Book Title: Karm Prakruti Part 01
Author(s): Abhayshekharsuri
Publisher: Jain Shwetambar Murtipujak Sangh Kolhapur
Catalog link: https://jainqq.org/explore/004977/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRti-pradArtho (bhAga-1) AcArya vijaya abhayazekharasUri an Education International Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAmoltha samAsa bhagavo mahAvIrasa ( karmaprakRti-padArtho GT bhAga - 1 kartA .: mULakAra zrI zivazarmasUri mahArAja 9 cUrNikAra : zrI vRttikAra : zrI malayagirisUri mahArAja vRttikAra : zrI yazovijayajI upAdhyAya TIppaNakAra : zrI municandrasUri mahArAja padArthasaMgrAhaka : munirAjazrI abhayazekharavijaya mahArAja (hAla AcArya vijaya abhayazekharasUri) saMzodhaka : pUjyapAda AcArya bha. zrI jayaghoSasUri mahArAja - prakAzaka : zrI zvetAMbara mUrtipUjaka jaina saMgha hIrAbhavana, vyApArI peTha, zAhapurI, kolhApura-416001. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama prakAzana vi. saM. 2048 prata : 750 mUlya H rUA. 60-00 C) zrI zramaNapradhAna jaina saMgha prAptisthAna : (1) prakAzaka |(2) divyadarzana kAryAlaya : 36, kalikuMDa sosAyaTI, dhoLakA-387810 dvitIya prakAzana vi. saM. 2060 (3) jagadIzabhAI hIrAcaMda jhaverIH 81556 kAyastha mahollo, gopIpurA, surata-395001 noMdha : A pustaka jJAnanidhimAMthI prakAzita thayuM che. gRhasthoe enI mAlikI karavI hoya to pustakanI kiMmata jJAnakhAte cUkavavI. - mudraka - bharata grAphiksa, nyu mArkeTa, pAMjarApoLa, rilIpha roDa, amadAvAda-380 001. phona : (079) 2134176, 2124723 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aje amAro zrI zAhUpurIno saMgha dhanyatA anubhave che. amArA zrI saMgha dvArA prAcIna mahAna zrI kammapayaDI graMthanA gujarAtI saMklana bhAga-1nuM prakAzana karAvatA amo ati AnaMda anubhavIe chIe. amAro zrI zAhUpurIno saMdha eTale eka nAnakaDo saMdha. gujarAta, saurASTra ane kacchanA judA judA gAmothI aneka kuTuMbo vyavasAyArthe atre sthAyI thayA. paramakRpALu paramAtmA zrI zAMtinAtha dAdAnI chatrachAyA maLI. temanI paramakRpAthI saMghamAM sumeLa-saMpa ane sukhazAMti jaLavAi rahyA. aneka mahAtmAono yoga sAMpaDyo. prabhubhakti ane gurubhaktinA nimitto maLatA rahyA. A chello dazako zrI zAhUpurI saMgha mATe cirasmaraNIya banI rahyo. mahAtmAonI kRpA varasatI rahI. pa. pU. AcAryadeva zrI bhuvanabhAnusUrIzvarajI ma. sA., pa. pU. AcAryadevazrI jayaghoSasUrIzvarajI ma. sA.nuM cAturmAsa, pa. pU. AcAryadevazrI bhadraguptasUrIzvarajI ma. sA., pa. pU. AcAryadevazrI dharmajitasUrIzvarajI ma. sA., pa. pU. AcAryadevazrI rAjendrasUrIzvarajI ma. sA. AdinI AcArya padavI, pa. pU. acAryadevazrI dharmajitasUrIzvarajI ma. sA. tathA pa. pU. AcAryadevazrI jayazekharasUrIzvarajI ma. sA.nI sUrimaMtranI ArAdhanAo, 5. pU. AcAryadevazrI dharmajitasUrIzvarajI ma. sA.nuM samAdhipUrvaka svargArohaNa, aneka nAnI, moTI tapazcaryAo, pUjano ane dhArmika mahotsavonI zRMkhalA sarjAtI gaI. gata sAla 5. pU. munirAja zrI abhayazekharavijayajI mahArAja sAheba (hAla AcArya bhagavaMtazrI)nA cAturmAsano lAbha maLyo. ane temanA vANIpravAhathI saMghanA utsAhamAM vadhAro thayo. temanI preraNAthI ja AvA uttamottama graMthanA prakAzanano lAbha amArA zrI saMghane prApta thayo che. prathama AvRttinuM i kA za kI ya pU. gurudevanA upakArono badalo amo vALI zakIe tema nathI. temanA RNamAMthI amo mukta thaI zakIye tema nathI. chatAM parama upakArI evA sAdhu-sAdhvInA temaja anya jijJAsuonA upayoga mATenA AvA anupama graMthanuM prakAzana amArA jJAnakhAtAmAMthI karatA amo sukhada AnaMda anubhavIe chIe. je je mahAtmAonA hAthamAM A graMtha Avaze, temanA jJAnAbhyAsathI amArA zrI saMghanuM puNya vadhaze. ane zAsanasevAnA, zAsana zobhAnA anekagaNA kAryo amArA zrI saMgha dvArA thavA pAmaze. e ja abhilASA sAthe. zrI jaina zvetAmbara mUrtipUjaka saMgha zAhupUrI kolhApura Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama AvRttinI prastAvanA jaya savvaNNusAsaNaM koI prabaLa puNyanA udaye prApta thayeluM jainazAsana sarvajJa bhagavaMte sthApeluM che e vAta, jaina parivAramAM janma maLyo hovAthI vAraMvAra sAMbhaLavA maLe ane evI zraddhA ghaDAya e pratIta che. paNa A to bahArathI sAMbhaLI sAMbhaLIne ghaDAyelI zraddhA thaI. '"nahIM, A zAsana sarvajJa sivAya koInuM na hoya zake, e sarvajJanuM ja che, sarvajJanuM ja che ne sarvajJanuM ja che'' Avo AtmAmAMthI pokAra UThe... aMdarathI ja Avo avAja dhvanita thavA mAMDe... dilamAM AvuM saMvedana thayA kare... AvI zraddhA ke jene vaidyasaMvedyapada kahI zakAya... kaI rIte pedA thaI zake ? vizALa zrutasAgaranA evA aneka grantho che jenA adhyayanAdi vakhate sahaja rIte ja dilamAMthI Avo raNakAra UThavA mAMDe che. ApaNAM darzanazAstro, chedagraMtho ane karmasAhityamAM A vizeSatA vizeSa karIne anubhavAya che. jenA adhyayanAdithI ApaNI buddhi paNa tArkika ane sUkSma bane che evAM nyAyazAstronAM racayitA kherakhAMo paNa vastusthitinI pakSapAtazUnya prarUpaNAmAM jyAre Dagale ne pagale skUlanA pAme che ane tethI pachI kaMika ADA avaLA phAMphA mAre che tyAre pUrvApara virodha vagere koI doSa na Ave e rIte dareka vastusthitinI tarkasaMgata saMgati karI ApanAra anekAntavAda ke je upalakaSTae sAva virodhAbhAsI jaNAya che temaja anya badhA darzanakAro jeno sopahAsa virodha karatAM thAkatA nathI, tenI jarAya vicalita thayA vinA niHsandhipaNe prarUpaNA karavI e mAtra tarka ke kalpanAnA AdhAra para zakya ja nathI, kintu sarva padArthonA sAkSAtkAra para ja zakya che e samajavuM kiThana nathI. nAnI nAnI garabaDanuM paNa prAyazcitta dekhADavA dvArA utsargamArganuM atyaMta kaDaka ane jhINavaTabharyuM nirUpaNa karanAra chedagrantho ja jyAre deza-kAla-puruSAdine anusarIne apavAda darzAvatA darzAvatA tyAM sudhInA apavAdanI paNa chUTa ApI de che ke jethI utsarga ane apavAda sAmasAme cheDe rahelA pratIta thayA vinA rahe Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 nahIM. svayaM eka paNa apavAda na sevanArA paramAtmA ATalI kakSAnA apavAdanI jyAre anujJA Ape che tyAre mAnavuM ja paDe ke e karuNAnidhine traNe kALamAM game tyAre kevI kevI paristhiti nirmANa thaI zake che, e pratyakSa dekhAtI ja hovI joIe. kammapayaDI ane kaSAyaprAkRta-cUrNi jevA mUrdhanya graMtho dharAvatAM karmasAhityanuM paNa jo, sahRdayatA ane vicakSaNatApUrvaka avagAhana karavAmAM Ave to uparokta lAgaNI anubhavAyA vinA rahetI nathI. jemAM mukhyatayA koI upadeza nathI ke sAdhanApathanuM mArgadarzana nathI evuM paNa atIndriyatattvanuM atyaMta sUkSma-gahana nirUpaNa karavAnI atIndriyaadarzIne to kalpanA paNa thavI azakya che. mATe 'paramAtmAne karmanI vicitra prakriyAo hastAmalakavat pratyakSa hovAthI ja AvuM sacoTa nirUpaNa thayuM che,' evuM AtmasaMvedana A granthonA paThana-pAThana vakhate durvedya nathI. uparokta AtmAnA avAja dvArA samyaktvanI prApti, nirmaLatA ane daDhatA karAve, sAdhakane aMtarmukha banAve, atIndriya tattvonA svAdhyAyamAM tallInatA vagere dvArA apUrva nirjarA karAvI Ape evo eka ajoDa grantha eTale pUrvadhara AcArya bhagavaMta zrI zivazarmasUri nirmita karmaprakRti saMgrahaNI. Aje samasta saMghamAM A granthanuM eka atyaMta viziSTa AdaraNIya sthAna che. bahuzruta ajJAta AcArya nirmita cUrNi, mahAna tArkika AcAryazrI municaMdrasUri nirmita viSamapada TIppaNa, samartha TIkAkAra AcArya zrI malayagira mahArAja ane mahAmahopAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAja nirmita TIkAo... A badhA vivecanagranthoe A graMthanA abhyAsane saraLa banAvavA sAthe enA gauravamAM vadhAro karyo che e sujJone suvidita che. paMcasaMgrahakAre paNa A viSayano eka svataMtra vibhAga tarIke karelo samAveza paNa enI mahattAmAM vadhAro karyA vinA raheto nathI. atigahana sUkSma padArthonuM nirUpaNa karanAra A mahAna granthanAM paThanapAThana punarAvartana-ciMtana-manana vagere vadhu saraLa banavA dvArA enA pracAra-prasAra paNa adhika thAya evI gaNatarIthI, mukhyatayA cUrNine AdhAra tarIke rAkhIne, bahu vistRta nahIM ane bahu saMkSipta nahIM evuM, A padArthonuM gujarAtI bhASAmAM saMkalana karavAno A prayAsa karyo che. A prakAzana keTaluM upayogI nIvaDaze e to abhyAsakono pratibhAva jaNAvI zake. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A saMkalana karavAnI bhAvanA varSo pUrvethI hatI ane eno prAraMbha paNa karelo, paNa anyAnya kArya vagere kAraNoe e kArya aTakI gayeluM. tapasvI munirAjazrI divyaratnavijayajI ane munirAjazrI ajitazekharavijayajInA sUcane upakrama karyo ane A saMkalanA zrIsaMghanA karakamalamAM mUkavA huM saphaLa thayo chuM. A saMkalanAne traNa vibhAgamAM vaheMcI nAMkhavAnI gaNatarIthI A prathama vibhAga prakazita thaI rahyo che. prathama vibhAgamAM baMdhanakaraNa, saMkramakaraNa, udvartana ane apavartanAno samAveza karavAmAM Avelo che. bIjA vibhAgamAM udIraNAkaraNa, upazamanAkaraNa, niddhatti, nikAcanA temaja udaya ane sattA... A adhikArono samAveza karavAnI gaNatarI che. tathA enA pariziSTa tarIke kSapakazreNinuM kaMIka vistRta svarUpa samAviSTa karavAnI bhAvanA che. Ama kammapayaDI mahAgranthanA padArtho A be bhAgamAM AvI jAya che. trIjA bhAgamAM A ja padArtho aMgenA aneka prazno UThAvI enA uttaro raju karAyA che jenAthI A padArtho ane enA rahasyo vizeSatayA spaSTa thaze evI dhAraNA che. prathama be bhAganuM avagAhana karanAra dareka jijJAsune A trIjA bhAganuM avagAhana karavA khAsa bhalAmaNa che. enA vinA kammapayaDI mahAgranthano abhyAsa adhUro raheze evI mArI kalpanA che. A prathama vibhAgamAM samAviSTa udvartana aMge eka spaSTatA : sthitinI uddhanAnuM je nirUpaNa A saMkalanAmAM karavAmAM AvyuM che te pAThakone ane abhyAsakone kadAca sAva navuM ja lAge. tema chatAM e zAstrAdhArazanya nathI, e pratyeka vidvAnane khyAlamAM levA mATe namra bhalAmaNa che. A saMkalanA taiyAra karatI vakhate cUrNinA eka mahattvanA vAkya ane TIppaNa parathI padArtha Avo hovAnI phuraNA thayelI. eTale e mujaba lakhANa taiyAra karI, vartamAna saMghamAM karmaviSayaka bodhamAM jeonuM sthAna TocanuM gaNAya che te siddhAnta divAkara pUjyapAda AcArya bhagavaMta zrImad vijayajayaghoSasUri mahArAja para saMzodhanArtha mokalyuM. teozrIe e lakhANane mAnya karyuM. tyArabAda kaSAyamAmRta cUrNino amuka adhikAra vAMcavAnA avasare emAM paNa e ja padArtha jANavA maLyo. eTale svamanISAkalpita kAMI ja nathI eno mane niHzaMka nirNaya che. vaLI AnAthI judI rIte padArtha mAnavAmAM amuka prazno paNa khaDA thAya che. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have pariziSTanI vAta : pariziSTa-1(3) mAM baMdhanakaraNanA keTalAka cArTa ApyA che. vardhamAna tapanA udyata tapasvI munirAjazrI divyaratnavijayajIe ghaNI ja khaMtathI A cArTa taiyAra karyA che. enI sahAyathI tIvratA-maMdatA vagere samajavA jijJAsuone saraLa paDaze. pariziSTa-ramAM(1)mAM "kSayopazama aMgenI vicAraNA karI che. mukhyatayA siddhAnta divAkara pUjyapAda AcArya bhagavaMta zrI jayaghoSasUri mahArAjanI ja A prarUpaNA che. teozrIe karelA kAcA lakhANa-mudAo parathI meM A lakhANa taiyAra karyuM che jenAthI, kSayopazama zuM cIja che ? eno vAMcakone spaSTa bodha thaI zakaze evI AzA che. A saMpUrNa saMkalanA daramyAna devagurunI asImakRpA nirantara varasatI rahI che. mULAkAra zrI zivazarmasUri mahArAja, cUrNikAra bhagavaMta, TIkAkAra zrI malayagirisUri mahArAja tathA zrI yazovijayajI upAdhyAya temaja TIppaNakAra zrI municaMdrasUri mahArAjano A prakAzanamAM siMhaphALo che ja. karmasAhityaniSNAta, saccAritracUDAmaNi siddhAnta mahodadhi sva. AcAryadeva zrImad vijayapremasUrIzvarajI mahArAjano, vardhamAnataponidhi, nyAyazAstravizArada, sakala saMgha hiteSI sva AcAryadeva zrImad vijayabhuvanabhAnusUrIzvarajI mahArAjano, zrI sUrima-paMcaprasthAnArAdhaka karmamarmavid sahajAnaMdI svaAcAryadeva zrImad vijayadharmajitasUrIzvarajI mahArAjano, tathA zrI sUrima7paMcaprasthAnArAdhaka prabhubhaktirasika dakSiNa mahArASTra prabhAvaka (sva) AcAryadeva zrImad vijayajayazekharasUrIzvarajI mahArAjano dazya-adazya anugraha paNa A prakAzanamAM evo ja mahattvano bhAga dharAve che. pUjyapAda gacchAdhipati A. zrI jayaghoSasUri mahArAja tathA pUjyapAda sva. A. zrI dharmajitasUri mahArAje A granthanuM adhyayana karAvI anahada upakAra karyo che. temaja pUjyapAda jayaghoSasUri mahArAje A padArthonuM saMpUrNa saMkalana sUkSmadaSTithI tapAsIne aneka kSatione dUra karI che temaja aneka rahasyo kholI ApyAM che. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A prakAzananuM suMdara-sughaDa saMpAdana karanAra munirAja zrI divyaratna vijayajI ane munirAja zrI ajitazekharavijayajIno tathA sahavartI sahAyaguNa saMpanna pratyeka mahAtmAono sahakAra paNa kema bhUlI zakAya ? 8 zAhUpurI, kolhApuranA zrI saMghe A prathama bhAgano saMpUrNa lAbha potAnA jJAnanidhimAMthI laI eka prazaMsanIya ane anukaraNIya sukRta karyuM che. prAnta, sarvajJakathita padArthothI je kAMI viparIta nirUpaNa A saMkalanamAM, anAbhoga-pramAda-vagerenA kAraNe thaI gayuM hoya tenuM micchAmi dukkaDam. gItArtha mahAtmAone, AmAM je kAMI padArtha bhUla jaNAya enuM saMzodhana karavA temaja mane jaNAvavA mATe namrabhAve vinavuM chuM. temaja A saMkalanAno vadhumAM vadhu svAdhyAya karI mArA parizramane saphaLatA bakSavAmAM potAno phALo noMdhAvavA pratyeka jijJAsuone huM hArdika prArthanA karuM chuM. bIjApura vi. saM. 2040 revadaMDA vi. saM. 2059 bIjI AvRttinI prakAzanaveLAe ... g chellA 8 10 varSathI zrI saMghamAM dIkSAo ghaNI thaI rahI che. emAMno moTo bhAga yuvaka-yuvatIono hovAthI zrI kammapayaDI mahAzAstra jevA uccastarIya granthonuM paThana-pAThana paNa sArA pramANamAM vadhyuM che. karmaprakRti padArthonA A pustaka parathI bhaNavA-bhaNAvavAmAM padArtho samajavA ane yAda rAkhavAnI vadhAre saraLatA thAya che. tethI bodha vizada rIte prApta thavA chatAM samaya paNa ocho lAge che. Avo adhyApakono tathA adhyetAono anubhava thavAthI A pustakanI mAga khUba vadhI che. mATe A bIjI AvRttinuM prakAzana karatAM amAro AnaMda AsamAne pahoMcyo che. A AvRttimAM pariziSTamAM sarvauttaraprakRtionA patagrahasthAnamAM saMkramasthAnono saMvedha paNa pU. A. bhagavaMte umeryo che, je bodhane vizada karavA ghaNo upayogI banaze. A prakAzanane paNa adhyApako ane adhyetAo sAro pratisAda Apaze evI apekSA sAthe... muni abhayazekharavijaya vijayaabhayazekharasUri -prakAzaka. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarpaNa jeo, saccAritra cUDAmaNi, brahmacaryamUrti, karmasAhityaniSNAta sva. AcAryadeva zrImad vijayapremasUrIzvarajI mahArAjAnA ananya kRpApAtra paTTadhara hatA. vardhamAna tapanI 108 oLIo, AjIvana mevA-mIThAI vagereno tyAga, dainika 18 kalAka ke tethI paNa vadhu paMcAcAranI apramatta sAdhanA vagerethI maghamaghatA jIvanadvArA jeoe hajAro sAdhako mATe Adarza pUro pADyo hato. lagabhaga 400 jeTalA sAdhuono jemano ziSya praziSyAdi parivAra Aje vividha kSetromAM agraNI che. zAstrIya satyone koInI zeha-zaramamAM taNAyA vinA nIDara rIte prakAzita karavAnI sUkSmaprajJA ane sAhasa jeo dharAvatA hatA. aneka mahAtmAo jenA dvArA hajAro yuvakone dharmamAM joDI rahyA che te dhArmika jJAnasatra (zibira) nA jeo Adyapreraka ane vAcanAdAtA hatA. te, bhavodadhitrAtA nyAyavizArada sakalasaMghahitaiSI pUjyapAda sva0 AcArya bhagavaMta zrImad vijayabhuvanabhAnusUrIzvarajI mahArAjAne teo zrImaddnI mahatI kRpAnI A nIpajanuM koTizaH vaMdana saha samarpaNa..... C++ karma aMgenA UMDA rahasyo pAmavA mATe pU. A. bhagavaMte saMkalita karela 'zataka' nAme pAMcamA karmagranthanA padArtho (hetu darzaka vizada TIppaNo sAthe) pustakano abhyAsa karavA namra vinaMtI che. Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA baMdhanakaraNa maMgala .. ATha karaNonI vyAkhyA vIryanuM vibhAjana vIryanuM 10 dvArothI nirUpaNa yoganuM alpabahutva pudgalavargaNAo snehapratyaya spardhvaka prarUpaNA nAmapratyaya spardhaka prarUpaNA. SaTcAnaka prarUpaNA prayogapratyaya spardhaka prarUpaNA. pradezabaMdha. pradeza vaheMcaNI utkRSTapade alpa bahutva jaghanya pade pradeza vaheMcaNI 2sabaMdha-15 dvAro jIvasamudAhAra sthitisthAna-adhyavasAyasthAna. anukRSTi-4 varga upaghAtAdi prathamavarga parAdhAtAdi dvitIya varga tRtIya-caturthavarga. tiryaMcadvika-nIcagotra aparAnI tIvratAmaMdatA pR. 1 thI 78 1 3 4 10 12 19 24 27 29 30 30 32 39 41 47 50 51 para 54 55 57 58 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ azubha parAnI tIvratAmaMdatA tiryaMcadvikanI tIvratAmaMdatA . sthitibaMdha-4 dvAra utkRSTa-jaya sthitibaMdha sthitibaMdha alpabahutva 10 padonuM alpabahutva. sthitibaMdhanA hetubhUta adhyavasAyasthAno jIvasamudAhAra 22 bolanuM alpabahutva. saMkrama karaNa stibukasaMkrama prakRti saMkrama sAdyAdi prarUpaNA prakRtiomAM saMkramasthAnAdinA bhAMgA saMkrama aMge keTalAka niyamo.. mohanIyakarmanA saMkramasthAno mohanIyakarmanA patagrahasthAno guNaThANe saMvedha. zreNimAM saMvedha. nAmakarmanA saMkramasthAno.. nAmakarmanA patahasthAno sthitisaMkrama-dvAro . utkRSTa sthitisaMkrama jaghanya sthitisaMkrama jaghanya sthitisaMkramayaMtra.. sAdyAdi prarUpaNA anubhAgasaMkrama utkRSTa rasasaMkrama svAmI jaghanya rasasaMkrama svAmI 11 59 60 64 65 66 68 71 73 76 .pR. 79 thI 136 79 80 81 84 86 89 91 93 6 99 101 106 107 111 114 115 116 117 118 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 ra 1 28 159 1 39 ................ 138 = pradeza saMkrama.... ..... 120 ulAtI prakRtio.... 121 sAdyAdi prarUpaNA .... 126 guNitakarmAza prakriyA ..... utkRSTa pradezasaMkramasvAmI. ................... ........................... kSapita karbhAzanI prakriyA .... ..................... 132 jaghanya pradeza saMkrama svAmI .................... 133 uddhanA-apavartanAkaraNa .... ..............pR. 137 thI nirvAghAte udvartanA. atisthApanA . vyAghAte uddhanA .................. ........... alpa bahu .................... 143 sthiti apavarnanA............. ........... .. 144 nirvAghAtabhAvinI apavartanA.. vyAghAtabhAvinI apavartanA ......... udvartanA-apavartanA alpabahutva ..................... anubhAga udvartanA ....... ........................... 153 anubhAga apavartanA.................... uddhanA-apavartana alpabadutva. TIkAkAramate sthiti udvartanA apavarnanA. 156 anubhAga udvartanAapavarNanA . ................. 158 alpabadutva................................ 159 pariziSTa-1 kSayapanI vicAraNA ...................... ............. pariziSTa-2 sarvauttaraprakRtimAM pata-saMkramasthAnono saMvedha.............. 182 pariziSTa-3 anukRSTinA cArTa.. .................. 196 ................... ....... 14pa *******............ 1pa0 ....... 154 1papa .................... 160 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI aha~ namaH zrI zaGkezvara pArzvanAthAya namaH zrI mahAvIra paramAtmane namaH zrI gautamasudharmAdigaNabhRdbhyo namaH zrI zivazarmasUrIzvara-candrarSimahattarebhyo namaH zrI cUrNikRd-malayagirisUri-yazovijayaupAdhyAyebhyo namaH zrI prema-bhuvanabhAnu-jayaghoSa-dharmajita-jayazekharasUrIzebhyo namaH e~ namaH - alors de premaloare zrI karmaprakRtisaMgrahaNI-padArtho / / siddhaM siddhatthasuaM vaMdiya Niddhoyasavvaka mmamalaM / kammaTTha gassa karaNaTTha gudayasaMtANi vocchAmi // sarvakarmamalane dhoIne siddha thayelA siddhArthanRpaputra zrI mahAvIrasvAmIne vaMdana karIne ATha karmanA ATha karaNo, udaya ane sattA ema 10 dhAro kahIza. namiUNa suyaharANaM vocchaM karaNANi baMdhaNAINi / saMka makaraNaM bahu so aidesiyaM udayasaMte jaM // zrI zratadhara munIzvarone namaskAra karI baMdhana vagere karaNo kahIza. kAraNake udaya-sattAnI prarUpaNAmAM saMkramakaraNano vAraMvAra atideza thayo che. karaNa eTale AtmAno vIrya vyApAra vizeSa. (1) baMdhanakaraNa- je vIryavizeSathI vizeSa prakAranA vIryathI ATheya prakAranA karmona baMdha thAya che.' 1. karmapudgalonuM prakRti sthiti vagere rUpe pariNamavuM ane Atmapradezo sAthe ekameka thavuM Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra (2) saMkramakaraNa (3) urtanAkaraNa-- je vIryavizeSathI badhdhamAnaprakRtinI sattAgata sthiti ane rasamAM vRddhi thAya te. je vIryavizeSathI sattAgata sthiti ane rasamAM hAni thAya te. udayavatI prakRtinA udaya aprApta daliko je vIryavizeSathI udayAvalikAmAM praveza karI udaya sanmukha thAya te. (6) upazamanAkaraNa-- je vIryavizeSathI sattAgata karmadaliko udaya-udIraNA-niddhatti ane nikAcanA A 4ne ayogya bane te. (7) niddhattikaraNa- je vIryavizeSathI karmadaliko urtanA-apavartanA sivAyanA 6 karaNone ayogya bane te. (8) nikAcanAkaraNa je vIryavizeSathI karmadaliko evA bane ke jethI enA para ekeya karaNa pravartI na zake te. sAmAnyathI pratisamaya AThe'ya karaNo pravarte che. baMdhanakaraNa kAryaNavargaNAnA apUrvapudgalone sparze che, zeSa 7 karaNo sattAgata pUrvabaddha dalikonA eka asaMmA bhAgane sparze che. karaNa e vIryavizeSa svarUpa che. tethI have vIryanI prarUpaNA karavAmAM Ave che. (4) apavartanAkaraNa(5) udIraNAkaraNa baMdhanakaraNa je vIryavizeSathI sattAgata prakRti-sthiti-rasa-pradeza anya svarUpe thAya te. e ja baMdhanakaraNa. A kriyArUpa baMdhanakaraNa kaSAya ane yogathI thAya che, mATe e banne paNa baMdhanakaraNa che. cUrNimAM AvI vyAkhyA ApI che. A ja pramANe saMkramaNakaraNAdi mATe jANavuM. 2. udvartanA-apavartanA paNa saMkramanA ja peTA vibhAgo che. tema chatAM, jyAre prakRti vagere cAre'ya anyarUpe thAya che tyAre saMkrama kahevAya che, ane prakRti badalAyA vinA jyAre sthiti/rasamAM vRddhi/hAni thAya che tyAre e urtanAapavartanA kahevAya che. 3. upazamanAmAM vipAkodaya keane pradezodayamAM vartatA karmano vipAkodaya ane pradezodaya paNa baMdha paDe che. eTale ke ema paNa kahI zakAya ke, je vIryavizeSathI sattAgata dalikone evI avasthAvALA karavA ke jethI teno pradezodaya paNa na thaI zake te upazamanAkaraNa. Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 vIryAntarAyakarmanA kSaya ke kSayopazamathI AtmAmAM je labdhi pedA thAya che tene vIrya kahe che. kSayathI pedA thayeluM vIrya kSAyika kahevAya. kSayopazamathI pedA thayeluM vIrya kSAyopathamika kahevAya. vezyAyukta jIvonuM vIrya e salezyavIrya ane lazyAmukta jIvonuM vIrya e alezyavIrya. buddhipUrvaka thatI pravRttiomAM yojAtuM vIrya e abhisaMdhija vIrya... dA.ta. doDavuM, bhaNavuM vagere. buddhi vinA ja thaI jatI pravRttiomAM yojAtuM vIrya e anabhisaMdhija vIrya.. dA.ta. AhAra pacana, lohInuM bhramaNa vagere... | vIrya ] salezya alezya ayogI kevaLIone temaja siddhone kSAyika (sayogI kevaLIne) kSAyopathamika abhisaMdhija anabhisaMdhija akaSAyI sakaSAyI (11-12 guNa0) (1thI10 guNa0) abhi0 anabhi0 abhi0 anabhi0 alezyavIrya dvArA pugalonA grahaNAdi thatA nathI. salezyavIrya dvArA te thAya che. mATe e ja karaNavIrya che, ane enI ja ahIM prarUpaNA karavAnI che. A salezyavIryanA be rIte 3-3 bheda che. * grahaNavIrya- je vIryavizeSathI audArikAdi grAhya pudgalonuM grahaNa thAya te. pariNAmavIrya- gRhIta pudgalo je vIryavizeSathI audArika zarIra vagere rUpe pariName che. * spandanavIrya- je vIryavizeSathI gamanAdi nAnI moTI kriyA thAya te. athavA Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMdhanakaraNa * manovargaNAnA pudgalone sahakArIkAraNa tarIke rAkhIne pravartatuM AtmavIrya e manoyoga. * bhASAvargaNAnA pudgalone sahakArIkAraNa tarIke rAkhIne pravartatuM AtmavIrya e vacanayoga. * audArika vagere zarIra pudgalone sahakArIkAraNa tarIke rAkhIne pravartatuM AtmavIrya e kAyayoga. 4 paryAyavAcI zabdo yoga, vIrya, sthAma, utsAha, parAkrama, ceSTA, zakti, sAmarthya vagere yoganA paryAyavAcI zabdo che. ahIM yoganI 10 dvArothI vicAraNA karavAnI che. (1) avibhAgapaliccheda (2) vargaNA (3) spardhaka (4) aMtara (5) yogasthAna (6) anaMtaropanidhA (7) paraMparopanidhA (8) vRddhi-hAni (9) kALa ane (10) alpabahutva. (1) avibhAga paliccheda- vIryano evo sUkSmatama avibhAjya aMza ke jenA kevalajJAna paNa be vibhAga na karI zake (na jaNAvI zake). athavA viSama vIryapariNativALA be AtmapradezonA vIryamAM saMbhavita jaghanya pheraphAra e avibhAga. Ane vIryANu paNa kahe che. AvA vIryANuo jaghanyathI ane utkRSTathI paNa pratyeka Atmapradezo para asaMkhyalokAkAzanA pradezanI rAzipramANa hoya che. chatAM jaghanya karatAM utkRSTa asaMkhyaguNa hoya che. (2) vargaNAt- samAna vIryANuovALA Atmapradezono samUha e vargaNA kahevAya che. sarvAlpa vIryANuovALA Atmapradezono samUha e prathamavargaNA. enA karatAM eka adhika vIryANuovALA Atmapradezono samUha e dvitIyavargaNA. enA karatAM eka adhika vIryANuovALA Atmapradezono samUha e tRtIyA............. ityAdi. 1. Atmapradezo lokhaMDanI sAMkaLanI kaDIonI jema paraspara saMkaLAyelA hoya che. je kaDIne pakaDIne sAMkaLane halAvavAmAM Ave che te kaDImAM sauthI vadhu kaMpana hoya che. ane enAthI jema jema dUra jaIe tema tema kaDIomAM kaMpana ochuM hoya che. ema je bhAganA Atmapradezo kAryane (kriyAne) najIka hoya che teomAM vIryavyApAra vadhu hoya che ane dUradUranA AtmapradezomAM te ocho hoya che. tema chatAM lokanA asaM0mA bhAga jeTalA AtmapradezomAM to samAna-samAna vIryavyApAra hoya che. 2. bhavaprAptinA prathama samaye vigrahagatimAM rahela labdhi aparyApta sUkSma nigodanA jIvane saMbhavita jadhanya vIrya hoya tyAranA A sarvAlpa vIryANuo jANavA. Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 | pahelI vargaNA ane bIjI vargaNAmAM phera eTalo ja ke bIjI vargaNAnA pratyeka AtmapradezomAM, prathamavargaNAnA pratyeka AtmapradezamAM rahela vIryANuo karatAM eka eka varyANa adhika hoya che. e rIte trIjI vargaNAnA AtmapradezomAM bIjI vargaNAnA AtmapradezomAM rahela viryANuo karatAM eka eka varyANa adhika hoya che. A rItanI kramasara maLatI vargaNAone ekottara vRddhivALI vargaNAo kahe che. . eka eka vargaNAmAM ghanIkRtalokanA asaMkhyAtamA bhAgamAM rahela asaMkhya pratara pramANa Atmapradezo hoya che. jema jema vargaNAo AgaLa jatI jAya che tema tema eka eka vargaNAmAM rahelA AtmapradezonI saMkhyA ghaTatI jAya che. kAraNa ke tathA svabhAve adhika adhika varyANuovALA Atmapradezo ochA ochA hoya che. yAda rAkho ke :- vargaNA e Atmapradezono samUha che. vIryANuono nahIM. (3) spardhvaka- prathama vargaNAthI mAMDIne jyAM sudhI ekottaravRddhivALI vargaNAo niraMtara maLe che tyAM sudhInI te vargaNAonA samUhane paddhaka kahe che. sUci zreNinA asaMkhyAtamA bhAga pramANa vargaNAo dareka sparphakamAM hoya che. vargaNAonI saMkhyA eka cokkasa rakama che, eTale ke dareka spardhvakamAM vargaNAo ekasarakhI hoya che. sarvAlpa varyANuovALI prathama vargaNAthI prAraMbhIne maLela A spardhvakane prathama spardhvaka kahe che. AnI prathama vargaNAnA pratyeka Atmapradezo para asaM. loka pramANa vIryANuo hoya che, ane uttarottara vadhatAM vadhatAM chellI vargaNAnA pratyeka Atmapradezo para asaMzloka+sUci zreNino asaM0 mo bhAga -1 (=ma) jeTalA viryANu hoya che. (4) aMtara- 1 viryANuovALA Atmapradezo hoya che. paNa pachI evA koI Atmapradezo maLatA nathI ke jenA para ma+1, makara, ma+3. ItyAdi viryANuo hoya. AvA ma+1 vagere jeTalA viryANuovALA Atmapradezono je abhAva e aMtara kahevAya che. A aMtara asaMkhyaloka (va) pramANa hoya che eTale ke prathama spardhakanI carama vargaNAmAM je 4 viryANuo hatA tenA karatAM A asaM loka sudhInA vadhu varyANuo hoya (eTale ke ma+1 ma+ra. ema yAvat +4 viryANuo hoya) evA koI Atmapradezo kyAreya hotA nathI. paNa pachI pAchA maQ+1, ma++2... ema varyANuovALA Atmapradezo maLe che jenI pharIthI ekottaravRddhivALI vargaNAo hoya che. A vargaNAono samUha e bIjuM spaddhaka che, AmAM ane uttarottara dareka spardhvakamAM prathama spardhvaka jeTalI ja vargaNAo hoya che. A bIjA spardhvakanI chellI vargaNA pachI pAchuM asaM. loka jeTaluM aMtara paDe che. e pramANe dareka spardhaka pachI jANavuM. Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMdhanakaraNa (5) yogasthAna- zreNinA asaMmA bhAga pramANa rUddhakonuM prathama jaghanya yogasthAna bane che. aMgulanA ai0mAM bhAgapramANa adhika adhika spaddhako vaDe AgaLaAgaLanA yogasthAnako bane che. kula yogasthAno zreNinA asaMmA bhAga jeTalA che. jaNa... 1. koIpaNa eka samaye eka yogasthAna hoya che. e vakhate te te Atmapradezo para je samaviSama vIryANuo pedA thAya che enA kAraNe vargaNAo ane sparkhako racAya che. AvA zreNinA asaM 0mA bhAga pramANa spaddhakonI racanA thavAmAM badhA Atmapradezo rokAI jAya che, ane eka yogasthAna bane che. AtmapradezonI saMkhyA ane dareka spardhvakamAM rahela vargaNAonI saMkhyA eka-eka sthira rakama che. tethI uttarottara yogasthAnakomAM spardhvako vadhavAthI eka eka paddhakomAM ane eka eka vargaNAmAM AtmapradezonI saMkhyA ochI ochI thatI jAya che. asatkalpanAthI yogasthAnanI samajaNa... dhAroke sUkSmanigoda jIvanA jagha0 yogasthAnamAM sarvAlpa viryANuovALA AtmapradezomAM eka eka lAkha viryANuM che. (asaM loka). AvA Atmapradezo dhAro ke 100 (asaMmatara) che. A 100 AtmapradezonI prathama vargaNA thaI. tyArabAda 10OOO1 viryANuovALA 99 Atmapradezo che. A bIjI vargaNA thaI. tyArabAda 1OOO02 vIryANuovALA 98 Atmapradezo che A trIjI vargaNA thaI. tyArabAda 1OOOO3 varyANuovALA 97 Atmapradezo che. A cothI vargaNA thaI. A cAra ekottara vRddhivALI vargaNAo kahevAya. eno samUha e prathama spardhvaka. tyArabAda 10OO04 varyANuo koI AtmapradezamAM hotA nathI, ema 100005, 100006... yAvat 199999 vIryANuo koI Atmapradeza para hotA nathI. A aMtara kahevAya che. tethI aMtara = ra lAkha-100003-1=99996 (asaM loka). e pachI 2 lAkha vIryANuovALA 96 Atmapradezo che. A bIjA spaddhakanI prathama vargaNA thaI. tyArabAda 20OO01 viryANuovALA 95,200002 varyANuovALA 94, ane 20OO03 varyANuovALA 93 Atmapradezo che. A 4 vargaNAono samUha e bIjuM spardhvaka thayuM. tyArabAda 99996nuM aMtara che. pachI trIjuM spardhvaka zarU thAya che. enI prathama vargaNAnA pratyeka AtmapradezamAM 3 lAkha vIryANuo hoya che. AvA 92 Atmapradezo che. ema 370001 vALA 91,30000ra vALA 90,3OOO03 vALA 89 Atmapradezo che. tyArabAda pAchuM 99996nuM aMtara che. pachI cothuM spardhvaka zarU thAya che. emAM prathamavargaNAmAM 40OOOO vIryANuovALA 88 Atmapradezo, 400001 vIryANuovAlA 87 Atmapradezo, 400002 vALA 86 Atmapradezo ane 400003 vALA 85 Atmapradezo che. A 4 spaddhakonuM dhArI lyo ke prathama yogasthAna che. tethI Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 prathama spardhakaH-- [efi]n]]> 400003 400002 400001 400000 300003 300002 300001 300000 200003 200002 200001 200000 100003 100002 100001 100000 (asaMzloka) vargaNA Atmapradeza pratipradezavIryANu 100 1 lAkha 1lI vargaNA 2jI vargaNA 99 100001 98 100002 9800196 trIjI vargaNA cothI vargaNA kula 4 vargaNA 394 987 100003 O prathamayogasthAna } aMtara=99996 85 ...86 .87 .......88 aMtara=99996 (asaMzloka) .89 190 -2'' ...CR .93 .94 h-).. .96 caturtha spardaka kulavIryANu 10000000 9-2000-20 9700291 39400586 tRtIya spardhaka dvitIya spaAka 100004 thI 199999 vIryANuovALA eke'ya Atmapradezo kyAreya hotA nathI. mATe Ane aMtara kahevAya che. (aMtara = 99996) 87 caturtha 98 tRtIya prathama 99 dvitIya (spaAka 100 prathama (Atmapradezo prata2/a) Atmapradezo eTale ke prathama spardhvakamAM 4 vargaNAo che, 394 Atmapradezo che ane 3,94,00586 vIryANuo che. ema bIjA spardhakamAM 4 vargaNAo, 378 Atmapradezo ane 7,5600562 vIryANuo che. ema trIjA spardhakamAM 4 vargaNAo, 362 Atmapradezo che ane 10,8600538 vIryANuo che. ema cothA spardhakamAM 4 vargaNAo, 346 Atmapradezo ane 13,8400514 vIryANuo che. eTale ke A kalpanA mujaba, eka jIvanA Atmapradezo 1480 (1 lokAkAza) che. prathama yogasthAnamAM 4 spardhaka, 16 vargaNA ane kula 36,2002,200 vIryANuo che. Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMdhanakaraNa (6) anaMtaropanidhA- upanidhA eTale vicAraNA. te te yogasthAnanI apekSAe pachI pachInA yogasthAnanI vicAraNA e anaMtaropanidhA. pUrva pUrvanA yogasthAna karatAM pachInA taratanA yogasthAnamAM aMgulanA asamA bhAgamAM rahela AkAzapradeza jeTalA vadhu spaddhaka hoya che. (7) paraMparopanidhA- vivakSita yogasthAnakanI apekSAe dUra rahelA yogasthAnakanI vicAraNA. prathama yogasthAnakathI zreNinA asaMmA bhAga jeTalA yogasthAnako gayA pachI je yogasthAnaka Ave che emAM prathamanA yogasthAna karatAM dviguNa (bamaNAM) spaddhako hoya che. vaLI zreNinA asaMmA bhAga jeTalA yogasthAnaka choDIne pachInA yogasthAnakamAM enA karatAM bamaNAM spaddhako hoya che. Ama TheTha utkRSTa yoga sthAna sudhI jANavuM. AvA dviguNavRddhivALA yogasthAnonI saMkhyA sUra addhApalyonA asaMmA bhAga pramANa che. jo caramayogasthAnathI nIce utaravAmAM Ave to zreNinA asaMmA bhAga jeTalA aMtare aMtare dviguNahAninA paNa eTalA ja yogasthAno Ave che. (8) vRddhihAni- vIryAntarAyakarmanA kSayopazamanI hAnivRddhine AzrayIne yogasthAnanI paNa hAnivRddhi thAya che. te A ja rIte thaI zake che. jaghanya vRddhi ke hAni asaMkhyaguNa saMkhyAtaguNa saMkhyAta bhAga asaMkhyAtabhAga 1 samaya 1 samaya 1 samaya 1 samaya utkRSTa aMtarmuhUrta AvalikAno asaMmo bhAga AvalikAno asaMmo bhAga AvalikAno asaMmo bhAga | bIjA yogasthAnamAM AnA karatAM vizeSAdhika eTale ke dhAro ke 5 spaddhaka che. to vargaNAo 20 thavAnI.. vaLI Atmapradezo to 1480 ja che. eTale eka eka spaddhakamAM ane vargaNAomAM Atmapradezo ochA ochA haze e samajI zakAya ema che. trIjA yoga sthAnamAM dhAro ke 6 spardhvaka, 4thAmAM 7 ane 5mAM mAM 8 rUddhaka che. to 5muM yogasthAna e dviguNavRddhivALuM thayuM ane pahelA ane pAMcamAM yogasthAna vacce 3 yogasthAnanuM aMtara paDyuM... 1. vivakSita samayanA yogasthAnamAM jeTalA spaddhako hoya che enA karatAM asaguNaspardhvakavALuM yogasthAna jo bIjA samaye hoya to aMsakhyaguNa vRddhi jANavI. A ja pramANe anya Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 (9) kALa- dareka jIvo svaprAyogya yogasthAnako para aparyApta avasthAmAM to eka eka samaya ja rahe che. kAraNa ke bIjA samaye avazya asaMkhya guNavRddhivALA yogasthAnakapara jAya che. paNa paryApta avasthAmAM e, eka yogasthAnaka para adhika samaya paNa rahe che. utkRSTathI keTalA samaya te te yogasthAnaka 52 jIva niraMtara rahI zake enI A dvAramAM prarUpaNA che. potAnA paryAptaavasthAbhAvI jagha. yogasthAnakathI laI sUci zreNinA asaMmA bhAga sudhInA koIpaNa yogasthAnaka para jIva vadhumAM vadhu 4 samaya rahI zake che. pachI uttarottara sUci zreNinA asaMmA bhAga jeTalA jeTalA yogasthAnopara kramazaH utkRSTathI 5, 6, 7, 8, 7, 6, 5, 4, 3, 2 samaya sudhI rahI zake che. eTale svaprAyogya utkRSTa taraphanA yogasthAnako para jIva vadhumAM vadhu be samaya rahI zake che, pachI avazya yogasthAnaka badalAya. vaLI A utkRSTathI 4, 5, 6 vagere samayanA avasthAnanI yogyatAvALA yogasthAno sUci zreNinA asaMmA bhAga jeTalA hovA chatAM sarakhA sarakhA nathI hotA, mATe emAM nIce mujabanuM alpabahutva hoya che. 8 samayabhAvI yogasthAnone yavamadhya kahe che. e sarvathI alpa hoya che. enA karatAM enI banne bAju rahelA 7 samayanA yogasthAno asaMkhyaguNA hoya che ane paraspara tulya hoya che. A pramANe AgaLa AgaLa paNa jANavuM. banne bAju banne bAju banne bAju banne bAju uparanA uparanA 8 samayabhAvI alpa 7 samayabhAvI a guNa 6 samayabhAvI a guNa 5 samayabhAvI a guNa 4 samayabhAvI a guNa 3 samayabhAvI a guNa 2 samayabhAvI a guNa paraspara tulya paraspara tulya paraspara tulya paraspara tulya vRddhihAni mATe yathAyogya jANI levuM. trIjA samaye jo bIjA samayanA yogasthAnanA spardhaka karatAMya asaMguNa spaAkavALuM yogasthAna Ave to e paNa asaM.guNavRddhi thaI kahevAya. A rIte asaM.guNa-asaM.guNavRddhivALA yogasthAno niraMtara aMtarmuhUrta sudhI maLe che. kAraNa ke aparyApta avasthAmAM jIvano yoga niraMtara asaMkhyaguNa asaMkhyaguNa vadhato hoya che. zeSa 3 hAni-vRddhi A rIte niraMtara thAya to paNa AliasaMsudhI ja thAya che, e pachI avazya e badalAI jAya. spardhvako anaMtanI saMkhyAmAM na maLavAthI anaMtaguNa ke anaMtabhAga hAni-vRddhi saMbhavatA nathI. 9 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 baMdhanakaraNa (10) alpabava - te te jIvonA saMbhavita jaghanya ane utkRSTa yogasthAnomAM jeTalA jeTalA spaddhako hoya tenuM A alpabahu che, jIvonuM nathI. ahiM guNaka je asaMkhya che e sarvatra sUTa kSetrapalyonA asaMmA bhAga pramANa asaMkhya jANavuM. 'F keTalA keTalA ! jIvana yoga jIvano yoga bha| A A A A AS A 1 labdhi aparyAlUeke jaghanya alpa | 17 labdhi aparyAasaMjJI paMce utkRSTa libdhi aparyAbAeke jaghanya | a | 18 labdhi aparyA. saMjJI paMce utkRSTa 3 labdhi aparyAbe jaghanya | a | 19 paryA. beI jaghanya 4 labdhi aparyAdi jaghanya | 20 paryA. temAM jaghanya palabdhi aparyAcaujaghanya ra1 paryA. cau jaghanya 6 labdhi aparyAasaMjJI paMce jaghanya 22 paryA. asaMjJI paMce jaghanya 7 labdhi aparyAsaMjJI paMce jaghanya 23 paryAsaMjJI paMce jaghanya 8 labdhi aparyAlUeke0utkRSTa | 24 paryA. bei. utkRSTa 9 labdhi aparyAbAeke-utkRSTa 25 paryA. te utkRSTa 10|paryAlUe jaMghanya paryA caherA utkRSTa |11| paryAbAe jaghanya 27 paryA, asaMjJI paMce utkRSTa 12 paryAvasUe utkRSTa 28 anuttara vAsI utkRSTa 13 paryAbAe utkRSTa 29 navagreve utkRSTa 14 labdhi aparyAbe utkRSTa a | 30 yugalika ti manu utkRSTa 15 labdhi aparyA teja utkRSTa | 31 AhAraka zarIrI utkRSTa 16 labdhi aparyAcau0utkRSTa 32 zeSa deva, nAraka, zeSamanuSya, zeSa tiryaMcano utkRSTa noMdha:- A alpabadutvamAM paryAptanA je sthAno batAvyA che te labdhi ane karaNa ubhaya paryApta jIvonA jANavA. labdhi paryApta ane karaNa aparyApta evA beindriya vagere badhA jIvonA utkRSTa yogonA sthAno naMbara-18 (labdhi aparyA. saMjJI 1. cUrNimAM AnA pahelAM eka jIvasamudAhAra nAmanA dvArano paNa ullekha che jenI prarUpaNAnI bAramI gAthAnA "punattananA' padathI sUcanAmAtra karavAmAM AvI che ema TIppaNamAM jaNAvyuM ' che. sUkSmaparyApta eke vagere jIvomAM yoganI vicAraNA e jIvasamudAhAra. 2. A pustakamAM jyAM alpabahutva saMbaMdhI s, a ane A Ave tyAM eno artha kramazaH saMkhyAtaguNa, asaMkhyAtaguNa ane anaMtaguNa karavo. te sivAyanA sthaLoe saMkhyAta, asaMkhyAta ane anaMta karavo. A D Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 paceTanA utkRSTayoga) ane naMbara-19 (karaNa paryApta bei. nA jaghanya yoga) vacce jANavA. A mATe cUrNimAM paMkti che keH tato hitni tAsaMddhi pajhattAsa saraLa pijhAsa mavati | tato vendriya Msti gaddanamo no saMvALo che eTale ke labdhi paryA. karaNa aparyAsaMjJI paMcenA yoga sthAno paNa 19 naMbara karatAM pahelAM che, paNa naMbara 22-23 vacce nathI. jo A naMbara 22-23 vacce mAnavAmAM Ave to, jaghanyapade pradezavaheMcaNInA alpabahutvamAM devagatinAmakarma karatAM narakagati nAmakarmane asaMkhyaguNa daliko je kahyA che te asaMgata thaI jAya, kAraNa ke karaNaaparyA. saMjJA paMcendriya (samyakatvI)no yoga karaNaparyA. asaMjJI paMce nA jaghanyayoga karatAM vadhu thavAthI devagati mATe paNa jaghanyapade karaNaparyA. asaMjJI paMcenA yogathI baMdhAtuM sthAna ja levuM paDe, ane to pachI devagati ane narakagati bannene jaghanyapade tulya pradezo maLe tema mAnavuM paDe. A 10 dvAromAM AvelI keTalIka saMkhyAo pratyeka AtmapradezamAM viryANuo asaMkhyaloka vargaNAmAM rahelA Atmapradezo asaMkhyautara 1 spaddhakamAM rahelI vargaNAo sUci zreNino asaMbho bhAga be spaddhakonI carama-prathama vargaNAvacce aMtara asaMkhyaloka 1 yogasthAnamAM spardako sUci zreNino asaMmo bhAga kula yogasthAno sUci zreNino asaMbho bhAga anaMtara yogasthAnamAM vRddhi aMgulanA asaMmA bhAga jeTalA spaddhako dviguNavRddhayogasthAno vaccenuM aMtara sUcizreNinA asaMmA bhAga jeTalAyogasthAna dviguNavRddhi-hAnivALA kula sthAno sUaddhA palyono asaMbho bhAga alpabaddhatvamAM guNaka sUTa kSetrapalyono asaMbho bhAga. yoganuM kArya- jIvo yogane anusarIne audArika vagere pugala skandho grahaNa kare che. eTale ke jaghanyogI jaghanya skaMdhane, madhyamayogI madhyama skaMdhone ane utkRSTayogI utkRSTa saMkhyAmAM skaMdhone grahaNa kare che. pachI te te skaMdhone audArika zarIra vagere rUpe pariNamAve che. temaja bhASA, zvAsozvAsa ane manovargaNAnA pudgalone te te vIryavizeSathI grahaNa kare che, pariNAve che ane te pudgalone choDI devAmAM hetubhUta sAmarthyanI prApti mATe te ja pudgalanuM AlaMbana laI utpanna thayela vIryavaDe. te pudgalone zabdAdirUpe choDI de che. A badhuM yoganuM kArya che. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMdhanakaraNa yogathI yogya pudgalonuM grahaNa kare che ItyAdi kahyuM. kayA pudgala kaMdho grahaNa yogya che ane kayA ayogya che e jaNAvavA mATe have pudgalavargaNAonI prarUpaNA karavAmAM Ave che. pugalavargaNAo- A lokamAM anaMtAnaMta paramANuo svataMtra paramANurUpe astitva dharAve che. e badhAno samudAya e prathama vargaNA. be paramANuo bhegA maLIne je skaMdha thAya te caNaka kahevAya che. traNa paramANuono skaMdha te traNaka, cArano skaMdha e caturaNaka, ema paMcANuka vagere skaMdho jANavA. A lokamAM rahelA anaMtAnaMta vaNakono samudAya e bIjI vargaNA. anaMtAnaMta vyayukono samudAya te trIjI vargaNA. Ama eka eka vadhAre paramANuothI banelA skaMdhonI cothI pAMcamI vagere vargaNAo jANavI. 100 paramANuonA skaMdhono samudAya e 100mI vargaNA. A rIte saMkhyAtA paramANuonA skaMdhonI saMkhyAtI vargaNAo maLe. tyArabAda asaMkhya paramANuothI banelA skaMdhonI vargaNAo kramasara Ave che. e vargaNAo asaMkhya che. tyArabAda anaMta paramANuothI banelA kaMdhonI vargaNAo zarU thAya che. evI paNa kramasara anatIvargaNAo che. A badhI vargaNAonA skaMdho alpa paramANuovALA hovAthI temaja sthUla pariNAmavALA hovAthI jIvane audArika zarIrarUpe paNa agrAhya hoya che. mATe A badhI vargaNAone audArika agrAhya vargaNAo kahe che. tyArabAda eka adhika paramANuthI banelA evA skaMdhonI vargaNA che ke je skaMdhomAM abhavyathI anaMtaguNa ane siddhonA anaMtabhAga jeTalA paramANu-pradezo hoya che. A skaMdho jIvane audArikapudgala tarIke grAhya che. tyArabAda paNa kramazaH eka eka adhika paramANuovALA skaMdhonI anaMtI vargaNAo che, je jIvane audArika pudgala tarIke grAhya hoya che. mATe A badhI vargaNAone audArikagrAhya vargaNAo kahe che. A audArika grAhya vargaNAonA samUhanI prathama vargaNA ke je audArikagrAhyanI jaghanya vargaNA che tenA eka eka skaMdhamAM jeTalA paramANuo hoya che enA karatAM, audArikagrAhyanI caramavargaNA (utkRSTavaNA)nA eka eka skaMdhamAM anaMtamAbhAga jeTalA paramANupradezo vadhu hoya che. A ja rIte AgaLa paNa sarvatra grAhyavargaNAomAM jANavuM, eTale ke svajaghanya karatAM svautkRSTa skaMdhomAM jaghanyaskaMdhagata paramANupradezo karatAM anaMtamo bhAga adhika paramANupradezo hoya che. audArikavargaNAo pUrNa thayA bAda paNa niraMtara vargaNAo maLavI cAlu ja hoya che. paNa uttarottara eka eka adhika paramANuothI banelA skaMdhonA samUharUpa A Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 13 anaMtI vargaNAo jIvane agrAhya hoya che. kAraNake A skaMdho jIvane audArikarUpe levA mATe sUkSma pariNAmavALA paDe che ane vaikriyarUpe levA mATe sthUla paDI jAya che. mATe A vargaNAone vaikriyaagrAhya vargaNAo kahe che. A ja kAraNa AgaLanI agrAhya vargaNAo mATe paNa jANavuM. AnI prathama (jaghanya) vargaNAnA pratyeka skaMdhomAM audArika grAhyanI utkRSTa vargaNAgata skaMdhomAM rahela paramANupradezathI eka paramANupradeza adhika hoya che. AnI utkRSTa (carama) vargaNAnA pratyeka skaMdhomAM svajaghanya vargaNAnA pratyeka skaMdhagata paramANuo karatAM anaMtaguNa paramANupradezo hoya che. AmAM guNaka je anaMta che te abhavyathI anaMtaguNa ane siddhanA anaMtamA bhAga pramANa jANavo. (A ja pramANe kArmaNa sudhImAM AvatI dareka agrAhya vargaNAonA jaghanya-utkRSTa-skaMdho mATe jANavuM.) tyArabAda paNa jema jema eka eka paramANu AgaLa vadhatAM jaIe tema tema kramaza: anaMtI avaMtI vaikriyagrAhya, AhArakaagrAhya, AhArakagrAhya, tejasaagrAhya, taijasagrAhya, bhASAagrAhya, bhASAgrAhya, zvAsozvAsa agrAhya, zvAsozvAsagrAhya, mana agrAhya, managrAhya, kArmaNaagrAhya, kAmaNagrAhya vargaNAo jANavI. AmAM sarvatra svajaghanyathI svautkRSTa agrAhyamAM anaMtaguNa ane grAhyamAM vizeSAdhika (anaMtabhAgAdhika) jANavuM. 1. vargaNAonuM A svarUpa, paMcasaMgrahane anusarIne karmaprakRtivRttimAM vRttikArI zrI malayagiri mahArAje ane zrI yazovijayajI mahArAje je ApyuM che tene anusarIne che. jo ke vRttimAM agrAhyavargaNAone mAtra agrAhyavargaNAo rUpe ja jaNAvI che. paNa vizeSa spaSTatA mATe ahIM enA audA agrAhya, vaikriya agrAhya vagere nAmo lIdhA che. karmaprakRtinA cUrNikAra vagere audArika-vaikriya ane AhAraka grAhya vargaNAone AhAra dravyavagaNA tarIke mAne che ane emAM vacce vacce agrAhyavargaNAo mAnatA nathI. eTale ke emanA mate ahIM kahela vaikriya agrAhya ane AhAraka agrAhya vargaNAo che nahIM. AmAM tattva kevalIgamya che. vaLI mULamAM zvAsozvAsa vargaNA kahI nathI. paNa eno "ca" zabdathI samuccaya che ema svIkArI vRttikAroe e vargaNAo paNa samAvI che. jyAre cUrNikAre sUtrakArane sIdhA anusarIne eno samAveza karyo nathI. "je jIvane audArikAdi 3 mAMthI je zarIra hoya tene prAyogya pudgalone ja te jIva zvAsozvAsarUpe pariNAvIne choDe che evo je keTalAka AcAryono mata che ene anusarIne zvAso vargaNAone sUtrakAre pRthar batAvI nathI evo khulAso TIppaNakAra zrI municaMdrasUri mahArAje Apyo che. "ApaNA zvAsomAM je vAyu bahAra nIkaLe che te vAyukAyanuM zarIra hovAthI audArikapugalamaya hovo joIe" AvI ko'ka gaNatarIthI kadAca te AcAryono uparokta abhiprAya hoya. 2. cUrNimAM pradezArthanI apekSAe ApeluM alpabadutvaH audA alpa, vai0 3, AhA2 a, - tejasa A, bhASA A, mano... A, kAmaNa A. Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMdhanakaraNa kAryaNavargaNAo pUrNa thayA bAda paNa, ekAdhika paramANuovALI uttarottara vargaNAo vidyamAna hoya ja che. kArpaNa pachInI A badhI vargaNAo jIvathI agrAhya hoya che. A anaMtI vargaNAone dhruvAcitta vargaNAo kahe che. prathama paramANuonI vargaNAthI mAMDIne ahIM sudhInI badhI vargaNAo traNeya kALamAM avazya vidyamAna hoya ja che, AmAMnI koIpaNa vargaNAno kyAreya abhAva thato nathI. paNa AnA pachI have je vargaNAo AvavAnI che te adhruva hoya che, mATe Ane 'dhruva' kahI che. vaLI Ama to A badhI ja pudgalavargaNAo hovAthI jaDa ja hoya che. tema chatAM kAryaNa sudhInI vargaNAo jyAre jIvagRhIta bane tyAre sacittano vyapadeza thaI zakato hovAthI, ane A vargaNAo to kyAreya jIvagRhIta banatI na hovAthI Ane 'acitta' kahI che. AmAM jaghanya karatAM utkRSTa anaMtaguNa hoya che. guNaka sarvajIvothI anaMtaguNa jANavo. dhruvAcitta vargaNAo pUrNa thayA bAda aYvAcitta vargaNAo Ave che. A vargaNAo kyAreka hoya che, kyAreka nathI hotI, mATe ene azruvAcitta kahe che. AmAM paNa java. karatA utkR. dhruvAcitta mujaba jANavuM. A vargaNAone sAntaranirantara vargaNAo paNa kahe che. 14 1. dhAro ke dhruvAcittanI chellI vargaNA 99,99,999nI che. eTale ke ATalA paramANuothI je kaMdho banyA hoya te badhAno samudAya e vAcittanI utkR. vargaNA che. AvA skaMdho haMmezA vidyamAna hoya ja che. e pachI 1karoDa, 1karoDa1, 1karoDa2... yAvat 1 abarja 52mANuothI je skaMdho bane tenI vargaNAo azruvAcitta vargaNAo che. 1 karoDa paramANuthI banela skaMdho haMmezA hoya ja evuM nathI. kyAreka evuM paNa bane ke AkhA 14 rAjalokamAM 1 karoDa paramANuthI banela eke'ya skaMdha na hoya. A ja rIte 1karoDa1, 1karoDara... vagere mATe jANavuM. vaLI evuM paNa bane che ke vivakSita kALe 1 karoDa, 1karoDa1-2-3-4 52mANuothI banela skaMdho (ane tethI vargaNAo) hoya ane pachI 1karoDapa thI 1karoDa15 sudhInA paramANuothI banela eke'ya skaMdha na hoya. vaLI pAchA 1 karoDa 16 thI 1 karoDa 85 sudhInA skaMdho hoya ane 1 karoDa 86 thI 1 karoDa pa00 sudhInA na paNa hoya. Ama amuka vargaNAo niraMtara maLe. amukamAM vacce aMtara paDI jAya. mATe Ane sAntaraniraMtara vargaNAo paNa kahe che. 1 karoDa thI 1 abaja sudhInA skaMdhomAMthI kyAreka ko'ka na hoya ane kyAreka bIjA na hoya- pelA hoya evuM bane che paNa 1 karoDathI 1 abaja sudhInA ekeya skaMdha kyAreka na hoya- eTale ke A adhruvAcittanI ekeya vartaNA kyAreka na hoya Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 tyArabAda prathamavazUnya vargaNAo Ave che. A vizva A vargaNAothI haMmezA zUnya hoya che, eTale ke A vargaNAo traNe ya kALamAM kyAreya hotI nathI. tema chatAM AgaLa AgaLa je vargaNAo maLe che te keTalI moTI hoya che enI kaMIka kalpanA AvI zake e mATe A vargaNAonI kalpanA karIne prarUpaNA mAtra karavAmAM Ave che. AmAM jagha0 karatAM utkR dhruvAcitta mujaba jANavuM. pratyekazarIravargaNA-- tyArabAda je vargaNAo Ave che tenA skaMdho, pratyeka nAmakarmanA udayavALA jIvone sattAmAM rahela audArikazarIranAmakarma vagere yathAsaMbhava pAMca zarIranAma karmanA pudgalone visasApariNAmathI AzrIne rahyA hoya che. mATe Ane pratyeka zarIra vargaNA kahe che. A vargaNAone rahevAmAM jIva pote koI bhAga bhajavato nathI, paNa jyAre zarInAmakarmanA daliko vadhu hoya tyAre vadhu vargaNAo AzrIne rahe che ane jyAre e daliko ochA hoya tyAre ochI vargaNAo AzrIne rahe che, vaLI dalikonuM ochAvattApaNuM yogane AzrIne rahyuM che. tethI ema kahevAya ke, jadha0 yoga karatAM utkR yoga asaMkhyaguNa (guNaka- sU. kSetrapalyono asaM.mo bhAga) hovAthI A vargaNAmAM svajadha. thI utkRSTa paNa eTaluM ja asaM0 guNa hoya che. Ama to AmAM tathAlokasvabhAva kadAca mukhya hetu hoya, kAraNake visasApariNAmathI A vargaNAo rahe che. dvitIya dhruvazUnyavargaNA pratyeka zarIranI utkRSTavargaNA bAda prathamavazUnya jevI A kAlpanika vargaNAo Ave che. A ja pramANe bAdara nigodavargaNAo pachI tRtIyavazUnya ane sUkSmanigodavargaNAo pachI caturthadhruvazUnya vargaNAo Ave che. A traNeyamAM jadha0 karatAM utkR. asaMguNa che. dvitIyamAM asaMzloka e guNaka che. tRtIyamAM- aMgulanA asaMmAM bhAganA AkAzapradezonuM vargamULa karavuM, enuM pAchuM vargamULa karavuM, pAchuM enuM 15 AvuM kyAreya banatuM nathI ATalo khyAla rAkhavo. 1 abaja 1-thI 100 abaja sudhI prathama dhruvazUnya vargaNAo che. eTale ke 1 abaja-1, 1 abaja-2, 1 abaja 3 ema yAvat 100 abaja paramANuo bhegA thaIne kyAreya koI skaMdha banato ja nathI. ATalA paramANuo bhegA thaIne skaMdha banI zake evI yogyatA ja tathAlokasvabhAve hotI nathI. 1 karoDa thI 1 abaja sudhInA skaMdho kyAreka hoya kyAreka na hoya, jyAre A to kyAreya hotA nathI. tyArabAda 100 abaja 1 vagere paramANuothI banelA skaMdho pAchA vidyamAna hoya che. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 baMdhanakaraNa vargamULa karavuM. Ama AvalikAnA asaM0mA bhAganA samaya jeTalI vAra uttarottara vargamULa karatAM javuM. A carama je vargamULa Ave enA asaM0mAM bhAgano asaMkhyAtamo bhAga tRtIya dhruvazUnyamAM guNaka che. caturthamAM prataranA asaMvamAM bhAgamAM Avela asaMsUcizreNinA pradeza jeTalo guNaka che. bAdaranigodavargaNA bAdaranigodIyA jIvone sattAmAM rahela audArika, taijasa, kArmaNazarIra nAmakarmane AzrIne A vargaNAo rahI che. A jIvone pUrvathI Avela vaikriya-AhAraka nAmakarma sattAmAM hovA chatAM udvalyamAna hovAthI ane alpakALa hovAthI enI ahIM vivakSA karI nathI. ahIM jagha0 karatAM utkR0no guNaka sUtra kSetra palyono asaMmo bhAga che. sUkSmanigodavargaNA - sUkSmanigodIyA jIvone sattAmAM rahela audArika taijasa, kAmaNazarIra nAmakarmane AzrIne rahela che. zeSa bA. ni. vargaNA mujaba jANavuM. guNaka AvalikAnA asamA bhAga jeTalo jANavo. acittamahAtkaMdhavargaNA caturthaghuvazUnya bAda adhika-adhika paramANuothI A vargaNAo bane che. visasApariNAmathI A skaMdho zikharo-parvata vagerenA moTA skaMdho vagerene AzrIne rahe che. trasajIvonI saMkhyA jyAre ochI hoya tyAre A skaMdho vadhu hoya che, ane trasajIvo jyAre vadhAre hoya tyAre A skaMdho ochA hoya che. kyAreka visasApariNAmathI samuddhAta thaI A skaMdha 4 samayamAM lokavyApI thAya che. vargaNAonA varNAdi- svataMtra paramANuomAM eka varNa, eka gaMdha, eka rasa ane be aviruddha sparzI hoya che. eTale ke snigdha-uSNa, snigdha-zIta, kSa-uSNa, rukSa-zIta A 4 mAMthI koIpaNa eka joDakuM hoya che. zeSa 4 mRdu, karkaza, guru ane laghu sparzI paramANuomAM hotA nathI. paNa saMyoganA kAraNe skaMdhomAM pedA thAya che. audA, vaikriya ane AhAraka vargaNAonA skaMdho pAMcavarNa, pAMcarasa, be gaMdha ane 8 sparzavALA hoya che. jyAre taijasa vagere zeSa 5 grAhya vargaNAonA skaMdho pAMca varNa, pAMca rasa, be gaMdha ane 4 sparzavALA hoya che. Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 17 naMbara on sa w vargaNA jagha0-utkR0mAM vizeSa audArika agrAhya | jagha0 - 1 paramANu, utkR0 anaMta paramANu 2 | audArika grAhya jagha0 = pUrvanI utkR0 + 1 paramANu Ama sarvatra jANavuM utkR0 = svajagha0 + svajagha0 = B anaMta | vaikriya agrAhya utkRSTa = svajagha0 x anaMta = C vaikriya B A AhAraka agrAhya AhAraka tejasa agrAhya tejasa bhASA aMgrAhya bhASA zvAsozvAsa agrAhya 12. zvAsozvAsa mana agrAhya managrAhya kAmaNaagrAhya kAmaNagrAhya dhUvAcitta utkR = jagha0 x sarvajIvathI anaMtaguNa adhuvAcitta utkR0 = jagha0 4 sarvajIvathI anaMtaguNa prathamadhuvazUnya utkR0 = jagha0 x sarvajIvathI anaMtaguNa pratyekazarIra dvitIyadhruvazUnya | utkR = jagha0 x asaM loka bAdaranigoda tRtIyadhruvazUnya utkR = jagha aMgulanA asaM.mA bhAganuM asaMkhuM vargamULa Avali0 sUkSmanigoda utkR0 = jagha0 x cu oto oto oto oto oto oto anaMta = abhivyathI anaMtaguNa siddhanA anaMtamA bhAge - utkR0 = jagha0 x sUkSatrapalyo. | utkR = jagha0 sUkSetrapalyo va. caturthadhruvazUnya u. jatha0 4 pratara0 5lyo acittamahAtkaMdha utkR = jagha0 x Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 baMdhanakaraNa A 4 sparzI A pramANe -paramANu mATe je ja joDakAM che emAMnA koIpaNa eka yugala sAthe mRdu ane laghu sparza hoya che. ' avagAhanA- 1 paramANu 1 AkAzapradezamAM rahe che. 1 yamuka 1 yA ra AkazapradezamAM rahI zake, paNa 3 AkAzapradezamAM na rahI zake. 1 caNuka 1,2 yA 3 AkAzapradezamAM rahI zake, paNa 4 AkAzapradezamAM na rahI zake. ema anaMtANukarkaMdha 1,2,3... yAvaasaM. AkAzapradezamAM rahI zake, paNa enAthI vadhu AkAza pradezamAM rahI na zake. alpabadutva- kAzmaNaskaMdhonI avagAhanA sahuthI alpa ane paramANupradezo sahuthI vadhu hoya che. enA karatAM manovargaNAnA skaMdhonI avagAhanA asaMkhyaguNa ane paramANupradezo anaMtamAbhAge hoya che. enA karatAM zvAso vargaNAnA skaMdhanI avagAhanA asaMkhyaguNa ane paramANupradezo anaMtamAMbhAge hoya che. Ama audArika sudhInI grAhyavargaNAomAM jANavuM. tAtparya e che ke paramANuo vadhatA jAya tema tema pariNAma sUkSma sUkSmatara thato jAya che. tema chatAM A badhA skaMdhonI avagAhanA aMgulano asaMmo bhAga ja hoya che te jANavuM. zeSa vargaNAonA kaMdhonI avagAhanAnI prarUpaNA graMthakAre karI nathI. (eTale ema lAge che ke emAM koI niyata hAnivRddhi jevuM haze nahIM.) je koI skaMdhane jIva grahaNa kare che te sarvaAtmapradezothI grahaNa kare che. jema sAMkaLanI nIcalI kaDI mukhyatayA paththara sAthe joDAyelI hovA chatAM dareka kaDIo ene UMcakavAmAM bhAga bhajave che tema prastutamAM paNa jANavuM, kAraNa ke dareka Atmapradezo paraspara saMkaLAyelA che. paramANugata sneha vizeSanA kAraNe paraspara paramANuo joDAIne skaMdho bane che. mATe have snehanI prarUpaNA karavAmAM Ave che. 1. bhagavatIjImAM taijasa skaMdhamAM ATheya sparzI ane kAzmaNaskaMdhamAM snigdha-rUkSa-zIta-uSNa ema 4 sparzI kahelA che te matAMtara jANavo. tattva kevalIgamya che. Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 sneha prarUpaNA pudgalomAM cAra prakAre sneha pedA thAya che. (1) visasA pariNAmathI thato svAbhAvika sneha.... A snehanA kAraNe vizvamAM rahelAM paramANuo paraspara joDAI skaMdho bane che. A snehathI je spardhakanI racanA thAya che te snehapratyayaspardhaka kahevAya che. (2) baMdhananAmakarmanA udayathI audArika vagere pAMca zarIra pudgalomAM pedA thato sneha. AnA kAraNe gRhyamANa ane pUrvagRhIta zarIrapudgalo vacce ekameka jevo saMbaMdha thAya che. A snehathI racAtA spaAko nAmapratyayaspardhaka kahevAya che. (3) jIvanA yoganA prabhAve audArika vagere kaMdhomAM pedA thayela sneha. AnA kAraNe gRhyamANa pudgalo Atmapradezo sAthe ekameka jevA joDAya che. A snehathI racAtAM spardhakone prayogapratyayaspardhaka kahe che. (4) karmabaMdha vakhate jIvanA kASAyika adhyavasAyathI karmadalikomAM pedA thato rasa. AnA kAraNe karmano tIvra-maMda vipAka anubhavavo paDe che. AnAthI thatAM spardhakonI prarUpaNA rasabaMdha adhikAramAM rasaspardhaka tarIke karavAmAM Avaze. 19 (1) sneha pratyaya paddhaka prarUpaNA paramANugata snehano evo avibhAjya aMza ke jenA kevalajJAnarUpI chedanakathI paNa cheda-vibhAga na thaI zake tene snehAvibhAga ke snehANu kahe che. AvA mAtra eka snehANuvALA paramANuono samudAya e prathamavargaNA, be snehANuvALA paramANuono samudAya e bIjIvargaNA. ema uttarottara ekottara vRddhivALI anaMtAnaMta vargaNAo maLe che. caramavargaNAmAM sarvajIvathI anaMtaguNa snehANuo hoya che. tyAM sudhInI badhI vargaNAo haMmezA niraMtara maLe che, koI ja aMtara che nahIM, mATe AnuM eka ja spardhvaka che. + anaMtaropanidhA- zarUAtanI anaMtI vargaNAo evI che ke jemAM potapotAnI pUrvavargaNA karatAM asaMbhAgahIna pudgalo hoya che. tyArabAdanI anaMtI vargaNAomAM svasvapUrva karatAM saMkhyAtabhAgahIna pudgalo hoya che. tyArabAdanI anaMtI vargaNAomAM svasvapUrva karatAM saMkhyAtaguNahIna pudgalo hoya che. tyArabAdanI anaMtI vargaNAomAM svasvapUrva karatAM asaMguNahIna pudgalo hoya che. tyArabAdanI anaMtI vargaNAomAM svasvapUrva karatAM anaMta guNahIna pudgalo hoya che. eTale ke prathama vargaNAmAM sauthI vadhAre ane carama vargaNAmAM sauthI ochA pudgalo hoya che. Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 baMdhanakaraNa yAda rAkho ke- A asaM. bhAgahIna vagere je kahyuM che te snehANa mATe nathI paNa te te vargaNAgata pudgalo mATe che. paraMparopanidhAna asaMhabhAgahInanI prathamavargaNAthI asaMzloka jeTalI vargaNAo bAda je vargaNA Ave che emAM prathamavargaNAnA paramANuo karatAM dviguNahIna = aDadhA pugalo hoya che. vaLI bIjI asaM loka pachInI vargaNAmAM enA karatAM paNa aDadhA paramANuo hoya che. Ama asaMzloka - asaMzlokanA AMtare dviguNahAnivALI vargaNAo Ave che. asaMhabhAgahInanI kula asaMtI vargaNAomAM AvI dviguNahAnivALI anaMtI vargaNAo che. saMkhyAtabhAgInanI vargaNAomAM saMkhyAtI vargaNA gayA bAda dviguNa hAnivALI vargaNA Ave che. AmAM paNa AvI dviguNahAnivALI anaMtI vargaNAo che. saMkhyAtaguNahIna eTale ochAmAM ochA paNa triguNahIna levA paDe. mATe taratanI pachInI vargaNAmAM paNa trIjA bhAganA ke enAthI paNa ochA pudgalo hovAthI AmAM dviguNahAnivALI vargaNAo maLI zakatI nathI. A ja rIte asaguNahIna ane anaMtaguNahInanI vargaNAo mATe jANavuM. tethI have pharIthI bIjI rIte paraMparopanidhA darzAvavAmAM Ave che. bIjI rIte paraMparopanidhAna asaMhabhAgahInanI prathama vargaNAnI apekSAe enI trIjI vagere keTalIka vargaNAomAM asaMkhyabhAgahIna pudgalo hoya che, tyAra bAdanI keTalIka vargaNAomAM saMkhyAtabhAgahIna, tyArabAdanI keTalIka vargaNAomAM saMkhyAtaguNahIna, tyArabAdanI keTalIka vargaNAomAM asaM guNa hIna ane tyArabAdanI zeSa anaMtI vargaNAomAM anaMtaguNahIna pudgalo hoya che. 1. saMkhyAtaguNahInanI prathamavargaNAmAM dhAro ke 99 lAkha paramANuo che. to enI bIjI vargaNAmAM paNa 33 lAkhathI vadhu paramANu to hoya ja nahIM, kAraNa ke saMkhyAtaNahInamAM sAmAnyathI vadhumAM vadhu trIjo bhAga laI zakAya che. tethI dviguNahAni maLe nahIM. 2. sau prathama hAnivRddhinA sthAnone samajI laIe mAMthI 3 no anaMtamo bhAga bAda karavAthI je rakama Ave (- SA), te nI apekSAe anaMtabhAgahIna hoya che ane anaMtamo bhAga umeravAthI je Ave te anaMtabhAgavRddhivALI rakama kahevAya. ( A). Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 21 saMkhyAtabhAgahInanI prathama vargaNAnI apekSAe enI bIjI vargaNA paNa saMkhyAtabhAgahIna hovAthI asaMhabhAgahIna vargaNAo maLaze nahIM. tethI prathamanI apekSAe trIjI vagere keTalIka vargaNAo saMkhyAtabhAgahIna, pachInI keTalIka vargaNAo saMkhyAtaguNahIna, pachInI keTalIka vargaNAo asaguNahIna ane pachInI keTalIka vargaNAo anaMtaguNahIna maLaze. Ama AmAM mAtra 4 prakAranI hAni paraMparopanidhAthI maLaze. A ja pramANe saMkhyAtaguNahInanI prathama vargaNAnI apekSAe enI vargaNAomAM kramaza: saMkhyAtaguNahIna, asaguNahIna ane anaMtaguNa hIna ema 3 prakAranI hAnio maLaze. asaguNahInanI prathamavargaNAnI apekSAe enI vargaNAomAM prAraMbhe asaguNahInanI vargaNAo ane tyArabAda anaMtaguNahInanI vargaNAo maLaze. eTale ke be prakAranI hAni maLaze. anaMtaguNahInanI prathamavargaNAnI apekSAe to badhI ja vargaNAo anaMtaguNahIna hovAthI paraMparopanidhAthI paNa mAtra eka ja prakAranI hAni maLe che. A rIte asaMmo bhAga bAda karavAthI ke umeravAthI je Ave te anukrame asaMhabhAgahIna (ga-a) ane asaMhabhAgavRddhivALI (I+/a) kahevAya. A ja rIte saMkhyAtamo bhAga bAda karavAthI ane umeravAthI je rakamo Ave te anukrame saMkhyAtabhAgahIna (-/S) ane saMkhyAtabhAgavRddha (ma+M/S) kahevAya che. ne kramazaH anaMta, asaM. ane saMkhyAtA vaDe bhAgavAthI je rakamo Ave te anukrame anaMtaguNahIna (A) asaguNahIna (Ha) ane saMkhyAtaguNahIna (I/s) kahevAya che. ema ma ne kramazaH anaMta, asaMha ane saMkhyAtA vaDe guNavAthI je rakamo Ave te anukrame anaMtaguNavRddha (axA), asaM guNavRddha (maxa) ane saMkhyAtaguNavRddha (vS) kahevAya che. dhAro ke mULa rakama ma = 10 lAkha che, 100 e saMkhyA che, 10000 e asaM che ane 1 lAkha e anaMta che to, 10 lAkha : 1 lAkha = 10 e anaMtamo bhAga thaze, 10 lAkha + 10000 = 100 e asaMmo bhAga thaze ane 10 lAkha : 100=10000 e saMkhyAtamo bhAga thaze. tethI 9,99,990, 9,99,900 ane 990000 A rakamo kramaza: anaMtabhAga, asaM bhAga ane saMkhyAtabhAga hAnivALI thaze. temaja 10,00,010, 10,00,100 ane 10,10000 A rakamo kramazaH anaMtabhAga, asaM bhAga ane saMkhyAtabhAga vRddhivALI thaze. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMdhanakaraNa alpabadutva | | anaMtaropanidhAmAM vagaNAmAM alpabadutva hAni alpa 1 asaM bhAgahIna 2 saMkhyAta bhAgahIna 3 saMkhyAta guNahIna 4 asaM guNahIna 5 anaMta guNahIna anataguNa = A anaMtaguNa = A anaMtaguNa = A anaMtagaNa = A pugalomAM alpabadutva ghaNA anaMtamobhAga anaMtamobhAga anaMtamobhAga anaMtamobhAga 10 lAkhane anukrame 1 lAkha, 10000 ane 100 vaDe bhAgavAthI je rakamo 10, 100 ane 1OOOO Ave che te kramaza: anaMtaguNahIna, asaMhaguNahIna ane saMkhyAtaguNahIna rakamo thaze. ema 10 lAkhane 1 lAkha, 1OOO0 ane 100 vaDe guNavAthI je rakamo dazahajAra karoDa, eka hajAra karoDa ane daza karoDa Ave che te kramazaH anaMtaguNavRddha, asaM guNavRddha ane saMkhyAtaguNavRddha rakamo thaze. have prastuta mAM vicArIe - dhAro ke prathama vargaNAmAM 100 abaja paramANuo che. 100 sudhI saMkhyAtuM che, 1OOOO sudhI asaMi che ane te upara anaMta che. tethI 100 abajamAMthI 9999999 sudhInA paramANuo ochA thayA hoya to anaMtabhAgIna kahevAya, 100 abaja - 10000 = 1 karoDa ke tethI vadhu paramANuo ochA thayA hoya to aiobhAgahIna kahevAya, 100 abaja * 100 = 1 abaja ke tethI vadhu paramANuo ochA thayA hoya to saMkhyAtabhAgahIna kahevAya. 100 abaja - 3= lagabhaga 33.33 abaja ke tethI ochA paramANu zeSa rahe tyArathI saMkhyAta guNahIna kahevAya. 100 abaja = 100=1 abaja zeSa rahe te utkRSTa saMkhyAtaguNahIna che, enA karatAM paNa ochA zeSa rahe tyArathI asaM guNahIna kahevAya. 100 abaja : 10000=1 karoDathI paNa ochA zeSa rahe tyArathI anaMtaguNahIna kahevAya. tethI prathama vargaNAmAM 100 abaja, bIjImAM 99 abaja 99 karoDa, trIjImAM 99 abaja 98 karoDa paramANuo jANavA, AmAM prathamanI apekSAe 2 karoDanI hAni thaI e paNa 100 abajanA 5000mA bhAgarUpa hovAthI asaM bhAgahIna ja che (kAraNa ke 101 thI 10000 e asaM che). ema cothI vargaNAmAM bIjA 1 karoDa ghaTavAthI kula 3 karoDanI hAni thaze je lagabhaga 3333mo bhAga hovAthI aiobhAgahAni ja che. Ama prativargaNA 1 karoDanI (asaMhabhAganI) hAni 99 vAra thaze tyAM sudhI (100mI vargaNA sudhI) prathamanI apekSAe asaMebhAgahInanI vargaNAo maLaze. Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 karmaprakRtipadArtho bhAga-1 jema jema sneha vadhe che tema tema tevA cIkAzavALA pudgalo tathA svabhAve ja ochA ochA hoya che. uparokta alpabadutva dravyArthatayA (aMdha ke chuTA paramANuonI saMkhyAnI gaNatarIe) che. pradezArthatayA (pudgalonA pradezonI gaNatarIe) paNa e ja pramANe hoya che. dravya-pradeza ubhayArthatayA levuM hoya to... anaMtaguNahInanA dravyo alpa, enA karatAM - 101mI vaNAmAM 100 mI vargaNAnA 99 abaja 1 karoDa paramANuonI apekSAe asaMmA bhAga jeTalA 1 karoDa paramANuo ghaTavAthI 99 abaja paramANuo haze eTale ke prathamavargaNA karatAM 1 abaja paramANuo (saMkhyAtamo bhAga) ocho che. tethI A paNa asaMhabhAgInanI ja vargaNA hovA chatAM prathama vargaNAnI apekSAe saMkhyAtabhAgIna che. have pachInI badhI vargaNAo prathamanI apekSAe saMkhyAtabhAgahIna haze. ema karatAM karatAM lagabhaga 5000mI vargaNA Avaze emAM 50 abaja paramANuo rahyA hovAthI e dviguNahAni vALI haze. lagabhaga 6668 mI vargaNA je Avaze temAM 33.33 abaja paramANuo rahyA hovAthI e prathamavargaNAnI apekSAe trIjA bhAganI thavAthI saMkhyAtaguNahIna thaze. ema 6669mI vargaNAmAM 33.32 abaja paramANuo hovAthI e paNa lagabhaga trIjAbhAganI thavAthI saMkhyAtaNahIna thaze. Ama have vargaNAo prathamanI apekSAe saMkhyAtaguNahIna haze. Ama karatAM karatAM lagabhaga 9901mI vargaNA Avaze tyAre emAM 1 abaja karatAM ochA paramANu rahyA hovAthI e prathamavargaNAnI apekSAe asaMhaguNahIna thaze. tyAra pachInI vargaNAo asaM guNahAni vALI Avaze. AvI ghaNI vargaNAo gayA bAda evI vargaNA Avaze jemAM 1 karoDathI paNa ochA paramANuo haze, je 100 abajanI apekSAe anaMtaguNahIna che. tyArabAdanI badhI ja vargaNAo prathamanI apekSAe anaMtaguNahIna thaze, kAraNa ke badhImAM 1 karoDathI ochA paramANuo che. ahIM eTalo khyAla rAkhavo ke anaMtaropanidhAnI apekSAe A badhI vargaNAo asaMkhya bhAgahInanI ja che. eTale prAraMbhamAM jyAM pUrva pUrvanI vargaNAo 100 abajanI AsapAsa paramANu dharAvatI hatI tyAM uttarottara vargaNAmAM 1 karoDanI hAni paNa asaMbhAga hAni kahevAya ane nIce utaratAM utaratAM e hAni paNa ochI ochI thavA chatAM asaMhabhAgahAni raheze. tethI je vargaNAmAM mAtra 1 abaja paramANuo rahyA hoya tyArathI uttarottara 1 lAkha jeTalI hAni thaze toya asaMebhAgahInatA jaLavAI raheze, ema 1 karoDa paramANuovALI vargaNA bAda 1000 jeTalI uttarottara hAni thaze to paNa asaMhabhAgahInatA jaLavAI raheze (kAraNa ke 1 karoDa = 10OO0=1OOO) eTale ke 1 karoDa pachI 9999OO0, 9998000, 9997OO) vagere paramANuovALI uttarottara vargaNAo haze je prathamanI apekSAe anaMtaguNahIna che. A pramANe anaMtaropanidhAnA zeSa 4 vibhAgomAM kalpI levuM. Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 baMdhanakaraNa enA pradezo asaM guNa, enA karatAM asaM guNahInanA dravyo anaMtaguNa, enA karatAM enA pradezo asaguNa. Ama asaMhabhAgInanA pradezo sudhI jANavuM. nAmapratyayaspaddhaka prarUpaNAne baMdhananAmakarmanA udayathI, baMdhana yogya pudgalomAM (gRhyamANa zarIravargaNAnA pudgalomAM) je snehANuo utpanna thAya che tenA kAraNe racAtA spaddhakonI AmAM prarUpaNA che. AmAM 6 dhAro che. avibhAga, vargaNA, spardhvaka, aMtara, nizcita snehaguNaprarUpaNA vargaNApudgalagatasnehAvibhAga sakala samudAyaprarUpaNA ane zarIrasthAna. audArikazarIrarUpe baddha pugalanA snehano kevalajJAnathI paNa avibhAjya aMza e snehavibhAga athavA snehANu kahevAya che. baMdhananAmakarmavazAt baMdhanayogya pudgalomAM jaghanyathI paNa sarvajIvAthI anaMtaguNa snehANuo utpanna thAya che. AvA jaghanyatama snehANuovALA pudgalono samUha e prathama vargaNA che. AnA karatAM eka adhika nehANuovALA pudgalono samUha e bIjI vagaNA che. AvI ekottaravRddhivALI niraMtara abhavyathI anaMtaguNavargaNAo maLe che. teno samUha e prathama rUddhaka che. A prathama spardhvakanI caramavargaNAnA snehANa karatAM eka, be, traNa.. yAvat sarvajIvathI anaMtaguNa jeTalA snehANa adhika hoya evA pudgalo kyAreya maLatA nathI. Avo pudgalono abhAva e aMtara che. tyArabAda pharIthI ekottaravRddhivALI abhavyathI anaMtaguNavargaNAo maLe che jenuM bIjuM spaddhaka bane che. pachI punaH sarvajIvAthI anaMtaguNa aMtara.... pachI trIjuM spardhvaka. AvA prathama paddhakathI mAMDIne abhavyathI anaMtaguNa (ane siddhanA anaMtamA bhAga jeTalA) spaddhakonuM prathama zarIrasthAna bane che. uttarottara anaMtabhAga vagere 6 prakAranI vRddhivALA AvA asaMkhyaloka pramANa zarIrasthAna che. vargaNA pudgalagata snehavibhAga sakala samudAya prarUpaNA (athavA nicitasnehaguNa prarUpaNA) prathama zarIrasthAnanA prathama spardhvakanI prathama vargaNAmAM rahelA badhAM pudgalamAM saMcita thayelA snehANuo karatAM bIjA zarIrasthAnanA prathama spaddhakanI prathama vargaNAmAM rahelAM sarvapudgalomAM saMcita thayela snehANa anaMtaguNa hoya che. 1. koipaNa jIvanA koipaNa samayabhAvI zarIrano vicAra karIe to te samaye joDAyelA zarIra pudgalomAM nehANuo evI rIte pedA thayA hoya ke jethI AmAMnuM koIpaNa saMbhavita zarIrasthAna banyuM hoya. Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 25 enA karatAM trIjA zarIrasthAnanA prathama spardhvakanI prathama vargaNAmAM rahelA pudgalomAM saMcita snehANu anaMtaguNa hoya che. A pramANe TheTha sudhI jANavuM.' prathama spardhvakanI prathama vargaNAnI apekSAe bIjA spardhvakanI prathama vargaNAmAM dviguNa snehANa trIjA spaddhakanI prathama vargaNAmAM triguNa nehANa cothA spaddhakanI prathama vargaNAmAM catuguNa snehANuM ema anaMtamA spaddhakanI prathama vargaNAmAM anaMtaguNa snehANu hoya che. dareka spaddhakamAM vargaNAnI saMkhyA (abhavyathI anaMtaguNa) ane be spartako vacce aMtara (sarvajIvathI anaMtaguNa) A banne cokkasa rakamo che, badalAtI nathI." vargaNAomAM vRddhi (1) anaMtaravRddhi- eka ja spardhvakanI uttarottaravargaNAmAM eka eka snehANunI vRddhi hoya che. eka spardhvakanI chellI vargaNA pachInI bIjA spardhvakanI pahelI vargaNAmAM anaMta snehANunI vRddhi hoya che. 1. Ano artha e thayo ke eka zarIrasthAnanA be spaddhako vacce je aMtara hoya che enA karatAM pUrva sthAnanA carama ane uttara sthAnanA prathama spardhaka vacce anaMtaguNa aMtara hoya che. 2. dhAro ke 1 thI 5 saMkhyAtuM che. 6 thI 20 asaM che ane tyArabAda anaMta zarU thAya che. 10) e abhavyathI anaMtaguNa saMkhyA che ane 1 karoDa e sarvajIvathI anaMtaguNa rAzi che. tethI prathama spardhvakanI prathama vargaNAgata dareka pudgalamAM 1 karoDa snehANu, bIjI vargaNAmAM 1OOOOO01 snehANu, trIjImAM 10OOOO02 nehANu yAvatuM prathamaspardhvakanI caramavargaNAmAM 1OOOOO99 snehANuo che. tyArabAda 99999OO (A paNa sarvajIvathI anaMtaguNa rAzi che)nuM aMtara che, tyArabAda bIjuM spaddhaka zarU thAya che. enI prathamavargaNAmAM 2 karoDa ane caramavagaNAmAM 1OOOOO99 snehANuo che. tyArabAda 99999O0nuM aMtara. pachI trIjuM paddhaka, enI prathama vargaNAmAM 3 karoDa snehANuo che ane caramamAM 3OOOOO99 snehANuo che. ema uttarottara jANavuM. AnA parathI jANI zakAya che ke pratyeka spardhvakamAM vargaNAnI saMkhyA (100) ane be spaddhaka vacce aMtara (9999980) e sthira rakamo che. temaja jeTalAmuM spaddhaka hoya tenI prathama vargaNAmAM prathama spardhvakanI prathama vargaNA karatAM teTalA guNa snehANuo hoya che. 3. A prarUpaNA mUrNimAM che nahIM. TIkAmAM pAraMparyaNavRddhi mATe ema kahyuM che ke prathama spardhvakanI prathama vargaNAnI apekSAe chae prakAranI vRddhio jANavI. enuM vizleSaNa AgaLa jaNAvyA mujaba karavAthI koI asaMgati jevuM lAgatuM nathI. tattva kevalIgamya. Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 baMdhanakaraNa (2) paraMparavRddhi- prathama spardhvakanI prathamavargaNAnI apekSAe tenI ja vargaNAomAM anaMtabhAgavRddhi hoya che, bIjA spardhakanI vargaNAomAM dviguNa ke sAdhika dviguNa vRddhi hoya che. trIjAthI mAMDIne saMkhyAtA spaddhakonI vargaNAmAM saMkhyAtaguNa vRddhi hoya che. tyArabAdanA asaM. spardhakonI vargaNAomAM asaM guNavRddhi hoya che. ane tyArabAdanA anaMtaspaddhakonI vargaNAomAM anaMtaguNavRddhi hoya che. dareka spardhvakanI prathama vargaNAnI apekSAe te ja spardhvakanI vargaNAomAM mAtra anaMtabhAgavRddhi ja maLe. bIjA spardhakathI mAMDIne saMkhyAtA spaddhaka sudhImAM, te te paddhakanI prathamavargaNAnI apekSAe pachI pachInA spardhvakanI vargaNAomAM saMkhyAtabhAga vRddhi maLe. asaMmA spaddhakathI mAMDIne asaMspaddhaka sudhImAM pUrva pUrvanA spaddhakanI prathama vargaNAnI apekSAe uttarottara spardhvakanI vargaNAomAM asaMhabhAgavRddhi maLe, ane anaMtamAM spardhvaka pachI to A rIte anaMtabhAga vRddhi ja maLe. 1. 25mA pRSThanI bIjI TIppaNamAM je kalpanA karI che e mujaba vicArIe to, prathama spardakanI prathamavargaNAmAM 1 karoDa snehANu che ane enI utkRSTavargaNAmAM paNa vadhumAM vadhu 99 (abhavyathI anaMtaguNa)nI ja vRddhi che, je 1 karoDa (sarvajIvathI anaMtaguNa)nA anaMtamAbhAge che. mATe enI dareka vargaNAmAM paNa anaMtabhAgavRddhi ja maLe. bIjA spardhvakamAM 2 karoDa thI 2 karoDa 99 snehANuo che je 1 karoDathI dviguNa ke sAdhika dviguNa che. trIjA-cothA-pAMcamAM spaddhakamAM anukrame 3 karoDathI 3 karoDa 99, 4 karoDa thI 4 karoDa 99, 5 karoDathI 5 karoDa 99 snehANuo che je 1 karoDanI apekSAe saMkhyAtaguNa che. 6 thI 20 sudhInA spaddhakomAM 6 karoDa-20 karoDa jevA snehANuo che. je 1 karoDanI apekSAe asaM guNa che. kemake ApaNI dhAraNAmAM 6 thI 20 e asaM che). tyArabAdanA spaddhakomAM 21 karoDa vagere snehANuo che je 1 karoDanI apekSAe anaMtaguNa che. bIjA spardhvakanA 2 karoDanI apekSAe trIjA spardhvakamAM 1 karoDanI vRddhi che, eTale ke dvibhAgavRddhi thaI. trIjA spardhvakanA 3 karoDanI apekSAe 4 thA spa0mAM 1 karoDanI vRddhi che je tribhAgavRddhi che. ema 4thAnI apekSAe pAMcamAmAM caturbhAgavRddhi maLaze. A badhI saMkhyAtabhAga vRddhi thaI. 6ThA 50nA cha karoDanI apekSAe 7mA spa0nI vargaNAomAM 1 karoDanI vRddhi e asaMhabhAgavRddhi thaI. 8mA vargaNAomAM 1 karoDanI vRddhi e asaMhabhAgavRddhi thaI. e pramANe asaMspaddhako sudhI jANavuM. (kAraNake ApaNI kalpanAmAM chaThTho vagere bhAga asaMmobhAga che). 21mAM paddhakamAM 21 karoDanI apekSAe 22mAM spa0mAM 1karoDanI vRddhi e anaMtamAbhAganI vRddhi che. (kemake ra1mo bhAga vagere anaMtamobhAga che) ema AgaLa jANavuM. Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 alpa alpa baMdhanayogya zarIrapudgalonuM alpabadutva audArika audArika baMdhanayogya pudgalo audArika tejasa baMdhanayogya pudgalo anaMtaguNa (GA) audArika kArpaNa baMdhanayogya pudgalo audArika taijasa-kArpaNa baMdhanayogya pudgalo vaikriya vaikriya baMdhanayogya pudgalo vaikriya taijasa baMdhanayogya pagalo vaikriya kArmaNa baMdhanayogya pudgalo vaikriya taijasa-kAzmaNa baMdhanayogya pudgalo AhAraka AhAraka baMdhana yogya pudgalo AhAraka taijasa baMdhana yogya pudgalo AhAraka kArpaNa baMdhana yogya pudgalo AhAraka taijasa-kArpaNabaMdhanayogya pudgalo taijasa taijasa baMdhanayogya pagalo taijasa kArmaNa baMdhana yogya pudgalo kArpaNa kArpaNa baMdhana yogya pudgalo SasthAnaka prarUpaNA : pUrva-pUrva zarIrasthAnanA spaddhakonI apekSAe uttarottara zarIrasthAnamAM rUddhakonI vRddhi chae prakAranI saMbhave che. e nIce mujaba che prathama zarIrasthAnanI apekSAe bIjA zarIrasthAnamAM anaMtabhAgavRddhi hoya (0) che. bIjAnI apekSAe trIjAmAM paNa anaMtabhAgavRddhi, trIjAnI apekSAe cothAmAM paNa anaMtabhAgavRddhi hoya che. AvA anaMtabhAgavRddhivALA kaMDaka pramANa sthAno gayA pachI eka asaMkhyAtabhAgavRddhi (1) vALuM sthAna Ave che. (kaMDaka = aMgulanA asaMmA bhAgamAM rahelA AkAzapradezo). enA pachI pAchA kaMDakapramANa anaMtabhAga vRddhivALA sthAno Ave che. tyArabAda pAchuM eka asaMhabhAgavRddhivALuM sthAna Ave che. Ama kaMDaka kaMDaka pramANa anaMtabhAgavRddhivALA sthAnabAda eka eka asaM bhAgavRddhivALA sthAno AvyA kare che. e rIte kaMDaka pramANa asaMhabhAgavRddhivALA sthAno gayA bAda pAchA kaMDaka pramANa anaMtabhAgavRddhivALA sthAno pasAra thAya che. e pachI asaMhabhAgavRddhivALuM 1. baMdhananAmodayajanya snehavibhAga alpa, autaibaMdhananAmodayajanyasnehavibhAga A....vagere rIte A alpabadutvanI saMgati keTalAka AcAryo kare che ema TIppaNamAM jaNAvyuM che. Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 baMdhanakaraNa sthAna AvavAnA badale saMkhyAtabhAgavRddhivALuM (2) sthAna Ave che. atyAra sudhInA badhA sthAno rIpITa thAya eTale pharIthI bagaDo Ave che. AvA kaMDaka pramANa (2) gayA bAda, pharI ekavAra badhuM rIpITa thAya ane (2) mUkavAno hoya tyAM e (2) saMkhyAtabhAgavRddhivALA sthAnanA badale eka saMkhyAtaguNavRddhivALuM (3) sthAna Ave che. A rIte kaMDakapramANa (3) gayA pachI pharIthI eka (3) mUkavA sudhInI prakriyA pUrNa thAya tyAre tyAM saMkhyAtaguNavRddhi (3)nA sthAne eka asaM guNavRddhi (4)nuM sthAna Ave che. A ja rIte kaMDakapramANa (4) gayA bAda pharIthI enuM sthAna Ave tyAre enA badale eka anaMtaguNavRddhi (5)nuM sthAna Ave che. AvA kaMDaka pramANa anaMtaguNavRddhinA sthAno gayA bAda pharIthI ekavAra anaMtaguNavRddhinuM sthAna Ave tyAM sudhInI prakriyA pUrNa karavAmAM Ave, paNa e anaMtaguNavRddhinuM sthAna mUkavAmAM na Ave to.... prAraMbhathI mAMDIne ahIM sudhInA zarIrasthAnono samUha e eka SasthAnaka kahevAya che. Ama A SasthAnakanA prAraMbhanuM ane aMtimasthAna anaMtabhAgavRddhivALuM (0) hoya che. tyArabAda pharIthI anaMtabhAga vRddhivALA (0) sthAnathI navA SasthAnakano prAraMbha thAya che. (dareka SasthAnakanuM prathama sthAna vastutaH anaMtabhAgavRddha hotuM nathI, paNa evI paribhASA jANavI.) AvA asaM lokapramANa patthAnako che. sthApanA - sarvatra kaMDaka = aMgula,a = asat kalpanAe 4 1. ahIM e khyAla rAkhavo ke kaMDakapramANa (1) gayA pachI tUrta ja (2)nuM sthAna nathI. paNa vaLI kaMDakapramANa mIMDA gayA pachI che. tethI kaMDakapramANa ekaDAe bagaDo ane kaMDakapramANa mIMDAe ekaDo Avato hovA chatAM kaMDaka x kaMDaka jeTalA (kaMDaka) mIMDAe eka bagaDo nathI Avato paNa kaMDaka x (kaMDaka+1) jeTalA mIMDAe eka bagaDo Ave che. A ja kAraNe kaMDakapramANa bagaDAe eka tragaDo Avato hovA chatAM, eka tragaDo AvavA mATe kaMDaka x (kaMDaka+1) pramANa ekaDA ane kaMDaka x (kaMDaka+1) pramANa mIMDA AvavA joIze. A ja rIta cogaDA vagere mATe jANavI. A prarUpaNA AgaLa rasabaMdhanA navamAM adhastanadvAramAM upayogI banaze. 2. A sthApanAno dhyAnapUrvaka abhyAsa karavAthI khabara paDe che ke eka ekaDA pUrve ja zunya che. eka bagaDA pUrve 4 ekaDA ane 4 4 (4+1) = 20 mIMDA che. eka tragaDA pUrve 4 bagaDA, 44 (4+1) = 20 bagaDA, 4 x (4+1) = 100 ekaDA ane 4 4 (4+1) = 500 mIMDA Avaze. eka pAMcaDA pUrve4 cogaDA, 20tragaDA, 100bagaDA, 500 ekaDA ane 2500mIMDA. 4 pAMcaDA pachI paNa A badhuM ekavAra rIpITa thavAnuM che. tethI eka SasthAnakamAM 4 pAMcaDA, 20 cogaDA, 100 tragaDA, 500 bagaDA, 2500 ekaDA ane 12500 mIMDA Avaze. tethI jo kaMDaka = 4 hoya to eka SasthAnakamAM kula 1pa6ra4 sthAno hoya. Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1. 29 1 3 5 0 0 0 0 1 1 0 0 0 0 1 1 0 0 0 0 1 | 0 0 0 0 1 | 0 0 0 0 1 0 0 0 0 1 0 0 0 0 1 | 0 0 0 0 1 | 0 0 0 0 1 0 0 0 0 1 0 0 0 0 1 | 0 0 0 0 1 | 0 0 0 0 1 0 0 0 0 1 | 0 0 0 0 1 0 0 0 0 1 | 0 0 0 0 1 1 0 0 0 0 1 1 0 0 0 0 1 1 0 0 0 0 1 0 0 0 0 2 | 0 0 0 0 2 | 0 0 0 0 3 | 0 0 0 0 2 1 0 0 0 0 0 0 0 0 1 | 0 0 0 0 1 | 0 0 0 0 1 1 0 0 0 0 1 | 0 0 0 0 1 | 0 0 0 0 1 1 0 0 0 0 1 1 0 0 0 0 1 1 0 0 0 0 1 | 0 0 0 0 1 0 0 0 0 1 | 0 0 0 0 1 | 0 0 0 0 1 | 0 0 0 0 1 | 0 0 0 0 1 0 0 0 0 1 | 0 0 0 0 1 | 0 0 0 0 1 0 0 0 0 1 | 0 0 0 0 1 0 0 0 0 2 | 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 2 4 6 10 A be tragaDA sudhInI sthApanA dekhADI. A rIte cAra tragaDA pachI pAMcamAM tragaDAnA sthAne cogaDo mUkavo. badhuM rIpITa karI pharI cogaDo. ema cAra cogaDA mUkI pAMcamIvAra cogaDAnuM sthAna Ave tyAM pAMcaDo mUkavo. badhuM rIpITa karI pharI pAMcaDo. ema cAra pAMcaDA mUkI pharI ekavAra pAMcaDo mUkavAnuM sthAna Ave eTale pharI rIpITa karavuM, paNa pAMcaDo mUkavo nahIM. eTale chelle zUnya (anaMtabhAga vRddhinuM sthAna) rahI jaze. ahIM pasthAnaka pUrNa thayuM. prayogapratyayaspardhaka prarUpaNA prayoga eTale yoga-vIrya-vyApAra. jIvanA yogavazAt pudgalomAM je sneha utpanna thAya che enI AmAM prarUpaNA che. AmAM badhuM ja nAmapratyayaspaddhaka pramANe jANavuM. mAtra AnA prathama sthAnanA prathama spardhvakanI prathama vargaNAmAM paNa, nAmapratyayaspaddhakanI utkRSTavargaNA karatAM anaMtaguNa snehANuo hoya che. tema chatAM sarvajIvathI anaMtaguNa hoya che.) traNe spardhakonuM alpabadutva snehapratyaya spa0nI jA vargaNAmAM snehANuM alpa sneha pratyaya spa0nI utkR0 vargaNAmAM snehANa nAma pratyaya spa0nI jagha0 vargaNAmAM snehANu nAma pratyaya spa0nI utkRSTa vargaNAmAM snehANuM prayoga pratyaya spa0nI jagha0 vargaNAmAM snehANuM prayoga pratyaya spa0nI utkRSTa vargaNAmAM snehANa Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMdhanakaraNa pradezabaMdha koIpaNa sayogI jIva pratyeka samaye sarvAtmapradezothI svaavagAhanAnA AkAzapradezomAM ja rahelA kAzmaNavargaNAnA pudgalone grahaNa karI karma tarIke kSIranIranyAye svAtmapradezo sAthe ekameka kare che. pratyeka Atmapradezo para je karmadaliko coMTe che temAM abhavyathI anaMtaguNa ane siddhanA anaMtamAMbhAga jeTalI rAzi pramANa vargaNAo hoya che. pratyeka vargaNAmAM abhavyathI anaMtaguNa skaMdho hoya che ane pratyeka skaMdhamAM abhavyathI anaMtaguNa paramANuo hoya che. kula paramANupradezo paNa abhavyathI anaMtaguNa jANavA. A dalikone sparzIne rahelA skaMdhone ke AMtarAnA AkAzapradezomAM rahelA kArpaNa skaMdhone paNa jIva grahaNa karato nathI. gRhyamANa pudgalanA pratyeka paramANupradeza para sneha pratyayano yathAyogya sneha visasA pariNAmathI hato ja (jenA prabhAve emAMthI skaMdho banyA). vaLI baMdhAtI vakhate emAM baMdhananAmakarmanA prabhAve nAmapratyayano, jIvanA yogapariNAmanA prabhAve prayogapratyayana ane jIvanA kASAyika (lezyA) pariNAmanA prabhAve rasabaMdhasaMbaMdhI sarvajIvathI anaMtaguNa sneha utpanna thAya che. je samaye daliko grahaNa kare che e ja samaye bhinna bhinna vargaNAomAM pariNAmonusAra jJAnAvArakatvAdirUpa bhinna bhinna svabhAvo utpanna kare che. eTale ke jJAnAvaraNIyAdi karmo bAMdhe che. te te jJAnAvaraNIyAdi karmomAM keTalA keTalA daliko vaheMcAya che (eTale ke gRhyamANa dalikomAMthI keTalA keTalA jJAnAvaraNIya-darzanAvaraNIya vagere rUpe pariName che) teno have vicAra che - mULapravRtiomAM pradeza vaheMcaNI jeTalI mULa prakRtio baMdhAtI hoya eTalA bhAgamAM gRhIta daliko vaheMcAya che. eTale ke 8 prakRtio baMdhAtI hoya to 8 bhAga paDe. ema 7, 6 mATe jANavuM. eka ja prakRti baMdhAtI hoya to badhuM dalika ene ja maLI jAya che. Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 31 | prakRti dalika vizeSa AyuSya alpa sthiti nAnI hovAthI nAma-gotra vizeSAdhika V 20 koi koTa sthiti hovAthI..... paraspara tulya jJAnA darzanA ]. 30 koi koTa sthiti hovAthI aMtarAya paraspara tulya mohanIya 7) ko. kosthiti hovAthI vedanIya sukha duHkhano spaSTa anubhava karAvatuM hovAthI te te karmomAM prAyaH te tenI sthitinA pramANamAM bhAga Ave che. prazna- AyunI apekSAe nAma-gotranI sthiti saMkhyAtaguNa che to dalika saMkhyAtaguNa kema nahIM ? uttara- sarva karmonA udayamAM Ayu mULa kAraNa svarUpa che. tethI apekSAe ene ghaNA daliko maLe che. A je koTho Apyo che te AThe prakRtio baMdhAtI hoya e vakhatanI pradezavaheMcaNIno che. eTale AgaLa uttaraprakRtiomAM je rIte alpabahutva jaNAvyuM che e rIte vicAravuM hoya to e utkRSTapade nIce mujaba jANavuM - AyuSya alpa 8 aSTavidhabaMdhakALe mohanIya V 1 saptavidhabaMdhakALe nAma-gotra V 6 pavidhabaMdhakALe jJAnA darzanA aMta V vedanIya V 6 noMdha- ahIM tathA AgaLa uttaraprakRtionI pradeza vaheMcaNImAM aMgrejImAM je AMka ApyA che te, vivalita kALe grahaNa thatA kula pradezano te te prakRtine lagabhaga keTalAmo bhAga maLe che? e jaNAve che. jeTalI mULa prakRtio baMdhAtI hoya lagabhaga eTalAmo bhAga te te mULa prakRtine maLe che. e prApta eka bhAganA paNa e vakhate te mULaprakRtinI jeTalI mukhya uttara pravRtio baMdhAtI hoya eTalA bhAga paDatA hoya che. ne te te mukhya uttaraprakRtine lagabhaga eTalAmo bhAga maLe che. ghAtakarmomAM Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3ra baMdhanakaraNa alpa sarvaghAtIne mAtra anaMtamAbhAganuM dalika maLatuM hovAthI dezaghAtIne maLatA dalikanA vibhAjana aMge sarvaghAtInI saMkhyA gaNatarImAM lIdhI nathI, e jANavuM. te te mujaba uttara prakRtinI vaLI peTAprakRtio baMdhAtI hoya to ora eTalA bhAga thAya che. mULapravRtiomAM jaghanyapade aNbahutvanAma-gotra sU0 apa0 prathama samaye jJAnA03 V 7 mohanIya V 7 vedanIya AyuSya yogAsaM guNa hovAthI uttarapravRtiomAM pradeza vaheMcaNI sAmAnya niyama- ghAtakarmane bhAge jeTalA daliko Ave teno sarvotkRSTa rasavALo anaMtamobhAga sarvaghAtIne phALe jAya che. kAraNake sarvaghAtI pudgalo atyaMta snigdha gADha sphaTIka jevA hoya che je tathA svabhAve ja bahu thoDA hoya che. bAkInA anaMtabahubhAga anutkRSTa rasavALA daliko dezaghAtIne phALe jAya che. koipaNa uttara prakRtiono guNasthAnaka Adine AzrIne aMdhaviccheda ke abaMdha hoya to tenA bhAganA daliko sajAtIya prakRtine jAya che, jo sajAtIya prakRtino paNa viccheda hoya to vijAtIyane jAya che. jemake thINaddhino baMdha viccheda thayA bAda enA bhAganuM dalika cakSudarzanA Adi 6ne maLe. 10mAne aMte saMpUrNa darzanAno baMdhaviccheda. te badhuM dalika zAtAne maLe. mULa prakRtino ja baMdhaviccheda thayA bAda ta-Ayogyadalika anya baMdhAtI mULa prakRtione maLe che. utkRSTapade alpabadutva utkRSTa yogakALe vadhumAM vadhu vargaNAo gRhIta thAya che. e vakhate jeTalI jeTalI vargaNAo te te prakRtirUpe pariName che tenuM alpabadutva. 1. sarvaghAtI daliko tAmrapAtravat nizichadra, dhRtavat atisnigdha, drAkSAvatuM tanapradezopacita ane sphaTikavat atinirmaLa hoya che. dezaghAtI spaddhako caTAI, kAMbaLI, vastranA chidra jevA anekavidha chidrovALA, alpasnehavALA ane nirmaLatArahita hoya che. Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 33 tao V nidrA jJAnAvaraNa kevalajJAna alpa sarvaghAtI hovAthI mana:paryava A 24 dezaghAtI hovAthI avadhi V 24 prakRtivizeSatvA v 24 prakRtivizeSatvAt mati 24 prakRtivizeSatAt darzanAvaraNa * pracalA, alpa jyAM vizeSa hetu jANI na zakAya tyAM sarvatra tathA svabhAva hetu jANavo. pracalApracalA nidrAnidrA V thINaddhi kevaladarzanA. V avadhidarzanA A 18 dezaghAtivAtuM acakSu cakSu vidanIya azAtA alpa 7 mULanA 7nA baMdhasthAne zAtA V 6 mULanA 6nA baMdhasthAne 1. ghAtI prakRtiomAM, dezaghAtI prakRtione paNa sarvaghAtI daliko paNa maLe ja che, kemake emAM paNa sarvaghAtI spaddhako hoya to che ja. jJAnAva nA je sarvaghAtI daliko hoya che enA pAMca bhAga paDe che ane dezaghAtInA 4 bhAga paDe che. darzanA mAM sarvaghAtInA 9 bhAga ane dezaghAtInA 3 bhAga, ane aMtarAyamAM sarvaghAtInA ane dezaghAtInA bannenA pAMca pAMca bhAga paDe che. paNa dezaghAtI prakRtione dezaghAtI daliko anaMtabahubhAga maLe che. mATe alpabadutvamAM e ja mukhya bhAga bhajave che. tethI emAM sarvaghAtI dalikonI vivaphA na karIne ema kahevAya che ke, sarvaghAtI dalikonA jJAnAmAM 1 ane darzanAmAM 6 bhAga paDe che, ane aMtarAyamAM dezaghAtI dalikonA pAMca bhAga paDe che. 2. prakRtivizeSatva == te te prakRtino tathA svabhAva. samAna sthitibaMdha hovA chatAM rasabaMdha adhika hovo e ahIM tathAsvabhAva tarIke abhipreta che. rasabaMdhanI adhikatAnA kAraNe dalikonI prAptimAM thato vadhAro asaMvamAM bhAgano hoya che. AmAM bhAjaka je asaM che te ekamate AvalikA - 2 che, anyamate P/a che. 3. utkRSThayoge jeTalI ochAmAM ochI mULa ane svakIya uttara pravRttio baMdhAvI saMbhavita hoya te vakhate te te prakRtine vadhu dalika maLe che, kemake bhAga paDAvanAra prakRtio ghaTI che. tethI ahIM aSTavidha baMdhaka na letAM saptavidha baMdhaka lIdho. A pramANe sarvatra jANavuM. Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 AyuSya gotra cAre'yamAM paraspara tulya 8 alpa 7 V 6 nIca ucca mohanIyakarma apratyA0 1 mAna, 2 krodha, 3 mAyA, 4 lobha pratyA. 5 mAna, 6 krodha, 7 mAyA, 8 lobha anaMtAnu. 9 mAna, 10 krodha, 11 mAyA, 12 lobha 13 mithyAtva V 14 A 70 15 V 70 1617 V 70 18 19 70 20 21 70 22 jugupsA bhaya hAsya zoka rita ati strI napu.veda saMjDakrodha V V saptavidhabaMdhakane SavidhabaMdhakane 28 tathAsvabhAvAt dezaghAtitvAt baMdhanakaraNa sarvatra uttarottara vizeSAdhika jANavuM. tathAsvabhAvAt tathAsvabhAvAt tathAsvabhAvAt paraspara tulya tathAsvabhAvAt paraspara tulya tathAsvabhAvAt paraspara tulya 9me mohanIyanI 4 prakRtio bAMdhatA vedanIya, AyuSya ane gotramAM kyAreya ekasAthe aneka uttara prakRtio baMdhAtI nathI. mATe je uttaraprakRti baMdhAtI hoya ene ja e mULaprakRtinA bhAganuM badhuM dalika maLI jAya che. 1. mohanIyane bhAge Avela dalikamAM je anaMtamo bhAga sarvaghAtI hoya che enA be bhAga paDe che. eka darzanamohane (mithyAtvane) maLe che ane bIjo cAritramohane maLe che. A bIjAnA vaLI pAchA 12 bhAga paDe che je anaMtAnu., apratyA. ane pratyAmAM vaheMcAI jAya che. je anaMtabahubhAga daliko dezadhAtI hoya che te badhA cAritramohane ja maLe che. enA vaLI be bhAga thAya che, kaSAyamoha0 ane nokaSAyamoha. kaSAyamohanA bhAge AveluM dalika saMjva. krodhAdi 4mAM vaheMcAI jAya che jyAre nokaSAyamohanA pAMca bhAga paDe che. emAMno 1 bhAga 3mAMthI eka baMdhAtA vedane, 2 bhAga baMdhAtA yugalane, 1bhAga bhayane ane 1bhAga jugupsAne maLe che. eTale ke veda vagere koIpaNa nokaSAyane, mohanIyane maLelA kula dalikanuM kaMIkanyUna dasamA bhAganuM dalika maLe che. puvedanA baMdhaviccheda pachI to badhuM dalika 4 saMnne maLatuM hovAthI saMkrodhane lagabhaga cothA bhAganuM dalika maLe che, je strI-napuM. vedane maLatA kaMIka nyUna dasamAbhAganA dalika karatAM sAdhika dviguNa hoya che e spaSTa jaNAya che. chatAM ahIM ene V je kahyuM che temAM triguNa ke tethI vadhu hoya ene ja S kahevAya evI vivakSA hovI joIe. Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 26 karmaprakRtipadArtho bhAga-1 3pa saMjavamAna V 21 ume mohanIyanI 3prakRtio bAMdhatA 24 puruSaveda - 14 mohanIyanuM ardha dalika maLavAthI 25 saMjvamAyA V 14 mohanIyanuM ardha dalika maLavAthI saMjavalobha s 7 mohanIyanuM badhuM dalika maLavAthI aMtarAyakama dAnA alpa 30 lAbhA V 30 tathAsvabhAvAt bhogA V 30 tathAsvabhAvAtuM upabhogA V 30 tathAsvabhAvAt vIryA V 30 tathAsvabhAvAt nAmakarma | gati ] deva-nAraka alpa 196 28nA baMdhasthAne paraspara tulya Anu I manuo V 175 25nA baMdhasthAne ti. V 161 23nAbaMdhasthAne jAti) 4 jAti alpa 175 25nA baMdhasthAne paraspara tulya eke jAti v 161 23nAbaMdhasthAne 1. puruSaveda mohanIyanA paMcavidhabaMdhakane hovA chatAM nokaSAyamAM e eka ja hovAthI dalika meLave che jyAre saMjava0 krodha, mAna, mAyA anukrame 4, 3, ranA baMdhakane hovAthI , 1 dalika meLave che. sthitibaMdha adhika hovAnA kAraNe nokaSAyamaha0 karatAM kaSAyamahane vadhu dalika maLatuM hovAthI mAyAne maLatuM ? dalika purvedane maLatAM ? dalika karatAM V hoya che. tathA svabhAve ja mAyA karatAM lobhane dalika vadhu maLe che eTale dvividhabaMdhakAle saMva mAyAne aDadhA karatAM kaMIka ochuM ane lobhane aDadhA karatAM kaMIka vadhu dalika maLe che. ekavidhabaMdhukALe to badhuM ja saMjvalobhane maLe che. tethI saMjvamAyAnA utkRSTa karatAM saMvaglobhanuM utkRta dviguNa karatAM kaMIka vadhu thavAthI ahIM dviguNa na kahetAM saMkhyAtaguNa kahela che evuM lAge che. paNa e triguNa ke ethI vadhu hotuM nathI e jANavuM. (TIkAmAM saMjavalobhane se kahyuM che jyAre pamAM karmagraMthamAM je kahyuM che.) 2. nAmakarmamAM dalika vaheMcaNI samajavA mATe enI mukhya (14 piMDaprakRti + 8 pratyeka + trasadazaka + sthAvara dazaka ema) sara pravRtio samajavI. devagati, narakagati vagere te tenI peTA prakRtio jANavI. A 42mAMthI je samaye jeTalI baMdhAtI hoya eTalA vibhAga thAya che. tathA gati, jAti, zarIra, saMghAtana, baMdhana, saMsthAna, upAMga, saMghayaNa, varNa, gaMdha, rasa, sparza, AnupUrvI, aguru, upa0, parA, uccha, Atapa, udyota, khagati, trasa, bA, paryA, pratyeka, sthira, zubha, subhaga, susvara, Adeya, yaza, nirmANa, ane jina. A kramamAM badhyamAna prakRtione uttarottara V-V (= asaMhabhAga adhika) dalika tathAsvabhAve maLe che. Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 zarIra AhA vai alpa V 7841 30nA baMdha sthAne 588 28nA baMdhasthAne sthAvarAdibaMdhakALe trasAdinA sthAne tenI pratipakSa sthAvara vagere te te prakRti jANavI. tyArabAda te te piMDaprakRtine je bhAga maLyo hoya che temAMthI enI jeTalI peTAprakRtio baMdhAtI hoya eTalA vibhAga paDe che. karmagrathamAM nAmakarmamAM 23 vagere je baMdhasthAno che e 67 prakRtinI gaNatarIe che. ti02, eke, aun kA03, huMDaka, varNAdi4, aguru, upa, nirmANa, sthA., bA, aparyA, pratyeka, asthira, azubha, durbhAga, anA., ayaza A 23nuM baMdha sthAna che. prastuta 42nI apekSAe gaNavuM hoya to traNazarIranI eka ja mukhya zarIra prakRti gaNavAnI. temaja AmAM 1 baMdhana-saMghAtana gaNyA nathI e umeravAnA... eTale pAchI 23 prakRtio ja thaI. tethI nAmakarmanA bhAge je dalika Avaze enA prathama mukhya 23 bhAga thaze. eTale ke darekane lagabhaga 23mo bhAga maLaze. pachI zarIranAmakarmanA bhAge je dalika Avaze enA 3 bhAga paDaze. (tethI darekane lagabhaga 69mo bhAga maLaze.) jyAre vaintakA ema 4 zarIro baMdhAtA hoya tyAre 4 bhAga paDe. A ja pramANe saMdhAtana mATe jANavuM. baMdhana nAmakarmanI peTA prakRtio 15 che. prastutamAM emAMthI auau; aud; aukA; audkA; tainta; saikA; kAkA ema 7 baMdhAya che. mATe baMdhananAmakarmanA bhAge Avela lagabhaga 23mA bhAgamAMthI A 7 bhAga paDaze. tethI darekane lagabhaga 161mo bhAga maLaze. jyAre vaiA banne baMdhAtA hovAthI baMdhananI 11 peTAprakRtio baMdhAtI hoya tyAre baMdhanane maLela likanA 11 bhAga karavA. Ama varNa, rasa, gaMdha ane sparzanA bhAge je je daliko Ave tenA anukrame 5, 5, 2 ane 8 bhAga karavA. tethI prastutamAM 23nA baMdhanI apekSAe kRSNAdi varNane lagabhaga 115mo bhAga, tiktAdi rasane 115mo bhAga, durgaMdha sugaMdhane 46-46mo bhAga ane snigdhAdi sparzone 184-184mo bhAga lagabhaga maLaze. aMgopAMganA bhAge je bhAga Avyo hoya tenA jo vaiA banne baMdhAtA hoya to be bhAga paDe e jANavuM. zeSa gati vagere piMDaprakRtinI kyAreya ekasAthe aneka peTAprakRtio baMdhAtI nathI. tethI je baMdhAtI hoya tene ja gatinAma vagere mukhya uttaraprakRtine maLelo badho bhAga maLI jAya che e jANavuM. 1. karmagranthamAM 67 prakRtinI gaNatarIe kahelA 23 vagere baMdhasthAno, prastutamAM 42nI apekSAe paNa upara kahyA mujaba 23 vagere rUpa ja banatA hovAthI te te baMdhakALe 2325 vagere ja mukhya bhAga paDe che. mAtra AhA. sahitanA 30, 31nA baMdhasthAno kramazaH 28, 29 rUpa banatA hovAthI e vakhate 28-29 mukhyabhAga paDe che. enA, eka bhAgano lagabhaga cotho bhAga AhAne maLavAthI 112 ke 116 mo bhAga maLe che. vaLI nAmakarmane kulagRhyamANadalikanuM lagabhaga 7mA bhAganuM dalika maLe che. tethI AhA0 zarIranAmakarmane 112x7 = 784mA bhAganuM dalika maLavuM ahIM jaNAvyuM che. baMdhanakaraNa Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 37 au0 aMgopAMga vai0 biMdhana) v 483 23nA baMdhasthAne v 483 23nA baMdhasthAne tathAsvabhAvAt kA 483 23nA baMdhasthAne tathAsvabhAvAtuM AhA. alpa 392 30nA baMdhasthAne v 196 28nA baMdhasthAne au0 v 175 25nA baMdhasthAne AhA AhA alpa 2156 30nA baMdhasthAne AhA teo V 2156 tathAsvabhAvAt AhAkA, V 2156 tathAsvabhAvAtuM AhA taikA - 2156 tathAsvabhAvAt vaivai. 1372 28nA baMdhasthAne dvitai V 1372 tathAsvabhAvAt vaikA V 1372 tathAsvabhAvAt, vaitaikA 1372 tathAsvabhAvAt auau0 1127 23nA baMdhasthAne au taio V 1127 tathAsvabhAvAt aukA, V 1127 tathAsvabhAvAt autaikA, V 1127 tathAsvabhAvAt taite V 1127 tathAsvabhAvAt taikA V 1127 tathAsvabhAvAta kAkA V 1127 tathAsvabhAvAt 4 saMsthAnA alpa 203 ra9nA baMdha vakhate samacatu V 196 28nA baMdha vakhate huMDaka V 161 23nA baMdha vakhate prathama 5 saMgha alpa 203 29nA baMdha sthAne chevaTuM V 175 ra5nA baMdha sthAne saMsthAna siMghayaNa Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 baMdhanakaraNa - < < < < virNa | kRSNa alpa 805 | rasa | kaTu alpa 805 nIla V 805. tikta V 805 rakta V 805 kaSAya V 805 pIta 805 Amla V. 805 zukla 805 madhura che 805 gaMdha durabhi alpa 322 A cUrNikArano mata che surabhi V 322 TIkAkAranA mate AnAthI viparIta jANavuM. | sparza kakeza-guru alpa 1288 mRdu-laghu V 1288 zIta-RkSa V 1288 snigdha-uSNaV 1288 [dazaka alpa V vizeSAdhika (25 ke 28nA baMdha) (23 ke 25nA baMdha) trasa (175) - -sthAvara (161) paryA(175)- -aparyA. (161) sthira (175) - asthira (161) zubha (175) - azubha (161) subhaga (196) - durlaga (161) Adeya (196) - anAdeya (161) ayaza (161) - yaza- S (6) * ayaza karatAM yaza saMkhyAtaguNa che, kAraNake dasame guNaThANe yazane nAmakarmanA saMpUrNa daliko maLI jAya che. nirmANa, uccha, parA, aguru, ane tIrthakara nAmakarmanuM alpabahuta kahyuM nathI, kAraNake ene sajAtIya ke vipakSabhUta koI prakRti nathI. chatAM paraspara vicAravuM hoya to nIce mujaba jANavuM. jina - alpa 203 ra9nA baMdhasthAne Atapa-udyota v 182 ra6nA baMdhasthAne parA 175 25nA baMdhasthAne uccha 175 25nA baMdha sthAne aguru 161 23nA baMdhasthAne Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 Ata. sUkSma upaghAta V 161 23nA baMdhasthAne nirmANa V 161 23nA baMdhAne - udyota 182 parasparatulya zubhakhagati kakhagati 196 paraspara tulya sUkSma - bAdara 161 parasparatulya 4 (cUrNikAra mate) pratyeka - sAdhA. 161 parasparatulya | susvara duHsvara 196 parasparatulya alpa ). bAdara V pratyeka alpa ( TIkAkAra mate (Atapa vagere cUrNikAravata) sAdhA V jaghanyapade pradeza vaheMcaNI te te prakRtino saMbhavita jaghayogI jyAre yathAsaMbhava vadhumAM vadhu prakRtio bAMdhe che tyAre te te prakRtine jaghanya daliko maLe che. enI apekSAe A alpabadutva che. tethI A vicAraNAmAM prathama naMbare yoganI alpatA ane pachI prakRtionI saMkhyAnI adhikatA e mahattvanA paribaLo che. jJAnAvaraNa ane aMtarAyamAM utkRSTa pramANe jANavuM. darzanAvaraNa mohanIya - alpa rati/arati (18-19) sudhI utkRSTavat pracalA 3 veda V 70 paraspara tulya nidrA-nidrA saMjva-mAna V. pracalA-pracalA saMva-krodha V. thINaddhi saMjya -mAyA v kevaladarzanA saMjya -lobha avadhidRrzanA acakSu V 21 cakSu v 21, 1. pU.upAmahanI TIkAmAM ane paMcasaMgrahabhASAMtaramAM darzanAvaraNamAM paNa utkRvat jaNAvyuM che. nidrA 21 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 baMdhanakaraNa AyuSya : tika manu alpa 8 aparyAne deva-nArakaa 8 paryAne yoga a hovAthI AnupUrvI TIkAkAra tathA cUrNikAre utkRvat jaNAvyuM che. TIppaNakAre gativat kahyuM che. nAmakarma gati ti, alpa 210 30 baMdhaka sUTa apa0 eke manu01 V 203 29 baMdhaka sUjha apa0 eke deva a 203 ra9 baMdhaka karaNa apasaMjJI samyaktI naraka a 224 AyubaMdhaka karaNa paryAasaMjJI paMce jAti 4 eke alpa V 210 182 30 ra6 aMgopAMga au alpa 210 30 vais a 203 29 Ao a 464 31 + Ayu dasaka 2 5 zarIra che . alpa 630 trasa alpa 210 30 saMghAtanaIta. V 630 sthAvara V 182 26 kA, V 630 bAdara alpa 210 30 vaio a 609 karaNaaparyA sUkSma V 175 Ao a 928 karaNaparyA paryA alpa 210 30 aparyA, V 175 25 zeSa prakRtionuM alpabadutva kahyuM nathI. pratyeka alpa 210 30 paNa vicAravuM hoya to nIce mujaba jANavuM. sAdhA, V 175 25 1. manu prAyogya 30nuM baMdha sthAna devane hoya che. jeno yoga asaguNa hovAthI dalika asaM guNa maLavAthI jagha0 tarIke e levuM nahIM. zubhakhagati-kukhagati, sthira-asthira, zubha-azubha, subhaga-durbhaga, susvara-dusvara, AdayaanAdeya, yaza-ayaza, A badhA joDakAomAM paraspara tulya jagha0 pradezabaMdha hoya che. sarvatra sU0 aparyA. ekene udyota sAthenA 30nA baMdhe jANavo. e ja rIte zAtA-azAtA uccanIcagotramAM paNa paraspara tulya samavidhabaMdhakane jANavuM. Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 baMdhana auau alpa autai V aukA V aurtakA V V V V 1470 1470 1470 1470 1470 1470 kAkA 1470 vaivai a 1421 1421 vain V vaikA V 1421 vaintakA V 1421 aa saikA AhAhA a 2728 AhAn V 2728 AhAkA V 2728 AhAntakA V 2728 30 aguru alpa u50 V parA V uccha V udyota V karaNaapasamya nirmANa V karaNaparyA.saMjJI 6 saMgha0 paraspara tulya 210 6 saMsthAna paraspara tulya 210 varNAdi 20-utkRvat Atapa V jina 41 a sthirAdi 6 tathA zubhakhagati, zAtA ane ucca A 9 prakRtio potAnI pratipakSI prakRti sAthe paraspara tulya jatha pradeza meLave che. AmAM prathamanI 7 prakRtio mATe 30no baMdha 210mo bhAga jANavo. zAtA, ucca mATe sAvidhabaMdhaka mo bhAga samajavo. sarvatra sU. aparyA. eke jadhayogI baMdhaka tarIke levo. 210 210 210 210 210 210 182 210 rasabaMdha- 15 dvAro (1) adhyavasAya (2) avibhAga (3) vargaNA (4) spardhaka (5) aMtara (6) sthAna (7) kaMDaka (8) SasthAna (9) adhastana (10) vRddhi (11) samaya (12) yavamadhyama (13) ojoyugma (14) paryavasAna (15) alpabahutva. 1. cUrNimAM A dvAra nathI. Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 baMdhanakaraNa (1) adhyavasAya prarUpaNA- kaSAyodayathI utpanna thayelo AtmapariNAma e adhyavasAya che. jema jema kaSAyonuM jora vadhatuM jAya che tema tema pariNAmo kliSTa azubha azubha thatAM jAya che ane jema jema enuM jora ghaTatuM jAya che tema tema pariNAmo zubha thatAM jAya che. A zubha-azubha pariNAmo rasabaMdhamAM hetabhUta che. azubha adhyavasAyathI kaDavo-azubha phaLaprada lImaDo ane paToLanI upamAvALo rasa utpanna thAya che jayAre zubhaadhyavasAyothI miSTa zubhaphaLaprada kSIra ane khAMDanI upamAvALo rasa pedA thAya che. jaghanyakaSAyodayathI mAMDIne utkRSTa kaSAyodaya paryaMta kaSAyodayanA asaMloka pramANa sthAnako hoya che. A eka eka kaSAyodaya sthAnamAM asaMloka pramANa lezvAsthAno hoya che. tethI tenA nimitte thatAM zubha azubha adhyavasAyo paNa asaMloka pramANa che. jayAre kaSAya vadhato hoya tyAre e ja adhya. azubha kahevAya che ane jyAre kaSAya maMda thato hoya tyAre e ja adhya0 zubha kahevAya che. mATe zubha-azubha bannenA adhyasthAno tulya che. paNa kSapakazreNimAM je adhyasthAno hoya che te tyAMthI pAchA paDavAnuM na hovAthI mAtra zubha ja che. ane tethI azubha adhya karatAM zubha adhya kSepakanA jeTalA adhyo che eTalA vadhu che. (2) avibhAgathI (8) SasthAna- A vAro nAma pratyayaspaddhaka pramANe jANavA. kASAyika adhyanA kAraNe, jagha0thI paNa sarvajIvathI anaMtaguNa rasAvibhAga gRhIta pratyeka karma pudgalamAM utpanna thaI jAya che. 8mAM SasthAna dvAramAM vizeSatA- guNavAnuM ke bhAgavAnuM, jyAM anaMtathI hoya tyAM sarvajIvathI samajavuM. asaMthI hoya tyAM asaM lokapradezathI jANavuM ane saMkhyAtAthI hoya to utkRSTa saMkhyAthI jANavuM. SasthAnonI saMkhyA agnikAyamAM utpanna thatAM jIvo alpa asaM loka agnikAyamAM rahelA jIvo asaMzloka agnikAyanI kAyasthiti asaMzloka rasabaMdhanA SasthAno a asaM loka Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 43 X X X (9) adhastanaprarUpaNA- eka SasthAnamAM nIce pramANe sthAno hoya che. kaMDaka=K anaMtaguNavRddhinA (panA) sthAno K= asatkalpanAe 4 asaguNavRddhinA (4nA) sthAno K x (K+1). = 20 saMkhyAtaguNavRddhinA (3nA) sthAno K x (K+1) = 100 saMkhyAtabhAgavRddhinA (2nA) sthAno K x (K+1) = 5OO asaMhabhAgavRddhinA (1nA) sthAno K 4 (K+1) = 2500 anaMtabhAgavRddhinA (0nA) sthAno K x (K+1)" = 12500 eTale ke eka sthAnamAM Kdeg+6KY+15K+20K+15K+6K ATalA sthAno hoya che. (asat kalpanA mujaba 15624) prazna- prathama asaMhabhAgavRddhinA sthAna nIce anaMtabhAgavRddhinA sthAno keTalA ? uttara- kaMDaka K(4) pramANa. A ja pramANe prathama saMkhyAtabhAga nIce asaMhabhAganA, saMkhyAtaguNa nIce saMkhyAtabhAganA, asaM guNa nIce saMkhyAtaguNanA, ane anaMtaguNa nIce asaguNanA sthAno kaMDaka pramANa che. ekAMtarI vagere mArgaNA- vivakSita prakAranA sthAnanI nIce, vacce 1,2,3, ke 4 prakAranA sthAna choDIne je prakAranA sthAno Ave te keTalA keTalA hoya teno vicAra. ekAMtarI- prathama saMkhyAta bhAga nIce anaMtabhAganA sthAno keTalA ? K x (K+1) = (4*5=20) A ja rIte saMkhyAtaguNa nIce asaMhabhAganA, asaM guNa nIce saMkhyAtabhAganA, ane prathama anaMtaguNa nIce saMkhyAtaguNanA sthAno K (K+1) che. kiAMtarI- prathama saMkhyAtaguNa nIce anaMtabhAgavRddhinA sthAno keTalA ? = K 4 (K+1) = (4425=100) A ja pramANe prathama asaMhaguNa nIce asaMhabhAganA ane anaMtaguNa nIce saMkhyAta bhAganA sthAno K x (K+1) hoya che. triAMtarI- prathama asaguNa nIce anaMtabhAganA sthAno keTalA ? = Kx (K+1)= = (44125=5OO) A ja pramANe prathama anaMtaguNa nIce asaMhabhAganA sthAno paNa K 4 (K+1) jeTalA jANavA. Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , 44 baMdhanakaraNa catuH AMtarI- prathama anaMtaguNa nIce anaMtabhAganA sthAno keTalA ? = K x (K+1) = (4462pa-2500) AnAthI jaNAya che ke prathama anaMtaguNavRddhinA sthAna nIce- asaMhaguNavRddhinA kaMDaka pramANa K = 4 saMkhyAtaguNavRddhinA K 4 (K+1) = K + K = 20 saMkhyAtabhAgavRddhinA K (K+1)= = K + 2K + K = 100 asaMhabhAgavRddhinA K 4 (K+1) = K + 3K + 3K + K = 5OO anaMtabhAgavRddhinA K 4 (K+1)= = K + 4KX + 6K + 4K+ K = 2500 sthAno Ave. (10)vRddhinahAni- adhyasthAnomAM kayA prakAranI vRddhi hAni niraMtara keTalo kALa maLe ! anaMtaguNa vRddhi-hAni. jaghanya 1 samaya utkR0 aMtarmu zeSa 5 vRddhi-hAni. jaghanya 1 samaya utkR0 Avali - da (11) samayaprarUpaNA- te te sthAnamAM jIvane niraMtara rahevAno kALa. jagha0 rasasthAnathI asaMzloka sthAno 4 samaya. tyAra pachInA asaM loka sthAno 5 samaya tyAra pachInA asaM loka sthAno 6 samaya tyAra pachInA asaM loka sthAno 7 samaya tyAra pachInA asaMzloka sthAno 8 samaya tyAra pachInA asaMzloka sthAno 7 samaya tyAra pachInA asaM loka sthAno 6 samaya tyAra pachInA asaM loka sthAne 5 samaya tyAra pachInA asaM loka sthAno 4 samaya tyAra pachInA asaMzloka sthAno 3 samaya tyAra pachInA asaMzloka sthAno ra samaya 1. samyakatva prApti vagere vakhate aMtarmu sudhI niraMtara anaMtaguNa vRddhithI jIva vizuddhayamAna hoya che. eTale ke prathama samaya karatAM bIjA samaye anaMtaguNa vRddhi hoya che, enA karata trIjA samaye anaMtaguNavRddhi hoya che. ema aMtarmasudhI uttarottara jANavuM. Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 45 prathamanA 4 samayabhAvI sthAnonuM aMtimasthAna anaMtabhAgavRddhinuM evuM mIMDuM che ke je mIMDAsAthe cAlu SasthAnaka pUrNa thAya che, ane pachI pAMca samayabhAvI sthAnomAMnA prathama sthAnathI navuM SasthAnaka zaru thAya che. A ja rIte pAMca samayabhAvI sthAnonuM caramasthAna anaMtabhAgavRddhinuM evuM mIMDu hoya che ke, jenA pachI AvatA 6 samayabhAvI sthAnomAMnA prathama sthAnathI navuM sthAnaka zaru thAya che. Ama sarvatra jANavuM. navA pasthAnakanuM prathama sthAna pUrva SasthAnakanA caramasthAnathI anaMtaguNavRddha hoya che. tema chatAM, e prathama sthAna hovAthI evI vizeSa paribhASAnA kAraNe anaMtabhAgavRddha kahevAya che e jANavuM. 8 samayabhAvI sthAno alpa che, enA karatAM 7 samayabhAvI banne bAjunA sthAno asaguNa che ityAdi alpabadutva yogasthAno pramANe jANavuM. (12) yavamadhyama- 8 samayanA sthAnone yavamadhyama kahevAya che. (13) ojoyu- ekI rakama ja kahevAya che, bekI rakama yugma kahevAya che. je rAzine 4 vaDe bhAgatAM zeSa 0 rahe te kRtayugma kahevAya. je rAzine 4 vaDe bhAgatAM zeSa 3 rahe te vyoja kahevAya. je rAzine 4 vaDe bhAgatAM zeSa ra rahe te dvAparayugma kahevAya. je rAzine 4 vaDe bhAgatAM zeSa 1 rahe te kalyoja kahevAya. avibhAga, rasasthAno, kaMDaka vagere kRtayugma prakAranI rAzio che. (14) paryavasAna- te te SasthAnakanA sauthI aMtimasthAnane paryavasAna kahe che. te anaMtabhAgavRddhinuM (mIM) hoya che. (15) alpabadutva- anaMtaropanidhA- pUrva pUrvanA sthAnanI apekSAe te te sthAna je prakAranI vRddhivALuM hoya tenI apekSAe alpabadutva. (SasthAnakanI prarUpaNAmAM A ja prakAranI vivekSA che.) 1. Ano artha e thayo ke 4 vagere dareka samayabhAvI sthAnonuM aMtima sthAna mIMDuM che ane 5 vagere dareka samayabhAvI sthAnonuM prathama sthAna navA SasthAnakanuM prathama sthAna che. tethI nIcenA 4 samayabhAvI koIpaNa sthAna karatAM 5 samayabhAvInuM koIpaNa sthAna anaMtaguNavRddhinuM thaze, kemake prathama sthAna anaMtagaNavRddhivALuM che to e pachInA badhA ja evA thaI jaze. A ja pramANe uttarottara jANavuM. Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 baMdhanakaraNa anaMtaguNavRddhivALA sthAno alpa(K) asaM guNavRddhivALA sthAno asaM guNa saMkhyAtaguNavRddhivALA sthAno asaM guNa saMkhyAtabhAgavRddhivALA sthAno asaM guNa asaMhabhAgavRddhivALA sthAno asaguNa anaMtabhAgavRddhivALA sthAno asaguNa AmAM sarvatra guNaka K + 1 che. (ba) paraMparopanidhA- sau prathama sthAnanI apekSAe te te sthAna je prakAranI vRddhivALuM hoya tenI apekSAe alpabadutva. anaMtabhAgavRddhinA sthAno alpa(K) asaMhabhAgavRddhivALA sthAno asaM guNa saMkhyAtabhAgavRddhivALA sthAnI saMkhyAtaguNa saMkhyAtaguNavRddhivALA sthAno saMkhyAtaguNa 1. asaMhabhAga vRddhinuM ekapaNa sthAna (ekaDo) AvyA pachI anaMtabhAgavRddhinA je sthAno Avaze te badhA paNa prathamasthAnanI apekSAe to asaM bhAgavRddhinA ja thaI javAnA. eTale anaMtabhAgavRddhi tarIke to mAtra prAraMbhanA kaMDaka pramANa sthAno ja AvyA. jayAre saMkhyAtabhAgavRddhinuM prathama sthAna (bagaDa) Avaze, tyArabAda anaMtabhAgavRddhinA temaja asaMhabhAgavRddhinA paNa badhA sthAno sau prathama sthAnApekSayA to saMkhyAtabhAgavRddha ja haze. paNa A sthAne pahoMcavAmAM asaMhabhAgavRddhinA K ane anaMtabhAgavRddhinA K x (K+1) sthAno pasAra thaI gayA che jemAMthI K jeTalA prAraMbhanA sthAno to anaMtabhAgavRddha tarIke gaNAI gayA che. eTale asaMhabhAgavRddha tarIke K x (K+1) sthAno maLaze je K karatAM asaM guNa che. saMkhyAtabhAgavRddhinA sthAno (bagaDA) saMkhyAtavAra pasAra thai gayA pachI je bagaDo Avaze te svapUrvanA mIMDAnI apekSAe saMkhyAtabhAgavRddhivALuM hovA chatAM sau prathama mIMDAnI apekSAe saMkhyAtaguNavRddhivALuM haze. (jemake sau prathama sthAnamAM 3000 che ane saMkhyAtabhAgavRddhi tarIke 1000nI vRddhi laIe. to saMkhyAtabhAganA kramazaH sthAno 4000, 5000, 6000, 7000, 8000, 9000 vagere Avaze. AmAM chaThThuM je sthAna AvyuM te 30OOnI apekSAe saMkhyAtaguNa thaI gayuM.) ahIM sudhImAM saMkhyAtA (5) bagaDA, S x K jeTalA ekaDA ane S xKx (K+1) jeTalA zUnya pasAra thaI gayA che. eTale ke 5 x (+1) + S x K (K+1) = Sx(K+1) Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 asaMguNavRddhivALA sthAno asaM.guNa anaMtaguNavRddhivALA sthAno asaMguNa jIvasamudAhAra anubhAganA baMdhasthAnonA baMdhaka trasa-sthAvara jIvo vize 8 dvAra (1) sthAnomAM jIvonuM pramANa- svaprAyogya eka eka sthAnamAM trasajIvo jo hoya to eka hoya zake, be hoya zake. ema yAvat AvalikAnA asaMbhAganA samayapramANa asaMkhya hoya zake. paNa enAthI vadhu hoya nahIM. sthAvarajIvo svaprAyogya dareka sthAnomAM anaMtA anaMtA hoya che. 47 (2) aMtara- trasaprAyogya sthAno asaMzloka pramANa che jyAre trasajIvo mAtra prataranA asaMbhAbhAga pramANa che. eTale badhA sthAnomAM ko'ka ne ko'ka trasa jIva ke jIvo rahyA ja hoya evuM kyAreya banatuM nathI. vacce vacce zUnyasthAno hoya che. AvA zUnyasthAnonI saMkhyA e aMtara che. e jagha0thI 1 ane utkRthI asaMzlokapramANa hoya che. (eTale ke vivakSita sthAnamAM ko'ka trasajIva che. tyAra pachInA asaMzloka jeTalA sthAno evA che jemAM vartamAna samaye ekeya trasajIva nathI. pachInA sthAnamAM pAchA trasajIva che.) sthAvara prAyogya sthAno paNa asaMlokapramANa che, paNa sthAvara jeTalA kula sthAno pasAra thaI gayA che emAMthI K ane (K+1) sthAno anaMta - asaM0 bhAgavRddhimAM gaNAi gayA che. eTalA bAda karyA pachI je saMkhyA raheze e prathama sthAnanI apekSAe saMkhyAtabhAgavRddhinA sthAnonI thaze, je asaMbhAgavRddha tarIke je K2 + K sthAno maLyA che tenA karatAM saMkhyAtaguNa hovI spaSTa che. A, prathamasthAnApekSayA saMkhyAtaguNa hoya evo je prathama bagaDo (dhAroke 2S) Avyo, tyArabAdanA, Avo bIjo 2S Ave tyAM sudhInA badhA zUnya, ekaDA ane bagaDA je Avaze te badhA prathamasthAnApekSayA saMkhyAtaguNa thaze. AvA utkRSTa saMkhyAthI kaMIka ochA evA saMkhyAtavAra 2SsaMjJAvALA bagaDA pasAra thayA pachI je sthAno Avaze te prathamasthAnApekSayA asaM.guNavRddha haze. tyArabAdanA 0,1,2nA sthAno asaM.guNavRddha thaI jaze. mATe saMkhyAtaguNavRddha sthAno paNa saMkhyAtaguNa thaze. anaMtaguNavRddhinuM ekasthAna(5) AvyA pachI je koI 0, 1, 2, 3, ke 4 Avaze te badhA prathamApekSayA anaMtaguNavRddhivALA haze ane te pUrvanA asaMguNavRddhivALA. mATe A banne paNa uttarottara asaMguNaasaM.guNa maLaze. Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMdhanakaraNa jIvo anaMtA che. tethI dareka sthAnomAM sthAvara jIvo haMmezA rahyA ja hovAthI emAM aMtara nathI. 48 (3) niraMtara- vivakSita sthAnamAM trasajIva che enI tarata pachInA sthAnamAM paNa che. enI pachInA sthAnamAM paNa che. ema utkR0thI yAvat AvalikAnA asaMbhAga sudhInA sthAna sudhI niraMtara trasajIvo hoya evuM maLI zake. pachInuM sthAna vivakSita samaye avazya zUnya hoya. eTale ke pachI AMtaruM paDe ja. sthAvara prAyogya to badhA ja sthAno haMmezA niraMtara baMdhAtA hoya che. (4) kALa- vivakSita sthAnamAM vartamAna samaye koI trasajIva che. pachInA samaye paNa koI AvavAno che, pachInA samaye paNa koI AvavAno che... AvuM utkRSTathI AvalikAnA asaMmA bhAga sudhI bane. pachInA samaye to e sthAna zUnya thaI ja jAya. jadha0thI 1 samaya kALa jANavo. sthAvara prAyogya sthAno anAdianaMtakALa sudhI baMdhAtA ja rahe che. (5) vRddhi-- te te sthAnamAM trikALavartI koIpaNa eka samaye utkRSTathI jeTalA jeTalA jIvo hovA saMbhavita hoya tenI apekSAe A prarUpaNA che. (a) anaMtaropanidhA- jaya0 sthAnamAM jIvo alpa hoya che. bIjA sthAnamAM V, trIjA sthAnamAM V... ema uttarottara yavamadhyama sudhI jANavuM. tyArabAda uttarottara vizeSahIna vizeSahIna jANavA. (ba) paraMparonadhA- yavamadhyamanI banne bAju asaMzloka jeTalA sthAno gayA pachInA sthAnamAM jIvonI dviguNahAni hoya che. pachI pAchA asaMzloka jeTalA sthAno gayA pachInA sthAnamAM jIvonI dviguNahAni hoya che. Ama TheTha sudhI jANavuM. AvA dviguNahAninA kulasthAno AvalikAnA asaMmA bhAga pramANa che. alpabahuva trasa dviguNahAnisthAno dviguNahAninA be sthAno vacce AMtarAnA sthAno alpa asaM.guNa sthAvara dviguNahAninA be sthAno vacce AMtarAnA sthAno dviguNahAninA sthAno alpa asaM.guNa Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 49 pharmaprakRtipadArtho bhAga-1 trasamAM dviguNahAninA be sthAno vacce AMtarAnA jeTalA sthAno hoya che enA karatAM paNa sthAvaramAM dviguNahAninA sthAno asaM guNa hoya che. (6) yavamadhyama- yavamadhyamanA sthAno zeSasthAnonI apekSAe asaMmAbhAge (alpa) che. yavamadhyamanI nIcenA (jaghao taraphanA 4 thI 7 samayanA) sthAno yavamadhyamanA sthAno karatAM asaM guNa che ane enA karatAM yavamadhyamanI uparanA (7 thI 2 samayanA) sthAno asaM guNa che. (7) sparzanA- atItakALamAM bhramaNa karatAM jIve che te sthAnone keTalA kALa mATe sparyA che ? enI vicAraNA.... (1) 2 samayanA sthAnone (2) banne taraphanA 4 samayanA sthAnone asaM guNakALa(paraspara tulya) (3) 8 samayanA sthAnone asaMhaguNakALa (4) 3 samayanA sthAnone asaguNakALa (5) banne taraphanA 5,6,7 samayanA sthAnone sparzavAno bhegokALa asaM guNakALa (paraspara tulya) (6) yavamadhyamanI uparanA sarva (7) nIcenA 4 samayathI uparanA 5 samaya sudhInA sarva (8) sarvasthAno V alpakALa | * | \ \ 5 | 9 | ' | 9 | 5 | | * | | | -- -(8) alpabadutva sparzanAmAM je kALanuM alpabahuta che e ja mujaba te te sthAnone bAMdhanArA jIvonuM alpabadutva jANavuM. eTale ke 2 samayanA sthAnonA baMdhaka jIvo alpa, enA karatAM banne taraphanA 4 samayanA sthAnonA baMdhaka jIvo asaM guNa ItyAdi... Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 baMdhanakaraNa sthitisthAna- adhyavasAyasthAna pratyeka sthitisthAnamAM tabaMdhakAraNabhUta kaSAyodayanA sthAno asaM loka pradeza pramANa hoya che. A ekeka kaSAyodayanA sthAnamAM asaMzlokapramANa legyAo hovAthI vezyAjanya pariNAmo eTale ke rasabaMdhanA nimittabhUta adhyavasAyo paNa asaMzloka pramANa hoya che. kaSAyodayasthAnomAM rasabaMdhanA adhyavasAyanI vRddhi - (a) anaMtaropanidhA- jagha0 kaSAyodayasthAnamAM rasabaMdhanA adhyavasAyo alpa hoya che. te pachInA kaSAyodayasthAnamAM te vizeSAdhika hoya che. A rIte yAvat utkRSTa kaSAyodaya sthAna sudhI vizeSAdhika vizeSAdhika jANavA. (ba) paraMparopanidhA- jagha0 kaSAyodayathI asaMzlokapramANa kaSAyodayasthAno oLaMgI oLaMgIne dviguNavRddhivALA sthAno Ave che. AvA dviguNavRddhivALA sthAno AvalikAnA asaMmAbhAga pramANa che. A vAta azubha 87 prakRtio mATe samajavI. 69 zubhaprakRtio mATe AnAthI viparIta jANavuM. A ja rIte sthitisthAnakomAM rasabaMdhanA adhyano vicAra karavo. te A rIte- zubhaprakRtionA utkRSTa sthitibaMdhamAM rasabaMdhanA adhyao alpa che. samayajUna utkRSTa sthitibaMdhamAM te vizeSAdhika che... ema yAvat jagha0 sthitibaMdha sudhI vizeSAdhika vizeSAdhika jANavuM. azubhamAM AnAtI viparIta jANavuM. eTale ke jagha0 thI zarU karI utkRSTa tarapha vizeSAdhika-vizeSAdhika hoya che. palyonA asaMmA bhAga jeTalA sthitisthAno oLaMgyA pachI dviguNavRddhinA sthAno Ave che. dviguNavRddhinA kulasthAno AvalikAnA asaMbhAbhAga pramANa che. paNa cAreya AyuSyanA sthitisthAnomAM rasabaMdhanA adhyanuM alpabadutva AvuM che + sarvajagha0 sthitibaMdhamAM alpa, samayAdhika sthitisthAnamAM asaguNa. ema thAvat utkRsthitibaMdha sudhI asaguNa asaM guNa jANavuM. 1. samyamohanIya ane mizramohanIya baMdhAtA na hovAthI enI ahIM vivaphA nathI. A ja kAraNasara anukRSTimAM paNa enI prarUpaNA nathI. Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 rasabaMdhanA adhyavasAyonI anukRSTi uttarottara sthitibaMdhasthAnamAM je asaMzloka pramANa adhyavasAyo hoya che te badhA ja kAMI sAva navA nathI hotA. pUrva pUrvanA sthitibaMdhasthAnamAM je asaMlokapramANa adhyahatA, temAMnA ja ghaNA ke badhA A uttaranA sthitibaMdhasthAnamAM rIpITa thAya che (temaja anya thoDA navA vadhArAnA Ave che.) Ama pUrva pUrvanA sthitibaMdhasthAnomAM rahelA adhyavasAyo uttara-uttaranA sthitibaMdha sthAnomAM je kheMcAya che e anukRSTi kahevAya che. keTalA keTalA sthitibaMdhasthAno sudhI te te sthitibaMdhasthAnanA adhyavasAyonI anukRSTi thAya che (adhyavasAyo kheMcAya che) enI ahIM vicAraNA che. granthideze rahelA saMzI paMce abhavya jIvane je jagha0 sthitibaMdha thAya che, prAyaH karIne tyAMthI AraMbhIne pachI pachInA sthitibaMdhasthAnomAM thatI rasabaMdhanA adhyanI anukRSTinI ahIM prarUpaNA che. enAthI ocho baMdha karatAM ekethI asaMjJI paMce0 sudhInA jIvone sthitibaMdha sthAnomAM temaja 9me guNaThANe jyAM karoDa sAgaro ke ethI ocho sthitibaMdha thAya che temAM anukRSTinuM svarUpa graMthakAre kahyuM nathI. zAtA, manu02, deva02 ti02, paMce., trasacatu., prathama saMgha0-saMsthAna, zubhakhagati, sthiraSaTka, gotradvika A 23 prakRtiomAM ukta jagha0 sthitibaMdha karatAMya nIcethI anukRSTinI vicAraNA che. 11 je je prakRtionI anukRSTi ane tIvratA-maMdatA tulya hoya che te te prakRtionA graMthakAre varga banAvyA che. AvA 4 vargo che. (1) aparAvartamAna azubha-upaghAta+4paghAtI+azubhavarNAdi 9=55 (2) aparAvartamAna zubha- 5 zarIra+3 upAMga+15 baMdhana+5 saMghAtana+11 zubhavarNAdi+upaghAta vinAnI 7 pratyeka=46 sthiraSaTka+deva-2+manu0-2+paMce0+1luM saMgha0+1luM saMsthAna+zubhakhagati+zAtA+uccagotra=16 (3) parAvartamAna zubha (4) parAvartamAna azubha sthAvara 10+pasaMgha+pasaMsthAna+jAticatuSka+ narakaDhika+mukhagati+azAtA=28 (ti. 2, nIcagotra, trasacatuSka A 7 prakRtionI anukRSTi-tIvratA maMdatA, judI judI sthitioe, parAvartamAnatA-aparAvartamAnatAnI vilakSaNatA upara-nIce hovAthI, vilakSaNa hovAnA kAraNe A vargomAM samAveza nathI, paNa svataMtrapaNe e kahevAze. paMce jAtinI paNa trasacatu. mujaba jANavI.) Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa2 baMdhanakaraNa prathamavarga-upaghAtAdi aparA0 azubha papa jagha0 sthitibaMdhasthAnamAM jeTalA adhyasthAno hoya che enA kaMDakapramANa khaMDovibhAga hoya che. ahIM kaMDakaHaddhApalyono asaMmo bhAga.) A dareka khaMDomAM asaMzloka jeTalA adhyavasAyo hoya che paNa prathamakhaMDa karatAM bIjAmAM vizeSAdhika, bIjA karatAM trIjAmAM che, ema uttarottara jANavuM. (jemake asatkalpanAe kaMDaka=4. tethI ja sthitisthAnamAMnA adhyasthAnonA 4 khaMDo che. prathamamAM 1 thI 10 adhyasthAna, bIjAmAM 11 thI 21, trIjAmAM 22 thI 33, cothAmAM 34 thI 46 adhyasthAno che.) prathama khaMDanA chellA sthAna karatAM bIjA khaMDanuM prathama sthAna anaMtaguNavRddhivALuM hoya che. ema bIjAnA chellA karatAM trIjAnuM prathama anaMtaguNa hoya che. Ama sarvatra jANavuM. jagha sthitisthAnamAM A je kaMDakapramANa khaMDo che emAMthI samayAdhika sthitisthAnamAM prathamakhaMDa sivAyanA badhA khaMDo kheMcAyelA hoya che. Ane tadekadeza kahe che. vaLI A bIjA sthitisthAnamAM, jagha0 sthitisthAnano je caramakhaMDa hato enA pachIno-enA karatAM vizeSAdhika adhyovALo eka navo khaMDa umerAya che. Ane anya kahe che. eTale bIjA sthitisthAnanA khaMDonI saMkhyA kaMDakapaNe jaLavAI rahe che. A navo khaMDa chUTI gaTelA prathama khaMDa karatAM kaMIka adhika adhyasthAnavALo hovAthI bIjA sthitisthAnanA kula adhyasthAno paNa prathama sthitisthAnanA kula avyavasthAno karatAM vizeSAdhika thAya che. A rIte uttarottara sthitisthAnomAM nIce nIcethI eka eka khaMDa kADhatA javuM ane upara upara eka eka khaMDa umeratAM javuM. A rIte potapotAnA utkRSTa sthitimAna sudhI samajavuM. prathama sthAnamAM kaMDakapramANa khaMDo che ane uttarottara eka eka khaMDa chUTato jAya che. eTale jANI zakAya che ke kaMDaka= Pla sthAno gayA pachI je sthAna Avaze emAM prathama sthAnabhAvI ekeya khaMDa ke adhya. haze nahIM. tethI kaMDakapramANa sthAnomAM jagha0 sthitisthAnanA adhya0 kheMcAyA, pachI kheMcAtA nathI. A kaMDakane nivartanakaMDaka kahe che. enA caramasthAnamAM jaghasthAnanI anukRSTi pUrNa thaI kahevAya. jagha sthitisthAnanI uparanuM je bIjuM sthitisthAna che temAM Avelo eka navo khaMDa, kaMDakapramANa sthitisthAno pachInA sthitisthAna sudhI kheMcAyo hoya che, paNa tyArabAda nahIM. tethI enI anukRSTi kaMDakanI uparanA sthAnamAM pUrNa thaI kahevAya. Ama sarvatra jANavuM. 1. tapUrvasthitisthAnabhAvI adhyasthAno. eno, aprathamakhaMDamAM rahela adhyasthAnorUpI eka deza uttarasthitisthAnamAM kheMcAyo. vaLI eka khaMDa navo= anya umerAyo. tethI Ane tadekadezAnya kahe che. Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 53 upaghAtAdi prathama varganI anukRSTi... takadezAvya.. chellA kaMDaka pramANa sthAnonI anukRSTi pUrNa thatI nathI. utkR0 | ra4 484 - 621 138) 20 koko 4para - 585 134 | 22 421 - 550 13) 21 = 391 - 516 126 ) 20 2 362 - 483 122 6 334 - 4pa1 118 - 307 - 420 114 281 - 390 110 256 - 361 106 232 - 333 102 306 209 187 280 re 166 - 255 90 146 - 231 86 10 127 - 208 82 109 - 186 8 92 - 165 76 - 145 6 61 - 126 66 5 47 - 108 62 4 34 - 91 58 - 3 22 - 75 54 11 - 60 50 } aMtakoko jA.' 1thI 46 adhyasthAno 46 1-10 11-21 22-33 34-46 ) - 0 % ja da La = 8 8 8 4 2 2 4 A & 6 - pha nIcenA asaMmA bhAganA adhya. chUTatA javAthI ta:kadeza, nIce nIce karatAM adhyasthAno vadhatA jAya che. upara eka eka khaMDa vadhato jato hatothI anya. abhavya prAyogya -- jagha.sthitinI anukRSTi samApta. nivartana kaMDaka = Pla (asat kalpanAe 4) Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 baMdhanakaraNa dvitIyavarga-parAghAtAdi aparAzubha 46 azubha pravRtiomAM to jema jema kaSAyodaya vadhato jAya tema tema rasa vadhato jAya che, jyAre zubhamAM e ghaTato jAya che. tethI zubhamAM azubha karatAM viparIta che. eTale ke utkRSTasthitisthAnamAM jaghanya adhyasthAno hoya che, ane jema sthiti ghaTatI jAya tema tema adhyasthAno vadhatAM jAya che, mATe utkathI zaru karI jagha0 sthitisthAna tarapha javuM. kaMDakapramANa khaMDo-taLekadezAca vagere upaghAta pramANe jANavuM. tethI utkRSTa sthitisthAnanI anukRSTi nIce nIce Ave che ane nivartanakaMDakamAM pUrNa thAya che. A pramANe jagha0 sthitisthAna paryata jANavuM. utkR0 + 24 20 phoko | 1 - 46 46 ] nivartanakaMDaka = Pla (4) - utthanI anukRSTi pUrNa 54 / 58 thaI. - 22 34 - 75 - 91 108 - 126 nIce-nIce prAraMbhika khaMDo chUTatA jAya che. tethI tadeka deza. 145 165 186 15 6 127 - 208 82 14 146 - 231 86 166 - 255 90 12 187 - 280 94 tethI anya. upara-upara moTo khaMDa umerAto jAya che. jagha0 tarapha jaghao taraphanA chellA kaMDaka pramANa sthAnonI anukuSTi pUrNa thatI nathI. parAghAtAdi zubha (aparAnI anukRSTi takadezAnya Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 tRtIyavarga parAvartamAna zubha... zAtA pramANe 16 caturthavarga parAvartamAna azubha... azAtA pramANe 28 A prakRtio parAvartamAna hovAnA kAraNe... zAtAno baMdha hoya tyAre azAtAno hoto nathI. parasparanA baMdhane dabAvIne potAno baMdha dekhADe che. jeTalI sthitiomAM A pramANe vArApharatI baMdha thAya che te sthitione AkrAntasthitio kahe che. dA.ta. azAtAnI chaThThA guNaThANe je aMtaHko.ko jadha. sthiti che tyAMthI mAMDI zAtAnI utkRSTa sthiti 15 koko sudhInI sthitio AkrAnta che, eTale ke A sthAnomAM banne prakRtio vArApharatI baMdhAI zake che. ukta aMtaH kokonI nIce azAtA baMdhAtI nathI ane 15 kokonI upara zAtA baMdhAtI nathI. tethI e upara nIcenI sthitio anAkrAnta kahevAya che. zuddha kahevAya che. enI anukRSTi upaghAta pramANe tadekadezAnya jANavI. aMtaHkokonI nIce apUrvakaraNa prAyogya jaghabaMdha sudhInI zAtAnI sthiti paNa anAkrAnta hovAthI parAdhAtanI jema tadekadezAnya anukRSTi jANavI. (azAtA sivAyanI prakRtiomAM prAyaH jadha. tarIke abhavya prAyogya aMtaHkoko laI prAraMbha karavo.) AkrAntasthitiomAM anukRSTi azAtAnA jadhasthitisthAnamAM je adhyasthAno hoya che te badhA samayAdhika sthitisthAnamAM paNa hoya che (jJAna). temaja A bIjA sthitisthAnamAM navA paNa thoDA adhyasthAno umerAya che (anyAni). mATe A tAtti-anyAni anukRSTi kahevAya che. A ja rIte utkRSTa AkrAntasthitisthAna sudhI jANavuM. eTale ke sarvatra jadha. adhyasthAna eka ja hoya che. (nIcenA koi adhyasthAno chUTatA nathI.) ane utkRSTa adhya vadhatuM vadhatuM jAya che. (tethI uttarottara adhyavasthAno V-V thatAM jAya che.) tethI jagha0 sthitinI anukRSTi A sarvatra sthitiomAM to maLe ja che, paNa te uparAMta paNa palyonA asaMmAM bhAga sudhI AgaLa vadhe che. 15 koko0 bAda upaghAtanI jema tadekadezAnya anukRSTi hoya che. zAtAvedanIya vagere zubha prakRtiomAM paNa A ja pramANe jANavuM, paNa ulaTuM. eTale ke 15 kokonA utkRSTasthAnathI prAraMbha karI nIce nIce AvavuM. aMtaH koko sudhI javasthAna e ja raheze ane utkRSTasthAna vadhatuM jaze. tethI tAtti-anyani. tyArabAda parAghAta pramANe tadekadezAnya. utkRSTanI anukRSTi aMtaHkoko bAda paNa P/a sudhI nIce jaze. A P/a keTalo hoya che ? to ke nivartanakaMDakamAMthI eno eka asaMmo bhAga bAda karIe eTalo hoya che. zAtA-azAtAnI AkrAntasthitiomAM jeTalA nivartanakaMDako hoya eTalA samayo nivarnanakaMDakanA samayomAMthI bAda karavAthI je P/a bAkI rahe eTalo hoya che. A vAta tIvratA-maMdatAmAM spaSTa thaze. 55 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMdhanakaraNa 292 272 253 679 63) rI che 39 pha che 38 236 2 20 che je 36 -------- gTa utkRSTa 30 koko tarapha -- ---- 582 535 489 444 4/4 364 che 235 chello 205 169 133 anAkrAnta vizeSAdhika tadekadezAnya 3 asaMmobhAga apUrvakaraNa prAyogya jaghaDa tarapha 88 che 32 68 che 31 asaMhabhAga koko je 30 jUna kaMDaka che 29 315 291 271 252 235 , w 219 - - (204 - - 20) 196 chaThThAguNa prAyogya aMtaHkoko * - 192 * - 188 184 - - 180 - 176 azAtAvedanIya.. r bh bh bh bh bh my my my my my my my my my my - - - .. - 10ra. 168 164 160 156 upara 148 - - - AkrAnta zatAvedanIya - 144 vizeSAdhika tAni-anyAni 14) - - 136 - - * - - * - - * 132 128 124 120 116 | 11 ra 108 ( 104 15 koko 100 jagharA chaThThAguNa kaMDaka = P/a prAyogya aMta koko jagha adhyavasthAnA utkRSTa adhyava sthAna U asatkalpanAe 9 utkRSTa - - ---- - Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 tiryaMcatika ane nIcagotra 7mI narakano samyakatvAbhimukha mithyAdaSTi samyakatvaprAptinA pUrva samaye A prakRtionI jagha sthiti aMtaHkoko pramANa bAMdhe che. tyAMthI abhavyaprAyogya aMta:koko sudhI zuddha sthitisthAno hovAthI tadekadezAnya anukRSTi hoya che. tyAMthI 18 koko sudhI narakakika sAthe (nIcagotranI uccagotra sAthe 10 koko sudhI) AkrAnta sthitisthAno hovAthI tAni-anyAni anukRSTi hoya che. AkrAntasthiti sthAnone parAvartamAna jaghanyAnubhAgabaMdhaprAyogya sthitio paNa kahe che. tyArabAda 20koko sudhI anAkrAnta hovAthI tadekadezAnya. - trasacatuSka- 20kokothI 18koko sudhI zuddha hovAthI tackadezAnya. pachI aMta:koko sudhI AkrAnta hovAthI tAni-anyAni. tyArabAda jaghasthitibaMdha sudhI pAchA zuddha hovAthI tadukadezA . jinanAmanI anukRSTi zarIranAmanI jema jANavI. tIvratA-maMdatA sarva azubhaprakRtionI jaghasthitithI AraMbhI uttarottara sthitimAM anaMtaguNa anaMtaguNa rasa hoya che. zubhaprakRtiomAM utkRSTa sthitithI AraMbhI nIce nIce anaMtaguNa rasa hoya che. vizeSathI pAchaLa mujaba 1. zeSa nArakIo ane devo jyAre A rIte samyakatvAbhimukha hoya tyAre manuprAyogya bAMdhe che ane tiryaMca-manuSyo devaprAyogya bAMdhe che. Ama A sthitio deva-manuprAyogya paNa che ja. tema chatAM A badhA baMdhako judA judA hovAthI te te baMdhakanI apekSAe to A prakRtio aparAja che. A ja rIte 18 thI 20 konko sudhI narakaddhika paNa baMdhAtI hovA chatAM enA baMdhako tiryaMca-manuSyo hoya che jyAre AnA baMdhako devo-nArako hoya che. tethI baMdhako judA judA hovAthI A sthitio paNa anAkrAnta hoya che. devone A ti02, manuddhika sAthe 15 koko sudhI AkrAnta hoya che. manu tiryaMcone A ti02, svaprAyogya jagha0 thI 10 koko sudhI zeSa traNeya sAthe AkrAnta hoya che, 10 thI 15 koko sudhI naraka 2 ane manu02 sAthe AkrAnta hoya che temaja 1pa thI 18 koko sudhI narakaddhika sAthe AkrAnta hoya che. 2. Ama to sthAvaranI paNa utkRSTa sthiti 20 koko che. paNa sthAvaranI 18 thI 20 kokonI sthitio IzAnAntadevo bAMdhe che, jyAre trasanI te sthitio manuSyo vagere bAMdhe che. tethI baMdhaka judA judA hovAthI A sthitio zuddha che. Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 baMdhanakaraNa upaghAtAdi azubha aparA prakRtio- jaghasthitisthAnano jagha rasa alpa, enA karatAM bIjA sthitisthAnano jagha0 rasa anaMtaguNa(A) hoya che. enA karatAM trIjA sthitisthAnano jagha0 rasa A. Ama uttarottara nivartanakaMDakanI caramasthiti sudhIno jagha0rasa anaMtaguNa anaMtaguNa kahetAM javuM. tyArabAda jagha0 sthitino utkRSTa A, pachI nivartanakaMDakanI uparanI sthitino jagha0 A, pachI nIce bIjI sthitino utkRSTa A, pachI nivartanakaMDakanI uparanI bIjI sthitino jagha0 A, pachI nIce trIjI sthitino utkRSTa A.. Ama eka utkRSTa eka jagha0 ema uttarottara utkRSTa sthiti sudhI kahevuM. chelle utkRSTa sthitinuM jagha0 AvyA pachI utkRSTa taraphanA chellA nivanakaMDaka pramANa sthitisthAnono utkRSTa rasa kramazaH A-A kahI devo. AgaLa anukRSTimAM pR. 53 upara je sthApanA ApI che te asatkalpanA mujaba jagha0thI utkR0 kulasthitio 24 che, kaMDaka-4. to nIce mujaba tIvratA-maMdatA thaze. J=jagha0, UsutkR0 1J- a5, 2J-A, 3J-A, 4J-A, 1U-A, paJ-A, 2U-A, 6J-A, 3U-A, 7J-A, 4U-A, 8J-A, paU-A, 9J-A, 6U-A, 10J-A, 7U-A, 11J-A, 8U-A, 12J-A, U-A, 13J-A, 10U-A, 14J-A, 11U-A, 15J-A, 12U-A, 16J-A, 13U-A, 17J-A, 14U-A, 18J-A, 1paU-A, 19J-A, 16U-A, 20J-A, 17U-A, 2 1J-A, 18U-A, 22J-A, 19U-A, 23J-A, 20U-A, 24J-A, 21U-A, 22U-A, 23U-A, 24U-A, parAghAtAdi zubha aparA prakRtio AnI tIvratA-maMdatA paNa upaghAtAdinI jema jANavI. mAtra jaghanA badale utkRSTa sthitisthAnathI prAraMbha karI nIce tarapha AvavuM. eTale prathama utkRSTa sthitisthAna taraphanA nivanakaMDakano jagha0 jagha0 anaMtaguNa anaMtaguNa kahevo. pachI eka utkRSTa eka jagha0 ema yAvat jagha0 sthitisthAna sudhI kahevo. tyArabAda sauthI nIcenA nivartanakaMDakanI sthitiono utkRSTa rasa kramaza: anaMtaguNa kahevo. Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 59 azAtAdi azubha parAvartamAna prakRtio jagha0 sthitisthAnano jagharasa alpa hoya che. bIjA sthitisthAnano jagha0 ene tulya ja hoya che. ema yAvatuM AkrAntamAMnI utkR sthitino jagha2sa paNa tulya hoya che. tenA karatAM tenI pachInA sthitisthAnano jagharasa anaMtaguNa. tyArabAda tenI pachInA sthitisthAnano jagharasa anaMtaguNa. Ama anAkrAntasthitionA prathama nivartanakaMDakano eka asaMmo bhAga bAkI rahe tyAM sudhI jagha02sa anaMtaguNa kahevo. tyArabAda sauthI nIce jaghasthitino utkarasa anaMtaguNa, pachI samayAdhika ja sthitino utkasa A, pachI kisamayAdhika jaghasthitino utkasa A... Ama ja sthiti taraphanA eka nivanakaMDakapramANa sthitisthAnono utkRSTarasa kahevo. tyArabAda anAkrAnta sthitiomAM jyAM aTakyA hatA tenI uparanA sthitisthAnano jagha rasa anaMtaguNa... pachI pAchA nIce AkrAntanA bIjA nivartanakaMDakanA jagha0 sthitisthAnathI utka sthitisthAna sudhIno utkarasa kahevo. tyArabAda pAcho anAkrAntamAMnI pachInI sthitino jaghasa A, pachI pAchA nIcenA trIjA nivartanakaMDakanA utkR0raso A-A. Ama AkrAntamAMnA eka eka kaMDakane utka ane anAkrAntanA prathamakaMDakanA zeSa rahelA sthitisthAnomAMnI eka eka sthitino jagha0 rasa kramasara kahetAM javuM. ema karatAM karatAM A zeSasthitionI dvicarama sthitino jagharasa kahevAze ane tyArabAda AkrAntanA caramakaMDakano utkRSTarasa kahevo ane tyArabAda anAkrAntanA prathama kaMDakanA caramasthitisthAnano jagha0rasa kahevo. (AnA parathI khyAla AvI zake che ke anAkrAntanA prathama nivartanakaMDakamAM je asaMha bhAga choDyo hato te AkrAntanA jeTalA kaMDako hoya eTalA samayapramANa che.) have A paristhiti che ke anAkrAntanA prathamakaMDakanI jagha0 sthitio kahevAI gaI che ane utkR sthitio kahevAI nathI. eTale eka utkRSTa eka jagha, ema utkRSTasthitisthAnanA jagha0 sudhI kahevuM. ane tyArabAda caramakaMDakanI sthitiono utkR0 rasa kramazaH kahI devo. sthApanA mATe pU. (56) juo. asatkalpanAthI chaThThA prAyogya je jagha che te 1 che ane 15 koko e ra7 che. (zAtA mATe 15 koko e 1 che ane chaThThA prAyogya jA. e ra7 che.) 1. paMcasaMgrahamULa ane enI pU.malayagiri ma.kRta vRttimAM saMkhyAtamo bhAga ahIM lakhyo che. paNa e azuddha lAge che, kemake enI svopallavRttimAM paNa asaMmobhAga jaNAvela che, ane yogya paNa e che. Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMdhanakaraNa > > > tyArabAda utkRo taraphanA (zAtA mATe jagha0 taraphanA) 28, 29 vagere sthAno che. 9 samayanuM kaMDaka che. to tIvratA-maMdatA nIce mujaba che. J = jaghanya, U = utkRSTa, T = tulya. q J - 2464 9 U- A 92 U- A 23 U - A 39 U - A 2 J - T 2 U - A 13 U - A 24 U - A | 40 J- A 3 J-T 3 U- A 98 U- A 24 U- A 32 U- A : : 4 U - A 15 U- A 26 U - A | 41 J - A ema yAvatu 5 U - A 16 U - A ra7 U - A 33 U - A 27 J - T 6 U - A 17 U - A | 36 ] - A 28 J - A 7 U - A 18 U - A 28 U - A ema yAvatu utka ra9 ] - A 8 U - A 35 ] - A | 37 J - A sthiti sthAnanuM jagha0 3) J. - A 9 U - A 19 U - A ra9 U - A Avaze. tyArabAda 31 J - A | 34 J. A| 20 U - A [38 ] - A caramakaMDakanA utkR. 32 J - A adhya0 sthAno 90 U - A 29 U- A 30 U- A Guaita A-A 33 J - A 11 U - A 22 U - A [ 39 J - A jANavA. zAtA vagere parA, zubha prakRtio- azAtAnI jema samajavuM. paNa sva utkRSTa 15 koko thI zarU karI jagha0 tarapha javuM. tiryaMcaddhika- 7mI narakanA samyakatvAbhimukha jIvanA jaLa sthitisthAnano jagha0 rasa alpa, samayAdhikano jagha0 A, krisamayAdhikano jagha0 A... ema prathama nivartanakaMDakanA caramano jagha0 A, pachI jagha0 sthitisthAnano utkRSTa A, pachI upara uparanAno jagha0 ane nIce nIcenAno utkRSTa A-A kahetA javuM, yAvat abhavya prAyogya aMtaHkoko mAM 1 samayagUnano-eTale ke nIcenI anAkrAntanA caramasthAnano jagha0 kahI devo. (havethI AkrAnta sthitio zaru thAya che. paNa haju nIcenI anAkrAntanA chellA kaMDakanA utkRSTa raso kahevAnA bAkI che e khyAlamAM rAkhavuM.) tyArabAda AkrAntanA prathamasamayano jagha0 , enA dvitIyasamayano jagha0 tulya.. ema yAvatu AkrAntanA caramasamayano (18 kokono) jagha0 tulya.... tyArabAda A uparanA anAkrAntanA prathamano jagha0 A, dvitIyano jagha0 A, ema yAvat 1 nivartanakaMDakamAM asaMmo bhAga bAkI rahe tyAM sudhI jagha-jagha0 kahevo. pachI nIcenA anAkrAntane 1 kaMDakano utkRSTa Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 je bAkI rahyo che te kramazaH A-A kahevo. pachI uparanA anAkrAntamAM jyAMthI aTakelA tenI uparanI sthitino jadha. A. pachI akrAntanA prathama kaMDakano utkRSTa kramazaH AA pAcho anAkrAntamAM jyAM aTakelA enI uparanI sthitino jatha. A, pAcho AkrAntanA bIjA kaMDakano utkRSTa kramazaH A-A. Ama yAvat uparanI anAkrAntanA prathama kaMDakanA dvicaramasthAnano jadha. A kahevo ane pachI AkrAntanA caramakaMDakano utkRSTa kramazaH A-A kahevo. pachI uparanI anAkrAntanA prathama kaMDakanA caramasthAnano jadha A kahI devo. ahIM sudhImAM badhI AkrAntasthitio kahevAI gaI che, ane uparanA anAkrAntanA prathama kaMDakano jagha paNa kahevAI gayo che. 61 have uparanA anAkrAntanI prathama sthitino utkRSTa A, pachI uparano eka jadha, nIceno eka utkRSTa... ema kahetAM kahetAM utkRSTa sthitisthAna sudhI pahoMcavuM. tyArabAda caramakaMDakano utkRSTa kramazaH anaMtaguNa anaMtaguNa kahI devo. (ahIM uparanA anAkrAntamAM je asaMmo bhAga choDyo e AkrAntanA jeTalA kaMDako hoya enA karatAM eka samaya adhika jeTalA samayapramANa choDavo e jaNAya che.) nIcenI asatkalpanAthI karelI sthApanA parathI A tIvratA-maMdatAno spaSTa khyAla Avaze. asatkalpanAe- samayanuM kaMDaka... nIce anAkrAntamAM 2 kaMDaka che, AkrAntamAM 3 kaMDaka che ane uparanA anAkrAntamAM 2 kaMDaka che. kula 63 sthitisthAno che. to tIvratA-maMdatA pAchaLa mujaba thaze.1 1. samya. prAptipUrve aMtarmu. aMtarmuhUrte P/a nyUna apUrva sthitibaMdha thAya che. tethI nIcenI anAkrAnta sthitio badhI kAMI niraMtara maLatI nathI. paNa AgaLa AgaLanI maLe che, mATe e paNa ahIM kahI che athavA vyavahAranayAbhiprAye saMbhAvanA mAtra rUpe ghAta vagere dvArA te te sthitio paNa maLI zake ema mAnavuM. athavA kSAyopasamya0 pAmanAranI apekSAe maLI zake ema jANavuM. Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62. baMdhanakaraNa. tiryaMcaddhika tIvratAmaMdatA, - jaghae adhyasthAna - utkR0 adhyasthAna 63 |20 kokko narakaddhika sAthe AkrAnta chaThThInaraka prAyo. jagha0 aMtaH koko / upalA anAkrAnta.... asaMmo bhAga 48 asaMvabhAga nyUna kaMDaka nIcalA anAkrAnta 18 koi ko. AkrAnta....... 7mI nArakamAyo. jagha0 aMtaH kokko Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 63 J = jagha0, U = utka., T = tulya, A = anaMtaguNa. 1 J - alpa, 2 J-A, 3 J-A, 4 5-A, 5 J-A, 6 J-A, 7 J-A, 8 JA, 9 J-A, 1 U-A,10 J-A, 2 U-A, 11 J-A, 3 U-A, 12 J-A, 4 UA, 13 J-A, 5 U-A, 14 J-A, 6 U-A, 15 J-A, 7 U-A, 16 J-A, 8 IA, 17 J-A, 9 U-A,[18 J-A(nIcenA anAkrAntanA chellA kaMDakanI utkRSTa bAkI che ane have AkrAnta zaru thAya che.) 19 J-A, 20 J-T, 21 J-T,..... Ama yAvat japa J-T)(AkrAntanA paNa badhA utkR0 bAkI che ane uparanA anAkrAntanuM prathama kaMDaka cAlu thAya che.) 46 J-A, 47 J-A, 40 J-A, 49 J-A, 50 J-A, (A kaMDakanA eka asaM0mAM bhAgano jatha0 bAkI che ane nIce anAkrAntanA chellA kaMDakanA bAkI rahI gayelA utkR0 zaru thAya che. utkRnuM niraMtara eka kaMDaka kahevuM. ane upara upara jaghano 1 samaya kahevA. Ama AkrAntanA caramakaMDakanA utkRsthAnI kahevAI jAya tyAM sudhI) 10 U-A,11 U-A, 12 U-A, 13 U-A, 14 U-A, 15 U-A, 16 U-A, 17 U-A, 18 U-A,pa1 J-A, 19 U-A, 20 U-A, 21 U-A, 22 U-A, 23 U-A, 24 U-A, 25 U-A, 26 U-A, 27 U-A, para J-A,, 28 U-A. 29 U-A, 30 U-A, 31 U-A, 3ra U-A. 33 U-A. 34 U-A. 3pa U-A, 36 U-A,pa3 J-A, 37 U-A, 38 U-A, 39 U-A, 4U-A, 41 U-A, 4ra U-A, 43 U-A, 44 U-A, 45 U-A, 54 J-A, (AkrAnta sudhInA badhA utkR0 kahevAI gayA ane uparanA anAkrAntanA prathama kaMDakanA jagha0 paNa kahevAI gayA che. havethI eka utkRSTa eka jagha0 ema yAvat 20kokonuM jagha0 Avaze. ane pachI carama kaMDakanA utkR niraMtara Avaze.) 46 U-A,pA J-A, 47 U-A, 56 J-A, 48 U-A, 57 J-A, 49 U-A, 58 J-A, 50 U-A, 59 J-A, 51 U-A, 60 J-A, 52 U-A, 61 J-A, pa3 U-A, 6ra J-A, 54 UA, 63 J-A, papa U-A, pa6 U-A, 57 U-A.. ema yAvat 63 U-A. (AmAM joI zakAya che ke uparanA anAkrAntanA prathamakaMDakano je aMso bhAga choDavAmAM Avyo te AkrAntamAM kaMDakonI saMkhyA karatAM eka adhika jeTalo che.) trasanAmakarma mATe paNa hi02 samAna jANavuM. mAtra enI utkR sthitithI prAraMbha karI jagha0 tarapha AvavuM. AmAM paNa anAkrAnta-AkrAnta-anAkrAnta che. Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 baMdhanakaraNa ritilAla 4 dvAra (1) sthitibaMdhasthAna (2) niSeka (3) abAdhAkaMDaka ane (4) alpabadutva (1) sthitibaMdhasthAna- svaprAyogya jagha0 sthitibaMdhathI mAMDIne svaprAyogya utkRSTa sthitibaMdha sudhImAM jeTalA baMdhavikalpo hoya tene sthitibaMdhasthAna kahe che. utkRSTamAMthI jagha0 bAda karI emAM eka umeravAthI sthitibaMdhasthAno Ave. 14 jIvabhedomAM sthitibaMdhasthAnonuM temaja saMkleza-vizuddhisthAnonuM alpabadutvajIvabheda sthitibaMdhasthAno saMkleza/vizuddhi sthAno sU0 aparyAeke alpa alpa bA0 aparyAeke saMkhyAta guNa (S) asaguNa (a) sU paryAeke bA. paryA. eka aparyA. bei. paryA. bei. aparyA. te I. paryA. tei. aparyA. cau0 paryA. cau0 asaMjJI aparyApaMce asaMjJI paryApaMce saMjJI aparyApaMce saMjJI paryApaMce 1. asaMhaguNa kaI rIte ? A rIte - beinI jagha0 karatAM enI utkR0 P/s adhika che jyAre eka mAM P/a adhika che. P/a karatAM P/s asaM guNa che. 2. bAdara aparyAne sUkSma aparyA karatAM je sthitisthAno vadhe che te sUaparyAnA javanI nIce paNa saMkhyAta guNa vadhe che ane utkR0nI upara paNa saMkhyAtaguNa vadhe che. sUaparyAnA potAnI sthitisthAnomAM asaM. dviguNahAninA sthAno che eTale A vadhArAnA saMkhyAtaguNasthAnomAM paNa asaMdiguNahAninA sthAno banne bAju AvI jAya che. dviguNadviguNa asaMkhyavAra thavAthI kula saMkleza-vizuddhisthAno asaM guNa thAya che. Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * * * * karmaprakRtipadArtho bhAga-1 65 sthitibaMdha sthAnone jANavA mATe te te prakRtinA jagha0 utkRSTa sthitibaMdhanI prarUpaNA karAya che. utkRSTasthitibaMdha- 5 jJAnA, 9 darzanA, 5 aMtarAya, azAtA + 30 kokosAgaro. * strIveda, manu02, zAtA - 15 koko * mithyAtva + 70 koko * 16 kaSAya + 40 koko * napu , arati, zoka, bhaya, jugupsA + 20 koko * puruSaveda, hAsya, rati, devadrika, zubhakhagati, sthiraSaka, uccagotra - 10 koko * cha saMgha0 - saMsthAna kramazaH - 10,12,14,16,18,20 koko * sUkSma 3, vikala 3 + 18 koko - jina-AhAra - aMtaHkoko * nAmakarmanI zeSa 35 prakRtio temaja nIcagotra - 20 koko * deva-narakAyu - 33 sAgaro .... manutiAyuo - 3 palyo. (A AyuSya garbhaja paryAptA ja bAMdhe che. paryA. asaMjJI paMce jIvo utkRSTathI Pla Ayu, bAMdhe. zeSa badhA jIvo utkRSTathI pUrvakroDa Ayu bAMdhI zake. sva sva AyuSyano trIjo bhAga utkRSTa abAdhA maLI zake che. devonAraka asaMvarSAyu manu tine cha mahInAnI utkRSTa abAdhA jANavI.) | dara eka koko sAgaropame 100 varSanI abAdhA hoya che. A pramANe te te karmanI abAdhA trirAzi karIne jANI levI. aMtaH kokonA sthitibaMdha aMtarmuabAdhA hoya che e sAmAnyathI jANavuM. jaghasthitibaMdha* 5 jJAnA, 4 darzanA, 5 aMtarAya, saMjavalobha - aMtarmu* zAtA + 12 muhUrta * yaza, uccagotra - 8 muhUrta * saMva, krodha, mAna, mAyA anukrame -- 2,1,1/2 mahino puruSaveda - 8 varSa manu - tiru Ayu - zullakabhava deva-narakAyu - 10OO0 varSa vaiSaka - 2200 sAgaro -P/s (paMcasaMgrahamAM Pa nyUna karavAnuM kahyuM che, anyatra P/s nyUna karavAnuM kahyuM che.) * AhA2 - jina - aMta:koko (utkRSTa karatAM saMkhyAtamo bhAga) * * * * Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMdhanakaraNa zeSaprakRtiono jagha0 sthitibaMdha nIce mujaba jANavo.? jJAnA, darzanA, vedanIya, darzanamohanIya, kaSAyamohanIya, nokaSAyamorA, nAma, gotra ane aMtarAya A nava vargo che. zeSa prakRti AmAMthI je varganI hoya te varganI utkRSTa sthitine 70 kokothI bhAgIne emAMthI Pla bAda karavAthI jagha0 sthitibaMdha Ave.' svavarganI utkRSTa A utkRSTa che, emAMthI P/a ekeno sthitibaMdha = 70 koko bAda karavAthI jagha Ave. eke nA utkRSTa sthitibaMdhane anukrame 25, 50, 100 ane 1000 vaDe guNavAthI bei. teI cau ane asaMjJIpaceTano utkRSTa sthitibaMdha Ave che ane emAMthI P/s bAda karavAthI potapotAno jagha0 sthitibaMdha Ave che." alpabadutva saMyata jagha0 aparyAcau0 u0 bAparyA eka hajAra paryAcauTa uo sU paryA.eke jadha paryA asaMjJI paMce . jagha0 bA0 aparyAeke jagha0 aparyAasaMjJI paMce jagha0 sU0 aparyAe ke jagha0 aparyA asaMjJI paMce uo sU0 aparyA eke u0 paryA asaMjJI paMce u0 bA, aparyA eke u0 saMyatano u0 sU0 paryAeke u0 dezavirata ja bA. paryAe ke, u0 dezavirata u0 paryAbeI jagha0 paryAaviratasamyakatvI ja aparyAbeI. jagha0 aparyA. aviratasamyakvI ja0 s aparyA. beiu0 aparyA aviratasamyakatvI uo s paryAbeI u paryAaviratasamyakatvI u0 paryA te Ijagha0 paryA saMjJI paMce ja aparyA che. jagha0 aparyAsaMjJI paMce ja aparyA.teiu0 aparyAsaMjJI paMce u0 paryA te u0 paryA.saMjJI paMce u0 paryAcau jaghao AmAMnuM caramapada 70 koko che. saMyatanA aparyAcau0 jagha0 utkRSTathI vicaramapada sudhI aMtaHkoko che. 1. paMcasaMgrahamAM A pramANe che- zeSaprakRtionA varganI nahIM, paNa potapotAnI ja je utkRSTa hoya tene 70 koko e bhAgavAthI je Ave e enuM ja che. A jagha0 ja ekenuM jaLa che ane emAM P/a umeravAthI enuM utkRSTa Ave.A jaghane 25vagerethI guNavAthI bei vagerenuM jai Ave ane eke nA utkRSTane 25vagerethI guNavAthI bei vagerenuM utkRSTa Ave che. tattva kevaligame. karmaprakRtibhAga-3, praznottarImAM baMdhanakaraNamAM 58mA naMbaranA prazna-uttara jovA. Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 (2) niSekaprarUpaNA- vivakSita samaye baMdhAtI prakRtionA bhAge AvatuM dalika kramazaH bhogavAya eTalA mATe enI je vyavasthita racanA thAya che ene niSeka kahe che. paraMtu je samaye baMdhAya che te samayathI prAraMbhIne keTalAMka samayomAM racanA thatI nathI. A kALane abAdhAkALa kahe che. tenI uparanA samayathI - ke je bhogyakALa che - dalikonI racanA thAya che. A bhogyakALanA prathama samayamAM ghaNA daliko, bIjA samayamAM vizeSahIna daliko, trIjAmAM vizeSahIna... ema yAvat caramasamaya sudhI jANavuM. prathamasamayathI P/a jeTalA niSeko oLaMgyA bAda prathama niSeka karatAM aDadhA dalikovALuM niSeka Ave che. Ama P/a nA AMtare AMtare yAvat caramasamayasudhImAM dviguNahAninA asaM. sthAno Ave che jenuM pramANa palyonA vargamULanA asaMmA bhAga jeTaluM hoya che (\P/a) (3) abAdhAkaMDaka- sthitibaMdhanA vikalpo kaMIka nyUna 70 kokosAgaro jeTalA che jyAre abAdhAnA vikalpo kaMIka nyUna 7000 varSa jeTalA che. tethI sthitibaMdhanA dareka vikalpane abAdhAno svataMtra vikalpa maLI zake nahIM e spaSTa che. utkRSTa sthitibaMdha utkRSTa abAdhA hoya che, utkRSTa sthitibaMdha karatAM 1 samayanyUna baMdhe paNa eTalI ja abAdhA hoya che, ema 2 samayanyUna-3 samayanyUna yAvat Pla nyUnabaMdhe paNa eTalI ja abAdhA hoya che. te pachI 1 sayamanyUnabaMdhe abAdhA paNa 1 samaya nyUna thAya che. e abAdhA paNa P/a sudhI sthira rahe che. pachI pAchI 1 samaya abAdhA ghaTe che je P/a sudhI sthira rahe che. A rIte jagha0 sthitibaMdha sudhI jANavuM. 67 1. dhAroke eka jIva vivakSita samaye mithyAtvano 70 koko baMdha kare che. to mithyAtvanA bhAge AvelA anaMtA dalikomAMthI koI dalika evA nathI banatA ke je bIje ja samaye udayamAM AvI zake. ema koI daliko evA nathI banatA ke je trIjA samaye udayamAM AvI zake, ema cothA samaye.. ema yAvat 7000 varSe udayamAM AvI zake. Ane abAdhAkALa kahe che. paNa keTalAka dalikA evA bane che ke jethI teo jo koI karaNa na lAge to, 7000 varSa ne 1samaye udayamAM AvI zake. enA karatAM kaMIka ochA daliko evA bane che ke je 7000 varSa ne 2 samaye udayamAM AvI zake... ema niraMtara yAvat keTalAka daliko evA bane che je 70 koko0 sAgaropame udayamAM Ave. A rIte baMdhasamaye ja daliko evA banI javA ke jethI abAdhAkALanA uparanA samayathI caramasamayasudhImAM uttarottara samaye vizeSahIna vizeSahIna udayamAM AvI zake. Ane niSekaracanA kahevAya che. Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMdhanakaraNa eka sarakhI abAdhAvALA (P/a) sthitisthAnono samUha e abAdhAkaMDaka kahevAya che. abAdhAnA judA judA jeTalA vikalpa maLI zake e abAdhAsthAna kahevAya che. abAdhAkaMDakonI saMkhyA (kaMDakasthAno) ane abAdhAsthAna A banne tulya hoya che ane utkRSTa abAdhA--jaghaabAdhA + 1 jeTalA hoya che. 7 karmomAM je sthiti kahI che temAM abAdhA bhegI gaNelI che. tethI tenI niSeka racanA sthitibaMdha-abAdhA jeTalA samayomAM thAya che. jyAre AyumAM je sthitibaMdha kahyo che emAM abAdhAno samAveza nathI. eTale jeTalo sthitibaMdha kahyo hoya eTalA samayomAM niSeka racanA jANavI. 68 (4) alpabahutva (a) saMjJI paryA aparyA paMcenA 7 karmomAM- (1) | jaya0 abAdhA (samayo) (2) | abAdhAsthAno (3) | kaMDakasthAno (4) | utkRSTaabAdhA (5) | niSekanA dviguNahAninA sthAno (6) | dviguNahAninA pratyekaAMtarAnA sthAno (7) | arthenakaMDakanA sthAno (8) | jadha0 sthitibaMdha (9) | sthitibaMdha sthAno (10) | utkRSTa sthitibaMdha alpa | aMtarmu. pramANa S tulya a a a a S V uabAdhA-jaghaabAdhA7000varSa - aMtarmu. (paMcasaMgrahamAMza kahela che) jagha. abAdhA umeravAthI VP/a hovAthI \Pxa = P/a_hovAthI P/a hovAthI aMtaHkokosAgaro 70 koko- aMtaHkoko 70 koko arthenakaMDaka eTale eka abAdhAkaMDakanuM parimANa. e (utkRsthitibaMdha- javasthitibaMdha=saMkhyAtA P) + (utkRSTa abAdhA-jagha0 abAdhA=saMkhyAtA AvalikA) jeTalo =S x P+ AvalikA hoya che. eTale ke eka abAdhAmAM ATalI judI judI sthitio bAMdhI zakAya che. (paMcasaMgrahamAM AnA sthAne abAdhAkaMDako + kaMDakasthAno kahela che.) 1. (6) mAM bhAjaka \P/a che. (7)mAM AvalikA/s che. tethI asaMguNa. Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 (ba) saMjJI asaMjJI paMce. paryAnA AyumAM alpabadutva 40 abAdhA (1) | jagha0 abAdhA alpa | zullakabhavanA trIjA bhAgathI paNa nAnuM aMtarmu(2) | jagha0 Ayu kSullakabhava pramANa abAdhAsthAno utkRSTa abAdhA 1 pUrvoDa niSekanA dviguNahAninA sthAno | (6) / dviguNahAninA pratyeka AMtarAnA sthAno (7)| sthitibaMdha sthAno | 33 sAgaro - kSullakabhava (8) | utkRSTa sthitibaMdha 33 sAgaro VPla Pla (ka) paryApaMce sivAyanA jIvabhedomAM - AyumAM alpabadutva (1) | dareka AyunI jagha0 abAdhA (2) | jagha0 Ayu | alpa | zullakabhavathI jUna 256 AvalikA pramANa kSullakabhava sAdhika 7333varSa-jagha0 abAdhA 22000 _ | (3) abAdhA sthAno (4)| utkRSTa abAdhA - 3 (5) | sthitibaMdha sthAno (6) | utkRSTa sthitibaMdha | sAdhika 7333 varSa pUrvakroDa-256 AvalikA V | pUrvakroDa Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 (Da) paryA--aparyA asaMjJI paMce-vikalenuM 7 karmomAM alpabahutva (1) | abAdhAsthAna (2) | kaMDakasthAna (3) | jagha0 abAdhA (4) | utkRSTa abAdhA (5) | dviguNahAni sthAno (6) | pratyekaAMtarAnA sthAno (7) | arthena kaMDaka (8) | sthitibaMdha sthAna (9) | jaghasthitibaMdha (10) | utkRSTasthitibaMdha alpa tulya S V a a a a S V 1. sthitibaMdhasthAno P/s che. arthenakaMDaka P + AvalikA S AvalikA/S (paMca0mAM Ava.a kahyo che.) AvalikA/S aMtarmu.(paMcamAM a kahela che) abAdhAsthAna umeravAthI VP/a P/a (i) ekenA 4 jIvabhedomAM pratyekamAM 7 karmomAM alpabahutva (1) | abAdhAsthAno AvalikA a (2) | abAdhAkaMDaka (3) | jagha0 abAdhA (4) | utkRSTa abAdhA (5) | niSeka dviguNahAni sthAno (6) | pratyeka AMtarAnA sthAno (7) | arthena kaMDaka (8) | sthitisthAno (9) | jaya0sthitibaMdha (10) - utkRSTasthitibaMdha P/s saMkhyAtA sAgaro P/s umeravAthI. alpa tulya a V 2 2 2 2 a a a a V AvalikA S baMdhanakaraNa aMtarmu. aMtarmu. + AvalikA/a VP/a P/a P/a + (P + AvalikA) 2. ahIM sthitibaMdhasthAno P/a hovAthI abAdhAsthAna (7) mAM bhAjaka Ava0/s tethI (8) mAM bhAjaka AvalikA/a hovo joIe. P/a3 1 sAgaro-P/a 1 sAgaro0 che. tethI abAdhAsthAna P/s AvalikA a 3. (6) mAM bhAjaka \P/a Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 71 alpa sthitibaMdhanA hetubhUta adhyavasAyasthAno.... 3 dvAra (1) sthiti samudAhAra (2) prakRti samudAhAra ane (3) jIvasamudAhAra samudAhAra eTale pratipAdana. (1) sthiti samudAhAra- AnA 3 peTA dvAro che. agaNanA, anukRSTi ane tIvratA-maMdatA. (a) pragaNanA- adhyavasAya sthAnonI saMkhyA. anaMtaropanidhA- sthitibaMdhanA hetubhUta kaSAyodayathI janya adhyavasAyasthAno dareka sthitisthAnamAM asaM0 loka pramANa che. temAM, 7 karmomAM jagha sthitisthAnamAM samayAdhika sthitisthAnamAM pachInA samayAdhika sthitisthAnamAM V thAvat utkRSTa sthitisthAnamAM AyumAM uttarottara asaM guNa-asaMhaguNa che. paraMparopanidhA- karmomAM. jagha0 thI Pla jaIe eTale dviguNavRddhinuM sthAna Ave che. AvA dviguNavRddhinA sthAno keTalA che ? aMgulanA vargamULanA chedanakanA asaMmA bhAga jeTalA... (anyatra aMgulanA chedanakanA asamA bhAga pramANe kahela che). vivalita rakamanA ekavAra aDadhA karyA, bIjI vAra aDadhA karyA. Ama jeTalI vAra aDadhA aDadhA karavAthI chevaTe javAba 1 Ave eTalA e rakamanA addhAchedanaka kahevAya. dhAro ke aMgulanA pradezo 65536 che. to V65536 = 256 e vivakSita rakama thaI. tenA aDadhA aDadhA karavAnA. 2pa6, 128, 64, 32, 16, 8, 4, 2, 1 tethI chedanaka rAzi 8 AvI. (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) prastutamAM Ano pAcho asaMmo bhAga levAno che. asatkalpanA. ra (ba) anukRSTi- dareka sthitisthAnomAM kaSAyodaya janya adhyasthAno judA judA ja hovAthI anukRSTi hotI nathI. Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7ra baMdhanakaraNa (ka) tIvratAmaMdatA jagha0 sthitisthAnanA adhyavasAyomAMno jagha0 rasa alpa jagha0 sthitisthAnanA adhyavasAyomAMno utkRSTarasa anaMtaguNa samayAdhika sthitisthAnanA adhyavasAyomAMno jagharasa anaMtaguNa samayAdhika sthitisthAnanA adhyavasAyomAMno utkRSTarasa anaMtaguNa Ama yAvat utkRSTarasa sudhI javuM. (2) prakRti samudAhAra- jJAnAvaraNIyAdi pratyeka karmonA baMdhamAM hetubhUta adhyavasAyasthAnono vicAra. (a) pramANaanugama- jJAnAvaraNakarmanA pratyeka sthitibaMdha sthAnanA adhyavasAyo asaMzloka pramANa che. A ja rIte sarva karma mATe jANI levuM. (ba) sthitibaMdhanA adhyavasAyonuM alpabadutva AyuSya alpa uttarottara sthitisthAnomAM asaM guNavRddhi hovA | chatAM prathama sthitisthAnamAM ja ghaNA alpa | hovAthI, temaja tenA sthitisthAno paNa nAma gotranA karatAM saMkhyAmA bhAge hovAthI. nAma-gotra a | paraspara tulya jJAnA darzanA ] [ a P/a jaIe eTale dviguNavRddhi thAya che. tethI vedanIya, aMtarAyaNa | paraspara | eka palyomAM to asaMvAra dviguNavRddhi thavAthI | 20 thI 30 ke 30thI 40 ke 40thI 70 koko javAmAM asaguNa asaguNa thaI jAya che. kaSAyamohanIya darzanamohanIya tulya Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 (3) jIvasamudAhAra- sthitibaMdhanA hetubhUta adhyavasAyonuM jIvanA viSayamAM pratipAdana... dhruvabaMdhI 47no parAzubha 34 no jagha sthitibaMdha hoya tyAre.... |4 ThA0 rasa baMdhAya madhyama sthitibaMdha hoya tyAre utkRSTasthitibaMdha hoya tyAre... |2 ThANiyo parAzubha 34 73 parAazubha 39no jagha. raThA0 rasabaMdhAya... 3 ThA0 Adi yathAyogya | 3ThA Adi yathAyogya 4 ThANiyo devaddhika, manuddhika,paMce., audA.ddhika, vaiddhika, Aphrika, prathama saMgha0-saMsthAna, zubhakhagati, Atapa-udyota, jina, parAdhAta, uccha, trasa 10, 3 Ayu, ucca0, zAtA. parAazubha 39- hAsya, rati, arati, zoka, veda-3, narakaddhika,ti02, jAticatuSka, 5 saMgha.saMsthAna, mukhagati, sthAvara-10, azAtA, nIca, narakAyu. sthitibaMdha ane rasabaMdhano AdhAra kaSAyanI tIvratA-maMdatA para che. e niyamAnusAre graMthomAM Avo saMvedha jaNAvela che. A koTho vyavahArathI jANavo. ->> 1. 3 Ayu vinA koIpaNa prakRtino jagha. sthitibaMdha prazastapariNAme thAya che. ane tethI zubhano 4 ane azubhano 2 ThANiyo rasa baMdhAya che. jema jema pariNAmanI malinatA thatI jAya che. tema tema sthitibaMdha vadhu vadhu thato jAya che. tyAre zubhamAM 2sabaMdha maMda maMda thato jAya che azubhamAM tIvra tIvra thato jAya che. jyAre utkR.sthitibaMdha kare tyAre azubhano 4 ThANiyo rasa baMdhAya che ane zubhano tathAsvabhAve 2 ThANiyo baMdhAya che. 2. madhyamasthitibaMdha jyAre jadhasthiti tarapha hoya tyAre zubhano 3 ThANiyo utkRSTa tarapha vadhAre ane azubhamAM jadha. tarapha 3 ThANiyo baMdhAya. ane jyAre madhyamasthitibaMdha utkRSTasthiti tarapha hoya tyAre AnAthI UlaTuM hoya che. Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 kaSAya sthitibaMdha anaMtAnu utkRSTa utkRSTa anaMtAnu maMda kaMIka nyUna apratyA. utkRSTa madhyama utkRSTa apratyA maMda madhyama madhyama madhyama madhyamahIna madhyamahInatara javanya pratyA. utkR pratyA maMda saMjDa utkR saMva0 maMda azubhamAM sabaMdha | zubhamAM rasabaMdha 4 ThA. tIvra 4 ThA. maMda maMda 3 ThA. tIvra 3 ThA0 maMda ra ThA tIvra 2 ThA0 maMda 2 ThA0 maMdatara 17 prakRtiomAM 1 ThANiyo, zeSamAM raThA maMdatama dhruvabaMdhI jagha sthitibaMdha karanArA jIvo dhruvabaMdhI samayAdhika sthitibaMdha karanArA jIvo dhruvabaMdhI krisamayAdhika sthitibaMdha karanArA jIvo vAstavikatAne vicArIe to, anaMtAnA udayamAM zubha azubha banneno 4,3 ke 2 ThA0 rasa baMdhAya che. apratyA-pratyA.nA udayamAM azubhano 2 ThA0 ane zubhano 4,3 ke 2 ThA. rasa baMdhAya che, saMjvanA udayamAM azubhano 2 ke 1 ThA0 ane zubhano 4,3 ke 2 ThA0 2sa baMdhAya che. anaMtaropanidhA puNyaprakRtino catuHsthAnika ane pApaprakRtino dvisthAnika rasabaMdha karanArA jIvo aMge alpabahu..... baMdhanakaraNa 2 ThA0 maMda 2 ThA0vardhamAna 3 ThAmaMda 3 ThA0 vardhamAna 4 ThA. maMda 4 ThA0 vardhamAna 4 ThA0 vardhamAnatara 4 ThA0 vardhamAnatama alpa V V Ama yAvat sAgaro. zatapRthakksa (seMkaDo sAgaro0) sudhI jANavuM. tyAM chelle yavamadhyama bhAga Ave. te pachI uttarottara samayAdhika sthitino baMdha karanArA jIvo vizeSahIna vizeSahIna hoya che. e pramANe sAgaro. zatapRthakksa sudhI tyAM sudhI jANavuM ke jyAM puNyaprakRtinA 4 ThA0 rasaprAyogya utkRSTa sthitibaMdha hoya. A ja rIte puNya ane pApa prakRtiono 3 ThA0 rasabaMdha karanArA jIvo aMge, temaja puNyano raThA ane pApano 4ThA0 rasabaMdha karanArA jIvo aMge jANavuM. Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 75 bannemAM dhruvabaMdhInA svaprAyo jagha0 sthitibaMdhathI prAraMbha karI uttarottara sthitimAM vizeSAdhika vizeSAdhika jIvo sAgaro, zatapRthakta sudhI kahevA, tyAM yavamadhyama Ave ane tyArabAda uttarottara sthitimAM vizeSahIna vizeSahIna jIvo sAgaro zatapRthakta sudhI (tasnAyogya utkRSTa sthitibaMdha sudhI) kahevA. paraMparopanidhA palyonuM je vargamULa... evA asaM. vargamULo (axVP=P/a) jeTalA samaya pachInuM je sthitisthAna Ave tenA baMdhaka jIvo dviguNavRddha hoya che. A rIte yavamadhyama sudhI javuM. tyArabAda eTalA ja AMtare AMtare dviguNahAninA sthAno Ave che. dviguNa vRddhi- hAninA sthAne (pratyeka) VP/a alpabahuta- dviguNavRddhihAninA sthAno + alpa VP/a pratyeka diguNa vRddhi-hAni vacce AMtarAnA sthAno + asaM guNa axVP anAkAra upayogamAM parAzubha ke azubha banneno be DhANiyo rasa ja baMdhAya che. sAkAra upayogamAM banneno raThA, 3ThA ke 4ThA rasa baMdhAya che. 1. prazna- jyAre zubhano ra ThA. rasa baMdhAya che tyAre azubhane 4ThA baMdhAya che. eTale zuMbhanI apekSAe anAkAropayoga mAnavo paDe ane azubhanI apekSAe sAkAropayoga mAnavo paDe. eka ja samaye A banne upayoga kevI rIte hoya zake ? uttara- upayoganuM pratipAdana be prakAre che. (1) padArthanA sAmAnya ke vizeSa bodha karAvanAra anAkAra-sAkAra upayoga svarUpa ane (2) kaSAyonI vizeSa prakAranI pariNati svarUpa upayoga ke je sthitibaMdha-rasabaMdhamAM bhAga bhajave che. prastutamAM prathama prakAranA upayoganI vivakSA nathI ke jethI yugapa6 be upayoga mAnavAno virodha Ave. bIjA prakAranA sAkAra-nirAkAra upayoga yugapad hovAmAM koI virodha nathI. prazna- kaSAya pariNatimAM upayogapaNuM zuM che ane sAkAratva-nirAkAratva zuM che ? uttara- sthitibaMdha-rasabaMdha svarUpa svakArya karavApaNuM e ja teno upayoga che. je kaSAyapariNati rasabaMdhasvarUpa svakArya atyaMta anutkaTa = sAmAnya kare che e anAkAra upayoga... ane je kaSAyapariNati AkAra = vizeSa = viziSTa rasabaMdhakatvathI yukta hoya che te sAkAraupayoga kahevAya che. prastutamAM AvA sAkAra anAkAra upayoganI vAta hovAthI koI virodha nathI. AgaLa 22 bolanA alpabadutvamAM je mizra upayoga kahyo che tyAM paNa A ja rIte samAdhAna jANavuM. AvA zaMkA-samAdhAna cUrNinI TIppaNamAM ApelA che. A aMge karmaprakRti-bhAga-3 praznottarI, baMdhanakaraNa prazna.naM. 65 jovo. Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMdhanakaraNa -: 22 bolanuM saghaLA sthitisthAnonuM alpabadutva : alpa | rasa ! yavamadhyamanI nIce ! sthAnaka athavA upara. asatkalpanAe kyAMthI kyAM sudhI kula sthAno uparanA | ra916 1. uparAzubha | 4 | nIcenA 8748 thI 8751 2. parA zubha '8753 thI 8764 3. parA zubha nIcenA 8765 thI 8800 4. parA zubha | uparanA 880ra thI 909 5. parAzubha nIcenA ekAMta 8910 thI 9233 sAkAraprAyogya 6. parAzubha | 2 | nIcenA mizra prAyogya |9234 thI 10205 7. parAzubha ! 2 | uparanA mizraprAyogya |10207 thI 13122 8. zubha parAja 8748 samaya sthitibaMdha 9. azubha parA 8801 samaya jasthitibaMdha 10. parA azubha ra | nIcenA ekAMtasAkAra 8801 thI 3500 | ra6400 prAyogya 11.parAazubha| 2 | nIcenA mizraprAyogya | 35201 thI 114400 79200 12. parAazubha| 2 | uparanA mizraprAyogya 114402 thI 237600 352001 13.parA azubha| 2 | uparanA ekAMtasAkAra 3para00ra thI | 712800 prAyogya [ 1064801 1. 8752, 8801, 10206, 114401 ane 3203202muM sthAna e yavamadhyama hovAthI choDI dIdhA che. Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 kula sthAno naM. prakRti | rasa | yavamadhyamanI nIce sthAnaka athavA upara. 14.pirAazubha | 3 nIcenA alpabahutva asatkalpanAe kyAMthI kyAM sudhI 106480ra thI 3203201 - 2138400 1pa. parAazubha| 3 |uparanA - 3203203 thI 6415200 961840ra 16./parA azubha| 4 | nIcenA 9618403 thI * 19245600 Is 28864002 57736800 17. DAyasthiti | 4 |uparanA je sthAnathI | kUdako mAre te 18.aMta:konko | . . . samaya '. 173210400 s samaya 19. parAzubha | ra uparanA ekAMta sAkAra 13123 thI 2 abaja | 1999986878 prAyogya 20. parAzubhano | 2 | - 2 abaja samaya usthitibaMdha 57736801 thI 3942263200 21. parA azubha | 4 baddhaDAyasthiti 4 abaja - 4 abaja samaya 22. parA azubha | 4 | usthitibaMdha DAya sthiti- te sthitisthAna ke jyAMthI jIva sIdho kudako mArI utkRSTa sthitisthAna para jaI zake. baddha DAyasthiti-kudako mAravAthI jeTalI sthitione oLaMgI jAya te. Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 baMdhanakaraNa utkRSTa jadha DAya sthiti aMtaHkoko sthiti sthiti baddhaDAyasthiti. ahiMnI sthitiothI kudako mArIne sIdhI utkRSTasthiti bAMdhI zake nahIM. eTale ke pUrva samaye A DAyasthiti karatAM ochI sthiti bAMdhato hoya to pachInA samaye utkRSTa sthiti bAMdhI zake nahIM. A viSayamAM jIvonuM alpabadutva puNyaprakRtiono puNyaprakRtiono 3ThA puNyaprakRtiono 2ThA parA pApaprakRtiono 2ThA 0 parA pApaprakRtiono 4ThA parA pApaprakRtiono parA 4ThA alpa parA parA rasabaMdha karanArA jIvo rasabaMdha karanArA jIvo rasabaMdha karanArA jIvo rasabaMdha karanArA jIvo rasabaMdha karanArA jIvo rasabaMdha karanArA jIvo 3ThA baMdhanakaraNa samApta Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI aha~ namaH / tasmai zrI gurave namaH T nama: saMkrama karaNa 2. sAmAnyathI saMkramaNa eTale anya svarUpe rahela prakRtyAdi 4 anya svarUpe thavA te. AvuM saMkramaNa be prakAre thAya che. (1) udayasamaye thAya te stibukasaMkrama ane (2) udayAvalikA bahAra thAya te bIjuM saMkramaNa. prastutamAM A bIjA prakAranA saMkramaNano adhikAra che. - tibukasaMkramaNano A prastuta saMkramaNamAM adhikAra nathI, kAraNa ke 1. alezyavIryavALA ayogI kevaLIone paNa stibuka saMkramaNa pravartamAna hovAthI jaNAya che ke e "karaNa" rUpa nathI. prastutamAM to karaNa rUpa saMkramaNano adhikAra che. AmAM, udayasamayamAM rahela saghaLuM dalika saMkrama pAme che ane enI uparanA koI niSekanuM dalika saMkramatuM nathI, jyAre prastutasaMkramamAM to udayAvalikA karaNa mATe ayogya hovAthI enI uparanA niSekonuM ja keTaluMka dalika saMkrame che. 3. stibukathI saMkramsamANa prakRti patadgahaprakRtine tulya kArya karatI hovA chatAM sarvathA tarUpa banI jatI nathI, tethI eno pradezodaya hoya che. 4. A sTibuka saMkramaNa vipAka udayavatI prakRtimAM anudayavatI prakRtinuM thAya che. pataOMha badhyamAna che ke nahIM enI ahIM koI apekSA hotI nathI. 5. stibuka saMkramamAM sthitinI hAni-vRddhi hotI nathI. ahIM adhikRta saMkramaNa kevuM che ? - baMdhAvalikA vItelA ane udayAvalikAnI bahAra rahelA pUrvabaddha karmonA sattAgata prakRti-sthiti-rasa ke pradezanuM badhyamAna prakRti vagere svarUpe thavuM te saMkramaNa.. eTale potAnA prakRtyAdi svarUpane choDIne baMdhAtA karmanA prakRtyAdi svarUpe thavuM ane te mujaba kArya karavAnA pariNAmavALuM thavuM te. jemake azAtA vedanIya zAtArUpe pariNamI sukha utpanna karavAnA pariNAmavALuM banI jAya che. Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkramakaraNa jenuM saMkramaNa thAya che te saMkramyamANa kahevAya che. vivakSitakALe saMkramya mANa sarva prakRtionI vivekSA hoya to e prakRtisthAnasaMkrama kahevAya che. ane emAMnI eka ja prakRtinA saMkramanI vivekSA hoya tyAre e prakRtisaMkrama kahevAya che. saMkramsamANano jemAM saMkrama thAya che te pataTThaha kahevAya che. pataghraha tarIke eka ja prakRtinI virakSA hoya to e prakRtipataTThaha kahevAya che ane saMbhavita badhA pataghrahanI vivekSA hoya to e prakRtisthAnapataTThaha kahevAya che. A saMkramaNanA 4 prakAra che - prakRtisaMkrama, sthitisaMkrama, rasasaMkrama ane pradezasaMkrama. (1) prakRtisaMkrama- sAmAnyathI sattAgata badhI pravRtionuM badhyamAna badhI prakRtiomAM saMkramaNa thAya che. tema chatAM nIcenA mudAo (niyamo ane apavAdo) jANavA(1) mULaprakRtionuM paraspara saMkramaNa nathI. (2) darzanamohanIya-cAritramohanIyanuM paraspara saMkramaNa nathI. chatAM, siddhAntanA mate kSapakane anaMtA nA chellA daliyAono mithyAtvamohamAM ane samyamohano 8 kaSAyamAM saMkrama mAnyo che. (3) 4 AyunuM paraspara saMkramaNa nathI. (4) baMdhAvalikA, udayAvalikA, saMkramaNAvalikA ane udvartanAvalikAmAM saMkramaNa thatuM nathI, tethI ja, sattAviccheda bAda navo baMdha thAya tyAre eka AvalikA sudhI (e baMdhAvalikA hovAthI) saMkrama thato nathI. 1. AmAMthI udayAvalikA niSeko svarUpa che jyAre zeSa 3 kALa svarUpa che. je samaye je dalikono baMdha-saMkramaNa ke udvartana thayuM hoya te samaya sahitanI eka AvalikA jeTalA kALamAM te dalikonuM saMkramaNa vagere thatuM nathI, pachI bhale ne te daliko game te niSekamAM rahyA hoya. udayasamayasahitanI 1 AvalikA jeTalA kALamAM kramazaH udaya pAmanArA je niSeko udayasamaye paNa vidyamAna che tene udayAvalikA kahevAya che. eTale ke niSakonI eka lITImAM sthApanA karavAmAM AvI hoya to udayasamayasahita 1 AvalikA jeTalA AyAma (te sthitilatAnI laMbAI) mAM je niSeko Ave tene udayAvalikA kahevAya che. A niSekomAM rahela dalikonuM paNa saMkramaNavagere thatuM nathI, pachI bhale ne te dalikanI baMdhAvalikA vagere vItI paNa gayA hoya. A ja kAraNasara AgaLa sthitisaMkrama vageremAM baMdhAvalikA vagere choDavA paDe che. Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 ( 81 (5) upazAMta, nidhatta ane nikAcitanuM saMkramaNa thatuM nathI. chatAM upazAMta darzana mohanIyano prakRti saMkrama thAya che. (nidhattamAM uddhava apava thAya che. anya prakRti nayana hotuM nathI.) (6) 1 le guNaThANe mithyAtvano, bIje-trIje guNaThANe koIpaNa darzanamohano ane 4the temaja tenI upara samyakatvamohano prakRti saMkrama hoto nathI. (7) mizramohamAM samyakvamohanIyanuM saMkramaNa thatuM nathI. (8) mizramoha0 temaja samyakatva moha0 badhyamAna na hovA chatAM temAM anukrame mithyAtva temaja mithyAtva ane mizramohanIyanuM saMkramaNa thAya che. (9) puruSavedano baMdha viccheda thAya e pahelAM samayapUna be AvalikA jeTalo kALa bAkI hoya tyArathI temAM anya koI paNa prakRtinuM dalika saMkramatuM nathI. temaja saMjava, catuSkanI prathama sthiti samayajUna 3 AvalikA jeTalI zeSa hoya (eTale ke baMdhaviccheda pUrve samayajUna 2 AvalikA bAkI hoya) tyArathI temAM koI prakRtio saMkramatI nathI. (10) aMtarakaraNanI kriyA pUrNa thayA bAda mohanIyamAM AnupUrvI saMkrama hoya che. eTale ke je krame prakRtio viccheda pAmavAnI hoya te kramamAM pUrva-pUrvanI prakRtio uttara-uttaranI prakRtiomAM saMkrame che paNa pachI-pachInI prakRtio pUrva-pUrvanI prakRtiomAM saMkramatI nathI. tethI tyArathI ja, sauthI chelle viccheda pAmanAra saMrvaglobha koI prakRtimAM saMkramato nathI. (11) sattAviccheda jyAre thavAno hoya te vakhatanA saMkrama sivAyanA saMkramamAM sAmAnyathI saMkramayogya dareka niSekamAM rahela dalikono eka asaMmo bhAga ja saMkrame che. saMkramamAM sAdyAdi prarUpaNA- saMkrama mATe sattA Avazyaka che. adhuvasattAka prakRtionI sattA adhruva hovAthI (jyAre sattA na hoya tyAre saMkrama na thavAthI) enuM saMkramaNa sAdi-sAnta ja hoya che. dhruvasattAka prakRtionA pataaha jo aneka hoya ane dhruva hoya to emAM sAdyAdi cAre bhAgA maLe che. tethI zAtA, azAtA ane nIcagotra dhruvasattAka hovA chatAM te tenA pata eka-eka hovAthI ane mithyAtva dhruvasattAka hovA chatAM temaja tenA pataghraha aneka (samya-mizra moha0) hovA chatAM te te pataghraha dhruva na hovAthI e prakRtiono saMkrama sAdi-sAnta ja maLe che. zeSa 126 prakRtiono saMkrama cAre prakAre maLe. Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkramakaraNa pataghrahano baMdhaviccheda thAya tyAre sAnta, pharIthI baMdha cAlu thavAthI pataTThaha banavAnA kAraNe saMkrama cAlu thAya tyAre sAdi, anAdi mithyASTine anAdi, abhavyAdine anaMta maLe. te te prakRtiono saMkrama kyAM sudhI ? * zAtA vedanIya 6ThThA guNaThANA sudhI. AgaLa azAtAno baMdha na hovAthI pataOMha nathI. * anaMtA04 7mA guNaThANA sudhI. 8methI anaMtA no kSaya athavA upazama hoya ja. * yaza 8mAnA 6ThThA bhAga sudhI AgaLa nAmanI zeSa prakRtiono baMdha na hovAthI pataMgraha nathI. * 12 kaSAya mAnA te te bhAga sudhI AgaLa sarvathA kSaya/upazama hoya. 9no kaSAya * mithyA moha 4 thI 11 guNa AgaLa sattAviccheda * mizramoha 1le tathA 4 thI 11 guNa AgaLa sattAvicchedabIje-3je tathA svabhAve * sabhya moha 1le ja hoya. P/a bhAga sudhI..... tyArabAda sattAviccheda * ucca gotra 11-bIje hoya. tyArabAda pataohano baMdha nathI * jJAnAvaraNIyAdi 1 thI 10 guNaThANe pachI patadhrahano baMdha nathI' zeSa 123 *cAra Ayuno saMkrama nathI. 1. 10mAnI upara paNa zAtA baMdhAya to che ja. tema chatAM azAtA temAM saMkramatI nathI. kAraNake e akaSAya baMdha che. tethI badhyamAna zAtAno rasa na hovAthI azAtA saMkrame to kyA rasavALI thAya ? sthiti to anya prakRtinayanathI potAnI mULa rAkhI zake..... rasa vinAnI azAtAnI prakRti hoya nahIM. tethI azAtAno saMkrama nathI. Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 patagrahamAM sAdyAdi prakRtine patadruha banavA mATe baMdha Avazyaka che. tethI je prakRtiono baMdha adhruva che teonuM patadruhatva paNa ava=sAdi-sAnta ja hoya che. mithyAtvamAM sAdi-sA..... kAraNake samyaktvapatita jIvone ja te 1le guNaThANe P/a kALa mATe patagraha bane che. mizra-samyamohamAM paNa sAdi-sAnta..... kemake pote ja sAdi-sAnta che. zeSa 67 dhruvabandhImAM cAre prakAre patadmahatva hoya che. baMdha viccheda na thAya tyAM sudhI anAdi, baMdhaviccheda thAya tyAre sAnta, punaH baMdha zaru thAya tyAre sAdi, abhavyAdine anaMta. te te prakRtiomAM patadruhatva kyAM sudhI ? ..... 10 mA guNasudhI * zAtA vedanIya * mithyAtvamoha0 * mizramoha samya0 moha0 * puruSaveda saMjva04 * nIcagotra } 1le P/a sudhI 4 thI 11 sudhI potapotAnA baMdhaviccheda pUrve samayanyUna be AvalikA sudhI 19, 2je * zeSa 144 * 4 AyumAM patadruhatva nathI. potapotAnA baMdhaviccheda sudhI 83 pachI paNa teno baMdha hovA chatAM kASAyika baMdha na hovAthI patadmahatva nathI. tyArabAda saMkramyamANa prakRtionI sattA nathI. pachI sattA viccheda baMdhavicchedakALe navA baddha daliko sivAya bIjA koI sattAmAM rahevA na joIe evo niyama hovAthI. paNa teu-vAumAM ucca0 uvelAI gayA pachI nIcamAM patadmahatA rahetI nathI. Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 saMkramakaraNa te te prakRtione vize saMkramasthAna-pataghrahasthAnAdinA bhAMgA* jJAnAaMtarAya 5 mAM 5 cAre prakAre.. 1 thI 10 guNaThANe * 10mAnI upara janArane sAnta. * upazamazreNithI paDanArane sAdi. * te sthAna na pAmelAne anAdi, * abhavyAdine anaMta. sAdi-sAntano kALa-jagha0 aMtarmu. utkRSTa dezona ardha puparA * darzanAvaraNa 4 bhAMgA (1) 9 mAM 9 1 le - je guNaThANe sAdyAdi 4 prakAre samyakatvAdi pAmanArane sAnta, pAmIne paDanArane sAdi, anAdimithyAtvIne anAdi, abhavyAdine anaMta... sAdisAntano kALa jadhaaMtarmu utkRdezona ardha puparA (2) 6 mAM 9 trIjethI sAdi-sAtta be prakAra 8mAnA 1lA jaghaaMtarmu bhAga sudhI utkasAdhika 132 sAgaro (3) 4 mAM 9 8mAnA bIjA sAdi-sAnta be prakAre. bhAgathI 10mA sudhI jagha01 samaya, kALa karI jAya tene utkR0-aMtarmu (4) 4 mAM 6 kSepakane 9mAnA sAdi-sAnta saMkhyAta bahubhAga pachI 10mA sudhI 4mAM 4 maLe nahIM. kAraNake 4 nI sattA 12 mAnA caramasamaye che ane tyAre koI pataghraha che nahIM. jagha0 \ aMtarma Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 vedanIya 1 mAM 1 cAre prakAre gotra 1mAM 1 mohanIya karma sattAsthAna-15 baMdhasthAna-10 saMkramasthAna-23 patadruhasthAna-18 sAdi-sAntano kALa sAdi-sAnta be prakAre kALa 11me saMkrama nathI, tethI sAnta. paDanArane sAdi. jadha0-aMtarmu(aMtarmu0mAM punaH zreNi mAMDI vItarAga thAya). utkRSTa dezona ardha pud. parA teuvAumAM uccauvelyA pachI 28-27-26-24-23-22-21-13-12-11-5-4-3-2-1 22-21-17-13-9-5-4-3-2-1 saMkrama baMdha... sAnta, punaHbaMdhe sAdi ema 11me sAnta. paDanArane sAdi. jagha-aMtarmu utkRSTa anaMtA kALacakra (asaMkhyapudgalaparAvartta) 85 27-26-25-23-22-21-20-19-18-14-13-12 11-10-9-8-7-6-5-4-3-2-1 4-3-2-1 22-21-19-18-17-15-14-13-11-10-9-7-6-5 - 1. 1 mAM 1no artha zAtA ke azAtA e bemAMthI game te ekamAM anya eka saMkrame che. abhavyAdine AvuM anAdi anaMta maLI zake che mATe cAre prakAre kahyuM che. paNa jo prakRtine mukhya karavAmAM Ave che..... zAtAmAM azAtA (athavA azAtAmAM zAtA) to mAtra sAdisAnta bhAMgA ja maLe..... kemake banne aMtarmu. aMtamuhUtaeN parAvartamAna hovAthI je na baMdhAtI hoya te saMkrame. tethI saMkrama badalAyA kare che. eno kALa jadha0 1 samaya ane utkRSTathI aMtarmu. maLe che. e ja rIte gotramAM vicAravuM hoya to, uccano nIcamAM ja0 1 samaya, utkRSTa 7mI narakanA 33 sAgaro0 + AgaLa-pAchaLanuM 1-1 antarmu.... nIcano uccamAM ja0 1 samaya, utkRSTa sAdhika 132 sAgaro0. Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkramakaraNa anAdi mithyAtvIne 26nuM sattAsthAna ane 22nuM baMdhasthAna anAdi hoya che. emAMthI mithyAtvamAM koi prakRti saMkramatI nathI, temaja e paNa kazAmAM saMkramatuM nathI, kAraNake darzanamoha-cAritramohanuM paraspara saMkramaNa nathI ane 1le mithyAtvanuM saMkramaNa hotuM nathI. tethI 25nuM saMkramasthAna ane 21nuM patagrahasthAna AvA jIvone anAdi maLe che. abhavyAdine anaMta hoya che. samyaktvAdi pAmanArane sAnta ane samyaktvapatitane pachI (samyamizra uvelAyA bAda) sAdi maLe che. Ama 21mAM 25no bhAMgo cAre prakAre maLe che. zeSa saMkramasthAno ane patahasthAno sAdi-sAnta be bhAMge ja hoya che. 86 have A saMkramasthAno ane patagrahasthAnono thoDA vistArathI vicAra karavo che. e pahelAM nIcenA muddA khyAlamAM rAkhI levA. * X = kSapakane, UX = kSAyika samyaktvIne upazama zreNimAM ane UU = aupamika samyaktvIne upazamazreNimAM....... B=samayanyUna be AvalikA. * mithyAtvamohanIya vagereno saMkramaviccheda, sattAviccheda thavA pUrve 1 AvalikAe thaI jAya che. chellI AvalikA stibukasaMkramathI saMkrame che. paNa teno saMkramakaraNamAM samAveza nathI. tethI e eka AvalikA mATe sattA hovA chatAM saMkrama hoto nathI. 1 le guNaThANe samya0 mizra mATe uddelanathI A pramANe jANavuM. * zreNimAM e niyama che ke puruSaveda ke saMjvankrodhAdino jyAM jyAM baMdhodayaviccheda hoya tyAre tyAre te te prakRtinA navA baMdhAyelA daliko sivAya koI daliyA sattAmAM hovA na joIe. (ke upazama zreNi mATe anupazAMta na hovA joIe.) tethI asakalpanAthI.... 4 samayanI AvalikA ane 20mAM samaye pugvedano baMdhaviccheda hoya to 13mAM samaye puruSavedamAM saMkramelA daliko mATe 1. 20mA samaye purvedano caramabaMdha che. nizcayanaye A ja samaye baMdhaviccheda kahevAya che jyAre vyavahA2naye 21mA samaye baMdhaviccheda kahevAya che. jo A vyavahAranaye adhikRta niyamano asatkalpanAnI sahAyathI vicAra karavo hoya to - 14mA samaye saMkramatA dalika mATe 14, 15, 16, 17 saMkramAvalikA, 18 thI 21mA samaya sudhImAM saMkrama thaze. paNa vyavahAranaya 'saMkramyamArNa saMkrAnta' mAnato nathI, eTale 21 mA samaye e saMkrAnta kahevAtuM nathI (22mA samaye kahevAya). tethI enI sattA mAnavI paDavAthI uktaniyamano bhaMga thAya. tethI 14 thI 20 samayomAM saMkrama mAnI zakAto nathI... paNa baMdhAvalikA vagerenI gaNatarImAM sAmAnyathI baMdhasamaya sahitanI AvalikA gaNAya che A nizcayanaya che, temaja AvI bAbatomAM 'saMkramyamArNa saMkrAnta' vagere nyAyane mukhya karAya che tethI ahIM nizcayanaye jaNAvyuM che. - Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 13,14,15,16 samayo e saMkramAvalikA hovAthI tyAM sudhI e dalika anyatra saMkramatuM nathI. tema chatAM tyArabAdanI 17,18,19 ane 20 mA samayarUpa eka AvalikAmAM eno saMkramAdi vaDe kSaya thaI zake che. e khyAla rAkhavo ke eka paNa samayamAM baMdha-saMkramAdi vaDe AvelA dalikano saMkramAdi vaDe kSaya karatAM paNa ochAmAM ocho 1 AvalikA jeTalo kALa to lAge ja che. tethI 20mA samaye 'saMkramyamANuM saMkrAnta' e nyAye e dalikonI sattA rahetI nathI. tethI 'baMdhaviccheda samaye jUnA daliko sattAmAM rahevA na joIe' e niyama jaLavAI rahe che. paNa jo, 14mA samaye paNa puvedamAM hAsyAdi saMkrame to 14 thI 17 saMkramAvalikA hovAthI e dalika saMkrame nahIM. tyArabAda 18 thI 21 samayanI AvalikAmAM e saMkramI zake. tethI baMdhavicchedanA 20mA samaye to e dalika vidyamAna rahe ja. A daliko saMkramathI navA AvelA hovA chatAM baMdhathI jUnA che. tethI uparokta niyamano bhaMga thAya. e na thAya e mATe 14mA samaye pugvedano baMdha hovA chatAM emAM hAsyAdino saMkrama joie nahIM. A ja rIte, uktaniyamane jALavI rAkhavA mATe 15mA vagere samaye paNa emAM saMkrama thavo na joIe. eTale ke 14 thI 20 samayarUpa samayanyUna 2 AvalikAnA kALamAM puruSaveda badhyamAna hovA chatAM emAM koIno saMkrama joIe nahIM. tethI 'enI patagrahatA naSTa thaI' ema kahevAya che. A ja rIte saMjDakrodha vageremAM paNa baMdhaviccheda pUrve samayanyUna 2 AvalikAthI patagrahatA naSTa thAya che. vaLI, puvedamAM baMdhaviccheda ane prathamasthitino aMta eka sAthe ja thAya che jyAre saMjDakrodhAdimAM baMdhodaviccheda bAda paNa eka AvalikA jeTalI prathamasthiti zeSa hoya che. tethI ema paNa kahevAya che ke, puvedanI prathamasthiti samayansUna 2 AvalikA zeSa hoya tyAre ane saMjvankrodhAdinI prathamasthiti samayanyUna 3 AvalikA zeSa hoya tyAre patadmahatA naSTa thAya che. * baMdha viccheda samaye caramabaMdhe (eTale ke 20mA samaye) baMdhAyelA daliko mATe 20 thI 23 samaya e baMdhAvalikA hovAthI koI karaNa lAgatuM nathI. pachInI 24 thI 27mA samayarUpa 1 AlikAmAM e saghaLA dalikono saMkrama vaDe kSaya thaI jAya che. tethI baMviccheda bAda (samaya svarUpa) samayansUna 2 AvalikAmAM te te prakRtino sattAviccheda thAya che. (upazamazreNimAM A ja rIte baMdhavaccheda bAda - 87 Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 saMkramakaraNa samayagUna ra AvalikAmAM saghaLuM dalika upazAnta thaI jAya che.) ane e ja vakhate saMkramaviccheda thAya che. * kSapakazreNimAM 8 kaSAyono saMkramaviccheda, sattAvicchedanI eka AvalikA pUrve thaI jAya che. upazamazreNimAM upazAMta thavA sAthe saMkramaviccheda thAya che. paNa apratyA pratyA lobhano saMkramaviccheda upazAMta thavA pUrve samayajUna ra AvalikA zeSe thaI jAya che, kemake tyArathI saMva lobhanI pataTThahatA naSTa thaI jAya che. A samayapUna ra AvalikAmAM e be svasthAne ja upazAMta thAya che. * upazamazreNimAM kSAyika samyakatvane je je saMkramasthAna ane pataghraha sthAna jyAM jyAM hoya tyAM te saMkramasthAna ane patadhraha sthAnamAM aupasamyakatvIne babbe prakRtio vadhAravI, kAraNake darzanatrikano upazama hovA chatAM, samyaka ane mizramAM, mizra ane mithyAno saMkrama cAlu hoya che. * upazamazreNimAM jIva mRtyu pAmI zake che. eTale zreNimAM navuM saMkramasthAna ke pataghrahasthAna vagere zaru thAya ane bIjA ja samaye mRtyu pAme to devalokamAM 4thA guNaThANA prAyogya saMkramasthAna-patagrahasthAna zaru thaI javAthI, pelA navA zaru thayelA saMkrama0-pataghrahasthAnano jaghakALa 1 samaya maLe che. tethI upazama zreNimAM je saMkrama0-pataghrahasthAno maLe che te badhAno jaghakALa A rIte eka samaya maLe che. * puruSavedAdinI pataTThahatA naSTa thavAnA kAraNe je saMkrama0-pataahasthAno UbhA thAya che teno temaja baMdhaviccheda bAda samayajUna 2 AvalikA mATe je sthAno UbhA thAya che teno utkRSTa kALa samayagUna ra AvalikA maLe che. A sivAyanA, mAtra kSapakazreNibhAvI sthAnono jagha0-utkRSTa kALa aMtarma maLe che, kAraNake kSapakazreNimAM mRtyu thatuM nathI. * kSapaka zreNimAM, puruSavedakSaye saMva, krodhanI patagrahatA naSTa thAya che. saMjva krodhakSaye saMjvamAnanI pataTThahatA naSTa thAya che. ema saMvamAnanA kSaye saMjava mAyAnI pataTThahatA naSTa thAya che. ane saMva mAyAnA kSaye saMva lobhanI pataghrahatA naSTa thAya che. Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 Pla saMkramasthAnono sAdi-sAjo kALa saMkrama vizeSa | jaghakALa utkRSTakALa sthAna 27| 1 |28nI sattAvALAne 1le mithyA vinA aMtarmu- Pla ra | 28nI sattAvALAne 4 thI 7me sabhya vinA aMtarma sAdhika 66 sAgaro 26 | 1 |28nI sattAvALAne udvelanathI samyanA saMkrama 1 samaya viccheda bAda, ra7nI sattAe, mizrano saMkrama-viccheda na thAya tyAM sudhI, 1le, mithyA samya vinA aupa0 sabhya pAmanArane 4the, saMkramAvalikA hovAthI 1 AvalikA sudhI mizrano saMkrama | |1 AvalikA |1 AvalikA na hovAthI, samya mizra vinA 25| 1 | 28nI sattAvALAne raje-3je darzanamoha vinA 1samaya aMtarmu| 2 |27nI sattAvALAne 1le, mizrano saMkrama AvalikA AvalikA viccheda thaye darzana moha vinA 3|26nI sattAvALAne 1le, cAre prakAre, darzana aMtarmu- dezona ardha moha vinA puparA sAyika sabhya pAmatI vakhate (ke mAtra anaMtA visaMyojaka) anaMtAnuno saMkramaviccheda thaye. aMtarmu- sAdhika 66 samya, anaMtA 4 vinA sAgaro mithyAtve gayela anaMtA visaMyojakane prathama AvalikAmAM, mithyA anaMtA4 vinA 1 AvalikA 1 AvalikA miththAnA saMkramaviccheda bAda 24-23nI sattAvALAne mithyA. samyaka anaMtA-4 vinA aMtarmu | | aMtarmuUU ne aMtarakaraNakriyA bAda AnupUrvI saMkrama thavAthI, anaMtA 4, samya, saMjavalobha vinA na samaya aMtarmu mizranA saMkramaviccheda bAda 23-22-21nI | sattAvALA kSAyika samyakatvIne darzana saptaka vinA aMtarmu sAdhika 33 sAgaro mizra anaMtA-visaMyojakane darzana 7 vinA aMtarma aMtarmu2 uU ne napuMveda upazamyA pachI anaMtA 04, 1 samaya | | aMtarmu samya, saMjaya0 lobha, napuMveda sivAya. 3 |anaMtA-visaMyojaka anyakaSAyodaya bIje Ave tyAre 28nI sattAe darzana 7 vinA |1 AvalikA |1 AvalikA 20 1 |UU ne strIvedopazame strIveda vinA. 1 samaya 2 |UX ne AnupUrvI saMkrame darzanasaptaka, 1 samaya | aMtarmu saMkhta lobha vinA Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkramakaraNa | utkRSTakALa aMtarmuaMtarmu B aMtarmu aMtarmu aMtarmu | aMtarmu aMtarmuaMtarmu B aMtarmuaMtarmu vizeSa jaghakALa sthAna 19| 1 |Uxne napu veda upazame napu. veda vinA 1 samaya 18 | uxne strIvedopazame strIveda vinA 1 samaya 14 1 | Une hAsyaSakopazame e 6 vinA 1 samaya 13 | 1 |uine puruSavedopazame pu. veda vinA 1 samaya | 2 xne 8 kaSAyonA saMkramavicchede, darzana 7 kaSAya 8 vinA 12 | 1 xne AnupUrvI saMkrama saMva lobha vinA aMtarmuha 2 | Xne hAsyaSaTakopazame e 6 vinA 1 samaya 11 1 |xne napu. vedakSaya, napuMveda vinA aMtarmu 2 |Uxne putravedopazame pu. veda vinA 1 samaya 3 UiIne be krodhanA upazama e be vinA 1 samaya 1 xne strIveda kSaya, strIveda vinA aMtarmu ane saMjva. krodhopazame, saMkrodha vinA 1 samaya 1 |uxne be krodhanA upazame 1 samaya 1 UXne saMnDakrodhopazame 1 samaya 2 uine be mAnanA upazame 1 samaya UIne saMva mAnopazame 1 samaya 1 |uxne be mAnanA upazame 1 samaya Uxne saMva mAnopazame 1 samaya ine be mAyAnA upazame 1 samaya 1 |ane saM0 mAyopazame (mithyA mizra, ralobha=4) 1 samaya xne hAsyaSaka kSaye 3 | 1 |xne putravedakSaye (saMva krodha-mAna-mAyA=3) aMtarmu 2 |UXne be mAyAnA upazame 1 samaya 2 1 |xne saMjva0 krodhakSaye aMtarmu2 |uxne saMmAyopazame (apratyApratyA lobha=2) samaya | 3 uine be lobhanA saMkramavicchede (mithyAmizra=2) 1 samaya 1 1 xne saMvamAnakSaye (saMva mAyA) aMtarmu B aMtarmu aMtarmuB aMtarmuaMtarmu B aMtarmuB aMtarmu aMtarmuaMtarmu aMtarmu Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 91 Ama kSapakazreNimAM (X) 21, 13, 12, 11, 10, 4, 3, 2, 1 ema kula 9 saMkramasthAno hoya che. upazama zreNimAM kSAyika samyakatvI (UX)ne 21, 20, 19, 18, 12, 11, 9, 8, 6, 5, 3, 2 ema kula 12 saMkramasthAno hoya che. jyAre aupasamyakatvIne (UU) 23, 22, 21, 20, 14, 13, 11, 10, 8, 7, 5, 4, 2 ema kula 13 saMkramasthAno hoya che. kALa mATe hetuo 27 (1)... mithyAtve gayA bAda P/a kALamAM sabhya mohanIya uvelAI jAya che. tethI saMkramasthAna badalAI jAya che. tyArabAda Pla kALamAM mizra paNa uvelAI jAya che. ra6 (1).... samyanI ulanAthI ra6nuM saMkramasthAna thayA bAda bIje ja samaye mizrano udaya thavAthI trIje jAya to tyAM darzanamohano saMkrama na hovAthI saMkramasthAna 25nuM thaI jAya. tethI jaghakALa 1 samaya maLe. 25 (1)... 1 samaya mATe bIje AvI 1le jAya to bIje guNaThANe 25nuM saMkramasthAna 1 samaya mATe maLe. 1le 27nuM saMkramasthAna hoya. 23 (1)... anaMtA visaMyojanA karIne aTakI jAya ene 23nuM saMkramasthAna utkRSTa thI sAdhika 66 sAgaro- sudhI maLe. pitadmahasthAnono sAdi-sAnta kALa- 1 (pata kama | vizeSa jai kALa | utkRSTa kALa sthAna |aMtarmu Pla aMtarmu1 samaya aMtarmu 1le guNaThANe samyapatitane 22nA baMdha |1le guNaThANe ra6nI sattAvALAne cAre prakAre | 1 |raje guNaThANe 28nI sattAvALAne 4the guNaThANe badhyamAna 17+samya mizra 4the guNaThANe kSAyika pAmatAM miththAno saMkramaviccheda thaye 17msama 17 1/4the zAyika samyakatvane-badhyamAna 17 17 1 trIje badhyamAna 17 dezona ardha pudra0 6 AvalikA sAdhika 33 sAgaro aMtarmu aMtarmu aMtarmuaMtarmu sAdhika 33 sAgaro antaryu Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkramakaraNa patao vizeSa jadhakALa utkRSTakALa sthAna aMtarmu 1 samaya [ 1 samaya aMtarmu aMtarmu 15 | 15me badhyamAna 13 + samya0 + mizra aMtarmu- dezona pUrve kroDa 14|1|pamekSAyikapAmatAM mithyAno saMkramaviccheda thaye aMtarmu- aMtarmu 13 1 pame kSAyika samyakatvIne badhyamAna 13 aMtarma dezone pUrva koDa 11 1 6/58me lAyopa0pa0 sabhyane badhamAna 91 samaya dezona pUrva koDa samya + mizra 10 1 6/7 me kSAyika pAmatAM mithyAsaMkrama vicchede aMtarmuka 9 1 6/78 me kSAyika samyakatvIne badhyamAna-9 |1 samaya dezona pUrva koDa ne 9me prAraMbhika saMkhyAtA bahubhAge aMtarmubadhyamAna 5 (saMjvajapurveda)+samyakamizra 6 | 1 | Une purvedanI pataTThahatA naSTa thaye 5 1 |uine saMjA krodhanI pataOMhatA naSTa thaye 1 samaya | 2 xne mAnA prAraMbhika saMkhyAtA bahubhAge 1 samaya aMtarmu 2 ne mAnA prAraMbhika saMkhyAtA bahubhAge aMtarmu aMtarmu 4 1 xne puvedanI pataTThahatA naSTa thaye 2 samayajUna 4 AvalikA saMvamAnanI patagrahatA naSTa thaye |1 samaya aMtarmudra 2 |daIne saMvamAnanI pataahatA naSTa thaye 1 samaya 3 1 |xne saMva krodhanI pataTThahatA naSTa thaye aMtarmu| 1 | Xne saMva krodhanI pataahatA naSTa thaye 1 samaya UUne saMva mAyAnI patadagrahatA naSTa thaye | samaya aMtarmu xne saMvamAnanI patagrahatA naSTa thaye aMtarmu- aMtarmu1 |Uxne saMvamAnanI pataTThahatA naSTa thaye | samaya aMtarmu| 2 |uIne saMvalobhanI pataohatA naSTa thaye |1 samaya aMtarmu 1| 1 |xne saMva mAyAnI pataTThahatA naSTa thaye aMtarmu- aMtarmu1 |uxne saMva mAyAnI pataTThahatA naSTa thaye |1 samaya aMtarmu [aMtarmu aMtarmu aMtarmu Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 Ama kSapakane 5,4,3,2, ane 1 ema kula 5, kSAyika samyaktvI upazamakane paNa A ja 5 ane au50 samyaktvI upazamakane 7,6,5,4,3 ane 2 ema kula 6 patagrahasthAno hoya che. kALa mATenA hetuo-- 11(1).... chaThThuM ke sAtamuM guNaThANuM pAmIne bIjA samaye mRtyu pAmanArane devalokamAM 4 the guNaThANe 19nuM patasthAna hovAthI 11 no jaghakALa 1 samaya maLe. A ja rIte kSAyika samyaktvInA 9nA patad.sthAna mATe jadhakALa 1 samaya jANavo. 4thuM ke 5muM guNaThANuM A rIte jadhathI 1 samaya mATe pAmI zakAtuM na hovAthI 19,17,15,13no jatha0 kALa 1 samaya maLato nathI. UU ne 8me guNaThANe badhdhamAna 9 + samya. mizra = 11nuM patagrahasthAna hoya che, temaja UX ane X 9nuM pata.sthAna hoya che. guNaThANuM ke zreNi badalAvA chatAM jyAM te te patagrahasthAnomAM prakRtio badalAtI nathI teno judA pata .sthAna tarIke krama badalyo nathI. saMkramasthAno - patagrahasthAnono guNaThANe saMvaidha 19 guNaThANe (1) 22mAM 27. aMtarmu.-P/a (2) 22mAM 26 1samaya-P/a uddelana dvArA sabhyano saMkrama viccheda thayA bAda 1 samaya mATe mizranI ulanA thAya ane bIjA samaye mizrano udaya thAya tyAre jaya0 1 samaya maLe. mithyAtve Avela anaMtA0 visaMyojakane prathama baMdhAvalikA (4) 21mAM 25 cAre prakAre hoya. sAdi-sAntanokALa- aMtarmu-dezona ardhapu (3) 22 mAM 23 1 AvalikA 93 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94 bIje guNaThANe (5) 21 mAM 25 (6) 21mAM 21 trIje guNaThANe (7) 17 mAM 25 (8) 17 mAM 21 4the guNaThANe (9) (10) 19 mAM 26 19 mAM 27 1 samaya 1 samaya-1 AvalikA aMtarmu0-aMtarmu aMtarmu0-aMtarmu. (13) 17 mAM 21 aMtarmu.-sAdhika 33 sAgaro aMtarmu.-sAdhika 33 sAgaro0 AvalikA-AvalikA pame guNaThANe (14) 15 mAM 27 (15) 15 mAM 26 1 AvalikA prathama samyaktvIne 1 AvalikA mATe mizranuM saMkramaNa saMkramAvalikA hovAthI hotuM nathI. (11) 19 mAM 23 aMtarmu0-aMtarmunyUna 4thAno kALa ja ATalo hovAthI pUrvakroDa sAdhika 33 sAgaro (12) 18 mAM 22 aMtarmu-aMtarmu 6 AvalikA A matAMtare che. anaMtAvisaMyojaka paNa bIjA kaSAyonA tIvra udayathI bIje Ave tyAre 1 baMdhAvalikA sudhI. anaMtA. visaMyojakane. aMtarmu.-dezona pUrva kroDa saMkramakaraNa kSAyika pAmatAM mithyAnA saMkramavicchede kSAyika samyaktvIne 1le thI 5 me AvanAra au50samyaktvIne 1. anuttaramAM janAro pUrvabhavanA aMtimasamaya sudhI 6/7 muM avazya TakAvI rAkhe che. eTale eno kALa 4the maLe nahIM. pachInA bhavamAM prAyaH karIne chevaTe chellA aMtarmuhUrte to e avazya saMyama pAme ja che. tethI 4 thAno utkRSTa kALa 33 sAgaro + aMtarmunyUna pUrvakoTithI adhika maLato nathI. Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 (16) 15 mAM ra3 aMtarmu-dezona pUrvakroDa anaMtA visaMyojakane (17) 14 mAM 22 aMtarmu-aMtarmu kSAyika pAmatI vakhate (18) 13 mAM 21 aMtarmu-dezona pUrve kroDa kSAyika samyakvIne chare sAtame guNaThANe (19) 11 mAM 27 1samaya-dezona chellA samaye saMyama pAmI mRtyu pUrvakoDa pAmanArane 1 samaya (20) 11 mAM 26 1 AvalikA 1le thI chake AvanAra aupasamyakatvIne (21) 11 mAM 23 1 samaya-dezone pUrvoDa anaMtA visaMyojakane. (22) 10 mAM 22 aMtarmu-aMtarmu, kSAyika pAmatI vakhate (23) 9 mAM 21 1 samaya-dezona pUrvakroDa kSAyika samanvIne ame guNaThANe (24) 9 mAM 21 1 samaya-aMtarmuo X tathA UX ne (25) 11 mAM 23 1 samaya-aMtarmu UU ne 9 mA guNaThANe saMdha AgaLanI sthApanA parathI jANavo. 10 mA guNaThANe be mAM be 1 samaya-aMtarmu UU ne (X, UX ne saMkrama hoto nathI) 11 mA guNaThANe 2 mAM 2 1 samaya-aMtarmu UU ne (UX ne hoto nathI) vaLI upazamazreNithI pratipatamAnane saMkramatI prakRtio judI hovAthI nIcenA saMvedha vadhArAnA maLe che. kramazaH 2,3,4,5 ane panA pataOmAM UXne 6,9,12,19 ane 20, tathA UUne tadanusAra banne prakRtio vadhAre jANavI. A mATe pariziSTa naM.3 jovuM. Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 mA guNaThANe pata | saMkramasthAnono saMvedha (1) kSapaka zreNi (X) = B samayagUna be AvalikAkALa vi= viccheda, pata = patahatA upa0 = upazAMta puruSaveda baMdhodaya viccheda hAsyAdi 6 sattA viccheda saMjya mAna saMjya lobha udaya | baMdhodaya viccheda sattA vi0 10mAno aMta saMjya lobha baMdha vi. 9mAno aMta 9mAMnA saMkhyAta bahu bhAga sudhI aMtara karaNanI napurveda kriyA kSaya puruSaveda patagrahatA, puveda sattAviccheda naSTa | saMkhta krodha pata naSTa saMvamAna sattA viza saM0mAyA pata naSTa bhAva 5/13 4/4 3/3 521 - 8. ahIMthI Anu strIvedano 4/10 kaSAyono pUrvI saMkrama kSaya samayajUna 2 kSaya saMjavalobha AvalikA saMkrama viccheda saMkta krodha baMdhodaya viccheda | sarve krodha sattA viccheda saMvamAna pata naSTa saMjya saMjya mAyA mAyA sattAvika baMdhodaya vi. saMjavalobha pata naSTa saMkramakaraNa Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) upazama zreNi-aupa, samyakatvI (UU) karmaprakRtipadArtho bhAga-1 . napuM.veda upazAMta | 11 mAno aMta 9 mAno aMta 9mAnA saMkhyAta bahubhAga sudhI pata60/saMkrama 7/23 7/12 purveda upa0 1 saMjaya krodha upa0 saMmAna upa0 1 saM mAyAupa0 saMvamAna saM mAyA 6/14, 6/13 pa/11 | pata6naSTa 4/8| pata60 naSTa strIveda upazAMta , 720 3/pa | 2/ra 2/2 pa/10 ! aMta aMtarakaraNa 7/ra1 / 6/20 5/13 4/10 rera ! kriyA prAraMbha sa lobha saMjya krodha saMmAnabaMdhodavi saMmAyA baMdhodavi purveda pata naSTa / upa0 aMtara kriyApUrNa pata naSTa bemAna upa0 2 mAyAupa0 10 mAno Anu saMkrama saM. puveda baMdhodayavi. saMjya krodha baMdhodavi lobha saMkrama viccheda hAsya 6 upa0 be krodha upa. saM lobha pata60naSTa 2 lobhasaM0 vi0 ne bA-lobha baMdhodaya (3) upazamazreNi-kSAyikasabhyatvI (UX) vi. be lAbha upa0. badhuM (2) mujaba jANavuM. mAtra dareka patadhrahasthAna ane saMkramasthAnamAM darzanamohanI babbe prakRtio ghaTADavI. & Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 saMkramakaraNa te te patagrahasthAnomAM saMbhavita saMkamasthAno ane teno kALa pata. saM| jaghakALa utkRSTakALa | utkRSTakALa jaghakALa sthiAnuM sthA sthA sthA UX 17 aMtarmu 1| aMtarma X 21 samaya UX 3 1 samaya UX 5 1 samaya UX 2 1 samaya paU 51 samaya UX 6/ 1 samaya UX 81 samaya chax 3| aMtarmu- X 4 1 samaya paU 5 1 samaya paU 71 samaya UU 1 samaya 1 samaya UX 11 1 samaya UX 4B X 7] 1 samaya UU 1 samaya UU 1 samaya UU |1 samaya Ux 12) 1 samaya UX 181 samaya UX 101 samaya UU 11|1 samaya UU 12 aMtarmu x 13 1 samaya paU 181 samaya Ux 19 1 samaya UX o] 1 samaya UX .! 1 samaya UX aMtarmuX 1 samaya UU | aMtarmu UU | aMtarmuUK 1 samaya iU B UU BUX 1 samaya che B UU B UX 7.201 samaya UU | aMtarmu UU aMtarma X, UU 1 samaya paU aMtarmu UU aMtarmuUK 1 samaya UU aMtarmu UU B UX 1 samaya paU aMtarmu UU B UX || 9 |21. 1 samaya dezona pUrvakreDa | aMtarma x ||1022 aMtarmu- aMtarmuaMtarma UU |11|231 samaya dezana pUrvakoDa B UU ra6/1 AvalikA | 1 AvalikA B UU 27/1 samaya aMtarmuUK dezona pUrvakroDa dezona pUrvakroDa BUX B UX 22 aMtarmu- aMtarmu 23| aMtarmu dezona pUrvakroDa BX aMtarma UU AvalikA AvalikA B UU 27 aMtarmu dezana pUrvakoDa B UU, X 17 21 aMtarmu sAdhika73sAgaro aMtarmuUK | |25 aMtarmu aMtarmutrIje BUX 18 22 aMtarmu aMtarmuB UX sAdhika 33 sAgaro aMtarmuX, UU ra61 AvalikA 1 AvalikA aMtarmuX, UUB 27 aMtarmu- sAdhika 33sAgaro | aMtarmuDa X 21 21 1 samaya 1 AvalikA aMtarmuX,UUB (matAMtare) (matAMtare) aMtarmuUx 251 samaya raje dezona ardhapu1le aMtarmu- UK rarara3 1 AvalikA 1 AvalikA aMtarmu- UK 261 samaya aMtarmuX,UX ||27 aMtarma | PI a 23 aMtarmu. P/ a Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 te te saMkramasthAnonA saMbhavita patagrahasthAno- kALa uparanA yaMtramAMthI jANI levo. 1-1; 2-1,2, 3-1,3; 4-3,4; 5-1,2,3; 6-2; 7-3,4; 8-2,3,4; 93; 10-4,5; 11-3,4,5; 12-4,5; 13-5,6; 146; 18-4,5; 19-5; 20-5,6,7; 21-5,7,9,13,17,21; 22-7,10,14,18, 23-7,11,15,19,22; 25-17,21; 26-11,15,19,22, 27-11,15,19,22. nAmakarma sattAsthAna 12........ 103, (saghaLI, 102, 95 96, jinavinA, AhA 7 vinA, e 8 vinA) 90,89,83,82 (ti02, naraka 2, jAti-4, sthA, sU., sAdhA., Atapa, udyota A 13 vinA zreNimAM) 93 (95-devaddhika yA, 95-narakakrika) 84 (93-10 7 ane zeSaddhika), 82 (manudvikavinA) 9,8 ayogIne caramasamaye. saMkramasthAna 12...... 103, 102, 101,96,95,94,93,89,88, 84, 82,81 baMdhasthAna ............ 23,25,26,28,29,30,31,1 patagrahasthAna 8.... baMdhasthAnavat saMkramasthAno ane teno kALa 9-2 (1) 103............ sattAgata saghaLI prakRtio badhyamAnamAM paraspara saMkrame jagha0 1 samaya- cothe guNaThANe 102nI sattAvALo jIva AhArakanI ujvelanA karatAM karatAM samayAdhika AvalikA bAkI hoya tyAre jinanAmano baMdha zaru kare. tethI tenI baMdhAvalikA bAda 1 samaya mATe 103no saMkrama, pachInA samaye AhA07no uddelanA saMkrama aTakI javAthI 96no saMkrama utkR.-dezona pUrvakroDa +P/a...devalokamAM gayA bAda AhA07ne P/a mAM uvelI nAMkhavAthI (2) 102............ jina vinA 102nI sattAvALAne A saMkrama sthAna hoya athavA, 103nI sattAvALAne zreNimAM A sthAna 8mAnA 6ThThA bhAga pachI hoya, kAraNa ke tyArabAda ekalI yazaprakRti baMdhAtI hovAthI yaza Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 (3) 101........ (4) 96. (5) (6) 94. (7) 93.. saMkramakaraNa mATe koi patadruha na rahevAthI eno saMkrama thato nathI. A saMkramasthAna upazamazreNi (U) mAM 8 mAnA 7mA bhAgathI 10 mAnA aMta sudhI maLe che. (pachI patagraha hotA nathI). ane kSapaka zreNi (X)mAM 9 mAnA 1lA bhAga sudhI maLe che (pachI 13 prakRtio kSaya thavAthI saMkramasthAna badalAI jAya che.) jaghakALa-1samaya... 103nI sattAvALo U mAM yaza vinA 1 samaya saMkramAvI mRtyu pAmI pAchI 103 saMkramAve. utkRkALa-dezonapUrvakroDa +P/a.....102nI sattAvALAneP/amAM AhA0 7uvelAI javAthI 102nI sattAvALAne zreNimAM yaza vinA jagha0 1samaya utkR. aMtarmu 96nI sattAvALAne jagha0-1samaya... jinanAmano baMdha zaru karI bIjA samayathI AhA 07no baMdha zaru kare. baMdhAvalikA bAda 1 samaya 96 saMkramAve, pachInA samayathI 103. utkR0-33 sAgaro0 + bevAra dezona pUrvakroDa 96nI sattAvALo zreNimAM yaza vinA... temaja 95nI sattAvALo sAmAnyathI jagha0 1 samaya... utkR. sAdhika 2000 sAgaro.... (U) mAM mRtyu pAmanArane tyArabAda avazya ekemAM jaI deva-2 vagerenI uvelanA kare. 95nI sattAvALo zreNimAM yaza vinA jagha0 1samaya utkR. aMtarmu 93nI sattAvALA ekendriyAdine jagha0 aMtarmu utkR. P/a...... tyArabAda vai0 7 + zeSaddhika uvelAI javAthI Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 101 (8) 89....... zreNimAM 90nI sattAvALAne yaza vinA jagha0 aMtarmu-utkRSTa aMtarmu (9) 88 . zreNimAM 89nI sattAvALAne yazavinA ja50, utkRSTa-aMtarmu (10) 84....... vai011 uvelAyA bAda 84nI sattAvALAne. jagha0 aMtarmuo utkRSTa eke mAM anaMtakALacakra (11) 82.. zreNimAM 83nI sattAvALAneyazavinA temaja teu. vAumAM manuddhika uvelIne 82nI sattAvALA thayelAne. jagha0 aMtarmu utkaTa asaMkALacakra (12) 81.... zreNimAM 8ranI sattAvALAne yaza vinA jagha0 aMtarmuo utkR0 aMtarmu9,8nuM sattAsthAna ayogIne hovAthI saMkramasthAna hotuM nathI. patagrahasthAnono kALa 23, 25,26- jagha0 1 samaya, utkRSTa aMtarmuparAvartamAna hovAthI jatha0 1 samaya, utkRSTa dezona pUrvakoDa + 3 palyo" 29- jagha0 1 samaya, utkRSTa 33 sAgaro 30- jagha0 1 samaya, utkRSTa 33 sAgaro 31- jagha0 1 samaya, utkRSTa aMtarmupachI 6 jAya 1- jagha0 1 samaya, utkRSTa aMtarmu 1. mAnavabhavamAM pUrvoDanA trIjA bhAge yugalikanuM Ayuo 3 palyobAMdhI pachI kSayopazama samakIta pAmI kSAyika samyakatva pAme. (pahelAM pAmI jAya to pachI yugalikanuM Ayu na bAMdhI zake.) tethI tyArabAda e bhavamAM temaja yugalikabhavamAM devaprAyo. 28 niraMtara bAMdhe ane emAM 95 saMkramAve. Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 saMkramakaraNa te te patagrahasthAnomAM saMkramasthAno.... kALa vagere kALa...........vizeSa pata kone sthAna prAyogya 23 | | aparyAe ke saMkamAM svAmI sthAna ti. manu). ti. manu timanu timanu | ti ) jagha0 1 samaya, utkaTa aMtarmu. pachI baMdhasthAna badalAvAthI patasthAna badalAya che. 93, 84nI sattAvALo manamAM prAraMbhakALe maLI zake che. (82nI sattAvALo na ja maLe. | 25 | timanu aparyAvikaleTa tipaMce manu prAyogya manuo 25 | paryA. eke prAyogya ti. manuo |upara mujaba ti. manu ti. ) ti. manu deva) ti manu deva upara mujaba timanuo BdevamAM 93,84,82nI sattAvALA | ti manu ni hoya ti 26 | paryA. eke prAyogya plupara mujaba ti- manudeva timanudeva ti. manuo timanu 82 | ti paryApaMce timanu 28 | deva prAyogya jagha0 1 samaya, utkRSTa P/a| AhAnI sattAvALo yugalika ATalA kALamAM AhA uvelI nAkhe jadha0 1 samaya, utkRSTa dezona pUrva krioDa + 3 palyo. 95 paryA. paMce ti. manu Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 103 pata. | kone sthAna prAyogya saMkama kALa............vizeSa | svAmI sthAna 93 [ paryApaMce ti. manu 84 | paryApaMce ti. manu | 102 paryApaMce ti. manu manu 28 | narakaprAyogya jagha0 1samaya utkRSTa aMtarmu' jagha0 1 samaya utkRSTa 1 AvalikA jagha0 1 samaya utkRSTa aMtarmujagha0 utkRSTa aMtarma nikAcita jinanAmavALo mithyAtve Ave tyAre jagha0 1 samaya utkRSTa aMtarmujagha0 1 samaya utkRSTa aMtarmuof jagha0 1 samaya utkRSTa 1 AvalikA 20 | paryA. vikale prAyogya paryApace timanu paryApaMce timanu paryApaMce ti manu ti. manuo ) timanu ti. manu | ti, manu 82 | ti 102 | ti manu deva nAraka 95 | ti manu deva nAraka 93 jagha0 1samaya utkRSTa aMtarmu 84 20 | paryA. paMce ti, prAyogya jagha0 1samaya u0 7mI narakamAM P/a jagha01 samaya, u0 7mI narakamAM 33 sAgaro 1. devaddhika sahitanI 93nI sattAvALo aMtarma bAda narakadrika paNa bAMdhaze ane baMdhAvalikA pachI e paNa saMkramAvaze. paNa jo e narakaddhikanI sattAvALo hoya to utkRSTa kALa 1 AvalikA ja maLaze. kAraNake baMdhAvalikA vItyA pachI devaddhika paNa saMkramavAthI 95 saMkramaze. narakaprAyogya 28nA pataghrahasthAnamAM AnAthI viparIta jANavuM. 2. vai011 vinAno thaIne tipaMce ke manamAM AvI paryAava. mAM devaprAyogya 28 bAMdhe tyAre 84nuM saMkramasthAna, baMdhAvalikA bAda vai07 + devaddhika == 9 prakRtio vadhu saMkramAvaze. Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 patad. sthAna 29 29 30 30 kone prAyogya paryAnmanu prAyogya devaprAyogya paryA0 vikale prAyogya paryA paMce0 ti. prAyogya saMkrama sthAna svAmI 93 84 82 102 | timanu. devanAraka 96 nAraka ti. manu ti. manu ti 95 ti manu devanAraka 93 | ti. manu. 84 ti manu 82 ti 103 | manuSya 102 | manuSya 96 | manuSya 95| manuSya 102 ti manu 95 | ti. manu 102 93 84 | ti 82 ti 93 ti manu manu0 ti manu deva nAraka 95 | ti manu0 deva nAraka ti. manu. kALa..... .vizeSa jagha0 1 samaya utkRSTa aMtarmu saMkramakaraNa jagha0 1samaya utkRSTa P / a jadha utkRSTa aMtarmu jinanAma vALo narakamAM prathama aMtarmuhUrte jagha0 1 samaya utkRSTa 33sAgaro0 anuttaravAsIne jagha0 1 samaya utkRSTa aMtarmu jagha0 1 samaya utkRSTa aMtarmu jadha0 1 samaya utkR0 1 AvalikA baMdhAvabAda manudrika paNa saMkrame jatha0 1 samaya utkRSTa dezona pUrvakroDa. 4the 5me 62e guNaThANe jagha0 1 samaya utkRSTa 1 AvalikA jagha0 1 samaya utkRSTa dezona pUrvakroDa jagha0 1 samaya utkRSTa 1 AvalikA jagha0 1 samaya utkRSTa aMtarmu0 jadha0 1 samaya, 30 7mI narakamAM P/a jagha0 1 samaya, u0 7mI narakamAM 33 sAgaro jagha0 1 samaya, u0 antarmu 1. 7 me guNaThANe 31 no baMdha karI chaa 1 samaya mATe 29 no baMdha karI mRtyu pAmanArane jadha0 1 samaya maLe. 2. jinanAmano navo baMdha zaru karanArane eka AvalikA baMdhAvalikA hovAthI jinanAma saMkramatuM na hovAthI 102 tathA 9panuM saMkramasthAna utkRSTathI 1 AvalikA mATe maLe. Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 105 pata | kone sthAna | prAyogya saMkrama | svAmI sthAna kALa.........vizeSa ti, manu 30 | paryA. manuo prAyogya devaprAyogya devaprAyogya 103 3 4 9 $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ ti 0 | | deva jagharA utkRSTaP/a, pachI AhA07 uvelAI gaI hoya deva, nAraka jagha0 aMtarmu-nyUna 84000 varSa nArakamAM, utkR0 33 sAgaro devamAM manuSya jigha0 1samaya utkRSTa aMtarma sAtamethI cha Ave 95 manuSya jigha0 1samaya utkRSTa AvalikA AhA prAraMbhe baMdhAvalikA manuSya 1 samaya utkRSTa aMtarmumanuSya jagha0 1 samaye utkRSTa 1 AvalikA jinanA prAraMbhe baMdhAvalikA manuSya jagha0 1 samaya, utkRSTa AvalikA AhA prAraMbhe baMdhAvalikA 95 | manuSya jagha0 utkR.-1 AvalikA, jina AhAubhaya prAraMbhe baMdhAvalikA 102 manuo L,X | manuM UCX . jigha0 1 samaya X mRtyu pAmanArane manuM UX ( utkaTa aMtarmuo manuMe U,X manu X jagha0 utkaTa aMtarmuo X | manuo X 81 | manuo X ) | yazakIrti bAMdhe 1. navuM jinanAma nikAcita karanAro jayAM sudhI e nikAcita na thAya tyAM sudhI (aMtarmu0 sudhI) paDato nathI. tethI 102 ane 95 no jaghakALa 1 samaya na maLe. paNa, dhAro ke 4samayanI AvalikA che, 95nI sattAvALAjIve 21mA samaye AhA07 ane 22mAsamaye jinanAma bAMdhavAnuM navuM zarU karyuM, to kramazaH 25mA ane ra6mA samaye AhA ane jinano saMkrama cAlu thavAthI 25mA samaye eka samaya mATe 102nuM saMkramasthAna maLe. e ja rIte pahelAM jina zaru karI bIjA samaye AhAbaMdha zaru karanArane 31mAM 96nuM saMkramasthAna 1 samaya mATe maLe e jANavuM. 2. dhAroke chaphaiguNa ThANe 95nI sattAvALA jIve 21mAsamaye navo jinanAmabaMdha zaru karyo. 24mA samaye sAtamA guNaThANe AvI AhAne baMdha paNa cAlu karyo. tethI e samaye 31nA patasthAnamAM 95no saMkrama maLe. 25mA samaye jinano saMkrama paNa cAlu thaI javAthI 96nuM saMkramasthAna maLaze. A rIte 31mAM 9pano jaghakALa 1 samaya paNa maLI zake. Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 saMkramakaraNa te te saMkramasthAnonA pataghrahasthAno - kALa uparathI joI levo. 103 - 29/30/31; 102 - 232526/28/29/30/31/1; 101 - 1; 6 - 28/2930/31; 95 - 23/05/26/28/29/30/31/1; 94 - 193 - 23/05/26/28/29/30; 89-1; 88- 1; 84 - 23/05/26/28/2930; 82 - 23rapara6/29/30/1; 81 - 1; sthiti saMkrama cha dvAra... (1) bheda (2) vizeSalakSaNa (3) utkRSTa sthitisaMkrama (4) jaghasthitisaMkrama (5) sAdyAdi ane (6) svAmitva (1) bhedAra...... e mULaprakRti. jJAnAvaraNIyAdi 8 prakAre, AmAM anya prakRtinayana svarUpa saMkrama hoto nathI- zeSa be hoya che. va uttaraprakRti matijJAnAvaraNAdi 158 bheda, 4 Ayu sivAyamAM traNe hoya che. 4 AyumAM udvartanA-apavartanA saMkrama hoya che. (2) vizeSalakSaNa dvAra... udvartanA.... badhyamAna prakRtinI badhyamAna sthiti sudhI te ja prakRtinI pUrvabaddha alpasthitine zubhAzubha adhyavasAyothI vadhAravI te. apavartanA.... badhyamAna ke abadhyamAna prakRtinI pUrvabaddha dIrghasthitine alpa karavI te. anyaprakRtinayana badhyamAna prakRtimAM bhinna prakRtinI pUrvabaddha sthitio saMkramAvavI te..... AmAM, badhyamAnasthiti karatAM pUrvabaddhasthiti vadhu hoya to paNa potAnI sthiti kAyama rAkhIne saMkrame che. tethI pataghrahanI paNa saMkramadvArA eTalI sthiti maLe che. jo pUrvabaddha sthiti ochI hoya to e patanI badhyamAnasthiti sudhI vadhI zake che. ane tyAre e udvartana yukta anya prakRtinayana kahevAya che. pUrvabaddha sthitinI apavartanA mATe badhyamAnaprakRti ke sthitinI apekSA hotI nathI. Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 107 AnI upara na jAya AnI upara na jAya pUrvabaddha sthiti - pUrvabaddha sthiti samAna prakRtinI baSyamAna sthiti udvartanA pUrvabaddha prakRtinI sthiti. te ja prakRti vadhyamAna baSyamAna bhinaprakRtinI sthiti hoya ke na paNa hoya anya prakRti nayanA ApavartanA (3) utkRSTasthitisaMkramavAra - prakRtio be prakAranI hoya che... baMdhAtkRSTa sthitivALI ane saMkramotkRSTa sthitivALI 3 baMdhAtkRSTA.. baMdhathI prApta utkRSTasthiti karatAM saMkramathI prApta utkRSTasthiti je prakRtiomAM ochI ja hoya che te baMdhotkRSTA kahevAya che. sAmAnyathI AyuSya sivAyanI je uttaraprakRtiono sthitibaMdha mULa prakRti jeTalo hoya (cAritramohanIyamAM 40 ko ko hoya) te baMdhoskRSTA hoya che. jJAnA0 5, darzanA0 9, aMtarAya 5, 16 kaSAya, mithyAtva, 4 Ayu, azAtA, nIca, narakaddhika, tirudrika, eke, paMce jAti, audA. 7, vaikriya 7, tejasa 7, caramasaMgha-saMsthAna, varNAdi 20, jina sivAyanI 7 pratyeka, trasacatuSka, sthAvara, asthira paka, kukhagati A 110 prakRtio, karmaprakRti cUrNikAronA mate baMdhAtkRSTA che. karmaprakRtivRttikAranA mate (zubha varNAdi 11 ane nIla-kaTuka sivAyanI) azubhavarNAdi 7 ne ja baMdhotkRSTAmAM gaNI che. eTale ke kula 97 prakRtio baMdhoskRSTA gaNI che. Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkramakaraNa maiM saMkramotkRSTA...jenI baMdhaprApta utkRSTa sthiti karatAM saMkramaprApta utkRSTa sthiti vadhu hoya tevI prakRtio. 108 zAtA, samya., mizra, 9 nokaSAya, uccagotra, devaddhika, manu.dvika, sUkSmatrika, vikalatrika, AhA0 7, jina, sthira SaTka, prathama pAMca saMgha-saMsthAna, zubhakhati, A 48 cUrNikAranA mate saMkramotkRSTA che. vRttikAranA mate A 48 + 11 zubha varNAdi + nIla + kaTuka ema 61 prakRtio saMkramotkRSTA che. baMdhotkRSTAnA vaLI be bheda che. utkRSTa sthitibaMdhakALe vipAkodaya paNa hoya to udayabaMdhotkRSTA kahevAya ane na hoya to anudayabaMdhotkRSTA kahevAya. narakaDhika, ti.dvika, eke, audA07, cheva, sthAvara, Atapa, 5 nidrA A 20 anudayabaMdhotkRSTA che. A 20 temaja 4 Ayu sivAyanI zeSa 86 (athavA 73) udayabaMdhotkRSTA che. narakaddhikano usthitibaMdha paMce. ti. ke manu. kare che ane tyAre eno vipAkodaya hoto nathI e spaSTa che. A rIte zeSa mATe yathAyogya jANavuM. saMkramotkRSTAmAM mizra., devadvika, sUkSmatrika, vikalatrika, manu. Anu., AhA07 ane jinanAmakarma A 18 anudayasaMkramotkRSTA che. zeSa 30 udayasaMkramotkRSTA che. baMdhotkRSTAnI utkRSTa sthiti bAMdhyA pachI baMdhAvalikA vItyA bAda saMkrama thAya. vaLI e vakhate paNa udayAvalikA uparanI saMkrame che. tethI be AvalikAnyUna utkRSTasthiti saMkrame che. ane tyAre, 1 1. dhAroke 1lA samaye azAtAnI utkRSTa sthiti 1000 samaya bAMdhI, 4 samayanI AvalikA che. to 1 thI 4 samaya (baMdhAvalikA) vItyAbAda pAMcamA samaye saMkrama thaze. vaLI e vakhate 5 thI 8 e udayAvalikA hovAthI emAMthI paNa dalika saMkramatuM nathI. tethI kula be AvalikA (8 samaya) nyUna utkRSTa sthiti = 992 samayanI sthiti zAtAmAM saMkramaze. vaLI e vakhate (5 mA samaye) 5 thI 8 samayamAM paNa zAtAnA jUnA niSeko to che ja. tethI zAtAnI utkRSTa sthiti 5 thI 1000mA samaya = 996 samaya AvalikA nyUna baMdhotkRSTa sthiti thaze. vaLI A 5 mA samaye zAtAmAM saMkramathI AvelA daliko mATe pa thI 8 samaya saMkramAvalikA che. tethI A samayomAM e punaH azAtAmAM nahIM saMkrame. 9 mA samaye saMkramI zakaze. paNa e vakhate 9 thI 12 samayo udayAvalikA banyA hovAthI 13mA samayathI 1000 samaya sudhInA niSekomAMthI saMkrama thaze. tethI zAtAno utkRSTa sthitisaMkrama 988 samaya 3 AvalikA nyUna baMdhotkRSTanI utkRSTa sthiti jeTalo thaze. vaLI e vakhate paNa zAtAnA 9 thI 12 niSeko vidyamAna to che ja. tethI enI yasthiti 992 samaya be AvalikA nyUna baMdhotkRSTanI utkRSTa sthiti maLaze. = Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 109 pataoha jo saMkramotkRSTa hoya to tenI utkRSTa sthiti - = baMdhAtkRSTanI saMkramsamANasthiti + potAnI udayAvalikA = AvalikAyUna baMdhonI utkRSTasthiti saMkramonI A utkRSTasthiti, saMkramAvalikA vItyA bAda, udayAvalikA choDIne saMkrame che. tethI tenI saMkramsamANa sthiti = saMkramotkRSTasthiti-2 AvalikA = 3 AvalikA nyUna baMdho sthiti. saMkramakALe je sthiti vidyamAna hoya te sthiti kahevAya che. tethI sAmAnyathI, baMdhAtkRSTanI sthiti AvalikAyUna utkRsthiti maLe che jyAre saMkramotkRSTanI sthiti be AvalikA nyUna baMdhonI utkRsthiti jeTalI maLe che. baMdhonI utkRSTa sthiti - baMdho nI saMkhyAmANa sthiti 2 AvalikA nyUna utkRSTa sthiti baMdho --ii. baMdhAvalikA AvalikA nyUna utkRSTa sthiti saMkramonI utkRSTa sthiti che baMdhonI saMkramakALe udayAvalikA ane saMmohabbI saMkamAvalikA saMkramonI saMkhyamANa sthiti 3 AvalikA nyUna utkRSTa sthiti saMkramonA saMkramakALe udayAvalikA saMkramonI sthiti, - baMdhonI sthiti AyumAM svasthAnamAM udvartanA-apavarNanA vakhate, casthiti = AvalikA nyUna abAdhA + utkRSTa sthiti baMdhakALa utkRSTa sthiti saMkamakALa saMkagamANa sthiti - abAdhA = pUrvabhavanuM zeSAyu -- ------- cata sthiti ------ -- - baMdhAvalikA Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 saMkramakaraNa mithyAtvamohanI utkRSTa sthiti 70 koko hovA chatAM AvalikA adhika aMtarma nyUna 70 koko jeTalI sthiti saMkrame che ane tenA svAmI samyakatvI jIvo ja hoya.' te A rIte.... 4 the thI 1le Avelo jIva tIvrasaMkleza 70 koko bAMdhyA pachI tUrta 4the jaI zakato nathI, paNa aMtarmuDa bAda jAya che. ane tyAM udayA choDIne zeSa samya mizramAM saMkramAve che. tethI A benI utkRSTasthiti aMtarmu-nyUna 70 koko maLe che ane eTalI ja miththAnI sthiti hoya che. pachI, saMkramAvalikA bAda te jIva 4 the ja guNaThANe, samyamohanI apavartanA vaDe ane mizranI apava temaja samyamAM anyaprakRtinayana vaDe, (saMkramAvalikA + udayAvalikA rUpa) be AvalikA adhika aMtarma jUna 70 koko jeTalI sthiti saMkramAve che je e be prakRtino utkRSTa sthitisaMkrama che. Ama traNe darzanamohanA usthitisaMkramanA svAmI lAyopathamika samyakatvI ja maLe che. - 4thA guNaThANe ke tethI upara mATe sAmAnyathI evo niyama che ke badhyamAna sthiti karatAM sattAgata sthiti saMkhyAtaguNa hoya. tethI jinanAma ane Aha07nA baMdha vakhate sattAgatasthiti paNa aMta:koko hovA chatAM tenI utkRSTasthiti je baMdhAya tenA karatAM te saMkhyAtaguNa hovAthI e 8 prakRtio saMkramotkRSTA thAya. 1. A anyaprakRtinayananI apekSAe che. svasthAne apavartanAnI apekSAe mithyAtvIne ja baMdhAvalikA bAda udayA choDIne zeSa 2 AvalikAnUna 70 koko utkRSTa sthitisaMkrama maLe. P / a karatAM adhika kALathI ke anAdikALathI 1le rahelA jIvo traNa karaNa karIne ja samyakatva pAmI zake che ane tethI teonI sthitisattA aMta:koko ja hoya che. mATe evo jIva na letAM 4the thI ( P / a karatAM alpakALa pUrve) 1le Avelo jIva lIdho che. ene samyaguMjano udaya thAya eTale e traNa karaNa vinA ja kSAyopa0 sabhya pAmI 4 the jAya che ane mithyAtvanI aMtarma nyUna 70 koko sthiti e jALavI rAkhe che. 2. AmAM samyanA apavartanA saMkramanI vivekSA che. jo enA anya prakRtinayana saMkramanI vivakSA karIe to.. 4the eno saMkrama nathI. aMtarmuDa bAda pAcho pahele Ave tyAre udayAvalikA choDIne zeSa saMkramAve. eTale ke AvalikAadhika 2 aMtarmuo (= eka moTuM aMtarmu) jUna 70 koko utkR sthiti saMkrama mithyAtvIne maLe. kSAyika samIne 3 puMja ja sattAmAM hotA nathI. pa0 sabhyatvI 3 karaNa karIne ja 4the Avato hovAthI ene utkRSTa sthiti sattAmAM hotI nathI. mATe lAyopasamandI ja kahyA che.. Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 11 1 jinanAmanA utkRSTa sthitisaMkramanA svAmI..... nAmakarmanI vadhumAM vadhu sattAgatasthitivALo jinanAmabaMdhaka jIva prathamabaMdhe nAmanI te vadhu sthiti jinamAM saMkramAvI jinanAmanI saMkramotkRSTasthitivALo bane che. pachI saMkramAvalikAbAda prathama saMkrame utkRSTasthitisaMkrama maLe.' AhA07-nAmakarmanI vadhumAM vadhu sattAgata sthitivALo jIva AhAnA prathamabaMdhe te sthiti saMkramAvI saMkramAvalikA bAda utkRsthiti saMkrama kare. devAyuM... utkRSTasthitibaMdhaka jIva (saMyamI) baMdhAvalikA bAda A sivAyanI prakRtionA utkRSTa sthitisaMkramanA svAmI tarIke te te prakRtionA utkRSTa sthitibaMdhaka jIvo (prAyaH saMjJI paMcemithyAtvI maLe.) (4) jaghanya sthitisaMkrama ane tenA svAmI sAmAnyathI 14me jeno udaya na hoya tevI udayavatI prakRtionI (eTale ke jeono udayaviccheda ane sattAviccheda eka sAthe thAya che tevI prakRtionI) sattAmAM samayAdhika AvalikA zeSa rahe tyAre eka samayapramANasthitino chello je saMkrama thAya te jagha sthiti saMkrama hoya che. (tyArabAda, zeSa rahetI AvalikA ke ethIya nyUna samayo udayAvalikA praviSTa thaI jatA hovAthI saMkrama thaI zakato nathI). (strI-napu. vede zreNi mAMDanArane e be udayavatI hovA chatAM jaghasthiti saMkrama 1 samaya hoto nathI te jANavuM). anudayavatI pravRtionI kSaya thatAM thatAM je sthiti zeSa rahe teno je chello saMkrama thAya che te jaghasthiti saMkrama hoya che. * jJAnA. 14 - (5 jJAnA, 5 aMtarAya, 4darzanA0) 12 mAnI samayAdhika AvalikA zeSe. * Ayu4 - te te Ayu bhogavatAM bhogavatAM samayAdhika AvalikA rahe tyAre. * saMva lobha - kSepakane 10mAnI samayAdhika AvalikA zeSe. * sabhya moha - kSAyika samyo pAmatI vakhate katakaraNa thayA bAda koIpaNa gatimAM sabhya khapAvatAM khapAvatAM samayAdhika AvalikA zeSa rahe tyAre. 1, 4thA vagere guNaThANe uttarottara samaye nAmakarmanI sthitigata sattA ochI ochI thatI jAya che, kAraNa ke baMdhathI vadhu sattA thatI nathI ane nIcethI eka-eka samaya bhogavAIne kapAto jAya che. tethI jinanAmanA baMdhakomAM mithyAtvAbhimukha jIva vadhu sthitibaMdha karato hovA chatAM e vakhate saMkramathI ochI sthitimAM AvavAthI saMkramotkRSTa sthiti maLatI nathI. tethI utkRSTa sthitisaMkrama prathamabaMdha bAda AvalikAe ja maLe che. Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 A 20 prakRtiomAM jagha. sthiti samayAdhika AvalikA Ave che. A 20 + nidrAddhikamAM jagha sthitisaMkrama apavarjhanA vaDe thAya che. * nidrAddhika - jyAre 12mAno 2 AlikA + Avila/a jeTalo kALa bAkI hoya tyAre tathAsvabhAve karIne uparanI eka samayanI sthitino eka AvalikAnA asaMkhyAtamA bhAgamAM apavarjhanA vaDe saMkrama kare che. A jadha. sthitisaMkrama che, e vakhate yasthiti ra AlikA + AvalikA/a hAsyAdi 6 - khudanI prathama sthiti A samaye caramasaMkrama thAya caramabaMdha samaya bIjI sthitimAM saMkhyAtavarSapramANa je caramakhaMDa rahyo hoya tene puruSavedanI prathamasthitinA caramasamaye saMjvankrodhanI bIjI sthitimAM je saMkramAve che te jadha sthitisaMkrama che. ane e vakhate jaghanyasthiti saMkhyAtA varSo + aMtara + 1 samaya jeTalI maLe. -aMtara abAdhA baMdhAvalikA yat sthiti * puruSaveda ane saMjva0 3..... potapotAnA baMdhaviccheda samaye je caramabaMdha thayo hoya che e ja samayanyUna 2 AvalikAnA carama samaye saMkrame che. eTale e carama saMkrama jadha. sthitisaMkrama hoya che, je AbAdhanyUna caramabaMdha jeTalo hoya che. tethI puvedano aMtarmu. nyUna 8 varSa (pu. vedArUDha jIvane) saMjva. krodha- mAna-mAyAno anukrame aMtarmu. nyUna 2 mahinA-1 mahino-15 divasa jeTalo jagha sthitisaMkrama hoya che. e vakhate jaghanyasthiti 8 varSa samayanyUna 2 AvalikA vagere pramANa hoya che. gha sthitibaMdha = 8 varSa saMkramakaraNa yasthiti = 8 varSa-samayona 2 AvalikA carama saMkrama samaya saMkhyAtA varSo pramANa caramakhaMDa saMkramsamANa sthiti Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 113 * 13 mA guNaThANAnA - caramasamaye je prakRtiono saMkramathI sthitikSaya thAya che teono tyAre jagha sthitisaMkrama maLe che. sattAmAM 14mAnA kALa karatAM moTA aMtarmujeTalI sthiti hoya che je 13mAnA aMtasamaye apavartanA dvArA ghaTIne 14mAnA kALa jeTalI thaI jAya che. 13mAnA caramasamaye udayAvalikA choDIne zeSa saMkrame che. ane e vakhate kulasthiti jeTalI hoya eTalI sthiti maLe che. AvI prakRtio 94 che. narakaddhika vagere 13 sivAyanI nAmanI 90 + ra vedanIya + 2 gotra. - casthiti = kulasthiti aMtarmu -- - 13 mano cama / samaya 14 mAno kALa - saMkhyAmANa sthiti udayAvalikA zeSa 32 prakRtiono kSaya karatAM karatAM P / a bhAga jeTalo caramakhaMDa rahyo hoya teno saMkrama kare e jaghasthitisaMkrama. AmAM vizeSa nIce mujabamithyAtva, mizra - kSAyika pAmatAM 4 thI 7 guNanA jIvo anaMtA- 4 - 4 thI 7 guNaThANAvALA anaMtAnubaMdhI visaMyojaka cAre gatinA jIvo. thINaddhi 3 vagere 26.9mAnA kSapaka A 3ramAMthI strI-napu. veda mATe sthiti = P / a + aMtarakaraNanuM aMtarmu(napu) vedano jaghasthitisaMkrama napu. vedodayArUDhajIvane hoya che te jANavuM). zeSa 30 mATe P / a + udayAvalikA. Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2bk jAnyasthitisaMlma - 1 ghasthiti prakRti saMkramapramANa casthiti svAmI kalyo saMkrama jJAnA014 1 samaya samayAdhikaAvalikA 12me samayAdhikAvalikA zeSa apavartanA nidrA 2 1 samaya 2 AvalikA + Avali/a | 12 me yasthitizeSa apavartanA mithyAM mizra. Pla udayA + P / a 4 thI 7me sva-sva kSayakALa | uddha/sarvasaMkrama saMjavalobha 1 samaya samayAdhikaAvalikA 10me samayAdhikAvalizeSa kSepakane apavartanA anaMtA04 Pla udayA + P / a 4 gatinA samyagadaSTio uddha/sarvasaMkrama samya 1 samaya samayAdhika AvalikA 4 gatinA kRtakaraNajIvo apavartanA hAsyAdi 6 saMkhyAta saM. varSa + aMtarmu- kSapaka 9me svakSayakALe uddha/sarvasaMkrama saMjya krodha abAdhA cUna 2 mahinA 2 mahinA-samayona ra Ave ! kSapaka 9me svakSayakALe udde sarvasaMkrama saMjyamAna abAdhA nyUna 1 mahino | 1 mahino-samayona 2 A kSapaka 9me svakSayakALe udde sarvasaMkrama saMjvamAyA abAdhA nyUna 15 divasa 15 divasa-samayona 2 Ao | kSapaka 9me svakSayakALe uddha/sarvasaMkrama putraveda abAdhA nyUna 8 varSa | 8 varSa-samayona 2 A svavedodayArUDha kSapaka 9me uddha/sarvasaMkrama strInapa0 Pla | P / a + aMtarmu svavedodayArUDha kSapaka 9me udde sarvasaMkrama sthAva016,8 kaSAya | P / a P / a + udayA kSapaka 9me svakSayakALe udde sarvasaMkrama 94 prakRtio | aMtarmu-udayA aMtarmu 13mAnA caramasamaye sarvApavartanA 4 AyuSya 1 samaya samayAdhika AvalikA svasvanI samayAdhikAvalikA zeSe | apavartanA saMkramakaraNa Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 115 (5) sAdyAdi prarUpaNA mULa prakRtimAM- moha sivAya 7 no ajaghanya sAdi sivAya 3, kAraNake teono jaLa sthitisaMkrama kSepakane hoya che. pachI punaH ajagha0 saMkrama thato nathI. tethI sAdi maLe nahIM. zeSa 3 (jagha0, utkR.anu.)nA mAtra sAdi-sAnta ema babe ja bhAMgA che. tethI, kula bhAMgA = 743 + 74342 = 63 1. sthitisaMkrama vagere darekanA 4-4 prakAra paDe- jaghanya, ajaghanya, utkRSTa, anutkRSTa. AmAM ajaghanya eTale jaghanyabhina... eTale utkRSTano paNa ajagha0 mAM samAveza thaI jAya. A pramANe anutkRSTamAM mAM jagha0 no paNa samAveza jANavo. A jaghanya vagere cAreyanI sAdi-sAnta-anAdi ane anaMta ema cAramAMthI je je prakAra saMbhavita hoya enI sAdAdiprarUpaNAmAM vicAraNA karavAnI hoya che. jagha0 ane utkR0 sAmAnyathI sarvatra kAdAcitka hovAthI sAdi ane sAnta e be ja prakAre maLatA hoya che. sAmAnyathI, jenuM jagha0 abhavyAdine prApta hoya che, enuM jagha0 saMsArakALa daramyAna jIvone AMtara-Atare prApta thayA ja kare che. tethI AnuM aja. paNa sAdi sAtta ja maLe che. jenuM jagha samyakatvAdinI prAptine anusarIne hoya enuM ajaghanya te samyaktvAdine nahIM pAmelA anAdimithyAtvI vagere jIvone anAdi prakAre maLe che. AvA ajagha0no sAdi bhAMgo to ja maLI zake che jo nIcenI be mAMthI ekanI paNa saMbhAvanA hoya - (1) jagha0 thayA pachI paNa e cIjanI punaHsaMbhAvanA hoya. jemake anaMtA visaMyojaka jIva visaMyojanA vakhate caramasthitisaMkrama je kare che e jagha0 hoya che. paNa tyArabAda paNa e jIva punaH mithyAtve jaI anaMtA bAMdhe che ane pachI saMkramAve che. A je punaHsaMkrama thAya che e jagharA nathI hoto- ajagharA hoya che. tethI ajagha0no sAdi thayo. (2) jagha0 thayA pachI enI punaH saMbhAvanA na hovA chatAM, upazamazreNI vagere jevI koI avasthA hoya ke jyAM vivakSita prakriyA jagha0 thayA vinA ja sarvathA aTakI gaI hoya ane e avasthAthI pAchA nIce paDavAnuM saMbhavita hovAthI paDavAnuM thAya ane pAcho e prakriyAno prAraMbha thAya. jemake zeSa 12 kaSAyono jagha0 sthitisaMkrama kSepakane hoya che ane e pachI puna: eno sthitisaMkrama kyAreya thato nathI. paNa upazamazreNImAM A sthitisaMkramanI prakriyA te te sthAne sarvathA aTakI jAya che ane pAchuM tyAMthI paDavAnuM thatAM e zaru thAya che. A sthitisaMkramano je punaH prAraMbha thAya che te ajagha0 hovAthI ajaghano sAdi bhAMgo maLe che. je prakriyAmAM A bemAMthI ekeyanI saMbhAvanA hotI nathI eno ajaghano sAdi bhAMgo maLato nathI. jemake jJAnAvaraNAdino jagha0 sthitisaMkrama bArame guNaThANe che ane e pachI e kyAreya puna: thato nathI. vaLI A sthAna pUrve evI koI avasthA nathI ke jyAM jJAnAvaraNAdinI sthitisaMkrama sarvathA baMdha thaI gayo hoya. mATe enA ajaghano sAdi bhAMgo maLato nathI. samyakatvAdinI prAptine anusarIne jenuM jagha0 hoya che evI Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 mohanIyakarma 11me kSAyika samyaktvIne saMkramAbhAva thayA pachI paDe tyAre pAcho ajagha sthitisaMkrama thAya che. tethI ajagha0 saMkrama cAre prakAre maLe. bAkInA 3 babbe prakAre. kula 4 + 6 = 10. tethI mULaprakRtinA kula bhAMgA 63 + 10 = 73 thayA. sakramakaraNa uttaraprakRtimAM cAritramohanI 25nA ajava0 4 prakAre..... (upazama zreNithI paDanArane sAdi paNa maLavAthI) cAritramohanI 25nA zeSa 3 babbe prakAre... zeSa 105 dhruvasattAkano ajadha. sAdi sivAya 3 prakAre... 315 zeSa 3nA babbe prakAra... 630 224 28 avasattAkanA cAreyanA babbe bhAMgA... kula..... 1419 (6)svAmitvahAra- jadha0 utkRSTa sthitisaMkramadvAranI vicAraNAmAM svAmIo kahevAI gayA che. anubhAgasaMkrama 7 dvAra- (1) bheda (2) vizeSalakSaNa (3) spardhaka prarUpaNA (4) utkR0 anubhAgasaMkrama (5) jaghanya anubhAga saMkrama (6) svAmitva (7) sAdyAdi (1) bhedadvAra..... mULa uttaraprakRtibhede bhedadvAra sthitisaMkrama pramANe, (2) vizeSalakSaNadvAra... sthitisaMkrama pramANe urjAnA-apavattanA ane anya prakRtinayana jANavA. anya prakRtinayanathI sthitisaMkramamAM, sattAmAM rahelI badhI sthitio saMkrame che ane jaLavAI rahe che, tethI patagrahanI paNa eTalI sthiti thAya che jyAre rasasaMkramamAM, sattAgata badho rasa saMkramavA chatAM jaLavAI raheto nathI, kintu badhyamAna rasa jeTalo thaI jAya che. 100 (3) spardhaka prarUpaNA...je prakRtiomAM mAtra sarvaghAtI rasaspardhako ja hoya tene sarvaghAtI kahevAya che, je prakRtiomAM dezadhAtI rasaspardhvako paNa hoya che tene dezadhAtI kahevAya che. aghAtI spardhvakonA saMbaMdhathI prakRtio aghAtI kahevAya che. e ja pramANe eka sthAnakAdi saMjJA paNa rasanA saMbaMdhathI ja jANavI. 150 prakriyAno abhavyAdine anaMta bhAMgo paNa maLe che. A ja pramANe anu. mATe utkRSTane AzrIne jANavuM. je prakriyA pote ja adhruva hoya enA jaghanyAdi cAre prakAra sAdi/sAMta ema be ja bhAMge maLe e spaSTa che. jemake samyaktvamohanIyAdinI sattA adhruva hovAthI saMkrama paNa adhruva hovAnA kAraNe sAdi-sAnta ja hoya che. Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho.bhAga-1 117 120 baMdhAtI prakRtiomAMthI kevalajJAnA sivAyanI 4 jJAnA, cakSu, acakuM ane avadhi darzanA. ema 3 darzanA, puruSaveda, saMva, 4 ane 5 aMtarAya A 17 prakRtiono 1 thI 4 ThANIyo rasa baMdhAya che, zeSa 103 prakationo ra thI 4 ThANIyo rasa baMdhAya che. samyamohano rasa 1 DhANiyo ane maMda kristhAnika hovAthI dezaghAtI hoya che. jyAre mizrano rasa madhyama dristhAnika sarvaghAtI ja hoya che. enI uparanA dvi-tri ane cutaHsthAnika spardhako mithyAtvanA hoya che. (4) utkarasaMkramakAra... samya0 tathA mizramohano utkRSTathI dvisthAnika rasa ja sattAmAM hovAthI eTalo ja rasa utkRSTathI saMkrame che. Atapa, manu Ayu ane tiryaMcAyuno sattAmAM ra3/4 ThANIyo rasa hovA chatAM utkRSTathI tathAsvabhAve ra ThANIyo rasa ja saMkrame che. zeSa prakRtiono utkRSTathI 4 ThANIyo rasa saMkrame che. ghAtIsaMjJAnI apekSAe samyano dezaghAtI ane zeSa badhIne sarvaghAtI rasa saMkrame che. (5) jagha02sasaMkramadvAra pu. veda, samyaka saMjva0 4 - jagha0thI 1 ThANIyo dezaghAtI rasa saMkrame. zeSa prakRtino jagha thI paNa 2 ThANiyo sarvaghAtI rasa saMkrame che. matijJAnAvaraNAdino 1 kANiyo rasa baMdhAto hovA chatAM sattAmAM rahela 2 ThANiyo paNa sAthe saMkramato hovAthI 2 ThANiyo saMkrama ja kahevAya che. (6) svAmitvAra () utkRSTarasasaMkramanA svAmI- 88 azubhaprakRtiono utkRSTarasa mithyAtvIo tIvra saMkleze bAMdhI baMdhAvalikA bAda aMtarmaparyata saMkramAve che. saMjJI paMcete rasa bAMdhI (aMtarmamAM eno ghAta thavA pUrve) sUekeya vageremAM jAya to tyAM paNa utkRSTa rasa saMkramAve che. AvA tIvrasaMklezavALo 8mA devalokanI upara ke yugalikamAM hoto jato nathI. mATe e sivAyanA mithyAtvIo jANavA. mithyAtvIo zubhaprakRtinA yathAyogya utkRSTarasano saMkleza vaDe ane samya mizra moha sivAyanI azubhaprakRtionA utkRSTarasane yathAyogya vizuddhi vaDe aMtarmumAM nAza karI de che. tethI utkRSTarasasaMkrama aMtarmuparyata ja maLe. samyaktI jIvo sAmAnyathI zubhaprakRtionA utkR0rasane jALavI rAkhe che. temaja kSapaNakALa sivAya samya mizranA utkRSTa rasane paNa jALavI rAkhe che. - Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 saMkramakaraNa * audA07, manu02, prasaMghayaNa - A 10no utkRSTarasa samanvIo bAMdhI sAdhika 13ra sAgaro sudhI TakAvI rAkhe che. baMdhAvalikA bAda tyAM sudhI teo ene saMkramAve che. bAMdhyA pachI jyAre mithyAtve jAya tyAre paNa, cAre gatimAM jyAM jAya tyAM paNa aMtarmuparyata e rasane saMkramAve che. * devAyuno utkRSTarasa apramatta bAMdhe ane baMdhAvalikA bAda saMkramAve. devabhavamAM paNa samayAdhika AvalikA zeSa hoya tyAM sudhI saMkramAve. * zeSa 3 Ayuno - utkRSTa rasa mithyAtvIo bAMdhe che ane baMdhAvalikA bAda eno utkRSTa rasa saMkramAve che. bhavAMtaramAM paNa samayAdhika AvalikA zeSa na rahe tyAM sudhI ene saMkramAve che. * Atapa-udyotano utkRSTa rasa mithyAtvIo bAMdhe, baMdhAvalikA bAda aMtarmu sudhI saMkramAve che. aMtarmuDa mAM nAza thavA pahelA sabhya pAmI jAya to A zubhaprakRtio hovAthI eno rasa jaLavAI rahevAnA kAraNe saMkrama paNa sAdhika 132 sAgaro sudhI cAlu rahe che. * zAtA vagere zeSa 54 zubhano - utkRSTarasa te tenA baMdhaviccheda vakhate zreNimAM rahelA jIvo caramabaMdha bAMdhe che ane baMdhAvalikA bAda 13mA guNaThANAnA caramasamaya sudhI saMkramAve che. zAtA-yaza-ucca-12-13nA jIvo. zeSa-51-9-10-12-13nA jIvo. () jagharasaMkramanA svAmI - jyAM sudhI aMtarakaraNa karyuM nathI hotuM tyAM sudhI lapakane ghAtakarmono je rasa sattAmAM hoya che tenA karatAM sUeke jIvone anaMtamo bhAga ja sattAmAM hoya che. aMtarakaraNakriyA bAda je rasa kSepakane sattAmAM hoya che enA karatAM sUekene anaMtaguNa sattAmAM hoya che. zeSa azubhaprakRtiono sayogI kevalIne je rasa sattAmAM hoya che tenA karatAM asaMjJI paMce jIvo temaja nIce nIcenA jIvone anaMtamo bhAga ja sattAmAM hoya che. * saMjya04, 9no kaSAya - 9mAnA kSepako jaghasthitisaMkrama sAthe jagha 02sa saMkramAve. * jJAnA014, nidrAdrika - 12mAnI samayAdhika AvalikA zeSe. Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : karmaprakRtipadArtho bhAga-1 119 * samya0 mizra moha - benA kSepaka svacaramakhaMDanA saMkramakALe. (samyano samayAdhikAvalikA zeSe). * 4 Ayuo - jaghasthiti sAthe jagha0 rasa bAMdhyA bAda baMdhAvalikA pachI... bhavAMtare samayAdhika AvalikA zeSa rahe tyAM sudhI. * vaikriya 11 - nAmanI 84nI sattAvALo asaMjJI paMce jagha0 rasa bAMdhI baMdhAvalikA pachI saMkramAve. pachI, ajagha0 * manu2, ucca - AnI sattAvagarano sUnigodajIva jagha0 bAMdhI baMdhAvalikA bAda saMkramAve. * anaMtA- 4 - anaMtA visaMyojaka 1 le Ave tyAre prathama samaye yathAsaMbhava jagha0 bAMdhI baMdhAvalikA pachI 1 samaya mATe. * jina, AhA07 - prathama baMdha je yathAsaMbhava jagha0 rasa bAMdhe tene baMdhAvalikA bAda 1 samaya mATe. mithyAtvAbhimukha samyakatvI jinanAmano jagha0 rasa bAMdhato hovA chatAM e vakhate sattAmAM rahela pUrvabaddha adhika rasa paNa saMkramato hovAthI jagharasaMkrama nathI hoto. A pramANe AhA. 7 mATe pramattAbhimukha apramattane jagharasabaMdha hovA chatAM jagharasasaMkrama nathI hoto. bAkInI 97no jagharasa bAMdhanArA pramattAdi jIvo paNa hoya che, chatAM teone sattAmAM pUrvabaddha adhika rasa paNa hovAthI ane eno paNa saMkrama hovAthI jagha0 rasasaMkrama maLato nathI. paNa je sUteuvAu0nA jIvoe sattAmAMthI ghaNA rasano nAza karyo hoya che ane sUeke jIvone sattAgata rasa karatAM paNa alparasa bAMdhe che te jIvo te ja bhavamAM ke beIndriyAdi bha mAM jyAM sudhI vadhu rasa na bAMdhe tyAM sudhI java2sasaMkramanA svAmI maLe che. (7) sAdyAdi () mULa prakRtimAM * jJAnA, darzanA0, aMtarAya - ajaghanA sAdi sivAya 3, zeSa 3 nA babbe.. kula 343386 = 27. jagha0 kSepakane hoya, pachI ajagha0 na hovAthI eno sAdi bhAMgo hoto nathI. 1. vai011 vagere A badhI prakRtiono janTasa saMkrama 1 samaya mATe kahyo che eno artha e thAya ke prathamasamayabaddha rasa karatAM dvitIya samaye adhika rasa ja baMdhAto hovo joIe. jo evuM na hoya to jeTalA kALa sudhI adhika rasa na baMdhAya teTalA kALa mATe ja rasasaMkrama maLe. Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkramakaraNa * vedanIya-nAma-gotra - utkR. kSapakane hoya. anubhRSTAdinA sAdi sivAya 3 bhAMgA, zeSa 3nA babbe, kula - 27. * mohanIya - kSAyika upazamakane saMkramAbhAva pachI pAcho ajagha. sAdi maLe. tethI ajagha0 nA 4, zeSa 3nA babbe..... kula...... 10 * Ayu. - anuSkRSTa 4 prakAra, zeSa babbe..... kula 10..... mULaprakRtinA kula 74. 33 sAgaro0 narakAyunA utkR2sa karatAM paNa 33 sAgaro. devAyuno utkR2sa tathAsvabhAve adhika hoya che. tethI AyuSya mULaprakRtinA utkR.rasa tarIke devAyuno utkR2sa maLe che. apramattapaNAmAM ene bAMdhI baMdhAvalikA bAda saMkramAve che, yAvat 1 AvalikA zeSa rahe tyAM sudhI utkRSTarasa saMkramAve che. tyArabAda je manuSyAyune saMkramAve che te anubhR. hovAthI anubhRno sAdi maLe. nokaSAya 170 -> (va) uttaraprakRtiomAM..... * anaMtA04, saMjva04, ajagha0 4, zeSa babbe..... * jJAnA0 14, nidrAdrika ajagha sAdi sivAya 3, zeSa babbe..... 144 * trasa 10, zAtA, paMce aguru, uccha,nirmANa, zubhakhagati, samacatu0,parA, tai saptaka, zubhavarNAdi 11 - A 36no utkRSTarasa kSapako caramabaMdha bAMdhyA bAda saMkramAve. tethI anunA sAdi sivAya 3, zeSa 3 nA babbe..... kula 324 * udyota, prathama saMgha0 audA07 - anu0 4, zeSa babbe..... 90 120 *- (udyotano utkRSTarasa 7mI narakano samyaktvAbhimukha jIva bAMdhe ane zeSa 8no samyaktvI deva bAMdhe) * zeSa 80 prakRtiomAM cAreyanA babbe.... 640 uttaraprakRtinA kula 1368 bhAMgA thayA. | pradezasaMkrama pa dvAra (1) sAmAnyalakSaNa (2) bhedadvAra (3) sAdyAdi (4) utkR.pradeza saMkrama svAmI ane (5) jaya0 pradezasaMkramasvAmI. (1) sAmAnyalakSaNadvAra - saMkramaprAyogya karmadalikone anyaprakRti rUpe je pariNamAvavA te pradezasaMkrama kahevAya che. (2) bhedadvAra - 5 bheda (1) uvelanA saMkrama (2) vidhyAta saMkrama (3) yathApravRtta saMkrama (4) guNa saMkrama ane (5) sarvasaMkrama Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 21 karmaprakRtipadArtho bhAga-1 uddelanA saMkrama - udvelanA eTale ukheDavuM... sattAmAMthI nirmULa karavuM. A nirmaLana mATe nIcenI prakriyA thAya che. sattAmAM rahela caramasthitithI mAMDIne nIcenA caramasthiti- P / a sudhInA niSakono je P / a jeTalo khaMDa, e khaMDane sau prathama ukere che. A khaMDanA pratyeka niSekamAMthI, te te niSekamAM rahela kula dalikonA asaM0mA bhAga jeTalA dalika grahaNa karI, svasthAnamAM te khaMDa sivAyanI nIcenI sthitiomAM, e gRhIta dalikonA asaM bahubhAga daliko nAMkhe che ane anya prakRtimAM asaMbho bhAga nAMkhe che. bIjA samaye te ja niSekomAMthI asaMguNa (guNaka = sU0 kSetra palyono asaMmo bhAga) daliko grahaNa karI svasthAnamAM asaM bahubhAga (prathama samaye svasthAnamAM nAMkhela dalika karatAM asaM guNa) ane paraprakRtimAM asaMmo bhAga (prathama samaye paraprakRtimAM jeTalA nAMkhelA enA karatAM vizeSahIna) nAMkhe che. Ama uttarottara samaye asaM guNa asaguNa daliko grahaNa karI svasthAnamAM nIce asaguNa-asaguNa ane paraprakRtimAM vizeSahIna-vizeSahIna nAMkhatA nAMkhatA aMtarmu kAlamAM upalA e khaMDane sarvathA khAlI karI nAMkhe che. eTale ke te prakRtinI sattAgata sthiti have P / a jeTalI ochI thaI gaI. e pachI P / a jeTalA niSekonA bIjAkhaMDane (A bIjo khaMDa paNa P / ano, chatAM prathama khaMDa karatAM vizeSahIna niSeko jANavA. ema vizeSahIna-vizeSahIna niSeko TheTha dvicaramakhaMDa sudhI jANavA.) A ja rIte uttarottara samaye asaM guNa asaguNa daliko laI svasthAnamAM te te khaMDanI nIcenI sthitiomAM asaMkhyaguNa asaMkhyaguNa ane paraprakRtimAM vizeSahIna vizeSahIna daliko nAMkhI aMtarmu-kALamAM saMpUrNatayA khAlI kare che. A pramANe aMtarma aMtarmakAle nIce nIcenA khaMDo khAlI karatAM karatAM saMpUrNasthitine sAmAnyathI PI a jeTalA kALamAM (ke aMtarmu kALamAM) khAlI kare che. ahIM prathamakhaMDanA niSekonI apekSAe bIjA khaMDanA niSekonI saMkhyA vizeSahIna, bIjAnI apekSAe trIjAnI vizeSahIna... ema uttarottara dvicaramakhaMDa sudhI javuM. A anaMtaropanidhA thaI. paNa prathamakhaMDanI apekSAe, najIkanA keTalAka khaMDo asaMhabhAgahIna hoya che, tyArapachInA keTalAka khaMDo saMkhyAtabhAgahIna, tyArabAdanA keTalAka saMkhyAtaguNahIna ane tyArabAdanA keTalAka khaMDo asaMhaguNahIna hoya che. A paraMparopanidhA thaI. Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 saMkramakaraNa dalikonI apekSAe prathama khaMDanA kula daliko karatAM bIjA khaMDamAM vizeSAdhika hoya che. bIjA karatAM trIjAmAM vizeSAdhika hoya che. ema uttarottara vicaramakhaMDa sudhI jANavuM. A anaMtaropanidhA thaI. prathamakhaMDanI apekSAe, najIkanA keTalAka khaMDo asaMha bhAga adhika hoya che pachInA keTalAka saMkhyAmabhAga adhika hoya che, pachInA keTalAka saMkhyAtaguNa adhika hoya che ane pachInA keTalAka asaguNa adhika hoya che. A paraMparopanidhA thaI. caramakhaMDa.. P / a hovA chatAM dvicaramakhaMDathI asaguNa ane prathamakhaMDathI asaMmA bhAga pramANa hoya che. dalikonI apekSAe prathamakhaMDathI ane hicaramakhaMDathI banethI asaMhaguNa hoya che. vaLI A khaMDanI nIce koi khaMDa nathI. tethI udayAvalikAgata dalikone choDIne bAkInA nikomAM rahelA dalikomAMthI eka asaMkhyAtamo bhAga paraprakRtimAM ja nAMkhe che. bIjA samaye tenA karatAM asaM guNa jeTalA daliko paraprakRtimAM nAMkhe che. ema karatAM karatAM aMtarmajeTalA kALamAM A saghaLA niSekonA saghaLA daliko khAlI karI nAMkhe che. ahIM A aMtarmunA caramasamaye je kAMI zeSa rahelA saghaLAM daliko bIjI prakRtimAM nAMkhe che e sarvasaMkrama kahevAya che, te pahelAnuM badhuM urvalanAsaMkrama kahevAya. A caramakhaMDa ukerAI javAnI sAthe e prakRtinI mAtra udayAvalikA sattAmAM rahI hoya che jene eka AvalikAmAM stibukasaMkrama vaDe dUra kare che. Ama kula, karaNarahita udvelanAthI P/a kALamAM ane karaNasahita urvelanAthI aMtarmu kALamAM te te prakRtino sattAmAMthI sarvathA viccheda thaI jAya che. dvicaramakhaMDane uvelavAnA caramasamaye jeTaluM dalika caramakhaMDa rUpa svasthAnamAM nAMkhe che teTaluM teTaluM dalika caramakhaMDamAMthI pratyeka samaye khAlI karavAmAM Ave to 1. niSekanI dviguNahAninuM aMtara je P / a che enA karatAM A khaMDo nAnA hoya tyAM sudhI A vAta samajavI paDe. jo A khaMDo enA karatAM moTA hoya to emAM dviguNavRddhio AvI javAthI badhA ja niSeko pUrvakhaMDanA niSeko karatAM dviguNavRddha ke enAthI paNa moTA hovAthI khaMDagata saghaLuM dalika vizeSAdhika vizeSAdhika saMbhave nahIM ema lAge che. Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 123 caramakhaMDane khAlI karatAM P/ a kALa lAge ane dvicaramakhaMDanuM jeTaluM dalika caramasamaye paraprakRtimAM nAMkhe che eTaluM eTaluM dalika caramakhaMDamAMthI pratisamaya khAlI karAya to caramakhaMDane khAlI karatAM aMgulaasaM = asaMkALacakra lAge. ulAtI prakRtionA svAmI tathA kALa * AhA0 7 - sarvaviratimAMthI aviratimAM AvyA bAda aMtarmupachI AnI uvelanA zaru thAya. P / a mAM saMpUrNa uvelAI jAya. * anaMtA- 4 - 4/5/6/7guNaThANAvALA caturgatika jIvo visaMyojanA karatI vakhate (ke manuSyo kSAyika samya0 pAmatI vakhate) aMtarmumAM uvele. * mizra-mithyA na 4/5/6/7 guNaThANAvALA manuSyo kSAyika sabhya pAmatI vakhate aMtarmumAM uvele. * 8 kaSAya, 9 nokaSAya, thINaddhi-3, nAmanI 13, saMvakrodha-mAna-mAyA - A 36 prakRtio... kSapaka navamA guNaThANe aMtarmumAM uvele. * samya mizramoha - 1 le guNaThANe P / a kALamAM uvele. * nAmakarmanI 95nI + sattAvALo jIva eke0mAM kramazaH devadrika, vaikriya 9 ne (vai07 + narakaddhika) P / a kALamAM uveluM che. e uvelyA pachI teuvAu0nA jIvo kramazaH uccagotra ane manuddhikane P / a kALamAM uvela che. vidhyAta saMkrama' | - samyakatvAdi viziSTa guNa ke devAdibhavane AzrIne je karmaprakRtiono abaMdha ke baMdhaviccheda hoya che tevI prakRtiono saMkrama te vidhyAtasaMkrama. * mithyA0 mizra - 4 thI 7 guNaThANe * napu. veda vagere - bIjA vagere guNaThANe guNanimitte baMdhAtI nathI. mATe narakAyuvinA 14 tyAMthI 7mA guNaThANA sudhI eno vidhyAtasaMkrama thAya che. pachI guNasaMkrama. * thINadvitrika vagere tiryaMcAyu vinA ra4 trIjA vagere guNaThANe vidhyAtasaMkrama * manuddhika vagere 9 pAMcamA vagere guNaThANe * pratyA kaSAya 4 - chaThThA vagere guNaThANe 1. pragaTelo agni zAMta thaI javo te 'vidhyAta !" yathApravRttasaMkrama baMdha thaye atyaMta alpa dalikono paraprakRtimAM je saMkrama thAya che te vidhyAtasaMkrama. Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 saMkramakaraNa * arati-zoka vagere 6 - sAtamA guNaThANe * vai0 11, AhA07, jAticatuSko nArako temaja sanaskumArAdidevone sthAvara 4, Atapa 27 I bhavanimitte abaMdha hovAthI visaMkrama (TIkAkAranA mate) * uparokta 27+ti. 2, AnatAdidevone visaMkrama udyota 30 (TIkAkAranA mate) (cUrNikAronA mate A devone Aha07 sivAyanI anukrame 20 ane 23 prakRtiono vidhyAtasaMkrama hoya che. * vai011, sUthama 3, vikala 3-17 IzAnAnta devone vidhyAtasaMkrama (cUrNi0) * 6 saMgha0, aprathama 5 saMsthAna, napuo, manu02, ] audA-7, durbhagatrika, nIcagotra,kukhagati 40 yugalikonevigsakrama jAti4, sthA04, ti02, naraka 2, Atapa, udyota ) * manuddhika, udyota 3 7mI narakanA mithyAtvIne visaMkrama, A uparAMta ti, manuSyone trIjA vagere guNaThANe manu2, audA07, prathamasaMgha A 10no visaMkrama hovo joIe. sattAmAM rahela daliko + asaM. kALacakranA samayo.... ATalA daliko vidhyAta saMkrama vaDe pratisamaya saMkrame che. eTale ke prathamasamaye jeTaluM dalika paraprakRtimAM nAMkhe che eTaluM pratisamaya jo nAMkhyA kare to saMpUrNa daliyA khAlI karatAM asaMkALacakra lAge. 1. cha-sAtamathI nIce AvanAra jIvane prathama aMtarmamAM Aha07no visaMkrama hoya che. tyArabAda uddelanA saMkrama cAlu thAya che. bhavanA aMtasamaya sudhI saMyama jALavI rAkhanAra jIva narakamAM jato nathI. narakamAM janAro, chevaTe chellA aMtarmamAM to nIce Avelo ja hoya che, ane e aMtarmumAM AhA07no visaMkrama thAya che. eTale narakanA prathama samayathI ja eno uvelanA saMkrama hovo joIe. bhavanA carama samaya sudhI saMyama jALavI rAkhanAro devamAM jAya che. eTale deva bhavamAM 4thA guNaThANe prathama aMtarmamAM AhA07no visaMkrama maLI zake, paNa tyArabAda to uddelanA ja hoya che. eTale prathama aMtarmanA alpakALanI vivakSA na rAkhIne cUrNikAre A jIvone anukrame 20 ane 23 prakRtiono vidhyAtasaMkrama kahyo hoya ema lAge che. athavA cUrNikAre pahelAM guNapratyayathI abadhyamAna ane tethI vidhyAtasaMkramavALI prakRtiono sAmAnyarUpe ullekha karI dIdho che. pachI A 20 ane 23prakRtio je kahI che te bhavapratyayathI vi.saM. pAmatI prakRtio kahI che. AhA7to koIpaNa avirata jIvane guNapratyayathI ja vi.saM. pAmatI hovAthI 20,23mAM umerI na hoya ema paNa hoya zake. Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 125 AmAM, te te prakRtio baMdhAtI nathI ane saMkrame che, tethI uttarottara samaye sattAgatadalika ochuM ochuM thatuM jatuM hovAthI vizeSahIna vizeSahIna daliko saMkrame che. yathApravRtta saMkrama - svabaMdha prAyogya prakRtiono yogane anusAra saMkrama te yathApravRttasaMkrama. parAvartamAna hovAnA kAraNe baMdhAtI na hovA chatAM jo baMdhayogya hoya to A ja saMkrama thAya che. badhyamAnanuM dalika (yoga vadhu hovAnA kAraNe) vadhu baMdhAtuM hoya to vadhu saMkrame che, ochuM baMdhAtuM hoya to ochuM..... tema te vakhate abadhdhamAnanuM sattAgata dalika vadhu hoya to vadhu saMkrame, ochuM hoya to ochuM saMkrame che. guNasaMkrama apUrvakaraNAdi guNaThANe azubha abadhyamAna prakRtinA daliko pratisamaya uttarottara asaguNa asaM guNa guNAkAre badhyamAna prakRtiomAM saMkrame che. Ane guNasaMkrama kahe che. 4 thI 7 guNaThANe anaMtA visaMyojanA ke darzanatrika kSapaNA vakhate thatA apUrvakaraNe paNa te te prakRtino A saMkrama thAya che. * mithyAtva-Atapa ane narakAyu sivAyanI mithyAtve ja baMdhAtI 13 prakRtio + anaMtA- tiryaMcAyu ane udyota sivAyanI 1le-raje baMdhAtI 19 prakRtio + apratyA pratyA0 8+ asthira, azubha, ayaza, arati, zoka, azAtA = 46 A 46no 8mAM guNathI guNasaMkrama zaru thAya che.' * nidrAddhika-upaghAta-azubhavarNAdi 9, hAsya, rati, bhaya, juguo - 16 A 16nI 8me jyAM baMdhaviccheda thAya tyArabAda guNasaMkrama zaru thAya. * mithyA mizra, anaMtA 4 - 4 thI 7 guNaThANe apUrvakaraNa kare tyArathI. (tathA prathamasamyaktanI prAptithI prathama aMtarmuhUrtamAM mithyA, mizrano guNasaMkrama upalakSaNathI jANavo.) sarvasaMkrama - udvelanAsaMkramamAM kahI gayA te pramANe. 1. Atapa-udyota zubha hovAthI choDI, narakAyu,tiryaMcAyuAyuno saMkramanahovAthI choDI, mithyA - anaMtA 4no kSAyika pAmatI vakhate 4 thI 7 guNaThANe ja saMkrama thaI gayo hovAthI choDI, aupa0 samyakatvIne upa0 sabhya prAptikALe aMtaramAM pravezyA bAda aMtarmusudhI ja mithyA mizrano guNasaMkrama hoya che, tyArabAda vidhyAta saMkrama hoya che, AgaLa kaheze ke "saMtamahattAhitriAmo'. 8mAM guNaThANe pahoMcatA pUrve A aMtarma pUrNa thaI jAya che. 2. guNasaMkrama pUrNa thayA bAda paNa, guNasaMkrama pUrve je dalika sattAgata hatuM teno bahubhAgadalika sattAmAM rahe che. jyAre sarvasaMkrama thayA pachI mAtra udayAvalikAgata dalika zeSa rahe che je stibukasaMkramathI bhogavAI jAya che. Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 26 saMkramakaraNa te te saMkramanA apahArakALanuM alpabahuta- uddelanA saMkramamAMcaramakhaMDamAM jeTalA daliko hoya che te saghaLAne khAlI karatAM, guNasaMkramanA pramANathI + aMtarmu lAge yathApravRttasaMkramanA pramANathI - Pla allo vidhyAsakramanA pramANathI asaMkALacakra lAge ulanAnA kicaramakhaMDanA caramasamaye asaMkALacakra lAge, paNa paraprakRtimAM paDatA dalitonA pramANathI vidhyAtasaMkramanA asaMkALacakra karatAM asaguNakALa e caramasamaye svasthAnamAM paDatA dalikonA pramANathI khAlI karatAM- + Pl a $CULOT (3) sAdhAdi prarUpaNA mULa prakRtimAM pradezasaMkrama asaMbhavita hovAthI sAdyAdi prarUpaNA nathI. uttaraprakRtimAM - jJAnA 14 audA 7 ajagha0-4 prakAre. (kSapaNArtha abhyaghata kSapita karbhAzane jagha0 Ave. 11 me saMkramAbhAva, pratipAte ajaghano sAdi) zeSa 3nA babbe. kula 84 + 126 = 210 (21no utkRSTa mithyAtvIne maLe. tethI anutkRSTa paNa sAdi-sAnta ja maLe.) 10pa dhruvasattAka ajagha0 4 prakAre, (jJAnAnI jema) anutkRSTa 4 prakAre, kSapaNArtha abhyadhata guNitakarmAzane utkRSTa, 11me saMkramAbhAva, pratipAte anutyuno sAdi. zeSa ra babbe prakAre kula 420 + 420 + 420 = 1260 * zeSa 4 dhruvasattAka. mithyA, zAtA, azAtA, nIca nA cAra prakAra babbe rIte. kula 32 * 4 Ayu vinA 24 adhRvasattAkanA- cAra prakAra sAdi-sAnta.... kula 192 (4 Ayuno paraspara saMkrama na hovAthI pradezasaMkrama hoto nathI) uttaraprakRtinA kula bhAMgA... 1694 Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 viAya karmaprakRtipadArtho bhAga-1 127 (4) utkRSTa pradezasaMkrama svAmitva dvAra sAmAnyathI guNitakamazajIvo utkRSTapradezasaMkramanA svAmI hoya che. | guNitakarmAza - amuka cokkasa prakriyAomAMthI pasAra thatA jIvo karma dalikone guNAkAre bhegA karI sattAgata utkRSTadalikonA svAmI bane che. AvA jIvone guNitakarmAza kahe che. jIva guNitakarmAza zI rIte bane ? te vidhi1. pUrvakoTipRthakatvAdhika 2000 sAgaro svarUpa trasakAyanI je kAyasthiti che eTalI nyUna 70 koko sAgaro jeTalo kALa bApRthvIkAyanA bhavomAM rahe, ahIM pRthvIkAya hovAnuM kAraNa e che ke zeSa eka karatAM enuM Ayu, adhika hovAthI janma maraNa ochA karavA paDe, tethI karmo ochA khape, vadhu bhegA thAya, temaja dIrghakALa paryata niraMtara ghaNA yugalonuM grahaNa thaI zake. vaLI pRthvI atyaMta kaThina-baLavAna hovAthI duHkha sahana karavAnI enI tAkAta vadhu hoya che. tethI vadhu pudgalono kSaya thato nathI. karmabaMdha vadhu thAya che. 2. bA. pRthvImAM paNa paryAptanA bhavo ja vadhu kare, ane te paNa zakya eTalA dIrdhAyuvALA kare. aparyAnA to karavA ja paDe ema hoya eTalA ja alpAyuSka kare. AvuM eTalA mATe ke aparyAne yoga ocho hovAthI ochA dalika grahaNa kare. 3. utkRSTayoga ane utkRSTa kaSAyamAM vadhu kALa rahe. tethI vadhu dalikonuM grahaNa kare ane utkRSTasthiti bAMdhe. temaja ghaNA yugalonI udvartana kare ane alpa dalikonI apavartana kare. 4. vaLI dareka bhavamAM Ayu baMdha jaghaDa yoge kare, kAraNa ke utkRSTayoge bAMdhe to Ayu tarIke vadhAre pudgalo pariName je bhavAMtare khapI ja javAnA hovAthI anupayogI che. 5. uparanA niSekomAM zakya eTalA vadhu daliko nAkhe. A rIte bApRthvImAM uparokta kALa pUrNa karI trasakAyamAM Ave. 6, ahIM paNa paryAnA dIrdhAyuSka bhavo vadhu, utkRSTa kaSAya-yogamAM vadhu rahe vagere jANavuM. 7. trasakAyanI kAyasthiti pUrNa karavA mATe 7mI narakamAM vadhumAM vadhuvAra jAya. (jagha0 AyumAM niraMtara tiryaMcabhavAMtare 3 vAra ane utkRSTaAyumAM be vAra jaI zake che.) A rIte trasakAyanI kAyasthiti lagabhaga pUrNa thavA Ave tyAre chelle 7mI narakamAM jaI zIdhra paryApta thAya tathA anekavAra utkRSTa yogasthAnaka ane utkRSTa kaSAyodayajanya saMklezasthAne Ave. svaAyu.nA aMtabhAge yavamadhyamanI uparanA yogasthAnomAM aMtarmu kALa rahI tricarama ane dvicarama samaye utkRSTa kaSAyavALo Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 saMkramakaraNa rahe temaja vicarama ane caramasamaye utkRSTa yogavALo thAya, ane tyAMthI nIkaLIne paMce tiryaMca thAya. utkakaSAya ane utkRSTayoga yugapad eka samaya ja rahetA hovAthI utkRSTa kaSAyane caramasamaye kahyo nathI. - Avo nArakI svaAyunA caramasamaye saMpUrNa guNitakarmAza hoya che. te samaye, 70 koko, sAgaro pUrve bAMdhela dalikono eka aMza sattAmAM hoya che. pachInA samaye e aMza kSINa thaI jAya che. mATe caramasamaya kahyo. utkrapradezasaMkramanA svAmIo * audA07, jJAnA. 14 - guNitakarmAza jIva paMce tinI prathamAvalikAnA caramasamaye yathApravRttasaMkrama vaDe. (A samaye 7mInA caramasamaye utkRLyoge bAMdheladalikanI paNa baMdhAvalikA vItI gai hovAthI e paNa saMkrame.) * sU saMparAye na baMdhAtI ) 32 pApa prakRtio, nidrAddhika, | guNitakarmAza kSepaka 10mAnA caramasamaye, azAtA, upaghAta, aprathamasaMgha0 (guNasaMkrama vaDe utkRSTa pradezasaMkrama maLe. saMsthAna 10, azubhavarNAdi 9, kukhagati, aparyA, asthira SaTaka, nIcagotra ) 8 kaSAya, thINaddhi 3, ti02, 3 guNitakarmAza kSepakane 9mA guNaThANe te vikala 3, sUkSma, sAdhA, ke tenA caramasaMkrame sarvasaMkrama vaDe. hAsyAdi 6 = 24 - * zAtAvedanIya - 7mI narakamAMthI paMcetimAM AvI prathamasamayathI utkRSTa baMdhakALa sudhI zAtA bAMdhe, ane e vakhate azAtA saMkramAve. A banne rIte zAtAne puSTa karI pachI azAtAnI baMdhAvalikAnA caramasamaye yathApravRttasaMkrama vaDe saMkramAve. * mizra-mithyA moha - guNita karbhAza jIva kSAyika pAmatI vakhate sva svanA caramasaMkrame sarvasaMkrama vaDe. '* sabhya moha - 7mI narakamAM Dhicarama aMtarmuhUrve aupa0 sabhya pAmI zakya eTalA dIrghakALa sudhI guNasaMkrama vaDe mithyA mizranA daliko emAM saMkramAvI Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 ene puSTa kare. pachI mithyAtve jaI prathama samaye yathApravRttasaMkrama vaDe utkRSTapradeza saMkrama kare. 129 * anaMtA 4- guNitakarmAMza 7mI narakamAMthI tiryaMcamAM AvI aMtarmuhUrto kSAyopa0 sabhya pAmI anaMtA0 4nI visaMyojanA kare tyAre caramasamaye sarvasaMkrama vaDe. * napu. veda - guNita karmAMza tiryaMcano bhava karI IzAna devalokamAM jAya. tyAM saMkliSTabhAve eke prAyogya bAMdhatA napuveda vAraMvAra bAMdhe. tyAMthI cyavI strI ke puruSa thaI zIghra kSapaka bane. tyAre napu.vedanA carama prakSepe sarvasaMkrama vaDe.2 1. narakamAM jeTalA dIrghakALa mATe mithyAtve rahe aTeluM mithyAtva vadhu puSTa thavAthI pachI samyaktvakALe mithyAtva vadhu saMkramavAnA kAraNe samya0 mohanIya paNa vadhu puSTa thAya. tethI 7mI nArakInAM prAraMbhakALamAM samyaktvotpatti kahI nathI. carama aMtarmumAM avazya mithyAtva hoya. tethI dvicarama aMtarmu. kahyuM. kSAyopa. samyaktva pAme to guNasaMkramathI mithyAtvana saMkrame kintu vidhyAtasaMkramathI saMkrame, tethI samya. eTaluM puSTa na thAya.tethI ahIM kSAyopa0 sabhya. na kahetAM aupa0 kahyuM. emAM jeTalo dIrdhakALa guNasaMkrama cAle eTaluM samya0 mohanIya vadhu puSTa thAya. jo ke samya0 mohanIya badhyamAna na hovAthI eno yathApravRttasaMkrama zI rIte maLe ? e prazna Ubho thAya, paNa tathAsvabhAve ja mithyAtvanA prathama aMtarmumAM eno yathApravRtta saMkrama thAya che, tyArabAda ulanA saMkrama... athavA... mithyAtva guNasthAne mithyAtva to badhyamAna che ja, ane chevaTe to samya0 mohanIya paNa mithyAtvanA ja hInarasavALA daliko che ne ! yathApravRtta saMkramanuM A kAraNa hoya zake. 2. jyAM traNe veda baMdhaprAyogya hoya tyAM puveda alpakALa mATe baMdhAya che, strIveda tenA karatAM saMkhyAtaguNakALa mATe ane napu.veda tenA karatAM paNa saMkhyAtaguNakALa mATe baMdhAya che. saMkhyAtavarSAyu manutiryaMco paNa napuM.veda bAMdhe che, chatAM teonuM Ayu. nAnuM hovAthI te na letAM IzAnadevo lIdhA che. (jethI baMdhakALa vadhu maLe). nArakane dIrghAyu hovA chatAM te badho kALa napuMjveda bhogavAtuM paNa hovAthI te lIdhA nathI. yugalika tiryaMca-manuSyo napuM.veda bAMdhatA ja nathI. tethI teo svAyunA saMkhyAtabahubhAga kALamATe strIveda bAMdhe che. tethI strIveda mATe vacce yugalikabhava lIdho che. IzAnadevamAMthI AvIne paNa strI ke puruSa tarIke manu. thAya ema eTalA mATe kahyuM ke e banne zreNimAM napuMvRMda pahelA khapAvatAM hovAthI eno guNasaMkrama dIrghakALa sudhI karavo na paDe. tethI carama samaye sarvasaMkramamAM vadhu daliko saMkrame. jo navuMvede zreNi mAMDe to strIvedanA kSapaNAkALe napuM.veda-strIvedano samakALe kSaya karato hovAthI guNasaMkrama dIrghakALa sudhI cAle-tethI sarvasaMkrama vaDe ochA daliko saMkrame. Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 saMkramakaraNa * strIveda - nArakamAM sitakarmAza thayA pachI tiryaMca thaIne yugalika thAya. tyAM P / a sudhI vAraMvAra strIveda bAMdhI akALamRtyu pAmI alpasthitika deva bane. tyAM 10000 varSa jIvI manamAM AvI koIpaNa vede zIghakSapaka thAya. svacaramasaMkrame sarvasaMkrama vaDe.... * puruSaveda - guNitakarmAza IzAnadevamAM napuM vedane puSTa karI saMkhyAtavarSAyu bhava dvArA yugalikamAM jAya. tyAM strIvedane puSTa kare. pachI samya pAmI puvedane baMdha ane saMkrama dvArAP/a sudhI puSTa kare. aMte mithyAtve jaI jaghanyAyudevamAM jaI aMtarma bAda sabhya pAmI punaH purvedane baMdha - saMkramathI puSTa kare. tyAMthI manumAM zIdhra kSapaka thAya. tyAM carama khaMDamAMthI caramaprakSepa je kare te utkaTa pradezasaMkrama hoya.... 2 * saMjvalanakrodha-mAna-mAyA - guNitakarmAza kSepakane vedanI jema potapotAnA caramaprakSepe utkRSTapradezasaMkrama maLe. * saMva lobha - guNitakarmAzajIva manu mAM 2 vAra upazama zreNi mAMDe ane saMva lobhamAM saMva krodhAdino guNasaMkrama karI saMjvalobhane puSTa kare. pachI mithyAtve jaI pharIthI manuothaI pharIthI 2 vAra upazamazreNi mAMDe. pharIthI puSTa kare. pAcho mithyAtve AvI manuSyamAM jAya. zIghakSapaka bane. aMtarakaraNa kriyAnA caramasamayeyathApravRttasaMkrama vaDe utkRSTa pradezasaMkrama kare. tyArabAda AnupUrvIsaMkrama hovAthI saMjavalobhano saMkrama hoto nathI. 1. yugalikamAM P/a AyuSya akALa mRtyu koIka ja pAme che. e vakhate vadhu saMkleza hovAthI vadhu sthitibaMdha ane vadhu pradezabaMdha thato hoya evuM hovuM joIe. vaLI yugalikamAM prAraMbhakALa baddha dalika yathApravRtta saMkramathI P/ a kALamAM lagabhaga saMkrAnta thaI javAthI P/akaratAM adhika kALa levAmAM utkRSTa na thAya. athavA yugalikamAM jema AyuSya vadhAre hoya che tema vizuddhi vadhAre hoya che. strIvedanI apekSAe puveda vizuddhine sApekSa che, tethI putravedano baMdhakALa strIvedanA baMdhakALa karatAM saMkhyAtaguNahIna ja raheto hovA chatAM, adhika AyuSyavALA yugalikane alpAyuSka yugalika karatAM pramANamAM adhika hoya che. tethI 3 palyo vagere vALo yugalika na letA P/avALo yugalika levo. Avo padArtha lAge che. tattva bahuzrutagamyam... ahIM koIpaNa vede zreNi mAMDe ema eTalA mATe kahyuM ke traNene strIvedano kSaya samAnakALe ja thato hovAthI guNasaMkramathI vadhu saMkramI javAno prazna Ubho thato nathI.. 2. pu.vedamAM baMdhaviccheda bAda samayajUna 2 AvalikAe saMpUrNa khAlI thaI jAya che. tema chatAM enena kahetAM udvelanAnI prakriyAnA caramakhaMDano caramaprakSepa eTalA mATe kahyo che ke samayajUna 2 AvalikAnA caramasamaye to mAtra caramasamayabaddha daliko hoya che. tethI utkRSTa maLI zake nahI. Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 131 * yazanAmakarma -- uparanI jema 4 vAra upazamazreNi. kSapakane nAmakarmanI 30 prakRtino je samaye caramabaMdha thAya e vakhate yathApravRttasaMkramathI tyArabAda patagrahAbhAva thavAthI saMkrama na hoya. * uccagotra - uparanI jema 4 vAra upazamazreNi mAMDyA pachI mithyAtve nIcagotra bAMdhe tyAre temAM ucca saMkramAve." pAcho ucca bAMdhe-nIca saMkramAve. pAcho nIca bodha-ucca saMkramAve. AvuM vAraMvAra kare. pachI kSapaka thavAno hoya tyAre e pUrve 1 le guNaThANe nIcano je caramabaMdha hoya tyAre uccagotrano utka pradezasaMkrama yathApravRttasaMkramathI maLe. * jinanAma, AhA07, A 39-4 vAra upazamazreNi mAMDe, cothIvAra vai07, devadika sthira-zubha, baMdhaviccheda pachI AvalikA pachI utkrapradeza tai07, zubhavarNAdi 11, saMkrama.... caramabaMdhasudhI baMdha ane azubha aguru, nirmANa - abadhyanA guNasaMkrama dvArA puSTa thaI pachI baMdhAva-saMkramAva bAda utkrapradezasaMkrama maLe. nIcenI prakRtio mATe vizeSatA * jinanAma - bevAra dezonapUrvakoDa + 33sAgara svarUpa utkR-kALa sudhI bAMdhyA pachI kSapakazreNimAM baMdhaviccheda pachI baMdhAvalikA bAda. * AhA07 - dezona pUrvakroDamAM umAnA saMbhavita uttha kALa mATe AhA07ne baMdha karI kSepaka thAya. baMdhaviccheda bAda baMdhAvalikA vItye. * devaddhika-vai07 - 7vAra manu bhavati bhavamAM pUrvakoTipRthakatva sudhI bAMdhyA pachI kSapaka zreNimAM baMdhaviccheda bAda baMdhAvalikA vItye. * parAghAta, paMce jAti cAreya gatinA samyakatvI jIvo baMdha-saMkramathI traNacatu. subhaga, Adeya, susvara sAdhika 132 sAgaro sudhI puSTa kare. pachI uccha, zubhakhagati 8mAM guNaThANe baMdhaviccheda pachI baMdhAvalikA samacatu0-12 pUrNa thayA bAda utkrapradeza saMkrama maLe. 1. vRttimAM vAraMvAra 19, 4the parAvarta karavA sAthe ucca-nIcanA baMdha-saMkramano parAvarta kahyo che. 2. A pravRtio zubha hovAthI guNasaMkrama hoto nathI. haju sattAviccheda javAno na hovAthI sarvasaMkrama paNa hoto nathI. vidhyAtasaMkramanI vivakSA 7mA guNaThANA sudhI hovAthI A prakRtino ahIM abaMdha hovA chatAM vidhyAsakrama nathI. tethI A yathApravRttasaMkrama jANavo. athavA "nAsiM na vaMdho TLamavaniyamo tasiM ha vijJA' e vacanAnusAra, ahIM baMdhaviccheda thayo hovA chatAM guNaThANuM badalAyuM na hovAthI, "guNaThANAnimittaka baMdhAbhAva che ema kahI zakAtuM na hovAthI vidhyAta saMkrama nathI. Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkramakaraNa * prathama saMghayaNa - sAdhika 132 sAgaropama kALamAM yathAsaMbhava Ane puSTa karI pachI manuSyamAM Ave tyAre prathama AvalikAnA caramasamaye devaprAyogya bAMdhatI vakhate prathama saMghayaNano utkRSTapradeza saMkrama kare.' samyaktvI manuSyo Ane bAMdhatA nathI, paNa paramAM saMkramAve che. tethI Ano uparokta parAghAtAdi 12 sAthe u0prasaMkrama kahyo nathI. * narakadrika, tiryaMcanA pUrvakroDa AyuvALA 7 bhavomAM vAraMvAra A prakRtio bAMdhI puSTa kare. 8me bhave manu0mAM zIghrakSapaka thaI te tenA caramasaMkrame sarvasaMkramathI utkRsaMkrama maLe. IzAnadevalokamAM A 4ne puSTa karI manu0mAM zIghrakSapakane te tenA caramasaMkrame sarvasaMkramathI. } * eke, sthAvara Atapa, udyota manu02 - 7mI narakamAM aMtarmu. nyUna 33 sAgaro. samyaktva rahI A bene puSTa kare. pachI mithyAtve jaI tiryaMcagatimAM jAya. tyAM prathama samaye yathApravRtta saMkrama vaDe utkRSTa pradezasaMkrama kare. ahIM 7mI narakamAM ja mithyAtve jai baMdhAvalikA bAda eTalA mATe na kahyo ke e baMdhane ayogya hovAthI yathApravRtta saMkrama maLe nahIM. (5) jaghanyapradezasaMkramasvAmI Ano svAmI sAmAnyathI kSapitakarmAMza jIva hoya che. kSapita karyAMza - evo jIva jeNe vividha prakriyA dvArA ghaNA dalikono kSaya karI sattAmAM ochAmAM ochA karmapudgalo rAkhyA che te. AnI mukhya badhI prakriyAo guNitakarmAMzathI viparIta jANavI. tethI P / a nyUna 70 koko jeTalo kALa sUnigodamAM maMdakaSAya-maMdayogamAM rahe. jadha AyuvALA aparyAnA bhavo vadhumAM vadhu kare. svaprAyogya utkRSTa yoge AyubaMdha kare. tyArabAda trasamAM evA bhavomAM jAya ke jyAM asaMvArasamyaktva temaja asaM.vAra dezavirati pAme. te A rIte - nigodamAMthI bApRthvImAM aMtarmu. rahI 1. manuSyabhavamAM prathama AvalikA eTale aparyA avasthA che. chatAM devaprAyogya baMdha kahyo eTale samyaktvI hovo jaNAya che. cUrNikAra ane vRttikAroe vidhyAtasaMkrama pAmatI prakRtiomAM samyaktvI tiryaMca-manuSyone prathamasaMdhayaNa vagereno samAveza karyo nathI. mATe A yathApravRtta saMkramathI upradeza saMkrama jANavo. paNa jo enI baMdhaayogyatA hovAthI visaMkrama hoya to u0pradeza saMkrama A rIte jANavo. izAnamAM carama saMbhavita jadhaaMtarmuhUrte mithyAtve Ave. chatAM prathama saMghayaNamAM utpanna thavAno hovAthI e aMtarmu0mAM prathamasaMgha0 ja bAMdhe. tyAMthI manu0mAM AvI manu.ketiryaMca prAyogya bAMdhatI vakhate prathama saMghayaNa paNa baMdhayogya hovAthI yathApravRttasaMkramathI 30 pradezasaMkrama. 132 Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 133 pUrvakroDAyu manubhAM 8 varSe 6ThuM pAme. chelluM aMtarmumithyAtve AvI jagha0 AyuvALA devamAM jAya. tyAM aMtarmuDa bAda samyo pAme. chellA aMtarmuhUrve mithyAtve AvI bAparyA. pRthvImAM aMtarma mATe jaI pAcho manuSyamAM AvI 4the ke pam pAme, aMte choDe. Ama samyakatvAdi pAmato ke choDato tyAM sudhI kahevo ke P / a kALamAM asaMvAra 4thuM, pam pAme. 8 vAra saMyama pAme. 8 vAra anaMtA visaMyojanA kare. 4 vAra upazamazreNi mAMDe. pachInA bhAvamAM zIghakSapaka thAya ane karmono kSaya karato karato te kSapitakarmAza bane. A badhI prakriyAmAM guNazreNi vagere dvArA ghaNA karmo khapI jAya che. svAmitva* avadhiddhika vinAnA avadhijJAnI lapakane caramabaMdha 7 AvaraNa - (tyArabAda pataghraha na hovAthI saMkramAbhAva hoya. avadhijJAnI eTalA mATe ke enI prAptikALe tathAsvabhAve ja aneka karmadaliko nirjarI jAya che.) * 5 aMtarAya, hAsya - kSapitakarmAzane potapotAnA caramabaMdhe. rati-bhaya-jugu, (tyArabAda abadhyamAna prakRti thavAthI guNasaMkrama nidrAdika - maLavAthI jagha0 na hoya.). * avadhiddhika - avadhizUnya kSapitakarmAza kSepakane caramabaMdha. avadhijJAna utpanna karanArane enI utpatti vakhate A dvikanA pudgalo atirukSa thavAthI sattAmAM ghaNA rahI jAya che. tethI jagha0 pradezasaMkrama na maLe. * thINadvitrika, strIveda - pUrve 132 sAgaro 4the rahI kSepaka bananAra kSatikarmAzane mAna caramasamaye vidhyAtasaMkramathI. (tyArabAda guNasaMkrama thAya.) mithyAtva - uparokta jIva kSAyika samyaka pAmatI vakhate yathA pravRttanA caramasamaye. (pachI apUrvakaraNe guNasaMkrama cAlu thAya.) thINaddhi vagere A pAMcamAM pUrva sAdhika 13ra sAgaro, samyakALamAM ghaNA dalikone dUra karI nAkhe che. azAtA,arati, zoka, | pitakarmIza zIghrakSapaka thanAra 7mAnA caramasamaye asthira,azubha,ayaza-6 vidhyAtasaMkramathI. ahIM dezonapUrvakroDa mATe saMyamapAlana 10 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 saMkramakaraNa pachI kSapaka thAya ema na levuM. kemake chaThThI sudhI A badhI prakRtio baMdhAtI hovAthI puSTa thavAno saMbhava che.' * azubhavarNAdi 9, 10... arati Adi mujaba.. yathApravRttasaMkramathI jagha0 upaghAta - pradezasaMkrama maLe." * madhyama 8 kaSAya - dezona pUrvakroDa saMyama pALI kSapaka thanAra kSapitakarmAzane 7mAnA caramasamaye vidhyAtasaMkramathI. * sabhya mizra - sabhya pAmI saMbhavita jaghaaMtarma mATe mithyAtve A bemAM guNasaMkrama vaDe saMkramAve. pachI sAdhika 132 sAgaro sudhI samyaka pALI mithyAtve jAya. tyAM A benI ulanA karatAM karatAM P/ a pasAra thavA Ave tyAre dvicaramakhaMDanA caramasamaye jagha0 pradezasaMkrama kare. e pachI caramakhaMDanI uddelanA vakhate prathama samayathI paraprakRtimAM asaM guNa dalika saMkramAve che. tethI jagha na maLe. * anaMtA 4-4 vAra upazamazreNi. pachI mithyAtve alpakALa mATe anaMtAbAMdhe - pachI samya pAmI sAdhika 132 sAgaro0 TakAve. pachI anaMtAnubaMdhI visaMyojanA karatAM karatAM e visaMyojanAnA yathApravRttakaraNanA caramasamaye vidhyAta-saMkramathI. * AhAraka 7 - 7me alpakALa mATe bAMdhIne 4the Ave, pachI dIrgha P / a kALa mATe 1. jo ke paMcasaMgrahanI muLaTIkAmAM 8 kaSAyanI jema A pravRtio mATe temaja AgaLanI azubhavarNAdi 10 prakRtio mATe paNa dezanA pUrvakroDa saMyamapAlana pachI kSapaka thavAnuM kahyuM che. e ucita paNa jaNAya che kAraNake baMdhathI jeTalI puSTa thaze enA karatAM guNazreNithI vadhAre kSINa thavAnI zakyatA che. vastutaH kSapitakarmAsanI prakriyAmAM 8vAra saMyama che. e badhAno bhego ukALa jeTalo saMbhavato hoya lagabhaga e badho pUrve AvI gayo hoya to ahIM zIghrakSapaka levo, na Avyo hoya to dezonapUrvakoDasaMyamapAlana bAda kSapaka levAno ema jaNAya che. tattva kevaligamyam. 2. mULagAthAmAM A 10 + pUrvanI azAtA vagerenuM eka sAthe nirUpaNa che. emAMthI cUrNikAre azAtA vagerene najaramAM rAkhIne sAmAnyathI ja vidhyAtasaMkramano ullekha karyo che. TIkAkAroe azubhavarNAdine najaramAM rAkhIne sAmAnyathI ja yathApravRtta saMkramano ullekha karyo che. emAMthI A pramANe viveka karavo ke azAtA vagere 6no vidhyAta ane azubhavarNAdi 9 no yathApravRtta. 3. 4 vAra upazamazreNi eTalA mATe ke sthitighAta-rasaghAta-guNazreNi-guNasaMkrama vaDe jIva zeSa cAritramohanIyanA ghaNA pudgalono nAza kare tethI jyAre anaMtAbAMdhe tyAre emAM ochA daliko saMkramavAthI e eTalA puSTa na thAya. Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13pa. karmaprakRtipadArtho bhAga-1 uddelanA kare. emAM dvicaramakhaMDanA carama-samaye uddelanA saMkramathI. >> jinanAma - AnA baMdhanA prathama samaye jaghavyoge bAMdhelA dalikane baMdhAvalikA bAda prathamasamaye yathApravRttasaMkramathI saMkramAve te. * vai011 eke mAM sarvathA uvelIne paMcamAM alpakALamATe bAMdhI 7mI narakamAM 33 sAgaro bhogavI-saMkramAvI kSINa kare. pAcho tiryaMca paMcamAM utpanna thaI bAMdhyA vinA ekamAM jAya. tyAM Pla kALanI cira udvelanAnA dvicaramakhaMDanA caramasamaye ulanA saMkramathI. * manu drika, teu. vAu0 mAM uvelI sUeke mAM alpakALa mATe bAMdhI uccagotra - pace bhavamAM alpakALa rahI 7mI narakamAM 33 sAgaro mithyAtve rahI saMkramAvIne kSINa kare. tyAMthI ti, paMcamAM jaI bAMdhyA vinA teu. vAu0mAM zakya eTalA dIrdha Pla nI uvaeNlanAnA dvicaramakhaMDanA caramasamaye uddelanA saMkramathI. * zAtA - upazamazreNi mAMDyA pahelAno jIva azAtAnA caramabaMdha zAtAno jagha pradezasaMkrama yathApravRttasaMkrama vaDe kare. * paMce, samacatu, upazamazreNi mAMDyA vinAnA kSapitakarmAzane mAnI tai07, zubhakhagati, prathamAvalikAnA caramasamaye yathApravRttasaMkramathI jagha0 zubhavarNAdi11 pradezasaMkrama maLe. tyArabAda 8mAnA prathama samayathI enAmAM aguru, parA, guNasaMkramadvArA AvelI prakRtionI saMkramAvalikA vItI uccha, trasa 10, javAthI e paNa saMkramavAnI cAlu thavAthI jagha na maLe. nirmANa, prathama upazreNi mAMDI hoya to paNa azubha prakRtionA saMgha0 - 36 guNasaMkramathI A puSTa thaI hovAthI jagha0 na maLe. * ti, 2, udyota - jagha0 pradezasattAvALo jIva 3 palyonA manuSyabhavamAM aMte samya -1 palyo. devamAM- apratipatita sabhyo sAthe manu mAM -samya0 sAthe 31 sAgaro devamAM - aMtarmuka bAda tyAM mithyAtve - aMtarmuAyu zeSe punaH samyaka - pachI Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 saMkramakaraNa bevAra 66 sAgaro- sabhya TakAve. Ama 4 palyo. + 163 sAgaro sudhI bhavapratyaya ke guNapratyayathI A bAMdhyA vinA kSepaka thanArane 7mAnA caramasamaye vidhyAtasaMkramathI... * jAticatu, sthA jagha0 pradezasattAvALo 22 sAgaro nA nArakI aMte 4, Atapa - 9 samya pAmI manamAM dezavirati pALI saudharma 4 palyo deva-samya sAthe manamAM saMyama pALI 31 sAgaro raivemAM, zeSa ti2 vas.. Ama kula 4 palyo. adhika 185 sAgaro bAMdhyA vinA kSepaka thanArane kamAnA aMtasamaye vidhyAtasaMkramathI.... * durbhagatrika, nIca, 3 palyo Ayu vALo yugalika carama aMtarmuha samya0 kukhagati, aprathama pAmI devalokamAM. kula sAdhika 132 sAgaro- samya0 saMgha0 - saMsthAna 10, pALe. pachI manuSyamAM kSapaka thanArane 7mAnA caramasamaye napuo - 16 vidhyAtasaMkramathI * 4 Ayu - jaghavyoge baMdhAyelA dIrgha AyunI samayAdhika AvalikA zeSe svasthAnamAM apavartanAthI jagha0 pradezasaMkrama. * dA. 7 - AnI jagha0 pradezasattAvALo 3 palyoAyu vALo yugalika svaAyunA caramasamaye vidhyAtasaMkramathI... * puveda, saMjva03 - svasvanA caramabaMdhe jaghavyogathI je daliko bAMdhelA hoya tene samayapUna be AvalikAnA caramasamaye je sarvasaMkramathI saMkramAve te jagha0 pradezasaMkrama... * saMkhtalobha - upazamazreNi mAMDyA vinA kSepaka thanArA kSapitakarmAzane 8 mAnI prathamAvalikAnA caramasamaye. saMkramakaraNa samApta Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI arju namaH 6 urtanA-apavartanA karaNa (3-4) urjAnA ane apavattanA sthiti ane rasanI hoya che. emAM sau prathama sthitinI urjAnA... AnA be prakAra che. jyAre sattAgata sthitinI tulya ke hIna sthiti baMdhAtI hoya tyAre nirvyAghAte urtanA kahevAya che. ane enA karatAM adhika sthiti baMdhAtI hoya tyAre vyAghAte urtanA kahevAya che. nirvyAdhAte urtanA - te te karmadaliko, urjAnA vagereno viSaya banavA dvArA paNa AtmA para vadhumAM vadhu jeTalo kALa rahI zake e kALane karmano sthitikALa kahe che. anAdi mithyAdRSTione AyuSya sivAya zeSa sAte'ya karmono A sthitikALa 70 koko sAgaro hoya che. te te pratyeka samaye racAtA niSekonI paMkti karmalatA kahevAya che. anAdi mithyAtvIne A karmalatAo, uttanAdvArA paNa uttarottara laMbAtA laMbAtA, baMdhasamayathI prAraMbhI 70 koko0 sAgaro kALe udaya pAmanAra niSeka sudhI laMbAya che, ethI AgaLa nahIM. 70 koko0 sAgaronA carama samaye to, te vikSita samaye baMdhAyeluM ane atyAra sudhI anirNa raheluM je koI dalika hoya te badhuM ja (pachI bhalene saMkrama dvArA tene anyaprakRtirUpe banyAne haju ghaNo kALa thayo na paNa hoya, to paNa) nirjarI jAya che, have e AtmA para coMTI rahI zakatuM nathI. eTale ke te vikSita samaye baMdhAyela karmalatAno A cheDo hoya che. have, urjAnA mATe niyama che ke badhyamAna sthitiomAM ja urjAnA (= urtita thatAM dalikono nikSepa) thAya che. vivakSita samaye abAdhAgata sthitio baMdhAtI nathI. tethI emAM nikSepa thai zakato nathI. mATe abAdhAnI uparanI sthitiomAM ja nikSepa thaI zake che. eTale je karmalatAo abAdhA sudhI ja laMbAyelI che, (abAdhA jeTalA kALamAM 70 koko0 sAgaronI karmasthiti pUrI thaI janAra hovAthI) AgaLa laMbAI zake ema che nahIM, te karmalatAonA udayAvalikAnI bahAra rahelA niSekomAMthI paNa Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ urjAnA-apavartanAkaraNa dalikonI urjAnA thaI zakatI nathI. (kAraNa ke e daliko mATe patadrahabhUta niSeko che nahIM). je karmalatAo abAdhAthI upara gayelI che enA udayAvalikAnI bahAra rahelA niSekomAMthI dalikonI urjAnA thAya che ane te ja karmalatAnA abAdhAnI upara rahelA niSekomAM eno nikSepa thAya che. 138 atisthApanA-- te te niSekamAMthI upaDeluM dalika svaanaMtara niSekamAM paDatuM nathI, kintu keTalAka niSekone choDIne pachInA niSekamAM paDe che. A oLaMgAI jatAM niSeko atisthApanA kahevAya che. (kyAreka varjyasthitinI paNa atisthApanA rUpe vivakSA jovA maLe che. je sthitiomAM nikSepa na thato hoya te varjyasthiti.) udayAvalikAnI uparanA samayanuM dalika abAdhAnI uparanA niSekamAM paDe che. tethI e dalikoe (svaniSeka rUpa samaya + udayAvalikA) ATalA samayothI nyUna abAdhA jeTalA niSeko oLaMgyA. tethI samayAdhika AvalikA nyUna abAdhA e utkRSTa atisthApanA che. vartamAna samaya udayAvalikA-- urNamAna niSeka badhA nikSepa atisthApanA = abAdhA-udacA0-1 granthakAre doD avAhA aEvaLA 3' je kahyuM che teno artha 'abAdhAkALa jeTalA niSeko ullaMghAya che' evo na karatAM 'abAdhAkALa sudhInA niSeko ullaMghAya che' evo karavo. TIppaNakAra pU. A. zrI municandrasUri mahArAje Ano evo khulAso karyo che ke AmAM nyUna karAtI samayAdhika AvalikA paNa vidyamAna to che ja, mATe yasthitinI jema ehIM eno paNa samAveza karI abAdhApramANa atisthApanA kahI che. (athavA 'atisthApanA eTale varjyasthiti'e vivakSAthI paNa A atisthApanA ghaTI zake che. kaSAyaprAkRtacUrNimAM samayAdhika AvalikA nyUna abAdhA jeTalI utkRSTa atisthApanA kahelI ja che.) Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 1 udayAvalikAnI uparanA bIjA niSekanuM dalika paNa abAdhAnI uparanA ja niSekathI nikSipta thavA mAMDe che. eTale ene mATe atisthApanA 1 samaya ghaTe che... ema uttarottara niSeko mATe atisthApanA dhaTatI ghaTatI jAya che. yAvat 1 AlikAsudhI ghaTe che. A jadha0 atisthApanA che. abAdhAnI uparanA niSekomAMthI paNa je dalikonI urjAnA thAya che teoe paNa 1 AvalikA pramANa niSeko to kUdavA ja paDe che. vaLI koIpaNa niSekamAMthI upaDelA dalikane patagraha tarIke ochAmAM ochA AlikA jeTalA niSeko to joIe ja che. tethI AvalikA + Ali pramANa caramaniSekomAMthI urjAnA thatI nathI. udayAvalikAmAMthI paNa urjAnA thatI nathI. tethI mithyAtva mohanIya sivAyanA karmo mATe... V a utkRSTa urSamAnasthiti abA utkRSTa sthitibaMdha-1-udayAvalikA - AvalikA utkRSTa nikSepa = utkRSTa sthitibaMdha - 1 - abAdhA. (kAraNa ke udayAvalikAnI uparanI sthitiomAMthI upaDeluM dalika abAdhAnI uparanA badhyamAna badhA niSakomAM paDe che.) uparanA urSamAna carama niSekamAMthI upaDeluM dalika eka AvalikAnI atisthApanA choDI zeSa AvalikA/a niSekomAM paDe che, A jagha. nikSepa che. udayAvalikA * = uryamAna sthiti utkR.nikSepa 139 20 koko - 1samaya Ali a ucarama niSekanI atisthApanA -1 AvalikA 1. vivakSita samaye jo utkR. sthitibaMdha hoya to, pUrvasamaye utkRSTa sthitibaMdha karyo hovA chatAM sattAgatasthiti karatAM vivakSita samayanI badhyamAna sthiti 1 samaya vadhI jAya. mATe vivakSita samayano sthitibaMdha 1 samayanyUna utkRSTa sthitibaMdha jeTalo levAno hoI ahIM utkRSTa sthitibaMdhamAMthI 1 samaya bAda karyo che. java nikSepa Avali/a Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 uddhanA-apavartanAkaraNa mithyAtva mohanIya mATe - dhAro ke 10 samayanI AvalikA che. 1 lA samaye mithyA nI 70 koko sAru sthiti baMdhAI. baMdhAvalikA bAda 11mA samaye A prathamasamayabaddha keTaluMka dalika apAvanAthI raramA vagere abAdhAgata samayanA niSekamAM paDyuM. (Ama to pUrvathI sattAmAM rahelA daliko A 22 mA samayanA niSekamAM che ja, paNa e dalikone baMdhAyAne ghaNo kALa thaI gayo hovAthI upara uparanA eTalA niSekomAM eno nikSepa maLI zakato na hovAthI navA baMdhAyelA dalikone apavartanAthI nIce naMkhAvyA. vaLI 2ranI nIce ra1mA vagere samayanA niSekomAM paNa apavartanAthI daliko paDyA che, paNa je 12mA samaye udvartanA karAvavI che te vakhate 21 sudhInA niSeko udayAvalikA praviSTa thaI javAthI uddhanA maLe nahIM. tethI ahIM 22mA samayathI kahyuM.) apavartanAvalikA choDavAnI hotI nathI. tethI 11mA samaye apavartita A prathama samayabaddha dalika, 12mA samaye prathama samayamATenA 70 koko sAgaro, jyAM pUrNa thAya tyAM sudhI udavartI zake che. 12mA samaye mithyAnI samayAdhika AvalikA nyUna 70 kokonsAna jeTalI sthiti baMdhAya che. jethI e sattAgatasthiti karatAM vadhu na thAya. (jo 11mA samaye 70 koko baMdhAI gaI hoya to A 12mA samaye mAtra samayapUna 70 kokosADa sthitibaMdha paNa cAle. tema chatAM enA AvalikA pramANa caramaniSeko prathama samayamATenA 70 kokosA karatAM 10 samaya(= 1 AvalikA) AgaLa gayelA hovAthI emAM ukta apavartita dalikono nikSepa to thato ja nathI.) abAdhA to utkR0 ja hoya che e jANavuM. tethI ulka nikSepa = 70 kokosA - abAdhA - samayAdhika AvalikA ane udvaryamAnasthiti = 70 kokolsA - udayAvalikA - uparanI samayAdhika AvalikA- atisthApanAvalikA - Avali0/a = 70 kokosA - samayAdhikarUAvalikA AvalikA/a jaghanyanikSepa to mithyAno paNa Avali gua hoya che.' 1. udvartanAnI A AkhI prakriyA samajavA mATe asatkalpanAno AdhAra laIe. dhAroke.. 10 samayanI AvalikA che. 70 kokosA=7OOOO samayo che ane e vakhate abAdhA 700 samaya che. A ja pramANe 20 kokosA =20000 ane 200 samayanI abAdhA vagere jANavuM. eka anAdi mithyASTi 1lA samaye nAmakarmanI 20OOO sthiti bAMdhe che. atyArathI ja enA 70000 niSeko kalpI lyo. emAMthI 201 thI mAMDIne 20000 sudhInA niSekomAM daliko goThavAya che, zeSamAM nahIM. A prathamasamayabaddha Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 mithyAtvamohanIya 00 koko.. - abAlA1 lo samaya X**** ma apavartanAthI dalika 22 mA nikamAM..... 11 mo samaya X.** 00 koko - samayAdhika AvalikA udavarcamAna sthiti * 12 mo samaya ,, **** - abAdhA udvatthamAnA prathamaniSeka utkRSTa nikSepa udavardhamAna caramaniSekanI atisthApanAvalikA.. jaghanazopa Avali0/a urvalyamAna . caramaNika b2b. Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 udvartanA-apavartanAkaraNa vyAghAte udvartanA - vyAghAta eTale vipna. sattAgata sthiti karatAM adhika sthitibaMdha e vighna che. e vakhate jagha0 atisthApanA ane jA nikSepa AvalikA/a hoya che. tethI ekabe vagere samaya jeTalo ja adhika sthitibaMdha thato hoya to sattAgata caramaniSekaDhicaramaniSeka vageremAMthI udvartana thatI nathI. paNa jo navo sthitibaMdha AvalikAnA be asaMkhyAta bhAga jeTalo adhika thAya che to e vakhate emAMno eka asaMmo bhAga jagha, atisthApanA tarIke chUTI bIjA asaM0mA bhAgamAM jagharA nikSepa thAya che. AnA karatAM paNa 1 samaya adhika baMdha hoya to nikSepa to eTalo ja rahe che, paNa atisthApanA 1 samaya vadhe che. Ama adhika adhika baMdhamAM atisthApanA vadhatI jAya che yAvat 1 AvalikA jeTalI thAya che. tyAra pachI atisthApanA eTalI ja rahe che ane nikSepa vadhato jAya che. - karmadalikonI latA bhaviSyamAM udvartanAthI laMbAtA laMbAtA paNa 70000 mA samaya sudhI laMbAI zakaze. paNa 70001mA samayamAM ke tenAthI AgaLa AmAMnuM koI dalika kyAreya paNa udvartanA dvArA paNa paDI zakaze nahIM. kAraNa ke koI paNa dalika kyAreya paNa AtmA para 70 kokosA thI adhika kALa mATe rahI zakatuM nathI. mATe ApaNe ahIM 90000 niSekonI ja kalpanA karI che. have bIjA samaye je nAmakarmanA daliko baMdhAze, tenA 70000 niSeko 90001mA samaye pUrNa thaze. baMdhasamaye e 202 thI 20001mA nikomAM goThavAyeluM che. trIjA samaye je baMdhAze tenA niSeko 7002mA samaye pUrNa thaze. A ja rIte uttarottara jANavuM. 203mA vagere samaye udayamAM AvI zake evA daliko prathama samayabaddha paNa che. dvitIyasamayabaddha paNa che tRtIyasamayabaddhapaNa che. tema chatAM, te te karmalatA kyAM sudhI udvartI zake enA adhikAramAM A judA-judA samayabaddha dalikone bhegA karI eka niSeka na mAnI levo, kintu darekanA judA judA niSeka mAnavA. prathama samayabaddha niSekonI paMkti e prathamakarmalatA. dvitIya samayabaddha niSekonI paMkti e dvitIya karmalatA..... ema uttarottara jANavuM...... 70000mA samaye AvI prathamathI mAMDIne te samaya sudhI baMdhAyelI 70000 karmalatAo sattAmAM haze. 70001mAM samaye dvitIyathI mAMDIne te samaya sudhInI 70000, 70002 mA samaye tRtIyathI mAMDIne te samaya sudhInI 70000 karmalatAo sattAmAM hoya che. saMsAra anAdi hovAthI koI prathama samaya jevuM che nahIM. tethI sAmAnyathI anAdi mithyAtvIjIvone te te vartamAna samaye baddha 1 + atItanA 69999 samayonI 69999 ema kula 70000 ( = 70 koko sAgaro nA samayapramANa) latAo sattAmAM hoya zake che. enAthI pUrvasamayonI hoya nahIM. emAMthI 69999 samayapUrvanI karmalatAno aMta vartamAna samaya che. 69998 samayapUrvanI karmalatAno cheDo Avato samaya che ema AgaLa AgaLa jANavuM. Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 143 alpa... AvalikA/a | alpabadutva - jagha atisthApanA.. jaghanikSepa. utka atisthApanA... utkRsthitinikSepa... sarvakarmasthiti, tulya abAdhApramANa karmasthiti-samayAdhika AvalikA-abAdhA a baMdhasamaya karmalatAno dalikothI bharelA niko cheDo 201 20000 Goooo 202 20001 2.******* ***** ha0001 203 3,..... 4........200. 105 * * * * * 20002 *********0002 _1995e .......................................... (70003 10005 00004 sthitibaMdha game eTalo thAya. te te samayabaddha karmaliko udvartanA dvArA ahIM sudhI jAya che. enAthI AgaLa nahIM. - have dhAro ke vivakSita jIve 500 mA samaye 20000 sthitibaMdha karyo. tethI tenI sthitisattA 20499 sudhInI thaI. 501 mA samaye enI sthitisattA 501 thI 20499 - 19999 samaya che. tethI 501 mA samaye baMdha 19999 samayano levo, jethI e sthitisattA karatAM vadhI na jAya. A vakhate paNa abAdhA to 200 samayanI ja hovAthI badhyamAna daliko 301 mA samayathI 20499 mA samaya sudhInA niSekomAM paDaze. vaLI 501 thI 510mo niSeka e udayAvalikA che. tethI 511 mA niSekamAM rahela daliko udvartita thaze ane 701 thI 20499 sudhInA 19799 (= utkRSTasthitibaMdha 20000-1-abAdhA 200) niSekomAM paDaze. vaLI A daliko 512 thI 700 sudhInA 189 niSekone kUdI gayA che. mATe atisthApanA 189 samaya (= abAdhA 200-udayAvalikA-svaniSekano samaya) thaI. 512mA niSekamAM rahela daliko paNa 701 thI 20499 sudhI paDaze. tethI enI atisthApanA 188 samaya thaze. Ama uttarottara 1-1 samayahIna atisthApanA jANavI. 690mA niSekanA daliko paNa 701 thI 20499 sudhI paDaze. tethI enI atisthApanA 10 samaya (= 1 AvalikA) thaze. 691 mA niSekanA daliko 702 thI 20499 sudhI paDaze. tethI enI atisthApanA paNa 1 AvalikA maLaze. Ama chevaTa sudhI have 1 AvalikAnI atisthApanA jANavI. vaLI 51 1 thI 690 sudhInA niSekomAMthI upaDelA dalikono nikSepa 19799 samaya (utkRSTa nikSepa) Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 udvartanA-apavarNanAkaraNa sthitiapavartana - sAmAnyathI, udayAvalikAnI bahAra rahela koipaNa sthitiomAMnuM baMdhAvalikA vItI gayeluM dalika apavartana pAmIne, atisthApanA choDIne, cheka udayasamaya sudhInA (jo e vakhate te prakRtino vipAkodaya na hoya to udayAvalikAnI uparanA) niSeka sudhI paDI zake che. AmAM jo uparanI sthitiono ghAta ja thaI jato hoya to e vyAghAtabhAvinI apavarnanA kahevAya che, ane e na thato hoya to nircAghAtabhAvinI apa0 kahevAya che. che. 691mAM - niSekamAMthI upaDelA dalikono nikSepa 702 thI 20499 = 19798 samaya che. ema uttarottara 692 mA, 693mA vagere niSekomAMthI upaDelA daliko mATe nikSepa 1-1 samayahIna 19797, 19796 vagere maLaze. 501 mo samaya ha01 20499 nikSepa... 1909 ahIM sudhI nikSepa 'tulya - abAdhA. 200 ru. - ati. 189 - - pa12 - 188 -- -- 511 mo. nika pa13 - 180 ~udvaryamAna prathama nika..) 690 - -10 ---- 61 4 -10 --- 692 4 -10 - ati. ghaTatI jaya 1999 1998 1900 ati-1 AvalikA uttarottara nikSepa ghaTato jAya che. ati ekasarakhI..... cAvajagha0 nikSepa sudhI...... * A 501 mAM sama uddhamAna niSekanI nizAnI che. 20485 4 -10- - 1 20486 10 20484-10 - . urvArdhamAna, carama niSeka:.. jagha0 nikSepa 2 = AvAlikA/a uparanA 12 nikomAMthI udvartanA thatI nathI. (AvaDiyAAvalikA/a) Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 145 [nirvAghAtabhAvinI apavartanA - udayAvalikAnI uparanI sthitinI apavartanA samayAdhika ! AvalikAmAM thAya che ane atisthApanA (samayagUna) 3 AvalikA hoya che. eTale ke dhAro ke AvalikA = 12 samaya che to, 13 mA niSekanA dalikonI apavarnanA (1 + 1 = 5). 1 thI 5 niSekomAM thaze ane 7 niSakonI atisthApanA chUTe. pachI jema jema upara jaIe tema tema atisthApanA vadhatI vadhatI 1 AvalikA thAya che, ane nikSepa eTalo ja samayAdhika ! AvalikA rahe che. tyArabAda je uparanA uparanA niSekomAMthI apavartanA thAya che temAM atisthApanA 1 AvalikA ja rahe che ane nikSepa vadhato jAya che. - koIpaNa niSekamAMthI upaDelA dalikano jagha0 nikSepa AvalikA/a (eTale dhAro ke 10/a =2) jeTalo to hoya ja che. have jo 20488mA niSekamAMthI dalika upaDe to, enA mATe 20489 thI 20498 sudhInA 10niko to atisthApanA tarIke choDavA paDe. tethI nikSepa mATe ra niSeka maLe nahIM. tethI e 20488 mA niSekamAMthI udvartanA thatI nathI. paNa 20487 mA niSekamAMthI e thaI zake che, kemake ene 20497 sudhI atisthApanA ane pachI 20498, 20499 A be niSekamAM nikSepa maLI zake che. A jagha0 nikSepa che. 20486 mA niSekamAMthI je daliko upaDaze tenI paNa atisthApanA AvalikA mAtra (20487 thI 20496 = 10) haze ane nikSepa 3 samayano thaze. Ama nIce nIcenA niSako mATe atisthApanA sarakhI raheze ane nikSepa 1-1 samaya vadhato jaze. AvuM utkRSTanikSepa sudhI (690mA niSeka sudhI) thaze. tyArabAda nikSepa eTalo ja raheze ane atisthApanA 1-1 samaya vadhatI jaze, yAvat atisthApanA paNa utkR thaze. ane tyArabAda haju nIce utaravAmAM to udayAvalikAmAM praveza thaI javAthI udavartanA hotI nathI. Ama utkRSTa udvaryamAnasthiti 511 thI 20487 = 19977 samaya maLaze. eTale ke utkRSTasthitibaMdha (20OO0)-1- udayAvalikA (10)- atisthApanAvalikA (10)AvalikA/a (2) jeTalI maLaze. vaLI, prathamasamayabaddha dalika, ke je baMdhasamaye 20000mA niSeka sudhI paDyuM hatuM, te A rIte udvartanA dvArA 20499mA niSeka sudhI pahoMcI gayuM. A ja rIte pharI-pharI udvartanA dvArA e 70000 mA niSeka sudhI pahoMcI zake che. mithyA sivAyanA zeSa karmono utkRSTasthitibaMdha 20OOO vagere che. eTale te karmonA prAcIna dalikono udvartanAkALe badhyamAna caramaniSekamAM paNa nikSepa thaI zake che, kemake te prAcIna dalikonI karmalatAnA 70000 niSeka, tyAM sudhImAM pUrA thaI ja jAya evuM hotuM nathI. jyAre mithyA no utkRSTasthitibaMdha 70000 che. A baMdhasamayasahitanI pUrva AvalikAnuM dalika to abAdhAnI upara rahyuM che. eTale udayAnI bahAra ane abAdhAnI Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 udvartanA-apavartanAkaraNa aMdara je dalika haze te kamasekama 1 AvalikA jeTaluM prAcIna to haze ja. tethI enI 7OOOO niSekonI-karmalatA, vartamAna baMdhasamayathI jyAM 7OOOO niSeko pUrNa thAya te niSekanI pahelAM ja eka AvalikA jeTalA niSeka pUrve ja aMta pAmI jatI hovAthI e uparanA niSekomAM e dalikono nikSepa maLI zake nahIM. tethI mithyA mATe prAcIna dalikonI udvartanA na letAM, utkRSTasthitibaMdha baMdhAyela dalikane baMdhAvalikA vItAvI apavartana karAvI pachInA samaye uvartana karAvI. e vakhate utkRSTasthitibaMdhakALe thayela sattAmAMthI nIcenI baMdhAvalikA ane 1 apavartanA samaya (= 11 samaya) vItI javAthI eTalI sattA ochI thaI gaI che. tethI vivakSita udvartanAne nirvAghAte jALavI rAkhavA mATe have 12mA samaye navI sthitibaMdha utkRSTasthitibaMdha karatAM 11 samaya (samayAdhika AvalikA) jeTalo ocho karAvyo. miththAmAM, utkRSTasthitibaMdha thavAnA samayathI 12mA samaye, 22mA niSekamAM raheluM dalika utkRSTathI 70000mAM niSekamAM paDyuM eTale ke 69978 samaya (utkRsthitibaMdha AvalikA-apava samaya-svasamaya) jeTaluM udvaryu=UMce gayuM. zeSa karmo mATe.. jemake 511 mA niSekamAMthI 20499mA niSekamAM paDyuM, eTale ke 19988 samaya (utkRSTasthitibaMdha-1-udayA -svasamaya) jeTaluM udvaryuM. A vivalita eka samaye vadhumAM vadhu keTaluM udvartI zake e jaNAvyuM. AtmA para rahevAnA saMpUrNakALa daramyAna nAmAdi karmonuM dalika paNa anyAnya samaye UMce jatAM jatAM keTaluM jaI zake ? e jo vicAravuM hoya to miththAnI jema ja baMdhAyA pachI 11mA samaye apavarnanAthI 22mA samayamAM lAvavuM. ane pachI e uMcakAtA uMcakAtA 70000mA samaya sudhI pahoMcI zake che. tethI 69978 jeTaluM udvartI zake che ema kahevAya. mithyA aMgenI A vAta cUrNikAre A rIte kahI che ke - 'jAe Thiie jettieNaM ThitikAlo pUrati sA TThitI tattiyaM uvaTTijati' judA judA samaye prathamasamaya baddha karmalatA. samaya 501 sattA 1999 2049lmo niSeka pa02 19998 503 1990 504 19996 1500 1000 Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 147 - have dhArI lyo ke, 501mA samayathI 1000mA samaya sudhImAM kyAreya paNa sthitisattAthI adhika nAmAdino baMdha karyo nathI. tethI uparano niSeka 20499mo sthira raheze ane nIcethI jema jema 501, 504, pa03 vagere samaya vItaze tema tema ekaeka niSeka kSINa thato jaze. tethI 1000mA samaye sthitisattA 1000 thI 20499 = 19500 maLaze. 1001 mA samaye A pUrvabaddha sthitisattA 19499 thaze. A samaye, jo navo sthitibaMdha paNa ATalo ja thato haze, to carama AvalikA + Avaliya jeTalA niSekomAMthI udvartanA thatI nathI e ApaNe joI gayA.jo navo sthitibaMdha 1, 2, ke 3 samaya adhika haze to paNa carama, dvicarama, tricarama,vagere niSekomAMthI u nA thatI nathI. paNa jo navo sthitibaMdha4 samaya (AvalikA/a(2)+ AvalikA/a(2)=4) adhika thato haze, eTale ke 19499+4=19503 jeTalo thaze to caramaniSekamAMthI dalika upaDaze. e dalika AvalikA/a jeTalA niSeko (jagha0 atisthApanA) ullaMghI jaI pachInA AvalikA/a jeTalA niSekomAM paDaze. eTale ke 20499mA niSekanA daliko 20500 ane 20501mA niSekone kUdI jaI 20502 ane 20503mA niSakomAM paDaze. (jaghanikSepa) 20498mA niSekanA daliko 20499, 20500, 20501 ema nipakone atisthApanA tarIke oLaMgI e ja 20502-20503mA niSakomAM paDaze. eTale ke atisthApanA 1 samaya vadhI paNa nikSepa to jagha0 ja rahyo. AnAthI nIcenA 20497, 20496 vagere niSekonA daliko mATe paNa A ja rIte atisthApanA 1-1 samaya vadhAratA javuM. ane nikSepa jAte ja jANavo. A pramANe atisthApanA vadhatAM vadhatAM 1 AvalikA jeTalI thaze ane nikSepato jAja raheze. eTale ke 20491mA niSekanA daliko 20492 thI 20501 sudhInI 1 AvalikAne oLaMgI 20502, 20503mA niSekamAM paDaze. AnAthI paNa have jo nIce utaravAmAM Ave to atisthApanA to 1 AvalikA ja raheze ane nikSepa vadhato jaze. (2) AvalikA/a jeTalA adhikabaMdhe judA judA niSekomAMthI thatI udvartanA. 1001 mo samaya 20499 1001 pUrvabaddha sthitisattA. 1001. abAdhA.. 20503 navobaMdha... urvArdhamAna carama niSeka 2049 - jagha0 ani(2) ahIM sudhI nikSepa tulya rahyo, | ati samaya-samaya vadhI... 20498 4 20497 42046 * jagharA nikSepa (2) nikSepa - 2, ati 3 nikSepa - 2, ati 4 nikSepa - 2, ati 5 - have pUrva-pUrvanA niSeka mATe [ ati ekasarakhI, { vikSepa samaya-samaya vadhaze... 20491 * 20490 * 20489 4 - 20488 4 - nilepa - 2, ati 10 nikSepa - 3, ati 10 nikSepa - 4, ati 10 nikSepa - pa, ati 10 Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 udvartanA-apavartanAkaraNa uttarottara adhikabaMdha caramanikanI udavartanA. baMdha nikSepa ati * 19503 * 1504 * 1575 ahIM sudhI nikSepa esao ati samayasamaya vadhe che. * 19506 * * 1511 151ra 19513 19514 * ahIMthI ati ekasarakhI nikSepa samayasamaya vadhe che. * 5 10 ) 20499 mo (udvaryamAna camakilAka. A ja atisthApanA, nikSepano bIjI rIte vicAra. 1001mA samaye sthitibaMdha 4nA badale 5 samaya adhika thAya che. to pUrvabaddhanA caramaniSeka (20499mA niSeka)mAMthI upaDeluM dalika 205OO, 20501, 20502 ema 3 niSekone oLaMgI 20503, 20504mA niSekomAM paDaze. eTale ke navo sthitibaMdha sattA karatAM AvalikAnA be asaMbhoga karatAM paNa 1 samaya vadhAre jeTalo vadhu thAya to nikSepa to jagha0 ja rahe che paNa atisthApanA 1 samaya vadhAre (3) chUTe che. ema sthitibaMdha haju paNa eka samaya vadhAre hoya to atisthApanA paNa ora eka samaya vadhAre chUTe (4) che paNa nikSepa to eTalo ja rahe che. A pramANe sthitibaMdha jema jema adhika hoya tema tema atisthApanA vadhatI jAya che yAvatu 1 AvalikA jeTalI thAya che ane nikSepa to jagha0 ja rahe che. eTale ke 1001mA samaye sthitibaMdha 19511 samaya haze to, 20499mA niSeka mATe 20500 thI 20509 samaya svarUpa 1 AvalikA atisthApanA raheze ane 20510, 20511mA samayamAM nikSepa thaze. AnAthI paNa jo adhika sthitibaMdha thAya to have pUrvabaddha caramaniSeka mATe paNa atisthApanA 1 AvalikA ja raheze ane nikSepa vadhato jaze, yAvat utkRSTasthitibaMdha sudhI jANavuM. eTale ke 1001 mA samaye jo utkRSTasthitibaMdha 20000 thAya to, 20499mA niSeka mATe 10 samayanI atisthApanA ane 20510 thI 21000mA nirdhakomAM nikSepa thaze. A ja vakhate udayAvalikAnI bahAranA 1011 mA) niSekamAM rahela dalikono nikSepa 1201 thI (1200 sudhI abAdhA che) 21OOO mA niSakomAM thaze. Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 149 have dhArI lyo ke A jIva kALa pasAra thatAM thatAM 69901mAM samaye pahoMcyo. tyAre e 20OOO sthitibaMdha kare che, 200 abAdhA che. tethI A navA baMdhano caramaniSeka 89900 mo thaze ane 70100 sudhI abAdhA haze. prathama samayabaddha latA 70000mA samaye, dvitIyasamayabaddha latA 70001mA samaye... ema yAvat 101mA samayabaddha karmalatA 70170 mA samaye pUrNa thAya che. tethI A badhI karmalatAo abAdhA sudhImAM pUrNa thaI jatI hovAthI enA udayAvalikAnI bahAra rahelA niSekomAMthI paNa udvartana thaI zakatI nathI. 102 mA samayabaddha karmalatA abAdhAnI upara 1 samaya gaI che. emAMthI udvartana thaze. ane abAdhAnI upara 1 niSekamAM (78101 maniSekamAM) enuM dalika paDaze, paNa enAthI AgaLanA niSekomAM e paDI zakatuM nathI. ema 103 samayabaddha karmalatA ke je 70102 mA samaya sudhI pahoMcI che temAMthI udvartanA thaI 70101 ane 70102 mA niSekomAM daliko paDaze. 104 samayabaddha karmalatAnA 78101 thI 70103 sudhI daliko paDaze. Ama uttarottara jANavuM. A 69901 mA samaye 20000no baMdha karyo mATe 72100 sudhI abAdhA thavAthI prathama vagere samayabaddha karmalatAomAMthI udvartanA na thaI. paNa jo e pachInA samaye pAcho 8000 jevo ja baMdha kare to abAdhA 69981 sudhI thavAthI prathama vagere samayabaddha karmalatAomAMthI paNa pAchI udvartana thaI zake ema jANavuM. 69901 mo samaya - 800tarapha... 0101 * 69901 abAdhA. (100) navo sthitibaMdha..... prathama samacabaddha karmalatA... dvitIya tRtIya caturtha - 70000 - 70001 -~-70002 -~-1003 abAdhA sudhImAM aMta pAmI janArI karmalatAo... AmAMthI udavartanA thatI nathI... abAdhAthI upara gayelI karmalatA... A ane pachInI karmalatAomAMthI uva thAya che. 101 mA samayabaddha karmalatA... 10ra mA samayabaddha khelatA... 103 mAM samayabaddha karmalatA... 14 mA samayabaddha karmalatA... 10101 012 ha0103. te te karmalatAno cheDo udhvaryamAna karmalatAno baMdha samaya 102 - 103 "" 104 ha0101 2010ra 70103 on104 - 105 106 5 105 uttarottara samaye baMdhAyelI karmalatAo uttarottara samaye aMta pAme che ane nikSepa tyAM sudhI udavarte che. tethI nikSepa paNa 1-1 samaya vadhato jAya che. 11 Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 udvartanA-apavarNanAkaraNa utkRSTanikSepa jagharA nikSepa utkR0 atisthApanA jagha0 atisthApanA apavartamAna sthiti nirSiko usthitibaMdha - baMdhAvalikA - 1 AvalikA (ati) - 1 samaya (svaniSekano) samayAdhika 1 AvalikA 1 AvalikA (1 samayagUna) 3 AvalikA usthitibaMdha - baMdhAvalikA - udayAvalikA = = apa, niSeka naMbara 1 2 3 4 5 6 0 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 ati nikSepa ........ * jagha nikSepa tulya. ati vadhatAM vadhatAM 1 AvalikA thaI. ..................................... uttarottara bipi vadhato jaze. ati = 1 AvalikA nipa ati AvalikA 1ra samayanI kalpI che. * nizAnI prathama samaye apavAmAna vikanI che. vyAghAtabhAvinI apavartanA - ahIM sthitighAta e vyAghAta che. sthitighAtamAM jeTalo sthitikhaMDa ghAlyamAna hoya che e kaMDaka kahevAya che. A kaMDaka jaghathI P / a jeTalo hoya che ane utkRSpI dezona DAyasthiti jeTalo hoya che. (paMcasaMgrahamAM kaMDakanuM utkR0 pramANa DAyasthiti jeTaluM kahyuM che. je saMbhavita jaLa sthiti sthAne rahelo jIva te ja prakRtinI utkRSTasthiti bAMdhI zake che te sthiti sahitanI uparanI badhI sthitio DAyasthiti kahevAya che.) 1. baMdhanakaraNamAM je DAyasthiti che tenA karatAM Ane judI jANavI. kAraNa ke baMdhanakaraNamAM e aMtaHkoko sArA pramANa che jyAre ahIM utkRSTa sthiti - aMta:koko ) pramANa che. te paNa eTalA mATe ke alpabadutvamAM samayavna dezona DAyasthiti pramANa je atisthApanA che enA karatAM sarvasthitine vizeSAdhika kahI che. vastutaH, saMbhavita je utkRSTa sthitisattA parathI jIva moTAmAM moTo sthitighAta karI lIdho aMta koko sattAvALo thaI jAya e sthitisattA ahIM apavartanAmAM DAyasthiti tarIke abhipreta lAge che. Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 151 jyAre sthitighAta kare che tyAre te kaMDakamAM nikSepa hoto nathI. tethI e kaMDakanA caramaniSeka mATe atisthApanA = samayagUna kaMDaka (svasamaya choDavAthI samayanyUna) ane te ja kaMDakanA prathama niSeka mATe atisthApanA 1 AvalikA pramANa hoya che. tethI utkRSTa ati = samayajUna dezona DAyasthiti nikSepa = utkRSTa sthiti - baMdhAvalikA - kaMDaka apavanAmAM alpabadutva - utkRSTa atisthApanA. ghAyamAna caramaniSeka baMdhAvalikA jUna nikSepa ghAlyamAna khaMDa = kaMDaka = dezonaDAyasthiti usthiti alpa jagha0 nikSepa samayAdhika : AvalikA (pa samaya) jagha0 ati ( traNa samayapUna). dviguNa | samayajUna ; AvalikA (7 samaya). nirvAghAte u0ati 1 AvalikA vyAghAte u ati a samayagUna dezona DAyasthiti utkRSTa nikSepa usthiti - samayAdhika 2 AvalikA sarva karmasthiti udvartanA-apavartananuM bheguM alpabadutva - vyA. udgha0 jagha0 ati alpa AvalikA/a vyA. udgha0 jagha0 nikSepa AvalikA/a nircA apachajaoN nikSepa samayAdhika : AvalikA nircA apa0 jagha0 ati ( trisamayagUna. samayajUna ; AvalikA | dviguNa ) tulya Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15ra udvartanA-apavartanAkaraNa nircA a50 utkRSTa ati udvava utkRSTa ati : vyA apa0 utkRSTa ati urva utkRSTa nikSepa 1 AvalikA utkRSTa abAdhA pramANa - samayagUna dezona DAyasthiti usthiti-abAdhA samayAdhika AvalikA usthiti - samayAdhika ra AvalikA utkRSTa sthitibaMdha apava utkRSTa nikSepa karmasthiti pU. A. zrI abhayazekhara sU ma. sA. nuM saMpAdita anuvAdita likhita adhyayanopayogI sAhitya. (1) adhyAtmamata parIkSA (2) dharmaparIkSA (3) sAmAcArI prakaraNa, ArAdhaka virAdhaka caturbhagI, phUpadaSTAntavizadIkaraNa prakaraNa (4) samyakta SasthAnanI caupaI (5) dvADhiMza kArnAizikA bhAga-1 (6) karmaprakRti padArtho bhAga-1 (7) karmaprakRti padArtho bhAga-2 (8) karmaprakRti padArtho bhAga-3(praznottarI) (9) nyAya siddhAnta muktAvalI bhAga-1 (10) nyAya siddhAnta muktAvalI bhAga-2 (11) satyadAdi prarUpaNA (12) hAribhadra yogabhAratI (13) yogaviMzikA (14) siddhinAM sopAna (15) tattvAvalokana samIkSA (16) tattvanirNaya (17) devadravya-jinapUjA (18) navAMgI gurupUjana (19) navAMgI gurupUjana, praznottarI (20) zrI yogatilaka vijayajInI tattva bhrAMtinuM nirAkaraNa (21) mu.zrI hitavardhanavijayajInA vicAraNIya kathano (22) zatakanAme pAMcamA karmagranthanA padArtho vizada TIppaNo Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anubhAga udvartanA - apavartanA udvartana anubhAga udvartanAmAM jaLa thI paNa anaMtA spardhakonI atisthApanA ane anaMtA rUddhakomAM nikSepa che. tethI A beno saravALo karIe eTalA uparanA spaddhakonI udgha thatI nathI. enI nIcenA spaddhakonI uddhava thAya che. ukta ati ne oLaMgIne te ukta spaddhakomAM paDe che. A jagha0 nikSepa che. udvaryamAna A spardhvakanI nIcenA spaddhakamAMthI paNa urva thAya che. emAM ati to eTalI ja rahe che ane nikSepa 1 spaddhaka jeTalo vadhe che. Ama TheTha sattAgata jagha0 rUddhaka sudhI uva thAya che ane tenI atisthApanA eka sarakhI rahe che ane nikSepa vadhato jAya che. jaghaspaddhakano utkR nikSepa hoya che. (AnI vyasthita samajaNa mATe praznottarI pU.122 jUo) rasaspaddhako udavartamAna prathama utkRSTa nikSepa (jagha.) paddhaka + dvitIya + tRtIya + ati utkRSTa rasa paddhaka ati udavartamAna - carama 5, jaghae nikSepa ATalA spardhakomAMthI u4 thatI nathI + A, vivakSita samaye, udvaryamAna jagha0 vagere spaddhakonI nizAnI che. A spardhvakavALA, baMdhAvalikA vItI gayelA ane udayAvalikAnI bahAranA koIpaNa sthitisthAnamAM rahelA dalikonI udvartanA thAya che. uttarottara sparphakano nikSepa ghaTato jAya che, ati ekasarakhI rahe che. Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1pa4 anubhAga uddhanA-apavartanA alpabadutva - javA nikSepa anaMta spardhvako ajagha0 anutkRSTa ati anaMta spardhvako utkRSTa nikSepa anaMta spardhvako sarva anubhAga anaMta paddhako apavartanA - - uddhava pramANe ja. paNa uparanA badale nIcenA spaddhakathI prAraMbha karavo. eTale ke jaghonikSepa + ati jeTalA prAraMbhanA spaddhakomAMthI apavo thatI nathI. pachInA sattAgata badhA spaddhakomAMthI thAya che. jema jema uparano rUddhaka hoya tema tema nikSepa vadhato jAya che, ati to samAna ja rahe che. utkRSTa nikSepa rasaspaddhako + apavarvamAna carama (uo spa + dvicarama ziyarama + (atie jagha, rasapaddhaka jai nikSepa -- apavarcamAna prathama (gha0) paddhaka ati sarvatra sarakhI rAkhavI. nipa nIce nIce tarapha ghaTato jAya che. ATalA spardhakomAMthI apavarnanA thatI nathI... jayAre rasaghAta thato hoya tyAre vyAghAtabhAvinI apava thAya che. anaMtAspaddhakonuM anubhAga kaMDaka hoya che. spardhvaka nyUna te utkR0 ati thAya che, ane nikSepa kaMDakamAM thato nathI ItyAdi sthiti apava0 mujaba jANavuM. vyAghAte apavartanA rasaspaddhako gha0 50, utkRSTa 50 ghAlyamAna kaMDaka utkRSTa ati. -- nilapa -------- Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho.bhAga-1 155 alpa alpabahuta - pradezanI dviguNahAni vaccenuM aMtara jagha0 nikSepa jagha0 ati vyA apa0 utkRSTa ati vyA apa0 utkRSTa anubhAga kaMDaka (1 spardhvaka vadhAre) utkRSTa nikSepa sarva anubhAga udvartanA-apavartanAnuM bheguM alpabadutva 1 sthitigata pradezanI dviguNahAninuM aMtara alpa athavA sneha pratyaya spardhvakamAM - anubhAganI dviguNahAninuM aMtara alpa uddhava jagha0 nikSepa apava0 jagharA nikSepa udgha0 apava, atisthApanA vyA apava atisthApanA A vargaNAnUna anubhAgakaMDaka uddhava apava utka nikSepa sarva anubhAga udva/apava0 dravyakALa niyama - te te prakRtino jyAM sudhI baMdha pravartamAna hoya che. tyAM sudhI sthiti ane rasanI urva thAya che, apavartana to abaMdhakAle paNa thAya che. jeTalA sthitirasa baMdhAtA hoya tyAM sudhI udgha thAya che, sattAgata adhika sthitirasamAM udgha thatI nathI, paNa apavartana thAya che. kITTIkRtidravyomAM apava thAya che paNa udgha0 hotI nathI. Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 anubhAga uddhanA-apavartanA TIkAkAranA abhiprAye udvartanA sthiti udvartanAbadhyamAna sthitinI abAdhAmAM rahela niSekomAMthI abAdhAnI uparanA niSekomAM uddhanA thatI nathI, paNa abAdhAnI aMdaranA niSekomAM thAya che. tethI abAdhAnI aMdaranI sthitio mATe* utkRSTa nikSepa = utkRSTaabAdhA-udayAvalikA-ati AvalikA-svasamaya = utkRSTa abAdhA-samayAdhika ra AvalikA A nikSepa udayAvalikAnI bahAra rahelA prathama niSeka mATe maLaze. * jaze. nikSepa = AvalikA/a * sarvatra ati = 1 AvalikA. abAdhA aMtargata, uparathI (AvalikA + AvalikA/a) niSekomAMthI udgha thatI nathI. enI pUrvana je niSeka haze, e udvaryamAna caramaniSeka haze ane eno jaghanikSepa haze. * utkRSTa udvaryamAna sthiti = utkRSTa abAdhA-udayA -ati AvalikA- AvalikA/a = utkRSTa abAdhA-2 AvalikAAvalikA/a JpUrvabaddha sattAgatasthiti - abAdhA --- | badhyamAna sthiti mAna sthiti nikSepa = abAdhA-udayA - atiA0 - svasamaya - ati AvalikA udayAvalikA jaghanilepa = AvalikA/a vadhyamAna sthiti uddharvamAna prathamaniSeka L_1ati AvalikA/a udvalyamAnacaramaniSeka udhvaryamAna sthiti abAdhA-udaghA-ati A.-- Avaliya Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 157 abAdhAnI uparanI sthitio mATe - nirvAghAte - abAdhAnI uparanA prathama niSekamAMthI daliko udvartI 1 AvalikA atita choDI badhyamAna caramaniSeka (ke je sattAgata caramaniSekanI upara nathI) sudhI udvartana pAmaze. utkRSTasthitibaMdha thayAne baMdhAvalikA vItAve AvalikAnUna utkRSTasthitibaMdha jeTalI sattA utkRSTathI hoya zake. tethI nirvAghAta mATe sthitibaMdha vadhumAM vadhu AvalikAyUna utkRSTasthitibaMdha jeTalo joIe. tethI utkRSTa nikSepa = utkRSTasthitibaMdha-1 AvalikA-abAdhA-samayAdhika AvalikA. 1 AvalikA ati hovAthI ane AvalikA/a jagharA nikSepa hovAthI (AvalikA +AvalikA/a) jeTalA uparanA badhyamAna niSekomAMthI udvartana thaI zakatI nathI. tethI uddhattvamAna sthiti = usthitibaMdha-1 AvalikA-abAdhAAvalikA-AvalikA/a atisthApanA badhA niSeko mATe 1 AvalikA hoya che. satAgara sthiti = utkRSTasthitibaMdha - 1 AvalikA abAdhA vaSyamAna sthiti Avali/a uddhattvamAna sthiti nikSepa. ati. AvalikA ati AvalikA udavardhamAna * prathamaniSeka vyAghAte udvartanA sattAgata sthiti karatAM adhika sthitibaMdha e vyAghAta che. paNa jyAM sudhI navo sthitibaMdha ra(AvalikA/a) jeTalo adhika hoto nathI tyAM sudhI nirvAghAtanI jema uparanI AvalikA + AvalikA/a jeTalI sthitiomAMthI udgha thatI nathI. paNa jyAre AvalikAnA be ai0mA bhAga jeTalo adhika sthitibaMdha thAya che tyAre sattAgata carama vagere niSekamAMthI paNa udgha thAya che. A vakhate jagha0 nikSepa ane jagha0 ati AvalikA/a jeTalA maLe che ityAdi cUrNikAranA mata mujaba jANavuM. jayAre sattAgatasthiti baMdhAvalikAnUna utkRSTasthiti hoya ane sthitibaMdha utkRSTa hoya tyAre utkRSTa nipAdi keTalA maLe ? Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 bA alpabahutva - jaya0 nikSepa ati sattAgata sthiti sthiti apavarnanA - pUrvokta cUrNikArakRta pratipAdana ahIM paNa jANavuM. anubhAga urjAnA - badhyamAna utkRSTa sthiti uryamAna sthiti = utkRSTasthitibaMdha - abAdhA - baMdhAvalikA utkRSTanikSepa = utkRSTasthitibaMdha-abAdhA-ati. AvalikA-1 samaya (svaniSekano) nirmA. sthiti ud0mAM jema uparanA AlikA + AvalikAa jeTalA niSekomAMthI udda thatI nathI, tema A niSekomAM rahelA anubhAganA utkRSTa taraphanA spaAkomAMthI paNa u thatI nathI. enI nIcenI sthitiomAM rahelA spardhvako utta che. eka AvalikA pramANa sthitisthAnomAM rahelA anaMtA spardhakone ati. tarIke choDIne pachInI AvalikA/a jeTalI sthitiomAM rahela spardhakomAM nikSepa thAya che. pachI jema jema nIce utarIe tema tema nikSepa vadhato jAya che, ati to eTalI ja rahe che. tethI utkRSTa nikSepa, sthiti unI jema ahIM paNa, baMdhAvalikA, samayAdhika AvalikA ane abAdhA..... ATalI sthitio sivAyanI sthitiomAM rahelA anaMtA spaAko pramANa maLe che. utkRSTa nikSepa sarva anubhAga anubhAga apavannA - anubhAga urjAnA-apavarjhanA alpa A A V AvalikA/a mAM rahelA spardhako pramANa 1 AvalikAmAM rahelA spa. pramANa dezonakarmasthitimAM rahelA spa0 pramANa sarvakarmasthitimAM rahelA spa.pramANa u0 mujaba jANavuM. paNa prAraMbhika udayAvalikA pramANa sthitiomAM rahelA Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 159 karmaprakRtipadArtho bhAga-1 prAraMbhika spardhvakothI prAraMbha karavo. eTale ke e rUddhakonI apava thatI nathI. udayAnI uparanA samayamAM rahelA paddhakonI apava thAya che. samayajUna ; AvalikAgata spardhakone ati tarIke choDI nIcenA samayAdhika ; AvalikAgata spaddhakomAM nikSepa thAya che. A jagha0 nikSepa ane jagha ati che. uparA-uparanA samayagata rUddhako mATe nikSepa eTalo ja rahe che, ati, 1-1 samayagata paddhako jeTalI vadhatI jAya che, yAvat paripUrNa AvalikAgata rUddhako jeTalI thAya che. tyArabAda ati eTalI ja rahe che ane nikSepa vadhato jAya che. jo apavartanA vyAghAtabhAvinI hoya to utkRSTa ati 1 samayagata spardhvaka jUna ghAyamAna anubhAgakaMDaka jeTalI jANavI. alpabadutva - jagha0 nikSepa alpa samayAdhika AvalikAgata spa0 pramANa jagha ati A samayajUna ; AvalikAgata spa0 pramANa vyAghAte ati A samayagata spa0 nyUna kaMDaka utkRSTa anubhAga kaMDaka V samayagata spa0 vadhavAthI utkRSTa nikSepa v samayAdhika ra AvalikAgata spa0 jUna sarvarUddhako sarvaanubhAga v sarvarUddhako udvaapavanuM bheguM alpabahuta - cUrNikAravatuM dravyakALaniyamapratipAdana - cUrNikAravatuM 1. cUrNikAre bannenA jagha0 nikSepane tulya kahyo che, jyAre TIkAkAre urvamAM AvalikA/a, apavamAM samayAdhika : AvalikA, to tulyatA kaI rIte ? uttaraH spaddhakonI apekSAe tulyatA jANavI. nIcenI sthitio karatAM uparanI sthitiomAM rasasthAno vadhatA hovAthI spaddhako paNa khUba vadhe che. tethI nIce samayAdhika ! AvalikAmAM jeTalA spardhako hoya eTalA ja spardhako upara AvalikA/a mAM hovA paNa saMbhavita che. A pramANe TIkAkAre khulAso Apyo che. A ja pramANe ati ane utkRSTanikSepa aMge jANavuM. temaja vyA apavartanAmAM utkRSTaati mATe eka vargaNa nyUna utkRSTakaMDaka je kahyuM che teno artha eka samayagata paddhakonA samudAyarUpa vargaNA nyUnakaMDaka ema karavo. uvartanA - apavarNanA karaNa samApta Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI marda nama: | zrI zaMkhezvara pArzvanAthAya namaH / E nama: pariziSTaH 1 kSayopazamanI vicAraNA (siddhAMta divAkara pU. AcAryadevazrI jayaghoSasUrijI mahArAja) te te dravyonA avasthA pariNAmane pAriNAmikabhAva kahe che. karmonI udaya, kSaya, upazama ane kSayopazama svarUpa cAra avasthAothI AtmAnI je je avasthA thAya che te paNa jIvadravyanA te te pariNAmavizeSa svarUpa ja hovAthI pAriNAmikabhAvamAM aMtarbhata ja hoya che. tema chatAM, jema pAMceya prakAranA cAritro sAmAyikamAM aMtarbhata thaI jatAM hovA chatAM keTalIka viziSTa samajaNa mATe enA chedopasthApanIya vagere svarUpa vizeSa bhedo ane nAmo darzAvavAmAM Ave che tema A judI judI avasthAonA paNa anukrame audayika, kSAyika, aupazamika ane kSAyopathamika evA bhedo ane nAmo zAstrakAroe darzAvela che. ekavAra chedopasthApanIya vagerenI judI judI vivakSA karI, eTale pachI jema eno sAmAyikamAM samAveza karAto nathI, tema prastutamAM paNa audayika vagere bhAvono pAriNAmikabhAvamAM samAveza karavo nahIM. svataMtra ja gaNavA. A sivAya badhA dravyanI badhI avasthAone pAriNAmikabhAvamAM jANavI. karmanI udaya vagere cAra avasthAothI AtmAnI audayikavagere thayelI cAra avasthAmAMthI kSAyika, aupazamika ane kSAyopathamika avasthAo AtmaguNasvarUpa che. pAriNAmikabhAvo sAdi-sAnta vagere cAre prakAre hoya che. pudgalanA pariNAmo sAdi-sAnta hoya che. siddhanI niyata avagAhanA-niyata sthiratA-siddhatva A badhuM sAdi-anaMta che. bhavyatva anAdi-sAnta che. jIvatva ane abhavyatva anAdi-anaMta che. Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 161 karmaprakRtipadArtho bhAga-1 * kSAvikabhAvo sAdi-anaMta hoya che. * opazamikabhAvo sAdi-sAnta hoya che. * audayikabhAvo traNa prakAre hoya che. adhuvodayI prakRtithI thatAM audayikabhAvo sAdisAnta hoya che. dhruvodayI prakRtithI thatAM audayikabhAvo abhavyanI apekSAe anAdianaMta che, bhavyanI apekSAe anAdi-sAnta che. sAdi-anaMta audayika bhAva hoto nathI. * kSAyopathamikabhAvo paNa traNa prakAre hoya che. acakSudarzana vagere abhavyanI apekSAe anAdi-anaMta, bhavyanI apekSAe anAdi-sAtta hoya che. samyakatva vagere sAdisAnta hoya che. sAdi-anaMta kSAyApabhAva hoto nathI. udaya - karmano udaya be prakAre che. rasodaya ane pradezodaya. rasodaya - svaviSayabhUta AtmikaguNane sarvathA ke aMzataH AvarI le e rIte sakriyapaNe thayela udaya rasodaya (vipAkodaya) kahevAya che. karma potAnA rasasahita udayamAM Ave to ja AtmA para potAnI asara dekhADI zake che. eTale AmAM rasano udaya hoya che. pradezanA (dalikonA) udaya vinA mAtra rasodaya thaI zakato nathI. eTale pradezono udaya paNa AmAM bhego hoya ja che. tema chatAM guNone AvaravA rUpa svakAryamAM rasa ja mukhya bhAga bhajavato hovAthI temaja "pradezodaya' zabda rasa vinAnA udayane jaNAvavAmAM rUDha thayelo hovAthI rasodayakALe "pradezodaya' kahevAto nathI. pradezodaya - AtmaguNone AvaravAnuM svakArya karI na zake - svavipAka dekhADI na zake e rIte udayamAM AvIne karmapradezonuM kharI paDavuM e pradezodaya kahevAya che. udayasamaye ja sTibuka saMkramakArA A dalika anya udayavatI prakRtimAM bhaLI jatuM hovAthI svavipAka dekhADI zakatuM nathI eTale e "stibukasaMkramathI bhogavAyuM' ema kahevAya che. sAmAnyathI saMsArI jIvone udayasamayamAM = vartamAna samayamAM ATheya mULakarmo haMmeza mATe rasathI udayamAM hoya che. je uttaraprakRtio rasathI udayamAM na hoya te pradezathI udayamAM avazya hoya che. AyuSyakarma kyAreya pradezathI udayamAM hotuM nathI, haMmezA rasodayavALuM ja hoya che. Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa : 1 je karmo sattAmAM na hoya ane navA baMdhAya te karmo (AyuSya sivAyanA) baMdhAvalikA bAda apavattenAthI nIce AvIne pachI chevaTe pradezodayathI paNa udayamAM Ave che, pachI bhale ne te jinanAmakarma hoya ke AhAraka saptaka. keTalAka ema kahe che ke jo vipAkodayane yogya hoya to apavartanAdvArA udayasamayasudhI Ave che ane vipAkodaya pAme che. jemake mithyAtve Avela anaMtAnubaMdhI visaMyojakane baMdhAvalikA bAda eno vipAkodaya thAya che. jo vipAkodayanI yogyatA na hoya to udayAlikAmAM AvatuM nathI, udayAvalikAnI uparanA niSeka sudhI Ave che ane eka AvalikA bAda e niSekano udaya thAya tyAre pradezodaya pAme che. Ama eka baMdhAvalikA ane eka udayAvalikA ema be AvalikA sivAya sattAnI vidyamAnatAmAM eno udaya (vipAkathI ke pradezathI) avazya maLe che. mAtra udayaprApta AyuSyathI bhinna AyuSya baMdhAyuM hoya to eno cAlu bhavanA aMta sudhI ekeya udaya maLato nathI. 162 karmanA udayathI thatA AtmapariNAmone audiyakabhAva kahe che. ajJAna, krodhAdi, kAmAdi, lezyA, asiddhatva, avirativagere audayikabhAvo che. ATheyakarmanA avAtaMrabhedonA badhA audiyakabhAvo hoya che. (mAtra samyaktvanA udayathI thatA pariNAmane kSAyopazamikabhAvamAM gaNavAmAM Ave che je AgaLa spaSTa thaze.) uttaraprakRtiomAM avAMtarabhedonI apekSAe audAyikabhAvo asaMkhya che, rasodayanA bhedanI apekSAe asaM ke anaMta che. varNAdi nAmakarma vagerenA udayanuM kArya zarIra ane tenA pudgalomAM varNAdi rUpe paNa dekhAya che. tethI karmodayathI pudgalamAM paNa je piraNAma thAya che te paNa audiyakabhAva kahevAya che. kSaya baMdhavaccheda bAda sattAgata karmane saMkrama vagere dvArA evI rIte dUra karavA ke jethI enA baMdha, udaya ke sattA to rahe nahIM, paNa pharIthI baMdhAdi dvArA enI sattAudaya na pravarte evI AtmAnI yogyatA ubhI thAya. A rIte saMpUrNa kSaya thavAthI AtmAmAM kSAyikaguNo pragaTa thAya che. ATheya karmano A rAte kSaya thai saMpUrNa kSaya thaI zake che, ane enAthI kSAyikaguNo pragaTa thAya che. AmAM, sattA vagere punaH na pravarte evI yogyatAno paNa je samAveza karyo che enAthI jaNAya che ke darzanatrikano kSaya na karanAra jIva anaMtAnubaMdhIno nAza kare to paNa e enI visaMyojanA kahevAya che, kSAyikaguNa lAvI ApanAra kSaya nahIM, kemake mithyAtve jaIne punaHanaMtAnubaMdhInA baMdha vagerenI zakyatA haju UbhI che. Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 karmano saMpUrNa kSaya thAya che eno artha karmapudgalono AtmAmAM viyoga pedA thAya che. jo ke saMyoga ane viyoga ubhayamAM rahenAra cIja che. eTale ke saMyoga viyoga karmadalikomAM paNa rahe che. tema chatAM AtmAnI mukhyatA hovAthI ane AtmAnA guNo AvarAtA hovAthI AtmA baMdhAya che evo vyavahAra thAya che., paNa pudgalo baMdhAya che tevo vyavahAra thato nathI. jemake beDIthI puruSa baMdhAvAno vyavahAra thAya che, paNa puruSathI beDI bAMdhavAno nahIM. A ja rIte viyoga paNa AtmAmAM pedA thayo ema vyavahAra thAya che. karmo 158 ke (enA paNa avAMtarabhedonI apekSAe) asaMkhya hovA chatAM eka eka mukhyaguNane AvaraNa karanAra aneka rIte aneka karmo che. te badhAnA nAzathI te te guNa saMpUrNa tathA sarva rIte pragaTe che. tethI 8 karmonA kSayathI 8 guNo prakaTa thAya che. tema chatAM vivakSA bhedathI nIce pramANe kahevAya che - jJAnAvaraNanA kSayathI kevalajJAna, darzanAvaraNanA kSayathI kevaladarzana, darzana mohanIyanA kSayathI kSAyikasamyaktva, cAritramohanIyanA kSayathI kSAyika cAritra ane dAnAMtarAyAdinA kSayathI kSAyika dAnalabdhi vagere 5 labdhio pedA thAya che. Ama 4 ghAtIkarmonA kSayathI bhavasthakevaLIne 9 kSAyikaguNo prApta thAya che. 163 vedanIyakarmanA kSayathI avyAbAdhapaNuM, AyuSyanA kSayathI akSayasthiti, nAmakarmanA kSayathI arUpIpaNuM ane gotrakarmanA kSayathI agurUlaghupaNuM prakaTa thAya che. athavA nAmakarmakSaya ane gotrakarmakSaya e bannethI bhego eka anaMtAvagAhanA nAmano pariNAma prakaTa thAya che. upazama - jIvanA vIryavizeSathI karmanI eka evI avasthAvizeSa thAya che ke jethI enA udaya-udIraNA-niddhatti-nikAcanA thaI na zake te avasthAne upazama kahe che. upazama 3 prakAre thAya che. sarvopazama, dezopazama, vipAkopazama. sarvopazama - karmanI sattA hovA chatAM, sattAgata dareka niSekanA dareka daliko vikSita avasthAvizeSavALA thavAnA kAraNe enA pradezodaya ke vipAkodaya ke e mATenI yogyatA paNa rahe nahIM tene sarvopazama kahe che. anupazAMtakarmathI je guNa AvarAyo hato te Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa : 1 A sarvopazamathI kSAyikaguNanI jema saMpUrNatayA pragaTa thAya che. tethI A aupazimaka guNa kSAyopazamika guNa karatAM nirmaLa hoya che. tema chatAM, e alpakAlIna hoya che. pANIthI dabAyelI dhULa jema alpakALamATe ja dabAyelI rahe che ane pachI UDavA mAMDe che, tema A upazamabhAva paNa karmarajamAM aMtarmu.kALa mATe ja rahe che. AnuM kAraNa e che ke aMtarAyakarmano udaya hovAthI anaMtavIrya hotuM nathI. anaMtavIrya na hovAnA kAraNe AtmAnA vizuddhayamAna pariNAma ke avasthita vizuddha pariNAma aMtarmu0thI vadhu rahetA nathI. tyArabAda avazya pariNAmamAM hAni thAya che jenA kAraNe sattAmAM rahela guNanAzaka karmo pAchA anupazAMta banI javAthI eno avazya vipAkodaya ke pradezodaya thAya che. tethI aupazamika guNa aMtarmuhUrta kALathI vadhu Takato nathI. antarmu. bAda kAM to e kSAyopamika banI jAya che, ane kAM to nAza pAmI jAya che. 164 ATha karmomAMthI mAtra mohanIyano ja sarvopazama thAya che. zeSa 3 ghAtIkonA badhA bhedo ke amukabhedo sattAviccheda na jAya tyAM sudhI badhA jIvone haMmezA rasodayavALA rahe che. jJAnA05, darzanA04, ane aMtarAya 5 A caude'ya kSaya na thAya tyAM sudhI rasodayavALA hoya che. 5 nidrAno vipAkodaya hoya ke na paNa hoya, paNa jyAre vipAkodaya na hoya tyAre pradezodaya to hoya ja che, upazama hoto nathI. nAmanI amuka prakRtio dhruvodayI hoya che. jyAre anyano vArApharatI udaya thAya che. paNa 14mAnA caramasamaya sudhI keTalIka to udayamAM rahe ja che. zeSa 3 aghAtInI paNa 1-1 to vipAkodayamAM hoya ja che. mATe aghAtI karmono paNa sarvopazama hoto nathI. ja mohanIyakarmamAM paNa kyAreka ja jIvanA vIryavizeSathI sarvopazama thAya che. e mATe sarvaniSekagata sarvadalikone vipAkodaya ane pradezodaya rahita karavuM paDe che. sAmAnyathI jIva jyAre sarvopazama karavA udyata thAya che tyAre sthitisattA aMtaH koko0 sAgaro hoya che. te te uttaraprakRtiono sthitibaMdha bhale game eTalo ocho vatto hoya, to paNa saMkramaNavagere dvArA dareka uttaraprakRtionI sthitisattA potapotAnI mULaprakRtinI sattA jeTalI thaI gayelI hoya che. (cAritramohanIyanI Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 165 uttaraprakRtionI sattA cAritramohanIyanA varga jeTalI thaI gaI hoya che.) eTale ke sAmAnyathI dareka uttaraprakRtionI sthitisattA lagabhaga sarakhI hoya che. eTale jeno sarvopazama karavo hoya te prakRtinA A sarvaniSekomAM rahelA dalikone upazAMta karavA paDe che. vaLI upazamakALa daramyAna to pradezodaya paNa hovo na joIe. tethI upazamanA aMtarmu kALabhAvI niSekonA dalikone aMtarakaraNanI prakriyAthI khAlI karavA paDe che. niSekomAM jo dalika hoya to chevaTe udayasamaye to eno pradezodaya thAya ja. mATe ene khAlI kare che. tyArabAda bIjI sthitimAM rahelA dalikone aMtarmu-kALamAM upazamAve che, eTale ke te daliko khasIne upara-nIce kyAMya na jAya temaja darzanamohanIya sivAyanI prakRtinA daliko to anyatra paNa na jAya evA kare che. A rIte sattAgata badhA daliko upazAMta thAya ane udayamAM pradezodayathI paNa nathI, tethI te karmathI Avarita guNa saMpUrNa prakaTa thAya che. Ama sarvopazama mAtra mohanIyakarmano ja thato hovAthI enAthI mAtra, mohanIyakarmadvArA Avarita guNo ja pedA thAya che. eTale pathamikabhAvo tarIke mAtra samyakatva ane cAritra e be ja bhAvo maLe che. jo ke mohanIyakarmanI avAMtara prakRtiono paNa sarvopazama thAya che. tema chatAM darzanamohanIyanI sattAgata eka hoya to ekane (prathama samyakatvotpatikALe) ane sattAgata traNa hoya to traNane (upazamazreNi mATe upazama kare tyAre) upazamAvyA vinA jIva raheto nathI, tethI e traNeyanA upazama dvArA "samyakatva guNa prakaTa thAya che. ema cAritramohanIyano upazamaka paNa jo maraNavyAghAta na Ave to kramazaH sarvaprakRtione upazamAvyA vinA raheto nathI. - prathama samyakatvathI upazamazreNi mAMDI zakAtI nathI. paNa upazamazreNinA upazamasamyakatvathI ekavAra zreNi mAMDyA pachI aMtarmuDa mAM ja kSAyopa0 sabhyatva pAmyA vagara ja bIjIvAra upazamazreNi mAMDe to punaH upazamasamyakatva pAmavAnI jarUra rahetI nathI. prathama upagsamyamAM anaMtAno kSAyopa0 ane darzanatrikano upazama hoya che. zreNimATenA upazamasamyamAM anaMtAnI visaMyojanA hoya che. matAMtare 12 Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 pariziSTa : 1 upazama paNa cAle. kintu kSayapa to nahIM ja. tethI prathama samyaka thI zreNi mAMDI zakAtI nathI. Ama A be rIte upazamakArya thatuM hovAthI be bheda batAvyA che. anuyogadvAramAM avAMtara pravRtio jeTalI che eTalA avAMtara bhedo batAvyA che. dezopazamanA - udayAvalikAnI bahAranA dareka niSekomAM rahelA ane jenI baMdhAvalikA vagere vItI gayelI che tevA dalikonA eka asamA bhAganA dalikonI evI avasthA ubhI karavI ke jethI aMtarmakALa sudhI udIraNA-saMkrama vagere dvArA e tyAMthI khasI na zake tene dezopazama kahe che. anAdikAlathI apUrvakaraNa sudhI A AThe ya karmomAM cAlu hoya che. anivRttikaraNathI e baMdha paDe che. tema ja jUnI thayelI hoya te paNa cAlI jAya che. asaMmA bhAga sivAyanuM zeSa dalika anupazAMta hovAnA kAraNe udayAdi cAlu rahevAthI A upazamadvArA kSAyika, aupathamika ke kSAyopathamika koIpaNa AtmaguNa prakaTa thato nathI. vipAkopazama - udayamAM jeTalo rasa hoya enA karatAM vadhAre rasavALA udayAvalikAnI upara rahelA dalikomAM, e adhikarasa-svarUpe udayamAM AvI na zake evI yogyatA pedA karavI e vipAkopazama che. A vadhAre rasavALA daliko jo udayamAM Ave to rasahIna thaIne ja udayamAM AvI zake che ane tethI guNanAzaka banI zakatA nathI. A vipAkopazama, 'kSayopazama'no eka aMza che. jyAM sudhI sAyopathamika bhAva cAlu hoya che tyAM sudhI A vipAkopazama paNa cAlu rahe che. udayaprApta niSekamAM paNa adhikarasavALA daliko to che ja, paNa emAMthI keTalo rasa udayamAM AvI zake eno nirNaya dravya, kSetra, kALa, bhAva ane bhava para thAya che. jyAM sudhI lAyopathamikabhAvarUpa vizuddhine jIva jALavI rAkhe che, tyAM sudhI udayamAM adhika rasa AvI zakato nathI. udayaprApta niSekamAM paNa adhika rasavALAM je daliko rahelA hoya che, te A kSAyopazamikabhAvathI hInarasavALA thaIne ja udayamAM Ave che ane tethI A vipAkopazamanA prabhAve upara rahelA adhika Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 167 rasavALA daliko paNa svarUpe udayamAM AvI zakatA nathI. jayAre jIva A lAyopathamikabhAvane jALavI rAkhavAmAM garabaDa kare che, tyAre bhAvamAM azuddhi Ave che. tethI zuddhabhAvanA kAraNe abhyAsano ja je udaya hato te badalAIne have adhikarasano paNa udaya thAya che, ane tethI uparathI paNa adhika rasavALA daliko svarUpe udayamAM AvI zake che, eTale ke teonI vipAkopazama nAmanI avasthA cAlI jAya che, temaja udayamAM Avela adhikarasa guNanAzaka hovAthI jIva prApta thayela kSAyopathamika guNane gumAvI de che. Ama, vipAkopazama e kSAyopazamano eka aMza hovAthI ema kahI zakAya ke vipAkopazamathI kSAyopathamika guNa prakaTa thAya che. kSayopazama - karmano amuka aMze kSaya ane amuka aMze upazama thavo e kSayopazama che. karmanI A kSayopazama nAmanI avasthAnA prabhAve, te te karmathI je je AtmikaguNa Avarita thayo hoya te AMzika rIte khullo thAya che, jemake matijJAnAvaraNanA kSayopazamathI matijJAna guNa prakaTa thAya. kSayopazamamAM vadhaghaTa thavA sAthe A guNamAM paNa vadhaghaTa thAya che. A guNo zuddha AtmasvarUpanA hotA nathI, paNa karmanA udayathI thayela kaMIka malinatA-adhUrAzathI mizrita hoya che. jemake svaccha AkAzamAM paDatA sUryaprakAza sivAyano koIpaNa (meghAcchAdana kALe) sUryaprakAza oche vatte aMze, AvaraNabhUta vAdaLAne anusarIne aMdhakArathI mizrita hoya che tema matijJAna sAthe matijJAnanI adhUrAza paNa hoya che. AvAraka karmomAM jJAnAvaraNa, darzanAvaraNa, mohanIya ane aMtarAya e cAra ghAtI karmo che je anukrame jJAna, darzana, samyakatva-cAritra ane dAna-lAbha vagere labdhi svarUpa AtmaguNone DhAMke che. vedanIya, AyuSya, nAma ane gotra karma aghAtI che je anukrame avyAbAdha sukha, akSayasthiti, arUpIpaNuM ane agurulaghupaNuM svarUpa AtmaguNone Avare che. aghAtIthI AvarAyelA A guNo kyAreya paNa AMzika rIte prakaTa thatA nathI ke e guNonI mAtrAmAM kyAreya vadhaghaTa thatI nathI. tethI aghAtI karmone kSayopazama hoto nathI. Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa : 1 bIjI rIte kahIe to aghAtIprakRtionA rasano eka ja prakAra hoya che, eTale ke eno jadhanya rasa paNa sarvaghAtI rasa jevo ja hoya che. tethI eno kevalajJAnAvaraNanI jema kSayopazama hoto nathI. ghAtI prakRtiono rasa udayanI apekSAe 3 prakArano hoya che, kevala dezaghAtIrasa (matijJAnA. vagere) kevala sarvadhAtI rasa (kevalajJAnA. vagere) ane ubhayarasa (avadhijJAnA vagere). 168 ghAtIkarmothI AvarAtA guNo avAtaMrabhedonI apekSAe be prakAranA che. AMzika khullA thAya evA ane AMzika khullA na thAya evA. kevalajJAnAvaraNa, kevaladarzanAvaraNa ane pAMca nidrA A 6 karmo evA che ke jenAthI AvaritaguNo kyAreya AMzikarIte khullA thatA nathI. mATe A sAta prakRtiono paNa kSayopazama hoto nathI. vaLI AmAMthI kevaladdhika evI prakRtio che ke jeno kSaya na thAya tyAM sudhI haMmezA udaya cAlu ja hoya che. tethI eno kSaya thaine jyAM sudhI kSAyikaguNa pragaTa na thAya tyAM sudhI enA saMbaMdhitaguNo sarvathA aprakaTa ja rahe che. paNa nidrApaMcaka prakRtio evI che, ke eno haMmezA udaya hoto nathI. eTale kSaya pUrve paNa, jyAre eno udaya na hoya tyAre enAthI Avarita thanAra guNa prakaTa hoya che. tema chatAM e vakhate paNa, sarvaghAtI rasarUpe udayamAM na ja AvI zake evI enAmAM yogyatA thaI zakatI na hovAthI kSayopazama kahevAto nathI. jyAre eno udaya hoya tyAre e guNo saMpUrNatayA AvarAyelA hoya che, AMzika pragaTa hotA nathI, tethI nidrAkALe sabhAnapaNe sAMbhaLavuM-jovuM vagere banatuM nathI. Ama A 7 prakRtio kSayopane ayogya sarvaghAtI rasavALI che. je guNo AMzika khullA thAya che te, tenA AvAraka karmonA kSayopazamathI thAya che. A AvArakakarmo be prakAranA che. (ane tethI AMzika khullA thatA guNo paNa be prakAranA che.) kyAreka kSayopazamavALA ane kAyama (nitya) kSayopazamavALA... cAritramohanIyanI 25 prakRtio darzanamohanIyanI 3 prakRtio, avadhiddhika, manaHparyavajJAnA0 ane cakSudarzarnAvaraNa... A 32 prakRtio kyAreka kSayopazama thanArI che. jyAre matijJAnA, zrutajJAnA, acakSudarzanA ane pAMca aMtarAya.... A 8 prakRtio nitya kSayopazamavALI che. A 8 saMbaMdhI guNo amuka aMze haMmezA khullA ja rahe che. Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 169 eTale A 32+ 8 = 40 prakRtiono kSayopazama hoya che. AmAM Adya 12 kaSAya, mizra ane mithyAtva e kSayopone yogya sarvaghAtI rasavALI che. jyAre zeSa prakRtio dezaghAtIrasavALI che. layopazama pAmanArI A pravRtio traNa rIte udayamAM Ave che. 1. sarvaghAtIrasarUpe - jyAre avadhijJAna prApta thayuM na hoya tyAre avadhijJAnAvaraNano sarvaghAtIrasa udayamAM hoya che. A vakhate avadhijJAnAvaraNano kSayopazama hoto nathI. 2. sarvaghAtIrasa sarvaghAtIrUpe udayamAM na Ave, mAtra dezaghAtI rUpe ja udayamAM Ave ane dezaghAtIrasano paNa udaya hoya. dA.ta. avadhijJAnIne avadhijJAnAvaraNano dezaghAtIno ja udaya hoya che. A udyAnuviddha kSayopazama kahevAya che. jenA mAtra dezaghAtI rasa ja sattAmAM hoya ane udayamAM paNa hoya te paNa udayAnuviddha kSayopazama che. jemake lAyopathamika samyakatvane samyakatva mohanIya. 3. sarvaghAtI ke dezaghAtI eke ya rUpe vipAkodaya na hoya, mAtra pradezodaya hoya. A vakhate zuddhakSayopazama hoya che. dA.ta. Adya 12 kaSAyono kSayopazama.. pradezodaya traNa prakAre hoya che - (a) parAvartamAnaprakRtiomAM, pratipakSI prakRtino udaya hoya tyAre vivalita prakRti svasvarUpe udayamAM AvI zakatI nathI. pradezodayarUpe udayamAM Ave che. tema chatAM, jo e vakhate pratipakSI prakRtino udaya aTakI javAthI vivakSitaprakRti sarvaghAtIsvarUpe ja udayamAM AvI zake ema hoya to AvA pradezodayakALe kSayopazama kahevAto nathI. kintu audayikabhAvanI yogyatA hovAthI audayikabhAva kahevAya che. dA.ta. 1le guNaThANe anaMtA krodhanA udayakALe mAna vagere prakRtio, athavA 1 thI 4 guNaThANe vipAkodaya prApta veda ke yugala sivAyanA veda ke yugala. A avasthAmAM vivakSita prakRtino vipAkodaya na hovA chatAM, koI ja AtmaguNa pragaTa thayo hoto nathI, mATe Ane kSayopazama na kahetAM audayika bhAva ja kahe che. Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 pariziSTa : 1 (ba) pratipakSI prakRtino udaya hovAthI vivakSita parAvartamAna prakRti udayamAM nathI. tema chatAM jo bIje samaye eno udaya thAya to paNa dezaghAtI rUpe ja udaya thAya. sarvaghAtIrUpe nahIM ja, to eno "kSayopazama' kahevAya che. udaya aprApta parAvartamAna prakRtino A udayAnuviddha evA vizeSaNavinAno zuddha kSayo patra vyavahArathI kahevAya che. A avasthAmAM vivakSitakALe pratipakSI je prakRti udayamAM che teno paNa dezaghAtI rasa ja udayamAM hoya che, sarvaghAtI nahIM. eTale ke pratipakSI prakRtino paNa kSayopazama sAthe ja hoya che, udayaprApta prakRtino A kSayopazama udayAnuviddhakSayopazama kahevAya che. mAtra eka parAvartamAna prakRtino kSayopazama hoya ane tenI pratipakSI anya prakRtino layopazama sAthe na hoya evuM banatuM nathI. jemake pAMcame guNaThANe veda ke yugala.... mAtra purvedano kSayopazama hoya ane strI-napuM vedano nahI" evuM banatuM nathI. (ka) je sarvaghAtI prakRti hovA chatAM, vivakSitakALe vizuddhinA kAraNe sarvaghAtI rasarUpe udayamAM AvI zake ema nathI temaja dezaghAtIrUpe udayamAM AvavAnI to enI tathAsvabhAve yogyatA ja nathI. tethI eno mAtra pradezodaya ja hoya che. A zuddha kSayopazamabhAva kahevAya che. dA.ta. 4thA vagere guNaThANe anaMtA krodha vagere Adya 12 kaSAyo. A avasthAmAM te te saMbaMdhita badhI parAvartamAna prakRtione pradezodaya ja hoya che. koIno paNa vipAkodaya hoto nathI ane tethI badhAno ekIsAthe kSayopazama hoya che. (a)mAM parAvartamAna eka prakRtino vipAkodaya hato ane pradezodayavALI anya sarva prakRtionI paNa vipAkodaya mATe yogyatA hatI, mATe pradezodayavALIno paNa kSayopazama kahevAto nathI, jyAre ahIM vipAkodaya koIno nathI, temaja enI yogyatA paNa nathI, mATe kSayopazama kahevAya che. eTale ke parAvartamAnatAnA kAraNe thayela pradezodaya e kSayapa nathI paNa vipAkodayanI ayogyatAnA kAraNe thayela pradezodaya e kSayopa0 che. TUMkamAM... * sarvaghAtI rasano udaya hoya to dayikabhAva kahevAya. * kevaLa dezaghAtIrasano ja udaya hoya tene temaja dezaghAtIrasanA udaya sAthe sarvadhAtI rasane dezaghAtI karIne ja udayamAM lAve tene udayAnuviddha layopazamabhAva kahe che. dA.ta. sabhya mohanIya temaja cha guNaThANe udita yugala-veda. Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 171 * je prakRtino sarvaghAtIrasa, kSayopazama thayo hovAnA kAraNe udayamAM nathI Avato, temaja teno dezaghAtIrasa potAnI sAthe parAvartamAnabhAvavALI pratipakSI prakRtino udaya hovAthI udayamAM nathI AvatI ane mAtra pradezodaya ja hoya che tyAre ene vyavahArathI zuddha ('udayAnuviddha evA vizeSaNa vinAnA) kSayopazamabhAvavALI kahevAya che. dA.ta. 5 thI 9 guNaThANe anudita yugala ane anudita veda. * jeono dezaghAtI rasa ja nathI evI sarvaghAtI prakRtiono vipAkodaya na hoya ane pradezodaya ja hoya to zuddha kSayopazama jANavo. dA.ta. Adya anudita 12 kaSAya. * sarvaghAtIrasanA udayanI yogyatA hovA chatAM anya pratipakSI prakRtino udaya hovAnA kAraNe mAtra pradezodaya hoya to kSayopazama na kahevAya. paNa stibuka saMkramathI kSaya thato kahevAya che. AnAthI koI AtmaguNa prakaTa thato nathI. dhAro ke 1 pAvara(mAtrA)thI mAMDIne 1 lAkha pAvara sudhI kula rasa che jemAMthI 1 thI 10000 dezaghAtI che ane zeSa (10OO1 thI 1 lAkha) sarvaghAtI che. * je prakRtinA 1 thI 10000 rasavALA daliko hoya ja nahIM ene sarvaghAtI kahevAya che jemake kevalajJAnA * je prakRtinA 1OOOO thI ochA ane vadhAre banne rasavALAM daliko hoya ene dezaghAtI kahevAya che. jemake matijJAnAvaraNa vagere. * sabhya mohanIyamAM mAtra 10OO0 thI ochA rasavALAM ja daliko hoya che. * mizra mohanIyamAM 1OOO1 thI 25OOO (dhAro ke) sudhInA rasavALAM ja daliko hoya che. * 10000 sudhImAM 1 ThANIyo ane prAraMbhika 2 ThArasavALAM spaSDako Ave che. 2 ThAnA zeSa bahubhAga sparkhako temaja 3-4 rasavALAM paddhako 1OO01 thI 1 lAkha sudhImAM Avaze. * 10000 thI uparano rasa udayamAM hoya to audayikabhAva kahevAya. Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 pariziSTa : 1 * 10OO0nI aMdarano ja rasa udayamAM hoya to, temaja 10000nI uparano rasa ghaTIne 10OOO nI aMdarano thaIne ja udayamAM Avato hoya to udayAnuviddha kSayopazama kahevAya che. * 10000nI uparano rasa to udayamAM nathI ja Avato, paNa aMdarano rasa paNa pratipakSI prakRtino udaya hovAthI udayamAM nathI Avato to jyAM sudhI pratipakSI prakRtino udaya hoya tyAM sudhI vivakSita prakRtino vyavahArathI) zuddha kSayopazama hoya che. A vakhate vivakSita prakRtino sarvaghAtI ke dezaghAtI rasa udita pratipakSI prakRtinA dezaghAtIrasarUpe sTibukasaMkramathI saMkramIne udayamAM Ave che ane vivakSita prakRtino pradezodaya hoya che, vivakSita prakRtino pAcho jyAre uparokta pramANe 1 thI 10000 sudhIno ja rasa udayamAM cAlu thaI jAya to udayAnuviddha kSayopazama jANavo, ane e vakhate pratipakSI prakRtino vipAkodaya baMdha paDyo hovAthI eno vyavahArathI zuddha kSayopazama jANavo. * je prakRtiono mAtra 1 thI 10000 sudhIno ja rasa udayamAM Ave evuM kyAreya banatuM ja nathI. kAraNa ke evI sattA nathI, jo vipAkodaya hoya to 10000nI uparano ja hoya, AvI pravRtione sarvaghAtI kahevAya che. tema chatAM vizuddhi vizeSanA kAraNe evuM jo bane ke paraspara parAvartamAna badhI ja prakRtiono 10001 thI 1 lAkhamAMno ekeya rasa vipAkodayavALo na hoya, badhuM ja dalika pradezodayavALuM ja hoya to zuddhayopazama kahevAya che. * avasthAvizeSamAM jo eno pradezodaya paNa na hoya to upazama kahevAya che. * jo enI sattA paNa rahI na hoya to kSAyikabhAva kahevAya che. * udayAnuviddha kSayopazamamAM dezaghAtI (1 thI 10000 pAvaravALA) rasano udaya hoya che e joyuM. udaya pAmanAra A dezaghAtIrasa paNa lAyopazamanI saMpUrNa avasthA daramyAna eka sarakho ja rahe che, evuM nathI, kintu jIvanA zubha-azubha bhAvo vagerene anusarIne emAM vadhaghaTa thayA kare che. ane ene anusarIne lAyopathamikabhAvamAM taratamatA Ave che. dhAro ke vivakSita kALe 1000 pAvarano rasodaya che. pachI jo jIvanA pariNAma vadhu vizuddha thAya to rasodayanI mAtrAmAM ghaTADo thAya che... thayela vizuddhine anusAra 999-998 vagere pAvarano rasodaya rahe che. jema vizuddhi vadhune vadhu vadhe che tema A pAvaramAM vadhune vadhu ghaTADo thavAthI Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 173 rasodayanI adhikane adhika maMdatA thatI jAya che. jenA prabhAve kSayopazama vadhune vadhu vizada thato jAya che. jo vizuddhi khUba ja vadhI jAya to kSAyopathamikabhAva sAyikabhAvamAM pariName che. ema, jo jIvanA pariNAma azuddha thAya che to rasodayanI mAtrAmAM vadhAro thAya che... thayela azuddhine anusarIne 1001, 1002.... vagere pAvarano rasodaya thAya che. jema azuddhi vadhune vadhu vadhatI jAya che tema A pAvaramAM vadhune vadhu vadhAro thavAthI rasodayanI adhikane adhika tIvratA thatI jAya che jenA prabhAve kSayopazama malina thato jAya che. A azuddhi vadhatAM vadhatAM jo eTalI vadhI jAya ke jethI rasodayanI mAtrA vadhIne dezaghAtImAMthI sarvaghAtI thaI jAya to (1OOOO thI adhika thaI jAya to) kSAyopathamikabhAva nAza pAmI jaIne audayika bhAva thaI jAya che. jyAM sudhI azuddhi eTalI badhI vadhatI nathI ane rasodaya 10800nI aMdara ja rahe che tyAM sudhI kSAyopathamika bhAva jaLavAI rahe che. A kSayopazamakALe udaya prApta te te niSekamAM paNa 10OO0thI adhikarasa vidyamAna to hoya che ja, paNa potAnI vizuddhinA baLe e adhika rasane, te te samaye utkRSTathI jeTalo rasa (1000 vagere pAvaravALo) udayamAM hoya tyAM sudhI ghaTADI nAMkhI e maMdarasa tarIke ja bhogave che. A rasanI maMdatA karavI e eka prakArano kSaya che. te te samaye udayaprApta 1000 vagere rasathI adhikarasavALAM je daliko udayAvalikA bahAra rahyA hoya che ane udIraNAthI udayasamayamAM AvI jogavAI javAnA hoya che tene paNa 1000 ke ethI maMda-rasavALA karIne bhogave che. A je rasanI maMdatA thaI e bIjA prakArano kSaya che. A bIjA prakAranA kSayadvArA udayAvalikAnI bahAra rahelA adhika rasavALA (1000nI uparanA rasavALA) sarvadalikono rasa kAMI ghaTI jato nathI. moTAbhAganA dalikono adhika rasa to akabaMdha ja hoya che. e paNa udIraNA dvArA udayamAM AvI guNanAza na karI nAMkhe eTalA mATe enA udIraNA udayane aTakAvavAno hoya che. A aTakAyata e vipAkopazama che. Ama udayaprApta 1000 rasathI adhika rasavALA udayAvalikA bahAra rahelA dalikone svasvarUpe = adhika rasavALArUpe udayamAM na AvavA devA e vipAkopazama che. udayaprApta prakRtinI pratipakSIprakRtino 1000 sudhIno paMdarasa paNa udayamAM na AvatAM mAtra pradezodayathI ja je bhogavaTo thAya che e trIjA prakArano kSaya che. Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 pariziSTa : 1 Ama traNa prakArano kSaya ane cotho vipAkopazama ema cAra dvArA kSayopazama thAya che. vaLI udayaprApta prakRtino 1000 sudhIno je maMdarasa vipAkathI udayamAM AvI prakaTa thayela AtmaguNanI adhurAza-kaMIka malinatA vagere rAkhe che te udaya kahevAya che. ane tethI e prakRtinA kSayopazamane udayAnuviddha kSayopazama kahe che. udayaprApta A maMdarasanI hAni-vRddhithI kSayopazamanI tIvratA-maMdatA thavA dvArA guNanI nirmaLatAmalinatA thAya che. kSAyika ane aupathamika bhAva kALe Avo koI maMda rasa paNa udayamAM hoto nathI, tethI kSAyika-aupathamika guNomAM koI vadhaghaTa hotI nathI. A udayAnuviddha kSayopazamavALI prakRtiono 1000 sudhIno rasa jema vipAkathI udayamAM hoya che, ema Adya 12 kaSAyomAM hotuM nathI. A 12no to jyAre layopazama hoya tyAre mAtra pradezodaya ja hoya che, rasodaya hoto nathI. tethI eno zuddhakSayopazama kahevAya che. vaLI rasodaya hoya to enI maMdatA-tIvratA para guNanI vadhaghaTa thAya, paNa e to che nahIM. tethI guNamAM vadhaghaTa hotI nathI ke eno vyavahAra thato nathI. kSAyika-pathamika bhAvamAM to pradezodaya paNa hotuM nathI je ahIM hoya che e taphAvata jANavo. Ama zuddhakSayopazamavALA guNamAM tIvratA-maMdatA nathI. tema chatAM jIvanA pariNAmanI vizuddhi vagere dvArA, sarvaghAtI rasa udayamAM na AvI jAya e mATenI dRDhatA thAya che. ene kSayopazamanI vRddhi kahI zakAya. jenA pariNAma eTalA vizuddha nathI ene AvI daDhatA hotI nathI. Ane kSayopazamanI maMdatA kahI zakAya. eTale ja samAnanimitta maLatAM ekane (maMdakSayopazamavALAne) sarvaghAtIno rasodaya thavAdvArA guNanAza thaI jAya che jyAre anyane (tIvrakSayopazamavALAne) sarvaghAtInI rasodaya aTakelo rahI zakavAthI guNa jaLavAI rahe che. kSAyika-pathamika bhAvamAM AvI paNa hAni-vRddhi hotI nathI, e jANavuM. prazna- pratipakSI prakRtinA maMdarasodayakALe, kSayopazamavALI virakSita parAvartamAna prakRtino sarvathA pradezodaya ja hoya che, maMdarasano paNa rasodaya hoto nathI. mATe to e kALe eno paNa zuddhakSayopazama kahyo che, to Adya 12 kaSAyanI jema emAM paNa e kALe hAni-vRddhi na hoya ? Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 uttara- e kALe eno zuddhakSayopazama mAtra vyavahArathI kahevAya che. vastutaH to e udayAnuviddha ja hoya che. tethI emAM hAni-vRddhi hoya che. jIvanA pariNAmonI udayavALI parAvartamAna prakRtipara je asara thAya che e ja A pradezodayavALI prakRtipara thavAnI paNa yogyatA dharAvatI hoya che. eTale ke pariNAmo vizuddha thAya to jema udayavatI prakRtino vipAkodaya prApta rasa maMda thato jAya che tema anudita prakRtino te te samaye vipAkathI udayamAM AvI zakavAnI yogyatAvALo rasa paNa maMda thato jAya che. e ja rIte pariNAmanI azuddhi thAya to e tIvra thato jAya che. Ane AvI prakRtinA kSayopazamanI vRddhi-hAnirUpe lekhI zakAya che. kSayopazamanA bhedo - (1) kSopazamarahitapaNuM (2) nityakSopazama (3) zuddhakSopazama (4) udayAnuviddhakSayopazama (5) vikalpe udayAnuviddhakSayopazama. 1. kSayopazamarahitapaNuM - aghAtI prakRtio temaja nidrApaMcaka ane kevaladvika... A prakRtiono kyAreya kSayopazama thato nathI. 175 2. nityakSayopazama - badhA chadmasthone jeno haMmezA kSayopazama hoya tevI prakRtio. matijJAnA, zrutajJAnA, acakSudarzanA0 ane 5 aMtarAya..... A 8no pUrvokta kalpanA pramANe kyAreya 10000thI adhikarasa (sarvaghAtI rasa) udayamAM Avato nathI. tethI AtmAno guNa amuka aMzamAM nitya ughaDelo rahe che. vaLI A 8 no haMmezA amuka (10000nI aMdara) rasodaya hoya ja che. tethI haMmezA udayAnuviddhakSayopazamavALI ja hoya che. ane tethI udayaprApta rasanI mAtrAmAM hAni-vRddhine anusarIne kSayopazamanI tIvratA-maMdatA thayA kare che. A 8 prakRtinI keTalIka prakRtionI avAMtara prakRtiomAM sarvaghAtI udaya ane kSayopazamarahitapaNuM kyAreka hoya che. jemake ekendriyajIvane matijJAnAvaraNanA rasanendriyajanya matijJAnanuM AvaraNa karanAra avAMtarabhedano kSayopazama hoto nathI. pAMca aMtarAya haMmezA dezadhAtI rasodayavALA ja hoya che. Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa : 1 mati-zrutajJAnA0, acakSudarzanAnA kSayopazamathI anukrame matijJAna, zrutajJAna ane acakSudarzana nAmanA kSAyopazamika guNo prakaTa thAya che. pAMca aMtarAyanA kSayopathI dAnAdi 5 labdhio prakaTa hoya che. 176 zuddha kSayopazama - Adya 12 kaSAya ane mithyAtvamohanIya. A 13 prakRtio mAtra sarvaghAtI spardhakovALI ja hoya che. AnA vipAkodayakALe kSayopazama hoto nathI ane kSayopazamakALe vipAkodaya hoto nathI, mAtra pradezodaya hoya che, eTale e zuddhakSayopazamavALI che. anaMtAno kSayo50 3 thI 7, apratyAno 5 thI 9, pratyAno 6 thI 9, ane mithyAtvano 4 thI 7 guNaThANe kSayopa0 hoya che. mizramohano paNa A ja rIte pradezodayarUpa zuddha kSayopa0 4 thI 7 guNaThANe hoya che. 3. jo ke mithyAtvamohanIyano rasa ghaTIne dezaghAtI thaI zake che, tema chatAM e dezaghAtI rasavALA daliko eka svataMtra prakRtirUpe (samyamohanIyarUpe) lekhAtA hovAthI mithyAno to sarvaghAtIrasa ja kahevAya che. temaja maMdarasavALA thayelA te dalikono vipAkaudaya hovA chatAM, e to samyamohanA udaya tarIke gaNAto hovAtI mithyAtvano udayAnuviddha kSayopa0 na kahevAtA zuddhakSayopazama kahevAya che. 4 apratyAnA kSayopa0thI dezavirati, 4 pratyAnA kSayopa0thI sarvavirati guNa prakaTa thAya che. 4 anaMtA0 tathA mithyAtvanA kSayopa0thI samyaktva temaja mizraguNaThANArUpa kSAyopazamika guNa prakaTa thAya che. jo ke mizramohanIya e sarvaghAtI prakRti che ane eno sarvaghAtI rasa ja udayamAM hoya che, tema chatAM mithyAtvanA rasane vizeSarUpe ghaTADIne 3 puMjamAMnA 1 puMjatarIke e astitvamAM AvI hovAthI ane adhika2savALA mithyAtvanA dalikonA udayane aTakAvyo hovAthI zAstrakAro mizraguNasthAnakano kSAyopamika bhAvamAM samAveza kare che. 4. udayAnuviddha kSayopazama - avadhijJAnA0 manaH paryavajJAnA, cakSudarzanA, avadhidarzanA. A 4 prakRtio dezadhAtI che. jenA dezadhAtI spardhako paNa (eTale ke sarvaghAtI to kharA ja) sattAmAM hoya Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 177 tevI prakRtione dezaghAtI kahe che. jo ke samyakatva mohanIya dezaghAtI hovA chatAM enA sarvaghAtI spaddhako hotA nathI eTalo apavAda jANavo. A 4 no jyAre sarvaghAtIrasa (1OOO0 thI vadhu) udayamAM hoya tyAre layopazama hoto nathI. jyAre dezaghAtIrasa (10000thI ocho) ja udayamAM hoya tyAre udayAnuviddhakSayapa0 hoya che. A prakRtio sattAviccheda payaMta dhruvodayI hovAthI kyAreya eno zuddhAyopazama hoto nathI. samyakatvamohanIyano mAtra dezaghAtI rasa ja hoya che. sarvaghAtI nahIM. tema chatAM, dezaghAtIrasanA udayakALe audayikabhAva nathI kahevAto paNa udayAnuviddhakSayopazama kahevAya che, kemake sarvaghAtIrasavALI mithyAtva prakRtino udaya aTakAvelo hovAthI samyakta nAmano AtmaguNa prakaTa thayo hoya che. samya mohanIyano udayaprApta dezaghAtIrasa jeTalo maMda thAya eTalI samyakatvanI nirmaLatA thAya che ane adhyavasAyonI azuddhinA kAraNe udaya prApta rasa jeTalo vadhe eTalI samyakatvanI malinatA thAya che ane aticAra lAge che. enA karatAM paNa adhyavasAyanI malinatA uttarottara vadhatI jAya to mizra ke mithyAtvamohanIyano udaya thavAtI samyakatvaguNa nAza pAme che. avadhijJAnAvaraNa vagerenA kSayopazamathI anukrame avadhijJAna, mana:paryavajJAna, cakSudarzana, avadhidarzana ane kSAyopathamika samyakatva nAmanA guNo prakaTa thAya che. 5. vikalpa udayAnuviddha kSayopazama - 9 nokaSAya + 4 saMjava0 - be yugalamAMthI vArApharate 1 yugalano, 3 vedamAMthI vArApharato 1 vedano ane saMjavakrodhAdimAMthI vArApharate 1 kaSAyano udaya hoya che. temaja bhaya ane jugupsAno kyAreka udaya hoya che kyAreka nathI hoto. (jyAre na hoya tyAre pradezodaya hoya che.) Ama A 13 adhruvodayI che. tethI kSayopazama avasthAmAM jyAre AmAMnI je prakRtiono dezaghAtI vipAkodaya hoya e prakRtiono udayAnuviddha kSayopazama kahevAya che, zeSa prakRtiono zuddha kSayopazama kahI zakAya che. parAvartana thaIne jyAre bIjI prakRtiono udaya thAya che tyAre e udayAnuviddhakSayopa0vALI bane che ane zeSa zuddhakSayopa0 vALI jevI bane che. tethI vikalpa udayAnuviddha kSayopaTa vALI kahI zakAya che. Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 pariziSTa : 1 jo ke vipAkodaya na hoya e kALe paNa enA dezaghAtIrasanI udayamAM AvavAnI yogyatA to hoya ja che. temaja pUrva kahI gayA mujaba pariNAmanI zuddhiazuddhithI enA kSayopazamamAM udayAnuviddha layopa0vALI prakRtinI jema tIvratA-maMdatA thAya che, mATe vAstavika rIte to A prakRtio udayAnuviddhakSayopazamavALI ja jANavI. zuddha layopazamapaNe to mAtra vyavahArapUratuM ja jANavuM. vaLI Adya 12 kaSAyomATe rasodaya na hovo mAtra pradezodaya hovo e kSayopa0 che. tema chatAM prathama guNaThANe krodhodayakALe mAnAdino mAtra pradezodaya hovA chatAM rasodayanI paNa yogyatA hovAthI kSayapa0 nathI kahevAto paNa audayikabhAva ja kahevAya che. eTale ke rasodayanI jema rasodayanI yogyatA paNa "udaya' tarIke ja lekhAya che. tema prastutamAM paNa dezaghAtI rasodayanI yogyatA eka prakArano udaya ja kahevAya che ane tethI A udayAnuviddha kSayopazama ja che. mATe A vikalpa udayAnuviddhakSayapa0 nAmano pAMcamo bheda vyavahAra pUrato ja jANavo. vastutaH eno udayAnuviddhakSayopamAM ja aMtarbhAva che. e ja rIte nityakSayapa0 evo je bIjo bheda darzAvyo che te paNa udayAnuviddha ja hovAthI AmAM ja aMtabhUta thaI zake che. ane pahelo bheda to akSayopa0no che. eTale vastutaH to kSayapa0nA udayAnuviddha ane zuddha ema be ja bheda jANavA. 9no kaSAyono kSayopa0 5 thI 9 guNaThANe, saMjava0 3no 6 thI 9 guNaThANe ane saMjvalobhano 6 thI 10 guNaThANe hoya che. 9 nokaSAya ane 4 saMvanA kSayopaththI anukrame dezavirati ane sarvavirati guNa prakaTa thAya che. keTalAka AcAryo ame guNaThANe paNa saMjava0 4no kSayopa0 mAne che. pame guNaThANe dezaviratinA je asaMkhyasthAno ane chaTTe saMyamanA je aMsakhya saMyamasthAno maLe che te A 9 nokaSAya ane 4 saMvanA udayAnuviddha kSayopa0 aMtargata rasodayanA je asaMkhyabhedo paDe che tenA kAraNe jANavA. keTalAkanI mAnyatA evI che ke 1le ane 4the vizuddhayamAna avasthAmAM (samyakatva ane virati prApta thavAnI avasthAmAM) 9 nokaSAyono phakta dezaghAtI rasodaya hoya che, ane tethI udayAnuviddha kSayopa0 hoya che. karmaprakRti ane paMcasaMgrahamAM pAMcamAM guNaThANathI 9 nokaSAyono prAraMbhika anaMtamAM ke asaMkhyAtamAM bhAganA spardhvako Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja udayamAM hoya che ema je kahyuM che te utkRnI apekSAe che. enA karatAM adhika rasavALA ane tema chatAM dezadhAtI evA rasaspardhakonA udayathI 1le ane 4the paNa A 9no kSayopa0 hovAno enAthI niSedha na thaI zake. Ama A eka vivakSAthI kSayopa0nA 5 bhedo darzAvyA. emAMthI pahelo bheda akSayopa0no che. bIjo nitya (kAyamI) kSayopano che ane zeSa 3 kAdAcitka-anitya kSayopanA che te jANavuM. 179 AtmaguNonI apekSAe bheda gaNIe to kSayopazamanA 15 bhedo che mati, zruta, avadhi, mana:paryavajJAna, cakSu, acakSu, avadhidarzana, dAna, lAbha, bhoga, upabhoga, vIryalabdhi, samyaktva, dezavirati, sarvavirati. pUrve kahI gayA mujaba mizraguNaThANAne paNa kSopazamamAM gaNIe to 16 bheda thAya che. temaja mithyAtvIavasthAmAM matijJAnAvaraNAdinA kSayopazamathI thatA matiajJAna, zrutaajJAna ane vibhaMgajJAnane judA gaNIe to 19 bheda jANavA. vaLI A guNonA vyavahAradRSTithI jeTalA avAMtarabhedo hoya (jemake matijJAnanA sparzanendriyajanya avagraha vagere 28 bheda) eTalA enA kAraNabhUta karmakSayopazamanA bheda gaNI zakAya che, kAraNa ke kAryabheda kAraNabheda vinA saMbhavato nathI. A ja rIte A guNonA viSayanA jeTalA bheda paDe che, temAMthI te te karma jeTalA bhedone AvarI zake che, te te karmanA kSayopazamanA paNa teTalA avAMtarabhedo mAnI zakAya che, kemake viSayabhede viSayI guNano bheda che ane guNa(kArya)nA bhede kAraNabhUta kSayopazamano bheda mAnavo paDe che. AvaraNa (karma)ne mukhya karIne vicArIe to te te matijJAnAvaraNAdi karmonI jeTalI avAMtara prakRtio hoya enA jeTalA bheda eTalA kSayopazamanA bheda paDe ane tethI eTalA AtmAnA kSAyopazamika guNanA bheda paDe. te te avAMtara prakRtiomAM paNa jeTalA rasodayanA bheda paDe che eTalA kSayopazamanA bheda paDe ane tethI eTalA kSAyopazamikaguNanA bheda paDe che. jemake pUrve Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 pariziSTa : 1 kahelI kalpanA mujaba 1 thI 10000 sudhI dezaghAtI rasa che. emAM 1 mAtrAno rasodaya hoya enA karatAM 2 mAtrAno rasodaya AtmAnI judI ja avasthA pedA kare e spaSTa che (kAraNa ke kAraNabhede kAryabheda thAya che). tethI 1 mAtrAnA rasodayathI thayela kSayopazama ane kSayopathamika guNa karatAM ra mAtrAnA rasodayathI thayela kSayopazama ane kSAyopathamika guNa bhinna ja hovAnA. Ama e asat kalpanA mujaba rasodayanA 10000 bheda hovAthI (kemake 10001 vagereno rasodaya kSayapane naSTa karI nAkhe che mATe e ahIM gaNavAno nathI) kSayopazamanA paNa 10000 bheda gaNAya. vastutaH rasodayanA sthAnabhedathI asaMkhyabheda hovAthI asaMbheda jANavA. spardakabheda vargaNAbheda rUpa mAtrA bhedathI anaMtabheda paNa thAya che. zuddha kSayopazamavALI prakRtiomAM rasodaya hoto ja nathI, mATe enA avAMtarabhedo ke taratamatA hotA nathI. Ama judI judI apekSAe kSayopa0nA judI judI rIte bhedo thaI zake che, mULa to zuddhakSayapa0 ane udayAnuviddhayopa0 ema be bhedo che. athavA bIjI rIte paNa kSayopa0nA be bhedo che- labdhikSayopa0 ane upayogakSayopa0 te te karmanA kSayopathI AtmAmAM labdhiguNa prakaTa thayo. paNa jyAre upayogakSayapa0 emAM bhaLe tyAre ja jIva emAM upayogavALo banI zake che. navakAra jANavA chatAM bIje upayukta hoya to e vakhate navakAranA jJAnano labdhikSayopa0 che, paNa upayogakSayopa0 nathI. A rIte jJAnA ane darzanA karmono kSayopa0nA babbe bheda pADavA. mohanIya ane aMtarAyanA kSayopamAM paNa e saMbhavita che. labdhinuM kArya - jyAre viparIta paristhiti nirmANa thAya, tyAre jo anyatra tIvra upayoga na hoya to A labdhirUpa kSayopazama upayogane janmAvI viparIta paristhitinuM vAraNa karavA prere che. jemake koI azuddha sUtra bole to tarata khyAla AvI jAya ane aTakAvI zakAya. upayoga na Ave to samajavuM ke labdhi nathI athavA maMda che athavA anyatra tIvra upayoga che. anyatra tIvra upayoga hoya to labdhi upayogane janmAve ja evuM nahIM. jemake bIjA vicAramAM lIna banI gayelAne koI azuddhasUtra bole to paNa khabara paDatI nathI. Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 A ja rIte anyatra tIvra upayogamAM hoIe ane jIvahiMsA, asatyavacana, vagere thaI jAya to paNa khyAla Ave nahIM, evuM bane che. paNa labdhi tIvra hoya, bIje upayoga maMda hoya ane ahiMsA vageremAM paNa vacce vacce upayoga laI javAyo hoya, to AtmA turaMta sAvadha bane che ane bhUlane parakhIne zakyatA mujaba dUra karavA prayAsa kare che, temaja thayela bhUlano hRdayathI svIkAra kare che. karmakSayathI prAdurbhUta kevalajJAnAdimAM AtmA nitya upayukta rahe che. paNa e rIte kSayopazamathI prAdurbhUta matijJAnAdimAM nitya upayukta raheto nathI. jyAre emAM upayoga na hoya tyAre paNa kSayopazama kaMI cAlyo gayo hoto nathI. tethI labdhiguNa ane upayoga guNanA be judA judA AvaraNa ane e bannenA judA judA kSayopazamanI kalpanA karavI paDe che. AmAM paNa labdhiAvaraNa tIvra hoya che. eTale eno kSayopa0 jyAM sudhI na thayo hoya tyAM sudhI upayogane game eTalo tIvra banAvavA ane bodha karavA mathIe to paNa bodha thato nathI. upayoga AvaraNa maMda hoya che. eTale labdhi kSayopa0 thayA bAda jyAre jyAre upayoga mUkavAmAM Ave tyAre tyAre bodha thaI jAya che. A ja rIte saMyamanA upayoga aMge jANavuM. kSAyikabhAvamAM to koI AvaraNa ja rahyuM na hovAthI labdhi ane upayoga ema be bheda hotA nathI, nitya upayoga ja hoya che. 181 kSAyikasamyaktvI chadmasthane chadmasthatAnA yoge upayogAntara thAya che. tethI niraMtara upayogano saMbhava nathI. tema chatAM kSAyikabhAvanA yoge bAdhakaupayoga ke aticArApAdaka upayoga hoto nathI. mATe upayoga AvaraNa juduM mAnavAnuM rahetuM nathI. paramapavitra zrI jinAjJA viruddha jo kAMI nirUpaNa thayuM hoya to tenuM micchAmI dukkaDaM. 13 . Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTaH 2 sarvauttaprakRtio aMge pataharasthAna-saMkramasthAnano saMvedha. 10 10 102 105 10 kuM chuM. ! ! ! 10 108 10 11 8 RR & = 2 & 4 2 2 2 0 0 0 m 6 4 % 2 - 165 1 25 kSapakazreNi krama patI patamAM | saMkramamAM saMkramasthAna 1. jJAnAvaraNIyAdi 14 + graha | umerAtI | umerAtI sAmAnya jina | AhA! jina zAtAjyaza+ucca=17. | pravRtio | pravRtio vALA vALA AhAvALA 2. jJAnA 14+nidrAra+ 17 92 | 97 azAtA+nIce+nAmanI saM lobha | saMmAyA93 94 97 | 9874=92... 13 prakRtisaMmAyA saMmAna) 94 onA kSaya bAda je 75 rahe samAna saMkrodha | che temAMthI yaza bAda karIne saMkrodha puveda bAkInI nAmanI 74 che. | hAsyAdi6 102 3. pAMcamA ane chaThThA naMbaranA saMvedhanokALa samayastrIveda | 103 107 nyUna be AvalikA (B) che. napuMveda | 104 zeSa badhAno uttha kALa salabha'! 105 109 antaryu che. 121 4. AnupUrvIsaMkrama pUrve 8 kaSAyo 129 130 saM lobha paNa saMkrame che. | hAsyAdicAra 129 130 5. nAmanI 13thINadvitrika yaza 6. devaprAyogya 28,29, 29 30,31 bAMdhanArane yaza135 vinAnI ra7,28,29, 30 prakRtio vadhe che. tathA have 131 yazane paNa pata maLavAthI | 134 | saMkrama cAlu thAya che. 131 | 1357. navuM AhA bAMdhavAnuM zarU karanArane prathama AvalikAmAM teno saMkrama na hovAthI eka AvalikA mATe A saMkrama-sthAna maLe che. tathA jo A prakRtio samaya nyUna AvalikA pUrve bAMdhavAnI cAlu thAya to te saMvedhano jaghakALa 1 samaya paNa maLI zake che. 14 thI 21 sudhInA koIpaNa saMvedhano jaLa A rIte 1 samayano maLI zake che. 8. AThamA guNaThANAnA pahelA bhAga sudhI nidrAdrika paNa baMdhAtI hovAthI 14 thI 17 mA saMvedhamAM je pa3 thI pa6nA pata che te kramazaH 55 thI 58 bane che. 4 A 1 thI 21mAMno 1lo saMvedha 10 me, be thI 12 sudhInA saMvedha 9 me tathA 13 thI 21 sudhInA saMvedha 8me guNaThANe maLe che. * saMkramasthAno aneka maLatA hovAthI AmAM kula 1344 = 52+1+1+2+2+1+1+2+2= 64 saMvedho kSapakazreNimAM maLe che. 12 130 1 20/57 T1300 2158 Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upazamazreNi krama | pata60 sthAnamAM umeravAnI prakRtio saMkrama sthAnamAM umeravAnI pravRtio karmaprakRtipadArtho bhAga-1 pata 0 ne 17 saM lobha ja 108 be lobha saMmAyA be mAyA 20 18 ja 20 118 5 : saM mAyA q h samAna be mAna 121 * m h saMmAna h m aupathamika samyavI UU sAyika samyakatvI UX saMkramasthAna pata saMkramasthAna sthAna sAmAnya jinasAthe AhA sAthe bane sAthe sthAna | sAmAnya jinasAthe AhA sAthe banne sAthe - 2 | 2 | 2 | 2 110 111 , 114 | 115 17 | 108 109 11 2 113 20. 11ra | 113 | 116 117 18 | 110 111 114 115 113 114 117 118 111 112 11pa 116 115 116 119 120 113 114 1 17 21 115 116 119 120 113 114 117 118 116 1 17 1 20 114 115 118 119 118 119 122 1 23 116 117 1 20 121 118 119 123 116 117 1 20 121 119 | 120 123 124 117 118 121 122 121 1 25 126 119 120 1 23 124 121 122 1 25. 126 119 1 20 1 23 124 122 123 126 127 120 121 1 24 1 25 1 28 129 | 133 126 127 130 131 128 129 132 133 22 126 127 130 131 24 129 133 134 127 128 131 132 13) 131 134 135 128 129 132 131 132 135 136 129 130 133 134 131 13ra 136 129 130 133 134 132 pa3 13) 13ra. 54 130 131 S. saMkrodha h h be krodha 12 2 h h saMkrodha sh h sh h puveda hAsyAdi6 sy h h 24 strIveda 130 22 133 napuMveda saMglobha 22 135 24 28 55 hAsyAdi 4 nAmanIra7 yazapa 28 133 183 Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , 2 22b 29 30 nadrA-2 0. 58 56 131 0 59 0 pa7 132 136 papa 130 134 58 132 133 | 136 137 56 130 131 134 135 || 57. 132 130 132 133 ] 130 1 32 136 pa7 ] 130 134 60 132 133 | 136 [ 137 | 58 [ 130 131 134 135 + 0 naMbarano saMvedha 11 me guNaThANe hoya che. 1 naMbarano saMvedha 10 mA guNaThANe, ra thI 17 sudhInA saMvedha 9 mA guNaThANe tathA 18 thI 26 sudhInA saMvedha 8 me guNaThANe hoya che. upazamazreNimAM jIva game tyAre kALa karI zakato hovAthI dareka saMvedhano ja kALa 1 samaya maLI zake che. 3, 4, 6, 7, 9, 10, 12 ane 13mAM saMvedhano ukALa B che. jinanAmano, AhA04no ke e banneno navo baMdha zarU karanArane eka AvalikA sudhI te teno saMkrama na hovAthI uu ne pa6 mAM 132, pa7 mAM 132 tathA 58mAM 132, 133 ane 136. A saMdhono tathA, UK ne pa4mAM 130, papamAM 130 ane 56mAM 130, 131, 134. A saMvedhono ukALa 1 AvalikA ja maLe che. A sivAyanA badhA saMvedhono ukAla antarma maLe che. 1. ahIM sakhya ane mizra pata che ane mizra tathA miththA saMkrame che. A 11 me guNaThANe hoya che. A saMvedhane 0 naMbara Apyo che, jethI AgaLa paU-UX nA naMbara sarakhA rahI zake. UU nA patamAMthI sabhya ane mizra bAda karavAthI tathA saMkramamAMthI mizra ane mithyA bAda karavAthI x nA pata-saMkramasthAno Ave che. 2. jJAnA014 + zAtA + yaza + ucca = 17. 3. jJAnA014 + nidrA- pa + azAtA + yazavinA nAmanI 87 + nIca=108. jinanAma, AhA04 tathA e banevALAne A sthAne kramazaH 109, 112 ane 113 prakRtio umerAya che e jANavuM. 4. AnupUrvasaMkrama zarU thavA pUrve saMlobha paNa saMkramato hovAthI. pa. devaprAyogya 28,29,30 ke 31 bAMdhavAnI cAlu thavAthI yazano paNa saMkrama cAlu thAya che. tathA patamAM yazavinAnI ra7,28, 29 ke 30 vadhe che. Ama upazamazreNimAM UU ne 1 + (1884=) 72 + 1 + 2 + + 4 + 1 + 2 ++ 4 = 91 saMvedha maLe che. x ne (18 x 4 =) 72 + 1 + + + 4 + 1 + 2 + 2 + 4 = 90 saMvedha maLe che, paNa kSapakazreNimAM je 14 thI 21 naMbara sudhImAM 12 saMvedho che te ja ix mAM rIpITa thayA hovAthI eTalA bAda karavAnA kAraNe upazamazreNimAM Arohakane kula navA saMvedha 91 + 78 = 169 maLe che. pariziSTa : 2 Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1. vaLI, upazamazreNithI pratipatamAnane pahelethI anAnupUrvIsaMkrama hovAnA kAraNe saMmAyAno baMdha cAlu thAya tyArathI ja saMlobhano paNa saMkrama cAlu thaI jAya che. vaLI e vakhate ekI sAthe traNe mAyA anupazAMta thaI javAthI saMkramavI cAlu thai jAya che. AvuM ja mAnAdi aMge paNa jANavuM. tethI mohanIyanI apekSAe nIcenA saMvedha vadhArAmAM maLe che. UU nA saMvedha UX patadmAM umerAtI prakRtio 1 3 4 5 saMlobha+saMmAyA + saMmAna + saMnkrodha + puveda pata| saMkrama | saMkramamAM sthAna prakRtio sthAna 4 6 9 12 19 lobha+3mAyA 4 mAM 8 + 3mAna 5 mAM 11 + 3 krodha 6 mAM 14 puveda+hAsyAdi6 | 7 mAM 21 7 mAM 22 + strIveda 5 20 mohanIyanA A 10 navA saMvedhanA kAraNe sarvauttara prakRtionA paNa nIce mujaba saMvedha vadhArAnA maLaze. 185 UX -> 19 mAM 114,115,118,119; 20 mAM 117, 118, 121, 122; 21 mAM 120, 121, 124, 125, 22mAM 127, 128, 131, 132 ane 22mAM 128, 129, 132, 133... kula 20. UU + 21 mAM 116, 117, 120, 121; 22 mAM 119, 120, 123, 124 23 mAM 122, 123, 126, 127; 24mAM 129, 130, 133, 134 ane 24mAM 130, 131, 134, 135... kula 20 Ama pratipatamAnane kula 40 navA saMvedha maLe che. A darekano jakALa 1 samaya ane ukALa aMtarmu. che. eTale, upazamazreNinA kula 169-40=209 saMvedha maLe che. 7muM guNaThANuM * kSAyikasamyaktvIne, UXne 23,24,25 ane 26 mAM je 9 saMvedha hoya che te ja 9 saMvedho hoya che. * anaMtAnubaMdhI visaMyojakane, UUne 23 thI 26 mAM je saMvedha 9 hoya che te ja hoya che. Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 pariziSTa : 2 * kSAyikasamyakta pAmavAnI prakriyAmAM mithyAno saMkramaviccheda thavA para navA saMvedha maLe che. kSAyikasamyavIne je pa5 thI 58 pata maLe che te darekamAM samya0 umeravAthI pa6 thI 59nA pata thaze. ene je 130 vagere saMkramasthAno maLe che te darekamAM mizra umeravAthI 131 vagere saMkrama sthAno thaze. eTale saMvedha nIce mujaba 9 maLaze. pa6mAM 131, 57mAM 131,132,58 mAM 131,135 ane 59 mAM 131,132,135,136. jinanAma, AhA 4 ke A baMne navuM bAMdhavAnuM zarU karanArane pa7mAM 131, 58mAM 131, ane pa9mAM 131,132 tathA 135. A saMvedha maLe che. A avasthAmAM mRtyu na hovAthI e rIte A saMvedhono jakALa 1 samaya maLI zakato nathI. paNa cothe ke pAMcamethI, A prakriyA daramyAna dhAroke 10mA samaye 7me Avyo. to e samaye pa6mAM 131 maLaze. agyAramA samaye dhAroke eNe jinanAma (ke AhA) bAMdhavAnuM cAlu karyuM. to e samaye 57mAM 131 (ke pa8 mAM 131) maLaze. vaLI bAramA samaye eNe AhAra (ke jinanAmI bAMdhavAnuM cAlu karyuM. to e samaye ene 59mAM 131 maLaze. (jo 4 samayanI AvalikA hoya to baMdhAvalikA bAda) paMdaramA samaye 59 mAM 132 (ke pa9 mAM 135) ane soLamA samaye pa9mAM 136 maLaze. eTale pa6,57 ane 58mAM 131 A 3 saMvedha tathA 59mAM 132 ane 135 ema be saMvedha.. eTale kula 5 saMvedhano ja kALa 1 samaya maLaze. tathA, dhAroke eNe bAramA samaye nahIM, paNa soLamA samaye AhA(ke jina) bAMdhavAnuM cAlu karyuM hoya to paMdaramA samaye (11mA samaye bAMdhelA jina ke AhArunI baMdhAvalikA vItI gaI hovAthI) 57 mAM 132 (ke 58 mAM 135) maLaze ne 16mA samaye 59mAM 132 ke 135 maLavAthI pa7mAM 132 ane 58mAM 135 e be saMvedhano ja kALa paNa 1 samaya maLaze. vaLI 11mA samaye jina (ke AhA0) bAMdhI caudamA samaye AhA ke (jina) bAMdhavAnuM cAlu karanArane 14mA samaye pa9mAM 131 ane paMdaramAM samaye pa9 mAM 132 ke (135) maLavAthI pa9mAM 131nA saMvedhano ja0 kALa paNa eka samaya maLaze. vaLI dhAro ke 50mA samaye mizrano saMkramaviccheda che. to je jIva 45mA samaye navuM jina + AhA2 bAMdhavAnuM zarU kare che e jIvane 49mA samaye 59mAM 136no saMvedha maLyo. ne 50mA samaye to mizra saMkramituM na hovAthI peTamAM 135 maLaze. tethI pa9mAM 136 no ja kALa paNa 1 samaya maLyo. Ama A nava Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 saMvedhono ja0 kALa 1 samaya maLe che tathA, 57, 58 ane 59mAM 131, temaja 59 mAM 132 ane 135... A pAMca saMvedhono ukALa 1 AlikA maLe che, zeSa sarvano antarmu maLe che. kSAyopazamika samyaktvI : kSAyika samyaktvIne 55 thI 58 sudhInA je patadmahasthAno che temAM samya. ane mizra ema be prakRtio umeravAthI tathA 130 vagere je saMkramasthAno che emAM mizra, mithyA tathA anaMtA04 umeravAthI 136 vagere saMkramasthAno maLe che. tethI kramazaH 57 mAM 136 (sAmAnyane), 58 mAM 137 (jinabaMdhakane) tathA 136 (navAjina0 baMdhakane baMdhAvalikAmAM), 59 mAM 140 (AhA0 baMdhakane) tathA 136 (navA AhA0 baMdhakane baMdhAvalikAmAM) ane 60mAM 141 (bannenA baMdhakane), 140 (AhA0nI baMdhAvalikAmAM), 137 (jinanI baMdhAvalikAmAM) tathA 136 (bannenI baMdhAvalikAmAM)... Ama 9 saMvedha maLe che. A naveno jankALa upara mujaba 1 samaya maLe che. keTalAka saMvedhano maraNathI paNa 1 samaya maLe che. utkRSkALa 57mAM 136 ane 58mAM 137no dezonapUrvakroDa maLe che, kAraNake A be saMvedha aguNaThANe paNa maLe che. 58mAM 136, 59 mAM 136 ane 60 mAM 140, 137 tathA 136 A pAMca saMvedhano 1 AvalikA.... ane bAkInAno 1 antarmu maLe che. 187 upazamasamyaktvI : zreNinA u50ne koi navA saMvedha maLatA nathI. paNa prathama upasamya sAthe 7me AvanArane prathama AvalikAmAM mizrano saMkrama na hovAthI, navA saMvedha maLe che. AvA jIvane jinanAmanA baMdhanI saMbhAvanA lAgatI nathI, ema samajIne nIcenA saMvedha jANavA. sAmAnyajIvane 57 mAM 135 (u kALa 1 AvalikA) (ja kALa, bIjA samayathI AhAnA baMdhakane, 59mAM 135 maLavAthI 1 samaya maLe. sAtame pahoMcyAnI prathama AvalikAnA caramasamaye AhAbAMdhavAnuM zarU karanArane e eka samaya mATe 59 mAM 135 maLaze. (pachInA samayathI 59 mAM 136). eTale A baMne saMvedhano jakALa 1 samaya, ukALa 1 AvalikA jANavo. Ama 7 me guNaThANe... mithyAnA saMkramavicchedavALAne 9, kSAyopamika samyaktvIne 9, tathA prathamaupazamasamyaktvIne 2 ema kula 20 navA saMvedha maLe che. chaH guNaThANe : AhAnI sattAvALAne paNa AhA baMdhAtI na hovAthI keTalAka navA saMvedha maLe che. Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , 188 pariziSTa : 2 kALa saMvedha ja | u0 | papamAM134 11samaya aArma kSAyikasamyavI mithyA kSapaka 1 padamAM 135 " jinanAmavALA kALa saMvedha ja0 | u 56 mAM 134|1 samaya AvalikA pa6 mAM 135 antaryu. 1 AvalikA antaryu. 58 mAM 136 - 1 AvalikA antarma pa8 mAM 140 " 1 AvalikA 58 mAM 141 " antaryu. anaMtA visaMta . pa7 mAM 136 " tathA aupa0saganlI | lAyopasamyaktI | pa7 mAM 14tra " ! " prathamasamyakatva pAmavAnI sAthe cha guNaThANe AvanArane AhAnI sattA maLI zake nahIM. eTale ahIM je aupasamyakatvI kahyA che te zreNInA upazamasamyatvavALA jANavA. Ama cha guNaThANe 4+4=12 saMvedha navA maLe che. pAMcame guNaThANe patamAM cAra pratyA kaSAya umerAya che. tethI nIce prakAre saMvedha maLaze. prakAra saMvedha - kSAyikasamyakatvI re sAmAnya AhA vALA jinavALA pa9 mAM 130 pa9 mAM 134 60 mAM 131 60 mAM 130 60 mAM 135 60 mAM 134 | | u0 1 samaya' dezonapUrvakoDa 1 samaya dezona pUrvakroDa 1 samaya | dezona pUrvakoDa 1 samaya 1 AvalikA 1 samaya dezonapUrvakroDa 1 samaya { 1 AvalikA banevALA 1. amuka cokkasa kALe jinanAmano navobaMdha zarU thavAthI ke guNaThANuM badalAvAthI darekano jakALa 1 samaya maLe che. A ja rIte sarvatra kALanI ghaTanA karavI. 2. navuM jinanAma zarU karanArane baMdhAvalikA daramyAna 60 mAM 130 ane 134 u0 thI 1 AvalikA maLe. pAMcamAM guNa no ukALa dezonapUrvakoDa hovAthI zeSano ukALa e che. Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 jIva anaMtA0 visaMyojaka mithyA tvano kSepaka aupa0 samyaktvI kSAyopa samya kvI. prakAra sAmAnya AhAvALA jinavALA bannevALA sAmAnya AhAvALA jinavALA bannevALA sAmAnya sAmAnya AhAvALA jinavALA bannevALA saMvedha 61 mAM 132 61 mAM 136 62 mAM 133 62 mAM 132 62 mAM 136 62 mAM 137 60 mAM 131 60 mAM 135 61 mAM 132 61 mAM 131 61 mAM 135 61 mAM 136 61 mAM 135 61 mAM 136 61 mAM 136 61 mAM 140 62 mAM 137 62 mAM 136 62 mAM 140 62 mAM 141 ja 1 samaya 1 samaya 1 samaya 1 samaya 1 samaya 1 AvalikA 1 samaya 1 samaya 1 samaya 1 samaya 1 samaya 1 samaya 1 AvalikA antarmu 1 samaya 1 samaya 1 samaya 1 samaya 1 samaya 1 samaya kALa 189 Go dezona pUrvakroDa dezonapUrvakroDa dezonapUrvakroDa 1 AvalikA 1 AvalikA dezonapUrvakroDa aMtarmu. aMtarmuha aMtarmu. 1 AvalikA 1 AvalikA antarmu 1. A prathama upazama-samyaktvIne che. prathama AvalikAmAM mizrano saMkrama hoto nathI. prathamasamyaktva hovAthI jinanAmano baMdha mAnyo nathI. AhAnI sattA mAnI nathI. pAMcamAno jakALa aMtarmu hovAthI A saMvedhono jakALa 1 samaya koI rIte maLI zakato nathI. upazama zreNithI paDatAM pAMcame AvanArA upazama-samyaktvIne, anaMtA04nA visaMyojakane je kahyA emAMnA ja saMvedha hoya che. AmAMthI aupa0 ane kSAyopa0 samyaktvIne je 61 mAM 136 che te eka ja hovAthI alaga nahIM gaNavA. mATe pAMcamA guNaThANe kula 6+6+6+2+5=25 saMvedha maLe che. pAMcamAM guNaThANe rahelA tiryaMcone AmAMthI anaMtAvisaMvALA 61mAM 132, 136, aupasamyavALA 61 mAM 135, 136 tathA kSAyopa.samya0vALA 61 mAM 136, 140... A 6 saMvedho maLe che, paNa AmAMnA eka paNa navA nathI. 1 AvalikA antarmu. dezonapUrvakroDa dezonapUrvakroDa dezonapUrvakroDa 1 AvalikA 1 AvalikA dezonapUrvakroDa Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 pariziSTa : 2 cothe guNaThANeH manuSya : patamAM 4 apratyA vadhe che. devaprAyo. 28-29nA baMdhasthAna hoya che. saMvela prakAra | ja0 | u0 kSAyika sAmAnya 63 mAM 130 1 1 samaya 3 dezonA samyaktI pUrvakroDa + GPP AhA vALA 63 mAM 134 1 samaya P/a jinavALA 64 mAM 131 1 samaya dezonapUrvakroDa 64 mAM 130 1 samaya 1 AvalikA banevALA 64 mAM 138 1 samaya 1 AvalikA 64 mAM 135 1 samaya dezona pUrvakoDa. anaMtA sAmAnya 65 mAM 132 1 samaya dezona 3P visaMyojaka AhA vALA 65 mAM 136 1 samaya Pla jinavALA 66 mAM 133 1 samaya dezonapUrvakoDa 66 mAM 132 1 samaya | 1 AvalikA banevALA 66 mAM 136 1 samaya 1 AvalikA 66 mAM 137 1 samaye | dezonapUrvakroDa mithyA sAmAnya 64 mAM 131 1 samaya antaryu tvano AhA vALA 64 mAM 135 1 samaya antaryu. " kSapaka jinavALA 6pa mAM 132 1 samaya attamuM 65 mAM 131 1 samaye 1 AvalikA banevALA 6pa mAM 135 1 samaya 1 AvalikA 65 mAM 136 1 samaya antaryu. | aupa0 sAmAnya 65 mAM 135 1 AvalikA 1 AvalikA | samanvI 65 mAM 136 antarma attamuo kSAyopa sAmAnya 6pa mAM 136 1 samaya dezona 3 P zamika AhA vALA 65 mAM 140 1 samaya dezona Pla sabhya jinavALA 66 mAM 137 1 samaya dezona pUrvakroDa vI 66 mAM 136 1 samaya 1 AvalikA banevALA 66 mAM 140 1 samaya | 1 AvalikA 66 mAM 141 1 samaya dezona pUrvakoDa 1. ahIM paNa amuka cokkasa rIte navuM jinanA bAMdhavAthI ke guNaThANuM badalavAthI ja kALa 1 samaya maLI zake che. Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 191 2. 1/3 pUrvakoDazeSe yugalikanuM 3PnuM Ayu, bAMdhyA pachI kSAyika samyakta pAmanArane ATalo kALa maLe. cothe guNaThANe rahelA tiryaMcone AmAMthI kSAyikasamyaktInA 63 mAM 130, 134, anaMtA, visaMtanA 65 mAM 132, 136, aupa0 samyanA 65 mAM 135, 136 ane kSAyopa0-samyaka 65 mAM 136, 140.. A saMvedha hoya che. paNa AmAM eka navA hotA nathI. deva : devone cothe guNaThANe mana prAyogya ra9.30 ema be nAmanA baMdhasthAno hoya che. saMvedha - kALa prakAra ja _1 u0. kSAyika samyaktI sAmAnya AhA vALA jinavALA baMnevALA 1 palyo.' 1 samaya 1 P. Pla 33 sAgaro0 Pla 33 sAgaro0 P | a c anaMtA visaM. sAmAnya AhA vALA jinavALA banevALA 64 mAM 130 64 mAM 134 65 mAM 131 65 mAM 135 66 mAM 132 66 mAM 136 67 mAM 133 67 mAM 137 66 mAM 135 66 mAM 136 66 mAM 136 66 mAM 140 67 mAM 137 67 mAM 141 antarmu1 samaya 1 P P/a 33 sAgaro Pla 33 sAgaro Pla pa0 sabhya0 sAmAnya 1 AvalikA | 1AvalikA ajArma- antarmu1 samaya | 33 sAgaro 1 samaya Pla 1 P 33 sAgaro P/ a P/ a sAmAnya AhA vALA jinavALA banevALA kSAyopa0 sabhya0 o 1. karmagranthamate bhAyikasamyaktI vaimAmAM ja jAya che, zeSa 3 mAM nahIM. mATe ja kALa 15lyo. maLe che. alabat prathama anArma mAM koIka kRtakaraNa paNa hoya zake che. chatAM tene paNa saMvedha A ja hovAthI saMvedhano jALa1 P maLe ja che. tathA, AhAnI uvelanAvazAt dezona ne paNa maLI zake. 2. upazamazreNimAM kALa karIne AvelA aupasamyavIne paNa A saMvedha hoya che e evI rIte Avyo hoya ke jethI bIjA ja samaye upa sabhyono kALa pUro thayo ne lAyopa, samyaka cAlu thayuM. chatAM saMvedha A ja rahevAthI eno ja kALa 1 samaya maLI zakato nathI. 3. AhAnI sattAvALo deva dhAroke navamA samaya sudhI 66 mAM 140 saMkramAvI.. AhAno saMkrama viccheda thayo. dasamA samaye 66 mAM 136 saMkramAvI. ane 11 mA samaye e jIva mithyAtve gayo... tethI 66 mAM 136no saMkrama mAtra 1 samaya mATe maLyo. zreNimAMthI upazamasamya laIne deva thayelAnA saMvedha anaMtA visaMyojaka jevA ja hoya che, navA hotA nathI. Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 pariziSTa : 2 nAraka : nArakamAM jinanAma + AhA. A baMnenI bhegI sattA hotI nathI. mATe devomAM baMnenI sattAvALAnA je 65mAM 135, 67mAM 137-141.. A 3 saMvedha hoya che te sivAyanA 11 saMvedha hoya che. paNa emAM eka navo saMvedha hoto nathI. paNa devone 64mAM 130 no ja kALa 15lyo. je batAvyo che te narakamAM 10000 varSa maLe che. ema 65 mAM 131no jakALa 1 palyA. je batAvyo che te 84000 varSa jANavo. eTale cothe guNaThANe manuSyone 6+6+6+2+2=25 tathA devone 4+4+2+3=13 saMvedha hovAthI kula 25+13=28 saMvedha navA maLe che. baMnemAM kSAyopa0 sAmAnyano je saMvedha che te ja potapotAnA aupasamyane paNa hovAthI navA tarIke gaNyo nathI. trIje guNaThANe darzanamohano saMkrama hoto nathI. manuprAyogya 29, devaprAyogya 28 ema be baMdhasthAna hovAthI 64 ane 63 nuM pata maLe che. zAtA + 3 darzanamoha + 4 AyuSya + jinanAma + ucca = 10. A 10 sivAyanI 138 saMkrame che. AhA.4nI sattA na hoya to 134 saMkrame che. eTale 63mAM 134-138 ane 64 mAM 134-138 ema kula 4 navA saMvedha maLaze. anaMtA- 4 nA visaMyojakane maLatA saMvedho kSAyikasamyakvIne maLatA saMvedhamAM ja samAviSTa hovAthI navA hotA nathI. bIje guNaThANe : ahIM paNa trIjA guNonI jema ja sAmAnyathI 134, 138 e be saMkramasthAno maLe che. tathA anaMtA04 + thINaddhi 3 baMdhAvAnuM cAlu thavAthI pataphTa sthAna tarIke 63,64+7 = 70,71 maLaze. temaja tiprAyogya baMdha sAthe udyota paNa baMdhAya to 72nuM pata paNa maLaze. saMvedha devaprAyogyabaMdhakane (1) 70 mAM 134 0 1 samaya, u06 AvalikA yugalikane. (2) 7) mAM 138 ja. 1 samaya, u.antarma manuprAyo baMdhakane (3) 71 mAM 134 0 1 samaya, u06 AvalikA navamAdi devaloke. (4) 71 mAM 138 ja01 samaya, u06 AvalikA navamAdidevaloke. tiprAyoTabaMdhakane (5) 71 mAM 134 01 samaya, u06 AvalikA 7mI narakamAM (6) 7ra mAM 13 0 1 samaya, u06 AvalikA 7mI narakamAM Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karyaprakRtipadArtho bhAga-1 193 mizaT , vinA vinA anaMtA visaMyojaka jIva zreNithI paDIne anya kaSAyonAM tIvra udayathI bIje AvI zake evuM mAnanArAnA mate 70 mAM 130 ane 134 e be saMvedha vadhArAnA maLaze. kAraNake prathama AvalikAmAM anaMtAno saMkrama hoto nathI. Avo jIva mAtra manuSyamAM ja maLe, kAraNake anaMtAnI baMdhAvalikA vItyA bAda eno udaya-saMkrama cAlu thayA pachI ja e marI zake, te pUrve nahIM. (evuM ahIM mAneluM che). A baMneno ja ane ukALa AvalikA maLe che. Ama bIje guNaThANe kula 8 navA saMvedha maLe che. pahele guNaThANe- tiryaMcaprAyogya baMdhasthAno : kema | baMdha AhA ! AhA. samyaka | deva-ra ke vai6 | ucca manuddhika anaMtA visaMga | sthAna sAthe | vinA vinA | vinA | narakara AhA AhIe | vinA sAthe | vinA nathI | 23/66/14066/136 66/13565/13465/13265/12664/12564/123 10thI18 2568/14068/13668/135671346/13267/12666/12566/123 1thI ra7 ra6 69/140 | da9/13669/13568/13468/13ra68/12667/12567/123 28thI 38 ra972/140/72/136 72/135/01/13471/132 31/1ra670/125/00/12772/136/02/132 39thI49 30/03/140 73/136 73/135 02/13472/132 0ra/12671/125/1233/136/03/132 noMdhaH mizra ane ucca0 no saMkramaviccheda thavA para kramazaH mithyA ane nIcanI pataTThahatA naSTa thAya che. (vai0 6 vinA. ema je lakhyuM che eno artha vai04+anyatara drika.. ema 6 vinA karavo.) anaMtA04no visaMyojaka cothethI sIdho pahele Ave tyAre prathama AvalikAmAM eno saMkrama hoto nathI. manutigatimAM rahelA jIvo e vakhate mAtra devaprAyogya ja bAMdhe che. deva-narakagatimAM rahelA jIvo mAtra manuprAyogya bAMdhe che. 7mI narakanA jIvo bhavasvabhAve tiprAyogya bAMdhe che, emane A saMvedha maLe che. A saMvedhono ukALa 1 AvalikA hoya che. 7mI narakamAM 29nA baMdhakane 7ramAM 140, 136, 135 no tathA 30nA baMdhakane 73mAM 140, 136, 13pano A 6 saMvedhono ukALa Pla maLe che. tathA A baMnene 71 mAM 134 ane 72 mAM 134 A baMneno ukALa 33 sAgaro maLe che. A sivAyanA uparanA badhA ja saMvedhono ukALa antarma maLe che. jakALa to dareka saMvedhano 1 samaya ja jANavo. Ama tiryaMcagatiprAyogya kula 49 saMvedha maLe che. (deva-2 vinAnA saMvedha karatAM naraka-2 vinAnA saMvedha alaga gaNyA che.) Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 pariziSTa : 2 deva-ra ke { vai06 ucca gotra vinA manuddhika - anaMtA 4 vinA | vinA AhA ! AhA sAthe | vinA manu prAyogyabaMdha sthAno | baMdha AhA | AhA0 | samyaka | mizra sthAna sAthe | vinA | vinA | vinA | narakara | vinA vinA 1 thI 9 | 2568/14068136681356/13467/132, 67/12666/125 66/123 10 thI 20 29/02/140 | 72/136 0ra/135 31/134 71/13271/12670125 7/12372/136/02/13 ucca uvelAI gayuM che. manuddhika uvelAI nathI. A avasthAmAM manuddhika bAMdhanArane manuddhika saMkrame che, paNa uccagotra saMkramituM nathI. tethI 66 ane 70 mAM 125 no saMvedha maLe che. manu drika paNa uvelAI gayuM hoya e avasthAmAM nIcagotra sAthe manu drika bAMdhanArane ucca + manu dvika A traNe saMkramatI na hovAthI 66 ane 70mAM 125nA saMvedha maLe che. uccagotra sAthe ja manu drika bAMdhe to te ja samayathI uccamAM nIca saMkramatuM hovAthI ane manu dvika saMkramatuM na hovAthI 1 AvalikA sudhI 71 mAM 124no saMvedha maLe che. aparyAsAthe ucca na baMdhAya. tethI 67 mAM 124no saMvedha maLato nathI. narakamAM prathama antarmumAM jinanAma sAtheno 72/137 saMvedha maLe che. eno ja u. bannekALa antarma hoya che. bAkInA badhAno ja kALa 1 samaya che. 29 nA baMdhakane navamA devalokathI navamI raiveyakamAM 72/140, 72136, 7ra/13) A traNano ukALa P/a maLe che. 71/134no nava raiveyakamAM 31 sAgaro0 ukALa maLe che. 66/123 ane 70/123no ukALa 1 AvalikA. A sivAyanA badhA saMvedhono ukALa antaryu maLe che. - 71 mAM 124 tathA 7ra mAM 137... A be saMvedha koThAmAM na hovAthI vadhArAnA gaNavA. Ama manu prAyogya baMdhavALA kula 22 saMvedha maLe che. devaprAyogya baMdhasthAna - 28 anyataravedanIya+4Ayu+mithyA+jina+nIca = 8 sivAyanI 140. 71 mAM 140, 71 mAM 136 (AhA vinA), 71 mAM 136 (anaMtA vinA), 71 mAM 13ra (AhA04+ anaMtA- 4 vinA), 71 mAM 13pa (samyavinA), '70 mAM 134 (mizra vinA) 7) mAM 132 (narakaddhikavinA) (70mAM 132 (devadrikavinA) 70 mAM 126 (vai06 vinA) badhAno ja kALa 1 samaya Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtipadArtho bhAga-1 - 195 ukALa naM. 3, 4, 8 ane 9. 1 AvalikA naM. 7. antaryu. naM. 6. 3P; zeSa Pla Ama devaloka prAyogyanA navA 9 saMvedha maLe che. narakaprAyogya baMdhasthAno - 28 AmAM badhuM devaprAyogyavatuM.paNa anaMtA vinAnA 2 saMvedha nahIM maLe, kAraNake cothethI 1 le AvyA bAda prathama aMtarmamAM koI ja jIva narakaprAyogya bAMdhato nathI. tathA 70 mAM 132 narakaddhika vinA (ukALa 1 AvalikA) athavA devadyikavinA samajavo. tathA 71 mAM 137 (AhAvinA, jinanAma sAthe)no eka vadhArAno saMvedha ja u0 kALa aMtarmavALo umeravo. eTale narakagatiprAyogya kula 8 saMvedha maLaze.. Ama prathama guNaThANe kula 49 + 22 + 9 + 8 = 88 navA saMvedha maLe che. A saMvedhomAM patagrahasthAnomAM gatibhede saMvedhabheda gaNyo che, paNa paMcendriyacaurindriya vagere jAtibheda, sUkSma-bAdara ... yazAyaza vagere bhede saMvedhabheda gaNyA nathI. e badhA ja bheda karavAmAM Ave to saMvedhonI saMkhyA haju ghaNI vadhAre thAya e jANavuM. Ama 2, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 26, 28 ane 23 thI lagAtAra 73.. ema kula 32 patagrahasthAna maLe che. tathA 2,92 thI lagAtAra 138 ane 140, 141. ema kula pa0 saMkramasthAno maLe che. A 32 ane 50nA saMvedha thaIne kula 468 saMvedhasthAna maLe che. te A mujaba.. kSapakazreNimAM 64 + upazamazreNimAM 209 + sAtame 20 + chaTTa 12 + pAMcame 25 + cothe 38 + trIje 4 + bIje 8 + pahele 88 = 468 kula saMvedha sarvauttara pravRtionA patasthAna saMkramasthAna aMge thAya che, e jANavuM. pracalitaniyamone tathA jyAM evA niyamo pracalita nathI ke jANamAM nathI tyAM pUrvApara vicAra karIne amuka prakAranA niyamo kalpIne (ke je lagabhaga te te sthaLe jaNAvyA che) ene anusarIne A saMkalanA karI che. banI zake che vAstavika niyama AnAthI alaga prakArano hoya, athavA niyama Avo ja hovA chatAM amuka vikalpa mane phuryo na hoya ke saMkalana karavAmAM kaMIka bhUla thaI hoya. AvuM jo kAMI paNa A saMkalanAmAM thayuM hoya to enuM aMtaHkaraNapUrvaka micchAmi dukkaDa devA sAthe bahuzruta gItArthone enuM saMzodhana karavA vinaMtI karuM chuM. Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 pariziSTa-3 ....9 utkRSTa sthitisthAna............... prathamavarga - aparAvartamAna azubha upaghAta Adi prakRtinA sthitibaMdha sthAnomAM rasabaMdhanA adhyavasAyonI anukRSTi tathA tIvratA-maMdatA ---vacalA da vana" yaMtranI saMjJA kaMDaka=9 samaya=Pla -sthitisthAno prathama * ja=jaghanya * u=utkRSTa yaMtrano padArtha eka kaMDaka pramANa uttarottarasthitino ja rasa anaMtaguNa kahevo. carama kaMDakano u rasa uttarottara anaMtaguNa kahevo. >;"ahIM anuSTi mAtra tadukadeza anya vALI prApta thAya che. -nivartana kaDakamAM jaghanya sthAnanI anukRSTi pUrNa thAya che. - ka... chellA kaMDaka pramANa sthAnonI anukuSTi pUrNa thatI nathI. - jaghanya sthitisthAna karmaprakRtipadArtho bhAga-1 - rasabaMdhanA adhyavasAya sthAno Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-3 utkRSTa sthitisthAna rasabaMdhanA adhyavasAya sthAno prathama *** . 3:sthitisthAno ) dvitIyavarga - aparAvartamAna zubha parAghAtAdi prakRtinA sthitibaMdha sthAnomAM rasabaMdhanA adhyavasAyonI anukRSTi tathA tIvratA-maMdatA yaMtranI saMjJA * kaMDaka = 9 samaya. ja0 = jaghanya. .... u0 = utkRSTa. vacalA ro. mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm yaMtrano padArtha * parAghAtAdi zubha prakRti hovAthI anukRSTi vagere u0 3. sthitisthAnathI zarU thAya che. * eka kaMDaka pramANa uttarottara 4. sthitino ja rasa anaMtaguNa kahevo. * carama kaMDakano u0 rasa che uttarottara anaMtaguNa kahevo. ka anukaSTi takadeza anya hoya che. ... tuM nivartana kaMDaka mAM u0 sthAnanI anukRSTi pUrNa thAya che. che ke chellA kaMDaka pramANa sthAnonI anukaSTi pUrNa thatI nathI. - o: *******************........... jaghanya sthitisthAna - 65 Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ utkRSTa sthitisthAna 198 T 1'' '' '* * * * * * * * * * * * * * * * * . * * * * . . . . . . . 2 : 1 : : : : : : * : mana : * : anaMtaguNa caturtha varga parAvartamAna azubha - 14 prakRti = sUkSmatrika, vitrika tathA madhyama cAra saMghayaNa - saMsthAnanA :: sthitisthAnomAM rasabaMdhanA adhyavasAyonI anukRSTi tathA rasanI tIvratA-maMdatA * : * : * * : * * 1 * * : : - 1. T - ''''''''''''* * * * * * anaMtaguNa 1 na hhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhnhnhnhnhny: vlaivnnnaiel ennnnnnai ennnnnn ennnnnnai ennnnnnnnn nnn ennn : : : : : : : : : ID : anaMtaguNa T: 8: yaMtrano padArtha - kasau prathama jaghanyasthitisthAnathI AraMbhIne utkRSTa sthitisthAna ......... sudhImAM rahelA rasabaMdhanA adhyavasAyasthAnono jagharasa paraspara.. che. tulya kahevo. ::: utkRSTa sthitisthAnamAM jagharasa karatAM jagha0 sthitisthAnano u0: rasa anaMtaguNa kahevo, tenA karatA tenI uparanI sthitino ucherasa - >> anaMtaguNa kahevo. yAvatuM utkRSTa sthitisthAnanAM urasa sudhI uttarottara anaMtaguNa anaMtaguNa rasa kahevo. uparokta sarva prakRtiomAM tAni anyAni anukRSTi hoya che. ahIM 36 muM sthAna e usthitisthAna rUpa che. * : : : : : : : : : kamaprakRti-padArtha bhAga-1 - . . . * ane guNa * * * * * * * * * * * * * * * * * * jaghao sthitisthAna - rasabaMdhanA adhyavasAya sthAno Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ riziSTa-3 - takadeza nI anu0 pUrNa utkRSTa sthitisthAna 20 kokosAganIcagotranI jema tiryaMcaddhikanI anukaSTi Adi samajI levI. narakaTrika sAthe tiryaMcaddhikanI AkrAnta sthiti abhavya prAyogya aMtaHkoko sAga0 thI narakaddhika prAyogya 18 koko sAga sudhI hoya che. nIcagotranA sthiti sthAnomAM rasanA adhyavasAya anukRSTi tathA tIvratA -nivartana-kaMDaka pUrNa ] kaMDakano zeSa asaMmo bhAga -nivartana kaMDaka prAraMbha tadeka dezanI anu. prAraMbha - kaMDakano asaMtu bahu bhAga 1 * _ 2 & minuSyadrika.. tathA uccagotra prAyogya.. - usthitisthAne tAni anyAni anukRSTi 0 daza kokosAgarUpa u0 sthiti sudhI che. abhavya prAyogya aMtaH kokosAgathI ucca0nA fuccagotra sAthe nIcagotranI AkrAnta sthiti 0 0 * 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 9 8 . abhavyaprAyogya :aMta:kokosAga rUpa jaghanya EUR EUR sthitisthAna EUR EUR D 6 6 - sthitisthAno anAdAna * sAtamI narakanA samyakatvAbhimukha jIvonuM jaghanya EUR. sthitinuM EUR sthiti EUR cara 7 **** sthAna . T = ka ka anAkAnta sthitinuM prathama rasanA adhyavasAya sthAno : kaDaka ka [... 3 ka 8 J'ain Educion international ** For private Personalised www.jaineibrary.org Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 199 * * ** anAkAne sthitinuM sthAnonI sasa carasa * * hatA InkAnta 0 htanA * calA : *** * anAja sthitine ** ** * : : .. .....kaDaka : : : : 0 : 0 : 11 AkAra 1 : 0 sthitinuM sthiti : 1 : 9 samApta **** tharama 9 9 : : : : AkrAnta sthitinA : : * vacalA * * * * . ....... * * sird * * * * * * * * * tadeka - deza yaMtranI saMjJA * kaMDaka = 9 samaya. * kaMDakano asaMkhya bahubhAga = 5 samaya. - kaMDakano zeSa asaMkhyAtamo bhAga = 4 samaya. * ja =jaghanya u=utkRSTa sAga=sAgaropamAM sthitiprAraMbha nIce anAkrAMtamAM ra kaMDaka * upara anAkAMtamAM 3 kaMDaka (nivartanakaMDaka Adi sAthe) vacce AkAMtamAM 3 kaMDaka anu0 = anukRSTi yaMtrano padArtha * prAraMbhanA 1 kaMDaka pramANa uttarottara sthitino jaghanyarasa anaMtaguNa kahevo. * AkrAnta sthitino jaghanyarasa paraspara tulya kahevo. * asaMkhya bahubhAga kaMDakano jaghanyarasa uttarottara anaMtaguNa kahevo. * nIce ane uparanI eka kaMDaka pramANacarama anAkAMta sthitino utkRSTarasa uttarottara anaMtaguNa kahevo. * AkrAnta sthitinA kaMDakano utkRSTarasa uttarottara anaMtaguNa kahevo. * utkRSTasthitino jaghanyarasa anaMtaguNa tenAthI carama kaMDakanI prathama sthitino utkRSTarasa anaMtaguNa kahevo. pachI uttarottara eka kaMDaka pramANa sthitino tion Internation utkRSTarasa anaMtaguNa kahevo.Sonal Use Only anya Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 kokosAgarUpa traNa catuSkanuM u0 sthitisthAna 20O anAkrAnta. sthitinuM - . --prathama " a * 9 trasa catuSkanA sthitisthAnomAM rasabaMdhanA adhyavasAyonI anukRSTi tathA tIvratA-maMdatA - * & 7 S * " " * anAkrAnta..... * * sthitinA $ * * * vacalA : * $ * kaMDakAra * * ja * sthitisthAno % $ ..... anAkrAnta 6 nA AkrAnta sthita yaMtrano padArtha - * trasa ja zubha prakRti hovAthI sau prathama . u0 sthitinA eka kaMDaka pramANa sthitino - uttarottara jaghanyarasa anaMtaguNa kahevo. - ka upara ane nIcenA eka kaMDaka pramANa - carama anAkrAMtasthitino uttarottara utkRSTarasa anaMtaguNa kahevo. * * AkAjA sthitinA jaghanyarasa paraspara tulya ane utkRSTarasa uttarottara anaMtaguNa * kahuvA, - * asaMkhya bhAga nyUna kaMDakano jaghanyarasa - uttarottara anaMtaguNa kahevo. sAga 5 sthiti Hu... carama 8) - 6 6. sthAna'**** ---arabhi. u.,. : : : * * * * * AkrAnta sthitinuM * prathama : : : ?gggggggggggg : : anukaSTi. sthAvara catuka. : * sthAvara : AkrA 3 + + + + A kAnta kitanA Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 S * * ) S -. vacalA S che. trasacatuSkanuM jaghanya :- sthitisthAna tAni anyA T sthiti 1the traNa catuSkanI , , * nivatana AkrAnta '' - sthitinuM * - carama * - 18 .. - u ... -- - u .... THuM-, * * * / - asaM bhAga - nyUna kaMDaka -kaMDakano zeSa. aisaM0 bhAga 2 * * a anAkrAnta sthitinuM ( prathama - kaMDaka anAkrAnta . A sthitinA * * - - --- . vacale. ? che I...-ev6-4- - kaMDako yaMtranI saMjJA * kaMDaka = 9 samaya. * kaMDakano asaMkhya che. bahubhAga = 5 samaya. * kaMDakano zeSa asaMkhyAtamo bhAga = 4 samaya. * ja =jaghanya * u=utkRSTa * sAga sAgaropama * koi ko = koTAkoTI S & $ $ =+ t 6- ju _ \ 2 karmaprakRti-padArtho bhAga-1 traNa catuSkanuM jagha0 - sthitisthAna anAkrAna sthitinuM carama kaMDaka ~~6- da) - rasabaMdhanA adhyavasAya sthAno inelibrary.org Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-3 54 u para 51 50 ::::: 73 phara h re 36 39 34 34 ja 33 ra 31 30 ka 1 5 4 23 ra 20 18 n 19 ...'' sthitisthAno yaMtrano padArtha * sau prathama jatha sthitisthAnanA jatha0 rasathI AraMbhIne AkrAntasthiti sudhIno jagharasa paraspara tulya kahevo. * anAkrAMta sthitinA prathama kaMDakanA asaMbahubhAga kaMDakano jaghanyarasa uttarottara anaMtaguNa kahevo. * AkrAntasthitinA traNeya kaMDakano utkRSTarasa uttarottara anaMtaguNa kahevo. * anAkrAntasthitinA caramakaMDakano utkRSTarasa uttarottara anaMtaguNa kahevo. * azAtAnA jagha0 sthitisthAnathI zAtAnA usthiti sthAna sudhI AkrAnta sthiti hoya che. tenI upara zuddha anAkrAnta sthiti hoya che. rasabaMdhanA adhyavasAya sthAna AkAnta sthitinuM prathama kaMDaka. azAtA nI zuddha rara ra (be kA sthi tio === 2 anu are a s 7. AkrAnta sthitinA vacalA kaMDako OM haiM 4 H aMta:koko sa rUpa azAtAnuM ja sthitisthAna Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ---------- anAkrAnta koko........... sthitinuM marorUpa ........... carama.. nazAtAnuM kaMDaka sthitiM - sthAna anAkAnta sthitinA . . . . kaMDakano zeSa asaM.bhAga...|AnAkAnta nivartana sthitinuM * kaMDakano . prathama. asaMkhya A prAraMbha **********kaDaka--- . bahu bhAga, -- 15 kokosAga rUpa zAtAnuM u0 sthitisthAna , , , * .zAtA s, sAthe azAtA caturtha varga parAvartamAna azubha azAtA vedanIyanA sthitisthAnomAM rasabaMdhanA adhyavasAyonI anukRSTi tathA rasanI tIvratA-maMdatA . o - tathA - tAni yaMtranI saMjJA * kaMDaka = 9 samaya. * kaMDakano asaMkhya bahubhAga = 6 samaya. - kaMDaka no zeSa asaM- bhAga = 3 samaya. * ja0 = jaghanya * u0 = utkRSTa * koko sAga = koTAkoTI sAgaropama * AkrAnta sthitimAM 3 kaMDaka * anAkrAnta sthitimAM 3 kaDaka Note:- sthAvara nAmakarma mAM paNa anukRSTi-tIvratA/maMdatA A pramANe jANavI. . anyAni nI ... Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 15 ko. kosAga rUpa zAtAnuM u0 sthitisthAna 53 * * para .. : : : : :sthitisthAno AkrAntA uccagotra Adi 16 prakRti sthitinuM anukaSTi Adi A Notice:- uccagotranI u kaMDaka sAga che. tathA tenI nIcagotra sAthe pra AkrAnta sthitinA vacalA kaMDako : 20 * * * * 15 * * * * : : 1ra *** 14 - yaMtrano padArtha . . * sau prathama usthitisthAnanA jagha02sathI AraMbhIne AkrAntasthiti sudhIno jagha0 rasa paraspara tulya kahevo. anAkrAMta sthitinA prathama kaMDakanA asaM bahubhAga kaMDakano jaghanyarasa uttarottara anaMtaguNa kahevo. * AkrAntasthitinA traNeya kaMDakano utkRSTarasa uttarottara anaMtaguNa kahevo. * anAkrAntasthitinA caramakaMDakano utkRSTarasa uttarottara anaMtaguNa kahevo. * azAtAnA jagha0 sthitisthAnathI zAtAnA usthiti sthAna sudhI AkrAnta sthiti hoya che. tenI upara zuddha anAkrAnta sthiti hoya che. aMtaH ko rUpa zA kaSTi -rasabaMdhanA adhyavasAya sthAno Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRti padArtho bhAga-1 - tenA sthitisthAnomAM mANe thAya che. sthiti 10 koko AkrAnta sthiti pata thAya che azAtA sAthe zAtA tRtIya varga parAvartamAna zubha zAtA vedanIyanA sthitisthAnomAM rasabaMdhanA adhyavasAyonI anukRSTi tathA rasanI tIvratA-maMdatA yaMtranI saMjJA * kaMDaka = 9 samaya. * kaMDakano asaMkhya bahubhAga = 6 samaya. * kaMDakano zeSa asaM0 bhAga = 3 samaya. * ja0 = jaghanya * u0 = utkRSTa. * ko. koi sAga = koTAkoTI sAgaropama * AkrAnta sthitimAM 3 kaMDaka * anAkrAnta sthitimAM 3 kaMDaka tio tathA tAni anyAni AkrAnta sthitinuM carama kaMDaka ' : ' aMtaH ko koi sAga rUpa azAtAnuM jagha0 sthitisthAna kaMDakano nivartana asaMkhya - anAkrAnta kaMDaka prAraMbha sthitinuM nivartana bahu bhAga 1 kaMDakano zeSa prathama kaMDaka asaM0 bhAga O kaMDaka A ' . / pUrNa - anA * * krAnta * * ja * sthitinA vicalA kaMDako * * * kosAga nuM jagha0 sthiAna sthitinuM carama 25. Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-3 [- utkRSTa sthitisthAna prathamavarga aparAvartamAna azubha upaghAta prakRtinI anukRSTi zeSa(5) prakRtinI anukRSTi A 3 che ke da 7 1 1 8 20 8 2E & 4 6 8 8 8 8 9 - sthitisthAnA ************ 20 .............. .187 rtha .............................................. - 166 thI ***** .. ** 146 thI ra. ****... - 127 thI 208 - 109 thI 186 a 5 aththava ................................ - 76 thI 145 adhyavasA *******<- 61 thI 126 adhyavasAya ..... - 47 thI 108 adhyavasAya stha *******. . 34 thI 91 adhyavasAya sthAno ........ - 22 thI 75 adhyavasAya sthAno... ... - 11 thI 60 adhyavasAya sthAno , - 1 thI 46 adhyavasAya sthAno t rasabaMdhanA adhyavasAya sthAno abhavya prAyogya aMtaH koko sAgarUpa jagha0 sthitisthAna - jagha0 sthitisthAnanAM adhyavasAyanI anukRSTi samApta -:asat kalpanA :* 1lA sthitisthAnanI anukRSTi 4thA sthitisthAnamAM pUrNa thAya. 2 jA sthitinI anukRSTi 5 mA sthitisthAnamAM pUrNa thAya. 3 jA sthitinI anukRSTi 6ThThA sthitisthAnamAM pUrNa thAya. thAvat u0 sthitisthAna sudhI. * prathamavarganI anukRSTi taLekadezAnya anulomanA (=jagha0 thI u0 tarapha javuM te) krame jANavI. * Note :- Pla mA bhAganA sthitisthAno gayA bAda rasabaMdhanA adhyavasAya dviguNa thAya che e va A yaMtramAM e vAtane na batAvatA sAmAnyathI sthApanA batAvela che. Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ? pramANe. 484 thI 621 adhyavasAya sthAno ~~~ 452 thI 585 adhyavasAya sthAno * Ata dhyAnamAM rAkhavI. 36 35 34 kula chUTA navA yaMtranI saMjJA | 138| 32 * palyopamano 134 31 asaMkhyAtamo (P/a) | 130 30 bhAga=kaMDaka=4 sthitisthAna. 126 29 | 33 * ekeka sthitisthAnamAM rahelA 122 28 asaM lokAkAzapradeza pramANa rasa- | 118 27 kara 421 thI 550 adhyavasAya sthAno ---391 thI 516 adhyavasAya sthAno 362 thI 483 adhyavasAya sthAno, 334 thI 451 adhyavasAya sthAno / --- 307 thI 420 adhyavasAya sthAno, baMdhanA adhya0 = 46, 50, 54 Adi. 114 26 * sthitisthAnamAMthI asaM lokAkAza | 110 25 29 pradeza pramANa chuTatA / adhyavasAyo = 109|24 28 281 thI 390 adhyavasAya sthAno !56 thI 361 adhyavasAya sthAno {2 thI 333 adhyavasAya sthAno thI 306 adhyavasAya sthAno 280 adhyavasAya sthAno 10, 11, 12 Adi. I sthitisthAnamAM navA AvatA rasabaMdhanA 255 adhyavasAya sthAno 1 adhyavasAya sthAno, adhyavasAya sthAno, vyavasAya sthAno/yaMtrano padArtha sAya sthAno ya sthAno sthAno no adhyavasAyo = 14,15,16 Adi. * AvI dareka nizAnIo ekeka sthisthiAnamAM rahelA rasabaMdhanA adhya0nI anukRSTi jyAM pUrNa thAya che te batAvI rahI che. rasabaMdhanA adhyavasAya sthAno 203 * prathama varganI tamAma prakRtionI jagha0 sthitimAM rahelA rasabaMdhanA adhya0mAMthI asaM0mA bhAganA adhyane choDIne zeSa badhAya adhyavasAya uparanI sthitimAM hoya che. tathA jeTalA choDyA enA karatAM kaMI vadhAre navA adhya0 Ave che. A pramANe tadekadezAnyanI anukRSTi usthiti paryaMta jANavI. * anukRSTi- jaya0 sthitisthAnanA adhyanI anukRSTi palyonA asaM0 | 50 bhAgamAM (caturtha sthitisthAnamAM) pUrNa thAya. jagha0 thI eka samAdhika | 46 sthitisthAnanI P/a mA bhAgamAM (paMcama sthitisthAnamAM) pUrNa thAya. A pramANe yAvat usthiti sudhI jANavuM. * chellA kaMDaka pramANa sthAnonI anukRSTi pUrNa thatI nathI. 102 23 9. 23 94 90 86 | 19 82 | 18 2 | 17 ja 16 70 | 15 | 19 66 14 dara 13 12 54 11 10 58 # $ %****** 21,25 20 | 24 Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 to --- :: : : :::: : :: : : : * * dvitIyavarga aparAvartamAna - utkRSTa sthitisthAnanA adhyanI anukRSTi pUrNa ! parAghAta prakRtinI anu .... utkRSTa sthitisthAna.. - rasabaMdhanA adhyavasAya sthAnA...-1 thI 46 adhyavasAya sthAno 24. 23-------- --11 thI 60 adhyavasAya sthAno ---- 22 thI 7pa adhyavasAya stha -- ----34 thI 91 adhyavasAya : -~47 thI 108 adhyavA 19-~ --61 thI 126 adhya 2 2}---- - 2 1... :-- ***************** * * . A - * * - ****** **** - - * - * * * - * * * * * * * * * * * * * * * *- -~-1 4 * * * * * * * * 17 padArtha- >|-- - ---------- -- 92 thI 165 16 dvitIya ---- - ----- - -- --- ---109 thI 1 & 1pa varganI tamAma -- * * ----127 thI je 14 prakRtionI u0 ... da, raNa sthitimAM rahelA rasa L | baMdhanA arthamAMthI asaM [1]. 1 mA bhAganA adhyane choDIne L]. :: zeSa badhAya adha tenI nIcenI T sthitimAM hoya che. tathA jeTalA gayA 9 tenA karatAM kaMIka vadhAre bIjA navA 8 adhya0 Ave che. A rIte takadezAjanI 7t anu. abhavya prAyo jagha0 sthitisthAna 6 sudhI kahevI. anukRSTi u0 sthiti 5} sthAnanA adhyanI anukRSTi Pla mA bhAgamAM 4 (21 mA sthitisthAnamAM) pUrNa thAya. u0 thI eka 3} samaya nyUna sthitisthAnanI Pla mA bhAgamAM (20 mAM sthitisthAnamAM) pUrNa thAya. A rIte yAvat 1. abhavya prAyo jagha0 sthitisthAna parvata kahevuM.. [ * chellA kaMDaka pramANa sthiti sthAnonI anukRSTi pUrNa thatI nathI. | abhavya prAyogya aMtaHko0 ko. Notice:- P/a HL CHIOLI Relizelet OLUL GULE - sAgarUpa jagha0 sthitisthAna dhyAnamAM rAkhavI. A yaMtramAM te vAtane taka* * : -- - -- - -- --- * Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRti-padArtho bhAga-1 , zubha rasabaMdhanA , zeSa45 prakRtinI anukRSTi A ja pramANe... ... adhyavasAya sthAna yaMtranI saMjJA kapalyopamano asaMkhyAtamo (P/a) bhAga = kaMDaka = 4 sthitisthAna.deg 4- |- | ekeka sthitisthAnamAM rahelA asaM0 lokAkAzapradeza pramANa rasabaMdhanA adhya-1 parva 10]14| KvasAya=46, 50, 54 Adi. * sthitisthAnomAMthI asaM0 lokAkAza pradeza pa4 11/15 pramANa-chUTatA adhyavasAyo = 10, 11, 12 Adi. sthitisthAnomAM 5812 thAno . navA AvatA rasabaMdhanA adhyavasAyo = 14, 15, 16 Adi.| 6213/17] lAya sthAno vasAya sthAno 66 14|18 vyavasAya sthAno - AvI tamAma nizAnIo ekeka sthitisthAnamAM ... 9915 19 rahelA adhyanI anakaSTi jyAM pUrNa thAya che te ... 91620] adhyavasAya sthAno 78[17]21] 86 adhyavasAya sthAnomAM batAvI rahI che. 208 adhyavasAya sthAnone 821822 8619|23] thI 231 adhyavasAya sthAno - * 24mA sthiti sthAnanI anu. 21mA 9020 24] 6 thI rapapa adhyavasAya sthAno sthiti sthAnamAM samApta thAya.|. 942125] 87 thI 280 adhyavasAya sthAno 23mA sthiti sthAnanI anu. 20 mA 209 thI 306 adhyavasAya sthAno 9822 [26] - 232 thI 333 adhyavasAya sthAno sthiti sthAnamAM samApta thAya. 10223 27] --- 256 thI 361 adhyavasAya sthAno yAvat jagha0 sthiti sthAna sudhI. 106ra4ra8] - --.. 281 thI 390 adhyavasAya sthAno * dvitIya varganI anukRSTi..110 *...307 thI 420 adhyavasAya sthAno - takadezA pratilomanA 11426 30 .. -334 thI 451 adhyavasAya sthAnoFSdeg no) (= u0 thI jagha0 tarapha javuM te) 118 ******. - 362 thI 483 adhyavasAya sthAno. krame jANavI..12228 32] 126 29 33 - -391 thI 516 adhyavasAya sthAno 13030 34 | --- - 421 thI pa50 adhyavasAya sthAno 13431 3i5 ] 4para thI 585 adhyavasAya sthAno 3832 3i6 ! - ~~~~ ~-484 thI 621 adhyavasAya sthAno rasabaMdhanA adhyavasAyo dviguNa thAya che. e vAta na batAvatA sAmAnyathI sthApanA batAvela che. ..... Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-3 - utkRSTa rithatirathAnaH AyuSya catu adhyavasa tIvra sthitisthAno jaghanya sthitisthAna - rasabaMdhanA adhyavasAya sthAno Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kanA rasabaMdhanA onA rasanI -maMdatA jA. 6. yaMtrano padArtha * jaghanya sthitisthAnamAM rasabaMdha adhyavasAyo alpa (asaMkhya). tenA karatAM samayAdhika sthitisthAnamAM rasabaMdha adhyavasAyo asaMkhyaguNa. tenA karatAM samayAdhika sthitisthAnamAM rasabaMdha adhyavasAyo asaMkhyaguNa yAvat... utkRSTa sthitisthAna sudhI. * jaghanya sthitisthAnano jaghanya rasa sauthI alpa. * dasamuM sthitisthAna e u sthitisthAna che. tenA karatAM.. svasthitisthAnano utkRSTa rasa anaMtaguNa. tenA karatAM.. samayAdhika sthitisthAnano jaghanya rasa anaMtaguNa. tenA karatAM.. svasthitisthAnano utkRSTa 2sa anaMtaguNa. yAvat.. utkRSTa sthitisthAna sudhI. ote : ) sAmAnyataH anukRSTi asaMkhyabhAga vRddhivALA adhyavasAyomAM thAya Avo niyama che. tethI AyuSyamAM anukRSTino saMbhava nathI. kemake AyuSyamAM uttarottara sthitibaMdha adhyavasAyo asaMkhyaguNa che. ) 2sanI tIvratA-maMdatA apUrvakaraNa jevI jaNAya che. 205 Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bharata grAphIksa nyumArkeTa, pAMjarApoLa, rIlIpha roDa, amadAvAda-1. phona 2134176 , 2124723 Jain For Private & Personal use only www.jainenbrary.org