Prabuddha Jivan 2015 Year 63 Ank 01 to 03

SR No.: 526000
Original Sutra Author: N/A
Author: Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 2015
Total Pages: 288
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 7 MB

Page 100

ગંધી
અ ી પૃષ્ઠ ૫૬ પ્રબુદ્ધ જીવન ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષાંક ૯ ફેબ્રુઆરી ૨૦૧૫ અંતિમ
અંતિમયાત્રા અને અસ્થિવિસર્જન | Hપ્યારેલાલ
ગધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાયવિશેષાંક 5 ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષક 5 ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષાંક 5 ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષક ૬
અગ્નિસંસ્કાર માટેની વ્યવસ્થા કરવાનો હવાલો સંરક્ષણ ખાતાએ આગળ સરઘસ આવી પહોંચ્યું. છેક સવારથી લોકો ત્યાં એકઠા હું સંભાળી લીધો હતો. એ કાર્ય એટલું જબરદસ્ત હતું કે, એ પાર થવા લાગ્યા હતા. સ્મશાનની આસપાસનો આખો વિસ્તાર નજર € પાડવાનું કોઈ પણ પ્રજાકીય સંસ્થાના ગજાની બહાર હતું. આખુંયે પહોંચે ત્યાં સુધી, શોકગ્રસ્ત ચહેરાઓનો સાગર હતો. એ અફાટ ૐ શહેર ખળભળી ઊઠ્યું હતું. એટલે તોફાન ફાટી નીકળવાની અને મેદની વારંવાર આગળ ધસવાનો પ્રયત્ન કરતી હતી. ચિતાની ફરતે ફૂ કે એને પરિણામે આખા દેશમાં હિંસાનો દાવાનળ ફેલાઈ જવાની રચવામાં આવેલી કૉર્ડન તેણે તોડી નાખી; લશ્કરના માણસો મેદનીને * શક્યતા ભયભીત કરી મૂકતી હતી. લશ્કરે રાતભરમાં શસ્ત્રગાડીને પાછી ખસેડવા જહેમત ઉઠાવી રહ્યા હતા. ઘોડેસવાર અંગરક્ષકોએ % Ė શબવાહિનીના રૂપમાં ફેરવી નાખી. તેની વચ્ચેના ભાગમાં તૈયાર મહામુસીબતે તેને ચિતા પર ધસી આવતી રોકી રાખી. કેટલાંય રે © કરવામાં આવેલા ઊંચા વ્યાસપીઠ પર મૃતદેહને સુવાડવામાં આવ્યો. બાળકો બેશુદ્ધ થઈ ગયાં, સરદાર પટેલ, પંડિત નહેરુ તથા લેડી
તે ત્રિરંગી રાષ્ટ્રધ્વજથી આચ્છાદિત હતો અને ફૂલમાળાઓ તથા માઉન્ટબેટન કેટલાંક બાળકોને ઊંચકીને સલામત સ્થળે તેમને મૂકી હૈં ફૂલોના ઢગલામાં અડધો દટાયેલો હતો. તેની જમણી બાજુએ આવતાં જોવામાં આવ્યાં. ૬ ગાંધીજીના ત્રીજા પુત્ર રામદાસ, ડાબી બાજુએ સરદાર પટેલ અને આખરે મૃતદેહને શસ્ત્રગાડી પરથી નીચે ઉતારીને અગ્નિસંસ્કાર ? હૈ સામે દેવદાસ ગાંધી બેઠા હતા. ગાંધીજીના ‘કુટુંબના બીજા સભ્યો પહેલાંની અંતિમ વિધિ કરવા માટે ચિતા પાસે ઊભા કરવામાં આવેલા
અને આગેવાનો વારાફરતી એ વાહન પર મૃતદેહની નજીક બેઠા ઊંચા વ્યાસપીઠ પર મૂકવામાં આવ્યો. સાડા ચાર વાગ્યે દેહને ચિતા % અથવા રામધૂન ગાતા ગાતા તેની પાછળ ચાલ્યા.
પર મૂકવામાં આવ્યો. અગ્નિદાહ માટે પંદર મણ સુખડ, ચાર મણ લશ્કર, નૌકાસૈન્ય તથા હવાઈ દળના બસો માણસોની બનેલી ઘી, બે મણ સુગંધી પદાર્થો, એક મણ નાળિયેરો અને પંદર શેર ૐ = ટુકડી ચાર મજબૂત દોરડાં વતી એ ગાડીને ખેંચતી હતી. ચાર હજાર કપૂર લાવવામાં આવ્યાં હતાં. મૃતદેહના પગ આગળ ફૂલમાળાઓ રે સૈનિકો, એક હજાર હવાઈ દળના માણસો અને એક હજાર પોલીસો મૂકવામાં આવી. પાટનગરના એલચીઓના અગ્રણી ચીની એલચીએ હૈં શબવાહિનીની આગળ તથા પાછળ ચાલતા હતા. ગવર્નર-જનરલના એમાં પહેલ કરી. પછીથી દેહ પર ઓઢાડવામાં આવેલો હિંદી હૈં
ઘોડેસવાર અંગરક્ષકો સફેદ ધજા ફરકાવતા સૌની આગળ ચાલતા રાષ્ટ્રધ્વજ ઉઠાવી લેવામાં આવ્યો. દેવદાસ ગાંધીએ પવિત્ર ગંગાજળ ૨ હૈ હતા. આખે રસ્તે સૈનિકો, પોલીસો તથા રણગાડીઓ જનમેદનીને છાંટવામાં આવેલા પોતાના પિતાના દેહ પર સુખડનાં કાષ્ઠ મૂક્યાં. . મેં અંકુશમાં રાખવાના કાર્યમાં મદદ આપતાં હતાં.
વેદોની ઋચાઓના ગાન વચ્ચે તેમના મોટા ભાઈ રામદાસ ગાંધીએ રે | સ્મશાન-સરધસ બહુ જ મંદ ગતિથી શોકપૂર્ણ મૌનથી ચાલતું ચિતા સળગાવી.
હતું. મહાત્મા ગાંધીકી જયના પ્રચંડ પોકારોથી કવચિત્ કવચિત્ અગ્નિસંસ્કારની વિધિ ચાલી રહી હતી તે દરમ્યાન લૉર્ડ તથા = એમાં ભંગ પડતો હતો. એક કલાક બાદ સરઘસ યુદ્ધસ્મારકની લેડી માઉન્ટબૅટન તેમની બે દીકરીઓ સાથે બીજા બધાઓની જોડે કે કમાન આગળ આવી પહોંચ્યું. ફરતેના હોજમાં થઈને લોકો રાજા જમીન પર બેઠાં રહ્યાં. ઘણા ‘જૂના જોગીઓ’ ધ્રુસકે ધ્રુસકે રોતા હું પંચમ જ્યોર્જના પૂતળાની બેઠક આગળ આવી પહોંચ્યા. સ્મશાન- જોવામાં આવ્યા. સરદાર પટેલ પૂતળાની જેમ અચળ બેઠા હતા. હું ૬ સરઘસને વધારે સારી રીતે જોઈ શકાય એ માટે લોકો પથ્થરના પોણા પાંચ વાગ્યા હતા. અગ્નિની જ્વાળાઓ ધીમે ધીમે લાકડાંના ૐ છત્રને ટેકવી રાખતા થાંભલાઓ પર લટકતા હતા, ૧૫૦ ફૂટ ટુકડાઓને સ્પર્શવા લાગી. એ વખતે ચિતાની આસપાસની મેદની હૈં
ઊંચા યુદ્ધસ્મારકની ટોચ પર બેઠા હતા, દીવાના તથા ટેલિફોનના એક મિનિટનું મૌન પાળીને રાષ્ટ્રપિતાને છેલ્લી અંજલિ આપવાને જૈ કે થાંભલાઓ પર બેઠા હતા તથા રસ્તાની બંને બાજુ પરનાં ઝાડોની ઊભી થઈ. આથમતા સૂર્યની સામે અગ્નિની રાતી જ્વાળાઓ ઊંચી ૐ ડાળીઓ પર બેઠા હતા. આખુંય દૃશ્ય જાણે માનવસાગર ઊલટ્યો ને ઊંચી જવા લાગી. વિશાળ મેદનીમાંથી ગગનભેદી પોકાર ઊઠ્યો- હૈં 3 હોય એવું હતું. અને દૂરથી તો એ લગભગ સ્થિર હોય એમ જણાતું ‘મહાત્મા ગાંધી અમર હો ગયે.’ જ્વાળાઓ મહાત્માના પાર્થિવ 7 ૐ હતું. સરઘસ હાર્ડિજ એવન્યૂ અને દિલ્હી દરવાજા આગળ આવી દેહને ભરખી રહી હતી ત્યારે, એ અંતિમક્રિયા હું પહોંચતાં હવાઈ દળનાં ત્રણ વિમાનો વારંવાર નીચે ઊતરી આવીને મસતો મા સદ્ TEય શું સરઘસ પર પુષ્પવૃષ્ટિ કરવા લાગ્યાં.
तमसो मा ज्योतिर्गमय ચાર ને વીસ મિનિટે જમના નદીની બાજુમાં આવેલી સ્મશાનભૂમિ મૃત્યોમમૃતં નમય ગાંધી જીવતનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષ જેના હૃદયમાં ઈશ્વર વસતો હોય તે ખરાબ કામ કે ખરાબ વિચાર કરી ન શકે. વતનો અંતિમ અધ્યાય વિરોષાંક ક્ર
* ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષંક છ ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષાંક ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષક ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષંક ૬ ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષાંક 4 ગાંધી ન
ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષંક