkSA, 'hemacaMdrasUri' nAmAbhidhAna, rAjA siddharAja sAthe meLApa, "siddhahemazabdAnuzAsana' vyAkaraNa graMthanI racanA-puruSArtha, graMthanI zobhAyAtrAnI ajoDa ghaTanA. | || bIjo divasa - 30-3-2015, somavAra, sAMje 6-00 vAge || kalikAlasarvajJa hemacaMdrAcArya ane samrATa kumArapALano meLApa, mahAmaMtrI udayana, kumArapALanA rAjyorohaNano prasaMga, lokajIvananA praharI, prajAne ApI suvarNasiddhi, amAri ghoSaNA, naitika AdarzonI pratiSThA, prajAmAM sarasvatI ane zoryanI upAsanA mATenA prayatno, dharmaniSTha mAtAne arpaNa, mahAna putra, mahAna mAtA || trIjo divasa - 31-3-2015, maMgaLavAra, sAMje 6-00 vAge || gujarAtamAM 'hamayuga', vipula akSarajIvana, bahumukhI pratibhA, saMskRta, prAkRta, apabhraMza ane dezya vAmanA graMthapraNetA, kalikAlasarvajJa'nuM biruda, gujarAtano suvarNayuga, sAhitya ane itihAsa, zAstra ane kaLA, vyAkaraNa ane tarka, kavitA ane koza, purANa ane yoga jevA viSayo para graMtharacanA, gujarAtI bhASAno prAraMbha, siddhahemanA apabhraMza duhAo, dharma ane vyavahAra, sAdhutA ane saralatA, rAjA ane prajA ema vividha stare sahaja samanvaya sAdhI ApanAra saMskArazilpI, bhaviSyadarzana, ziSyavartuLa, solaMkIyuganA prajAjIvananA sarvakSetrone prakAzita karanAra samartha sAhityapuruSa, yugapuruSane zabdAMjali saMgIta traNa divasanA saujanya dAtA vasumatIbena kIrtilAla cokasI-pATaNa zraddhA zrIdharANI smRti : tanavIrakumAra kIrtilAla cokasI sthaLa : bhAratIya vidyAbhavana, copATI, muMbaI anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane tayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane tayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, cArvAda ane
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdvA pRSTha 8 prabuddha jIvana anekAMtavAda, syAdnAda ane nayavAda vizeSAMka 7 mArca 2015 jainadharma ane anekAntavAda H A viziSTa aMkatI mAnada viduSI saMpAdikA DaoN. sejala zAha anekAntavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAd vAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvAda lekhikA, kaviyatrI, patrakAra ane gujarAtI bhASAnI prAdhyApikA DaoN. sejala zAhano paricaya kaI ane kevI rIte ApuM ? tejasvI pratibhA, jJAnasamRddhi ane saraLa vyaktitva temaja hUMphALA avAjathI je vyaktie hRdayamAM putrIvata sthAna prApta karyuM hoya-amerikA sthita mArI moTI putrIprAcI ane DaoN. sejala samavayaska-enA vize to ghaNuM ghaNuM lakhavAnuM mana thAya, eTale ja to A DA~. sejalane kyAreka huM bhItaranA vhAlathI 'nuM'kAre paNa saMbodhI lauM. lagabhaga pAMca-cha varSa pahelAM DaoN. sejala pArlAnI je maNibena nANAvaTI kaoNlejamAM pahelAM 2001 thI ane 2008 sudhIprAdhyApikA ane 2008thI vartamAnamAM e kaoNlejanA gujarAtI vibhAganA adhyA che. tyAM koI seminAra mATe mane nimaMo ane mane DaoN. sejalanI vidvatA ane kuzaLa saMyojanakAra tarIkeno paricaya thayo. eka vakhata to e esa.ena.DI.TI. yunivarsiTInI amArI eka penalamAM amArI sAme pakSe DaoN. sejala hatA, tyAre paNa emaNe amane badhAMne emanA jJAna, niSThA ane projekTo-prakalpathI khUba ja prabhAvita karyA hatA. DaoN. sejala snAtaka thayA poliTikala sAyansamAM ane bI.eD.nI DigrI paNa laI lIdhI ane trarNaka varSa juniyara kaoNlejamAM adhyApananI laTAra paNa mArI AvyA. eka zubha ghaDIe ApaNA gujarAtI sAhityanA nokhAra caMdrakAMta bakSI emane maLI gayA ane sejalabenanA sAhityarasane pratibaddhatA ta2pha laI javAnI pre2NA ane joza ApyA ane sejalabena gujarAtI sAhityanA viSaya sAthe ema.e. thayA. tyAra pachI emanA preraka baLa banyA ApaNA vidvad kavijana nItina mahetA; ane sejalabene "taskRtitva ane gujarAtI kavitAmAM teno viniyoga' upara mahAnibaMdha lakhI pIeca.DI. * DaoNkTareTanI DIgrI prApta karI. vAcakane thaze A 'AMtarakutitva' eTale zuM ? ATalo sUkSma ane adharo viSaya ! "AMtarakRtitva eTale sarjaka je sarjana karato hoya, kavitA, navala ke nATaka ke koIpaNa prakAra--te vakhate e sarjakanA manamAM eze vAMcelI koI kRtino enA aMta2mAM ane enAM sarjanamAM prabhAva paDayo hoya te. tavAda, syAdvAda ane na pADI paNa AvI ucca kakSAnI vyAkhyAnamALAnA vakatA tarIke pote sajja nathI evuM mane kahI saMkoca vyakta karyo. paraMtu mAro premAgraha vadhato gayo ane DaoN. sejale mane saMmatI ApI ane nayapramANathI manapramANa sudhI' jevA anekAMta ane syAdvAdanA gahana viSaya upara evuM vaktavya ApyuM ke sarva zrotA ane Ayojako Aphrina thaI gayA. vidvatA ane sacoTa vaktavyano virala samanvaya mArA manamastiSkamAM sejanabenanuM vadhu eka ArohaNa. paryuSaNa parvano "prabuddha vana"no karmavAda uparano aMka vAMcI mArA parama mitra zrIkAMta vasAe phona karI mane kahyuM, 'have anekAMtavAdane saraLa bhASAmAM samajAvato aMka Apo.' A sUcana sAthe Arthika saujanyanI bhInAza paNa A citra mane ApI. zrI mahAvIra jaina vidyAlaya yojita 22mA jaina sAhitya samAroha mATenA eka viSaya 'jaina phAgu kAryo ane bAramAsI kAryo ' mATe nibaMdho lakhanArane mArgadarzana Ape evA vidvAnanI mAre jarUra hatI ane amArA lADakA mitra DaoN. abhaya dozIe mane A DaoN. sejalanuM nAma sUcavyuM. meM bahena sejalano saMparka karyo ane saraLatAthI A kArya svIkArI nibaMdhakartAone uttama mArgadarzana ApI navA lekhakone AvA kaThina viSaya upara lakhavA mATe hUMphALuM mArgadarzana ApyuM, e satranuM kuzaLa saMcAlana paNa emaNe karyuM ane sarva vidjanonA premAdhikArI banyA. A yaza prAptithI sejalabenanI pratibhAe mArA hRdayamAM vadhu eka pagalAMnuM ArohaNa karyuM. zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha yojita 80mI vyAkhyAnamALAnA Ayojana vakhate eka bhAre viSaya mATe mane vaktAnI jarUra paDI ane meM bahena sejalano eka adhikArabhAvathI saMparka karyo. bahena sejale mane spaSTa nA anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka nekAntavAda, syAd vAda ane yavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvAda have Apa ja kaho, AvA viSayanA saMpAdana mATe mArA hRdayamAM konuM nAma Ave ? ane have to bahena sejala upara thoDA adhikA2no bhAva paNa ugI nIkaLyo hato, ane e bhAvano upayoga karI bahena sejalane na karI basa, Adeza ApI dIdho. thoDA 'hA', 'nA', po vagere ghaNuM thayuM paNa huM makkama hato ane mane bahena sejala upara pUrato vizvAsa hato. kaoNlejanA lekcakara, saMsAranI javAbadArI ane anya sthaLe kolama lakhavAnI pratibaddhatA sAthe sejalabene ekale hAthe, hA, ekale hAthe ja akSajJa AraMbhyo ane A aitihAsika eka taiyAra karyAM. jaina sAhityajagata DaoN. sejalanA A umadA kAryanI noMdha laIne emane yaza ApavA adhIro thaze emAM mane jarAya zaMkA nathI. niSThA ane pratibaddhatAnuM vRkSa ApameLe UgIne ghaTAdAra bane che, enA u52 dhajAnuM ApoApa AropaNa thaI jAya che. 'muThThI bhItaranI AjhAdI' pustaka DaoN. sejalanA nAme che uparAMta zodhanibaMdho ane 'navanIta samarpaNa'mAM pustakonuM vivecana temaja 'kavitA' sAmayikamAM kavitA, reDiyo nATako, A badhuM emanuM sarjana che. ane bhaviSyamAM sarjana thatuM rahezeavI emanI saMvedanA ane prajJA che. jainadharmano amano UMDo ane vizad abhyAsa A eka pratIti karAve che. uparAMta AMtararASTrIya navalikA spardhAmAM emanI navalikAne prathama pAritoSika prApta thayuM che. janma to muMbaImAM, 1974mAM, mULa vatana saMskArI nagarI bhAvanagaramAM, pitA bipInabhAI ane mAtA arUNAbena pAsethI janmajAta jaina dharmanA saMskAra ane protsAhana prApta thayA. mikenikala enjiniyara jIvanasAthI manISa zAha ane putra kevIna zAhanA sahakAra ane protsAhana vagara bahena sejala, DaoN. sejala banI zake? ApaNA mATe ATaluM badhuM kAma karI zake ? ApaNe A dvayane abhinaMdIe. jJAnasajja ane sajjanatAthI zaNagArAyela bahena sejale mArA manamAM eka AzA janmAvI che. mA sarasvatI mArI A zraddhA phaLAvaze evI mane zraddhA che. bahena sejala (mobAIla-982533702)mAM paLe paLa jJAnabhUkha pragaTatI raho ane pratipaLe RtaMbharA prajJA tarapha A putrInI gati thatI raho evI parama tattvane prArthanA. nadhanavaMta anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka 6 anekAMtavAda, syAdvAda ane / taiyavAda vizeSAMka ! syAdvAda 6.zunuM ga9 Lite 3|pall Ippoise Jalpep pie pg||sTa
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAddA mArca 2015 * prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 9 vAda, svAduvAda ane eka nAnI vAd... Hsejala zAha ane yavAda vizeSAMka 9 anekantivIda, cIk vAda ane nayavAda vizeSAMka anekantivAda, syAdvAda anekAntavAda, syA dUrvAda ane rIvAda vizeSAMka cha akAdvAda, syAdvAda ane nayavAda vizoSaka = anekAntavAda, svAduvAda aho kiMcit jJAni abudha manamAM garva dharato, eka ja che ane jenI sAthe anekatA joDAyelI che. eTale ene dareka badhuM huM jANuM chuM, avala mujane ema gaNato, parimANathI lakhatI vakhate ekabIjAno AdhAra levo paDe. ghaNIvAra paraMtu je vAre, paricaya thayo saMta janano, amuka lekha vAMcatA evI anubhUti thaze ke A vAta to amane kahI hai che, paraMtu AgaLa vAMcatA khyAla Avaze ke e lekhanI gati koI khUlyAM cahyuM tyAre samaja paDI ke mUrkha huM to." navI dizA tarapha dorI rahI che. bhartuhari nItizatakamAM lakhAyeluM A kathana sahaja ja yAda AvyuM. Aje 21mI sadImAM jJAnavisphoTa thayo hoya evuM lAgI rahyuM che. anekAMtanI bhUmikA dareka vastunA svIkAra ane anyanA AdaranI * 'gugaladeva'ne hAthamAM laI sahu potAne jJAnI samajavA mAMDyA che, rIti zIkhavADe che. A aMkano vistAra haju aneka rIte thaI zake, zuM jJAna eTale jANe eka "klIka'nI ramata. ane A vamaLamAM mana kAraNa dareka aMta sAthe navo AraMbha joDAyelo ja che, paNa atyAre chuM A kSaNe, ATaluM pUratuM che. ApaNe sau sAthe maLI A vizvamAM huM phasAya e pahelAM guru hAtha jhAlIne kahe che ke "phara ghaDI tArI jAta ka bhaNI, tArAmAM keTaluM TharyuM che, e jo to ghaDI.' ane aMdaranuM pAtra pravezIe. pachI dareka potapotAnI rIte enA vikAsa tarapha jaze, = sAva khAlI lAge che. tyAre acAnaka ja jaina tattvadarzana bhaNI najara to e phaLazruti gaNAze. doDe che ane enA vizALa samudramAMthI aneka patha ane dRSTi prApta aneka vidvAnoe potAnA lekhathI A aMkane samRddha karyo che. te je zuM thAya che. manane jhaLahaLAM karI de evI eka dRSTi che ane kAMtavicAra/ saunuM RNa svIkAruM chuM. A aMka mATe mArA satata mArgadarzaka banI 6 vAda'. anekavAra je kahevAI gayuM che ke jaina dharma e mAtra saMpradAya rahenAra dhanavaMtabhAI zAha vagara A aMka zakya ja na banata. eka chuM nahIM paraMtu samRddha jIvana jIvavAnI eka zailI Ape che. enA agAdha vyaktinA vikAsa mATe teo je khaMtathI kArya kare che ane paDadA tattvadarzananA vicAro samajavA samaya khUTI paDe evuM lAge che. kavi pAchaLa rahI eka pachI eka pagathiyAM caDavAmAM madada kare che, temanA kuM rAjendra zAhanI eka paMkti che, "bhaI re, ApaNA duHkhanuM keTaluM A kAryanI anumodanA mAtra. 'prabuddha jIvana' ane zrI muMbaI jaina $ jora, nAnI amathI jAtaka vAtano macavIe nahIM zora...', ane 11 A yuvaka saMgha sAthe joDAyelA sahune Adara sAthe smaruM chuM. temanI potAnA kendrathI sRSTi tarapha dorI javAnI vAta to thaI paNa je satata sahAya vagara che paNa je satata sahAya vagara aneka kAmo adhurA rahI jAta. ghaDIe je pamAya che eno e rItano svIkAra manuSyane keTalo haLavo A e A aMkanI taiyArI daramyAna mane aneka rIte sahAya pUrI pADanAra ane sahaja banAvI de che. 'jhIlAya tema jhIlato, sRSTinA sahu raMga..' DA. 1 A ga , DaoN. reNukA poravAlano vizeSa AbhAra mAnuM chuM. DaoN. abhaya dozIno kuM je je rUpe maLe teno virodha na karatA, teno svIkAra karavAnI vRtti. paNa AbhAra mAnuM chuM. A aMkanA mukhapRSTha mATe vizeSa madada karanAra 4 TUMkamAM aneka virodhAbhAsonI vacce samanvaya sAdhavAnI vAtano ela. DI. InsTiTyUTanA DAyarekTara, tattva ane darzananA vidvAna DaoN. hai taMtu maLe che anekAMtavAda'mAM. visaMvAdamAM saMvAda sAdhavAnI guru jitabhAI zAhano vizeSa AbhAra mAnuM chuM. jJAnA chatA sahaja # cAvI che ahIM AvI kaMIka samaja keLavAI hatI tyAM zrI dhanavaMtabhAI ane protsAhita karanAra teo che. temanuM RNa-svIkAra. Apa sarva huM zAhe paryuSaNa vyAkhyAnamALAmAM anekAMta vize bolavAnuM nimaMtraNa sujJajanone vaMdana. eka sAthe pratyakSa ke parokSa rIte joDAyela sahune zuM ApyuM ane emanA protsAhanathI bolavAnuM svIkAryuM. vadhu UMDANa- praNAma. OM pUrvaka A vize abhyAsa karavAno moko maLI gayo. vyAkhyAna pachI A samagra aMkamAM mArI sAthe dhIrajapUrvaka mane sahakAra ApanAra ke pharI e noTsa ane pustako khUNo mukAI gayA. tyAM ja pharI 'prabuddha jIvana'nuM mudraNakArya saMbhALanAra javAharabhAIno huM ke huM dhanavaMtabhAIe 'prabuddha jIvana'no vizeSAMka 'anekAMtavAda' para pragaTa hRdayapUrvaka AbhAra mAnuM chuM. zuM karIe evuM sUcavyuM. khUba ja gahana viSaya ane mArI pratyeka maryAdA ahIM mUkavAmAM Avela vicAro aneka saMdarbhonA AdhAre taiyAra je svIkArI meM nA pADI. paraMtu emanA vizvAsa ane zraddhAe mane taiyAra karAyA che. ha karI. A viSaya mAtra dhArmika nahIM paraMtu tAtvIka paNa che, enI "jyAMthI ja maLI jhaLahaLAM kSaNo, pUratI jAgRti sAthe anekAMtavAda'ne pAra pADavAnuM bIDuM jhaDapyuM. te pharI Apane arpaNa karuM...' ane Aje hAjara che ApanI samakSa pariNAma. eTale A koI navI vAta nathI, paraMtu pharI prAgaTya jAgRti chuM ahIM mAre thoDIka spaSTatA karavI joIe ke A viSayanuM kendra bhaNI. anekAntavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdavIda 'anekAntavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane teyavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, cATvIda ane vayavIda vizeSAMka F anekAMtavAda, cArvAda ane
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sthAvA pRSTha 10 0 prabuddha jIvana anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 mavAda, svAduvAda ane anekAnta jIvana tarapha * anekAntavAda, cArvAda ane nayavAda viroSaka " anekantivIda, cArvAda ane vAyavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAd vIda ane vayavIda vizeSAMka anekantivAda, cArvAda 1 DaoN. sejala zAha . zrI AcArAMga sUtramAM eka vAta Ave che ke "satyanI AjJA pratyeka kSetrane sparze che. vyavahAru jIvananI dareka bAjune avivekI huM upara Ubhelo buddhimAna, mRtyune paNa tarI jAya che." paraMtu sat AtyaMtikatA tarapha DhaLatAM rokavI e ja sAcI anekAntadRSTi che. je chuM eTale zuM? sat nitya che ke anitya, eka che ke aneka, vAcya che ke bahu saraLa karIne A vAtane kahevI hoya to ema kahI zakAya ke eka che avAcya jevA aneka prazno joDAyelA che. A sannA svarUpa vize khUba ja jJAnI ane buddhizALI vyakti che, jene jIvananA badhA ja che vaidika yugamAM mAnyatA hatI, vedamAM kahevAtuM, parva sa vipra vahudhA tattvone potAnI rIte siddha karyA che. e vyaktine acAnaka yuropanA che che vanti'-arthAt eka ja sane paMDito bhinna bhinna rIte rajU kare che. koI eka evA dezamAM mUkI devAmAM Ave che jyAMnI bhASA tene huM ke sannA aneka pAsAM hoI, te aMge vicAra karI, satyanI prApti karI samajAtI nathI. to A vyakti mATe bahu ja jJAna nakAmuM nIvaDaze ke $ zakAze. A dRSTikoNa anekAntavAdI che. anekAntano artha thAya kAraNa jo bhASA ja nahIM jANato hoya to kaI rIte saMvAda karaze zuM zuM che vicAronA dvAra khullA rAkhavA. Ama karavAthI badhA vicAromAMthI ane mATe e vyaktinuM jJAna eTalA samaya pUratuM e kALa ane huM ka satya prApta thAya che. kSetramAM tatparatuM nakAmuM banI jaze. eno artha e nathI ke e vyaktinI ka ke jaina sAhityanA be bahu ja mahattvanA maMDANa jo koI hoya to te bauddhika kSamatA sAme koI prazna che ke e upayogI nathI. eka manuSyanI che ahiMsA ane anekAMta. jaina AcAra ane saMpradAyanI vizeSatA aMdara aneka manuSya bharelA paDyA che ane pratyeka samaye te judo che zuM A be bAbatothI batAvI zakAya che. eka tarapha je. kRSNamUrtinI saMvAda Ubho kare che. eTale jyAre te jeTalo vyakta thAya che te pUrNa OM $ vAta yAda Ave che ke satya satata badalAya che. bIjI tarapha paMDita nathI. e sivAya paNa emAM hajI bAkI che. e vicAra svIkAravo ? 6. sukhalAlajI kahe che te mujaba satya kharekhara eka ja hoya che, paNa joIe. je manuSyanI dRSTi tene eka rIte grahaNa karI zakatI nathI ja. ane tethI anekAMtavAdanI vicAradhArAno mULa AdhAra bhagavAna mahAvIranA huM ja satyanA darzana mATe manuSya potAnI dRSTimaryAdA vikasAvavI joIe saMdezAmAM jovA maLe che, jemAM eka tarapha vAstavane vinAzI, vikArI, zuM huM ane tenAM satyagrahaNanI saMbhavita badhI ja rItone sthAna ApavuM pariNAmI mAne che, to bIjI tarapha vAstavane avinAzI, nirvikAra ? * joIe. A udAtta ane vizALa bhAvanAmAMthI ane kAMtanI paNa mAne che. A be virodhI vicAromAMthI anekAMta, syAdvAda kra re vicArasaraNIno janma thayelo che. anekAMta vicArasaraNIno kharo ane nayavAdanuM vipula sAhitya prApta thAya che. hai artha e che ke satyadarzanane lakSamAM rAkhI tenA badhA aMzo ane saMpUrNa satya aMgenuM pUrepUruM jJAna e manuSya mATe eka jaTila hai $ bhAgone eka vizALa mAnasavartuLamAM yogya rIte sthAna ApavuM. prazna rahyo che. apUrNa dvArA pUrNane jANavAno prayAsa dvArA AMzika ? huM samyajJAna meLavavAnA aneka mArgo zodhAyA che. koIke eka satya sudhI pahoMcI zakAya. paraMtu muzkelI tyArathI zarU thAya che jyAre 6 6 para koIke bIjA para bhAra Apyo. emAMthI paMthabhedo jabhyA. A mAnI levAya che ke apUrNa satya ja pUrNa satya che ane ahIMthI vivAda ke 8 ja paMthabhedo TUMkI dRSTithI poSAtA sAMkaDA vADA banI gayA. eTaluM ane vaicArika saMgharSono janma thAya che. satya mAtra eTaluM ja nathI jai ja nahi paraMtu ghaNIvAra zAbdika yuddhane kAraNe ekabIjAnA khaMDanamAM jeTaluM ApaNe jANIe chIe, e eka vyApaka pUrNa che. ene tarka, che paNa utarI gayA ane dRSTinI vizALatA, Atmazuddhi sAdhavAno vicAra, buddhi athavA vANIno viSaya na batAvI zakAya. zuM 2 mukhya uddeza AmAM visarAI gayo. Ama je AdhyAtmika sAdhanA kaThopaniSadamAM kahyuM che. "satyane buddhi ane tarkathI para manAya che. te zu mATe paraMparA UbhI thaI hatI te ja ekadezIya ane durAgrahI banI muNDakopaniSadamAM ene meghA ane zrutithI agamya kahevAyuM che ane che & gaI. AvA samaye satyane kyAM ane kaI rIte zodhavuM e mULabhUta enA tathyane spaSTa karAyuM che. AcArAMga sUtramAM ene zabda, vANI, prazna sAmAnya mANasane mUMjhave, tyAre eno javAba anekAMtavAdamAMthI tarkathI agocara kahevAyuM che. bauddha vicAraka candrakIrtie 'paramArtho huM maLe che. anekAMtavAda ane syAdvAda e jaina tattvajJAnanI uccattama hi AryANA tRSNIbhAva' kahI enuM tathya vyakta karyuM che. pazcimI chuM zuM parizImA che. enA pAyAmAM mULa bAbata che ke koIpaNa eka ja vicAraka lAMka, kAnta, breDala, bargasA vageree "satya"ne tarka vicAranI chuM # dRSTibiMduthI koIpaNa vAtano vicAra na karo. je bAbatono vicAra koTithI upara gayuM che. ApaNI IndriyakSamatA, tarkabuddhi, vicAra ? kuM ke nirNaya karavAno hoya te aMge aneka bAjuthI vicAravuM. kSamatA, vANIbhASA eTalA apUrNa che ke enAmAM saMpUrNa satyanI 6 8 anekAMtavAda mAtra zAstrIya vAdone ja nathI samAvatA paraMtu jIvananA abhivyaktinI kSamatA nathI. anekAntavAda, cAddavIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, sthAvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, svAsvAda ane vayavAda vizeSAMka ka anekantivAda, spId vIda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekantivAda, sthIrvAda anekAMtavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdvAda ane vayavAda vizeSAMka 6 anekAMtavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdvA. mArca 2015 * prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 11 vAda, svAduvAda ane anekAntavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka akAttavAda, cATvIda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, cArvAda ane vayavAda vizeSAMka 4 anekottavalda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka - anekantivAda, sthIrvAda huM jyAre ApaNe apUrNa chIe, tyAre ApaNuM jJAna paNa apUrNa syAdvAdano saMbaMdha 'vA-vAcaka' jevo athavA 'sAdhya-sAdhaka' kuM zuM che ane prApta thayeluM satya paNa AMzika che, ane Ama paNa je kaMI jevo paNa manAya che. upamAnI dRSTie vAta karIe to anekAMtane huM zuM prApta thAya che te badhuM ja apUrNa che. enA AdhAra para ja vaijJAnika suvarNanI ane syAdvAdane kasoTInI, athavA anekAMtane killAnI OM saMzodhana satata thAya che. kAraNa vijJAnamAM eka mukhya baLa je saMzodhana ane syAdvAdane e killA tarapha dorI jatA vividha mArgo batAvatA kaeN karAve che temAM vyakta thayuM che ke je kaMI jaDayuM che tenAthI ya vizeSa nakazAnI sAthe sarakhAvI zakAya che. ApaNe sAthe e paNa spaSTa huM kaMIka che. samajI laIe ke anekAMtavAda ane syAdvAda, eka ja tattvavijJAnanA anekAMta zabdane jarA samajIe to ana+eka+aMta-arthAt jeno aMga hoI vastutaH eka ja che. sAt ane vAda ema zabdonA huM aMta eka nathI, eTale anekAMta. eka jhADa zabda sAthe keTalA badhA samuccayathI banelA prathama zabda "syA'no artha kvacit koI eka zuM artha che, thaDa, mULa, phaLa, pAna vagere. Ama ApaNI vicAra zaktimAM prakAra-In some respect-evo thAya che. AmAM je prakAra zabda che eka zabda dvArA aneka artho janmatA hoya che. jaina tattvajJAnamAM che te koI eka avasthA, sthiti, saMyoga darzAve che. gujarAtanA 6 chuM cAra sAdhano kahyA che-1. dravya, kSetra, kALa ane bhAva. A cAra prasiddha vidvAna sva. prophesara AnaMdazaMkara dhruva sAhebe potAnA eka chuM dRSTikoNathI vastu jovI. jaina dArzanikoe anekAMta dRSTi aMge kahyuM vakhatanA vyAkhyAnamAM syAdvAda siddhAMta viSeno temano abhiprAya che ke "je vastu tattvasvarUpa che, te atattvasvarUpa paNa che je vastu sat vyakta karyo hato, 'syAdvAda, ekIkaraNanuM dRSTibiMdu amArI sAme ka che, te ja asat paNa che, je eka upasthita kare che. zaMkarAcArya che te aneka paNa che, je nitya mahAvIza vaMdanA syAdvAda upara je AkSepa karyo zuM che, te anitya paNa che, Ama | zrImati vidhAbena mahAsukhalAla zAha (khaMbhAtavALI)nI che, te mULa rahasyanI sAthe saMbaMdha je pratyeka vastu paraspara virodhI Arthika sahayogathI rAkhato nathI. e nizcita che ke evA guNa dharmothI bharelI che. vividha dRSTibiMduo dvArA zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha yoje che udA. tarIke eka davA eka nirIkSaNa karyA vagara koI vastu bhakti saMgItano manahara manabhAvana kAryakrama huM mANasa mATe kAmanI che. jyAre saMpUrNa svarUpe samajavAmAM AvI huM anya mATe nakAmI che, Ama mahAvIra vaMdanA zake nahi. A mATe syAdvAda $ virodhI tattva bane che. ekanuM mahAvIra vaidanA upayogI tathA sArthaka che." * astitva bIjA para AdhArita gAyaka kalAkAra : jharaNAbena vyAsa, ayodhyAdAsa dravya-kSe tra-kALa-bhAvanI # huM bane che. ane kAMta ane ka saMgIta : vijayadattabhAI vyAsa apekSAe A "cAt' zabda eka haiM che niSkarSomAMthI janmelo siddhAMta tA. 25 eprila-2015 nizcita sthiti athavA avasthA hai che. A anekAMtane Logically alpAhAra : sAMje 5-30 thI 6-30 zanivAra (Teresa pa2) sUcave che. saptabhaMgImAM A che rajU karavA mATenI rIta eTale mahAvIra vaMdanI - bhakti saMgIta : cA" zabdanI sAthe vi 'eva' huM syAdavAda che. syAt eTale sAMje 6-30 thI 9-30 zanivAra zabdano je prayoga karavAmAM Ave ? nizcita evo artha thAya che. dravya, che, te enA cokkasa (nizcita) sthaLa : E kSe To, kALa ane bhAvanI premapurI Azrama, trIje mALe, bAbulanAtha pAse, muMbaI-400 007 . prakAranuM spaSTa sUcana karavA mATe huM apekSAe syAt zabda eka ja karavAmAM Ave che. udAharaNa huM zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA sarva sabhya bhAI-baheno, peTro, * nizcita sthiti athavA avasthA tarIke joIe to eka krikeTarane jIvana sabhyo, tathA sarva bhAI-baheno, kuTuMbIjano, tathA zuM sUcave che. caMdraka maLe che. je mAtra emane mitro sAthe sarve bhaktajanone hRdayapurvakanuM jAhera nimaMtraNa. "syAdvAdane anekAMtavAda sArI boliMga karI ke pachI anya saMyojakaH che athavA sApekSavAda nAmathI paNa kharAba boliMga karI, evuM nathI nitina sonAvAlA, puSpAbena parIkha De oLakhavAmAM Ave che. paraMtu paraMtu e sthaLe emane je boliMga USAbena pravINabhAI zAha ane kamaleSabhAI zAha E anekAMtavAdanA tattvajJAnanI karI, tene kAraNe bhAratane vijaya rajUAta karavA mATenI syAdvAda nimaMtraka : prApta thayo, te vijayane zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha E eka paddhati che. anekAMta tathA anulakSIne caMdraka prApta thayo che. huM anekAMntavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 1 anekAntavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekantivAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAdurvAda anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane tayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane tayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, cArvAda ane
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sthAvA pRSTha 120 prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 hvAda, cArvAda ane * A bAbata spaSTa kare che ke temane maLeluM mAna pelA vijayanI artha sarato nathI. jema yuddhamAM senApatine mahattva hoya che paraMtu ja huM apekSAe-"cAt' hatuM. senApati ekalo kaMI ja na karI zake. senApatInI yuddha kuzaLatA, eka krikeTarane caMdraka maLyo-to mAtra sArI boliMga mATe nahIM, sainyanuM zista-zakti sAdhana-sAmagrIo vagere jevI aneka bAbato zuM che ke anya kharAba bolIMga karI che evuM paNa nahIM-paraMtu e sthaLe bhAga bhajavatI hoya che. ema kahI zakAya ke "bhavitavyAthI jIva, che emane sArI bolIMga mATe bhAratane vijaya prApta thayo mATe padmazrIno nigodamAMthI bahAra nIkaLe che. svabhAva aneka kALanA sahakArathI ? & IlkAba apAyo. koIpaNa vastuno nirNaya karatI vakhate dravya, kSetra, caramAvartamAM Ave che. caramAvartamAM karma vaDe dharma puruSArtha mATenI zuM kALa ane bhAvane dhyAnamAM rAkhavA paDe. syAdvAda eka svarUpanuM paMcendriyapaNuM vagere Avazyaka sAmagrI tene prApta thAya che ane A zuM 6 darzana aneka dRSTibiMduthI karaze. A ja sthAnI vAta pachI ApaNe sAmagrI vaDe yukta thayelo AtmA have paMcamakAraNa puruSArtha dvArA 6 ke nayanI vAta kahI-naya arthAt Knowledge. ja mokSamArganI sAdhanA kare che, e mArge prayANa kare che.' Ama ke # anekAMta aneka niSkarSomAMthI janmelo siddhAMta che. syAdvAda ApaNe joI zakIe chIe ke eka kAraNathI jIva nigodamAMthI bahAra je 6 saptabhaMgI e anekAMtanA ja rUpa che. syAdvAda e abhivyaktinI Ave che tyAre bIjA kAraNe te manuSyabhava meLave che. jyAre svaguNa zuM OM eka rIta che. syAd zabda apekSA athavA AMzika satyanuM sUcana kare ane svabhAvane kAraNe potAnA karmamaLane bAMdhe che. puruSArtha dvArA che che. anekAnta dvArA jaina anaMtadharmano bodha thAya che. koI eka karmamukta paNa thAya che, Ama aneka kAraNothI A pravAha AgaLa . dharmanA vicArane anyadharmane avarodha karyA vagara rajU karavo e ja vadhe che. A vAtane udAharaNathI samajIe. & syAdvAda che. ApaNe "Ama ja karavuM ema kahIe chIe tyAre eka kApaDanI mila UbhI karavAnI che prArabdhanI lakSmI to prApta 8 emAM Agraha hoya che paraMtu Ama paNa kahI zakAya emAM virodha thaI che. mahenatathI yojanA taiyAra karAya che ane udyoganA saMcAlanane 6 vagara potAnI vAta rajU karavAnI rIta che. Ama karavAthI jagatanI samajI zake evA guNa-svabhAvavALA Tekaniziyano levAya che. huM huM viSamatA dUra karI zakAya che. kApaDane taiyAra thatAM je samaya lAge te mujaba samaya pramANe eTalA jaina dArzanikoe pAMca kAraNo batAvyAM cheH kALamAM kapaDuM taiyAra thAya che. badhI anukULa bAbato hoya paraMtu jo 6 (1) kALa : vastu athavA kAryano paripakva ke aparipakva samaya bhavitavyatAno sahakAra na hoya to khela bagADavAnI zakyatA rahe che evo artha. A kALa kAraNamAM samajavAno che. che. TUMkamAM jyAM sudhI sahakAra na maLe tyAM sudhI kapAsamAMthI kApaDa, chuM ) svabhAva: ahIM sva-bhAva evI vyutpatti che. eTale mANasano ghAsamAMthI dUdha, ghauMmAMthI roTalI, DAMgaramAMthI bhAta, zeraDImAMthI ke jAnavarano svabhAva nahIM paNa pratyeka vastuno potAno sva- sAkara banatA nathI. A pAMca kAraNo pachI ApaNe naya tarapha AgaLa zu bhAva, ApaNe ene "sahajadharma' A nAme oLakhIzuM. vadhIe. 6 (3) bhavitavyatA : AnuM niyati evuM bIjuM nAma paNa che. Ano naya eTale koIpaNa vastunA eka guNa, dharma ke svarUpane samajAve. huM artha karma dvArA ghaDAyeluM prArabdha evo thato nathI. A eka nayanA be upayoga che, eka to potAne samajavA mATe, ene. anAdi-anaMta ane svataMtra kAraNa che. jJAnAtmaka' kahe che ane bIjo anyane samajavA mATe ene che E (4) prArabdhaH AnuM karma evuM bIjuM nAma paNa che. vyaktigata ane "vacanAtmaka' kahe che. naya sAta che ane sAte naya pratyeka vastu mATe haiM sAmudAyika karmo dvArA je ghaDAya che te prArabdha. potapotAnA abhiprAyo dharAve che. sAte nayanA abhiprAyo chuM (5) puruSArtha : Ane mATe "udyama' evuM bIjuM nAma paNa che. jIva- parasparathI bhinna hovA chatAM te ekaThAM maLIne syAdvAda zrutarUpI jai caitanya je udyama athavA puruSArtha kare che te. Agamano ja bhAga che. koI paNa vastunuM jJAna be rIte thAya che. jyAM sudhI A pAMca kAraNo bhegAM thatAM nathI tyAM sudhI kazuMya eka "pramANa'thI ane bIjuM nathI. pramANa eTale sAbitI-Proof. $ huM kArya banatuM nathI. jenA vaDa vastu ni:saMdeha ane barAbara samajAya che. koIpaNa eka kAraNathI badhuM ja bane che. ema kahevuM te nyAyadarzanamAM cAra pramANa kahyA cheH (1) pratyakSa pramANa (2) huM "ekAMtasUcaka che. ekAMta mithyAtva che ane anekAMta e samyakatva anumAna pramANa (3) upamAna pramANa (4) Agama pramANa. che.' pAMca AMgaLIo athavA be hAtha bhegA maLe che, tyAre ja kArya A cAra pramANane vistArathI samajIe. zuM thAya che. hAtha vinA kaMI pakaDI zakAtuM nathI, to paga vinA cAlI (1) pratyakSa pramANa-ApaNI pAMca Indriyo AMkha, kAna, nAka, $ zakAtuM nathI. be hAtha vinA tALI paDatI nathI. AgrahamAM AvI jIbha ane tvacAthI jeno bodha thAya che te pratyakSa pramANa che. dUrathI huM jaIne koIpaNa eka ja vastu yA kAraNane mahattva ApavAthI kazo koI manuSya jevI AkRti dekhAya, je aspaSTa bhAsa hoya to zuM anekottavAda, syAdvIda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, cArvAda ane nayavAda viroSaka " anekantivIda, cArvAda ane vAyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAd vIda ane vayavIda vizeSAMka 5 anekantivAda, cArvAda 'anekAntavAda, cAddavIda ane vayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, sthIrvAda ane nayavAda vizeSAMka - anekAntavAda, cATvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekantivAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekantivAda, syAdvAda anekAMtavAda, sthIrvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, cATvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syodgA mArca 2015 * prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 13 evAda, syAdavAda ane ane nayavAda vizeSAMka 9 anekAntavAda, sthIrvAda hu anekAntavAda, svAdurvAda ane vayavAda vizeSAMka anekAntavAda, svAsvAda ane nayavAda viroSaka 5 anekAntavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka - anekAntavAda, syAd vAda * 'avagraha' che. najIka AvatA strI che ke puruSa che te aMge AchuM (2) paryAyArthika naya-ahIM paryAya zabdano artha vizeSa ema zuM zuM darzana thAya te 'Iha.' che ane pachI nirNaya apAya che. bhaviSyamAM e karyo che. dravya e vastu arthAt substance che. jyAre 'paryAya' e zuM ja vyaktine smaraNathI oLakhIzuM. vastunI bhinna avasthA che. udA. tarIke mANasa e eka sAmAnya che ? ke (2) anumAna pramANa-koI eka vastu dvArA bIjI vastunuM je jyAre e vizeSa arthamAM rajU thAya. udA. tarIke vyAkhyAna Apato ? jJAna thAya te 'anumAna pramANa' che. udA. tarIke cokkasa prakAranI hoya tyAre te 'vaktA' evA vizeSa arthamAM rajU thAya che. (4) . 8 vAta AvatAM kazuMka baLe che, evo nirNaya ApaNe je karIe chIe RjusUtra, (5) zabda (6) samabhirUDha ane (7) evaMbhUta e cAra8 { te anumAna pramANa che. baMbAno avAja sAMbhaLatA Aga lAgavAno nayo paryAyArthika nayanA naya che. chuM ke zaraNAIno avAja sAMbhaLI utsavanuM anumAna lagADIe chIe. ApaNe koI paNa vastunuM Analysis karIe chIe. pRththakaraNa huM 8 (3) upamAna pramANa-sAdRzyanA jJAna vaDe thatuM jJAna te upamAna dvArA emAM zuM che e samajIe chIe e ja rIte naya dvArA vastunA zuM zuM pramANa che. koIne koInA jevuM .. hovAnI upamA ApavI. jema ke bhinna aMgone jANIe chIe. A eka Analytical Process che. OM zuM koI mahemAna ApaNAM ghare Ave ane ApaNane kahe ke ahIM je A dRSTithI prathama traNa naya : nagama, saMgraha ane vyavahAra- { gAya nAmanuM je prANI che tene temanA pradezamAM rojha kahe che. ApaNe sAmAnyArthika naya tarIke oLakhAya che. chellA cAra naya : RjusUtra, raeN ke tyAM jaIne joIe chIe tyAre khabara paDe che ke e bhAInA pradezamAM zabda, samabhirUDha ane evaMbhUta e vizeSArthika naya tarIke oLakhAya haiM 2 "gAyanA jevuM rojha prANI che.' huM (4) Agama pramANa : Akha (jemanAmAM zraddhA rAkhI zakAya AgaLa ApaNe dravya, kSetra, kALa ane bhAva e apekSA huM kuM tevA) zraddheya ane pramANika) puruSonA vacana, kathana ke lekhanathI je catuSTayanI-cAra AdhAronI vAta karI gayA chIe. evI ja rIte, bodha ApaNane thAya che te Agama pramANa kahevAya che. AgamonI ahIM nanayo vicAra karavAmAM cAra zabdo dharAvatI 'nikSepa' bAbatane $ bAbatamAM eka mahattvanI vAta hoya che ke pratyakSa tathA anumAna paNa samajIe. (1) nAma nikSepa (2) sthApanA nikSepa (3) dravya che zuM vagere pramANothI viruddha temAM kazuM hotuM nathI ane temAM AlekhAyelA nikSepa (4) bhAva nikSepa. chuM vacano, AtmavikAsa tathA tenA mArga para sAco prakAza nAkhanArA nikSepa eTale vibhAga. koIpaNa zabdanA cAra vibhAga paDe che. chuM ane zuddha tattvanA prarUpaka hoya che. eka to 'saMjJA' athavA nAma. bIjo "AkRti', trIjo 'daLa' ane huM | naya vicAramAM upara darzAvelA pramANonA viSayanA aMzane naya cotho "bhAva" eTale guNadharma ane AcAra. A paikI koI ekano 0 grahaNa kare che. koI eka aMtathI nirNaya karIne, vastunA bIjA te vastu sAthe saMbaMdha joDavo te 'nikSepa karyo' ema kahevAya che. huM svarUpono svIkAra karavAno jo InkAra karIe to te ekAMta athavA koIpaNa eka zabdamAM jyAre amuka arthano ApaNe saMbaMdha joDIe mithyAjJAna bane paraMtu naya viSayamAM evuM nathI. eka naya jyAre chIe, athavA koI arthamAM amuka zabdano saMbaMdha ApaNe joDIe zuM 6 vastunA eka ja svarUpane grahaNa kare che, tyAre bIjA naya anusAra chIe, tyAre tene 'nikSepa' zabdathI jaina tattvavettAo oLakhAve che. chuM jaNAvavAmAM AvatA vastunA bIjA svarUpano InkAra karatA nathI. koIpaNa padArthanuM ApaNe kaMI nAma ApIe, ene oLakhavAnI re zuM bIjA naya dvArA raju thatI bAbatamAM prathama svarUpa karatAM virodha hoya kaMIka saMjJA nakkI karIe, ane pachI enA mULa zabda sAthe je saMbaMdha raeN chuM chatAM e bIjA svarUpane amuka saMdarbhothI svIkAre che, tethI nayajJAna joDIe tene 'nAmanikSepa karyo' ema kahevAmAM Ave che. tene 'Nam- chuM OM mithyA karatuM nathI. bIjI eka vAta paNa yAda rAkhavI paDe ke A badhA ing a substance' ema kahevAmAM Ave che. nayo, sAdvAdanA eka aMga athavA avayava jevA hoI, te "cAt' (1) nAma nikSepa :- koIe vastune samajavA je cokkasa nAma 8 zabdanI chatrachAyAmAM kArya kare che. apAya che te nAma nikSepa che. vyaktine oLakhavA mATe je cokkasa che | 'syA' zabdanuM prayojana ja nayonI sApekSatA sUcavavA mATe nAma apAya che te nAma nikSepa che. A nAmane artha ke bhAva sAthe huM 6 che. A sAta nayane zAstrakAroe be bhAgamAM vaheMcyA che. koI saMbaMdha nathI. udA. hanumAnajInuM bIjuM nAma "bajaraMgabalI' zuM 6 (1) dravyArthika-ahIM 'dravya' zabdano artha sAmAnya (General) kahevAya to temanA viziSTa guNone kAraNe eTale te nAma nikSepamAM huM evo karavAno che. udA. mANasa to emAM strI, puruSa, bALaka sau nahIM Ave. zuM koI AvI jAya. (1) nagamanaya (2) saMgrahanaya (3) vyavahAranaya. (2) sthApanA nikSepa :- koIpaNa eka vastumAM bIjI vastunI kuM zuM A traNe naya vastunA sAmAnya arthane anusare che. sAmAnya arthanI sthApanA karI, e nAma dvArA oLakhAvavuM e "sthApanA nikSepa" che. zuM samajaNa Ape che. ahIM 'tadAkAra sthApanA' ane 'sthApanA nikSepa' che. ahIM 'tadAkAra anekAntavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, svAsvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka akAtavAda, anekAMtavAda, syAsvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, svAduvAda ane teyavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, svAsvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, cArvAda ane
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sthAvA pRSTha 140 prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 hvAda, cArvAda ane anekAntavAda, syAdvIda ane nayavIda viroSaka anekAntavAda, cAvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavIda viroSAMka ka anekAMttavAda, cArvAda anekantivAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka : ja sthApanA" ane "atAdAkAra sthApanA" be bheda che. paththaramAMthI mUrti saMkalpa che ane te vAtane svIkArI vartamAnamAM e rIte rajU karI che. $ banAvI ane eka nAma ApavuM e 'tadAkAra sthApanA' che. jyAre meDikalanA TuDanTane DaoNkTara kahevuM ke pachI makAnano koI bhAga rUM zuM "cesanI ramata ramatI vakhate ApaNe mahorAne judAM judAM nAmathI paDI jAya to paNa makAna paDI gayuM ema kahevuM ke pachI arihaMta siddharuM te oLakhIe chIe, hAthI, ghoDA vagere. ahIM AkAra na hoya toya che-temAM bhUtakALa, bhaviSyakALa baMnenI vAta AvI jAya che. bhUtakALa che che e rIte oLakhAvAya che. A che "atadAkAra sthApanA'. ke bhaviSyakALanI apUrNa ghaTanAne vartamAnavat banAvI daIe chIe. huM (3) dravya nikSepa :- bhUtakALa tathA bhaviSyakALa sAthe saMbaMdha vastunuM sAmAnya ane vizeSa-svarUpAtmaka ane lakSaNAtmaka varNana { dharAvatI vivakSita vastu athavA vyaktinA mULa svarUpano, te nAmathI jemAM samAviSTa che te nagamanaya che. 6 vartamAnakALamAM ullekha karavo ene 'dravya nikSepa' kahevAya che. bhArata (2) saMgrahanaya-jene Collective athavA synthetic Approach $ ke lokazAhI deza che. ahIM rAjA nathI paraMtu pahelAM teo rAjA hatA kahevAya che. A naya vastunA sAmAnya svarupano paricaya Ave che. ke je to Aje teo rAjA nathI chatAM emane rAjA tarIke oLakhAvAya A naya vastune kevaLa sAmAnya dharmavALI ja mAnIne e rIte teno zuM che, te che dravya nikSepa. vastu athavA vyakti vize enA bhUtakALa paricaya ApaNane Ape che-saMgrahanayamAM vastune vyApaka ane phu athavA bhaviSyakALane lakSamAM rAkhIne koI zabdanuM AropaNa ApaNe sAdhAraNa dRSTithI ApaNe joIe chIe. udA. nakha-AMgaLIthI judAM zuM - vartamAnamAM karIe te 'dravya nikSepa' thAya che. nathI-AMgaLI hAthathI judI nathI. e hAtha zarIrathI bhinna nathI. ahIM te 9 (4) bhAva nikSepa:-koI paNa vastu yA vyaktine, tevI vartamAna sarvanA rUpe jovAya che. A saMgrahanayamAM parasaMgraha ane aparasaMgraha ? 8 vyavasthA viSe athavA vartamAna guNadharma anusAra saMbodhavI ene evA be batAvyA che. zuM bhAvanikSepa kahe che. dAna ApanArane dAtA, rAjya karanArane rAjA, A baMnne zabdo 'sAmAnya arthanA ja sUcaka hovA chatAM ekamAM zuM 6 kustIbAjane pahelavAna, kAvya lakhanArane kavi, saMgha kADhI laI "mahAsAmAnya ane bIjAmAM 'avAMtara sAmAnya' no nirdeza karAyo chuM janArane saMghavI vagere tarIke oLakhAvIe e 'bhAvanikSepa' che. che. OM naya ane vikSepano saMbaMdha samajIe to 'naya' dvArA ApaNe vastunA koIpaNa vizeSabhAvane A naya svIkArato nathI. udA. 8 6 vastunuM jJAna meLavIe chIe ane nikSepa arthAtmaka che. zabda ane tarIke kabATamAM koTa, sADI, TAI vagere aneka kapaDAM paDyA hovA chuM OM arthano saMbaMdha che, 'joya-jJAyaka'no saMbaMdha che, TUMkamAM zabda, artha, chatAM A naya teno judo judo paricaya nahi Ape. mAtra kabATamAM che tevI samajaNa, mAhitI sudhI pahoMcI zakAya che. have ApaNe "sAta kapaDAM che ke prANIbAgamAM prANIo che ema ja kaheze, paNa kyAM naya' samajIe. kyAM prANIo, e aMge vizeSatA vyakta nahIM kare. TUMkamAM saMgrahanaya. (1) nagamanaya-arthAt vastunA sAmAnya tathA vizeSa ema ubhaya vastunA sAmAnya svarUpane ja mAtra oLakhAve che. 6 svarUpane mAne paraMtu alaga-alaga mAne te nagama-Figurative (3) vyavahAra naya-A naya vastunA mAtra vizeSa svarUpane ja huM Knowledge. mAne che. Practical, Individual Analytical approach Ane huM A "naigama'mAM muLa zabda che, 'nigama'. na++++=nAma, AmAM kahe che. vyavahAra naya vastune vizeSa dharmavALI ja mAne che. enA ke che je nigama zabda che teno artha "saMkalpa' (nirNaya) evo thAya che. A mate jyAM sudhI vizeSa na Ave tyAM sudhI artha pakaDAya nahI. udA. 4 6 nigama zabdano "kalpanA' evo artha paNa thAya che. kalpanAthI thato janAvara to kayuM-pUMchaDAvALuM-pUMchaDAM vagaranuM, zIgaDAvALuM zIgaDA 6 zuM vyavahAra te naigama kahevAya che. ahIM kalpanA eTale koI arthAt nA aTala kAI athAt vagaranuM vagere. ahIM vizeSa paryAyathI ja kArya thAya che. vyavahAranayamAM 6 kAlpanika dharmanI skUraNA nathI samajavAnI. paNa sat vAstavika dharmanI saMgrahanayathI eka judI ja dizAnuM kArya thAya che. A traNa nayo 5 phUraNA levAnI che. A nayamAM be vAta khAsa che ke bhUta, bhaviSya sAmAnya ane vizeSa svarUpanI vAta karI paraMtu ethI sUkSma dRSTikoNa ? huM ane vartamAna traNayane A naya 'vartamAnavat' batAve che. sAthe havenA cAra nayomAM che-paryAyAyika nayomAM huM ahIM saMkalpanI vAta paNa Ave che. (4) RjUsUtra naya-A naya sthaLa ane sUkSma prakAre vastunI | koI evI vAta je vartamAnavat kahevAI che paNa kAM to te bhUtakAta vartamAna avasthAne batAve che, grahaNa kare che-aMgrejImAM tene The banI gaI. athavA bhaviSyamAM banavAnI che. tene naigama kahevAya. king in the present ni nagama kahevAya. king in its present condtion-vastu potAnI vartamAna avasthAmAM udA. rUpAlI amerikA javAnI che paNa jyAre e bole che tyAre ema kahI zakAya. ha bhAratanI bhUmi para UbhA rahIne kahe che ke huM amerikA jAu chuM A naya vastanI bhuta tathA bhAvinI avasthAne nathI mAnato huM uM tyAre ApaNe tenI vAtano virodha nathI karatAM kAraNa javuM teno paraMtu vastunA potAnA vartamAna paryAyane ja mAne che. vartamAna anekAdvAda, syAdavAda ane teyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, sthAvAda ane nayavAda vizeSaka - anekottavAda, syAdRvIda ane vayavIda vizeSaka nuM anekIdvIda, cIt vIda ane naryavAda vizeSAMka " anekadodvIda, cIvAda anekAMtavAda, sthIrvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, cArvAda ane tayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdvA. mArca 2015 * prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 15 vAda, svAduvAda ane anekAntavAda, cAvIda ane vayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda viroSaka % anekAntavAda, cATvIda ane vayavAda vizeSAMka - anekAMntavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekantivIda, syAdvAda je kALanA je sUkSma ane sthULabheda RjUsUtra naya svIkAre che. je pUrI pADe che-je svataMtra che ane nathI paNa. AdhArita che ane nathI { vartamAnakALamAM che te ja ApaNane upayogI che. anya upayogamAM paNa.sAte sAta no vadhu ne vadhu zuddha artha Ape che. nayono viSaya ? che nathI AvatA mATe A naya eno svIkAra nathI karato. udA. hAthI sUkSma che. eka ja vastune jovAnI-samajavAnI A bhinna bhinna bAjuo zuM cheatyAre che-to eno svIkAra paraMtu pachI AvavAno che to naya che. A sAteya bAjuo maLIne saMpUrNa khyAla Ave che. A sAte hai eno svIkAra nathI karato. naya maLIne je zruta batAve che te pramANabhRta' kahevAya che. A badhA ? 8 (5) zabda naya-vastu vize vaparAtA zabdanA, liMga, vacana, kALa, nayo paraspara sApekSa hoya to ja satya che. anyathA mithyA che. durtaya 8 zuM saMkhyA vagere vyAkaraNa bheda thatA arthone judA judA tarIke jANe che, potapotAnA sthAne amuka nizcita vastu batAve che. 6 ane batAve te zabda naya. A naya aneka zabdo vaDe oLakhAtA. A rIte nayo ke sAta parimANa jevA che je e saMpUrNa citra rajU ke eka padArthane eka ja mAne che. A naya Grammatical approach karavAno prayAsa kare che. ekabIjAnuM khaMDana nathI karatA paraMtu khaMDana kuM # dharAve che. arthAtu-cokkasa vastu mATe cokkasa zabda prayoga karavo karyA vinA potAnI mAnyatAne svIkAre che. bIjA nayane sApekSa rahIne, OM zuM evuM mAne che. manuSyane badale 'nara" athavA "nArI' evA ja zabdono bIjI apekSAone AdhIna rahIne vastunuM yathArtha svarUpa batAve che zuM OM prayoga karaze.zabdono prayoga karaze. zabda naya liMga, vacana, kALa tyAre ja tenI gaNanA "syAdvAda zruta'mAM thAya che. che vagere dvArA vastunA arthamAM je pheraphAra thAya che te mujabanA arthamAM be bAbatone ApaNe samajI laIe. paraspara viruddha evA dharmono che sp batAve che. ahIM mukhyatve bhASAnuM vyAkaraNa mahattavano bhAga bhajave eka ja vastumAM svIkAra karavo, pUrI samajaNathI svIkAra karavo. ane che huM che. ApaNe ene vyAkaraNavAdI, aMgrejImAM Gramatical Ap- (2) vastu eka ja hovA chatAM enA bhinna bhinna svarUpo buddhimAM huM 3 proach' kahI zakAya. udbhave ja che ane A bhinna bhinna prakAranI buddhine ApaNe "naya 6 (6) samabhirUDha naya-zabdabhede arthabheda mAne, te samabhirUDha buddhi' kahIzuM. chuM naya-eka ja vastune judAM judAM zabdo vaDe jyAre oLakhavAmAM Ave pratyeka vastu aneka guNa dharmAtmaka che. nayanI sahAyathI, bhinna huM tyAre te zabdo paryAya bane che-arthAta jyAre zabdanaya ema kahe ke- bhinna guNadharmone jANavAnuM thatuM jJAna je che, te paNa bhinna bhinna che. huM huM kuMbha, kaLaza, ghaDo, Adi judA zabdothI oLakhAtA padArtha eka ja dareka vyakti pota potAnI zakti ane samajaNa anusAra Caliber zuM che. jyAre samabhirUDha naya kahe che ke A traNeya padArtho alaga- & Catagery mujaba samajI zake che. vastune aMzathI jyora jovAya zuM 8 alaga che. tyAre matabheda ne syA rahe che. A matabhedone nivAravAnuM sAghana che A naya mAne che ke vastunuM nAma badalAtA vastunA arthamAM paNa te A 'naya-jJAna' che. 3 bheda paDe che. A naya Specific Knowledge mAM mAne che. Aje aneka vastuno aneka rIte svIkAra karatA A naya zIkhave che zrIkRSNanA aneka nAma hoya paraMtu dareka nAma sAthe judAM saMdarbho che. dharmanA AcaraNamAM jaina dArzanikoe be naya kahyAM che. (1) zuM huM rahelA che. Ama dareka cokkasa nAmano artha hoya che tema te svIkAre vyavahAra naya (2) nizcaya naya. vyavahAra-sAdhana ane nizcaya e che sAdhya-sAdhano vaDe sAdhya siddha thAya che. sAdhano vyavahAranA kSetramAM che kuM (7) evaMbhUta naya-A naya kriyAzIla Active naya che. zabdanA Ave ane siddha thanAruM sAdhya e nizcayanA kSetramAM Ave che. dhyAna meM kriyAtmaka arthane te grahaNa kare che. je vakhate te kriyA thatI hoya te ja dvArA AtmAno vikAsa thAya tyAM dhyAna e sAdhana che ane vikAsa 6 vakhate te ja arthamAM zabdane svIkAre che-TUMkamAM je kriyA atyAre e sAdhya che. 8 cAlu che tenA ja arthamAM teno svIkAra karavo. A naya kriyAbhede Aje Aja naya dvArA ApaNe manane tapAsIe chIe. mana duSita 8 arthabheda batAve che. zabdanA arthamAM ullekhAyelI kriyA je vakhate na che e e ja jue che jemAM ene sukha maLe che. paraMtu manano nizcaya e haiM thatI hoya te vakhate e arthamAM A naya kabUla rAkhato nathI. udA. AnaMda che ane e mATe ene vyavahArane badalavAno che. 'gAyaka' zabdano artha 'gIta gAnAra' evo thAya che. avaMbhUta naya jyAre vyavahAramAM AcaraNanI vAta Ave tyAre nizcaya nayane huM ene sarvakALe gAyaka tarIke nahIM svIkAre. e mANasa jyAre gIta najara sAme rAkhIne ja ApaNo vartamAna Code of Conduct-ApaNe huM gAvA rUpI kriyA karato haze tyAre ja ene gAyaka tarIke svIkArAze. nakkI karavo paDe. nizcaya dRSTi tattva sparzI pavitra jJAnanI dRSTi che. meM Ama ja 'pUjArI" jyAre pUjAnI kriyA karato haze tyAre ja 'pUjArI' ApaNA vyavahAramAM dAkhala thaI jatI azuddhione dUra karavAnuM ane zuM che anyathA nahIM. aTakAvavAnuM kAma te kare che. mANase potAnuM AMtarika ane bAhya chuM Ama ApaNe sAta no joyA. je ApaNane manogata samajaNa baMne prakAranuM jIvana zuddha rAkhavuM joIe. anekAntavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdavIda anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane teyavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, cATvIda ane vayavIda vizeSAMka F anekAMtavAda, cArvAda ane
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ M hu anekantivIda, syAdrvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, cATvIda ane vayavIda viroSaka anekAntavIda, cAvIda ane vayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAd vIda ad nayavAda vizeSAMka ka akAttavAda, syAdvAda anekAMtavAda, cAMdya pRSTha 16 * prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 lavAda, syAvAda ane ghaNIvAra evuM banatuM hoya che ke koIka kAraNosara keTalIka nayapramANamAM baMne sAthe ja che. tattvajJAna ApaNane savicAra Ape zuM vyaktio ApaNane nathI gamatI tyAre ApaNe ApaNA aMgata che ane dharma ApaNane AcaraNa zIkhave che. sAro vicAra ane sAro chuM $ pratibhAvathI e vyaktinA samagratA para AghAta pahoMcADatA hoya AcAra, A baMne paraspara saMkaLAyelA ane mahattva dharAvanArA che. zuM The che. kAraNa e ja vyakti ApaNA mATe na gamatI ane anya mATe suvicAra e nizcayadRSTi che ane sadAcAra e vyavahAra dRSTi che. che atipriya hoI zake to pachI evA samaye e vyaktine e ekamAtra Aje jIvananA dareka pagale nizcaya ane vyavahAra naya Avazyaka ? huM dRSTikoNathI mApavAno ApaNane koI adhikAra nathI. je satya che. ApaNA pratyeka kArya vakhate ApaNI dRSTi sadvicAra ke dharma para 8 zuM ApaNane prApta thayuM che te pUrNa nathI ane samajaNa svIkAra point hoya to e mujaba AcaraNa karavuM joIe. jyAre koI eka vastuno kuM 6 of viewmAM paDI gayA chIe. darekane potAnA point of view nirNaya levo hoya tyAre tene aneka bAjuthI joI tapAsIne huM che siddha karavA che ane tene kAraNe aneka TApuomAM sahu vibhAjIta samajavAno prayatna karavo joIe. to ja ApaNe satyanI nikaTa che zuM thaI gayA che. jaina dharmamAM aneka phAMTA joIne AnaMdaghanajIe paNa pahoMcI zakIzuM anyathA nahIM. AMsu vahAvatA gAyuM che. anekAMtavAdanA siddhAMtamAM apekSAbhAva, sApekSatA khUba ja chuM | 'gacchanA bahubheda nayane nihALatA kriyAzIla-Active ane mahattvano bhAga bhajave che. A apekSAvAda che tattvanI vAta karatA tame, lAja ne Ave?' ke syAdvAda e mAtra amuka prakAranI carcA, vyavahAra ke buddhivezadhA che tattvanA nAme bheda na hoya e to samanvayanI bhUmikA che, darzananI karavA mATe ja che evuM nathI, paraMtu vastu mAtra vAstavamAM pote jevI che huM bhUmikA che. sAkSAtkAranI bhUmikA che. ApaNe e ja tattvanA nAme aneka dharmAtmaka che, tevuM tenuM darzana karAvanAra A apekSAvAda- 2 6 judA paDI gayA chIe. eka vyakti ekavAra nadImAM DUbato hato syAdvAda che. enAthI ja vastunA samagra svarUpone samajI zakAya che. huM ke ene lAkaDAnuM pATiyuM maLI gayuM enA sahAre nadI tarI gayo ane Ama sApekSa yA svAdvAdanI dRSTi vastumAM kaMI navuM sarjatI nathI. je che bahAra AvI gayo. have e vyaktie e lAkaDuM choDI devuM paDaze. athavA temAM koI AropaNa karatI nathI paraMtu bhomiyAnI jema che kaMI e A lAkaDAne laIne jamIna para nahIM UDI zake, e lAkaDuM vastumAM je che, te khulluM karIne batAve che. rAma e pitA che, ane huM he eTalA samaya pUratuM ja maryAdIta hatuM. ema ja dareka kSaNanuM satya juduM putra paNa che, e bhAva lavakuzanI ane dazarathanI apekSAthI spaSTa kuM hoya che. ane e kSaNe kSaNe badalAya che. enI sAthe mANase paNa thAya che. zuM badalAvuM paDe che. ApaNI najara nizcita hovA chatAM vyavahArane nizcaya naya ane vyavahAra nayamAM syAdvAda e Balance jevo * ApaNe zuddha na rAkhIe athavA vyavahAra zuddha hoya paraMtu ApaNuM che. karmabaddha thayelA saMsArI jIvane nizcaya jALavI rAkhavA mATe ? OM dhyAna nizcaya parathI khaseDI nAkhIe to te baMne kArya ApaNA mATe muzkelIno sAmano karavAno hoya che. mATe ja vyavahAramAM 'utsarga' huM ra nukasAnakAraka che. jJAna ane viveka baMnemAMthI ekano paNa abhAva ane "apavAda' evA be vibhAgo darzAvyA che. 'utsarga' eTale ? hai na cAle. jJAna ane viveka baMnene jarUrI che. zAstrakAroe kahyuM ja che nizcaya tarapha dorI jato Right Royal Highway jyAre apavAda che eTale mULa mArganA rakSaNa mATe upayogamAM levAto peTA mArga Di- che $ "je AsavA te paDisavA version te pelA mULa mArganA rakSaNa mATe ane saphaLa anusaraNa zuM je paDisavA te AsavA." mATe eka upAya che. udA. tarIke muMbaIthI dilhI jatAM rastAmAM arthAt AtmAne karmabaMdha karAvanArA sthAno karmamAMthI choDAve rIperIMga kArya cAlatuM hoya tyAre "hAI-ve' choDIne anya raste jaIe zuM huM ane karmamAMthI choDAvanArAM sthAno karmano baMdha karAve che. eno tyAre ApaNI mULa najara to mULa rastA para pAchA pharavAnI ja hatI. $ 5 artha evo che ke je pravRttithI ajJAna ane avivekInA karmabaMdhana nayadRSTi mANasanuM ajJAna dUra kare che, ema karavAthI kalyANa ja & thAya e ja pravRtti jJAna ane vivekI sarjana mATe karmamAMthI mukita thAya che. paNa apAvanArI bane. udA. je jJAnI ane vivekI che tenAthI mAnava jema sAta naya joyA tema saptabhaMgI paNa rasaprada che. saptabhaMgI 2 samAjanuM sAruM kArya thAya to paNa te namratApUrvaka vartaze ane karmabaMdhana e kasoTIpatra che. kazuM paNa jANavA mATe mANasane prathama jijJAsA OM nahIM kare jyAre e ja kArya ajJAnI ane avivekIthI thaze to tenA thAya che. A jIjJAsAnuM bIja che saMzaya... saMzaya sAta prakAranA hoya manamAM ahaMkAra Avaze ane karmabaMdhanano bhoga banaze. Ama samajaNa bheda bahu moTo bhAga bhajave che. ghara baMdha karIne, tALuM mArIne, saparivAra yAtrA karavA mATe Aje ApaNe dharma ane tattvajJAnane judA joIe che. paraMtu bahAragAma gayA. tyAM samAcAra maLyA ke gAmamAM corIno upadrava ; anekAntavAda, syAdurvAda ane taryavAda vizeSAMka + akIdvIda, cIrvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, cadUrvAda ane vayavIda vizeSAMka F anekantivIda, syAd vIda ane naryavAda vizeSAMka 5 anekantivAda, spIdvAda ke anekAMtavAda, sthIrvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, cArvAda ane tayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdvA. mArca 2015 * prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 17 vAda, svAduvAda ane ane yavAda vizeSAMka anekottavAda, svAthvIda ane nayavAda viroSaka 4 anekAMntavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka 9 anekantivAda, syAd vIda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdvAda anekAntavAda, sTIrvAda # zarU thayo che. tyAre ApaNe asvastha thaIe--ane sAta saMzayo janma paNa pANI nIkaLatuM nathI eTale jamInanI nIce pANI nathI. eTale # (1) mArA gharamAM zuM corI thaI che? jamIna nIce pANI che e vAstavikatA chatAM ahIMthI pANI na maLyuM. huM che (2) corI nathI thaI? ane chelle ghaDo che, nathI ane avyaktavya che. eka kuvAmAM pANI che (3) corI thaI haze ke nahi thaI hoya? che, bIjAmAM nathI, baMnenuM khodANa eka sarakhuM ja hatuM. paNa bIjAmAM (4) zuM kahI zakAya? na maLyuM ane enuM kAraNa kahI zakAya ema nathI. (mUDI che, nathI, paNa (5) thaI haze paNa zuM kahI zakAya? bhaviSyathI thaze ke nahIM khabara nathI.) 8 (6) nathI thaI paNa zuM kahI zakAya? Ama sAta bhaMga dvArA vastunA sAta judA judA nirNayo prApta $ (7) thaI che, nathI thaI, paNa zuM kahI zakAya? thAya che. = jaina dArzanikoe ghaDAnuM udAharaNa che. AvA prazno pUkyA che poTeziyama sAInAIDa je kAtila jhera paraMtu InDasTrImAM teno 6 (1) zuM ghaDo che? - amuka apekSAe ghaDo che. upayoga kevo thAya e rahasya ja. 6 (2) zuM ghaDo nathI? - amuka apekSAe ghaDo nathI. jJAna chevaTe to zraddhA ane buddhinA samanvayathI khIle che. huM (3) zuM ghaDo che ane nathI - amuka apekSAe che ane nathI. sokreTIsanI eka kathA bahu pracalita che. keTalAka lokoe evI chuM 6 (4) zuM ghaDo avAcya che - avAcya arthAt vANI yA zabda dvArA AkAzavANI sAMbhaLI ke A yugamAM sauthI zANo ane DAhyo mANasa jenuM varNana na thaI zake tevo. sokreTIsa che. A sAMbhaLIne loko sokreTIsa pAse gayA ane pUchyuM huM (5) zuM ghaDo che ane avAcya che? ke A vAta sAcI che, tyAre thoDIvAra vicArIne pachI sokreTIse javAba zuM (6) zuM ghaDo nathI ane avAcya che? Apyo, e javAba bahu sUcaka che. "hA e vAta sAcI che, kAraNa ke kuM (7) zuM ghaDo che, nathI ane avAcya che? huM kazuM jANato nathI e vAta huM jANuM chuM.' A sAta sivAya AThamo prazna kadI pUchAto nathI. Ama je mANasa jANe che ke e ajJAnI che te ja mahA jJAnI che. je pahelA vAkyamAM che, pachI nathI. trIjAmAM che ane nathI sudhI jema kabIre yogya guru zodhavA kahyuM hatuM tema sAcuM sthAna paNa pAmavuM huM samajyA pachI ghaDo avAcya che arthAt ghaNIvAra keTalIka paDe. jJAna ane sAcA jJAna mATe to mArga anekAMtavAdamAM che bAbAvAkya pramANam' jevI vAta na hovI joIe. { lAgaNIone vyakata karavA zabda nathI. pahelAM traNa vAkyo spaSTa TUMkamAM jainadarzana pratIti ane sAkSAtkAranI avasthAe che che. ghaDo amuka paristhitimAM che, amukamAM nathI ja ane pachI sApekSa de che ane nathI. have cothA vAkyamAM zabda dvArA jyAM varNana zakya manuSyane lAvIne mUke che. aMte ApaNe sahu eka ja satya ane che AtmAne pAmavAno prayatna karIe chIe tyAre ane kAMtavicAra huM nathI tenI vAta Ave che. varNana karavAnI azaktimAMthI neti neti zuM (nathI, nathI) zabdo pragaTa thayA. Ama ja cothA bhaMgamAM avaktavya ApaNe vicAra samRddhi Ape che. anekAMtavAda ApaNane bIjAnI kuM jagyAe UbhA rahIne vicAra karatA zIkhave che-tyAMthI samanvayanI zuM zabda amuka sApekSatAno sUcaka zuM hoI zake. tyArabAda pAMcamI - zarUAta thAya che ane astitva AtmArthanI sIDI caDhAya che. kuM * ghaDo che ane avaktavya che. ahIM 1 astitva zAzvata che. zuM vastunA astitvanA svIkAra vizva samanvaya anekAnta patha pachI avaktavya kahe che. jamInanI te gaIkAle paNa hatuM, Aje paNa che, AvatIkAle paNa haze. | sarvodaya kA pratipala gAna! 8 nIce pANI che. e vAstavikatA astitva niraMtara astitvamAM pariNamana karatuM rahe che, tethI | maitrI karuNA sarva jIvo 52, re che paNa kuvo khodavA mATe koI | tenuM kyAreya nAstitva thatuM nathI. jaina dharma jaga jyoti mahAna! ! huM pUche to kahevuM paDe ke che, paNa eno artha che - astitva ajara-amara che. * * * zuM kahI zakAya nahIM. eka mANasa janme che, mRtyu pAme che paraMtu AtmAnuM astitva | 10-bI, 702, alIkA nagara, re - chaThThI bhaMgImAMTakI rahe che. lokhaMDavAlA kompaleksa, 6 kvacita ghaDo nathI ane kAMdivalI (IsTa) janma ane mRtyunI paraMparAthI para che AtmAnuM astitva. avaktavya che. muMbaI-400 101. Aje eka pustaka che. AvatIkAle te nAza pAmI zake che, eTale jamInane UMDe khodI mo. 98215 33702. paraMtu paramANunuM astitva kyAreya nAza pAmatuM nathI. 'anekAntavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, cATvIda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdavIda anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane teyavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, cATvIda ane vayavIda vizeSAMka F anekAMtavAda, cArvAda ane
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdnA pRSTha 18 prabuddha jIvana anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 7 mArca 2015 anekAntavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAd vAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvAda anekAMtavAda: samasyAmaya jIvanamAM samanvayanuM meghadhanuSa EpadmazrI kumArapALa desAI padmazrI sanmAnathI emane sanmAnIta karAyA che. jaina darzananA tajajJa vijJAnanI khyAti AMtararASTrIya stare jANItI che. sarjaka, vyAkhyAtA, vaktA evA kumArapALa desAIe aneka kSetromAM potAnuM pradAna ApyuM che. jaina darzananI sAthe gujarAtI sAhityamAM mokharAnuM sthAna dharAvatA A sarjaka prastuta lekhamAM anekAMtavAdano vicAra samaSTimAM zAMti ane sukhanuM nirmAkA karavAmAM kaI rIte upayogI che, te rajU kare che. jIvananI sAthe joDI tAttvika vicArajJAne emane saraLatAthI rajU karI che. ] jIvananA dharAtalamAMthI jAgelA ciMtanamAMthI pragaTe che tattvajJAna. tattvajJAnanA e vicAranI pAchaLa akhilAIthI jovAyelA jIvanano arka ane marma hoya che. jo e tattvajJAna sAthe jIvananI bhAvanA joDAyelI na hoya, to samaya jatAM e khokhaluM, cIlAcAlu ane sarvathA aprastuta banI jAya che. evuM tattvajJAna vyakti, samAja ke sAdhakane dizAdarzana karAvavAne badale samAja para bhArarUpa bane che ane tene pariNAme keTalIya bhrAMta mAnyatAo, jaDatA, mUDhatA, dvidhA ane zaMkA jAge che. jIvananA sparza vinAnuM tattvajJAna e mAtra eka taraMga banIne aTakI jAya che. tattvadarzana jyAre pragaTe che, tyAre mAnavInA samagra jIvanadarzanamAMthI pragaTanuM hoya che. mAnavInI vRtti, vANI ane vyavahAra enI sAthe anubhUta hoya che. enI pAchaLa manuSyajIvananI UrdhvatA ke mAnavakalyANano Azaya rAkhavAmAM Avyo hoya che. AvuM tattvajJAna e evI vicArazailI dharAve che ke jenAthI mAnavI mAnasika, caitasika ke AdhyAtmika zAMti ke parama kalyANa ke muktinI prApti karI zake. navAda, syAdvAda ane Agraha ane ahaMkAramAM rahelI vyakti sadeva potAnI vAta, matta, abhiprAya ke mAnyatAne mAne che, paNa hakIkatamAM to enI pAse pUrNa satya hotuM nathI. satyano eka aMza e apUrNa satya che. badhA aMzo bhegA thAya, to pUrNa satya prApta thaI zake. A saMdarbhamAM eka prasiddha udAharaNa joIe. be vyaktio nRtya jovA gaI. eka vyakti aMdha ane bIjI badhi hatI. nRtya sAthe gAnano kAryakrama hato. kAryakrama pUrNa thatAM aMdha vyaktie kahyuM, 'vAha, gIta kevuM suMdara hatuM ? AvuM madhu2 gIta meM jiMdagImAM kyAreya sAMbhaLyuM nathI.' tyAre badhire kahyuM, 'are ! kyAM koI gIta jevI vAta ja hatI. maMca para to kaivala nRtya hatuM. gIta nahIM.' ane pachI baMne vacce kalaha jAgyo. Ama ekAMta daSTie vicAranAra AgrahamAM sarI paDe che, e potAnI vAtane vaLagI rahe che, ethI ya vizeSa sAmAnI vAtano sarvathA, sarva prakAre asvIkAra kare che. jyAre jainadarzanano anekAMtavAda e 'ja'kArane badale 'pA'kArano siddhAMta che. e kahe che ke koIpaNa padArthane eka dRSTibiMduthI jovAne badale sarvAMgI STie jovA joIe, Ane mATe bIjAnI vAta sAMbhaLo ane bIjAnA dRSTibaMdune sAMkaLo. dareka vastunI anaMta bAju (dharma) hoya che ane e rIte saMsAra anaMtadharmA che. A saMdarbhamAM jainadarzananI jAtane sarvocca bheTa samAna anekAMtavAdano vicAra karIe. atyaMta vilakSaNa lAge evuM A tattvadarzana che, kAraNa ke sAmAnya rIte mAnavI potAnI rIte ke potAnI dRSTine anukULa hoya te rIte vicAre che. pote je vicAre che, ene sarvathA ane saMpUrNa satya che ema mAne che ane e pachI vaLagI rahe che. Ane kAraNe jagatamAM vicAronI sAThamArI thAya che. sAmasAmI pakSApakSI thAya che. AgrahonuM samarAMgaNa khelAya che. ekabIjA para AkSepo-pratiAkSepo thatA hoya che ane sAmAnI vAtane sadaMtara nakAravAno prayAsa thato hoya che. 'mAruM ja sAcuM' ema AgrahapUrvaka kahevAmAM Ave che ane bIjAne vicAra-yuddhamAM parAjita karIne vyakti AnaMdita banatI hoya che. koIne vAdamAM parAjita karIne potAnI jAtane e vijJAna vijetA mAnato hoya che ane parAjita thanArane dhutkArato hoya che. A rIte 'mAro ja mata sAco' evI jagatanI zailI che, tyAre bhagavAna mahAvIre prabodhelo anekAMtavAda e "sAcuM ja mAruM'nuM maulika darzana che. anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka nekAntavAda, syAd vAda ane yavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvAda > le pale 'pposie DhaNuM grarel] koI kavine AkAzamAMthI rUperI cAMdanI relAvato zarada pUrNimAno pUrNarUpe khIlelo caMdra e priyatamAnA suMdara mukha jevo lAge, koIne vaLI priyatamanI rAha jotI bArAmAMthI sAja DokiyuM karatI nArInA suMdara mukha jevo lAge, to koIne caMdranI cAMdanI paru jevI ane enI AsapAsanA tArAo baNabaNatI mAkhI jevA paNa lAge. eka ja ghaTanAnA kevA bhinna bhinna pratibhAva paNa hoya che ! anekAMtamAM be zabda che ane te che aneka ane aMta. aneka eTale ghaNA athavA to adhika ane aMta eTale dharma ke dRSTi. A rIte koIpaNa vastutattvanuM bhinna bhinna dRSTie paryAvalokana karavuM te anekAMta che. Ane 'aMdhahastInyAya' kahevAmAM Ave che. sAta aMdhajano hAthIne jue che. enA judA judA aMgane sparze che, ane je kAnane sparze che, ane hAthI sUpaDA jevo lAge che, je pagane anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdvAda ane ||pg||sTa
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdvA. mArca 2015 * prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 19 vAda, svAduvAda ane # sparze che ene hAthI thAMbhalA jevo lAge che. je pUMchaDIne sparze che, avirodhanuM mULa tapAsanAra ane tema karIne tevA vicArono samanvaya zuM chuM ene hAthI doraDA jevo lAge che. e pachI mahAvata A badhAne karanAra zAstra te anekAMtavAda. $ hAthathI AkhAya hAthIno sparza karAvIne enA samagra AkArano ApaNe jANIe chIe ke manuSyajAtie chellA pAMca hajAra chuM che khyAla Ape che ane e rIte e khaMDadarzanane badale akhaMDadarzana varSamAM ochAmAM ochAM paMdara hajAra yuddha karyA che ane A yuddhamAM meM paNa pAme che. kAraNomAM matAMdhatA, Agraha ane ahaMkAra che. Aje to dharma ke che uM anekAMtadarzana kahe che ke satya eka ja che, enuM svarUpa aneka saMpradAyanA jhanUnI Agraha ke Aveze vizva para saMhAraka AtaMkanuM 8 kuM hoI zake. e satyanuM judI judI apekSAe darzana karavuM joIe. rUpa lIdhuM che. Ave samaye vizvane maulika ane saMvAdI darzana 3 huM sAdI rIte vicArIe to eka ja vyakti koIno pitA hoya che, anekAMtavAda ApI zake tema che. e dRSTie jainadarzane saMpUrNa jJAnane 6 koIno mitra hoya che, to koIno pati hoya che. ane tethI ja e pAmavA mATe ApeluM A AgavuM ane viziSTa darzana che. A darzana che meM potAnI pratyeka javAbadArImAM judo judo dekhAto hoya che. potAnA e syAdvAda ke anekAMtavAdane nAme oLakhAya che ane syAdvAdano zuM chuM maMtavyane taTasthatAthI vicAravuM ane virodhInA maMtavyonI AdarapUrvaka artha thAya che "apekSApUrvaka kathana karavuM." eno artha e ke anya chuM vicAraNA karavI e anekAMtano pAyo che. vyaktinuM dRSTibiMdu jovuM ane jANavuM jarUrI che. "mAruM te sAcuM zuM OM bhagavAna mahAvIra ane emanA ziSyo virodhI matavALAne nahIM, paNa "sAcuM te mAruM' evI jhaMkhanAthI anekAMtavAdanA mArge haiM sne hathI potAno mata cAlI zakAya. samajAvatA hatA. hakIkatamAM graMtha vAdhyAyA mAnavInA ahaMkAranuM viSa che che jainadarzananI sauthI mahAna nirmaLa karavAnuM amRta che zuM zuM ghaTanA gaNadharavAdamAM zrI bhadraMkara vidyA dIpaka jJAna vijJAna svAdhyAya satranA upakrame ane kAMtavAda, jainadarzananI he agiyAra gaNadharone bhagavAna | zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha dvArA Ayojita vyApaka dRSTi AmAM pragaTa thAya che mahAvIre devayoni zuM? | pa.pUjya gurudeva DaoN. rAkezabhAI jhaverInI che. e anya darzanonA vicAro huM narakagati zuM? karma che ke | amRtamaya vANI dvArA tarapha pUrvagrahayukta virodhano che nahIM? jIva ane zarIra eka bhagavAna mahAvIranI aMtima dezanA bhAva rAkhatuM nathI, balka apekSA 8 che ke judAM? e zaMkAonuM vizeSe tene paNa satya mAne che ke nivAraNa ApyuM, tyAre emaNe 'uttarAdhyayana sUtra' graMtha ane e rIte koI paNa vastu ke vedanA vAkyono ja navo artha tridivasIya svAdhyAya padArthanuM sAMgopAMga jJAna chu tAravI Apyo hato. emanI karAve che. Ane pariNAme to huM vAtane asatya kahevA ke sthaLa : biralA mAtuzrI sabhAgRha-marIna lAInsa-muMbaI jainadarzana anya darzanonA TheravavAne badale e ja vAkyonuM divasa: 2015 me mAsa, tArIkha 5, 6, 7 maMgaLa, budha, guru siddhAMtane samAdara Ape che ane # jUduM arthaghaTana ApIne samaya : traNa divasa sAMje sADA cha thI nava mAdhyasthabhAve saMparNa virodhono huM samajAve che. saMyojikA: rezmA jaina- 9920951074 samanvaya kare che. AthI to zrI mahAtmA gAMdhIjIe kahyuM che siddhasena divAkara, zrI kuM praveza : jijJAsuone potAnuM nAma saranAmuM oNphisamAM vahelI ke, "mArA jevA alpAtmAne haribhadrasUrijInI, paM. $ take noMdhAvI levA vinaMti. 23820296 svAdhyAyanA divasanA 4 mApavA sAruM satyano gaja kadI AzAdhara, rAjazekhara, pha eka saptAha pahelAM jIjJAsuone praveza patra potAnA saranAme TUMko na thAya." evA A upAdhyAya yazovijayajI jevA che mokalavAmAM Avaze. satyanA gajane pAmavAnI jaina sAdhuoe vaidika ane 6 prakriyA eTale anekAMtavAda. traNa divasa svAdhyAyanA saujanyadAtA bauddha graMtho para suMdara vivecana che eka arthamAM kahIe to bhAgyazALI lakhyuM che ane e rIte potAnI anekAMta dvArA pUrNa satyanuM bipInacaMdra ke. jaina guNagrAhitA, hRdayanI kuM jJAna thAya che. virodhI dekhAtA nilamabena bI. jaina vizALatA ane samanvayavRttino I huM vicAromAM vAstavika paricaya Apyo che. anekAntavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka akAttavAda, cATvIda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, cArvAda ane vayavAda vizeSAMka 4 anekottavalda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, sthIrvAda anekAntavAda, cATvIda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdavIda 'anekAntavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane tayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane tayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, cArvAda ane
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sthAvA pRSTha 20 0 prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 kAvAda, syAdvAda ane anekantivAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdrvAda vAda, cATvIda ane vayavIda viroSaka 9 anekottavAda, cArvAda ane vayavAda vizeSAMka akAtavAda, syAd vAda je sAmI vyaktinuM dRSTibiMdu jovAnuM zIkhavato syAdvAda Aje aneka hota to hiMdu-samAjanA keTalAya kauTuMbika kalaho ane AghAtonuM che $ virodho ane vivAdomAM khUMpelA jagatane atyaMta upayogI bane nivAraNa thaI zakyuM hota. che tevo che. mahAtmA gAMdhIjIe kahyuM hatuM ke jyAre huM syAdvAda zIkhyo kyAreka evuM paNa lAge ke je tattvajJAnanuM ApaNe graMthomAM vAcana che tyAre ja musalamAnone musalamAnanI dRSTithI ane pArasIne pArasInI karIe chIe ke saMto pAsethI zravaNa karIe chIe e tattvajJAna 5 dRSTithI jotAM zIkhyo. nyAyAdhIza jema vAdI-prativAdInI jubAnI mAtra sAtvika vicAra rahe che, paNa te jIvanano sAtvika AcAra sAMbhaLIne ane temanA dRSTibaMdu samajIne kesano pheMsalo Ape che, bane che kharuM? anekAMtavAda e jainadarzananI vizvane mahAna bheTa che e rIte syAdvAdamAM mAnanAro virodhIonA dRSTibiMdu avalokIne e sAcuM, paraMtu emAM jenI vAta karavAmAM AvI che e anekAMtadRSTi chuM 6 temAMthI sAra kheMcI vastusthitino nirNaya kare che. vaLI emAM samanvaya vize to bhAratanA prAcInatama vedo ane upaniSadomAM paNa ullekha $ ke karAvIne nyAyAdhIzathI eka DagaluM AgaLa paNa vadhe che. maLe che. jainadarzananA A mukhya siddhAMtanI enA AgamomAM carcA kaeN syAdvAda dRSTi vastunA tamAma dharmo tapAse che ane judI judI nathI, paraMtu ene vize 'zrI bhagavatIsUtra' graMthamAM carcA maLe che. je huM apekSAe tamAma vastune nihALe che ane tyAra bAda ja teno khyAla bhagavAna mahAvIrane emanA mukhya ziSya gaNadhara zrI gautamasvAmI zuM OM bAMdhe che. A rIte vividha dRSTibiMduo jANIne viruddha dekhAtA matonI prazno pUche che ane bhagavAna mahAvIra eno ane kAMtadRSTithI uttara samucita saMgati karAve che. Avo siddhAMta vyaktinA aMgata jIvanamAM Ape che. 9 Ave to e anyanA dRSTibiMdune samajI zake ane parasparanA A anekAMtadRSTimAM eka prakAranI vyApakatA che. viveka ane 2 & Agraho, pUrvagraho ochA thAya. kuTuMba ane samAjamAM Ave to samajaNa che. jIvananuM satya hoya ke adhyAtmanuM satya hoya, paNa ene uM zuM keTalAya vivAdo ane kalaho zamI jAya. jagatanA jhaghaDAonuM mULa pAmavAnI cAvI ahIM che. emAM potAnA maMtavyanI taTasthatAthI huM paNa matabheda che. matabhedathI manabheda thAya che ane temAMthI bhaya cakAsaNI karavAmAM Ave che ane virodhIonA maMtavyonI AdarapUrvaka che ane azAMti jAge che. AvA samaye virodhI tattvomAMthI avirodhI vicAraNA karavAmAM Ave che. emAM potAnA siddhAMtane AdarathI huM OM mULa zodhI kADhIne samanvaya karAvanAro syAdvAda jagatanA kalyANanuM jovAmAM Ave che, paNa sAthosAtha bIjAnA dharmasiddhAMtone paNa che kAraNa bane tevo che. sanmAnadRSTie vicAravAmAM Ave che. Ajano mAnavI atyaMta Tenzana(tanAva)mAM rahe che e saMdarbhamAM eka atyaMta sAMkaDA pula parathI be bakarAM pasAra thatA hatA. baMne joIe to jo vyakti anekAMtavAdanI ucca bhAvanA jANe ane pulanA judA judA cheDethI emAM dAkhala thayA. muzkelI e hatI ke te pachI e anupama dharmabhAvanAne potAnA vyavahArajIvanamAM dhabakatI pulano mArga eTalo sAMkaDo hato ke emAMthI mAtra eka ja bakaro ! huM kare, to enI vaicArika ane vAstavika duniyA palaTAI jAya che. e pasAra thaI zake. jo baMne sAmasAmA AvIne athaDAyA hota, to huM huM pahelAM mAtra potAnI dRSTie vicArato hoya che. potIkA svArthane baMne pula parathI nIce paDIne nadImAM DUbI gayA hota. paraMtu eka kuM huM joto hoya che. potAnA saMjogo ane paristhiti pramANe nirNaya bakaro nIce beTho ane tenA para paga mUkIne bIjo bakaro pasAra chuM leto hoya che ane potAnA vicAro mATe tIvra Agraha seve che. thaI gayo, jene pariNAme baMne hemakhema rahyA. meM bIjAnI paristhitino lezamAtra vicAra karyA vinA e anya para A sAmAnya kathA ema samajAve che ke sAmenI vyaktine enA ? huM potAno vicAra lAde che ane e vicAra mujaba bIjAe jIvavuM ja vicAra ke manobhAvane Adara Apavo joIe. jo mALAnA 108 kuM zuM joIe evo Agraha seve che athavA to pote caDiyAto hoya to maNakA khUNekhAMcare verAyelA hoya, to mALA na racI zakAya, paNa che OM ene e rIte jIvavA mATe koIpaNa rIte majabUra kare che. e badhA maNakA bhegA karIe to ja mALA racAya. A rIte anekAMta $ jo jIvanamAM anekAMtadRSTie Ave, to vyakti sAmI vyaktino kahe che ke ApaNe je joIe chIe, te anaMta satya nathI. e to ? huM manobhAva samajavAnI koziza karaze. enI paristhitine jANavAno, satyanuM eka sphalDiMga ke kiraNa che. e badhAM kiraNo bhegA karIe 8 kuM pAmavAno ke AtmasAt karavAno prayatna karaze. enA saMjogone tyAre pUrNa anaMta satya prApta thAya. huM jue che ane enA manamAM Avelo vicAra ke eNe karelAM kArya Ano saraLa artha e che ke tame nIrakhuM te ja satya evo ekAMta s # vize enI dRSTie ciMtana kare che. sIdhI-sAdI vAta karIe to jo Agraha nahIM, paraMtu mArI najaranuM satya ane tenA paranI mArI chuM maiM ApaNA samAjamAM pitAe putranI dRSTie vicAryuM hota, to keTalo zraddhA ane bIjAnI najaranuM satya ane te aMgenI tenI zraddhA vizenI je huM badho saMvAda sadhAyo hota. AjanI vAta javA daIe, paraMtu agAunA vicAraNA - evo sarva dRSTine samAvato anekAMta che. AlbarTa ke OM jamAnAmAM sAsue pote paNa kyAreka vahu hatI, e rIte vicAryuM AInsTAIne A bhautika jagatane sApekSavAda (thiyarI oNpha phre anekAMtavAda, svAduvAda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, svAvAda ane nayavAda vizeSaMka anekAntavAda, cArvIda ane vayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, cAvAda ane nayavAda vizeSAMka 5 anekAMtavAda, cArvAda ane tayavAda vizeSAMka 6 anekAMtavAda, cArvAda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvIda ane
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, svAduvA mArca 2015 0 prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 21 vAda, svAduvAda ane hoya che. ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAdvAda anekAntavAda, sTArvAda ane nayavAda vizeSAMka ka akAttavAda, svAthvIda ane nayavAda viroSaka 5 anekAntavAda, syAdrvAda ane vayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAd vAda je rIleTIviTI) Apyo, jyAre bhagavAna mahAvIre 2500 varSa pahelAM je kaMI prApta thayuM che, eno ene AnaMda nathI, paNa je kaMI prApta OM 6 anekAMtaSTi dvArA vyavahArajIvanano sApekSatAvAda batAvyo. thayuM nathI eno vasavaso che. enI vRttio ja enA TenzananuM kAraNa ke anekAMta kahe che ke tamAre sahapratipakSano vicAra karavo joIe. banatI hoya che ane Ave samaye anekAMtavAdanI madhyasthatA vyaktine ? ke koIpaNa vastu vize eka rIte ja vicAravuM e yogya nathI. bIjAnA madadarUpa bane che. 9 dRSTibiMdune paNa lakSamAM levuM joIe. A rIte anekAMtavAdano mahela anekAMtavAdano bIjo artha che paraspara virodhI vicAradhArAono huM huM evo che ke jemAM badhAM darzano vize vicArI zakAya. Ane samanvaya. jenadarzananI mAphaka "bRhadAraNyaka upaniSadamAM paNa AvA uM huM mAnavaprajJAnI zreSTha niSpatti gaNI zakAya. paraspara virodhI guNadharmono saMketa maLe che. emAM upaniSadano RSi chuM ApaNe je vAta karavI che te to e che ke AjanA atyaMta kahe che ke e "sthaLa paNa nathI ane sUkSma paNa nathI' ane e ja rIte huM che Tenzanayukta vyasta jIvanamAM mane anekAMta kaI rIte madada karI zake? 'tetariya upaniSada'mAM kahevAyuM che, je kaI rIte anekAMta dRSTithI huM mArA jIvanane sukhI karI zakuM? AnuM "e parama sattA mUrta-amUrta, vAcya-avAcya, vijJAna (cetana) zuM huM paheluM pagathiyuM e che ke tame je bAbatathI TenzanamAM raho cho, - avijJAna (jaDa) ane sat-asat rUpa che." anekAMtavAda Ane zuM $ enA mULa kAraNano vicAra karo. TenzananA kAraNonA mULamAM vyakti vastunI anaMta dharmAtmakatA tarIke oLakhAve che. eTale ke e vastumAM che 2 bhAgye ja jatI hoya che. mAtra enI prakriyA ke pariNAmamAM ja gUMcavAtI mAtra judA judA guNadharmo che eTaluM ja nahIM paraMtu e ja vastumAM paraspara virodhI guNadharmo paNa hoya che. ghaNIvAra TenzananuM mukhya kAraNa vyaktinI prakRti, Adato, A anaMtadharmAtmakatAne joIe eTale jIvananA ghaNAM duHkho 3 svabhAva ane vRtti hoya che. ghaNAM mANaso satata TenzanamAM rahetA ochAM thAya. jema ke eka yuvatIno mRtadeha paDyo hoya to enA zuM hoya che, kAraNa ke e pote ja potAnA jIvanane yogya rIte parimita pitA potAnI mRta putrIne joIne jonAranuM kALajuM kapAI jAya te chuM ke vyavasthita karavAne badale ghaNAM kAmomAM gUMthAI jAya che. eka evuM AkraMda karaze. jo koI kAmI puruSa e yuvatIno mRtadeha jue che zuM sAthe e saghaLAM kAmone kyAMthI nyAya ApI zake? AthI bane evuM to vicAraze ke AvI yuvatI jIvatI hota ane enI sAthe bhoga 6 chuM ke e eka kAmane nyAya Ape che, paNa tyAM bIjuM kAma upekSA pAme bhogavavA maLyo hota, to kevuM sAruM! koI sonI ahIMthI pasAra chuM zuM che ane e upekSA pAmeluM kAma enA cittamAM "Tenzana'nuM rUpa dhAraNa thaze, to enI najara yuvatInA ghareNAMnI DijhAIna para paDaze ane huM OM kare che. kAM to ene satata vasavaso rahe che ke pote bIjuM kAma karI koI cora pasAra thaze to ene evo vasavaso thaze ke pote jo ahIM che A zakato nathI athavA to e bIjuM kAma enI upekSAne pariNAme navI vahelo Avyo hota, to A badhA ghareNAM corI levA maLata. AmAMthI 4 huM samasyAo sarjatuM hoya che. anekAMta kahe che ke madhyasthatAthI vicAro. darekanA vicAro emanA saMbaMdha ke prakRti anusAra . koI ekane che zuM A mAdhyastha jarUrI che. tame khoTo kahI zakazo nahIM. TenzananuM bIjuM kAraNa Tevo ane Adato che ane vyakti enI jarA judI rIte vicArIe to ema kahI zakAya ke vyakti jagatamAM huM che Adatane kAraNe Tenzanano bhoga banatI hoya che. khUba moDethI je kaMI vastuo vize vicAre che, je koI saMbaMdhonA saravALA mAMDe kuM UThanArI sUryavaMzI vyaktio haMmezAM kAmanA boja heThaLa dabAyelI che, e badhAnI pAchaLa enI rAgadveSanI vRtti kAma karatI hoya che. meM chuM hoya che. kyAreka TenzananuM kAraNa vyaktino kaTusvabhAva ke akAraNa jenA tarapha rAga haze, tenA tarapha najara badalAI jaze ane e ja chuM # krodha hoya che. enA nakArAtmaka svabhAvane kAraNe enA manane kyAMya vyakti tarapha jo dveSa haze, to vAta sAva judI banaze. Ama saMkSepamAM huM hai majA AvatI nathI. enuM mana mukta ullAsa anubhavatuM nathI ane anekAMtavAda e anaMta guNAdharmAtmaka dRSTinuM dRSTAMta banI rahe che. 8 2 sAcA dilathI hasI zakatuM nathI. vaLI nakArAtmakatAne kAraNe e Ano artha e ke vastutattva anaMtadharmA hoya che athavA to che huM enA parivArajano tarapha kaTutA rAkhato haze ane vicArato haze ke bahuAyAmI hoya che, ane tethI dareka pakSanI saMbhAvanAono svIkAra che huM kyAM Avo parivAra maLyo ane e ja nakArAtmakatAne kAraNe vyakti karavo jarUrI bane che. AvI sarvAgI dRSTithI ApaNe ApaNuM 'Tenzana' kuM huM ema paNa vicAre ke kyAM AvA avyavasthA ane bhraSTAcArathI bharelA ochuM karI zakIe chIe. sAmAnya rIte ApaNe vastunA eka ja huM dezamAM mAro janma thayo! pAsAne joIe chIe ane te paNa ApaNA cazmAthI. ApaNe je che AjanA samayanA TenzananuM eka kAraNa mAnavInI vRtti che. mANasa cazmA paherIe chIe, te gamatA-aNagamatAnI phekTarImAM banelA che vadhu ne vadhu bhautika sukho tarapha doDI rahyo che ane e bhautika sukho che. gamatI vAta hoya to tarata doDI jaIzuM. gamatA mAnavInI bhUla chuM enAmAM saMtoSa jagADavAne badale vadhu ne vadhu asaMtoSa jagADe che. bhUla nahIM lAge ane aNagamatA mAnavI navI nAnakaDI bhUla himAlaya zuM anekAntavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, svIvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAntavAda, syAdvAda anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane tayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane tayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, cArvAda ane
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sthAvA pRSTha 22 0 prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 vAda, cArvAda ane anekantivAda, syAdrvAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAdvAda, cATvIda ane nayavAda viroSaka ke anekantivIda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka - anekAMtavAda, cIrvAda ja jevaDI bhUla lAgaze. mAnavI enI jiMdagImAM gamA-aNagamAno Avo vivAda e azAMti sarjato hoya che. eka pakSanA netA hai $ khela khelato hoya che ane enI gamatI vyakti eka kAma kare ane pratipakSano asvIkAra ja nahIM, balka eno prakhara virodha kare che zuM zuM e ja kAma enI aNagamatI vyakti kare, to baMne kArya pratyeno ane Avo virodha samaya jatAM vivAda khaDo kare che ane emAMthI zuM eno pratibhAva judo hoya che. 'Tenzana' UbhuM thAya che. nAnakaDo vivAda samaya jatAM vikarALa rUpa 4 gamatI vyaktinA e kAmamAM e enA vyaktitvanI vizeSatA le che ane pachI to baMne pakSa potAnA virodhI para kaurava-pAMDavanI ? joze ane aNagamatI vyaktinA e kAryamAM enI maryAdAo mAphaka sAmasAme tUTI paDe che ane kalaha, kaMkAsa ke yuddhanuM mahAbhArata E zuM zodhaze. rAga ane dveSanA paDaLa ApaNI AMkhe bAjhI gayAM hoya racAya che. che. A rAgadveSane judI dRSTie paNa vicAravA jevA che. ApaNane Ave samaye koI A virodhI vicAradhArAonI vacce samanvaya ? ke rAga che ApaNA avaguNo tarapha ane ApaNane dveSa che bIjAnA sthApavA prayAsa kare to kevuM? be dezo vacce sarahado satata saLagatI # guNo tarapha. ApaNA avaguNone ApaNe ApaNI khUbI ke hoya, tyAre emanI vacce samanvayanI bhUmikA racavAnI jarUra paDe che | viziSTatA tarIke joIe chIe. koI vyasana karatuM hoya to e che. ApaNA rojiMdA jIvanathI mAMDIne ApaNA tAttvikadarzana ane 2 vyasanane potAnI vizeSatA tarIke khapAve che. potAno putra jIvana-AcAra sudhI AvA samanvayanI AvazyakatA che. mANasa parIkSAmAM ochA guNa lAve to pepara agharuM hovAnuM kahevAya che aMtima cheDe rahevAnuM pasaMda karato hoya che ane ene kAraNe e che ane bIjAno putra jo ochA guNa lAve, to e abhyAsamAM nabaLo, ekabIjA sAthe laDyA ja kare che, pariNAme emanI vacce kyAreya akkalamAM sAmAnya ane AvaDatamAM mIMDuM che ema kahevAya che. saMvAditA sadhAtI nathI, jyAre anekAMta e samanvayanI khoja che. A rAga ane dveSa ja ApaNA jIvanamAM 'Tenzana' UbhA kare che jagatanA mahAna praznono ukela ekAMtaAgrahathI nahIM, paraMtu A ane eve samaye eka ja ghaTanAne copAsathI jovI joIe. eka ja prakAranA anekAMtavAdI samanvaya-ciMtana dvArA AvI zake che. huM $ banAvane sAme pakSe jaIne paNa vicAravo joIe. Ane mATe samanvayano zodhaka e potAnA pakSa ane pratipakSa baMneno vicAra chuM zuM pratipakSano vicAra karavo joIe. jo sahapratipakSano vicAra kare che ane ApaNe e samajavuM joIe ke jo virodha ke vivAda na jai zuM karavAmAM Ave, to tenI samagratAno khyAla Ave. jema ke koI hoya, to na cAle. vikAsane mATe e jarUrI che. jema lokazAhImAM Izvarane sAkAra kahe, to koI Izvarane nirAkAra kahe che. koI vivAdano sUra hovo jarUrI che. jo evo sUra na hoya athavA ene manusmRtino svIkAra kare che, to koI manusmRtino inkAra kare gUMgaLAvI devAmAM Ave, to khuda lokazAhI gUMgaLAI mare che. AthI 0 che. A rIte baMne pakSa eka sAthe astitvamAM hoya che. virodha na hoya to vikAsa nathI, kAraNa ke UMcuM hoya to ja nIcuM chu vartamAna yugamAM virodhI bhAvanAono meLo jovA maLe che. paNa hoya, mRtyu hoya to ja jIvana hoya ane e rIte ja vyaktie 4 eka vyakti eka netAne Teko Ape, to bIjI vyakti enA virodhI pratipakSano pUro vicAra karIne samanvaya sAdhavAno vicAra karavo netAne Teko Ape che. eka zAsaka pakSane Teko Ape, to bIjo joIe. jagatanA virala puruSoe pachI te bhagavAna buddha ke mahAvIra zuM virodhapakSane Teko Ape che. ekane A vizva dIrghakALa sudhI jIvavA hoya athavA to mahAtmA gAMdhIjI ke nelsana maMDelA hoya emaNe che jevuM lAge che ane bIjo satata ema kaheto phare ke huM to AvI emanA pratispardhIonI sAthe kevo meLApa racyo che! samAjamAM reM kaThora duniyAthI chUTakAro meLavavA mATe vaheluM mRtyu IcchuM chuM. jeo parivartanano zaMkhanAda phUke che, teo virodhapakSane potAnI chuM raLiyAmaNI prakRti hoya, to vRkSapremI emAM vRkSa vAvavAno najIka lAve che, eno nAza karatA nathI. vicAra kare, paryAvaraNapremI hariyALI jALavavAno vicAra kare, anekAMtavAda eka trIjI vAta e paNa kahe che ke vastu eka hoya OM nagarapAlikA emAM bagIco banAvavAno vicAra kare ane koI che, paNa enA aneka dharmo hoya che. eTale ke eka vastutattvamAM zuM bilDara e jamIna haDapa karIne enA para gaganacuMbI phleTo anaMtaguNo hoya che ane te samaye samaye pragaTa thatAM hoya che. jema huM bAMdhavAno vicAra kare. eka ja bAbatamAM taddana virodhI dhAraNAo ke eka bALakamAM jeTalI buddhi hoya che, e ja enA jIvanabharano kuM huM jovA maLe che ane e virodhI dhAraNAne kAraNe manamAM "Tenzana' mApadaMDa banI rahetI nathI. enI uMmara jema vadhatI jAya, ema enI huM UbhuM thAya che. buddhi ane samaja vikasatI jAya che. kAcu keLuM ghaNuM kaDaka hoya che vyakti eka dhAraNAno svIkAra karI bIjI dhAraNAno samULago ane pAkuM keLuM pocuM hoya che. A rIte eka ja vastu samaye samaye haiM zuM InkAra kare che. eka vAtano svIkAra karI, virodhI vAtano asvIkAra judA judA guNadharma pragaTa karatI hoya che. kare che. eka pakSano svIkAra karI bIjA pakSane haDadhUta kare che. eka vyaktimAM eka AvaData na hoya, paNa samaya jatAM e zIkhIne zuM anekAntavAda, syAdrvalda ane taryavAda vizeSAMka anekIdvIda, cIrvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, svadurvAda ane vayavIda vizeSAMka 6 anekantivIda, syAd vIda ane naryavAda vizeSAMka 6 anekantivAda, sthIrvAda anekAMtavAda, sthIrvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, cArvAda ane tayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdvA. mArca 2015 * prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 23 vAda, svAduvAda ane anekAntavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka akAttavAda, cATvIda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdrvAda ane vayavAda vizeSAMka 4 anekottavalda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka - anekantivAda, sthIrvAda $ e AvaData meLavI zakatA hoya che. mAnavIno ja vicAra karo ne? TaeNnzana hoya che. Tenzana vinAno mANasa tamane jovA maLe to ene zuM zuM enAmAM keTalI badhI anaMta zakyatAo ane saMbhAvanAo paDelI tamAruM moTuM sadbhAgya mAnajo. A TaeNnzananA aneka prakAro hoya chuM $ che. kyAreka to evuM paNa bane ke taddana virodhI lAgatA guNadharmo che, tyAre emAMthI ApaNA jIvanane mArgadarzaka koNa banI zake ? OM eka ja vastumAM hoya. jema ke kAcI kerI khATI hoya che, ane pAkI tamane Azcarya thaze, paraMtu AnI cAvI udAra vyaktitva, gahana hai 0 kerI atyaMta madhura ane miSTa hoya che. ciMtanazakti ane utkRSTa dArzanika vicAro ApanArA diggaja vidvAna huM A rIte be taddana virodhI bAbato paNa vyaktimAM hoya che. ane zrI siddhasena divAkarasUrinA 'sanmati-tarka-prakaraNa' (370)mAM kuM ethI ja eka vyaktino vicAra karIe, tyAre ene vize mAtra sAro AlekhAyelI che. emAM A ucca koTinA vidvAna ane sAhityakAra huM ke khoTo khyAla rAkhyo na cAle. e sAro hoya chatAM e saMpUrNa kahe che. che sAro na hoya, enAmAM umadA 'jagatanA ekamAtra guru che # guNo hoya chatAM thoDIka evA anekAMtavAdane namaskAra huM mAnavIya maryAdAo paNa hoya. '2015no viziSTa paryuSaNa aMka che, jemanA vinA saMsArano chuM $ athavA sAme pakSe ema paNa | jaina dharma ane anya dharmanI Avazyaka kriyAo vyavahAra paNa asaMbhava che.' kahI zakAya ke je vyaktinA Ano artha e thayo ke guru che paNa hRdayamAM zetAna vasato hoya, A viziSTa aMkanI viduSI mAnad saMpAdikA: jema vidyA ane mArgadarzana huM tyAM kyAMka mAnavatAno aMza DaoN. razmibena jitubhAI bhedA Ape che, e ja rIte jIvana che paNa vaselo hoya che. zrImatI bhAratIbena bhagubhAI zAha jIvavA aMge anekAMtavAda chuM Ama taddana virodhI mArgadarzana Ape che. vyakti jema che bAbato eka sAthe vasatI hoya jaina paraMparAmAM parama tattvane, AtmAne, paramAtmAne jANavAnA guru pAsethI zikSA meLavIne che huM evo vicAra karIe to ApaNe sAdhanAno mArga eTale cha Avazyaka kriyAone 'SaDuM Avazyaka' potAnuM jIvana ujALe che, e huM manuSyane sAcI rIte oLakhI kahevAmAM Ave che jemAM sAmAyika, logassa, vaMdana, pratikramaNa, ja rIte e anekAMtavAdane huM kAyotsarga ane pratyAkhyAna (paccakhANa)no samAveza thayelo che. zakIe chIe. AvI rIte samajIne enuM jIvana UjaLuM chuM jIvananA dareka kSe TAmAM anya dharmamAM paNa AvI kriyAo che. banAvI zake che. je ane kAMtavAdano dRSTikoNa | uparanA pratyeka viSaya ane anya dharmanAM viSaya upara tajajJa vyavahA2jagatamAM A apanAvavAmAM Ave to eka | vidvAno potAnuM ciMtana A aMkamAM prakAzita karaze. anekAMtavAda kaI rIte upayogI haiM che navI dRSTi, navo abhigama | kriyA ane jJAnanA samanvayano A viziSTa aMka jijJAsu mATe banI zake ? Ane mATe ApaNe zuM che ane navo saMvAda racI zakAya, | eka amUlya najarANuM banI raheze. e vicAravuM joIe ke A kAraNa ke ane kAtanI | prabhAvanA mATe icchita nakalo mATe saMghanI oNphisamAM 022 jagatamAM je vastu tamane { AkAzamAM tame samanvayanuM | 23820296 upara saMparka karavA vinaMtI. 100 thI vadhu nakalono | 'TaeNnzana' ApatI hoya che, e meghadhanuSa sarjI zako cho. paraMtu oNrDara haze to aMkamAM prabhAvanAkAranuM nAma chApI zakAze. ja tamane 'TaeNnzanamAMthI mukta che huM AjanA TenzanabharyA yugamAM eka nakalanI kiMmata rU. 60/ paNa karI zakatI hoya che. jema 8 anekAntane samajavo kaI rIte ke koI netA cUMTaNImAM vijaya ? ke ane enI samanvaya sAdhanA -taMtrI meLavavA mATe puSkaLa prayatna kare, 4 ke karavI kaI rIte ? rAtadivasa pracAra kare, jItaze ke je 9 Aje ApaNe jANIe chIe ke moTA bhAganA mANaso TaeNnzanathI nahIM enI ciMtA seve, matadAnanA divase to potAnI jAtane nicovI kuM grasta hoya che. koIne Arthika taMgIne kAraNe AjIvikAnuM Tenzana nAkhe ane pachI pariNAma Ave tyAre e 'TaeNnzana' anubhavatA hoya che 8 hoya che. to koIne najIka jaIne pUchazo to kaheze ke putrInA che, paNa je sattAprAptinI prakriyA 'TaeNnzana' jagAvanArI hatI, te ja che vivAha aMge ke putranA vartana aMge mana TenzanamAM rahe che. sAmAnya vyaktine sattA prApti thatAM "Tenzana'mukta karI de che. Ano artha e huM mAnavIne potAnI rojiMdI jiMdagI sArI rIte gALavA mATenuM Tenzana thayo ke sattA e 'TaeNnzana' sarjI zake che ane sattA e 'TaeNnzana'mukta che hoya che ane sattAdhArI netAne potAnI sattA jALavavA ke vistAravA paNa karI zake che. dhanaprApti ApaNane tanAvamukta karI zake che ane huM 'anekAMntavAda, syAdrvAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAntavAda, cATvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, svITvIda ao nayavAda vizeSAMka F anekAntavAda, syAd vIda ane vayavIda vizeSAMka 4 anekAntavAda, svITvIda anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane teyavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, cATvIda ane vayavIda vizeSAMka F anekAMtavAda, cArvAda ane
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, cATvI pRSTha 24 0 prabuddha jIvana anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 mavAda, syAdvAda ane anekantivAda, syAdrvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAdvAda, cATvIda ane nayavAda viroSaka ke anekantivIda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka - anekAMtavAda, cIrvAda ja e ja ghananI prApti ApaNane tanAvagrasta paNa karI zake che. anya strI joze to enAmAM IrSAne kAraNe dveSa pedA karaze, ane je Ama jIvanamAM sApekSa dRSTinI AvazyakatA rahe che. anekAMtavAda e ja hAra eno pati jue to e patnInA sauMdaryamAM thayelI vRddhino che e sApekSadRSTi tarapha AMgaLI cIMdhIne kahe che, ke jo tame sApekSa anubhava karaze. ka dRSTithI vicArazo, to virodhI lAgatI bAbato paNa virodhI nahIM A rIte eka ja vastu, vyakti ke paristhitinA aneka prakAre lAge ane e rIte sAmasAmo tIvra virodha dUra thaI jaze, jethI paDaghA paDatA hoya che. je ekane game te bIjAne nApasaMda hoya. je re samanvaya sAdhanAno mArga vadhu khullo thaI jaze. A vize 'zrI bhagavatI ekane suMdara lAge, te bIjAne asuMdara lAge. Ano artha e thayo OM sUtra' AgamagraMthamAM bhagavAna mahAvIra svAmIne jayaMti nAmanI ke koIpaNa sthiti ke vyaktine aneka dRSTikoNathI ApaNe jovI haiM OM zrAvikAe pUchelA praznano vicAra karIe. joIe. eka strInuM saudarya enA patine AkarSaNa karanAruM bane, $ eNe bhagavAna mahAvIra svAmIne paDyuM ke mANasa jAgato sAro to e ja strInuM sauMdarya bIjI strIne Tezanagrasta kare che. ke mANasa UMghato sAro? jIvanamAM Dagale ne pagale saMgharSo AvatA hoya che. vivAdo huM tyAre bhagavAna mahAvIre ema kahyuM ke keTalAka mANasa jAgatA thatA hoya che. sAsu ane vahunI judI judI paristhiti, saMjoga ane huM sArA ane keTalAka mANasa uMghatA sArA." samayane kAraNe emanI vacce prabaLa gharSaNo jAgatA hoya che. A che samaye jo baMne ekabIjAnI dRSTie vicAra kare, to e gharSaNonI cha ema ahIM emaNe sApekSa dRSTie vAta karI che ane pachI e sApekSa samApti thaI jAya. parasparanI samajavAnI sAcI dRSTi maLe, ane je 8 dRSTi batAvatA emaNe kahyuM, "dhArmika mANaso jAgatA sArA ane jIvana vadhu samatAyukta bane. huM pApIo uMghatA sArA.' anekAMtavAda vyaktinA aMgata jIvanathI mAMDIne enA haiM - A rIte anekAMta vicAradhArA apanAvavAthI je bAbata sAva vyavahArajIvana ane enI vicArasRSTi badhe ja upayogI banI zake. $ 8 virodhI lAge che, te samanvayI lAgavA mAMDaze. jema ke eka pitA e mANasa moTe bhAge matAMdhatAmAM Avato hoya che. e potAnA matane 3. meM koIno putra hoya che, koIno bhAI hoya che, koIno bhatrIjo hoya eTalo badho daDhapaNe vaLagI paDyo hoya che ke enA bIjAM pAsAMno che chuM che, to koIno vevAI hoya che. Ama eka ja vyakti e judI judI rIte | vicAra ja karato nathI. prAcIna grIsano mahAjJAnI erisToTala ema huM kuM kArya karatI hoya che ane eTale ja e vyakti tarapha enA putranI jevI mAnato hato ke puruSo karatAM strIonA mukhamAM ochA dAMta hoya zuM apekSA haze, evI apekSA enA kAkAnI nahIM hoya. e vyakti vize che. eNe enI A mAnyatAne cakAsavAno kyAreya prayatna karyo 9 ja koI eka abhiprAya ApI zakAya nahIM, kAraNa ke e dareka tabakke nahIM ane e ja rUDha mAnyatAne AdhAre e vicArato rahyo. ? OM vibhinna vartana karato hoya che. eka vyakti enA nokaracAkara sAthe je Na rIte vartatI hoya che, e rIte potAnA baoNsa sAthe ke tapAsa mATe mANasa Agraha ke vigraha kadAca choDI zake che, paraMtu pUrvagraha choDI zakato nathI. A pUrvagrahane pariNAme e mANasa amuka vyakti, re $ AvelA InkamaTeksa adhikArI sAthe vartatI nathI. vyakti to eka hoya samAja, jJAti ke koma pratye sUga, dhUtkAra ke upekSAno bhAva dharAvato $ che che, paNa enA vartanamAM parivartana hoya che ane AvI parivartanazIlatAne hoya che. enI vAta AvatAM ja e tarata ja potAno abhiprAya che ke kAraNe athavA to vyavahArajIvananI sApekSatAne kAraNe e vyakti vyakta karI deze. jo eno virodhI haze to enI zakya eTalI niMdA I vize koI eka nirNaya laI zakAya nahIM. dAdA tarIke e potAnA pautra karaze. koI anya vyaktie enI TIkA karI haze, to ene vize tarapha je dRSTi dharAvato haze, te pitA tarIke potAnA putra tarapha athavA ghaNo nigna abhiprAya dharAvaze. paraMtu e TIkAmAM kaMI tathya che ke zuM $ mAlika tarIke potAnA nokara tarapha judI ja dRSTi dharAvato haze. AthI nahIM ke pachI eno svabhAva ja TIkAkhora che athavA to AvI TIkAo anekAMtavAda kahe che ke AmAM koI ekAMtarUpe nirNaya karI zakAya para dhyAna ApavuM e potAne mATe jarUrI nathI ema sAme cheDe jaIne | vicAra karaze, to enA jIvanamAMthI aneka bAbatonA TaeNnzana ochA jo anekAntavAdanI sApekSadRSTi apanAvavAmAM Ave, to vyakti thaze ane e rIte anekAMtavAda dvArA vyakti TaeNnzanamuktino anubhava virodhI bAbato vize sAcI samaja keLavI zake, virodhI mato vacce hI do. zuM samanvaya sAdhI zake, virodhI vicAro aMge ekatva pAmI zake. suMdarInA kaMThe birAjelo atyaMta suMdara suvarNano kalAmaya hAra e suMdarIne 13/bI, caMdranagara sosAyaTI, jayabhikhkhuM mArga, pAlaDI, che eka prakAranuM saudarya bakSe che. e ja hAra koI suvarNakAranI dRSTie amadAvAda-380 007. phona : 079-26602675. ja caDaze to e emAMnuM kalAtmaka ghaDAmaNa joze, e ja hAra koI mobAIla : 098 24019925 anekAntavAda, syAdavAda ane teyavAda vizeSAMka ka akAtavAda, syavAda ane nayavAda vizeSaka ka anekAdvAda, syAdRvIda ane vayavAda vizeSaMka 9 anekIdvAda, spI6 vAda ane teyavAda vizeSAMka anekavilda, cItvIda huM nahIM. anekAMtavAda, sthIrvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, cArvAda ane tayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdvA. mArca 2015 * prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 25 vAda, svAduvAda ane anekAntavAda saiddhAMtika pakSA anekAntavAda, spArvAda ane vAyavAda vizeSAMka ke akottavAda, cATvIda ane vayavIda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAd vIda ane nayavAda vizeSAMka ke anekottavAda, sthIrvAda DaoN. nareza veda [ veda ane hindu zAstronA abhyAsI, prakhara ciMtaka, prabhAvaka vaktA DaoN. nareza veda vidvAna adhyApaka che. uparAMta bhAvanagara yunivarsiTImAM upakulapati paNa hatA. zaikSaNika kSetre aneka siddhio hAMsila karI che. prastuta lekhamAM temaNe saraLa zabdomAM anekAMtavAdano saidhdhAMtika pakSa samajAvyo che. ] koIpaNa viziSTa darzana hoya ke dharmapaMtha hoya, enA AdhArarUpa te ja sAcAM ane bIjAM badhAM jUThAM' - e choDavo ja paDe. Avo $ enA mULa pravartakanI eka khAsa dRSTi hoya che. jema ke zaMkarAcAryanI kadAgraha e na choDe tyAM sudhI te bIjAne anyAya ja karaze, ane e potAnA matanirUpaNamAM "advaitadRSTi' ane bhagavAna buddhanI potAnA ja to hiMsA che. AthI, ahiMsaka rahevA mATe anekAMtavAdI thavuM che # dharmapatha pravartanamAM madhyamapratipadA dRSTi' e khAsa dRSTio che. anivArya che. ahiMsAmAMthI ane kAMtadRSTi sphare che ane 6 jaina darzana bhAratIya darzanomAM eka viziSTa darzana che; sAthesAthe anekAMtadRSTinA yogathI ahiMsA jAgrata ane puSTa thAya che. Ama, zuM viziSTa dharmapaMtha paNa che. tethI enA pravartaka ane pracArakonI eka ahiMsA ane anekAMtadaSTinA yogathI ahiMsA jAgrata ane puSTa che khAsa dRSTi enA mULamAM hovI ja joIe, ane e che paNa kharI. thAya che. Ama, ahiMsA ane anekAMtadRSTi e baMne anyonyane che A dRSTi ja 'anekAntavAda' che. jaina tattvavicAra hoya ke AcAra- upakAraka che. 8 vyavahAra hoya-e badhuMya ane kAntadRSTine AdhAre yojavAmAM Ave anekAntadRSTinuM svarUpa samajavA ApaNe enI vidvAno dvArA 3 che. athavA ema paNa kahI zakAya ke aneka prakAranA vicAro ane apAyelI keTalIka vyAkhyA joIe : 6 AcAromAMthI jaina vicAra ane jaina AcAra zuM che; e kevA hoI (1) vastu athavA vicAranuM judAM judAM dRSTibiMduothI avalokana 3 $ zake e nakkI karavAnI ane enI AkAraNI karavAnI ekamAtra karavuM ke kathana karavuM ene sAdvAda ke anekAntavAda kahe che. bIjI kasoTI paNa anekAntadRSTi ja che. rIte kahIe to eka vastu ke vicAramAM bhinnabhinna dRSTie saMgata zuM tIrthakaroe pravartAvela jaina dharma ane darzananuM hArda che: ahiMsA. thaI zake tevA bhinnabhinna guNadharmono samanvaya karavo eTale svAvAda re OM A ahiMsA AcAra ane vicAra ema baMnemAM hovI joIe. athavA anekAntavAda che. AcAramAM ahiMsAnA be rUpo che: (1) saMyama ane (2) tapa. (2) vastunuM svarUpa amuka ja prakAranuM che ane bIjI rItanuM na ja saMyamamAM 'saMvara' eTale ke saMkoca Ave che-zarIrano, manano ane hoI zake evo nirNaya tenuM nAma ekAMtavAda. dRSTibhedane anusaratuM ? huM vANIno. jIva AvA saMyamane kAraNe navAM baMdhanomAM paDato nathI. vastunuM svarUpa che evo nizcaya karavo te anekAntavAda. huM paNa jUnAM baMdhanonuM zuM? jUnAM upArjita baMdhano jIva 'tapa'thI kApI (3) koIpaNa viSaya, vicAra, vastu, paristhiti ityAdine vadhumAM nAkhe che. matalaba ke mAtra ahiMsAnA pAlanathI manuSya mukti meLavI vadhu dRSTikoNathI, vadhumAM vadhu vigatothI ane vadhumAM vadhu UMDANathI 6 i zake che. tapAsavAM ane emAM dekhAtAM paraspara, virodhI evAM tattvo/vicAro, OM jIvanamAM ahiMsAnuM pUrepUruM pAlana karavuM hoya to vicAramAM dRSTibiMduono samanvaya karIne temAMthI satya tAravavuM te je huM ane kAMtane apanAvyA vinA cAle ja nahi. AthI ahiMsAnA anekAntavAda. satya eka che, paraMtu tenA svarUpo anaMta hoI zake zuM $ khyAlamAMthI ja jaina dharmano dArzanika siddhAnta anekAnta phalita thayo che. e svarUponuM judI judI apekSAe darzana karavuM te anekAntavAda. zuM 5 che. jaina dharma sahiSNutAne ane dareka dRSTibiMdune mAna Ape che. (4) vastune eka dRSTithI, eka bAju thI jovI, e thaI ke cheApaNe jANIe chIe ke dareka dRSTibiMdu AMzika satya che. AvA ekAntadRSTi, matalaba ke apUrNa dRSTi. jyAre vastune aneka bAjuthI, che AMzika satyane pUrNa satya mAnI levAnI bhUla karanAra vAstavamAM bhinnabhinna dRSTibiMduothI nihALatI dRSTi, e thaI anekAntadRSTi; huM zuM asahiSNu ane hiMsaka banI bese che, paraMtu badhAM dRSTibiMduomAM eTale ke vizALa ke vyApaka dRSTi. huM rahelAM AMzika satyone svIkArI temano samanvaya karavAmAM sahiSNutA (5) sAmAnyatayA ApaNI dRSTi ekAMgI hoya che. ApaNe koI che ane sahRdayatA rahelI che. vicAronAM dvAra khullAM rAkho, tamane paNa vastu, vicAra ke paristhitine eka sAthe badhI bAjuthI joI che zuM badhAnA vicAromAMthI satyAMzo prApta thaze ane eno samanvaya karatAM ane samajI zakatA nathI. tethI temanA vizenuM ApaNuM jJAna je te 8 zuM tamane satya maLI Avaze - A che anekAntano artha. satyanA AgrahI sthaLakALa ane dRSTibiMduthI maryAdita hoya che. ene badale koIpaNa zuM OM mATe sau prathama potAno e kadAgraha ke 'mAro vicAra, mAruM dRSTibiMdu vastu, vicAra ke paristhitine judI judI dRSTinA sahAre jANavI ane che anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, syAdurvAda ane teyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavIda vizeSAMka F anekAMtavAda, cArvAda ane anekAntavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdavIda 'anekAntavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sthAvA pRSTha 260 prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 hvAda, cArvAda ane OM svIkAravI ane ema karavAmAM vaicArika jAgRti ane boddhika ane 'vAda' e be zabdothI banelo samAsa che. "syA" eTale amuka udAratA keLavavI enuM nAma anekAntavAda. apekSAe ke amuka dRSTikoNathI. jyAre 'vAda' eTale vicArasaraNI. huM . () sarva padArtho prathama darzane ekarUpanA jaNAya che athavA "anekAnta'mAM "aneka" ane "aMta' ema be zabdo che. temAM aneka'no samajAvAya che, to paNa bIjA rUpamAM athavA aMzamAM bhAvarUpe, artha to ekathI vadhAre, bahu evo spaSTa che paNa 'aMta'no artha che : paNa abhAvarUpe athavA anirvacanIya rUpe guMcavAyelA hovAthI sarve dharma, dRSTi, dizA, apekSA, bAju vagere. e uparathI 'syAdvAdano ru 8 padArtho anekAMtika gaNavA ghaTe che. artha thAya amuka apekSAvALI amuka dRSTikoNa dharAvatI vicArasaraNI. (7) badhAM dRSTibiMduomAM rahelAM AMzika satyone svIkArI "anekAnta'no artha thAya aneka dRSTiothI vividha dizAothI, zuM huM temano samanvaya karavo te ja anekAnta che. svAduvAda yA bhinnabhinna apekSAthI vastunuM avalokana ke kathana karavuM. Ama huM anekAntavAda e eka vizALa dRSTi che je vastunuM bhinnabhinna "syAdvAda' ane 'anekAntavAda' baMne saMjJAo samAna khyAla rajU ke dRSTikoNathI avalokana kare che. A vyApaka dRSTinA avalokana karatI jaNAya che. chuM eka dRSTibaddha vicAro saMkucita ane adhUrA sAbita thAya che ane keTalAka vidvAnoe A vAta judI rIte paNa samajAvI che. emanA zuM huM bhinnabhinna dRSTibiMdu saMgata bhinnabhinna ane virodhI jaNAtA vicAro mata mujaba anekAntavAda mATeno pAribhASika zabda "syAdvAda" che. je che paNa mALAmAM moktikonI jema samanvita banI jAya che. "cAt' eTale 'yaMti." matalaba ke keTaluMka jANavA maLyuM che, paraMtu re A badhI vyAkhyAo jotAM ema samajAya che ke anekAnta eka ghaNuM jANavAnuM bAkI che. eTale anekAntavAda siddhAnta che ane e ? huM jAtanI vicArapaddhati che. kaho ke badhI bAjuothI, badhI dizAo siddhAntane amalamAM mUkavAnI rIti, paddhati ke zailI te syAdvAda che. huM 6 taraphanuM khulluM mAnasa (open mindedness) che. jJAnanA, anekAntavAda vize be prazno: huM vicAranA ane AcaraNanA koIpaNa viSayane te mAtra eka khaMDita pahelo prazna che ke anekAntavAda kalpanA che ke hakIkata? to kahevuM huM che ke adhUrI bAjuthI ke dRSTithI jovAnI nA pADe che, ane zakya hoya joIe ke tattvaciMtakoe karelI hovAthI e dhAraNAyukta kalpanA che, che teTalI vadhAremAM vadhAre vigatothI ane vadhAremAM vadhAre UMDANathI paNa e mAtra kalpanA nathI, vyavahAra jagatamAM enuM AcaraNa karatAM ? huM sarva kAMI jovA, vicAravA ane karavAnI vAta tarapha pakSapAta dharAve e svata:siddha thayelI che. eTale ema kahevuM joIe ke bhale e kalpanA chuM zuM che. teno A pakSapAta paNa mAtra satyanA pAyA upara ja baMdhAyelo hoya paNa hakIkate satyasiddha thayelI hovAthI e tattvajJAna che tema chuM che. jainonA A anekAntavAdane ApaNe apratya ane pAzcAtya vivekI AcaraNano viSaya hovAthI dharma paNa che. A beutattvadRSTiothI paNa samarthita karI zakIe ema chIe. bhAratIya bIjo prazna che ke anekAntavAdanuM jIvitapaNuM zAmAM che? anekAMtanuM tattvaciMtakoe ApaNuM mAnasa khulluM rAkhI navA vicAro, navI jIvitapaNuM emAM che ke te jema bIjA viSayone badhI bAjuthI taTasthapaNe zuM zodhakhoLo, navA saMzodhana tarapha abhimukha rahI jJAnamAM zuddhivRddhi jovA-vicAravA prere che tema e potAnA svarUpa ane jIvitapaNA kuM karatAM rahevA upara bhAra mUkatAM ApaNane zIkha ApelI: 'mAno vize paNa khullA manathI vicAra karavA anurodha kare che. jeTaluM ApaNuM che bhadrA: tavo yatu viravata:/' jyAre varSo sudhI pazcimI philasUphIe vicAranuM khullApaNuM, spaSTapaNuM ane taTasthapaNuM teTaluM ane kAMtanuM re uni-diemensional approach svIkArI kAma karyA karyuM. paraMtu baLa ane jIvana. huM lAMbA anubhave emane samajAyuM ke emano A foundational anekAntavAda ane sApekSavAda : { concept ja bhUla bharelo hato. vastunuM ke ghaTanAnuM pUrNa ane prathama darzane ekAMtarUpavALo padArtha adhika vicArathI anekAMtika ; $ yathArtha darzana karavuM hoya, emAMthI pUrNa jJAna ke satya pAmavA hoya che evI samajaNa dharAvanArane ekAntika graha vaLagato nathI. matalaba kaeN che to khaMDadarzanathI nahIM maLe; akhaMDa darzanathI ja maLe. eTale multi- ke e matAgrahI thatA nathI. vastunA svarUpa nirNaya prasaMge amuka muddAmAM dimentional evo holistic approach emaNe svIkAryo. 'dazeya te nirNaya ekAMta gaNI vyavahAra thAya che, paraMtu vastuvicArathI te 6 dizAomAMthI amane zubha vicAro prApta thAva" evI prArthanA vastu bIjArUpe paNa samajAya che. AthI matabhedane haMmezAM avakAza ; anekAntavAdano ja pratighoSa che. hoya che. AjanI bhASAmAM kahIe to satya haMmezAM sApekSa hoya che. anekAntavAda ane syAdvAda: kAraNa ke vAstava haMmezAM nirIkSaka ane pariveza anusAra, nikaTatA che ema kahevAya che ke syAdvAdanuM ja bIjuM nAma anekAMtavAda ke dUratA anusAra, aMgata ke binaaMgatapaNe artha dhAraNa kare che. huM chuM che. A vAta barAbara samajavA ApaNe baMne zabdonA ghaDatara ane vyakti, vastu, vicAra, paristhitine jonAra koNa che e keTalA arthane spaSTa karI laIe. "syAdvAda' sAmAsika zabda che. "syAt' aMtarathI, kevI dRSTithI, kevA saMjogomAM nihALe che enA upara enA anekantivAda, syAdrvAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAdvAda, cATvIda ane nayavAda viroSaka ke anekantivIda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka - anekAMtavAda, cIrvAda anekAntavAda, syAdrvalda ane taryavAda vizeSAMka F anekIdvIda, cIrvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, svadurvAda ane vayavIda vizeSAMka 6 anekantivIda, syAd vAda ane naryavAda vizeSAMka 6 anekantivAda, sthIrvAda anekAMtavAda, sthIrvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, cArvAda ane tayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdvA. mArca 2015 * prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 27 vAda, svAduvAda ane ane yavAda vizeSAMka cha anekAMntavIda, syAd vIda ane vayavAda vizeSAMka anekantivAda, syAdvAda anekAntavAda, spArvAda ane vAyavAda vizeSAMka 4 akottavAda, svAthvIda ane vayavIda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAdvAda kuM arthaghaTanano AdhAra rahe che. jIvanamAM duHkha che e hakIkata che. paNa (3) pUrvamImAMsakoe pramAtA, prameya ane pramitinA jJAnane huM koInA mata mujaba e tRNAne kAraNe, koInA mata mujaba ekarUpa mAnyuM che. huM ahaMtA-mamatA-abhimAnane kAraNe, avidyAne kAraNe-ema (4) brahmavastu aMtargata mAyAzaktinA prabhAvathI ekI vakhate OM matamatAMtaro hoI zake. tyAre satyane pAmavA udAra matavAdI thavuM anekAkAra thaI jagatano vibhrama pedA kare che evuM mAnanAra vedAMtIo ke paDe. Avo udAramatavAda saptabhaMgI nayamAM samAyelo che. satya paNa anekAMtavAdI che. huM 'eka'mAM nahIM"aneka'mAM raheluM che e spaSTa karato A anekAntavAda (5) bauddhoe paNa pAMca varNavALA ratnane 'mecaka' kahIne huM chuM ke cAdvAda, A dRSTie, AjanA vaijJAnika sApekSavAda (theory citrajJAnano svIkAra vijJAnavAdamAM karyo che. of relativity) nuM purAtana rUpa che. ATalA vRttAMtathI samajAze ke anya vicArasaraNI dharAvanArA che anekAntavAda zA mATe? vicArakoe paNa nyAya dRSTithI A anekAntavAdano jAye-ajAye che - nirapekSa ekAMta, naigamanaya, saMgrahanaya ke vyavahAranaya jagatanA svIkAra karavo paDyo che. : vicitra anubhavone jevo joIe tevo khulAso karI zakatA nathI. anekAntavAdanI upakArakatA : zuM A kAraNathI jainadarzananA vicArako vastunuM svarUpa anekAMta mAne hindu ane boddha darzanonI mAphaka jaina darzanapaNa maitrI, karuNA, zuM che. pahelI najare A anekAMtavAda muditA ane mAdhyastha vRtti chuM dhanya guru - dhanya ziSya 'hasavuM ane loTa phAMkavo' jevo keLavavA para bhAra mUke che. e cAra re lAge che. eka ja padArthamAM aneka | zrI siddhasenajIe navakAramaMtrane eka vAkyamAM saMskRtamAM paikInI mAdhyastha vRtti keLavavAmAM ? huM virodhI guNano Azraya zI rIte anuvAdita karyuM. guru vRddhavAdIne A pasaMda nahIM paDyuM. emanI | jainadarzananI A dRSTi vicArakone 8 zuM hoya? te padArthanuM nizcita eka sAthe carcA thatAM, (siddhasenajI) emaNe to ghaNAM Agamono paNa| upayogI thAya tevI che. zuM 6 prakAranuM rUpa hovuM joIe evuM saMskRtamAM anuvAda karavAnI IcchA jAhera karI. gurue emane gaccha manuSyajAtinA rAgadveSo nuM zuM = ApaNuM svAbhAvika maMtavya hoya |bahAra makyA. thoDAM varSa pachI garune emane parata gacchamAM levAnI AvaraNa khaseDavAmAM huM che che. paNa vadhAre UMDI samajaNa IcchA thaI. prAyazcittanA ATalA varSomAM zrI siddhasenajIe tattvajJAnanA abhyAsIoe meM kuM keLavIne jAIzuM to ApaNane zAsananI ghaNI prabhAvanA karI hatI. uparAMta rAjA e emane taTasthatA keLavavI jarUrI che. AvI ; $ jainonuM A maMtavya kharuM lAgyA 'dIvAkara'no IlkAba paNa Apyo hato. eka vakhata teo darabAramAM | keLavaNI ke AvA saMskAra vinA nahIM rahe. | jatA hatA. guru vRddhavAdIe vezapalaTo karI siddhasenajInI pAlakhI , ApavAmAM tattvajJAnanI aneka bA anekAntavAdanI svIkAryatA: upADI. vRddha hovAne kAraNe teo anya traNa majUronI tulanAmAM paddhatio mAM je nonI huM jeo ekAMtavAdI che temane thoDA dhIre dhIre cAlatA hatA siddhasenajIe temane pUchyuM anekAMtavAdanI A paddhati ghaNI haiM huM paNa prakArAnta jANye-ajANya ___ 'bhUribhAra bharA kAntaH skandha ki tava bAdhati?' upakAraka che. kemake anekAntavAda 9 huM A anekAntavAda svIkAravo vastutaH samanvayakaLA che. tenuM artha- "he bhAI, mArA vadhu vajanane kAraNe tAro khabho du:khe che.' | paDyo che. udAharaNa tarIke hindu pariNAma adhUrI ke ekAMgI zrI siddhasenajI ahIM bAdhate kriyApadane badale bAdhati vApare dharmanA darzano tema bauddha dRSTiothI UpajatA kalaho ane che je khoTuM hatuM. dharmadarzana. juo kle zone zamAvI samabhAva vRddhavAdI javAba Ape cheche (1) sAttvika, rAjasI ane | sarjavAmAM che. paraspara saumanasya 'na tathA bAdhate skaMdho yathA bAdhati baadhte|' ke tAmasI evA traNa guNonA sAmya | sAdhavAno mArga, mAnavajAta ? artha-'sUrijI, mane mAro skaMdha (khabho) eTalI pIDA nathI | mATe ane ane kAMtadraSTine bhAvavALI prakRtimAM prasAda, huM saMtoSa, deca vagere aneka dharmono Apato jeTalI pIDA vAdhati' Ape che. sahAre saraLa thAya ema che.* * e kAzrayamAM svIkAra sAMkhya | | (vAdhate Atmane pada, vAsthati parasma pada) kadaMba' baMgalo, 35, prophesara vicAra kone karavo paDyo che. | zrI siddhasenajIne tarata ja phuraNA thaI ke mArI bhUla to mArA sosAyaTI, naoNleja hAIskUla pAse, $ (2) naiyAyiko paNa dravya, guruvRddhavAdI sivAya koI ja nahIM batAvI zake. teo pAlakhImAMthI, moTA bajAra, nIce utaryA ane temanI mAphI mAgI. gurue paNa ATalA samartha | vallabha vidyAnagara (388120). guNa ane karma e traNa padArtho ziSyane AdarapUrvaka pharI gacchamAM lIdhA. sela phonaH 09727333000. zuM sAmAnya tathA vizeSarUpa che ema zuM mAne che. | DaoN. reNukA poravAla, Teliphona : 02692-233750. $ anekAntavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdavIda anekAntavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane teyavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, cATvIda ane vayavIda vizeSAMka F anekAMtavAda, cArvAda ane
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdya pRSTha 280 prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 vAda, syAdvAda ane jaina darzanamAM naya | nDaoN. jitendra zAha anekAntavIda, syAd vIda ane vayavIda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdvAda hu anekAMntavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMttavAda, cATvIda ane vayavAda viroSaka anekAMntavIda { [ DaoN. jitendra bI. zAha bhAratIya darzanonA prakAMDa vidvAna, marmajJa ane jaina darzananA vizeSa abhyAsI che. vidyA 2 ane saMzodhana kSetre temaNe aneka ulabdhIo hAMsila karI che. AMtararASTrIya, rASTrIya, prAdezika stare bhAratIya darzanonA ane jaina vidyAnAM vividha seminAromAM teo bhAga le che. holamAM teo ela. DI. InsTiTyUTa a InDolojInA DAyarekTara che. prastuta lekhamAM jaina darzanamAM naya aMge thayelI vizada ane vizALa carcAno kuM khyAla Ave mATe lekhakanA pustakamAMthI amuka ja aMza pasaMda karI ahIM mUkavAmAM AvyA che. ] naya e jaina darzanano viziSTa siddhAMta che. sAmAnya rIte naya nayanA jJAna vinA manuSyane sAdvAdano bodha thato nathI. mATe huM che eTale dRSTi. padArtha athavA paristhitine mUlavavAnI vibhinna dRSTio ekAntano virodha karavAnI IcchA hoya teNe nayanuM jJAna meLavavuM ? chuM eTale ja naya ane A tamAma dRSTiono samanvaya eTale syAdvAda. joIe. che anekAntavAdane samajavA paNa niyasiddhAMta samajavo Avazyaka che. jaha satthANaM mAI sampattaM jaha tavAiguNaNilae / kuM nayo vize Agama sAhityamAM pracura ciMtana upalabdha thAya che. dhADava, raso ta8 yamUtaM gaLacaMte 6 75 // zuM tyArabAda nayasiddhAMta dArzanika rIte paNa mUlavavAmAM Avyo. eTaluM jevI rIte zAstranuM mULa akArAdi varNa che. tapa Adi guNonA * ja nahIM jaina dArzanikoe jayasiddhAMtane tArkika kasoTIthI kasyo ane bhaMDAra sAdhumAM samyakatva ane dhAtuvAdamAM pAro che tevI rIte ke huM tenuM mahattva paNa sthApita karyuM. umAsvAti, siddhasena, pUjyapAda anekAntavAdanuM mULa nayavAda che. B ane samantabhadra jevA samartha dArzanikoe tenI AvazyakatA paNa je NayadiTThivihINA tANa Na vtthuushaavulddhi| zuM pramANita karI. tyArabAda to nayo upara svataMtra graMthonI racanA paNa vaghusadIvavidU sammaviTTI +E hRti 286 / 6 thaI. AcArya devasene nayacakra nAmaka graMthamAM nayo vize vizeSa ciMtana je vyakti nayadRSTithI vihIna che tene vastunA svarUpanuM jJAna ? 2. karyuM che. tenI samAlocanA upAdhyAya yazovijayajIe dravya-guNa- nathI thatuM. ane vastunA svarUpane na jANanAra samyakdaSTi kevI rIte haiM * paryAyanA rAsamAM aneka zAstrIya pramANo ApIne karI che. AcArya hoI zake. huM devasene to saMskRta ane prAkRta bhASAmAM graMtho racyA che. AcArya dhammavihINo sokkhaM tapAcheyaM jaleNa jaha rhido| OM devasena vikramanI 10mI zatAbdImAM thaI gayA che. temaNe darzanasAra, taha dda vaMchaDuM mUTho pavarAimo dhvacchinI 6 TI ArAdhanAsAra, tattvasAra, nayacakra ane AlApa paddhatti Adi jevI rIte manuSya dharma vinA saukhya pAmavAnI IcchA kare, ane 2 graMthonI racanA karI che. darzanasAra itihAsa viSayaka graMtha che. temAM jaLa vagara tRSNA nAza karavAnI bhAvanA rAkhe to te phaLIbhUta thAya ? vibhinna daza matonI utpattinI carcA karavAmAM AvI che. AcArya nahIM tevI ja rIte nayajJAna vagara jo dravyanuM jJAna pAmavAnI IcchA zuM devasena jainadarzananA pramukha siddhAMta "naya siddhAMta'nA pAragAmI kare to te nirarthaka che. huM vidvAna hatA. jaha Na vibhuMjai rajjaM rAo gahabheyaNeNa prinniinno| che darzanasAranI aMtima gAthAomAM jaNAvyA anusAra temaNe tada AvA TyaLo viyachittIthiM riTTILo 7TI | darzanasAra graMthanI racanA dhArAnagarImAM AvelA pArzvanAthanA caityamAM jevI rIte rAjA judA judA khAtAonI vaheMcaNI karyA vagara hiM rahIne karI hatI. teTalI ja mAhitI temanA sthaLa vize prApta thAya che rAja karI zakato nathI tevI ja rIte je manuSya naya jJAna vinA ja che huM tene AdhAre teo dhArAnagaranI madhyapradezanI AsapAsanA kSetramAM dravyanuM jJAna meLavavA Icche te nirarthaka che. huM viharatA haze tevuM anumAna karI zakAya. Ama nayanI mahattA darzAvatI gAthAo darzAvI che. tyArabAda * nayacakra: dravyArthika, paryAyArthika A be nayone sAta nayamAM umerI nava naya ka nayacakrane laghu nayacakranA nAmathI oLakhavAmAM Ave che. tenA ane traNa upanayo sAthe bAra nayanI vyAkhyA sAthe carcA karI che. huM ja kartA AcArya devasena che. prAkRta bhASA nibaddha 87 gAthAomAM jaina darzanamAM naya OM namonuM svarUpa varNavavAmAM AvyuM che. naya e jaina dharmano viziSTa nircantha darzanamAM vastutattvane anantadharmAtmaka mAnela che. pratyeka dai 8 siddhAnta che. digaMbara paraMparAmAM nayonuM svataMtra varNana karato A vastu anekAneka bhAvAtmaka ane abhAvAtmaka guNadharmothI yukta OM 2. sarvaprathama graMtha che. nayonuM varNana karatA AcArya devasene nayonI hoya che. eTaluM ja nahIM paraMtu vastumAM paraspara virodhI guNadharma * mahattA paNa darzAvI che. paNa ekasAthe jovA maLe che. vastunI A anantadharmAtmakatA ja jahyA NaeNa viNA hoi Na Narassa siyavAyapaDivattI / anekAntavAdano tAttvika AdhAra che. vastumAM aneka guNadharmo hovA chuM tahyA so bohavvo eyaMtaM haMtukAmeNa / / 174 / / chatAM paNa jyAre enuM kathana karIe chIe tyAre koI eka dharmane huM anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddavIda ane vayavAda vizeSAMka 6 anekAMtavAda, cAvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, svAduvAda ane anekIttavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, sthIrvAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekIdvAda, syAdavAda ane yavAda vizeSAMka anekIttavAda, syAd vAda ane teyavAda vizeSAMka kka anekIttavAda, syAdvAda
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, svAduvA mArca 2015 0 prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 29 vAda, svAduvAda ane ane yavAda vizeSAMka cha anekAMntavIda, syAd vIda ane vayavAda vizeSAMka anekantivAda, syAdvAda koI eka apekSAe mukhya banAvIne kathana karavAmAM Ave che. jyAre kare che. dvAdazAra navacakranA graMthakartA malyavAdI (IsvI. 550- zuM koI eka vastuno vividha pakSonA aMtargatanA koI eka pakSane 600)e nUtana dRSTikoNono AdhAra laI bAra nayonI carcA karI chuM zuM dhyAnamAM rAkhIne kathana karavAmAM Ave che tyAre vastutaH anya pakSa che. nayacakranA ullekha parathI kahI zakAya ke vibhinna dRSTikoNanA che ke guNadharmano abhAva thaI jato nathI. A anaMtadharmAtmaka vastunI AdhAra para nayonuM sAtaso rUpomAM vibhAjana karavAmAM AvatuM zuM koI eka evI kathanazailInI jarUriyAta che je vastunA koI eka hatuM. paraMtu vartamAna yugamAM nayonA vargIkaraNanI saMkSipta ane madhyama Na 8 guNadharmanuM vidhAna kare tyAre anya guNadharmono niSedha na thAya. zailI ja pracalita che. huM bIjA zabdomAM kahIe to vastunA saMbaMdhamAM sApekSita kathana karavAmAM jaina darzanamAM nayanI vyApakatA huM Ave che te koI abhiprAyavizeSa ke dRSTikoNavizeSane dhyAnamAM anekAntavAdanA AdhArabhUta nayavAdanI mahattA AgamakALamAM huM zuM rAkhIne karavAmAM Ave che. vaktAno A abhiprAyavizeSa arthAt sthapAI cUkI hatI, je pachInA kALamAM uttarottara vadhatI ja gaI che 8 dRSTikoNavizeSa e ja naya kahevAya che. taduparAMta je apekSAnA hatI. jaina darzanamAM pratyeka padArthane nayadRSTithI mUlavavAnI paddhati ? chuM AdhAre vastunA ananta guNadharmo paikI koI eka guNadharmanuM vidhAna paNa prAcIna che. AgamanA pratyeka sUtrane vibhinna nayathI vicAravA huM ke niSedha karavAmAM Ave che te naya kahevAya che. nayano saMbaMdha vastunI ane zrotA anusAra tenuM kathana karavAnI praNAlI hatI tethI nayanA zuM huM abhivyaktinI zailI sAthe che. mATe ja AcArya siddhasene sanmati- bhedaprabhedanI saMkhyA paNa vadhatI ja gaI hatI. AvazyakaniryuktimAM zuM * prakaraNa (prAyaH IsvI sananI pAMcamI sadIno pUrvArdha)mAM kahyuM che ke:- jaNAvelA nayAnA sAtaso ke pAMcaso bheda A vAtanI puSTi kare ka jAvaiyA vayaNavahA tAvaiyA ceva hoMti nnyvaayaa| che. jaina darzananA pratyeka sUtro paNa nayane AdhAre kahevAya che. jAvaiyA NayavAyA tAvaiyA ceva prsmyaa||| Ama nayanI sarvavyApakatA jaina darzanamAM jovA maLe che. arthAt kathananI jeTalI zailI ke jeTalAM vacana pada hoya che teTalA AvazyakaniryuktimAM vizeSAvazyakabhASyamAM to eTale sudhI zuM 6 nayavAda hoya che tathA jeTalA nayavAda hoya che teTalAM para-samaya kahevAmAM AvyuM che ke6. arthAt paradarzana hoya che. A AdhAra parathI siddha thAya che ke nayonI nAsthi nahiM vidu, sutta matyo nigama, viMndra | * saMkhyA anaMta che. kAraNa ke vastunA anaMta guNadharmonI abhivyakti mAsanna 3 soyAre, ne navisAro vUmA |22 77Tii. $ mATe vividha dRSTikoNonI sahAya levI paDe che. A badhA dRSTikoNa arthAt jaina darzanamAM nayarahita koI sUtra ke artha nathI, tethI ? naya Azrita ja hoya che. jainadarzanamAM nayonI carcA vibhinna rUpomAM niyavizArada (nayamAM niSNAtaguru) yogya zrotA maLatAM nayanuM vividha ke karavAmAM AvI che. sarvaprathama Agama yugamAM dravyArthika ane prakAre varNana kare. AthI ja pachInA kALamAM pratyeka jaina dArzanikoe cha paryAyArthika dRSTithI vastunuM vivecana jovA maLe che. vastunA dravyAtmaka naya aMge UMDuM ciMtana karyuM che ane tenA vize lakhyuM che. ke nityatvane je potAno viSaya banAve che tene 'dravyArthika-naya' zvetAmbara ane digambara paraMparAmAM nayaviSayaka vipula sAhitya zuM kahevAmAM Ave che. enAthI viruddha parivartanazIla pakSane je naya upalabdha thAya che. nayanA vizada varNana karatAM graMthonI saMkhyA alpa huM potAno viSaya banAve che te naya paryAyArthikanaya' kahevAya che. che. paraMtu darzananA graMthamAM yatra tatra nayanI carcA thayelI che. temAM je che temaja pramANa ane yathArthatAnA AdhAra para paNa prAcIna AgamomAM nayanA lakSaNanI paNa carcA thayela che. vibhinna graMthomAM nayonuM lakSaNa huM be prakAranA nayono ullekha maLe che. je naya vastunA mULabhUta bhinna bhinna jovA maLe che. anuyogadvAravRttimAM nayanuM lakSaNa ApatAM svAbhAvika svarUpane potAno viSaya banAve che te nizcayanaya' ane jaNAvyuM che kehuM je naya vastunA pramANajanya viSayane potAno viSaya banAve che te sarvAtrAnantadharmAdhyAsite vastuni pasAdo vAMdho naya: // huM 'vyavahAranaya' kahevAya che. arthAt anantadharmAtmaka vastunA eka aMzane grahaNa karanAra prAcIna AgamomAM mukhyataH A be prakAranA nayonI carcA bodha te naya che. zuM karavAmAM AvI che. kyAreka vyavahAranaya ke dravyArthika naya athavA nyAyAvatAra (zloka 29)nI TIkAmAM siddharSi nayanI vyAkhyA reM C azrucchitti-naya temaja paryAyArthika-naya ke nizcayanayane bucchitti karatAM jaNAve che kezuM naya kahevAmAM Ave che. nayonA A be prakAranA vivecana uparAMta manantadharmAdhyAsita vastu svAma9taivadharmaviziSTa nathati-prApati zuM ApaNane tenA anya vargIkaraNa paNa upalabdha thAya che. umAsvAtie saMve-mArodayatIti naya: 2. tattvArthAdhigamasUtra (prAyaH isvI. 350)mAM nagamAdi pAMca mULa arthAt anaMtadharmothI viziSTa vastune potAne abhimata evA che nayono ullekha karyo che. siddhasena divAkare sanmattiprakaraNamAM eka dharmathI yukta batAve che te naya che. digambara paraMparAmAM nayanuM naigamanaya choDIne bIjA cha nayonI carcA karI che. tattvArthasUtranA lakSaNa jaNAvatAM kahyuM che ke OM digaMbara TIkAkAra temaja keTalAka anya AcAryo sAta nayonI carcA jJAturabhiprAya: zratavikalpo vA natha:// anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane tayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane tayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, cArvAda ane anekAntavAda, cATvIda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdavIda che lakhyuM che. 'anekAntavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sthAvA pRSTha 30 0 prabuddha jIvana anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 mavAda, svAduvAda ane svAda ane vayavAda vizeSAMka : anekIttavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekottavAda, syAdvAda hu anekantivIda, syAdrvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, cATvIda ane vayavIda viroSaka anekAntavIda, cAvIda ane vayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAd vIda ad nayavAda vizeSAMka ka akAttavAda, syAdvAda # arthAt jJAtAno abhiprAya athavA zruta vikalpa naya che. mULa pratipAdaka dravyArthika ane paramArthika naya che. bAkInA e benA ja A uparAMta yazovijayajIe saptabhaMgI nayapradIpamAM anya bhedo che. lakSaNo paNa noMdhyA che. A vAtane AcArya devasene nayacakramAM nIce pramANe jaNAvI che. nAnAsvabhAvebhyo vyAvRttayaikasmin savabhAve vastu nayati-prApnotIti nyH|| do ceva mUlimayaNA bhaNiyA davvattha pajjayattagayA vividha svabhAvomAMthI koI eka svabhAvayukta vastunuM jJAna karAve mAM asaMraya saMratA te tameyA muLI ||...// te naya che. arthAt be ja mULa nayo dravyArthika ane paryAyArthika che. bAkInA phaM ___ pramANena saMgRhItArthakAMzo nyH| asaMkhya naya to A benA ja bhedo che. pramANa dvArA saMgrahIta karavAmAM Avela dharmomAMthI koI eka dvAdazAra nayacakragata nayonuM vibhAjana : aMzane grahaNa karavo e nayanuM lakSaNa che. samagra jaina dArzanika paraMparAmAM dvAdazAra nayacakra eka vilakSaNa che tattvArtharAjavAntikamAM nayanuM lakSaNa nIce pramANe jaNAvyuM cheH- dArzanika graMtha che. dvAdazAra nayacakramAM Agamaprasiddha nayonA dvividha che pramANa-prakAzito'rtha vizeSaprarupako nyH|| vargIkaraNano svIkAra karIne temAM darzana yuganA sAta nayono samAveza che arthAt pramANa vaDe prakAzita arthanA paryAyonI prarUpaNA karanAra to karyo che paraMtu te sivAya jaina darzanamAM anyatra anupalabdha evA huM naya che. pramANanayatattvalokAlaMkAra sUtramAM nayanI vyAkhyA karatAM vidhi, niyama, vidhi-vidhi jevA bAra nayono paNa ullekha karavAmAM * jaNAvyuM che ke: Avyo che. temanA dvArA A naya dvAdazavidha naya vargIkaraNa kayA nIyate yena zrutAkhya pramANaviSayIkRtasyArthasyAMzastaditarAMza prakAre dravyArthika ane paryAyArthika evA dvividha ane naigama Adi ___ audAsIcyataH sa pratipatturabhiprAyavizeSo nayaH / sAta nayomAM vibhAgIkaraNa thAya che te nIce jaNAvela koSTaka parathI arthAt siddhAntamAM kahelA, pramANanA viSayarUpa, padArthanA aMzarUpa, sAbita thAya che. huM anya aMzo tarapha udAsInatApUrvakano abhiprAya te naya che. 1. vidhi dravyArthika vyavahAra upara jaNAvela tamAma lakSaNomAM sahuthI vadhu pariSkRta lakSaNa 2. vidhividhaH dravyArthika saMgrahanaya OM pramANanayatattvolaMkAranuM che. temanA anusAra anantadharmAtmaka vastu 3. vidhyubhayam dravyArthika saMgrahanaya chuM je zrutano ane pramANano viSaya che. te anantadharmAtmaka vastunA 4. vidhiniyamaH dravyArthika saMgrahanaya huM koI eka aMzane mukhya karIne bAkInA tamAma aMzo tarapha udAsIna 5. ubhayam dravyArthika naigamanaya OM bhAva rAkhavA pUrvaka arthAt gauNa gaNIne vaktAno abhiprAya vizeSa 6. ubhayavidhiH dravyArthika naigamanaya * e naya che. A ja vAtane anya zabdomAM kahIe to koI eka vastu 7. ubhayobhayam paryAyArthika RjusUtra 8. ubhayaniyamaH paryAyArthika zabdanaya zuM saMbaMdhI judI-judI dRSTie-apekSAe vicAra karavAthI je judA-judA 9. niyamaH paryAyArthika zabdanaya paNa yathArtha abhiprAyo bAMdhavAmAM Ave che te badhA naya kehavAya che. 10. niyamavidhiH paryAyArthika samabhirUDha huM mukhya be bheda: 11. niyamobhayam paryAyArthika samabhirUDha nayonI anantatA hoya to teno bodha thaI ja na zake. nayano 2. nivaniyama: yArthi% gvaMtana ke bodha na thAya to naya dvArA anekAntanI siddhi na thaI zake. Ama uparyukta bAra "ara' dvAdazAra-nayacakranI svayaM vizeSatA che. 3 nathI paraMtu jagatamAM koI paNa vyakti padArthano bodha karavAnI vidhi ane niyama zabdano artha anukrame satno svIkAra ane huM E zarUAta kare che tyAre te padArthane bhedadRSTithI ke abhedaSTithI asvIkAra che. A be zabdonA saMyojanathI ja bAra bheda karAyA che. kuM huM jovAno prayAsa kare che. A dvArA ja te bodha prApta kare che. medaSTi temAM te yuganA samagra bhAratIya darzanono samAveza karavAmAM Avyo 6 * te vizeSa dRSTi che ane abhedagAmI dRSTi te sAmAnya dRSTi che. che. prathama cAra aramAM sane nitya mAnatA darzanono samAveza 4 3 bhedagAmI ane abhedagAmI dRSTimAM ja bAkInI ananta dRSTino karAyo che. ubhayAdi cAra aramAM satyane niyA-nityAtmaka mAnatA ke samAveza thaI jAya che. AthI mULamAM to be ja dRSTi rahelI che. ane darzanono tema ja aMtanAM cAra aramAM sane anitya mAnatA $ A bhedagAmI dRSTi te ja paryArthika naya che ane abhedagAmI dRSTi te darzanono samAveza karavAmAM Avyo che. $ dravyArthika naya che. AthI asaMkhya nayone A be bhAgamAM vaheMcI A pramANe jena darzanamAM nayono kramika vikAsa thayo che paraMtu hai zakAya. kahyuM che ke dvAdazAra-nayacakramAM prayojAyela zailI temaja nayonAM nAma nayacakranA niththayara vayaNa saMgaha visesa patthAra mUlavAgaNNI pUrvavartI ke parAvartI sAhityamAM upalabdha thatAM nathI. * * * davvadvayo ya pajjavaNao ya sessA viyappA siM / / 1-3 / / saujanya-jaina darzanamAM naya pustakamAMthI-lekhaka DaoN. jItubhAI zAha arthAt tIrthakaronAM vacanonA sAmAnya ane vizeSa rUpa rAzionA mobAIla : 09825800126. anekAMtavAda, sthIrvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, cArvAda ane tayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane anekottavAda, syAdavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, svAsvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda,
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdvA. mArca 2015 * prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 31 vAda, svAduvAda ane zrI AtmasiddhizAstramAM anekAntavAda ane yavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAd vIda ane nayavAda vizeSAMka 4 akIttavAda, syAdvAda anekAntavAda, cAvIda ane vayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda viroSaka % anekAntavAda, cATvITa pratApakumAra ToliyA che [ pratApakumAra ToliyAe gujarAta ane beMgaloramAM aMgrejI ane hindInA pracAraka tarIke kArya karyuM che. teo prinsIpAla hatA. saptabhASI muM 4 AtmasiddhizAstrano sAta bhASAmAM anuvAda temaja saMpAdana kArya karyuM che. jJAna sAthe saMgItane mukavAnI temanI vizeSa zailInA phaLa svarUpa Apela huM saMgItamaya kAryakramo ane sI.DI. temanI pAsethI maLyA che. ahIM temaNe AtmasiddhizAstranA saMdarbhe anekAntavAda samajAvyo che. ] huM AtmajJAnanA zailazikhara, graMthasAgara, cauda pUrvonA sArarUpa ane vyavahAra, upAdAna ane nimitta, vANI ane vicAra, aMtaHkaraNa huM sAtamA "AtmapravAha" pUrvanA kathana-saMpa ane vizvadharma-svarUpe ane AcaraNa. huM mahAna jainadarzanane suspaSTapaNe, saraLa bhASAmAM, sarva grAhya-sarva A sarvanuM eka pachI eka udhdharaNa saha adhyayana karIe. sarvatra che # svIkArya kSamatApUrvaka prastuta karatA vizvagraMtha zrI Atmasiddhi temAM anekAMtavAda jhaLakato dekhAze. taddana spaSTa tarI Avaze. huM zAstranI mahAnatA temaja sarvoparitA mATe zuM zuM kahIe? vRtti ane vrata: huM aneka mahAna manISIoe, aneka mahAprAjJa puruSoe, aneka 'laghuM svarUpa na vRttinuM, vrata-abhimAna; zuM tattvaciMtakoe A siddha karI dIdhuM che. aneka sAdhakoe A AtmasAt grahe nahIM paramArthane, levA lokika mAna. (gAthA-28) ka karI lIdhuM che. dravya ane paryAya : zrI AtmasiddhimAM nihita Atma-tattvadarzana jainadarzanane teno "AtmA dravya nitya che, paryAye palaTAya; nAmollekha paNa karyA vinA evI kuzaLatAthI, evI samagratAthI, bALAdi vaya traNyanuM, jJAna enake thAya." (68) zuM evI sahajatAthI, evI apUrvatAthI prastuta kare che ke Azcaryacakita niyAnitya vivekaH SapadanAmakathana: $ thaI javAya! "AtmA che', 'te nitya che', e kartA nijakarma; 6 sarva vizvamatothI upare, sarva dRSTione-nayone potAnAmAM che bhoktA vaLI "mokSa che', "mokSa upAya sudharma.' (43) ja samAvI letuM A Atma tattvadarzana bahu sUkSmatAthI, UMDANathI ahIM AtmAnA astitva sAthe ja nityatvanI spaSTatA che, sphaTika ja pha avagAhavA, samajavA ne mANavA jevuM che. jainadarzana kathita "Atma' zI spaSTatA che. ahIM temAM leza paNa saMzaya ke saMdeha nathI. uparanI huM OM svarUpanA sarvocca darzanane rajU karatAM Atmasiddhi zAstra, gAthAmAM ja tene anekAMtavAdathI dravya nitya ane paryAye anitya che ke jinavANInA mahattvapUrNa nirUpaka anekAntavAda'ne abhuta rIte sUcavI nityAnityatAno viveka karI dIdho che. ahIM vedAMta-darzananA che vaNI le che ane vyakta kare che. ema ja lAge ke jANe sarvajJa tIrthakara 'kuTastha nitya' kahenArA ekAMtavAdano ane boddhadarzananA huM bhagavaMta mahAvIranI ane tene jhIlatA-guMthatA jJAnI gaNadharonI 'kSaNikavAda'no AbAda cheda uDAvAyo che. parokSapaNe, kaSAya darzana haiM zuM vAkugaMgA ja jANe temAM na vahI rahI hoya! nAmo bhaNI aMgulinirdeza karyA vinA! 'anekAMtavAda' e saMzayavAda A mahAna prAka-vA-gaMgAne vartamAnakALamAM jhIlIne vahAvatA che ema AropaNa mithyA-prarUpaNa karanArAone bahu sahaja ane 2 zrImad rAjacaMdrajI jevA jJAnAvatAra, paccIsaso varSa pUrve jANe bhagavaMta svasthapaNe jaDabAtoDa javAba apAyo che. jainadarzana-"jinadarzana'nA che B mahAvIra prabhunA zrIcaraNe besIne e divya samavasaraNamAMthI samagratAsabhara satyavAdano jayajayakAra karAyo che ane ke kazAya re ha 'gaNadharavAdanI paricarcAne apUrva datta-citta paNa suNatA hoya, maMDana-khaMDana ane vAda-paraMparAno Azraya lIdhA vagara! ahIM Ama chuM aMtaraUMDe saMgharatA hoya ane ahIM e mahAzravaNane punaH vyakta vyakata thatA anekAMtavAdanI A koI nAnIsUnI siddhi nathI. huM karatA hoya ema pratIta nathI thatuM? jANe temanuM caitanya-temAM Store nizcaya ane vyavahAra : 5 ane Save karelAM tattvo tathyonuM Opening arthAt kaoNpyuTara ja nizcayadRSTi vyavahAradRSTi baMnenuM saMtulanabharyuM ane kAMtika ka huM rahasyodghATana nathI ApatuM? jANe temanuM aMdaranuM 'TeIpa rekorDara' nirUpaNa to zrI Atmasiddhi zAstramAM Thera Thera jovA maLe cheH UdA. OM S (Recorder) A anekAMta tattva paccIsaso varSa pUrvanuM svastha tattva- prathamokta "vRtti ane vrata'nI gAthAnA anusaMdhAnamAM ja A che zuM zravaNa punaH (Replug) zravaNa nathI karAvatuM? astu. pachInI gAthA, kevaLa nizcayanayane apanAvanArA ane vyavahAranayane hai $ A pUrva paramazratanA punaHzravaNamAM jANe temano anekAMtavAdano lopanArA sAme kevo lAlabattIbharyo bodha kare che, uM. abhigama zrI Atmasiddhi zAstramAM yatra-tatra sahajapaNe vyakta thaI athavA nizcaya naya grahe, mAtra zabdanI mAMya; 8 jAya che. A sarvanuM anuciMtana karatAM e nimna sAteka svarUpo ane loe savyavahArane sAdhana rahita thAya." (gAthA 29) 2 sthAnomAM dekhAya che? punaH A sarbodha AgaLa spaSTa thAya che: vRtti ane vrata, dravya ane paryAya, nityAnitya viveka, nizcaya (vadhu mATe juo anusaMdhAna pAnuM 33) anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane teyavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, cATvIda ane vayavIda vizeSAMka F anekAMtavAda, cArvAda ane anekAntavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdavIda 'anekAntavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdya pRSTha 32 0 prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 vAda, syAdvAda ane anekAnA darzana : tatva ane taMtra | | DaoN. baLavaMta jAnI [ DaoN. baLavaMta jAnI saurASTra yunivarsiTInA pUrva adhyakSa ane vAIsa cAnselara hatA. dharmaciMtana ane bIjA aneka viSayo para deza-videzamAM emaNe vyAkhyAno ApyA che. jJAnI vaktA ane saMzodhana kSetre AgavuM pradAna karanAra A vidvAne prastuta lekhamAM anekAnta darzana : tattva ane taMtranI tAttvIka bhUmikA samajAvI che.] anekAntavAda mATe mane "anekAntadarzanasaMjJA prayojavAnuM game e savayAya II veIttA, avAThThie saMjama diharAyaTI che. ahIM A darzananA tattvanI ane taMtranI vigato TUMkamAM nirdezavA arthAt kriyAvAda, akriyAvAda, vinayavAda ane ajJAnavAda- 8 huM dhAryuM che. A cAra ekAntone (paripUrNa na mAnatA temano sApekSabhAve svIkAra ApaNe ApaNI dharmazAstra paraMparAnI carcA karIe tyAre kare che. sApekSabhAvono svIkAra karavAthI vAda-vivAdano sAgara ke zuM paribhASA saMdarbhe sajAga rahevuM joIe. arvAcIna samayamAM pazcimanI tarI zakAya che.) viziSTa zailIthI sApekSabhAve samajIne, teo zuM zuM aMgrejI paribhASAonA gujarAtI ke bhAratIya saMdarbhamAM prayojavAnuM saMyamano arthAt sAdhanAno ane kAjodarzanano AraMbha thayo. zuM ka AraMbhAyuM, emAM AvI samAnatA jAgRti aneka sthAne nathI rakhAI anekAnta darzanane samajAvavAnA khUba prayatno paMDitoe karyA 5 - evuM mane mArA abhyAsa daramyAna jaNAyuM che. ApaNe jANIe che. anekAnta arthAt eka ja dravyamAM aneka dharmo, lakSaNa, guNo, ru uM chIe ke pazcimamAM dharma mATe "rilIjIyana' saMjJA che. ane grIsamAM avasthAonuM kathana, virodhI lakSaNono samanvaya mukhyatayA 6 darzanazAstra mATe "philosophI' saMjJA che. ApaNe tyAM dharmadarzana eka gauNavanI apekSAe hoya che. je rIte AtmA svabhAvathI nitya sAthe che. pazcimamAM dharma-khristIdharma-ema svAyatta saMjJA che. emAM ane zuddha che, janma ane mRtyunI avasthA anitya che, rAgAdine huM che philosophI saMmilita nathI. e ja rIte grIsamAM philosophI che, jemAM kAraNe azuddha che-AvuM kathana kevaLa kalpanA nathI kAraNa ke, A che { dharma bhaLela nathI. ApaNI akhaMDa sAyujyanI saMkalpanA che. e ja kathana satya AdhArita che. koI eka puruSa koIno mitra che, koIno kuM I rIte ApaNe vAda-prativAdane badale saMvAda, carcA-vimarza, goSThinA pati che, koIno pitA che. eka puruSamAM AvI vividha avasthitionuM chuM OM upAsaka chIe. anekAnta saMjJAmAM vAdane sAMkaLavAthI arthasaMkoca hovuM satya che ane saMbhavita paNa che. ema anekAntamAM zaMkA-saMzaya huM zuM thAya che. anekAnta darzana che, vicAra che, vicAradhArA che. enI nathI paraMtu apekSita kathana hoya che. apekSArahita kathana mithyA hoya $ sAthe 'vAda' vizeSaNa bhaLI gayuM emAM kAraNabhUta paristhiti to che. anekAntamAM anekAntakathana AvI zake. paraMtu ekAntamAM mahAvIrakAlIna darzana vibhAvanA che. tatkAlIna kriyA-akriyAvAda, anekAntano nirdeza na thaI zake. huM vinayavAda, ajJAnavAda ane namaskAravAda ema cAra prakAramAM ajJajanonA jJAnasvarUpa AtmAnA upadeza mATe, tenI aneka para { pracalita darzanone vibhAjita ke vargIkRta karAtA. enAthI para ane zuddha avasthAonA jJAna mATe tattvanA heya ane upAdeyanA viveka jai 6 sarvAzleSI-sarvabhAvane svIkAravAnA valaNavALI vicAradhArA eTale mATe, anekAntadRSTithI tattvanI zraddhA karavAthI samyagudRSTi thAya che. 6 huM anekAntavAda. ema saMjJA pracalita thaI ane prasthApita thaI jaNAya vidhi ane niSedhanI yogyatAnI prasiddhi mATe anekAnta che. huM anekAntanA be bheda che. samyagU anekAnsa ane mithyA ane kAnta. 4 ke anekAntadarzana e mahAvIra vicAradhArA, vyavahAra ane kathananuM anekAnta eTale ke vividha dRSTibiMduthI avalokavuM-svIkAravuM. 6 OM prAptavya che. AgamonI racanA thaI, ema ja sudharmAsvAmI gaNadhare satya eka ja che e hakakata che paNa tema chatAM enA anaMtasvarUpo $ OM mahAvIrasvAmI sAthe trIsa varSa sudhI sAkSAt svarUpe vihAra-vicaraNa zakya che. AvA svarUponuM vividha dRSTie darzana karavuM ke avalokavuM 8 kareluM. sudharmAsvAmInA paTTaziSya gaNAya che jaMbusvAmI. jaMbusvAmInA eTale anekAnta. huM vArtAlApa svarUpe, saMvAda svarUpe zrIsUyagaDAMgasUtra (sUtrakRtAMga sUtra) anekAntadarzanamAM virodhI ke anya matavAdInA matano-vicArano purA zuM che. emAM chaThuM adhyayana pucchisUrNa arthAt 'varastuti' che. emAM Adara sAthe svIkAra karavAmAM Ave che. koIno nakAra, koI paratve huM mAtra ogaNatrIsa gAthA che. bhagavAna mahAvIra vize je kaMI sAMbhaLyuM asaMmati darzAvavAmAM paNa sUkSma ahiMsA rahelI che. jaina darzananI 4 che che te kaho, AvA praznanA uttaramAM jaMbusvAmIe kahela vigatonuM ahiMsAnI vibhAvanA anekAntadarzananA udbhava pAchaLa kAraNabhUta ( A kAvya ardhamAgadhImAM AjathI 2500 varSa pahelAM racAyelI jaNAya che. : racanA che. A racanAnI 27mI gAthAmAM anekAnta darzanano ullekha sAmAnya vyavahAramAM anekAntadarzana hakArAtmaka vAtAvaraNanuM ke zuM ane Alekha che, nirdeza cheH nirmANa kare che, jJAnanI kSitija vistAre che ane tamAmane huM huM kiriyAkiriye veNaIyANuvAya, acchANiyANa paDiyacca ThANA svIkAravAnuM valaNa saMvAditA sarje che. Ama, visaMvAdamAM ke vibhinna chuM anekAMtavAda, sthIrvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane ane nayavAda viroSaka buka anekAntavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, sthIrvAda anekAntavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, svAvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, svAduvAda ane vayavAda vizeSAMka = anekAntavAda, svIk vAda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekaodvAda, svAduvAda
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdnA mArca 21ma prabuddha jIvana anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 7 pRSTha 33 vAda, syAdvAda ane matavAdIo vacce saMvAditA sthApita karanAruM ghaTaka anekAnta che. ane tIrthasthAno saMdarbhe ekamata nathI. jaDatA, rUDhidAsya ane sarva vastumAM sarvadharmane jovAthI ane svIkAravAthI arthAt enI paraMparAne mATe durAgrahIpaNuM anekAntanA upAsako dvArA pragaTe dareka apekSAe vastu svarUpanirNita karatuM hoIne A darzana mATe tyAre A darzana ane paraMparA paratve, emAM sAdhako-upAsako paratve 'anekAntadarzana'evI saMjJA samucita rIte projAI che. ahobhAva pragaTato aTake che. anekAntavAda saMjJA bhale pracalita hoya ke prasthApita hoya paNa vAdavivAdamAMthI A saMjJA janmI nathI ke A saMjJA mATe koI vAda-vivAda nathI. vAda e Ijhama-ismno gujarAtI anuvAda che. aMgrejI arthacchAyA paNa pratibaddhatAnI paricAyaka che. anekAnta darzana e jIvana-vyavahAravartananI zailI che, jaina matAnusArI jIvanapaddhatinuM eka lakSaNa che. sAbhaMgI, naya, niSepa ane pramANa jevI jainadarzananI saMjJAothI anekAntane vadhu spaSTa, surekha rIte samajI zakAya che ke samajAvI zakAya che. saptabhaMgInA sAta rUpo, nayanA sAta rUpo, nikSepanA cAra rUpo ane pramANanA be rUpo ane enA peTA bhedarUpInI, enA svarUpanI, arthasaMdarbhenI vigate vAta ane vibhAvanAne samajavAthI anekAntadarzana suspaSTa banI rahe che. mULe to mahAvIre purogAmIonI paraMparAne potIkA vyavahAra, vartana ane vANIthI jainadarzananA kharA paricAyaka anekAntadarzanane vigate vicAryuM eno ghaNo mahimA e kAraNe paNa sthira thayo, sthApita tho, anekAntadarzanane samajanArA ane samajAvanArAo paNA nidhi zrI AtmasiddhizAstramAM anekAMtavAda (pAnA 31thI cAlu) 'niSavANI sAMbhaLI, sAdhana tajavAM notha; nizcaya rAkhI pakSamAM, sAdhana karavA soya, (131) niya nizcaya ekAMtathI, AmAM nathI kahela; vastunuM vasturUpa yathAtathya, jema che tema ane aneka naekAMte vyavahAra nahi, banne sAthe rahela. (132) nikSepo saha samagratAmAM (InTotality), saMtulana ane samanvayapUrvaka anekAntavAdanuM AvuM saraLa, manorama citraNa anyatra kyAM ahIM je darzAvAyuM che te sAdhakane zrI jinakathita mokSamArge karAvanAruM che. A vastusvarUpa darzanamAM anekAMtavAda suspaSTa carcA che. jinavANIne, jina-darzana, jaina darzanane, paccIsaso varSa pUrvenA Ama AtmAnI samagra siddhi karanArA A paramazrutanI apUrva vANImAM, jainadarzanano anekAMtavAda sajaga saMzodhakone sarvatra prApta thayA vinA raheze nahIM AruDha maLo ja * upAdAna ane nimitta : caitana ane jaDa darzAvatAM zrI Atmasiddhi zAstra nirUpe che. 'hoya na caitanapreraNA, koNa grahe to karyuM ? jaDa ane caitanyanI bhinnatA darzAvI cetananI preraNAnI mahattA rUpe pratidhvanita karatA A Atmasiddhi zAstranI keTakeTalI anumodanA, abhivaMdanA, stavanA, ArAdhanA karIe ? temAMnI ja 'anaMta anaMta bhAvado bharI' anekAMtika zailInI keTalI bhajanA karIe ? zrI AtmasidizAstranA racayitAnI A jinezvaravANIno mahimA jANe A Atmasiddhi nihita anekAMtika vANIne paNa lAgu paDe cheH anekAntavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka pa anekAntavAda, syAdvAda ane taiyavAda vizeSAMka - anekAntavAda, syAd vAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvAda jaDa svabhAva nahIM preraNA, juo vicArI dharma.' (75) 'jo cetana karatuM nathI, nathI thatAM to karma; tethI sahaja svabhAva nI, temaja nahi vadharma. (75) agI jaDa-cetananA viveka bhaNI AgaLI cIMdhI che. te ja rIte nimitta ane upAdAna baMnenuM paNa anekAMtika samAna mahattva ane sthAna batAvAyuM che A gAyAmAM 'upAdAnanuM nAma laI, e je taje nimitta; pAme nahi siddhatvane, rahe bhrAMtimAM sthita.' (136) vANI-vicA2: aMtaHkaraNa ane AcaraNa : manasya at vavastha anyad, kArya anya' evA viparIta manavANI-vyavahAra ne aMtaHkaraNa-AcAra bhinnatAbharyA upadezo-nathAkathita dhArmikajanone DhoLatI AtmasiddhinI vANImAM paNa, trividha yoonI ekatAmAM parA, anekAMtavAda ja nathI bharyo ? dA. AgamanA sUtro, mahAvIra anuprANita sAhityanuM adhyayana ane paMDito sAthenA vimarzamAMthI prApta paricayane prastuta karavAnuM banyuM, e nimitte dharmalAbha raLavAnuM banyuM enI prasannatA sAthe # tIrtha,264,janakapurI, yunivarsiTI roDa, rAjakoTa-360005. mobAIla : 0982507508. 'anaMta anaMta bhAva bhedathI bharelI bhalI, anaMta anaMta naya nikSepe vyAkhyAnI che, anaMta anaMta...' A mahimAmI anaMta-vANIne, tenA uddagAtAne atyaMtarA namaskAra karIne, A vANInA mAdhyama dvArA, ApaNe paNa enA Adi mahAodhaka mahAvIra prabhunA zrIcaraNe pahoMcI jaIe e divya samavasaraNamAM ane zravaNa karI dhanya thaIe-gAdharavAdanI e parama prabodhaka, svapara-prakAzaka jinavANI. deha chatAM jenI dazA varte dehAtIta, te jJAnInA caraNamAM no vaMdana agadina !' / / OM zAntiH zAntiH zAntiH 1 1580, kumArasvAmI keMAuTa, beMgalora-560038. mobAIla : 09611231580. *3]p]p], 'anekAntavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka 6 anekAntavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka = anekAntavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka 'mukhathI jJAna kathe ane, aMtara chUTyo na moha; te pAmara prANI kare, mAtra jJAnInI hA.' (137) Email ID pratapkumartolia@gmail.com anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka OM anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka = anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka OM anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdya pRSTha 34 * prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 mavAda, cAvIda ane jIvananA vyavahAramAM atizaya upayogI anekAntavAda...syAdvAda... ane nayavAda 1 paMnyAsa DaoN. arUNavijaya ma. [ AcArya zrI premasUri mahArAjanA bhAI AcArya zrI subodhasUri mahArAjanA ziSya zrI aruNavijayajIe "Izvara sRSTinA kartA che ke nahIM?' jevA tattvajJAnanA gahana viSaya para pIeca.DI. karyuM che. A viSaya paranA temanA be pustako uparAMta adhyAtma ane tattvajJAnanI saraLa carcA karatA temanA bIjA graMtho vAcakanI jJAnatRSAne saMtoSe che. prastuta lekhamAM anekAntavAda, svAvAda ane nayavAdanI tAtvika bhUmikA samajAvatAM temaNe vyavahArika spaSTatAo ApI che. ] ane yavAda vizeSAMka 6 anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdvAda hu anekantivIda, syAdvIda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, cATvIda ane vayavIda viroSaka " anekAntavIda, svAduvAda saMpUrNa jaina dharmanI jJAnagaMgAnI mULa gaMgotrI eka mAtra tIrthakara astikAyAtmaka pAMca padArthonuM samUhAtmaka svarUpa ja che. astitva zuM bhagavaMto ja che. temane kevaLajJAnanI prApti thayA pachI kevaLajJAna ja trikALa nitya-zAzvata svarUpe che. zAzvatano artha ja che anAdithI che che kalyANakanI ujavaNI karavA devatAo AvIne samavasaraNanI racanA astittva dharAve che ane ananta kALa sudhI ekadhAruM astitva TakI ke zu kare che. sarvajJaprabhu AvA Congrigation Place - samavasaraNamAM rahe che. mATe ja A sarva padArtho anutpanna- avinAzI kakSAnA che. ? 8 dezanA Ape che. arthathI tattvanI apAtI dezanA zravaNa karIne gaNadhara je kyAreya utpanna ja na thAya, banI ja na zake tene anutpanna kahevAya huM zuM bhagavaMto sUtrabaddha racanA kare che. te ja kALAntare Agama zAstra ane jeno kyAreya nAza-anta ja na thAya tene avinAzI kahevAya. huM svarUpe prasiddhi pAme che. AvA ja padArtho trikALa-nitya-naikAlika zAzvata hoya che. 6 sarvajJa prabhunuM kevaLajJAna-kevaLadarzana sarvavyApI hoya che. ahIMyA AvA niyamanI kasoTI upara astikAyAtmaka - pAMceya ? OM sarva zabdane dravya-kSetra-kALa-bhAva-bhavAdi nikSepAonI sAthe joDIne paMcAstikAyonA padArthone cakAsavAmAM Ave to te badhA AvA ja zuM joIe to sarvadravya, sarvakSetra, sarvakALa, sarvabhAva, sarvabhavAdi padArtho che. A siddhAntAnusAra AkhuM saMpUrNa jagata-vizva trikALa hai arthamAM vyApaka jJAna-darzana thAya che. A rIte sarva nikSepAothI nitya zAzvata ja che. mULamAM padArtho ja jyAre utpanna thavAnA che vicArIe. svabhAvavALA ja nathI to pachI temanA saMmizraNanI saMmilita 1. sarvadravya - sarva zabda samasta-saMpUrNavAcI che, saMkhyAvAcI kakSAvALA vizvanI utpatti mAnavI te paNa asthAne che. padArtho ja huM paNa che. pramANa-mApavAcI paNa che. samasta dravyone ane temanA mULamAM utpattizIla-utpanna thavAnA svabhAvavALA ja nathI tethI A 8 huM sarvAgINa saMpUrNa svarUpane sarvajJa kevalI potAnA anantadarzana vaDe paMcAstikAyAtmaka jagata-vizva paNa sotpanna kakSAnuM nathI. ane je huM AtmapratyakSathI jue che ane anantajJAna vaDe jANe che. evA sarva je utpattizIla ja nathI te te vinAzI paNa nathI. anutpanna padArtho chuM chuM dravyo je astitva dharAve che, te mAtra pAMca ja che. astikAyAtmaka ane tenI saMmmilita avasthAvALuM vizva paNa avinAzI ja che. je ? 8 astitva dharAvatA hovAthI saMkhyAvAcI pAMca zabda sAthe joDIne je anutpanna-avinAzInI kakSAvALuM hoya te te trikAlanitya- 6 paMcAstikAya tevI saMkhyA apAI che. saikAlika zAzvata ja hoya che. mATe A samagra brahmADarUpa jagata che paMcAstikAyAtmaka pAMca dravyo kyAreya naSTa thavAnuM ja nathI. | 1. jIvAstikAya 2. dharmAstikAya 3. adharmAstikAya 4. mATe AvA brahmAMDarUpa saMpUrNa vizvane utpanna-nirmANa karanArAne ke AkAzAstikAya 5. pudgalAstikAya sarjaka ane teno pralaya karanArAne visarjaka-pralayakartAdi rUpe mAnavA A paMcAstikAyAmaka pAMce ya ane tene sRSTinA sarjanahAra-visarjanahAranI upamAothI navAjIne A Uii padArthonA sammilita-samahAtmaka Izvara-paramezvaranAM birUdathI saMbodhIne sadA tenI tevA ja svarUpe saMyukta svarUpane ja jagatu-vizva stuti-stavanA karatA rahevAnI pravRtti sarvathA mithyA che. evI saMjJA ApavAmAM AvI che. guNa-paryAyAtmaka padArtha svarUpa // S CCC R A rIte AkhuM brahmAMDa-jagata e saMsAranA paMcAstikAyAtmaka pAMceya padArtho mULamAM guNabIjuM kaMI ja nathI paraMtu mAtra paryAyAtma dravyo che. guNa- paryAyAvad dravyanuM tattvArthanuM sUtra A zuM astitva dharAvatA evA svarUpane spaSTa kare che. eka paNa dravya guNa vagarano nathI, hoI ja na anekAMtavAda, syAdrvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, spArvAda ane tayavAda vizeSAMka 6 anekAMtavAda, cArvAda ane tayavAda viroSaka 5 anekAMtavAda, syAdvAda ane * anekAdvAda, syAdavAda ane tayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSaMka ka anekAntavAda, syAdavAda ane vayavAda vizeSuka ja anekIttavAda, svAdu vAda ane nayavAda vizeSAMka + anekIttavAda, svAduvAda E A DEii sImA (11) 9 ba ne RESEIGN
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, svAduvA. mArca 2015 0 prabuddha jIvana - anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 0 pRSTha 35 vAda, svAduvAda ane anekAntavAda, cAvIda ane vayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda viroSaka % anekAntavAda, cATvIda ane vayavAda vizeSAMka - anekAMntavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekantivIda, syAdvAda * zake. evI ja rIte paryAya vagaranA paNa nathI. 1. AkAza dravya evA svaguNa vaDe para dravya svarUpa dharmAstikAya AdithI sarvathA bhinna 6 avakAza pradAna guNavALo che. 2. dharmAstikAya dravya gatisahAyaka svataMtra che. guNavALo, 3. adharmAstikAya dravya sthiti sahAyaka, 4. pudgala jIvAtmA ane pudgala dravya : A dravya varNa-gaMdha-rasa-spardhAdi guNavALo ane 5. jIvAstikAya dravya paMcAstikAyAtmaka pAMceya padArthomAM eka mAtra jIvAtmadravya ane jJAna-darzanacAritra-tapa-vIrya-upayogAdi guNavALo dravya che. AvI pudagala A banne dravyo ja paraspara maLe che ane chuTA paDe che. saMyoga- 2 rIte badhA ja dravyo potapotAnA guNovALA che. guNarahita eka viyoga thatA ja rahe che. pudgala dravyanA paramANuo grahaNa karIne zuM paNa nathI. ane eka dravyanA guNone bIjA dravyamAM saMkramita thatA tene deha banAvIne temAM dehAkAra paryAya dhAraNa karIne jIvAtmA che huM nathI. svadravyane choDIne guNo para(anya)dravyamAM jatA nathI. tethI potAnA AyuSya karmanI kALAvadhi sudhI rahe che. te samApta thatA te 6 ke dravya paraguNarUpe rahetuM nathI. guNo bhedaka che. ekathI bIjAne judA jugalAtmaka deha choDIne jIvAtmA jAya che ane svakarmAnusAra bIjo ke # pADavAvALA che. guNo vaDe ja te te dravyanuM mULa svarUpa oLakhAya che. deha banAvIne temAM rahe che-te dhAraNa kare che. je vakhate jevo deha 8 chuM dravyAnuyoganA AvA pAyAbhUta siddhAntonuM jJAna khUba ja dhAraNa karIne rahe che te vakhate jIvAtmA tevI paryAyavALA tarIke agatyanuM anivArya che. oLakhAya che. tevI nAmadinI saMjJA vaDe vyavahAramAM oLakhAya che. je paryAya svarUpa padArthanA mULa svarUpanuM A bhedajJAna sAcA arthamAM samajI levuM ke paryAya-AkAra-prakAra joIe. pudgalano banelo deha ane temAM rahetA cetana AtmAne zu svarUpe che. pratyeka dravyanI te dehAkAra paryAyamAM rahevAthI abhinna-eka svarUpe mAnI levAnI 8 potAnI paryAyo che. je bhrAnti-bhramaNA jIva karI le che. basa A ajJAna dazA ja jIvane ; AtmA-AkAzAdi amUrta du:khI karI mUke che. mATe ja bannemAM bhedabuddhi karavAnI vAta adhyAtma nuM dravyo che. jyAre ekamAtra zAstra samajAvI che. adhyAtma zAstra vaDe bhedajJAna karIne svathI 6 pudgalaja mUrta dravya che. sarvathA bhinna para evA pudgala dravyane oLakhI levAmAM Ave ane AkAza ananta che. amApa tenA varNa-gaMdha-rasa-sparzAdi guNomAM jIvAtmA AkarSAya nahIM. huM mohita na thAya to ja jIvAtmAnuM kalyANa thAya tema che. anyathA saMbhava ja nathI. para evA pudgala dravyamAM potApaNAnI svabuddhi che karI laIne potAne dehAkAra mAnI laIne abhedabhAve jIvo je vyavahAra kare che te vaDe ja mithyArUpe duHkhI thAya che. jIva-pudgala dravyonI saMyoga-viyogarUpe paryAyo badalAtI 6 ja rahe che. basa A prakriyA ja utpAda-vyayarUpe oLakhAya che. jo huM bannemAMthI eka paNa dravyanA guNo eka-bIjAmAM jatA nathI. e g pramANe cetana jIvAtmAnA jJAna-darzanAdi guNo svadravya AtmAne choDIne paradravya pugalamAM jatA ja nathI. pudgalarUpe thatA ja nathI. dravyanuM paradravyarUpe parivartana ke pariNamana thatuM ja nathI. evI ja rIte guNonuM paNa paradravyanA guNarUpe parivartana ke je paNa che ane asIma che. jyAre dharmAstikAya-adharmAstikAya banne dravyonI pariNamana saMbhava ja nathI. paraMtu A jIva-pudgala banne dravyonI hai paryAya vikhaMbhAkAra- caturdaza rajavAtmaka lokapuruSAkAra che. AvI saMmilita avasthAmAM je abheda buddhi jIvAtmAmAM AvI jAya huM emanI paryAya che. banne dravyo amUrta che. arUpI-adRzya che. ane che te tenI ajJAnadazAnA kAraNe che. paraMtu jIva jo tene ja zuM - A banne dravyo sarjAze samAntara che. samAna svarUpe che. mApa-pramANa sAcuM mAnI le to A bhrAnti ja mithyAtva che. AvI mithyA- juM 6 temaja AkAra- prakArAtmaka paryAyarUpe paNa samAna che. eka sarakhA bhrAnta dhAraNA-mAnyatAmAMthI bahAra nIkaLavA jIve mathavuM chuM 8 ja che. samakSetrI che. mAtra guNa bhede ja bhinna che. gatisahAyaka guNa joIe. ane te mATe sarvajJavacana ne sArI rIte samajI vicArI meM vaDe ja dharmAstikAya svathI bhinna para evA adharmAstikAya dravyathI ne sAcuM samyagujJAna meLavavuM joIe ane samyagdarzana tarapha ? OM sarvathA bhinna che. evI ja rIte adharmAstikAya dravya sthitisahAyaka vaLavuM joIe. anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane tayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane tayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, cArvAda ane anekAntavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, cATvIda ane vayavAda vizeSAMka F anekantivAda, syAdrvAda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekAMtavAda, syAd vIda ane nayavAda vizeSAMka F anekAntavAda, syAdvAda
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sthAvA pRSTha 36 0 prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2315 vAda, cArvAda ane anekantivAda, cArvAda anekAntavAda, cATvIda ane vayavIda viroSaka anekAntavIda, cAvIda ane vayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAd vada ad nayavAda vizeSAMka hu anekantivIda, syAdvIda ane nayavAda vizeSAMka : meM anekAntavAda-syAdvAda-nayavAdanuM udgamaH sarvajJa-sarvadarzI bhagavaMte potAnA anantadarzanamAM joyA haiM chuM A traNeya vAdono mULa AdhAra padArtha svarUpa che. padArtho potAnA pramANe...ane anantajJAnamAM jANyA pramANe...je rIte saMpUrNa satya zuM OM mULabhUta dravya svarUpe trikALa nitya zAzvata che. jyAre guNa-paryAya ne syAdvAdanI bhASA paddhatithI jagata samakSa jaNAvyuM che temAM te te $ OM svarUpe utpAda-vyayAtmaka sthitivALA che. padArthonA mULabhUta svarUpanA dravyanA eka-eka guNa-dharmane syAd zabda joDIne eka-eka vAkyanuM che [ AdhAre ja saMpUrNa jovuM-jANavuM-aneka svarUpe tenI jANI-joIne kathana karatA sAta ja bhAMgA thAya che. sva ane para ema banne apekSAthI ? huM vicAravuM, tenuM svarUpa bIjAne jaNAvavA kahevuM ane dRSTi vizeSathI dravya-kSetra-kALa-bhAvanI apekSAe sAta-sAta bhAMgA thAya che. eka 8 3 AMzika rUpe kahevuM Adi vyavahAronA kAraNe anekAntavAda, vadhAre eTale ATha paNa nahIM, ane eka ochuM ema cha paNa bhAMgA zuM huM syAdvAda, nayavAda Adi traNeya vAdo-vyavahAramAM Ave che. nathI thatA. thaI thaIne phakta sAta ja bhAMgA thAya che. A bhAMgA huM che anekAntavAda vadhAre ciMtana-manananA staranuM che. jemAM padArthonA eTale vAkya kathana. svadravya je lIdhuM hoya tenI potAnI dravya-kSetra- 6 # dravya svarUpane dhruva-nitya svarUpe, guNa-paryAyanA utpAda-vyayAtmaka kALa-bhAvanI apekSAe eka guNa dharmanI apekSA vicAravI ane 6 chuM parivartanazIla svarUpane jANavA-samajavA-vicAravAnuM hoya che. evI ja rIte sva thI bhinna paranI evI dravya-kSetra-kALa-bhAvanI chuM che jyAre syAdvAda bhASA vyavahAra vaDe tene bIjAne jaNAvavA kahevA badhI apekSAthI eka-eka-guNa-dharma viSe kathana karavA jatA-arthAt kaeN mATe upayogI bane che. enAthI paNa vadhAre koI khAsa dRSTi vizeSa kahevA jatA sAta-sAta bhAMgA ja thAya che. mATe saptabhaMgI evI che 2 vaDe tenA AMzika svarUpane kahevA-bolavAdi vyavahAra mATe nayavAdanI saMjJA apAI che. gaNitIya niyama pramANe dvisaMyogI asti-nAsti che ke bhASA paddhati vaparAya che. A rIte A traNeya vAdo potapotAnA ane avaktavya saMbaMdhI sAta ja bhAMgA thAya che. ochA-vadhAre thaI 8 huM svarUpe vyavahAramAM che. paraMtu te traNeyanuM mULa ugama padArthajJAna ja na zake. te A pramANehuM upara Azrita-AdhArita che. jo padArtha jJAnano pAyo suvyavasthita 1.grApti mAtma-kathaMci AtmA che. arthAt sva dravya, kSetra- 6 majabUta nahIM hoya to tene vicAravA-kahevAnI-bolavAnI bhASA kALa-bhAvanI apekSAe AtmA che. kuM paddhatimAM paNa bhUlo thavAnI saMbhAvanA ghaNI vadhAre rahevAnI. mULa 2thAnAsti mAtmA-para dravya-kSetra-kALa-bhAvanI apekSAe chuM pAyAmAM jaina siddhAntAnusAra padArthonuM svarUpa ja AtmA nathI. sva thI Atma dravya pote. te vakhate-te kALe te deha chuM tripadImaya-tripadAtmaka ja che - 'utpA-vyaya-dhauvyAmavaM sa' - kSetramAM jJAna-darzanAdino vyavahAra karato AtmA che. paraMtu je vakhate kaeN tattvArthAdhikAre pU. vAcakamukhyajI umAsvAti mahArAja jemaNe sva Atma dravyathI che te ja vakhate sva thI bhinna para evA jaDa pugala * jinAgamonA dohanarUpe AvI sUtra 2canA karIne padArtha svarUpa spaSTa dravyarUpe te AtmA nathI. arthAt jaDa zarIra e AtmA nathI. dravyathI ? 6 karatAM jaNAvyuM che ke guNa-paryAyavALuM dravya-utpAda-vyaya-dhruva svarUpe paNa nathI. kSetrathI te zarIra AtmA nathI. kALathI te vakhate paNa nathI huM che. padArtha-dravya mAtra guNa-paryAyavALuM ja che. guNa-paryAya vagaranuM ane bhAvathI te jJAna-darzanAdi vyavahartA paNa nathI. che eka paNa dravya ja nathI. dravyane choDIne guNo kyAMya anyatra rahI zake 3. svAvAstinati va mAtma-prathama banne bhaMga bhegA karatA sva 8 tema ja nathI. ane evI ja rIte guNo vinA dravya rahI zake ja nahIM. dravya-kSetra-kALa-bhAvathI AtmA hovA chatAM te ja vakhate pa2 dravyAdi B evI ja rIte paryAyanI bAbatamAM paNa samajavuM jarUrI che. AvA svarUpe te nathI. he guNa-paryAyavALA paMcAstikAyAtmaka pAMceya padArtho je dravya svarUpe 4. svAduvavaktavya-eka paNa zabda evo nathI ke jenA vaDe hovA chuM dhava-trikALa nitya ja che ane nitya zAzvata hovA chatAM paNa temanA chatAM nathI te vyakta karI zake. mATe avaktavya che. 6 gaNo ane paryAyo utpanna-naSTa thavAvALA hovAthI parivartanazIla 5 NAvAstivanavyavyamAtmA-ba asti-nAstinI saMmmilita * svabhAve che. utpAda-vyaya thavAnA kAraNe guNo paNa badalAya che avasthAmAM hovA chatAM kahI zakAtuM nathI. OM ane paryAyo paNa badalAya che. paraMtu AzcaryanI vAta to e che ke 6 sthanati vamavaravyamAtmA banne asti-nAstinI saMmilita hi utpAda-vyaya thavA chatAM paNa mULa dravya svarUpa je sarvathA avinAzI avasthAmAM ekaluM nathI ema paNa kahI zakAya nahIM. nitya ja rahe che. AvuM pecIduM padArtha svarUpa jemane paNa spaSTa thatuM nathI 7. sAvasti-nAstivakadhvyoSyamAtmA-asti-nAstipaNuM banne - teo sAdvAda-navayAdanI bhASA paddhati paNa samajI zakatA nathI. avasthAne ekI sAthe eka zabdathI vAcya karI zakAtuM nathI. syAdvAda-nayavAdanI bhASA paddhati : A rIte sAteya bhAMgAo vaDe eka dharma 'asti'-hovApaNAnI jai 1. saMpUrNa satya--------- pramANa------ 2. AMzika satya apekSA laIne te dRSTie kathana karatA tenI ja viparIta na hovApaNAnI saptabhaMgI pramANe sapta naya pramANe dRSTi(apekSA)thI ema ubhaya rIte vicAraNA karavAthI eka dravyanA jhuM ' anekAntavAda, svAduvAda ane vayavAda vizeSAMka kka anekAMtavAda, sIvAda ane nayavAda vizeSaMka anekAntavAda, cAvIda ane vayavAda vizeSaka 9 anekantivAda, syAd vIda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdvAda anekAMtavAda, sthIrvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, cArvAda ane tayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdvA. mArca 2015 * prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 37 vAda, svAduvAda ane anekAntavAda, cAvIda ane vayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda viroSaka % anekAntavAda, cATvIda ane vayavAda vizeSAMka - anekAMntavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekantivIda, syAdvAda OM sarvAgINa svarUpanI eka dharma 'asti'nI vivakSA thAya che. evI nayavAda: 6 eka-eka dharmanI apekSAthI tenA virodhI dharmanI apekSAthI vAda jeo apekSA sahita-sApekSa svarUpe padArthagata guNadharmone kathana 3 zuM kathana thAya che. tethI vadhu spaSTa thAya che. AvI rIte dravyagata aneka nathI karatA. nirapekSabhAve eka aMzavizeSyanuM AMzika kathana karavAnI zuM A dharmo che. badhA dharmonI apekSAthI vivakSA karIne eka dravya saMbaMdhI bhASA paddhati e nayavAda che. "vaphuraupaprAya vizeSyo naya:' kahenAra che vAda-kathana karatA parane bodha karAvI zakAya che. eka dravya viSe prarUpaNA vaktAno eka abhiprAya vizeSya kahevAya che. kahenAra vaktA bIjA huM karI zakAya che. to ja eka- eka dravya viSenuM saMpUrNa jJAna thaI zake. koIe athavA bIjo naya zuM kare che tenI darakAra na karatA, tenI 3 astithI hovApaNuM, ane nAstithI na hovApaNuM ema paraspara virUddha apekSA na samajatA potAne eka dRSTikoNathI je kahevAnuM che te ja ? - guNadharmo baMne vivalAthI kathana karAya che. mATe eka eka padArtha kahe che mATe nayo nirapekSa che. jyAre syAdvAda sApekSa che. 1. nagama, ke viSeno bodha spaSTa thAya che. pachI zaMkA ne avakAza raheto ja nathI. 2. saMgraha, 3. vyavahAra 4. Rju sUtra, 5. zabdanaya, 6. samabhirUDha 8 OM A rIte syAdvAdanI bhASA paddhati paripUrNa saMpUrNa satya zodhaka ane 7. evaMbhUta. A sAta mukhya nayo che. phakta gacchati iti OM chuM che. sAduM zabda kathaMcita arthamAM hoIne bIjA bhaMganI apekSA darzAve gau-cAlatI-jatI hoya to gAya kahevI paraMtu beThI ke khAtA-pItI chuM che. tethI ja sva apekSAthI vivaza karavA chatAM te ja vakhate para dravyAdinI hoya to gAya na kahevI. evI dRSTivALA alaga-alaga nayo che. 5 apekSAne paNa pahelAthI ja abhipreta kare che. A rIte spaSTa thAya che eka naya eka ja dRSTithI bole che. te sApekSabhAve bIjAnI apekSAno ke syAdvAda e saMzayavAda nathI. paraMtu te satya zodhakavAda che. eka vicAra suddhA karavA taiyAra nathI. mATe nayavAda apramANika che. eka huM dravyanA eka-guNa-dharmanI virakSA karIne te ja vakhate tenA paraspara nayathI eka paNa padArtha dravyanuM sarvAgINa-saMpUrNa satya svarUpa jANI 6 virodhI guNa-dharmanI para rUpe apekSA karIne vAda-kathana karavAnI- zakAya nahIM. samajI zakAya nahIM. jyAre sarva bhAMgAonI apekSAno zuM kahevAnI bhASA paddhatimAM kaMI ja saMzaya na rahetA te adhUrI paNa sAmaTo vicAra karIne kathana karavAthI (vAda) syAdvAda e bhASA 2 zuM nathI temaja zaMkAspada, kathananI pramANika prakriyA che. enA zuM saMzayAtmaka paNa nathI. A rIte AtmAnA 'Saripu' vaDe padArtha-dravyanA eka-eka guNa zuM mULamAM ja padArtha svarUpa ane dharmano sAco bodha thAya che. ema syAdvAdanI paddhati na samajI jaina darzanakAroe, AtmAnA 'Saripu' nAmathI oLakhAtA karatAM jo padArthanA badhA ja guNazakanArA pUrvagrahagrasta evA cha zatruo batAvyA che. e AtmazatruonA nAma cheH "kAma, dharmano sAta-sAta bhaMgo vaDe sAcuM che kahevAtA Adya zaMkarAcArya ane svarUpa samajavAmAM Ave to padArthanuM krodha, lobha, moha, mada ane matsara. AdhyAtmika vikAsamAM temanA anuyAyI evA aDacaNa karanArA A cha duzmano, bhautika vikAsamAM paNa evA sarvAgINa-saMpUrNa svarUpa jANI zakAya. huM rAdhAkRSNana jevA paNa ja ane eTalA ja aDacaNakartA che. A vAta barAbara yAda rAkhavA saMsAranA rojIMdA vyavahAramAM 5 huM syAdvAdane saMzayavAda kahIne jevI che. e bahu moTA avaguNo che. vyavasthita jIvananA nayavAda ja moTA pramANamAM loko che potAnI ajJAnatA vyakta kare vikAsamAM A avaguNo bAdhaka tattvo Blocking elements' | vApare che. syAdvAdanI bhASA che. sarvajJa bhagavaMtoe prarUpelA che. 'ahiMsA, satya, asteya, brahmacarya ane aparigraha' e pAMca paddhati samajanArA-bolanArA chuM mULabhUta padArtha svarUpane dravyamitronI sahAyatA laIne A cha zatruono parAbhava karavA mATe Adi to viralA che. nayavAdanI 6 guNaparyAyAtmaka ane utpAdaraNe caDavuM e pratyeka vivekapUrNa manuSyano prAthamika puruSArtha bhASAmAM Azaya ja jo na samajAya, 8 vyaya-dhrauvyanI tripadI svarUpe che. A vAtane uMcI mUkIne jIvana jIvavAno mArga nakkI thAya ja ane bIjA nayane paNa zuM kahevuM che jANI samajIne eka eka guNanahi. ene lakSyamAM rAkhIne ApaNe je jIvana jIvIe, e 'vizuddha te paNa jo na samajAya to kalezadharmanI apekSAe eka-eka AmodapramodakAraka naMdanavana che.' ene bAda karIne cAlIe kaSAya ane kalahanuM pramANa vadhe. 6 saptabhaMgIthI anekAnta rUpe to jIvana eka jhaMjhaTa che, mahAjhaMjhaTa che. A samajIne saue nayano Azaya / vicAratA ane syAdvAdanI samajavo temaja syAdvAda tarapha 2 8 bhASA paddhatithI jaNAvatA | e mahAjhaMjhaTamAMthI chUTavA mATe syAdvAda zratadhAraka vaLavuM hitAvaha che. * * * pramANa rUpa-prAmANika vyavahAra ane kAntavAdanA abhuta tattvavijJAnano Azraya levAnI mobAIla : 0810839673. je ke thAya che. anivArya AvazyakatA rahe ja che. anekAntavAda, cATvIda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdavIda 'anekAntavAda, sAduvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane teyavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, cATvIda ane vayavIda vizeSAMka F anekAMtavAda, cArvAda ane
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, cATvI pRSTha 38 0 prabuddha jIvana anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 mavAda, syAdvAda ane anekAntavAda siddhAMta aura vyavahAra || DaoN. sAgaramala jaina, ane nayavAda viroSaka 4 anekantivIda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka - anekAMtavAda, syAdvAda nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, cATvITa [ jaina darzananA ati vidvAna tejasvI zrI sAgaramalajI jene pArzvanAtha zodha saMsthAna, banArasanA pUrva DAyarekTara che. temanA sauthI vadhu pustako, zodha-nibaMdho, lekho vagere prakAzita thayA che. vartamAnamAM temaNe pote sthApita karela saMsthA "prAcya vidyApITha', zAjApura (madhyapradeza)mAM kAryarata che. prastuta aMkamAM temano anekAMtavAdanA vikAsano itihAsa aMgeno lekha pragaTa karela che. temanA lekhamAM saMzodhana dRSTinI nipuNatA jovA maLe che. ]. darzana kA janma mAnavIya jijJAsA se hotA hai. IsA pUrva chaThI prayAsa bhI kiyA che. mAtra yahI nahIM Rgvada (1:164:46) meM zatI meM manuSya kI vaha jijJAsA paryApta rUpa se prauDha ho cukI thI. hI paraspara virodhI mAnyatAoM meM nihita sApekSika satyatA ko ja zuM aneka vicAraka vizva ke rahasyodghATana ke lie prayatnazIla the. ina svIkAra karate hue yaha bhI kahA gayA hai-eka sad viprA: bahudhA jijJAsu cittakoM ke sAmane aneka samasyAoM thI, jaise-isa dRzyamAna vadaMti - arthAt sat eka he vidvAn use aneka dRSTi se vyAkhyAyita huM kra vizva kI utpatti kese huI, isakA mULa kAraNa kyA hai? vaha bhUla karate hai, che kAraNa yA paramatattva jaDa hai yA cetana? punaH yaha jagat sat se isa prakAra hama dekhate haiM ki anekAMtika dRSTi kA itihAsa ati re E utpanna huA hai yA asat se? yadi yaha saMsAra sat se utpanna huA prAcIna che. na kevala vedoM meM apitu upaniSadoM meM bhI isa anekAMtika che zuM to vaha sat yA mULa tattva eka hai yA aneka. yadi vaha eka hai to vaha dRSTi ullekha ke aneka saMketa upalabdha che. upaniSadoM meM aneka zuM 6 puruSa (brahma) hai yA puruSetara (jaDatattva) hai. yadi puruSetara hai to sthalo para paramasattA ke bahuAyAmI hone aura usameM paraspara zuM 6. vaha jala, vAyu, agni, AkAza Adi meM se kyA hai? punaH yadi virodhI kahe jAne vAle guNadharmo nI upasthiti ke saMdarbha milate hai. huM * vaha aneka hai to ve aneka tattva kauna se hai? punaH yadi yaha saMsAra jaba hama upaniSadoM meM anekAntikaSTi ke sanda kI khoja karate hai huM suSTa hai to vaha bhraSTA kauna hai? usane jagat kI sRSTi kyoM kI aura hai to unameM hameM nimna tIna prakAra ke dRSTikoNa upalabdha hote hai- 2 zuM kisase kI? isake viparIta yadi yaha asRSTa hai to kyA anAdi hai? (1) alaga-alaga sandarbha paraspara virodhI vicAradhArA * punaH yadi yaha anAdi che to isameM hona vAle utpA, vyaya rUpI kA prastutIkaraNa. huM parivartanoM kI kyA vyAkhyA che, Adi. isa prakAra ke aneka prazna (2) ekAntika vicAradhArAo kA niSedha. haiM mAnava mastiSka meM uTha rahe the. cittakoM ne apane cintana evaM (3) paraspara virodhI vicAradhArAo ke samanvaya kA prayAsa. zuM anubhava ke bala para inake aneka prakAra se uttara diye. cittakoM yA sRSTi kA mUlatattva sat hai yA asat hama isa samasyA ke sandarbha 2 zuM dArzaniko ke ina vividha uttara yA samAdhAnoM kA kAraNa doharA thA, meM hame upaniSadoM meM donoM hI prakAra kI vicAradhArAo ke saMketa 6 huM eka aura vastutattva yA sattA kI bahuAyAmitA aura dUsarI ora upalabdha hote hai. taittirIya upaniSada (2.7) meM kahA gayA hA ki huM je mAnavIya buddhi, endrika anubhUti evaM abhivyakti sAmarthya kI prArambha meM asat hI thA usI se sat utpanna huA. isI vicAradhArA ja huM sImitatA. phalataH pratyeka cittaka yA dArzanika ne sattA ko alaga- kI puSTi chAndogyopaniSa (319/1) meM bhI upalabdha hotI he. zuM che alaga rUpa meM vyAkhyAyita kiyA. usameM bhI kahA gayA hai ki sarvaprathama asat hI thA usase sat huA anekAntavAda ke vikAsa kA itihAsa aura sat se sRSTi huI. isa prakAra hama dekhate hai ki ina donoM meM | bhAratIya sAhitya meM veda prAcInatama hai. unameM bhI Rgvada asavAdI vicAradhArA kA pratipAdana huA, kintu isI ke viparIta huM sarvAdhika prAcIna hai usake nAsadIyasUkta (10:12:2) meM paramatattva usI chAndogyopaniSad (6:2:1,3) meM yaha bhI kahA gayA ki che ke sat yA asat hone ke sambandha meM na kevala jijJAsA prastuta kI pahale akelA sat hI thA, dUsarA kucha nahIM thA, usI se yaha sRSTi haiM 6 gaI, apitu atta meM RSi ne kaha diyA ki usa parasattA ko na sat huI hai. bRhadAraNyakopaniSad (1:4:1-4) meM bhI isI tathya kI 6 2kahA jA sakatA hai ora na asata. isa prakAra sattA kI bahuAyAmitA puSTi karate hue kahA gayA hai ki jo kucha bhI sattA he usakA AdhAra chuM ja aura usameM apekSA bheda se paraspara virodhI guNa dhama kI upasthiti lokAMtIta sat hI hai. prapaMcAtmaka jagat isI sat se utpanna hotA ja 2 kI svIkRti vedakAla meM bhI mAnya rahI hai aura RSiyoM ne usake hai. huM vividha AyAmoM ko jAnane-samajhane aura abhivyakta karane kA isI taraha vizva kA mUlatattva jaDa hai yA cetana isa prazna ko lekara anekAMtavAda, svAduvAda ane vayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, syAdurvAda ane tayavAda vizeSAMka 6 anekAMtavAda, cArvAda ane tayavAda viroSaka F anekAMtavAda, svAduvAda ane P anekAttavAda, syAdavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, sthAvAda ane nayavAda vizeSaka = anekAntavAda, syAsvAda ane vayavAda vizeSaka = anekaodvAda, syAd vIda ane nayavAda vizeSAMka 5 anekaodvAda, cIduvAda
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdvA. mArca 2015 * prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 39 vAda, svAduvAda ane # upaniSadoM meM donoM hI prakAra ke sandarbha upalabdha hote haiM. eka kA darzana jainadarzana ke samAna hI sattA meM paraspara virodhI guNadharmo zuM 6 aura bRhadAraNyakopaniSad (2:4:12) meM yAjJavakya, maitreyI se ko svIkAra karatA pratIta hotA hai. mAtra yahI nahIM upaniSadoM meM kahate haiM ki cetanA inhIM bhUtoM meM se utpanna hokara unhIM meM lIna ho paraspara virodhI matavAdoM ke samanvaya ke sUtra bhI upalabdha hote hai zuM jAtI hai to dUsarI ora chAndogyopaniSada (6:2:1,3) meM kahA jo yaha siddha karate hai kI upaniSadakAro ne na kevala ekAnta kA gayA hai ki pahale akelA sat (citta tattva) hI thA dUsarA koI nahIM niSedha kiyA, apitu sattA meM paraspara virodhI guNadhama ko svIkRti ? huM thA. usane socA ki meM aneka ho jAu ora isa prakAra sRSTi kI bhI pradAna kI. jaba aupaniSadika RSiyoM ko yaha lagA hogA ki { utpatti huI. isI tathya kI puSTi taittirIyopaniSad (2:6) se bhI paramatattva meM paraspara virodhI guNadharmo kI eka hI sAtha svIkRti | nuM hotI hai. isa prakAra hama dekhate haiM ki upaniSado meM paraspara virodhI tArkika dRSTi se yuktisaMgata nahIM hogI to unhoMne usa paramatattva che 6 vicAradhArArthe prastuta kI gayI hai. yadi ye sabhI vicAradhArArthe satya ko anirvacanIya yA avaktavya bhI mAna liyA. tettarIya upaniSad 6 meM hai to isase opaniSadika RSiyoM kI anekAnta dRSTikA hI paricaya (2) meM yaha bhI kahA gayA hai ki vahAM vANI kI pahuMca nahIM hai aura 6 milatA hai. yadyapi ye sabhI saMketa ekAntavAda ko prastuta karate hai, use mana ke dvArA bhI prApta nahIM kiyA jA sakatA. (yato vAco chuM OM kintu vibhinna ekAntavAdoM kI svIkRti meM hI anekAntavAda kA nivartatte aprApyamanasA saha). isase aisA lagatA hai ki upaniSaduM che janma hotA hai, ataH hama itanA avazya kaha sakate haiM ki opaniSadika kAla meM sattA ke sat, asat, ubhaya aura avaktavya/anirvacanIya- 2 ke cittanoM meM vibhinna ekAntavAdoM ko svIkAra karane kI anekAntika ye cAroM pakSa svIkRta ho cuke the. kintu opaniSadika RSiyoM kI 7 huM dRSTi avazya thI kyoMki upaniSadoM meM hame aise aneka saMketa milate vizeSatA yaha hai ki unhoMne una virodho ke samanvaya kA mArga bhI 6 hai jahAM ekAttavAda kAniSedha kiyA gayo che. bRhadAraNyakopaniSad prazasta kiyA. isakA sabase uttama pratinidhitva hameM IzAvasyopaniSad 6 huM (3:8:8) meM RSi kahatA hai ki 'yaha sthUla bhI nahIM hai aura sUkSma (4) meM milatA hai. usameM kahA gayA hai kicha bhI nahIM hai, vaha hRsva bhI nahIM hai auradIrgha bhI nahIM hai. isa prakAra 'anejadekaM manaso javIyo nainadhevA AkhuvacUrvamarSatu' yahAM hameM spaSTatayA ekAntavAda kA niSedha prApta hotA hai. ekAnta arthAt vaha gatirahita hai phika bhI mana se evaM devoM se teja chuM che ke niSedha ke sAtha-sAtha sattA meM paraspara virodhI guNadharmo kI gati karatA hai. 'tadejati tajati tadUre taddantike arthAt vaha calatA $ upasthiti ke saMketa bhI hameM upaniSadoM meM mila jAte hai. hai aura nahIM bhI calatA hai, vaha dUra bhI hai, vaha pAsa bhI hai. isa 'OM taittirIyopaniSa (2:6) meM kahA gayA hai ki vaha parama sattA mUrta- prakAra upaniSadoM meM jahAM virodhI pratIta hone vAle aMza hai, vahIM hai 2 amUrta, vAcya-avAcya, vijJAna (cetana)-avijJAna (jaDa), sat- unameM samanvaya ko mukharita karane vAle aMza bhI prApta hote hai. . huM asat, rUpa hai. isI prakAra kaThopaniSad (1:20) meM isa parama paramasattA ke ekatva, anekatva, jaDatva-cetanatva Adi vividha che # sattA ko aNu kI apekSA bhI sUkSma va mahattva kI apekSA bhI mahAna AyAmoM meM se kisI eka ko svIkAra kara upaniSada kAla meM aneka 6 zuM kahA gayA hai. yahAM parama sattA meM sUkSmatA aura mahattA donoM hI dArzanika dRSTiyoM kA udaya huA. jaba ye dRSTimAM apane-apane je che paraspara virodhI dharma eka sAthe svIkAra karane kA artha anekAnta kI mantavya ko hI ekamAtra satya mAnate hue, dUsare kA niSedha karane meM svIkRti ke atirikta kyA ho sakatA hai? punaH usI upaniSad lagI taba satya ke gadzakoM ko eka aisI dRSTi kA vikAsa karanA kuM huM (3:12) meM eka aura AtmA ko jJAna kA viSaya batAyA gayA che paDA jo sabhI kI sApekSika satyatA ko svIkAra karate hue una che ku vahIMdUsarI ora use jJAna kA aviSaya batAyA gayA che. jaba isakI virodhI vicAroM kA samanvaya kara sake. yaha vikasita dRSTi anekAnta $ vyAkhyA kA prazna AyA to AcArya zaMkara ko bhI kahanA paDA ki yahAM dRSTi hai jo vastu meM pratIti ke stara para dikhAI dene vAle virodha ke 2 apekSA bheda se jo anneya hai use hI sUkSma jJAna kA viSaya batAyA antas meM avirodha ko dekhatI hai aura saiddhAttika dvanda ke nirAkaraNa 2 huM gayA hai. yahI upaniSakAroM kA ane kAnta hai. isI prakAra kA eka vyAvahArika evaM sArthaka samAdhAna prastuta karatI hai. isa che 6 zvetAzvataropaniSad (1.7) meM bhI usa parama sattA ko kSara eva prakAra anekAntavAda virodho ke zamana kA eka vyAvahArika darzana zuM akSara, vyakta avaM avyakta aise paraspara virodhI dhama se yukta hai, vaha unheM samanvaya ke sUtra meM pirone kA saphala prAyasa karatA hai. huM che kahA gayA hai. yahAM bhI sattA yA paramatattva kI bahuAyAmitA yA IzAvAsya meM paga-paga para anekAnta jIvana dRSTi ke saMketa che huM anekAntikA spaSTa hotI hai. mAtra yahI nahIM yahAM paraspara viruddha prApta hote hai, vaha apane prathama zloka meM hI 'tyena tyaktana bhujIthA re huM dharmo kI eka sAthe svIkRti isa tathya kA pramANa hai ki upaniSadakAro mA gRghaH kasyasviddhanam" kaha kara tyAga evaM bhoga-ina do virodhI chuM kI zailI anekAntAtmaka rahI hai. yahAM hama dekhate haiM ki upaniSadoM tathyoM kA samanvaya karatA hai evuM ekAMta tyAga ora ekAnta bhoga ; syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka - anekantivAda, syAdvAda anekAntavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka akottavAda, cATvIda ane nayavAda viroSaka anekAntavAda, svAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, 'anekAntavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, cATvIda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekantivAda, cATvIda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavAda viroSaka F anekAntavAda, syAdvAda anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane teyavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, cATvIda ane vayavIda vizeSAMka F anekAMtavAda, cArvAda ane
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdnA pRSTha 40 anekAntavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka 6 anekAntavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka pa anekAntavAda, syAdvAda ane hrayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAd vAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvAda prabuddha jIvana anekAMtavAda, syAdnAda ane nayavAda vizeSAMka 7 mArca 2015 donoM ko samyak jIvana dRSTi ke lie asvIkAra karatA hai. jIvana na to ekAnta tyAga para calatA hai au2 na ekAnta bhoga 52, balki jIvanayAtrA tyAga au2 bhogarUpI donoM cakroM ke sahAre calatI hai isa prakAra IzAvAsya sarvaprathama anekAnta kI vyAvahArika jIvanadaSTi kI prastuta karatA hai. isI prakAra karma ora akarma sambandhI ekAntika vicAradhArAoM meM samanvaya karate hue IMzAvasya (2) kahatA hai ki 'kurvanneveTha karmANi jijIviSecchamAM samA:' arthAt manuSya niSkAma bhAva se karma karate hue sau varSa jIye. nihitArtha yaha hai ki jo karma sAmAnyatayA sakAma yA saprayojana hote haiM ve bandhanakAraka hote hai, kintu yadi karma niSkAma bhAva se binA kisI spRhA ke hoM to unarsa manuSya lipta nahIM hotA, arthAt ve bandhana kAraka nahIM hote. niSkAma karma kI yaha jIvanadRSTi vyAvahArika jIvana-dRSTi hai. bhedaabheda kA vyAvahArika dRSTi se samanvaya karate hue usI meM Age kahA gayA hai ki- navAda, syAdvAda ane prarvesa karatA hai (IzA-9) aura vaha jo donoM ko jAnatA huM yA donoM kA samanvaya karatA hai vaha avidyA se mRtyu 52 vijaya prApta ka2 vidyA se amRta tattva ko prApta karatA hai (IzA.11). yahAM vidyA aura avidyA arthAta adhyAtma aura vijJAna kI paraspara samanvita sAdhanA anekAnta duSTi ke vyAvahArika pakSa ko prastuta karatI hai. uparokta vivecana se yaha spaSTa hai ki sattA kI bahuAyAmitA aura samanvayavAdI vyAvahArika jIvana dRSTi kA astitva buddha au2 mahAvIra se pUrva bhI thA, jise anekAnta darzana kA AdhAra banA jA sakatA hai. anekAntavAda kA mUla prayojana satya ko uMsake vibhinna AyAmo meM dekhane, samajhane aura samajhAne kA prayatna hai. yahI kAraNa hai ki mAnavIya prajJA ke vikAsa ke prathama caraNa se hI aise prayAsa parilakSita hone lagate haiM. bhAratIya manISA ke prAramika kAla meM hameM isa dizA meM do prakAra ke prayatna dRSTigata hote haiM-(ka) bahuAyAmI sattA ke kisI pakSa vizeSa kI svIkRti ke AdhAra para apanI dArzanika mAnyatA kA prastutIkaraNa tathA (kha) una ekapakSIya (ekAntika) avadhAraNAoM ke samanvaya kA prayAsa, samanvayasUtra kA sRjana hI anekAntavAda kI vyAvahArika upAdeyatA ko spaSTa karatA hai. vastutaH dIrghadaSTA siddhasena divAkarajI anekAntavAda kA kArya trividha huM-prathama, to yuddha vibhinna ekAntika avadhAraNoM ke guNadoryo kItArkika samIkSA karatA hai, dUsare vaha usa samIkSA meM yaha dekhatA hai ki isa avadhAraNA meM jAM satyAMza hai vaha kisa ApekSA se hai, tIsare, vaha una sApekSika satyAMzoM ke AdhAra para, una ekAntavAdoM kI samanvita karatA castu sarvALibhUtAnyAtmandhavAnupazyati sarvabhUteSucAtmAnaM tato na vijugupsan / / (IzA. 6) arthAt jo sabhI prANiyoM meM apanI AtmA kI aura apanI AtmA meM sabhI prANiyoM ko dekhatA hai vaha kisI se ghRNA nahIM karatA. yAM jIvAtmAoM meM bheda evaM abheda donoM kI eka sAtha svIkAra kiyA gayA hai. yahAM bhI RSi kI anekAntari hI parilakSita hotI hai jo samanvaya ke AdhAra para pArasparika dhuNA kI samApta karane kI bAta kahatI zrI siddhasena divAkarajInA jIvana saMbaMdhI aneka kivadaMtIo jANavA maLe che. emAMnI eka thoDI alaga prakAranI che. A vArtA mujaba teo ekavAra vihAra karatA cittoDagaDha pahoMcyA. derAsaranA prAMgaNamAM Avela eka staMbha upara emanI najara paDI. A staMbha thoDA alaga prakArano emane jaNAyo. temaNe pAsenA jaMgalamAMthI thoDI vanaspanio maMgAvI. tathA emAMthI eka lepa taiyAra karI staMbha upara ene dhIrethI vidhisara lagAvyo. emanA Azcarya vacce e sAMbha maLaphUlanI jema khulyo, emAM ghaNAM pustako saMgrahita thayelA hatA. dIvAka2zrIe emAMthI be pustako joyA ane tarata ja eka devI dhvani saMbhaLAya ke e staMbha kholavA mATeno ucita samaya hajI pAkyo nathI. dIvAkarazrIjIe sastaMbhane punaH e ja sthitimAM goThavyo. temaNe emAMthI je be vidyA grahaNa karI te1.lazkara utpanna karavA mATenI 'sarasapa' vidyA. A vidyAne AjanA samayanA raoNbo sAthe sarakhAvI zakAya. 2. svardhA siddhi maMtra-ApaNe tyAM 'pArasa patthara'nI ghaNI vArtAo che. uparAMta dedAzAha ane tyArabAda AnaMdaghanajInA samayamAM paNa e saMnyAsIe AvA sa taiyAra karyo hato. che. isa prakAra anekAntavAda mAtra tArkika paddhati na hokara eka vyAvahArika dArzanika paddhati che. yaha eka siddhAnta mAtra na hokara, satya ko dekhane au2 samajhane paddhati (method system) kI eka anya sthala para vidyA (adhyAtma) ora avidyA (vijJAna) (IzA.10) meM tathA sammUti (kAryabrahma) evaM asaskRti (kAraNabrahma) (IzA 12) athavA vaiyaktikatA aura sAmAjikatA meM bhI samanvaya karane kA prayAsa kiyA gayA hai. RSi kahatA hai ki jo avidyA kI upAsanA karatA hai vaha andhakAra meM praveza karatA hai aura vidyA kI upAsanA karatA hai vaha usase bhI gahana andhakAra meM anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka, anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka maiM anekAMtavAda, syAdvAda ane vizeSa hai, aura yahI usakI vyavahArika upAdenA anekAntavAda, syAdavAda prAcya vidyApITha, zAjApura (madhya pradeza) mo. : 09424876545. da ane yavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvAda ane nAvAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvAda ane nayavAda vizerSaka anekAntavAda, syAdvAda ane hrayavAda vizeSThaka " anekAntavAda, 5 le chuM 5 e
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdnA mArca 2015 anekAntavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka, anekAntavAda, syAdvAda ane vayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAd vAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvAda prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 7 pRSTha 41 vAda, syAdvAda ane darzanonuM darzana H anekAnta jJa bhANadevajI [ adhyAtmapathanA A vidvAna lekhaka yogAcArya che. yoga ane tatvajJAnanA pracAra arthe videzabhramaNa karyuM che. aMdAje pAMtrIsa pustakonA kartA che. saurASTramAM morabI pAse temanA AzramamAM sthAyI che. ahIM temaNe be lekho dvArA viSayane nyAya Apyo che.] Adhunika yuganA eka mahAna manISI zrI je. kRSNamUrti kahe che Agraha karIne kahevAmAM Ave che paNa tame kAMIka to karyo !" The Life is greater than Philosophy. 'jIvana tattvajJAna karatAM ghaNuM mahAna che.' tyAre teo kahe che jIvana ane astitva eTaluM mahAna ane eTaluM vyApaka che ke te koI tattvajJAnamAM samAI zake tema nathI. jIvana ane astitva anaMta paNa bhAI ! satyane aneka rIte abhivyakta karI zakAya che ane A rIto prathama daSTie paraspara virodhI paNa lAgI zake ane tethI che ane tattvajJAna sImita che. sImitamAM astitva kevI rIte samAI amAre je kahevuM che, te che-anekAntavAda!' zake ? vyApakamAM vyApaka tattvajJAna paNa jIvana ane astitvanA eka ezane ja abhivyakta karI zake che. satya sAkarano pahADa che. jJAnIo kIDIo che. A kIDIo sAkaranA pahADamAMthI sAkaranA thoDAM kaNa potAnA daramAM laI jaI zake, paraMtu sAkaranA AkhA pahADane koI laI jaI zake niha. anekAntavAda vastutaH vAda nathI, paraMtu sarva vAdothI para thaIne kareluM darzana che. anekAntavAdamAM prayukta 'vAda' ge2mArge doranAro che. A anekAntavAda nathI, paraMtu anekAntadarzana che, tema kahevuM vadhu sAcuM che. eka mahAna bhavananA, daza alaga alaga sthAne UbhA rahIne daza phoTogrAphsa levAmAM Ave to dazeya phoTogrAphsa alaga alaga banaze. karyA phoTogrAha sAco ? doSa sAcA che, paraMtu ekeya pUrNa nathI. pratyeka phoTogrApha bhavananA eka eka aMzane abhivyakta kare che, paraMtu koI phoTogrAphyAM bhavana pUrNataH AvI jatuM nathI. A phoTogrAphsanI jema ApaNAM tattvajJAnanI pratyeka zAkhA paNa zika darzana rajU kare che. pratyeka tattvajJAna sAcuM che, paraMtu pUrNadarzana ekeya nathI. jaina AcAramAM pradhAna tattva 'ahiMsA' che. jaina AcAranA pradhAna aMgo mahad aMze 'ahiMsA'ne kendramAM rAkhIne, ahiMsAnI AjubAju goThavAyelAM che. AcAranuM A mukhya tattva ahiMsA 'vicAra' sudhI pahoMce ane vicAraNAne paNa prabhAvita kare to? to temAMthI mAnava cetanAmAM jIvana ane astitvanuM pUrNajJAna, pUrNadarzana anekAntavAda ke syAdvAda niSpanna thAya che ane temaja thayuM che. jyAre ApaNe koI ekadezIya darzanane ja pakaDIne tene ja satya gaNavAno durAgraha rAkhIe chIe tyAre temAM sUkSma svarUpe arthAt vaicArika bhUmikA para hiMsA thAya che. jainadarzanane AvI sUkSma ke vaicArika hiMsA paNa mAnya nathI ane temAMthI anekAjAvAda niSpanna thAya che. samAI na zake. ApaNe ApaNAM AMzika darzanane pUrNa darzana mAnI levAnI bhUla na karIe, te mATe sAvadhAna karanAra koI darzana che ? darzanonuM darzana karAvanAra ne darzana che-ane kAnA darzana. mAnavadarzananI A maryAdA ane jIvana gahana rahasyamayatAne anekAntavAda eka ghaNI viziSTa rIte abhivyakta kare che. anekAntavAda arthAt syAdvAda vastutaH koI vAda nathI, paraMtu sarva vAdonI maryAdA abhivyakta karanAra eka ghaNuM viziSTa darzana che ane tethI te darzanonuM darzana che. tattvajJAnIo tattvajJAnanI racanA kare che. tattvajJAnanA siddhAMto Ape che, paraMtu dRSTAo, sUrio tattvajJAnanI racanA nathI karatA. teo to Ama kare che Ama ane ATaluM kahIne sUrio mauna thaI jAya che. temanA A darzanano AdhAra laIne 'anekAntavAda' A nAma ane si AMtanI racanA to ApaNe karI che, sUrio to ATaluM kahIne mauna thaI gayA che ! 'amane Ama dekhAya che, paraMtu amAruM darzana aMtima ke pUrNa nathI ane amane je dekhAya che, te paNa buddhipUrvaka ane bhASAnA mAdhyamathI abhivyakta karI zakAya tema nathI." A pRthvI para aNita darzano pragaTyA che ane vikasyA che. anekAntavAdanuM je spaSTa darzana jaina darzanamAM che, teTaluM spaSTa ane nizcayAtmaka darzana anya darzanomAM jovA maLatuM nathI. tethI ja anekAntavAda ke anekAntadarzana jaina darzananuM viziSTa ane maulika pradAna gaNAya che. nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAd vAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvAda 3]p||sTa *||cchaka 3|| *||ppy|FI Ama chatAM ApaNe svIkAravuM joIe ane kahevuM joIe ke jainetara darzanamAM paNa aneka sthAne koI ne koI rUpe. bI 'anekAntavAda' zabdano prayoga karyA vinA paNa anekAntavAdanA tattvo jovA maLe che. ahIM ApaNe thoDAM dRSTAMto joIe. 1. vedAMtamAM bApAnuM svarUpa ane ATaluM kahIne teo mauna thaI jAya che. paraMtu temane bahu advaita vedAMtamAM 'mAyA'nI dhAraNA paNI mahattvapUrNa ane cAvIrUpa anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka OM anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka = anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka, anekAMtavAda, syAdvAda ane manekAntavAda, syAdavAda ane tayavAda vizeSAMka
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdvA pRSTha 42 anekAntavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSaka anekAntavAda, syAdvAda ane hrayavAda vizeSAMka - anekAntavAda, syAd vAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvAda prabuddha jIvana anekAMtavAda, syAdnAda ane nayavAda vizeSAMka 7 mArca 2015 tavAda, syAdvAda ane gaNAya che. A jagatanA koyaDAne advaitavedAMtadarzana mAyAvAda dvArA anekAntavAda che ja! samajAve che. 4. siddhatvamaSi sApekSa bhagavAna zaMkarAcAryata brahmasUtra bhASyamAM eka suMdara prasaMga Ave che. advaitavAdanI pratiSThA siddha karavA mATe bhagavAna zaMkarAcArya sAMkhyadarzananA dvaitavAdanuM khaMDana kare che. te vakhate pUrvapakSa Ama kahe che mAyA thakI ja A jagata pratIta thAya che. A jagata sat nathI ane chatAM mAthAne kAraNe sastuM jevuM jaNAya che, have prazna e thAya che ke advaitavAdI vaidAMta darzanamAM brahmane ja ekamevAdvitIya tattva gAvAmAM Ave che, to mAyane kyAM mukazo ? uttara che-mAyA anirvacanIya che. have prazna che-anivarcanIya eTale zuM ? uttara che-mAyA satu nathI, mAyA asat nathI, mAyA sat ane asat paNa nathI, mAyA sat asatthI vilakSaNa paNa nathI. to mAyA kevI che! koI zabda dvArA kahI zakAya tema nathI. tethI mAyAne anivarcanIya gaNavAmAM Avela che. juoahIM koIne koI rUpe anekAntavAdanuM tattva che ja! 2. vaiSNavadarzanomAM paramAtmAnuM svarUpa vaiSNavadarzanomAM paramAtmAnA svarUpa vize Ama kahevAya cheparamAtmA saguNa che, nirguNa paNa che. paramAtmA AkAra che, nirAkAra paNa che. paramAtmA kartA che, akartA paNa che. saguhA ane nirNA, sAkAra ane nirAkAra, kartA ane kartAA paraspara virodhI tattvo che, to A tattvo paramAtmAmAM eka sAthe kevI rIte saMbhave vaiSNavadarzano A uttara A pramANe Ape che paramAtmA anaMta che ane je anaMta hoya te paraspara virodhI guNonuM AzrayasthAna hoya che. tethI paramAtmAmAM A sarva paraspara virodhI lAgatAM dharmo saMbhavI zake che. juo ! A vaiSNavadarzanomAM Avelo anekAntavAda ja che. 3. upaniSadamAM anekAntavAda tajati tannejati tad dUre tadvantike / tadantarasya sarvasya tad sarvasyAsya bAhyataH / / IzAvAsyopaniSad-5 te cAle che, te cAlato nathI. te dUra che ane te atyaMta najIka paUNa che. te samasta jagatanI aMda2 paNa che ane te samasta jagatanI bahA2 paNa che ja.' upaniSadanA A maMtramAM paramAtmAnA svarUpanuM kathana thayuM che. ahIM paNa paramAtmA mATe pa2spa2 virodhI jaNAya tevA guNonuM kathana thayuM ja che. te cAle che ane cAlato nathI, te dUra paNa che ane atyaMta najIka paNa che ja. te jagatanI aMdara paNa che ane bahA2 paNa che ja! bhagavAna zrIkRSNa zrImad bhagavad gItAmAM bhagavAna kapilane sinomAM paNa sarva zreSTha kAre che siddhAnAM kapilo muniH / gItA; 60-26 (ae arjuna !) siddhomAM huM kapila muni chuM. Ama bhagavAna zrIkRSNa kapilamunine potAnI vibhUti gaNAve che ane siddhomAM sarvazreSTha gaNAve che. AvA siddhomAM pradhAna kapilamuni praNita sAMkhyadarzanane khAmIyukta ane tethI khaMDanapAtra kevI rIte gaNI zakAya ? pUrva pakSanI A dalIlanA uttaramAM bhagavAna zaMkarAcArya lakhe - siddhatvamapi sApekSaM / siddhatva paNa sApela che. Ano artha ema ke siddhonuM siddhatva paNa sApekSa che. ahIM koI nirapekSa siddha nathI ke koI siddhanuM vidhAna nirapekSa ke pUrNa satya che, ema na kahI zakAya. ahIM sApekSatAnuM kathana A vAtane anekAntavAda tarapha laI jAya che. 5. AlbarTa AInsTAInanA sApekSavAda are ! juo ! juo ! A anekAntavAda tattvajJAnanA sImADA bhedIne have vijJAna sudhI pahoMcI gayo che. mAtra tattvajJAnanI draSTie ja A jagatanuM jJAna sApekSa (syAdvAda) che, tema nathI. have vaijJAnika dRSTithI paNa A jagatane, A jagatanA svarUpane, A jagata viSayaka ApaNAM darzanane sApekSa siddha karavA sudhI ApaNe pahoMcI gayA chIe. Ano artha ema thaze ke anekAntavAdano vijJAnamAM praveza thayo che. anekAntavAda, syAdvAda ane nayavAdavizeSAMka anekAntavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvAda ane vayavAda vizeSThaka anekAntavAda, syAd vAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvAda A sRSTi vizenA vijJAnanA darzanane, A sRSTinA svarUpane, gatine, sRSTinA saMcAlanane prakriyAne--Ama sarvatra sApekSavAda siddha karIne vizvanA mahAna vaijJAnika AlbarTa AInsTAIna anekAntavAdano vijJAna kSetramAM praveza ka220 che. bhale, temaze jainadarzanano abhyAsa na karyo hoya ke bhale teoe 'anekAntavAda' zabda sAMbhaLyo paNa na hoya! anekAntavAdane svavirodhI siddhAMta kahenArA dArzaniko! sAMbhaLo ! ahIM upaniSadanA RSi zuM kahe che? ahIM eka svarUpe 6. bhagavAna buddhanuM mauna jIvana ane astitvanuM svarUpa evuM ane eTaluM agAdha ane anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka, anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka maiM anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, yAA mArca 2015 prabuddha jIvana anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 7 pRSTha 43 rahasyapUrNa che ke tenA vize koI nizcayAtmaka vidhAna karavuM bahu zuM samajavuM ?" muzkela che. A satyane samajIne bhagavAna buddha AtmA, paramAtmA, astitvanuM svarUpa Adi asyapUrNa vigato vize mauna ja rahyA che. bauddha dharmamAM AtmA-paramAtmAno vicAra thayo nathI. sokreTisa to varita uttara Ape che bauDha darzanamAM AtmA-paramAtmAno svIkAra nathI. vastutaH bhagavAna buddhe AtmA-52mAtmAno InkAra nathI karyo. teo mAtra te vize mauna ja rahyAM che. temanA maunano pachIthI InkAravAcaka artha anekAntavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka OM anekAntavAda, syAdvAda ane yavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvAda ane hrayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvAda karI levAmAM Avyo che. bhagavAna buddha koI gAma, nagara ke samAjamAM jatA tyAre pahelAM bauddha bhikSuo Dhola vagADIne bhagavAna buddhane amuka prazno na pUchavAnI sone sUcanA ApatA. A praznonI yAdImAM AtmA-paramAtmA viSayaka praznono paNa samAveza thato. eTaluM ja nahi, paraMtu nirvANa ke je bauddha dharmanuM parama prAptavya che, tenA svarUpa vize paNa buddha ane bauddha dharma mona ja rahe che. Ama zA mATe ? kAraNa eka ja che ke ja A badhA tattvonuM svarUpa mAnava cetanA mATe agamya che. je agAdha che, rahasyapUrNa che, tenA vize koI nizcayAtmaka vidhAna kevI rIte thaI zake ? bhagavAna buddha paramajJAnI puruSa che ane chatAM astitvanA A rahasyapUrNa satyo vize mauna kema rahyA che. kAraNa eka ja che, ane te che - abhivyaktinI maryAdA. - A abhivyaktinI maryAdA dvArA ahIM koI svarUpe ane kAnadarzana sUcita thAya che ! jaina sUrioe je rahasya saptabhaMgI nyAya dvArA abhivyakta karyuM che, te ja rahasya bhagavAna buddhe mauna dvArA abhivyakta kare che. mULa vAta eka ja che. saba zayAne eka mata / 7. sokreTisanuM ajJAna sokreTisa jJAnI puruSa che. AvI sarvasaMmata mata che. Ama chatAM sokreTisa potAne kadI jJAnI puruSa gaNatA nahi. teo kahetA 'huM jANato nathI. huM ajJAnI chuM.' zAnI sokreTisa potAne jJAnI kema gaNAvatA nathI ? ajJAnI zA mATe kahe che ? kAraNa spaSTa che. jJAnI puruSa potAnA jJAna thakI jIvana ane astitvanI agAdha rahasyamayatAne joI zake che. tethI teo potAnA jJAnanI maryAdane ane potAnA ajJAnane joIe zake che. tethI teo jANe che ane tethI kahe che-ahIM koI pUrNajJAnI nathI ane tadanusAra huM paNa pUrNajJAnI nathI. vAda, syAdvAda ane 'DelphInI devInI vAta sAcI che. mArA ane tamA2A vacce ATalo > phera che. 'tame jANatA nathI ane tame e paNa jANatA nathI ke tame jANatA nathI. tame ajJAnI cho, paraMtu tamane tamArA ajJAnanI paNa jANa nathI.' huM paNa jANato nathI, paraMtu huM eTaluM to avazya jANuM chuM ke huM jANato nathI. huM paNa ajJAnI chuM, paraMtu mane mArA ajJAnanI jAvA che.' ke juo jJAnI sokreTisa paNa potAne zAnI gaNatA nathI, kAraNa A aphATa ane agAdha rahasyapUrNa astitvane koNa jANI zake ? A che-sokreTisano anekAntavAda! ApaNuM A astitva vizenuM jJAna kevuM che? kAMIka AvuM eka samudramAM kinArA pAse be mAchalIo rahetI hatI. eka nAnI mAchalI hatI ane bIjI moTI mAchalI hatI. eka vAra nAnI mAchalIe moTI mAchalIne pUchyuM'dIdI ! mANaso ahIM kinAre savAra-sAMja pharavA Ave che. teo 'samudra, samudra" ema bolyo kare che. A samudra zuM che ?' moTI mAchalI uttara Ape che bahena! mANasajAtane Avo lavAro karavAnI Teva che. 'samudra' mANasoe phelAvelI eka aphavA che. Apanne ahvAnA bhoga na banavuM.' ApaNe jIvana samudranA mAchalAM chIe ane ApaNuM jIvana samudra viSayaka jJAna mAchalI jevuM che. na ahIM ApaNI pAse ane ApaNI madade anekAntadarzana Ave che che. anekAntavAda ApAna, mAnavajAtane kahe che'he mArA mAnavabaMdhuo ! tamArA jJAnanA pramANamAM astitva viSayaka tamAruM ajJAna anekagaNuM vadhu che. tethI mAchalInI jema jIvanasamudra aphavA gaNI kADhavAnI bhUla na karazo !' samApana koI paNa darzana jyAre anekAntavAdanA svarUpane samaje nahi ane tenA hArdane svIkAre nahi tyAre te darzana durAgrahI banI jAya che ane svamatamaMDana ane paramatakhaMDanamAM paDI jAya che. paraMtu jo ApI anekAntavAdanA hArdane AtmasAt karI zakIe to ApaNe ekavAra DelhInI devIe jAhera karyuM ke sokreTisa grIsanA sauthI A khaMDanamaMDana ane vitaMDAvAdamAMthI bacI zakIe chIe tethI A anekAntavAda sarva darzanonuM darzana che! mahAna jJAnI puruSa che. loko sokreTisa pAse pahoMcyA ane temaNe sokreTisane kahyuMApa kaho cho ke Apa jJAnI puruSa nathI; paraMtu DelhInI devIe to kahyuM ke Apa grIsanA sauthI mahAna jJAnI puruSa cho. to amAre sarasvatI niketana Azrama, kumAra chAtrAlaya pAse, jodhapara (nadI), vAyA morabI-363642.mobAIla : 09374416610. anekAntavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSaka anekAntavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAd vAda ane tayavAda vizeSAMka = anekAntavAda, syAdvAda SINGDhaNuM garaka ra |p||sTa '|||6|| anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka OM anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka - anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka = anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, cATvI pRSTha 44 0 prabuddha jIvana anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 mavAda, syAdvAda ane anekAntadarzanA || bhANadevajI anekantivAda, syAdrvAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAdvAda, cATvIda ane nayavAda viroSaka ke anekantivIda, syAdrvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka - anekAMtavAda, cIrvAda bhUmikA ane taviSayaka ApaNAM AMzika darzanane prajJAvAna jaina sUrioe " The life is a mystery and it is to remain a mystery potAnI prajJAvaMta dRSTithI joyuM che ane temAMthI eka mUlyavAna darzana de for ever. pragaTa thayuM che. te che - anekAntavAda ke syAdvAda. "jIvana eka rahasya che ane te sarvadA eka rahasya ja raheze." anekAnavAdanuM svarUpa jIvana ane astitva agAdha, aphATa ane aTala che. tene jainadarzana vAstavAdI darzana che. tadanusAra te mana ke AtmAthI zuM sAMgopAMga ane sAdyata koI jANI zake nahi. atirikta sRSTinI sattAno svIkAra kare che. jagata mithyA che-A trasvedanAM nAsadIya suktanA aMtima be maMtro A pramANe che- darzanano jainadarzanamAM svIkAra nathI. vo adhdhA ved va da ka vIvata, 3eta manAtA ta Dya visRSTi: I have prazna e che ke jainadarzana A vAstavika jagatanA tattvonuM savA maNa visarganenAtha, veH yata bAvapUrva || darzana kaI rIte kare che ane tene abhivyakta kevI rIte kare che. -Rve; 6 0-6 21-6 koI paNa vastu, paristhiti, ghaTanA, tathya ke vyakti vize ApaNe A saSTi kyAMthI AvI ane kaI rIte utpanna thaI, te koNa koI eka vidhAna karIe chIe tyAre te vidhAna ekadezIya ke ekAMtika zuM jANI zake ane koNa kahI zake ? devo paNa A sRSTi racAyA pachI hoya che; kAraNa ke astitvanI bahudezIyatA koI eka ekadezIya huM utpanna thayA che, tethI A sRSTi kevI rIte utpanna thaI te koNa jANe vidhAna dvArA yathArthataH abhivyakta karI zakAya nahi. AvI 6 abhivyakti ekAMgI ja hoya che. jenadarzana A svarUpanA iyaM visRSTiryata AbabhUva yadi vA dadhe yadi vaan| ekAMgIpaNAthI sAvadhAna che ane tethI te ekAMgIdarzanane badale ? yo asyAdhyAkSa: parame vyoman tso aGga veda yadi vA na ved|| anekAMgIdarzana sUcave che. A anekAMgIdarzanane anekAntavAda ve; 10.26-7 kahevAmAM Ave che. anekAntavAda eTale sarvadezIya darzana. A suSTi jemAMthI Avirbhata thaI che, te paramAtmA paNa tene anekAntavAdane syAdvAda paNa kahevAmAM Ave che. 'cAt' % dhAraNa karI rAkhe che ke nahi? paramAkAzamAM A sRSTinA parama zabdano artha ahIM 'amuka dRSTikoNathI' ke 'amuka apekSAe' evo ? 8 adhyakSa parabrahma paramAtmA paNa A sRSTinA rahasyane pUrNataH jANatA thAya che. Ama anekAntavAda eTale aneka dRSTibiMdunA svIkArapUrvaka 8 zuM haze ke teo paNa nahi jANatA hoya?' kathana. pratyeka tattva aneka lakSaNo ke pAsAMothI yukta che. tadanusAra | A be maMtro dvArA zuM sUcita thAya che? anekAntavAda tattvanI anekaTezIyatAnI abhivyakti che. astitva eka rahasya che ane gahana rahasyane pUrNata: ukelI anekAntadRSTimAMthI nayavAda arthAt saptabhaMgI naya phalita thAya * zakAya tema nathI. RtaMbharA prajJAnA prakAzathI A mULabhUta rahasyane che. anya rIte kahIe to saptabhaMgInaya dvArA anekAnta darzana vadhu ? zaSio kyAreka kAMIka aMze joI zake che. pUrNataH to nahi ja ! spaSTa rIte abhivyakta thAya che. huM jeTaluM joI zakAya che, tene paNa pUrNataH vyakta karI zakAtuM nathI. jaina dArzaniko dravya ke tattvanA pratyeka guNanA vidhiniSedhane $ A darzana AMzika che ane abhivyakti to AMzikanI paNa AMzika sAta prakAranA zabda prayogo dvArA abhivyakta kare che, darzAve che tene saptabhaMgInaya kahevAmAM Ave che. A saptabhaMgI nyAya A jo jIvana ane astitva viSayaka ApaNuM jJAna AvuM ane ATaluM rIte darzAvAya che. AMzika che to ApaNe jIvana ane astitvanA svarUpa vize koI nizcayAtmaka, sarvathA nizcayAtmaka vidhAna na ja karI zakIe. 2. syAt nAsti ApaNuM samarthamAM samartha darzana paNa AMzika darzana ja che ane 3. syAt asti ca nAsti ca tadanusAra ApaNuM taviSayaka koIpaNa vidhAna paNa AMzika, 4. syAt avaktavyam chuM ekadezIya ane ekAMgI ja rahevAnuM che. 5.syAt asti ca avaktavyam ca jIvana ane astitvanA A ati gahana ane rahasyapUrNa svarUpane 6. syAt nAsti ca avaktavyam ca anekottavAda, syAdavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, sthIrvAda ane nayavAda vizeSaka ka anekAdvAda, syAsvAda ane teyavAda vizeSaka ka anekIttavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekIttavAda, syAdvAda anekAMtavAda, sthIrvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, cArvAda ane tayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syodgA mArca 2015 * prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 45 vAda, syAdavAda ane 7. syAt asti ca nAsti ca ghaDo, paTa Adi anya kAMIka tarIke astitvamAna nathI. uparyukta vidhAnomAM 'cAt' zabda atyaMta mahattvapUrNa che. A prathama dRSTie joIe to saptabhaMgI nayanA A prathama ane thAya che ke koIpaNa eka vidhAnasabhya kaI dvitIya vidhAna vacce pUrNa virodha nathI. A dvitIya vidhAna prathama * vidhAnone bAkAta rAkhIne nirapekSa svarUpe sAcuM na hoI zake. pratyeka vidhAnanuM pUrNa virodhI nathI. A dvitIya vidhAna ghaDAnA astitvano zuM nirNaya ke vidhAna sApekSatAnI chApathI aMkita che. pratyeka vidhAna InkAra karatuM nathI, paraMtu temAM vidhAyaka svarUpe hAjara na hoya ? huM koI eka viziSTa dRSTibiMduthI arthAta viziSTa ghaTakanI hAjarInA tevA anya lakSaNone dhyAnamAM levAmAM Ave to ane tyAre ja huM 8 dRSTibiMduthI sAcuM che. Ama ApaNA sarva nirNayo sApekSa che. Ama tenA astitvano InkAra karavAmAM Ave che. Ano artha ema karavo ahIM nirapekSavAdanI dhAraNAnuM khaMDana che. joIe ke ghaDo astitvamAna na hoya to tenuM astitva svIkArI huM have ApaNe anekAntavAdanA A saptabhaMgI nyAyane samajavAno zakAya nahi. * prayatna karIe, ahIM ApaNe samajaNanI spaSTatA mATe eka ghaDAnA A prathama ane dvitIya vidhAna te saptabhaMgI nayanA muLa vidhAno huM astitvane dRSTAMta tarIke laIe chIe, tema samajavuM. che. bAkInA pAMca vidhAno temanA AdhAre phalita thAya che, tema chuM 1. cAt ghaDo astitvamAna che. samajavuM joIe. A vidhAna prathama dRSTie sUcita kare che ke amuka dRSTibiMduthI 3. cAt thaDo astitvamAna che ane astitvamAna nathI ru ghaDo astitvamAna che. A vidhAna samajavA mATe UMDo vicAra karavo Avazyaka che. 8 padArtha sAthe saMbaMdhita cAra mukhya tattvo che-(1) dravya (2) kSetra ghaDo che ane nathI. A baMne eka sAthe kevI rIte sAcuM hoI zake ? kuM (3) kALa (4) paryAya. A vidhAna A rIte samajavuM joIe-ghaDo sva-dravya-kALa-kSetraA cAra tattvo vidhAnanA viziSTa dRSTibiMdune nizcita kare che. paryAyanA dRSTikoNathI astitvamAna che, paraMtu para-dravya-kALa-kSetrache A cAreya tattvone A rIte samajI zakAya paryAyanA dRSTikoNathI joIe to te astitvamAna nathI. (1) dravya-ghaDo mATI nAmanA dravyathI banela che. A viziSTa A tattvane saraLa rIte Ama rajU karI zakAya. kuM dRSTibiMduthI jotAM kahI zakAya ke ghaDo astitvamAna che. ghaDo je dravyano-mATIno banelo che, te dravyathI te astitvamAna (2) kSetra-ghaDo jyAM avasthita che, te ghaDAnuM kSetra che. A viziSTa che. paraMtu anya dravyano, jemake suvarNano banelo nathI. dRSTibiMduthI jotAM kahI zakAya ke ghaDo astitvamAna che. ghaDo je kALamAM astitvamAna che, te kALa sivAyanA kALamAM zuM 8 (3) kALa-je vartamAna samayamAM ghaDo astitvamAna che. te ghaDAnA astitvamAna nathI. astitvano kALa che, samayanA A viziSTa gALA daramiyAna tenI ghaDo je kSetramAM astitvamAna che, te kSetramAM astitvamAna che upasthitinA dRSTibiMduthI nihALatAM ghaDo astitvamAna che. tema paraMtu te kSetra sivAyanA kSetramAM astitvamAna nathI. dRSTAMtataH ghaDo kahI zakAya; paraMtu utpatti pUrve ane vinAza pachI ghaDo nahi hoya. eka oraDAnA eka khUNAmAM astitvamAna che, paraMtu te oraDAnA # A dRSTikoNathI ghaDo astitvamAna che, tema kahI zakAya nahi. anya khUNAmAM astitvamAna nathI. { () paryAya-A "paryAya' dvArA ghaDAnuM svarUpa ke AkAra sacita ghaDo je svarUpamAM astitvamAna che, te sivAyanA svarUpamAM zuM thAya che. A viziSTa svarUpanA dRSTikoNathI nihALatAM ghaDo astitvamAna nathI. huM astitvamAna che, tema kahI zakAya. paraMtu A svarUpa sivAya ghaDo Ama ghaDo astitvamAna che ane astitvamAna nathI. A baMne astitvamAna che, tema na kahI zakAya. vidhAna satya hoI zake che. Ama A prathama vidhAnano artha evo che ke dravya, kSetra, kALa A vidhAnamAM be paryAyonI kramika abhivyakti che. huM ane paryAyanA dRSTibiMduthI vicAratA sva-dravya-kSetra-kALa-paryAya 4. cAt thaDo avaktavya che. rUpe ghaDo astitvamAna che. prathama vidhAna ane dvitIya vidhAnane kramika rIte levAmAM Ave huM 2. cAt ghaDo astitvamAna nathI. che tyAre tRtIya vidhAna bane che ane prathama ane dvitIya vidhAnane hai zuM A vidhAnano artha e che ke ghaDAnA dravya-kSetra-kALa-paryAyanA yugapat levAmAM Ave che, tyAre temAMthI A caturtha vidhAna bane lakSaNonI gerahAjarInA dRSTibiMduthI nihALatAM ghaDo astitvamAna che. nathI. A vidhAnane vadhu spaSTa karavA mATe kahI zakAya ke para-dravyanuM prathama ane dvitIya yugapat levAmAM Ave tyAre astitva ane kSetra-kALa-paryAyathI ghaDo astitvamAna nathIAno artha ema ke abhAva, A baMne khyAlo eka sAthe svIkAravAmAM Ave che. Ama chuM hu anekAntavAda, cArvAda ane yavAda vizeSAMka akAtavAda, syAdvAda ane nayavAda viroSaka 4 anekAntavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka 4 akIdvIda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka ke aookottavAda, sthIrvAda anekAntavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka = anekAntavAda, cAvIda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka akAtavAda, sAduM vAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, sthIrvAda anekAMtavAda, syAsvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, svAduvAda ane teyavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, svAsvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, cArvAda ane
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdvA pRSTha 46 prabuddha jIvana anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 7 mArca 2015 tavAda, syAdvAda ane bane tyAre te avaktavya banI rahe che. zakya nathI. A rIte A anekAnta darzana che, ane ekAnta darzana nathI. thaDAnA astitva ane abhAva A baMne svarUpane eka sAthe vivA hoya tyAre te mATe koI zabda nathI nathI tene ahIM ghaDo avaktavya che' ema kahevAmAM Ave che. koI paNa padArtha ke paristhitinuM pratyeka pAse A sAthe dRSTibiMduothI nihALI zakAya che. AmAMnuM pratyeka dRSTibiMdu satya che, paraMtu koI duSTibiMdu pUrNa nathI. sAMgopAMga nathI. samagra satya sAta dRSTibiMduonA samanvayamAM che. astitva ane abhAva-A baMne pAsAM pratye ekI sAthe dhyAna manovaijJAnika ane tArkika rIte azakya lAge che. vastunA nirNayano A sAbhaMgInatha jainadarzananI viziSTa ane advitIya paddhati che. sat ane asat A baMne paraspara niSedhaka che ane tethI eka ane samAna vastumAM baMnenuM eka sAthe AropA azakya che. AthI 'ghaDo avaktavya che' ema kahevAno prasaMga upasthita thAya che. 5. cAtu ghaDI astitvamAna che ane avanavya che. ghaDI astitva dharAve che. te mAnya che, paraMtu ghaDA vize badhuM kahI zakAya tema nathI, tethI astitvamAna hovA chatAM dhaDAmAM ghaNuM avyaktavya paNa che. anekAntavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka pa anekAntavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka + anekAntavAda, syAd vAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvAda Ama ahIM astitva ane avaktavyapaNuM, eka sAthe che. astitvamAna hoya te badhuM ja vaktavya nathI. tadanusAra astitvamAna vastu sAthe avaktavyapaNuM paNa hoya ja che. 6. cAtu ghaDI astitvamAna ane avaktavya che A vidhAnano artha A rIte thaI zake thaDI tenA abhAvadarzaka pAsAMmAMnA saMbaMdhamAM astitvamAna nathI, paraMtu tenA astitvadarzI ane abhAvadarzI svarUponA dRSTibiMduthI nihALatA te 'avaktavya' banI rahe che. A anekAntavAda ane A ahiMsAnA mahAna siddhAMta jainone khUba zAMtipriya prajA banAvI ane rAkhI che. jeno maMdiro banAve che, paraMtu anya dharmanA maMdiro toDe tevI kalpanA paNa koI na karI zake. A duSkRtyomAMthI jenone koNa bacAve che ? anekAntavAda ane ahiMsA! jema astitva avaktavya hoya che tema nAstikatva paNa avaktavya hoya zake che. jainadarzananA sAta pAyA che 3. spAna ghaDI astitvamAna che, astitvamAna nathI ane 1. anekAntavAda, 2. ahiMsA, 3, navakAra maMtra, 4. karmano siddhAMta, 5. tapa, 6. cauda guNasthAna 7. nava tattvo-(1) jIva avaktavya che. ghaDo potAnA guNadharma pramAI astitvamAna che; potAnA (2) ava (3) puSpa (4) pApa (5) Asava (6) saMghara (7) abhAvadarzaka guNadharmo pramANe astitvamAna nathI. nirjarA (8) baMdha (9) mokSa A baMne sRSTibiMduone ekI sAthe letAM te 'avaktavya' che. ahIMpaDAnA trarNaya dRSTibiMdunuM saMojana che-astitva, nAstitva ane avaktavya sAmAnyataH pratye ke darzana potAnA matanuM maMDana ane anyamatanuM khaMDana karavAmAM rAce che. tyAre jainadarzanano A anekAntavAda udAratApUrva kahe che "hA. spAna tamArI vAta paNa sAcI hoI zake che. ane yAda rahe ! anya dArzanikonI jema jaina dArzanika sAmAnyataH khaMDana-maMDanamAM paDyA nathI. Ama banyuM che, tenA pAyAmAM jaina sUrionuM A anekAntadarzana che. dharmane nAme saMgharSo jaino kadI karatA nathI. tema banavAnA kAraNo A be che. jaina darzanano anekAntavAda ane jaina-AcAranI ahiMsA! nekAntavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvAda ane yavAda virSAka anekAntavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvAda A sAteya tattvano tAttvika AdhAra zuM che-A tAttvika AdhAra che anekAntavAda arthAt anekAnta darzana ! samApana vizvanA dArzanikoe anekAntavAdanI jeTalI noMdha levI joIe, teTalI lIdhI nathI, kAraNa ke jaino ane jainadharma anAkramavAdI ane apracAraka prajA che. jenone saMkhyAmAM rasa nathI ane vijaya paNa meLavavo nathI. A sAteya vidhAnone ApaNe A prakAre mUkI zakIe. prathama ane dvitIya vidhAno mULabhUta vidhAno che. prathama ane dvitIya vidhAnane kramika rIte mUkatAM tRtIya vidhAna ane baMnene yugapata mUkatAM caturtha vidhAna phalita thAya che. AmAMthI prathama dvitIya ane tRtIya vidhAna sAthe caturtha vidhAna umeratAM anukrame pAMcamuM chaThThuM ane sAtamuM vidhAna phalita thAya che. koIpaNa paristhiti vize A sAta svarUpe vidhAna karI zakAya che. - che, nathI, che nathI, avaktavya, che avaktavya, nathI avaktavya ane che nathI avaktavya. A sAtathI atirikta AThamuM koI vidhAna anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka, anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka maiM anekAMtavAda, syAdvAda ane Ama chatAM potAnI dRSTinA vikAsa mATe ApaNe sau A mahAnadarzana- anekAnta darzanane AtmasAt karIe to temAM saunuM kalyANa che. sarasvatI niketana Azrama, kumAra chAtrAlaya pAse, jodhapara (nI), vAyA mo2bI-363642. Teliphona : 09374416610.
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAddA mArca 2015 * prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 47 vAda, svAduvAda ane anekAntavAdanI vyavahArika bhUmikA 1 guNavaMta baravALiyA ane yavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAd vIda ane nayavAda vizeSAMka 4 akIttavAda, syAdvAda anekAntavAda, syA dUrvAda ane rIvAda vizeSAMka akodvAda, syAdvAda ane nayavAda viroSaka 4 anekAntavAda, svAduvAda che [ lekhaka vyavasAye cArTarDa ekAunTanTa che. jene sAhitya ane jena ciMtanane lagatA aneka pustakonA lekhaka, saMpAdaka che. jene jJAnasatranuM Ayojana karI jJAna-saMvardhananI pravRttimAM satata kAryarata che. hAlamAM jena vizvakozanI pravRti sAthe saMkaLAyelA che. prastuta lekhamAM temaNe anekAntavAdanI vyavahArika bhUmikA samajAvI che.] anekAMtavAda ke sApekSavAda e vastune yathArtha rUpe jaNAvanAra e barAbara nathI. vastumAM rahelA anaMtadharmomAMthI ekanI paNa upekSA huM che che tethI te yathArthajJAna che. ekAMtavAda e nirapekSavAda che. tethI (apalApa) karyA vinA vastunA sarvadharmano samanvaya karanAra tarIke che vastune ayathArthapaNe ane viparIta rIte batAvanAra che - tethI te oLakhAvIe te ThIka che paraMtu ekAMtavAdanA pAyA para racAyelA hiM mithyA che. apramANa che. syAdvAda zrutarUpI pramANa vaDe jANelI sarva dharmo ke sarvadharma mArgo mukti apAvanArA che. ema kahevuM te che kuM vastunuM jJAna e ja asaMdigdha ane nirmAta che. bhrAMti ane saMdeha nitAnta asatya che. vahevAramAM syAdvAdIno sarvadharma samanvayavAda chuM e jJAnanA doSa che. duSita jJAna vaDe thatI prakRti yathArtha na hoya. ke sarvadharma tulanAvAda judo ja che te satyane satyarUpe ane asatyane huM * yathArtha prakRti vinA ISTa siddhi na thAya. ISTa siddhi mATe jema yathArtha asatya rUpe oLakhI asatyano parihAra ane satyano svIkAra ka ke prakRtinI jarUra che tema yathArtha prakRti mATe asaMdigdha (zaMkA ke karavAmAM rahelo che. uM karyujhana vagaranuM) bhrAMti rahitanA jJAnanI jarUra che. AvA jainadarzanamAM "syAdvAda' tattvajJAnane samajavA mATe je paddhati 4 zuM sApekSajJAna vaDe heyanuM dAna (je je choDavA jevuM che te choDI zakAya), taiyAra karavAmAM AvI che tene 'naya" nAmathI oLakhavAmAM Ave che. zuM 6 upAdeyanuM upAdAna (je graha karavA yogya che tene jIvanamAM grahaNa "naya' zabdano artha ApaNe apekSArthe thatuM vastunuM jJAna Relative $ ka karavAnI pUrvabhUmikA pAtratA sarjAya) ane upekSaNIyanI sAcI upekSA Knowledge evo karIzuM. * rojabarojanA jIvanamAM tenI mAdhyastha bhAva dvArA upekSA karI zakAya. A nayanA mukhya be vibhAga che. zuM koIpaNa kathana nirapekSapaNe satya nathI. satya haMmezAM ApaNA (1) dravyArthika eTale vastunA sAmAnya svarUpane saMbhave te zuM dRSTibiMduone sApekSa che. mAnavI potAnI dRSTi choDI bIjAnI (2) paryAyArthika eTale vastunA vizeSa svarUpane samajAve che te ? dRSTithI paNa joze to bIjAnI vAta paNa sAcI che evuM mAnavAthI sAta naya paNa svIkAravAthI aDadhuM jagata zAMta thaI jaze. - 1: naigama 2: saMgraha 3: vyavahAra 4: RjusUtra 5: zabda 6: 9 anekAMtavAdane nAme keTalIka gerasamajaNo phelAya che. keTalAka samabhirUDha 7: evaMbhUta kuM kahe che ke syAdvAda e saMzayavAda che. vaLI keTalAka Adhuniko kahe dharmanA AcaraNa mATe jainadArzanikoe ene nizcaya ane vahevAra chuM huM che ke syAdvAda e samanvayavAda che. vastutaH bemAMthI eka vAta paNa naya ema be vibhAgamAM vaheMcyA che. ahIM nizcayano artha mULabhUta huM che barAbara nathI. siddhAMta dhyeya athavA eka ane abAdhita satya evo thAya che. mATe kuM sAdvAda e saMzayavAda nathI paNa sarva saMzayono cheda uDADanAra vahevAra nayamAM e siddhAMtanI pUrti mATe vahevAramAM AcaravAmAM huM nizcitavAda che. je apekSAe je vAkya kahevAya te apekSAe te upayogI thAya evI bAbatono samAveza karavAmAM Avyo che. mULa che kuM vAkya tema ja che ema cArvAda "ja' kAra pUrvaka kahe che. dAkhalA siddhAMtano bAdhaka virodhI ke umUlaka hoya evA vyavahArano Ama $ tarIke syAdavAdI dravya dRSTie AtmAne nitya "ja' mAne che ane paNa emAM samAveza thato nathI. * paryAya dRSTie anitya ja mAne che. dravya dRSTie nitya paNa che ane pratyeka vastu aneka dharmAtmaka che. A aneka dharmAtmaka eTale ke huM anityapaNa che, ke paryAdRSTie anitya paNa che ane nitya paNa che, pratyeka vastune eka nahi paNa vividha bAjuo hoya che. AmAMya ? huM ema syAdvAda kahetA nathI, "ja' kAra pUrvaka kahevA chatAM syAt pAchI khAsa khyAlamAM rAkhavAnI ane samajI levAnI vAta e che ke A 8 padano prayoga te eTalA mATe kare che ke AtmA jema dravya dRSTie aneka dharmomAM paraspara virodhI evA guNadharmo paNa hoya che." OM nityadharmavALo tema paryAya dRSTie anityadharmavALo paNa che. e jhera eka ja hoya che. pramANa ane avasthAbhede te mANasane mAre vAtanuM vismaraNa thAya to ekAMtavAda AvI jAya ane ekAMtavAdathI paNa che ane jIvADe paNa che. mAratI vakhate e jhera kahevAya che ane huM * tattva pAmI zakAya nahIM. Ama anekAMtavAda paryApta nirNaya karanAro jIvADatI vakhate e auSadha amRta kahevAya che. eka ja vastuno A ke zuM nizcitavAda che. paraspara virodhI svabhAva thayo. vahevAramAM ghaNAM tene samanvayavAda tarIke oLakhAve che paraMtu mULa vastu ekanI eka hovA chatAM tenA judA judA svarUpo judA che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane teyavAda vizeSAMka 5 anekAMtavAda, cATvIda ane vayavIda vizeSAMka F anekAMtavAda, cArvAda ane anekAMntavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, svAdu vAda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdurvAda
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, cIThThI. pRSTha 48 * prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 vAda, svAduvAda ane vAda ane nayavAda hu anekantivAda, spArvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavIda viroSaka 9 anekAntavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka = anekAntavAda, * judA nAmathI oLakhAya che. A judA judA svarUpo pAchA paraspara Azraya laIne AvI ghaNI vAto spaSTatAthI samajAvI che. $ virodhI guNa dharmovALA hoya che. lokhaMDa eka vastu che. temAMthI Adhunika manovijJAna zAstrIo kahe che ke, dareka mANasomAM zuM banAvavAmAM AvatAM DhAla, talavAra, cAka, kAtara, ane soya vigeremAM 'DaoNkTara jekila ane misTara hAIDanI' jema paraspara virodhI, - lokhaMDa hovA chatAM te badhA judA judA nAme oLakhAya che ane vaLI uttara dhruva ane dakSiNa dhruva jeTaluM aMtara dharAvatI vRttio hoya paraspara virodhI kAma paNa kare che. talavAra kApe che jyAre DhAla ene ja che. eTale, koIpaNa saMsArI mANasane sarvathA sAro athavA kApavA detI nathI. kAtara cIrA pADI zake che jyAre soya e cIrAne sarvathA kharAba-bro-ema kahI zakAya ja nahi. huM sAMdhIne pAchA eka karI de che. eka sajjane potAnA nAmathI eka sArvajanika davAkhAnuM $ pistola ApaNAM hAthamAM hoya che tyAre ApaNuM rakSaNa kare che. bAMdhavA mATe paMdara lAkha rUpiyA ApyA. tene tyAM kAma karatA # pratipakSInA hAthamAM jAya to e ja pistola ApaNuM mota nIpajAve eka nokarane oparezana karAvavA mATe jarUrI paMdara hajAra rUpiyA E che. ahIM pistolano kSetrabheda thayo. pelA jheramAM (pramANa) bhAvabheda ApavAnI temaNe ghasIne nA pADI. pariNAme jarUrI sAravAra pelo $ thayo hato. gumAsto meLavI nA zakyo ane enuM avasAna thayuM. mANasanI paNa bacapaNa, kizorAvasthA, yovana, AdheDa avasthA, A sajjana mATe ApaNe zuM kahIzuM? dayALu? udAra? ivRddhAvasthA ane aMtima avasthA joIe chIe. deha ane nAma eka ja nirdaya ? adhama ? javAba ApavAnI kazI AvazyakatA nathI. saheje * hovA chatAM kALabhede kALanI apekSAe-keTalA svarUpo thayA? temAM samajAI jAya evI vAta che. huM pAchA paraspara virodhI, A virodhI paNa mAtra dRSTi puratA ja, dekhAva AvA AvA to aneka dRSTAMto bhinna bhinna kSetromAM jovA OM che puratA ja nahi. svabhAva paNa pAcho parasapara virodhI hoya che. maLaze. e badhA uparathI saheje samajAze ke "eka ja vastu che ane saMskRtamAM vidvAna 'to' jarmana bhASA mATe 'Dha' kahI zakAya. Ama nathI' ema jyAre jaina dArzaniko kahe che te anekAMta dRSTithI kahe ke eka vyakti vidvAna paNa ane 'Dha' paNa che. che ane te yathArtha che, ema kahevAmAM teo taddana sAcA che. A che. sapheda dIvAlavALA rUmamAM pILA raMganI rAtre lAITa thAya tyAre vAtano svIkAra ApaNe karavo ja joIe. * dIvAla pILI lAge. divase jonArane sapheda lAge. eka apekSAe anekAMta dRSTinI AvI vAto khUba ja samajavA jevI che. jo huM banne sAcA che ane banne khoTA paNa che. barAbara samajAI jAya to, pachI jagata ane jIvananI tamAma ghara mAlika Ano phoDa pADI zake. samasyAono ukela bahu ja saraLatAthI AvI jAya. dravyabheda-dravyanI apekSAe te ekano eka ja deha sukomaLa vajU anekAMta dRSTi rAkhIne A vAtano vadhAre vicAra karIzuM to, 7 jevo majabUta, mAMdalo, taMdurasta, sazakta, azakta, dADhI mUcha eka ja vastumAM sattva ane asattva, nityattva ane aniyattva vagarano, dADhI mUchavALo, TaTTAra, vAMko, makhamala jevo mulAyama ane tema ja ekatva ane ane katva vagere eka ja samaye rahe che, e zuM karacalIovALo jarjarIta paraspara virodhI guNadharmovALo paNa bane samajavAmAM kazI muzkelI nahi naDe. e badhuM jovA ane samajavA mATe, anekAMtavAdano Azraya levo paDaze. eno AdhAra jo na chuM e ja deha kSetranI apekSAe aMgreja, amerikana, yuropiyana, Aphrikana, laIe to te ApaNane kadIpaNa nahi samajAya. # baMgALI ane gujarAtI vagere judA judA nAme oLakhAya che. eka ane aneka eka sAthe eka samaye rahe che, te samajavAmAM 6 bhAvanI apekSAe ja mANasa saumya, raudra, zAMta, azAMta, sthira, to AjanA A vijJAnavAdI aNu-paramANu-saMzodhana yugamAM huM asthira, dhIra, adhIra, chIcharo, gaMbhIra, rUpALo ane kadarUpo paNa kazI muzkelI nahi naDe. 8 dekhAya che. vastunuM niyatva ane aniyatva samajavuM paNa saheluM che. badhuM 8 kALanI apekSAe ene ja ApaNe bALaka, kizora. yuvAna AdheDa ja parivartanazIla che; A vAta to sau koI svIkAra che. dravya, huM ane vRddha kahIe chIe. Ama manuSyano deha ekano eka hovA chatAM, kSetra, kALa ane bhAvanI apekSAe tathA avasthA (paryAya) bhede kuM vastu tarIke eka ja hovA chatAM dravya-kSetra-kALa-bhAvanI bhinna bhinna eka ja vastu aneka parivartana pAme che. e parivarzanazIla che apekSAthI judo judo dekhAya che. judo judo banI jAya che. A badhuM eTale ene anitya kahI zakAya-anitya che. chatAM, enuM mULa B ApaNe sAcuM mAnIe ja chIe. badhAM mAne che. A badhuM e niHzaMka dravya, judA judA svarUpamAM paNa emAM kAyama rahe che, eTale ene E puravAra kare che ke koI paNa padArthamAM paraspara virodhI evA guNadharmonuM nitya paNa kahI zakAya-nitya che. ekaluM nitya kahevuM e jema huM astitva hoya ja che. A vAtano svIkAra karavAmAM have kazI aspaSTatA khoTuM Thare tema ekaluM anitya kahevuM e paNa khoTuM che. kuM nahi rahe, kaMI muzkelI nahi rahe. jaina dArzanikoe anekAMtavAdano A parivartana paNa sahasA-ekAeka nathI thatuM. e eno syavAda anekAntavAda, cArvAda ane vayavAda vizeSAMka aokodvAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSaka ka anekAntavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMntavAda, anekAMtavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, svAsvAda ane tayavAda vizeSAMka 5 anekAMtavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka = anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdya mArca 2015 * prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 49 vAda, svAduvAda ane ane nayavAda vizeSAMka cha anekantivIda, syAd vIda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvAda anekAntavAda, svAdurvAda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMntavAda, svAthvIda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdurvAda zuM samaya le ja che. kapaDuM ekadama meluM thatuM nathI, cokhAmAMthI bhAta mahAsAgara samo jaina tattvajJAnano anekAMtavAda ubho che. enI zuM huM ekadama nathI banI jato, ghauMmAMthI sIdhI roTalI nathI banatI ane samajaNa e ja sAcI samajaNa che. A vAta svIkAravAmAM have kazI huM zuM bALaka ekadama vRddha nathI banatuM. A badhAno eka kALakrama che. AvA Apatti rahe che? nathI rahetI. haju thoDuMka vizeSa spaSTikaraNa karIe. kai badhA parivartano chatAM enI mULa vastuno sarvathA nAza paNa nathI satya ane asatyane badale ApaNe satya ane asatva evA be thato. | zabdo mUkIe. A baMnemAM paraspara virodhI evA guNadharmo che. paNa, che ke mATImAMthI ghaDo jyAre banAvyo tyAre te ghaDAnA svarUpamAM paNa ahIM ApaNe pelI cAra apekSAne, catuSTayane lAvIne mUkIzuM to jaNAze ke kuM mULa padArtha mATInuM astitva to rahyuM ja. e ghaDAnA jyAre TukaDA svadratyakSetrakALabhAvathI ke satva che, te ja sattva paradravyakSetrakALa bhAvathI chu $ thAya che, tyAre, enA e bIjA svarUpamAM paNa mULa dravya mATInuM asattva che. 8 astitva hoya che. A dravya-kSetra-kALa-bhAvanI apekSAmAM sva zuM ane para zuM? A e ja nyAye tattvajJAnanI bhUmikA upara, koIpaNa vastutattvane vAta navI AvI, kema? kazA saMbhramamAM na rahevAya eTalA khAtara * sarvathA satya ke asatya, sarvathA nitya ke sarvathA anitya ema mAnavuM eka TUMkI samajaNa ApaNe ahIM laI laIe. jyAM pote' che e zuM e paNa bhUla che. badhA ja vastutattvo jevA che tevA ja rahevAnA hoya, emAM "sva' ane jyAM 'pote' nathI e 'para'. A viSaya upara ApaNe zuM huM paraspara virodhI guNadharmo jo na hoya ane e parivartanazIla na hoya to AvIe tyAM sudhImAM Ano thoDoka vicAra jo karI rAkhazo to te che ka pachI enuM astitva kevaLa nirUpayogI banI jAya che. vakhate e samajavAnuM bahu saheluM thaI paDaze. patthara eka kALe jevo ane jevaDo che, tevo ane tevaDo ja jo A rIte asattva ane sattva, aniyatva ane niyatva, anekatva huM sarvakALe te rahevAno hoya, to pachI eno artha e thayo ke tenAmAM ane ekatva vigere paraspara virodhI guNadharmavALI bAbatone, te huM kriyAzIlatA nathI. have, enAmAM kriyAzIlatA jo na hoya, to pachI vastuone ApaNe jo vividha bAjuothI joIe to pachI e badhuM zuM 6 enA dvArA kaMI paNa kArya thAya evI AzA kema rAkhI zakAya? anekAMtAtmaka che, e vAta khUba saraLa rIte ane sahelAIthI samajAze. 6 chuM evI ja rIte, brahmane ekane ja mAtra satya mAnavAmAM Ave ane eka ja vastumAM aneka prakAranA guNadharmo hoya che e vAta jainetara chuM che enA astitvane taddana sthira temaja aparivartanazIla mAnavAmAM tattvajJAnIoe paNa svIkArelI che. je loko anekAMtavAdane pUrNapaNe zuM zuM Ave, to pachI, enAmAM kriyAzIlatAno abhAva hoI enI samajyA nathI e loko evo prazna pUche che ke "A to amArAmAM zuM $ upayogitA zuM? paNa che? jaina philasUphoe navuM zuM kahyuM?' jagatane jo sarvathA mithyA ja mAnavAmAM Ave, to pachI, jene ahIM ja, jaina dharmanI viziSTatAnuM darzana thAya che. pratyeka vastumAM che vAstavika (satya) mAnavAmAM Ave che tevA brahma sAthe eno saMbaMdha aneka guNadharmo hoya che, e dekhADavA mAtrathI ja jaina tattvajJAnane 8 joDI ja kevI rIte zakAya ! evI ja rIte jaDa ane cetanane ekabIjAthI anekAMtavAda nAma nathI ApAyuM. jainadarzane vastu, e vAta, sAbita zuM zuM taddana bhinna ja mAnavAmAM Ave to pachI ekanI asara bIjA upara karIne batAvI che. huM thAya evI AzA paNa kema rAkhI zakAya? taduparAMta, e pratyeka vastumAM 'paraspara virodhI' evA tattvo che 6 jagata jo parivartanazIla hoya to pachI, e jagatamAMthI utpanna "eka sAthe' rahelA che ane vastu mAtra "aneka guNadharmAtmaka nahi B thayuM hovAnuM vaidika tattvajJAnIo mAne che ne batAve che, te brahma paNa "paraspara virodhI evI anekaguNadharmAtmaka' che ema jaina re che paNa, parivartanazIla ja hovuM joIe. ema jo na hoya to eka tattvajJAna kahe che. A je virodhI guNadharmo che te ekAMta dRSTithI E nitya ane aparivartanazIla brahmamAMthI anitya ane parivartanazIla dekhAtA nathI. anekAMta dRSTithI ja ene joI tathA samajI zakAya che. huM huM jagata udbhave ja kevI rIte? jaina tattvajJAnanI, anekAMtavAdanI, je viziSTatA che te A che. A ekAMta nityamAMthI anitya ke ekAMta anityamAMthI nityano kaMI nAnI sUnI viziSTatA nathI. tattvajJAnanA viSayamAM e eka svataMtra udbhava kadI saMbhavI zake ja nahi. A vAta jaina mahAna siddhi che. eTalA mATe ja A anekAMtavAdane tattvaziromaNI huM tattvajJAnIoe khUba ja bhArapUrvaka ane asaMdigdhapaNe kahI che. e mAnavAmAM AvyuM che. OM vAta khUba samajavA jevI che. vaita, advaita ane enA badhA AkAraNa karuNAnA karanAra bhagavAna mahAvIranI ciMtanapradhAna hai che phATAomAMthI tathA kSaNikavAda vagere badhAM ekAMta tattvajJAnomAMthI tapasyAe temane anekAMta dRSTi sujhADI ane emanI satpanna zodhano che 3 A badhI samajaNa maLatI nathI. kemake e badhA pAchaLa darzAvyuM che te saMkalpa saphaLa thayo. emane potAne sAMpaDelI e anekAMta dRSTi cAvIthI 6 mujaba eka naya (ekAMtajJAna)nA AdhAre ane ekAMtika nirNayo vyaktigata tema ja sAmUhika jIvananI vyAvahArika ane pAramArthika che re dvArA racAya che. e badhAnI sAme sarovaranA samUha samakSa ghUghavAtA samasyAonA tALA ughADI nAkhyA ane samAdhAna meLavyuM tyAre ? emaNe jIvanamAM upayogI vicAra ane AcAranuM ghaDatara karatI vakhate huM anekAMtavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, svAduvAda ane vayavAda vizeSAMka 6 anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavIda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdvAda ane anekAntavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, cATvIda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, svIvIda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka 5 anekAntavAda, syA dUrvAda
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sthAvA pRSTha 50 0 prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 vAda, cArvAda ane anekantivAda, spArvAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, cATvIda ane nayavAda viroSaka ka anekAMntavIda, syAdrvAda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavIda, syAd vAda ane nayavalda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, # e anekAMta dRSTine nIce pramANenI mukhya zaratothI prakAzita karI vahetuM nathI chatAM e pravRtti tIvra ane ghAtaka hoya che. huM ane potAnA jIvanadvArA enuM anusaraNa karavAno keTalI zaratoe vizvAsaghAta, koInA gupta rahasyone vivekahIna rIte ughADAM zuM upadeza Apyo. pADavAM, dhrAsko paDe tevuM bolavuM ke samAcAra ApavA, zoSaNa ane che* rAga ane dveSamAMthI pedA thatA saMskArothI vaza na thavuM arthAta anyAya dvArA parigrahanI pravRtti paNa hiMsA che. ayogya mArge koInuM che tejasvI madhyasthabhAva dhAraNa karavo. breIna vaoNza karavuM ke SaDayaMtro racavA e hiMsA che. jyAM lagI madhyastha bhAvano pUrNa vikAsa na thAya tyAM sudhI e vicAronA vikRta arthaghaTana ane abhivyakti dvArA ApaNe hiMsaka dhyeya rAkhIne kevaLa satyanI jijJAsA rAkhavI. banI anekAMtanA hatyArA banIe chIe. AkarI, zuSka, azakya game tevA virodhI dekhAtA pakSathI gabharAvuM nahi ane potAnA ane kAlpanika vAto dvArA yuvAnone dharmavimukha banAvavAnI hiMsAthI pakSanI jema e pakSanI paNa AdarapUrvaka vicAraNA karavI ane bacIe. potAnA pakSa tarapha paNa AkarI samAlocaka dRSTi rAkhavI. aparigrahanA ekAMtika AgrahathI huM kadAca kaTTara digaMbara banI zakuM. huM * virodhI lAgatA hoya tevA bIjAnA anubhavomAMthI je je aMzo ahiMsAnA ekAMtika AgrahathI huM kadAca kaTTara sthAnakavAsI banI zakuM. huM sAcA lAge teno vivekabuddhithI samanvaya karavAnI udAratA sAthe jIvadayA ane hiMsAnA vaicArika anubaMdhathI huM kadAca terApaMthI banI zakuM. huM abhyAsa karavo. samanvaya karavAmAM mithyAbhimAnano tyAga karavo. jinapUjAmAM AraMbha-samAraMbhanI vivekaThina anivAryatA mane kadAca kaTTara jIvana vahevAramAM anekAMtanA AcaraNa mATe bhagavAnanI A mUrtipUjaka banAvI de. kaTTaratAmAM dharmajhanUna abhipreta che. dharma e amRta ka zIkhamAM sva para kalyANa abhipreta che. che, paNa jhanUna e viSa che. e viSathI ApaNe bacavAnuM che. vivekapUrvaka haiM jena tattvajJAnIoe haMmezAM evo Agraha rAkhyo che ke tIvra vicArIzuM to ahIM anekAMta vicAradhArA ApaNane bacAvI zake. ekAMta che OM buddhizakti hovA chatAMya taTastha bhAva jyAM sudhI pragaTato nathI tyAM kriyAvAda ke ekAMta jJAnavAda mokSa tarapha javAnA mArge nahIM laI jaI zake. jai 8 sudhI pUrNa satyanI prApti thatI nathI, e taTasthavRtti keLavavA mATe jJAnanI AMkha ane kriyAnI pAMkha dvArA ja A Atama paMkhI Urdhvagamana che huM ajJAna dUra karI samyakajJAna meLavavuM paDe. pUrvagraho, abhiprAyo karI zake. ane ahaMkArathI mukta thavuM paDaze. IndriyAdika vRttio sAtheno mArI vicAradhArA, daDha mAnyatA ane Agrahane kAraNe huM ke zuM saMbaMdha dharAvatA bhotika svArthane tyAgavo paDaze. vivekabuddhinA tyAgamArgamAM paNa zAMti meLavI zakuM nahi. kAmarAga ane sneharAgathI zuM zuM jAgaraNa sAthe vizva vAtsalya, karUNA ane maitrIbhAva keLavavo paDe chUTavuM hajI saheluM che, paNa dRSTirAgathI mukta thavuM kaThina che. huM vaLI. paramata sahiSNutAnI pAvana jyota pragaTe to ja anekAMtano dRSTirAgathI parAdhIna evA mane mArI dayA Ave che. dayA-dharmanA ka che anero lAbha maLe. jJAtAoe kahyuM che ke pahelAM svadayA pachI paradayA. svadayA eTale ke huM bIjo paNa sAco hoI zake, bIjI dArzanika paraMparA ne anya potAnAM jJAna, zAMti, AnaMda ane samatvanA bhAvaprANa haNavA na hai $ dharmonI vAta sahiSNutAthI sAMbhaLavI (tene mAnI levI evuM jarUrI devA te. ahIM paLe paLe bhayaMkara bhAvamaraNathI AtmarakSaNanI vAta huM nathI). tema karavAthI dharmajhanuna nivArI zakAya, anekAMta samajIne abhipreta che. potAnA bhAvaprANa haNAya tevI pravRtti svahiMsA che. dareka pAsAno vicAra karavAthI vyavahArika jIvanamAM - pati-patnI, jyAre bIjAnA bhAvaprANa haNAya tevI pravRtti parahiMsA che. mAtA-pitA, putra-putrI, bhAI-bhAI, sAsu-vahu, naNaMda-bhojAI sAdhanAnA mArge AgaLa vadhato sAdhaka viveka ane jayaNA dvArA ke jevA saMbaMdhomAM sAmaMjasya sarjAze. ziSya-guru, bhakta-guru, nokara- lohI vahe tevI sthaLa hiMsA to sahaja nivArI zake, paraMtu ahIM chuM mAlika (zeTha), saMsthAnA kAryakaro rAjakIya pakSo, zikSaka-vidyArthI, AgaLa vadhIne sUkSma ahiMsAnuM ciMtana karavAnuM che. lohI na vahe che che netA-amaladA-prajA vacce dareka tabakke hArmanI jaLavAI raheze. tevI hiMsAthI bacavAno puruSArtha sAdhakano samyaka puruSArtha che. ane A 0 anekAMta dvArA rASTranI sImAo, jaLa, jamIna, AkAza ane bhagavAna mahAvIre cIMdhelI anekAMta vicAradhArAnuM AcaraNa ja temAM & kudaratI saMpattinI vaheMcaNI mATenA gharSaNa aTakaze. anekAMtanuM sahAyaka banI zake. AcaraNa vyaktine anya dharma pratye thatI napharata rokaze paNa jyAM jyAM saMdarbha graMtha : huM sAruM che te mAruM che, mAruM che te ja sAruM che nahi paNa anekAMtanI samajaNathI anekAMta syAdvAda. lekhaka-caMdulAla zAha caMdra' che haMsadRSTino viveka, pramodabhAva ane mAdhyastha bhAva pragaTaze. tya bhAva pragaTaze. anekAMtavAda. lekha-harisatya bhaTTAcArya lohIne hiMsA sAthe saMbaMdha che. sAmAnya rIte hiMsaka pravRttimAM jaina dharmano prANa. lekhaka-paMDita sukhalAlajI chuM ApaNane lohI dekhAya che, paraMtu A to sthULa hiMsAnI vAta thaI. 601, smIta eNpArTamenTa, upAzraya lena, ghATakopara IsTa, keTalIka hiMsaka pravRttio evI hoya che ke je hiMsA dvArA lohI muMbaI- 400 077, mo. : 09820215542. 'anekAntavAda, cAddavIda ane vayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, sthIrvAda ane nayavAda vizeSaka " anekAntavAda, cATvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekantivAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekantivAda, syAdvAda anekAMtavAda, sthIrvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, cArvAda ane tayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdnA mArca 2015 anekAntavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka meM anekAntavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvAda ane hrayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAd vAda ane nacavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvAda prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka - pRSTha 51 vAda, syAdvAda ane anekAntavAda ane sApekSavAda ghaDaoN. je. je. rAvala [ DaoN. je. je. rAvala muMbaI pleneTarI sosAyaTInA presiDenTa che. khagoLa vijJAnane lagatA aneka mahattvanA saMzodhano temaNe karyA che. ane temaNe kareluM pradAna khUba ja mahattvanuM che. rASTrIya-AMtararASTrIya stare temanuM nAma jANItuM che. 2000 lekho, aneka saMzodhana patro ane 24thI vadhu pustako lakhyA che. teoe AInsTAInanA sApekSavAda para saMzodhana paNa karyuM che. ahIM teoe anekAntavAdanI vAta sApekSavAdanA saMdarbhe khUba ja rasaprada rIte rajU karI che.] Adhunika samayamAM sApekSavAdano siddhAMta AInsTAInanA sApekSavAdanA siddhAMtanA nAme vikhyAta che. tathyamAM te hajAro varSothI bhAratIya manISIone jANIto hato. vedo ane upaniSadomAM mAnavInA manovijJAna saMdarbhe teno ullekha che. manISIoe kaheluM ke mAnavInA mAInDanI eTalI zakti che ke te game te karI zake che. sukhadu:kha e badhuM sApekSa che. mahAvIra svAmIe anekAMtavAdamAM sApekSavAdane samAvI. mAnavIne brahmAMDane nIrakhavAnI ane satyanA svarUpano ahesAsa karavAnI dRSTi ApI. che. mAnavakalyANa mATe, mAnavanA utthAna mATe ane jJAnanI parisImAnI najIka pahoMcavA mAtra anekAMtavAda ja aMtima rasto che. jo ke Ama kahevuM anekAMtavAdanI virUddhamAM che ane te ekAMtavAdamAM pariName che, paNa te syAdvAdane lIdhe anekAMtavAda ja banI rahe che, kAraNa ke aMzanI vAta karIe tyAre syAdvAdathI ja vAta karI zakAya. A badhAne samajavA ane vicAravA bhAdhAnI kSamatA ochI paDe che. zabdonI kSamatA ochI paDe che. chellA aDhI hajAra varSamAM mahAjJAnI, kevalajJAna prApta mahAvIra svAmIno A siddhAMta mahAsiddhAMta tarIke upasI Ave che. tenI aMda2 ahiMsA bhArobhAra bharI che. vicAronI hiMsAne te pUrNavirAma Ape che. huM pote zaMkarAcAryano anuyAyI chuM, je advaitavAdanA siddhAMtanA pravartaka che paNa huM saMmata thayo chuM ke advaitavAda karatAM anekAMtavAda zikhare bese che, te DeDa-enDa nathI. zaMkarAcAryane kadAca AInsTAInano siddhAMta, E=me ane kavaoNnTama siddhAMta, veva pArTIkala DuAlITI (Duality), AInsTAIne gaNitazAstrIya ane bhautikazAstrIya rIte sAbita karyuM ke gati, samaya, parimANo, padArtha, raMga badhuM ja sApekSa che. tame tene ane brahmAMDane kayA pleTaphorma 52thI juo cho tenA para badho AdhAra che. kaI dRSTithI tame brahmAMDane juo cho tevuM brahmAMDa dekhAya brahmAMDamAM kazuM paNa nirapekSa nathI. mATe haMmezAM vastune sApekSamAM, saMdarbhamAM jovAnI rahe che. garama-ThaMDuM, DAbuM jamaNuM, hoMziyAra-taraMga ane padArthakaNanA krisvarUpanI jANa na hatI. jo temane A hoTha, nAnuM-moTuM badhuM ja sApekSa che. siddhAMtonI khabara hota to te advaitavAda jarUra sudhAro. AInsTAIne darzAvyuM ke padArtha e padArtha nathI ane urjA e urjA nathI. padArtha urjAmAM rUpAMtara pAmI zake che ane urjA padArthamAM. Ama padArtha kA ane taraMgo ekabIjAnA rUpaka che. prakAzakaNa phoTona padArthakaNa che ane taraMgo paNa che. padArthakaNa eTale padArtha (Mass-m) ane urjA eTale taraMgo (Waves). A sAbita karavAmAM plAnka E=hv, E= UrjA, v eTale taraMganuM Avartana (phrikvansI) ane h e acaLa (constant) jene plAnkanA mAnamAM 'plAnTano acaLa' kahe che. plAnke Ama kudaratanA virodhAbhAsI rUpane pragaTa karyuM, Ama anekAMtavAda vastunuM virodhAbhAsI citra paNa khaDuM karI zake che. jema ke sUrya ApaNane jIvADe che tema te ApaNane mRtyu paNa pamADI zake che. kArbana DAryoksAIDa aMgAravALuM che. globala-vormIMga kare che paNa te vRkSono khorAka paNa che ane A vAyuthI ja ApaNe pRthvI para hUMpha pAmI zakIe chIe, nahIM to ApaNe ThaMDA thaI jAta. ThaMDImAM jyAre khUba ja ThaMDI lAge che tyAre ApaNe kocaluM vaLIne mAthe oDhIne sUI jaIe chIe, paNa kArbanaDAyoksAIDane lIdhe ApaNe hUMpha pAmIne paga pasAravA zaktimAna banIe chIe. agni ApaNane bALI zake che 24mA jaina tIrthaMka2 mahAvIra svAmI (I. pU. 599-527)e kevaLajJAna pAmyA pachI anekAMtavAdano prathama bodha Apyo. A darzAve che ke mahAvIra svAmI phakta jJAna ja pAmyA na hatA, paNa na kevaLajJAna pAmyA hatA. A viSayane saMlagna badhuM sAhitya vAMcatA huM evA nirNaya 52 Avyo chuM ke anekAMtavAda e suprIma siddhAMta anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka OM anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka = anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka OM anekAMtavAda, syAdvAda ane da vizeSAMka anekAntavAda, syAdavAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvAda atre ApaNe mahAvIra svAmInA anekAMtavAdane, syAdvAdane, nathavAdane - sApekSavAdanI pArzvabhUmikAmAM samajavAno prayatna karIzuM. anekAMtavAda eTale potAnA ja maMtavyo, vicAro ane mAnyatAone na vaLagI rahI bIjAnA maMtavyo, vicAro ane mAnyatAone paNa eTalo ja Adara Apo ane tenA para paNa vicAra karavo ane dhyAna ApavuM, kAraNa ke 'satya eka ja nathI.' satyane pAmavAnA ghaNA rastA che. bIjAnA vicArone paNa samajamAM levA. ekAMtavAda eTale mAtra potAnI mAnyatA ja sAcI ane e ja satya che, bIjuM satya nathI evo bhAva. anekAMtavAdane aMta hoto nathI, tene cheDo hoto nathI. jyAre ekAMtavAdane cheDo hoya che. aMta (Dead End) hoya che. jyAMthI AgaLa vadhI zakAya nahIM. ta 9 Lie pgl[ ]ppy nayavAda vizeSAMka
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdvA pRSTha 52 anekAntavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka, anekAntavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAd vAda ane tayavAda vizeSAMka, anekAntavAda, syAdvAda anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 7 mArca 2775 prabuddha jIvana paNa te ja agni ApaNane jIvADe paNa che. ApaNe pRthvI para medAnamAM jaIe to ApaNane lAge ke Apa ja vizvanA kendramAM chIe. muMbaIthI dilhI jaIne joIe to paNa ema ja lAge ke Apaze vizvanA kendramAM chIe. to kharekhara vizvanA kendramAM kyuM bindu che ? dareke dareka bindu vizvanuM kendra che ane koI paNa bindu vizvanuM kendra nathI. te anekAMtavAdane pradarzita kare che. ApaNe ApaNI pharate dUra dUra kSitija (Horizon) joIe chIe. te AbhAsa che. ApaLe cAlIe to ApaNI sAthe kSitija paNa cAlavA lAge. te ApaNA vizvane bAMdhatI hoya tema lAge, paNa te satya hovA chatAM asatya che, kAraNa ke brahmAMDa vizALa che. ekAMtavAda mAnavIne cheDe lAvIne mArga vagarano karI mUke che. jyAre anekAMtavAda mAnavIne hajAro rastA dekhADI zake che. anekAMtavAdanA jJAnathI advaitavAda ekAMtavAda tarIke najare paDe che. te saMzAtmaka thaI jAya che. tenI hada baMdhAya che. vijJAna badhI ja jAtanA baLo eka ja che, chevaTe badhuM eka ja che ema pratipAdita karI advaitavAdane sAbita kare che paNa tenuM chelluM pagathiyuM je che te brahmAMDanI cetanA che. UrjA che ane tene krisvarUpa che. Wave particle duality che. te advaitavAdamAMthI anekAMtavAdamAM praveze che. mATe ekAMtavAdanI pArzvabhUmimAM aMza tarIke badhA vAda samajI zakAya tema che. eno artha e nathI ke A badhA vAdo khoTA che. paNa temane paNa ApaNI samajamAM sthAna che jeTaluM anekAMtavAdanuM ApaNI samajaNamAM sthAna che. A ja anekAMtavAdane zikhare besADe che tema chatAM te anekAMtavAda che. te cheDo haMmezA khullo ja rAkhe che. ekAMtavAda samaya ane sthaLano sUcaka che. je samaye ane je sthaLe je satya ApaNane samajAyuM te ekAMtavAda, paNa anekAMtavAda tenAthI AgaLa jAya che, e arthamAM anekAMtavAda saMpUrNa che, saMpUrNatA darzAve che, nirapekSatA darzAve che. tema chatAM te potAne nirapekSa mAnato nathI. badhA rastA khullA rAkhe che. A upa2thI ApaNane khabara paDe che ke mahAvIra svAmIe kharekhara kevaLajJAna prApta karyuM hatuM. kevaLajJAna eTale zuM ? teno ApaNane ahIM artha ane mahattA samajAya che. tavAda, syAdvAda ane rajU kare che. paNa jyAre mApaNI karavI hoya tyAre eka ja taraMga bAkI rahe che. bAkInI badhI ja adazya thaI jAya che. te hovA chatAM addazya thaIne rahe che. e badhI ja saMbhAvanA astitva dharAve che. anekAMtavAdane kvaoNnTama bhautikazAstrano moTo Teko che. hAlamAM vijJAnamAM kvaoNnTama bhautikazAstra sarvoparI che jema anekAMtavAda savoparI che. keTalAMka loko mAne che ke vijJAna dharmanI virUddha che. hakIkata e che ke vijJAna dharmanuM jambara TekedAra che. Adhunika yugamAM dharmanA siddhAnone Anika rIte sAcA darzAvavA mATe vijJAna ja eka mArga che ane te karI zake che, paNa te saMzayAtmaka satya che. ekAMtavAdanuM te syAdavAdanuM satya che. anekAMtavAda pramANe te eka rasto che. bIjA paNa rastA hoI zake paNa bhASAnI maryAdAne kAraNe eka vAta eka ja vakhata kahI zakAya che. kvaoNnTama bhautikazAstra anekAMtavAda ane syAdvAdane barAbara rajU karI zake che. kvaoNnTama bhautikazAstra pramANe taraMgonuM jUtha {{wave packet) badhI ja saMbhAvanAne (probability) atre huM anekAMtavAdane samajavA ane samajAvavA be bhautika paristhitinuM varNana karavA mAguM chuM. nayavAdavizeSAMka anekAntavAda, syAdavAda bhAratanA rAjasthAnanA raNamAM unALAmAM uSNatAmAnano pAro 55 aMza selsIasa batAvato thaI jAya che. A sthaLe jo ApaNe eNnTAkarTikAnA mAzone laI AvIe, to teo kaheze ke rAjasthAnanA mANaso boIlaramAM rahe che. zaninA kSetramAM uSNatAmAna ochA 240 (-240) seksIasa rahe che. jo zaninA sauthI moTA upagraha para jIvana hoya ane tyAM mANaso rahetAM hoya ane te manuSyone ApaNe eNnTAkarTikAmAM laI AvIe to teo kaheze ke eNnTAkarTikAnA mANaso boIlaramAM rahe che. pyUrTonA kSetramAM uSNatAmAna ochA 2600 (-260) seksIasa che. jo tyAMnA upagraha para jIvana hoya ane tyAM mANaso rahetAM hoya ane te manuSyone ApaNe zaninA upagraha para laI AvIe to teo kaheze ke zaninA upagraha paranA mANaso boIlaramAM rahe che. to boIla2 kayuM ? boIlara badhI ja jagyAe che ane te koIpaNa jagyAe nathI. tame kaI dRSTie boIlarane juo cho, paristhitine pAmo cho, juo cho tenA para badho AdhAra che. OM anekAntavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka - anekAntavAda, syAdvAda ra kAca hAthamAMthI paDe to tenA TukaDe TukaDA thaI jAya. kAca ghana che ane tenA guNadharmomAM parAvartana, vakrIbhavana, meghadhanuSa utpanna karavuM vagere che. have huM tamane kahuM ke pANI paNa kAca che to tamane navAI lAgaze. tamane thAya ke pANI to ApaNe pIe chIe. tenA vaDe snAna karIe chIe. AkAzamAMthI pANIno varasAda varase che. to pANI kAca kevI rIte hoI zake ? pANInA aneka guNo che paNa pANI kAcanA paNa badhA ja gurjA dharAve che. te parAvartana, vakrIbhavana kare che, meghadhanuSa utpanna kare che, mATe pANI kAcathI paNa ghaNuM vizeSa che. vizeSa kAca che, have tame mArI sAthe sahamata thazo ke hakIkatamAM pANI kAca che. have huM tamane kahyuM ke pRthvI pharatenuM vAtAvaraNa paNa kAca che te tamane mAnavAmAM Avaze ? pRthvI pharatenuM vAtAvaraNa parAvartana kare che, vakrIbhavana kare che, mRgajaLa dekhADe che, meghadhanuSa dekhADe che mATe pRthvI pharatenuM vAtAvaraNa paNa kAca ja che; paNa kAcathI vizeSa che ja jemAM ApaNe pharI zakIe chIe, zvAsa laI zakIe chIe. Ama anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka, anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka maiM anekAMtavAda, syAdvAda ane iple we pa||sTa
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdvA. mArca 2015 * prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 53 vAda, svAduvAda ane dyavAda vizeSAMka 1 anekAntavalda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka akAttavAda, syAdvAda # vAyumaMDaLane tame kaI dRSTithI juo cho tenA para AdhAra che. meLavavuM agharuM che. ApaNe gharanI pUrva dizAnI bArImAMthI joIe rR zuM have huM tamane kahuM ke ApaNI pharatenuM aMtarikSa paNa kAca ja che to duniyA eka lAge. uttara dizAnI bArImAMthI joIe to alaga 6 zuM to? tamane mAnavuM agharuM paDe. aMtarikSa dekhAtuM paNa nathI paNa te hoya. tevI ja rIte pazcima ane dakSiNa dizAnI bArImAMthI joIe zuM che kAcanA badhA ja guNo jevA ke parAvartana, vakrIbhavana, mRgajaLa, to paNa alaga hoya. brahmAMDane eksa-re prakAzamAM joIe to te meM meghadhanuSa badhuM ja Avare che. Ama kaI dRSTithI ApaNe vastune alaga citra dekhADe. asTrAvAyoleTa prakAzamAM joIe to te alaga che huM joIe chIe tenA para badho AdhAra che. te satya che, ane satya citra dekhADe, reDiyo prakAzamAM ane dRzya prakAzamAM paNa alaga- huM huM nathI paNa. alaga citra dekhADe. to savAla e thAya ke brahmAMDanuM sAcuM citra satya eka ja nathI. satyanA ghaNAM rUpo che. te bahurUpI che. te karyuM? che taraMga-padArthakaNa dvisvarUpa (wave-particle duality) mAphaka brahmAMDane tame kayA pleTaphorma parathI juo cho tenA para AdhAra che $ bahurUpI che. mATe ja tene anekAMtavAda dvArA ja pAmI zakAya. syAdvAda rAkhe che. AnA TekAmAM eka sarasa vArtA che. eka gAmamAM eka huM dvArA tenuM varNana karI zakAya. te ekAMtavAda nathI paNa saMzayAtmaka mahAna sAdhu AvyA. temaNe gAmamAM rAmAyaNanI kathA kahevI zarU che huM vAta karIe tyAre te ekAMtavAdanuM rUpa dhAraNa kare che. karI. mahArAja eTalI suMdara rIte jJAnamaya kathA kahetA hatA ke zrotAo zuM mahAvIra svAmIe lokone anekAMtavAdano bodha Apyo ke jethI rAjI rAjI thaI gayA hatA. purA gAmamAM temanI suMdara kathAnI vAto zuM * karIne loko ekabIjAnI sAthe nAhakanA jhaghaDe nahIM ane zAMtithI prasarI hatI. AkhuM gAma mahArAjanI kathA sAMbhaLavA AvatuM. A 5 PS ane saMvAditAthI rahe. vAta hanumAnajInA kAne AvI. hanumAnajI to rAmabhakta eTale e zuM paNa rAjakAraNIone anekAMtavAda anusaravAnI khAsa jarUra che kAraNa paNa kathA sAMbhaLavA AvyA. temane to kathA adRzyarUpe ja sAMbhaLavI che che ke temane vividha vicAro ane siddhAMtavALA lokone maLavAnuM che. paDe. nahIM to loko herAna kare. hanumAnajIne kathA sAMbhaLavAmAM meM temane temanI sAthe sahakAra ane saMvAditAthI kAma karavAnuM che, khUba majA AvI. eTale bIje divase paNa adRzyarUpe kathA sAMbhaLavA hai temanA prazno ukelavAnA che. tethI temanAmAM badhAne sahana karavAnI AvyA. temane khUba ja AnaMda thayo. pachI to hanumAnajI rAmAyaNa- * zakti hovI joIe, je anekAMtavAda ja ApI zake. kathA sAMbhaLavA dararoja AvavA lAgyA. eka divase mahArAje huM anekAMtavAda jIvananA dareka kSetre kAryarata che ane ApaNane azokavanamAM sItAjI jyAM beThA hatA tenuM varNana karatAM kahyuM ke huM che. kAma Ave che. te dareka vastune lAgu pADI zakAya che. kAraNa ke koI sItAjInI pharate sapheda phUlanA choDa hatA. hanumAnajI A sAMbhaLIne huM OM ja vastu kharAba hotI nathI. tenA sArA ane kharAba badhA ja prakAranA camakyA. temane thayuM ke mahArAja khoTuM bolI rahyA che. azokavanamAM ka $ upayogo hoya che. ApaNe teno upayoga kevI rIte karIe chIe jyAM sItAjI beThA hatA tyAM to lAla raMganA phUlanA choDa hatA. meM re huM tenA para AdhAra che. DaoNkTaranA hAthamAM charI mAnavInuM jIvana bacAvI ja teno seMkaDonI saMkhyAmAM dhvaMza karyo hato. mahArAjane khoTuM kahetAM huM $ zake che, jyAre khUnInA hAthanI charI mAnavIne mArI nAkhe che. sAMbhaLIne hanumAnajIne thayuM ke lokomAM khoTI mAhitI jaze, mATe huM ApaNI buddhi jo kharAba vicAra kare to te ApaNane zayatAna mahArAjane sudhAravA jarUrI che. tethI hanumAnajI dRzyarUpe AvyA huM zuM banAvI zake che ane sArA vicAra ApaNane mahAna banAvI zake che. ane mahArAjane kahevA lAgyA ke mahArAja ApanI bhUla thAya che. zuM # anekAMtavAda koIpaNa mAnavI, sthiti, banAva ke saMjogone azokavanamAM to lAla-phUla hatA. mahArAje kahyuM ke he hanumAnajI, je 6 lAgu paDI zake. te sarvavyApI siddhAMta che ane te sarva siddhAMtone huM to samAdhimAM rAmakathA kahuM chuM. temAM mane evuM dazyamAna thayuM ke # potAnAmAM Avare che. te badhAnA vicArone navI dRSTithI jue che tethI sItAjInI AsapAsa sapheda phUla hatA tema kahyuM. hanumAnajIe haiM 5. ane badhI ja vastuone, badhA ja vicArone yogya rIte mUke che. kahyuM ke huM pote azokavanamAM gayo hato ane meM pote azokavananA che Na mAnavI janme che tyAre tenI sAthe tenuM brahmAMDa janme che ane lAlaphUlonA choDono kaccaraghANa bolAvyo hato. hanumAnajIe huM mRtyu pAmatAM tenuM brahmAMDa mRtyu pAme che mATe brahmADa nitya che ane mahArAjane rAma bhagavAna pAse satya jANavA ApaNe baMne jaIe uM 6 anitya paNa che. brahmAMDa keTaluM moTuM ? teno javAba che: tame jANo tevuM sUcana karyuM ane baMne rAma bhagavAna pAse gayA. rAma bhagavAne huM eTaluM moTuM. brahmAMDanuM astitva ApaNA saMdarbhe maLe. baMnenI vAta sAMbhaLIne kahyuM ke he hanumAnajI ane mahArAja, huM chuM 6 anekAMtavAda darekane vicAronI svataMtratA Ape che. ThaMDu-garama, pote azokavanamAM hato nahIM. tyAM to sItAjI ane hanumAnajI sukha-du:kha badhuM sApekSa che. muMbaImAM rahetI vyaktine zimalA ThaMDuM baMne ja gayA hatA. to satya jANavA mATe cAlo sItAjI pAse. huM zuM lAge. koI mANasanuM sukha bIjA mANasanuM duHkha paNa hoI zake. Ama rAma bhagavAna, hanumAna ane mahArAja sItAjI pAse gayA zuM A brahmAMDa sAta aMdhajana ane hAthInI kathA jevuM che. tenuM citra ane badhI vAta karI. vAta sAMbhaLIne sItAjIe kahyuM ke azokavanamAM zuM anekAntavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdavIda anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane teyavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, cATvIda ane vayavIda vizeSAMka F anekAMtavAda, cArvAda ane
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sthAvA pRSTha 54 0 prabuddha jIvana anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 mavAda, svAduvAda ane # sapheda phUlo hatA. hanumAnajI to vAta sAMbhaLIne jhAMkhA paDI gayA A bAbate duryodhana ane yudhiSThiranI kathA paNa jANItI che. ja huM ane kahyuM ke mAtAjI, tamo paNa sapheda phUla hatA tema kaho cho paraMtu bhiSmapitAmahe baMnene kahyuM ke rAjyamAM DAhyA ane vidvAna mANaso ? OM meM to azokavanamAM lAla phUlonA choDano kaccarakhANa vALI nAkhyo keTalA che tenI yAdI banAvI lAvo. tyAre duryodhana rAjyamAM pharyo chuM 2 hato. sItAjIe vAtane samajAvatAM kahyuM ke phUlo sapheda raMganA ja ane chevaTe nirNaya para Avyo ke te pote ja rAjyano ekamAtra che. $ hatA paraMtu tame jyAre azokavanamAM AvyA tyAre khUba ja krodhita DAhyo ane vidvAna mANasa che. yudhiSThire rAjyanA DAhyA ane vidvAna huM thaIne AvyA hatA eTale tamArI AMkha lAla thaI gaI hatI mATe mANasonI yAdI banAvI ane lakhyuM ke tenAmAM potAnAmAM ghaNI 8 huM tamane sapheda phUla lAla raMganA dekhAyA hatA. khAmIo che. duryodhananA mate duryodhana khoTo na gaNAya, te paNa huM huM eTale kahevAno hetu e che ke ApaNe kevI paristhitimAM chIe sAco gaNAya ane yudhiSThiranA mate yudhiSThira sAcA gaNAya. huM che tenA para AdhArita saMsAra ApaNane dekhAya che. ApaNe gamagIna anekAMtavAda baMnene sarTiphikeTa Ape che kAraNa ke duryodhana je pleTaphorma che hoIe tyAre saMsAra paNa gamagIna dekhAya che ane AnaMdita hoIe parathI duniyAne jue che te alaga che ane yudhiSThira je pleTaphorma 6 I chIe tyAre e ja saMsAra ApaNane AnaMdita lAge che. bAkI to parathI duniyAne jue che te alaga che. huM saMsAra e ja hoya che. gamagInI vAtAvaraNamAM caMdranI cAMdanI tame ja sAcA cho te bhASA ekAMtavAdanI che ane tame paNa kuM $ ApaNane AnaMdita karatI nathI jyAre AnaMdita vAtAvaraNamAM te sAcA cho te bhASA anekAMtavAdanI che. anekAMtavAdamAM eka javAba che * ja cAMdanI ApaNane AnaMdita kare che. A brahmAMDamAM badhuM sApekSa nathI hoto paNa ghaNA badhA javAbo hoya che. anekAMtavAdanuM kahevAnuM ke hyuM che. koIpaNa nirapekSa nathI. te ApaNA para, ApaNA jIvana para, che ke kAMIpaNa pUrNa nathI. koI javAba pUrNa nathI. aMtima nathI. huM paNa ApaNI paristhiti para ApaNA sAthe banAva banyo hoya tenA para anekAMtavAda koInuM paNa apamAna karato nathI ane te vaicArika che hai athavA ApaNI sAme Avela vastu para AdhAra rAkhe che. te sApekSa ahiMsaka che, je ahiMsAnuM bahu uccastara che. che che. je raMganA cazmA paheryA hoya te raMganI duniyA dekhAya che. badhAne sAhityamAM anekAMtavAda AtmasAt karavA pAMca vAtane hAthI ane sAta aMdhajanonI vArtAnI khabara ja che. je aMdhajana anusaravI jarUrI che. * hAthInA je bhAga para hAtha pheravato tevuM te hAthInuM varNana karato. 1. manane khulluM rAkhavuM. badhuM jANo ane badhAne svIkAro. zuM A sAteya hAthInuM varNana karavAmAM sAcA che ane sAteya khoTA che 2. jIvanamAM taTastha raho. ? kAraNa ke teoe hAthIne pUrNa rUpe jANyo ja nathI. Ama satyane 3. jIvanamAM doraDInI mAphaka raho, koIpaNa vastu mATe akkaDa valaNa ? ka ApaNe pUrNapaNe jANIe nahIM tyAM sudhI tenuM pUrNa varNana thaI zake nahIM rAkho. OM ja nahIM. tethI tenuM adhuruM varNana ja thAya ane te AMzika hoya che 4. vividhatA ane alagatA ja jIvananuM rahasya samajAve che. huM ane tenI sthitimAM te sAcuM hoya che. Ama ekAMtavAda AMzika 5. samajo ke tako ghaNI che, rastAo ghaNA che. zuM sAco hoya che mATe dareka vAdane mAna ApavuM ghaTe. koI vAdano sahanazIlatA ane dhIraja jIvanamAM bahu jarUrI che. mAphI mAgavI - taddana cheda uDADavo na joIe. syAdvAda je te varNana kare che. eka ane mAphI ApavI jIvanane haLavuM phUla banAve che. badhAno sahakAra 6 zuM samaye te ekavAdanuM varNana kare teno artha e nathI ke bIjA vAdo lyo ane badhAne sahakAra Apo. bahu jarUra paDatuM bolavAmAM kalyANa # nathI. jyAre ekavAdanuM varNana thAya tyAre garbhita rIte bIjA vAdo che. huM astitva dharAve che. anekAMtavAda pramANe A marma che. mATe te badhA satya pAmavAnA ghaNA rastA che. tame te patrakAra thaIne pAmI zuM che vAdano svIkAra kare che ane pUrNatAne pAmavA rasto khullo rAkhe zako che. DaoNkTara, enjiniyara, polIsa, rAjakAraNI, vijJAnI, de che. vijJAna paNa jyAre vAta kare che tyAre AziMka paristhitinI mahAtmA, sIe vagere game te banIne pAmI zako cho. hinduomAM te zuM vAta kare che. A rIte advaitavAda paNa cheka sudhI sAco hoya che paNa 33 karoDa devatA che. ATalA badhA devatA? hA, hindudharma bahu che huM tenA chellA biMdue te ekAMtavAda puravAra thAya che. ane anekAMtavAda khullA manano che. tame game te devatAne, paththaramAM kaMDArelA devatAne huM huM tenI paNa para che. anekAMtavAdamAM advaitavAda che, paNa advaitavAdamAM pUjIne paNa satya meLavI zako cho. ahIM ApaNane anekAMtavAdanA ? huM anekAMtavAda nathI. anekAMtavAda mahAsiddhAMta che te tenA svabhAvathI darzana thAya che. vijJAna paNa kahe che ke eka prameya game teTalI rIte 6 samIpa jAya che. advaitavAda ekAMtavAda hovAthI vAdano cheDo nathI. siddha karI zakAya. be binduo vacceno rasto game te hoI zake. $ OM nirapekSa nathI. vastusthitine sApekSa che. kAraNa ke satyane pUrNa rIte loko dharmane samajI zakyA ja nathI. temanA ja bhagavAna eka bhagavAna 8 zuM jANI zakAtuM nathI. anekAMtavAda A rasto khUllo rAkhe che. mATe te che ane bIjAnA bhagavAna, bhagavAna nathI, tema kahevuM te ajJAnano ke mahAsiddhAMta che. sAgara kahevAya. saMto ane mahApuruSoe kadApI AvuM kahyuM nathI. $ anekAttavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, svAvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, svAduvAda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, svIk vAda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekaodvIda, svAduvAda anekAMtavAda, sthIrvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, cArvAda ane tayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdya mArca 2015 * prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 55 vAda, svAduvAda ane zuM A to dharmanA TekedAroe UbhI karelI bhAMjagaDa che. kayA dharmamAM hato ke AgaboTa parathI koIe tene dhakko mAryo na hota to huM te zuM zuM kahyuM che ke nirdoSa bALakone eka sAthe 132 ke vadhArene mArI nAnI bALakIne bacAvI zakyo na hota. Ama bolavAnA zabdo chuM nAkhavA? barAbara hovA joIe, nahIM to bolavuM paNa nakAmuM che. ane dhAro hindu dharmamAM lakhyuM che ke jJAnA devatu kevalyam ! eTale jJAna ja ke koIe tene dhakko mAryo hoya ane tene parANe samudranA pANImAM 2 mokSa apAvI zake. maryA pachI nahIM, maryA pahelAM, A jIvanamAM nAkhyo hota-to paNa AvA prasaMgoe e bolavAnI jarUra na hatI, huM ane te anekAMtavAdathI zakya che kAraNa ke temAM nathI harIphAI, kAraNa ke te aprastuta kArya gaNAya. huM nathI IrSyA, badhA pratye samabhAva che. koInA pratye dveSa nathI. koI anekAMtavAda satyanA aMzo che. je bhegA thaIne pUrNa satya tarapha kuM khoTA nathI ane koI pUrNapaNe sAcA paNa nathI. badhAmAM AnaMdanI ApaNane laI jaI zake che. badhAne potAnA maMtavyo hoya che ane je B vAta che. A mokSa nahIM to zuM? gItAmAM kahyuM che ke nahi jJAnena badhA ja potapotAnI rIte sAcA che. aneka ekAMtavAdo maLIne 4 sadeza pavitramihavidhAtA-jJAnathI pavitra kAMI ja nathI. kayuM jJAna? anekAMtavAda bane che. mahAvIra svAmIe Apelo anekAMtavAda ke anekAMtavAdanuM jJAna. anekAMtavAdanA jANyA pachI huM sahamata thayo mAnavajAta mATe AzIrvAda che, jo ApaNe tene anusarIe to. e kuM chuM ke A mahAsiddhAMta jo jIvanamAM utare to jIvana pAra paDI zake. anekAMtavAda bahu AyAmI sApekSavAda che. loko tene jainono huM zuM ApaNe sAcA chIe te ekAMtavAda mAnavAno nathI ane bIjA khoTA pAyAno siddhAMta kahe che. paNa huM to kahIza ke te pUrI mAnavajAnate huM che, sAcA nathI te ekAMtavAdane paNa mAnavAno nathI. vyaktigata jIvavA mATe pAyAno siddhAMta che. 3 jIvana e uddhatAI che. eka ja dharma sAco ane bIjA badhA dharmo judI judI dRSTie satyane pAmI tenuM saMyojana karI satyane ke khoTA te paNa ajJAna ja che. ajJAnamAM dIvA pragaTe nahIM. arthapUrNa pAmavAno A siddhAMta che. mAtra eka dRSTie satyane zodhavuM te zuM zuM AcaraNa ane bolavAnuM ja mAnavIne mAnavI banAve che. satyanA mAtra aMzane pAmavA jevuM che. badhI dRSTinuM saMyojana ApaNI haiM $ eka kathA che ke eka pAyalaTa dIkarAe mAtA-pitAne vimAnanI pAse satyanA badhA aMzonA saMyojananuM citra rajU karaze je satyanA 3 6 musApharI karAvavAno vicAra karyo. vimAnane uDADatI vakhate teNe svarUpanI jhAMkhI haze. e paNa aMtima satya to nahIM ja hoya paNa che tenA mAtApitAne kahyuM ke jyAM sudhI vimAna pharI pAchuM jamIna para aMtima satyanI najIka to kharuM. utare nahIM tyAM sudhI kAMIpaNa bolatA nahIM. vimAne barAbara uDIne koIpaNa vastune ghaNA guNo ane pAsA hoya che. ghaNI rIte te re huM jamIna para utarANa karyuM tyAre pAyalaTanI mAtAe kahyuM ke, dIkarA, astitva dharAve che. tethI tenA badhA ja rUpomAM tene samajavuM, te zuM che tArA kahevA pramANe vimAna utarANa na kare tyAM sudhI bolatA nahIM mAnavInI potAnI akSamatA-sImA hoI zakya nathI. chuM paraMtu have jyAre vimAne utarANa karyuM ja che tyAre tene kahuM chuM ke anekAMtavAdano mahAsiddhAMta eka dizAno nathI paNa aneka ru huM tArA pitAjI bahAra pheMkAI gayA che. AvuM na bolavAno to koI dizAno che. ekataraphI nathI paNa bahutaraphI che. zuM artha nathI. kyAre bolavuM, keTaluM bolavuM, zuM bolavuM-na bolavuM anekAMtavAdanuM AMzika rUpamAM varNana karI tenA bIjA aMzonuM huM badhAno vivekathI vicAra karavo joIe. A saMdarbhe eka kathA che. niropaNa karanAra siddhAMta syAdvAda che. te anekAMtavAdano TekedAra chuM eka AgaboTa mahAsAgaramAM saphara karI rahI hatI. tenA uparathI vAda che. anekAMtavAdanuM vAhana che. # eka nAnI chokarI pANImAM paDI gaI. kepTana Deka para Ubho hato. satya eTaluM gUDha ane rahasyamaya che ke mAtra eka ja thIerI zuM chuM teNe A joyuM ne du:khI thaI gayo. tarata ja teNe joyuM ke eka vRddha (vAda) tenA svarUpane pUrNa rIte rajU karI ja na zake. anekAMtavAda e 6 $ mANasa sTImaramAMthI kUdyo ane te nAnI bALakIne bacAvI lIdhI. tarapha AMgaLI cIMdhe che. tethI syAt zabda e koIpaNa vAdane zaratI haiM The kepTana A banAvathI khUba ja prabhAvita thaI gayo. teNe vRddha mANasanI rajU kare che. Ama nirapekSatA sthAna pAmatI nathI ane dharmAdhatA hai 0 hiMmatane biradAvavA ane tene mAna ApavA te sAMje sTImaramAM adRzya thAya che. huM jabbara pArTI ApI, jemAM sarasa bhojana, saMgIta vagere rAkhavAmAM saptabhaMgInI dareka bhaMgimAM virATa gUMcavaNabharela, gUDha, bahurUpI uM { AvyA hatA. ane chevaTe kepTane vRddha mANasane tenA hIroIka kArya satyane samaya, aMtarikSa, vastu ane rItinuM sApekSa dRSTie varNana chuM huM mATe be zabdo bolavA kahyuM. te vRddha mANase kahyuM ke huM te nAnI kare che ane samajAvavA prayatna kare che, jethI satyanI saMyojana svarUpe huM bALakIne bacAvI zakyo na hota jo koIe mane pANImAM sau prathama jhAMkhI thAya. satyanI gUDhatAne najara aMdAja karIne tenuM sAdA rUpamAM che dhakko mAryo na hota. tathyamAM tenuM kahevAnuM ema hatuM ke jo koIe varNana karavuM te eka aMdhazraddhAtmaka pagaluM bane che. chuM ene taratAM na zIkhaDAvyuM hota to te bALakIne bacAvI zakyo na saptabhaMgInI sAta bhaMgimA nIce pramANe che, je satyanI gUDhatAne zuM hota. paNa tenA zabdo barAbara na hatA ane artha ema nIkaLato anekAMtavAdanA siddhAMta pramANe tapAse che. tenI gUDhatAne samajavA anekAntavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdavIda anekAntavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane tayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane tayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, cArvAda ane
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdvA pRSTha 56 anekAntavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka, anekAntavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAd vAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvAda prabuddha jIvana anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 7 mArca 2015 tavAda, syAdvAda ane ane samajAvavA prayatna kare che. dhyAnamAM le che, temane nakAravAnI vAta nathI. anekAntavAda jaina 1. svAdu asti-te (thIarI, vicArasaraNI) koIka rIte sAcI dharmanA siddhAMtone paNa aMtima mAnato nathI. e vAta badhAne vidita hoya. ja che ke mahAtmA gAMdhI mahAvIra svAmInA anekAMtavAdamAM mAnatA hatA ane tethI ja temaNe sarvadharma samabhAva, ahiMsA ane satyAgrahano mArga pakaDyo hato. satyAgrahamAM Agraha che, paNa te baLajabarI nathI, paNa satyane anusaravAnI dRDhatA che, samyaktva tarka para AdhArita che ane temAM aMdhazraddhAne sthAna nathI. anekAntavAda e mahAvIra svAmIe Apelo sApekSavAda che. 2. svAda nAsti-te koIka rIte sAcI na paNa hoya. 3. sAdu astinAsti ne koIka rIte sAcI hoya ane koIka rIte sAcI na paNa hoya. 4. syAd astiavaktavya-te koIka rIte sAcI hoya paraMtu tenuM varNana karavuM agharuM che. 5. svAda nAstiavaktavya-te koIka rIte sAcI na paNa hoya paNa syAdvAda ane nathavAda anekAMtavAdanA madadanIza siddhAMto che. A trA siddhAMto koIpaNa vivAda para tarka ane daya karavAmAM vAparavAmAM Ave che. tenuM varNana karavuM agharuM che. 6. spAda asti-nAstiavaktavya-te koIka rIte sAcI hoya ane koIka rIte sAcI na paNa hoya paNa tenuM varNana ka2vuM agharuM che. 7. syAd avaktavya-tenuM koIka rIte varNana ka2vuM agharuM che. anekAntavAda, syAdavAda anekAMtavAdano siddhAMta mahAvIra svAmIe badhA ja lokonA kavyANa mATe Apyo che. mahAvIra svAmInA vicAro, siddhAMto, bodhane anusaranAro eka samAja jaino kahevAyA. paNa tethI mahAvIra svAmIno anekAMtavAdano siddhAMta che tema kahevuM nathI, te vaizvika siddhAMta che. sApekSavAdano siddhAMta AInsTAInano sAco, mATe te sApekSavAdane anusaranArA vaijJAniko ke vijJAnano ja siddhAMta nathI. ne vaizvika siddhAMta che. jo ke, AInsTAIne sApekSavAdane vaijJAnika svarUpa ApyuM te sAcuM che. paNa A anekAMtavAdano siddhAMta hajArI varSothI jANIto che. anekAMtavAda sApekSavAdano ja siddhAMta che. mahAvIra svAmIe anekAMtavAda ApIne sApekSavAdanI prathama sthApanA karI gaNAya. tene samAjanA saMdarbhe, dharmonA saMdarbhe, manovijJAnanA saMdarbhe Apyo hato. ema to hinduzAstramAM vedo, upaniSadomAM paNa sApekSavAdanuM nirupaNa thayuM ja che. tema chatAM AInsTAIne tene vaijJAnika rIte sAbita karyo, tene vaijJAnika svarUpa ApyuM ane vijJAnamAM sthAna apAvyuM. anekAMtavAda e vicArasaraNIono guNAtvakano siddhAMta che. ne brahmAMDanI dareke dareka vastune, dareke dareka samaye, sthaLa, saMjogomAM lAgu paDe che, mATe gharmone paNa lAgu paDe che. anekAMtavAdanuM kahevuM che ke satyane jANavAnA alaga-alaga rastA che. alaga-alaga raste ane taddana virodhAtmaka raste paNa satyane jANI zakAya che. satyane jANavA eka ane mAtra eka ja rasto hoI ja na zake. eka ja vicArasaraNI pUrNa satyane kadApI paNa pAmI zake nahIM. I[G) 3|palp syAdvAda ane nathavAda e anekAMtavAdane rajU karavAmAM upayogamAM levAmAM Ave che, kAraNa ke citra rajU ka2vA bhASA uNI utare che ane eka sAthe ApaNe dareka vastunI asImita zakyatAone rajU karI zakatA nathI. syAdvAda anekAMtavAdano ja bhAga che. syAdvAda eTale eka dRSTie jotAM athavA koIka rIte. syAdvAda koI eka vastune vaLagI raheto nathI. te ekAMtavAda nathI paNa tenI aMdara anekAMtavAda pAyelo che, garbhita che. asaMkhya zakyatAomAMthI koI paNa eka zakyatAne eka dRSTine sAbita karavA anekAMtavAda nathavAdano upayoga kare che. nathavAda anekAMtavAdano jabhAga che. anekAMtavAdano AMzikabhAga che. jyAre Apa koI eka aMzanI vAta karIe tyAre ApaNe yavAdano upayoga karavo paDe che. kAraNa ke bIjI badhI vAto ahIM sthAna pAmatI nathI. A barAbara arvAcIna vijJAnanA kvaoNnTama mikeniksa che. kvaoNnTama mikeniksamAM taraMgonA samUhanA badhA ja taraMgo mATe saMbhavitatA che. dareka taraMga eka mAhitI rAkhe che, paNa jyAre ApaNane temAMthI mAhitI joItI hoya tyAre temAM eka ja taraMga rahe che ane bIjA badhA taraMgonuM patana khaI jAya che. bIjA badhA ja taraMgonI mAhitInI saMbhAvanA (probability) zUnya thaI jAya che. dA. ta. jyAre ApaNe blyU BMW kAranI vAta karIe chIe tyAre tenI ja vAta karIe chIe. paNa badhA ja raMganI BMW kAro che paNa temAMthI ApaNe blyu BM para ja ApaNuM dhyAna kendrita karIe chIe. nayavAda A kArya kare che. te eka vastu 52, eka vAda 52, eka vicArasaraNI para, dhyAna kendrita kare che paNa bIjI badhI vicArasaraNInI hayAtImAM te ekanI vAta kare che. te nayavAdano artha che. jyAre ApaNe blyU BMW kAranI vAta karIe chIe tyAre tenA athavA kAranA raMgonI vAta karIe chIe. A vakhate tenA yaMtro, silInDara, jhaDapa, kiMmata vagerenI vAta karatA nathI. nayavAdanuM kahevAnuM che ke duniyAmAM vAdo vacce je jhaghaDA thAya anekAntavAda nirapekSa satyamAM mAnato nathI, kAraNa ke satyanuM svarUpa virATa, gUMcavaNa bhareluM ane gUDha hoya che je hAthI ane sAta aMdhajananI vArtA dvArA nirUpAI zake che. anekAntavAda e virodhI vicArone ane mAnyatAone paNa che tenI pAchaLanuM kAraNa ApaNI alaga alaga dRSTio che, je anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka, anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka maiM anekAMtavAda, syAdvAda ane Hike '3ppois syAdvAda ane vayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka H
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdvAda mArca 2015 prabuddha jIvana anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka pRSTha 57 vAda, syAdvAda ane anekAntavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvAda ane yavAda vizeSAMka - anekAntavAda, syAd vAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvAda dRSTio vacce gUMcavaNa UbhI kare che. bAkI jhaghaDAnuM kAraNa koI ja nathI. jo ApaNe dareka vicArasaraNIne mAtra eka dRSTi tarIke ja laIe to koI jhaghaDA thAya ja nahIM. anekAMtavAdanI aMtargata nayavAda A tathyane samajAve che ane e pramANe kArya kare che ane syAdvAda AvI paristhitinuM varNana kare che. nayavAda ApAne satyane pagathiye pagathiye samajAve che. aMza pachI aMza (pArTa bAya pArTI samajAve che, jethI vividha aMzo samajI pachI temAMthI satyanuM pUruM rUpa jovA ApAne samartha banAvI zake che. alaga alaga bhAgo jANI pUrNa satyanA rUpanuM saMyojana ApaNe karavAnuM che. anekAMtavAda pramANe ApaNe potAnI vicArasaraNI TakAvI bIjAnI vicArasaraNIne samajavA prayatna karavAno che. tene nakAravAnI nathI, ema karIne nAhakanA jhagaDAmAM paDavAnuM nathI kAraNa ke aMtima satya baMne vicArasaraNImAM nathI temAM AMzika satya che. ane kAMtavAda ApAne paraspara virodhI vicArasaraNI samajavAnI ane tene sahana karavAnI taka Ape che. jJAnanA vAdavivAdamAM A guNo jarUrI hoya che. temAM mArAmArI karavAnI nathI hotI. anekAMtavAda kahe che ke ApaNe ApaNI vicArasaraNI choDI devAnI nathI. tenI tarapheNamAM dIvo paNa karavAnI che paNa zrIja thIarIne mAnathI samajavAnI koziSa paNa karavAnI che kAraNa ke te astitvamAM AvI che mATe temAM paNa pUrNa nahIM te AMzika satya to samAyeluM ja che. eka dharmanA vidvAnoe bIjA dharmanA vidvAnone ane siddhAMtone samajavA jarUrI che. meM joyuM che ke eka dharmanA anuyAyIo bIjA dharmanA maMdire paNa jatA nathI. temanA vize kAMI jANavA paNa prayatna karatA nathI. temanA pustako to vAMcatA ja nathI paraMtu tene niSedha samaje che. A asahya bAbata gaNAya. anekAMtavAda A sthitine svIkArato nathI. koIne paNa sAco ke khoTo kaheto nathI. sAthe sAthe te pUrNa satya tapAsavA salAha Ape che. preraNA Ape che. anekAMtavAda kahe che ke koIpaNa vicArasaraNIne nakAravI ke avagaNavI te satyanA eka aMzane nakAravAnI vAta che. Ama jeTalI vicAsaNIne ApaNI nakArIe eTalA matyanA aMzane ApaNe nakAratA jaIe chIe. ApaNI pAse mAtra eka eza rahe che, tene Apanne vaLagI rahIe chIe. teno artha ema paNa thAya ke ApaNI buddhi eTalI vicakSaNa nathI ke bIjI vicAsaraNIne paNa te samajI zake mATe tene ApaNe avagaNIe chIe. jema giItazAstrane samajatAM nathI teo tene avagaNe che, tene bhagatAM nathI kAraNa ke temanI buddhi ne samajI zakatI nathI. ApaNI buddhi badhuM samajI zake te paNa zakya nathI. satyane tenI pUrNatAmAM samajavuM te ApaNA mATe zakya nathI mATe ApaNe nathavAdanI agatya samajavI joIe, syAdvAdanI agatya samajavI joIe ane anekAMtavAdanI agatya paNa samajavI joIe. asIma satyane samajavuM ghaNuM agharuM che, mATe badhA ja aMzonuM saMyojana karI eka citra rajU karavuM jarUrI che, je ghaNAkharA aMzone Avare ane pUrNatAnI jhAMkhI dekhADavA samartha bane, nahIM to badhuM alaga alaga jANI zuM hAthamAM Ave ? anekAMtavAda satyane samajAvavAno sApekSavAdano siddhAMta che. mahAvIra svAmIne zA mATe lokone anekAMtavAda samajAvavAnI jarUra paDI ? loko AtmAne samajavAnA prazno pUchatA hatA ke AtmA zuM che ? kAyamI che ke nathI? mahAvIra bhagavAne kahyuM ke dravyanI dRSTie joIe to AtmA kAyamI che. paNa tenA kAryomAM je pheraphAra thAya che ne haMgAmI che. je kAyamI nathI. te ajara-amara che ane nathI paNa. na tattvArthazlokavArtIkA (116) mAM AcArya vidyAnaMdI (IsunI agiyAramI sadI) satyanA svabhAvane samajAvavA eka udAharaNa Ape che. kaLazamAM jo ApaNe mahAsAgaranuM pANI bharIe to te kaLazane Apo na no mahAsAgara kahI zakIe ane na to mAtra kaLazanuM pANI kahI zakIe, paNa tene mAtra mahAsAgarano bhAga kahIzakIe, mahAsAgaranuM pANI kahI zakIe. tethI koIpaNa dharmanI vicAsaraNI jo ke pUrNa satyamAMthI utpanna thAya che tethI tene pUrNa satya paNa na kahevAya ane asatya paNa na kahevAya. iphile '[bokAra ne kAraNe plo otep||sTa '[po]s[ole i d) sattaramI sadInA jaina sAdhu yazovijayagAnI (jJAnI) anekAMtavAdathI AgaLa jaIne madhyastha mATe dalIla kare che. A paristhitie temane bIjA dharmanA mAnavIonA gurgAnA vakhANa karavA zaktimAna banAvyA ke je jaina na hatA. Ple3ple. *3cchaka . Gj3pleole pal|sTe' eka ja vicAsaraNI satya che tema mAnavuM te satyanesAmita karavAnI vAta che, sImitamAM jovAnI vAta che, je nathI anekAMtavAdano artha evo nathI ke badhI ja vicArasaraNI sarakhI che, paNa kaI vicArasaraNI sarakhI che, tarkabaddha che ane potAne sAbita karavA purAvA Ape che ane keTalI hade ? ane kathA saMdarbhe ? anekAMtavAda badhA dharmo prati mAnanI dRSTie jovAno hakArAtmaka siddhAMta che. je aMdhajana hAthInA page hAtha pheravIne tene thAMbhalA jevo kahe. che ane bIjo aMdhajana tenI pITha para hAtha pheravIne kahe che ke te TekarI jevo che. A vAtamAM baMne vyakti jhaghaDe te barAbara na gaNAya kAraNa ke AMzika rIte baMne sAcA che. paNa pUrNa satya koInI pAse nathI. A paristhitinuM samAdhAna mAtra anekAMtavAda ja karI zake. te anekAMtavAde jaina dharmanA vikAsamAM ane tene bacAvavA moTuM yogadAna ApyuM che eTaluM ja nahIM tene rAjadarabAramAM sthAna apAvyuM che. anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka OM anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka = anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka OM anekAMtavAda, syAdvAda ane manekAntavAda, syAdavAda ane navAda vizeSAMka
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sthAvA pRSTha 58 0 prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 hvAda, cArvAda ane jai jaina graMtha prabaMdhakAntamaNI pramANe rAjA siddharAja jayasiMhane ane sAmAjika laDAI ane chevaTe mahAlaDAI sudhI mAnavajAtane ja 6 prabuddha thavAnI IcchA thaI ane jIvanamAM mukti maLe, zAMti thAya, laI jAya che, je hAlamAM ApaNe joI rahyA chIe. mAro dharma athavA che tevI bhAvanA jAgI. teNe potAnA rAjyanA badhA ja dharmaguruone tamAro dharma chevaTe duniyAne bhayaMkara yAtanAonI khAImAM dhakelI de che. zuM te bolAvIne, teone sAMbhaLyA. badhAe ja potapotAno ja dharma sAco sUtrakRtAMga graMtha kahe che ke je loko potAnA ja dharmanI zu dharma che ane bIjA dharmo dhatiMga che evI dalIlo karI. A vicArasaraNInI prazaMsA kare che ane bIjA dharmanI vicArasaraNInI re huM dharmaguruomAM jaina dharmanA guru hemacaMdrAcAryane paNa AmaMtraNa maLeluM. niMdA kare che te satyane kurUpa banAve che. jema vijaya dharmasUrI mahArAje 8 zuM chevaTe siddharAje temane bolAvyA ane jaina dharma viSe vAta karavAnuM kahyuM che tema huM nathI jaina, nathI hindu, nathI yudhiSThira, nathI zaivadharmI zuM huM kahyuM. temAMthI bodha ApavAnuM ane jaina dharma bIjA karatAM kema alaga ke vaiSNavadharmI paNa huM zAMtinA mArgano pravAsI chuM. chuM paDe che te jaNAvavA kahyuM. tyAre hemacaMdrAcArye bIjA dharmanA dharmaguruo anekAMtavAda A duniyAnA keTalAMya prazno hala karI zake che. huM jevI vAta na karatAM eka suMdara vAta (bodhakathA) kahI. te pramANe Aje paryAvaraNanA prazno UbhA thayA che. te mATe paNa anekAMtavAda chuM eka rogI mANasa hato. tene badhAe jAta jAtanA osaDiyA ane pAse ukela che. A prazno zA mATe UbhA thayA che? te eTalA mATe huM $ vanaspati khAvAnA sUcano karyA. e rogIe te pramANe karyuM ane UbhA thayA che kemake mAnavIe kudaratanA ane mAnavInA bhAgalA 8 teno roga maTI gayo. paNa tene e khabara na paDI ke kharekhara kaI pADyA che. mAnavI vasudhaiva kuTuMbakamnI bhAvanAne bhUlI gayo che, OM ke vanaspatie, ke kaI jaDIbuTTIe teno roga maTADI dIdho. A nAnI je koIne paNa dhikkAratI nathI ane badhAne potAnA svajana gaNe che huM bodhakathAno saMdezo e che ke hakIkatamAM rogIne e khabara na paDI ke che. mAnavajAta ane kudarata alaga-alaga nathI. nyAya, lokazAhI, huM huM zenAthI teno roga maTI gayo. paraMtu te nirogI thaI gayo. te hakIkata vicAro, mukta karavAnI svataMtratA, sarvadharma samabhAvanI pAchaLa zuM banI gaI. tevI rIte DAhyA manuSyoe badhA ja dharmone mAna ApIne jo koI siddhAMta baLa Apato hoya to te anekAMtavAda che. OM mukti meLavavA prayatna karavo joIe. na jANe te badhAmAMthI kayo duniyAne sukha, zAMti apAve evo jo siddhAMta hoya to te | dharma tene mukti apAvI zake. rAjA jayasiMha hemacaMdrAcAryanA mahAsiddhAMta anekAMtavAda che. eka jaina AcArye kahela che ke huM : anekAMtavAdanI bodhakathA sAMbhaLI khUba ja AnaMdita thaI gayo ane ekAMtavAdane namaskAra karuM chuM kAraNa ke teNe anekAMtavAdane janma huM tene dRDha paNe manamAM vicAra Avyo ke jaina dharma ja dharma che. temaNe Apyo che. aMdhazraddhA ane geramArge doranAra dharmanA jJAne, ApaNA haiM huM tyArapachI jainadharma aMgIkAra karyo ane hemacaMdrAcAryane potAnA jIvanane mAna nahIM ApavAnI ane bIjAnA maMtavyone sahana nahIM ? gurupade sthApyA. hemacaMdrAcArya pachI "siddhahema' nAmano graMtha racyo, karavAnI niSphaLatAe ApaNane khataranAka vaLAMka para lAvI mukyA rka ke je gujarAtI bhASAno prathama graMtha che, je te vakhatanI gujarAtanI che. haju paNa samaya cAlyo gayo nathI. ApaNe bAjI sudhArI zakIe ? paristhitino khyAla Ape che. A graMtha jyAre pUrNapaNe racAI gayo chIe, jo anekAMtavAdane pUrNa rIte anusarIe. che tyAre tene hAthInI aMbADI para rAkhI zaheramAM pheravIne tenuM bahumAna karyuM. duniyAmAM zAMti sthApanI hoya to, anekAMtavAda moTuM yogadAna hai 6 anekAMtavAda pramANe ApaNe satyanA badhA ja svarUpono svIkAra ApI zake che. 6 karavo ghaTe. to ja pUrNa svarUpanI jhAMkhI thaI zake. ApaNe satyane anekAMtavAda dharmonI ekataraphI bhUlothI dUra rahe che ane badhA * jotAM nathI paNa satyanA paDachAyAne joIe chIe. satyanA dharmonI paraspara virodhI vicArasaNIne mAnabhera grahaNa kare che ane je 6 paDachAyAne paNa pUrNapaNe jovo hoya to ApaNe anekAMtavAdane temAM sApekSa satyanI bahu pAyAnI bahulatA che ane tethI te duniyAne zuM mArge ja cAlavuM paDe, je jIvana mATe royalaroDa che. naMdanavana banAvavA samartha che. mahAvIra bhagavAne temanA anuyAyIone bIjA dharmono abhyAsa anekAMtavAdano artha evo nathI thato ke te anizcita che. tenuM ke zuM karavAnuM kahyuM. bIjA dharmano abhyAsa karavAthI ApaNe ApaNA dharmanI kahevuM che ke ApaNe ApaNA dharmanI vicArasaraNI to rAkhavAnI ja huM vicAsaraNIne svaccha, suMdara ane mahAna banAvI zakIe. temAM jo che paNa bIjAnA dharmanI vicAsaraNIne mAna ApavAnuM che, te khoTI huM uNapa hoya te dUra karI tene paripUrNa ane zreSTha banAvI zakIe. che ke te sAcI che, tenA jhaghaDAmAM paDavAnuM nathI. teo ApaNA | huM anekAMtavAda dharmonI vicAsaraNInI laDAIomAM mAnato nathI. dharmanI vicArasaraNI mAne ke na mAne. zaMkarAcArya anekAMtavAda $ AvI vicArasaraNInI laDAIne paNa te mAnasika, vaicArika hiMsA samajavA A bhUla karI che. OM ja mAne che ane A ahiMsAnuM guru zikhara che. ahiMsAnuM chelluM neLa viI vi to sa vavahAro savvA nivUDa zuM pagathiyuM gaNAya. tassa dhuvaNeka guruNo Namo annegNtvaayss|| dharmonI vicArasaraNInI laDAI chevaTe zArIrika, rAjakIya, dhArmika -AcArya siddhasena divAkara anekAntavAda, syAdavAda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, sthAvAda ane nayavAda vizeSaMka - anekAntavAda, syAdavAda ane vayavAda vizeSaka = anekaodvAda, spId vAda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekaodvAda, spIdvAda anekantivAda, spArvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, sthIrvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, cArvAda ane tayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdnA mArca 2015 prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka - pRSTha 59 anekAMtavAda saMsArano guru kahevAne yogya che. enA sivAya A saMsArano vyavahAra sArI rIte cAlI zake tema nathI tethI AcArya siddhasena divAkara kahe che ke huM tene namaskAra karuM chuM. anekAMtavAdano siddhAMta dArzanika jagatane, jainadarzananI maulika bheTa che, dena che. A jaina ciMtakonI, jaina dArzanikonI, jaina AcAryonI, jaina guruonI vicakSaNa dRSTi che. vAstavamAM A siddhAMta vizva maMgalakAraka che. durbhAgyanI vAta e che ke ene jaina saMpradAyanI chApa lagAvIne alaga rAkhI devAmAM Avyo che ke e to jaina dharmano siddhAMta che. jaino tene anusare che. ApaNe zarIranA saMdarbhamAM anitya chIe paNa AtmAnA saMdarbhamAM nitya chIe. svAmI dayAnaMda sarasvatIne ekavAra koIe prazna pUchyo. Apa vidvAna cho ke avidvAna! to svAmIjIe uttara Apyo ke dArzanika kSetre vijJAna paNa vepAranA kSetre avijJAna. anekAntavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka OM anekAntavAda, syAdvAda ane yavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvAda ane hrayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvAda sakhata garamImAM kheDUta khetaramAM kAma kare che. tenA mATe A kAma svAbhAvika che, sukha che, paNa eNnTAkarTikamAM rAta-divasa rahenArA mATe te asahya che, durlabha che. temAM sukha kayuM ane duHkha kayuM ? amerikAmAM atyAre rAta che ane Apako tyAM divasa che. to amerikAmAM kahe ke rAta che. ane ApaNe kahIe ke divasa che, to baMne pota-potAnI jagyAe sAcA che paNa ekabIjAnI dRSTie alaga che. kalakattA keTaluM dUra? A prazna adhUro gaNAya. kyA sAdhanothI tame kalakattA dUra kaho cho te jarUrI che. tame cAlIne jAva to mahinAo dUra, jo TreInamAM jAva to be rAta ane eka divasa be jeTaluM dUra, jo plenamAM jAva to be kalAkanA samaya jeTaluM dUra, ane mobAIlathI vAta karatAM kSaNa-samaya jeTaluM dUra. Ama A brahmAMDamAM dUra ke najIkanI vAkhyA tame kevI rIte te sthaLe pahoMcyo che, jAva cho tenI para AdhArita che. . pRthvInI sApekSamAM pRthvI parathI sUryane joie to te goLagoLa ghUmato ane AkAzamAM vicarato jaNAya ane pRthvI taddana sthira gaNAya. sUryanI sApekSamAM sUrya para jaIne pRthvIne joIe to pRthvI goLa-goLa ghUmatI dekhAya ane sUryanI parikramA karatI dekhAya ane sUrya sthira lAge. to AmAM sAcuM zuM ? Apaze savAre plenamAM pazcimamAM jatAM ja rahIe, jatAM ja rahIe vAda, syAdvAda ane A brahmAMDamAM badhuM sApekSa che, A brahmAMDamAM ghaNIvAra je dekhAya che te sAcuM hotuM nathI ane sAcuM hoya che te ghaNIvAra dekhAtuM nathI. mokSa eTale zuM ? tenI paNa vAkhyA karavI paDe. ane alaga alaga mate tenI vyAkhyA alaga alaga che. zAstromAM kahyuM che ke- jJAnA revatu vaivam| mAtra jJAna ja mokSa apAvI zake-to A jJAna kevuM hoya ? gItAmAM bhagavAna zrIkRSNa kahe che ke- nahi jJAnena savRzaM vinivio| arthAt jJAnathI pavitra koI vastu nathI. A pavitramAM pavitra jJAna ja ApaNane anekAMtavAdanI mahattA samajAvI zake ane ApaNane ucca AtmAnA stara para laI jaI zake. vijJAna ekAMtavAda para AdhArita che ke anekAMtavAda para ? A prazna che. vijJAna ghaNI badhI zakyatAnuM mahArathI che ane koIne paNa aMtima mAnatuM nathI. bIjuM e ke kudaratane koI 100 TakA jANI zakavA samartha nathI. jema ke 100 TakA avakAza utpanna karI zakAto nathI. ApaNe -273 aMza selsIasa sudhI jaI zakatA nathI. mApana paddhatimAM keTalAya prakAranI bhUlo thAya che. A badhuM batAve che ke vijJAna anekAMtavAdanuM dyotaka che. paNa koI cokkasa mApanamAM te nathavAdano upayoga kare che. varNanamAM te syAdavAdano ja upayoga kare che. kvaoNnTama phijhiksa badhI ja saMbhAvanA sAthe zaru thAya che paNa mApana vakhate eka ja rAha pakaDe che, te ja nayavAda. paNa bIjA badhA rAha to che ja. vijJAna, anekAMtavAdanI kharekhara prayoga dvArA rajUAta kare che. vijJAnamAM prayogo, sAbitI nayavAda che paNa badhA ja prakAranI dhAraNA (Hypothesis) temAM astitva dharAve che. vijJAna sApekSavAda 52 nirbhara che. temAM kAMI ja nirapekSa nathI. zuM hakIkatamAM gurutvAkarSaNa zuM che ? te koI kharekhara jANatuM nathI ghana ane RRNa vidyutabhAra zuM che ? te koI jANatuM nathI. cUMbakatva che ? te koI jALatuM nathI. zA mATe alaga-alaga baLone alagaalaga guNadharmo hoya che? kharekhara jIvana zuM che? te kevI rIte utpanna thayuM che ? te koIne ja khabara nathI. brahmAMDanA aMtima satyonI koIne ja khabara nathI. A badhI bAbato Apo anekAMtavAdanA sahAre samajI zakIe chIe. sApekSavAdano upayoga e che ke je vastu anekAMtarUpa che te sApekSa draSTie ekAMta che. hakIkatamAM anekakrAMta ekAMta para AdhArita che. anekAMtavAda sarvanayAtmaka che. je prakAre alaga alaga motIone eka sUtramAM parovIe to suMdara mALA banI jAya che. te rIte bhinna bhinna nathIne syAdvAdarUpI sUtramAM bAMdhIe to saMpUrNa naSadyuta pramANa bane che. manekAntavAda, syAdavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka - anekAntavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAd vAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvAda to kadI sUryAsta thato jaNAya ja nahIM. dhAro ke vimAnamAM nyUkliyara skula che je hajAro varSa sudhI khatama na thAya to, ane jo vimAnamAM bALaka janme ane te plenamAM ja moTuM thatuM e to tene cata zuM ? caMdra zuM ? tArA zuM ? tenI khabara ja na paDe. to zuM rAta nathI ? have jo pravAsI rAtanA pUrva tarapha vimAna laIne jAya to tene tenA jIvanaparyaMta rAta ja dekhAya. vimAnamAM jo bALaka janme to tene divasa athavA sUryanI khabara na paDe, to zuM divasa ane sUrya nathI? koI dharmanuM darzana jUe-eka aMza ane tene pUrNAMga kahe te barAbara nathI. aMdhajana hAthInA pagane aDake ane tene hAthI kare te anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka + anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, cATvI pRSTha 60 0 prabuddha jIvana anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 mavAda, syAdvAda ane ane nayavAda viroSaka 4 anekantivIda, syAdrvAda ane vAyavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAd vIda ane vayavIda vizeSAMka 4 anekantivAda, cArvAda anekantivAda, syAdvIda ane nayavAdavizeSAMka 4 anekottavAda, syAdvAda * yogya nathI. Divakara: would the system established by anceszuM sAduvAda e spaSTa kare che ke ahIM je varNana karavAmAM AvyuM che tors held true on examination? In case it does not, I am not here to justify if for the huM te aMzAtmaka che. aMzanA saMbaMdhe che. pUrNa vastu mATe nahIM. ekAMta sake of loving the traditional grace of the ka aMza jue che, anekAMta samagratAmAM vAta kare che. hAthInI pITha kaI dead irrespective of the wrath I may have ki zuM apekSAe TekarA jevI paNa che tema kahI zakAya. A kathana aMzAtmaka to face. che pUrNa satya che. paNa pUrNatA mATe AMzika satya che. pAvara paoNInTa (Vardhamana Dvatrimisika 6/2) In Sanmatitarka Divakara furthers address: OM prejhanTezana ekAMtavAdanuM dyotaka che kAraNa ke temAM badhuM jaDAI jAya All doctrines are right in their own respect $ che. jyAre vyAkhyAna anekAMtavAdanuM dyotaka che. syAdvAda, zAyadavAda tive spheres but if they eneroach upon the che ke saMzayavAda nathI. province of other doctrines and try to refuse brahmAMDamAM evI maMdAkinIo che je edge on dekhAya che jANe their views, they are wrong. A man who hold the view of the cummulative characzuM ke rekhAkhaMDa. paNa jyAre tene face on joIe to khabara paDe ke te ter of truth never says that a particular view huM to cakra jevI maMdAkinI che. Ama AMzika satya ane pUrNasatya alaga is right or a particular view is wrong? alaga hoya che. IsunI trIjI sadImAM rAjA vikramAdityanA darabAramAM AcArya ke brahmAMDa paNa alaga alaga dizAmAM, alaga-alaga dekhAya che. siddhasena dIvAkAre satyanA svabhAva viSe nIce pramANe vistArathI alaga-alaga prakAzamAM alaga alaga dekhAya che. tenA saMpUrNa samajAvyuMzuM svarUpano ahesAsa karavo nAmumakIna lAge. brahmAMDanA AMzika bhAgo vikramAditya : satya zuM che? zuM te e che je vAraMvAra e ja rUpe haiM 6 satya che paNa te pUrNa satya nathI. badhAne sAthe mUkIe to satyano dRzyamAna thAya che ke jene moTethI kahevAmAM Ave che ke jene bahu ja 6. ahesAsa thAya. satyano paDachAyo joI zakAya paNa pUrNa satya nahIM. AtmavizvAsa ane othorITIthI kahevAmAM Ave che, ke jene lagabhaga 3 syAdvAda eka dRSTibiMdu che je ApaNane darzAve che ke brahmAMDanuM ghaNAMkharA loko mAne che? huM kaI rIte, kevI rIte avalokana karavuM joIe. koIpaNa vastune pUrNa dIvAkara : AmAnuM kAMI ja satyane sthApita karI zake nahIM. dareke zuM rIte samajavAnA prayatnamAM vividha dRSTibiMduthI tenuM avalokana karavuM dareka jaNane satyanI potAnI vyAkhyA hoya che ane te ekataraphI OM joIe, to ja te pUrNa rUpamAM ApaNI samakSa AvI zake ane teno (zaratI ekAMtavAdI) hoya che. aMdAja nIkaLI zake. | vikramAditya : ApaNA rIta-rivAjo viSe ApanuM zuM kahevAnuM ? C anekAMtavAda ane syAdvAda vastu svarUpanuM sAcA svarUpamAM jovA che? zuM tene ApaNA pUrvajoe sthApita karelA che ane te samayanI zuM digdarzana karavAvALA siddhAMto hovAthI te AtmazAMtinI sAthe sAthe kasoTI para sAcA sAbita kayA che? $ vizvazAMtine sthApavAnA paNa siddhAMto che. "anekAMtavAda sAthe dIvAkara : zuM pUrvajoe sthApelA rIta-rivAjone kasoTInI eraNa uM 3. anusaMdhAna'-te bhAratanI ahiMsA sAdhanAnI carama sImA che. tene para tapAsavAmAM AvyA che? jo na tapAsavAmAM AvyA hoya to huM zuM duniyA jeTalI jaldIthI svIkAra karaze teTalI jaldI duniyAmAM zAMti tenA viSe kazuM kahevA mAgato nathI kAraNa ke mAre pUrvajonuM mAna sthapAze. rAkhavAnuM che. tenA mATe mAre bhale game te sahana karavuM paDe. Acharya Siddhasena Divakara (3rd century A.D.) ex | (vardhamAna dvArniMsIkA 6/2) zuM pounded on the nature of truth in the court of king sanamatItArakAmAM dIvAkara svAmi kahe che : u Vikramaditya in the following way: dharmanI badhI vicArasaraNIo tenAmAM sAcI che. paNa teo zuM Vikramaditya : What is truth? Is it that which is said re peatedly, that which is said loudly, that jyAre bIjA dharmanI vicArasaraNIomAM praveza kare ane temane khoTI che whichis said with authority or that which is pADavA prayatna kare to te badhI ja khoTI che. je mANasa satyanI haiM agreed by the majority? bahulatAnI vicArasaraNInA guNane jANe che, te kadI paNa ema 8 Divakara: None of the above. Every one has his own nahIM kahe ke koI eka dharmanI vicAraNI sAcI che ke te khoTI che.' ? definition of truth and it is conditional. Vikramaditya : How about traditions? Have they been es tablished by our ancestors and have they InDiyana pleneTarI sosAyaTI, varalI, muMbaI- 400 018 been passed the test of time? Teliphona : 222-28948678. anekAMtavAda, sthIrvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, cArvAda ane tayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane anekAntavAda, syAdavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, sthAvAda ane nayavAda vizeSuka anekAntavAda, syAdurvAda ane vayavAda vizeSaka = anekaodvAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekaodvAda, spIdvAda
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdvAda mArca 2015 anekAntavAda, syAddhavAda ane tayavAda vizeSAMka maiM anekAntavAda, syAddhavAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane tayavAda vizeSAMka - anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdavAda prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka syAAda nadinakara joSI [ lekhaka, saMpAdaka, anuvAdaka dinakara joSIe 150 pustakanuM sarjana karyuM che. mahAtmA gAMdhI, jhINA, TAgora, narmada ane saradAra paTela nA caritrakAra dinakarabhAInuM nAma gujarAtI sAhityamAM ghaNuM jANItuM che. aneka mahattvanA viSaryo paranA temanA ciMtanAtmaka lakhANo navI dizA prere che. prastuta lekhamAM syAdvAdanI samaja dinakara joSI pAsethI ApaNane maLe che. ] eka mANasa muMbaIthI rAtre daza vAgye UpaDatA gujarAta melamAM agAuthI rijharva karAvelI bartha upara zAMtithI sUI jAya che ane vahelI savAre cha vAgye enI AMkha UghaDe che tyAre e amadAvAdanA kALupu2 sTezane AvI pahoMcyo hoya che. rAtabharanI musApharI pachI paNa e thAkyo nathI, tAjomAjo lAge che, kema ke enuM rijharvezana erakaMDizana klAsamAM hatuM, bIjo mANasa paNa muMbaIthI amadAvAda ja jAya che, paNa ene rAtabharanI relavenI musApharI pasaMda nathI, eTale sAntAkrujha erapaoNrTe uparathI vahelI savAre cha vAgye UpaDatA vimAnamAM musApharI kare che. AgalI rAtre gujarAta melamAM muMbaIthI nIkaLelo pelo mANasa ane Aje vahelI savAre sAntAkrujha erapaoNrTa parathI vimAnamAM amadAvAda Avelo bIjo mANasa ane lagabhaga sAthe ja pahoMcyA che ema kahI zakAya. vimAnamAM Avelo mANasa enA vimAnano pArcara TAIma vahelI savAre cha vAgyAno hovAne kAraNe niyata karelA rIpaoNrTiMga TAIme savAre pAMca vAgye sAMtAkrujha pahoMcyo hoya che. dhAro ke e borIvalI raheto hoya, to savAre pAMca vAgye sAntAkrujha pahoMcavA mATe eNe moDAmAM moDuM sAcAra ke sADAcAra vAgye to nIkaLavuM ja joIe. have A samartha taiyAra thaIne nIkaLavA mATe eNe moDAmAM moDuM sADAtraNa vAgye to UThavuM ja joIe. Ama, gujarAta melamAM gayelo musAphara AkhI rAtanI UMgha lIdhA pachI amadAvAda pahoMcyo che ane havAI musApharI karIne pahoMcelo mANasa joke eka ja kalAkamAM pahoMcI gayo che, paNa lagabhaga AkhI rAtanA ujAgarA pachI pahoMcyo che. pRSTha 61 vAda, syAdvAda ane amadAvAda jUduM hoya ane relave-mArge janArAnuM amadAvAda juduM hoya. amadAvAda to eka ja che. have jo relave-mArge janAro ema kahe ke amadAvAda to relave-mArge ane eya gujarAta melathI ja pahoMcI zakAya ane jo vimAnamArge janAro ema kahe ke amadAvAda pahoMcavA mATe havAI musApharI e ja ekamAtra mArga che, to e baMne satyathI dUra che. eka rIte emanI vAta sAcI che ke teo potapotAnI rIte amadAvAda pahoMcyA che ane potapotAnI sagavaDa pramANe emaNe musApharI karI che. pototAnA anubhavanA AdhAre A traNeyano mArga sAro ane sAco paNa lAge to emAM kazuM vAMdhAjanaka na kahevAya. traNeyanI jarUriyAto judI che. traNeyanI sagavaDo judI che, paNa jo traNeya ema kahe ke A ja ekamAtra sAca mArga che, to ApaNe A trarNayane svastha cittanA mANaso kahI nahi zakIe. bIjA mANasane paNa muMbaIthI amadAvAda ja javuM che, paNa e moTaramArge potAnI gADI laIne amadAvAda jAya che. ane surata ane vaDodarAmAM eka-be kalAkanA dhaMdhAdArI rokANo che, eTale eka divasamAM badhAM kAmo ATopI zakAya evI gaNatarIthI savAre ATha vAgye nAsto-pANI patAvIne, DrAIvarane sAthe laIne pravAsa zarU kare che. ekAda kalAka surata ane ekAda kalAka vaDodarAmAM rokAIne dhaMdhAdArI kAryo ATope che ane rAta parlR amadAvAda pahoMcI jAya che. ApaNe joI zakIe chIe ke A traNeya mANaso amadAvAda to samayasara pahoMcyA ja che. emanuM dhyeya emaNe potapotAnA mArge pravAsa karIne hAMsala karyuM ja che. evuM nathI ke vimAnamArge janArAnuM anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka OM anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka kAntavAda, syAdvavAda ane nAvAda vizeSAMka meM anekAntavAda, syAdavAda have eka bIjuM udAharaNa joIe. mIrAMbAI page ghUMgharuM bAMdhIne cittoDanA rAjamArgo upara sAdhusaMto sAthe pado gAtAM-gAmAM nRtya karatI rahI ane A nRtyanA Theke Teke ja eNe siddhi meLavI lIdhI eno koI InkAra karI zake ema nathI. zaMkarAcArye page koI ghuMgharuM bAMdhyA nahotA. rAjamArgo upara nRtya paNa karyAM nahotAM, chatAM emaNe paNa mIrAMbAI karatAM taddana judA mArge siddhi meLavI ja hatI. mIrAMbAInI siddhi ane zaMkarAcAryanI siddhi be alaga alaga pradezo nathI. baMnenA mArgo judA hatA paNa gaMtavyasthAna eka ja hatuM. A nizcita gaMtavyasthAne potapotAnA mArge teo pahoMcI gayAM hatAM. A duniyAmAM vaividhyano koI pAra nathI. ApaNA rojiMdA jIvanavyavahAramAM paNa ApaNe roja pratyeka kSaNe AvA vaivighna vaccethI pasAra thatA hoIe chIe. A triparimANI vizva Apo AkheAkhuM saLaMga kyAreya joI zakatA nathI, saMvedI zakatA nathI. ApaNane be ja AMkha caherAnA AgaLanA bhAgamAM Izvare ApI che. Ama hovAthI jyAre ApaNe AgaLanuM vizva joIe chIe tyAre pAchaLanuM vizva joI zaktA nathI joI zakatA nathI mATe e nathI ema to na ja kahI zakAya. koI ema kahI zake ke pITha pAchaLanuM vizva A kSarNa bhaLe dekhAtuM nathI, paNa A pUrvenI kSaNe cahero ghumAvIne ane saMvedhu hatuM. A vAta ardhasatya che, kAraNa ke satata parivartanazIla vizvamAM ApaNe je kaMI eka kSaNa pahelAM pITha pAchaLa joyuM hatuM e badhuM atyAre paNa ema ne ema ja che ema mAnavuM e bhoLapaNa che. pratyeka kSaNe saghaLuM parivartanazIla hoya che. eka kSA pUrve tame je anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka 6 anekAMtavAda, syAdvAda ane anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane hrayavAda
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, cItva pRSTha 62 * prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 tavAda, syAdvAda ane he joyuM hatuM e bIjI kSaNe enuM e nathI hotuM. emAM apAra pheraphAra amadAvAda eka ja che, paNa tyAM pahoMcavAnA mArgo judA judA che, E thaI gayA hoya che. A parivartana tatkAla ApaNe noMdhI zakatA nathI e ja rIte ahIM paNa tame to eka ja cho paNa tamArA sudhI pahoMcavA E e ApaNI maryAdA che. ApaNo anubhava athavA ApaNuM darzana mATenA mArgo athavA to tamArI sAthe saMbaMdha sthApita karavA mATenI huM ka ekAMgI hoya che. ene pUrNa mAnI levuM e satyane nahi samajavA apekSAo tamArI AsapAsanA sahu mANaso mATe judI judI che. hUM jevuM che. "sAco chuM' ema tame bhale vizvAsapUrvaka kahI zakatA ho, che ApaNAM lagabhaga tamAma gharSaNonuM kAraNa AvA ekAMgI darzanane paNa e sAthe ja 'tame paNa kadAca sAcA hoI zako" evo vizvAsa OM ApaNe pUrNa mAnI laIe chIe e ja hoya che. parivAramAM, dharAvavAnI tamArI taiyArI e ja A syAdvAda che. IslAmamAM je $ paDozamAM, vyAvasAyika saMbaMdhomAM ke koIpaNa sAmAjika saMbaMdhomAM nathI mAnatA e kAphiro che ane A kAphirone allAhanA sAcA 6 { ApaNA maryAdita anubhava ane darzanane cokakasa ane aMtima rUpa mArge laI javA mATe emane musalamAna banAvavA joIe e eka kuM je ApIne ApaNe ghaNAM prazno pedA karIe chIe. eka musalamAna mAnyatA che. A mAnyatA vize kadAca kaTTara IslAma paMthIo prAmANika ? huM namAja paDhatI vakhate nIrava zAMtinI apekSA rAkhe che, kemake ene paNa hoya, teo kharekhara ema mAnatA paNa hoya, paNa jo e ja ke OM evI graMthi bAMdhI devAmAM AvI che ke allAhanuM sAMnidhya A rIte rIte anya dharmanA anuyAyIo paNa mAnavA mAMDe ane parasparane, chuM che namAja paDhavAthI ja prApta thAya che. A sivAyanA bIjA koI mArge pote mAnI lIdhelA allAha sudhI pahoMcADavA mATe dharmAtara karAvavA meM ha paNa IbAdata karIne allAha sudhI pahoMcI zakAya che e vAta ene mAMDe to jagatamAM yuddho sivAya bIjuM zuM thAya? Aje A ja banyuM che huM gaLe ja nathI UtaratI. AvuM ja anya dharmonI prArthanA paddhatio che. syAdvAdano enA marma sAthe sahajabhAve svIkAra karavAne badale che chu vize paNa kahI zakAya. | ApaNuM vartana enAthI viparIta rahyuM che. pariNAme, je dharmanI utpatti jai jaina dharma mAnava saMskRtinA itihAsamAM bIjuM game te bhale ApyuM sukha ane zAMti mATe thaI hatI e ja dharmo mAnavajAtane vadhAremAM hoya ke na ApyuM hoya, paNa jene syAdvAda athavA anekAMtavAda vadhAre asukha ane azAMti ApI rahyA che. 3 kahIe chIe e evuM adabhuta darzana ApyuM che ke mAnavajAta sadeva ApaNA jevA sarerAza mANaso vaizvika stare vyApelI A * jaina dharmanI oziMgaNa raheze. A 'syA' zabdanA aneka artho aNasamajane kadAca aTakAvI na zake, paNa vyaktigata dhoraNe enuM zuM karavAmAM AvyA che, paNa ApaNA jevA sarerAza mANasone samajavA anusaraNa karavAmAM kazI ja muzkelI nathI. rojiMdA vahevAramAM Dagale OM mATe A paikI eka ja artha upayogI che. A artha 'enA saMdarbhamAM' ne pagale ApaNA saMkhyAbaMdha gamA-aNagamA hoya che. AvA gamA- huM pra evo thAya che. A "enA saMdarbhamAM' eTale zuM e thoDuMka vigate aNagamAnI viruddhamAM jeo gamA-aNagamA dharAvatA hoya emanA 5 zuM samajIe. mATe ApaNe moM macakoDI daIe chIe. & dhAro ke tame rastA vacce UbhA cho ane barAbara e ja vakhate dhAro ke kobInuM zAka tamane bhAvatuM nathI eTale jemane kobInuM 8 zuM tamArA pitA AvIne emanA mitrane kahe che ke A mAro putra che. zAka atyaMta bhAve che emane svAdapUrvaka e zAka khAtA joIne huM huM tame tamArA pitAnA putra cho e to niHzaMka che, eTale A satyano tamArA manamAM asukha pedA thaI jAya che. kyAreka tame babaDI paNa zuM tame svIkAra karo cho. barAbara e ja vakhate tamAro putra enA mitra nAkho cho ke "kobInuM zAka e te kaMI zAka che? dhULa ane DhephAM jevuM che re sAthe tyAM AvI pahoMce che ane e enA mitrane kahe che ke A mArA lAge ! e to Dhorano khorAka kahevAya!' A vakhate jo koI tamane ? chuM pitA che. tame A satyano paNa svIkAra karo cho. je rIte tame tamArA pUche ke kobIne Dhorano khorAka kayA zAstramAM kayA pUrvajoe kahyuM che kuM pitAnA putra cho e ja rIte tamArA putranA pitA paNa cho. tamArI che, to tame tamArI mAnyatAne sAcI TharAvavA mATe game tyAMthI game haiM 6 patnInA saMdarbhamAM tame enA pati cho ane tamArI bahenanA saMdarbhamAM te vAkyo TAMkI detAM paNa acakAzo nahi. * tame enA bhAI cho. tamArA baoNsa mATe tame enA hAtha nIcenA ahIM syAdvAdanA mULane sparzI zakAya che. A to eka sthaLa huM karmacArI cho to tamArA hAtha nIcenA karmacArI mATe tame baoNsa cho. udAharaNa thayuM, paNa AvA udAharaNanA Azraye ja ApaNe ApaNA paNa tame to eka ane avibhAjya cho, paNa tamArI AsapAsanA anya gamA-aNagamA vize paNa vicArI zakIe.. meM A sahu mATe tame judAjudA cho. pitAne mana tame putra cho, to syAdvAdanA AvA anusaraNathI vaizvika sukha ane zAMti sthapAya OM putrane mana tame pitA cho. patnIne mana tame pati cho, to bahenane ke na paNa sthapAya, paNa vyaktigata sukha ane zAMti to avazya kaeN $ mana tame bhAI cho. Ama, ekanI eka vyakti paNa judAMjudAM prApta thaze ja. pAra vinAnA mAnasika kalaho ane uttApo zamAvI zuM * mANasonAM judAjudA saMdarbhomAM judI judI rIte oLakhAya che. A zakavAne samartha evo A rAjamArga che. ApaNe jyAre ApaNI che dareka apekSAno tamAre svIkAra karavo rahyo. tame eno InkAra karI mAnyatAmAM makkama hoIe chIe eTale ke kaTTaravAdI hoIe chIe ? OM zako nahi. upara TAMkelA amadAvAdanA udAharaNamAM je rIte tyAre enuM ane mAtra enuM ja samarthana karavA pAchaLa ApaNA moTA zuM anekAMtavAda, syAdavAda ane tayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda viroSaka 9 anekAMtavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka 1 anekAMtavAda, syAdvAda ane anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekAntavAda, ane
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekatavIda, sthIrvAda mArca 2015 0 prabuddha jIvana - anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka che pRSTha da8 mAda, syAdavAda ane anekAdvAda, syAddhavAda ane teyavAda vizeSaka 6 anekantivIda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka - anekodvAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAddhavAda ane vayavIdaviroSaka + anekantivAda, syAdavAda 2 bhAganA samaya ane zaktino vyaya karIe chIe. ApaNA gamA- potAnI vAta paNa rajU kare che. Ama baMne pakSe badhuM khulluM thAya che ? aNagamAnA paNa je koI cokkasa tArkika kAraNo hoya ene rajU eTale beya pakSamAM jyAM-kyAMya paNa cUka hoya emAM sudhAro thAya karavAmAM kazuM khoTuM nathI. paNa tarka haMmezAM satyanA mArge ja laI che ane jyAM nyUnatA hoya tyAM umero thAya che. Ama, A zAstrArthathI jAya che evuM mAnavuM sAcuM nathI. baMne pakSe jJAnamAM vadhAro thAya che ane baMne pakSe je kaMI bhUlacUka zuM ApaNI mAnyatA mATe jema ApaNo anubhava ane ApaNA hoya emAM sudhAro thAya che. jo A zAstrArtha na thato hoya to baMne ? tarko hoya che ema ethI viparIta mAnanArAne paNa enA potAnA pakSa pAse potapotAnuM maryAdita jJAna ema ne ema rahyuM hota ane huM huM tarko ane anubhavo hoya che eno ApaNe svIkAra karavo joIe. A samajamAM jyAM-kyAMya paNa UNapa hatI e ema ne ema ja re $ eka ke be vANiyAthI chetarAyelo koI mANasa satata evuM kaheto akabaMdha rahI hota. huM ja sAco chuM ane tame khoTA cho evA bhAvathI 6 phare ke badhA vANiyA luccA ja hoya che, to emAM tarkadoSa che. A jo Avo zAstrArtha thAya to khaMDana ane maMDananA vivAdo pedA ; nirIkSaNamAM bhale svAnubhava hoya, paNa tarka nathI. tarkazAstranA thAya. ene badale syAdvAdanA anusaraNathI eTale ke "tame paNa zuM jANakAro samajI zakaze ke AmAM ativyAptino doSa che. e ja sAcA hoI zako cho enA bhAvathI thatA zAstrArthane pariNAme ; rIte badhA musalamAno kaTTaravAdI ja hoya che ke badhA hiMduo udAra mAnava saMskRtimAM vadhAro thAya che. OM ja hoya che, e mAnyatAmAM paNa bharapUra tarkadoSa che. mane maLelA zAstrArtha pAchaLa jyAre Avo bhAva nathI hoto tyAre vijaya ke 2 cAra musalamAno paikI traNa jaNano mAro anubhava kaDavo rahyo hoya, parAjayano pakSa pedA thAya che. parAjaya koIneya pasaMda nathI hoto. paNa paNa ethI kaMI vizvabharanA karoDo musalamAno mATe huM sAmAnya eTale parAjita thavA chatAM mANasa potAnA matanuM sAcuM-khoTuM zuM nirIkSaNa karI zakuM nahi. mAre kahevuM joIe ke mane AvA-AvA anumodana karyuM ja jAya che. vijayI thanArane vijayano kepha caDe che, huM huM kaDavA anubhavo thayA che, paNa anyone sArA anubhavo thayA hoya enA ahaMkAramAM vadhAro thAya che ane parAjitanA ahaMkArane Thesa -4 che evuM ya bane. vAgI hovAne kAraNe enAmAM roSa janme che. potAnA matanA samarthana huM ApaNe jyAre ApaNA gamA-aNagamA vize dRDha AgrahI chIe mATe e vadhu vegathI kAme lAgI jAya che, eTaluM ja nahi, vipakSI re che tyAre eka rIte to samagra vizvanA daravAjA ApaNA mATe baMdha thaI pratye have enA manamAM dveSa paNa pedA thAya che. Ama syAdvAdathI huM jAya che. ApaNe ema mAnIe chIe ke ApaNe jUThANAMone, viparIta AcaraNa karavAne kAraNe jJAnano pravAha kaluSita thAya che, zuM asatyone mane anicchanIya tattvone bahAra rAkhyAM che, paNa kharekhara eTaluM ja nahi, sAmAjika stare ahaMkAra, dveSa, krodha-A badhAM 8 * to ApaNe ja bahAra jatA rahIe chIe. koIka moTA meLAmAM bhUluM nAstivAcaka mUlyo pratiSThita thAya che. DhuM paDI gayeluM bALaka raDavA mAMDe ane jo koI polIsa ene pUche "zAstrArtha' zabda vidvAno mATe rahevA daIe, to sAmAnya saMvAda che tyAre A bALaka raDatAM-raDatAM kahI de ke mArI mA khovAI gaI che- e ApaNo gharelu anubhava che. jo huM pahelethI ja mArA mata mATe che OM enA jevo ja A tAla thAya che. bhIDamAM mA nathI khovAI gaI, haThAgrahI na houM, eTaluM ja nahi, mane jo mArI samajadArI ke je kai bALaka khovAI gayuM che. paNa bALakane enI khabara nathI, eTale e buddhimattA vize ahaMkAra kahI zakAya evo khyAla na hoya, to AvA ema ja mAne che ke huM to yathAsthAne ja chuM, paNa mArI mA kyAMka saMvAdathI sAmevALAnA matamAM bhale moTA bhAge atArkika vAto * khovAI gaI che. hoya, toya keTaluMka satya to avazya lAdhe che, paNa ApaNo pelo syAdvAdanuM saraLa anusaraNa ApaNAM dainika jIvananA apAra ahaMkAra eno svIkAra karavA deto nathI. A ahaMkArane ogALIne huM saMgharSo to TALe ja che ane mAnasika zAMti paNa Ape che, paNa je kaMI satya vipakSe hoya eno paNa svIkAra enuM nAma ja sAcuM zuM enAthI sahuthI vadhu lAbha mAnavIya jJAnanA kula jaththAne thAya che. rezanAlijhama che. A arthamAM Adhunika rezanAlisToe syAdvAda re ApaNe tyAM prAcInakALamAM zAstrIya vivAda athavA zAstrArtha samajavA jevo che. syAdvAdanA anusaraNathI rezanAlijhama sAcA re avAranavAra yojavAmAM AvatA. syAdvAdano svIkAra karIe to arthamAM rezanAlisTa banaze. zuM AvA zAstrArtha potAnA koI matanA maMDana ke vipakSInA koI matanA jo ApaNe syAdvAdane A rIte samajIne vahevAramAM utArIe haiM khaMDana mATe nathI hotA. zAstrArtha karanAra ubhayapakSanuM lakSya e ka ja to ApaNA ghaNAM saMgharSo ane samasyAonuM nirAkaraNa ApoApa zuM hoya che. thaI jAya che ane mAnasika stare haLavAza paNa prApta thAya che. * huM eka pakSa kahe che ke A viSayamAM ATaATalI vAto huM jANuM chuM 102/e, pArka evanyu, ema. jI. roDa, dahANukaravADI, huM ane ATaATalA viSayomAM huM ATaATaluM samajyo chuM. A mAruM kAMdivalI (vesTa), muMbaI-400 067. $ jJAna che. have tame tamAruM jJAna kaho. vipakSI pratispardhaka e ja rIte mobAIla : 09969516745. anekAntavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekAntavAda, sAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdvavAda ane vayavAda vizeSaka 6 anekantivAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka F anekantivAda, syAdavIda anekAMtavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, cArvAda ane vayavAda vizeSAMka 6 anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavIda vizeSAMka rka anekAMtavAda, cArvAda ane
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sthIva pRSTha 64 0 prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 HvAda, syAdvAda ane vizeSAMka = anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSaka anekAttavAda, ane hu anekAntavAda, spIdvavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAhnavIda ane nayavAda zrI siddhasena divAkarasUrijInI anekAMtavAdanI ghoSaNA DaoN. reNukA poravAla [ reNukA poravAle AcArya buddhisAgarajInA jIvana ane sAhitya upara DaoN. kalAbena zAhanA mArgadarzana dvArA mahAnibaMdha lakhyo che. hAlamAM teo Do. sAgaramala jena pAse "mathurAnA jaina stupa para saMzodhana' adhyayana kArya karI rahyA che. temaNe jena jagatanA hindI vibhAganuM saMpAdana kArya karyuM che. prastuta lekhamAM temaNe siddhasena divAkarajI nA saMdarbhe anekAMtavAda samajAvyo che. ] mahAna tArkika ziromaNI AcArya siddhasenasUrijIe sau prathama A graMthane eTalo Avazyaka ane pavitra gaNavAmAM Ave che ke je anekAMtavAdanuM nirUpaNa sAta naya ane saptabhaMgI vaDe sanmati tarka enA abhyAsa mATe jo koI apavAda sevavo paDe to paNa tenA je zuM prakaraNamAM karyuM. jIva ghaNI vAra mUDhatAne lIdhe padArthane vAstavika prAyazcittanI jarUra rahetI nathI. jIvakalpanI cUrNimAM eno spaSTa kuM zuM svarUpe avalokavA samartha banato nathI. te eka ja dRSTithI tattvane nirdeza che ke, "sanmati-graMtha'nA adhyayana mATe saMdhyAkALanA bAdhita chuM che jue che jenAthI enA pratye ekAMta rAga udbhave che, jenA kAraNe samayano upayoga karyo hoya to paNa ene mATe prAyazcitta nathI. A che zu te ekAMtavAdI thAya che. jIva jo padArthane ke siddhAMtane samajavA graMthanI bhASA ardhamAgadhI mizrita mahArASTrI prAkRta che. EUR mATe vividha dRSTi apanAve to enuM dRSTibiMdu vizALa bane che. A A bhASAnuM prabhutva pazcima bhAratamAM vadhu hatuM mATe graMthanI huM tarkano upayoga janahitArthe karI alaga alaga darzanane temaNe naya racanA A kSetramAM thavA saMbhave che. te samaye jainomAM karmakAMDa vadhu - ane saptabhaMgInA pramANathI samajAvyuM. hato. navIna paribaLono samAveza karavo to lagabhaga azakya ja huM zuM AcArya zrI siddhasenasUrijInuM jIvana vRtta: kahevAtuM. AvA kaparA samayamAM prabhu mahAvIranA siddhAMtone anya ke je AcArya siddhasenasUri Azare vikramanI cothI zatAbdInA darzanonI samakakSa mUkI eno pracAra karavo ema temanI IcchA hatI. seM uttarArdhamAM thaI gayA. temanI guru paraMparA prabhAvaka caritra'mAM prabhunA siddhAMtone jagatane jaNAvI jainonuM prabhAvazALI vyaktitva che savistRta rIte jovA maLe che. tanusAra teo 'mAtharI vAcanA'nA ujAgara karavAnI temanI nema hatI. che. praNetA Arya skaMdIlanA praziSya tathA zrI vRddhavAdInA ziSya hatA. sanmatitarkanuM viSaya vastu? zu A vAcanA vi. saM. 370 arthAt mahAvIra nirvANa 840mAM thaI anekAMtavAdanI sthApanAnA A graMthamAM AryA chaMdamAM 167 ? & hatI. "sanmati tarka' paranI TIkA mallavAdIe vi. saM. 1mAM racI gAthA che. (pATha bhede 166 gAthA). e traNa vibhAga arthAt kAMDamAM E uparAMta pUjyapAda devanaMdInA "jainendra vyAkaraNa'mAM paNa sanmati vibhAjIta che. huM tarkano ullekha che je pAMcamI ane chaThThI sadInI madhyamAM thaI hatI - prathama kAMDa-pa4 gAthA chu mATe zrI siddhasenajIno samayagALo yogya jaNAya che. bIjo kAMDa-43 gAthA zuM temanuM mULa nAma mukuMda paMDita, ane pitA devaRSI hatA. teo trIjo kAMDa-70 gAthA chuM vAda vivAdamAM eka vAra vRddhavAdI samakSa hArI jatAM. zarta anusAra uparokta pramANe traNa kAMDomAM 167 gAthAomAM nibaddha A kuM temanA ziSya banyA. temanuM dIkSAnuM nAma kumudacaMdra hatuM. paraMtu 'sUri' graMtha che. prathama kAMDamAM anekAMtavAda, nayavAda ane saptabhaMgInI padanI prApti bAda siddhasena tarIke jANItA thayA. carcAno samAveza che. ahIM anya darzanonI ekAMtavAdI mAnyatAonI che sanmatitarka prakaraNa: samIkSA karyA bAda anekAMtavAdanuM bhArapUrvaka samarthana karyuM che. je | zrI siddhasenajInI mukhya kRtiomAM agrasthAne 'sanmati tarka saptabhaMgI-sthati , sAti, sthAptinati-vagereno ullekha prakaraNa'nI gaNanA thAya che. anya kRtiomAM mukhyatve dvAtrizikA, ahIM prathama vakhata jovA maLe che. nyAyAvatAra ane kalyANa maMdira gaNAya che. sanmati arthAt vastune bIjA kAMDamAM kevaLa darzana ane kevaLajJAnanI utpattinA prazranI ke vAstavika rIte samajavA mATenI nirmaLa mati ane e jenAthI maLe chaNAvaTa karyA bAda amedavAdanI potAnI mAnyatA paNa prastuta karI re jaeN evo graMtha eTale 'sanmatitarka prakaraNa." ahIM 'sanmati' zabda prabhu che. trIjA kAMDamAM zraddhA ane tarkanI mAnyatAonuM spaSTIkaraNa che chuM mahAvIranA nAmArthe paNa vaparAyela che. ("dhanaMjaya nAmamALA' pramANe anekAMta dRSTi vaDe karI batAvyuM. uparAMta ahIM koIpaNa kArya banavAnA 2 prabhu mahAvIranuM nAma "sanmati' paNa che.) nimittarUpa pAMca samanvaya (samavAya) kALa, svabhAva, niyati, puruSArtha che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda viroSaka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, svAduvAda ane anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, ane
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ arthAtavIda, cIrvAda mArca 2015 0 prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 praSTha 65 pAda, svAduvAda ane anekAdvAda, syAddhavAda ane teyavAda vizeSaka 6 anekantivIda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka - anekodvAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAddhavAda ane vayavIdaviroSaka + anekantivAda, syAdavAda che vagereno saMbaMdha batAvyo. mArI kAvyazakti ke parasparanI IrSyA ke kIrti-prasiddhinI IcchAthI $ A graMthamAM teo kahe che ke phakta zabdonA artha jANavAthI sUtrano huM tArI stuti karato nathI paraMtu guNIjano tAruM bahumAna kare che ? Azaya samajI zakAto nathI. mATe huM paNa karuM chuM. teo pote zA mATe anekAMta, nayavAda ane sanmatitarkanI racanAno uddeza: saptabhaMgI dvArA tattvane rajU karatA tathA samanvayavAdI dRSTi * te kALe jaina sAdhuo tyAgapradhAna jJAnI to hatA paraMtu rUDhiomAM apanAvatA, enuM kAraNa AgaLanI gAthAmAM jaNAve che ke6 jakaDAI javAthI saMkucita mAnasavALA thaI gayA hatA. tIrthaMkara parasparAkSepaviluptavetasa: svavAdrapUrvAparamUDhanizAn | je mahAvIranA siddhAMtone jagata samakSa mUkavA mATe navI dRSTi apanAvI samIkSyatattvotpathiviDrina: rtha gumAchithinArayiA (6) hai navA klevara sAthe rajU karavA mATe teo taiyAra na hatA. zrI prathama kAtrizikA divAkarajIne lAgyuM ke prabhunA siddhAMto gaMbhIra ane udAra hovAthI bhAvArtha-paraspara AkSepo karIne jeonA citta kaMIpaNa vicAravA * vistarIta karI zakAya tema che jo emAM tarka ane prajJA bhaLe to. paNa samartha nathI, teo potAnA siddhAMta (vAda)ne paNa samajatA nathI. huM A kArya mATe zramaNo taiyAra na hatA. teo ene zAsananI AzAtanA evA ekAMtavAdIonI nIti ane durAgrahathI kaMTALelo puruSa tArI jaNAvatA hatA. zrI divAkarajI jaina darzana tathA anya darzananA samartha anekAMtavAdI samanvayadRSTi tarapha jarUrathI AkarSAze. * paMDita hatA. A graMthanI ghaNI TIkAo upalabdha che. zrI vijayAnaMdasUri, zrI ke sanmati tarka dvArA anekAMtavAdanI ghoSaNA : upAdhyAyajI ane zrImad rAjacaMdrajIne A graMthanuM adhyayana karavAnuM che 9 siddhasenajI yugadraSTA hatA. jaina dharma jyAre spaSTapaNe zvetAMbara ane sanmAna karavAnuM ghaNuM gamatuM. aMtamAM anekAMtavAdanI gaMbhIratA zuM huM ane digaMbara AmnAyamAM aAtmatattva pAmavA mATe upayo sucano ane vizALatAnuM jJAna darzAvatI A vibhAjIta thayo na hato tyAre | dvADhizikAnI paMktio che- 8 kuM temaNe A graMthanI racanA karI | 1 kSetra Adi bAhya graMthi (Asakti), mithyAtvAdi AvyaMtara | 'samudramAM sarva saritAo bhaLI ? I hatI. prabhu mahAvIra pratye temane | graMthi (Asakti)no tyAga karI AtmahattvanuM dhyAna karavuM. | jAya che tema tArA che kuM apAra anurAga hato. temane | 2. saMga ja badhAM duHkhanuM kAraNa manAya che mATe saMgatyAga karavo. | anekAMtavAdamAM badhI dRSTio { prabhunA siddhAMtonI viziSTatAnuM saMgatyAgathI upazamabhAva janme che. upazama-bhAvathI jIva | bhaLI jAya che. jema bhinna bhinna che darzana thayuM, paraMtu zrAvako temano AtmasvarUpamAM sthira thAya che. saritAomAM kyAMya paNa samudra huM tarkavAda sAMbhaLavA taiyAra na hatA.. 3. jyAM sudhI parigrahano tyAga nathI thato tyAM sudhI cittanI | dRSTigocara thato nathI tema ekAMta che chuM temaNe jaNAvyuM ke jinezvaranA malinatA nAza pAmatI nathI. parigrahano nAza thatAM ja cittanI dRSTiomAM tuM kyAMya jaNAto 6 huM kathita tattvo para zraddhA rAkhanAranuM malinatA nAza pAme che. nathI." jJAna e ja samyaka darzana che, je 4. jyAM sudhI kaSAyonI saMllekhanA karavAmAM na Ave tyAM sudhI udadhAviva sarvasindhavaH huM prApta karavA dareke prayatna karavo. bahAranI badhI ja saMllekhanAo nirarthaka che. kaSAyonI | 'muvALA+ samudIrNAstvayi srvdRssttyH| I prabhunA siddhAMtone sarvagrAhya | saMllekhanA karavAthI ja AtmA-tattvamAM sthiratA prApta thAya na ca tAsu bhavAnudIkSayate karAvavA temaNe khUba udyama sevyo. pravibhaktAsu saritsvivodadhiH $ eka suMdara stuti temaNe | 5. krodha, mAna, mAyA, lobha rUpI cAra kaSAyo kRza thAya to T6 // dvAaizikAmAM ApI che. dhyAnamAM sthiratA prApta thAya che. (caturthI dvAaizikA) na kAvyazakterna paraspareIyA na * * * vIra! vortiprativothanecchA | 6. samyakajJAna dvArA upasargo ane parigraho upara vijaya meLavavo joIe. 10, dIkSita bhavana, na kevalaM zrAddhatayaiva nUyase guNAjJa 148, pI. ke. roDa, 7. asaMyamita Indriyo ane caMcaLa mana viSayarUpI vana tarapha doDe pUjyo'si yto'ymaadrH||4|| che. temaja badhA ja prakAranA tyAga pachI mana viSayo tarapha ja muluMDa vesTa, muMbaI-400080. prathama dhAtrizikA doDatuM hoya to darzana, jJAna, cAritra, tapa badhuM ja niSphaLa phonaH 256 1623. bhAvArtha-he vIra, mAre kaMI thaI jAya che. mo. : 09821877327 anekAntavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAttavAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeka ka aneadvAda, spIdvavAda ane vayavIda vizeSuka - anekodvIda, cIhvAda ane naryavAda vizeka anekAMdvIda, codavIda anekAMtavAda, cAddavIda ane teyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka Y= anekAMtavAda, syAdda ane vayavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sthIva pRSTha 66 0 prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 HvAda, syAdvAda ane ane nayavAda viroSaka 6 anekAdvAda, ane anekAntavAda : vyAvahArika pakSa 1rDo. nareza veda zuM koI bAbata ke ghaTanAne eka bAjuthI, eka dRSTithI jovI, e posTaoNphisanAM bAraNAM sudhI, eno kAgaLa na hoya chatAM, dhakko ? za thaI ekAntadRSTi; eTale ke apUrNa dRSTi. jyAre koI paNa bAbata ke khavarAvatA. e vAta jarA paNa mana upara lIdhA sivAya, akhUTa zraddhA OM ghaTanAne aneka bAjuethI, bhinnabhinna dRSTibiMduothI nihALatI dRSTi, ne anaMta pairya hoya tema e haMmezAM posTaoNphise dhakko khAto ne $ ene kahevAya anekAntadRSTi; eTale ke sarvAzleSI vyApaka ane yathArtha dararoja ThAle hAthe pAcho jato. kuM dRSTi. ahiMsApremI jaina dharmadarzana ane tattvadarzana AvI sarvAzleSI posTaoNphisethI pAcho vaLatAM te posTaoNphisane praNAma karIne huM ja anekAntadRSTinuM puraskartA che. jenonA A viziSTa saMpratyayane anya cAlyo jato joIne posTamAstarane e gAmaDiyo jaNAya che. pAMca je $ eka lekhamAM saiddhAttika svarUpa ApaNe samajavAno prayatna karyo che. pAMca varSothI, game tevI Rtu hoya chatAM te kAgaLa levA roja Ave che che A lekhamAM eka udAharaNa dvArA, tenuM vyAvahArika rUpa ane artha che e jANIne posTamAstarane e kevaLa gAmaDiyo ja nahi, gamAra raeN * samajavAno ApaNe prayatna karIe. ane gAMDo paNa jaNAya che. teo paNa posTamenanI ThaThThAmazkarImAM 5 paNa anekAntavAdanuM AvuM rUpa ane artha samajavA ahIM ApaNe bhaLe che. paNa eka vakhata alI be-traNa divasa sudhI posTaoNphise huM gujarAtI sAhityanA TUMkI vArtAnA eka saphaLa sarjaka dhUmaketunI bahu dekhAyo nahi. posTaoNphisamAM tenuM mana samajI jAya evI sahAnubhUti huM zuM jANItI 'posTa oNphisa' nAmanI vArtAnuM udAharaNa laIe. ke vizALa dRSTi koInAmAM na hatI, paNa e kema na Avyo tenuM huM vArtAno nAyaka che alI. te mULa hoMziyAra zikArI hato. zikAranA saune kautuka jarUra thayuM. che abhyAsamAM te evo kuzaLa banyo hato ke haMmezAM jema aphINIne pachI eka divasa tanamanathI thAkI hArI gayelo hAMphato Avelo aphINa levuM paDe tema tene zikAra karavo paDe. te aThaMga zikArI banI alI adhIro thaI sIdho posTamAstarane potAnI putrInA kAgaLa 4 gayo hato. zikArano rasa letI nasenasamAM UtarI gayo hato. paNa vize pRcchA kare che tyAre gAma javAnI utAvaLamAM azAMta che huM jyAre jIvanasaMdhyA pahoMcatI lAgI tyAre A zikArI bIjI dizAmAM manamagajavALA posTamAstara eno savAla jhIlI na zakyA ane tenI zuM zuM vaLI gayo. enI ekanI eka dIkarI mariyama paraNIne sAsare gaI upara gusso karI, tene dhamakAvI, cAlyA gayA. te divase tenI zuM ka pachI jene mATe te jIvana nibhAvato hato te mariyama, lazkaramAM AMkhomAM anAthatAnA AMsu chalakI UThyAM. azraddhA na hatI; paNa ka re nokarI karatAM pati sAthe paMjAba tarapha gaI te pachI pAMca varSa thayAM enI dhIrajano aMta Avyo hato. bImArI pachI maraNanA pagalAM 6 tenA kAMI samAcAra hatA nahi. tene mATe to te jIvana nibhAvato ene saMbhaLAvA lAgyAM hatAM. enI phikara e hatI ke potAnA mRtyu hato; paraMtu je divase mariyama gaI, tene jiMdagImAM ekalatA sAlavA pachI mariyamano patra Ave to tene kyAMthI pahoMcaze ? 6 lAgI. te dahADAthI alI, zikAre jato, paNa zikAra bhUlI, sthira posTaoNphisanA eka sArA svabhAvanA kArakUnanI pAse jaI 6 zuM dRSTithI anAjanAM khetaro joI raheto. eka samaye uDatAM paMkhIno jIvanabhara jhaMI kaMI karI pote bhegI karelI potAnI jIvanajaNasarUpa chuM je zikAra karI, enAM AkuLa-vyAkuLa baccAMne joIne AnaMda pAmatA traNa sonAnI gInI ene ApIne e vinave che: "sAcuM kahuM chuM, je 6 alIne, dIkarI sAsare gayA pachI ane enA koI samAcAra na Aja have chello divasa che. mariyama na maLI, na maLyo kAgaLa. upara chuM OM maLavAthI, jiMdagImAM pahelI vakhata samajAyuM ke kudaratamAM snehanI AkAzamAM allA che, tenI sAkSImAM tamane A paisA ApuM chuM. meM sRSTi ane virahanA AMsu che! dIkarInA virahamAM ane yAdamAM eka mArI mariyamano kAgaLa Ave to tamAre mArI kabara upara che 0 divasa to eka khAkharAnA jhADa nIce besIne haiyAphATa rUdana karI pahoMcADavo." pachI alI koI divasa dekhAyo nahi. enI khabara huM beTho. tyAra pachI haMmezAM savAramAM cAra vAgye UThIne posTa oNphise kADhavAnI ciMtA to koIne zAnI hoya? huM jato thayo. eno kAgaLa to koI divasa hoya nahi; paNa putrI tyAra bAda vArtAmAM vaLAMka Ave che. eka divasa posTamAstara chuM huM mariyamano kAgaLa eka divasa Avaze evI bhaktanA jevI zraddhAmAM jarA aphasosamAM hatA. emanI dIkarI dUra dezAvaramAM mAMdI hatI huM che ne AzAbharyA ullAsamAM te haMmezAM sauthI pahelo posTaoNphise ane enA samAcAranI rAha jotA e zokamAM beThA hatA. TapAla che jaIne besato. posTaoNphisa enuM dharmakSetra tIrthasthAna banyuM. ene AvI ne thAka paDyo e sAthe ja raMga uparathI potAnuM kavara che ema huM dhUnI ke pAgala jANI sau hasatA. posTamena mazkarI karatA ne kyAreka dhArIne posTamAstare jhapATAbaMdha eka kavara UMcakI lIdhuM paNa tenA che E majAkamAM enuM nAma daI, ene jyAM e beTho hoya tyAMthI upara saranAmuM hatuM. kocamaeNna alI DosA. vIjaLIno AMcako lAgyo chuM anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka % anekantivAda, ane 1ra : anekantivIda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekantivAda, syAdvavAda anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka + anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, syAdurvAda ane
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sthIrvAda mArca 2015 0 prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 67 kAda, syAdurvAda ane je hoya tema temaNe te nIce nAkhI dIdhuM. dilagIrI ane ciMtAnI thoDI samAcAra jANavA mATe taDapatA hoya tyAre emane alIDosAnI vedanA zuM chuM kSaNamAM emano adhikArIno kaDaka svabhAva jato rahyo ane mAnava samajAya che. ekamAtra jIvanaAdhAra jevI putrI paraNIne cAlI jatAM huM zuM svabhAva bahAra Avyo. emane ekadama sAMbharyuM ke A pelA DosAnuM ekalA paDelA aThaMga, ane nirdayI alIne apatya prema ane zuM "OM ja kavara-ane kadAca enI dIkarI mariyamanuM. posTamaeNnane pUchatAM RNAnubaMdhano RjugAvo bhAva samajAya che, jIvanamAM sneha ane che e DosAnI tapAsa karavAnuM jaNAve che. viraha zuM che e samajAtAM eno dRSTikoNa badalAya che, tema alIDosA ! huM te divase posTamAstaranI putrInA samAcAra na AvyA. AkhI jevI paristhitimAM mUkAtA posTamAstarano dRSTikoNa badalAya che; huM zuM rAta emaNe zaMkAmAM vitAvI. bIje divase traNa vAgyAmAM teo ghAyalanI gata ghAyala jANI zake te rIte. zarUAtamAM posTaoNphisanA huM oNphisamAM jaIne beThA, cAra vAge ne alIDosA Ave ke turata kArakuno ane posTamAstara ekAntadRSTie alInA vyavahAra-vartana : che pote ja tene kavara Ape evI IcchAthI. vRddha DosAnI sthiti jotA hatA, paNa vArtAne aMte lakSmIdAsa TapAlI ane posTamAstara che nuM posTamAstara have samajI gayA hatA. pote eka AkhI rAta savAre anekAntadRSTie jotA thAya che. he AvanAra kAgaLanA dhyAnamAM gALI hatI. paNa alIDosAe to e kAntadRSTi ApaNane pUruM satya ApI zakatI nathI; chuM pAMca pAMca varSanI rAto A rIte gALI hatI. pAMca pAMca varSa sudhI anekAntadRSTie koI bAbata ke ghaTanAne nihALIe tyAre ja ApaNane huM { AvI akhaMDa udvigna rAto gALanAra alI tarapha emanuM hRdaya satya prApta thAya che. eka najarathI, eka dRSTithI ke eka taraphathI ja pahelIvAra lAgaNIthI UchaLI rahyuM. barAbara pAMca vAgye bAraNe jotAM ApaNe e bAbata ke ghaTanAne yathArtha rUpamAM samajI zakatA ke jhuM TakorA paDatAM, e TakorA alInA haze ema mAnIne, pitAnuM hRdaya nathI. paraMtu koI bAbata ke ghaTanAne badhI bAjuethI, judI judI dRSTithI ( pitAnA hRdayane pichAne tema e UbhA thaI, doDyA ane bAraNuM ane vividha najarathI joIe tyAre samagra darzana prApta thAya che. huM OM kholI : "Avo alIbhAI! A tamAro kAgaLa' ema kahI ene ekAntadRSTi TUMkI ane aparyApta che, anekAnta dRSTi lAMbI ane hai 6 kAgaLa ApavA prayatna karyo. paNa patra nIce paDyo. pote dInavadane paryApta che. koI vyakti, ghaTanA ke bAbata vize alaga alaga che bAraNAmAM Ubhelo joyo alI Doso sAco hato ke pachI potAnI vyaktiono alaga alaga mata hoI zake. mANasane potAno mata ? * bhramaNA hatI tenI vimAsaNamAM posTamAstara paDyA. posTaoNphisanI bahu kiMmatI jaNAya che. tethI te potAno mata, potAno khyAla, potAnI huM rojanI rUTina kAryavAhI AgaLa cAlI, nAmo bolAvA lAgyA, vAta ja satya, bAkInI mithyA, evuM samajavA lAge che tyAM ekAntadRSTi 2 zuM kAgaLo levA AvanAra tarapha pheMkatA rahyA. paNa dareka kAgaLamAM eka che ane e duHkhadAyI che. kemake e mata nathI, paNa mamata che; huM dhaDakatuM hRdaya hoya ema posTamAstara ekI najare e badhAM kAgaLo matAgrahitA che. evI matAgrahitAmAM mANasa aMdha, avivekI ane 6 $ tarapha joI rahyA. kavara eTale eka Ano, ne posTakArDa eTale be gumAnI banI bese che. jIvanamAM matanuM mahattva che, mamatanuM nahIM. huM paisA e dRSTi cAlI gaI. TheTha AphrikAthI, koI vidhavAnA ekanA mANasa jyAre potAnI dRSTi, potAno mata bAju upara rAkhI sAmA eka chokarAno kAgaLa eTale zuM? posTamAstara vicAramAM vadhAre mANasanA matane, tenI dRSTine samajavA mathe, e jarUrI che. potAnA huM ne vadhAre UMDA UtaratA gayA. vicAro ane siddhAnto ja sAcA ema mAnIne cAlanArA Akhare chuM te sAMje lakSmIdAsa nAmanA pelA sArA svabhAvanA kArakuna sAthe jIvanamAM niSphaLa jAya che ane duHkhI thAya che. sAmI anya vyaktinA huM OM posTamAstara dhIme pagale alInI kabara sudhI jaI, kAgaLa kabara para vicAro ane siddhAntone sahRdayatAthI samajavAne mATe je loko tatpara raeN chuM mukI AvyA. emanuM pitA tarIkenuM hRdaya alIne na samajavA mATe rahe che, teo kyAreya jIvanamAM niSphaLa nathI jatA. anyanI dRSTi chuM $ DaMkhatuM hatuM. hajI potAnI putrInA to samAcAra maLyA na hatA tethI ane vAtane samajavAnI tatparatA ane svIkAravAnI sahRdayatA enuM zuM OM samAcAranI ciMtAmAM te pAchA rAta gALavAnA hatA. paNa teo tyAre nAma anekAntavAda. sAmAnya rIte ApaNI dRSTi ekAMgI hoya che. je paNa Azcarya, zaMkA ane pazcAttApanA trividha tApathI tapI rahyA hatA. ApaNe koIpaNa vastu, vicAra ke paristhitine ekI sAthe badhI bAjuthI ? huM lekhaka posTamAstaranA manamAM UThatA vicArarUpe vArtAnA dhvaninuM joI ane samajI zakatA nathI. tethI temanA vizenuM ApaNuM jJAna je 8 huM spaSTIkaraNa kare che: "manuSya potAnI dRSTi choDI bIjAnI dRSTithI te sthaLakALa ane dRSTibiMduthI maryAdita hoya che. ene badale koIpaNa zuM huM jue, to ardha jagata zAMta thaI jAya. be pitRhadayanI bhAvadhArAo vastu, vicAra ke paristhitine judI judI dRSTinA sahAre jANavI ane huM # mUkI emAMthI vivakSita dhvani pragaTAvavAnI lekhakanI nema che. paraNIne svIkAravI, ane ema karavAmAM vaicArika jAgRti ane bauddhika udAratA dUra sAsare gayelI putrIno lAMbA samayathI koI patra na hovAne dAkhavavI, enuM nAma anekAntavAda. * * * che kAraNe roja posTaoNphise dhakkA khAtA alIDosAne, enI lAgaNIne "kadaMba' baMgalo, 35, prophesara sosAyaTI, naoNleja hAIskUla pAse, huM koI samajatuM nathI. khuda posTamAstara potAnI bImAra putrInA moTA bajAra, vallabha vidyAnagara (388120). phona naM. 02692-233750. mobAIla : 09727333000. anekAMtavAda, cAddavIda ane teyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka Y= anekAMtavAda, syAdda ane vayavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, syAdvAda ane anekAdvAda, syAddhavAda ane teyavAda vizeSaka 6 anekantivIda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka - anekodvAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAddhavAda ane vayavIdaviroSaka + anekantivAda, syAdavAda anekAntavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, sAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdvavAda ane vayavAda vizeSaka + anekantivAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka F anekantivAda, syAdavIda
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, cIva pRSTha 68 0 prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 hvAda, cATvAda ane jainadarzana ane anekAntavAda 'tuM saMpAdanaH sUryavadana ThAkoradAsa javerI akAdvAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSuka ka akAttavAda, ane hu anekantivAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAhnavIda ane vayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAhnavIda [ jene darzananA tattvonA jANakAra ane e aMge satata abhyAsa ane ciMtana karanAra vidvAna sUryavadana jhaverIe A kSetramAM mahattvanuM pradAna karyuM che. jenA darzananA mahattvanA siddhAMto aMge temaNe aneka lakhANo karyA che. prastuta lekhamAM teoe jaina darzananA mahattvanA siddhAMta anekAMtavAda para saiddhAMtika ane thoDIka vyavahArika, udAharaNa ApI vAta karI che. ] $ jainadarzana anekAntavAdI darzana che. anekAntavAdano artha anekanuM eka sAthe eka samaye ekamAM hovuM tenuM nAma anekAnta moTebhAge evo karAto hoya che ke huM paNa sAcI ane tuM paNa che. huM sAco. rAga paNa dharma che ane vItarAgatA paNa dharma che. zuM A AtmA eka che. Atmapradezo asaMkhyAta che. AtmAnA guNo zuM huM cAdvAdI kathana che? zuM A anekAnta svarUpa che? nA! pahelAM to anaMta che ane ane paryAyo anaMtAnaMta che. Ama eka evA che kra e suspaSTa thavuM joIe ke kyAM ekAnta ghaTita karavo? ane kyAM AtmadravyamAM eka sAthe, eka samaye saMkhyAtatA, asaMkhyAtatA, ka re anekAnta ghaTita karavo? prathama to e mATe "anekAnta' zabdane anaMtatA tathA anaMtAnaMtatA hovuM sUcave che ke AtmAmAM anekAntatA re da samajavo joIze. anekAnta e sAmAsika zabda che. aneka+aMta e che. huM be zabdo maLI bahutrihI samAsa thatAM "anekAnta' zabda bane che. eja pramANe pratyeka dravya utpAda-vyaya-dhrovya yukta che. 'ADatpAH- zuM $ jenA aneka aMta (ENDS) cheDA che te anekAnta che. have aneka vyaya-dhrauvya yukta satyA' e dravyanI vyAkhyA che. dravyanI e vyAkhyAmAM 6 huM ane "aMta" e be zabdanuM arthaghaTana karIzuM to "anekAnta' zabda utpAda ane vyaya paraspara virodhI che. e utpAda ne vyaya maLIne kuM je samajAze. paryAya thAya che. $ "aneka" eTale zuM? je eka nathI te - anaeka evuM aneka dhrauvya eTale dhruva arthAt nitya-avinAzI-sthira, je dravya che. kuM zuM che. arthAt je 2,3,4,5,6.1 1,12,13...99...101, A brovyatA pote avirodhI che. paraMtu utpAda-vyayarUpa paryAya tenuM - 102..anaMta che, te sarva saMkhyA aneka kahevAya che. e saMkhyAmAM virodhI che. che je be (2) che te jaghanya (Minimum) (koTinuM aneka che ane je Ama virodhI avirodhI evuM utpAda-vyaya-dhrauvya je virodhIpaNuM che & utkRSTa koTinuM-parAkASTAnI (Minimum) koTinuM aneka che te che te eka ja dravyamAM rahela hovAthI AtmA sahitanA sarva dravyo uM huM 'anaMta' (Infinity) che. anekAnta svarUpI che. AvA anekAnta svarUpI dravya ke vastune huM | 'aMta' eTale zuM? aMta eTale cheDo ke END. adhyAtmakSetre aMta' samajavAnI ane samajAvavAnI rItane syAdvAda kahevAya che. tethI zuM zabdanA be artha thAya che-AdhyAtmika arthaghaTana karatAM 'aMta'no anekAntapaNuM vastumAM hoya che ane syAdvAdanA vacanamAM hoya che. huM OM eka artha che "dharma' ane bIjo artha che 'guNa'. A "aMta' zabdano Ama jJAnamAM-vicAramAM anekAntatA che jyAre vANI (kathana)mAM chuM zuM artha "dharma' karavo ke "guNa" te aneka zabdano zuM artha karIe chIe syAdvAdatA che. { tenA upara avalaMbe che. jyAM aneka zabdano artha be (2) karAto gaLyApaNuM, cIkaNApaNuM, pILApaNuM badhuMya eka dravya goLamAM ; OM hoya tyAM 'aMta' zabdano artha 'dharma" thato hoya che. tathA jyAM "aneka hoya che. eka evA goLa dravyamAM mIThA(gaLya)paNAdinI anekatA hai zabdano 'anaMta' karAto hoya tyAM "aMta' zabdano artha 'guNa' thato arthAt anaMtatA che. huM hoya che. pratyeka vastu yA dravyamAM paraspara viruddha dharma be (2) hoya putranA pitA cho? e syAdvAda vacana che. putrano saMbaMdha mukhya che zuM che ane guNo anaMtA hoya che. vastumAM paraspara virodhI dharma je rAkhIne bAkI pati, putra, kAkA, mAmA, mAsA, phuA vigerenA saMbaMdho 6 huM hoya che te vastunI zakti hoya che. e 'zakti' jene "dharma' kahIe ahIM gauNa karAyA che. AvI rIte ekane mukhya karIne bIjAne gauNa huM (r) chIe, te nitya-anitya, zuddha-azuddha, dhruva-adhruva, sthira-asthira, (adhyAhAra) rAkhIne kahevAnI zailI (paddhati)ne syAdvAda kathana re bheda-abheda, rUpI-arUpI, asti-nAstinA tenA joDakAmAM yugma kahevAya che. tIrthakara bhagavAnanI vANI syAdvAdavANI hoya che. arthAt anekAntasvarUpI vastunuM nirUpaNa karatA koIka ekane AgaLa karI, huM ethI viparIta mukhya rAkhI anya anekane gauNa rAkhIne kahevAnuM athavA na kahI uM anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, ane anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka + anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, syAdurvAda ane
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekatavIda, sthIrvAda mArca 2015 0 prabuddha jIvana anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka che pRSTha 69 mAda, syAdavAda ane anekAntavAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeSaka F anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAdvAda, syAddhavAda ane vayavIda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane vayavIda vizeSAMka * anekAntavAda, syAdavAda je zakavAnuM nAma syAdvAda che. goLanI cIkAza, pILAza Adi gauNa (hAlata-dazA-avasthA) hoya che. jyAM viruddhatA-pratipakSatA6 karI 'goLa gaLyo che" ema kahevuM te syAdvAda che. paNa goLa kevo pratidhaMdhatA hoya che tyAM dharma hoya che. paraMtu jenI judI judI taratama zuM gaLyo che te varNavIne kahI na zakavuM te akathya eTale avaktavya che. caDhatI utaratI avasthAo-paryAya hoya che te vastu (dravya)nA guNa zuM goLanI mIThAza e asti che. goLa kaDavo, tUro, tIkho, khATo hoya che. guNo ekalA hoya che-jyAre dharma bekalA-joDyA hoya che. Adi nathI te nAsti che. goLa e pudgala che. goLanI mIThAzano saMsAranA lokavyavahAramAM to pati-patnInuM yugala (sajoDuM) hoya ? huM AnaMda e pudgalano AnaMda che. bolavA (vacana)mAM bhASA- che ane pAchA tenA bALabaccAM-saMtAno hoya che ane pAchA tenA hai $ vargaNAnA pudgalonuM AlaMbana che. Ama pugalano AnaMda paNa bALabaccAM-saMtAno hoya che. tethI viparIta je pariNIta na hoya zuM $ (bhASAvargaNAnA) pudgalathI batAvI zakAto na hoya to pachI evA vAMDhAne ke kanyAkumArIne bALabaccAM yA pharajaMda (saMtAna) na huM atIndriya AnaMda kevI rIte banAvI zakAya?!-varNavI zakAya ? ! hoya. adhyAtma kSetre paristhiti taddana ulaTI che. dharma je nityAnitya, OM mauna ekAdazIe mauna upara pravacana ApavAnuM che. kema karI zuddhAzuddha, svapara rUpa, bhedabheda, vaitAdvaitarUpa ke asti-nAstirUpanA je huM samajAvAya? maunane zuM mauna rahIne samajAvAya? mauna samajAvavAne joDalA athavA yugmarUpa hoya che, tenA bALabaccAM ke saMtAnorUpa chuM OM mATe zabdano AdhAra arthAt bhASAvargaNAnA pudgalanuM AlaMbana paryAya nathI hotA, paraMtu guNa je jJAnadarzanAdirUpa ekalA che te huM te levuM ja paDe. Ama.. tenI bhinnabhinna avasthArUpa ke kArya yA kriyArUpa anaMta paryAya hoya mauna samajAvAya to bolIne zabdathI che. jemake jJAnaguNanA mati, zruta, avadhi, mana:paryAyAdi paryAyo, huM paraMtu darzana-zraddhAguNanA samyaka, mithyA Adi paryAyo. mIna anubhavAya to mUMgA rahI azabdathI !! sikkAnI paraspara virodhI be bAju-be paDakhA hoya che; je chApa chuM anekAntanuM nAma pramANa che. astibhAMgAthI, nAsti bhAMgAthI, ane kAMTo ke heDa enDa TeIla tarIke oLakhAya che. e sikkAnI 6 huM asti-nAsti bhAMgAthI, avaktavyAdi sAta prakAre kahevAnI ke na goLAkAra dhAra upara AMkA ke gIsIo aneka-ghaNI badhI hoya che. huM OM kahevAnI-kaccha-akathyanI kathana zailIne syAdvAda zailI kahevAya vartuLanI trIjyA ke vartuLanA vyAsa bahu badhA hoya che. paNa vartuLathI 4 6 che. e zailInA bhAMgA (bheda) sAta ja thatAM hoya che. sAtathI AThamo parigha dvArA bAju be vibhAgamAM vaheMcAyela che. vartuLanI parighathI eka sAtathI ocho cha prakAra hotA nathI mATe sAdvAda zailI e gherAyela bAju aMdaranI bAju hoya che jyAre parighanI bahAra taraphanI 8 saptabhaMgI zailI che. thoDuM thoDuM aMze aMze koI apekSAthI kahevAya asImita vyApaka bAju bahAranI bAju hoya che. e ja pramANe pratyeka huM che mATe sApekSavAda-naya che. avaktavya paNa-avaktavya che evuM dravya yA vastunA paraspara viruddha dharmo-pratipakSI dharmo be che paNa guNa huM kathana to karavuM paDatuM hoya che mATe te kathana zailIno prakAra che. Ama anaMtA che. athavA to kaho ke dorI (dhAgA)nA cheDA be ja che. UbhI 8 huM cAdvAda e naya che. eka advaita che te nirapekSa rIyala pUrNa nitya rAkhela dorInA be cheDA uttara ne dakSiNa che to ADI rAkhela dorInA 3 huM sthira hoya che. daita che tyAM anekatA che mATe tyAM sApekSatA che mATe pUrva ane pazcima evA be cheDA hoya che. paraMtu dorI je dhAgA ke hUM che jyAM apekSA sahitatA che tyAM sApekSavAda che. jyAre koI ekano taMtunI banelI hoya che te vaLa caDAvIne dorIrUpa taMtuo ke dhAgA huM anyamAM Aropa ke AkSepa karIne nAma rUpAdino pratIka, pratikRti aneka eTale be thI vadhu bahu badhA hoya che. chuM (pratimA) ane pratinidhino je jIvana vyavahAra che te nAma-rUpanA vastunA pratipakSI dharmo che tathA bhedarUpa bhinnabhinna guNo anaMtA je vyavahArane AdhyAtmika kSetre nAmanikSepa, sthApanAnikSepa, dravyanikSepa hoya che. te be pratipakSI dharmo tathA anaMtA guNonI rajUAta to OM ane bhAvanikSepa kahevAya che. AvI jainadarzananI enekAntatAnI ekasAthe samakALa ke yugapat to thaI zakatI nathI. rajUAta karavI paNa vyaktatA pramANa, naya, nikSe pA ne syAdvAdatAthI che. hoya, kahevuM hoya to vArApharatI eka pachI eka kramazaH thoDuM thoDuM ? anekAntasvarUpane jANanArA ane kahenArA jJAnane 'pramANa" kahe kahevAya. TUkaDe TUkaDe rajUAta thAya. sva apekSAe asti che, para 8 che. syAdvAdanA viSayane jANanArA ane kahenArA jJAnane 'naya' kahe apekSAe nAsti che. paramANu apekSAe zuddha che, skaMdha apekSAe 3 che. 'naya' e jJAnano aMza che. azuddha che ema thoDuM thoDuM kaMIka kaMIka kathaMcita eTale syAt ane huM dharma (vastutva-vastu svabhAva)nA paryAya nathI hotA, paNa asti- vAda eTale kahevAya ke kathana karAya. kramazaH kathaMcita-syAt kahevAya OM nAsti rUpa enA be paDakhA hoya che. svapaNAthI bhAvarUpatA eTale (vAda) eTale kathanamAM ke vacanamAM syAdvAda hoya. kathya che mATe vaktavya ? chuM ke hovApaNuM astidharma che. parapaNAthI abhAvarUpatA eTale ke ane akathya che mATe avaktavya che. zuM nahovApaNArUpa nAstidharma che. ethI viparIta guNono paryAya Ama jaNAya badhuM eka sAthe-eka samaye samasamuccaya. paraMtu zuM anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAttavAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeSaka 6 anekAntavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSaMka 6 anekAntavAda, cAvIda ane nayavAda vizeSAMka F anekantivAda, syAdavAda anekAMtavAda, cAddavIda ane teyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka Y= anekAMtavAda, syAdda ane vayavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sya pRSTha 70 * prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 tavAda, syAdvAda ane syAddhavAda ane tarkavAda viroSaka 6 anekattivAda, ane anekantivAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekantivIda, syAdvavalda ane nayavAda vizeSAMka anekAMntavIda, syAhnavIda ane vayavIda vizeSAMka 4 anekattivAda, zuM kahevAnuM Ave tyAre kahevAya krame krame vArApharatI kramazaH By And to e che ke jainadarzana na to ekaluM ekAnta anekAntavAdI che ke na $ By. kAraNa ke kahevAmAM bhASAvargaNAnA pudgalanuM mAdhyama hovAthI to ekaluM ekAnta ekAntavAdI che. OM parAdhInatA, maryAditatA ane kramikatA hoya che. paraMtu jJAnamAM sarva ane kAnta+ekAnta=ane kAnta evuM je nadarzana samyagU che che kAMI jaNAya eka sAthe samasamuccaya. kAraNa ke jJAna sva hovAthI ekAntapUrvakanuM samyagU anekAnta evuM anekAntavAdI darzana che. paNa huM svAdhInatA, vyApakatA ane akramikatA hoya che. kemake jJAna svabhAva- kyAreya rAgabhAvathI mokSa thAya ja nahi. vItarAgabhAvathI ja mokSa huM huM svaguNa che. tethI ja anekAntadharmI dravyanI kathanazailI syAdvAdazailI thAya evA samyak ekAnta saha samyaka anekAnta e jainadarzana che. huM huM che. e syAdvAdazailInA asti, nAsti, astinAsti Adi sAta samyagajJAnI, samyagU ekAnta samyagdarzana svarUpI AtmA huM bhAMgA (bheda-prakAra) hoya che. e sAte bheda vaktavya ane avaktavyanA (dhrauvya)no anubhava karI samyagU anekAnta svarUpI jagata samastane chuM che paraMtu jJAtavya ane ajJAtavyanA nathI. sarva kAMI jJAtavya ja che. jANe che. chuM kazuM ja ajJAtavya nathI. jema AkAza (avakAza)nI bahAra kAMI ja vardhamAna cothe mALe che. vardhamAnane khoLatA AvelA mitravargane kuM nathI tema jJAnanI bahAra kAMI ja nathI. bhoMyataLiye rahela mAtA kahe che ke upara jAo ! vardhamAna cothe zuM Ama vicAra-jJAnamAM anekAntatA che jyAre vANI-kathanamAM mAne che. khoLatA khoLatA mitravarga cotho mALa cUkI jaI pAMcamA kaeN 2 syAdvAdatA che. vaLI A syAdvAda e nirUpaNavAda ke prarUpaNavAda mALe jaI pahoMce che. pAMcame mALe hisAbI kAmakAja karatA pitA ' & hovAthI te kathanazailI che. vastusvarUpa anekAntadharmI (anekAnta mitravargane nIce cothe mALe javA jaNAve che. mitravarga guMcavAya ? chu svarUpI) hovAthI jJAnamAM anekAntatA che. vANImAM-kathanamAM jAya che ke mitra vardhamAna kyAM che? upara che ke nIce ? AmAM anekAnta che kathaMcitatA ne kramikatA hovAthI syAdvAdatA che. che. mAtA paNa enI apekSAe sAcA che ane pitA paNa enI have AmAM huMya sAco ane tuMya sAco tathA badhuMya sAcuM, evuM apekSAe sAcA che. kAraNa ke bhoMyataLiye rahela mAtAnI che kyAM AvyuM? kaI vastu kaI apekSAe sAcI che ane kaI apekSAe apekSAe-dRSTikoNathI cothe mALe rahela putra vardhamAna upara 'ja' 4 khoTI che, te jANIne samajIne apekSA lagADI vAta kahevI paDe. A che. jyAre pAMcame mALe rahela pitAnI apekSA-dRSTikoNathI putra che huM je apekSA lagADavAnI vAta che tene 'sApekSavAda' kahevAya che je vardhamAna cothe mALe hovAthI nIce 'ja che. zuM AInsTAInanI Theory of Relativity nAmathI prasiddha che. A rIte "paNa" avyayanA prayogathI thayela kathanamAM sAt zabdanA huM * vyavahAramAM je kAMI vyavahAranuM che te badhuM koInA kazAka saMbaMdhathI pragaTa ke apragaTa garbhitapaNe prayogathI anekAnta svarUpanuM prakAzana ka huM che ke pachI koI ne koI saMdarbhamAM arthAt Reference to Con- thatuM hoya che. paraMtu "ja" ke "cAt pava' avyayanA prayogathI amuka text, hoya che. dRSTikoNa View Point thI athavA to apekSA lagADIne thatAM ja hai pUrNa to pUrNa ja hoya. ene koInI apekSA hoya nahIM tethI kathanamAM anekAnta che ane te sApekSavAda che, je syAdvAdasvarUpa che. hai che nirapekSa hoya che. evuM e nirapekSa paNa kathanamAM Ave tyAre te anekAntarUpI vastunA nirUpaNa ke kathanamAM syAdvAdazailI hoya che zuM sApekSa thaI jAya che. apUrNa harahaMmeza apekSA sahita sApekSa ja che. e zailImAM yAt ke kathaMcita yA "paNa" kahevA dvArA ke vaktA ja hoya. apUrNa hoya to te kayA pUrNathI keTaluM ne kevI rIte apUrNa che dvArA anya guNanI svIkRti pragaTapaNe yA to garbhita (apragaTa) zuM te jANavuM paDe ne kahevuM paDe. vaijJAnika sara AInsTAInanI thIerI paNa rahela hoya che. kema ke vaktA yA upadRSTA jANato hoya che ke 2 opha rIleTIviTI to apUrNanI apUrNa sAthenI sarakhAmaNIrUpa kahevAmAM Ave yA kathana karavAmAM Ave tyAre bhASAvargaNAnA sApekSavAda che. jyAre jainadarzanano sApekSavAda to pUrNa-nirapekSanI pugalanuM mAdhyama svIkAravuM paDatuM hovAthI kathanamAM parAdhInatAke tulanAmAM apUrNatA jaNAvato ane kaheto nirapekSa kendrita sApekSavAda sImitatA-ane kramitA hoya che. upara-nIce, jamaNe-DAbe, pUraba-pazcima, aMdara-bahAra ke bAhyahai have jainadharmIne pUchavAmAM Ave ke zuM jainadarzana anekAntavAdI atyaMtara, zuddha-azuddha, nitya-anitya, dhruva-adhruva, sthira (cara)- OM darzana che? ApaNe kahIe ke hA! pharI pharIne pUchAtA pharI pharI asthira (acara) evA evA paraspara be viruddha dharmo, pratipakSo, 6 $ jainadarzana anekAntavAdI darzana che evo ja javAba vAraMvAra maLato vaita ke ThaMdra jyAM hoya tyAM anekAnta dharma syAdvAdazailIthI kahI huM ja rahe che. Avo ekano eka javAba maLato raheto hovAthI te zakAto hoya che kAraNa ke koI apekSAe vastune upara, jamaNe, dR anekAntavAdI karatAM te mithyA kathana kare che. kharekhara vAstavikatA pUrabamAM kahI zakAya che. to te ja vastune koI bIjI apekSAe zuM anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, ane anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavIda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, syAdurvAda ane
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sthIrvAda mArca 2015 * prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 71 mAda, syAdurvAda ane anekAdvAda, syAddhavAda ane yavAda vizeSaka F anekantivIda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekodvAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAddhavAda ane vayavAda viroSaka 6 anekantivAda, svAsvAda 2 nIce, DAbe, pazcimamAM che; ema kahI zakAtuM hoya che. "paNa" avyayanA kriyAne sAcI kahevAmAM ane ekalA jJAnane ja sAcuM kahevAmAM to che prayogathI baMne paDakhAMone svIkAra thato hoya che. e syAdvAda ekAntatA che. jainadarzane tethI ja to eka mahAna sUtra ApyuM che ke.. huM che. paraspara virodhI ubhayapakSI vAtone eka sAthe nityAnitya, || jJAnakriyAkhyAm mokSa || ekalA jJAnathI ke ekalI kriyAthI huM * zuddhAzuddha, bhedabheda, dhruvAdhruva, gamanAgamana ema pratipakSI dharmo mokSa nathI. jJAna vagaranI ekalI kriyA AMdhaLI che ane kriyA vinAnuM ke huM kaMda samAsathI kahI zakAya che. paraMtu anekAntadharmI ke anekAntaguNI jJAna pAMgaLuM che. aMtarajJAna ke atyaMtaramAM sAcI samajaNapUrvaka che yA anaMta guNAtmaka vastune te pramANe jamAvI zakAtI nathI. tethI bAhyamAM thatI dRzyAtmaka bAhya kriyAthI mokSa che. Software tathA che meM anaMtaguNAtmaka vastunA kathana mATe to syAdvAdazailI je saptabhaMgI Hardware baMnenI jarUra paDe. e baMne hoya tyAre kaoNpyuTara kAryazIla hai 8i kahevAya che tenI sahAya levI jarUrI thaI paDatI hoya che. thAya. phu anekAntadharmI vastunA vastusvarUpanuM nirUpaNa karatA karatA eka aMtaramAM evI to vairAga ke vItarAga pariNita ubhare ke tyAre sthiti evI paNa Ave che ke jyAre kahevuM paDe ke A ja sAcuM che bahAramAM zarIramAM khorAka na javAnI kriyA je thaI jatI hoya che, te ke zuM arthAt aMtima AtyaMtika nirapekSa satya che, rIyala che, kAraNa ke anazana yA upavAsa che. e ja Atma-sAmIpya ke Atmakya. bhItara zuM che rIleTIvITI ke sApekSatA rahI nathI. A ja satya che ema kahevAmAM svarUpamAM evA to DUbI gayA ke pachI garakAva thaI gayA ke gharavALA huM * pachI vastu svarUpanuM nirUpaNa anekAnta na rahetA ekAtta thaI jAya bhojanathALI mUkI gayA te emanI ema paDI rahI, te tyAM sudhI ke re che. paraMtu te ekAnta kathanamAM apekSA lagAvI 'ja' avyayano prayoga mAkhIo baNabaNavA lAgI ne pharate kIDI makoDA pharavA lAgyA. ? 4 thato hoya che. ane te ekAntika kathana sApekSika nayAtmaka kathana gharavALA AvIne kahevA lAgyA ke kyAM khovAI gayA te bhojana zuM thatuM hoya che. paNa na karyuM ane A badhI hiMsA thaI gaI. are bhAI ! hiMsA kyAM jai $ pUjA, bhakti, vrata, paccakhkhANa Adi zubha bhAva che. enAthI thaI? A to moTI ahiMsA thaI gaI. svabhAvanI svarUpanI jAgRti 8 mokSa na ja thAya. saMsAra asAra ja che. saMsAra du:kharUpa, duHkhamaya, e ja moTI ahiMsA che. svarUpAnubhavamAM ke svarUpaciMtanamAM evA zuM * du:khaphalaka ja che. rAga-dveSAdi kaSAya bhAvothI mokSa na ja thAya. to khovAI javAya ke khAvApIvAnuM bhAna ke sudhabudha rahe nahIM. je huM AmAM ekAnta ja ghaTita thAya. udAharaNa paramaguru gaNadhara zrI A vAto sAMbhaLI vicArakane prazna udbhavyo ke kriyA AvI chuM huM gautamasvAmIjInuM che. zuddhabhAva-zuddhopayoga-vItarAgabhAvathI ja kyAMthI? pratiprazna karyo ke bhAva gayA kyAM? pahelAM to bhAva ane huM 6 mokSa thAya. AmAM ekAnta ja ghaTita thAya. rAgathI ya mokSa thAya ane kriyA ubhaya hatAM. kriyA rahI gaI to bhAva kyAM gayA? jJAna-samajaNa ke vItarAgatAthI ya mokSa thAya evA anekAnta tyAM ghaTita na thAya. je bhAvajanaka che te rahyA nahi tethI bhAva sahitanI bhAvakriyA thaI ? jainadarzana samyagU ekAntapUrvakanuM samyagU anekAntadarzana zakatI nathI mATe kuLaparaMparAnI bhAvavihoNI paNa kriyA karavAnI hai zuM hovAthI jyAM jyAM je je yogya-ghaTita thatuM hoya tyAM tyAM te te cIlAcAlu pravRtti to rahI paNa vRtti khovAI gaI. jyAM pravRttimAMthI huM zuM ghaTita karavuM joIe. tethI ja yogIrAja AnaMdaghanajI mahArAjAnuM nivRttimAM AvIne vRtti vinAnA nirvikalpa thavAnuM hatuM ane huM zuM gAna che ke... svabhAvamAM sthira thaI javAnuM hatuM tyAM vRttinuM bASpIbhavana thaI gayuM ? eka anekarUpa nayavAde, niyate naya anusarIe re. ane pravRtti dhamadhokAra cAlu thaI gaI. zAMti khovAI gaI ane vAsupUjya zrImajI rAjacaMdrajInuM paNa gAna che ke.. ghoMghATa khUba vadhI gayo. pachI anAhatanAda-AtmanAda saMbhaLAya zuM jyAM jyAM je je yogya che, tahAM samajavuM te; kyAre ? azAMtimAMthI zAMtimAM javAnuM che, zabdamAMthI azabdamAM, zuM tyAM tyAM te te Acare, AtmArthI jana eha... bhedamAMthI abhedamAM jaIne karavApaNAmAMthI jyAM TharavApaNAmAM 8 Atmasiddhi AvavAnuM che tyAM karavApaNAmAMthI karavApaNuM ja nipajatuM rahyuM paNa ke ahIM koI jijJAsu prazna kare ke.. TharavApaNuM to bhUlAI gayuM. upayoga thakI yoga hovA chatAM dekhAto jIva mokSane ja Icche che ke evo ekAnta hoya ke nahi? yoga ane dekhItI yogakriyA rahI gaI paNa atyaMtara na dekhAtI samAdhAna : jyAM jIva potAne zuddhAtmA mokSasvarUpa joto- upayogakriyA gAyaba thaI gaI. huM jANato-anubhavato hoya tyAM pachI mokSanI IcchA paNa kyAM rahe? anekAntamAMthI ekAntamAM javAnuM hatuM ane parama dhairyane prApta chuM je IcchA sahitatA to rAga che. IcchA che ane IcchA rahitatA nIrihItA karI lokAgra zikhare paramadhAmamAM paramapade-virAjamAna thavAne badale je huM e vItarAgatA che. anekatAmAM ane anekAnta (bhavobhavanA bhavAMta)mAM ja gUMcavAyelA re eka kahe kriyAkAMDa sAcA che. bIjo kahe jJAna sAcuM che. ekalI rahyA. anekamAMthI je eka kevalyatAmAM Ave che te ja enA huM anekAntavAda, cAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAttavAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeSaka 6 anekAntavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSaMka 6 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSaka F akaodvAda, syAdavAda anekAMtavAda, cAddavIda ane teyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka Y= anekAMtavAda, syAdda ane vayavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syA pRSTha 72 7 prabuddha jIvana kevaLajJAnamAM anekane pratibiMbarUpa samAvI le che. e kaili ja anAdi-anaMta kALano eka samaya rUpa saMkoca kare che, jyAre chadmastha eka samayane anaMtakALa rUpa vistAre che. che. badhAya aMgopAMganA banela sarvAMgI zarIra kahevAya che. zarIranA aMgopAMga avayava kahevAya che jyAre khoDakhAMpAvALuM pAMgaLuM zarIra vikalAMga kahevAya che. A to jIvAtA jIvanAnubhavanA ekAnta vidhAna, kathana ke vAkya ekAntika che ke anekAntika; tene (eka) ane anekA (aneka)nA buddhigamya udAharaNo che. naya vivakSA rahita tathA 'ja'kAra sahitathI guNonA sarvathA bhedanI ke guNInA sarvathA abhedAdinI je je prakAranI ekAnta mAnyatAo che; te sarva ekAnta mithyAtva che. anekAnta dharmavALA AtmAne eka ja dharmavALo AtmA mAnavA te ekAnta mithyAtva thA abhiniveza oLakhavAnI nizAnI te vAkyaprayogamAM vaparAtA avyayo 'ja' ane 'pA' che. A Ama 'ja' che, e vAkyaprayoga ekAntika che. A Ama 'pA' che e vAkyaprayoga anekAntika che. hindI bhASAnI vAta karIe to 'do' avyayano prayoga ekAntatA sUcaka che to "mA" avyayano prayoga anekAntatA sUcaka che. ye paisA dI hai| A vAkyaprayoga ekAnta sUcaka che. thai paisA nI hai| A vAkyaprayoga anekAnta sUcaka che. e pramAI aMgrejI bhASAmAM May, will, anekAnta sUcaka che to Must, Shall ekAnta sUcaka che. ne che. koI eka aMza (Part-vibhAga) ne aMzI (pUrNa ke Whole) mAnavI arthAt AtmAne nitya ja mAnavo; AtmAne anitya (kSaNabhaMgura) ja mAnavo, te saghaLI ekAntika AgrahI mAnyatAo che. koI darzana AtmAne nitya ja mAnavAno Agraha rAkhe che to koI darzana AtmAne anitya ke kSaNabhaMgura mAnavAno Agraha rAkhe che te sarva ekAnta mithyA mAnyatA che je jainadarzanamAM 'ekAnta anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka OM anekAntavAda, syAddhavAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane nathavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSaka anekAntavAda, ane anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 7 mArca 2015 tavAda, syAdvAda ane mithyAtva' ke abhiniveza nAmano mithyAtvano eka prakAra che. jainadarzana vItarAgavijJAna hovAthI nirAgrahI che. tethI kahe che, AtmA dravyadraSTie (mULamAM)mAM nitya che ane paryAyadraSTie (vartamAna avasthAe) anitya (kSaNika) che. AtmA dravyadRSTie (mULa svarUpanI apekSAe) zuddha che ane paryAyaSTie (vartamAna avasthAnI apekSAe) azuddha che. jainadarzananI A samyak mAnyatA samyak anekAntatA che. svanI astithI svamAM ekatva che ane paranI nAstithI parathI vibhakta che, te jainadarzananI anekAnta darzanazailI che. 'huM to Avo ja chuM !' 'huM to pApI ja chuM !' evuM ekAnte na mAnavuM. 'svabhAva (svarUpa)thI huM paramAtma svarUpa chuM !' 'bhale vartamAna avasthAmAM pApI chuM!' 'dravyadRSTithI huM paramAtmA chuM!' 'paryAya dRSTie huM jIvAtmA chuM !' dravyadRSTinI daDhatA jema jema vadhatI jAya che, tema tema paryAyaSTi ghaTatI jAya che. palaTAvAnuM nAma ja paryAya che. jo paryAya parivartanazIla hIta nahIM to duSTajana sajjana thAta nahi ane saMsArI kyAreya siddha thaI zakata nahIM. AtmAne ekAnte nitya ke anitya, zudgha ke azuddha, abhedarUpa ke bhedarUpa mAnavo te saghaLI vyaktine mArI zako D mahAvIranA darzananuM hArda che mAnyatA ekAnta mithyAtva che. koI pUche ke bhAratadeza eka che ke aneka che ? tyAre te praznakartAnuM samAdhAna karatAM jaNAvavuM paDe ke...deza tarIke bhArata deza eka ja che paNa te deza ke rASTrano rAjya yA prAMta rUpe ullekha karatAM jaNAvavuM paDatuM hoya che ke bhArata rASTra aneka aThThAvIsa prAtono banela eka rASTra yA deza anekAntavAdI jainadarzana sArvabhaumika che, sArvakAlIna che, sArvajanika che, kAraNa ke te vItarAgavijJAna ane AtmavijJAna che. vaLI e jagajAhe2 che ke je vijJAna hoya te sarvane, sarvatra, sarvadA, sarvathA eka samAna lAgu paDe. tethI ja to vItarAga sarvajJa tIrthaMkara bhagavaMtoe ekAntathI pIDAtA jagatane anekAntatAno upadeza Apyo che. sahu koI haLukarmI bhavyAtmAo doSa-avaguNAnI vartamAnamAM je asti che, tenI nAsti karIne tathA svarUpa guAnI vartamAnamAM je nAsti che, tenI asti karIne sadaguo keLavI svarUpa guNone pragaTa karI anya parathI vibhakta thaIne (chUTA paDIne) svathI ekya sAdhIne mULa maulika svarUpe pragaTa karI astitvano AnaMda mArthA ! evI hArdika abhyarthanA! cho, astitvane nahi tame koI vyaktine mAro cho to te zarIra sAthe joDAyela muMbaI-400 064. hiMsA che, vadhe che. mo. : 9869712238. | tame koInuM aniSTa ciMtana karo cho, te mAnasika hiMsA che. tame koI vyaktine dabAvavA mATe koI vyaktine UMcako cho, koI vyaktinA utthAna mATe koI vyaktine dabAvo cho te bhAvAtmaka hiMsA che. tame koI vyaktine mArI zako cho., astitvane nahi tame koI vyaktine nIce pADI zako cho, astitvane nahi 802, skAya hAI TAvara, zaMkara lena, mAlADa (pa,,, anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka 6 anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka noMdhaH svarUpaciMtaka paMDitazrI pannAlAla ja. gAMdhI tathA navayuvAna paMDitathI phulacaMda zAstrIjIthI saMpAdita jJAnanA AdhAre prastuta lekhanuM saMpAdana thayuM che. *3]pp''][ alpe. , syAddhavAda : ne nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane tayavAda i manekAntavAda, syAdvavAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka OM anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ arthAtavIda, cIrvAda mArca 2015 0 prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 praSTha 73 mAda, svAduvAda ane anekAntavAda ane samyakajJAna (1prA. Do. kokilA hemacaMda zAha | anekAttavAda, syAddhavAda ao dyavAda vizeSaMka 5 akAtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAdvAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAdvAda, syAddhavAda ane vAyavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdavAda [ DaoN. kokilA hemacaMda zAha - muMbaI yunivarsiTInA eDajanTa prophesara tarIke, pIeca. DI. gAIDa tarIke potAnI sevA Ape che. somaiyA kaoNlejamAM jaina senTaranA paNa adhyayana kAryamAM rata che. viduSI lekhikA jaina sAhitya samArohamAM potAnA vidvatAbharyA saMzodhana patro rajU kare che ane lekho paNa lakhe che. prastuta aMkamAM temaNe samyak darzananA keTalAka mahattvanAM pAsAnI carcA anekAMta darzananA saMdarbhe karI che. ] 'neza vinA noTsa vavadAro savvA ja nibaiDA anekAMtano zAbdika artha che - jeno aMta eka nathI te, arthAt zuM tasya bhuvaNekkAguruNo Namo anneNgtvaayss||' jeno guNa eka nathI evo mata - ke je anusAra koIpaNa vastu (-siddhasena divAkara - sanmattitarkaprakaraNa) ekAMtika nathI. A samajavA keTalA dRSTAMto paNa jaina sAhityamAM zuM jenA vinA jagatano vyavahAra paNa nathI cAlato te samasta jovA maLe che, je dvArA paraspara virodhI lAgatA guNono samanvaya % lokanA eka mAtra guru anekAMtavAdane huM namaskAra karuM chuM." kevI rIte thAya te jANavA maLe che. bhagavatI sUtramAM prazna pUchyo che ka * jainAcAryonA sarva dArzanika ciMtanano AdhAra anekAMtavAda che. ke, "loka zAzvata che ke azAzvata?' huM satyajJAnanI prAptinI vAta to dUra rahI, samAja ane parivAranA bhagavAna mahAvIra A praznano uttara ApatA kahe che - "loka che che saMbaMdhano nirvAha paNa anekAMta vinA nathI cAlato. samagra jagatano zAzvata paNa che, azAzvata paNa che. traNe kALamAM evo eka paNa zuM zuM ekamAtra guru ane anuzAstA anekAMta che. samyakajJAna ane samagra samaya nathI jyAre loka na hoya tethI te zAzvata che. loka sadA, 8 zuM vyavahAra enA dvArA anuzAsita che. tethI tene namaskAra. jainadarzanamAM haMmezAM eka sarakho nathI raheto. te avasarpiNI ane utsarpiNImAM zuM syAdvAda athavA anekAMtavAdanuM eTaluM badhuM mahattva che ke Aje sAdvAda badalato rahe che tethI te azAzvata che. Ama vastumAM paraspara virodhI ke anekAMtavAda jainadarzanano paryAya banI cUkyo che. dharmo hovAthI anaMta dharmAtmaka che." jayaMti mahAvIrane prazna pUche cheanekAMtavAda jainadarzanano maulika siddhAMta che. dareka vastu padArtha 'sUtA rahevuM sAruM ke jAgatA rahevuM?" mahAvIra kahe che-keTalAka zuM ka anekAMtmaka che. jainAcAryonA mata anusAra pratyeka vastumAM anaMta jIvonuM sUtA rahevuM sAruM jyAre keTalAkanuM jAgatA rahevuM sAruM.' 6 guNadharmo hoya che. "anaMta dharmAtmakamvastu. paraspara virodhI jayaMti pUche che, e kevI rIte ? mahAvIra kahe che, je jIvo adharmI che ? guNadharmonuM hovuM e mULabhUta siddhAMta che. pratyeka vastu paraspara virodhI emaNe sUtA rahevuM sAruM ke jethI te bIjAne pIDA na pahoMcADe. jyAre huM evA anaMta guNadharmAtmaka, aneka prakAranI vividhatAothI bharelI dhArmika jIvonuM jAgavuM sAruM che kAraNa ke te aneka jIvone sukha arpe che. huM jainadarzana pramANe vastumAM aneka guNadharmo che. eka ja guNadharma zuM ke manuSyanI A anAdikAlIna jijJAsA rahI che ke satya zuM che? para bhAra mUkavo eTale ekAMtavAda. AMzika satyane pUrNa satya mAnavuM chuM OM tattva zuM che? samyakajJAna zuM che? eka vakhata gaNadhara gautame bhagavAna eTale mithyAjJAna. ekAMtavAda koI eka dRSTinuM ja samarthana kare che. je 6 mahAvIrane pUchyuM ke "tattva zuM che?' 'kiM tattvam ?' ekAMtavAda kyAreka sAmAnya athavA vizeSanA rUpamAM maLe che to zuM bhagavAne kahyuM, '3napatrer3a vA, vipAmer3a vA, dhRved vA !' kyAreka sat ke asatnA rUpamAM. tattvane pUrNa rUpamAM jovuM eTale arthAt utpanna thavuM, nAza thavo ane zAzvata rahevuM e tattva che. ekAMtavAdano tyAga karavo. tAttvika dRSTie - padArthanA eka huM A tripadI tattva che, satya che. ahIM sApekSatAnuM (Relativism) guNadharmane sarvathA satya mAnavuM ane bIjA guNadharmane sarvathA mithyA ? huM sUcana che. vastu nitya che, anitya che ane zAzvata che e satya che. mAnavuM e vastunI pUrNatAne khaMDita kare che. paraspara virodhI lAgatA che je eka che te aneka paNa che. je nitya che, te anitya paNa che. phakta guNo ekabIjAthI avazya virodhI che; paNa saMpUrNa vastuthI virodhI 6 zAzvata, ke phakta nitya ke, phakta anitya e tattva nathI. nityatA nathI. vastu baMnene samAnarUpI Azraya Ape che - A dRSTi anekAMta huM ane anityatA sApekSa che. tattva utpAda, vyaya ane dhrovyAtmaka che. che, syAdvAda che, sApekSavAda che. anekAMtavAda eka vilakSaNa svataMtra huM je mahAvIre A rIte tattvajJAnano upadeza Apyo. temaNe vastunA dRSTi che jemAM vastunuM pUrNa svarUpe pragaTa thAya che. eka ane aneka, je huM svarUpanuM badhI dRSTiothI pratipAdana karyuM. anekAMtano AdhAra sAta nitya ane anitya AvA guNono anekAMtavAdane AdhAre samanvaya zuM OM naya - dRSTibiMdu (standpoint) che. karavAmAM Ave che. anekAMtanuM sUtra che saMtulana. paraspara virodhI che anekAMtavAda, cAddavIda ane teyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka Y= anekAMtavAda, syAdda ane vayavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, syAdvAda ane anekAttavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka jha anekAttavAda, syAdvavAda ane vayavAda vizeSaMka 6 anekAttavAda, syAdvavAda ane vayavAda vizeSuka anekAttavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka - anekaodvAda, syAdavAda
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdava pRSTha 74 * prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 mavAda, syAdvAda ane hu anekantivIda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAhnavIda ane vayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka + anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSaka anekAntavAda, ane lAgatA guNone eka ja dravyamAM avirodhI rIte samanvaya karavA te A guNo virodhI nathI. anekAMtavAdanI deNa che. anekAMtavAdI phakta dravyadRSTithI joto nathI, nayavAda ane anekAMtavAda OM phakta paryAyadRSTithI paNa nahIM. dravya ane paryAya baMne dRSTithI jovuM jainadarzanane sAcA arthamAM samajavA mATe anekAMtavAda, nayavAda che che te anekAMta arthAt anekAMtadaSTi na kevaLa dravyAtmaka che, ke na ane sAdvAdanuM svarUpa samajavuM jarUrI che. huM paryAyAtmaka, paNa ubhayAtmaka che. AcArya mahAprajJa anekAMtane trIjuM vastu aneka dharmAtmaka che. AvI vastunuM ke dravyanuM jJAna be rIte huM netra kahe che. samyakajJAnanI dRSTie, satyanI dRSTie te trIjuM netra thAya che - eka pramANathI ane bIjuM nathI. pramANa eTale sAcuM kuM (6 che. eka ja vastumAM rahelA paraspara virodhI guNadharmo ane tattvone jJAna. A jJAnanA pAMca prakAra che-miti, zruta, avadhi, mana:paryAya - chuM khullA karIne je batAvI zake te anekAMtavAda. A guNadharmo vastunI ane kevaLajJAna. AkhI vastune tenA vividha paDakhAthI jANavuM te zuM re aMdara rahelA che. tattvajJAnanA ucca tathA kaThina kSetrathI mAMDIne, pramANa che. jyAre te ja vastune tenA eka paDakhAthI jANavuM te naya ! vicAramUlaka bhUmikAthI laIne AcAramUlaka pradeza sudhInI tamAma che. pramANa dvArA vastunuM samagra yathArtha jJAna maLe che jyAre vastunA kuM paristhitiomAM anekAMta tattvajJAnanI samajaNa khUba ja upayogI AMzika svarUpano paricaya naya dvArA maLe che. pramANa dvArA vastunA DuM banI zake tema che. anekAMtathI sApekSatAno vikAsa thAya che. enAthI akhaMDa svarUpanuM jJAna thAya che. jyAre naya dvArA vastunA aMzabhUta * jIvana vyavahAra svastha ane sAmaMjasyapUrNa thAya che. judA judA svarUponuM darzana thAya che. paramasatyanI anubhUti anekAMtanA AdhAre thAya che. ekAMtavAda dareka vastune jANavAnA dRSTikoNo paNa aneka hoI zake che. huM ke nirapekSa ciMtana pUrNa satya nathI. samyakajJAnanI bhUmikA eTale paraMtu jyAre ApaNe eka dRSTikoNathI vastune jANIe tyAre bIjA che hai anekAMtadRSTi. koIpaNa vastunA vividha pAsAMo tapAsI tenA satya dRSTikoNano niSedha na karIe to tene naya kahevAya. paraMtu eka haiM svarUpane jANavuM te anekAMtavAda che. satya eka ja hoya che. paraMtu dRSTikoNathI vastu jevI jaNAya tevI ja mAtra vastu che ema mAnI che che tenA pAsA aneka hoya che. dareka pAsAne judI judI apekSAthI jovA jevuM tene durnaya kahevAya. jema koI aMdha vyakti hAthInA pagane ? * ane samajavA te anekAMtavAda che. tattvane vividha dRSTikoNathI jovuM sparza karI ema mAne ke hAthI thAMbhalA jevo ja che to te durnaya che zuM te anekAMta siddhAMta che ane tenuM sApekSa pratipAdana karavuM te kahevAya. paNa jo te ema samaje ke hAthInA zarIrano eka bhAga chuM huM sApekSavAda che. naya eTale koI eka dRSTikoNa pramANenuM satya. thAMbhalA javo che to te naya kahevAya. ka nayavAda eTale apekSAvAda. sAmAnya manuSya eka kALe vastunA eka jaina dArzanikonA mata pramANe vastunuM sAcuM jJAna-samyak jJAna ka $ ja dharmane, pAsAne jANI zake che. tethI tenuM jJAna sApekSa hoya che, meLavavA mATe tene judI judI bAjuethI samajavAno prayatna karavo ? huM AMzika hoya che. naya dvArA je jJAna che te eTalA mATe samyak joIe ane A badhA pAsAMne yogya rIte bhegA karI vastunuM sAcuM huM zuM mAnavAmAM Ave che ke te potAnA dRSTibiMduthI atirikta bIjA jJAna prApta karI zakAya che. judA judA dRSTikoNathI prApta thayela che 6 jeTalA dRSTibiMdu che teno niSedha nathI karatuM paNa te pratye upekSAbhAva mAhitIne bhegI karIne vastunuM jJAna prApta karavAnI prakriyAmAM koIne 6 huM darzAve che. syAdvAda virATa dRSTikoNa prastuta kare che. virodha jevuM lAge, kAraNa ke Ama karavAthI eka ja vastu nitya ane huM je kahevAya che ke mahAvIre citravicitra pAMkhavALA eka moTA anitya, sat ane asat AvA paraspara virodhI guNavANI lAge meM $ 5skokilane svapnamAM joyuM. puMskokilanI citravicitra paMkho ane prazna thAya ke AvA virodhI guNo eka ja vastumAM eka sAthe che anekAMtavAdanI pratIka che. jyAM eka ja jJAnanA paMkha hoya tyAM kaI rIte rahI zake? Ama, AMtarika virodha che evA bhayathI ApaNe haiM - ekAMtavAda che. anekAMtavAda eka ja raMganuM pAMkhavALuM kokila nathI, vastunI aMdara evA guNone na svIkArIe to vastunuM yathArtha svarUpa che paraMtu citravicitra pAMkhavALuM kokila che. jyAM vividha varNanA paMkha ApaNe samajI na zakIe. ahIM e vAta yAda rAkhavI ghaTe ke eka ja ? huM hoya che tyAM anekAMtavAda hoya che. A rIte jaina dharmanA prANabhUta vastumAM A paraspara virodhI jaNAtA guNo eka sAthe rahe ja che zuM siddhAMta anekavAdanuM suMdara rIte citraNa karyuM che. ekAMtavAda koI eTale emAM kharekhara virodha che ja nahIM. jyAre jena dArzaniko kahe huM huM eka dRSTibiMdunuM samarthana kare che. kyAreka sAmAnyanuM to kyAreka che eka ja vastu nitya-anitya, eka-aneka Adi che tyAre teno huM chuM vizeSa guNadharmanuM; jyAre anekAMtavAda anekanuM samarthana kare che. artha evo nathI ke vastu te ja apekSAthI nitya paNa che ane anitya chuM OM paraspara virodhI lAgatA guNono eka ja dravyamAM avirodhI rIte paNa che. anekAMtanA siddhAMta pramANe eka ja vastu eka apekSAthI chuM samanvaya karavo e anekAMtavAdanuM darzanazAstramAM mahattvanuM yogadAna nitya che, to bIjI apekSAthI anitya paNa che. Ama judI judI chuM $ che. be virodhI guNonuM apekSAbhedathI rahevuM e zakya che, vAstavamAM apekSAthI vastumAM judA judA guNano svIkAra karAya che. A badhA che anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka % anekantivAda, ane anekAMtavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane vayavAda viroSaka 6 anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavAda viroSaka F anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekatavIda, cIThThI mArca 2015 0 prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 20 pRSTha 75 pAda, svAduvAda ane anekAttavAda, syAddhavAda ane vAyavAda vizeSuka ja akAtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAvAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka = anekaodvAda, syAddhavAda ane vAyavAda viroSaka anekantivAda,syAsvAda guNa vastumAM eka sAthe ja rahe che. amuka vakhate amuka guNone (1) naigamanya 6 mukhya karavAmAM Ave che. jyAre bIjA guNane gauNa karavAmAM Ave (2) saMgrahanaya che che. Ama anekAMta e vastunuM svarUpa che ane AvI aneka dharmAtmaka (3) vyavahAranaya vastu-svarUpane jANavAnuM kAma ApaNe dRSTikoNarUpa nayane (4) RjusUtranaya ru svIkAravAthI karI zakIe. paraMtu eka nayathI jANela vastunA svarUpane (5) zabdanaya huM te vastunuM saMpUrNa svarUpa mAnI levuM bhUlabhareluM che. AthI ja jaina (6) samabhirUdranaya AcAryoe kahyuM che ke bIjA dRSTikoNano virodha karyA vinA eka (2) evambhUtanaya - nayane mukhya karIe tyAre bIjA nayanI vAtano niSedha na karatA ahIM pahelA cAra arthanaya che jyAre chellA traNa zabdanaya che. kaeN zuM ApaNe bIjA nayanI vAtane gauNa karIe to te naya che ane jo sAte nayo eka ja vastune jovAnI, samajavAnI bhinna bhinna bAjuo huM OM bIjA nayano niSedha karIe to te durnaya che. Ama naya eTale koI che. A sAteya bAju ekaThI maLIne vastuno saMpUrNa khyAla Ape che. eka dRSTikoNa pramANenuM satya. anekAMta nirapekSa nayono samUha nayanA jeTalA bheda che eTalA mata che. anekAMtavAdane bIjAonA nathI kAraNa ke paraspara nirapekSa naya mithyA che. je apekSA sahita dRSTibiMduo, mato pratye mAna che. dareka matamAM, vicAramAM satya che huM ke naya che te vastusvarUpa che. e vAta te mAnya rAkhe che. paraMtu e paNa samajavuM jarUrI che ke dareka ka zu Ama, nayonuM vizeSa mahattva che. nadRSTi vagara vastusvarUpane mata, vicAra, saMpUrNa satya nahi paNa AMzika satya rajU kare che tethI ? samajI zakAtuM nathI. virodhAbhAsanuM samAdhAna nayanI samajaNathI pUrNa satyane pAmavA paraspara visaMvAdI matono samanvaya karavo jarUrI che zuM thAya che. pratyeka vastu dravyadRSTithI nitya ane ekarUpa che ane che. e rIte judA judA darzanono samanvaya karI virodha dUra karI zakAya. paryAyaSTithI anitya-ane karUpa che. pahelI dRSTimAM dravyanI mukhyatA anekAMtavAdanuM kArya mAtra vividha mato, vicAro, darzanonA satyo chuM zuM che ane paryAyanI gauNatA che. Ama gauNatA ane mukhyatAthI ja vastunI sApekSa ane AMzika che e darzAvavAnuM nathI paNa sAthe sAthe temano zuM OM siddhi thAya che. naya dvArA jIvAdi padArthonuM samyakajJAna thAya che. eka bIjA sAthe yathAyogya meLa karI virodhanuM zamana karavAno che ? anekAMtAtmaka vastune jANavAnI ane samajavAnI paddhati che ane vadhu ne vadhu sarvagrAhI uccattara satyane pAmavAnuM che. A kAraNe OM nayavAda che. jaina dArzanikoe nayanA judI judI rIte bheda pADyA che. ja jainadarzana potAne bhinna bhinna darzanonA samanvayarUpa samaje che. je (1) dravyArthika ane paryAyArthika naya "Sadarzana jina aMga bhaNIje." je naya vastunI zAzvata bAju jue che dravyArthikanaya ane je naya anekAMtavAda ane svAvAda huM vastunI parivartanazIla bAju jue che te paryAyArthika naya. syAdvAdano mULabhUta siddhAMta che-pratyeka vastu sApekSa che. $ vastunirUpaNanI badhI ja dRSTio A be dRSTimAM samAI jAya che. syAdvAdaH syAdvAda eTale zakyatAno siddhAMta. 6 mULa A be ja naya che. AcArya siddhasene A nayanuM samarthana karatAM syAdvAda sApekSika kathanapaddhati che. anekAMtAtmaka vastune naya r huM kahyuM che ke A be no mukhya che-bIjA badhA emanA prakAro ja che. dvArA jANIe paNa enuM varNana karavuM hoya to ApaNe evI bhASA zuM OM dravyadRSTithI dareka padArtha nitya che jyAre paryAyadRSTithI anitya che. paddhati apanAvIe ke jethI vastunA koIpaNa pakSano niSedha na thAya. ? chuM (2) arthanaya ane zabdanaya AvI paddhati je jaina zAstrakAroe vikasAvI che te syAdvAda che. ? je naya vastune athavA padArthane jue che te arthanaya ane je naya syAdvAda padArtha ke vastunA vividha pAsAMonuM vividha dRSTikoNathI ? tenA vAcaka zabdane jue che te zabdanaya. vizleSaNa kare che-e rIte ke amuka vastunuM kathana karatA vastunA (3) nizcayanaya ane vyavahAranaya aneka guNadharmono niSedha thato nathI. syAdvAda dvArA sat-asat, vastunA nirapekSa svarUpane jonAra naya te nizcayanaya jyAre eka nitya-anitya Adi paraspara virodhI lAgatA paraMtu eka sAthe eka 8 kuM vastunuM bIjI vastumAM AropaNa karI jonAra te vyavahAranaya. ja vastumAM rahetA te guNo bAbata kathana karavAmAM Ave che. ahIM ? huM nizcayanaya vastunuM pAramArthika rUpa che jyAre vyavahAranaya vastunuM AvA paraspara virodhI lAgatA guNo zA mATe kharekhara virodhI huM ke pratibhAsika rUpa che. Indriyagamya vastunuM sthULarUpa vyavahAranI dRSTithI nathI, paraMtu ekabIjAnA pUraka che e vAta darzAvI che. A paddhatimAM huM yathArtha che. nizcayanaya dRSTi IndriyAtIta che, sUkSma che. baMne dRSTio dareka kathana sAthe 'sA pada lagAvavAmAM Ave che. A siddhAMtamAM ? huM samyak che, yathArthatAnuM grahaNa kare che. svAda' zabdano artha che koI eka apekSAthI athavA kathaMcit', 6 jaina dharmanA dArzanika graMthomAM sAta nayonuM varNana jovA maLe che. "cAt'pUrvaka je vAda che-kathana che-te syAdavAda, 'syAd' zabda che anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAdvAda, syAdvavAda ane vayavAda vizeSaka 6 anekAntavAda, syAdvavAda ane vayavAda vizeSuka ka anekAntavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSaMka avakAntavAda, syAdavAda anekAMtavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, cArvAda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, sthIrvAda ane
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sya pRSTha 760 prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 hvAda, cArvAda ane ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAdvavAda ane vayavIda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda viroSaka ddha anekAntavAda, ane hu anekAntavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka akAttavAda, syAdvavAda che ane kAMtano dyotaka che. tethI stitva anaJda che apekSAbhedathI nizcayAtmaka che. te chuM syAdvAdane anekAMtavAda paNa | hiMsA mRtyu che, koIkane mAravuM te hiMsA che. saMzayavAda ke ajJAnavAda nathI. $ OM kahe che-(syAvAda maMjarI). je janme che te mRtyu pAme che. je janmato ja nathI, te mRtyu syAdvAdane vAstavika rIte na hai A sAduvAdane 'saptabhaMgI' paNa [pAmaze kevI rIte ? jANanArA A siddhAMta para huM kahe che. "saptabhaMgI' eTale judI | astitva anAdi che. doSAropaNa kare che je mithyA che. huM zuM apekSAe yojAtA sAta jeno Adi nathI, teno aMta kevI rIte hoI zake ? te Adhunika vijJAna-padArtha vAkyono samUha, syAdvAdanA je amara ane zAzvata che, tene koNa mArI zake ? vijJAna sAthe susaMgata che. sAta bhaMgo nIce mujaba che vyavahAramAM paNa anekAMtavAdanA ? 1. yAt parva-vastu amuka apekSAthI che. ghaNA phAyadA che. tenAthI vivAda ane vaicArika saMgharSanuM nivAraNa huM 2. sthA nAsti parva-vastu amuka apekSAthI nathI. zakya bane che. vaicArika sahiSNutA dvArA dharma sahiSNutA-judA judA E 3.yAt tiya nAtiya parva-koI apekSAthI vastu che ane koI dharmomAM rahela satya AMzika rIte jovA maLe che. Ama temAM vividha huM apekSAthI nathI. vicAradhArAonA samanvayanI zakti che. vividhatAmAM ekatA sthApavA huM * 4. yAtmavaktavyam parva-vastu, koI apekSAthI che ane avaktavya A siddhAMta upayogI thaI zake. che. Ama samyakajJAna mATe anekAMtavAda, nayavAda ane syAdvAda zuM 5. cAt tiya avyaktavyam parva-vastu amuka apekSAthI che ane jarUrI che. jaina dArzanikonI niSpakSavRtti ane ahiMsaka pravRttino che ane avaktavya che. ahesAsa A siddhAMta karAve che. jyAM koI naya kiMcit mAtra na 6.yAt nAtiya pravaktavyam parva-amuka apekSAthI nathI ane dubhAya evI jinezvaronI vANI che-"anaMta anaMta bhAvabhedathI meM avaktavya che. bharelI, anaMta anaMta naya nikSepe vyAkhyAnI che." saptabhaMgI eka suM 7. sthAt stiya nAtiya 3 vyaktavyam vaM-amuka apekSAthI vastu evo siddhAMta che ke je vastunuM AMzika paraMtu yathArtha kathana karavA che, nathI ane avaktavya che. samartha bane che. anekAMtavAdanA mULa siddhAMto samanvayavAda ane Ama vastu eka ja rUpa nathI-tenA anya rUpa paNa che. sahaastitvAda sUcave che. anekAMtadRSTie samasyAnuM samAdhAna koI vastunuM astitva ke nAstitva ekAMta nathI. syAdvAda pramANe zodhavAthI Agraha-vigrahano prasaMge upasthita thato nathI. anekAMtanuM ka $ badhA ja kathano sApekSa che-dravya, kSetra, kALa ane bhAvanI amuka yogadAna dArzanika kSetramAM jema mahattvapUrNa che tema vyAvahArika ? huM apekSAthI satya che. vastunuM svarUpa; jainadarzana pramANe-asti, nAsti jIvanamAM paNa tenI mahattA che. che ane avaktavyathI samajI zakAya che. syAdvAdamAM dareka kathana ekAMta aMtamAMzuM che paNa samagra kathanapaddhati ane kAtmaka che. syAdvAda anizcitavAda "je anekAMtapadane prApta che, evA akhila pramANano viSaya chuM chuM ke saMzayavAda nathI. kAraNa ke 'syA'no artha saMbhavataH hovA chatAM jayazIla ho, te anekAMtapada pravRddhazALI ane atula che tathA potAnA OM "eva' zabdano prayoga kathanapaddhatimAM karavAmAM Avyo che te ema ISTa arthanI siddhi ApavAvALo che. emAM anaMta guNone udaya che. je zuM sUcave che ke je jJAna maLe che te nizcita ane sApekSa maLe che. vijJAnamAM te pUrNarUpathI nirmaLa, jIvone AnaMdita karavAvALo, mithyA 6 $ AInsTAInanI Theory of Relativity sAthe te sAmya dharAve ekAMtarUpa, mahAna aMdhakArathI rahita tathA zrI vardhamAna tIrthakara chuM che. svAduno artha May be' ke 'Perhaps' nathI-paNa "koI eka pratipAdita che. 9 apekSAthI' che. syAdvAdamAM dareka kathana ekAMta che. paNa te vastu (prameya kamalamArtaNDa pR-51, 3dvitIya bhAga) uM jevI che tevI ja batAve che. syAdvAdano AdhAra che vastutattvanA ane kAtmaka arthavALuM vAkya e ja syAdvAda che ema huM huM anaMta guNo, mAnavIya jJAnanI apUrNatA ane sApekSatA. jaina vadhIyastraTIkAmAM kahyuM che-anekAMtadRSTi e satyadRSTi che tethI huM tarkazAstrIo A sApekSa kathana yA vidhAnanA siddhAMtane syAdvAda samyakajJAna che. AMzita satyane pUrNa satya mAnavuM e mithyAjJAna chuM zuM kahe che. anekAMtavAda darzana che. syAdvAda enI abhivyaktinuM che. tattvane pUrNarUpamAM jovuM eTale anekAMtavAdano svIkAra karavo ? mAdhyama che. satya mATenI zailInA mukhya be tattva che-pUrNatA ane jenuM tattvajJAna anokhuM ane viziSTa che. chuM yathArthatA je anekAMtavAda kahe che anekAMtanuM samyak parijJAna thayA bI-14, kakaDa niketana, derAsara lena, ghATakopara (pUrva) ku vagara jaina tattvajJAnane yathArtha rIte samajavuM azakya che. syAdvAda muMbaI- 400 077. mobAIla : 932307992 2. anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekAntavAda, ane anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavIda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, syAdurvAda ane
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekatavAda, cIrvAda mArca 2015 * prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 77 pAda, syAdurvAda ane AnaMdaghanajInA stavanomAM anekAMtA | DaoN. abhaya dozI anekAdvAda, syAddhavAda ane yavAda vizeSaka F anekantivIda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekodvAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAddhavAda ane vayavAda viroSaka 6 anekantivAda, svAsvAda [ DaoN. abhaya dozI - muMbaI yunivarsiTInA gujarAtI vibhAganA adhyakSa che. jaina dharma-ciMtana ane sAhityanA UMDA abhyAsI ane saMzodhaka che. jaina saMzodhakone pIeca. DI. karAvanAra A vidvAnanuM covIsI sAhitya paranuM pustaka khUba ja lokapriya thayuM che. prastuta aMkamAM AnaMdaghanajInA stavanomAM anekAntavAda viSe temaNe viSada carcA karI che. ] OM sattaramI sadInA pUrvArdhamAM thayelA AnaMdaghanajInI eka marmI doSa Ave che, mATe A matane manamAM vicAra karI parIkSA karo. $ sarjaka tarIke khyAta che. temanA padomAM alokika anubhavanI vaLI, vedAMtadarzanavALA kahe che; AtmA kevaLa nitya che, ane ; 3 abhivyakti jovA maLe che. rAjasthAna-gujarAtanI sarahada para teo AvI vAta karI AtmadarzanamAM lIna thAya che. paNa temAM karelAM : zuM vicaratA A sAdhaka muni saMpradAya ane darzananA bhedathI para thaI karmano nAza ane nahi karelA karmanI prAptino doSa Ave che, te zuM huM AtmatattvanI, anahadanI dhUna lagAvIne beThelA saMtapuruSa che. emanA manuSya joI zakato nathI. * padonI abhivyaktimAM nirguNa saMta paraMparAno prabhAva joI zakAya che. AtmAne ekAMta nitya mAnavAmAM Ave to pratyakSamAM jovAtA ka je kavinI 'padabahuterI' prasiddha racanA che. to e sAthe ja emanI kArya-kAraNabhAva ghaTI zake nahi . dA. ta. sonArUpI padArthamAMthI $ bIjI prasiddha racanA 'covIsI' nAme suvikhyAta che. Aje ApaNane tAra banAvavAmAM Avyo, tAramAMthI kaDI banAvI devAI eTale ke OM kavine hAthe sarjAyelA 22 stavano ja upalabdha thAya che. A tArarUpI kAraNamAMthI kaDIrUpa kArya utpanna thayuM. 8 stavanomAM kavie bhaktinI sAthe ja tattvajJAnanI rasabharI lalita paraMtu, jo tAra sadAkALa nitya mAnavAmAM Ave, eka ja svarUpamAM che $ rIte prastuti karI che. kavi anekAMtadarzananA AkaMTha abhyAsI che. rahenAra mAnavAmAM Ave to temAMthI kaDI kaI rIte niSpanna thaI zake? * AthI kavinI aneka racanAomAM anekAMtavAdanuM nirUpaNa sahaja eTale AtmA AtmasvarUpe suvarNanI jema nitya che, paraMtu kaDI { rIte Ave che. dasamA zItalanAtha bhagavAnanA stavanamAM paramAtmAmAM ane tAra jevA vividha paryAyo-pariNAmo bhava apekSAe dhAraNa zuM huM paraspara virodhI guNono anekAMtadRSTie subhaga samanvaya darzAvyo kare che. Ama, AtmA saMyoga anusAra vividha pariNAma dhAraNa kare che ka che. AvA aneka sthaLo covIsInAM stavanomAM joI zakAya. ema che, mATe te ekAMte nitya nathI. che chatAM, kavinuM 20muM ane 21muM stavana dArzanika bhUmikAe vaLI sugata eTale ke bauddhadarzanavALA kahe che ke, AtmA kSaNika ? huM anekAMtavAdanI rajUAta kare che. che. jo AtmAne kevaLa kSaNika mAnavAmAM Ave to, AtmAne baMdhache vIsamA munisuvratasvAmI stavanano prAraMbha sAdhakanA praznathI mokSa, sukha-du:kha Adi saMbhavI zakatA nathI. A vicArane barAbara $ thAya che; manamAM besADo. Atamatattva kayuM jANuM? jagataguru! eha vicAra muja kahIyo." vaLI, lokAyatika vagere darzanavALA kahe che ke pRthvI, agni, he jagataguruprabhu! Atmatattva kevI rIte pAmuM teno mArga darzAvo. vAyu ane jaLa. A cAra bhUtathI vibhinna AtmA jevuM kAMI che nahi. * zuM sAdhaka bIjI kaDImAM A Atmatattva jANavAnI jIjJAsAnuM kAraNa AvuM kahenAra mata to aMdha manuSya jevo che. aMdha manuSya jema bAjumAM zuM darzAvatA kahe che ke Atmatattvane jANyA vinA jIva nirmANa samAdhi rahelA gADAne joI na zake, ane kahe ke A jagatamAM gADuM nathI, huM 4 pAmato nathI. to gADuM nathI, e vAtane kevI rIte mAnI zakAya? bhAratIya paraMparAmAM je vividha darzano Atmatattva aMgenA AvA vividha matone lIdhe sAdhaka bhramamAM paDyo che. cittasamAdhine re huM potAnA mato dharAve che, tenI vAta karatAM kavi kahe che: mATe AtmatattvanuM darzana jarUrI hovAthI pharI prazna pUche che ke, he ja keTalAka vedAMta Adi darzanavALA AtmAne baMdharahita mAne che, prabhu ! tamArA sivAya AtmatattvanuM darzana karAvavA koI samartha nathI. jai $ paNa vyavahAramAM teo kriyA karatA dekhAya che. teone A kriyAnuM Apa ja samAdhinuM kAraNa evA AtmadarzananuM tattva kaho. ahIM kavi 8 kuM phaLa koNa bhogave evuM pUchavAmAM Ave to teo rIsAya che. paraspara virodhI vedAMta, bauddha ane lokAyatika darzananI vAta rajU DuM 4 vaLI, nAstikamatavALA kahe che ke jaDa ane cetanamAM koI bheda karI temanA doSo darzAvI dArzanika rIte "anekAMta'nI sthApanA je huM nathI, baMnemAM Atmatattva eka che. sthAvara ane jaMgama sarakhA che, karI cUkyA che. teo bhinnabhinna, nityAnitya evI AtmatattvanI huM AvA matane mAnIe to sukha ane du:khanA saMkara (mizraNa)no oLakhANa prabhumukhe ApI zakyA hota, paraMtu AnaMdaghanajI kevaLa zuM anekAMtavAda, cAddavIda ane teyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka Y= anekAMtavAda, syAdda ane vayavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, syAdvAda ane anekAntavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAttavAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeka ka aneadvAda, spIdvavAda ane vayavIda vizeSuka - anekodvAda , syAddhavAda ane naryavAda vizeka anekAMdvIda, codavIda
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, cIva pRSTha 78 prabuddha jIvana 9 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 tavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda viroSuka anekAntavAda, ane huM dArzanika vAda-vivAdathI saMtoSa pAme evA sAdhaka nathI, teo samA sAMkhya ane yoga e be darzanane vakhANuM chuM. A banne darzano che 6 sAdhakane sAdhanAnA garbhamAM praveza karAvavA Icche che. dArzanika AtmAnI sattAnuM vivaraNa karI AtmAnI sthApanA kare che, mATe bhUmikAmAM aTavAtA sAdhakane darzanathI upara laI jaI zuddha teo dehamAM jema caraNa (paga) gati karavAmAM AdhArarUpa hoya che, $ ke adhyAtmanA kSetramAM vihAra karAvatI anubhavayogInI vANIno e rIte A caraNo AtmAnA svIkAra karavA dvArA sAdhanApradezamAM ke madhurasparza juo; gati karAve che. | 'valatuM jagataguru INi pare bhAkhuM, pakSapAta savi cheDI AtmAne paramAtmAthI bhedarUpa eTale nazvara mAnatA sugata rAgadveSa moha varajita, Atama zuM raDha maMDI." (bauddha) ane AtmAne abhedarUpa mAnatA mImAMsaka jinezvaradevanA muni. be hAtho che. bauddhadarzanathI vairAgyanuM poSaNa thAya che, to vedAMtathI che Atama dhyAna kare jo kouM, so phiri INamAM nAve, siddhasvarUpa sAthenuM anusaMdhAna thAya che. A darzananI samajaNathI chuM vAgajALa bIjuM sahu jANe, eha tattva cittacAve." loka ane alokanuM svarUpa paNa samajAya che. muni. kavi pAMcamA darzana tarIke lokAyatikane jinavaranI kukSirUpe sthApe 2 sAdhakanA hRdayanI jIjJAsAnA pratyuttaramAM prabhu kahe che; he sAdhaka, che. lokAyatika zabdano eka pracalita artha nAstika che. paraMtu tenA ja * A ke te matano pakSapAta choDI daI, rAgadveSa ane mohathI varjita artha aMge ghaNI mImAMsA thaI che. 'lokAyata' nAmanuM pustaka paNa ka evA zuddha AtmatattvanI laganI lagAva, 2Dha mAMDa. enuM ja eka 'lokAyata' zabdanI arthavicAraNA mATe lakhAyuM che. "lokAyata' ? E praNidhAna kara. AvA zuddha AtmAnuM praNidhAna karanArA sAdhaka pharI zabdathI gozAlakano niyativAdathI mAMDI lokapracalita AcAro, OM A carcAmAM AvatA nathI. teo AtmatattvanI anupama carvaNAmAM gaNapati upAsaka mato jevA artha sUcavAyA che. vaLI, devaguru chuM 8 DUbelA hovAthI, A sarva dArzanika vAtone vAjALa-kevaLa carcArUpa bRhaspatino mata paNa lokAyata' mata tarIke svIkRta che. ja mAne che. Avo viveka karI jeo A ke te pakSa grahaNa na karatA AnaMdaghanajIne 'lokAyata" zabdathI kayo artha abhipreta haze, huM 8 AtmAnA pakSane grahaNa karanArane ja tattvajJAnI kahIe. AvA e nizcita karavuM agharuM che. paraMtu lokAyata' zabdathI kevaLa nAstikathI 8 munisuvrata prabhunI kRpAthI (tattvajJAnane prApta karI) aMte AtmAnA vizeSa cokkasa kavine abhipreta hovuM joIe. huM zuddha AnaMdaghana svarUpane prApta [tamAma kAryonuM kAraNa kevaLa eka karma ja che kavi kahe che ke, A darzananI jhuM ka karI zakIe. A sthApanA, te te darzanamAM 7 20mA stavanamAM eka-eka | eka sthaLe barAbara baMdha karelo eka karaMDiyo paDyo hato. emAM | rahelA aMzone AdhAre karavI. 8 darzananI pakSa sApekSa maryAdAo | kaIka khAvAnuM haze ema samajIne eka bhUkhyA udare, e kareDIyAmAM | athavA A sarva da no mAM ja ke darzAvI che. to ra1mA stavanamAM dAkhala thavA mATe kANuM pADavAno udyama zarU karyo. pote e | jinezvaraprabhanuM tattva aMzata: $ huM A ja darzano paramAtmAnA karaMDIyAmAM dAkhala thaI zake eTalA mATe e udare karaMDIyAne kAtaravA | raheluM che, ema samajIne sthApanA aMgarUpa banI AtmadarzanamAM kaI mAMDyo. kAtarI kAtarIne karaMDIyAmAM eNe kANuM pADyuM. karavI. A tattvavicAra atigUDha je rIte sahAyaka bane che, tenuM darzana | 'e karaMDIyAmAM koIe eka sarpane pUrI rAkhyo hato. ghaNAM | che, ane amRtanI dhArA samAna che chuM karAvyuM che. divasano bhUkhyo e sarpa, karaMDIyo korAto hato te jANI aMdara che, mATe yogya gurugamathI ja A che zuM kavi A stavananA prAraMbhamAM TaTTAra thaI gayo. pelo uMdara jevo e karaMDiyAmAM dAkhala thayo ke | vicAra yathArtha rIte samajIne A OM ja kahe che; cha darzanane turata ja pelA sarpanA moDhAmAM jaI paDyo. sarpane bhakSa ane mukti amRtadhArA samAna tattvavicArane 2 jinezvaradevanA aMga jANo. A e beu eka sAthe ja sAMpaDI gayA. uMdaranuM bhakSaNa karIne, udare ja| pI zakAya. huM cha darzananI prabhu aMgamAM sthApanA | kAtarI kAtarIne taiyAra karelA kANAmAMthI e sarpa bahAra nIkaLyo | jainadarzana e jinezvaradevanuM 6 karo. naminAtha bhagavAnanA ane vanamAM cAlyo gayo." uttama aMga che, eTale ke mastaka 6 upAsako cha darzananI ArAdhanA | 'ahIM udyama to uMdare karyo. paraMtu udyama karanAra maryo ane | che. te bahirraMga ane aMtaraMga huM zuM karanArA hoya che. aMdara purAyelo sarpa tyAMthI mukti meLavIne chaTakyo. kaho tyAre, 1 ema be prakAre che. A cha darzananA huM sarvaprathama sAMkhya ane AmAM karma e ja baLavAna che ke bIjuM kaMI ?' AvI vAta karIne | akSaro no eTale ke tenA chuM yogadarzananI vAta karatA kavi kahe A dRSTAMta dvArA karmakAraNavAdIo kahe che ke "A jagatamAM banatA | zAstravicArono yogya rIte kuM che; jinezvaradevanA caraNakamaLa tamAma kAryonuM kAraNa kevaLa eka karma ja che. samanvayapUrvaka sthApanA (nyAsa) anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, ane anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka + anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, syAdurvAda ane
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdvAda mArca 2015 prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka karavA dvArA uttama sAdhaka guru bhagavaMtanA mArgadarzana anusAra sAdhanA kare che. A jinezvaradeva ane kAMtamaya natha ane anekAMtavAdanI vizeSatA samajAvavA dIvAkazrIno puruSArtha naya ane anekAMtavAdane spaSTa samajAvavA ane jaina hovAthI sarvadarzano samAya che. ane tarkasiddha jo koI prayatna thayo hoya to te dIvAka2zrIno tattvajJAnanI e vizeSatAne sarvagamya karavA sauthI pahelAM buDhi te prayatna che. digaMbarAcArya sAmaMtabhadranI AptamImAMsA ane zvetAMbarAcArya haribhadranI anekAMta jaya patAkA vagere kRtio e pAchaLanA prayatno che. ja anya darzanomAM jinezvaradeva hoya athavA na paNa hoya. sAgaramAM badhI ja nadI samAya che, paraMtu nadImAM sAgara samAto nathI. A jinezvaradevanI ArAdhanA karavA mATe jinasvarUpa thaIne ArAdhanA anekAntavAda, syAddhavAda ane yavAda vizeSAMka maiM anekAntavAda, syAddhavAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka - anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdavAda pRSTha 79 pAda, syAdvAda ane upAsanAne anekAMtamArgamAM sthiratA ApanArI darzAvI che. vaLI, A kALamAM A sAdhanA durlabha banI che teno viSAda darzAvI ane paramAtmAnI upAsanA ja A kALamAM sahAyaka che, evA bhAva sAthe samApta thAya che. A banne stavanomAM AnaMdaghanajIe bhaktinI sAthe anekAMtanI khUba suMdara rIte prasthApanA karI che eTaluM ja nahi. vIra ane vidvAna puruSanI prabhA kAMI potAnA ja kulane ApIne aTakatI nathI. e to sahastrakiraNa sUryanI peThe badhI dizAone karavI joIe. je rIte paLa magAvI muke che. emanA tejobaLathI AkarSAyelA bIjA vidvAna | aneka mArgo jyAM ana pAme evA AcAryoe paNa emanAM guNAgana karavAnuM vIsAryuM nathI. (paM. sukhalAlajI ane 5. becaradAsa, sanmati tarka ane tenuM mahattva', 'jaina' rIkha aMka) bhamarIno caTako pAmIyarIbanI jAya che, ane AvI bhamarIne loko jue che, e ja rIte sAdhaka jinezvaramAM tanmaya banI sAdhanA kare to jinasvarUpa thAya. have kavie prathama jinezvaradevamAM vividha darzanonI sthApanA rajU karI hatI. have samayapuruSa athavA AgamapuruSamAM vividha aMgonI sthApanA darzAve che. kevaLa sUtrane AdhAre artha karanAra ekAMtamAM sarI jAya che. anekAMtadRSTivALA cUrNA, bhASya, niryukti, vRtti ane anubhava tema ja paraMparAnA A aMgo che. A aMgone je chede che, te durvyavya che. A AgamapuruSa-samayapuruSanA dhyAna mATe mudrA', bIja, dhAraNA, akSara Adino nyAsa', karavApUrvaka temaja arthanA viniyogapUrvaka ArAdhanA kare te mArgane yogya rIte pAme che, te kriyAavaMcapaNuM pAmI chetarAyA vagara mokSamArgane pAme che. adhyAtmatattvanI suMdara bhUmikA racI Ape che. 31, gleMDaharsTa, phirojha zAha roDa, sAMtAkrujha (5.), muMbaI-400 054. phrona : 98926 78278 abhaydcshig@gmail.com pariziSTa : 1. mudrA-maMtrazAstra anusAra amuka cokkasa zArIrika mudrAomAM dhyAna dharavuM. 2. bIja-pratyeka maMtranA maMtrazAstrAnusAra bIjamaMtro hoya che. athavA devI-devatAonA paNa bIjataMtra hoya che. 3. dhAraNA-maMtrazAstromAM te te maMtronI dhyAna karavAnI cokkasa paddhati hoya che, tenI pUrvataiyArI rUpe dhAraNA karavAmAM Ave che. 4. nyAsa-aMga para amuka amuka maMtrAkSaronI sthApanA karavI, te rIte maMtramaya banI maMtranI ArAdhanA karavI. A samagra vAta mATe AnaMdadhana jevA mahApuruSa paNa kahe che, 'huM zAstrane AdhAre vicArIne boluM chuM. mane evA sadguruno yoga maLato nathI. kriyA karavA chatAM paNa upara varNavI evI avaMcaka dhyAnanI kriyA sAdhI zakAtI nathI, teno viSAda cittamAM vyApta thayela che. e mATe he prabhu! tamArI AgaLa Ubho rahyo chuM. he prabhu! tame mane tamArA Agama (samaya) anusAranA cAritrarUpa (caraNasevA) sevA dejo, ke jema karIne AnaMdaghanapada pAmIe.' Ama, AnaMdaghanajIe A be stavanomAM chaye darzanonI anekAMtanI bhUmikAe mAMDaNI karI che. prathama stavanamAM vividha darzanonI maryAdA darzAvI, darzanathI para thaI AtmatattvanI upAsanA para bhAra mUkyo che. bIjA stavanamAM A cha darzanomAM rahelA amuka amuka tattvo AtmadarzanamAM kaI rIte sahAyaka banI zake, te darzAvyuM che, eTaluM ja nahi ethI AgaLa vadhI samayapuruSa (AgamapuruSa)nI anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvavAda ane tayavAda vizeSAMka - anekAntavAda, syAdvavAda ane dyavAda vizeSaka OM anekAntavAda, syAddhavAda ane hrayavAda vizeSAMka - anekAntavAda, syAdvavAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdavA A banne gAthAno tAtparyArtha evo lAge che ke, je rIte amuka maMtranA dhyAnanI A paddhatio upalabdha che, paraMtu samagra AgamazAstronA dhyAna mATenI viziSTa paddhati mATeno gurugama upalabdha nathI. vadhu rahasyArtha to jJAnI puruSo ja darzAvI zake. saMdarbha sUci : (1) bhaktirasajharaNA-khaMDa-1, se. abhayasAgarajI ma.sA. prakAzaka : prAcIna zruta rakSaka samiti, kapaDavaMja (ji. kheDA) (2) AnaMdadhana eka adhyayana-o. DaoN. kumArapALa desAI prakAzaka : Adarza prakAzana, gAMdhI roDa, amadAvAda-380001. lokAyata (3) (4) AnaMdadhana covIsI-munizrI kuMdakuMdavijayajI ma.sA. (pachIthI AcArya kuMdadasUrIzvarajI ma.sA. bhakti prakAzana maMdira, navaraMgapurA, amadAvAda-380 009. anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka, anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, cIva pRSTha 80 0 prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 hvAda, cATvAda ane sAmAjika sauhArda, samarasatA aura anekAnta daSTi 1 DaoN. vIrasAgara jaina [ zrI lAlabahAdura zAstrI rASTrIya saMskRta vidyApITha khAte jaina darzana vibhAganA adhyakSa che. e uparAMta A ja yunivarsiTI khAte teo 'DIna' tarIkenI bhUmikA bhajave che. jaina tattvajJAnanA vidvAna ane saMzodhanakartA DaoN. vIrasAgarajI pAsethI 20 thI 25 pustako prApta thayA che. ahIM teoe anekAnta dRSTi samajAvato lekha lakhyo che. ] che jainadarzana eka atyanta vyAvahArika darzana hai. usake siddhAnta na hameM anekAntavAda kA samIcIna svarUpa samajhanA hogA, tabhI hama cai kevala pAramArthika dRSTi se, apitu laukika yA vyAvahArika dRSTi se usakI sAmAjika sauhArda meM bhUmikA kA nirNaya evuM vicAra kara reM chuM bhI atyanta upAdeya siddha hote hai. yahI kAraNa hai ki AcArya pAyeMge. # vidyAnanda jaise adhyayanazIla vidvAna muni ne bhI jainadarzana ke sabhI kyA che anekAntavAda kA svarupa2 pramukha siddhAntoM kI sAmAjika vyAvahArika vyAkhyA nimna prakAra se jainadarzana ke anusAra isa vizva kI sabhI vastu anekAntAtmaka raeN prasiddha kI he he, anekAntasvarupa hai arthAt unakA svarupa hI anekAnta hai. 1. AtmAnuzAsana - svayaM para svayaM kA zAsana. anekAnta kA artha hai ki usameM aneka "anta' rahate hai. "anta' kA 2. anekAntavAda - sabake sAtha samanvaya kI kalA. artha yahAM dharma, guNa, vizeSatA Adi samajhanA cAhie tathA "aneka' 3. ahiMsAvAda - kisI kA mana vyartha me mata dukhAo. kA bhI artha vaise to aneka (ekAdhika, bahuta, saMkhyAta, asaMkhyAta 4. aparigrahavAda - ati lobha khatare kI ghaTI che. aura ananta taka bhI) samajhe jA sakate haiM, kintu yahA~ rUDhivazAd 5. syAdvAda - pahale tolo, phira bolo." 'do' hI aura vaha bhI paraspara viruddha pratIta hone vAle 'do' hI huM jainadarzana ke pramukha siddhAnto kI ukta vyAkhyA ko unhoMne 'vizva grahaNa kie jAyeM to adhika acchA rahegA, usI se anekAntavAda che kuM kalyANa meM upayogI zreSTha jIvana-nirmANa ke pAMca sUtra' zIrSaka kA saundarya athavA vaizisya ubharakara sAmane A sakegA - aisA huM $ dekara sarvatra pracArita kiyA hai. isase siddha hotA hai ki jainadarzana jainAcAryo kA spaSTa nirdeza che. * eka atyanta vyAvahArika darzana hai aura usake siddhAnta kahane kA tAtparya yaha huA ki vizva kI pratyeka vastu paraspara AtmakalyANArtha hI nahIM, vizvakalyANArtha bhI atyanta upayogI che. viruddha pratIta hone vAle do-do dhama ke ananta yugaloM kA nivAsa9 AcArya vidyAnanda muni kI bhAMti anya bhI aneka manISI sthAna hai aura isa lie vaha anekAntAtmaka yA anekAnta-svarupa che de cintaka ne jainadarzana aura usake siddhAntoM kI vyAvahArikatA evuM che. tathA isa prakAra vizva kI pratyeka vastu ko anekAnta-svarupa uM lokahita meM upAdeyatA para baDA hI sundara prakAza DAlA hai, parantu mAnanA anekAntavAda hai aura use kahane yA samajhane ke lie che $ vistAra-bhaya se yahAM hama usakI vizeSa carcA nahIM kara sakate hai, jisa samIcIna paddhati kA Azraya liyA jAtA hai, vaha syAdvAda hai. $ : mAtra satyadeva vidyAlaMkAra kA eka kathana uddhata kara apanI bAta ko anekAntavAda ke sAtha syAdvAda ko bhI samajhanA parama Avazyaka huM Age baDhAte hai. unakA vaha kathana isa prakAra hai- hai. donoM paraspara atyanta sambaddha hai. anekAnta pratyeka vastu ko zuM "jaina dharma kA sAmyabhAva yA samAjavAda kevala mAnava samAja paraspara viruddha ananta dharmayugaloM kA nivAsa-sthAna ghoSita karatA huM * taka sImita nahIM hai. prANimAtra usakI paridhi meM samA jAte hai, vaha hai, kintu aise jaTila svarupa vAlI vastu ko syAdvAda ke binA kahanA huM vipakSI ke lie bhI apane hI samAna guMjAiza rakhatA hai. yadi yA samajhAnA sambhava nahIM hai, ataH syAdvAda anekAntAtmaka vastu paNa dUsare ke lie guMjAIza rakhakara jIvana vyavahAra kiyA jAye to saMgharSa ko samIcInatayA kahane yA samajhane kI uttama vidhi hai, jo prAyaH Na hai kI saMbhAvanA nahIM rahatI.. vyAvahArika rUpa meM jainadharma kI kSamatA isa prakAra kathana karatI hai ki - pratyeka vastu syAt (kathaMcit | kisI haiM OM asIma he.2 eka apekSA se | amuka apekSA se) nitya hai aura vahI vastu yAt Aja hamArA viSaya jenadarzana ke eka atyanta pramukha siddhAnta (kathaMcit | kisI eka apekSA se | amuka apekSA se) anitya bhI ? : anekAntavAda kI sAmAjika sauhAda meM upayogitA para cintana che. athavA - pratyeka vastu sAt asti hai, syAt nAsti bhI hai. * zuM karanA hai. kahane kI AvazyakatA nahIM hai ki isake lie sarvaprathama athavA syAt eka hai, syAt aneka bhI hai, ityAdi. hu anekAntavAda, spIdvavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAhnavIda ane nayavAda vizeSAMka + anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSuka anekAntavAda, ane anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, ane anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavIda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, syAdurvAda ane
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, cIrvAda mArca 2015 * prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 20 pRSTha 81 pAda, svAduvAda ane anekAdvAda, syAddhavAda ane yavAda vizeSaka F anekantivIda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekodvAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAddhavAda ane vayavAda viroSaka 6 anekantivAda, svAsvAda ane kAnta-syAdvAda yA yaha siddhAnta vastu-svarupa ko upasthita karatA hai. vaha apane-apane dRSTikoNa ke anusAra vastu je 6 samIcInatayA samajhane-samajhAne meM atyanta samartha hone se darzana ke svarUpa ko mAnakara paraspara meM vivAda karane vAle logoM meM samajhItA ? OM ke kSetra meM to baDA upayogI mahattvapUrNa mAnA ho jAtA hai; kintu karAne meM samartha hai. Aja saMsAra meM sarvatra trAhi-trAhi kI pukAra vyakti, parivAra, samAja, rASTra aura yahAM taka ki saMpUrNa vizva meM sunAI paDatI hai. azAMti se trasta mAnava zAMti kI abhilASA che sukha-zAnti sthApita karane kI dRSTi se bhI baDA hI mahattvapUrNa karate hai, lekina unako pUrNa zAMti nahIM milatI. zAMti kA yathArtha ora upAdeya samajhA jAtA hai. isa sambandha meM jainAcAryo ne to upAya hai-vibhinna draSTikoNo kA samanvaya yA ekIkaraNa. kisI bhI apanA dRSTikoNa prabaLatApUrvaka hI hai, kintu duniyA bhara ke vastu ko yadi pUrNa rupa se samajhanA he to isake lie vibhinna che samAjazAstriyoM aura rAjanItijJoM ne bhI isa saMbaMdha meM apane dRSTikoNa se usakA nirIkSaNa karanA Avazyaka hai kyoMki aisA $ 6 vicAra mukta-kaMTha se rakhe hai, jinase siddha hotA hai ki saMpUrNa vizva kie binA; vastu kA pUrNa rUpa samajha meM nahIM A sakatA. kisI bhI huM # vyApta dharmAdhatA, sAmpradAyikatA, asahiSNutA, AtaMkavAda Adi bAta para vibhinna dRSTikoNoM se vicAra karane kA nAma hI syAdvAda che je huM sabhI samasyAoM ko samApta kara sAmAjika sauhArda aura samarasatA aura eka dRSTikoNa se kisI viSaya para vicAra karanA ekAntavAda re OM kA vAtAvaraNa banAne meM anekAntadRSTi atyanta samartha hai. yahAM hai. ekAntavAdI apane dRSTikoNa se sthira kie hue satya ko pUrNa suM ka taka bhI kahA jA sakatA hai ki ekamAtra anekAntadRSTi hI isakA satya mAnakara anya logoM ke dRSTikoNa ko mithyA batAte haiM. 6 4 samIcIna upAya hai, amogha upAya che. pramANa svarUpa hama yahAM katiSaya matabheda tathA saMgharSo kA kAraNa yahI ekAtta dRSTi hai. jainadarzana kA ? hai jainAcAryo aura vizva-prasiddha dArzanika, sAmAjika evaM rAjanItika syAdvAda siddhAnta bhinna-bhinna matabhedoM ko dUra karane meM sarvathA samartha zuM cintako ke kathana | vicAra uddhata kara rahe hai. AzA hai, inase hai."7 6 anekAntadRSTi kI vyAvahArika jIvana meM upayogitA bhalIbhAMti -pro. udayacanda jaina, vArANasI $ huM spaSTa ho sakegI virodhI se pyAra karane kI adbhuta kalA sikhAtA he anekAntavAda- 3 tIna loka kA advitIya guru hai anekAntavAda, jisa prakAra meM syAdavAda ko jAnatA huM usI prakAra usako mAnatA usake binA lokavyavahAra bhI nahIM cala sakatA bhI huM. mujhe yaha anekAnta baDA priya hai....pahale meM mAnatA thA ki 'tasyAnekAntavAdasya liMga svAcchabda ucyatA mere virodhI ajJAna meM hai. Aja meM. virodhio se pyAra karatA huM. huM taduktArthe binA bhAve lokayAtrA na pravartate '4 kyoMki aba mai virodhiyoM kI dRSTi se apane ko dekha sakatA huM. merA ka artha-usa anekAntavAda kA cihna "syAt' zabda hai. use kahe anekAntavAda satya aura ahiMsA inhIMyugala siddhAntoM kA pariNAma che & binA loka-yAtrA bhI nahIM cala sakatI hai. jeNa viNA logassa vi vavahAro savahA Ne zivahI -mahAtmA gAMdhI 3 tasya bhuvaNekkaguruNo Namo aNagaMtavAyassaT' sAmpradAyikatA, dharmAdhatA, asahiSNutA Adi artha-jisake binA lokavyavahAra bhI bilakula nahIM cala sakatA, aneka samasyAoM kA samAdhAna che anekAntavAda# usa tIna loka ke advitIya guru anekAntavAda ko mai namaskAra karatA "jainAcAryo kI yaha vRtti abhinandanIya hai ki unhoMne IzvarIya ja Aloka ke nAma para apane upadeza meM hI satya kA ekAdhikAra nahIM chuM OM sarva vivAdoM kA vinAzaka (samAdhAna) he anekAntavAda- batAyA. isake phalasvarUpa unhoMne sAmpradAyikatA aura dharmAnjatA zuM paramAramasyajIva niSiddhajAtyadhasintharavidhAnam | ke durguNoM ko dUra kara diyA, jisake kAraNa mAnava-itihAsa bhayaMkara sakalanayavilasitAnAM virodhamathane namAmyanekAntam aa dvandra aura raktapAta ke dvArA kalaMkita huA. anekAntavAda athavA artha-jo saMpUrNa paramAgama kA prANa hai aura jisameM sabhI naya syAdvAda vizva ke darzanoM meM advitIya hai.....sTAdvAda sahiSNutA ora hai isa prakAra vilAsa karate hai ki janmAnya vyaktiyoM ke hasti-darzana kSamA kA pratIka che; kAraNa vaha yaha mAnatA hai ki dUsare vyakti ko maiM 6 saMbaMdhI vivAda kI bhAMti sarva vivAda sahaja hI samApta ho jAte hai, bhI kucha kahanA hai. samyagdarzana aura syAdvAda ke siddhAMta audyogika ? zuM usa anekAntavAda ko mai namaskAra karatA huM. paddhati dvArA prastuti kI gaI jaTila samasyAoM ko sulajhAne meM 2 * vibhinna dRSTikoNoM ke samanvaya kI adbhuta kalA sikhAkara atyadhika kAryakArI hoMge.' $ zAnti sthApita karatA te anekAntavAda -DaoN. esa. vI. niyogI, bhUtapUrva cIpha jasTisa zuM syAdavAda vibhinna dRSTikoNoM kA samanvaya hamAre sAmane tathA kulapati, nAgapura vizvavidyAlaya . anekAMtavAda, syAdurvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, cATvIda ane teyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, cATvIda ane teyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, cArvAda ane anekIttavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeSAMka - anekottavAda, syAdvavAda ane vayavAda vizeSuka ka anekAntavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSaka anekAMntavAda, svAsvAda
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAntavAda, syAdvavAda ane tayavAda vizeSAMka OM anekAntavAda, syAddhavAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka maiM anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, ane anekAMtavAda, syA pRSTha 82 7 prabuddha jIvana anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 7 mArca 2015 tavAda, syAdvAda ane lokadaSTi se bhI baDA upayogI che anekAntavAda 'jainoM ke 'anekAnta ko kucha Astika darzanoM meM chala kI saMjJA gaI ha; kintu yaha ThIka nahI ..... anekAntavAda saMzaya kA hetu bhI nahIM hai, kyoMki sapnabhaMgI naya meM samajhAyA gayA hai ki pratyeka hai padArtha meM sva-svarupa aura para-svarupa ke vizeSaoN kI upalabdhi hotI hai. isa dRSTi se anekAntavAda meM saMzaya kI koI guMjAiza nahIM. isake atirikta vahe to lokadaSTi se jitanA upayogI che. vicAra kI dRSTi se bhI utanA hI upayogI ke 19 'anekAnta jainadarzana kA eka mahattvapUrNa siddhAnta hai jisako pazcimI vaijJAniko tathA hindu tarkazAstriyoM dvArA sAmAnyarUpa se hI nahIM svIkRta diyA gayA hai kintu uso bhautika ekatA thA samajhaune dvArA vizvazAnti ke lie bhI pramukha siddhAMta mAnA gayA hai, 19 -DaoN. vAcaspati gerIlA vicAra-sahiSNutA aura saha-astitva kI bhAvanA jAgRta karatA che anekAntavAda naitika utkarSa aura vyAvahArika zuddhi ke lie bhI atyanta Avazyaka che anekAntavAda- vastu meM aneka guNa rahate haiM aura hai syAdvAda se hI apannAnI dvArA dIjAne jA sakate haiM / " bhautika ekatA aura vizva zAMti ke lie atyadhika upayogI ke anekAntavAda 'anekAntadRSTi se vicArasahiSNutA ora paramasanmAna kI vRtti jaga jAne para mana dUsare ke svArtha ko apanA svArtha mAnane kI aura pravRtta hokara samajhaune kI aura sadA jhukane lagatA hai. jaba usake svAdhikAra ke sAtha hI sAthe svakartavya kA bhI bhAva udita hotA hai, taba vaha dUsare ke Antarika mAmaloM meM jabaradastI TA~ga nahIM aDAtA... paM. javAharalAla neharU ne vizvazAnti ke vie jina paMcazIla siddhAntoM kA uoSa kiyA hai unakI bunayAda anekAntasRSTi-samajhote kri vRtti, saha-astitva kI bhAvanA, DaoN. maMgala deva zAstra samanvaya ke prati niSThA aura varNa jAti-raMga Adi ke bhedo ke se upara uThakara mAnava mAtra ke samaabhyudaya kI kAmanA 52 hI to rakhI gaI che. 17 pANini sUtra 'asti nAsti diSTa maniH' (pA. 4/4/30) ke * anusAra jainadarzana Astika darzana meM hI parigaNita hotA hai. jainadarzana kA anekAnta to usakA AdhAra-sAmbha hai hI, paraMtu paramArthataH pratyeka dArzanika vicAradhArA ke lie bhI isako Avazyaka mAnanA cAhie kyoMki svabhAvataH pratyeka tattva meM anekarupatA honI hI cAhie. naitika utkarSa ke sAthe vyAvahArika zuddhi ke lie ke ke bhI anekAnta darzana jainadarzana kI mahAna daina hoya syAdvAda se sarva satya vicAroM kA dvAra khula jAtA hai 'jainadarzana ke siddhAnta prAcIna tattvajJAna tathA dhArmika paddhati ke abhyAsiyoM ke lie bahuta mahattvapUrNa hai. isake syAdvAda nAmaka siddhAnta se sarva satya vicAroM kA dvAra khula jAtA hai.'12 -jarmana vidvAna harmana jekobI anekAntavAda ko jitanA zIghra apanAyA jAegA utanI hI zIghra vizva maiM zAnti sthApita hogI isameM koI sandeha nahI ki anekAnta kA anusaMdhAna bhArata kI ahiMsA-sAdhanA kA carama utkarSa hai aura sArA saMsAra ise -pro. vAcaspati upAdhyAya jitanI hI zIghra apanAegA, vizva meM zAnti bhI utanI hI zIghravacana-zuddhi kA ekamAtra upAya che anekAnta syAdvAdasthApita hogI 13 'jainadarzana kA syAdvAda siddhAnta vastutaH bolane kI kalA kA hI carama vikAsa hai. syAdvAda ke avalambana binA kabhI koI acchA bola hI nahIM sakatA, kyoMki usake binA saccA bolA nahIM jA sakatA. jo saccA na ho vaha kaisA bhI ho, acchA nahIM ho sakatA, ataH acchA va saccA bolane ke lie syAdvAda kA avalambana anivArya hai. vastutaH anantadharmAtmaka jaTila vastu ko syAdvAda ke binA bolane kI kobI koziza jhIka se hI hI nahIM sakatI ha prAkRtavidyA -rAmadhArI siMha dinakara -DaoN. mahendra kumAra tyAcAcArya ekAntavAdI mAnasika rUpa se vikalAMga hotA hai 'vikalAMga do prakAra ke hote hai-zArIrika aura mAnasika, ja ekAntavAdI hote haiM ve mAnasika vikalAMga hote haiM. anekAntavAdI hI pUrNa yA sarvAMga ho sakatA hai aura vahI dUsaroM kI bhI vikalAMgatA miTA zakatA hai.'18 anekAnta draSTi hI pUrNa evaM yathArtha draSTi hai 'saba dharmo meM eka paramatattva kA hI guNagAna hai, aura saba darzanoM ne bhinna-bhinna zailI se usa pa2matattva kA vivecana kiyA hai, parantu svAhAda zailI saMpUrNa evaM yathArtha hai.. -zrImada rAjacandra hai. 'isI prakAra ke vicAra mahAna vaijJAnika AlbarTa AinsTIna ne bhI prakaTa kie haiM-hama kevala sApekSa satya karyu hI jAna sakate hai vastu ke samagra satyAMzo ko vizvadRSTA hI jAna sakatA hai. kAraNa ki anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka 6 anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka AtaMkavAda kahatA hai-maro aura mAro, anekAntavAda kahatA hai-jIo aura jIne do tekAntavAda, syAddhavAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane tayavAda vizeSAMka - anekAntavAda, ane anekAntavAda, syAdvavAda ane tayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka OM anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekatavAda, cIrvAda mArca 2015 * prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 83 pAda, syAdurvAda ane ane nayavAda vizeSaka 6 anekottavAda, syAdavAda anekAntavAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeSaka F anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAdvAda, syAddhavAda ane vayavIda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ekAntadRSTi AtaMkavAda hai. usameM para-sahiSNutA nahIM hotI. saMdarbha sUci: 6 usakA siddhAnta hI hotA hai-"maro aura mAro', kintu anekAntadRSTi 1. kundakunda bhAratI zodha saMsthAna naI dillI ke pravezadvAra para prasAritakA siddhAnta hai-"jIo aura jIne do'. vaha sabhI ko apane sAtha- prasArita. 2. bAbu choTe lAla jaina abhinandana grantha (kalakattA) meM prakAzita unake lekha se. $ sAtha para kA bhI dhyAna rakhanA sikhAtI hai. matabheda hote hue bhI 3. "yadava tat tadeva atat yadevaikaM tadevAneka, yadeva sat tadevAsat, yadeva ka ? manabheda na rakhane kI adabhuta kalA kA vikAsa anekAntadRSTi se hI nitya tadevAnityamitye kavastutvaniSpAdakaparaspara EUR hotA hai. ata: ekAntadRSTi AgrahapUrNa hone se vividha vivAda viruddhazaktidvayaprakAzananamanekAnta." AcArya amRcanda, samayasAra5 ko janma dekara sarvatra azAnti kA vAtAvaraNa utpanna karatI hai aura TIkA, pariziSTa. $ anekAntadRSTi sarvavivAdoM ko samucitarUpa se sulajhAkara sarvatra zAnti 4. AcArya jaTAsihanadi, varAMgacaritra, 26/83 5. AcArya siddhasena sanmatisUtra-3/69 kI sthApanA karatI hai. anta meM meM apanI bAta zraddheya pa. 6. AcArya amRtacanda, puruSArthasiddhi-upAya, zloka-2. 4 cainasukhadAsajI nyAyatIrtha ke hI eka mahattvapUrNa kathana ke sAtha pUrNa 7. anekAnta aura syAdvAda (gaNeza varNI saMsthAna, vArANasI), pRSTha 19 zuM karatA hUM: 8.jaina dharma, ahiMsA aura mahAtmA gAMdhI (kuMdakuMda bhAratI, naI dilhI). 'duniyA meM bahuta se vAda hai, syAdvAda bhI unameM se eka hai, para 9. prAkRtavidyA, aprela-dimbara-2008, pRSTha-155 10. bhAratIya darzana, pRSTha-114 ka vaha apanI adbhuta vizeSatA lie hue hai. dUsare vAda vivAdoM ko 11. jaina darzana (mahendra kumAra nyAyAcArya), prAkkathana, pRSTha 14 4 utpanna kara saMgharSa kI vRddhi ke kAraNa bana jAte hai taba yAdvAda jagata 12. syAdvAda (paM. javAharalAla zAstrI), pRSTha 249 ke sAre vivAdoM ko miTA kara saMgharSa ko vinaSTa karane meM hI apanA 13. saMskRti ke cAra adhyAya, pRSTha 137 zuM gaurava prakaTa karatA hai. syAdvAda ke atirikta saba vAdoM meM Agraha 14. zrImad rAjacandra, bhAga-1, pRSTha : 245 6 hai isalie unameM se vigraha phUTa paDate hai, kintu syAdvAda to nirAgraha 15. syAdvAda (5. javAharalAla zAstrI), pRSTha-249 16. AcArya zivasAgara smRti grantha, pRSTha 546 6 vAda hai, usameM kahIM bhI Agraha kA nAma nahIM hai. yahIM kAraNa hai ki 17. jaina darzana (gaNeza varmI saMsthAna, vArANasI) pRSTha 474 isameM kisI bhI prakAra ke vigraha kA avakAza nahIM hai."20 * * * 18. jaina samAja grIna pArka naI dillI dvArA Ayojita vikalAMga sahAyatA 6 zrI lAlabahAdura zAstrI rASTrIya saMskRta vidyApITha, zibira meM. naI dillI-110016. 19. prAkRtavidyA (aprela- dimbara-2008) kavara pRSTha-2 dUrabhASa : 011-26177207, 9868888607. 20.prAkRtavidyA (aprela- dimbara-2008) pRSTha-111 anekIttavAda, syAddhavAda ane yavAda vizeSAMka anekaodvAda, cAddhavAda ane vayavAda vizeSuka 5 anekottavAda, spIdvavAda ane vayavIda vizeSuka anekaodvIda, cAvIda ane nIvAda vizeSaMka F anekadodvIda, codavIda anekAnta, svAhAda evuM saptabhaMgI : eka saMkSipta vivecana 1 DaoN. vIrasAgara jaina 6 anekAnta, syAdvAda eve saptabhaMgI-ina tInoM ke pArasparika se kathana meM doSa nahIM rahatA aura samagra vastu-svarupa kA samIcIna zuM # saMbaMdha ke viSaya meM logoM ko baDA bhrama rahatA hai, yahAM use saMkSepa paratipAdana ho jAtA hai. zuM meM spaSTa karane kA prayAsa kiyA jA rahA hai. isa prakAra hama dekhate haiM ki anekAnta vastu kA svarUpa hai aura OM anekAnta kA artha che-aneka (ananta) dharma/guNa vAlI vastu. syAdvAda use kahane kI paddhati zailI hai. dUsaro zabdoM meM, anekAnta zuM OM jainadarzana eka anusAra sabhI vastuoM annata dharma guNa vAlI hai, vAcya hai aura syAdvAda vAcaka hai. che ananta dharmAtmaka hai, ataH anekAntasvarUpa hai. jainadarzana ko aba prazna hai ki saptabhaMgI kyA hai? hai isIlie anekAntavAdI kahate hai, kyoMki vaha pratyeka vastu ko uttara-anekAMta kahatA hai ki pratyeka vastu meM ananta dharma rahate hai kuM anantadharmAtmaka mAnatA hai. anantadharmAtmaka kA artha bhI mAtra hai. syAdvAda kahatA hai ki - unheM sadA syAt lagA kara hI kaho, tAki huM huM itanA hI nahIM hai ki usameM ananta dharma rahate hai, balki yaha hai ki usa samaya usake anya pratipakSI dharma bhI gauNa rupa se pratipAdita huM hai usameM aise aneka dharma-yugala rahate hai jo paraspara viruddha bhI pratIta ho sake, unakA abAva na ho pAye. kintu saptabhaMga siddhAnta aura che { hote hai, Age baDhakara kahatA hai ki ve pratyeka dharma-yugala vAstava meM sAta sAta ke huM aba syAdvAda kA artha samajate hai - anekAntAtmaka vastu ko bhaMga vAle hai. yadyapi usake mUla bhaMga do hI kahe jAte hai, para yadi chuM E kahane kI eka vizeSa paddhati jisameM hara eka vAkya ko "cAt' ko bArIkI meM jAeMge to usake sAta sAta bhaMga banege. ise hI saptabhaMgI kuM zuM lagAkara bolA jAtA hai, syAdvAda kahelAtI hai. "cAt' pada lagAne kahate hai. udAharaNArtha-vastu meM asti-nAsti, eka-aneka, bheda- 6 anekAMtavAda, syAdavAda ane yavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, cIvAda ane
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ hu anekAntavAda, spIdvavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAhnavIda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSuka anekAntavAda, ane anekAMtavAda, sya pRSTha 84 0 prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 tavAda, syAdvAda ane abheda, nitya-anitya Adi uttara-pratyeka vastu meM ananta re zuM ananta dharmayugala hai. inameM astitva dharmayugala rahate hai aura sabhI kI zuM syAdvAda to mAtra itanA kahakara || prazna e paNa che ke vidhi-niSedha rupa mUla do bhaMga ? kra cupa ho jAegA ki vaha zuM hiMsA astitva sAthe joDAyelI che ? se ananta saptabhaMgiyAM bana ka 2 svacatuSTaya kI apekSA asti hai zuM hiMsA thaze to astitva nahi rahe ? sakatI hai, ataH ananta re huM ora para svacatuSTaya kI apekSA zuM ahiMsA ane astitva vacce koI saMbaMdha che? saptabhaMgI kahI gaI hai. yahI hai { nAsti hai, kintu saptabhaMgavAda jo banne vacce saMbaMdha hoya to saMbaMdhasetu kayo che? kAraNa hai ki saptabhaMgI ko aneka ? huM abhI Age kI jijJAsA kA bhI ApaNuM astitva che paraMtu ApaNane astitvanI anubhUti nathI. vidvAno ne vidhi-niSedha-kalpanA hU zuM samAdhAna karegA, jo sAta prakAra mUlaka paddhati kahA hai. AcAryo chuM ApaNe vyaktitvamAM aTavAyelA chIe. re se hotI hai. yathA ne bhI saptabhaMgI kI yahI astitvanI abhivyakti eTale vyaktitva. huM prathama bhaMga-sthAt paribhASA dI hai--"ekasmin 4 eka astitva abhivyakta che pazu ane pakSInA rUpamAM, huM asti-vastu svacatuSTaya se hai. vastuni praznavazA dRSTanenTena ca | 8 dvitIya bhaMga-syAt eka astitva abhivyakta che pRthvI, pANI, agni, vAyu ane mA mA No nA vi 2, ddhA 6 * nAsti-vahI vastu paramacatuSTaya | vanaspatinA rUpamAM. vidhipratiSedhavikalpanA saptabhaMgI ke se nahIM hai. astitva samAna che, vyaktitva samAna nathI. vizeyAna' akalaMka, rAjavArtika che tRtIya bhaMga-cAt astiastitva dRzya nathI, vyaktitva dRzya che. 1/6/5 hai nAsti-yugapa donoM hai. astitva zuddha che, vyaktitva bheLaseLa che. prazna-saptabhaMgI do prakAra kI caturtha bhaMga-sthAt vyaktitva mRtyu pAme che, astitva nahi. kahI jAtI he-pramANa-saptabhaMgI ; huM avaktavya-yugapa kaha nahIM vyaktitvane mArI zakAya che, astitvane nahi. aura naya-saptabhaMgI. unameM kyA huM je sakate. antara che paccama bhaMga-sthAt asti avaktavya-svacatuSTaya se asti hai, uttara-pramANa-saptabhaMgI ora naya-saptabhaMgI meM lagabhaga vahI huM yugapada nahIM kaha sakate. aMtara hai jo pramANa aura naya meM hotA hai. pramANa pUrNa vastu kA che SaSTha bhaMga-sthAt nAsti avaktavya-paracatuSTaya se nAsti hai, grAhaka hotA hai aura naya usake eka deza kA. usI prakAra jisa hai yugapade nahIM kaha sakate. saptabhaMgI se pUrI vastu kA pratipAdana kiyA jAya use pramANasaptama bhaMga-cAt asti-nAsti avaktavya-kramazaH kaha sakate saptabhaMgI kahate haiM ora jisa saptabhaMgI se vastu ke eka deza kA huM cha hai, yugapa nahIM kaha sakate. pratipAdana kiyA jAya use naya-saptabhabhaMgI kahate hai. hai jisa prakAra yahIM astitva-nAstitva-isa dharmayugala para udAharaNArtha-syAt jIvaH '--yaha pramANa-saptabhaMgI kA prathama meM ke saptabhaMgI ghaTita karake batAI hai, usIprakAra sabhI dharmayugaloM para bhaMga kahalAyegA, kyoMki yaha pUrI vastu kA pratipAdana kara rahA hai, $ ghaTita kara lenA cAhie. yahI saptabhaMgI siddhAnta hai. kintu 'syAt asti'--yaha naya-saptabhaMgI kA prathama bhaMga kahelAyegA, 2 isa prakAra hama kaha sakate haiM ki saptabhaMgI vastutaH koI alaga kyoMki yaha vastu ke eka deza kA pratipAdana kara rahA hai. siddhAnta nahIM hai, apitu cAdvAda kA hI pUrNa vistAra che. syAdvAda prazna-"cAt sat' - yaha pramANa-saptabhaMgI kA prathama bhaMga hai zuM OM eka dharma ko usake eka apara dharma ke sAtha avirodha bhAva se samajhAtA yA naya-saptabhaMgI kA? te hai, kintu saptabhaMgavAda use aura adhika kholakara usake jo sAta uttara-bahuta acchA prazna kiyA. isameM logoM ko baDA bhrama hotA che zu AyAma (bhaMga) bana sakate haiM, una sabako unakI apekSA (vivakSA) che. "sat' zabda guNavAcaka bhI hai auradravyavAcaka bhI. jaba dravyavAcaka ? samajhAte hue avirodhabhAva se samajhAtA hai. hotA hai to use pramANa-saptabhaMgI samajhanA cAhie aura jaba zuM dhyAna rahe, saptabhaMga siddhAnta eka dharma ke sAta bhaMga nahIM prastuta guNavAcaka hotA hai to use naya-saptabhaMgI samajhanA cAhie. karatA, balki dharmayugala ke sAta raMga prastuta karatA hai. syAdvAda ora isa prakAra anekAnta, syAdvAda aura saptabhaMga siddhAnta kA attara che saptabhaMga meM antara hI yaha hai ki syAdvAda to usake eka apara pakSa saMkSepa meM spaSTa kiyA gayA. vizeSa jijJAsuoM ko anya baDe granthoM che ko hI dikhAne se bana jAtA hai, parantu saptabhaMgavAda usameM sAta kA adhyayana karanA cAhie. * * * ha bhaMga mukhya-gauNa vivakSA se siddha karatA hai. zrI lAlabahAdura zAstrI rASTrIya saMskRta vidyApITha, E prazna-to phira pratyeka vastu meM ananta saptabhaMgI kese kahI gaI naI dillI-110 016. dUrabhASa : 011-26 177207, 9868888607. anekAMtavAda, svAthvIda ane vayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddavIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdurvAda ane anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka % anekantivAda, ane
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ arthAtavIda, cIrvAda mArca 2015 0 prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 praSTha 85 mAda, svAduvAda ane AgamanI daSTie anekAntavAda 1 varSA zAha | anekAntavAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeSaka F anekIttavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAdvAda, syAddhavAda ane vayavIda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda viroSaka anekantivAda, syAdavAda [ risarca AsisTanTa ane jenolojI kaoNrsanA prAdhyApikA tarIke ke. je. somaiyA senTara phora sTaDIjha Ina jenijhama sAthe joDAyelA che. A kSetramAM satata saMzodhana ane manana kare che. prastuta lekhamAM temaNe Agama ane anekAntavAdano saMdarbha kaI rIte joDAyelo che, te lakhyuM che.] 'jeNa viNA logassa vi, vavahAro savvahA na nivvhi| jyAM vividha raMgavALI pAMkho hoya tyAM anekAntavAda hoya che. eka che tassa bhavaNekkagaruNo Namo annegNtvaayss||' raMganI pAMkhovALA kokila ane vividha raMgonI pAMkhovALA kokilamAM siddhasena divAkara sanmatI tarka, (3/69) A ja pharka che. bhAvArtha : jenA vinA A jagatano vyavahAra bilakula cAlI na zake kevaLajJAna paNa ekAntavAda-syAdvAda AdhArita hoya che. huM huM evA traNa lokanA eka mAtra guru samAna anekAntavAdane namaskAra anekAntavAda siddhAMta che ane syAdvAda e siddhAMtane upayoga karavAnI huM jaina paraMparAmAM vasudarzananA ane dRSTa vastunA pratipAdana mATe rIta che. tattvane anaMta dRSTikoNathI jovuM te anekAnta ane tenuM anyatra jovA na maLatI eka viziSTa zailI jovA maLe che. sApekSa pratipAdana karavuM te syAdvAda che. ekAntavAda kadI saMpUrNa raeN AcArAMga, sUtrakRtAMga, sthAnAMga, bhagavatIsUtra Adi judAM satya samajI na zake. OM judAM dvAronA AdhAre vastu vicAra karavAmAM Avyo che. vibhajyavAda ane anekAntavAda vyAkhyA karavAnI paddhatinuM paripakva svarUpa anuyogadvAra sUtramAM majijhamanikAya (sutta, 99) anusAra mANavaka bhagavAna buddhane meM zuM jovA maLe che. prazna pUche che, "he bhagavAna! meM sAMbhaLyuM che ke gRhasthI ArAdhaka $ tattvArthasUtramAM umAsvAmIe ane tyArabAda siddhasena divAkara, hoya che, na ke saMyamI?' zuM A. sAmaMtabhadra Adi dArzanikoe tattvanA nirUpaNamAM pramANa, bhagavAna buddha uttara Ape che, 'gRhasthI mithyAtvI che to ArAdhaka zuM naya ane nikSepano vicAra karyo che. nathI temaja saMyamI paNa mithyAtvI haze to nirvANamArgano ArAdhaka 6 ekAttavAda ane anekAntavAda: na hoI zake. jo banne samyaka pratipatti sampanna hoya to banne ArAdhaka ke prabhu mahAvIra chadmastha avasthAnI aMtima rAtrinA pAchalA che. E praharamAM daza svapna joIne jAgRta thayA. daza svapnamAMthI trIjA buddha gRhastha ane tyAgInI ArAdhanAnA prazna saMbaMdhI re svapnamAM bhagavAne raMgaberaMgI pAMkhavALA puskokilane joyA jeno vibhAjanapUrvaka uttara Apyo, ekAntarUpathI nahi. AvA prakAranA zuM 6 ullekha bhagavatI sUtramAM che. uttarane vibhajyavAda kahevAya che. va mahuM vintavivittapamamAM tramAM suvi sintA | sUtrakRtAMgamAM paNa AvA prakAranA prayoga jovA maLe che. jyAre i.pddibuddhe| bhagavAnane prazna pUchAyo ke eka bhikSue kevA prakAranI bhASAno ja taNNaM samaNe bhagavaM mahAvIre vicitaM sasamayaparasamaiyaM duvAlasaMga upayoga karavo joIe. javAbamAM bhagavAna kahe che ke bhikSue zuM gaNipiDagaM Adyaveti pannaveti pruveti| vibhajyavAdano upayoga karavo joIe. (bhagavatI sUtra, 16.6) "pivaravU vipannavArya va viyAgArejJA/. zramaNa bhagavAna mahAvIre je puskokila svapnamAM joyuM che eno (sUtrakRtAMga, 1.14). 8 artha evo ghaTIta thAya che ke teo vividha vicArayukta svasiddhAMta mANavaka ane bhagavAna buddhanI jema gotamAdi ane bhagavAna chuM ane parasiddhAMtane pragaTa karatI dvAdazAMgInI parUpaNA karaze. mahAvIra vacce AvA prakAranAM saMvAda carcA paNa jovA maLe che. haiM $ zAstrakAro A svapna vize jaNAve che. A citravicitra puMskokila sahastrAnika rAjAnA putrI, zatAnika rAjAnA bena, udAyana ' rAjAnA phebA, mRgAvatI rANInA naNaMda ane bhagavAna mahAvIra zuM A pakSI anekAnta-syAdvAdanuM pratIka che. eka ja raMganI svAmInA sAdhuonA prathama zayyAtarI (sthAna ApanAra) jayaMtI che $ pAMkhavALo kokila nathI paraMtu citravicitra raMgano pAMkhavALo kokila zramaNopAsikA hatA. teNe bhagavAna mahAvIrane keTalAka prazno pUchyA hyuM che. jyAM ekaja raMganI pAMkho hoya tyAM ekAntavAda hoya che ane che. anekAMtavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, cArvAda ane vayavAda vizeSAMka 6 anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavIda vizeSAMka rka anekAMtavAda, cArvAda ane anekIttavAda, syAddhavAda ane yavAda vizeSAMka anekAdvAda, cAddhavAda ane vayavAda vizIrSIka anekottavAda, spIdvavAda ane vayavIda vizeSuka - anekaodvIda, cAvIda ane nIvAda vizeSaMka F anekadodvIda, codavIda
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, cIva pRSTha 86 * prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 tavAda, svAda ane hu anekantivAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAhnavIda ane nayavAda vizeSAMka + anekantivAda, syAhnavIda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane yavAda vizeSaka anekAntavAda, ane he bhagavAna! jIvo sUtelA zreSTha che ke jAgRta zreSTha che? che. je jIva parAkrama nathI karato te karaNavIryanI apekSA avIrya che. che he jayaMtI! keTalAka jIvo sUtelA zreSTha che ane keTalAka jIvo (bhagavatI sUtra, 1.8) huM jAgRta zreSTha che. gautama : koI ema kahe ke meM sarvaprANa, sarvabhUta, sarvajIva, che he bhagavAna! tenuM zuM kAraNa che? sarvasatvanI hiMsAnA paccakhANa (pratyAkhyAna, tyAga) lIdhAM che to ke | he jayaMtI! je jIvo adharmI che, adharmanuM AcaraNa kare che, zuM te supratyAkhyAna che ke dupratyAkhyAna che? che adharmano upadeza Ape che, adharmamAM AnaMda mAne che, tevA jIvo bhagavAna : apekSAe supratyAkhyAna ane apekSAe ke sUtelA hoya te zreSTha che. tevA jIvo jAgIne adharma AcaraNathI dumratyAkhyAna. che aneka jIvone pIDA pahoMcADe che ane adharmamAM joDe che, tethI te gautama : e kaI rIte? zuM sUtelA hoya te ja zreSTha che. bhagavAna : jene jIva-ajIva, trAsa-sthAvara khabara ja nathI tenA : je jIva dharmI che, dharmanuM AcaraNa kare che, dharmano upadeza Ape pratyAkhyAna dupratyAkhyAna che. te mRSAvAdI hoya che. jene khabara che dai che, dharmamAM AnaMda mAne che, tevA jIvo jAgRta hoya te zreSTha che. te ke A jIva che, ajIva che, trasa che, sthAvara che, tenA pratyAkhyAna zuM huM jAgRta rahIne, dharmanuM AcaraNa karIne anya aneka jIvone zAtA supratyAkhyAna kahevAya. te satyavAdI hoya che. * pamADe che ane anyane dharmamAM joDe che. (bhagavatI sUtra, 7.2). che te ja rIte adharmI jIvo nirbaLa hoya te zreSTha che ane dharmI jIvo AvA prakAranA praznottarI zailI vicAronuM nirAkaraNa lAvavAnI re Cg baLavAna hoya te zreSTha che. adharmI ALasu hoya te zreSTha ane dharmI zailI che. AvI zailIthI vastunA aneka pAsAMo jANavA maLe che. 2 udyamavaMta hoya te zreSTha che. jaina.darzana mAne che ke vastunA aneka dharma hoya che. je vastu ? (bhagavatI sUtra, 12.2) zAzvata lAge che te azAzvata paNa hoya che. je vastu kSaNika pratIta $ evI ja rIte gautama ane bhagavAna mahAvIra vacceno saMvAda thAya che te zAzvatI paNa hoI zake. zAzvata ane azAzvata banne ke je A pramANe che. vastuonA svarUpane samajavuM bahu ja jarUrI che. paraspara virodhI 4 gautama : bhagavAna! jIva sakampa che ke niSphampa ? lAgavAvALA dharmano samanvaya kaI rIte thaI zake ? padArthamAM e mahAvIra : gotama! jIva kampa paNa che ane niSphampa paNa che. kevI rIte rahe che. ApaNI pratItithI teomAM zuM sAmya che ItyAdi gautama : kaI rIte? praznono AgamanA AdhAre vicAra karIzuM. mahAvIra : jIva be prakAranA che, saMsArI ane siddha. loka nitya che ke anitya siddha jIva be prakAranA che-anantara siddha ane paraspara siddha. loka sAnta che ke ananta huM parampara siddha niSkarmo hoya che ane anantara siddha kampa hoya che. jIva nitya che ke anitya saMsArI jIvonA paNa be bheda hoya che. zailezI ane azailezI. jIva sAtta che ke ananta zuM zailezI jIva niSkarmo hoya che ane azailezI jIva sakarmo hoya che. pudgala nitya che ke anitya (bhagavatI sUtra, 25.4) jIva dravya ane ajIvanI dravya ekatA ane anekatA. anya ThekANe gotama ane mahAvIranI vacceno saMvAda A pramANe AvA praznone bhagavAna buddha avyAkRta kahyA che. bhagavAna mahAvIre AvA viSayomAM mauna dhAraNa karavuM ucita nathI samajyu. gautama : bhagavAna, jIva savarya ho che ke avIrya? emaNe praznonA vividha rIte javAbo ApyA che. bhagavAna : jIva savIrya paNa hoya che ane avIrya paNa hoya che. lokanI nityatA ane anityatA upara jamAlIno prazna. gautama : e kaI rIte? bhagavAna : jamAlI ! loka zAzvata paNa che ane azAzvata paNa che bhagavAna : jIva be prakAranA che. saMsArI ane siddha. siddha jIva che. traNe kALamAM eka paNa samaya evo nathI ke jyAre loka na hoya. huM avIrya che. eTale loka zAzvata che. che saMsArI jIva be prakAranA hoya che. zelezI pratipanna ane azailezI masApa to namatI! huM pratipanna. zailezI pratipanna jIva labdhivIryanI apekSAe savarya hoya (bhagavatI sUtra, 9.33) he che ane karaNavIryanI apekSAe savIrya savarya ane avIrya paNa vaLI loka sadA eka rUpamAM nathI raheto, e avasarpiNI ane E hoya. je jIva parAkrama kare che te jIva karaNavIryanI apekSA savIrya utsarpiNImAM badalAya che eTale loka azAzvata paNa che. anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, ane anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavIda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, syAdurvAda ane
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdvAda mArca 2015 prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka pRSTha 87 bhagavAna mahAvIre nitya ane anityanA prazro saMbaMdhI banne dRSTithI javAba ApyA che. loka haMmezAM koI ne koI svarUpe rahe che. eTale te nitya che, dhruva che, zAzvata che, aparivartanazIla che. loka haMmezAM ekarUpa nathI rahetA. kyAreka temAM sukhanI mAtrA vadhI jAya che, to kyAre duHkhanI mAtrA vadhI jAya che. kALa bhedathI lokamAM vividhatA jovA maLe che. eTale loka anitya che, azAzvata che, asthira che, parivartanazIla che, ava che, Nika che. bhagavAna buddhe vanI nityatA ane anityatAnA praznane paNa avyAkRta zreNImAM rAkhyo che. bhagavAna mahAvIre A praznananuM paNa anekAnta duSTi ane syAdvAda zailIthI samAdhAna karyuM che. bhagavAnana mahAvIre mokSa prApti mATe paNa AvA prakAranA praznonA jJAnane jarUrI mAnyuM che. AcArAMganA prAraMbhamAM ja keTalAka vAkyothI A vAtanI samaja Ave che. tame AvAvADa, hovAda, vAnmAvAda, viravAvAda / ' AcArAMga, 101.5 bhAvArtha : te je paribhramaNano siddhAMta samaje che te. AtmavAdI : AtmAnA astitvane mAnanArA che. lokanI sAnnatA (aMta sahita) ane anantatAne laIne bhagavAna mahAvIre A pramANe samAdhAna ApyuM che. 'loka cAra prakArathI jANI zakAya che-dravyathI, kSetrathI, kALathI lokavAdI : AtmAnI jema loka paNa astitva che (evuM mAnanArA) ane bhAvathI. karmavAdI : punarjanmanuM kAraNa karmabaMdhana che. anekAntavAda, syAddhavAda ane hrayavAda vizeSaka anekAntavAda, syAddhavAda ane taiyavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane tayavAda vizeSAMka - anekAntavAda, syAddhavAda ane tayavAda vizeSaka - anekAntavAda, syAdavAda dravyanI apekSAe koke eka che ane sAta che. kSetranI apekSAe loka asaMkhyAta jojana koDAkoDI vistAra ane asaMkhyAta yojana kSetraphaLa pramANa che eTale yaMtranI apekSAe loka sAnta che. kALanI apekSAe koI kALa evo nathI ke jyAre loka na hoya eTale loka dhruva che, nitya che, zAsvata che, aghyaya che, akSaya che, avasthita che. eno aMta nathI. bhAvanI apekSAe lokanA anaMta varNa paryAya, gaMdha paryAya, rasa paryAya, spardhA paryAya che. anaMta saMsthAna paryAya che. ananta guruladhu paryAya che eno koI aMta nathI. kriyAvAdI : karmabaMdhananuM kAraNa zubhAzubha pravRtti che. (evuM mAnanArA) vAda, syAdvAda ane A 'huM koNa chuM ?' ane 'huM te ja chuM,' AtmAnI dArzanika carcAmAM A be vAta ghaNI ja agatyanI che. pahelI vAta nIjanA svarUpa vize jANAvAnI tAsA darzAve che ane bIjI vAta nIjanA svarUpane oLakhavAnI te jIjJAsAnuM samAdhAna che. punarjanma AtmAnA tattvano spaSTa nirdeza kare che. punarjanmanuM kAraNa karmabaMdhana che ane te baMdhananuM kAraNa zubhAzubha pravRtti che. A badhuM lokamAM (saMsAramAM) bane che. te jIvanI zAzvatatA ane azAzvatAne laIne gautama ane bhagavAna mahAvIrano saMvAda A pramANe che. gautama : bhagavAna ! jIva zAzvata che ke azAzvata ? mahAvIra H gautama ! jIva amuka dRSTithI zAzvata che ane amuka eTale ke loka dravya ane kSetranI dRSTie sAnta che ane kALa ane dRSTithI azAzvata che. bhAvanI dRSTie ananta che. lokanA A rIte cAra daSTiethI vicAra karavAmAM AvyA che. dravyanI dRSTiethI loka sAnta che kema ke e saMkhyAmAM eka che. kSetranI dRSTiethI paNa loka sAnta che kAraNa ke sakaLa AkAzamAM koIka kSetramAM loka che. A kSetra asaMkhyAta kroDAkoDI yojananI ridhimAM che. kALanI dRSTie loka ananta che kAraNa ke vartamAna bhUta ane bhaviSyanI koIpaNa kSaNa evI nathI jemAM loka na hoya. bhAvanI dRSTithI paNa loka anaMta che kAraNa ke eka lokanA anaMta paryAya che. goyamA ! davvaduyANa sAsayA bhAvaTTayAe asAsayA / (bhagavatI sUtra, 7.3) bhAvArtha : dravyAdinI dRSTithI zAzvata che ane paryAyAdi dRSTithI azAzvata che. anekAntavAda, syAddhavAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvavAda ane tayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdavAda dravyadRSTie jIvamAM kyAreya ratva abhAva hoto nathI. e koIpaNa avasthAmAM hoya che, jIva ja rahe che. ajIva banato nathI. paryAyanI dRSTie jIva azAzvata che. eka paryAya choDIne bIjA paryAyane grahaNa kare che. ane bhagavAna mahAvIre sAnnatA ane anantatAnuM potAnI dRSTithI samAdhAna karyuM che. bhagavAna buddhe sAnnatA ane anantatA baMnene avyAkRta zreNImAM rAkhyuM che. jIvanI sAnnatA ane anantatAne laIne khaMdakamuni bhagavAna mahAvIrano saMvAda, dravya, kSetra, kALa ane bhAva A cAra dRSTithI karavAmAM Avyo che. dravyanI dRSTithI jIva sAnta che. javanI ninyatA ane anitvanA kSetranI dRSTithI jIva asaMkhyAta pradezavALo che eTale sAnta che. anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka OM anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdava pRSTha 88 * prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 mavAda, syAdvAda ane huM kALanI dRSTie jIva haMmezAM che eTale e ananta che. badalAtA upayoganI dRSTie huM aneka chuM. bhAvanI dRSTie jIvanA ananta jJAnaparyAya, ananta darzanaparyAya, (bhagavatI sUtra, 1.8) anaMta cAritraparyAya che, anaMta agurulaghuparyAya che eTale jIva ananta ajIva dravyanI ekatA ane anekatAnuM spaSTIkaraNa karatA gautama ane bhagavAna mahAvIra vacceno saMvAda A pramANe cheH (bhagavatI sUtra, 2.1) gautama! dharmAstikAya-dravyanI dRSTie eka che eTale akhaMDa che. huM zuM pugalanI nityatA ane anityatAne laIne gotama ane e ja dharmAstikAya pradezonI dRSTie asaMkhyAtaguNa paNa che. evI ; huM bhagavAna mahAvIrano saMvAda A pramANe che. ja rIte adharmAstikAya, AkAzAdi dravyanI dRSTie eka che ane zuM dravyano sauthI nAnAmAM nAno aMza jeno pharIthI bhAga na pADI pradezanI dRSTie aneka che. OM zakAya te paramANuM che. (prajJApana sUtra, 3.56) je paramANuMnA cAra prakAra batAvavAmAM AvyA che. paraspara virodhI lAgatA badhAM dravyonuM eka AkAza pradezamAM huM sUkSmatama dravya te dravyaparamANuM/pudgalaparamANuM che. avirodhapaNe samanvaya thaIne rahevuM e anekAntavAdanI ja dena che! AkAza dravyanuM sUkSmatama pradeza kSetraparamANuM che. bhagavAna mahAvIre anekAntavAdano upayoga rAga-dveSa ghaTADavA 5 samaya pradezanuM sUkSmatama kALa paramANuM che. mATe karyo jethI samabhAva vadhe ane maitrIbhAva ane zAMti jaLavAI ? rahe. dravya paramANunuM varNAdi paryAyamAM pariNamana thavuM te bhAva paramANuM vartamAna sthiti : A gautama ane bhagavAna mahAvIranA saMvAdathI spaSTa thAya che ke vizvanA anya dharmomAM jaina dharmanuM uttama sthAna che. te vaijJAnika paramANuM nitya paNa che ane anitya paNa che. tathyothI susajja che. vaizeSika Adi anya darzana dravya paramANuMne ekAnta nitya mAne sthAnAMga sUtramAM AtmArthI saMtone daza dharmanI sAthe grAmya dharma, . kuLadharma, nagaradharma, rASTradharma, gaNadharma, saMghadharma, sUtradharma, vratadharma, zuM bhagavAna mahAvIra paramANuM nityavAdanuM khaMDana karatA kahe che ke cAritradharma ane vizvadharma upara paNa bhAra Apyo che. * jema paramANunuM kArya ghaTAdimAM parivartana thAya che ane te anitya vartamAna yuganI ApaNI eka moTI maryAdA saMpradAyavAda che. huM che tema ja paramANu pote paNa aniya che kAraNa je pudagala pUrve eka ApaNe vADAomAM vaheMcAI gayA chIe ane temAM keda thaI gayA che chu samayamAM rukSa guNavALo hato te naSTa thaIne anya samaye arasa paNa chIe. tethI ApaNe khUba nabaLA paDI gayA chIe. huM bane che. eTaluM ja nahi eka samayamAM eka dezathI je pudagala rasa bALako ane yuvAnonI muMjhavaNo, mAgaNIo, AvazyakatAo haiM hato te naSTa thaIne anya samaye eka dezathI akSa paNa bane che. samajI enuM samAdhAna zodhI ApIzuM to yuvAvargane sAcA dharmathI svabhAvathI athavA prayoga dvArA aneka varNa pariNAmavALA pudgala vimukha thato rokI zakIzuM. : naSTa thaIne eka ja varNa pariNAmavALA pudgala paNa thaI jAya che. purANI ora nI rozanI meM pharaka ItanA che, dravyadRSTithI pudgala nitya che kAraNa evo koI samaya nathI je use kizatI nahIM milatI, Ise sAhila nahIM milatA! $ samaye pudgala pudgalarUpe na hoya paNa varNa, gaMdha, rasa, sparza jaina dharmanuM dhArmika baMdhAraNa ane jainonI sAmAjika vyavasthAo che paryAyanI dRSTie pudgala azAzvata che. tathA jIvanazailI ghaNI ja susajja che, mAtra bAhya rIte dekhAtuM tanca 2 jIvadravya ane ajIvadravyanI ekatA anekatA : jo susaMgaThita thAya ane je khAmIo dekhAya che te dUra karAya to e che { jIva dravyanI ekatA ane anekatAne laIne mahAvIra ane saumila prabuddha varga jainatattvathI cokkasa prakAre prabhAvita thaI zake che. zuM huM brAhmaNano saMvAda A pramANe che: sAthosAthe ApaNe dhArmika, sAmAjika, naitika ane sAMskRtika lAbho somila ! dravyanI dRSTithI huM eka chuM. jJAna ane darzananI dRSTithI meLavI zakIe tema chIe. OM huM be chuM. * * * | zAzvata pradezonI dRSTie huM akSaya che, avyaya che. avasthita bI-3/16, parerA sadana, naTarAja rRDiyo sAme, ema. vI. roDa, aMdherI (pUrva), muMbaI-400 069. mo. : 9757124282. hu anekantivIda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAhnavIda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAdvavIda ane nayavAda vizeSAMka + anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSaka 6 anekAntavAda, ane anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, ane anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavIda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, syAdurvAda ane
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekatavAda, cIrvAda mArca 2015 * prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 89 pAda, syAdurvAda ane anekAntavAda ane upaniSadanI dArzanika vicAraNA 1 DaoN. niraMjanA joSI ane teyavAda vizeSaka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka F anekantivAda, spIddhavAda ane vayavIda vizeSAMka F anekIttavAda, syAddhavAda ane vayavIda vizeSAMka 6 anekAntavAda, syAdavAda [ DaoN. niraMjanA joSI adhyApaka che, saMskRta ane gujarAtI bhASA sAhityanA jANakAra, gItA ane anya vedika sAhityanuM jJAna dharAve che. sarjanAtmaka ane vivecanAtmaka lekho lakhe che. prastuta lekhamAM upaniSadanI sAthe anekAntano tulanAtmaka sAra rajU karyo che. ] jantUnAM narajanma durlabhamataH puMstvaM tato vipratA AtmasaMyama, brahmacarya ane citaikADha dvArA teo AtmavijayI banyA. tasmAdvaidikadharmamArgaparatA vidvatvamasmAt parama / AdhyAtmika vikAsanI ADe AvatA paribaLo ane prabhAvono uccheda 6 AtmAnAtmavivecanaM svanubhavo brahmAtmanA saMsthiti: karI AtmasAkSAtkAra karI pUrNAnubhUti pAmyA. samasta cetanasRSTine huM mukti! zatakoTijanmasu kRtaiH puNyavinA lbhyte|| kalyANa ane sukhapradAna karavA svAnubhUtino bodha Apyo. prANImAtra mATe narajanma durlabha che. ethI ye durlabha puruSajanma vedonA sArarUpa hovAthI vedAMta tarIke oLakhAtA upaniSadonA kuM $ (navadvAre pure dehi iti nara:puruSa:) che. temAMya vidyAparAyaNa (vipra, maMtradRSTA RSioe vedAMtavidyA jevo amUlya nidhi mAnavasamAjane che OM thavuM kaThaNa che. enAthI ye vedapratipAdita dharmamArge javuM agharuM che. dharI dIdho. A amUlya nidhine prApta karavAnA adhikAra mATe bahirga che che ethIye muzkela zAstratattvane pichANavuM-vidvattA hovI e che. ethIye ane aMtaraMga sAdhanone AtmasAt karavAnI anivAryatA samajAvI. agharo AtmA ane anAtmA viveka-be vaccenA bhedanI samaja-che. bahirga sAdhanomAM viveka (nitya ane anitya vastuonA bhedanI zuM tyAra pachI AtmAnubhUti zakya bane che. tema ja AtmA ja brahma che, samaja-), vairAgya (-ihaloka ane paralokanA bhogo pratye huM huM paramAtmA che evI anubhUti thAya che, tenuM ja nAma mokSa; je so anAsakti-), pa saMpatti (zama, dama, titikSA, zraddhA, samAdhAna -4 8 karoDa janmanA sadAcArathI kamAyelAM puNya vinA maLato nathI. ane uparati), mumukSA (muktinI utkaTa icchA). A bAhya sAdhanone che manuSya tarIke janma levo paryApta nathI. enI durlabhatA AtmasAta karyA pachI ja aMtaraMga sAdhano (zravaNa, manana, re huM samajavAvALAe tene sArthaka karavAnuM lakSya sevavuM paDe che. e nididhyAsana) apanAvavAnI pAtratA maLe che. zuM lakSyasiddhi mATe RSio, AcAryo, munioe mArgadarzikA- Ama jaina tIrthakaro ane maMtradRSTA RSioe Atmazodhana dvArA huM $ AcArasaMhitA-ghaDI kADhI che tenuM zravaNa, manana, nididhyAsana paramapada prAptine ja parama lakSya mAnyuM che. baMne darzanonA mULabhUta $ (ekAgratApUrvaka satata ciMtana) karavAthI naramAMthI nArAyaNa ane viSayo aMgenA siddhAMto kadAca upalaka dRSTie bhinna jaNAya, paNa E puruSamAMthI puruSottama banI zakAya che. tethI ja kahyuM cheH aMtima lakSya aMge baMne darzano ekamata jaNAya che. sRSTinI utpatti, durlabhaM trayamevaitad devAnugrahahetukam / AtmA, karmamImAMsA vagere viSayo aMgenI baMne darzanonI vicAraNA che manuSyatvaM mumukSatvaM mhaapurusssNshryH|| abhyAsa mAgI le che. havA ane AkAza jevo sarvatra vyApaka evo zuddha dharma mAnavI sRSTinA udgamasthAna ane tenA svarUpa viSe svedanA dIrghatamA ke huM mAtrane svataMtra vicAraka banavA daI tene guNavAna, cAritryazIla, RSi kahe che: sa vipra vahudhA vanti-arthAt sat to eka che, zuM namra tathA sAcA sevaka banavA tarapha dore che. kintu vidvAno tenuM varNana vividha zabdo dvArA kare che. vedomAM be - jina eTale AtmavijayI; je ahaMta tarIke paNa oLakhAya che. bhAga che. eka advaita vedAMta ane bIjuM kaita vedAMta. vaita vedAMta jIva, huM saMskRtamAM a dhAtuno artha ja yogya hovuM, pAtratA hovI-evo Izvara ane jagatane saMpUrNapaNe pRthak tattvarUpe mAne che. jyAre huM & thAya che. dA. ta. mAnArha eTale mAna ApavAne yogya. jinamAMthI zaMkarAcArye e ja vedopaniSadanA AdhAre sane eka ane advaita ka de AvelA jainamUlyomAM kevalin (saMpUrNa jJAnI), nigraMtha (anAsakta), kahyuM. vRda satya namannidhyA nIvo vRdauva nApaY:-ema kahI nityahuM zramaNa (saumya svabhAvadhArI) ane tIrthakara (bhavasAgaratAraka)-A anityanA vivekanuM pramANa ApyuM. huM sarvanI gaNanA thAya che. jina ane ahaMta aneka che, paNa tIrthakaro trasvedanA nAsadIyasUktamAM RSivacanomAM ApaNane 6 covIsa manAya che. mAnava saMskRti ane dharmAcaraNanA sthApaka, samanvayavAdI dRSTinI jhalaka jovA maLe che. Adima veda RgvadanI 6 phe karmayuganA AraMbhaka RSabhadeva mAnavajAtanA agresara gaNAya che. anaMta zAkhAonA 1018 sUktomAMnA A eka nAsadIya sUkta je chellA traNa tIrthakaro-ariSTanemi (vAsudeva kRSNanA raktasaMbaMdhI RgvadanA dasamA maMDalamAM 129muM sthAna dharAve che. A sUktamAM je baMdhujana), pArzvanAtha ane vardhamAna mahAvIra manAya che. A sarva sRSTinI utpattinuM rahasya varNavAyuM che. sRSTi utpanna thaI che eTale huM chuM tIrthakaro sAmAnya nara tarIke janmyA hatA, chatAM dunyavI sukho choDI jarUra teno utpAdaka hovo joIe. brahma sRSTinA utpAdaka kAraNa che haiM anekAntavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAttavAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeka ka aneadvAda, spIdvavAda ane vayavIda vizeSuka - anekodvIda, cIvaTa ane naryavAda vizeka anekAMdvIda, codavIda anekAMtavAda, cAddavIda ane teyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka Y= anekAMtavAda, syAdda ane vayavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syA pRSTha 90 prabuddha jIvana anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 7 mArca 2015 tavAda, syAdvAda ane ke nimitta kAraNa ? A praznano javAba A sUktamAM che. sRSTi sarjana parabrahma paramAtmAe jIvonA karmAnusAra sRSTi utpanna karavAno pahelAM nAsavAsIt no savAsIt tavAnI-asat paNa nahotuM ane satsaMkalpa karyo. pachI sRSTi sarjI temAM pote praveza karyo. pachI mUrtapaNa nahotuM eTale tenuM nAma na AsIt-nAsadIya sUkta paDyuM. amUrta-saguNa-nirguNarUpe-pRthvI, jala, teja rUpe A bhUtamAtramAM AkAza, pRthvI, jaLa-kaMI nahotuM. rAtri ane divasa jevo bheda ane vAyu evuM AkAza-A aSTa bhUtomAM pragaTa thayA. Ama paNa tyAre nahoto. eka arAtri eTale 21,600 zvAsocchavAsa druzya ane adRzya badhA satyasvarUpa paramAtmA ja che. ane 16200 nimiSa-palakArA. sAmAnyataH sudaDha ane nirogI manuSyanA 24 kalAkamAM jeTalA zvAsocchvAsa thAya te uparathI RSioe kALamApana karyuM che. tene 'prANAdimUrtasaMzAtmaka kALa kahevAmAM Ave che. ane eka divasamAM AMkhanI pAMpaNa mANasa keTalI vakhata ughADabaMdha kare che, tene 'truTyAdiamUrtasaMjJAtmaka kALa' kahe che. A kALanuM paNa sRSTinA sarjana pahelAM astitva nahotuM. te kArya phakta nimira hatuM, sIttanA mUDamareDAve te maninuM sarvamA va-TUMkamAM sRSTinA sarjana-visarjana mATe nimitta bhagavadvibhUti te mahAkALa che. eTale ja gItAkAre paNa A ja mahAkALane potAnI vibhUti gaNAvI che. homi pravRddha) - ? - majhaupaniSadamAM bA duSTAMto dvArA samajAvavAmAM AvyuM che ke parabrama paramezvara ja A jaDa-cetanAtmaka saMpUrNa jagatanuM nimitta ane upAdAna kAraNa che. paheluM karoLiyAnuM dAna ApI kahevAmAM AvyuM che ke coLanIiM; mRnate te = yA pinyAmISaya: mAvata / : / jema karoLiyo potAnA mukhamAMthI nIkaLatI lALane hAra kADhI, vistArI jALa banAve che ane pachI tene gaLI jAya che, te ja prakAre te parabrahma paramezvara potAnI aMdara sUkSmarUpe lIna jaDacetanarUpa jagatane sRSTinA AraMbhamAM vividharUpe utpanna karI vistAre che ane pralayakALe tene potAnAmAM ogALI de che. zrImada bhagavadgItAmAM bhagavAne svamukhe A ja vAta kahI che. sarvabhUtAni jaunteya pravRti yAnti mAmivAm| pakSaye punastAni pAvI viTTAmyam 06:7 / Ama vedakALamAM sRSTisarjananA mULabhUta kAraNo A pramANe jaNAvyA che. vaida pachI upaniSadakALa zarU thayo, upaniSadamAM paNa sRSTinA udgama bAbata vizada carcA thaI che. bRhadAraNyaka, chAMdogya ane kaThopaniSadamAM ApaNane bhinna mato jovA maLe che. anekAntavAda, syAddhavAda ane tayavAda vizeSAMka meM anekAntavAda, syAddhavAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka * anekAntavAda, ane bIjA udAharaNa dvArA upaniSadakAre kahyuM cheH pRthvImAM je je prakAranA anna, pAsa, latA vagere auSadhio tyAM utpanna thAya che, tema sRSTimAM koI pakSapAta nathI. sRSTinA jIvonA bhinna bhinna prakAranA karmanA bIjAnusAra ja bhagavAna temane bhinna bhinna yoniomAM utpanna kare che. tethI temAM koI ja prakAranI viSamatA nathI. (brahmasUtra : 2/1/34) trIjA udAharaNa dvArA-yathA sata: puruSAt zatoni tathAkSarAt sambhavatI vizvam-samajAvyuM che ke jema manuSyanA jIvita zarIrathI taddana vilalama evA keza, rUvATAM ane nakha ApameLe utpanna thAya che ane vRddhi pAme che, tene mATe koI prayatna nathI ka2vo paDato, te ja rIte parabrahma paramAtmAthI A sRSTi svabhAvathI ja samayasa2 utpanna thaI jAya che ane vistAra pAme che. tene mATe janmavA koI prayatna karavo paDato nathI. zrImad bhagavada gItAmAM paNa bhagavAne kahyuM che: mayAdhyakSe prakRti: sUyate savarAvaram| 1:60|7mAM ni ziSyanti narmavarmanuM myu| 4:6 4|huM A jagatano sarjaka hovA chatAM paNa akartA chuM.. anekAntavAda, syAddhavAda ane tayavAda vizeSAMka 3pe9 vie kyAMka vAyuthI, kyAMka jalathI to kyAMka prANathI utpatti batAvI che. matamAM bhinnatA dekhAtI hovA chatAM koI ja dRSTA jaDatva yA acetana tattvathI A sRSTinuM sarjana thayeluM mAnatuM nathI. paNa sRSTinA mULamAM avazya koI cetana tattva che, teno svIkAra kare che. maharSi pippalAda propaniSadamAM kahe cheH se sa devI prathAno vai pranApati:| sa tapotapyata sa tapa: tapvA mithunanutpAdyate| raviMdha mALa vartyo che badhA pAnA: riA prajApatine sRSTinA AraMbhakALamAM prajA utpanna karavAnI IcchA thaI. ane temaNe saMkalpasUtra tapa karyuM. tapathI temaNe sarvaprathama ravi (caMdra) ane prANa (sUrya) utpanna karyA. te baMne vividha prakAranI sRSTi utpanna kare evo temano uddeza hato. ghana ane RRNanI jema (vidheyAtmaka ane niSedhAtmaka) prANa ane ravinA saMyogathI sRSTinuM samasta kArya saMpanna thAya che. anyatra A ja tattvone agni ane soma evuM puruSa tathA prakRti tarIke oLakhavAmAM AvyA che. bRhadAraNyopaniSadamAM AtmAne mULa kAraNa mAnI temAM ja tad patar adrivanuM mavati-yAjJavalkyanA AtmA vA vame avAtra AsIk| nAnyAtkiMvinamiSat| sa kSata loAtru sRnA kRti| dazyamAna, zrAvya ane grahya jaDa-cetanamaya pratyakSa jagatanA rUpamAM pragaTa thatAM pahelAM kAraNa avasthAmAM eka mAtra paramAtmA ja hatA. temaNe prANImAtranA karmalamAMcArya bhinna bhinna okanI racanA karI. tArzvataropaniSadamAM brahmajijJAsuo aMdaroaMdara carcA karIne e niSkarSa para AvyA che ke kALa, svabhAva, karma, paMcamahAbhUta ke vAtmA sudhInA sUSTisarjana pAchaLanA kAraNonA je adhiSThAtAsvAmI - che, arthAt e badhA jemanI AjJA ane preraNA meLavI, jemanI zaktino ekAda aMza laIne potapotAnA kAryamAM samartha thAya che. te eka sarvazaktimAna paramezvara ja A sRSTinuM vAstavika kAraNa che, anya koI nahIM. thaH rAtigini ni tAni jJAtmaputrA taitirIyopaniSadamAM kahyuM cheH moDavAmayatA vasyA prAyati anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka 6 anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka = anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka 6 anekAMtavAda, syAdvAda ane tekAntavAda, syAddhavAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane tayavAda vizeSAMka
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdvAda mArca 2015 nyadhitiSThatyeka | 1: 3 / Ama upaniSadomAM aneka paraspara virodhI matonuM mULa 'brahma' yA 'AtmA' ja Thare che. e virodho vaccenA tArkika samanvayAtmaka dRSTikoNane kAraNe ja tenuM varNana anirvacanIya, avyakta, avikArI, nirAkAra, avinAzI, nirindriya, ajara, amara, nirbhaya vagere zabdomAM karavAmAM AvyuM. virodhI dharmone apekSAbhedathI eka ja dharmamAM apanAvI levAmAM Avyo che. ahIM ja anekAMtavAdanA udgamanuM nimitte ane puraka baLanuM darzana thAya che, jena dArzanikone e aupaniSadika samAdhAnomAM anekAMta dRSTinA pratipAdana mATe sahayoga maLyo hoya evo saMbhava che. anekAntavAda, syAddhavAda ane hrayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSTaka anekAntavAda, syAdavAda prabuddha jIvana anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka IzAvAsyopaniSadamAM taveta sIgata r nUre mana taddantarasya sarvasya tavuM sarvasvAsya vAdyata:| kahyuM che : parabrahma aMtaryAmI hovAne kAraNe cAle paNa che ane nathI paNa cAlatA, eka ja kALamAM paraspara virodhI bhAva, guNa tathA kriyA jenAmAM rahI zake che, te ja parabrahma che. saguNasAkAranI lIlA temanuM 'cAlavuM' ane nirguo nirAkAratA temanI 'acalatA" che. e ja rIte bIjo artha ema paNa thaI zake ke zraddhA-premarahita mATe te 'dUrAtidUra' che ane zraddhA-premayukta mATe ne nikaTatama che. pRSTha 91 ane anaMta che. tenI mAtrA nathI ghaTatI, nathI vadhatI. kevaLa rUpAMtara thAya che. teo sRSTi sthitimAM mULa dasa sUtro mAne che. punarjanma : jIva maryA bAda pharI pharI janma le che. karmabaMdhana : jIva sadA karma bAMdhe che. mohanIya-karmabaMdha : va sadA niratara mohanIya karma bAMdhe che. jIva-ajIvano atyaMtAbhAva : jIva ajIva thaI jAya ke ajIva jIva thaI jAya evuM na to thayuM che ane na to thavAnI zakyatA che. na trasa sthAvara-aviccheda : badhA trasa jIva sthAvara banI jAya yA badhA sthAvara jIva trasa banI jAya yA badhA jIva kevaLa trasa athavA kevaLa sthAvara banI jAya evuM na to banyuM che, na banavAnI zakyatA che ane na kadI banavAnuM che. lokAloka pRthakatva : AvuM na to thayuM che, na bhAvya che ke na kadI thaze ke loka aloka thaI jAya ane aloka loka thaI jAya. lokAloka anyonyAnya praveza : evuM na to banyuM che, na bhALa ane na kadI banaze ke loka alokamAM praveza kare ane aloka che omAM praveza kare. vAda, syAdvAda ane loka ane jIvono AdhAra-Arthaya saMbaMdha H jeTalA kSetranuM nAma loka che, eTalA kSetramAM jIva che ane jeTalA kSetramAM jIva che, teTalA kSetranuM nAma loka che. loke maryAdA H jeTalA kSetramAM jIva ane pudgala gati karI zake che, eTaluM kSetra loka che ane jeTaluM kSetra loka che teTalA kSetramAM jIva ane pudagala gati karI zake che. zvetArthataropaniSadamAM saMyutta maMttAramArava vyAvyaparate vizvamIzaH anIzvarAtmA badhyate bhoktRbhAvAjjJAtvA devaM mucyate sarvapAzA dAdA kahyuM che. jIvAtmA sRSTinA viSayono bhoktA banI rahevAne kAraNe prakRtine adhIna thaI enI mohajALamAM phasAI jAya che. ane paramAtmA tarapha dRSTipAta ja nathI karato. jyAre te paramezvaranI kRpAthI mahApuruSasaMzraSa karI paramatattvane jANavA mATe abhilASA rAkhI niSThApUrvaka prayatna kare tyAre te badhA prakAranA baMdhanomAMthI sadAkALa mukta thaI jAya che. jIvanI traNa avasthA-siddha, mukta ane baddha-mAMthI baddha avasthA janto rnihito guhAyAm-mAM vyakta karI che. muNDakopaniSadamAM Avi: nitti muhAvara nAma mal pavana / tra tata samarpitam| (2:2) sarvazaktimAna, sarvajJa, sarvavyApI paramezvara prakAzasvarUpa che. te hRdayarUpI guphAmAM rahe che. te sat ane asat arthAt kArya ane kA2Na evaM prakaTa ane aprakaTa-badhuM ja che. uparokta maMtromAM vidhi ane niSedha baMne pakSono vidheyAtmaka samanvaya thayo che. RgvedanA RSie baMne virodhI pakSono asvIkAra karI niSedhAtmaka rIte trIjA anubhava pakSane (naiti naiti kahI) upasthita karyo che; jyAre upaniSonA maMtraSTA RSioe baMne virodhI pakSano samanvaya karI vidheyAtmaka dRSTikoNathI koIpaNa matanuM khaMDana na karatAM ubhayamatamaMDana karyuM che. ahIM ja samanvayavAdanA ja mULa jovA maLe che. sRSTi sarjana prakriyA aMge jaina darzana kahe cheH 'jagata anAdi anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka + anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane hrayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane hrayavAda vizeSAMka - anekAntavAda, syAddhavAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdavAda aloka-gati-kAraNAbhAva : lokanA badhA aMtima bhAgomAM Abaddha pArzvasRSTa pudgala che. lokAMtanA pudgala svabhAvane kAraNe gatimAM sahAyatA karavAnI sthitimAM saMghaTita nathI thaI zakatA. tenI sahAyatA vagara jIva alokamAM gati nathI karI zakatA.' (jaina darzanamAM tattvamImAMsA') yuvAcArya mahAprajJanA mate vikAsa ane hrAsa jIva ane pudgala - A be dravyomAM thAya che. pudgala acetana che, tethI teno vikAsa ke hrAsa caitanyaprerita nathI thato. jIvanA vikAsa ane hrAsanI A vizeSatA che. tenAmAM caitanya hoya che eTale tenA vikAsa-hrAsamAM bAhya uparAMta AMtarika preraNA paNa hoya che. AtmAnita AMtara preraNAthI AdhyAtmika vikAsa thAya che ane zarIra janitathI zArIrika vikAsa. badhA ja prANI, jAva karmanA prabhAvathI ja vibhinna avasthAone prApta kare che. karma ja temanI utpatti, sthiti ane gatinuM Adi kAraNa che. gatinI dRSTie prANI be bhAgamAM vibhakta che. sthAvara ane trasa, trasa jIvomAM gati, agati, bhASA, IcchA-vyaktikaraNa Adi caitanyanA spaSTa lakSo pratIta thAya che. eTale temanI satanAmAM koi saM nirmANa nathI thato, sthAvara jIvomAM nanA vyAvahArika lakSaNa spaSTa pratIta nathI thatA, tethI temanI sajIvatA anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdava pRSTha 92 * prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 mavAda, syAdvAda ane chuM cakSugrAhya nathI. jaina sUtra kahe che: pRthvI, jala, agni, vAyu ane non-creationism - ekabIjAnA paryAya gaNAya che. vanaspati-A pAMce sthAvara kAya jIva che. vedAMtanI bhASAmAM badhA manuSya sarvotkRSTa prANI che, kAraNa te vicArazIla, mananazIla, padArthomAM eka ja cetana pravAhita che. jaina bhASAmAM samagra saMsAra prANI che. teNe vicArI, samajI tattvanuM anveSaNa karyuM. temAMthI be haiM 4 anaMta jIvothI vyApta che. eka aNumAtra pradeza paNa jIvarahita vicArapravAha nIkaLyA. kriyAvAda ane akriyAvAda. AtmA, punarjanma, 5 OM nathI." ("jainadarzana meM tattvamImAMsA'--yuvAcArya mahAprajJa) mokSa para vizvAsa karavAvALA 'kriyAvAdI' ane na karavAvALA cha jaina darzana sarjaka dvArA sRSTinA sarjanamAM mAnatuM nathI. sRSTi "akriyAvAdI' tarIke oLakhAyA. kriyAvAdI vicAradhArAmAM che che ane tenA ghaTako-AtmA, padArtha, avakAza, kALa ane gatinA vastusthiti spaSTa thaI. lokoe saMyamamArga pasaMda karyo. tyAga-tapasyA huM siddhAMto-astitva dharAve che. badhA ja ghaTako ane karmo vaizvika jIvanamAM utAryA. akriyAvAdI vicArapraNAlIthI vastusthiti para che zuM prAkRtika niyamo dvArA saMcAlita che. asatumAMthI (anastitva) AvaraNa chavAI gayuM. loko bhautika sukha tarapha vaLyA. kriyAvAdIe vicAryuM ? ke padArthane utpanna karavo zakya nathI. tethI sRSTinA samagra padArtho AtmAnA astitvamAM saMdeha na karavo. te amUrta che. tethI indriyagrAhya zuM (sAmUhika rIte utpatti ke vilaya pAmI zakatA nathI.) yathAvat ja nathI, nitya che. akriyAvAdInA mate paMcamahAbhUtamAMthI caitanya yA zuM huM rahe che. sRSTi sajIva ane nirjIvanI banelI che. dareka sajIvano AtmA pedA thAya che. teo mAne che ke jIvAtmA koI jIvaMta padArtha che 5 AtmA ananya ane anutpAdita che ane AdikALathI astitva nathI. jema araNinA lAkaDAmAMthI agni, dUdhamAMthI ghI ane talamAMthI 4 # dharAve che. tela nIkaLe che, tema ja paMcamahAbhUtAtmaka zarIramAMthI jIva utpanna ? huM jaina darzananA kAryakAraNabhAvanA siddhAMta mujaba kAraNa ane thAya che. zarIra naSTa thayA bAda AtmA jevI koI vastu rahetI nathI. huM huM tenA pariNAmo haMmezAM svabhAve sarakhA hoya che. tethI parabrahma jevuM Atmatattva bhAratIyadarzananuM pradhAna aMga gaNAya che. zuM - jAgRta (sajAga) tattva asAra (binajarUrI) sRSTi jevuM sArabhUta AtmavAdIoe bahumukhI tarko dvArA AtmA ane punarjanmanuM huM zuM tattva na sarjI zake. divyatA ke devI tattvanI bAbatamAM paNa teo samarthana karyuM che. svasaMvedana, atyaMtAbhAva, upAdAnakAraNa, pha OM mAne che ke je (jIva) karmo ane vAsanAno nAza kare che, tene ja samratipakSa, bAdhaka pramANano abhAva, satno niSedha (AtmA nathI ? chuM mokSa (mukti-nirvANa) maLe che. vAsanA ane kAmanA rahita jIvane emAM AtmAno niSedha nathI, kintu tenuM koInI sAthe thavAvALA sRSTinA kArabhAramAM dakhalagIrI karavAnuM mana thatuM nathI. divya jIvane saMyogano niSedha che), indriya pratyakSanI vikalatA, guNa dvArA guNInuM ; 8 mATe puya-pApa rasano viSaya ja nathI, paraMtu brahmAMDamAM janmajAta grahaNa, vizeSaguNa (caitanya) dvArA svataMtra astitvano bodha, saMzaya, * naitika AdezomAM phaLa svayaM saMcAlita yaMtraNA che; jyAM pratyeka vAve dravyanI trikAlAtmakatA, saMkalanAtmakatA (pAMca indriyonuM huM tevuM laNe che. potAnA karmonA pariNAma teNe bhogavavA paDe che. saMkalanAtmaka jJAna), smRti (AtmAnA abhAvamAM indriyo ane cha jaina darzana yugothI sarjaka ane sarvazaktimAna parabrahmanI mana baMne niSkriya thaI jAya), joya ane jJAtAnuM pRthakatva (kuMbhAra, OM bhAvanAno asvIkAra karatuM AvyuM hovAthI tenI gaNanA nAstika ghaDo ane mATI), pUrva saMskAranI smRti vagere anekavidha tarko dvArA hai OM darzana thAya che. kAraNa temAM brahmAMDa vijJAnamAM, karmazAstramAM, Atmatatva ane punarjanmanuM samarthana karyuM che. $ mokSaviSayamAM, naitika cAritryamAM dareka dArzanika parimANomAM bhAratIya darzana prAyaH jIva ane AtmAmAM bheda mAne che. teoe 2 asarjakatAno ane devIkRpAno abhAva jovA maLe che. jaina darzana AtmAnA svarUpapara mukhyatve mokSanI dRSTie vicAra karyo che. 8 zuM pratipAdana kare che ke dhArmika ane sadAcArI jIvana sarjaka parabrahma punarjanmanI siddhi mATe AtmAnI amaratA mAnavI Avazyaka paryAya zuM vinA paNa zakya che. Adi ane aMta vagaranA vividha AkAra dharAvato che. upaniSadomAM AtmAnI kalpanA vividha rUpomAM jovA maLe che. huM ka padArtha eTale sRSTi ema jaina darzana mAne che. temanA mate A sRSTi ane tenA astitvanI siddhi ane svarUpanA nirUpaNano prayatna dekhAya che PS cha tattvothI banelI che. sajIva, nirjIva, dharmatattva, adharmatattva, che. kaThopaniSadamAM naciketAe yama pAsethI aneka pralobhanone huM Akaza ane kAla. hukarAvI AtmavidyA prApta karyAnuM varNana che. bRhadAraNyakopaniSadamAM huM $ dharmanI vibhAvanA kahI che - vatyu sahAyodhammo - padArthano yAjJavakya pAsethI maitreyI AtmA saMbaMdhI jJAna prApta kare che ke AtmA zuM 6 aMtargata (mULabhUta) svabhAva e ja sAco dharma! teo kahe che: parabrahma ja darzanIya, zravaNIya, mananIya ane dhyAna karavA yogya che. mAtmA juM zuM kharekhara sarjaka hoya, to cetana ane acetana evA be virodhI vA mare draSTavya: zrotavya: manataMtra: nidridhyAsitavyo (2:4:6) OM pariNAmo mATe eka ja upAdAna kevI rIte hoI zake ? Ama tArkika chAndogyopaniSadamAM kahyuM cheH Atmatatva ja eka evuM tatva che meM $ rIte asAra (immaterial) sRSTi jaDa padArthonI banelI che, tethI jenA jJAna vinA samasta jJAna evaM vidyA vyartha thaI jAya che. nArada huM temane tenA sarjaka parabrahmane mAnatAM roke che. Ama jaina darzana ane muni sanaskumArane kahe che ke teo pote sarvavidyAonA jJAtA hovA chatAM huM anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, ane anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka + anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, syAdurvAda ane
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sthIrvAda. mArca 2015 - prabuddha jIvana - anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka che pRSTha 93 mAda, svAsvAda ane ane nayavAda vizeSAMka 5 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekaodvAda, syAddhavAda a vayavAda viroSaka ka anekantivAda, syAdavAda # zokAkula hatA. kAraNa teo Atmatatvane jANatA nahotA. jIva ane AtmA eka ja tattvanA nAma che. jaina darzanamAM AtmA 6 chAndogyopaniSadamAM AtmAnuM svarUpa pApathI nirlepa, jarA-maraNa- svata:siddha, anAdi, anaMta, amUrtika, avinAzI, akhaMDapradezI zokarahita, kSudhAtRSArahita kahyuM che. bRhadAraNyakopaniSadamAM AtmAne kartA dravya manAyo che. vaLI teo anaMta AtmAonI kalpanA kare che. sai. OM tathA jAgrata, svakha, suSupti avasthAomAM, mRtyu ane punarjanmamAM eka umAsvAtIe 'tattvArthasUtra'mAM 'nIvAza' kahyuM che. jena ane paNa sAmAna rahevAvALo ane AtmA amUrta ane anubhavAtIta che ema nyAya-vaizeSika tathA viziSTAdvaita ciMtaka baMne AtmAne zarIra, mana kahyuM che. muDakopaniSadamAM caMdra ane sUryane AtmAnA cakSu, aMtarikSa ane IndriyothI bhinna mAne che. jaina darzanamAM jIva ane AtmAmAM huM huM ane dizAone tenAM kAna ane vAyune teno ucchavAsa kahyAM che. koI bheda manAto nathI. baMne zabda eka ja sattAnA sUcaka che. paraMtu zuM huM Ama upaniSadamAM AtmAne ajanmA, nitya, zAzvata, purAtana kahyo vedAMta darzanamAM AtmA je brahma kahevAya che, tene jIvanathI bhinna chuM che che. AtmAne rathI, zarIrane ratha, manane lagAma, indriyone azva tathA mAnyo che. baMne darzana AtmAne caitanya svarUpa mAne che. AtmAnuM chuM chuM viSayone mArga kahyAM che. bRhadAraNyakamAM AtmAne sarvapriya kahyo che. caitanya jAgRta, svakha, suSupti avasthAmAM astitva dharAve che. baMne ? chuM kaThopaniSadamAM AtmAne aNuthI paNa aNu ane mahAnathI paNa mahAna darzana AtmAne sat, cit, AnaMdasvarUpa mAne che. paNa jaina darzana kuM ane hRdayarUpI guhAmAM rahevAvALo kahyo che. taitirIyopaniSadamAM tenAthI AgaLa anaMtadarzana ane anaMtavIrya paNa mAne che. zuM AtmAne sarvavyApaka kahyo che. zvetAzvataropaniSadamAM AtmAne upaniSadomAM cAra mahAmaMtro dvArA parama bodhano udghoSa karyo che. aMguSThamAtra, soyanI aNI jeTalo, kezanA agrabhAganA hajAramAM tatvamasi, ahaM brahmAsmi, prajJAna brahma ane sarva khalvidam brahma. huM bhAga jeTalo kahyo che. jIvAtmA karmono kartA, bhoktA, sukhAdi A cAra maMtrone hRdayaMgama karI manuSya Atmastha thaI zake che. huM guNavALo, prANano svAmI kahyo che. AtmAnI cAra AtmAnA astitva aMge jaina darzana kRtanizcayI che. 'niyamasAra'mAM zuM hai avasthAo-jAgRta svapna, suSupti, turIya; AtmAnA pAMca kundakundAcArya AtmAne baMdhanarahita, anAsakta, nirdoSa, 8 che. koSa-annamaya, prANamaya, manomaya, vijJAnamaya tathA Anandamaya (truTirahita), nirIccha, nirahaMkArI kahe che. AtmAnA guNajJAnathI ke 3 koSa-upaniSado gaNAve che. upaniSadomAM AtmA mATe brahma uparAMta tenuM dhyAna karI tenI anubhUti thavI zakya che. "aMta:preraNA ane jIva zabda paNa prayojAyo che. saMsArI AtmA je karmono kartA, bhokatA, jJAna jenAthI thAya che, te huM chuM, anAtmA nathI'-A samajaNa zuM sukhaduHkhano anubhava karyA che, te jIvAtmA kahevAya che. dRDhapaNe AvavI e AtmAnubhUti che. AtmAnuM sAcuM jJAna meLavavA zuM huM muDakopaniSadamAM 'dvA suparNA sayujA sakhAyA' kahI jIva ane brahma Indriyo ane mananA bAhya valaNane vaLAMka ApI aMtarAtmA tarapha huM ka vacce aMtara dekhADyuM che. jIva phaLono svAda le che, jyAre AtmA yA laI javo joIe. sthULa dehamAMthI manane haTAvI sUkSma deha tarapha $ brahma kevaLa dRSTA yA sAkSI che. taduparAMta upaniSadomAM kahevAmAM AvyuM vALavAthI Asakti ane pratikULa valaNathI mukta thaI zakAya che. huM che ke jema nadI samudramAM maLI samudrAkAra banI jAya che arthAt samudramAM jaina darzane AtmAnA traNa prakAra kahyA che-1. bahirAtmA: je zuM vilIna thaI jAya che, tema jIvAtmA brahmamAM bhaLI mokSAvasthAmAM deha dhAraNa kare che, te AtmA che ema samajanAra chetarAya che. te haiM 6 ekAkAra thaI jAya che. brahma AnaMdasvarUpa che eTale mokSAvasthA paNa ajJAnI che. 2. aMtarAtmA: te je teno svabhAva barAbara jANe che 6 upaniSadomAM AnaMdasvarUpa kahI che. taitirIyopaniSadamAM yAjJavakya ane samyaka dRSTa ane samyaka zraddhA dharAve che. 3, paramAtmA : je OM RSie maitreyIne jIvAtmA ane brahmanA tAdAtmane pANImAM ogaLI sarva azuddhi-vikArothI saMpUrNa mukta che ane sarvajJa che. AvA zuM gayelA lavaNa jevuM gaNAvyuM che. uramAtmA be prakAranA hoya che. dehadhArI ahaMta kahevAya che ane huM jaina darzanamAM AtmAnuM vivecana tattvavicAranA rUpamAM thAya che. derahita siddha kahevAya che. meM jaina darzanamAM sAta tattva manAya che. jemAM prathama jIva yA AtmA che dArzanika vicAraNAnA saMdarbhe ApaNe ahIM sudhI sRSTinI utpatti che tathA anya cha ajIva yA jaDa che. e badhAnuM mahattva jIvane lIdhe che. ane AtmA viSe upaniSadika (vedAMta) ane jaina-baMne darzanomAM re & e sAta tattvo A pramANe che. jIva, ajIva, Asava, bandha, saMvara, ciMtanano vicAra karyo. have baMne darzanonuM karmamImAMsA aMgenuM ciMtana hai zuM nirjarA ane mokSa. TUMkamAM sAta tattvomAM-sajIva ane nirjIva ema tapAsIe. huM be ja tattvo mahattvanA mAnyA che. pUjyapAdAcAryae 'Ibdopadeza'mAM vedAMta vicAradhArA mujaba pratyeka jIva potapotAnI IcchA mujaba 6 zuM kahyuM che ke jIva pudgalathI alaga che ane pudgala jIvathI bhinna che. karma kare che. karmomAM bhinnatAne lIdhe keTalAka karmothI jIva baMdhanamAM huM haiM umAsvAtIe AtmAne upayoga svarUpa kahyo che. sarvArthasiddhimAM pUjya paDe che to keTalAka karmo mokSadAyaka bane che. Ama baMdhana ane muktino 2 4 pAdAcAryae, dravyasaMgrahamAM nemicandrAcAryae AtmAne caitanyasvarUpa vicAra karmasiddhAMta para avalaMbita che. mukti (mokSa) mATe samyak ! zuM kahyo che. upayoga caitanyanuM ja anvayI pariNAma che. jaina darzanamAM jJAna, samyaka darzana ane samyak cAritranI AvazyakatA che. je anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 9 anekAdvAda, sAddhavAda ane vayavAda vizeSuka " anekattavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSuka anekAMtavAda , cAddhavAda ane nayavAda vizeSaka 6 anekAntavAda, syAdavAda anekAMtavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, cArvAda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, sthIrvAda ane
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sthIva pRSTha 94 prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 HvAda, syAdvAda ane huM sammacAritra ja mokSano AdhArastaMbha che. samyaka cAritra eTale premano prabhAva ane vicAre anekAMta arthAt satyano prakAza! huM satyatA evaM vAstavikatA pramANe karma karavuM. mAnave potAnA anekAMta e vAda nahIM, jIvanadarzana che. tenI naitikatAnuM paryApta zuM astitvanI sAthe sAthe bIjAnA astitvano vicAra karI ucita baLa che ahiMsA! ahiMsAthI parama dharma anya koI nathI. "mAruM te zuM * Acarama karavuM. satya nahIM satya te mAruM'-A mAnavInuM sUtra hovuM joIe. ka zreya ane preya-baMneno vicAra karI nIrakSIra vivekathI preyanI vinobAjIe kahyuM hatuM: 'mAnavIe satyAgrahI banavA karatAM che upekSA karI zreyane grahaNa kare te dhIra. zreyo hi dhIrogati preyasI vRLIte satvagrAhI banavAno prayatna karavo joIe.' kAraNa satya zabda che 8 pyo manTo yogakSemA vRLI (kaThopaniSada 2/2). zreya eTale haMmeza arthagrAhya evaM bhAvagrAhya che. A vAtane spaSTa karavA mahAvIra che mATe badhA duHkhomAMthI mukta thaI nitya AnaMdasvarUpa parabrahma svAmIe anekAMtavAdanuM pratipAdana karyuM. AInasTAIna jene zuM puruSottamane prApta karavAno upAya, jyAre prema eTale vADI, baMgalA, sApekSavAda (theory of relativity) kahe che; zrImad Adya zaMkarAcArya DuM ja yaza Adi ihaloka ane svargalokanI bhautika bhoganI sAmagrIne jene mAyAvAda tarIke oLakhAvI Degrees of truth samajAve che; jai prApta karavAno upAya ! Ama kaThopaniSadamAM naciketAnA kathAnaka vedoe je udghoSa karyo - gA no madrA: pvo thanuM vizvata: (dareka huM dvArA samyaka cAritrano mArga dAkhavavAmAM Avyo che. dizAmAMthI umadA vicAro mArI pAse AvavA do); upaniSadanA huM muDakopaniSadanA dvitIya khaMDanA pahelA maMtramAM kahyuM cheH tatat dohana samI zrImad bhagavadgItAmAM 'samarzana' pada vAparI samanvayatA che ? satya manveSu maffNa vayo yAcArUM tAni tretAyAM vahudhA sanItAni darzAvI, te ja vicArane jaina darzane anekAMtavAda kahyo; jenI nayavAda 'huM tAni bAvaratha nityaM satyAmAM paN: 4:: suvRtI noveA jAgatika ane syAdvAda be pAMkho che. jaina darzananA hRdayasamo anekAMtavAda huM zuM unnati cAhavAvALA manuSyo unnatino suMdara mArga manuSyadehane samaje ApaNane bheda ane khaMDitatA (visaMgati) dUra karI aikya ane huM 6 che. ALasa ane pramAdamAM ke bhogo bhogavavAmAM pazuonI jema susaMvAditatA kema jIvanamAM sthApavI te batAve che. satya prati kevI jIvana vItAvavuM manuSyadeha mATe ucita nathI. taitirIyopaniSadamAM rIte vyApaka ane sahiSNa dRSTi keLavavI te zIkhave che. zrImad che agiyAramA anuvAkamAM brahmacArI aMtevAsI AzramamAMthI adhyayana bhagavadgItAno sarvatra samarzana:" guNa jainanA soma, zama ane re chuM karI gurugRhethI vidAya laI AcArya pAsethI vratadIkSA meLave che, zrama-A traNa bhAratIya saMskRtine maLelAM adabhUta yogadAna che. huM zuM tyAranA maMtro sadAcAranA AdhArasthaMbha che. satuM vaddA dharma vara pratyekane sArI rIte jIvavuM che. darekane potAnI jIvanazaktino pUrNa kuM svAdhyAyAnma pramaHA phevapitRzrApyAm na prativyam laukika ane svataMtra anubhava levo hoya che. tenI A jIvana zakti (joma, ane zAstrIya jeTalA paNa kartavyarUpe prApta zubhakarma che, teno kadI joza) upara tarApa mAravAno koIpaNa prayatna spaSTa hiMsA che. potAnuM OM tyAga ke upekSA nahIM thavA joIe. mAtRdevo bhavA pitRdevo bhava tema ja bIjAnuM jIvana paNa eTaluM ja mahattvanuM che evo vivekavicAra kuM paNa bhAvAryavo thavA tithivo thavA yAcavadyAni tAni sevitavyani ja ahiMsA AcaravA prere che. potAnA jIvana tathA vicAronI satyatA meM to tarALA yAni nA suritAni tAni tvayA rUpAsthatino tarALA jeTaluM ja bIjAnA jIvana ane vicAronI satyatAno AdarapUrvaka haiM OM zraddhayA Tem| zraddhayA kayA ziyA teyam...ahIM upaniSadakAra svIkAra karavo e bauddhika ahiMsAnuM AcaraNa che. anekAMtavAda 8 $ udAramatavAdI dekhAya che. AcArya ziSyane spaSTa zabdomAM kahe cheH AMzika matonI kUpamaMDUka vRtti tyajI eka samanvayavAdI vicAra vizvane zuM amArA gurujanonA AcAra-vyavahAramAM paNa je uttama zAstra evuM Ape che. A ja vicAradhArA samyakracAritrano mukhya mApadaMDa che. 6 ziSTa puruSo dvArA anumodita AcaraNa che, je niHzaMka AcaraNIya koIpaNa jIvanuM anya jIva dvArA zoSaNa, nirdana, yA sattAprasthApana DuM suM che, tenuM tamAre anukaraNa karavuM joIe; anya nahIM. (svAyattIkaraNa) anyAya che. Ama anekAMtavAda dvArA sarvodayI ke IzvaranI AjJA tathA paraMparAgata upadezanuM nAma ja anuzAsana! samAjanI racanA zakya che. AvI ja bhAvanA vaidika prArthanAmAM paNa * sadAcAra ane kartavyapAlana anuzAsanabaddha vyakti ja karI zake. vyakta thaI che. samAnI : mAtaH samanA hRdayani va: samAnamastu vo ? hai sadAcAranuM mahattva zvetAzvetapaniSadanA prathama adhyAyamAM sodAharaNa mana: yathA 4: suhAsatA ahIM 'va:' sarvanAma ja pramANa Ape che ke zuM spaSTa samajAvyuM che. je koI sAdhaka viSayothI virakta thaI sadAcAra, mAtra potA pUratI A prArthanA nathI. amArA hetu, saMkalpo, manobhAva zuM - satyabhASa tathA saMyamarUpa tapasyA dvArA sAdhanA karato karato prabhunuM samAna rahe. jethI ame prasanna rahIe. niraMtara dhyAna karato rahe che, tene parabrahma paramAtmA avazya prApta chelle sarvatra surivana: sanatu sarve santu nirAmayA: sarve bhadrANi pazyantu thAya che. mA zcitaDu:0mayyA | A prArthanA paNa sarvodaya samAja nirmANanI ke jaina vicAradhArAne saMkSepamAM varNavavI hoya to anekAMta ane bhAvanA ja vyakta kare che. * * * I kuM ahiMsA-e be zabdo paryApta banI rahe. AcAre ahiMsA arthAt .. ala mobAIla : 9820637644 anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavIda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, syAdurvAda ane hu anekantivIda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAhnavIda ane vayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka + anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSaka 6 anekAntavAda, ane anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, ane
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekatavAda, cIrvAda mArca 2015 * prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 95 pAda, syAdurvAda ane anekAMtavAda : sAta nayonuM vaicArika meghadhanuSa 'DaoN. ranatabena khImajI chADavA [ jena dhArmika baoNrDanI parIkSAo ApI 'vizArada' jevI upAdhio prApta karanAra ratanabena dhArmika darzana-ciMtanano bahoLo anubhava dharAve che. zrI jIvadayA maMDaLInA mukhapatranA mAnada maMtrI che. prAcIna hastaprato ukelavAnI vidyAmAM pAraMgata che. prastuta lekhamAM temaNe sAta nayane samajAvyA che. ] jainadarzanano aMtanAda anekAntavAda che. enA pAyA para ja zabda che eTalA naya che. tema chatAM mukhya be naya che- dravyArthika naya kuM meM samagra jaina siddhAMto racAyelAM che. uppaneIvA, vigameIvA, dhruveIvA ane paryAyArthika naya. zeSa naya tenI zAkhA-prazAkhAo che. A tripadIne sAMbhaLI viziSTa jJAnI gaNadhara caudapUrvonI racanA dravyArthika naya ane paryAyArthika naya OM karI le che. A tripadImAM je tattva samAyeluM che te anekAnta che. A jaina paribhASAmAM abheda darzanane dravyArthika naya ane bhadadarzanane A dRSTithI samagra jaina vADmayano AdhAra anekAnta che. e pramANita paryAyArthika naya kahe che. vastu darzananA je nAnA prakAro che e badhAnuM che cha thaI jAya che. - vargIkaraNa jaina AcAryoe bhagavAna mahAvIrane anusarIne A be huM vastu anaMtadharmAtmaka che. enA asaMkhya pahelu che. AvI sthitimAM dRSTimAM ke be nayomAM karyuM che. dravyArthika naya sAmAnyagAmI darzana hai huM koI eka zabda dvArA koI eka dharmanA kathanathI vastunuM samagra svarUpa temaja anekatvanuM darzana karAve che to paryAyArthika naya vizeSagAmI ? huM pratipAdita karI zakAtuM nathI. tyAre samagra svarUpanuM prAmANika darzana temaja ekatvanuM darzana karAve che. bhAratIya to zuM vizvanA ju huM pratipAdana karavA mATe eka ja upAya che ke vastunA koI eka dharmane koI paNa dArzanika maMtavyano A be nayomAMthI game te ekamAM samAveza kuM OM mukhya rUpathI kahevAmAM Ave ane zeSa dharmone gauNa svarUpamAM thaI zake che. evo dAvo jainAcAryono che. ane temaNe atyAra sudhImAM seM huM svIkAravAmAM Ave. arthAt apekSA athavA anapekSAthI vastu-tattvanI UbhA thayelA temane jJAta samagra darzanone A be nayomAMthI game te huM OM siddhi karI zakAya. tene anekAnta dRSTi kahevAya. anekAnta dRSTi ekamAM kevI rIte samAvI zakAya che te yuktipUrvaka batAvyuM paNa che. $ OM virATa vastu tattvane jANavA mATeno e prakAra che, je vivakSita A be nayonA avAMtara bhedo jJAta karavAmAM AvyA che. jema ke, che che dharmane jANIne paNa anya dharmono niSedha nathI karato. ene gauNa neama, saMgraha, vyavahAra, RjUsUtra, zabda, samabhiruDha ane 7 huM athavA avivakSita karI de che. AvI rIte anekAnta dvArA samagra evaMbhUta-A sAta nayomAM bhAratIya darzanonA samagra siddhAMtone huM 6 vastunuM mukhya-gauNa bhAvathI kathana thAya che. temAM koI paNa aMza samAvI levAmAM AvyA che temaja samanvaya karavAmAM AvyuM che, jenuM zuM (huM chUTato nathI. A anekAntavAdane sApekSavAda paNa kahyo che. vivaraNa nIce mujaba cheH nayavAda 1. nagamanAya re zramaNa bhagavAna mahAvIre satyanI zodha mATe sApekSa dRSTinuM nagamanaya sAmAnya vizeSagrAhI dRSTikoNanuM pratipAdana kare che. meM nirdhAraNa karyuM hatuM. sApekSatAno mULa AdhAra nayavAda che. jema zAstra vedAntane mate sat te ja kahevAya je saikAlika hoya. jyAre nyAya- chuM huM racanAno AdhAra mAtRkApada (akAra Adi varNa) che, tattvano AdhAra vaizeSika darzananI mAnyatA che ke AtmA Adi padArtho saikAlika sat chuM OM utpAda, vyaya, dhrotyanI tripadI che, tema anekAntano AdhAra nayavAda che paNa badhA kAryadravyo saikAlika sa nathI. teo prathama asat hoya che che. vastunA anaMta dharmomAMthI koI paNa eka dharmanuM kathana karavuM te paNa pachI sat thAya ane pAchA asat thaI jAya. vaLI keTalAka padArtho che huM naya kahevAya che. arthAt vastuno aMzagrAhI abhiprAya naya kahevAya mAtra sAmAnya che to keTalAka mAtra vizeSa che ane keTalAka sAmAnya ha kuM jene vikalAdezI mAnavAmAM Ave che. vizeSa che. paNa vedAMtanI jema je kAMI sat che te mAtra sAmAnya ja che jaina darzananI anekAnta dRSTi vibhinna darzanonI paraspara viruddha ema nyAya-vaizeSiko mAnatA nathI. vaizeSikonA A maMtavyane huM che. mAnyatAone alaga alaga nayanI ekAMgI dRSTinA rUpamAM svIkRti jainadarzane naigamanaya kahyo che eTale ke teo sAmAnya ane vizeSa chuM chuM ApI AMzika satyanA rUpamAM tene mAnyatA Ape che. vastu bannene mAne che; mAtra sAmAnya ke vizeSane nahi. paraMtu Ama chatAM anaMtadharmovALI che to svAbhAvika eka eka dharmane grahaNa karavAvALA teo eka ja vastune sAmAnya-vizeSAtmaka mAnatA nathI jevI rIte huM abhiprAya paNa anaMta thaze. eTale jeTalA vacana prakAra che, jeTalA jainadarzana mAne che. jainadarzana anusAra sAmAnya vinA vizeSa na chuM anekAntavAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeSaka F anekIttavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAdvAda, syAddhavAda ane vayavIda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda viroSaka anekantivAda, syAdavAda anekottavAda, cAvIda ane nayavAda vizeSAMka ka anekIttavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSaka " anekottavAda, syAdvavAda ane vayavAda vizeSaMka ka anekantivAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdavAda anekAMtavAda, cAddavIda ane teyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka Y= anekAMtavAda, syAdda ane vayavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdava pRSTha 96 0 prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 mavAda, syAdvAda ane hu anekAntavAda, spIdvavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda viroSuka anekAntavAda, ane zuM hoI zake. ane vizeSa vinA sAmAnya na hoI zake. AthI baMne Ave to asathI prapaMca kema thAya? AtmA AtmAmAMthI baMdhAya che 3 parasparAzrita hoI svataMtra nathI; paNa eka ja vastunA be pAsA che. nahi paNa anAtmAthI baMdhAya mATe AtmA ane anAtmA- ajIvatattva OM vedAMtanI jema sAMkhya paNa sane 2kAlika ja mAne che. AthI banne svIkAravA Avazyaka che. AthI vedAMta darzanane paNa AMzika che temanA mate koI paNa kArya navuM utpanna thatuM nathI. paNa talamAMthI satyarUpe saMgrahanayamAM jainAcAryoe samAviSTa karyuM che. huM telanI jema mAtra AvirbhAvane pAme che. vedAMtanA brahmanI jema jainadarzananI jema sAMkhyadarzana paNa jIva ane ajIva ema be che zuM sAMkhyonI prakRti sarvaprapaMcAtmaka che. prakRtimAMthI navA navA pariNAmo tattvone puruSa ane prakRtirUpe mAne che. nAyikAdi darzano paNa ArvibhUta thAya che ane temAM ja pAchAM vilIna thaI jAya che. A jIva ane jaDa sRSTi svIkAre che. kevaLa jIva AtmA mAnavo e jaina che badhAM kAryono samanvaya eka ja prakRtimAM hovAthI badhA ekarUpa che. darzananI dRSTie AMzika satya che. pUrNa satya jIva ane ajIva banne 3 AthI koI paNa vastuno kyAMya paNa abhAva nathI. sarvasarvAtmaka mAnavAmAM Ave to bane. he evI mAnyatA sAMkhyonI che. temanA A vAdane satkAryavAda kahevAmAM A nyAye kevaLa vijJAnavAda, zUnyavAda ane zabdAdvaitavAdane paNa E Ave che. AnI virUddha naiyAyiko, vaizeSiko ane boddho jainadarzana AMzika satya mAnI saMgrahanayamAM sthAna Ape che. zuM asatkAryavAdI che. temane mate kArya jo utpattinI pahelA paNa sat 3. vyavahAranaya * hoya to tenA utpAdano prayatna vyartha lekhAya mATe kAryane tenI je vastunuM vizeSagrAhI dRSTikoNanuM pratipAdana kare che. dravyArthika ka krU utpattinI pUrve ane vinAzanI pachI asat ja mAnavuM paDe. nayanA eka bheda tarIke vyavahAra naya mAnavAmAM Ave che. vyavahAranuM ? A banne virodhI maMtavyono samanvaya jainadarzane enekAnta dRSTi tAtparya e che ke lokavyavahArane pramANa mAnIne cAlavuM. lokavyavahAra OM vaDe dravya-paryAyavAdathI ja karyo che. dravyarUpe sat chatAM paryAyarUpe vastugata sUkSma bhedone dhyAnamAM lIdhA vinA ja sthUla abheda mAnIne pheM asat mAnavuM joIe. jema ke mATI enI e ja chatAM temAMthI navA cAle che. AthI vyavahAranaya dravyArthikano bheda che ane jJAnane nahi 8 { navA pAtro banAvI zakAya che. suvarNa enuM e ja hoya chatAM navA paNa ajJAnane mahattva Ape che. cArvAko vyavahAranayavAdI ja che. $ 2 navA ghATa banAvI zakAya che. Ama mATI ke suvarNa rUpe dravya nitya- kAraNa ke teo paNa mAtra bhUlone ja mAne che. svataMtra evA jJAnamaya che dR sthira hoya chatAM judAM judAM ghATo to navA banatAM-bagaDatAM hoI te caitanya AtmAne mAnatA nathI. kAraNa ke teo lokavyavahArane ja huM huM te rUpe te anitya paNa che. Ama dravyarUpe nitya tema ja paryAyarUpe pramANa mAnIne cAle che. AtmA jevI sUkSma vastunA vicAramAM paDatA huM 4 anitya che. nathI. AthI teo ajJAnavAdano ja Azraya le che. jo ke cArvAkano che $ 2. saMgrahanaya virodha to dArzanikoe Atmatattva svataMtra mAnIne karyo ja che. 8 saMgrahanaya je sAmAnyagrAhI dRSTikoNanuM pratipAdana dharAve che. jainadarzanamAM jIva ane ajIva tattvonI mAnyatA sthira thayelI che. huM $ cArvAka darzana mAtra jaDa tattvane mAne che. jyAre vedAMta ke aupaniSada AthI jaDa bhautika vastu pUratuM cArvAka darzana sAcuM che. paNa caitanya huM darzana mAtra caitanyane mAne che. vedAMta darzanano samAveza jaina darzana viSenI tenI mAnyatA bhrAmaka che. eTale te paNa eka nayane anusare chuM zuM anusAra saMgrahanayamAM thaI zake. lokamAM je kAMI che te sarvano che ema mAnavuM rahyuM. eka nayamAM satya pragaTa thatuM nathI. sarva nayomAM huM je samAveza sat tattvamAM thaI zake che kAraNa ke te badhuM sat to che ja pUrNa caitya pragaTa thAya che. AthI cArvAkane paNa ekAMta asatya darzana jai chuM ema saMgrahanaya paNa mAne che. vedAMta darzana sane caitanyarUpa mAne kahI zakAya nahi. temAM paNa AMzika satya to che ja, ema jainadarzana chuM zuM che je puruSa ke brahma ke AtmA kahevAya che. jainadarzana caitanyatattvanA mAne che. 5 astitvamAM to saMmata che paNa acetana kahI zakAya tevuM tattva paNa saMsArI jIvAtmAomAM adhikAMza evA che ke jemane Atma- 2 jI hovuM joIe. anyathA caitanyamAM baMdha ane mokSa, saMsAra ane anAtmano viveka hoto nathI. teo ajJAnane kAraNe zarIrane ja 9 huM nirmANanI ghaTanA ghaTe nahi ema mAne che. AtmA mAnI vyavahAra kare che. A vyavahAra cArvAka darzanane AdhAre hai | vedAMtamAM mAyA, mithyAtva, ajJAnane caitanyavirodhI mAnavAmAM che ema mAnI zakAya. vyavahAranayanuM maMtavya che ke pramANonA vividha 6 huM Ave che paNa mAyAne sane badale anirvA kahe che; eTale ke lakSaNo je dArzaniko dvArA ApavAmAM AvyA che te ekabIjAthI huM huM brahmathI bhinna paNa nahi temaja abhinna paNa nahi evuM mAne che. judAM paDe che, eTale emAMthI kone satya mAnavuM? pramANa kone kahevuM? zuM jai jainadarzana jaDa tattvane svIkAre che jene kAraNe AtmA baMdhanamAM paDe e nakkI thaI zakatuM na hoya tyAre tenA dvArA vastutattvanuM jJAna kevI chuM che. mAyAne jo sat mAnavAmAM Ave to brahma ane mAyA ema be rIte zakya bane ? mATe lokamAM sAcuM mAnIne je vyavahAra cAle che te huM sat thAya to advaita siddha na thAya. ane jo mAyAne asat kahevAmAM ucita che. vastutattvanuM yathArtha jJAna thaI zakatuM nathI. mATe ajJAna ja ; anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekAntavAda, ane anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka + anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, syAdurvAda ane
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sthIrvAda mArca 2015 0 prabuddha jIvana anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 97 mAda, cArvAda ane TET hu anekAntavAda, syAddhavAda ane vAyavAda vizeSaMka anekAMtavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka akAdvAda, syAddhavAda ane nayavAda viroSaka 6 anekantivAda, syAdavAda : zreya che. Ama vyavahAranayane | anekAMtavAdanI saMjIvanI zakti evI viziSTa che ke | paryAyanayanA e ka bheda che zuM Azraye ajJAnavAdanuM utthAna thayuM | e matone navatara rUpe ApI de che. temAMthI kadagrahanuM | 8 jusUtranayamAM karyo che. huM viSa nIkaLI javAthI te mithyA rahetAM nathI. paraMtu jainadarzana vastutattvane sAmAnya* vaLI mImAMsakoeto jJAna karatAM | vizeSAtmaka mAne che. AthI te ka satyanA eka aMza tarIke navajIvana prApta kare che. teM karmane ja mahattva ApyuM che ane te | banne nayone temAM sthAna che. che rIte jJAna nahi te ajJAna e arthamAM temano karmavAda paNa eka prakArano 5. zabdanaya, 6. samabhiruDha, 7. evaMbhUta ajJAnavAda che. A badhA prakAranA ajJAnavAdano samAveza jainadarzana uparanA cAra naya vastuvicAra karanArA arthanayo che, paNa che OM saMmata vyavahAranayamAM thayo che. ane te matano samanvaya jainadarzane jIva vyavahAramAM zabdono artha kevI rIte karavo, enA vividha arthono che che ane ajIva tattva mAnIne tathA AtmAmAM - saMsArI AtmAmAM jJAna- samAveza traNa zabda nayomAM thayo che, jema ke zabda, samabhiruDha ane ajJAna banne mAnIne karela che. parama tattvanuM bhale pratyakSa jJAna na evaMbhUta naya. A badhA ja zabdano paryAyArthika nayamAM gaNAya hoya paraMtu parokSa jJAna e ajJAna ja che ema kahI na zakAya. vaLI che. kAraNa ke te sAmAnya dravyane nahi paNa vizeSane-paryAyane potAnA huM ajJAnavAdIe dArzanikonA lakSaNomAM virodha darzAvyo che. paNa te viSaya banAve che. * virodhadarzanane jJAna ja mAnavuM paDe che. anyathA virUddha siddha thAya zabdanayamAM prathama zabdanayano evo abhiprAya che ke Indra zabdathI 6 ke nahi. Ama lokavyavahAramAM paNa jJAna-ajJAna bannethI kAryasiddhi je arthano bodha thAya che te ja arthano bodha zacIpati zabdathI paNa re che thAya che, ekalA ajJAnathI nahi. thAya che. mAtra kArakabhede ke kAlabhede arthabheda che. paNa samabhiruDha. mImAMsaka vedo bhale karmamAM mAne paNa e karma viSe to yathArtha to paryAya bhede paNa arthabheda svIkAre che eTale ke koI be zabdano OM jJAna joIe. Ama karma bhale pote jJAna rUpa na hoya paNa e viSenuM eka ja artha hoI zake nahi. evaMbhUta naya AthI paNa vadhu sUkSmatAthI hai jJAna jo na hoya ane ajJAna ja hoya to amuka karmamAM pravRtti zabdArthanI vicAraNA kare che jema ke zabdanI vyutpatti je kriyAne laI che ane amukamAM nivRtti kevI rIte thAya? mATe mImAMsakoe paNa hoya te kriyAno artha jo vastumAM maLe tyAre ja kahevAya. jema ke je chuM ekAMta karmane nahi paNa jJAnane mAnavuM paNa jarUrI che. jema ke mAtra gamana kare te gau. Ama A zabdanayo paNa AMzika satyo upara huM davA levAnI kriyAthI rogamukti thatI nathI, paNa yogya davA kaI che bhAra Ape che to paNa temane anekAMtavAdamAM sthAna che. jainadarzana ka e jANIne davA levAthI rogamukta thavAya che. mATe jJAna ane karmanA temAMnA eka paNa nayane nirAza karatuM nathI. paNa sahuno svIkAra kaM samuccayano mArga ja yogya che. hitAvaha che. Ama cArvAka, mImAMsaka karI emane yathAsthAne goThave che. huM darzana Adino samAveza vyavahAranayamAM karyo che. jema aneka dizAmAMthI AvatI nadIo samudramAM bhaLIne eka huM che 4. 2 bhusUtranaya thaI jAya che, potAnuM astitva khoI nAkhe che, tema anekAMtavAdamAM zuM $ je vastutattvanI vartamAnagrAhI dRSTikoNanuM pratipAdana kare che. paNa aneka ekAMtavAdI mato maLI jAya che ane potAnuM astitva zuM zuM vedAMtane mata sat te kahevAya je saikAlika hoya. paNa tenI viruddha khoI nAkhe che. arthAt teo judA hatA tyAre mithyA kahevAtA hatA, huM * bauddhoe kahyuM ke, sat te ja kahevAya, je mAtra vartamAnakAlika hoya, paNa jyAre ane kAMtamAM samanvita thaI jAya che tyAre temanuM juduM ? anya nahi. vedAMta anusAra sarva prapaMcono saMgraha eka brahmamAM-eka astitva samApta thaI jAya che ane satyanA eka bhAga tarIke ja huM sAmAnya sabhA thai jAya che. tethI pRthak kAMI rahetuM nathI. paNa vartamAna rahe che. AthI teo mithyA maTI jAya che. anekAMtavAdanI huM tenI viruddha bauddhoe kahyuM ke sAmAnya jevI vastu koI che ja nahi je saMjIvanI zakti evI viziSTa che ke e matone navatara rUpa ApI de # ? sarva saMgrAhaka hoya, mAtra vizeSo ja che ane te sau pRthaka pRthaka che, che. temAMthI kadAgrahanuM viSa nIkaLI javAthI te mithyA rahetAM nathI. meM huM kSaNika che. saMsAramAM nitya jevI koI vastu ja nathI. bauddhono A paraMtu satyanA eka aMza tarIke navajIvana prApta kare che. Ama huM zuM vAda paryAyanayanA eka bheda RjusUtramAM samAviSTa che. bauddha ane anekAMtavAdamAM aneka virodhI maMtavyono samAveza thato hovAthI vedAMtanA paraspara virodhI maMtavyo che. paNa jainadarzane e bannene virodha zamI jAya che. jaina dArzanika AcAryoe paNa anekAMtavAdanA AMzika satya mAnI potAnA dravya-paryAyavAdamAM samAvI dIdhAM che. vizALa prAsAdamAM vividha dArzanikonA maMtavyone sthAna ApI ekatA dravya-e saikAlika satya-nitya che paNa tenA pariNAmo-vizeSo sAdhavAnuM bhagIratha kArya karI batAvyuM che. * * * anitya che ema kahI ukta banne virodhI vAdono eNe samanvaya epha) 302, guMdecA gArDana, lAlabAga, muMbaI- 400 012. karyo che. vedAMtano jaina saMmata saMgrahanayamAM samAveza che to bauddhono mo. : 98928 28 196. - anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ja anekaodvAda, sAddhavAda ane vayavAda vizeSuka paNa anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSaMka cha akAttavAda, sAddhavAda ane nayavAda vizeSuka F anekantivAda, syAdavAda anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekAMtavAda, cArvAda ane saMyavAda vizeSAMka 5 anekAMtavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka = anekAMtavAda, cArvAda ane
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syA pRSTha 98 prabuddha jIvana apekSA anekAntavAda, syAddhavAda ane tayavAda vizeSAMka meM anekAntavAda, syAdvavAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka meM anekAntavAda, ane izrI caMdulAla sakaracaMda zAha anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 70 mArca 2015 tavAda, syAdvAda ane [ dezanI AjhAdI mATe satyAmAM joDAnAra caMdulAla sAkaracaMda zAha patrakAra hatA. tenA pravAsanA pustako bahAra paDyA che. adhyAtmanA raMge raMgAI e dizAmAM ciMtana karyuM hatuM. viSayanuM tabakkAvAra varNana karavAnI temanI zaktino paricaTa vAcakone temanI lekhinImAM thaze ja. prastuta lekhamAM saptabhaMgIne samajavA mATenI 'apekSA'nI bhUmikA saraLa zabdomAM temaNe samajAvI che.] 'saptabhaMgI' e judI judI apekSAe yojAtA sAta vAkyono samUha che. eTale enI vicAraNAmAM 'apekSA' e zabdano prayoga ApaNe satata ApaNI najara samakSa rAkhavAno che. cAra AdhAra viSe je vicAraNA agAu ApaNe karI gayA, temAM 'dravya, kSetra, kALa ane bhAva' e 'apekSAcanuNya' vize thoDIka samajaNa to apAI gaI che. Ama chatAM, 'saptabhaMgI' aMgenI vicAraNA ApaNe zarU karIe, te pahelAM A 'apekSA' zabdane ApaNe barAbara samajI laIe te atyaMta Avazyaka che. sAmAnya vyavahAramAM 'apekSA' zabdanA judA judA artha karavAmAM Ave che. athavA to, judA judA arthamAM e zabdano upayoga karavAmAM Ave che. bhASAno upayoga karatI vakhate jema rUDhI ane paraMparAthI paNa ghaNAM zabdone judA judA arthamAM vAparavAmAM Ave che tema emanI vyutpatinA hisAbe vividha mULa arthamAM paNa vAparavAmAM Ave che. zabdakoSa taiyAra karanArAo e rIte karavAmAM AvatA paraMparAgata arthane tathA aneka mULa-arthane kabUla rAkhe che. ane zabdakoSamAM te te zabdonI sAthe enA aneka mULa artha tathA rUDhijanma arthone zAmela kare che. 'In relation t' (...nA saMbaMdhamAM) ema kahevAmAM eka vastu sAthe bIjA kazAkano saMbaMdha joDavAmAM Ave che. saptabhaMgImAM jyAre A 'apekSA' zabdano upayoga thAya che tyAre temAM paNa Avo ja artha helo che. 'dravyanI apekSAe, kALanI apekSAe, kSetranI apekSAe tathA bhAvanI apekSAe' ema cAra prakAranI apekSAe koI eka vastuno, dAkhalA tarIke eka AbhUzano ullekha jyAre karavAmAM Ave tyAre temAM rahelAM dravyano eTale suvarNano, samayano, sthaLano tathA tenA svarUpa-AkAra ityAdino saMbaMdha joDavAmAM Ave che. A 'apekSA' zabda, uttara bhAratanI lagabhaga baghI ja bhASAomAM te te bhASAonA aMgabhUta zabda tarIke dAkhala thaI gayo che. e zabdano spaSTa artha te te bhASAbhASIo samaje che kharA, paraMtu bIjA vyAvahArika arthomAM teo paNa A zabdano upayoga kare che. ApaNI gujarAtI bhASAmAM je je mAnya zabdakoSo che temAM A zabdanA vyavahArika arthono ja ullekha karavAmAM Avyo che. navajIvana prakAzana maMdira' taraphathI pragaTa thayelA 'sArtha gujarAtI joDaNI koSa'mAM 'apekSA' zabdane icchA, agatyu ane AkAMkSA evo artha lakhyA pachI temAM 'kSita' umerIne, 'apekSAvALuM' evo artha batAvavAmAM Avyo che. A jotAM ema lAge che ke vyavahAropayogI karavAmAM AvatA artho vadhAre pracalita banyA che. paraMtu, ahIM ApaNe tattvajJAnanI vicAraNA karI rahyA chIe; eTale tattvajJAnanA kSetramAM A zabda kayA arthamAM vAparavAmAM Ave che te vAtane, e zabdanA hArdane, samajI levAnuM savizeSa Avazyaka che. jaina tattvavettAoe A 'apekSA' zabdano upayoga cokkasa arthamAM karyo che. ......' nA saMbaMdhamAM, '....' ne lakSyamAM laIne... eka ja darzAvatA zabda prayogo ApaNe A 'apekSA' zabda mATe karI zakIzuM. manekAntavAda, syAdvavAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvavAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane tayavAda vizeSAMka - anekAntavAda, ane A aneka artha paddhatimAM 'apekSA' zabdane 'AzA, IcchA ane 'AkAMkSA' evA arthamAM vAparavAmAM Ave che. paraMtu teno syAdvAdanA saMbaMdhamAM mULa artha judo ja thAya che. 'tame zAnI apekSA rAkho cho ? evI apekSA rAkhazo nahi AvI matalabanA vAkyone upayoga ApaNe tyAM sAmAnya che. AmAM A 'apekSA' zabdane upara jaNAvyA-te 'AzA, IcchA ane AkAMkSA arthamAM vAparavAmAM Avyo che. ahIM A zabdanA A rIne thatA prayoganI carcAmAM ApaNe utaratA nathI. paNa eno je syAdvAdane upayogI artha che, tene ApI barAbara samajI laIe. prastutamAM 'apekSA' zabdano artha 'saMdarbha' athavA 'AdhAra' evo thAya che. aMgrejImAM ene mATe `With reference to certain context, athavA `From certain point of view' evA vAkyo vaparAya che. eTale eno artha koI amuka vastu athavA bAbatanA dRSTibiMduthI, koI eka bAbatane anulakSIne, evo thAya che. 'In certain respect koI eka prakAre evo artha paNa teno thAya che. aMgrejI bhASAmAM A mATe vadhAre spaSTa zabdo `Relativity' arthAt 'In relation to' evA vAparavAmAM Ave che. anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka 6 anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka OM anekAMtavAda, syAdvAda ane jyAre 'dravyanI apekSAe' ema ApaNe kahIzuM, tyAre koI paNa vastumAM dravya (Substance of basic material) raheluM che, te dravyane lakSamAM laIne Apaze vAta karIzuM. dAkhalA tarIke, eka khurazInI ApaNe 'dravyanI apekSAe' vAta karIzuM tyAre vyAvahArika arthamAM 'lAkaDuM' ApaNA manamAM Avaze. A lAkaDuM AMbAnuM jaMgalI, sAga ke sIsama e bAbata turata ja ApaNA khyAlamAM Avo.
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ arthAtavIda, cIrvAda mArca 2015 0 prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 praSTha 99 yAda, svAduvAda ane anekAdvAda, syAddhavAda ane yavAda vizeSaka F anekantivIda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekodvAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAddhavAda ane vayavAda viroSaka 6 anekantivAda, svAsvAda sonAnA koI alaMkAranI vAta karIzuM, tyAre eno ghATa-AkAra- Atmadravya-vyApIne raheluM che te to pratyakSa vAta che. A badhA saMbaMdho ja huM game jevo hovA chatAM, dravyanI epekSAnI vAta jyAre Avaze, tyAre paNa judA judI jAtanI apekSAone vazavartI hoya che. A 'sApekSatA hai "suvarNa'nA mULa svarUpanI ja ApaNe vAta karatA hoizuM. AvI ja e jagatano eka trikAlAbAdhita niyama che. kSetra, kAla ane bhAvanI apekSAnI vAta ApaNe jyAre karIzuM tyAre utpattine badale 'utpA' zabda jaina tattvajJAnIoe vAparyo zu je vastu vizenI carcA thatI haze te vastunA potAnA kSetra (sthaLa), che. A zabda paNa apekSAyukta Relative che. utpAdano artha utpanna kare 8 kALa (samaya) ane (bhAva) (guNadharma) sAthenA te vastunA saMbaMdhanI thavuM evo thAya che. chatAM utpatti ane utpAdanamAM pharaka che. utpattimAM, huM huM spaSTa samajaNa ja emAMthI tarI Avaze. enI virUddhamAM paradravya, enI pUrve bIjuM kazuM kalpavAmAM AvyuM nathI; jyAre utpAdamAM, enI huM parakSetra, parakALa ane parabhAvanI vAta paNa Avaze ja. pUrve bIjuM kazuMka hatuM e spaSTa artha che. 9 agAu ApaNe 'utpatti, sthiti ane laya'no ullekha karI gayA evI ja rIte, 'laya' zabdamAM, 'tenA pachI kazuM rahetuM nathI OM chIe. enI sAme jaina tattvajJAnIoe 'utpAda, vyaya ane dhrauvya' evo bhAva Ave che. jyAre 'vyaya' zabdamAM 'eka avasthAno nAza jai che evA je traNa zabdo batAvyA che, teno ullekha paNa ApaNe karyo thavA chatAM, bIjI avasthAnuM AviSkaraNa sUcavanAro ane e rIte huM avasthAMtara prApta thavA chatAM tenA AdhArabhUta evA mULa dravyanA A tripadI (traNa zabdo)nA upara jaNAvelA be bhinna bhinna TakI rahevApaNuM darzAvato spaSTa bhAva ane artha che. 8 zabdaprayogomAM A "apekSA' zabdanuM savizeSa mahattva che. utpatti, manuSya zarIrano, agni saMskAra dvArA jyAre laya athavA nAza che je sthiti ane laya' e traNa zabdomAM koI jAtano pUrvApara saMbaMdha thAya che, tyAre jIvaMta zarIramAM caitanyarUpI je AtmA hato te ane huM chuM nathI.-koI jAtano apekSAbhAva nathI; eTale e "ekAMtasUcaka' tenA gayA pachI bAkI rahelA pudgalo e baMne, koI ne koI bIjA 6 6 zabdo che. e moTI gerasamajaNa che. 'utpAda, vyaya ane dhrauvya"mAM. svarUpe kAyama rahe ja che, eTale A 'vyaya' zabdamAM, saMpUrNa nAza che sApekSatAnuM-apekSAbhAvanuM spaSTa sUcana hoI, e zabdaprayoga nathI, paNa AdhArabhUta dravyanA TakAvano bhAva rahelo che. AnI chuM anekAMtavAdanA siddhAMta para nirbhara che ane sAco che. vastu mAtra pAchaLa paNa sApekSatA, apekSAbhAva, Relativity no siddhAMta kAma pariNamanazIla hoI tenA pratyeka pariNamanamAM varALamAM jema pANI kare che. zuM raheluM che tema, tenA mULa dravyano dvava aMza to hoya ja che. eTale, prathama tripadImAM 'sthiti' evo zabda vaparAyo che. tenA arthamAM varALanA dravyanI apekSAnI vAta Avaze tyAre temAM pANI' Avaze ane jaina tattvajJAnIoe vAparelI tripadImAM "dhovya' zabdanA * ja. e rIte pANInA dravyanI vAta Avaze tyAre temAM vAyune lagatI arthamAM paNa ghaNo pharaka che. 'sthiti' zabdano vyavahAramAM karavAmAM 5 vAta paNa Avaze ja. Avato artha, "je sthitimAM hoya te sthitimAM rahevuM" evo thAya che. che 'utpatti' zabdano je artha karavAmAM Ave che, te jotAM, enI paraMtu, jagatanI mAnavAmAM AvatI utpatti pachInI ane mAnI che zuM pahelAM kazuM hatuM ja nahi. evI vAta temAMthI niSpanna thAya che. have, lIdhelA laya pahelAM je sthiti che, vacagALAnI je sthiti che, teno 8 "pahelAM kazuM hatuM ja nahi' e vAta to khoTI che. te tripadImAM 'laya" artha 'vahaghatI sthiti' evo thAya che. A zabdano koI vastu aMge ke zuM zabdane je arthamAM vAparavAmAM Avyo che, teno ja vicAra karIe jyAre ullekha karIe, tyAre paNa, eno "vahetI sthiti evo ja chuM che to e traNe zabdonA prayogo yogya nathI, e ApaNe samajI zakIzuM. artha thavo joIe. 6 pralayakALe pRthvIno nAza thAya che, laya thAya evI eka mAnyatA have, ApaNe jANIe to chIe ja ke pratyeka vastunI avasthA e 2 zuM che. A laya athavA nAza jo kharekhara hoya ane saMpUrNa hoya to niraMtara palaTAtI ja rahe che. parivartanazIlatAnI ghaTamALa cAlyA ja zuM ke pachI, pharIthI utpatti zakya ja banatI nathI. Ama chatAM, evA aneka kare che. eka svarUpa adazya thatAM bIjuM prakaTa thAya che. vaLI koI eka che $ pralayakALonI-laya-ane nAzanI vAto ApaNe sAMbhaLIe athavA ja svarUpa dIrghakALa paryata TakyA karatuM dekhAvA chatAMya emAM rojeroja, re huM vAMcIe chIe. zuddha tarkanI dRSTie A vAta khoTI Thare che. pratipaLe pheraphAra thato ja rahe che. che e traNe sthitine sApekSa mAnIne cAlIe, emAM apekSAbhAvanuM Ano spaSTa artha e thayo ke "sthiti rahetI nathI; eno vyaya- 2 6 AropaNa ApaNe karIe, to ja temAMthI ApaNane prakAza prApta vaparAza-cAlyA ja kare che. rUpAMtaro dvArA vinAzazIlatA ane navIna 6 kuM thaze. jemAM anyanI ke bIjA sAtheno saMbadha na hoya, evuM kazuMya navIna svarUpazIlatAno krama cAlyA ja kare che. enA mATe, jaina kuM A jagatamAM nathI. eka ja dravyane enI judI judI avasthAo sAthe tattvavettAoe, 'sthiti'ne badale "dhrauvya" evo zabda Apyo che; je zuM saMbaMdha hoya che. tevI ja rIte eka dravyano bIjA dravya sAthe paNa kemake te te pratyeka parivartanamAM paNa koI kAyamI aMzanI sApekSatA- 6 saMbaMdha hoya che. jIva ane pudgala dravyanA aNue aNumAM jIvadravya- apekSA-bhAva-rahelo ja hoya che. anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka pu anekaodvAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeSaMka anekadvAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSaMka = anekAntavAda, syAddhavAda ane tIvIda vizeSaMka 4 anekantivIda, codavIda Aii ke che. prAta anekAMtavAda, cAddavIda ane teyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka Y= anekAMtavAda, syAdda ane vayavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, cIva pRSTha100 * prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 mavAda, cATvAda ane ane huM Ama A 'utpAda, vaya ane dhrovyamAM je traNa paristhitionuM paNa, emAMnA "cAt' zabdathI cokkasa ane nizcita ullekha thAya zuM ApaNe darzana karIe chIe e sthiti paNa pRthaka pRthaka judI judI che. A "ja" ane "paNa" zabdo koI acokkasatA, koI saMbhava, hai bhinna ke eka bIjAthI svataMtra nathI. eka ja vastunI e traNa judI koI saMdeha ke anizcitatA batAvatA nathI. e zabdo, "koI eka hai 9 judI avasthAo mAtra che. A traNe avasthAno eka bIjA sAtheno ane bIjA prakAranI nizcitatA darzAve che. A vAta jo barAbara huM saMbaMdha che, te A sApekSatA-apekSAbhAva upara nirbhara che. samajavAmAM Avaze, to pachI, saptabhaMgI aMgenI samajaNamAM kazo che vastunA pratyeka pariNamanamAM teno dravyaaMza kAyama rahe che, goTALo ke saMbhrama nahi rahe. je pUrvaparyAyano nAza thAya che ane uttara paryAyanI utpatti thAya che. saptabhaMgImAM jyAre apekSAnI vAta Ave che, tyAre te paNa, je ke vastuno je dravyaaMza che te dhruva (kAyama) rahe che ane paryAya aMza eka nizcita sthiti che. adhUrA ke anizcita arthamAM nahi paNa pUrNa che $ utpanna-naSTa thAya che. arthAt mULa dravyanuM dhrauvya che ane pUrvaparyAyano ane nizcita arthamAM ja e "apekSA' zabda vaparAyo che. 'TopI' che kuM 3 nAza tathA uttaraparyAyanI utpatti che. A rIte, vastumAtramAM A ane 'TopI nathI' emAM be paraspara virodhI vidhAnomAM A ke OM traNe dharma-utpAda, vyaya ane dhrauvya-anAdi anaMtakAla paryaMta cAlyA apekSAbhAva rahelo ja che. judI judI apekSAe judI judI vAta bhale zuM zuM kare che. vastuno je dhruva (kAyamI) aMza che te nitya che ane utpanna karavAmAM Ave, e badhI vAto "asaMdigdha ane nizcita che. nAnuM * tathA vinaSTa aMza che, te anitya che. A rIte vastu mAtra, kathaMcit bALaka moTuM thayuM, have nAnapaNanI TopI hayAta hovA chatAM e kaM 6 nityAnitya-svarUpa che, evuM jaina darzanakAro bhArapUrvaka jaNAve che. TopI tarIke kAma nahi lAgatI hovAthI TopI nathI e paNa sAcuM ja re huM ekAMta nitya ke ekAMta anitya koI vastu hoI zakatI ja nathI. che. huM ahIM koI kadAca evo prazna pUchaze ke 'utpAda-vyaya' to paryAyamAM evI ja rIte, "sva" ane "para" zabdo paNa anizcitatAnA sUcaka 6 thayA ane brovya dravyamAM rahyuM; to pachI, A 'utpAda-vyaya-dhrauvya'ne nathI; nizcitatAnA sUcaka che. dAkhalA tarIke, gharamAM ApaNe zAka 6 zuM eka ja vastunA traNa dharmo kevI rIte kahevAya?' sudhAravA mATenuM eka cakhu athavA charI jyAre zodhIe chIe tyAre, jai Ano uttara taddana spaSTa che. paryAya, vastuthI kaMI judA nathI.. "cappa che" athavA "cappa nathI' evA je paraspara virodhI javAbo meM chuM dravya paNa vastuthI kaMI juduM nathI. vastu pote dravyarUpa paNa che. ane ApaNane maLe che, te baMne nizcita javAbo che. cappa jyAre che, zuM zuM paryAyarUpa paNa che; tethI e traNa dharma eka ja vastunA che. tyAre te ya cokkasa javAba che ane cappa jyAre nathI, tyAre te paNa OM vastu mAtranA je judA judA aneka aMta cheDA che, te dareka aMta cokkasa javAba che. svataMtra nathI. e badhAM aMta, koI ne koI apekSAe eka bIjA have, "cappa nathI' evo javAba jayAre maLyo tyAre eka cappa huM sAthe saMbaMdha dharAvanArA che. A vAta jaina dArzaniko jyAre nayadRSTithI to gharamAM hatuM. e cappa bALakone ramavA mATenuM ane buThuM hatuM. huM ane saptabhaMgInA koSTaka dvArA batAve che, tyAre enI sAme moTAmAM eTale te vivakSita upayogI camyuM nathI. eTale, "cappa nathI' ema 2 moTuM bUmarANa e macAvavAmAM Ave che ke "e adhUrI vAta hovA jyAre kahevAmAM Ave tyAre paradravya, parakSetra, parakALa ane hai che uparAMta emAM anizcitatA che.' A baMne vAto-e badhI bUmarANo parabhAvanI apekSAe kahevAmAM Ave che. "cappa sivAyanI bIjI khoTI che. ghaNI cIjo gharamAM hovA chatAM, "sva-dravya' rUpI cappa tyAM nathI. huM jaina tatvavettAoe koIpaNa vAtane adhUrI ke acocakkasa rIte bIjAnA gharamAM bhale hoya, ApaNA gharamAM 'rava-kSetrae nathI. savAre kahI nathI. emanI koI paNa vAtamAM, kyAMya paNa, anizcitatA ke gaI kAle hatuM, paNa atyAre, "sva-kALamAM te nathI. je ramakaDuM huM nathI. ethI ulaTuM, nizcitatA ja spaSTapaNe rahelI che. paDyuM che te 'buThuM che.' dhAradAra nathI. emAM buThThApaNuM e para-bhAva zuM | 'ja" ane "paNa" e be zabdo ApaNI bhASAmAM aniyaMtritapaNe hoI, "svabhAvamAM capyuM nathI. ke vaparAya che. e baMne zabdo cokkasa artha dharAve che. saptabhaMgImAM eTale, jyAre 'nathI' agara "che" ema ApaNe kahIe chIe, huM yAtinI sAthe sva (evo zabda che, te eka nizcitatA batAve che, tyAre te nirapekSa-svataMtra ke sva-AdhArita kathana nathI. e kathana, hai | 'eva' eTale "ja'. A 'ja' zabda jyAM paNa vaparAya che tyAM te sApekSa, apekSAyukta ane saMbaMdha dharAvatuM, Relative che. 6 nizcitatA ane bhArapUrvakatA darzAvavA ja vaparAya che. ApaNI samajaNazaktimAM ane buddhimAM A "apekSA' zabda eka 1 zuM "sAasti+eva' maLIne banatA 'eka vAkyamAM eka bAbata camatkArika kahI zakAya tevI vRddhi kare che enI upekSA jo karIe to zuM # che ja' evI nizcitatA ja batAvavAmAM Ave che. e sAthe ja, 'e pachI, jyAMnA tyAM ja ApaNe rahevAnA AgaLa vadhavAne badale 6 sivAya bIjuM paNa kaMIka che. bIjI bAju "paNa" che, e vAtano pAchA paDatA javAnA. anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, ane anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAda anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavIda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, syAdurvAda ane
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sthIrvAda mArca 2015 0 prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 101 TAda, syAdurvAda ane # jaina tattvajJAnanA ane kAMtavAda'nA siddhAMtamAM A navuM sarjatI nathI athavA temAM koI AropaNa karatI nathI; paraMtu haiM 'apekSAbhAva, sApekSatA' khUba ja kriyAzIla-Active ane bhomiyAnI jema, vastumAM je che, te khulluM karIne batAve che. rAma e zuM huM mahattvano-Important bhAga bhajave che. jIvananA vividha kSetramAM pitA che ane putra paNa che, e bhAva lava kuzanI ane dazarathanI zuM paNa A apekSA-sApekSatAne jo ApaNe choDI daIe, to pachI apekSAthI spaSTa thAya che. aMdhArAmAM gothAM khAvAnuM ja rahe. sApekSa zabdano artha "saapekSA=jemAM apekSA rahelI che te, A apekSAvAda ke syAdvAda e mAtra amuka prakAranI carcA, evo thAya che. mULamAM prAdhAnya tenA apekSAbhAvanuM ja che. A vAta che vyavahAra ke buddhivezadyA karavA mATe ja evuM nathI, paraMtu vastu mAtra ane A "apekSA' zabdano artha barAbara samajI lIdhA pachI, huM huM vAstavamAM pote jevI aneka dharmAtmaka che, tevuM tenuM darzana karAnAra 'saptabhaMgI' samajavAmAM ApaNane kazI muzkelI nahi paDe, ghaNI huM A apekSAvAda-syAdvAda-che. enAthI ja vastunA samagra svarUpone sugatamA tethI sAMpaDaze huM samajI zakAya che; Ama sApekSa yA syAdvAdanI dRSTi vastumAM kaMI saujanya : "anekAMta syAdvAda" lekhaka : sva. zrI caMdulAla sakaracaMda zAha anekAdvAda, syAddhavAda ane yavAda vizeSaka F anekantivIda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekodvAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAddhavAda ane vayavAda viroSaka 6 anekantivAda, svAsvAda saptabhaMgI' e eka viziSTa prakAranI ane bhAvanI cAra apekSAo ApaNe nakkI chuM kasoTI-mALA'-A chain of wonderful karIe." y formulas-che. e eka siddha paddhati dravya : berisTara cakravartInI udAratA ka * Proved method (mAtra Proved nahi, In zrI caMdulAla sakaracaMda zAha mATenuM dravya, temanI pAse avAnavAra Approved paNa) che; siddha uparAMta svIkRta phAjala paDatA paisA urphe dhana rUpI dravya che. zuM paNa che. emAM kazuM saMdigda nathI, kazuM aspaSTa nathI, kazuM anizcita A dhana temanI pAse phAjala hoya tyAre temanI udAratA rUpI vastu nathI. kriyAzIla bane che. sAta judI judI rIte ApaNe vicAratA thaIe, to tethI, rojIMdA kSetra : berisTara cakravartInI udAratAnuM kSetra temanI jJAti che. huM * jIvanamAM vyavahAranA AcaraNano nirNaya karavAmAM ApaNane khUba paraMtu A jJAtimAM paNa je garIba varga che te kSetramAM ja temanI huM sahAya maLI rahe e vAta paNa nizcita che. e rIte ApaNane maLI udAratA pragaTa thAya che, anyathA nahi. zakatI sahAyanuM spaSTa darzana thAya, e hetuthI, ApaNe eka dRSTAMtano kALa : berisTara cakravartI, savAre nitya karmathI paravArIne temanA % sahAro laIe. asIlone maLavAmAM ane kaoNrTa aMgenA kAmanI taiyArI karavAmAM ka ke A mATe, 'berisTara cakravartI nAmanA eka kalpita pAtranI racanA samaya vitAve che. divasanA bhAgamAM teo korTanA kesa calAvavAmAM zuM ApaNe karIe. A nAma ahIM eka kalpI lIdheluM pAtra hoI, koI rokAyelA rahe che. sAMje kyAreka kyAreka kalabamAM jaIne thoDo samaya che zuM paNa jIvaMta vyakti sAthe, bhUta, bhaviSya ke vartamAnanA evA koI teo brIja rame che. e daramiyAna, kyAreka teo vhIskInA be cAra zuM zuM nAma sAthe A lakhANane kazo saMbaMdha nathI. ATalI cokhavaTa karIne pega paNa caDAve che. ravivAre ane rajAnA divasoe teo potAnA 6 zuM ApaNe AgaLa cAlIe. gharamAM ja hoya che. eTale, temanI udAratAno kALa (samaya) teo A berisTara sAheba eka viziSTa prakArano saguNa dharAve che. jyAre kAmamAM rokAyelA na hoya, kalabamAM na gayA hoya ane nazo ja zuM e guNa "emanuM audArya-udAratA." na karelo hoya te samaya che. A rIte teo jyAre phurasadamAM hoya chuM che 'udAratA" e AtmAno eka guNa che. AtmAne jo ApaNe tyAre teo emanI udAratAne kriyAzIla banAve che. eTale emanI hai & 'dravya tarIke gaNIne udAratAno vicAra karIe to A udAratA udAratA mATe kALanI apekSA te emanI 'kurasadano samaya' che. 9 6 guNa, 'bhAvanI apekSAmAM Ave.' udAratA koI dravya nathI, AtmAnA bhAva: berisTara cakravartInI udAratA mATeno bhAva, temano ? huM svaguNanuM-svabhAvanuM eka aMga che. 'zikSaNaprema' che. keLavaNI sivAyanA bIjA koI kAryamAM teo rAto Ama chatAM, udAharaNa tarIke, berisTara cakravartInI A udAratAne paiso paNa kharcatA nathI. te eTale sudhI ke mANasa bhUkhe marI jato $ ApaNe eka 'vastu' gaNIne cAlIzuM, A prayoga, saptabhaMgInI hoya to paNa, teo eka pAI paNa khIssAmAMthI kADhatA nathI. $ huM vyavahArika upayogitA samajavA mATe ApaNe kahIe chIe. e keLavaNI sivAyanA bIjA badhA viSayomAM teo taddana anudAra che. huM je mATe ApaNe prathama vAkya evuM banAvIe chIe ke 'berisTara cakravartI zikSaNane lagatI badhI ja bAbatomAM teo chuTTA hAthe paisA kharcavA $ udAra che." taiyAra hoya che. - have berisTara cakravartInI A udAratA mATe, 'dravya, kSetra, kALa Ama berisTara cakravartInI udAratA mATenI, dravya, kSetra, kALa anekAttavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAttavAda, syAdvavAda ane vayavAda vizeSuka " anekAttavAda, syAdvavAda ane vayavAda vizeSuka anekAttavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka - anekaodvAda, syAdavAda anekAMtavAda, cAddavIda ane teyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka Y= anekAMtavAda, syAdda ane vayavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdva pRSTha 102 0 prabuddha jIvana * anekAMtavAda, svAvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 mavAda, cAlvAda ane thayuM. hu anekAntavAda, spIdvavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAhnavIda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSuka anekAntavAda, ane chuM tathA bhAvanI cAra apekSAo upara batAvI te che. ApaNe temane kahI daIzuM ke 'berisTarano udAratAno lAbha temane TUMkamAM berisTara cakravartInI A udArAta mATe "paisA" e 'dravya' maLaze.' ahIM prathama bhaMganI apekSAe nakkI thayuM ke 'berisTara sAheba OM che, temanA garIba jJAtijanoe 'kSetra' che. phurasadano ane nazo udAra che." karelo nA hoya tevo temano samaya te "kALa' che. ane temano pelA gaMgAdharabhAI berisTaranI jJAtinA sabhya nathI. udAratA ? huM 'zikSaNaprema' e "bhAva" che. A cAra temanA sva-dravya, sva-kSetra, mATenuM A "para-kSe tra' hovAthI, e pa2-kSetranI apekSAe ke sva-kALa ane sva-bhAva rUpI "svacatuSTaya' thAya. gaMgAdharabhAIne to ApaNe kahI daIzuM keevI ja rIte, temanI pAse jyAre phAjala paisA na hoya e "para- 'berisTara sAheba udAra nathI." dravya che. temanA garIba jJAtijano sivAyanA bIjA badhA loko e pahelA ane bIjA bhaMga anusAra A baMne vAto je ApaNe je 'para-kSetra' che. jyAre kAmamAM rokAyelA hoya athavA nazo karelo karI tethI prathama AvelA catrabhujabhAIne AzA baMdhAtAM teo | chuM hoya te samaya, 'para-kALa' che ane zikSaNa-keLavaNI sivAyanA bIjA ApaNI pAse bese che. pahelAM bhaMga dvArA A lAbha temane thayo; huM huM badhA ja viSayo e 'para-bhAva" che. A temanuM para-catuSTaya eTale "AzA baMdhAI bIjA bhaMga anusArano javAba maLatAM zrI chuM $ udAratA mATenA "para-dravya, para-kSetra" "para-kALa ane para-bhAva' gaMgAdharabhAI tyAMthI cAlyA jAya che. emane lAbha e thayo ke $ berisTaranI udAratA temane mATe nathI ja evo nizcita javAba # Ama, upara jaNAvyA mujabanA svacatuSTayanI apekSAe berisTara maLavAthI khoTI AzA rAkhIne mithyA phAMphAM mAravAmAMthI teo bacI cakravartI udAra che ane paracatuSTayanI apekSAe berisTara cakravartI gayA. OM udAra nathI. have, saptabhaMgInA sAta pada anusAra have ApaNe A pelA gaMgAdharabhAI cAlyA gayA ane pote have ekalA ja hai UdaratA rUpI vastune tapAsIe. umedavAra bAkI rahyA te jANIne caturbhujabhAI rAjI thayA che. potAne che prathama bhaMga: 'berisTara cakravartI' udAra "che'. lAbha thaze evI AzA temane baMdhAI che chatAM vadhu khAtrI karavA ? bIjo bhaMga: 'berisTara cakravartI" udAra 'nathI." mATe teo pharIthI pUche cheH 'berisTara sAhebanI udAratAno lAbha . trIjo bhaMga: 'berisTara cakravartI' udAra 'che ane nathI'. huM temano jJAtijana chuM eTale maLaze to kharo. e lAbha mane cokkasa cotho bhaMga: 'berisTara cakravartInI udAratA" avaktavya "che'. maLaze? berisTara sAheba zuM kharekhara udAra che?' pAMcamo bhaMga : 'berisTara cakravartI'nI udAratA "che' ane A praznano ApaNe zuM javAba ApIzuM? cakravartInA svakSetranI $ "avaktavya" "che'. apekSAe A caturbhujabhAI mATe teo nizcitapaNe udAra che ja; ke chaThTho bhaMga: 'berisTara cakravartInI udAratA' nathI ane 'avaktavya' paraMtu bIjI badhI apekSAone A bhAI pUrNa kare che ke kema te 8 ApaNe jANatA nathI. eTale ApaNe emane eka vAkyamAM spaSTa ; sAtamo bhaMga : "berisTara cakravartInI udAratA' che, nathI ane javAba Apavo hoya to ApaNe temane kahIzuM ke - huM avaktavya che'. berisTara sAheba udAra che ane nathI." je A sAte padomAM pelA be zabdo, "cAt' ane "eva' rahelA che Avo, paraspara virodhI javAba sAMbhaLIne caturbhujabhAI ApaNI jai chuM ema mAnIne ja ApaNe cAlavAnuM che. eTale, uparanA sAta vidhAno pAse e mATe khulAso mAge che tyAre ApaNe temane kahIe chIe zuM # avaktavya che. ke berisTara cakravartInI udAratA sarva kALe, sarva sthaLe (kSetre) ane have, vyavahAramAM berisTara cakravartinI A udAratA, upara sarvabhAve kAma karatI nathI. pragaTa thatI nathI. e mATenI zarato che. zu jaNAvelA sAta padonI sAta judI judI dRSTithI zuM kAma kare che te (apekSAo) hoI, svacatuSTayanI apekSAe teo udAra che ane ? & ApaNe tapAsIe. A tapAsavA mATe "catrabhuja' ane 'gaMgAdhara' paracatuSTayanI apekSAe teo udAra nathI. nAmanA be gRhasthone A "saptabhaMgI samAraMbhamAM dAkhala karIe. A caturbhujabhAI pote berisTara cakravartInI jJAtinA che eTale huM A baMne gRhastho berisTara sAhebanI udAratAno lAbha levA e eka apekSA paripUrNa thavAne kAraNe berisTara sAhebane tyAM javAno ? 6 umedavAro che. e baMne jaNa AvIne prazna pUche che ke "berisTara vicAra karIne ApaNane pUche cheH "to huM berisTara pAse jAuM to zuM reM sAhebanI udAratano lAbha maLaze?' mane phAyado thaze." huM A bemAMnA caturbhujabhAI berisTara sAhebanI jJAtinA sabhya A praznanA javAbamAM eka spaSTa ane nizcita vAta jo karavI chuM zuM che. svacatumAMnI eka apekSA-svakSetranI apekSAne lakSyamAM laIne hoya to ApaNe mATe cothA bhaMgavALo uttara ja anukuLa ane anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekAntavAda, ane anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka + anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, syAdurvAda ane
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, cIrvAda mArca 2015 * prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 20 pRSTha 103 pAda, svAduvAda ane OM vAstavika banaze. ApaNe emane tarata ja kahI daIzuM ke: "avaktavyaH bAMdhI laIe chIe, Ama chatAM, emanI saphaLatA ke niSphaLatAno ? zuM arthAt kAMI kahI zakAya nahi.' AdhAra, udAratA aMgenA berisTara sAhebanA 'sva-kSetra'nI apekSA kuM ahIM ApaNe caturbhujabhAInelAbha maLaze ke nahi maLe e paripUrNa thAya che e vAtanI pratIti teo sAhebane kevI rIte thAya 8 bemAMthI eka paNa vAta nizcitapaNe kahI zakatA nathI. kemake maLavuM che enA upara hovAthI, have chaThThI bhaMgano Azraya laIne ApaNe ? athavA nahi maLavuM te sva ane para catuSTayanI apekSAne AdhIna che. caturbhujabhAIne kahIzuM ke:caturbhujabhAIne ApaNe eka nizcita ane asaMdigdha javAba ApavA 'berisTara sAhebanI udAratA nathI ane avaktavya che." zuM mAgIe chIe. e bhAI keTalI apekSAone paripUrNa kare che te arthAt, caturbhujabhAI garIba hoya tevuM ApaNane lAgatuM nathI ? je ApaNe jANatA nathI ane ApaNe emane aMdhArAmAM ke khoTI eTale berisTara sAheba para-kSetranI apekSAe udAra nathI. jyAre te huM huM AzAmAM paNa rAkhavA mAgatA nathI. eTale cothA bhaMga anusArano sivAyanI bIjI apekSAo mATe citra aspaSTa hovAthI, huM OM A nizcita abhiprAya ApaNe temanI samakSa rajU karIe chIe. caturbhujabhAI temanI pAse jAya to zuM pariNAma Avaze e ApaNe Ama chatAM, "kaMI kahI zakAya nahi' evo javAba ApIne jANatA nathI enuM varNana ApaNe karI zakatA nathI. zuM caturbhujabhAIne ApaNe nirAza karatA nathI. berisTara sAhebanI ApaNo A javAba caturbhujabhAI pAse eka evuM suspaSTa citra che udAratA aMgenI badhI apekSAothI ApaNe temane vAkepha karIe rajU kare che, ke paristhiti jotAM berisTara sAhebanI udAratA emane e chIe athavA to ApaNA javAba dvArA e badhI zaratothI mAhitagAra mATe nathI ja; Ama chatAM kaMI kahI zakAya nahi, A javAbathI paNa huM thavAnuM ApaNe temane sUcavIe chIe. caturbhujabhAIne eka navI dRSTi sAMpaDe che ane tethI berisTara pAse ke have caturbhujabhAI ApaNane jaNAve che keH huM berisTara sAhebanI javA mATe tema ja potAnI icchita vastu prApta karavA mATe, gera huM 6 jJAtino sabhya chuM ane mAre mArA putranA zikSaNa aMge sahAyanI samajaNa na thAya tevI rIte potAnA kesa kALajIpUrvaka raju karavAnuM jarUra che. mArgadarzana temane maLe che. re A vAta karIne udAratAnA A umedavAra kSetra uparAMta bhAvanI A badhuM samajyA pachI caturbhujabhAI berisTara cakravartI pAse seM huM apekSAne paripUrNa kare che. emano kesa eTalo majabUta bane che. javA mATe UbhA thAya che. jatAM jatAM teo pUche che ke, barAbara chuM eTale berisTara sAhebanI udAratAno lAbha temane maLavo joIe. kALajIthI vAta karuM to berisTara sAhebanI udAratAno lAbha mane zuM "OM Ama chatAM bIjI apekSAo pUrNa thAya che ke kema te ApaNe jANatA cokkasa maLaze? nathI. eTale, pAMcamA bhaMgano Azraya laIne ApaNe emane evo A savAlano javAba levA mATe ApaNe sAtamA bhaMgano Azraya huM spaSTa javAba ApI zakIzuM ke: levo paDaze. ApaNe emane khoTI AzA ApavA mAgatA nathI, huM chuM "berisTara sAheba udAra che ane avaktavya che arthAt kaMI kahI temane nirAza paNa karavA mAgatA nathI ane 'vadhArAmAM tame mane zuM ( zakAya nahi' eTale berisTara udAra to che ja paNa emano lAbha ADe raste doryo, paristhitinuM spaSTa citra tame ApyuM nahi." Avo ; che caturbhujabhAIne maLaze ke kema te nizcitapaNe kahevAnI sthitimAM Thapako paNa caturbhujabhAI pAsethI sAMbhaLavA mAgatA nathI. eTale huM reM haju ApaNe AvyA nathI. eTale, ApaNo A javAba taddana spaSTa ApaNe temane kahIzuM keche ane vAstavika che. 'berisTara sAheba udAra che, udAra nathI ane avaktavya che. zuM huM have, A caturbhujabhAI sAthe vAtacIta karatAM ApaNane jANavA avaktavya che arthAt kaMI kahI zakAya nahi. A javAbathI berisTara chuM $ maLe che ke teo sAmAnya rIte sukhI kahI zakAya tevI sthitinA che. sAhebanI udAratAnA svacatuSTaya tathA paracatuSTayanI bhinna apekSAo uM ke emanA jaNAvavA mujaba, gharanA sAmAnya kharca puratI Avaka emane tathA e baMnenI ekatra apekSAne lakSyamAM rAkhIne caturbhujabhAIne che huM che; paraMtu emanA putranA kaoNlejamAMnA ucca zikSaNa aMge thatA kharcane ApaNe eka navI ja svataMtra dRSTi ApIe chIe. huM pahoMcI vaLavAmAM emane muzkelI paDe che. A rIte, sAte sAta bhaMganI bhinna bhinna dRSTithI ane bhinna huM A vAtathI, teo "garIba' nathI ema nakkI thaI jAya che. bhinna apekSAo mujabanA je sAta vidhAno-abhiprAyo-ApaNe huM che berisTaranI udAratA sva-kSetranI je apekSA, teo temanI jJAtinA zrI caturbhujabhAIne ApyA te badhAe bhegA maLIne berisTara che huM hovAthI pUrNa thatI hatI te ahIM kAcI paDI jAya che. ane anya cakravartInI udAratA aMgenuM eka AkhuM citra taiyAra karyuM. huM apekSAo to pAchI ubhelI ja che. A saMjogomAM berisTara sAhebanI berisTara cakravartInI udAratA zuM che, zuM nathI, kyAM che, kyAM chuM udAratAno lAbha emane nahi maLe evo nizcita abhiprAya ApaNe nathI, kyAre che, kyAre nathI, eno lAbha maLI zake ema che ke huM anekAdvAda, syAddhavAda ane teyavAda vizeSaka 6 anekantivIda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka - anekodvAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAddhavAda ane vayavIdaviroSaka + anekantivAda, syAdavAda anekAntavAda, syAdvavAda ane teyavAda vizeSAMka anekAttavAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeka ka anedvAda, spIdvavAda ane vayavIda vizeSuka - anekIdvIda , cAhavI ane taryavIra vizarjAka akIedvIda, codavIda anekAMtavAda, syAdavAda ane saMyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane teyavAda vizeSAMka rka anekAMtavIda, cIvAda ane
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdna pRSTha104 prabuddha jIvana nahIM, e lAbha kone maLI zake tema che ane kone na maLI zake, ane kayA saMyogomAM maLe tathA kayA saMjogomAM na maLe, kyAre maLe ne kyAre na maLe vagere badhI bAjuone samajAvatuM badhI bAjuonuM nirUpaNa e sAthe bhaMga dvArA maLelA bhinna bhinna javAbo dvArA ane e badhA javAonA saravALA dvArA, caturbhujabhAI pAse pragaTa thaI jAya che. A rIte taiyAra thatuM e AkhuMya citra pAchuM 'yAt' zabdane AdhIna che. e vAta bhUlavAnI nathI; kema ke, e samagra citra paNa emAM pratyeka aMgopAMganI apekSAne vazavartI che. e citramAM, ekatva ane ane katva e baMne apekSAbhAve rahevA ja che. anekAntavAda, syAddhavAda ane tayavAda vizeSAMka meM anekAntavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSaka anekAntavAda, ane tavAda, syAdvAda ane have, jenuM khUna thayuM che, e khUna to eka hakIkata che, eka nizcita hakIkata tarIke e vAta 2ju ka2vAmAM AvI che. savAla have AropInA bacAvano Ave che. eno bacAva berisTara cakravartInA hAthamAM che. emanI sAme phariyAda pakSanA sarakArI vakIla che. teo baMne maLIne, sAmasAmA UbhA rahIne, nyAyAdhIza samakSa A kesa calAvavAnA che. pakSa taraphathI sAkSIo paNa AvavAnA che. kesa daramiyAna, jyurInA sadgRhastho paNA hAjara rahevAnA che. nyAya-cukAdo-ApavAnuM kAma nyAyAdhIza sAhebe ka2vAnuM che. te pahelAM jyurIno abhiprAya paNa meLavavAno che. teo sAheba, A kesanI AkhIe kAryavAhI daramiyAna, temanA haMmezanA svabhAva mujaba taTasthatA bhAva dhAraNa karIne besavAnA che. AropIe khUna karyuM che e pUravAra karavA phariyAda pakSa mahenata karaze. AropI nirdoSa che e puravAra karavA berisTara cakravartI AkAza-pAtaLa eka karaze. arthAt, purepurI mahenata karaze. e badhAmAM satya zuM che e vAtano nirNaya karIne niHpakSa cUkAdo ApavAnuM kAma sauthI chelle nyAyAdhIza sAhebe karavAnuM che. have ApaNe A kesanI kAryavAhI daramyAna nyAyAdhIza sAheba samakSa kevA bhinna bhinna citro rajU thAya che. te joIe. (1) phariyAda pakSa taraphathI rajU karavAmAM AveluM tomatanAmuM vAMcIne eka abhiprAya Ave che ke 'AropI gunhegAra che.' (2) berisTara cakravartInuM bacAvanAmuM joIne bIjo eka abhiprAya Ave che ke 'AropI gunhegAra nathI.' (1) ugharANI karIne pAchA pharatAM khUna thayuM che. = dravya (2) muMbaI zaheramAM dhobItaLAva AgaLa khUna thayuM che. = kSetra (3) boranA aDhIthI traNanA gALAmAM khUna thayuM che - kAla (4) luMTa karavAnA irAdAthI khUna thayuM che. " bhAva (3) tahematanAmAnI apekSAe tathA bacAvanAmAnI apekSAe taTastha nyAyAdhIza noMdhe che keH "AropI gunhegAra che ane nathI. (4) A saMyogomAM cukAdo ApavAnuM kAma 'avaktavya che, cukAdA viSe kaMI kahI zakAya nahi.' have berisTara cakravartI, AropInA bacAva mATe uparanA saMyogo tathA hakIkatone vRkSyamAM laIne, dravya, kSetra, kALa ane bhAvanI apekSAo vaDe yukta evo kesa taiyAra kare che. (5) phariyAda pakSanA sAkSIonI jubAnI noMdhAya che ane berisTara cakravartI emanI laTa tapAsa le che. sAkSIonI jubAnI jotAM AropI gunhegAra che; paraMtu ulaTa tapAsa jotAM e gunhegAra che evo cUkAdo ApI zakAya tema nathI. eTale,'AropI gunhegAra che paNa cukAdA viSe kaMI kahI zakAya nahi.' (1) khUba AropIe karyuM nathI. = dravya (2) AropI dhobItaLAva najIka hato nahi. = kSetra (3) baporanA 1 thI 3 vAgyA daramyAna AropI borIvalImAM hato ane tenA sAkSI purAvA che. " kALa (6)bacAva pakSanA sAkSIonI jubAnI noMdhAya che ane sarakArI vakIla emanI ulaTa tapAsa kare che. A sAkSIonI jubAnI jotAM (4) AropI khUna kare tevo mANasa nathI, enI jiMdagImAM AropI gunhegAra nathI; paraMtu ulaTa tapAsa jotAM e gunhegAra eNe mAMkaDa ke macchara paNa mAryo nathI. = bhAva nathI evo cUkAdo ApI zakAya tema nathI eTale, 'AropI gunhegAra nathI paNa cukAdA viSe kaMI kahevAya nahi.' (7) phariyAda pakSano kesa majabuta rIte raju thayo che, bacAva pakSa taraphathI paNa evI ja rIte AropInA lAbhamAM saMgIna rajuAta thaI che. paraMtu jyurIno nirNaya haju AvavAno bAkI che. eTale cukAdA anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka OM anekAMtavAda, syAdvAda ane anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 7 mArca 2015 berisTara cakravartInI udAratAne lagatuM A je dRSTAMta Apa joI gayA. ahIM Apaze A saptabhaMgInA vyavahAra uparyAgitA batAvavAnA zubha AzayathI eka pAtranI kalpanA karIne eka citra raju karyuM che e bhUlavAnuM nathI. mukhya savAla A rIte vicAra karavAno eTale vastunI bhinna bhinna bAjuone tapAsavAnI Teva pADavAno ane e rIte ApaNI tulanAzaktine sApha karavAno tathA majabuta banAvavAno che. A hetu ahIM barAbara jaLavAyo che e niHzaMka che. AvI ja rIte, berisTara sAhebanA adAlatI kAmakAjamAM paNa, syAdvAdamAM upayoga lAbhaprada rIte ajamAvI zakAya che. udAharaNa tarIke, eka peDhInA mahetAjInuM khUna thayuM che. e kesamAM bacAva pakSanA berisTara tarIke A cakravartI sAhebane ApaNe rokIe. dravya, kSetra, kALa ane bhAvanI cAre apekSAo A khUna kesane bhAgu paDe che. upara darzAvelA baMne catuSTayomAM khUna jenuM thayuM che, te mahetAjI mATe je svacatuSTaya che te AropI mATe paracacutha banI jAya che ane AropI mATe je svacatuSTaya che te khuna aMge paracatuSTaya banI jAya che. anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka 6 anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka manekAntavAda, syAddhavAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavA
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, cIrvAda mArca 2015 * prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 20 pRSTha 105 pAda, svAduvAda ane Apaze. OM viSe haju kaMI chevaTano nirNaya nyAyAdhIza sAhebe karyo nathI. eTale, zailIthI rajU karyo hato. e vAta sAcI, paNa e rIte rajU karavAmAM zuM 'AropI gunegAra che, AropI gunegAra nathI ane cUkAdA viSe emaNe ekAMtika kathana karyuM hota to ene syAdvAdazailI kahI zakAta chuM OM kaMI kahevAya nahi." nahi. evI ja rIte, nAmadAra nyAyAdhIza sAhebe je cukAdo Apyo * A sAte bhinna bhinna dRSTibiMduo nAmadAra nyAyAdhIza samakSa temAM paNa syAdvAdanI paddhati tathA anekAMtavAda aMgenI pUrepUrI noMdhAyA che. rajU thayA che. e sAte bhegA thaIne je eka saLaMga citra samajaNe ghaNo moTo bhAga bhajavyo hato e AkhAya dRSTAMtamAMthI re & rajU kare che te teo sAheba pAse paDeluM che. e dareka abhiprAyane phalita thAya che. zuM bhinna bhinna rIte tathA e sAtene ekaThAM karIne nAmadAra nyAyAdhIza jaina zAstrakAro, anekAntavAda ane svAvAdane eka asAdhAraNa zuM sAheba jyurIne doravaNI Ape che kharA, paNa cUkAdo nathI ApatA. jJAna-tattvavijJAna-gaNyuM che. A eka khUba ja gaMbhIra viSaya che, je 6 huM A vAta samajavA jevI che. potAne je pheMsalo karavAno che, je maLe te badhAnI pAse A viSayanA jJAnane khulluM mUkavAno jaina ; OM cUkAdo ApavAno che te viSe nyAyamUrti agAuthI kazo nirNaya zAstrakAroe niSedha karyo che. temaNe evI zarata mUkI che, ke jemanI ? ke bAMdhI letA nathI. temanuM potAnuM maMtavya-abhiprAya zuM che e to buddhimAM grAhyazakti UMcI kakSAnI hoya, mumukSu bhAve jJAna meLavavA ? pUrIno nirNaya AvyA pachI teo vicAraze ane pachI ja cUkAdo mATe ja A tattva vijJAnane samajavA mAMgatA hoya ane jIvana tathA che jIvananA dhyeya paratve pUrNapaNe jAgrata tathA gaMbhIra hoya tevA viziSTa che zu have jyurInA sad gRhastho eka judA oraDAmAM jaIne e AkhAye koTInA vivekI jijJAsune ja A viSayanuM jJAna ApavuM. 9 kesanI vicAraNA kare che. aMdara aMdara vicAra-vinimaya kare che. anekAMtavAdanA adhyayana ane paThana bAbatamAM jaina tattvavetAo, uM huM berisTara cakravartIe potAno kesa syAdvAda zailIne lakSyamAM rAkhIne sadIothI, A zaratanuM pAlana karatA AvyA che. A jJAna badhAne huM ane sthApita kAyadA kAnunone barAbara samajI-samajAvIne rajU ApavAnI bAbatamAM, A niSedhane kAraNe ja, teo saMkoca nuM che karyo che. kSetra, kALa ane bhAvanI apekSAo jotAM, AropI nirdoSa anubhavatA rahyA che. AnuM eka pariNAma e AvyuM ke, anya ekAMtika chuM OM ja che evI saMgIna asara jyurInA sahastho upara teo pADI matamatAMtaro jevI prasiddhi A abhuta tattvavijJAnane maLI nathI. $ zakyA che. je sthaLe khUna thayuM te sthaLe AropI hato ja nahi ane je evo dAvo karavAmAM Ave che ke Aje ApaNe buddhivAdanA huM zuM samaye khUna thayuM kahevAmAM Ave che, te samaye te dhobI taLAva para jamAnAmAM jIvIe chIe. jIvananA bhinna bhinna kSetromAM agAu je OM nahi paNa borIvalImAM hato. evA saMgIna ane vizvAsapAtra saMtoSa pravartato hato tenuM sthAna have asaMtoSe lIdhuM che. je jANIe che purAvAo temaNe korTamAM rajU karyA che. A badhuM joIne, pUratI chIe eTalAthI saMtoSa mAnIne besI rahevA AjanuM jagata mAnatuM ? huM vicAraNA karyA pachI, "AropI nirdoSa che evo pheMsalo (Ver- nathI. navuM navuM jANavAnI ane samajavAnI bhUkha have ughaDavA lAgI dict) kyUrI Ape che. e pheMsalo barAbara ane yogya che. evuM, te che. huM pachI pUratI vicAraNA bAda nyAyAdhIza sAhebane lAge che ane svAduvAda siddhAMtane, jijJAsuonA khullA bajAramAM mUkavAno huM che teo "AropI nirdoSa che ane tene choDI mUkavAmAM Ave che.' samaya have pAkavA Avyo che. A siddhAMtano pracAra karavAno, sArA huM evo cUkAdo saMbhaLAve che. pramANamAM ane jorazorathI pracAra kavarAno samaya pAkI gayo che. meM huM AropI chUTI jAya che. berisTara cakravartIne saphaLatA maLe che. A siddhAMtanI samajaNanI AvazyakatA Aje che tevI agAu kyAreya huM syAdvAda paddhatino e vijaya che. paNa nahotI ema kahevAmAM atizayokti nathI. thoDuMka jokhama kheDIne zuM OM A AkhAya kesa daramiyAna ApaNe joyuM ke nyAyAdhIza pote paNa, A upakAraka ane virala tattvajJAnano pracAra have pUrI tAkAtathI che taddana nipakSa, taTastha ane potAnA gaurava aMge pUrNapaNe sajAga thavo joIe. huM rahyA che. syAdvAda siddhAMtanuM saphaLa anusaraNa karavA mATe Avazyaka tattvajJAnanA ucca tathA kaThina kSetrathI mAMDIne, vicAramUlaka hai evA guNo, "madhyastha vRtti, ati nipuNa buddhi ane vivekapurNa bhUmikAthI laIne AcAramUlaka pradeza sudhInI tamAma paristhitiomAM - gAMbhIrya nyAyAdhIza sAhebamAM hatA, eTale ja teo eka nyAyayukta anekAnta tattvajJAnanI samajaNa khUba ja upayogI banI zake tema che. huM che cukAdo ApI zakyA. e guNone syAdvAdanI samajaNa meLavavA vivekapUrvaka A jJAnano upayoga karanArAo mATe, emAM lAbha zuM re mATe jaina tattvavettAoe khAsa Avazyaka gaNyA che. ane kalyANa bharapUra paDyA che. che agAu kahI gayA chIe ke syAdvAda satya ane nyAyano pakSakAra saujanya : "anekAMta syAdvAda' : kuM che. A kesamAM berisTara cakravartIe AropIno bacAva syAdvAda lekhaka : sva. zrI caMdulAla sakaracaMda zAha-"caMdra' anekAntavAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeSaka F anekIttavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAdvAda, syAddhavAda ane vayavIda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda viroSaka anekantivAda, syAdavAda anekAttavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka kka anekAttavAda, syAdvavAda ane vayavAda vizeSaMka anekAttavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSuka anekAttavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSaka anekaodvAda, syAdavAda anekAMtavAda, cAddavIda ane teyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka Y= anekAMtavAda, syAdda ane vayavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sTIva pRSTha 106 0 prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 vAda, syAdvAda ane bhAratIya darzanonuM samanvaya tIrthaH anekAMtavAda DaoN. razmi bhedA. ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekAdvAda, syAdvavAda ane nayavAda viroSaka 6 anekAttavAda, ane [ DaoN. razmi bhedA jena tatvajJAnanA utsuka abhyAsI che. 'amRta yoganuM, prApti mokSanI' viSaya para zodhaprabaMdha lakhI muMbaI yunivarsiTImAMthI pIeca. DI.nI padavI prApta karI che. prastuta aMkamAM temaNe bhAratIya darzanonI vividhatAmAM kaI rIte anekAntavAda jIvanamAM samanvaya sAdhavAmAM madada karaze e bAbata para lekha lakhyo che. ] jema vedAMtadarzananuM pradhAna aMga advaitavAda che, bauddhadarzananuM siddhAMtono saMgraha jemAM rahelo che evA AgamazAstronuM avagAhana chuM E pradhAna aMga kSaNikavAda che ema jaina darzananuM pradhAna aMga che karatAM jaNAya che ke A darzanamAM vastunA kevaLa eka mAtra dharmanuM zuM 6 anekAMtavAda/syAdvAda. Aje jagatamAM badhA vicArako sAme eka svarUpa batAveluM nathI paraMtu emAM saMbhavita badhA dharmono svIkAra * prazna Ubho thAya che ke vastunuM svarUpa zuM che? ane vastunA AkharI karela che; pachI bhale e paraspara virodhI lAgatA hoya. jaina darzana DhuM svarUpa mATe bhinna bhinna vicArono ArvibhAva thAya che. A jagatamAM pramANe dareka vastu anaMtadharmAtmaka che, anekAntAtmaka che ane e paNa vividha darzana ane AcArazAstrono udgama thAya che tyAre sUkSma ja anekAntavAda che. anekAntavAda eTale vastunuM yathArtha jJAna OM buddhivALA lokonA hRdayamAM prazna thAya che ke kyuM darzana apanAvavA karAvanAra vAda. anekAntavAda e jaina darzananA tattvajJAnanI vizeSatA OM jevuM che? tyAre sarva dArzanikonA taraphathI eka tarapha e samAdhAna che. e jaina darzanano eka svataMtra ane vizeSa siddhAMta che eTaluM ja chuM hovuM joIe ke je sarva vastuono jJAtA hoya ane sarva doSothI nahi paNa jagatanI tattva vicAradhArAmAM anekAntavAda maulika ane ? rahita hoya evA puruSa vizeSa pratipAdita kareluM darzana ane amUlya phALo Ape che. 'sat' vastu (jenuM astitva hoya te) aneka zuM AcArazAstra apanAvavuM joIe, arthAt je darzanamAM tarka-yukti dharmAtmaka che. "sa' eka ane aneka bane che. vaLI te nitya che zuM che ane pramANathI vastusvarUpanuM pratipAdana kareluM hoya ane je darzana temaja anitya che. sAmAnya bhAve che ane vizeSa bhAve paNa tenuM zuM kra para AdhAra rAkhavAvALA AcArazAstramAM batAvela vidhi nipekSa astitva che. te kUTastha che ane pariNAmI paNa che. te dravyarUpe che 5 paraspara avirUddha hovAthI sarva jIvo mATe kalyANasAdhaka thAya che ane paryAyarUpe paNa che. Ama dekhItI rIte paraspara virodhI dharmonuM C (thaI zake che). A bhUmikA para jyAre sarva darzanono abhyAsa dhAma bane che. kAraNa ke A badhA dharmono samanvaya satumAM thaI jAya zuM karIe tyAre khyAla Ave che ke koI jagatanA astitvano asvIkAra che. A ja anekAntavAdano sAra che ane Avo ane kAntavAda jaina 6 kare che to koI enA astitvanuM samarthana kare che. astitvanuM samarthana darzanano sAra che. jaina darzana kyAre paNa ema kahetuM nathI ke bIjA zuM zuM karavAvALAmAM paNa koI darzana ema mAtra cetanAtattvane svIkAre che darzanonA siddhAnta taddana asatya che. temanuM mAnavuM che ke pratyeka huM che to koI mAtra jaDatattvane ja svIkAre che to vaLI koI darzana jaDa (dareka) jainetara darzanano pAyo tarkazuddha che ane tethI ja amuka aMze 6 ane cetana baMne tattvano svIkAra kare che. cetana tattvano svIkAra te darzana grAhya bane che. jainetara darzanonA siddhAMtamAM satnuM ekAMzI zuM hai karavAvALA paNa koI enA bahutvano niSedha kare che to koI enI darzana jovAmAM Ave che, mATe ja e darzano eka bIjA sAthe sahamata chuM anekatAnuM samarthana kare che. A badhA vicAronuM parIkSaNa karIe to thaI zakatAM nathI ane e badhAMno aMtima samanvaya anekAntavAdamAM ke $ khyAla Ave che ke alaga alaga pravaktA vastunA bhinna bhinna thaI jAya che eTale ja anekAMtavAdane sarva darzanonuM 'samanvaya tIrtha' ? huM svarUpamAMthI koI eka svarUpanuM darzana karIne enuM ja pratipAdana karI kahyuM che. { rahyAM che. jyAre sarva darzanonA taththAMzane bhegA karIne pratipAdana ApaNe bhAratIya darzanonA siddhAMtone anekAntavAdanI dRSTithI zuM karIe tyAre ja vastunuM sAcuM svarUpa samajAya che. joIe. 'sat' mATe vedAMtanuM kathana ema che ke "sat' eka advitIya che karma siddhAnta ItyAdi siddhAntonuM ati vistArathI vivecana jaina che. sAMkhyayoga kahe che ke sat padArtho be che-prakRti ane puruSa. ? * darzanamAM upalabdha che ane yukti-tarkathI abAdhita che ane jaina nyAya-vaizeSika mata pramANe mULa sat padArtho e jaDa paramANuo, zuM darzanane pratipAdana karavAvALA tIrthaMkara paramAtmA sarvajJa ane AtmA, kALa, dizA vagere che. eTale sat padArtha mATe vedAMta zuM zuM vItarAga arthAt rAgadveSathI pa2 hatA. emanA dvArA pratipAdita advaitavAda svIkAre che. sAMkhya darzana dvatane mAnya rAkhe che ane nyAya ? anekAMtavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka - anekAMtavAda, syAdavAda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, svAduvAda ane yavAda vizeSAMka 5 anekAMtavAda, svAduvAda ane anekAntavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAttavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeSaka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda viroSaka anekAttavAda, ane
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sthIrvAda mArca 2015 * prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 107 mAda, syAdurvAda ane anekAdvAda, syAddhavAda ane yavAda vizeSaka F anekantivIda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekodvAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAddhavAda ane vayavAda viroSaka 6 anekantivAda, svAsvAda & bahutattvavAdI che. A badhA darzana bIjAno virodha kare che jyAre anitya che. bIjI rIte joIe to zabda pudgala dravyano paryAya che ? huM jaina darzana kahe che ke dareka darzana amuka apekSAe satya che. "sat' ane dravyarUpe pudgala nitya che tethI AdhArabhUta dravyanI apekSAe zuM dravyano artha jo ApaNe ema karIe ke jagatanI sarva ghaTanAonA zabda nitya che. A rIte mImAMsA ane nyAya darzana baMne paraspara huM * mULamAM 'sat' che, to te dRSTie "sat' eka che paNa jAgatika virUddha hovA chatAM baMne aMzataH satya che. eTale jaina darzana pramANe ke { ghaTanAomAM UMDA utarIne joyuM to emAM maulika bhedo dekhAya che zabda paryAya dRSTithI anitya che jyAre dravya dRSTithI nitya che. Ama che jemake jaDa ane cetana. nyAya-vaizeSiko kahe che tema paramANuo, baMne darzanonuM eNe samAdhAna karyuM che. kALa vagere ekabIjAthI svabhAva bhinna che je badhA sat padArtho che. jaina darzanamAM bhagavAna mahAvIre anekAntavAdanI je prarUpaNA aMtima satanI bAbatamAM A traNeya darzanono matabheda e kevaLa karI che tenA mULamAM tatkAlIna dArzanikomAMthI bhagavAna buddhanA che 2 dRSTibheda ja che. niSedhAtmaka dRSTikoNanuM mahattvanuM sthAna che. jIva ane jagata temaja huM paryAyanI bAbatamAM vedAMta kahe che ke dravyanA pariNAmo asat IzvaranA nityatva-aniyatva vize je prazno pUchavAmAM AvatA temane huM E che. paNa nyAya kahe che ke A pariNAmo dravyanI jeTalA ja sat che. buddha avyAkRta kahyA che paraMtu bhagavAna mahAvIre te ja praznonuM ; 8 anekAMtavAda pramANe vedAMta kahe che tema AdhArabhUta dravyanA abhAve samAdhAna anekAntavAdano Azraya laIne karyuM che. bhagavAna buddha dravya pariNAma saMbhavI zake nahi. mATe pariNAma amuka aMze asat samayanA mukhya prazno nIce pramANa hatAche. koIpaNa dravya amuka svarUpe IndriyagrAhya bane che tethI dravyano e 1, lokanI niyatA, anityAta ane sAMtatA, anaMtatAno prazna svarUpa paryAya thayo ane nyAya kahe che tema amuka aMze te sat che 2. jIva zarIranA bheda-abhedano prazna eTale jaina darzana kahe che ke paryAya amuka aMze satya che ane amuka 3. jIvanI nityatA, anityatAno prazna aMze asatya paNa che. jaina darzana pramANe sat padArtha haMmezAM pariNAmI bhagavAna buddha vidhAyaka rUpe koI praznonA uttara ApyA nathI. DuM nitya dravya hoya che. jo te loka ke jIvane nitya kahe to temane upaniSada mAnya zAzvatavAda chuM kAryakAraNavAdanI bAbatamAM paNa nyAya, sAMkhya ane vedAMta svIkAra karavo paDe ane jo te anitya pakSano svIkAra kare to cArvAka chuM huM paraspara virUddha che. sAMkhya mata sat kAryavAda kahevAya che ane enA jevA bhautikavAdIne mAnya ucchedavAdano svIkAra karavo paDe. eTale zuM OM pramANe kAryanI spaSTa utpatti pahelAM, kAraNamAM, pahelethI ja kArya emaNe A praznone avyAkUta gaNAvyA. jyAre bhagavAna mahAvIre haiM raheluM hoya che. jyAre nyAya darzananA asat kAryavAda pramANe kArya te samayanA vAdonA guNadoSonI parIkSA karI je vAdamAM satyatA che uM e taddana navIna ghaTanA che. kAraNamAM pahelethI kArya hotuM ja nathI. hatI te teTalI mAtrAmAM svIkArI badhA vAdono samanvaya karavAno huM huM vedAMta pramANe kAraNa ja sat che ane jene ApaNe pariNAma athavA prayatna karyo. (A ja bhagavAna mahAvIrano anekAntavAda che) 6 kArya kahIe chIe te anirvacanIya che. ahIM jaina darzana kahe che ke bhagavAna buddha je praznonA uttara vividharUpe ApavA nahotA IcchatA che amuka aMze sAMkhya mata paNa sAco che ane amuka aMze nyAya mata te badhA praznonA uttara bhagavAna mahAvIre anekAntavAdano Azraya che paNa sAco che. kArya ane kAraNa baMneno AdhAra dravya che ane e laIne Apyo. baMne dravyanuM judI judI rIte svarUpa batAve che chatAM dravya pote svabhAvathI bhagavAna buddha avyAkata jaNAvelA praznomAMnA prathama cAra-lokanI sata thatuM nathI eTale kAryano spaSTa AvirbhAva dekhAyA pahelA nityatA. aniyatA tathA sAMtatA ane anaMtatAne lagatA che. te che kAraNamAM kArya pUrvavartI raheluM che. have kAryane paryAya dRSTie joIe praznonuM bhagavAna mahAvIre je spaSTIkaraNa karyuM che te bhagavatI sUtramAM che to te eka navIna ghaTanA che ane kAryanA pratyakSa avirbhAva pahelAM aMdaka, parivrAjakanA adhikAramAM Ave che. loka dravyanI apekSAe re huM te nahotuM. paraspara virodhavALA A darzanonA matAMtaronuM samAdhAna sAtta che kAraNa ke te saMkhyAnI apekSAe eka che paraMtu paryAyanI 6 anekAMtavAdathI thaI zake che. apekSAe loka anaMta che kAraNa dravyanA paryAya anaMta che. kALanI ? mImAMsA darzana zabdanI niyatAmAM mAne che. tethI uchuM nyAya dRSTie loka anaMta che eTale ke zAzvata che. kAraNa ke evo koI $ zuM kahe che ke zabdonI utpatti tathA prayoga Akasmika che. zabda ghaTanAo kALa nathI ke jemAM lokanuM astitva na hoya, paraMtu kSetranI dRSTie OM Adi ane aMtavALI hovAthI anitya che. jaina darzana anekAMtavAdathI loka sAnta che kAraNa saMpUrNa kSetramAMthI thoDA bhAgamAM ja loka che. huM baMnenuM samAdhAna kare che. jaina darzana pramANe taiyAyikonuM kahevuM ahIM bhagavAna buddha lokanI sAMtatA ane anaMtatA baMnene avyAkRta re che aMzataH satya che. kAraNa zabda mAnava prayatnathI utpanna thAya che mATe gaNAvyA che. jyAre bhagavAna mahAvIre anekAntavAdathI lokane sAnta zuM anekottavAda, cAvIda ane nayavAda vizeSAMka ka anekIttavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSaka " anekottavAda, syAdvavAda ane vayavAda vizeSaMka ka anekantivAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdavAda anekAMtavAda, cAddavIda ane teyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka Y= anekAMtavAda, syAdda ane vayavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syA pRSTha 108 7 prabuddha jIvana anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 70 mArca 2015 tavAda, syAdvAda ane ane anaMta jagAvyo che. e ja pramANe lokanI zAzvatatA, azAzvatatA vize bhagavAna buddhe vyAkRta kahyuM jyAre jaina darzana kahe che ke loka zAzvata paNa che ane azAta pA. trikALamAM evo ekeya samaya nathI jyAre loka koI ne koI rItamAM na hoya tethI te zAzvata che. paraMtu te azAzvata paNa che kAraNa ke haMmezAM ekarUpa nathI raheto. temAM utsarpiNI ane avasarpiNIne lIdhe avanati ane unnati paNa jovAmAM Ave che tethI te azAzvata paNa che. anekAntavAda, ane Wan anekAntavAda, syAddhavAda ane tayavAda vizeSAMka meM anekAntavAda, syAdvavAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ! jIva ane zarIrano bheda che ke abheda e prazna bhagavAna buddhe avyAkRta kahyo che. cArvAko zarIrane ja AtmA mAnatA jyAre aupaniSada AtmAne zarIrathI apekSA bhede zAzvata ane yazAzvata kahyo che. dravyanI apekSAe jIva nitya che ane bhAvanI apekSAe anitya che. AmAM zAzvatavAda ane ucchedavAda baMnenA samanvayano prayatna che. cetana jIva dravyano viccheda kyAreya thato nathI e draSTie jIvane nitya mAnI zAzvatavAdano svIkAra che. jyAre jIvanI judI judI avasthAo jevI ke bAlatva, pAMDitya vagere asthira che te apekSAe uccheda avasthAno paNa svIkAra che. bhagavAna mahAvIre jamAlI sAthenA praznottaramAM jIvanI zAzvatatA ane azAzvatatA vize je spaSTIkaraNa karyuM che je bhagavatI sUtramAM che-traNe kALamAM evo koI samaya nathI jyAre jIva na hoya tethI ja jIvane zAzvata, nitya kahevAmAM Ave che. paraMtu jIva nA2ka maTIne tiryaMca bane che. tirthaMca maTIne manuSya thAya che. Ama aneka avasthAo dhAraNa kare che. e apekSAe anitya che tethI va zAzvata ane azAzvata baMne che. taddana bhinna mAnatA. jyAre jaina darzana te baMne matono samanvaya karIne AtmAne zarIrathI bhinna paNa kahe che ane abhinna paNa OM kahe che. jo AtmAne zarIrathI zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA A mukhapatrano prAraMbha sana 1929 thI thayo. tyArathI Aja sudhInA aMko saMsthAnI vebasAITa upara mukavAno prAraMbha thaI gayo che. uparAMta A sarva aMkonI sI.DI. paNa taiyAra thaze. vAcakonA sUcano AvakArya che. taddana judI mAnavAmAM Ave to kAryakRta karmonuM phaLa tene na maLavuM joIe ane jo atyaMta abhinna mAnavAmAM Ave to zarIrano dAha thatAM AtmA paNa naSTa thaze jethI pathIkanI veba sAITa saMpAdaka : saMbhava nahi rahe. AhIM paNa jaina zrI hiteza mAdhANI - darzane baMne virodhI vArtAno samanvaya karyo ane bheda temaja abheda baMne pakSono svIkAra karyo. ekAMta bheda ke ekAMta 'prabuddha jIvana'no DIjhITilAyajhezana yugamAM praveza abheda mAnavAthI je doSa Ave che te ubhayavAda mAnavAthI AvatA nathI. jIva ane zarIrano bheda eTalA mATe mAnavo joIe ke zarIrano nAza thavA chatAM paNa AtmA bIjA janmamAM rahe che ane sidrAvasthAmAM azarIrI AtmA paNa hoya che. ane abhedatA eTalA mATe ke saMsArI avasthAmAM zarIra ane AtmAnuM nIrakSIravat tAdAtmya hoya che. kAyA sAthe koI paNa vastuno sparza thatAM AtmAmAM saMvedana thAya che. 09820347990 ane prastutakartA : zrI rohitabhAI mahetA - 09920308045 23]ple piL) mokSano mArga atIndriya che. temAM upayogI evA AtmA, karma e beno saMbaMdha, e saMbaMdhanA hetuo, eno viyoga ane e viSNuganA kAraNo e saghaLuM atIndriya jJAnagamya che. tethI jAvIne aneka prakAranI bhrAMtio, skUlanAo, saMkAryo, viSarSo utpanna thayA vinA rahetA nathI. A badhAnuM tarkagamya ane zraddhAgrA nirAkaraNa na thAya tyAM sudhI mumukSu AtmA paNa mokSamArgamAM yogya pragati sAdhI zakato nathI. anekAntavAdathI tenuM buddhigamya ane zraddhAgamya nirAkaraNa thaI zake che. eka eka dharmane grahaNa karatA darzanonI truTio enAthI dUra thAya che ane vastunuM sarvadezIya jJAna prApta thAya che. eTale ja anekAntAvAdane 'sarva darzanonuM samanvaya tIrtha' kahyuM che. * evI ja rIte jIvanI nityatA ane anityatAno prazna paNa buddhe avyAkRtanI koTImAM nAkhyo che. jyAre bhagavAna mahAvIre jIvane anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka 6 anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka AvI rIte bhagavAna buddhanA badhA avyAkRta praznonuM nirAkaraNa bhagavAna mahAvIre vidhimArgano svIkAra karIne anekAntavAdanA Azrarya karyuM che. nekAntavAda. syAdvavAda tekAntavAda, syAddhavAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda 23, krAMti mahetA roDa, sanavAvara haoNspiTala sAme, juThThuM skrIma, vilepArale (vesTa), muMbaI-400 056, anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka OM anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ arthAtavIda, cIrvAda mArca 2015 0 prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 praSTha 109 mAda, svAduvAda ane ahiMsA-anekAMtanA paripekSyamAM [ pArvatI neNazI khIrANI. [ jaina dharma-sAhityanI aneka parIkSAo ApI aneka padavIo pAmanAra pArvatIbena jaina dharmanI zikSaNa saMsthAomAM sUtradhAra sthAne che. teo dhArmika zikSikA che, uparAMta prAcIna hastaprata ukelavAnI vidyAmAM pAraMgata che. prastuta lekhamAM temaNe anekAnta siddhAMtanI carcA ahiMsAnA pariprekSyamAM karI che. ] anekAMtanuM svarUpa : siddhAMta che. jema jema AtmavikAsa thAya ema ahiMsAno vikAsa ruM 8 anaekAMta=anekAMta. annnanahi. arthAt koI paNa vastunuM thavo joIe to ja pUrNa ahiMsAne (arthAt ahiMsAnA badhA pAsAne) hai huM ekAMta svarUpa na mAnavuM tenuM nAma anekAMta. dareka vastunuM enA prApta karI zakAya. ahiMsA mAnavajAtinA UrdhvamukhI virATa ciMtananuM zuM pAsA paratve judI judI rIte jJAna thAya che ane anekAMta kahevAya sarvottama vikAsabiMdu che. laukika ane lokottara baMne prakAranA maMgala che. anekAMta adhyAtmapradhAna saMskRtino sudaDha AdhArastaMbha che, je jIvanano mUlAdhAra ahiMsA che. vyaktithI parivAra, parivArathI huM $ ApaNA vicAronI zuddhi kare che. huM vicAruM chuM e ja satya che evo samAja, samAjathI rASTra ane rASTrathI vizva baMdhutvano je vikAsa OM Agraha vyaktine saphaLatAthI vaMcita rAkhe che. potAnA vicArone ja thayo che athavA thaI rahyo che enA mULamAM ahiMsAnI ja pavitra che sarvesarvA mAnanArano AdhyAtmika vikAsa rUMdhAya che. bhAvanA kAma karI rahI che. mAnava sabhyatAnA Ucca AdarzonuM kharekharUM che che jaina tattvamImAMsAnA anekAMtavAda anusAra pratyeka vastumAM mUlyAMkana ahiMsAnA rUpamAM karI zakAya che. anaMta virodhI yugala eka sAthe rahe che. eka samayamAM eka ja dharma ahiMsAnI vimaladhArA prAMtavAda, bhASAvAda, paMthavAda, 2 abhivyaktino viSaya bane che. satya anaMta che enuM eka dRSTikoNathI saMpradAyavAda vagerenA kSullaka gherAvAmAM kyAreya baMdhAtI nathI tema 8 pratipAdana na thaI zake. e saMdarbhe vinobA bhAvee kahyuM che ke "mANase ja koI vyaktigata dhoraNe paNa vyakata nathI thatI. ahiMsA e to che satyAgrahI (satyanA AgrahI) banatA pahelAM satyAgrAhI banavuM vizvano sarvottama siddhAMta che tathA mAnavatAnuM ujjavala pRSTha che. joIe. satyane grahaNa karyA vagara satyano Agraha rAkhavo e daMbha ahiMsAno arthazuM kahevAya. daMbha game teTalo bhavya hoya to paNa ene satya na ja kahevAya. a + hiMsa. anahi, hiMsa mArI nAkhavuM. hiMsAno abhAva zuM prabhu mahAvIra satyAgrahI hatA. potAnA virodhI vicAramAM paNa =ahiMsA. mana, vacana ane kAyAthI pIDA na karavApaNuM, koI paNa huM che satya hoya to eno Adara karavo joIe evI emanI samajaNa jIvane mana-vacana ane karmathI na dubhavavAnI vRtti. mArAmArI keka zu pUrNa pakva hatI. e samajaNamAMthI ApaNane anekAMtano siddhAMta kApAkApI na karavI, koIno ghAta na karavo, mAnasika rUpathI koInuM re hiM maLyo. anekAMta eTale satyanA svAgata mATe khUlluM mana. anekAMta ahita na vicAravuM. eka vAkyamAM kahevuM hoya to durbhAvano abhAva che huM mAnavIya ekatAno mahAna siddhAMta che. tathA samabhAvano nirvAha. satya anaMta che. enuM eka dRSTikoNathI pratipAdana na thaI zake. jIvAtmA pAse mana, vacana, kAyAnI moTI hATaDI che. e traNethI che e ja rIte pratyeka vastu-vicAra-siddhAMta anaMta dharmAtmaka che enI satata karmavyApAra cAlu che. emAMthI nivRtti meLavIe to hATaDI che vyAkhyA eka dRSTikoNathI na thaI zake. aneka dRSTikoNathI vicAra baMdha thAya ane zAzvata sukha (mokSa) prApta thAya. nivRttinI zarUAta chuM karIe to ja vastunuM vAstavika svarUpa samajI zakAya che. ahiMsAthI thAya che. enA mATe bhagavAne AcAramAM ahiMsA, huM zuM prabhu mahAvIre dharma ane vyavahAranA je siddhAMtonuM pratipAdana vicAramAM anekAMtavAda ane uccAramAM syAdvAdano siddhAMta prarUpyo kuM zuM karyuM che emAMno eka mukhya siddhAMta che "ahiMsA'. mahAvIra svAmIe che. arthAt mananI ahiMsA anekAMtavAda che. vacananI ahiMsA zuM * ahiMsAne sarvocca dhArmika mahattva ApyuM che. "ahiMsA paramodharma." cArvAda che ane kAyAnI ahiMsA eTale koI jIvane na mAravuM e ke huM dharma mATe hiMsA-AcarI zakAya nahIM. dharmanuM rakSaNa ahiMsA dvArA che. tattvane anaMta dRSTikoNathI jovuM te anekAMta ane tenuM sApekSa 6 ja thAya che. emaNe dharmanA traNa lakSaNo batAvyA. ahiMsA, saMyama ane pratipAdana karavuM te syAdvAda. OM tapa. traNeya lakSaNo sAttvika ane vaiyaktika che. enAthI phalita thatuM anekAMtanA dRSTikoNathI ahiMsAnuM svarUpa$ caritra naitika hoya che. bAra vratamAM paNa prathama vrata ahiMsAnuM che. ahiMsAnA mukhyatve be prakAra che. niSedhAtmaka ane vidheyAtmaka. bAkInA badhA vrata ahiMsAne poSavA mATe ja che. Ama ahiMsAnuM niSedhAtmaka ahiMsA4 phalaka vizALa che. niSedhano artha che rokavuM-thavA na devuM. eTale niSedhAtmaka che huM ahiMsAnuM svarUpa ahiMsAno artha che koI prANIno vadha na karavo, mAravuM nahi tathA $ ahiMsA e AtmavikAsanuM sarvathI prathama aMga che. eka vyApaka kaSTa ApavuM nahi. prAyaH karIne A artha ja ahiMsAnA saMdarbhamAM chuM anekAntavAda, syAddhavAda ane vayavIda vizeSaka 6 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekIttavAda, syAddhavAda ane vayavIda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdavAda anekIttavAda, syAddhavAda ane yavAda vizeSAMka - anekadvAda, cAddhavAda ane vayavAda vizeSuka 5 anekottavAda, spIdvavAda ane vayavIda vizeSuka - anekaodvIda, cAvIda ane nIvAda vizeSaMka F anekadodvIda, codavIda anekAMtavAda, syAdurvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, cATvIda ane teyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, cATvIda ane teyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, cArvAda ane
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sparva pRSTha110 0 prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 tavAda, syAdvAda ane ke pracalita che. e dayAnA mULamAM hiMsA che. mATe evI dayA ahiMsAnI koTimAM na * zuM vidheyAtmaka ahiMsA Ave. vartamAne paNa evA jIvo jovA maLe che. je mAtA-pitA ke zuM vidheya eTale pravRtti. keTalAka prakAranI vizeSa pravRttio karavI anya snehI svajanone emanI saMpatti meLavavA mATe sArI rIte rAkhe, te koInuM kaSTa dUra karavAnI pravRtti karavI te vidheyAtmaka ahiMsA sevA kare paNa jevI saMpatti emanA nAme thaI jAya ke emane rajhaLAnavI $ che. dayA, karUNA, anukaMpA, sevA, prema, maitrI vagere enA svarUpo mUke. evI dayA paNa hiMsAnuM ja pariNAma che. tyAM anubaMdha dayA paNa batAvI che jemAM te jIvane trAsa pamADe, paNa aMtarathI tene huM zuM jema koIne kaSTa ApavuM, mAravuM te hiMsA che. e ja rIte zakti zAtA devA Icche che. jema ke mAtA putrane roga maTADavAnA arthe zuM hovA chatAM pIDitonuM kaSTa dUra na karavuM te paNa hiMsA che. eka kaDavuM auSadha pIvaDAve, paNa aMtarathI tenuM bhaluM Icche che. tene sudhAravA huM mANasa bhUkhathI TaLavaLI rahyo hoya ne ApaNI pAse vadhArAnuM bhojana mATe tADana-tarjana kare. evI ja rIte guru ke pitA kaThora anuzAsana che hoya chatAM enI sudhAnuM nivAraNa na karIe to e paNa hiMsA ja kare, zistano Agraha rAkhe enA mATe kaThora zikSA paNa kare paNa he che. e ja rIte ApaNI pAse kabATa bharIne vastro che paNa koInI aMtarathI to guNa vadhAravA mATe bhaluM ja IcchatA hoya che. emAM huM E TADha uDADavA eka vastra paNa na ApIe athavA to ApaNI pAse hiMsA dekhAtI hoya chatAM paNa pariNAma ahiMsAnA ja che. mATe zuM OM zakti, samaya ne samarthatA che chatAM koI mAMdAnI sevA suzruSA na evI dayAnuM ja pAlana karavAmAM sAra rahelo che. evI dayA mATe huM karIe ke pachI koI ajJAnanA aMdhakAramAM bhaTakato hoya ene TenIsana kahe che ke kind hearts are more than coronets. niSphara ka ApaNA jJAnathI mArgadarzana na ApIe to e badhA hiMsAnA ja hRdayanA bAdazAha karatA dayALu hRdayano kaMgAla mANasa vadhAre huM prakAra che. e vidheyAtmaka ahiMsAthI ja dUra thaI zake che. caDiyAto che. dravya-bhAva baMne rIte dayAnuM pAlana thavuM joIe. evI $ vijaLInA be tAro hoya che. negeTIva ane pojhITIva. te be ja dayAthI ahiMsAnuM zreSTha pAlana thAya che tema ja zreSTha samAjanI re - bhegA thAya tyAre ja vijaLI utpanna thAya che ane prakAza ApI zake racanA thAya che eTale ja kadAca kahevAyuM che ke-kindness is the huM che. tevI ja rIte jIvanamAM niSedhAtmaka (negeTIva) ane vidheyAtmaka golden chain by which society is bound together. (pojhITIva) baMne prakAranI ahiMsAno saMgama thAya tyAre ja ahiMsA ahiMsAnA vividha svarUpochuM tejasvI banI zake che. * mana, vANI ane karma e traNene vizuddha ane pavitra rAkhavA te huM huM hiMsA ke ahiMsA baMnenA pAlana pAchaLa bhAva paNa mahattvano ahiMsA che. zuM hoya che. kayA AzayathI hiMsA ke ahiMsA thaI rahI che e jANavAmAM * zArIrika, mAnasika ane bauddhika dareka pravRttimAM bhAvakriyAnuM * Ave to ja hiMsA ahiMsAnuM ubhayAtmaka svarUpa ja anekAMtavAdane rahevuM te ahiMsA che. $ siddha kare che. * prApta kaSTone samabhAvathI sahana karavA e ahiMsAnuM viziSTa rUpa huM jo jIvaghAtane ekAMta hiMsA mAnIe to yathArthatAno lopa che. zuM thaI jaze. kAraNa ke vizeSa prasaMgamAM jIvaghAta hiMsArUpa nathI paNa * ahiMsA eTale svayaM nirbhaya thavuM ane bIjAone abhayadAna ? $ hotI, jema ke koI apramatta muni, saMpUrNa rUpathI jAgRta hoya, ApavuM. zuM pUrNapaNe jatanAnuM pAlana karatA hoya chatAM koI jIvane bacAvI na * jyAM bhogano tyAga hoya, unmAdano tyAga hoya, Avegano chuM zake, hiMsA thaI jAya to ene hiMsAnI koTImAM mUkavAmAM nathI tyAga hoya tyAM ahiMsA che. chuM AvatI. sAmAnya rIte jIvaghAta hiMsA che ene ahiMsA na manAya * ahiMsA arthAt bAhya AkarSaNathI mukti tathA svano vistAra chuM kuM paNa AvA kAraNamAM ekAMta hiMsA ke ahiMsArUpa na manAya. koI * ahiMsA eTale anyAyI pAse ghuMTaNa TekAvavA ema nahIM paNa huM 6 DaoNkTara oNparezana vakhate vyaktine kaSTa ApI rahyo hoya tyAre anyAyInI IcchA viruddha potAnA AtmAnI badhI zakti lagADIne ke ene hiMsArUpa na manAya. sAmAnyapaNe kaSTa ApavuM bhale ne hiMsAnI anyAyathI mukta thavuM. 6 koTimAM AvatuM hoya. koI baLAtkAra kare ne zIlarakSA mATe sAmano * jenAthI sat, cit ane AnaMdanI anubhUti thAya e ahiMsA che. huM paNa kare tyAM paNa hiMsaka na gaNAya. zAstramAM caNarAjAnI vAta Ave che badhA prANIo pratye AtmIyabhAva arthAt bIjAnA dardane potAnuM che 2 che. yuddha kare che chatAM emane vratadhArI kahyA che. darda mAnavuM te ahiMsA che. OM bhagavatI sUtramAM dharma jAgarikAmAM dayAdharmanI vAta Ave che je ahiMsaka vyaktinI vizeSatAozuM vidheyAtmaka ahiMsA ja che. emAM paNa svarUpadayAnI vAta Ave che. ahiMsaka vyakti dareka paristhitimAM zAMta rahI zake che. enA kuM je te koI jIvane mAravAnA bhAvathI pahelAM te jIvane sArI rIte khavaDAve aMtaHkaraNamAM zItaLatAnI lahero hoya che. huM ane zarIre hRSTapuSTa kare sAra-saMbhALa le e dayA uparathI dekhAvamAtra * ahiMsaka vyakti mAravAnI kSamatA rAkhatI hovA chatAM koIne mAratI zuM che paraMtu pAchaLathI te jIvane mAravAnA pariNAma rahelA hoya che. nathI. anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, ane anekAMtavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane vayavAda viroSaka 6 anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavAda viroSaka F anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, cIrvAda mArca 2015 * prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka pRSTha 111 da, cArvAda ane hu anekAntavAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeSaka 9 anekAMtavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAnaMvAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka - anekaodvAda, syAddhavAda ane vAyavAda viroSaka = anekAntavAda, syAdavAda 6 * jenI dRSTi bAhya bhedone pAra karIne AMtarika samAnatAne jotAM du:kha thAya, ApaNe temanA du:khamAM nimitta na banIe evI che zIkhI jAya te ahiMsaka che. - jIvanazailI apanAvavI tenuM nAma jayaNA, jIvadayAnuM pAlana karavA zuM 8 -ahiMsaka sAcA vIra hoya che je svayaM marIne bIjAnI vRtti badalI mATe jIvone na mAravA e jeTaluM mahattvanuM che eTaluM ja mahattva e kuM OM de che. hRdaya parivartana karI de che. jIvo pratye prema, karUNA, maitrIbhAva keLavavAnuM che. che * ahiMsaka, dveSa, IrSA, krodhAdi, Agraha, apekSA AdithI mukta gRhakArya khUba ja sAvacetIpUrvaka karavuM. verAyelA, DhoLAyelA che hoya che. kaNo-pANI vagerevALI jamInane tarata ja svaccha karI levI jethI huM ahiMsA ane paryAvaraNa jIvotpatti ja na thAya ane saheje hiMsAthI bacI javAya. gharamAM yogya huM A sRSTinI samagra saMpatti sahiyArI che. je koI eka vyakti pramANamAM havA ujAsa Ave to paNa ghara jIvajaMtu mukta raheze. kadAca huM che mATe nathI ja, koI A prAkRtika saMpattino bephAma durUpayoga kare che koI kAraNasara jIvotpatti thaI jAya to sUryAsta saMdhyAkALa samaye chuM enI gerasamajaNa che e geravyAjabI paNa che. vizvanI prAcIna sabhyatA dhUpa karavo. divase dhUpa karavAthI bahAra nIkaLanArA jIvo sUryaprakAza re temaja saMskRtirUpa gaNatA bhArata dezanA divya maharSioe enI sahana na karI zakatA maraNane zaraNa thAya che ke pachI cakalA, kAbara, ke zuM rakSA mATe, pRthvI, pANI, vAyu, agni vagere mATe maMtro banAvIne kAgaDA, kUtarA, bilADAno zikAra banI jAya che. vahelI savAre dhUpa zuM paryAvaraNanA rakSaNanI dIrgha dRSTi khIlavI hatI. jainadarzana pramANe karavAthI khorAka mATe nIkaLelA pakSIo e jIvajaMtunuM bhakSya banAvI huM * to pRthvI vagere sajIva che. cetanavaMta che mATe teno bephAma upayoga de che. rAtre dhUpa karavAthI dekhI zakanArA jIvo aMdhArAmAM na dekhI ka OM karavAthI e jIvonI virAdhanA ke hiMsA thAya che mATe jIvadayAnA zakavAthI bhayabhIta banI jAya temaja garoLI vagerenA bhakSya banavAno re 8 pAlana para bhAra mUkIne A jIvonI rakSA karavA para bhAra mUkayo saMbhAvanA rahe. mATe jIvadayAnA pAlana mATe sUryAstano samaya ja zuM che. jethI paryAvaraNa praduSaNanI samasyA ApoApa dUra thaI jAya zreSTha che. khAlI tapelA vagere uMdhA ja rAkhavA jethI temAM jIvo na - che. sacarAcara vizvanA ApaNe paNa eka aMzamAtra chIe. jema ApaNe bharAya ke karoLiyA jALA na bAMdhe. aLasiyA, sApoLiyA nIkaLe to che jIvavA IcchIe chIe ema badhA jIvavA Icche che. "sabe nIvAvi ene sAvacetIthI upADIne dUra jhADImAM koIno zikAra na thAya e che { Draddheti na marinIhA' koI mRtyune IcchatuM nathI. mATe 'jIvo ane rIte mUkI AvavA. A rIte aneka jhINI jhINI bAbatonuM dhyAna re jIvavA do.' jethI paryAvaraNanI rakSA paNa thaI jaze. e ja paryAvaraNanA rAkhIne ahiMsAnuM pAlana karavuM te jayaNA che. zuM saMdarbhamAM ahiMsA pAlananuM hArda che. Ama samagratayA jotAM khyAla Ave che ke jainadarzane ahiMsAne huM bhAratIya saMskRti ane ahiMsA vyApakatA pradAna karI che. emaNe ahiMsA mAtra, zArIrika ahiMsA zuM bhAratIya saMskRtimAM mAtra bhUkhyA tarasyAne ja anna ApavuM ema ja nahi paNa bauddhika ahiMsAne paNa anivArya mAnI che. anekAMta 5 OM nahi, paNa kIDIone kIDiyArUM, kUtarAne roTalo, kAgaDA, kabUtara, A boddhika ahiMsAnuM ja pratipAdana kare che. jene mUlataH ahiMsAno pheM cakalA vagere pakSIone caNa ApavAmAM AvatuM. AnI pAchaLa eka vaicArika siddhAMta paNa kahI zakAya che. e vaicArika ahiMsAnuM vAcika che OM mahAna tathya samAyeluM hatuM. bIjA jIvone khAIne jIvatA pazu pakSIo rUpa sApekSavAda che. koIpaNa vastunA ekAda dharmane mAnIe, enA zuM $ jyAre temane pUratA pramANamAM nirdoSa khorAka maLI jAya ane enAthI virodhI dharmano svIkAra na karIe to aneka vivAdo janme che ane huM huM dharAI jAya jethI bIjA jIvone khAtA nahi. ema bIjA jIvonI emAMthI hiMsA janme che jyAre anekAMtika dRSTikoNa ke sApekSa huM rakSA thatI ane e jIvone nahi khAvAthI pazu-pakSIonA jIvanamAM dRSTikoNa samanvayane janma Ape che ane samanvaya ahiMsAne. huM paNa ahiMsaka saMskAro pedA thatA jene laIne pazu-pakSIo ahiMsaka eka vaktA je zabda kahe che te zabda eNe kyAre, kyAM, kaI kuM jai rIte jIvatA jIvIne potAnA jIvanane ahiMsAthI anAyAse paristhitimAM zA mATe kahyo, enuM uddezya zuM che vagere biMduo prati $ pariplAvIta banAvI detA. dhyAna na apAya to enA vicAro pratye dharmane apekSApUrvaka grahaNa che jUnA jamAnAmAM pakSIonA mALA mATe gharanI bahAranI divAlamAM karo. kAraNa ke satya sApekSa che. svayaMnI sAthe bIjAne paNa samajavAnI ! bAkorA rAkhavAmAM AvatA jyAM pakSIo surakSita rIte mALA bAMdhIne koziSa karo. e ja bauddhika ahiMsA che je sApekSa dRSTithI phalita thAya rahI zake. che. nirapekSa dRSTikoNa hiMsAne janma Ape che mATe ahiMsAnA huM Aje pazcimanI saMskRtinA AkramaNane kAraNe saMskRtimAM vikRti anekAMtavAdanA svarUpane vikasita karavAnI khUba ja jarUra che. AvI pravezI gaI che. te dUra karIne pharIthI ApaNI mULa saMskRtine jAgrata ja ahiMsA sAmAjika jIvananA pratyeka kSetramAM unnati lAvI de che karavAnI jarUra che. temaja vizvazAMtinI vALA prajvalita karI de che. * jaina saMskRtimAM jayaNA ApaNane zAMti sukha vedanArahita jIvana game che to bIjAne 423, jeThavA nivAsa, 448, bI. Ara. AMbeDakara roDa, zuM huM paNa evuM ja jIvana game che tethI bIjA jIvone ochAmAM ochuM mATuMgA, kiMgsa sarkala,muMbaI-400019. mo. 9869787692 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, cAddavIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekAMtavAda, cArvAda ane anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, sAddhavAda ane nayavAda vizeSaka ka anekAntavAda, syAdvavAda ane vayavAda vizeSaka 9 ane kAttavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSaka 6 anekantivAda, syAdavIda
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, cIva pRSTha 1120 prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 hvAda, cATvAda ane khristI dharma anekAntavAda saMkalana : DaoN. thomasa paramAra ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSuka anekAMedvAda, ane [ vidvAna lekhaka DaoN. thomasa paramAra eca. ke. ArTsa koleja tathA bho. je. saMsthA-amadAvAdamAM 34 varSa sevA ApI nivRtta thayA. hAla gujarAtI ane jaina vizvakozamAM kAryarata che. prastuta aMkamAM temaNe bAIbalanA vicArone anekAntavAdanA saMdarbhamAM rajU karyA che. 'prabuddha jIvananA teo niyamita lekhaka che. ]. jaina dharma e ahiMsApradhAna dharma che. satya ane ahiMsA tenA jaNAya ke te vAkyomAM anekAntavAdano paDagho paDyo hoya. 4 re pAyAnA siddhAMto che. vyaktie mana, vacana ane kAyA vaDe hiMsA "navA karAra'mAMnA nIcenA vAkyono abhyAsa karatAM e samajAze. re pta karavI nahi, karAvavI nahi ke tema karanArane anumodana ApavuM 1. tuM tArA bhAInI AMkhamAMnI raja zA mATe jue che ane E nahi. jaina darzananI eka vizeSatA che ke te koI paNa vastune ekAMgI potAnI AMkhamAMno bhAraTiyo kema joto nathI? tArI AMkhamAM huM { rIte na jotAM badhI bAjuethI jue che. A prakAranI vicArapaddhati bhAraTiyo hoya tyAM sudhI tuM tArA bhAIne zI rIte kahIza ke, 'lAva huM ka anekAMtavAdane nAme oLakhAya che. A vicArapaddhati dvArA satyane tArI AMkhamAMnI raja kADhI ApuM?' he dAMbhika, pahelAM potAnI ka ke badhI dizAethI tapAsI zakAya che. keTalAka vidvAno anekAMtane AMkhamAMthI bhAraTiyo kADhI nAkha, to pachI tane tArA bhAInI re huM saMzayavAda tarIke oLakhAve che, paraMtu A vicAra paddhatimAM zaMkAne AMkamAMnI raja kADhatAM barAbara sUjhaze. (mAththI 7,3-5) huM koI sthAna nathI. saMpUrNa jJAna mATe dareka vastune badhI bAjuethI arthAt koIno doSa kADhatAM pahelAM vyaktie sau prathama pote ? - tapAsavAno prayatna che. anekAntanI racanA ahiMsAnA pAyA para potAnAmAM rahela doSa dUra karavo joIe tevo sAmAnya artha A chuM chu ja racAyelI che. anekAnta rUpI bauddhika ahiMsA jenA dvArA vicAronuM vAkyano thAya che. bIjI rIte UMDANathI joIe to anya vyaktinI che raeN vaimanasya, mAlica tathA kAluSya ogaLIne parasparano vicAra-saMgharSa dRSTi arthAt vicArasaraNI ke abhiprAyanI TIkA karatAM pahelAM potAnI reM chuM tathA zuSka vAdavivAda naSTa thaI jAya che. anekAnta manuSyane eka dRSTi ke vicArasaraNI ke abhiprAya tapAsavA jarUrI che. anekAMtavAdanI che huM viziSTa prakAranI dRSTi Ape che. te satyane sarva rIte cakAsIne vaicArika sahiSNutA ahIM sUkSma rIte jotAM jaNAI Ave che. zuM 6 apanAve che. mAnavajIvanane anekAntanI dRSTie jovAthI jIvanamAM 2......potAnA vize rAkhavo ghaTe tenAM karatAM UMco khyAla rAkhavo ? kaM ghaNAM kalezo, saMgharSo ane matabhedonuM zamana thAya che. anekAntavAda nahi, paNa darekane je pramANe ghaTato khyAla rAkhavo. (roma, 12, ka E mANasane svataMtra ciMtana pradAna kare che. te mANasane vicAra-sahiSNu 3) C banAve che. mANasa jyAM sudhI potAnA maMtavya athavA vicArane ja sAmAnya vyavahAramAM vyakti kyAreka potAne anya vyakti karatAM vaLagI rahe che tyAM sudhI tenAmAM bIjAnA dRSTikoNane samajavAnI caDhiyAtI mAne, UMcI mAne ke adakerI mAne che. A caDhiyAtupaNuM ? 3 udAratA AvI zakatI nathI. paMDita sukhalAlajI anekAntavAdanuM dharma, jAti, varga ke dhana-vaibhavanI bAbatamAM paNa hoI zake. 6 zuM mUlyAMkana karatAM kahe che ke, "anekAnta e eka jAtanI vicAra paddhati bauddhikomAM vaicArika UMca-nIcanA khyAla pravartatA hoya che. AvI kuM che. te badhI dizAethI khulluM evuM mAnasacakSu che. mAnavInA sAmAnya vaicArika UMcA-nIcatAno khyAla rAkhavo e vaicArika hiMsAne re chuM vyavahAramAM te ghaNuM ja upayogI bane che. jIvanamAM tenA vaDe aneka vikasAvavAmAM madadarUpa thAya che. anekAntavAda vaicArika ahiMsA para bhAra kuM prakAranA dhArmika ane sAmAjika saMgharSo TALI zakAya che. mUke che e bAbatano dhvani ahIM aMkAyo hoya tema lAge che. $ jaina dharmano A anekAntavAda khristI dharmamAM jovA maLe che 3. bAIbalanA jUnA karAranuM nIcenuM vAkya anekAntavAdano chuM ke kharo? A praznano uttara meLavIe e pahelAM ApaNe e jANavuM paDagho pADatuM hoya tema jaNAya che. zuM jarUrI che ke bhAratI dharmo-hiMdu, bauddha ane jaina dharmanI jema khristI ghaNAM mANaso potAnA abhiprAyothI geraraste dorAI gayA che paNa dharmamAM tattvajJAnanI carcA nathI. khristI dharmamAM bAIbalanA jUnA ane bhrAMtibharyA anumAnoe temanI vicArazaktine gothA khavaDAvyA hai karAramAM payagaMbaranI vANImAM ane navA karAramAM IsunA upadezamAM che. (upadezamALA, 4, 29) mANasa potAnA abhiprAyothI geraraste haiM 8. mAtra pavitra jIvana jIvavAnI saraLa paddhati ane Izvara pratyenI aDaga dorAI zake che ane bhrAMtibharyA anumAnothI temanI vicArazakti $ zraddhAnI bAbatane prAdhAnya ApavAmAM AvyuM che. temAM tattvajJAnanI gothA khAI zake che. AvI paristhitimAM anyanA abhiprAyone huM je koI vicArasaraNInI UMDI carcA nathI. AthI svAbhAvika che ke khristI sAMbhaLavAnI taiyArI rAkhI hoya to A paristhiti UbhI na thaI ? phu dharmamAM anekAntavAda ke tenA jevI koI tAttvika carcA karavAmAM na zake. jo koI vyakti DhAlanI eka bAju joIne ema abhiprAya zuM AvI hoya. Ama chatAM navA karAranA keTalAMka vAkyo vAMcatA ema Ape ke Dhola to mAtra cAMdInI ja che to te satya nathI. DhAlanI bIjI anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, ane anekAMtavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane vayavAda viroSaka 6 anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavAda viroSaka F anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sthIrvAda mArca 2015 0 prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 113 kapAda, syAdurvAda ane anekAdvAda, syAddhavAda ane yavAda vizeSaka F anekantivIda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekodvAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAddhavAda ane vayavAda viroSaka 6 anekantivAda, svAsvAda OM bAjuno jeNe abhyAsa karyo che te abhiprAya Ape ke DhAla to mAtra ane rASTranA vicArako eka maMca para besIne sahiSNutA ane vairyathI 6 sonAnI ja che to te paNa satya nathI. satya baMne vyaktionA parasparanI vAta sAMbhaLe ane potAno abhiprAya ke dRSTibaMdu parANe zuM OM abhiprAyanI vacce che. baMne sAcA che ane baMne khoTA che. bIjI ThokI besADavAno haThAgraha na rAkhe to sau satyane pAmI zake, zuM rIte kahIe to baMne sAcA nathI ane khoTA paNa nathI. baMneno samanvayanA dvAra khulI zake, sarvodayanI keDI sApha thaI zake, sarvatra abhiprAya potAne geramArge dore che. jo baMnee ekabIjAnA zAMtipUrNa sahaastitva ane sahajIvanano prakAza phelAI zake. abhiprAyane grAhya rAkhyo hota to geramArge na dorata ane satya zuM jANavA maLata ke DhAla aMzataH sonAnI ane azataH cAMdInI che. 23, mahAvIranagara, ela. je. kaoNmarsa kaoNleja pAse, vastrApura, AthI vyaktino potAno abhiprAya tene geramArge dorI zake che. amadAvAda-380015. (mo. 9825384623). thomasa kempisanA "dhI ImiTezana oNpha krAIsTa' (anu. Isune saMdarbha graMtho pagale', naTavaralAla buca, 1967)nI khyAti eTalI badhI che ke nagInadAsa pArekha : saMpUrNa bAIbala khristI samAjamAM pavitra bAIbala pachI vadhAremAM vadhAre vaMcAtuM isudAsa kavelI (anu.) zuM pustaka te che. raskine tene Books for All Time kahIne biradAvyuM * devendra munijI (saMpA.) : dharma ane saMskRti hyuM che. A graMthanA nIcenA vAkyo ane kAntavAdanI vaicArika * AcArya navInacaMdra : bhAratIya dharmo ka sahiSNutAno aNasAra Ape che. * naTavaralAla prabhulAla buca (anu.) : Isune pagale 4. kArya ke vartanamAM vadhu paDatI utAvaLa na karavAmAM ane ApaNAM potAnA vicArone haThAgrahathI na vaLagI rahevAmAM DahApaNa che. (bhAga-1, prakaraNa-5). prabuddha jIvana huM 5. tamArA potAnA vicAro ja satya che evo vadhu paDato vizvAsa (phorma naM. 4, rUla naM. 8) # na rAkho, paNa bIjAnA vicAro dhyAnamAM levA taiyAra raho. (bhAga1 prakaraNa-9). | mAlikI ane te aMgenI mAhitI. che 6. evuM bane ke be vicAramAMno dareka sAro hoya, paNa jyAre buddhi 1. prakAzana sthAna : rasadhArA ko. o. hA. sosAyaTI, $ cIMdhADe ke paristhiti mAge tyAre paNa bIjA sAthe sahamata na thavuM e 385, saradAra vallabhabhAI paTela roDa, muMbaI-400 004. huM abhimAna ane haThAgrahanI nizAnI che. (bhAga-1, prakaraNa-9). kAmacalAu saranAmu : 33, mahammadI mInAra, * 7. tame pote kevA cho te tapAso, ane bIjA vize mata bAMdhavAmAM 14mI khetavADI, muMbaI-400 004. ke sAvadha raho (bhAga-1, prakaraNa-14). 2. prasiddhino krama : mAsika. dara mahinAnI 16mI tArIkhe 4 8. bIjAnuM mUlyAMkana karavAmAM ApaNe ApaNI zakti veDaphIe 3. mudrakanuM nAma : zrImatI puSpAbena caMdrakAMta parIkha { chIe; ApaNe ghaNIvAra galatI ane pApa karI besIe chIe paNa 4. prakAzakanuM nAma : zrImatI puSpAbena caMdrakAMta parIkha zuM ApaNuM potAnuM mUlyAMkana karavAmAM ApaNI je zakti vaparAya che. rASTrIyatA : bhAratIya zuM tenAthI ApaNane lAbha ja thAya che. (bhAga-1, prakaraNa-14). saranAmuM: : rasadhArA ko. o. hA. sosAyaTI, OM 9. ....matamatAntara ane mAnyatA bhedane pariNAme anekavAra 385, saradAra vallabhabhAI paTela roDa, huM mitro ane pADozIo vacce temaja dhArmikavRtti ane bhaktivRttinA muMbaI-400 004. je loko vacce paNa laDAI jhaghaDA janme che (bhAga-1, prakaraNa-14). 5. taMtrI : zrI dhanavaMta tilakarAya zAha ekabIjAnA dRSTibiMdune barAbara samajavuM tenuM nAma ja rASTrIyatA : bhAratIya ke "anekAnta' che. "dhI ImiTezana opha krAIsTa'nA uparokta vAkyo saranAmuM : rasadhArA ko. o. hA. sosAyaTI, A arthane pragaTa karatAM jaNAya che. thomasa kempise potAnA 385, saradAra vallabhabhAI paTela roDa, zuM vicAronI satyatAnA Agraha-haThAgrahane tilAMjali ApIne muMbaI-400 004. je anyanA vicArone paNa dhyAnamAM levAnI uttama salAha ApI che | 6. mAlikanuM nAma : zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha hai ane Ama karavAmAM ja DahApaNa raheluM hovAnuM jaNAve che. 'mAro ane saranAmu : 385, saradAra vallabhabhAI paTela roDa, $ "ja" abhiprAya sAco emAMno "ja' vicAronA zAMta sarovaramAM muMbaI-400 004. * patharo pheMkavAnuM kArya kare che ane tethI je taraMgo utpanna thAya che te huM dhanavaMta tilakarAya zAha AthI jAhera karuM chuM ke upara jaNAvelI 2 dharma, samAja, rASTra ane vizvamAM laDAI-jhaghaDA tarapha dorI jAya vigato mArI vadhumAM vadhu jANa ane mAnyatA mujaba sAcI che. zuM che; sarvatra azAMtinI lahera phelAI jAya che. vividha dharma, samAja tA. 16-3-2015 | dhanavaMta tilakarAya zAha, taMtrI anekAMtavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, cArvAda ane vayavAda vizeSAMka 6 anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavIda vizeSAMka rka anekAMtavAda, cArvAda ane anekAntavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAttavAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeSaMka 5 aneadvAda, spIdvavAda ane vayavIda vizeSuka - anekodvIda, cIvaTa ane naryavAda vizeka anekAMdvIda, codavIda
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sparva pRSTha 114 prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 navAda, syAdvAda ane saMgharSanI samApti ane saMvAditAno setu eTale mahAvIra svAmIno anekAMtavAda 1 zrImatI pArUlabena bI. gAMdhI [[ bI.e.mAM suvarNacaMdraka sAthe M.A. karI ujjavaLa zaikSaNika kArakirdI dharAve che. jena dharmanA paNa UMDA abhyAsI che. sAmayikomAM lekho lakhe che ane sAhitya samArohamAM zodha-nibaMdho rajU kare che. patrakAratvanA traNa eNvaoNrDa maLyA che. prastuta lekhamAM temaNe anekAntavAdanA siddhAMtane kAraNe kaI rIte vizvamAM zAMti sthApI zakAya te aMgenI vAta lakhI che. ] prastAvanA: maLyuM che paraMtu ghaNuM jANavAnuM bAkI che. anekAMtavAda siddhAMta che haiM anekAMtavAda e jaina dharmanI AdhArazIlA che. jaina tattvajJAnanI ane e siddhAMtane amalamAM mukavAnI rIti, paddhati ke zailI te huM AkhI ImArata A anekAMtavAdanA siddhAMta para avalaMbita che. syAdvAda che. je saptabhaMgI tarIke paNa oLakhAya che. A mATe anekAMta jaina dharmano prANa che. jaina dharmanI koIpaNa vAta sAduvAdanI prAcIna dRSTAMta che ke sAta aMdhajanoe potAnI hatheLI vaDe sparza cha kasoTI parathI sAMgopAMga UtArIne pachI ja kahevAmAM AvI che. karI hAthIno AkAra jANavAno prayatna karyo tyAre koIkane hAthI huM A ja kAraNe dArzanika sAhityamAM anekAMtavAdane syAdvAdadarzana sUpaDA jevo, to koIne thAMbhalA jevo, to koIne doraDA jevo hai huM paNa kahe che. saMsAramAM jeTalA paNa ekAMtavAdanA AgrahI saMpradAyo lAgyo. potAnI vAta sAbita karavA te aMdaroaMdara jhaghaDavA lAgyA. huM che, teo padArthanA eka aMzane arthAt eka eka guNane pUro padArtha mahAvate temane hAtha vaDe hAthInA dareka aMgano sparza karAvI hAthInA huM che mAne che. tethI teo anya dharmanA loko sAthe laDatA-jhagaDatA rahe AkhA AkArano khyAla Apyo. hAthInA khaMDadarzanane badale che che. potAnI vAtane ekAMtapaNe manAvavA teo ghaNIvAra Akramaka akhaMDadarzana karAvanAra mahAvata te anekAMtavAdanA sthAne che. Ama chuM paNa banI jAya che. vAstavikatA e che ke teo je bAbatane pUrNa AcArapradhAna jaina darzananI AcArazuddhinuM AgavuM sthAna aparigraha. ha huM mAne che te saMpUrNa nathI paNa aMzamAtra che. anekAMta sarvadRSTi darzana jyAre vicArazuddhinuM AgavuM sthAna anekAMtavAda kahI zakAya. zuM $ che. tethI te ekAMtavAdIone samajAve che ke tame kaho cho te eka Ama anekAMtavAda eTale vicAramAM ahiMsA kAraNa ke huM * dRSTikoNathI satya che, badhA dRSTikoNathI nahi. anekAMtavAda eTale virodha pakSanA maMtavyonI AdarapUrvaka vicAraNA * anekAMtavAdano artha : karavI ane potAnA pakSanA maMtavyonI paNa prAmANikapaNe, haiM paNa anekAMtano artha che pratyeka vastuno judA judA dRSTikoNathI vicAra mAdhyasthabhAve, satyanI jijJAsAthI AlocanA karavI ane 4 OM karavo. judA judA dRSTibiMduothI jovuM. koIpaNa vastunA aneka mithyAbhimAnano tyAga karI potAnI bhUla hoya to sudhAravI tathA OM aMta eTale ke guNadharma hoya che. vastunA pratyeka dharmane, guNane, udAratA ane vivekabuddhithI uttama tattvono samanvaya karavo. bhagavAna hai chuM aMtane pUrI rIte tapAsI temAMthI samagrapaNe satya tAravavuM joIe. mahAvIre eTale ja anekAMtavAdane cAritravikAsanA sAdhana tarIke phu * koIpaNa viSaya, vicAra, vastu, paristhiti ItyAdine vadhumAM vadhu paNa apanAvyo. dRSTikoNathI, vadhumAM vadhu vigatothI ane vadhumAM vadhu UMDANathI anekAMtanA keTalAka laukika ane dArzanika dRSTAMta: OM tapAsavA ane temAM dekhAtA paraspara virodhI evA tattvono samanvaya eka phaLane laIe to phaLamAM rUpa che, rasa che, gaMdha che, svAda che, huM rka karIne temAMthI satya tAravavuM te anekAMtavAda. satya eka che paraMtu AkAra che, bhUkha maTADe che, roga dUra karI zake che ane roga pedA ka tenA svarUpa anaMta hoI zake che, e svarUpanuM judI judI apekSAe paNa karI zake che. Ama temAM aneka lakSaNo che chatAM ApaNI buddhi paNa darzana karavuM te anekAMtavAda. sImita hovAthI badhA guNadharmo jANI zakAtAM nathI. tevI ja rIte jai jaina dharmamAM mAtra eka ja dRSTikoNathI padArthanuM avalokana koI eka puruSane laIe to te koIno pati, pitA, putra, bhAI, huM zuM karavAnI paddhatine apUrNa ane apramANika mAnavAmAM AvI che zeTha, nokara, kAkA, mAmA vagere hoI zake. Ama eka ja vyakti 9 huM ane eka ja vastumAM judA judA dRSTikoNathI, judA judA guNonuM ghaNuM badhuM hoI zake. AmAM dareka loko potAnI dRSTie sAcA che paNa huM * AropaNa karavAnI paddhatine pUrNa ane pramANika mAnavAmAM AvI ekAMte mAtra eka ja vyaktinuM svarUpa sAcuM che tema na kahI zakAya. je zuM che. A paddhati te ja anekAMtavAda. anekAMta mATeno pAribhASika have dArzanika dRSTie nityatva ane aniyatva joIe to mATIno 6 OM zabda che syAdvAda. syAd eTale kathaMcita eTale ke keTaluMka jANavA eka ghaDo laIe to AkAranI dRSTie te nAzavaMta che, mATInA mULa 2 anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka % anekAMtavAda, syAdvAda ane takavAda vizeSAMka 5 anekAMtavAda, spArvAda ane hu anekantivIda, syAdvavAda ane tayavAda vizeSAMka + anekantivAda, syAhnavIda ane nayavAda vizeSAMka ka anekantivIda, syAhnavIda ane vayavIda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda viroSaka F anekottavada, ane anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, ane
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdvAda mArca 2015 prabuddha jIvana anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka pRSTha 115 vAda, syAdvAda ane svarUpanI dRSTie laIe to te avinAzI che. tevI rIte jIva dravya che. che. jo bhAratanA badhA prAcIna darzanano paricaya karavA jaIe to te kyAreya nAsa pAmatuM nathI e dRSTie nitya che. manuSyabhava, eka daLadAra graMtha taiyAra thAya. ahIM vistaraNanA bhaye mAtra pAMca nArakIpaNuM vagere tenA paryAya che je anitya che. jIva dravyamAM caitanya mukhya dArzanika vicAradhArA viSe joIzuM. vizvanI vyavasthA je guNa rahelo che. Ama ekanI eka vastumAM paraspara virodhI jethI goThavAyelI che temAM A porcaya vicAradhArAonuM khUba ja mahattva dekhAtI nityatA ane anityatAnA guNone siddha karanAra siddhAMta raheluM che. paraMtu pAMceya darzanonI vicAradhArAmAM paraspara bhayaMkara ja anekAMtavAda che. saMgharSa che. pratyeka eka-bIjAnA matonuM khaMDana kare che, ane potAnA ekalAthI ja dareka kArya siddha thaI zake che tevuM mAne che, dAvo kare che. paraMtu badhAno vyavasthita rIte abhyAsa karIe to khyAla Ave ke ekeyano dAvo sAcuM nathI. mahAvIradeve A pAMceya vicAradhArAone samajI tenA viSe ghaNuM vicAryuM che. temaNe darzAvyuM ke badhAnuM potapotAnI rIte mahattva che te hakIkata che. paraMtu mAtra ekathI ja kArya thAya che te mAnavuM bhUlabhareluM che. A vAtane temaNe anekAMtavAdI (samanvayavAdI-syAdvAdathI-kathaMcitavAdI-apekSAvAdathI suMdara rIte samajAvI che. A mATe pAMceya vicAradhArA viSe thoDuM vistRta rIte joIzuM. anekAntavAda, syAddhavAda ane hrayavAda vizerSaka anekAntavAda, syAddhavAda ane taiyavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane nathavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeSaka anekAntavAda, syAdavAda dArzanika jagatano samrATa anekAMtavAda, vizvavyavasthAmAM aneka samasyAonI mAsTara kI dArzanika jagatamAM anekAMtavAdanA amara siddhAMtane ghaNo ja mahattvano mAnavAmAM Avyo che. mahAtmA gAMdhI jevA mahApuruSoe tenI mukta kaMThe prazaMsA karI che. pAzcAtya vidvAna DaoN. thomasa kahe che-anekAMtavAda syAdvAdano siddhAMta ghaNo ja gaMbhIra che. vastunI bhinna bhinna sthitione te ghaNI ja spaSTa rIte prakAzita kare che. vartamAne deza-deza vacce, dharma-dharma vacce, jJAti-jAti vacce, sagAsaMbaMdhIo vacce, saMpradAyanI, svArthanI, DhUMsAtuMsInI, mArA-tArAnI je sugALavI divAlo UbhI thaI che tene anekAMtavAda dvArA ja jamInadosta karI zakAya che. kuTuMba, samAja, deza, rASTra badhA ja samasyAonI bhIMsamAM ribAya che tyAre anekAMtavAda ja A badhI samasyAonI mAsTara kI che. A siddhAMta vizvane jaina dharmanuM AgavuM ane anokhuM pradAna che. AInsTAInano sApekSavAdano siddhAMta A maho2 mAre che. visaMvAditAmAM saMvAditA ane vaimanasyamAM paNa prema zodhI ApavAnI AgavI ane anokhI dRSTi te anekAMtavAda, anekAMtavAda dvArA satyano anubhava pote ja karavAno che. UchIno anubhava satyano sAkSAtkAra karAvI zake nahi. AthI ja kahI zakAya ke anekAMtavAda satya jJAnanI cAvI che. tene jIvanamAM UtAravAthI rAga-dveSa ghaTe. che, visaMvAda dUra thAya che, kaleza thaTe che, samabhAva janme che, mitratA vikase che. saMvAda ane zAMti sthapAya che. IrSA, anudAratA, sAMpradAyikatA, saMkucitatA vagere anekAMtavAdanI sAme AvatA bhayabhIta thaI bhAgI jAya che. vera-jhe2 maTI jAya che. AthI ja ema paNa kahI zakAya ke vizvamAM jyAre paNa zAMtinuM sAmrAjya prasthApita thaze tyAre te anekAMtavAdanA amara siddhAMta dvArA ja thaze. Ama anekAMvAdanA siddhAMtanI sArthakatA vartamAne paNa puravAra thAya che. have joIe dArzanika jagatanuM samrATatva anekAMtavAda kaI rIte bhogave che- 1. kALavAda : A loko mAne che ke jagatanA sarva padArtho kALanA kabajAmAM che. kALanuM badhA para Adhipatya che. strIgarbhAdhAna viSe vicAra karIe to yogya uMmaranA strI-puruSanA saMyogathI strI garbha dhAraNa kare che. paraMtu e ja strI vRddha thayA pachI puruSano saMyoga thavA chatAM garbha dhAraNa karI zakatI nathI. tevI ja rIte garbha amuka samaya garbhamAM rahe to ja vikasaze, bALaka tarIke janma leze, yogya uMmare bolaze, cAlaze vagere. e ja rIte anya jIvasRSTi para paNa kALanI sattA che. vanaspatine paNa kALa paripakva thAya tyAre ja aMkura phUTe, zAkhAo thAya, phaLa-phUla Ave. te ja rIte sUrya-caMdra enA samaye Uge-Athame che, Rtu badalAya che, ThaMDI-garamI-varasAda paDe che. Ama kALavAdInA mate duniyA AkhI kALa pramANe ja cAle che. je kharekhara ekAMte satya nathI. 2. svabhAvavAda : A loko mAne che ke svabhAva pramANe ja badhuM thAya che. jema ke vanaspatinA hajAro prakAra che paNa darekamAM tenA svabhAva pramANe rasa pragaTe che. koIne phUla Ave, koIne phaLa Ave, koIne phaLa-phUla na Ave. pRthvImAM kaThinatA, pANImAM pravAhitA ane ThaMDaka tathA agnimAM rahelI UAtA svabhAvagata che. puruSa yuvAna thatAM dADhI-mUcha Uge che te strIne zA mATe nathI UgatA ? vaMdhyA strIne saMtAnaprApti kema nathI thatI? hatheLImAM vALazA mATe nathI UgatA ? lImaDAne goLa ane ghInuM siMcana karo to paNa mIThI madhura banAvI zakAya ? dahIMne valovavAthI ja mAkhaNa nIkaLe che, pANIne valovavAthI nahi. Ama pratyeka vastu potAnA svabhAva pramANe kArya kare che. svabhAvanI sAme kALa, karma, puruSArtha, niyati kazuM karI zakatA nathI. bhAratamAM dArzanika vicAradhArAno jeTalo vikAsa thayo che teTalo anyatra kyAMya thayo nathI. bhAratavarSa e judA judA darzana ane dArzanikonI janmabhUmi che. ahIM bhinna bhinna darzano dvArA bhinna bhinna vicAradhArAo koIpaNa prakAranA avarodha vinA phUlIfAlI anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka + anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane tayavAda vizeAMka pa anekAntavAda, syAdavAda [ pepp]]> | alpap pep]sTa *3||39|[][ 3plep ple 3pPlled 'pple 5 ]@jilo le ke 'pvspe anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, cIva pRSTha 116 prabuddha jIvana 9 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 tavAda, cArvAda ane anekantivAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka anekantivAda, syAhnavIda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekantivIda, syAhnavIda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSaka F anekattivAda, huM 3. karmavAda: A eka prabaLa dArzanika vicAradhArA che. karmavAdanuM saMsAramAM thatAM dareka kAryanI pAchaLa pAMce pAMca samavAya rahelA che. he E kahevuM che ke anya tenI sAme tuccha che. saMsAramAM sarvatra karmanuM ekacakrI koI ekathI ja samagra kArya siddha thAya tevuM banI na zake. AthI je huM zuM zAsana che. eka ja mAtAne be bALakomAM eka buddhimAna hoya to vicakSaNa ane buddhimAna manuSyo che te koI eka ja vAdano durAgraha $ 5 bIjo sAva mUrkha ! AvuM zA mATe? baMnenuM vAtAvaraNa sthiti vagere choDIne badhAne sAthe rAkhI kArya kare che. badhAnA samanvaya vagara ke sarakhA hovA chatAM bheda che te karmanA kAraNe che. be vyakti sarakhI saphaLatA saMbhavI ja na zake. bhagavAna mahAvIranI A vAtane dRSTAMta zakti, abhyAsa, sAmAjika staravALA hovA chatAM eka hajAro rUpiyA dvArA samajIe... che kamAI le che jyAre bIjAne be TaMka bhojananA paNa ThekANA nathI. kapaTI, 1. jyAre mALI dvArA koI bIjane ke goTalAne vAvavAmAM Ave haiM huM daMbhI, durjano lahera kare che jyAre saraLa, dharmI, nikhAlasa sajjano badhethI che to temAMthI aMkura phUTe che te teno svabhAva che. paraMtu bIja vAvyA DuM pAchA paDe che. sArA kAryo karanAraduHkhI che jyAre bIjAne trAsa ApanAra pachI tene khAtara-pANI-vADathI rakSaNa karavuM vagere udyama karavo jarUrI ? sukhI che. A badhA karmanA khela che. AthI ja vidvAno kahe che ke dinA vamaLo che. teno kALa pAkaze pachI ja temAMthI aMkura phUTaze, zAkhA nIkaLaze, zuM ti: arthAt karmanI gati ati gahana che. pAMdaDA, phaLa-phUla vagere Avaze. A badhuM karyA pachI jo tenI niyati zuM huM 4. puruSArthavAda: A vicAradhArAvALA kahe che ke puruSArtha haze to ja te bIja phUlI-phAlI vRkSa banaze. jo tenuM AyuSya karma ka vinA duniyAnuM eka paNa kArya saphaLa thaI zakatuM nathI. je kAryo thAya baLavAna nahi hoya to te vRkSa phUlI-phAlI zakaze nahi. re che tenI pAchaLa kartAno puruSArtha rahelo che. kerInI goTalImAM kerI 2. eka jIvAtmA jyAre saMsAra choDI siddhagati prApta kare che ? CE utpanna karavAno svabhAva che paraMtu koThAramAM paDelI goTalImAMthI tenI pAchaLa paNa A pAMce bAbato ghaNI mahattvanI rahelI che. sarvaprathama huM { AMbAnuM jhADa taiyAra thaze kharuM? Aje mAnavIe je kAMI vikAsa saMsArI jIvane laIe to karma dvArA ja te saMsAramAM bhaTakI rahyo che. huM 6 sAdhyo che te tenA puruSArthane AbhArI che. caMdra para mAnavI pahoMcyo karmane jIvathI alaga pADavA mATe kaThina puruSArtha jarUrI bane che. 6 kuM te puruSArthane kAraNe ja. koI bhUkhyA mANasane mIThAIno thALa Ama chatAM je bhavI hoya te ja mokSanI sAdhanA karI zake che; kAraNa huM * sAme mUkIe, baTakuM moDhAmAM ApIe paNa te cAve ane gaLe na te ja teno svabhAva che mATe karI zake che. je jIvano mokSa thavAno che ? $ utAre to bhUkha nahi maTe. e puruSArtha teNe pote ja karavo paDaze. te kevaLIe kevaLajJAnamAM joyeluM che. Ama te tenI niyati che ja kuM che Ama puruSArtha ja mahAna che tema teo mAne che. ane mokSa paNa. jyAre eno samaya pAkaze tyAre ja thaze AthI kALa OM 5. niyativAda: A darzana thoDuM gaMbhIra che. prakRtinA aTala e rIte mahattvano che. niyamone niyati kahe che. niyativAdanI vicAradhArAnuM kahevuM che ke upasaMhAra : huM je kAMI kAryo thAya che te badhAM niyatine AdhIna che. sUrya pUrvamAM uparanA baMne dRSTAMto dvArA e sAbita thAya che ke koIpaNa kAryanI zuM huM Uge che, pazcimamAM kema nahi? kamaLa pANImAM ja Uge che, paththaramAM pAchaLa ghaNI badhI bAbato rahelI che. AthI koI eka ja bAbatane kuM kema nahi? pakSIo AkAzamAM UDe che, pazuo zA mATe nahi? koI eka kArya mATe javAbadAra gaNI zakAya nahi. anekAMtavAda A huM zuM A badhA praznono javAba e che ke prakRtino niyama aTala che, pharI ja bAbatanuM samarthana kare che. samanvaya dvArA saMgharSane TALI, vaimanasyane che ? zake nahi. jo temAM parivartana thAya to saMsAramAM pralaya ja thaI vidArI sAyujya sAdhavuM e vAta ja mahattvanI che. anekAMtavAda dvArA re chuM jAya. duniyAnI samagra vyavasthA khoravAI jAya. AthI ja niyati e zakya bane che tethI ja te zreSTha che, ziramora che. Aje ekAMtavAdane che 6 mahAna che. tenI pAse bIjA badhA siddhAMta tuccha che. koIpaNa vyakti kAraNe cAre bAju saMgharSa-jaDatA-samasyAo-vera-jhera ane jida jovA prakRtinA niyamo viruddha jaI zake nahi. maLe che. jene kAraNe aneka samasyAo sarjAya che. A samasyAonuM ke che bhagavAna mahAvIra prarUpita anekAMtavAdanI sArthakatA tathA siddhi: samAdhAna eTale mahAvIradevano ane kAMtavAda-samanvayavAda- 2 bhagavAna mahAvIre A ekAMtavAdonI saMgharSa samasyAne UMDANathI syAdvAda. tenAthI mAtra koI eka mAnavInuM nahi, cokkasa samAjanuM huM huM samajI-vicArI tenA samAdhAnarUpe anekAMtavAda mUkyo. A vAda nahi paraMtu samagra vizvanuM ane samagra jIvasRSTinuM kalyANa thaI zakaze. 6 huM mujaba AgaLa batAvelI pAMceya vicAradhArA potapotAnI rIte A vAtane Aje nahi to kAle samagra duniyAe svIkAravI ja paDaze. je barAbara che. paraMtu koIpaNa kAryanI pAchaLa eka ja vAra kAma kare che te vAta vAstavikatA nathI. kadAca eka vAdanI mukhyatA hoI zake 'uSA jAgRti', 1, bhaktinagara sosAyaTI, jaina upAzrayanI bAjumAM, hiM arthAtu eka vAdano hisso 80% hoya to bIjA cAra 20% mAM rAjakoTa-360 002. phona : 0281-2222795 huM AvI jatA hoya, paNa eka ja vAra mukhya hoya tevuM banI zake nahi. . mo. : 97256 80885 98244 85410 E-mail : bharatgandhi19@gmail.com. anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavIda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, syAdurvAda ane anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekAntavAda, ane
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ arthAtavIda, cIrvAda mArca 2015 0 prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 praSTha 117 mAda, svAduvAda ane THE SEEKER'S DIARY - ON ANEKANTVAD anekAntavAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeSaka F anekIttavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAdvAda, syAddhavAda ane vayavIda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda viroSaka anekantivAda, syAdavAda Since the last three months, I have been struggling In January, I was by sheer default made to be a to write on this vast subject of 'Anekantvad.' Sejal decision maker in a close friend's family feud. Default Ben, Dhanvant Bhai all have been exasperated and since I was made judge only because at that moment yet very patient quite unable to comprehend as to when tempers were running high I happened to be "why am I not giving this article on Anekantvad..? present there and I had extremely tender relationship They gave references, examples. explanations on with all the seven members. their attempts at inspiring me, to make me come out the subject was 'Fairness'. The object was 'jewellery with my thoughts.. And I was just plain stuck. Perhaps and the problem was that all of them felt that they Z I felt that I was not qualified to write on a subject this had been short changed. Seven of them deep, this vast, that no matter what I had understood, The mother was in a position of power as she was it was all intellectually and not experiential. I could technically the divider of this jewellery between her superficially explain it to those who were unfamiliar three sons. She was weak and not given to clarity 3 to it but Anekantvad was perhaps not yet a part of due to the overpowering men in her life. A strongly my DNA. It was not yet seeped inside me. The ability opinionated husband and powerful three sons. To e to see 'anek'ant - Many ends or many perspectives make it brief, the story was that during the weddings on the same subject to be able to see the other, or of her two sons in a brief spell of spiritual high, the another's point of view with absolute non judgement. men insisted on no jewelery. They had felt that they In brief; the concept - Anekantvad which is to see had enough. and accept another person's perspective and his point The mother made a slight noise about it, saying it of view and accept that as holding as true as your was not right 'vyavhar' not to make new jewellery for own perspective. the weddings but was disregarded and condemned As we unfold this beautiful beautiful subject, please at her attachment to 'pudgal.' The wives were not know this article is not 'Taatvik' in the sense that given the jewellery at the right time.' A decade passed thinkers, masters, philosophers have spoken far more and prices went up. The age of materialism seeped eloquently on this - I am merely speaking it in a very in the innocence of youth and love and fresh air had Z personal tone and relating it to incidents of our daily been outgrown and the time had come to take stock lives. and pass on to what was to the two wives and some Anadi Sanskar' (previous births karmic baggage) for the third son yet unmarried. Trends had changed. blended with the present birth's logic and environment suddenly what had seemed enough and a lot then combined with experiences and emotions and morals was not so anymore. The division was not done fairly. - all this mixed together and despite these so many The mother was pointed at and both the brothers felt layers to see the world from another's perspective, that they had got the smaller pie. The bottom-line was the per through its endless, contradictory ways - how is it there were seven people here who all were feeling even possible ? miserable inspite of the exchange. What am I talking about? Will try and explain. The mother because she was finally giving away all e This writing about Anekantvad led me into a three her 'stree dhan' to wives who were not satisfied with month journey into observing Reshma while she was it anyway. with another person, while she was reacting to any The wives because they all felt that they had got pleasant, unpleasant event, occurrence and most of lesser or the less prettier piece and as an outsider all while opposite reactions were being addressed. was listening to their seemingly petty discussion, in Let me take you with me through an incident as an my mind judging all of them. example, and then thoughts from the very ordinary Why could not the mother have been strong then to the profound. and put her foot down? anekAttavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAttavAdasyAddhavAda ane vayavAda vizeSuka ka anekAttavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSaka 6 anekAntavAda, cAvIda ane nayavAda vizeSaMka 6 anekantivAda, syAdavAda anekAMtavAda, cAddavIda ane teyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka Y= anekAMtavAda, syAdda ane vayavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, cIva pRSTha 1180 prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 hvAda, cATvAda ane ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda viroSaka ka anekAntarvAda, Why cannot the father come and protect his wife and Acceptance first of Karmic debts. e make the jewellery for all? Acceptance then that Nothing in this world is absolute Why can't the sons who are doing so well for and only - there are different perspectives and one themselves not buy for their wives and protect their has to be able to respect the others perspective, even mom? if you are unable to understand or relate to it at times. e Why cannot the two wives see how the mother in How Liberating would it feel when we in our core belief law's life has panned and ease out on judging her? system really believe that NO ONE or nothing else Why cannot the third son be the hero and say "Mal is to blame that it's just a matter of each one's don't want anything, since anyway I am single, just individual perspective. give away all. How beautiful is this concept. The fundamental core So what is my point? of Jainism is Ahimsa - non violence. When we are In this above glimpse of 'Ghar Ghar ki kahani'. we able to see the other's perspective for what it is and 5 can see that all of us live between idealism, not what it is in comparison to our perspective. pragmaticness and our own desires, sanskars and Comparison leads to conflict and acceptance leads karmic debts. to co-existence. We see the world only through our eyes and our Anekantvad then to me means Forgiveness. expectations and never from anyone else. Forgiveness that naturally stems from Acceptance, Idealistically we would want to give the world to our that is a natural by product of Acceptance. husbands, sons, parents, friends, loved ones and yet Forgiveness first of the self because birth itself means realistically when it comes to it we might be unable that it accumulated the karma in previous lives and to give that one pair of earrings which a sister in law still hung on to the illusion that happiness can be from has also been coveting for. the outside and forgiveness thus then of all others As I experienced life and people, I saw that this whom you have thought could give you pleasure or concept of Anekantvad was only possible to pain because they can't. experience when we were not directly involved, when Anekantvad thus also means Non Judgement. up we were these outsiders of human dramas unfolding, Non Judgement because there is nothing like 'bad' when we were not in the battlefield, but were mere or 'evil' to judge - within another or self.'Not judging 2 observers. anything as 'bad' implies also not judging In the above story saw myself being judamental anything as 'good'! also. Because when you judge and taking sides as to why was the mother in law something as good it instantly also implies existence being weak, and why the daughters in law so needyOT of a bad. It's just that our negative judgment is only and the sons greedy - and all inherantly wonderful hidden. people. so even though I saw 'all' the points of view, How can we sit in the chair of a judge? Our knowledge E I was still not calm enough to be non judgmental and and perspective is so limited that we are unable to see the point of views as they existed from each even sit in the chair of another person - to slip in his person's perspective. Each of them had their shoes and see his point. perspective and no one was right or wrong. Each Non-judgment propels us into that state called bliss - one has their layer of past karma and sanskars which is not that state which is good and joyous' but blended with the factors of this birth and were seeing a state that is beyond the opposites of duality... and reacting due to it. beyond good or bad... beyond painful or So for me Anekantvad in its broadest meaning pleasurable... into the neutrality of all is as it is. means many things - To begin with - Acceptance. Anekantvad then to me means Surrender. 2 Acceptance of duality. Acceptance of people, Surrender not of resignation and giving up but of arms events, situations, things, religions, code of conducts, outstretched, head held high to any and all situations as they are without the layer of good or bad or right [ Continued on Page 121] or wrong. anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavIda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, syAdurvAda ane anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, ane it is anekIttavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekatavAda, cIrvAda mArca 2015 * prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 119 pAda, syAdurvAda ane APPLICATION OF ANEKANTVADA : MULTI DYNAMIC VISION anekAdvAda, syAddhavAda ane yavAda vizeSaka F anekantivIda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekodvAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAddhavAda ane vayavAda viroSaka 6 anekantivAda, svAsvAda [Dr. (Kum) Utpala Kantilal Mody, Ex-Vice Principal and Professor of Bhavan's Hazarimal Somani College, founder faculty member in Jain Academy and University department of Philosophy. Author of Gujarati book'Jain Gnana Sarita', actively Participated and presented a paper in various state, National and International Seminars.] Anekantavada is the heart of Jaina metaphysicstion of philosophy is not merely an academic pursuit & and Nayavada and Syadvada or Saptabhangi are of reality. It is a way of life. It emphasizes a catholic its main artieries, or to use a happier metaphor, the outlook towards all that we see and experience. bird of anekantavada flies on its two wings of Jainism is realstic and pluralistic. Its philosophy is Nayavada and Syadvada The claim that based on logic and experience. Moksha is the ultianekantvada is the most consistent form of realism mate aim of life. It is realised by the three fold path of lies in the fact Jainism has allowed the Principle of right intuition, right knowledge and right conduct. Right distinction to run its full course until it reaches its knowledge is possible by the right approach to the I logical terminus, the theory of manifoldness of realiity problems of life. Anekanta gives us the right approach and knowledge. to look at the various problems of life. Anekantavada In the theory of the Anekanta nature of reality meets the extreme and presents a view of reality the notion of manifoldness, not merely pre supposes which comprehends the various sides of reality to give the notion of manyness or pluralism, but also con- a synthetic picture of the whole. tains the activistic implication of reciprocity or inter- The anekanta view presents a coherent picture of action among the reals in the universe. the philosophies, pointing out the important truths in A thing has innumerable number of each of them. It looks at the problem from various charscteristics. Every object possesses innumerable points of view. The cardinal principle of the Jaina phipositive and negative characters. It is not possible losophy is its Anekanta which emphasizes that three for us ordinary people to know all of them. We know is not only diversity. Two doctrines result from the only some qualities of somethings. To know all the Anekantavada, Nayavada and Syadvada. Nayavada 5 aspects of thing is to become omniscient. is the analytic method investigating a particular stand si The epistemological and logical theory of the Jain point of factual situation. Syadvada is primarily syne as is called 'Syadvada'. Both Anekantavada and thetic designed to harmonise the different view points & Syadvada are the two aspects of the same teach- derived at by nayavada. ing-realistic and relativistic:pluralism. They are like Every difference in religious and philosophical idethe two sides of the same coin. als, in fact, in all opinions and beliefs may in this light, 5 The logical justification for the formulation of these be uderstood to furnish not a cause for quarrel, but a 5 two methods of nayavada and Syadvada consists welcome step towards the knowledge of the real truth. in the fact that the immense complexity of the rela- Anekantavada requires that all facts and asser& tivistic universe is too baffling for the human mind, tions should be studied in relation to the particular E with its limited range of perceptual and other ca- point of view involved and with reference to the parpacities to penetrate at once, into its full secrets. In ticular time and place. If these differences are clearly the process of grasping the bewildering universe, understood, the differences in principles will vanish analysis or Nayavada, naturally precedes synthe- and with them the bitterness also. Obviously, this is sis, or Syadvada, and the two methods together of the best means of promoting common understand fer an articulated knowledge of the Universe. ing and good will amongst the followers of different Anekanta consists in a many sided approach to faiths. One might say that this is mere common sense the study of problems. Intellectual tolerance is the that the principle is pre-supposed in every system of foundation of this doctrine. It is the Symbolisation of thought. It must, however, be remembered that the the fundamental non-violent attitude. principle if kept in the background is always forgotten It emphasizes the many-sidedness of truth. Re- when needed most, and that common sense, unforality can be looked at from various angles. The func- tunately, is a thing which is most uncommon. anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka - anekaodvAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeSaMka anekAntavAda, syAdvavAda ane vayavAda vizeSaMka anekaodvAda, cAddhavAda ane nayavAda vizeSuka - anekaotvIda, codavIda anekAMtavAda, cAddavIda ane teyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka Y= anekAMtavAda, syAdda ane vayavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sya pRSTha 120 * prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 tavAda, syAdvAda ane w Syadvada aims at harmonizing seemingly discor It is a way of thinking. This reconciliatory attitude is a dant doctrines and teaches us toleration as well as panacea for all philosophical and religious conflicts. intellectual freedom. It does not make a man obdu All views must be equally honoured. 5 rate but simple and increases in him the stock of One should never resort to violence and all harmless cheerfulness. diferences and disputes relating to religion, language, Anekanta is attitude of mind whcih would forbid region or other political or economic grievance should e us to take one-sided partisan view of a thing or prob be settled by peaceful and constitutional means. lems. It is a manysided approach to the understand Anekantavada can be used as a technique. TechTing of the problems. One sided and dogmatic ap nique consists in the means used or the mode in proach breeds discontent and hatred and it does which the whole method or a stage of it is to be purnot really give a comprehensive picture of reality. sued. It draws attention to the fact that there are in2 Anekanta is an expression of intellecutual ahimsa. numerable qualities in things and beings that exist, It teaches us to respect other views. We should re and ever so many sides to every question that may alize that we are not the only persons who are right arise. We can talk about or discuss only one of them and that we are not alone. at a time. The seeming differences in statements * What we need today is the spirit of understand vanish when we understand the particular point of i ing and respect for each other in our social and po view. litical life. We are exploiting communal distinctions We have thus seen how a difference, or to be more w from poloticial gains. we are made aware of our dif accurate, a seeming difference of opinion may arise ferences rather than identify views and interests. And between two persons when they are actually speakanekanta attitude will facilitate understanding and ing about two different aspects of the truth. Two men sympathy for each others point of view. Then will pulling a piece of rope in opposite directions; the rope disappear the iron, the bamboo and the dollars cur breakes in two, both the men are sure to fall. If one of tains. Today religious and communal distinations are the two men slackens his hold, not he but the other being politically exploited. Widepsread regional feel man falls. Likewise, the believer in syadvada takes ings, corruption and nepotism have degenerated the no part in disputes, and thereby achieves a victory. very fabric of our society. We have become help Impressed by the rapid striden in science and tech* less spectators in the fierce drama of hatred, averice nology, the mind of the modern man has got mouland violence. Under the garb of ideologies of doubt ded to accept all things by logic and scientific stanful suitability to our society and the concept of com dards. Science has as it were become an obsession mitted social order, we are destroying the very foun with the modern man. dations of social order built with ardeous and pain How can one hope to be happy without peace of ful efforts of great men for centuries. The principle mind? And how can one hope to have mental peace of anekanta, ahimsa should be the solid foundation without Anakantavada? Learn, therefore, first to asof society today. we should seek forgiveness for all similate the philosophy of Anekantavada in life and creatures and we offer friendliness of all. We should you will be astonished to find yourself mentally at have no enemity against any. peace even in the midst of all vicissitudes of life, in The application of this Anekantavada approach fair weather or foul! ( method) or outlook on life or living, is very signifi The practical aspect of the 'Syadvada' Primarily cant whatever may be the philosophical standpoint, lies in the fact that one must always concede to the up unless it has a relevance to life, it does not get, full e significance and value. Because, religion, vision and other point of view without decesion and thus win his philosophy are all meant for the prosperity of the freindship: if this be not possible, one should at least cultivate neutrality. Indeed if only we learn to see othmankind. Whenever there is a clash and conflicts ers through their point of view, mankind would be 5 amongst different groups, harmonising and order could be established by the doctrine of spread the sad results of manifold consists. Needless to say, then, that this Anekantavada' is anekantavada. It is a true real outlook on the life. It w is not the monopoly and privilege of any one. It is a like an antidote a potent pill spiritually which teaches man to think with balance of reason in the light of 5 E balanced, broad, impartial outlook on life. It helps us to decide and resolve conflicts. So it is a model. such comparisons and relativities and ultimately cures anekAMtavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, cIvAda ane tayavAda vizeSAMka 5 anekAMtavAda, cAlvAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, syAdurvAda ane anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka % anekantivAda, ane
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ arthAtavIda, cIrvAda mArca 2015 0 prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 praSTha 121 mAda, svAduvAda ane | nayavAda vizeSAMka anekottavAda, syAdavAda anekAntavAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeSaka F anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAdvAda, syAddhavAda ane vayavIda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAddhavAda ane Z him of his helplessness in suffering and canceit in ing, consistent thinking and how to act in certain happiness. circumstances and how to judge between two "Anekantavada' therefore can be called to be a courses of action and select the right course of acSpiritual tonic' which tones both body and mind of tion to proceed further for onward march fo liberathe suffering self. It promises peace of mind and, tion. therefore health of physique also. Pleasure and pain, We are living in a world of chronic conflicts and in good and bad all are our mental attitudes. Heaven constant dread of war. The warring nations forget and hell are first the creation of our mind, before we the dignity and sacredness of human life. Decision experience them externally in life. As the great En- making involves' selecting the best alternative to fulglish poet Shakespeare hath said, "there is nothing fil the given task, or choosing a particular course of good or bad in the world but thinking makes it so" or action to achieve a goal.' Application of Mind in its own place can make a heaven of hell or Anekantavada helps us to understand and think rahell of heaven. They all depend on our angles of tionally, consistently all the aspects of a thing and to looking at the situations. It is up to us to live in con- avoid the religious conflicts as well as biased attistant happiness or in permanent unhappiness on tudes. Application of Anekantavada is a Panacea for this earth. the present communal problems and a key to peace The habit of relative or comparative thinking is and happiness which is of prime importance. Will the the real key to peace and happiness. It served as world adopt it? ** * the key to unlock the doors of wisdom and the soul Vishal Apts, 'H' Bldg., Flat No. 402, 4th floor, Sir M.V means to establish uniformity amidst diversity of Road, Andheri (E), Mumbai -400069. views. Mobile : 8879591079 The value of looking at things from different angles SEEKER'S DIARY - ON ANEKANTVAD both in sceintific investigations and in practical affairs is obvious. It draws upon us the idea that reality (Continued From Page 118 ) is always complex it discourages dogmatism and embracing it with the firm belief that I have created hasty conclusions. In practical matters it nurses a this and have within me the ability to go through it. spirit of justice and guards us against fanaticism. We Stop looking at situations as perpetrated by others are in short, encouraged to respect the feelings and against you to hurt you or cause you misery but to $ we use of others. The Anekantavada thus, is the mas- see them as an echo of your own previous karma z ter key of different religions. which is coming back to you. What utter power. Today the world is entangled in the meshes of Thus... Anekantvad to me is the easiest tool towards ideologies. Each ideology tried to uproot the others, Liberation. Because in its laws, it embraces all, it gives but in the ensuring conflict it is humanity itself, which is being uprooted. In such an environment, the ap can us the technique to see people as they are in their w plication of Anekantavada with its philosophy of rela pure self rather than what our mind projects us to tivity can play a supreme role in bringing harmony see. In its core, it enables contradictions to co-exist, among these conflicting ideologies. If used it as a unity to exist. model, it persuades each side to understand and And yet as I sit here, attached to the body, to the 5 appreciate the point of view of the others and thus people and things and see them as me or mine, I remove discord. It is not a sect or just one more con- know I am a long way off. flicting ideology, it is a way of thinking and conflict Let us all help ourselves and others by simply ing ideology, it is a way of thinking and living. It is a attempting for five minutes after reading this to simply technique to synthesize and harmonize the conflicts see, feel all around you as perfect because t which can be applied in various disciplines and fields. Anekantvad in its ultimate sense is that 'It is all perfect $ It applied as a decision model, its application will ! All fair and all just as it is meant to be. liberate the mind, develop the mind and liberate from false beliefs, dogmas, superstitions, dogmatic atti Reshma Jain. tudes, mis conceptions and so on. Its main aim is to The Narrators develop man's taste, reasoning, mind, rational think Tel: +91 99209 51074 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka buka anekaodvAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeSaMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane yavAda vizeSaMka 4 anekIedvAda, cAddhavAda ane tarkavAda vizeSaMka 4 anekaotvIda, cIdavIda anekAMtavAda, cAddavIda ane teyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka Y= anekAMtavAda, syAdda ane vayavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syA pRSTha 122 7 prabuddha jIvana anekAntavAda, syAddhavAda ane tayavAda vizeSAMka meM anekAntavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSaka anekAntavAda, ane anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 7 mArca 2015 ANEKANTAVADA `Without whom, even the worldly affairs cannot be carried out I bow to that Anekantavad - the only preceptor of the world. `Anekantvada is one of the important doctorines of Jainism. The term Anekantavada may be translated as the doctorine of many sidedress of reality & knowledge. It is relative pluralism or non-absolutism. It is the oposite of Ekantavada-which is looking at the things from one angle. Anekantavada is based on the realistic character of a thing or a substance. Looking at a thing from many points of view is Anekantavada. Jainism is pulralistic realism.Reality is many & it has many dimensions. This multi dimensional character of reality is reflected in Anakantavada. The world is objectively real. There are many reals in the world & each real is complex. So there are different points of view from which it can be looked at. Take for instance on particualr idividual-the man. He can be looked at from different view points. He is a husband in relation to wife, father to his son, brother to his sisters or brothers, son to his parents etc. Every view of his is correct from one angle of vision. Thus reality has many aspects in accordance with its relationship to other reals. Anekantavada postulates relativity of reals. Since a object has many aspects, we cannot know complete truth by knowing one or the other aspect of it as it reveals only partial truth. The basic postulates of Anekantavada may be stated as follows: (1) Every object has infinite number of qualities. These qualities may be apparently contradictory. (2) An object cannot be described completely unless it is studied with respect to all its aspects. Dr. KOKILA HEMCHAND SHAH (3) Apparently contradictory attributes are nothing but complementary parts of the whole object. (4) Every description of an object is a parital truth only. Hence any statement about it is only conditional. This is expressed by the doctorine called syadvada. There is nayavada-The doctorine of standpoints. It is an attempt at comprehending a thing from one particular standpoint. Syadvada is the method of Synthesising these from different viewpoints. Syadvada is the doctorine of assertion of different possibilities like (1) A thing exists (2) It does not exists. (3) It exists & it does not exist. (4) It is inexpressible (5) It is & is inexpressible (6) It does not exist & is inexpressible (7) It is, is not & is inexpressible. The meaning of the term `Syad' is in some respect'. To take an example. is soul permanent or changing? The answer is it anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka 6 anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka tavAda, syAdvAda ane is permanent in some respect, that is, from the point of view of substance & changing, from the point of view of its modes. Syadvada seeks to ascertain the meaning of things from all possible standpoints. Thus in respect of nature of all things, the aforesaid predications are to be made. According to Anekantvada there is no contradiction in maintaining that a thing can be both permanent & impermanent. It is based on the real nature of a thing & is not imaginary. Anekantvada is associated with Nayavada - doctorine of stand points & Syadvada -doctorine of relative expression. A Jain logician Samantabhadra explained the conception of Anekantavada, by saying that triple characteristics of origination, decay & permannence belong to the substance at one & the same time. From the point of view of substance, a thing is permanent while from the point of view of its modes a thing originates & is destroyed. Thus reality-an object is combination of universal & particular, one & many, permanence & change etc. Anekantavada is a theory of Reality. It is a theory of knowledge. A part from its philosophical implecations, Anekantavada has practical applications also. It is useful in all fields of life. It can provide a platform for inter faith dialogue. It examines different opinions in objective ways. The results is creation of harmonious atmosphere. Thus in the social & political context it is useful for resolution of conflicts. It askes us to respects the view-points of others. It may be called intellecual non-violence. It is an art of Synthestis of different standpoints. It also facilitates understanding at personal & inter-personal level. It can help in bringing the different sects together. Mutually contradictory views are compatible. All statements about a thing are relative. This can be illustrated by story of six-blindmen & the elephant described in Jain text. One blind man describes an elephant as a pillar by touching his leg. The other man describes it touching different part of it. Likewise each of them only grasped a partial truth & so each one's conception was not the whole truth. If partial truth is understood as perfect truth, disputes arise. So the implication is that one cannot obtain the whole truth by knowing only aspect of reality. We need to cultivate many-sided outlook. This is the message of Jainsim. It is because of this wonderful philosophy that Jainism occupies an important place among different systems of philosophy. In the end `Let the Jain Religion be victorions.' anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka OM anekAMtavAda, syAdvAda ane kAntavAda, syAdvavAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeSaka anekAntavAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekatavAda, cIrvAda mArca 2015 * prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 123 pAda, syAdurvAda ane visara anekAdvAda, syAddhavAda ane yavAda vizeSaka F anekantivIda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekodvAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAddhavAda ane vayavAda viroSaka 6 anekantivAda, svAsvAda InsTiTyUTa oNpha jainolojInA ceramena zrI nemu caMdarayAe kahyuM IMglenDanA sauthI vizALa jaina derAsaranI pahelIvAra mulAkAte hatuM, 'briTanamAM judAM judAM 30 jeTalAM jaina samAjo mAtra "jaina" paNa padhArelA padhArelA prinsa oNpha velsane "ahiMsA evaoNrDa' benara heThaLa ekatrita thayA che ane InsTiTyUTa oNpha jainolojI InsTiTyUTa oNpha jainolojInA rajatajayaMtI prasaMge IMglenDanA gavarnamenTamAM ane InTarapheItha bAbatomAM emanuM pratinidhitva kare huM posabAramAM AvelA briTananA sauthI moTA jaina derAsaramAM che. Aje ghaNAM dharmanA agraNIo ahIM upasthita che eno amane huM 6 sarvaprathamavAra AvelA prinsa oNpha velsane "spezyala' ahiMsA AnaMda che. amAre mATe yAdagAra banI rahelA A divasane ame zuM meM enivarsarI evorDa enAyata karavAmAM Avyo. sadAya amArI smRtimAM jALavI rAkhIzuM. InsTiTyUTa oNpha jainolojI InsTiTyUTa oNpha jainolojInA caeNramena zrI nemu caMdarayA ane jaina philosophI ane mUlyo vize kalA, saMskRti ane zikSaNanA huM osavALa esosiezananA pramukha rakSita eca. zAhe prinsa oNpha mAdhyamathI jAgRti lAvavA mATe prayAsa kare che. ahiMsA, anukaMpA * velsanuM svAgata karyuM hatuM. e pachI jaina maMdironA zilpazAstranA ane dayA e jainadharmanuM hRdaya che." zu niSNAta zrI arsanA saMgharAjakAe prinsa oNpha velsane A bhavya saMparka: InsTiTyUTa oNpha jainolojI. bI-101, samaya eNpArTamenTa, 8 ane anupama derAsaranA zilpasthApatyanI oLakha ApI hatI. AjhAdI sosAyaTI pAse, AMbAvADI, amadAvAda-380 015 e pachI osavALa esosiezana oNpha yu.ke.nA A prasaMga bhArata. Tel. : 91 79 2676 2082. Fax : 91 79 2676 1091. huM mATe navI sajAvaTa pAmelA esembalI haoNlamAM prinsa oNpha velsa E kumarpalad1 @sancharnet.in/kumarpalad1@gmail.com che A prasaMge jaina samAjanA temaja judA judA dharmanA pratinidhio (2) OM ane harTapharDazAyaranA laoNrDa lephTananTa velvIna heTaphaphilDanA meTara ane jaina dharma-darzananuM Online zikSaNa-DaoN. yogendra pArekha che temanA patnI, harTapharDazAyaranA hAI zerIpha ane mahAnubhAvone maLyA AcAryazrI vAtsalyadIpa surIzvarajIno RNasvIkAra $ hatA. e pachI prinsa oNpha velsane ahiMsA evorDa enAyata karavAmAM gujarAta sarakAra dvArA sthApita DaoN. bAbAsAheba AMbeDakara huM Avyo hato. A evaoNrDa dara bIjI okTobare mahAtmA gAMdhInA gora, gAvAnA opana yunivarsiTI, gujarAta rAjyanI ekamAtra opana yunivarsiTI janmadivasa nimitte briTananA jaina samAja taraphathI hAusa opha che. baso eMsI jeTalA kendro dvArA rAjyavyApI phelAvo dharAvatI A. huM komansamAM enAyata karavAmAM Ave che ane mAnavajAti, prANIo yunivarsiTInA mAdhyamathI chevADAnA mANasa paNa sthaLa ane samayanA ke paryAvaraNa tarapha anukaMpA dAkhavanArane e ApavAmAM Ave che. baMdhanathI mukta rahIne ghare beThAM zikSaNa meLavI zake che. dUravartI haiM InsTiTyuTa opha jainolojInA 'jenapIDiyA' projekTanA zikSaNa (DisTansa ejyukezana) paddhati dvArA apAtA A zikSaNanA ekjhikyuTiva DAyarekTara DaoN. mehula saMgharAjakAe prinsa oNpha velsanuM lAbhArthI vidyArthIonI saMkhyA vartamAna samayamAM A paddhatinI mahattA OM abhivAdana karatAM kahyuM, 'ghaNAM lAMbA samayathI tame A yuddhagrasta paravAra kare che. vizvamAM AMtarika saMvAda ane zAMti sthApavA mATe prayatnazIla cho. TekanolojIno sadaupayoga karavAthI uccazikSaNa kSetre navA kudaratI paryAvaraNanI jALavaNI ane AvatIkAlanA vizvane vadhu pariNAmo upasatA jAya che. atyAdhunika saMsAdhanothI susajja thaI sAruM banAvavA mATe tame saMkalpabaddha cho ane tene mATe tame aneka rahelI DaoN. bAbAsAheba AMbeDakara opana yunivarsiTI dvArA avirata ; prayAso karyA che. A ahiMsA evorDa dvArA InTarapheitha saMvAditA sakriyatAnA pariNAma svarUpe navA prayogo thaI rahyA che. OMKAR sAdhavA mATenA ane judA judA dharmo vacce ekatA sAdhavAnA tamArA : (opana meTikSa noleja eDavAnsamenTa risorsa phora empAvaramenTa) prayAsone ame abhivAdana karIe chIe. tamArA zabdo ane kAyo aMtargata vividha vidyAzAkhAmAM prathama tabakkAmAM agiyAra jeTalAM amAre mATe preraka ane protsAhaka banyA che." onalAIna zikSaNa meLavI zakAya tevA navA abhyAsakramo zarU thayA $ che A prasaMge prinsa oNpha velsa emanI aitihAsika mulAkAtanI che. A upakrama anvaye jainadharma-darzanano abhyAsakrama zarU thAya chuM reM smRtirUpe rAkhavAmAM AvelI takatInuM anAvaraNa karyuM hatuM ane evI omakAra-I prakalpanA svapnadRSTA vartamAna kulapatizrI DaoN. je che InsTiTyUTa oNpha jainolojIno graMtha temane arpaNa karavAmAM Avyo manojabhAI sonInI lAgaNI hatI. Adhunika vizvanI samasyAonA hato. briTananI tamAma jaina saMsthAonuM pratinidhitva karatAM nirAkaraNa mATe paMca mahAvrata dhA2ka jainadharmanI anivAryatA sarvavidata anekIttavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekottavAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdvavAda ane vayavAda vizeSuka anekAntavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSuka ka anekAMntavAda, syAdavAda anekAMtavAda, cAddavIda ane teyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka Y= anekAMtavAda, syAdda ane vayavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sparva pRSTha 1240 prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 20 mArca 2015 hvAda, syAdvAda ane anekantivAda, syAdvavAda ane tayavAda vizeSAMka anekantivAda, syAhnavIda ane nayavAda vizeSAMka anekantivIda, syAhnavIda ane vayavIda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda viroSaka F anekottavada, ane manuSyathI kAMI zreSTha nathI.' DaoN. bAbAsAheba AMbeDakara che $ jainadharma-darzananA prastuta namAnuSAt zreSThatara hI kishcit| opana yunivarsiTIe khAsa Devalapa chaM abhyAsakramanA saMyojaka tarIke porTala htpp://omkare.in para che A lakhanAre prakhara abhyAsI mahAbhAratanA suvAkyane caritArtha karavAnuM zreya to A rIte mahAvIrane 1| logaIna thavAthI A paNa che jenadharmAcArya vAtsalyadIpa | ja jAya che. Atmavat sarvabhUteSunI dRSTivALA mahAvIre jagata ane abhyAsakramano lAbha ghare beThAM laI 8 sUrIzvarajIne vinaMtI karI. jIva pratye sAmyadRSTi-samatvavRtti keLavavAno potAnA vartana ane vANIthI zakAya che. vAIbranTa gujarAta- 3 upadeza Apyo. mahAvIranI A sAmyadRSTinA AgrahamAMthI AcArakSetre juM kAMdivalI-muM baI mukAme 2015mAM gAMdhInagara mukAme ahiMsA janmI ane vicArakSetre tenA pariNAma svarUpa anekAntavAda cAturmAsa arthe birAjamAna kulapatizrI DaoN. manojabhAI temane prApta thayo. badhA dhArmika saMpradAya vadhatA ochA aMze ahiMsAnI meM AcAryazrIe yunivarsiTI kakSAe sonIe omakAra-I aMtargata A raeN chuM jainadharma-darzanano abhyAsakrama zIkha ja Ape che to kharA paraMtu mAnava, pazu, vanaspati uparAMta pRthvI, | agiyAra abhyAsakramo khullA chuM pANI, agni vagerenA sUkSma jIvonI hiMsAthI paNa bacavAnI sUkSma $ zarU thAya e mATe rAjIpo vyakta mukAyA. sthaLa-samayanA baMdhanathI ? che karyo ane protsAhaka pratisAda | ahiMsAnI vAta to mahAvIra ane jaina dharma ja vade che.bIjAnI lAgaNI mukta ghare beThAM, vinAmUlya duHkhAya tevA vANI ane vartana e paNa hiMsA ja che. e prakAranA sUkSma Apyo. onalAIna ejyukezana onalAIna ejyukezana sulabha che & mATe viDiyo lekTarsanI jarUra rahe ahiMsAnA ciMtana nA phaLa svarUpe, satya ane anyanuM mana na dubhAya e karAvavAno A prayoga samagra dRSTie nirdoSa ane satyathI yukta sAdvAdanI vastusvarUpane varNavavAnI zuM che. gurudeva cAturmAsa nimitte | bhAratamAM prathama prayoga che. BAOU (kathana zailI mahAvIrane sUjhI AvI. je muMbaI-kAMdivalI (vesTa) mukAme nI A navI pahelane mATe je che birAjamAna hatA. vidyAjagatamAM sArvatrika abhivAdananI lAgaNI janmI che. jainadharma che cAturmAsanI dharmArAdhanAnA atyaMta vyasta kAryo ane kAryakramonI darzananA prasAra mATe mUlyavAna pUravAra thanAra prastuta abhyAsakrama te vacce DaoN. bAbAsAheba AMbeDakara opana yunivarsiTInA jaina dharma mATe potAnA vidyAtapanI prabhAvanA karavA badala AcAryazrI : zuM darzananA abhyAsakrama mATe khAsa zrotAo samakSa, pUrI zaikSaNika vAtsalyadIpa sUrIzvara pratye yunivarsiTI vatI DAyarekTara DaoN. ravi zuM zuM zistathI vyAkhyAnanuM Ayojana karavAnuM kArya ghaNuM zramazrAdhya hatuM. gora tathA saMyojaka DaoN. yogendra pArekhe AbhAranI lAgaNI vyakta rka lagabhaga cAra dAyakAthI avirata svAdhyAya nimagna AcAryazrI karI hatI. OM vAtsalyadIpa sUrIzvarajIe samagra abhyAsakramanA vyAkhyAno karavAnuM saMparka : 09427903536 / 09725274555 S svIkAryuM te khUba AnaMda pamADe tevI ghaTanA hatI. AcAryazrIe OM cArakopa jaina zvetAmbara mUrtipUjaka saMghanA TrasTIo zrI paMkajabhAI aham spiriTyuala senTara saMcAlita saurASTra kesarI prAguru chuM 8 bI. jaina, zreyAMsabhAI je. paTTaNI, vipulabhAI gAMdhI Adi samakSa jaina philosophikala enDa liTararI risarca senTara Ayojita zuM vAta karI. kAMdivalI saMghanA hoddedAroe apUrva avasara samajI viziSTa akhila bhAratIya zvetAmbara sthAnakavAsI jaina konpharansa kuM je vyAkhyAna zreNInuM rekorDiMga AyojananI javAbadArI svIkArI. muMbaInA sAmayika "jaina prakAza'nI zatAbdI prasaMge zrI bRhad ja $ kAMdivalI (vesTa) cArakopa saMghamAM ja A vyAkhyAnonuM rekorDiMga muMbaI vardhamAna sthAnakavAsI jaina mahAsaMgha prerita jaina sAhitya zuM thayuM. zrI saMghe samagra upakramano garimApUrNa utsavanI jema mahimA jJAnasatra-12: ka karyo. 21mI sapTembaranA roja zrI durlabha sAgara sUrIzvarajI evorDanA phebruArI 14-15 re jAhera vitaraNa samAraMbhamAM jainadharma-darzananA vyAkhyAnonI DI.vI.DI. saurASTra kesarI prANaguru jaina philosophikala enDa lITararI risarca ? DaoN. bAbAsAheba AMbeDakara opana yunivarsiTI, amadAvAdane arpaNa senTara Ayojita, a. bhA.je. sthAnakavAsI jaina konpharansa muMbaInA hai zuM karavAno kAryakrama thayo. kAryakramamAM yunivarsiTI vatI abhyAsakrama mukhapatra "jainaprakAza'nI zatAbdI prasaMge bRhad muMbaI sthA. jaina ; 6 saMyojaka DaoN. yogendra pArekha upasthita rahyA hatA. "prabuddha jIvananA mahAsaMgha prerita jaina sAhitya jJAnasatra-12 muMbaI-ghATakopara, zuM taMtrI DaoN. dhanavaMta zAha, zrI razmikumAra jhaverI tathA zrImatI reNukAbena pArasadhAma khAte saMpanna thayuM. ja poravAlanI preraka upasthitimAM saMghapramukha zrI paMkajabhAI jene DaoN. kumArapALa desAInA pramukhasthAne yojAyela A jJAnasatranI ? 6 DI.vI.DI. arpaNa karI. (A kAryakramano ahevAla "prabuddha jIvanamAM zarUAta tapasvI pU. rAjamatIbAI ma.sa. dvArA maMgalAcaraNa gAI zuM OM agAu pragaTa thayo che. tethI ahIM vistArathI lakhyuM nathI.) thaI hatI. mahAsaMghanA pramukha ane kaoNnpharansanA TrasTI prANalAla haiM anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka % anekantivAda, ane anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka + anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, syAdurvAda ane
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, cIrvAda. mArca 2015 prabuddha jIvana anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka che pRSTha 125 mAda, syAdavAda ane * zeThe A so varSa jUnI saMsthA ane jainaprakAzanI vigato kahI hatI. samApanamAM padmazrI DaoN. kumArapALa desAIe abhyAsapUrNa jJAnasatranA saMyojaka guNavaMta baravALiyAe senTaranI jainazruta zodhapatro rajU karavA badala vidvAnone abhinaMdana ApyA hatA. satramAM E saMzodhananI pravRttino citAra Apyo hato. kula bhAratabharanA vividha kSetromAMthI 47 vidvAno upasthita rahyA huM * DaoN. madhubahena baravALiyAnA gurumahimAnA stavana pachI guNavaMta hatA. E baravALiyA saMpAdita bhAratIya saMskRtimAM guru mahimA graMthanuM kaoNnpharansa vatI AbhAradarzana rajanIbhAI gAMdhIe tathA saMcAlana paNa vimocana khImajIbhAI chADavAe karyuM hatuM. 'jJAnadhArA'nuM vimocana DaoN. gulAba deDhiyAe karyuM hatuM. vyavasthA surezabhAI paMcamIA ane hai rekhAbahena gAMdhI, zrImadjInA kAvya apUrva avasaranI nivRtti prakAzabhAI zAhe saMbhALI hatI. hai 'alaukika upalabdhi'nuM vimocana sI. DI. mahetA ane ilAyacIkumAra $ kevaLI rAsa AdhArita IlA alaMkAranuM vimocana yogezabhAI aAma prabhAkare munizrI puNyavijayajI caMdraka * bAvIzIne haste karavAmAM Avela. DaoN. ramaNIkabhAI manasukhabhAI zAhane arpaNa | kaoNnpharansanA hodedAro dvArA A prasaMge jaina prakAzanA pUrva huM taMtrIo ane vartamAna saMpAdaka ane taMtrIonuM sanmAna karavAmAM prAkRta sAhityanA vidvAna ane prAcIna prAkRta-graMthonuM hastaprato parathI saMzodhana-saMpAdana ane anuvAdana karanAra DaoN. ramaNIkabhAI ke 5 AvyuM hatuM. sanmAnano pratyuttara maNilAla gAlAe Apyo hato. zAhe emanI sArasvata sAdhanAnA phaLa rUpe cAlIsathI vadhAre graMtho chu A prasaMge khAsa upasthita jaina jAgRti senTaranA mukhapatra "jAgRti ane aneka lekho lakhyA che. 1968mAM mukhya viSaya prAkRta ane huM che saMdeza'nA taMtrI ramezabhAI saMghavInuM paNa sanmAna karavAmAM AvyuM gauNa viSaya bhASAvijJAna sAthe anusnAtaka padavI meLavanArA DaoN. huM OM hatuM. pramukhasthAnethI DaoN. kumArapALa desAIe jaina prakAzanA saMdarbhe ramaNIkabhAI zAhe jaina dharmadarzananA prakhara vidvAna paM. becaradAsajInA huM 8i 'sAMprata jaina patrakAratva: mahattva ane paDakAro' para pravacana ApyuM hatuM. mArgadarzana heThaLa '11mI sadInA jainAcArya siddhasenasUri aparanAma che gurumahimA beThakanA adhyakSa Do. niraMjana rAjyagurue saMta sAdhAraNa kavi viracita apabhraMza mahAkAvya vilAsavaikahAnuM raeN * sAhityamAM guru mahimA vize vAta karavA sAthe madhurakaMThe guru mahimAnI saMzodhana, saMpAdana ane adhyayana' e viSaya para pIeca.DI.nI padavI zuM bhajana racanAo prastuta karI hatI. saMcAlana DaoN. nAthAlAla gohila meLavI. lA. da. bhAratIya saMskRti vidyAmaMdiramAM prAkRta viSayanA $ che tathA DaoN. abhaya dozIe karyuM hatuM. DaoN. nAthAlAla gohile bhAratanI saMzodhaka-saMpAdaka adhyApakanI kAmagIrI saMbhALatA emaNe jaina che * vividha paraMparAomAM gurumahimAnI vizada chaNAvaTa karI hatI. A jJAnabhaMDAromAM rahelI aneka apabhraMza kRtione prakAzamAM lAvavAnuM che 4 beThakamAM DaoN. praviNabhAI zAha, DaoN. kokilA zAha, DaoN. reNukA kAma karyuM. DaoN. harivallabha bhAyANI sAthe zIlopadezamAlA huM poravAla, DaoN. chAyAbena zAha, DaoN. bhAnubahena satrA, bakula gAMdhI, bAlAvabodhanuM saMpAdana karIne emaNe apabhraMzathI jUnI gujarAtI 6 DaoN. dIkSA sAvalA, rezmA paTela, DaoN. razmi bhedA, kanubhAI zAha, $ DaoN. sureza gAlA, DaoN. nalinI desAI, Do. prIti zAha, phalyunI sudhInA graMthonuM saMpAdana karavAnuM kArya karyuM. $ zAha vigere vidvAnoe pepara prastuta karyA hatA. jhaveracaMda meghANI temanA saMzodhana-adhyayananI sImA prAkRta, saMskRta, apabhraMza, re jUnI gujarAtI-rAjasthAnI sudhI vistarI che. prAcIna prAkRta-apabhraMza re seMTara rAjakoTanA DaoN. abAdAna rohaDiyAe cAraNI sAhitya ane graMthonuM hastaprato parathI saMzodhana-saMpAdana ane anuvAdana temanuM chuM zuM loka sAhityamAM guru mahimA para ciMtanasabhara pravacana ApyuM hatuM. priya kArya rahyuM che. temanI sArasvata sAdhanAnA phaLa rUpe 40 thI vadhu zuM. bIjI beThaka DaoN. dhanavaMtabhAI zAhanA adhyakSasthAne maLI hatI graMtho ane aneka lekho sAMpaDyA che. ke jenuM saMcAlana DaoN. ratanabahena chADavAe kareluM. DaoN. dhanavaMtabhAIe zrImanI Atmasiddhi zAstranI vicArasRSTi vize vizada chaNAvaTa 'prAkRta vidyAmaMDaLa'nA mAnamaMtrI tarIke temaNe ghaNAM varSa sevAo che ApI hatI. hAla prAkRta TekasTa sosAyaTI jevI AMtararASTrIya prasiddha chuM karI hatI. A beThakamAM jainadarzananA, ucca koTinA graMtho ane tenA saMsthAnA adhyakSa che. AvA nakhazikha vidvattAne varelA ramaNIkabhAIne je sarjakonI vicArasRSTi aMge hiMmatabhAI gAMdhI, DaoN. chAyA zAha, A pUrve amadAvAdanI saMzodhana saMsthA saMbodhi saMsthAna taraphathI $ cetana zAha, khImajIbhAI chADavA, DaoN. pArvatIbahena khIrANI, DaoN. bahumAnapUrvaka "saMbodhi puraskAra" ane jaina vizvabhAratI yunivarsiTI, je 6 ketakI zAha, DaoN. pravINa zAha, rameza gAMdhI, dhanalsamIbahena badANI, lADanU (rAjasthAna) taraphathI I. sa. 2002-2003no 'jaina Agama * DaoN. utpalA modI, DaoN. gulAba deDhiyA, jitendra kAmadAra vi. vidvAnoe manISI puraskAra prApta thayo che. zuM pepara prastuta karyA hatA. paMkaja jene vIracaMda rAghavajI gAMdhI vize * * * huM potAnA saMzodhano rajU karyA hatA. anekAMtavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, cArvAda ane vayavAda vizeSAMka 6 anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavIda vizeSAMka rka anekAMtavAda, cArvAda ane ane nayavAda vizeSAMka F anekodvAda, syAddhavAda ane vayavIda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane vayavIda vizeSAMka rka anekAntavAda, svAsvAda anekAntavAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeSaka 6 anekavitavAda, syAddhavAda anekAntavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAttavAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeSaMka 5 anedvAda, spIdvavAda ane vayavIda vizeSuka - anekIdvIda , cAhavI ane taryavIra vizeSaMka 6 anekIedvoda, codavIda
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, cIva pRSTha 1260 prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 hvAda, cATvAda ane zrI muMbaI jaina yuvaka saMghane prApta thayela anudAnanI yAdI saMbaddha ane apekSita mAnasazAstranA vidvAna pro. viliyama jemsa temanA Principles of Psychology nAmanA graMthamAM lakhe che ke ApaNI aneka duniyA che. sAdhAraNa mANasane zuM A badhI duniyAonuM asaMbaddha ane anapekSitarUpamAM jJAna thAya che. sAco tattvavettA to e che ke je A badhI duniyAone ekabIjAthI saMbaddha ane apekSitarUpa jANe che. hu anekantivAda, spIdvavAda ane teyavAda vizeSAMka F anekantivalda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka anekantivAda, syAhnavIda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane saMyavAda vizeSaka 4 anekAntavAda, ane prabuddha jIvana nIdhi phaMDa bhAnu ceriTI TrasTa 80,000 phorama opha jaina InTeleksayala 5,000 mitAbena narendrabhAI zAha-zikAgo haste: aMjanA razmikumAra jhaverI 5,000 kula rakama 10,000 mulacaMda karamacaMda zeTha paryuSaNa vyAkhyAnamALA 90,000 kula rakama 5,000 mitAbena narendrabhAI zAha-zikAgo - dIpacaMda TI. zAha pustaka prakAzana 5,000 kula rakama 5,000 mitAbena narendrabhAI zAha-zikAgo vizvamaMgalama anerA 4 5,000 kula 2kama 5,00,000 caMdrAbena piyuSabhAI koThArI jamanAdAsa hothIbhAI mahetA anAja rAhata kaMDa 2,00,000 zrI bipinacaMdra jaina 5,000 mitAbena narendrabhAI zAha- 7,00,000 kula rakama zikAgo saMgha jIvaMta rsabhya 5,000 mohanalAla becaradAsa mahetA 5,000 zrI bakula naMdalAla gAMdhI (jyoti AIskrIma) 5,000 kula rakama 2,500 maNibena lakSmIcaMda mahetA saMgha jatarala phaMDa smaraNArthe : kamaLAbena mahetA 3785 manahara ane muktA pArekha 2,500 puSpAbena mahendra mahetA (yuesa.e.) 15,000 kula rakama 3,785 kula rakama kizora TimbaDIyA keLavaNI phaMDa 5,000 mitAbena narendrabhAI zAha-zikAgo A vizeSAMkanI 5,000 sonala koThArI haste ramAbena mahetA chUTaka nakalanI che 10,000 kula rakama kiMmata rUA. 60/ | sudhAro. | 'prabuddha jIvana' phebruArI aMkamAM pAnA naM. 78 para rU. 3,00,000 (traNa lAkha) prasana chuM ena. ToliyA 'prabuddha jIvana" korpasa phaMDa mATe zaratacukathI lakhAyA che. temanuM amUlya dAna rUA, 3,00,000 vArSika paryuSaNa vyAkhyAnamALA mATe Apela che anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, ane paMthe paMthe pAtheya... | dhyeya tathA e dhyeye pahoMcavAno mArga ApaNe nakkI anaMta AnaMdanA ApaNe bhokatA banI zakIzuM. karIe, to jIvana eka jhaMjhaTa samuM nahi, paNa, A AnaMdamAMye sva ane paranuM kalyANa karavAnI (anusaMdhAna pRSaTha chellAnuM cAlu) | paramaAnaMda, pramodakArI, naMdanavana samuM banI jaze. udAtta bhAvanA ja ApaNane jovA maLaze. saMsArane asAra mAnavo ane tenI A rIte ApaNA jIvanane ghaDavAmAM 'syAdvAda' syAdvAda sivAya AvI parama kalyANaka hai zuM sAthosAtha, ApaNI cAre tarapha je sAra paDelo ApaNane khUba khUba madada karI zake tema che. e paristhitinuM sarjana kadI paNa thaI zakaze nahi. huM ja che, tene grahaNa karatA rahIne masta jIvana zabdano je AtmA che, "syAt' te ApaNA anyAya ke anItine sahana karI levAnuM ke je 6 jIvavuM; enA jevo utkRSTa mArga, saMsArI jIvananI, ApaNI zaktinI tema ja calAvI levAnuM syAdvAda ApaNane zIkhavato ? 4 AtmAo mATe, bIjo eka paNa nathI. yogyayogyatAnI maryAdAnI badhI bAjuonuM bhAna nathI. jyAM jarUra paDe tyAM laDI levAnI e che "syAdvAda', ApaNane A saMsAramAM paDelA karAve che ane kramazaH AgaLa vadhavAno yogya mArga ApaNane nA pADato nathI. paNa, AvA meM 0 asAra ane sAra e baMnenuM yathArtha darzana karAve ApaNane bAtave che. A zakti "syAdvAda'mAM saMyogomAM, jene ApaNe anyAya ane anIti 2 mAnIe chIe, te kharekhara anyAya athavA ja zuM ApaNA dhyeyane ApaNI pAtratA puratuM "syAdvAda' siddhAMtane anusarIne jema jema anIti che, ke pachI ApaNA vArtha ane mohane 6 maryAdita rAkhI. ApaNe ene pacAvatA jaIe, tema tema, sukha kAraNe ApaNane evuM ayathArtha dekhAya che, e che che. bIjuM, ApaNI yogyatAne vadhAravA mATe ane duHkha e baMne prakAranA paraspara virodhI vAtanI spaSTa AvazyakatA ubhI thaze, tyAre e meM zuM ApaNe prayatnazIla banIe. pAtratAmAM jema saMvedano upara ApaNo potAno kAbu Avato laDI levAnI nyAyapUrvakanI, buddhipUrvakanI ane huM jema vadhAro thato jAya, tema tema, ApaNA jaze. samatA, samabhAva ane sahiSNutAbhAva samabhAvayukta paddhati paNa ApaNane syAdvAda che 2 dhyeyano vistAra ApaNe karatA jaIe. A ApameLe ApaNAmAM pragaTa thatAM jaze. kSaNika ja batAvaze. e mArge ApaNA mATe saphaLatA ; zuM paddhatinuM avalaMbana laIne, ApaNA jIvananuM sukhadu:khanI pakaDamAMthI dhIme dhIme mukta thaIne ane vijaya nizcita banaze. * * * anekAMtavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane vayavAda viroSaka 6 anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavAda viroSaka F anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekatavIda, cIrvAda mArca 2015 0 prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 127 mAda, syAdrvAda ane zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha dvArtha 80 mI vRSaNa vyAkhyAnamALAnuM Ayojana anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekIttavAda, syAddhavAda ane vayavIda vizeSAMka ka anekAdvAda, syAdavAda A vyAkhyAnamALAnA badhAM vyAkhyAno ane bhakti saMgIta Apa saMsthAnI veba sAITa upara sAMbhaLI zakazo. Website : www.mumbai_jainyuvaksangh.com * email : shrimjys@gmail.com Web Editor: Hitesh Mayani-9820347990 (tA. 2 oNgasTa 2014thI tA. 29 oNgasTa 2014) (phebruArI 2015nA aMkathI AgaLa) apamAnajanaka rIte vAta karIe to teno koI artha nathI. saMvara je vyAkhyAna-agiyAra: 27 oNgasTa eka sTezana che. temAM jaina dharmano sAra che paraMtu ApaNe tenuM ochuM che viSaya: zraddho, jJAna, ane sarya jJAna sAMbhaLIe chIe. jJAnanA mArgamAM Avo to karmanirjarA thaze. $ vyAkhyAtA : zrI vallabhabhAI bhaMzILI ApaNane lAge ke karmanirjarA thaI, karmo kharI paDyA, paNa A bhramaNA che. bhagavAne kahyuM che ke saMvarane sAdhaze eTalI kramanirjarA thaze ke bhagavAna mahAvIre eka paNa kSaNa gAphelA tamane mokSa maLaze. paheluM sTezana zraddhA che. bALakane mA upara zraddhA huM nahIM rahevAno upadeza 38 vAra Apyo che che. tenA khoLAmAM te salAmata che evI bALakanI zraddhA che. bALaka [ zrI vallabhabhAI bhaNazALImAM dharma, sarasvatI ane lakSmIno paDI jAya tyAre mA AMgaLI pakaDIne Ubho kare tyAre bALakanuM raDavuM triveNI saMgama che. teo sAdhucarita pitAnA putra che. teo baMdha thAya che. bALaka zALAmAM jAya tyAre te mAtAne kahe che tuM vipazyanAnA pUrepUrA sAdhaka che. A vyAkhyAnamAM vallabhabhAI bahAra besI rahe. A prakAre zraddhA TakI gaI. tyArapachI jJAnanuM sTezana bhaNazALIe bhavacakranI vAta karI che. temAM saMvara, karmanirjarA ane Ave che. jIvanamAM koI gAIDa ke mArgadarzaka nathI. ApaNe pote che navA karma Ave nahIM tenI vAta vyAkhyAnamAM che. ] AgaLa vadhavAnuM che. pote vAMcIne pote samajavAnuM hoya che. tyArapachI chuM vallabhabhAI bhaNazALIe 'zraddhA, jJAna ane samyakajJAna vize samyakajJAnanuM sTezana che. te potAnA anubhavanuM jJAna che. je ApaNe jaNAvyuM che ke paryuSaNa eTale mAnavajanmanuM mUlya oLakhavuM. paryuSaNa jJAnathI jANIe temAM zraddhA hoya te zraddhA che. temAM satarkatA huM eTale pare ke UMDANa sudhI mukti ane zuddhine zodhavA. tene kinAre (elarTanesa) madada kare che. bhagavAna mahAvIre 38 vAra ekapaNa che ke uparachallI rIte zodhIe to te pUratuM nathI. kabIre dohAmAM gAyuM kSaNa gAphela nahIM rahevAno upadeza gautamane Apyo che. AsavanI zuM ka che ke ApaNI sthiti ghaMTInA be paDanI vaccenA dANA jevI che. nadInuM vaheNa eTaluM joradAra che. temAM tuM taNAI jaIza. tenA mATe $ ghaMTInA paDanI vacce pratyeka dANAno vAro eka pachI eka Ave che. vrata kare, ane pratikramaNa kare. niyama che. paNa elarTanesa nathI to huM temAM koI bacatuM nathI. mahApuruSo te cakkImAMthI chUTavAno vicAra teno artha nathI. niyama pratye joDANa (pezana) hoya to kaSAya Ave. zuM kare che, rasto zodhe che. eka cakra janmamRtyumAM laI jAya che. jagatamAM jJAnIo kahe che ke joDANa che te kaSAya che. kaSAya chUTe eTale huM be tattva jIva ane ajIva che. ajIva pAse samaya, avakAza, gati mukti maLe. chellI vAta che sAcI samaja. teno artha samyakajJAna. zuM che. jIvano svabhAva rUpa, gaMdha, zraddhA ane vizvAsa vigere che. jIva bhagavAne kahyuM che ke duniyA to satata cAlyA kare che. tamane tattva, huM meM potAnAmAM zraddhA jagADe che. jagatamAM sArI vAta hoya to te vadhAre sTezana ke jIva ajIvanI sIdhI samaja nathI to nahIM cAle. nAnI haiM chuM mAge che. je kharAba lAge tenAthI bhAge che. je vastu joIe che nAnI vAto karI laIe paNa te lAMbuM nahIM cAle. tamane UMDI samaja kuM tenA mATe te bIjo janma le che. ApaNe tene rAgadveSa kahIe chIe. nathI ane potAnA svabhAvanI samaja nathI to te nahIM cAle. eka tenuM kAraNa moha che. A jagatamAM badhuM ja ekadhAruM cAle che. temAMthI sTezana guNasthAnaka che. saMsAramAM sukha lAgatuM hatuM ane vrata karavA bahAra nIkaLavuM kevI rIte ? manuSya sukha ane icchA pAchaLa bhAge lAgyA. amArI ALasa ghaTI gaI. upavAsa karavAthI nirjarA thAya che. ApaNe satyane jANavAnuM che. bhagavAne kahyuM ke dAna, puNya ane e vAta sAcI che. nirjarAnA keTalAka jokhama che. saMvarane choDI jai che tapano mArga sAro che paNa tenAthI ApaNe pharI cakkImAM eTale ke nirjarAnA mArge jaIe tyAre zuM thAya? karmano samUha ekaTho thayo OM janmamRtyunA cakkaramAM Avaze. potAnI aMdara 'jAva' e sAro dharma te kalpanA che. ApaNane kevaLajJAna prApta thayuM nathI tethI tenI zuM TaeN che. mahAvIra bhagavAna mAtAnI jema A mArgamAM ApaNane AMgaLI jANakArI nathI. jethI tamArI zakti che, tamAro viveka che, e rIte ? zuM pakaDIne AgaLa vadhAre che. ApaNe je cakkI ke cakarAvAmAM pharIe tapa karo. ApaNe citta virUddha kAma karIe te hiMsA che. bIjAnI 8 chIe temAM pAMca sTezana che. temAM keTalAMka jaMkazana Ave che. temAMthI jema potAnA tarapha paNa hiMsA hoya che. vAha vAha khAtara ke bIjAe huM rasto nahIM badalIe to AsavamAM (ekadhAruM doDyA karavuM) phasAyelA karyuM eTale ApaNe aThThAI karIe teno artha nathI. vRddhAvasthAmAM zuM zuM raheze. aThThAI karIne parivArajano upara gusso karIe ke khAI zakatA nathI. rasatyAga karyo. te samaye vrata-upavAsano artha zuM anekAMtavAda, cAddavIda ane teyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka Y= anekAMtavAda, syAdda ane vayavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, syAdvAda ane anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka kka anekAntavAda, cAddhavAda ane vayavAda vizeSAMka 6 anekAntavAda, syAdvavAda ane vayavAda vizeSaka anekantivAda, syAddhavalda ane nayavAda vizeSaka 6 akAttavAda, syAdavAda
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, cIva pRSTha 1280 prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 mavAda, cATvAda ane nathI. tene tyAga na kahevAya. samaya ke pahelAM tyAga karyo te udIrNA. aneka paNa zuddhivALA ochA dekhAya che tenuM kAraNa loko sAdhanA chuM huM tenAthI mukti thAya. karmo pratye dveSa ane mukti pratye rAga rAkho zuddhi mATe nahIM paNa siddhi mATe kare che. jeTalI vizuddhi eTaluM jJAna. kuM huM to nirjarA na thAya. have saMvaranI vAta. Asava Ave to paNa huM dazavaikAlika sUtramAM kahevAyuM che ke pahelAM jJAna pachI dayAnI vAta * nahIM kharuM. saMvarano mArga ApaNane niDara banAve che. ApaNAmAM vicAro. AcAryasUtra kahe che ke aMdarathI jANo. pachI bahAranI vAta. pAMca prakAranA jJAna che. mativijJAna, avadhijJAna, zuddhajJAna, aMdaranA sukhamAM sthira thavAnuM jANavuM jarUrI che. mahAvIranA mArge 3 mana:paryavajJAna ane DAyarekTa jJAna. mana:paryavajJAna eTale mArA cAlIe chIe paNa aMdaranA sukhamAM sthira thavAnuM nahIM jANIe to che OM manamAM zuM cAle che te jANavuM. Asava Avyo ane huM badalAyo. ApaNI gADI game tyAre pATA parathI utarI paDI zake che. { tenA 'cempIyana' thavA te saMvaranA 'cempIyana'. sAdhanA karanArA (vadhu vyAkhyAno eprila-2015nA aMkamAM)) hu anekAntavAda, spIdvavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAhnavIda ane nayavAda vizeSAMka + anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSuka anekAnta ' zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanI vividha pravRttio * 'prabuddha jIvana' (saMghanuM mAsika mukhapatra) dara mAsanI 16 tArIkhe pragaTa thAya che. koI paNa prakAranI jAxkha prakAzita nahi karatuM ane ciMtanAtmaka vicAro pragaTa karatuM saMsthAnuM mukhapatra. * * zrI sevaMtIlAla kAMtilAla TrasTa Arthika sahayogathI cAlatI paryuSaNa vyAkhyAnamALA E - sva. dIpacaMda tribhovanadAsa zAha TrasTanA upakrame ciMtanAtmaka prakAzano sva. vidyAbena mahAsukhalAla khaMbhAtavALA prerita 'premaLa jyoti'nA upakrame jarUrIyAtavALAne davAnI madada karato vibhAga { * zrI jamanAdAsa hAthIbhAI mahetA ane bhAnu ceriTI TrasTa upakrame jarUrIyAtavALA parivArone anAja Apato vibhAga * sva. sarasvatIbena DAhyAbhAI javerI cazmAbeMka phaMDa upakrame jarUrIyAtavALA parivArane cazmA ApavAmAM Ave che. 3 0 zrI kizora TIMbaDiyA keLavaNI phaMDanA upakrame vidyArthIne skaoNlarazIpa ApavAmAM Ave che. * vidyAbena mahAsukhalAla khaMbhAtavALA mahAvIra vaMdanA upakrame dara varSe mahAvIra jayaMtI nimitte bhakti saMgItano progrAma karavAmAM Ave che. * prabuddha jIvana nIdhi phaMDa : 'prabuddha jIvana' mAsika mukhapatra mATe Arthika sahAya svIkArato vibhAga * mahAvIra janma kalyANaka divasa nimitte jaina tIrthakaro ane muni bhagavaMtonA jIvana ane ciMtananI kathAonI tridivasIya prastutiatyAra sudhI gotama kathA, mahAvIra kathA, nema-rAjula kathA, RSabha kathA, pArzva-padmAvatI kathA ane 2015mAM hemacaMdrAcArya kathA. * jaina dharmanA mahAna graMthonA svAdhyAyanI tridivasIya zibiro. A varSe 2025mAM gurudeva rAkezabhAI jhaverInI amRtavANI dvArA tA. 5,6,7 menA tridivasIya 'uttarAdhyayana' sUtra upara svAdhyAya. Apa uparanI koI paNa pravRtti mATe ApanA dAnano pravAha vahAvI zako cho. lagabhaga 87 varSathI saMsthAnuM vaicArika mukhapatra 'prabuddha jIvana" pragaTa thAya che. Apa koI paNa eka aMkanA rUA. 20,000/-nuM dAna ApI e aMkanA dAtA banI zako cho. vicAra dAna e uttama dAna che. A dAnathI Apa banne dAnanA lAbhArthI banI zako cho. vividha pravRttio ane tenA saMcAlako premaLa jyoti - jamanAdAsa hothIbhAI mahetA anAja rahita phaMDa saMcAlako : saMcAlako : zrImatI nirubahena subodhabhAI zAha Te. naM. 23631285 zrImatI ramAbahena vinodabhAI mahetA mo. 9619195938 zrImatI puSpAbahena caMdrakAMta parIkha Te. naM. 23873611 zrImatI uSAbahena pravINabhAI zAha mo. 9819782197 - kizora TiMbaDIyA keLavaNI yojanA phaMDa zrImatI puSpAbahena caMdrakAMta parIkha Te. naM. 238736 11 saMcAlako : bhAtu ceriTI TrasTa : anAja rahita phaMDa zrImatI ramAbahena vinodabhAI mahetA mo. 9619195938 saMcAlako : - zrImatI uSAbahena pravINabhAI zAha mo. 9819782197 zrImatI uSAbahena pravINabhAI zAha mo. 9819782197 ku. vasubahena caMdulAla bhaNazAlI mo. 9821168319 zrImatI ramAbahena vinodabhAI mahetA mo. 96 19195938 zrImatI puSpAbahena caMdrakAMta parIkha Te. naM. 238736 11 anekantivAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka + anekandl, ; :1 ane goda viroAMka rAte tA.1:, sagIra ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, syAdurvAda ane
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ arthAtavIda, cIrvAda mArca 2015 0 prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 praSTha 129 pAda, svAduvAda ane (1) anekAdvAda, syAddhavAda ane yavAda vizeSaka F anekantivIda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekodvAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAddhavAda ane vayavAda viroSaka 6 anekantivAda, svAsvAda bhAd-udbhAd mallinAtha bhagavAnanuM bhavya samovasaraNa kyAM racAyuM? parazurAmanI zuM prabuddha jIvananA dareka aMko uttama koTinA letha, nayanaramya janmabhUmi kaI? A badhA savAlono eka ja javAba che, jyAM eka ke huM sarasvatI devInA zilpa-citro maDhita kalAtmaka mukhapRSTha ane aMtima jamAnAmAM e zahera gaMgA nadIne kinAre hatuM ane have be hajAra huM pRSTha para DaoN. reNukAbena poravAla nirmita raMgIna citra-kathA; A varga kilomITaranI vAIlDalAIpha seMcyuMrInI vanarAjIthI suzobhita sarva aMgo DaoN. dhanavaMtabhAI zAhanI umadA saMpAdakIya kuzaLatAnuM nagarI hastinApura, jyAM dara kArtika pUrNimA ane akhAtrIje bhavya che 8 upAdAna che. prinTara ane prakAzaka puSpAbena parIkha, anAmI grAphIka utsavo yojAya che. akhAtrIjanA divase seMkaDo tapasvIo varSItapa 3 DijhAInara ane DaoN. reNukAbenane abhinaMdana. aneka aMkomAM karI A tIrthamAM pAraNA karavA Ave che. A pAvana kSaNomAM mAnava 3 ke mukhapRSTha upara sarasvatIdevI pragaTa thayA che e eTalA AkarSaka che maherAmaNa jovAno AnaMda kaMI anero hoya che! ke temanuM pradarzana yojAvuM joIe. hastinApura tIrtha dilhIthI 120 ki.mI. ane meraTha zaherathI | 'prabuddha jIvana"nA "jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatyanA vizeSa 32 kimI.nA aMtare che. tyAM dilhIthI basa dvArA jaI zakAya che. huM aMka'ne pragaTa karavAnA DaoN. dhanavaMtabhAInA AdhyAtmika sAdane DaoN. hastinApura mahAbhAratanA samayathI ja rAjanItika uthalapAthala ane reNukAbena poravAla ane DaoN. abhaya dozIe bakhUbI ati aneka kudaratI Aphato-gaMgA nadInA pUra ane tIDonA ToLAo huM paNa kuzaLatAthI jhIlI enuM saMpAdana karyuM che. emane khobalA bharI bharIne thakI khetIvADIno taddana nAza vi. dhvaMzAtmaka ghaTanAnuM sAkSI che. huM zuM abhinaMdana. eka jamAnAmAM jaina dharmano tyAM suvarNakALa hato paNa kALanA hai adbhuta tIrthasthAno ArAdhya deva-devInA darzana karAvI ApaNane khapparamAM enI jAhojalAlI daTAI gaI. agiyAramI sadI pachI hai dhanya to kare ja che paNa tenI sAthe sAdharmika samUhane joDavAnuM jaina dharmano sUraja ugyo. ke uttama kArya paNa kare che. jyAM jyAM tIrthasthAno ane devAlayo che DaoN. reNukAbene tIrthasthAnanI vyAkhyA ApatAM lakhyuM che ke, 3 huM tyAM sAdharmika bhegA thAya che. aparokSa rUpe paNa tyAM sAmUhika UrjA "tIrthasthAna eTale eka ja sthaLe zraddhA, kalA, sAhitya ane sthApatyano chuM che ane maMgala bhAvanAono vikAsa thAya che. sau yathAzakti tana, saMgama.' * mana ane dhanathI bhegA maLI tIrthasthAnonI sevA kare che. hastinApura tIrthamAM A cAre tattvono saMgama to thayo ja che. ka je bhAratanA nAnA zaheromAM ane videzamAM jenAlayo varadAnarUpa paNa te uparAMta ahiM prAcIna ane arvAcIna saMskRtinuM milana thayuM ? $ che. bALako mATe devadarzana saMskAra siMcananuM amulya sAdhana che. che. jyAM AbAla-yuvAna-vRddha saune maMgaLamaya paLo vitAvavAno che | deza-videzamAM anya dharmI loko paNa ApaNA kalAtmaka AnaMda Ave evuM A sthaLa che. 8 tIrthasthAnomAM rasa letA thaI gayA che. IMglenDa ane amerikAnA sana 1174mAM ajameranA zrI devapAla sonIe hastinApuramAM zuM jaina tIrthasthAnonA Ayojakoe potAnI dIrgha dRSTithI zvetAmbara, pAMca phITa cha IMca UMcI bhagavAna zrI zAMtinAthanI mUrtinI sthApanA zuM * digaMbara, sthAnakavAsI saunuM vizALa phalaka para "jaina senTaranuM nAma karelI e kALanA gartAmAM jamInamAM daTAI gaI. ene tyAM thoDA ? zuM ApI saMtoSajanaka samanvaya karyo che. varSo pahelAM digaMbara jainAlayamAM pratiSThita karAI che. sana 1548mAM zuM tIrthasthAnono viziSTa aMka vAMcatA mane kaMIka khAlIpo paNa bhaTTAraka zrI jinacaMdrajIe digaMbara jaina kSetranI pratiSThA karAvelI. huM 6 lAgyo. mArA be priya tIrthasthAnonA temAM darzana na thayA eTale. sana 1801mAM mogala rAjyanA bAdazAha zAha AlamanA zreSThI re eka dilhInuM ane bIjuM pazcima uttara pradezanuM. vicAra thayo rAja harasukharAye digaMbara jinAlayanA nirmANa mATe dAna ApyuM. te $ ene viSe thoDuM lakhuM. thoDIka "kavIjha'nI ramata karIe. varSItapanuM tyArabAda tyAM aneka digaMbara ane zvetAMbara jinAlayonI pratiSThA zuM pAraNuM karavA mATe uttama tIrtha kyuM? traNa tIrthakaro : zrI zAMtinAtha, thaI che. OM zrI kuMthunAtha ane zrI aranAtha bhagavAnanA cAre kalyANaka: cyavana hastinApura tIrtha aneka AkarSaNothI bharapUra che enA viSe $ (garbha), janma, dikSA ane kaivalya kyAM thayA? zrI AdinAtha bhagavAne jANIe. varSItapa karyA bAda potAnA prapautra zreyAMsakumAranA hAthe zeraDIno * kailAza parvatanI racanAmAM bhagavAna zrI riSabhadevanI zuM rasa pIne pAraNuM kyAM karyuM ? bhagavAna pArzvanAthe, mahAvIra svAmIe nirvANabhUmi aSTApada, 131 phITa UMcA sthApatyamAM nirmANa thayuM zuM huM ane zrI munisuvrata svAmIe uttara pradezamAM vihAra kyAM karyo ? zrI anekAMtavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka a /ka.+c., savAra ane prayA: nizasis of rics? , 2al' dvAra ane nayavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, cArvAda ane anekottavAda, sthAvIda ane nayavAda vizeSAMka anekIttavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSaka " anekottavAda, syAdvavAda ane vayavAda vizeSaMka ka anekantivAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdavAda
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka meM anekAntavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, ane anekAMtavAda, syA pRSTha 130 7 prabuddha jIvana anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 70 mArca 2015 tavAda, syAdvAda ane *thAtrikonI rahevAnI sagavaDavALA 700thI adhika rUmo che. rUma buka karAvavA mATe Teli.naM.:01233-280133-280188. dilhInI najIka hovAthI A Adarza tIrthasthAna hastinApuranI yAtrA yAdagAra raheze. che. ahiM savA agiyAra jhITa UMcI dhyAnAvasthAmAM beThelA zrI mahAvIra bhagavAnanI pratimA birAjamAna che. mAna staMbha je 31 phITa UMco che enuM nirmANa 1955mAM thayeluM. sumerUparvata je 101 phITa UMco minAro che. * 84 phITa UMcA jaMbudrIpanI racanAnI kalpanA hastinApuranI trio zodha saMsthAe karI che. temAM moTA 78 caitthAlaya, 201 nAnA caitAlaya, nadI, TekarI ane enI cAre tarapha pANInI nahera jenuM nAma jIvaNa samudra. aneka vRkSo ane phuvArAothI suzobhita A nayanAbhirAma racanA che. * trimUrti maMdiramAM lagabhaga cha phITa UMcI prabhu zAMtinAthanI kAyotsarganI mudrAmAM UbhelI sleTI raMganI pratimA che. * dhyAnamaMdi2, pozo bhAgano ghummaTa lIlAchama ghAsathI DhaMkAyela A manohara sthaLa che. ghamANeka ema. saMgoI 18 sAgaraprabhA, prabhAnagara, prabhAdevI bIca roDa, muMbaI-400 02 5. Mobile : 09167465242. (2) 'prabuddha jIvana' oNkTo-14, 'jaina tIrthavaMdanA ane zilpa sthApatya' vizeSAMka uttama, kImatI ghareNAM jevo lAgyo, aitihAsika vigere mAhitIsabhara, kalArasika ane bhAvavAhI vizeSAMka vAMcI ghaNAM badhAM tIrthonI manabharIne jagA thayAna avismaraNIya AnaMda thayuM. keTalAka tIrthonI jAtrA vAraMvAra karIne paNa Avo anahada AnaMda kyAreya nathI thayo. pharI A badhA tIrthonI yAtrA have A eka sAthe laI jaIne karavAnI bhAvanA thAya che. A vizeSAMka mATe baMne mAnada saMpAdakono temaja tamAma lekhakono jeTalo AbhAra mAnIe eTalo ocho che. eka sUcana karavAnuM mana thAya che ke A badhA tIrthonI judI judI paricaya pustikA athavA peleTa, pholDarsa banAvavA ane je te tIrthanI jAtrA daramyAna upayogamAM Ave te rIte yogya kImate maLe to yAtrALuo--khAsa yuvA vargane khUba rasa paDe yAtrAno. AbhAra saha. *mukhya digaMbara jaina kSetra sthApatya kaLAnuM anupama udAharaNa che. cAlIsa phITa UMcI TekarI upara cAra phITanA vizALa pleTaphorma upara be vevalamAM A digaMbara jainAlayanuM nirmANa thayuM che. tenA AkarSaka dhummaTa upara eka bhavana ane tenI upara bIjo dhummaTa che. maMdiramAM doDha phITa UMcI padmAsanamAM dhyAnastha sapheda ArasanI mULanAyaka zrI zAMtinAtha bhagavAnanI pratimA birAjamAna che. enI DAbI bAju kuMthunAtha bhagavAna ane jamaNI bAju bhagavAna aranAthanI mUrtio sthApI che. * zrI samavasaraNa jinAlayamAM suMdara bhIMtacitro che. * jala maMdira ane pAMDuka zilA che. zvetAmbara jinAlayamAM bhagavAna AdinAthane emanA pratra zreyAMsakumAra varSItapanA pAraNA rasa pIvaDAvI karAvI rahyA che enI anupama UMcI mUrti che. tA. 23-01-2015 * jalamaMdiranI sAme eka moTA rUmamAM pAMca pAMDavonI UbhI mUrtio che. AcArya vidyAnaMda myujhiyama aneka mAhitIthI sabhara che. * prAkRta bhASAnuM risarca seMTara ane 15,000 jaina pustakonuM jJAnamaMdira jaMbudvipa pustakAlaya che. 'muMbaI jaina yuvaka saMghe ' 'vizvamaMgalam-anerA' (sAbarakAMThAmAM AvelI saMsthA) javAno je vicAra karyo, te bahu ja yogya ane gAMdhInA vicAra pramANe cAlatI saMsthA jovAno AnaMda maLe evo che. muMbaI jaina yuvaka saMghanI A prathA ghaNAM varSothI cAlI Ave che * e uparAMta bALakone AnaMda pamADanArI Toya TreIna aneke, jemAM Apa sau dAna ApanAra ane mitro sAthe evA sthAno hAthI savArInI bheTa che. jaina gurukula chAtrAlaya che. jovA jAva cho ke, jyAM pAyAnA kAryakartAoe lokajAgRti karIne vikAsa karyo hoya. 'vizvamaMgalam-anerA' eka evuM sthAna che ene * jainAlayamAM AratI vakhate IlekaTrIkathI cAlatA ghaMTArava karatAM te sthAnamAM tamane zrI goviMdabhAI rAvala ane sumatibahena rAvala nagArA vagADatAM sAdhano che. *moTI bhojanazALAno prabaMdha che. e baMnee je kAma karyuM che ane baMnenI je bhAvanAo che te to jovA maLaze, paraMtu AsapAsano je vistAra che temAM paNa zrI goviMdabhAIe keLavaNI mAraphate e sthAnano vikAsa karavA mAMDya helikopTara mATe helIpeDa che. anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka 6 anekAMtavAda, TAda ane yAdo Toka, te MtAda. syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka 6 anekAMtavAda, syAdvAda ane tekAntavAda, syAdvavAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvavAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvavAda ane vayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane tayavAda E pI. esa. zAha (kapaDavaMjavALA) (u.va.-73) 5/59, navanirmANa nagara, pragati nagara pAse, nAraNapurA, amadAvAda,-380013. Mobile : 09376163296. (3)
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekatavAda, cIrvAda mArca 2015 * prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 131 mAda, syAdurvAda ane anekAdvAda, syAddhavAda ane teyavAda vizeSaka 6 anekantivIda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka - anekodvAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAddhavAda ane vayavIdaviroSaka + anekantivAda, syAdavAda che che, te dekhAze. varSo pahelAM bhUdAna AMdolana daramyAna AvI badhI che enI itihAsa eka divasa noMdha jarUrathI leze. tamAro tyAga 2 zuM saMsthAo jovAno moko maLelo. emAM mane yAda che tyAM sudhI khuda eLe nahIM jAya. huM vinobAjInI gujarAta yAtrAmAM A vizvamaMgalam - anerAnI 'prabuddha jIvana'nA vAMcakone jaNAvavAnuM ke DaoN. dhanavaMtabhAInI zuM mulAkAta lIdhelI. dezanuM rAjakAraNa bhale ADApATe caDI gayuM hoya, thoDAka varSo pUrve kemikala phekTarI hatI. temAM je kemikala banAvatA ka 6 chatAM gujarAtamAM racanAtmaka rIte kAma karanAra je loko che te lokoe te mAchalIone pakaDavA mATe vaparAtuM. A vAtanI emane jyAre huM potAnI saMsthAo banAvI che ane potAnuM jIvana emAM samarpita khabara paDI ke tarata ja phekTarI baMdha karI, dhaMdhAkIya pravRttino aMta ? zuM karyuM che, te jovAthI gAMdhI vicAra aMgeno ApaNo prema vadhI jAya lAvIne pariNAme vizeSa prakAre jIvanI ahiMsA aTakAvI. A bhoga haiM $ evuM A sthaLa che. muMbaI rahetA lokone gAmaDAmAM rahIne gAMdhI jevo tevo nahoto. je phekTarImAMthI sArI evI AmadAnI thatI haiM huM vicAra pramANe pAyAnuM kAma karanAra sevakonI saMsthAo jovAnuM hatI te choDIne jIvadayA pratye emaNe RNa adA karyuM. maLe tene huM eka tIrthayAtrA ja kahuM chuM. jema tame pAlItANA ke DaoN. dhanavaMtabhAI, jema tamArA jIvanamAM A yu-Tarna Avyo $ zaMkhezvara jevA tIrthamAM jatA ho tevI A yAtrA thaze evuM mAruM evI ghaTanA ghaNAM saunA jIvanamAM AvatI hoya che je preraNA- 6 cokkasa mAnavuM che. mane vyaktigata rIte e AnaMda che ke, mArA strota banI rahe. A mATe Apane eka namra apIla karuM chuM ke "prabuddha bhUtakALanA varSomAM bhUdAna yAtrAonA kAmamAM huM A badhA kAryo jIvana'nA vAMcaka-rasikone A mATe AmaMtraNa ApIne, A che ane saMsthAo joI Avyo chuM. mane AnaMda che ke, tame sau e TAIpanI ghaTanA banI hoya te jaNAve je anya vAMcakagaNa mATe jovA jAva ane mULabhUta pAyAnuM kAma thAya che te juo. teno preraNArUpa bane. zuM tamane jarUra manamAM saMtoSa thaze. majAmAM hazo. mane cokkasa khAtarI che ke tamo A bAbatamAM ghaTatuM karazo ja. zuM | sUryakAMta parIkha | | rajanIkAMta cImanalAla gAMdhI ? (svAtaMtrya senAnI) ploTa naM. 1 12, bloka naM. 3, zAMtisadana, jaina mo. : 09898003996 sosAyaTI pAse, sAyana (vesTa), muMbaI-400 022. ? mobAIla naM. 09867425025. $ - tamArA dareka aMkamAM jIvana jIvavAnI kaLA samAyelI che. badhA ja lekhako Ph.D. che eTale eka sa-rasa hovAno ja. sAthe mukhapRSTha "prabuddha jIvana' ApazrInA sahakArathI niyamita maLe che. zu para Avato mArI priya devI sarasvatIno phoTo mane khUba ja mohita ApazrInA sahayoga badala AbhArI chuM. huM kare che. | 'paMthe paMthe pAtheya'mAM svAnubhavanA lekha savizeSa game che. gItA zuM paryuSaNanI lekhamALA paryuSaNanA vyAkhyAnone asara karatI nathI. jene kaccha bhacAunI mulAkAtanA anubhava lekha dvArA samAjanuM je huM huM baMne potAnI rIte sarasa cAle che. paryuSaNamAM aneka vidvAno potAno citra rajU karyuM che je ciMtana-manana karavA yogya che. amulya samaya ApI je lAbha jana samudAyane Ape che teno huM mahAtmA gAMdhIjI e AtmakathAmAM AtmA mATe prArthanA anivArya meM virodhI nathI. che tevo ullekha karI badhA ja dharmomAM prArthanAnI upayogitA, mahattva jai chuM paryuSaNa bAda je je jarUratamaMda saMsthAone tame madada karo cho te darzAvyuM che. jIvananI samasyAonuM samAdhAna, jIvana AnaMda mAtra huM kaMI nAnuM puNya nathI. prArthanAmAM ja rahelo che je satyabodha A Acamana dvArA maLe che. jai prabuddha jIvana jIvaMta sudhI basa cAlyA ja kare. 1 goviMda khokhANI re Apano cAhaka, mAdhApara-kaccha. mo.: 9426967818 ? bAbubhAI maMgaladAsa zAha 804-e, pArtha darzana, navayuga kaoNleja sAme, "prabuddha jIvana'nI niyamita bheTa-bakSisa ApIne amane jinarAMdera roDa, surata-395 009. zAsana-jIvana dharma vize jAgRta rAkho cho. Apano e upakAra che. zuM jayabha--i vize aMkomAM Apela vigato vAMcavA maLI. hamaNAM huM gayA paryuSaNa vyAkhyAnamALAnA satra daramyAna sAkSara ziromaNI navakAra saMvAdayAtrA zreNI cAle che. navakAramaMtranuM mahattva, lakSya, OM 6 zrI guNavaMtabhAI zAhanuM vyAkhyAna "gharamAM derAsara' kharekhara upayogitA vize pU. bhAInuM ciMtana alaukika lAgyuM. bhAratIbenane 6 $ prasaMzanIya tathA mananIya hatuM. tamoe dharma pratye je khevanA batAvI vaMdana karuM chuM. jayabhikhkhanuM lekhana vistRta che. e pustako vAMcavA je anekAntavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAttavAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeka ka aneadvAda, spIdvavAda ane vayavIda vizeSuka - anekodvIda, cIvaTa ane naryavAda vizeSaMka anekAMdvIda, codavIda anekAMtavAda, cAddavIda ane teyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, tAva At uthaka'. zeka | lavAda, cAdda ane vayavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syA pRSTha 132 7 prabuddha jIvana anekAntavAda, syAddhavAda ane yavAda vizeSAMka meM anekAntavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, ane mATe rUci thAya ja ne meLavavAnI IcchA rahe che. A vinaMtI sAme mahArAja sAzba TrasTIo sAthe rUpiyAno sodo kare jayabhikhkhunI premabhakta kavi jayadeva ane te u52thI ApazrIe che ke amUka 2kama Apo to ja ame amArA pagalAM karIe. kareluM nAla rUpAMtara vAMcyA vinA kema cAlaze ? zuM A yogya che ? anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 70 mArca 2015 tavAda, syAdvAda ane 'prabuddha jIvana'mAM AvatA lekhonuM uMDANa to hoya ja che. anubhavajanya paNa hoya che. zrI goviMdabhAI-anerA amArA payadarzaka che. yogya sthaLe dAna ApavAnA abhinaMdana. B zaMbhu yogI kanaiyA mADha, vaDanagara. ji. mahesANA-384355 (e) 'prabuddha jIvana'nA aMko niyamita vAMcuM chuM. AnaMda Ave che. jIvanane uMcA levala 52 laI javAmAM madada kare che. abhinaMdana. ghaNAM samayathI eka prazna thAya che te Apane jaNAvavA mAguM chuM. prazna : jaina derAsaramAM pathuMpaNa samaye, prabhunI pratiSThAnA prasaMge athavA anya sArA prasaMge mahArAja sAhebane AmaMtraNa ApavAmAM Ave che. Rather vinaMtI karavAmAM Ave che. II mahAvIra kathA | be DI.vI.DI. seTa zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha dvArA nirmita AMtara rASTrIya khyAti prApta, jaina dharma tattvanA vizva pracAraka padmazrI DaoN. kumArapALa desAInI hRdayasparzI prabhAvaka vANImAM 8 zrI patino sAthanI hatyA || vIyu || RSabha kathA // bhagavAna mahAvIranA jIvananAM rahasyone pragaTa karatI, gaNadharavAdanI mahAna ghaTanAone AlekhatI ane vartamAna yugamAM bhagavAna mahAvIranA upadezonI mahattA darzAvatI saMgIta-sabhara 'mahAvIrakathA' javAba 'hA' mAM hoya to zA mATe ? javAba 'nA' mAM hoya to tenuM nivAraNa thaI zake ? kevI rIte ? mAruM nAma ApavA mAMgato nathI. vinaMtI : prabuddha jIvananA koI aMkamAM zakya hoya to chApazo. (9) Respected Sir, I would like to kindly inform you that Osmania University, Hyderabad has released a Press Note (Ref: No. 273/Ph.D/ Exam/2014) on 15th Dec. 2014 fro Ph.D. degree awards. I Mahendrakumar Jain have been awarded Ph.D. degree HINDI KE VIKAS MEIN JAIN SAHITYAKARON KA (Ref No. 29728 S. No. 1 in Press Note) on the subject YOGDAN (Jain Scholars and Literature) in Hindi (Oriettal) under the supervision of Dr. V. Ramkoti. Dr. Mahendrakumar Jain Mobile : 9393002272 II gautama kathA | be DI.vI.DI. seTa anaMta labdhinidhAna guru gautamasvAmInA pUrva-jIvanano itihAsa ApIne emanA bhavya AdhyAtmika parivartanano khyAla ApatI, ajoDa gurubhakti ane anupama laghutA pragaTAvatI rasasabhara 'gautamakathA' II RSabha kathA traNa DI.vI.DI. seTa rAjA RRSabhanA jIvanacaritra ane tyAgI RSabhanAM kathAnakone AvarI letuM jainadharmanA Adi tIrthaMkara bhagavAna zrI RSabhadevanuM caritra ane cakravartI bharatadeva ane bAhubalinuM romAMcaka kathAnaka dharAvatI anokhI 'RSabha kathA' sin - en bett / / nema-rAjula kacA|| traNa DI.vI.DI. seTa nemanAthanI jAna, pazuono citkAra, rathi nemIne rAjulano vairAgya udbodha ane nemarAjulanA viraha ane tyAgathI tapa sudhI vistaratI hRdayasparzI kathA pArzva-padmAvatI kathA traNa DI.vI.DI. seTa pArzvanAtha bhagavAnanA dasa pUrvabhavono marma. bhagavAnanuM jIvana ane cyavana kalyANaka. zaMkhezvara tIrthanI sthApanA. padmAvatI upAsanA. Atma sparzI kathA nekAntavAda, syAddhavAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane tayavAda vizeSAMka - anekAntavAda, ane pratyeka seTanI kiMmata rUA. 150/- 7 cAra seTa sAthe lenArane 20% DiskAunTa beMka oNpha InDiyAnI bhAratanI koI paNa zAkhAmAM zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha prArthanA samAja brAMca, A/c. No. 0039201 000 20260 IFSC : BKID 0000039 mAM 2kama bharI oNrDaranI vigata sAthe amane slIpa mokalo eTale DI.vI.DI. Apane ghare kuriyarathI ravAnA karAze. uparanI DI.vI.DI. saMghanI oNphisa zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33 mahammadI minA2, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI-400 004mAM maLaze. saMparka : pravINabhAI Teliphona : 23820296. athavA nIcenA sthaLethI prApta thaze- InsTITyUTa oNpha jainolojI,bI-101, samaya epArTamenTa, AjhAda sosAyaTI pAse, AMbAvADI, amadAvAda-380015. phona : (079) 26762082. anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka maiM anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka, anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdvAda mArca 2015 prabuddha jIvana anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka pustakanuM nAma : zrI 108 pArzvanAtha tIrtha saMpuTa saMpAdaka : pU. munizrI prazAMtazekhara vi. prakAzaka : ugamarAja bhaMvaralAlajI zAhajI 312, komarsa hAusa, 140, nagInadAsa mAsta2 2oDa, phorTa-muMbaI-400 023. mUlya-zrI pArzvanAtha ArAdhanA, pAnA-298, prakAzana : 7-5-06. anekAntavAda, syAddhavAda ane hrayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSTaka anekAntavAda, syAdavAda pRSTha 133 pAda, syAdvAda ane vanasiddhi prApta thAya che. bIjI bhUmikAe sarjana -svAgata gayelA sAdhakane vidyAsiddhi, yaMtrasiddhi ane ghaDaoN. kalA zAha yogasiddhi sAMpaDe che ane enAthI paNa Urdhva bhUmikAe gayelA ane trIja siddhi aiTale mukti, mokSa ke nirvANa prApta thAya che. 9320475222. mUlya rUA. 60, pAnA H 102, AvRtti-1, 2014. A nAnakaDA pustakamAM DaoN. praphullA bahena vorAe judA judA samaye je lekho taiyAra karyAM teno saMgraha che. jemAM mahAna sAdhakonI guNagarimA, jaina darzananA pAyAnA siddhAMto, tenI tAttvika bAbato, uttama ane prerita sthAnako, caturvidha saMghanI prasAdI rUpa uttama sAhityanA aMzo jevI kRtiono ahIM samAveza thayo che, jemAM lekhikAnI athAga mahenatanI pratIti thAya che. A lekhamAM jinazAsananA mahAna caritronA tathA sAhityanA itihAsane ane jainadarzananA siddhAMtone sAruM evuM sthAna maLyuM che. nirUpaNanI paddhati vaijJAnika che. sAthe sAthe keTalAka lekhomAM kathA sAhityanI suMdara chaNAvaTa najare paDe che. 'zrIpAlarAsa'nA vizALakAya pAMca bhAgone bArIkAIthI tapAsIne teoe udAharo sAthe zrI premalabhAI kApaDiyAnA saMpAdana-prakAzanane vadhAvyuM che. mAlatIbahena zAha kahe che- rasALa zailI ane vaijJAnika abhigama sAthe lakhAyelA A lekho eka AgavI bhAta pADe che.' praphullAbahene A pustaka dvArA pragaTAvelo jJAnarUpI dIpaka jvalana rahe eja abhyarthanA. XXX ApaNAM covIse covIsa tIrthaMkaromAM sarvazreSTha adiya nAma karmanA prabaLa upArjaka, vacanasiMha, smaraNamAtrathI du:kha ane darda, pIDA zamI jAya, evA pArzvanAtha bhagavaMtanI A bhAratanI dharatI para emanA nAmanA 108 tIrtho prasiddha che. bhAratamAM sauthI vadhu tIrtho pArzvanAtha bhagavaMtanA nAme ja jovA maLe che. enI pAchaLa koI paNa kAma karatuM hoya to to eka ja emanuM Adeya nAma karma ke je AtmAno nAma levA mAtrathI parama saMtoSa ane Adhi-vyAdhi, upAdhinA baMdhanomAMthI chUTakAro thaI jAya tathA parama AnaMdanI anubhUti thavA lAge che. AvA pArzvanAtha bhagavAnanA 108 (ekaso ATha) tIrthonI ArAdhanA dareka jIvo sAthe karI zake te mATe gurudeve pa. pU. A. ratnazekharasUrIjI ma.sA. zaMkhezvarajI tIrthamAM ekaso ATha tIrtha svarUpI tIrthanI sthApanA karI ane tIrthanI pratiSThA vadhe e vAtane dhyAnamAM rAkhI gurunA nAme bhaktivihAra (bhaktinagara) evuM nAma ApyuM. ane mULanAyaka paNa bhakti pArzvanAtha A pustakamAM zrI candrakAntabhAIe siddhacakranI prAcInatA ane tenA mahimAne darzAvyo che ane ArAdhanAnA pratyeka zlokano zabdArtha Apyo che ane samajUtI paNa ApI che. tethI ArAdhanA karanArane mArgadarzana maLI rahe che. A grupanI racanAnA pratyeka nAra emanA bhAvanAzALI ArAdhanAmaya aMta2mAMthI pragaTelA che je ArAdhakone mATe atyaMta mUlyavAna che. XXX pustakanuM nAma : bhAratIya saMskRtimAM guru mahimA saMpAdaka : guDDAvaMta baravALiyA prakAzaka : ahemu spiricyuala seMTara saMcAlita saurASTra kesarI prANaguru jaina philosophikala enDa lITararI senTa2, ghATakopara-muMbaI. mUlya-rUA. 250/-, pAnA-240, AvRttiI.sa. 2010. mAnanIya guzavaMtabhAI baravALiyA saMpAdita 'bhAratIya saMskRtimAM guru mahimA' pustaka gujarAtI sAhityamAM gurunA mahimAnI pratIti karAve che. je vartamAna samayamAM atyaMta pustakanuM nAma zrI siddhacakra ArAdhanA ane tenA rahasyo bhagavAna rAkhyA. ekaso ATha pArzvanAtha tIrtha saMpuTa vAMcI vAcako AtmakalyANa sAdhe e ja abhyarthanA. bhAratabharamAM zaMkhezvara tIrthano mahimA dina-saMkalana : candrakAnta mahetA pratidina vadhato jAya che. zaMkhezvara tIrtha ati prakAzaka : kizora zAha-nimitA zAha prAcIna che. ane Aje e nIrgha jAgRta mUlya-amUlya, pAnA-120, AvRtti-prathama-bAnImAM tIrthasthAna che. prAcIna tIrthanA darzanano anero I.sa. 2012. mahimA che. zrI siddhacakra yaMtra sarvazreSTha yaMtra che. A yaMtramAM adbhuta rahasyo bharelA che. A yaMtramAM jaina dharmanA sArabhUta navapada rahelA che jenuM AlaMbana letAM anya siddhio tathA mokSa prApta thAya che. AvA mahAprabhAvika zrI siddhacakra yaMtranA asyone prakaTa ka2vA-kholavA mATe zrAvakaratna zrI caMdrakAntabhAIe A pustakamAM prayAsa karyo che. sAthe sAthe siddhacakra pUjananI saMkSipta vidhi, navapadonI stutinA bhAvArtha paNa karyA che. ||ba||*||6|Te Avazyaka che. jaina kaviomAM AnaMdaghanajI, samayasuMdara, cidAnaMda, buddhisAgara, mAnavimala, pArzvacaMdrasUri, uttamavijaya, zrImad rAjacaMdra, yazovijayajI ane digaMbara jainAcArya devanaMdInI racanAomAM gurubhaktino mahimA AlekhAyo che tenI pratIti vAcakone hRda lekhakoe karAvyo che. XXX pustakanuM nAma : jenatattvanAM ajavALAM lekhaka : praphullA vorA bhAvanagara prakAzaka : zrI zrutajJAna prasAraka sabhA prApti sthAna : amadAvAda-14. sAthe sAthe jainettara kaviomAM saMta kabIra, vibhAga, nAnaka, dAsIjavA ane lakSmIsAheba, gaMgAsatI, niSkuLAnaMda, zaMkarAcArya, jagavanajI kavi prItama, akho, narasiMha, mIrA ane dharamadAsanI kAvyaracanAomAM gurumahimAno rasamaya paricaya AsvAda lekhakoe karAvyo che je vartamAna yuganA sAhitya prIti dharAvanAra vAcaka vargane preraNA Ape tevo AhalAdaka che. 1. zrutajJAna prasAraka sabhA, jitendra kApaDiyA, 3, tulasI pUjA phleTa, vartana kuMja sosAyaTI, navA zAradA maMdira roDa, pAlaDI, amadAvAdadattANI nagara, borIvalI (ve.), muMbaI, mAM 380 007. mo. : 9824080308. siddhacakrI maLanI siddhiomAM prathama bhUmikAe potAne vyavahArasiddhi, kAryasiddhi ane gurutattvaciMtana (kumArapALa desAI), sadaguru saMskRtino AdhAra staMbha ane viSamakALamAM guru koza vagere lekho anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka 6 anekAMtavAda, sthAdita yAdaviASaka ne takatA, svAda ane tayavAda vizeSAMka, anekAMtavAda, syAdvAda ane [pl]sTa'zaMkaole 5 syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ sRSTi anekantivAda, svAvIda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSaka 6 anekAntavAda, ane anekAMtavAda, cItva pRSTha134 * prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 tavAda, syAdvAda ane 2 vartamAnakALamAM sadguruno mahimA sthApita prakAzana : rannAde prakAzana, haMmeza manahara modI nAgarika saMgaThana ane (2) janataMtra samAja. 2 kare che. 58 2, jaina derAsara sAme, gAMdhI roDa, banne saMsthAono mukhya uddeza bhAratanA chuM guNavaMtabhAI baravALiyA saMpAdita A amadAvAda-1. phona : 22 110081. nAgarikomAM nAgarika svAtaMtryo ane lokazAhI che graMtha mananIya to che ja paNa vartamAna samayamAM mUlya-rUA. 105/-, pAnA-90, AvRtti-prathama- vize sAcI samajaNa keLavavAno ane khataro che aDhaLaka abhinaMdanane pAtra che. 2014. Ubho thAya tyAre zAMtimaya, ahiMsaka paNa XXX 90 gajhala kAvyono prathama saMgraha laIne saMgaThita sAmano karavAno hato. di pustakanuM nAma : jJAnadhArA : sarjakanI vicAra AvanAradakSA saMghavI anaMta sapanAne abhivyakta rASTravyApI A saMgaThananA gujarAta kare che. dakSAbahene gajhalanA svarUpa sAthe kAma paDatAM ekamanI vidhisara sthApanA 12 eprila, 6 saMpAdana : guNavaMta baravALiyA gajhalanA arUjhane pAmavAnI mathAmaNa karI che. A 1981mAM thaI ane jUna 2 104 sudhInI che prakAzaka : arham spiriTyuala seMTara saMcAlita gajhalomAM eka tarapha vaividhya che to bIjI tarapha lAMbI majala saMgaThane kApI che. tenI che DuM saurASTra kesarI prANaguru jaina philosophikala paraMparita gajhalanuM bhAvajagata DokiyA kare che. silasilAbaMdha vigato A graMthamAM rajU karavAmAM * enDa lITararI senTara, ghATakopara-muMbaI. 2, gIto pratyenI emanI laganIne kAraNe kyAMka kyAMka AvI che. te uparAMta dalito-piDItonI $ mevADa pATaNavAlA esTeTa, ela.bI.esa. gajhalanuM bhAvajagata gItanA sImADAne sparze che. samasyAo, zoSaNaprathA, navI Arthika OM roDa, ghATakopara (ve.), muMbaI-400086. A racanAomAM mAnavasaMvedano kendrasthAne che. nItio, udArIkaraNa, khAnagIkaraNanI mAThI OM phona naM. : 022-42153545. mUlya-rA. jIvananA tANAvANAne ukelatA enA AbhAso asara vagerenI carcA karavAmAM AvI che. 200/-, pAnA-198, AvRtti-1, ane virodhAbhAso, vedanA ane viSadanI sAthe saMpAdaka abhinaMdananA adhikArI che. 2014. ullAsa ane upazamanA svaro ahIM saMbhaLAya che. XXX - saMpAdakazrI guNavaMtabhAI baravALiyAe bhUkaMpanA emanA anubhavamAMthI paNa eka gajhala sAbhAra svIkAra 3 saMpAdita karela 'jJAnadhArA' graMtha sAcA arthamAM sAMpaDe che to manuSyanI ekalatA, yAMtrikatA Adi 1. pustakanuM nAma: zikSaka huM vizALa jJAnasRSTi vAcakanI najara samakSa kaMDAravAnA yatno paNa thayA che. A racanAomAM lekhaka-zrI caMdubhAI je. paTela 8 tAdRzya kare che. lagabhaga 200 pAnAmAM 28 kavayitrInA bhAvamaya saMvedanono UghaDato Aloka mudraka-prakAzaka-caMdubhAI je. paTela, zrI $ lekhamAM vividha lekhakoe uttama saMzodhana karyuM pAmI zakAya che. gAyatrI mAnava sevA TrasTa, goMDala, paTela che che. tenI pratIti A "jJAnadhArA'mAM pratIta A gajhalasaMgrahamAM vaividhya che. jIvananA oTo. eDavAIjhara, gAyatrI cembara', 8 zuM thAya che. palAkhAne ukelavAnI mathAmaNa che. jIMdagInI ema.jI. roDa, goMDala. ki. rUA. 45/$ A graMthamAM viSayonuM vaividhya UDIne AMkhe chalanAnI vyathA kathA che, mArI bhAvonuM anokhuM mobAIla: 8 vaLage che. ane lekhakoe tene anurUpa Alekhana che. A kavayitrInA kalpanA vihAra ane 9825278824, 9409526924 ka vidvatAbharyo nyAya Apyo che. te paNa saMvedana vizva noMdhapAtra che. 2. pustakanuM nAma : vidyArthI $ sarAhanIya che. dakSA saMghavInA prathama gajhala saMgrahane aMtarathI mudraka-prakAzaka : upara pramANe huM gujarAtI bhASAnA tAttvika graMthono AvakAra. 3. pustakanuM nAma : samaya 6 paricaya A lekho dvArA supere thAya che. DaoN. XXX mudraka-prakAzaka : upara pramANe 6 kumArapALa desAI paMDita sukhalAlajInI vicAra pustakanuM nAma : gujarAtamAM mAnava adhikAra ane 4. pustakanuM nAma: mAtA-dIkarI-patnI eTale strI 8 sRSTino paricaya karAve che. to pU.DaoN. tarubAI nAgarika svAtaMtrya caLavaLa (1947-2014) mudraka-prakAzaka : upara pramANe $ mahAsatI pU. bApunI vicAra sRSTi, DaoN. dhanavaMta saMpAdana-saMkalana : gautama ThAkara 5. pustakanuM nAma : dIkaro je zAha, pU. rAkezabhAInI vicAra sRSTino, pU. prakAzaka : nAgarika svAtaMtrya saMgaThana (pIyusIla, mudraka-prakAzaka : upara pramANe che DaoN. AratIbAI svAmI, pU. namramuninI vicAra gujarAta) C/o, gAMdhI zAMti pratiSThAna kendra, 6. kSaNanI kSamatA kuM sRSTino sAttvika sarala bAnImAM paricaya himAvana, pAlaDI, cAra rastA, amadAvAda- lekhaka : goviMdabhAI rAvala kArave che. 380006. phona : 079-26641353. prakAzaka: racanA pratiSThAna, vizva maMgalam, huM * anya vidvAna lekhako DaoN. razmi jhaverI, mUlya-rUA. 150/-, pAnA-170, AvRtti- anerA-383001.ki. rUA. 10/- prathama ka 6 khImajIbhAI chADavA, DaoN. ranatabahena chADavA, prathama-2014. AvRtti. 9 DaoN. pArvatI neNazI khIrANI, DaoN. rekhA vorA, gautama ThAkara zreSTha ane kuzaLa saMgaThaka che. 7. chIDuM zodhatAM lAdhI poLa-upara pramANe kuM DaoN. gulAba deDhiyA vageree potapotAnA viSaya temaNe saMpAdita karela A pustaka eka aitihAsika ki. rUA. 15/che dvArA jaina saMtonI vicAradhArAno jJAnamaya dastAveja che. 8. jIvane mane zuM ApyuM? upara pramANe ki. rUA. 3 OM paricaya karAvyo che. 1975-77 daramiyAna bhAratamAM AMtarika 5/eka sAthe A lekho dvArA jJAnanI dhArAmAM kaTokaTI lAdavAmAM AvI ane mAnavahako temaja 9. strI-upara pramANe. ki. rUA. 5/jJAnano dhodha saMpAdakazrIe vaheto karyo che. nAgarika svAtaMtrya keTalA amUlya che. tenI pratIti XXX pahelI ja vAra bhAratanA nAgarikone thaI. kaTokaTI bI-42, dayAnaMda sosAyaTI, kuM pustakanuM nAma : he gajhala! Ava, pragaTa thA! UThI gayA pachI loka nAyaka jayaprakAzanI preraNAthI e-104, gokuladhAma (IsTa), muMbaI-63. huM kavayitri : dakSA bI. saMghavI be mahattvanI saMsthAo sthApavAmAM AvI. (1) mobAIla : 9223190753. anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddavIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, cArvIda ane vayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdurvAda ane anekAMntavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAdvavAda ane nayavAda viroSaka 6 anekantivAda, syAdvavAda ane vayavAda vizeSAMka 4 anekottavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 5 anekAntavAda, ane
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdvAda mArca 2015 prabuddha jIvana anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 7 pRSTha 135 pAda, syAdvAda ane anekAntavAda, syAddhavAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane yavAda vizeSAMka - anekAntavAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeSaka anekAntavAda, syAdavAda LESSON -5: JAIN COSMOLOGY AND CYCLE OF TIME ENLIGHTEN YOURSELF BY SELF STUDY OF JAINOLOGY DR. KAMINI GOGRI Thinkers throughout the ages have explored the nature of the universe, Jaina thinkers no less than the others. Over the centuries, a specifically Jain picture of the cosmos was developed and elaborated in great detail and it figures extensively in traditional Jaina art and forms as a symbolic background to the Jaina explanation of the meaning of life. There are large number of texts about the cosmological concept of the Jainas. The earliest canons contain cosmological references. There are specialized texts composed between the third and thirteenth centuries CE in which the Jain universe is described in detail. These include: Treatise on Three Worlds' (Triloka Prajnapti), `Treatise on the Sun' (Surya Prajnapti); Treatise on the Moon' (Candra Prajnapti); Summary of Three Worlds' (Triloka Sara); Illumination of Three worlds' (Trilokya Dipika); Treatise of Jambuvipai' (Jambuvipa Prajnapti); Treatise on Realities' (Tattvartha Sutra); Summary of Jain Geography (Ksetra Samasa); Treatise on Jain Cosmology and Geography (Bruhat Sangrahani). The Universe as conceived by the Jaina tradition has two parts; one occupied by entries and the unoccupied space, the whole being infinite in extension and time. The infinite unoccupied universe if empty space surrounds universe. The traditional image of the occupied universe is shown in figure 3.1. pied universe respectively. Beyond these lies empty space. The Trasa Nali Extends the entire length of the occupied space, fourteen Rajjus. Occupied space is widest at its base, seven Rajjus and then tapers to a constricted centre with a width of one Rajju. From the centre upwards, it increases in width to a maximun of five Rajjus and then tapers again to the apex, which is one Rajju wide. The upper part of the occupied universe, the `Upper World', is occupied by Celestial Being. Humans, animals and plants, astral bodies and lower kinds of heavenly beings (Vyantaras and Bhavanvasi) occupy the `Middle World'. The Hellish Beings reside in the Lower World.' The Lower World and Hellish Beings: The largest areas of the occupied universe is the lower world. Certain types of Celestial Beings, opposed to good, live here with Hellish Beings. the lower world is seven Rajjus high (or long). It consists of a stack of seven infernal regions, one above the other, and each one smaller than the one below. Each level of the lower world is one Rajjus high and is surrounded and supported by layers of Dense Water (Humid Air), Dense Air and Thin Air. The top and bottom of each of the seven hells, two zones, a few thousand miles high, are uninhabited. Scriptures give names to each hells, They are, from top to bottom: |p3||sTa*p[kAra 5 karyuDhajI 3iptao The occupied universe is imagined as being of human shape with three distinct parts; upper, middle and lower, each supporting specific works. There is an area, referred to as a channel' (Trasa Nali), which extends in a narrow ban throughout the langth of the occupied universe. It has the height of fourteen 'ropes' and a width of one 'rope' (Rajju), a measurement of immense width. This measurement is defined as the distance covered flying non-stop for six months at a speed of 2,057,152 yojanas per second. A yojana is equal to about 6 miles. For astronomical calculations Jainas use the unit of a Pramana Yojana (1000 Yojanas). This is the yojana used in this chapter. Mobile beings live in the Trasa Nali, while immobile beings may live both inside and outside it. Three layers: Dense Water (Humid Air), Dense Air and Thin Air surround the whole-occuanekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka + anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka Figure 3.1 The Jain view of the occupied universe, showing the Upper World abode of heavenly beings), the Middle World (the abode of human beings), and the Lower World (the abode of hellish beings). First Hell: 'Illuminated like Jewels' -Ratnaprabha Second Hell: 'Illuminated like Gravel' -Sarkarprabha Third Hell: 'Illuminated like Sand' -Valukaprabha Fourth Hell: `Illuminated like Mud' -Pankaprabha Fifth Hell: 'Illuminated like Smoke' -Dhumaprabha Sixth Hell: Illuminated like Darkness' -Tamahprabha Seventh Hell: `Illuminated like Deepest Darkness' - Tamastamaprabha The misery of the beings inhabiting the hells is the result of their Karma. Only those creatures human or animal, which have earned demerit because of evil actions, go to the lower world, from where they obtain rebirth as plants, animals or humans. After the realization of their hellish body producting karma, they anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdvAda ane anekAntavAda, syAddhavAda ane yavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdva pRSTha 136, prabuddha jIvana - anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka mArca 2015 mavAda, svAduvAda ane are reborn in any one of the above destinies, which that can progress towards liberation. Celestial beings depends upon the new boy-producing karma ac- can be jealous of other celectial beings that are bet-5 quired in the hellish life. ter than they are. Celestial beings have varied forms S The seven regions of the lower world become of clairvoyant knowledge and tremendous power over i gloomier and more unplesant as one travels down. the material universe. These regions are filled with pain and suffering, ex- The Middle World and Celestial Beings : & tremes of cold and heat and interminable hunger Perpatetics (Vyantaras and Vana Vyantaras), and thirst. The lower world begins 900 pramana second group of celestial beings, live in the middle 5 & yojana below the base of Mount Meru (the central world, 00 yojanas above the first hell and 100 yojanas S $ point of the continent on wihch humans live). below the earth. They lodge in hollows in rocks or in Hellis beings are not born from the womb, but forests in the three worlds, and come of their own they come into beings spontaneously in a narrow accord to help or bless humans. the Peripatetic are w necked vesel. They are removed from the birth ves- divided into eight groups and each has sub-groups. w sel by evil celestial beings (paramadhamis). Their there are recognizable by their different emblems and bodies are broken when removed from the vessel, two Indras, with their retinues of princes, ministers, 5 but they reconstitute themselves, just as drops of courtesans, bodyguards, police, troops, citizens, ser- 5 mercury flow back together. Their bodies are made vants and country people, command each group. of inauspicious particles of matter and are capable The minimum lifespan of heavenly beings is ten & of adapting to any shape or size, and they posses a thousand years. Human can control them through perverted form of clairvoyant knowledge. Most of meditative recital of mantras and, if controlled, they 3 & them spend their time in conflict with one another. serve those people. The names of different groups $ Hellish Beings are not rebron as Hellish beings, be- of the Peripatetics described in the Jaina scriptures cause the realization of their karma and resultant are Pisaca, Bhuta, Yaka, Raksasa, Kinnara, suffering burns away much of their bad karma. Some Kimpurusa, Mahoraga, Gandharva and others. are reborn as lower form such as plants, birds or Astral Celestials: animals, and others who suffer the results of their A stral are the third group of celestial beings found karma with equanimity, are reborn as humans in the middle world, very high above the earth. These S The Lower World and Celestial Beings: celestial beings: Suns Moons, Planets, Constellations 5 * The uppermost hill of the lower world is the resi- and Stars, are known as astrals' (jyotiskas) as they fi dence of the lowest category of celestials called the shine brightly and light the world. It is said that these & Residentials' (Bhavanvasis), brilliant, charming, gra- astral beings have celestial cars and chariots to trans cious and playful, each with gems, weapons and port them in and outside the palaces in which they & distinctive insignia. There are ten classes of Resi- live. We perceive these celestial vehicals and palSdential' celestials; each further divided into two aces by their luminescence and radiation of heat. groups, northern and southern, both rules over by a T hese celestials reside in the area 790-900 celestial sovereign (Indra). The Asuras belong to this pramana yojanas above Mount Meru. Their movecategory. ment causes days, night, eclipses, solstices and other Celestial beings are not born from the womb but astronomical formulations with which the human world come into existence spontaneously on a bed of Flow- is familiar. Their movement is said to affect the desers. Their bodies are made from auspicious particles tiny of individulas in the human world. Jaina geograof matter, and they can change their size and shape phy describes a large continent' known as of their bodies at will. Their real form is that of young jambudvipa or Jambu Continent. Jaina texts claim that people, both male and female and they retain their this continent has two Suns and two Moons. Many e youthfulness. They have along life span, but six oceans and other continents, which are larger, sur5 months before the end of their lives, the garland of round the Jambu Continent. These have an even SS flowers that they wear withers, signifying the end of greater numbers of Suns and Moons. their celestial life. They feel miseable because of The Upper World and Celestial Beings : the thoughts of their future rebirth in utero, as an The fourth and the highest groups of celestial beanimal or human. They resemble the rich who enjoyings inhabit the upper world, which is seven rajjus wealth, but cannot control themselves. Those few high. They live in the palaces of paradise. They are who live an ethical life are born as human beings called the Celestial-Ca red ones' (Vaimanika). They anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka + anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, syAdurvAda ane anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekAntavAda, ane hu anekantivAda, syAdvavAda ane teyavAda vizeSAMka akIttavAda, syAdvavAda
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdvAda mArca 2015 prabuddha jIvana anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka pRSTha 137 vAda, syAdvAda ane normally live in the heavens (Kalpas) of the upper every living being is born several times on the cycle world. These celestioal beings can be either born in of transmigration. In it, Asura and Naga celestials proparadies' (Kalpopapanna) or `beyond' the Kalpasi duce rain or thunder. The nine `Gods of the Limits of (Kalpatita). Jaina texts describe fourteen heavens. the World' (Lokantikas), the guardians of the four carKalpopannas live in the first twelve heavens, where dinal directions and the four intermediate directions, they have a social structure of princes, ministers, and the zenith, reside in the fifth heaven. courtesans, bodyguards, police, troops, citizens, servants and country people. Kalpatitas are themselves like 'Heavenly Kings' and do not have need of any social structure. Their needs are fulfilled simply by their wishes. The first twelve Kalpas are symbolized by animals; deer, buffalo, bear, lion, goat, leopard, horse, elephant, cobra, rhinoceros, bull and antelope. There are sixty-two layers of `Celestial Chariots' in the heaven and beyond, arranged to prevent collisions, Jain texts descirbe thirteen layers in Saudharma and Isana, twelve in Sanatkumara and Mahendra, six in Brahmaloka, five in Lokantika, four in Sahasrara, and four in Anata and Pranata and four in the Aran and Acuta regions of the heaven. There are nine layers in Graiveyakas and single layer in Anuttara. The nine Graiveyakas and five 'unsurpassables" (Annuttaras) reside in the thirteenth and fourteenth heavens. Annuttaras are very close to that final perfection which they will atain after two human births. Under the crescent of Siddha Sila, the `all-accomplished' celestials (sarvathasiddha) reside and they will rebron just once as humans, since human existence is the only one through which one may attain liberation. They must pass through one more human life. anekAntavAda, syAddhavAda ane hrayavAda vizeSaka anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka - anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdavAda Occasionally, heavenly beings pass from one part of the world to another. Sometimes they pay visits to those who were their friends in earlier existences, either to guide them or to help them in the consecration ceremony of a recently born human designated to be Tirthankara. Sometimes they are pleased with the sincere devotion to them and may help their devotees with material wealth. They possess miraculous chariots in which they travel, hence their description in Jain text is found as Celestial-carred'. The serenity of the inhabitants of the paradises increases gradullay as one goes upward through the levels of the upper world Their lifespan, power rediance, morality and sphere of their sensory and super sensory knowledge, differentiate celestial beings from each other, which increase proportionally as one moves up the ladder of heavens. Female celestials are born only in the two lowest heavans. Their movements are restricted as far as the eighth paradise. The sexual enjoyment of the two lowest celetial beings is similar to that of humans. The higher the level of the celesial beings, the more subtle is their sexual life. It is sufficient for them to touch, to see or to simply hear Goddesses, to satisfy their sexual urge. The celestial of the tenth and the elevanth paradises can satisfy their urges by imaginnig the object of their desires. Finally, beyond the twelfth paradise, they are rid of their passions. They are pure, satisfied and serene. The first four and the last four paradise are usually grouped in pairs. The celestial world also contains matter and darkness, since water and vegetable particles issuing form one of the large seas of the middle world spread right up to the fifth heaven, Brahmaloka. In this level of the fifth heaven eight dark masses (Krsnarajis), or conglomerations are found, In these masses are the lower forms fo life; anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka + anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka Jainas believe that rebirth is dependent on the merit and demerit acquired in previous lives, and on the maturing of attched Karma to the soul. Humans and five-sensed anmimals have the possibility of attaining heavenly life in the upper world. The Heavenly beings and the Hellish beings are not reborn as celestials. Ascetics, whether Jains or not, who venerate spiritual teachers and their doctrine, wear spiritual teachers and their doctrine, wear the insignia of their religion, repeat and teach the scriptures to lay people, and who observe Right conduct (but do not have Right Faith) can be reborn up to the ninth heaven. The Middle world: mAddhavAda ane nayavAdavizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda The Middle world is the region from where the soul can attain liberation. Jaina Cosmology pictures the middle world as a flat, elliptical, disk, one Rajju wide and 100,000 yojanas high. It is made up of concentric ring of 'Continents' and 'Oceans', as diagrammatically shown in figure 3.2. In the centre of the middle world is the Jambu Continent with a diameter of a hundred thousand yojanas. A Salty ocean (Lavana-Samudra) of twice the area of a Jambu Continent surrounds it. Lavana Samudra contains four vast receptacles (Patala), at the four cardinal points, which function to produce tides along with. anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka 6 anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, cIva pRSTha 1380 prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 navAda, syAdvAda ane Velamdhara Mountains (found in the salty ocean) to similar size and constituents. regulate the sea. Patalas are the abodes of the Kala The two and a half continents are called the Land 5 and Mahakala groups of divinties. This ocean is it- of Action' (karmabhoomi), where the law of retribu$ self surrounded by the Dhataki Continent, around tion of actions operates. Human beings can attain libi which lies the ocean of Kalodadhi Samudra and the eration only there. Jain cosmology describes thirty Puskaravar Continent. These two and a half conti- five armaboomis, but only from fifteen can one attain 2 & nents mentioned in Jain Geography are 4.5 milllion liberation. These are: Bharata, Airavata, and Yojanas in diameter. There are more continents and Mahavideha in Jambudvipa; two Bharats, two oceans surrounding one another, represented in Airavatas and two Mahavidehas each in the Puskara Jaina cosmology as concentric circle, the last one continent and Dhataki continet. being an ocean of immense size called Figure 3.3, Map showing the relative position of Y Svayambhuramana. Jambu Dwipa and Nandisvara Dwipa. In this latter The eighth concentric ring is the Continent of regions are found the four groups of fifty-two eternal Nandisvaradvipa, where fifty-two Jina temple are Jain temples. situated as shown in figure 3.3. Heavenly beings go There are 'lands of pleasure' (Bhogabhumi) whose there to worship Jinas at the time of Kalyanakas of inhabitants are born as Couples' and whose needs Jinas, auspicious events in the lives of Jinas, and and desired are satisfied by wish-fulfilling trees' Atthai Mahotsava - an eight-day celebration of ritu- (Kalpavruksas). They are fifty-six in numbers and are als and pujas. In the Nandhyavarta diagram, an known as Anataradvipas. In additions to elaborate Swastika design formed from rice grains Karmabhoomis Tirthankaras may be born in these by most Jains during temple worship, reflects ven- Antaradvipas. eration of those holy places. Rare accopmlished in the land of action', people have to learn and 5 humans may travel as far as Nandisvardvipa. Oc- earn a living thorough activities such as government, 5 casionally humans can be found beyond the two and defense, agriculture, education, business, arts and half continents, if they are taken there by heavenly handicrafts. Living beings in the Land of Action' are w beings, but no human being can experience birth or differentiated from those in the 'Land of Pleasures' w death beyond these continents. by the fact that they are capable of attaining libera- 2 Figure 3.2 Sectional diagram of the Middle World, tion. Hence, birth in the land of action is considered 5 according to Jaina geography, showing the two-and superior. Jaina scriptures mention that human beings 5 a half continents inhabited by humans. living in (Maha) Videha region is conductive to spiri- * The Jambu continent is the region we inhabitat. tual advancement. In its centre is Mount Meru, 100,000 yojanas high Twenty Tirthankars live and preach in (Maha) (1000 yojanas below the earth and 99,000 yojanas Videha at any time. Some other continents also have above the earth). Its base diameter is 100,000 Tirthankaras. Jains venerate the Tirthankaras of the yojanas, which reduces to 1000 yojanas at its peak. (Maha) Videha region. Many temples have images The surface is divided into four terraces at different of Simandhar Swami, the senior Tirthankara of (Maha) hieghts, each terrace having a lush and environmen- Videha. During the morning Penitential Retreat, eutally pleasing forest, parks full of flowers, trees, for- logies to venerate-Simandhar Swami are recited. ests, palaces and temples and are named after the The (Maha) Videha region is dub-divided into thirtyforest of Prosperous trees' (Bhadrasal Vana); two smaller regions or empires (Vijayas) and consists Pleasing (Nandan Vana); Flowery (Somanas Vana) of the same elements as our earth. Jain cosmologi* and Pink Flowery (Padnuka Vana). There is a cal texts describe Jambudvipa in detail. The descrip pinacle on the fourth terrace with Jina temples at its tion given and the artistically presented diagrams are four corners, and there are four crescent-shaped fascinating. rocks on which newborn Tirthankaras are bathed. Jaina texts are bound in precise detail about this The Jambu Continent has many rivers. It has six cosmology and geography. Modern Science is skepmountain ranges of different colours crossing the tical about it. Whether one accepts or does nor acJambu Continent from east to west. They divide it cepts, the traditional cosmology has no bearing upon into seven regions or countries. The seven regions the contribution of Jainism to spiritual matters. Zare: Bharata, Airavata, Hemavat, Hairanyavata, Hari [To be continued] Ramyaka and (Maha) Videha. Each region is pre- 76/C, Mangal, 3/15, R.A.K. Road, Matunga, E sided over by a deity named after the region itself. Mumbai-400 019. Email : kaminigogri@gmail.com Bharat is in south and Airavat is in the north, both of Mobile: 9819179589/9619379589 anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka + anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, syAdurvAda ane |SAMka = anekavilda, syAhnavIda ane vayavIda vizeSAMka 4 anekIdvAda, syAddhavAda anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekAntavAda, ane anekantivAda, syAhnavIda
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ MARCH 2015 PRABUDHH JEEVAN Siddhasena Divakar - By Dr. Renuka Porwal, Mob.: 098218 77327 Born in Sanatan Hindu family at Ujjain in early 4th century, Siddhsena had very good knowledge of four Vedas and Nyaya. Once he had a debate with Acharya Vriddhavadi in a king's court and defeated him. Later on he became his devotee and studied Jaina scriptures. Once Siddhsena used the Sanskrit form of Navakarmantra and also wished to translate many Agamas into Sanskrit. His Guru didn't appreciate this and put him out of the Gaccha for few years. PAGE No. 139 After this incident, he returned to Ujjain where Vikramaditya-ll welcomed him and listened to his sermons daily. Now his Guru Vriddhavadi decided to call him back. He came as a Palkhivala and held the Palakhi from one side. Being an old man he was a little slow in comparison to the other three. Siddhsena asked, " Is your shoulder giving you pain?" Here he used incorrect grammar& guru immediately corrected the sentence. Recognizing his Guru, Siddhsena realized his mistake and apologized to him. Later on, Siddhsena arrived at Kumar town. King Devpal of the state became his devotee. Once the king of Assam attacked the country. Siddhsena used his Vidya to produce a huge army and the enemy ran away. King Devpal was happy and conferred on him the title 'Divakar'-sun destroying the darkness. He was a great poet of his time. He wrote 'SanmatiTark' explaining Anekantvad. His other best work is 'Kalyan Mandir Kavya which is to establish Kalyana or Shubha i.e. abode of auspiousness.
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ Licence to post Without Pre-Payment No. MR/Tech/WPP-36/SOUTH/2013-15, at Mumbai-400 001. Regd. With Registrar of Newspapers for India No. MAHBIL/2013/50453 Published on 16th of every month & Posted at Patrika Channel sorting office Mumbai-400 001 On 16th of every month * Regd. No. MH/MR/SOUTH-379/2013-15 PAGE No. 140 PRABUDHH JEEVAN : ANEKANTVAD, SYADVAD AND NAYVAD VISHESHANK MARCH 2015 je anaMta che enI eka vAra AvI eka pArTI goThavI. A vakhate bahu moTo jalaso ane ThaThero teNe karyo. enI | paMthe paMthe pAtheya prApti tarapha..... pelI 'majura-patnI-bahenapaNI' lyusIne paNa teNe 'A saMsAra kevaLa bhrama nathI, vAstavika paNa bolAvelI. ardhAganA che. enI pAse dhanadolatanI kazI kamI che. A jIvana kevaLa jhaMjhaTa nathI, mahA AnaMda hIrA, mANeka ne nIlamanA jhaLaka jhaLaka thatAM nathI. ema chatAM, eTalAthI ene saMtoSa nathI. paNa che. e baMnemAM, eTale ApaNI AsapAsa ghareNAM paherIne, badhAnI vacce phrenI beThI, pachI, e saMtoSane AvI pArTIomAM ane bIjAone patharAyelA saMsAramAM ane ApaNA jIvanamAM viSa badhA sAMbhaLe e rIte, lyusIne eNe eka savAla AMjI nAkhavAmAM tathA bhoMThAM pADI devAmAM te ane amRta e baMne paDelA che. vAstavika AnaMda pUchayo. zodhI rahI che. ane amRtanA vyavasthita Ayojanane laIne | 'mAya DIyara lyusI, A badhA dAgInA joyA? | lyusI pAse dhanadolata nathI. eno pati eka ApaNe cAlIzuM, ane je divase saMsAra eka bhrama A mArA hIrA jyAre jhAMkhA paDe che, melA thAya sAmAnya kAmadAra che. paraMtu, e vAtanuM ene du:kha che, evuM nakkI thaze, tyAre e bhrama ApaNAthI che, tyAre tene sApha karavA mATe perIsathI huM kemIkala nathI. ImiTezana jvalarI paherIne e AnaMda lAkho jojana dUra cAlyo gayo haze; jIvana eka maMgAvuM chuM. mANekane sApha karavA mATenuM speziyala meLavI zake che. dhanavAna phrenI karatAM paNa vadhAre jhaMjhaTa che, evuM je divase ApaNane lAgaze, te solyuzana venIsathI Ave che. nIlamane sApha karavA Thasso ane ruvAba te rAkhI zake che. A badhAMnI vakhate e jhaMjhaTa to bicArI dUra UbhI UbhI AMsu mATe nuM 'DI-lakSa-lIkviDa', huM che ka pAchaLa kayuM tattva kAma kare che? sAratI haze, ane viSa... te viSa to te divase nyUyorka-amerikAthI maMgAvuM chuM. | vicAra karatAM jaNAze ke lyusInA AvA masta pote ja amRta banIne amRtamAM bhaLI gayeluM haze.' '..heM bahena...tA....rA dAgInA dhovA mATe vartananA mULamAM 'saMtoSa' che. enI pAse je nathI eka kathA : tuM zuM kare che ?' eno aphasosa ke kAmanA karIdu:khI thavAne badale, | be bahenapaNIo sAthe bhaNatI hatI. emanI badhAnI vacce khoTA dAgInA paherIne rUvAbathI enI pAse je che, teno sArAmAM sAro upayoga maitrI ghaNI gADha. ekanuM nAma 'phrenI' ane bIjInuM beThelI lyusIne bhoMThI pADavA mATe ja A savAla karIne e masta tathA saMtoSI rahI zake che. A nAma 'lyusI'. phrenI, eka amIrane paraNI gaI, phrenIe pUchaDyo hato; e vAta tyAM beThelAM badhAM saMtoSa, sukhI jIvana jIvavA mATenuM eka mahattvanuM lyusIe eka kAmadAra sAthe lagna karyA. samajI gayA. paNa lyusI ghaNI cabarAka hatI. enA sAdhana che. | phrenI pAse kiMmatI hIrAmANekanA caherA para bhoMThApaNAno jarA paNa bhAva Avyo sthiti ane saMyogo, to karma vigere dvArA dAgInAono moTo Dhagalo. lyusI, ImITezana nahi. hasatAM hasatAM, AnaMdathI eNe eka evo mANasane sAMpaDe che. game tevA saMyogo hoya, khoTo ane sastA dAgInA laI Ave ne pahere. javAba Apyo, je sAMbhaLIne phrenInI jIbha ja AnaMdamAM rahevuM ke udAsa rahevuM, masta rahevuM ke pelA guNavaMtIbahenanI jema, A phrenInA sivAI gaI. A rahyo e javAba.: rodaNAM raDyA karavA, ALasu thaIne besI rahevuM ThassAno paNa pAra nahi. potAnI amIrAInI 'o...mAya DIyara phrenI, evI dhovA karavAnI ke utsAhathI kAma karavuM, e badhuM, prAyaH mANasanA vAta jyAM tyAM lalakAratI phare. enI bIjI kaDAkUTamAM huM to paDatI ja nathI; melA thAya eTale mananI sthiti upara AdhAra rAkhe che. mananI bahenapaNIone potAno vaibhava batAvIne AMjI huM to pheMkI ja dauM chuM ! I just throw them sthitine masta banAvavAmAM 'syAdvAda'nI puratI nAkhavAno ane bhAre zokha. e mATe, avAranavAra out...' samajaNa jevo upayogI bIjo koI IlAja nathI. | (vadhu mATe juo anusaMdhAna pRSTha 126) sAhelIone jamavAnAM AmaMtraNa mokale, emAM lyusInI buddhimattA ane tenuM potAne tyAM badhAne ekaThAM kare ane e badhAnI hAjarajavAbIpaNuM ApaNane dekhAze. vacce potAnI zrImaMtAInuM pradarzana karye rAkhe. e paraMtu temAM eTaluM ja nathI. jIvana badhuM joIne, enI anya bahenapaNIo bhoMThapa viSenI je carcA ahIM ApaNe karI anubhave ane enI zrImaMtAInA tathA enA rahyA chIe, teno eka suMdara javAba vakhANa kare tyAre phrenI khUba kulAya. 'IDariyo gaDha' paNa temAM che. jItyAno AnaMda te anubhave. phrenI, e ka karoDapatinI Postal Authority Please Note: If Undelivered Return To Sender At 33, Mohamadi Minar, 14th Khetwadi, Mumbai-400004. Printed & Published by Pushpaben Chandrakant Parikh on behalf of Shri Mumbai Jain Yuvak Sangh and Printed at Fakhri Printing Works, 312/A, Byculla Service Industrial Estate, Dadaji Konddev Cross Rd, Byculla, Mumbai-400 027. And Published at 385, SVP Rd., Mumbai-400004. Temporary Add.: 33, Mohamadi Minar, 14th Khetwadi. Mumbai-400004. Tel.: 23820296. Editor: Dhanwant T. Shah.