Prabuddha Jivan 2015 Year 63 Ank 01 to 03

SR No.: 526000
Original Sutra Author: N/A
Author: Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 2015
Total Pages: 288
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 7 MB

Page 108

ગાંધી જીવી
'પૃષ્ઠ ૬૪ • પ્રબુદ્ધ જીવન ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષાંક - ફેબ્રુઆરી ૨૦૧૫
* સ્થળ છોડી જતા રહ્યા અને પોતાના ઓરડામાં તેમણે પ્રાર્થના કરી. પ્રવચનમાં ગાંધીજીએ કહ્યું, “છેલ્લા ત્રણ દિવસ આપણે પ્રાર્થના ક હું એ પ્રાર્થનામાં તેમની મંડળીના સભ્યો જ હાજર હતા.
નથી કરી એમ રખે કોઈ માને. આપણે હોઠ દ્વારા પ્રાર્થના નથી કરી હું ત્રીજે દિવસે, ગાંધીજી પ્રાર્થના કરવા જઈ રહ્યા હતા ત્યારે કોઈએ પણ હૃદય દ્વારા આપણે પ્રાર્થના કરી છે, અને પ્રાર્થનાનો એ ઘણો
આવીને એમને એક પત્ર આપ્યો. પત્ર આપતા પેલાએ કહ્યું, જ અસરકારક ભાગ છે.” હું ‘ભંગીઓના મહાજનના પ્રમુખનો પત્ર છે.” પત્રમાં એવું લખવામાં તા. ૪થી અને પમી એપ્રિલે સાયંપ્રાર્થનામાં એક લાખથીયે વધુ શું આવ્યું હતું કે ગાંધીજી ભેગી કૉલોનીમાં રહે એમ એ લોકો ઈચ્છતા માણસો હાજર હતા એવો અંદાજ છે. પરંતુ દોઢેક મહિના પછી શું ૐ નથી. તપાસ કરતાં ખબર પડી કે એ પત્ર બનાવટી હતો. ગાંધીજીએ ફરીથી કુરાનની આયતો પઢવા સામે વિરોધ ઉઠાવવામાં આવ્યો. હૈં * પ્રાર્થના સભામાં કહ્યું, “મારા જેવા બુઢાની આ કેવી ક્રૂર મશ્કરી આપ એનો આગ્રહ રાખશો તો, પ્રાર્થનાસભા આગળ કાળા રૅ જ છે! તેઓ મને કહે છે કે, હું કુરાનમાંથી આવતો ન પઢે તો જ અમે વાવટાઓના દેખાવો કરવામાં આવશે, એવો પત્રો ગાંધીજી પર હૈં તમને પ્રાર્થનાસભા ભરવા દઈશું. મને લાગે તે પ્રમાણે પ્રાર્થના આવ્યા. પરંતુ દિલ્હીની પ્રજાએ અત્યાર સુધીમાં એટલાં શિસ્ત અને ગુ કરવાની પણ મને સ્વતંત્રતા નથી?'
સંયમ કેળવ્યાં હતાં કે, વિરોધ કરનારનો તેઓ વાળ પણ વાંકો 8 પછી તેમણે પૂછ્યું, “આ સભામાં કોઈ વિરોધ કરનારા છે? કરશે નહીં, એમ ગાંધીજીને લાગ્યું. આથી એમણે ધમકીની હું જવાબમાં ત્રણ માણસો ઊભા થયા. ગાંધીજીએ શાંતિથી કહ્યું, “હું અવગણના કરીને, પ્રાર્થના કરવાનો નિર્ણય કર્યો. પહેલે દિવસે તો હું ૬ વિરોધીઓને વશ થાઉં છું. પ્રાર્થના થશે નહીં.” ગાંધીજી પ્રાર્થનાસ્થળ પ્રાર્થનામાં કશી ખલેલ પહોંચી નહીં. ૨૮મી મે, ૧૯૪૭ના રોજ ૨ મેં છોડીને જવા લાગ્યા ત્યારે પ્રાર્થના કરવાની માગણી કરતા પોકારો ગાંધીજીએ જાહેર કર્યું કે, એ લોકો માત્ર કાળા વાવટાઓ જ નહીં હૈ જે લોકો કરવા લાગ્યા. ગાંધીજીએ કહ્યું, “આજે નહીં. વિરોધ પણ લાઠીઓ લઈને આવે તો પણ હું પ્રાર્થનાસભા ભરીશ. તેઓ જૈ
કરનારાઓની સંખ્યા વધી છે. એ સારું છે. નોઆખલીમાં રામધૂન મને ફટકા મારશે તોયે, તેમની સામે મારા દિલમાં લેશ પણ * ૨ ગાતાં તેમણે કદી પણ મને અટકાવ્યો ન હતો. એની સામે જેમને બૂરી લાગણી રાખ્યા વિના, ભગવાનનું નામ છેવટ સુધી જપ્યા હું ૬ વાંધો હતો તેઓ પ્રાર્થનાસભામાંથી ચાલ્યા જતા હતા.” કરીશ. હૈ મારા વાચક મિત્રો, આ પ્રમાણે ગાંધીજી અને સાથે સાથે તેમની ગુસ્સે ભરાયેલા એક ખબરપત્રીએ ગાંધીજીને સૂચવ્યું કે, ૬ અહિંસા પરની દઢ શ્રદ્ધાની કસોટી થઈ. ચોથા દિવસની સાંજે રાષ્ટ્રીય હિંદુઓને આપ તલવાર સામે તલવાર ઉગામવાને અને આગ સામે ફુ સ્વયંસેવક સંઘના નેતા ગાંધીજીને મળવા આવ્યા અને તેમણે ખાતરી આગ લગાડવાને કહી શકતા ન હો તો, આપે જંગલમાં ચાલ્યા ૬ ૐ આપી કે, આપની પ્રાર્થનાસભામાં હવે ખલેલ પહોંચાડવામાં નહીં જવું જોઈએ. ૨૯મી મે ને દિવસે સાયંપ્રાર્થનામાં એને વિષય 8 આવે. એ દિવસની સાયં પ્રાર્થનાસભામાં ગાંધીજીએ જ્યારે પૂછવું બનાવીને ગાંધીજીએ એ ખબરપત્રીની સલાહને અનુસરવાની રે છે કે કોઈ વિરોધ કરનાર છે? કે તરત એક જુવાને વિરોધ દર્શાવવા પોતાની અશક્તિ દર્શાવી. હું હાથ ઊંચો કર્યો. એ જોઈને એક બીજા માણસે ઊભા થઈને કહ્યું, એક સહકાર્યકર્તાએ ગાંધીજીને કહ્યું, “આપે કહ્યું છે કે,
“આપણા તોછડાઈભર્યા વિરોધને કારણે ગાંધીજી પોતાની સમજાવટથી આખુંયે હિંદ પાકિસ્તાનમાં પલટાઈ જાય તેની મને શું ૐ પ્રાર્થનાસભા છેલ્લા ત્રણ દિવસથી ચલાવી શક્યા નથી એ શરમજનક પરવા નથી, પરંતુ જબરદસ્તીને કારણે એક ઈંચ પણ નહીં અપાય. હૈ ૬ છે. હવે કશો વિરોધ ન કરવા માટે હું તમને આજીજી કરું છું. આપની એ જાહેરાતની બાબતમાં આપ તો મક્કમ રહ્યા છો. પરંતુ હું ગાંધીજીએ કહ્યું, ‘જો કોઈ વિરોધ કરનાર હોય તો, તે હજી કૉંગ્રેસની કારોબારી સમિતિ એ સિદ્ધાંત પ્રમાણે કાર્ય કરે છે ખરી? શું છે પણ પોતાનો વિટો વાપરી શકે છે.” સભામાં શાંતિ પ્રવર્તી રહી. તે તો બળ આગળ નમતું આપે છે. ‘હિંદ છોડો'નો રણનાદ આપે છે - પહેલો વિરોધ કરનાર બેસી ગયો. પણ ત્યાં બીજો વિરોધી ઊભો અમને આપ્યો; અમારી લડાઈઓ આપ લડ્યા; પરંતુ નિર્ણયનો
થયો. એ જોઈ ગાંધીજી બોલ્યા, ‘વારું, હું હાર કબૂલું છું. પણ આ સમો આવ્યો ત્યારે ચિત્રમાં આપ નથી. આપને તથા આપના પર હું પ્રાર્થનાસભાની હાર નથી. સભામાંના લોકો જો તમારી સામે ક્રોધ આદર્શોનો છોડી દેવામાં આવ્યા છે. ગાંધીજી બોલ્યા, “આજે મારું હું શું કરે, હિંસા વાપરે અથવા તમને ગાળો આપે તો જ તેઓ હાર્યા કોણ સાંભળે છે?' “આગેવાનો નહીં હોય પણ પ્રજા તો આપની કું 8 કહેવાય.’ વિરોધ ન કરવાની વિનંતી કરનાર ભાઈ ફરીથી ઊભા પાછળ છે.” “પ્રજા પણ મારી પાછળ નથી. મને હિમાલય જવાને 3 થયા અને પેલાને સમજાવવા લાગ્યા. વિરોધ કરનાર ભાઈ પલળ્યા. કહે, કહેવામાં આવે છે. મારા ફોટાઓને તથા પૂતળાઓને હાર મેં $ “મારો વિરોધ ખેંચી લઉં છું. આપ પ્રાર્થના ચલાવી શકો છો.” પહેરાવવાને દરેક જણ આતુર છે પણ મારી સલાહને અનુસરવાને હું કર આમ આખરે ચોથે દિવસે ગાંધીજી સાયપ્રાર્થના કરી શક્યા. ખરેખર કોઈ જ તૈયાર નથી.” ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષ | ' મનુ ષ્ય ભોગ નથી ભોગવતો, ભોગ મનુષ્યને ભોગવે છે. વતનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષાંક
ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષાંક 4 ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષાંક ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષક 5 ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષાંક 4 ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષાંક 4 ગાંધી ન