Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ tareha tarehanA suzobhIta dAgInAnI junI vizvAsu ane jagajAhera jaMgI dukAna, - sonI narotamadAsa bhAu jhaverI. N. B. Re amAre tyAM satANuM Taca tathA gInInA senAnA phenasI dAgInA tarehavAra navI peTanTanA jathAbaMdha hamezAM taiyAra rahe che. orDarane mAla vAyadAsara manapasaMda banAvI ApavAmAM Ave che. beraMTI-hamAre tyAMne kharIdelA dAgIne jayAre pAcho lAvo tyAre majurI kApI senAnAM nANAM purepurAM pAchAM Apa ' sITa naM-220-rarare gaNezavADI nAke TelIphona naM. 565-muMbai, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Samssssss 8 "gujarAtIe ApelI bheTe chachachachachachachachachachachachachachachachachachachawww 1 rAselAsanI kathA. 2 mahArANIzrInuM saMkSipta jIvanacaritra. 3 hinda ane briTAniyA. 4 gaMgA gevindasiMha. 5 savitA suMdarI. 6 TIpU sulatAna (prathama bhAga). 7 dilIpara halle. 8 arADamI sadInuM hindustAna. 9 auraMgajeba ane rAjapUte. 10 zAhajAde ne bhIkhArI. 11 hesTiMgsanI seTI. 12 bAjIrAva ballAla (sacitra)13 begama sAheba. 14 pANIpatanuM yuddha 15 nUrajahAna. 16 rUpanagaranI sajakuMvarI. 17 IndukumArI. 18 plAsInuM yuddha 19 zivAjIne vAghanakha. 20 haLadIghATanuM yuddha. 21 naMdanavanane nAza. 22 pezvAnI paDatIne prastAva. 23 auraMgajebane udaya. 24 pazvinI. 25 kaleAma. 26 purAtana dilhI (sacitra). 27 cukhanamImAMsA. 28 bhadrakALI. 29 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya prAjaka Thapura nArAyaNa visanajI " 'Tis a very good world we live ini, To lend, or to spend, or to give in ; But to beg, or to borrow, or get a man's owe, 'Tis the very Worst world that ever was known." Old Truism? prakaTa gujarAtI prinTIMga presa, muMbaI saMvata 1969 , I. sa. 1913 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarva adhikAra prakaTakartAe svAdhIna rAkhyA che. Printed and Published at THE GUJARATI PRINTING PRESER by Manilal Itcharam Desai SASSOON BUILDINGS, CIRCLE, FORT, BOMBAY Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ upeAta vIraprasavinI bharatabhUmie Aja paryanta aneka vIrAne janma ApelA che. e vArtA sarvane vidita che, ane tenI satyatA tarIke rAjasthAnanA aneka kSatriya vIrAnAM caritrA itihAsamAM ApaNe vAMcI cUkayA chIe. bhAratavarSanA itihAsamAMthI ApaNune evI aneka ghaTanAo maLI Ave che ke, jemanA vAcanathI kSaNavAra ApaNe. AzcaryanA samudramAM garaka thaI jaIe chIe. pUrvakALamAM aneka dharmoddhAraka nareA utpanna thaelA hatA, ane vartamAna samayamAM te ke tevA puruSAnI saMkhyA kAMIka nyUna thaelI dekhAya che; paraMtu te chatAM paNa sarvathA tevA purujenA astitvane nAza thaelA te| na ja kahI zakAya, ane bhaviSyamAM paNa tevA dharmatAraka narapuMgavAnA janmanA pUrNa saMbhava che. kAraNa ke, vizvagata pratyeka padArthane kALanA vicitra niyama anusAra unnati ane - avanatinA samaya prApta thayA kara che. pUrve AryAvarttanA dharmanI unnatinA samaya hatA, atyAre avanatinA che, ane ethI ja bhaviSyamAM unnatinA samaya AvavA ja oie. evA hetuthI ja svargIya svAmI vivekAnande peAtAnA prabuddha bhAratane uddezIne lakhelA eka kAvyamAM nimna likhita paMktiAnA samAveza karelA che; "But Fate is strong This is law, -all things come back to the source Their strength to renew.' ', enA bhAvArtha evA thAya che ke, " paraMtu bhAvI prabaLa che--gata sarva vastue punarapi temanI alavattAne navIna karavA mATe pAchI potAnA mULasthAnamAM AvI lAge che. e vizvanA abAdhita anantakALanA niyama che." A vAkayAne anusarI, bhAvIdharmAMnnatinI AzA rAkhI, te sukhane meLavavAnA prayatnamAM tanamanadhanathI nitya macyA rahevuM e pratyeka bhAratavAsInA dharma che. prastuta navalakathAmAM dharmamATe prANa arpaNa karavAne tatpara thaelA brAhmaNAnA keTalAka itihAsa ApavAnA prayatna karavAmAM AvyA che. brAhmaNe! zastrAstra dhArIne raNabhUmimAM vicaravAne tatpara thayA hatA, enuM eka mahA prabaLa kAraNa hatuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ upadyAta jevI rIte I. sa. nI bAramI sadImAM khristIo ane musalamAna nonuM yUrepamAM dharmayuddha cAlyuM hatuM, tevI rIte prastuta vArtAmAM paNa eka dharmayuddhano ullekha karavAmAM AvyuM che. vaoNlTara skaoNrtA "TelieNna" nAmaka navalakathAnA pustakamAM "kRselsa"nuM je varNana karavAmAM AvyuM che, tenuM mULa kAraNa e hatuM ke, pelesTAInamAM khristI lokono Adidharma saMsthApaka ane mukhya payagaMbara je jisa zuM kAi, tene janma thayo hato, ane teNe potAnA dharmanI sthApanAno AraMbha e ja prAntamAM kayoM hato, eTale e pradezane khristI loke vadhAre-atyaMta pavitra mAnatA hatA. pAchaLathI musalamAnonA dharmanI sthApanA thaI, ane temanI sattAne samasta sRSTimAM vistAra thaI gayo. potAnA unnatinA samayamAM temaNe je aneka deze svAdhIna karyA, te sAthe pelesTAIna paNa temaNe laI lIdho. eTale tyAM yAtrAnimitte janArA khristI yAtrALu one musalamAnanA atyAcArathI atyaMta trAsa thavA lAgyA. yAtrA karIne pAchA AvavA pachI teo yuropanI sarva rAja sabhAomAM karuNapUrNa svarathI pitApara vItelAM duHkhanuM vivecana karavA lAgyA, ane pitAnI puNyabhUmine musalamAnonA hastamAMthI pAchI jitI levAne rAjakartAenA manamAM mahattvAkAMkSA utpanna karavAnI ceSTAmAM paNa teo pravRtta. thayA. enuM pariNAma e thayuM ke, jeTalA kharA khristIo hatA, teTalA ? sarva dharmayuddha mATe kamara kasIne taiyAra thaI gayA, ane dhIme dhIme meTA meTA rAjAone potAnA adhikArI banAvIne teo pelesTAIna prAntamAM jaI pahoMcyA. tyAM teo ekasaMpathI turka lokApara vArIo karavA lAgyA. "dalieNnamAM je caDhAIno ullekha karelo che, te caDhAI trIjI hatI. e caDhAimAM iMglaMDane rAjA prathama ricarDa, phrAnsano rAjA philipu, ane jarmanIno rAjA keDaripha e traNa rAjA pramukha hatA, ane bIjA paNa aneka mAMDalika rAjAo ane jAgIradAroe e caDhAimAM sAro bhAga lIdho hato. tuke bAdazAhanuM nAma salAhuddIna hatuM. aMte khristI ane musalamAnonI paraspara suleha thaI, ane jesalama janArA khristI yAtrALuono trAsa sadAne mATe TaLI gaye. - yuropamAM bAramI sadImAM banelA e banAva jevo ja eka banAva bhAratavarSamAM sattaramI sadInA AraMbhamAM baMgALA ane orIsAmAM banyo hato, ane te ja banAvane A navalakathAmAM AdhArabhUta mAnavAmAM Avelo che. e veLAe phaLadrupa erIsA prAnta arne rAjAnI sattAne pradeza hato, ane baMgALAmAM navvAba sulayamAnakhAM paThANuM karato hato. orIsA tenI najare caDyuM, ane teNe te para caDhAI ka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ upAddhAta nizcaya karyo. ArIsA karatAM paNa AryoMnAM tIrthasthAna ane pavitra maMdira jagannAthanI rakSA karavAmATe AyA~ vadhAre utsuka hatA. paraMtu durbhAgyavazAt tyAMnA kSatriyA te veLAe eTalA badhA baLavALA naheAtA ke, musalamAnA sAme raNabhUmimAM laDIne peAtAnA pavitra tIrthasthAnanuM nirbhayatAthI rakSaNa karI zake. evA samayamAM maMgALAnA nivAsI eka vIra brAhmaNu yuvaka tyAM AvI pahoMcyA, ane teNe dharmasthAnanA rakSaNamATe prANu jatAM sudhI laDavAnA dRDha nizcaya karyAM. jagannAthapurInA paMDyA ane bIjA brAhmaNAe tenA rAtsAhane vadhAryo, ane erIsAnA rAjAnI anumatithI te AyA~nA senAnAyaka nImAyA. kSatriyAnA raNeAtsAhanAM tA bee teTalAM udAharaNA maLI Ave che, paNa e yuddhamAM brAhmaNAe je vIratA batAvI hatI, te eka AzcaryakAraka TanA hatI, emAM te kaze! pazu saMzaya nathI. krUseDsa karatAM e yuddhanuM pariNAma mAtra bhinna AvyuM, ane tene ahIM ullekha karavA karatAM vAtttanA prasaMgamAM AgaLa vadhavAthI te tattvane vAcA vadhAre sArI rIte jANI zakaze. pa prastuta navalakathA I. sa. 1906 mAM lakhAI hatI ke je Aje sAta varSa pachI prakaTa thAya che. AzA che ke, mArI lakhelI tema ja atyAra sudhImAM gujarAtI" nI bheTa tarIke prakaTa thaelI anya smRtihAsika navalakathA pramANe A navalakathA paNa vAcakeAnA Adarane pAtra thaze ja. C aMte AryAvarttanA jIvana prANurUpa dharmanI dRDhatA tathA urjAtane icchIne A upAddhAtanI samApti karavAmAM Ave che. ra nArAyaNa, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariccheda. viSaya. 1 kArAgRhamAM ... 2 zvetavasanA suMdarI 3 itihAsadarzana * natrimA ... 5 yuvanadharmanI dIkSA 1 pravAsI mitra 2 prathama dRSTipAta 3 darkhArayuddhavicAra 4. gurunAM caraNAmAM p svama ... anukramaNikA. ... *** ... ... ... ... ... 6 puSpanAmAvalI 7 senApatinI cUMTaNI... 4 cumbana... kALApahADanI chAvaNI prathama khaMDa. : : : : : ... *** ... dvitIya khaMDa. ... .... ... ... 400 ... ... ... ... .: tRtIya khaMDa. 1 kALApahADanI karmakathA 2 paricaya 3 rAjadurga... ... 4 jagannAthanA purAtana paurANika itihAsa... 5 purI ane jagannAthanuM Adhunika maMdira.. 6 mUrti ane mahAtsave sarAvaratIre g ... . ... caturtha khaMDa, ... 630 2 raNadhIranuM sAhasa 3 yuddhano nizcaya ane najIranane AzvAsana hAjapuranuM yuddha che. tyA vapramayI uSA... lAkana purI--AkramaNu te svade ... ... ... 040 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat ... ... *** *** ... 600 ... : ... : : : ... ** 420 ... 400 ... ... .... ... ... :: : pR. 8 8 0 27 Aje je hra 54 75 78 85 91 100 104 109 114 120 132 137 142 45 149 150 www.umaragyanbhandar.com
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ praka. 165 170 anukramaNikA paMcama khaMDa pariccheda. viSaya. 1 brAhmaNayugma 2 cavanasainike , " ** * * 3 zibira kArAgAra ... . 4 guru ane ziSya ... 5 banyumIlana ... ... .. 6 vivAhasamAraMbha .. ... 7 bhAratanuM bhaviSya " . 8 kALApahADanuM daphana ane najIrananuM anugamana... upasaMhAra . .. *** . ** ***** 173 191 196 205 211 jAhera khabara ApanArAone uttama taka. "gujarAtI presanuM paMcAMga-gujarAtI prajAmAM ghara ghera vAMcavAmAM ane sAcavI rAkhavAmAM Ave che. enA jevuM uttama sAdhana jAherakhabara dvArA pitAne mAla vecanArAone eka paNa nathI. e paMcAMganI nakala 45000 kADhavAmAM Ave che, ane tenI koIne paNa khAtarI karI ApavAmAM Avaze. 45000 henDabIla chApavAne kharca, kAgaLa, vaheMcAmaNuM vagerene vicAra kare. henDabIlo pheMkI devAmAM Ave che, tyAre paMcAMgamAM ApelI jAhera khabara paMcAMga sAthe sAcavI rAkhavAmAM Ave che. bhAvane mATe ane jagyAne mATe jaladIthI baMdobasta kare. menejara gujarAtI prinTiga presa sarkala, keTa-muMbaI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ R/ karavA 1. ka * S ' / = \ ' ' ' jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya prathama khaDa prathama pariccheda kArAgRhamAM . sa. 1562 nA grISmaRtumAM ApaNI A navalakathAno AraMbha thAya che. sujJa vAcakanda! koIpaNa granthanA AraMbhamAM koI zubha prasaMganuM varNana karavAmAM Ave, to vadhAre sAruM, e keTalAka lokono abhiprAya che. paraMtu ApaNI navalakathAnI vastusaMkalanAnA bhAgyanI vicitra reSAne anusarIne ahIM eka azubha ane duHkhakAraka prasaMganuM ja vivecana karavAnuM che. bhAgyanI gati niyamita hotI nathI. koInuM jIvana duHkhathI ja AraMbhAya che ane tenuM paryavasAna paNa duHkhamAM ja thAya che; keTalAkanA jIvananuM maMgaLAcaraNa duHkha bhareluM hoya che ane tene aMta sukhapUrNa thAya che, keTalAkanA jIvananI prathama ghaTikA sukhanI hoya che ane pariNAma du:khamAM Ave che ane keTalAkanuM jIvana sarvathA sukhamaya ja vyatIta thAya che. evI nisarga devInI adbhuta lIlA che. arthAta e vicitratAne anusarIne ja prastuta navalakathAno duHkhathI AraMbha thaelo che-aMta ze Avaze, te atyAre ApaNuthI kahI zakAya tema nathI. atyAre to je kartavyane bhAra ApaNA zire AvI paDele che. te kartavyane yathAyogya rIte pUrNa karavAmAM ja zaktino vyaya karavAno che. tyAre vAcake! cAlo kArAgRhamAM paDelA eka taruNanAM duHkhonuM ava kana kare ane jo tamArAmAM kiMcitmAtra paNa sahadayatAno bhAva hoya, to svadezabaMdhunA dharmane anusarIne potAnAM zokapUrNa netromAMthI azrunAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya be cAra uSNa biMdune kapAla pradezamAMthI vicaravAnA-vahevAnA mArga Ape. eTaluM karazeA, tApaNa ghaNuM che. kAraNa ke, ethI vadhAre kAMI paNa karavAnI atyAre tamArAmAM zakti ke pratibhA nathI. kadAcita ema karavAthI utsAhanI jAgRti thavAno saMbhava mAnI zakAya kharA. ApaNI vArtAnA samayamAM baMgALAnI rAjadhAnInuM nagara "tAMDA" hatuM. e tAMDAnA kArAgRhamAM paDelA eka taruNu kArAgArasthanAM kalTAnuM ApaNe avaleAkana karavAnuM che--kArAgRhamAM vicaravAnuM che. caitra mAsanI be cAra divasamAM samApti thavAnI che. gISmaRRtumAM baMgALAnI bhUmi svAbhAvika rIte ja vizeSa tapta-uSNu rahe che-kAraNake, e pradeza pUrva dizAmAM AvelA che. grISmaRRtu ane dvipraharanA samayabhagavAna sUryanArAyaNa peAtAnAM pracaMDa kiraNAthI bhUmibhAgane dugdha karatA AkAzanA madhyabhAgamAM virAjI rahyA che. vRkSAnA kaMnnemAMthI pakSInA jatane dhvani paNa kahuMgAcara thatA nathI, tema ja nagaranA rAjamArgomAM paNa manuSyAnA gamana AgamananA vyApAranI vipulatA jevAmAM nathI AvatI. arthAt sarva prANIo sUryanA prakhara tApanA saMtApathI mukta thavA mATe pAtapAtAnAM gRhAmAM vizrAMti letAM paDelAM che, eve ja Adarza sarvatra najare paDe che. atyAre te mAtra kArAgRhanA saMrakSa (paheregIrA ) ja pAtAnI nAlikA (baMdUke! )ne skaMdha bhAge rAkhIne kArAgRhanA aMtara ane bAhya bhAgamAM sAvadhAnatAthI ahIM tahIM pharatA evAmAM Ave che. kArAgRhanA aMtarbhAgamAM AvelI paganI eka majabUta kATaDImAM eka taruNu manuSya eka caTAipara uMdhe mastake pahele che. priharanA samaya chatAM paNa e kATaDImAM te aMdhakAranA ja adhikAra prasareleA hAya, ema jaNAya che. e kedImAM have eka zabda uccAravAnI paNa zakti rahelI nathI. atyaMta kalTA sahevA chatAM paNa adyApi tenA svAbhAvika saundaryanA saMhAra thayA nathI. tenI kiMcita zmazrunA zyAma cihnavALI mukhamudrAnuM avalAkana karatAM tenuM vaya vIsa ekavIsa varSanuM ja hAvuM oie, evuM spaSTa anumAna thaI zake che. dhetiyA ane paheraNunA paheravezathI te kAI Arya taruNa hAvA beie, evA bhAsa thAya che, Ja che paNa temaja. te kAI rAgathI pIDAtA hAya, ema dekhAya che. teNe ekavAra mukha UMcuM karIne cAre tarapha joyuM ane nirAzAthI pAche te dharaNIpara DhaLI paDyo. te bahudhA mUcchita jevA thaI gayA. eTalAmAM dhImethI te AraDInAM dvAra udhADavAmAM AvyAM ane eka vRddha musalmAna sipAhI eka hAthamAM dIvA ane bIjA hAthamAM bheAjananA thALane lai Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ kArAgRhamAM te oraDImAM dAkhala thayo. e taruNa kedIne jotAM ja tenI mukhamudrAmAM zokanI chAyA chavAI gaI kSaNa be kSaNa te kAMI paNa bolI zakyo nahi. ane nispAyavasatAthI teNe te taruNa baMdIvAnanA zarIrane ghaNAvyuM ane tene jAgRta karyo. "niraMjana! Aje traNa divasathI te kAMI paNa khAdhuM nathI. Ama jIvAze nahi. ApatkAlamAM A haTha karavo na joIe. khA-AtmaghAtaka na thA." vRddhe kahyuM. hA. traNa divasathI meM kAMI paNa khAdhuM nathI ane have pachI khAvAnI IcchA paNa nathI. paradharmIonA ane AhAra karIne dharmabhraSTa thavA karatAM ekavAranA mRtyune ja huM vadhAre pasaMda karuM chuM. "svadharmI nidhanaM zreyaH varagha macAveH" arthAt potAnA dharmamAM maraNa zaraNa thavuM, paNa paradharmano svIkAra karavo nahi, evI amArA Arya dharmanI AjJA che ane tene anusaravAno meM daDha nizcaya karelo che. tame roja bane vAra Avo cho ane huM tamArA annano asvIkAra karuM chuM. chatAM paNa mane vadhAre ne vadhAre zA mATe saMtApa che? duHkhIne vizeSa duHkha zAne Apo cho? have mAre jIvIne paNa zuM karavuM che ? A kArAgRhanA -jIvana karatAM ananta sukhadAyI svarganuM jIvana zuM khoTuM che? keTalA bhava kADhavAnA che ke, jAtibhraSTa thaIne jIvananuM rakSaNa karuM?" niraMjane khinna ane zokAtura hadayathI e vAkyo uccAryA. " tAruM e kahevuM sarvathA satya che. paNa niraMjana! atyAre tuM sarvathA parataMtra che ane vipattimAM che. mATe e niyamanuM atyAre pAlana karavAnuM nathI. zuM manue pitAnI smRtimAM A niyama nathI kayoM, ke "svagRhe pUrNa AcAraH paragRhe'rdha ucyte| pattane tRtIyAMzazca mArge shuudrvdaareta mArga eTale ahIM duHkhane mArga, evo artha levAno che. je tArA bhAgyano punarapi udaya thavAno haze, te kArAgRhamAMthI mukta thayA pachI prAyazcittathI tuM tArA dehanI zuddhi karI zakIza. marI gayA pachI kazuM paNa thaI zake tema nathI. "navaja macatAna gharA" e vAkyane smaraNa kara ane haThane choDI de." vRddha musalamAna sipAhIe ghaNI ja gaMbhIratAthI e upadeza Apyo. eka musalmAna ane te paNa sAdhAraNa sipAhI Arya zAstronAM AvA pramANe ApI zake, e joine niraMjana AzcaryathI dimUDha je banI gayo. thoDIvAra sudhI te potAnI sudhA, pipAsA ane kArAgRhavAsanA kaSTane paNa bhUlI gayo. te vismayatAthI te vRddha sipAhIne kahevA lAgyo ke, "jo Apa kharekharA musalamAna ja ho, to ApanA A Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya Arya zAstra vizenA jJAna mATe Apane jeTalo paNa dhanyavAda ApIe teTalo thoDe che ane jo tema na hoya, to avazya Apa kAI Arya jAtimAM ja avatarelA che. atyAre ahIM mAro bIjo koI paNa saMbaMdhI nathI, mATe huM Apane ja pitAtulya mAnuM chuM. vipattimAM game te upAye jIva bacAvo, evI paNa che ke zAstranI AjJA che kharI, paNa mArA kuTuMbIjanothI mAro viyoga thayo, dhana saMpatti navvAbe lUTI lIdhI ane have dharmathI paNa bhraSTa thAuM eTale bahAra nIkaLavA pachI paNa huM te sadAne mATe vipattimAM ja rahevAne; tyAre dharmanuM rakSaNa karIne ja sukhethI svargavAsI thAuM, emAM zuM khoTuM athavA ayogya che? mAro nizcaya keI kALe paNa pharavAno nathI." niraMjane nizcayapUrvaka uttara ApyuM. dhanya che niraMjana! tArA atula pairyane! kharekhara dharmabhraSTa thaIne duHkhI jIvana gALavAthI kazo paNa lAbha nathI. tArA daDha nizcayanI have pUrepUrI parIkSA thaI cUkI che. tAruM maraNa to have nizcita che. paraMtu aMtanA samaye mArI kamakathAne paNa tuM lakSapUrvaka sAMbhaLa ane kicita hRdayanA khedanI vRddhi kara. eka musalmAna AryazAstranuM ATaluM badhuM jJAna dharAve, e sarvathA azakya che. tArI kalpanA satya che. huM mULa Arya jAtimAM ja avatare chuM brAhmaNa chuM. ekavAra musabhAnonA atyAcAra vize pikAra karavAthI mane balAtkAre jAtibhraSTa karavAmAM Avyo che ane tyArathI sarva kuTuMbIjanA viyogazAkane sahana karato A mArA kalaMkita jIvananA divase huM parataMtratAmAM vItADI rahyo chuM. tArA mATe mArA hRdayamAM je dayA Ave che, tenuM kAraNa paNa e ja che ke, tuM mAre sajAtIya che. paraMtu Ama karavAthI-dharma mATe prANa arpavAthI tuM tArA narajanmanI sArthakatA karI jAya che ane A durbhAgI sipAhI pitAnA mATe narakanAM sAdhano taiyAra karato jAya che." e vAkyo uccAratAM te vRddha sipAhInAM netramAMthI khaLakhaLa karate azrune pravAha vahI nIkaLyo, ane tene joIne niraMjana paNa pitAnA hadayanA vegane avadha karI zakyo nahi. te paNa rovA lAgyo. jANe samasta sRSTinA ke AvIne kArAgRhanI e nAnI aMdhakAramaya kATaDImAM ja nivAsa karyo heyanI, e sarvathA bhAsa thavA lAgyo. bannenA hRdayanA kakaDe kakaDA thaI jatA hoya, ema bhAsavA lAgyuM. vRddha sipAhIthI tyAM vadhArevAra rokAI zakAya te--hatuM nahi nirupAye te UThayo ane karuNarTasvare niraMjananI AjJA mAgIne pitAnA sthAne javAne bahAra nIkaLyo. jatAM jatAM te kaheto gayo ke, "nirajana! have kadAcita ApaNe svargamAM ja meLApa thaze!" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ kArAgRhamAM vRddha sipAhInA gayA pachI pAchuM niraMjanane kSudhA ane pipAsAnuM kTa thavA mAMDyuM-te ghaNA ja AkuLavyAkuLa thaI gayA. kSudhAnI vedanA have tene asahya thaI paDI. niraMjana jyAre peAtAnI bAlyAvasthAmAM vidyAnA abhyAsa karatA hatA, te veLAe zrImad bhagavadgItA teNe kaMDhAgata karelI hatI. kAI paNa rIte peAtAnI vedanAne nyUna karavAnA hetuthI teNe pAttAthI kADhI zakAya teTalA khalayukta svarathI gItAnA pATha karavA mAMDyo. varSARtumAM maidhanI bhISaNa garjanAthI jevI rIte samasta sRSTimAM kaMpanA AvirbhAva thaI jAya che, tevI rIte tenA gItApAThanI garjanAthI AraDA kaMpAyamAna thavA lAgyA. eTaluM ja nahi, paNa mArgamAM jatA AvatA manuSyAne paNa tenA gItApAThanA dhvani saMbhaLAyA. keTalAka bhaktajanA e madhura svarathI thatA bhagavAnane sAMbhaLavA mATe mArgamAM ja UbhA rahI gayA ane evA kedI te kANa haze, e vize ghaNI ja utsukatAthI paraspara puccha karavA lAgyA. niraMjananA manamAMthI jIvananI AzA sarvathA prayANa karI gaI. ardha gItAnA pATha thayA haze, eTalAmAM pAchuM tenuM dhyAna khIjA viSaya prati dorAyuM. te manamAM ne manamAM ja kahevA lAgyA ke, "bhAratanI durdazAnA AraMbha thaI cUkyA che. je ema na heAta, te! eka brAhmaNunA putrane yavanAnA atyAcArathI AvI rIte kArAgRhamAM dhAta thavAnA prasaMga Avata nahi. nyAyanA pRthvImAMthI nAza thayA che ane anyAyanA adhikAra sarvatra vistRta thayeA che." pAte aTakI gayA ane tenAM netrAmAMthI khaLakhaLa karatA azruneA pravAha nIkaLavA mAMDyo. te du:khita svarathI punaH svagata kahevA lAgyA ke, "aksAsa ! baMdhu ane gurudevanA paNa pAche meLApa thayeA nahi. Izvara kare ne temanA zire AvuM kAI paNa saMkaTa na Ave !'' eTaluM kahIne pAche teNe peAtAnA parama priya gItApAThanA AraMbha karyo. aneka prakAranA manAvikArAmAM ghaNAka samaya vyatIta thaI gayeA. dhIme dhIme sUrye astAcalamAM gamana karavA mAMDayuM. vAyunA gamana Agamana mATe kATaDInI pazcimAbhimukha bhIMtamAMnA eka nAnA bAkeArAmAMthI asta pAmatA prabhAkaranAM raktavarNa kiraNAnA aMtaHsaMcAra thayA-niraMjananA niHzakta zarIramAM paNa zithilatAnA saMcAra thayA. kSudhAnI pIDA ane kApanI prabaLatAthI tenA kaMThanA avarAdha thavA lAgyA--arthAt tenA svaramAM kSINatAnA AvirbhAva thayA. zanaiH zanaiH gItApAThanA dhvani paNa maMda thatA gayA ane aMte te saMbhaLAtA paNa baMdha thayeA. hRthya ane zarIranA ekatra du:khane khamI na zakavAthI ATalIvAra sudhI padmAsana vALIne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya beThele niraMjana pRthvI para paTakAI paDyo ane pASANabhUmimAM tenA zirobhAgano AghAta thavAthI temAMthI tatkALa tapta zeNitano pravAha vahI nIkaLe. e kSaNe tenA nipAtane AdhAtadhvani sAMbhaLIne pele vRddha sipAhI deDato tyAM AvI lAgyo, "paramatmana ! | vehi eTalA ja zabdo teNe niraMjananA mukhamAMthI nIkaLelA sAMbhaLyA ane teNe bhUmipara paDelA niraMjananA nirmaLa zarIrane sparza karyo-paNa temAM tene cetana jevuM kazuM paNa jaNAyuM nahi. te sarvathA nirAza thayA. vRddha sipAhIe paNa duHkhAtizayathI netromAMthI zrAvaNuM bhAdrapadanI nIravRSTi vaSavI ane aMte pitAnA eka taraNu jAti bAMdhavane AvI rIte atyAcArathI marato joI na zakavAthI ane pote paNa kaMTALI gaelo hovAthI kamaramAMthI khaMjara kADhIne tene te potAnA gaLApara calAvavA jate hato, eTalAmAM eka atula saundaryavatI tavasanA taNa suMdarIe AvIne pAchaLathI tene hAtha pakaDI lIdhe. AzcaryathI te vRddha sipAhI te yuvatInA mukhanuM avalokana karate dimUDhavata ubho rahyo ane navIna Agata taraNa abaLAnI daSTi bhUmipara paDelA niraMjanamAM lAgI rahI. e tavasanA lalanA kANuM haze? dvitIya paricacheda zvetavasanA sundarI prabhAtano Anandamaya samaya thaI cUkyo che. jevI rIte kaliyugamAM sajjane viralA thaI gayA che, tevI rIte AkAzamAM tArake paNa viralA thayelA jovAmAM Ave che. munijanenA mana samAna nabhemaMDaLa mudita dekhAya che. nizcamI jananI saMpatti pramANe aMdhakAramaya rajanIne aMta thayelo che. kAMcana-suvarNanA guNathI jevI rIte rasapatipAradano raMga pILe thaI jAya che, tevI rIte aruNodayanA guNavaDe prAcIpUrva dizA pigA-pALI thayelI jovAmAM Ave che. mUrkhanA sadanamAM jevI rIte jJAnI janonA mAnane bhaMga thAya che, tevI rIte divasanA AgamanathI candra tejahIna thase che. anugI avanIpati pramANe tAraka kSINa thayelA che ane koI kAI gRhamAM baLatA rahI gayelA dipaka vinaya rahitonA guNa pramANe zobhA vinAnA jaNAya che. aruNanAM " , e tArakAnA prakAzane parAjaya karI nAMkhyo che ane ziziraRtu samAna IitaLA jAtakALamAM maMdamaMda vAto vAyu janane atyaMta Anada Apate anubhavAya che. priyakaronAM pariraMbha-Aliganoe priyAono tyAga karyo che ane nizApati caramagiritaTastha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ zvetavasanA sundarI thayo che. puruhUtanI digaMganA pUrva dizAe potAnA divya kAMtivALA ravi-sUrya putrane janma ApavAthI rAtrinA samaye kamalodaramAM baddha thaelA bhramare mukta thaIne ahIM tahIM guMjArava karatA UDyA kare che ane prayadAo pitAnA patinAM bAhupaMkajamAMthI mukta thatI dekhAya che. nidrAmAMthI nivRtta thaIne leke prapaMcamAM pravRtta thavA mAMDyA che. nirAdhAra niraMjananI nidrA-mUcchitAvasthAno nArA thaye-tenAM netro ekAeka UdhaDI gayAM. paNa cakSa ughADIne jotAM ja te AzcaryanA UMDA samudramAM DUbI gayo. teNe potAne raurava naraka samAna kArAgRhane badale eka bAdazAhI ThAThamAThathI sajAvelA mahAlayanA eka ghaNA ja svaccha ane ekAMta oraDAmAM palaMga para paDelo joyo. be dAsIo tene vIMjaNAthI vAyu DhaLatI beThelI hatI. temaNe baMgALAnI hiMdu strIo jevAM nIlavarNa vastro paridhAna karelAM hatAM ane bane taruNa vayanI bALAo hevAthI ghaNuM ja sundara dekhAtI hatI. palaMga para ja niraMjananA mukhane jetI eka zvetavasanA sundarI beThelI hatI ane teNe niraMjananAM netrone udhaDatAM joIne "juo e jAge che. jarA havA kare-gulAbanuM pANI lAvo." evI potAnI dAsIone AjJA karI ane te nirajane sAMbhaLI. ethI to vaLI tenA manamAM AzcaryanI vizeSa vizeSatA thaI e sundarI ane mahAlayanA bhedane te jANI zako nahi. kSaNa be kSaNa te stabdhatAnuM sAmrAjya vyApeluM rahyuM. paNa aMte vairya na dharI zakavAthI niraMjane kSINuM svarathI prazna karyo ke, "sundari! Ano bheda zuM che, te huM samajI zakatuM nathI. huM kArAgRhamAM hato ane ahIM kevI rIte AvI za? tuM ane A bIjI taraNa bALAo koNa che? A gRhano svAmI koNa che ? e sarva mane kRpA karIne tuM kahI saMbhaLAva. mArA jevA eka nirAdhAra ane aparicita manuSyane zA hetuthI AvI sahAyatA ApavAmAM AvI haze !" mahArAja ! Apa hamaNuM vadhAre bolavAno zrama leze nahi. kSudhA ane zokathI ApanuM zarIra ane mastiSka eTalAM te nabaLAM thaI gayAM che ke, vaidya je tame jAgRta thAo, te saMbhASaNa karavAnI sarvathA nA ja pADelI che, huM koNa chuM ane A gRhanuM svAmitva kANu dharAve che, e sarva samaya AvatAM potAnI meLe ja jaNAI raheze. atyAre tamAre mAtra eTaluM ja jANavAnuM che ke, have tamArA zire kaI paNa prakAranI Apatti AvavAnI bhIti nathI-tame sarvathA nirbhaya che ane potAnA eka zubhecchaka mitranA mahAlayamAM che." tavasanA sundarIe zAMti ane prItinA bhAvathI AzvAsana ApyuM. niraMjana nirupAya thayo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya e zvetavasanA sundarInuM samasta zarIra pUrNimAnA pUrNa candramAM samAna gauravarNa hatuM ane kada madhyama hatuM. netro kiMcit nIlavarNanI chaTAvALAM hatAM ane mukhAkRti ghaNI ja manohara hatI. A veLAe teNe potAnA zarIrane DhAkAnI malamalanI mAtra eka ja zveta sADIvaDe AcchAdita kareluM hovAthI ane kRSNa kezakalApane pRSTha bhAge mukta rAkhela hovAthI jANe te kaI mahAtejasvinI sAdhvI yAginI hAyanI ! e prathama dRSTithI jonArane bhAsa thavAno saMbhava hato. e vanitA vasathI te virAginI samAna vyakta thatI hatI, paraMtu tenAM netromAM cAMcalyane vAsa hovAthI kadAcita te rAginI-premazAlinI paNa hAya evI sAhajika zaMkA utpanna thatI hatI. e kAminI koNa haze ? e jANavAnI kadAcit vAcakone paNa jijJAsA haze, paraMtu tenuM nAma ane nivAsasthAna vyakta thayeluM na hovAthI atyAre te tenAM vastra lakSaNane AdhAre ApaNe tene vetavasanA sundarInA nAmathI ja oLakhIzuM. niraMjana vicAramAM paDelo hato, eTalAmAM eka dAsI, davAnI eka zIzI ane eka rakAbImAM kAMIka khAvAnuM laIne e oraDAmAM dAkhala thaI. tavasanA sundarIe potAnA hAthe tene davA pAI ane mAthA para pATo bAM-jUno choDIne navo pATo bAMdhyo, ane tyAra pachI tene khAvAnI prArthanA karI. khAvA mATe cokhAnI pAtaLI kAMjI ja hatI. niraMjane paNa Ane eka AryanuM graha dhArIne te khAvAmAM kazo paNa vAMdho batAvyo nahi. jota jotAmAM pAMca divasa vItI gayA. vaidyanI uttama cikitsAthI ane zvetavasanA sundarInI sevA zuzruSAthI niraMjananA mAthAmAM paDelo jakhama rUjhAI gayo hato ane zarIramAM zakti AvavAthI te nIcenA bagIcAmAM Aje pharavAne utaryo hato. tavasanA sundarI paNa tenI sAthe ja hatI. pharatAM pharatAM teo drAkSavallInA eka kuMjamAM AvI pahoMcyAM. sAme ja eka jalayaMtramAMthI jalanA urdhvagamana ane punaH adhaHpatanano vyApAra cAlI rahyo hato, tene nirakhavA mATe teo kujanA | madhyabhAgamAM eka sphaTika pASANanI banAvelI beThaka para beThAM. UMce caDIne punaH nIce paDatA jaLane dekhIne niHzvAsa nAMkhIne niraMjane kahyuM ke, "ekavAra pUrNa unnatinA zikhare caDhelA bhAratavarSane paNa AvI rIte nipAta thaI gayo! ziva ! ziva !" - paNa e nipAta koNe karyo?" tavasanA sundarIe pUchyuM. duSTa yavanoe-cAMDAla prakatinA svecchAe!" kepanA AvezamAM ja niraMjane uttara ApyuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ zvetavasanA sundarI "zuM saghaLA yavano duSTa ane cAMDAla prakRtinA hoya che, ema ApanuM dhAravuM che ?" zvetavasanAe pAcho savAla karyo. * * dhAravuM che, eTale ? mAtra dhAravuM ja nahi, paNa evo nizcaya ja che. je viSa jIvanarakSaka hoI zake, te ja yavano sArA hoI zake." javAba maLyo. "tame bhUlo che. keTalAkane mATe viSa paNa jIvanadAtA thaI paDe che, e zuM tamArA jANavAmAM nathI ? mArA dhAravA pramANe badhA yavana te duSTa nathI ja." zvetavasanA sundarI potAnA matane pUrAvAthI siddha karavA lAgI. niraMjana tene ghaDIvAra AzcaryanI dRSTithI joI rahyo ane aMte bolyo ke, "sundari! huM tArA AbhAranA bhArathI dabAyelo chuM, mATe vadhAre belI zakato nathI. nahi te yavanenA pakSakAronA jIvanane huM saMhAraka chuM." kadAcita huM pote ja yavanayuvatI hAuM, te zuM tame mane mArI nAMkhazo ? mArI pAyamAlI karI zakaze?" hAsyathI yuvatIe prazna karyo. tenA hasita vadanane avalokatAM te vinoda karatI hoya e ja niraMjanano nizcaya thaI gayo ane tethI te paNa hasIne kahevA lAgyo kAI paNa yavana yuvatInA hadayamAM AvI dayA ane ATalI badhI namratA hoI zake ja nahi. mATe e te manAya ja nahi, ke tuM yavanayuvatI che, ane je tArI IcchA mArI parIkSA levAnI ja hoya, to huM kahuM chuM ke, tuM je yavana yuvatI hoya, tepaNu tane mArAthI mArI zakAya nahi ane tArA viruddha eka zabda paNa uccArI zakAya nahi. hare sAla thA ?" je je, potAnA vacanano bhaMga karaze nahi, kAraNa ke, satparuSo vacanane potAnA prANa karatAM paNa adhika priya gaNe che. tame mane abhayavacana ApI cUkyA che ane huM kSamApAtra thaI cUkI chuM. niraMjana ! tame jANe che ke, meM tamArI eka dAsI pramANe zuzruSA karI che ? mATe mArI e sevAno kAMI paNa badalo to tamAre mane Apavo ja joIe. kharuM ke nahi ?" zvetavasanA sundarIe saMbhASaNanI dizA pheravI. je atyAre mArI pAse dhana mAla ItyAdi kAMI paNa hota, te te sarva ApI devAne huM taiyAra thaI gayo hota. paNa lAcAra chuM ke, atyAre huM eka phUTI badAma vinAno ane nirAdhAra chuM. svargIya sundari! huM A kSaNe mArA aMtaHkaraNanA AzIrvAda vinA bIjuM kAMI paNa tane ApI zakuM tema nathI." niraMjane nirAzAthI uttara dIdhuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya "paramezvaranI ane tamArI kRpAthI dhana daulatanI mAre tyAM khATa nathI. ane khATa hAya, tApaNu evI tuccha ane kSaNika vastune huM icchatI nathI. huM je vastu levA cAhuM chuM, te vastu atyAre paNa tamArI pAse che ne tamArAmAM be kRtajJatAnA nivAsa hAya to te vastu mane ApI devAmAM tame jarApaNa AnAkAnI karaze nahi, evA mArA nizcaya che." lalanAe lAlityathI e vAkye uccAyo. "lalane ! tuM mArI jIvanadAtrI che, mATe mArI pAse je vastu hAya te tArI ja che. mane te ApavAmAM kazA paNa vAMdhA nathI. tArA mATe prANa arpavA hAya, tApaNa ApavAne taiyAra chuM, tyAre khIjI vastu na ApuM e mane ja kema ?" niraMjane kahyuM. niraMjana ! tame ATalA badhA udAra hRdayanA puruSa haze, ema svapne paNa mArI dhAraNA hatI nahi. paNa have mArI AzA saphaLa thAya, evA saMbhava dekhAya che. mane A saMsAranI kAI paNa kSaNika vastu zvetI nathI, kintu huM tamArI premabhikSukA chuM. premabhikSA ApIne mArA duHkhanuM nivAraNa kare." sundarIe pAtAnI IcchA vyakta karI. e veLAe tenAM netrA nIcAM namI gayAM hatAM ane lajjAthI tenA mukhamaMDaLamAM raktatAnA AvirbhAva thatAM svedanA bindu TapakAmAMDyAM hatAM. tenAthI vadhAre kheAlI zakAyuM nahi. niraMjana, AzcayaeNnA anivArya bhAvayI stabdha banIne tenA mukhanuM sUkSma avalAkana karavA lAgyA. je je veLAe tenI dRSTi kicik khIjI dizAmAM jatI hatI, te veLAe sundarI tene gupta rIte beI letI hatI. mananA vikAro ane vicAre| anusAra mukhAkRtimAM thatAM parivartamAne ALakhavAnI e pramadAmAM sArI zakti hatI. niraMjana kAMika kheAlavA jatA hatA, tenA maneAbhAvane jANIne zvetavasanA vanatAe tene kheAlateA aTakAvIne prathamathI ja kahyuM ke, "niraMjana ! tame mane vacana ApI cUkayA che. chatAM paNa je mane nirAza karavAnA ja tamArA manAbhAva hAya, teA kRpA karIne kAMI paNa kheAlA nahi. mane jIvatIja mAraze! nahi." mArI namra prArthanA sAMbhaLavA pUrve Ama kAraNa che? sundara ! tArA A khAdya vaibhavethI tuM ramaNI hAya, ema spaSTa dekhAya che. huM eka bhikSuka ane je DuM ghaNuM mArI pAse hatuM, te baMgALAnA A lIdhuM che. mArI pAse rahevAne dhara nathI, paheravAne nirvAha mATe anna nathI. huM kaMgAla ane pAyamAla Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat nirAza thavAnuM zuM kAI ucca kuLavatI brAhmaNanA putra che. duSTa navAbe lUTI vastra nathI ane thaI gayelA eka www.umaragyanbhandar.com
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ zvetavasanA sundarI 11 nAma mAtraneA manuSya chuM. mATe mArI e ja vinaMti che ke, mArAmAM prema rAkhavAthI duHkha vinA tane khIjuM kazuM paNa prApta thavAnuM nathI. tArI yeAgyatA ane mArI yeAgyatA samAna nathI. arthAt tAre kAI samAna yeAgyatAvAna puruSane zodhIne tene ja peAtAne premabhAgI banAvA beie. tArA A vicAre-vAstavika rIte vikArA--badalAI jaze, te veLAe peAtAnI AvI icchA mATe kharekhara tane ghaNA ja pazcAttApa co." niraMjane pAtAnI dazAnuM yathAsthita varNana karI saMbhaLAvyuM. "je varNana tame saMbhaLAvyuM, te huM tamArAthI pahelAM ja jANI cUkI chuM. mATe vadhAre sAMbhaLavAnI mArI icchA nathI. huM mAtra premanI ja AzA rAkhuM chuM. mAreA prema kevA prakAranA che, tenuM vizeSa spaSTIkaraNu karavA karatAM eka kavinI kavitA ja huM tamane saMbhaLAvuM chuM. te A pramANe che:( harigIta. --- prema evI vastu ke je svArthane nathI mAnatI; lA tathA janamAnane paNa te kaTTA na pichAnatI; dIpakapare khaLatA pataMge sarvathA ni:svArtha te; ne prANu arpe che. cakAra caMdrapara na svArtha te he prANavAbha ! premadA A premanI che bhaginI; nahi icchatI te vaibhavane premanI che yAginI; mama taMtra A Atura rahe che tava vananA darzane; ne icchatuM A hRdaya nizini tava tanUnA sparzane." "huM tArA maneAbhAvane jANI gayA. paNa ahIM sukhamAM na rahevAnuM eka bIjuM paNa kAraNa che. mArA eka bhrAtA che ane te mArI janmabhUmimAM che. tene tyAM ekalA mUkIne huM ahIM AvyA hatA ane pAchaLathI navvAme mArAM dharabAra lUTI lIdhAM. arthAt mArA saheAdara tyAM saMkaTAmAM divasa gALe ane ahIM huM vaibhava bhAgavuM, e mane te yeAgyuM lAgatuM nathI. mATe be tuM mAruM hita icchatI hAya, te mane javA de. ahIM rahevAthI huM cintAmAM ne cintAmAM marI jaiza. sukhAnA upabhAga mArAthI laI zakAze nahi. strI haThanA tyAga kara, ane dIrdhadaSTithI vicAra kara. mArA vicAro satya che. je tArI sthiti mArA jevI hota, aa tArA paNa evA ja vicAre hAta." niraMjane pAtAMnA hRdaya zAkanA kAraNanuM darzana karAvyuM. jo tamArI IcchA hAya, teA tamArA baMdhune ahIM melAvI laie ane kaheA te tyAM ja te sukhamAM rahe, evI vyavasthA karI ApIe. e sarva karavAnI mArAmAM zakti che, paraMtu tamArA viyAgaduHkhane sahana karavAnI mArAmAM zakti nathI. tame parapuruSa chatAM paNa meM tamArA zarI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya rane sparza karyo che ane acetana avasthAmAM zuzruSA paNa meM ja karI che. mATe eka Arya abaLA have kadApi bIjA puruSanuM pANigrahaNa karI zake nahi. jo tame mAre asvIkAra karaze, te avazya eka anaparAdhanI abaLAnI AtmahatyAnA hetu Tharaze. have jevI tamArI IcchA." suzIla yuvatIe kahyuM. niraMjana have enuM kAMI paNa uttara ApI zake tema hatuM nahi. AryastrInA dharmathI te sArI rIte jANato hato ane tethI ene prema na svIkAravAthI e strI avazya AtmahatyA karaze, evI tenA manamAM paNa bhIti thavA lAgI. tethI nispAya thaIne teNe te zvetavasanA sundarIne jaNAvyuM ke; lalane ! tArA haThathI huM hAryo ane meM tAro prema svIkAryo. paNa jyAM sudhI mArA baMdhu mATe kAMI paNa vyavasthA karavAmAM nahi Ave, tyAM sudhI mArA manamAM sadA sarvadA zokane agni prajatyA karaze, enuM smaraNa tAre rAkhavAnuM che." yuvatInA AnaMdano pAra rahyo nahi. te ekAeka niraMjanane gaLe bAjhI paDI ane temAM harSAzru sahita kahevA lAgI ke, "Aje mArA janmanI sArthakatA thaIhuM mane gamate svAmI pama prANavallI karI paNa eka vAra tamArA madhura mukhathI kaho ke, tame mane potAnI priyatamA banAvI cUkyA chezuM tame mane potAnI ardhAganA dhAre che? mane potAnI dAsInI padavIthI vibhUSita karI cUkyA cho? mArA premamArganA tame pravAsI che ? mArA yauvanavananA vilAsI che ? niraMjane eka mRdu cumbanathI enuM uttara vALyuM. baMne premIo haSatirekathI ni stabdha thaI gayAM. temanAthI vizeSa kAMI paNa bolI zakAyuM nahi. eTalAmAM te sundarIne dUrathI kAI bolAvatuM hoya, e dhvani saMbhaLA. bannenuM dhyAna te tarapha dorAyuM. tatkALa eka vRddha dAyA te sthaLe AvI ane te sundarIne saMbodhIne kahevA lAgI ke, "narana ! tArA kAkA navvAba sulayamAna kayAranA AvIne tArA mahAlayamAM tArI vATa jotA beThA che, ane tuM te ahIM ayaza ArAmamAM mazagUla thaelI beThI che. cAla utAvaLe." najIrana, nAma sAMbhaLatAM ja niraMjana camakayo ane ekadama teNe pikAra karyo ke, "zuM tyAre A yuvatI kAI yavadhayA che ?" jI hA. navvAbanI bhatrIjI che." dAyAe javAba Apyo. - "thaI cUkyuM, ane huM dharma bhraSTa thayo." ema kahIne niraMjana pRthvI para mUchita thaI paDyo. najIranuM tene mahAlayamAM upaDAvI gaI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ ItihAsadarzana tRtIya pariccheda itihAsadarzana prastuta paricchedamAM keTalAka aitihAsika viSayone UhApoha thavAno che. yadyapi navalakathAmAM AvA viSayone ullekha karavAthI keTalAka pAThaka vAcanathI virakta thAya, evI bhIti rahe che; tathApi navalakathAnAM sarva aMgone paripUrNa karavA mATe nirupAye evA viSayonA varNanamAM anekavAra pravRtta thavuM paDe che. je janonI ItihAsamAM sarvathA saci na ja hoya, tevA jano prastuta paricchedane tyAga karI zake ema che. kintu je janoe baMgALAnA ItihAsanuM sarvathA samIkSaNa nathI ja karyuM, te ja A navalakathAnI vastusaMkalanAne sArI rIte samajI zake, e hetuthI ja prastuta paricchedano prAraMbha che. astu. - zerazAhathI hArIne mugala bAdazAha humAyUna deza tyAgIne palAyana karI gaye hato ane pAchaLa zerazAha dillInA takhta para besIne bhArata sAmrAjyanuM zAsana karavA lAgyo hato. kutubudInanA senApati atiyAra khilajIe baMgAla ane bihAranA pradezomAM vijaya meLavyo, tyArathI e banne pradeza dillIzvaranI AdhInatAmAM AvyA ane bhinna bhinna zAsanakartAo tyAM zAsana karavA lAgyA. jo ke e be zAsanakartAo dillIne AdhIna te hatA, kintu amuka viSayone dillIzvara samakSa nirdiSTa karavAnI parataMtratA vinA bIjI badhI bAbatamAM teo 2 saMtra hatA. praja temane ja bAdazAha samajatI hatI. prAcIna gaDadeza athavA lasaNuvatI paThANa zAsana kartAonI rAjadhAnI hatI ane te dezanI prajA temane "gauDa dezanA bAdazAha"nA nAmathI ja bolAvatI hatI. emanAmAMnA je loka pitAne parAkramI ane sAhasI mAnatA hatA, te leke dalInA varcasvano svIkAra karatA nahotA. e ja kAraNathI vAraMvAra mugala sAthe temanuM yuddha thatuM rahetuM hatuM ane tethI dezamAM bhayAnaka arAjakatA ane vizlevono vyApAra cAlU ja hatA. teramI sadIthI caudamI sadInA madhyakAla parvata sarva zAsanakartA paThANe dillInA tAbAmAM hatA-arthAta parataMtra hatA. - I. sa. 1338 mAM paThANa zAsanakartA zAha alAudIne ekAeka dillIzvaranI AdhInatAne tyAga karIne sarvathA svataMtrabhAvathI rAjyazakaTa calAvavA mAMDyuM. e pachI lagabhaga eka varSa sUdhI sarva paThANa zAsanakartAo eka rIte dillIzvaranA mAMDaLika jevA ja rahyA. je samaye gADa dezamAM "sanA masjida banAvavAmAM AvI hatI, te samaye nusaratazAhane bhAI mahamUdazAha baMgALAne zAsanakartA hato ane te samayamAM ja zerazAha bihAranA pratinidhinuM kArya karato hato. je veLAe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya lAlhANI saradArA enA prANavadhanA prapaMca karavA lAgyA, te veLAe tyAMthI bhAgIne te baMgALAmAM AvyA ane mahamUdazAhanA zaraNamAM nivAsa karavA lAgyA. keTalAka divasa pachI dhAra vizvAsadhAta karIne zahitAsa" nAmaka killo teNe peAtAnA kabjAmAM laI lIdhA ane mahamUdazAhane gauDa dezamAMthI kADhI mUkayA. e ja kAraNathI zerazAha ane humAyUna vacce paraspara virAdha utpanna thayeA. paraMtu te samaye zerazAhanuM bhAgya khaLavAna hatuM, eTale vizvAsadhAtanI sahAyatAthI teNe dillInA bAdazAhanA be traNa yuddhamAM parAjaya karyo. jyAre saMpUrNa bhAratavarSamAM humAyUnane UbhA rahevAnuM paNa sthAna rahyuM nahi, tyAre te bhAratavarSane yAgIne irAna tarapha cAhyA gayA. rAjapratinidhi zerazAha bAdazAhanI padavI dhAraNa karIne dillInA siMhAsane virAjyA. zerazAhanA zAsananA samayamAM saMpUrNa aMgALA deza tenA tAbAmAM rahyo. teNe bhaMgALAnA keTalAka bhAgA karIne pratyeka bhAgamAM eka eka zAsanakartA nImI dIdhA. te eka mahAcatura ane kAryadakSa bAdazAha hatA. jyAMsudhI teNe rAjya calAvyuM, tyAMsudhI kAI paNa prakAranA kaMTA akheDAnI utpatti thaI naheAtI. tenA maraNa pachI tenA zAhajAdA salIme paNa sarvathA nirvighra rAjya calAvyuM ane sukhamAM ja svargavAsI thyA. salImanA svargavAsa pachI pAche! samasta dezamAM dhAratama arAjakatAnA agni prajaLavA lAgyA. salImaneA putra, alazAhanA hAthathI mAryAM gayA ane e samAcAra sAMbhaLIne baMgALAnA sUbedAra mahammadakhAM svataMtra thaI beThA. paraMtu e dhRSTatAnuM phaLa tene satvara ja bhegavavuM paDayuM. addalazAhanA nAmAMkita senApatie-ke jenuM nAma heyU hatuM tene yuddhamAM parAjaya karyAM ane tene mArI nAMkhyA. ethI agni vadhAre bhaDakyA. mahammadanA putra ahAdurazAha mATI senA laine bAdazAha sAme laDavAne AvyeA. mAMgIra pAse dhAra yuddhanA AraMbha thayA ane adalazAha mAryo gayA. e pachI cha sAta varSa paryanta baMgALAmAM zreNI ja arAjakatA vyApelI rahI. e samayamAM praznala pratApI mugala kulabhUSaNa akabarazAha dilhInA siMhAsane virAjamAna thaine peAtAnA asIma sAhasa ane khaLanI sahAyatAthI dhIme dhIme peAtAnA rAjyanA vistArane vadhArI rahyo hateA. e samaye prasaMgane anukUla bene sulayamAnakhAne baMgALAnA rAjyane peAtAnA adhikAramAM karI laIne bAdazAhane najarANuM meAkalI, tenI AdhInatAnA svIkAra karyo. akabarazAha paNa ethI ghaNA ja prasanna thaya ane kAI paNa prakAranA vigraha vinA baMgALAne peAtAnI AdhInatAmAM AvelA joine kAI paNa jAtanA vAMdhA uThAvavAnuM teNe vyAjanmI na dhAryuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ itihAsadarzana 11 sulayamAnakhAne siMhAsanArUDha thaIne rAjyanA vistAra ane unnatinI ceSTA karavA mAMDI. teNe lakSAvatI jevuM ja eka bIjuM nagara vasAvyuM--gauDa dezathI theADA aMtare bhAgIrathInA tIra prAMtamAM tAMDAnAmaka sthAnane peAtAnI rAjadhAnI banAvI. tAMDAmAM rAjadhAnInI sthApanA karavAnI sAthe ja teNe tyAM moTI meTI imAratA, maneAhara bagIcA, mahAn rAjamArgo, surabhita sarAvA ane aneka pachyavIthikA tyAdi banAvarAvyAM. thoDA ja divasamAM tAMDA nagara dillInI kharAkharI karavA lAgyuM. e nagara samakSa lakSaNAvatInI zAbhA malina thaI gaI. mulayamAne e ja nagaramAM peAtAnA nivAsa mATe eka bhavya, vizALa ane suMdara bhavana caNAvyuM ane temAM nivAsa karIne sukha tathA zAntinA upabhAga levA lAgyuM. aMgALAmAM be ke sarvatra vanAnA adhikAra jAmI gayA hatA, chatAM pazu ArIsA mAtra AryonuM svataMtra rAjya vhevAmAM AvatuM hatuM. prAcIna kALathI ja erIsA peAtAnI svataMtratAnuM rakSaNa karatuM AvyuM hatuM. eTale ke, musamAAnenA abhyuyanA samayamAM paNa enI svAdhInatA acaLa rahI hatI. vacavacamAM je parivartananI keTalIka ghaTanAo banatI chalI, temanuM kAraNa videzIya yavanA nahAtA, kintu e jhagaDAo pAtapotAnA ja hatA. erIsAmAM prAcInakALathI hiMdu rAie ja zAsana karatA cAlyA AvyA hatA. ame nathI kahI zakatA, ke, je yavanAe peAtAnA asIma sAhasa ane advitIya parAkramanA yeAge samasta bhAra tavarSane pAtAnA adhikAramAM karI lIdhuM hatuM, te yavanAnA prahArathI te samayamAM mAtra ArIsAnuM rAjyaja kevI rIte bacI zakayuM ? ArIsAnA rAjAe paNa kAMI eTalA badhA parAkramI hatA nahi. arthAt susabhbhAneAnA durdamya pratApa samIpa Takkara jhIlavAnI temanAmAM zakti naheAtI-te svAbhAvika rIte ja durbaLa, bhayabhIta ane yuddhavidyAmAM ajJAna hatA. tyAre ArIsA ATaleA samaya svAdhIna kevI rIte rahI thayuM? anumAna eTaluM ja karI zakAya che ke mAtra peAtAnA bhAgyanI praznaLatAthI ja seALamI sadI sudhI erIsA peAtAnA svAtaMtrya ane gauravanI rakSA karI rahyuM hatuM-khIjuM kAI paNa kAraNu guAtuM nathI. baMgALAnA adhipati sulayamAnakhAna niSkaMTakatAthI rAjyasukhane pabhAga letA hatA. ne ke tenA sukhamAM kAI paNa prakAranI nyUnatA hatI nahi, topaNa manuSyanA evA svabhAvaja che ke, te naMdanA bhaMDAra maLe ke pRthvInuM rAjya maLe, tApaNa asaMteASI tA rahevAnA ja. e niyamane anusarIne kAI kAivAra tenI dRSTi erIsAnA rAjyamAM jaI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya paDatI hatI ane te laI levAnI paNa tenI IcchA thayA karatI hatI. paraMtu e mahatvAkAMkSAe adyApi bhayaMkara rUpa dhAraNa karyuM nahotuM. tethI ja atyAre zAMti hatI. caturtha pariccheda najarunnisA dvitIya paricchedamAM je zvetavasanA sundarInuM ApaNe darzana karyuM hatuM, te sundarI keNa hatI ? e jANavAnI vAcakane svAbhAvika jijJAsA haze, ane tene tRpta karavI e amAruM kartavya che. tRtIya paricchedamAM dAvAe AvIne tene najIrananA nAmathI bolAvI hatI, tethI vAcakane tenA Ayatva vize zaMkA te thaI haze ja ane je tevI zaMkA thaI hoya, to temanI te zaMkA satya che. kharekhara e Arya abaLA nahi, paraMtu yavana kumArI ja hatI. tyAre te keNa hatI? eTalo ja prazna avaziSTa rahyo ane tenA uttararUpa prastuta paricachedano AraMbha che. baMgALAnA navvAba sulayamAnane eka baMdhu hato, tenuM nAma tAjakhAna hatuM. e ghaNe ja tejasvI ane parAkramI purU hato. baMgALAmAM prathama vijaya eNe ja meLavyo hato. tAjakhAnanI eka khatara (putra) hatI ane tenuM Ime mubArika (zubha nAmAbhidhAna) najIrunnisA hatuM. chatAM paNa tenI bAlyAvasthAthI ja tene najIranA TuMkA nAmathI bolAvavAne savene praghAta paDI gayo hato. baMgALAnI prajA tAjakhAnane ghaNo ja pUjya puruSa mAnatI hatI ane tenAmAM tene ghaNo ja sAro bhAva hato. tAjakhAnanuM je veLAe acAnaka maraNa thayuM, tyAre lekene e daDha abhiprAya baMdhAI gayo hato ke, tenA bhrAtA sulayamAne ja tene viSaprayoga karIne mArI nakhAvelo hovo joIe. e kAraNathI goMDa dezamAMnA tAjakhAnanA pakSanA puruSoe gupta rIte salamAnakhAna viruddha bhISaNa vidroha karavAno prayatna karyo hato, paraMtu tenI saphaLatA thavA pahelAM sulayamAnane e viSayanI jANa thaI gaI ane tethI gauDa dezane tyAgIne teNe tAMDAne potAnI rAjadhAnI banAvI-te tyAM ja nivAsa karavA lAgyo. kevaLa najIrana vinA tAjakhAnanuM bIjuM kAI santAna hatuM nahi. kadAca e putrIne pIDavAthI loko uzkerAI jaze evA bhayathI ane potAnA zarIra para lAgelA kalaMkanA dAmanAMkhavAnA hetuthI rAjakAryadakSa sulayamAne najaranane ghaNuM ja snehathI pALIne meTI karavA mAMDI. e putrInuM eTaluM badhuM mAna rAkhavAmAM AvatuM hatuM ke, je veLAe te je kAMI paNa karavA Icche, te kArya te te ja kSaNe karI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17 najarunnisA zakatI hatI. jo ke te samaye tenuM vaya paNa vadhAre hatuM nahi, chatAM paNa tenI AjJAnuM paripUrNatAthI pAlana karavAmAM AvatuM hatuM. bhatrIjI - chatAM sulayamAne tene potAnI putrI karatAM paNa vadhAre yAra mahammata ane lADathI ucherIne moTI karI hatI. jyAre najIsannisA vayamAM AvI tyAre sulayamAne tene svataMtratAthI rahevA mATe eka juduM ja bhavya bhavana baMdhAvI ApyuM hatuM. e bhavananI AsapAsa eka vizALa ane suMdara upavana paNa zobhI rahyuM hatuM ane potAnI dAsIo sahita najarana AnaMdapUrvaka e bhavanamAM nivAsa karatI hatI. nachannisA pite jema zarIra atyaMta rUpavatI hatI, tema tenuM hRdaya paNa zuddha ane nirmaLa hatuM. teNe baMgALI ane phArsI bhASAne ghaNo ja sAro abhyAsa karelo hato tathA saMgIta vidyAmAM paNa pote advitIya pravINatA dharAvatI hatI. arthAta sAhitya ane saMgItanA jJAna vinAnA manuSyane puchavihIna pazunI upamA ApavAmAM Ave che, te hIna upamAne potAnA zire na AvavA devA mATe ja neNe teNe sAhityamAM ane saMgItamAM-ubhayakaLAomAM pravINatA prApta karI hAyanI, evo ja bhAsa thato hate. sArAMza ke, navvAbajAdI hovA chatAM sukha ane vaibha- pramAdapUrNa mArgomAM na vaLatAM sArA mArge vicaravAnA vratano ja teNe svIkAra karyo hato. evI abaLAo virala ja daSTigocara thaI zake che. je kArAgRhamAM niraMjanane rAkhavAmAM Avyo hato, te kArAgRha najarananA makAnanI pAse ja AveluM hatuM. je kATaDImAM niraMjanane pUraviAmAM Avyo hato, tenI upara ja najarananA mahAlayanI bArI paDatI hatI. arthAta je je veLAe duHkhanA AvezamAM niraMjana gItAno pATha karato hato, tyAre tyAre teno dhvani bArImAM vRkSonI zobhAne jotI beThelI najarananAM koMmAM jaIne athaDAto hato. tethI teNe pitAnI dAsIdvArA e baMdIvAnanI khabara meLavI ane tenI nidoMpatA tathA saundaryanA samAcAra jANIne te komalahaMdayA kAminInA aMtaHkaraNamAM tenA mATe ghaNI ja dayA utpanna thaI tethI eka divasa saMdhyAkALe te pote eka saMnyAsinI jevo zveta pozAka-sADI-paherIne gupta rIte kArAgRhamAM gaI. niraMjana acetana thaIne paDyuM hatuM ane tenuM du:kha na dekhI zakavAthI vRddha sipAhI AtmahatyA karavA jato hato, teno hAtha pakaDIne tene aTakAvanArI vetavasanA sundarI che, e ja najaran hatI. niraMja1 nirmaLa mukha ane svarUpayukta zarIra joIne tathA tenI nIti avalokIne najarananA manamAM koI bhinna prakAranA bhAvane thaze. ApaNe kahI te AvyA chIe ja ke, narana je Iccha, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya te karavAne zaktivatI hatI--arthAt pAtAnI sattAnA teNe tatkALa upayAga karyo. kArAgRhanA rakSakAne AjJA karIne nizceSTa niraMjanane te peAtAnA svargatulya sadanamAM laI gaI ane tyAM tene saceta karavA mATe teNe auSadheApacAra tathA sevA zuzruSAmAM kAI paNa prakAranI nyUnatA rAkhI nahi. niraMjana advitIya svadharmaniSTha purUSa hatA ane eTalA mATe ja te maravAne taiyAra thayA hatA, e saghaLuM najIrane pelA vRddha sipAhI pAsethI jANI lIdhuM hatuM. ethI te caitnAvasthAmAM AvatAM peAtAne eka yavana strI jANIne pazcAttApathI kadAcit ekAeka maraNa pAme, evI bhIti hAvAthI teNe peAtAnA mahAlayamAMnI keTalIka yavanatAdarzaka vastuone dUra karI dIdhI hatI ane sarva dAsIAne hindu pAzAkamAM rahevAnI AjJA ApI dIdhI hatI. te pAte pazu saMnyAsinI samAna zveta vastrA dhArIne ja niraMjana pAse besI rahetI hatI. ethI ja ApaNe AgaLa eI AvyA, tema niraMjana tene eLakhI zakyA naheAtA. vaLI najIrana pAte baMgALI bhASA ghaNI ja sArI jANatI heAvAthI ane keTalAMka hindu dharmagraMthAnuM paNa teNe avaleAkana kareluM heAvAthI tenI bhASA paNu eTalI badhI zuddha thaI gaI hatI ke, tene bhAgye ja khIjuM kAI paNa eka yavana kumArI tarIke oLakhI zake. eka yavana khALA ane te paNa AryadharmanA haDahaDatA zatru nakhvAba mulayamAnanI bhatrIjI eka brAhmaNa prati AvI dayA darzAve, e te ke prathama dRSTithI ApaNane AzcaryakAraka ghaTanA dekhAya che; paraMtu jyAre ApaNe pAte premazAstranuM adhyayana karavAmAM pravRtta thaIe chIe, tyAre evI ghaTanAonI zakyatAvize ApaNA manamAM leza mAtra paNa zaMkA rahetI nathI. premathI bhinna bhinna manuSyeAnAM maneA ekatra thAya che. temanI kaThora vruttionA premakuThArathI saMhAra thatAM te parasparane mamatAnI dRSTithI jovA mAMDe che. zatrutvanA snehanA sAdhanavaDe nAza thavAthI te paraspara mitrA banI jAya che. prema, e ja sajanAnA AnaMda che, buddhimAnAnuM Azcarya che ane devAnuM kautuka che. premanI bhAvanA sarvanA hRdayamAM vaselI hAya che ane prema sAdhya thayA, eTale manuSyane A vizvanazvara vizva pazu svarga samAna daSTigAcara thAya che. kAmalatA, vizrAma, icchA, mamatA, mArdava ane saundarya ityAdi guNAnA utpAdaka pitA prema ja che. prema, uttama bhAgane svIkArIne niSThatAno yAga kare. che. pratyeka bhASaNa, kRti ane icchAmAM te manuSyanA mArgadarzaka thaIne ane sadA sarvadA saMgamAM rahIne manuSyanuM rakSaNa kare che. devA ane manudhyAnA samra vaibhava te e prema ja che ane manuSyane vizvanA bhinna bhinna Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ najIrunnisA mAga paNa e ja batAve che. preme batAvelA mArgamAM vicaravuM, e manuSya jAtine mATe ghaNuM ja lAbhakAraka ane hAnihAraka che. preme sarva sthaLe ane sarva kALamAM manuSyane pitAnA tAbAmAM karI rAkhelA che. je veLAe dezamAM zAMti hoya che, te veLAe ke premanA vaibhavonAM gAne gAya che ane yuddha prasaMge prema mATe zirane hastamAM laIne raNabhUmimAM praveza kare che. premane vAsa parNakuTImAM che, tevo ja rAjamahAlayamAM paNa che. vizvanA manuSyamAM ane svarganA suremAM premane ekasarakho nivAsa che. kAraNa ke, prema te svarga ane svarga te ja prema che. - sArAMza ke, najIrunnisA niraMjananA premanI AkAMkSaNe thaI hatI. ane tene te kArAgRhamAMthI upADI lAvI hatI, temAM tenA kAkA sulayamAnano paNa hAtha te hato ja. niraMjane jyAre ene eka yavana yuvatI tarIke oLakhI, te veLAe ja te mUcchita thaI gayo ane tene najIrana mahAlayamAM upaDAvI lAvI, e ApaNe jANuM AvyA chIe. e veLAe baMgALAnA adhipati sulayamAnakhAna paNa mahAlayamAM beThelo hata, e paNa vAcakonA lakSathI bahAra to nahi ja hoya. mUcchita niraMjananA mukhapara gulAba jaLa ityAdinuM siMcana karIne tene sAvadha ---karavAmAM Avyo ane netro ughaDatAM ja potAne asahya ApattimAM nAMkhanAra navvAbane pitAnI sAme beThelo joIne te bhaya ane AzcaryanA mizrita bhAvathI kSaNeka dimUDha jevo banI gayA. kadAcita te pAchA mUcchita thaI gayo hota, paNa eTalAmAM navvAbe teno hAtha pakaDI lIdhe ane zAMta mudrAthI tene AzvAsana ApIne kahyuM ke;-. : "ATalA badhA gabharATanuM zuM kAraNa che? ahIM tAro duzmana koI paNa nathI, tuM sarvathA nirbhaya che. baMgALAno navvAba ke je ATalA divasa tAro zatru hatuM, te have tAro mitra thavA mAge che. zuM tuM tenI mitratAno asvIkAra karIza? tAre je manabhAva hoya, tevo spaSTa jaNAvI de." eka yavananAM vacanAmAM huM kadApi vizvAsa rAkhI zake nahi. chatAM paNa A navvAba! huM tane pUchavAnuM sAhasa karuM chuM ke, najIranuM kiANa che ane A mahAlaya kAno chee jANavA pachI ja sAre je kAMI paNa bolavAnuM haze, te belIza." niraMjane haiye ane sAhasathI navvAbane e prazna pUchyo. --"najI bhAI tAjakhAnanI putrI ane mArI bhatrIjI che; ne A mahAlaya mAruM che-eTale ke, me khAsa enA nivAsa mATe baMdhAvI ApeluM che. najIrananI prArthanAthI ja huM tArApara meharabAna thayelo chuM." navAbe kahyuM. "tAjakhAnanI putrI ane mArI bhatrIjI" e zabda sAMbhaLatAM ja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya niraMjana pRthvI para paTakAI paDyo, ane temAMthI azrunI dhArA varSavate niHzvAsapUrvaka kahevA lAgyuM ke, " aphasosa ! aMte A brAhmaNazarIra yavanonA annAhArathI bhraSTa thaI cUkyuM ! brAhmaNakulastha niraMjananuM Aje nidhana thaI cUkyuM ! ! navvAba! tArI dhAraNumAM aMte tuM phaLIbhUta thaye--kArAgRhamAM tAro kAMI paNa upAya na cAlyo, tyAre te potAnI svarUpavatI bhatrIjIne potAnuM Ayudha banAvI kapaTatatrathI mane dharmabhraSTa kaya! paNa mane dharmabhraSTa karavAthI tane zo lAbha thavAno che ? ulaTo mArA jIvanane te jIvatAM chatAM nAza karyo. have huM jIvavAno te nathI ja. joIe to atyAre ja mAro ziraccheda kara ane joIe to vanamAM jaIne maravA mATe mane baMdhanamukta karI de." niraMjananA e vAbANathI sulayamAnanuM hRdaya vIMdhAI gayuM, ane manamAM tene ghaNo ja kepa thayo chatAM paNa potAnA kApane dabAvI rAkhIne te pUrva pramANe zAMta mudrAthI ja kahevA lAgyo ke, "kArAgRhamAM tuM jIvato rahyo hota ke marI gayo hota, enI mane jarApaNa darakAra hatI nahi. jo ke, koI paNa bIjA dharmano manuSya amArA dInano svIkAra kare, te temAM ame savAba to mAnIe chIe, paNa tuM musahmAna thAya, emAM mAre potAno kAMI paNa aMgata lAbha samAyale nahamAtra A najIrane tArAmAM prema baMdhAye ane tethI ja majabUra thaIne mAre ahIM AvavuM paDayuM. e vinA mAre bIjo koI paNa hetu nathI" have niraMjanane najIrane karelI premayAcanAnuM smaraNa thayuM. ghaDIbhara tenAthI kAMI paNa bolI zakAyuM nahi. thoDIkavAra rahIne teNe pUchyuM, "zuM tamArI bhatrIjI mArA sAthe vivAhagranthithI baMdhAvA mAge che ? "hA-e eno manobhAva che kharo ane huM paNa e viSayamAM mArI anumati ApI cUkyo chuM." navvAbe TuMke javAba Ape. ane kadAcita huM ema na karI zakuM te ? huM enA premane asvIkAra karuM to ?" niraMjane punaH prazna karyo. te bI kAMI paNa nahi, paNa eka nirAdhAra nArI tArA virahanA vahnimAM baLI jaLIne bhasmIbhUta thaze ane tArA kapALe strIhatyAnA kalaMkane dAga sadAne mATe lAgI jaze." najIrane navAbane na belavA detAM vacamAM ja nirAzA pUrvaka potAne manobhAva vyakta karI nAMkhyo. strI ane temAM paNa eka sAndaryavatI strI ne pata, vastu che. ke je samasta manuSya jAtine lubdha karavA mATe pUrNa zakitavatI hoya che. manuSyo prathama cAktinI kaLA strIo pAsethI ja zIkhelA che. athAta puruSa game tevo duHkhamAM paDelo hoya ane game teTalo Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ najIrujasA kapamAM prabaLa thaele hoya, paNa je veLAe te koI suMdara kAminInA kaTAkSa ane hAsyanuM darzana kare che, ke, te ja paLe tenA duHkhane ane kepano ekAeka na jANI zakAya tevI rIte lepa thaI jAya che. e sarvamAnya siddhAnta che. niraMjana e siddhAntane apavAda thaI na zako. te navvAbane je kepanI dRSTithI jote beThA hatA, te kapanI daSTi najIranamAM te rAkhI zakyo nahi. narananAM namra vacano sAMbhaLatAM ja tenI manabhAvanAmAM acAnaka vilakSaNa parivartana thaI gayuM. catura navAba tenI mukhacaryAthI tenA manobhAvane jANI gayo ane tethI samaya sUcakatAthI te bolyo ke; niraMjana ! je najaranane svIkArIza, to A rAjya paNa tAruM ja che, ane nahi to bhUMDe hAle tAruM maraNa thaze. e dhyAnamAM rAkhaje." najarananAM namra vacano ane navAbanA bhayadarzaka kaTAkSa niraMjananA hRdayamAM joIe tevuM ja pariNAma nipajAvyuM niraMjane manamAM vicAra karyo ke, "je banavAnuM hatuM, te te banI gayuM che-mArA dharmane nAza to thayo ane huM pote bhraSTa thaI gayo chuM. have je narane asvIkAra karuM chuM, te jIvananI AzA paNa nathI ane ene svIkAravAthI vana ane dhana ubhayano lAbha thAya che, tyAre atyAre to samayane anasarIne vartavAmAM ja sAra che." evo vicAra karIne teNe najaranane saMbodhIne kahyuM ke, "sundari ! tArAM namra vacana ane tArA dRDhatama he mArI svadharmaniSThAnA mUlanuM ucchedana karI nAMkhyuM che. strI hatyA karatAM dharmahatyAnuM pApa nyUna che, mATe huM tArI sAthe sadAne mATe saMlagna thavA tatpara chuM. tuM jema kahe tema karavAne huM khuza chuM." niraMjananAM e vacanonA zravaNathI jANe keIe dayamAM amRtanI dhArA varNavI hoyanI ! te ja najaranane saMtoSa thayo ane navvAbanI mukhamudrAmAM paNa AnaMdanA cinho dRSTigocara thavA lAgyAM. najIrane mATe te Aje suvarNanA sUryano udaya thayo hoya, tevuM ja thayuM. niraMjana ! tArI anumatithI huM ghaNuM ja prasanna thayo chuM. kharekhara tArApara pAka paravaradigAranI pUrepUrI kRpA che ke, jethI Aje tuM amArA pavitra dInane kabUla karavA mATe taiyAra thayA che. AvatI kAle ja tane amArA dharmamAM levAnI dharmakriyA karavAmAM Avaze ane tyAra pachI jIrana- hA tArA hAthamAM soMpAze. tane dInamAM levAnI kriyAnA samAraMbhanI huM Aje ja taiyArI karAvuM chuM. atyAre to tuM ahIM ja AnaMdamAM rahe. paNa joje nAdAnI karIne nahAvAnI kozIza karIza nahi. tArApara sakhta cokI pahero kAyama che." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya ema kahIne navAba tyAMthI cAlye! gayA ane najIrana hasatI niraMjana samakSa premamamAM lIna thaIne UbhI rahI. tyAre zuM niraMjananA nizcaya DagI gayA ? te yavanadharmane svIkAravAne tatpara thayA ? hA hAla te! ema ja jaNAya che. paraMtu manuSyanA mananI ane kASTanA aMtarbhAganI kASTane paNa khabara paDatI nathI, e niyama anusAra ema karavAmAM tenA aMtaHstha hetu ze! ane kuvA haze, te ApaNAthI kahI zakAya tema nathI. atyAre te je banyuM te ApaNe joyuM, ane have pachI je banaze te joIzuM. mATe ene vizeSa uhApATha karavA vyartha che. arjune bhagavadgItAmAM kharuMja kaheluM che ke; mAthi mana che kRSNa ! khalavat dRDha asthira; tene nigraha huM mAnuM, vAyu peThe suSkara.'' e vAkya anusAra niraMjananA mananI caMcalatAnI kalpanA karI saMtoSa mAnavAnA che. paMcama paricche yavanadharmanI dIkSA bIje divase navAbanA hukamathI AkhA zaheramAM zAdI ( anaM) nAM cinho prakaTa karavAmAM AvyAM. nannisAnA mahAlayane sArI rIte nAnA prakAranA zrRMgArethI zrRMgAravAmAM AvyuM, ane phakIrA tathA garIbene kSudhAthI mukta karavA mATe pulAvanA degaDA cUlapara caDAvavAmAM AvyA. bagIcAmAM rAjakuTuMbanA manuSyA ane khIjA rastedArA ( sagAM vhAlAM ) mATe khAvA pIvAnI vyavasthA karavAmAM AvI, ane musalmAneAnI pade nazIna khIkhIe mATenI gAThavaNu khAsa janAnakhAnAmAM karavAnA hukama thayA. eka prahara divasa vItyA pachI niraMjanane eka khAnagI AraDAmAM laI javAmAM Avyo ane tyAM hAjara rahelA khAsa hajjAme yuvana dharmanA prathama cinha tarIke tenI sunnata-khatanA--karI nAMkhI. peAtAnA zarIranA sarvathI kAmala bhAgamAM tIvra zasranA prahAra thayA chatAM ane temAMthI teAnAta raktanA pravAha vahevA chatAM paNu niraMjana-dRDhacitta niraMjananA mukhamAMthI duHkhanA eka paNa udgAra ke netrAmAMthI azrune eka bindu paNa nIkaLyA nahi. atyaMta raktasrAva thavAthI te kAMIka acetana jevA tA thaI gayA, ane tethI tene tyAMthI upa vIne tenA sUvAnA oraDAmAM laI javAmAM AvyA. vakhaNAyalA ne peAtAnI vidyAmAM dhaNA ja sArA gaNAtA hakImA tenI sAravAra mATe tyAM taiyAra ja UbhelA hatA. temaNe tvarita ja tene auSadheApacArathI zAnta karyAM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ 23 yavanadharmanI dIkSA khatanAnuM kArya nirvidhra pAra paDavAthI navvAba, najInisA ane bIjA musalmAnonA AnaMdano pAra rahyo nahi. niyama pramANe prathama garIba gurabAne bhejanathI saMtoSavAmAM AvyA ane tyAra pachI bIjA ritedAro tathA adhikArIjanoe najInnisAnI mehamAnIne InsApha Ape. ahIM e khAsa dhyAnamAM rAkhavAnuM che ke, A AnaMdadAyaka prasaMga hovA chatAM paNa tyAM bAdAnauzI (madirApAna no bahAra dRSTigocara thato nahote. khAnuM samApta thayA pachI gAnArIone bolAvavAmAM AvI ane temanA gAyanathI atyaMta prasanna thayA pachI sarva mehamAne pitapotAne ghera javA mATe tyAMthI cAlyA gayA. divasa paNa pUre thavA Avyo, te Aje niraMjananA brAhmaNatvanA pUrA thavAnI sUcanA Apato hato ane caMdrane udaya niraMjananA navIna janmanA udayanI smRti karAvate hato. rAta paDatAM ja samasta nagaramAM dIpAvalI karavAmAM AvI, ane tethI jANe rAtrinuM Agamana ja thayuM na hoya,divasa ja Ugyo hoyanI ! e lekene-jenArAone bhrama thavA lAgyo. sunnatanA raktastrAvano vyAdhi niraMjananA zarIramAM lagabhaga eka pA,(paMdara divasa) paryanta rahyo. soLame divase tenI prakRti sArI hovAthI yavanadharmanI dIkSA ApavA mATe tene ghaNI ja moTI dhAmadhUmathI masjidamAM laI javAmAM Avyo. e prasaMga mATe navA masjidane paNa ghaNuM ja dabadabAthI zRMgArAvI hatI. tyAM navvAbanuM DesvAra ane pAyadaLa sinya mArgamAM navvAbane ane navA dInane svIkAranAra niraMjanane mujaro karavA mATe sajja thaIne UbhuM hatuM. savAramAM pahelI namAjanA vakhate ja niraMjanane masjidamAM laI gayA hatA. tyAM melavI phatehamahammada-ke, je sarvathI mahAna dharmaguru hatA-pitAnA dabadabA bharelA pozAkamAM taiyAra thaIne nUtana dIkSita niraMjanane AvakAra ApavAne ghaNe ja adhIra thaIne tenI tathA navAbanI kAgane DALe vATa jete Ubhe hato. niraMjananA AvatAM ja tene teNe kAbA tarapha moDhuM rAkhIne jAnU (goThaNa maMDIe) besADavo ane tatkALa savAla karyo ke;- aya khudAnA pAka bandA! Aje tuM amArA pAka dInane svIkAra zA kAraNathI ane zI bhAvanAthI kare che ? tArA manamAM je kAMI paNa hoya, te kharekharuM jaNAvI de. eka zabda paNa beTo uccArIza nahi." e savAla sadAnA niyama pramANe ja hato ane teno javAba zo Apavo, e vizeno pATha niraMjanane prathamathI ja atizaya dakSatApUrvaka bhaNAvI rAkhavAmAM Avyo hato. tethI jarA paNa aTakavA vinA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 24 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya niraMjane te ja kSaNe uttara ApyuM ke, "huM ATalA divasa sanAtana dharma pALA ane devadevIonI mUrtionI sevA karatA hatA; paraMtu vicAra karatAM mAre| evA nizcaya thayA ke, eka ja vizvamAM aneka devA saMbha ve ja nahi. vizvaneA utpAdaka, pAlaka ane saMhAraka paramezvara teA eka ja hAvA joie. musalmAna dharmamAM mAtra eka ja khudAne mAnavAmAM Ave che, . ane tethI ja Aje huM musamAAna dharmanA svIkAra karuM chuM. kAie mArApara TAI paNa prakAranA balAtkAra karelA nathI ane mArI marajI viruddha huM cusamAna thatA nathI." sarvatra "AmIna, AmIna"nA dhvani prasarI gayA. maulavIe pAche savAla karyo, "musalmAna dharmane! svIkAra karavA, e kAMI sahelI vAta nathI, e dharmaneA svIkAra karanArane keTalA keTalA kaThina niyamo pALavA paDe che, enI tane khabara che ke? je na jANatA heAya teA pUchI le. nahi te aMte tArI eka kavie kahyA pramANenI dazA thavAne ja prasaMga Avaze; . gaye dardInA DAnake kAmase hama na dharake rahe na uparake rahe; na khudA himelA na visAle sanama na dharake rahe na udharake rahe isalAma dharmanA jeTalA niyame hAya, te sarva niyamo pALavAne huM taiyAra chuM. e vize tamAre leza mAtra paNa zaMkA karavI nahi. nizcaya karyAM pachIja huM ahIM ApanAM caraNAmAM dInanI dIkSA levAne AvelA chuM." niraMjane uttara ApyuM. "te ke kurAna zarImAM bIjA aneka niyamo kahelA che, paraMtu te sarvamAMthI musalllAne khAsa pALavAnA pAMca niyameA mukhya che. te A pramANe:-eka ja khudAmAM vizvAsa rAkhavA ane hajarata mahaMmadane tenA payaMbara mAnA, dararAja pAMca vakhatanI namAja paDhavI, zakti "Prayer is often enjoined in the Koran, but the five daily prayer-times are not mentioned in any one passage. Thus:-'Glorify God when it is evening, and at morning,and to Him be praise in the heavens and earth,-and at after-noon and at noontide.'' The evening prayer is regarded as including both that before sunset and after sunset. The traditions relate that Mohomet received instructions during his ascent to heaven to recite prayers five times a day, having by prayer reduced the requirement from fifty to five. G. T. BETTANY, M. A., B. S., (Mohammedanism. P. 105.) enA bhAvArtha evA thAya che ke, kurAnamAM je ke vAraMvAra prArthanAonuM varNana kareluM che, paraMtu nityanI prArthanAnI pAMca veLAenuM kayAMya paNa kathana karavAmAM nathI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ vanadharmanI dIkSA 5 anusAra sakhAvata karavI, ramajAna mahinAnA rezA rAkhavA ane sjidagImAM ekavAra pavitra makkA zarInI yAtrA karavI.e niyame saMkSepamAM kahelA che, pazu enA vistRta bhAvArtha evA che ke, kAI kALe paNa bhuta-deva devInI mUrttiomAM zraddhA na rAkhavI ane musakSmAnI dharmane na mAnanArA badhA dharmavALAne kAphira jANuvA. sakhAvata paNa peAtAnA dharmanA garImAne ja karavI, ane peAtAnA dharmanA vistAramATe game teTalI krUratA vAparavI. mUrttionA saMhAra karavA ane eka muddAnA pavitra isalAma dharmanA sarvatra vistAra karaveza, e eka kharA musamAnanAM mukhya kartavyA che." maiAlavI sAhebe upadeza ApyA. "tamArA e upadezane huM zirasAvaMdya karuM chuM mAthe caDhAvuM chuM." niraMjane namratAthI anumati darzAvI ane maunya dhArI UbhA rahyo. tatkALa mAlavIe tenA mukhethI pAka kalamAne uccAra karAvyo. niraMjana have pUre| musalamAna thaI cUkayA. niraMjanane badale e veLAe pahelIjavAra maulavIe tene najIddInanA nAmathI kheAlAvyA ane te ja kSaNe ekaThA thaelA musalamAneAe gaganabhedaka harSanithI dizAone kaMpAyamAna karI nAMkhI. sarvee sAthe maLIne bandagInamAja karI. namAja pUrI thayA pachI nakhvAbe tene eka talavAra anez2arrIna pAzAka tathA keTalAka alaMkAra bheTa ApyA ane peAtAnI kaujamAM tene eka nAyaba sipAha sAlAranI jagyA ApI. DhAla, tAmAM, nagArAM, tuteDI ane zaraNAiAnA bhayaMkara dhvani thavA lAgyA ane gheADApara mesADIne najIruddInanehave ApaNe paNa bhraSTa niraMjanane eja nAmathI oLakhIzuM-najInisAnA mahAlayamAM pahoMcADI devAmAM AvyA. najIzisAe tene meAtIDe vadhAvyA. mAgaNuAne mana mAnatAM dAna apAyAM ane aneka garIba ane nAtavAnAnAM kaSTA thADA vakhatane mATe te kapAyAM. te ja divase rAtrinA zAMta samaye naz2arunnisA sAthe najIruddInanA hastameLApa karI ApavAmAM Avye naz2anisAnA harSanuM varNana karI zake eTalI zabdomAM zakti nathI, ane zabdomAM kadAcit tevI zakti hAya, to te zabdone lakhavAnI lekhinImAM zakti nathI. arthAt eka parajAtinI pramadAne peAtAnI icchA anusAra pavitra kuLane pati prApta AvyuM. prAtaHkAla ane saMdhyAkAlanI maLIne be prArthanAe ja kahelI che emAM bIjI prArthanAonA samAveza thaI jAya che. e pAMca veLA mATe daMtathAe ema jaNAve che ke, jyAre payaMbara mahammada svargArahaNa karatA hatA, te veLAe keTalAMka kAraNeAthI temane allAha taraphathI prArthenAnI pAMca veLA vize niyama karavAnI sUcanA karavAmAM AvI hatI. 3 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya thAya ane te paNa vaLI pAtAnA dharmanI dIkSA sahita, te svAbhAvika rIte ja te strInA manamAM keTalA khA saMtASa thavA joie, enI kalpanA vAcakA karI zake tema che. vivAhasamAraMbhathI puruSA karatAM strIone sahasradhA vizeSa AnaMda thAya che, e kANu nathI jANutuM ? AjanA sukha samakSa svarganuM sukha paNa najIranane tuccha samAna bhAsavA lAgyuM. te jIvatAM ja pAtAne svarganA udyAnamAM vicaratI tevA lAgI. najIrudonanA mukhamaMDaLamAM paNa hAsyanI chaTAtA hatI ja. paNa te hAsyanI chaTAmAM eka prakAranI gaMbhIratAnuM evuM teA na jANI zakAya tevuM mizraNa thageluM hatuM ke, najIrane e vize leza mAtra paNa zaMkA AvI nahi. nRtana daMpatIe vivAhanI e prathama rAtri dhaNA ja AnaMda ane sukha vilAsamAM vItADI. bIjA divasanA sUrya UgyA. sUrya te ja hatA, nabhAmaMDaLa teja hatuM ane deza paNa teja hatA, paraMtu niraMjana pAte navA-nasjIddIna-thaI gaelA heAvAthI, e sarve naisargika padArtho tene navIna ane aparicita samAna bhAsavA lAgyA. tenAM netramAMthI e azrubiMdu TapakAM ane temaNe tenA hRdayamAM bhayaMkara parivartana karI nAMkhyuM. dAmAda (jamAI)ne sarapAva ApavA mATe nava vAgyAnA zumAre daryAMre khAsa bharavAnA hukama thaelA hatA ane naz2aruddIna pazu mAM javAnA hatA. tethI vahelAja te taiyAra thayA ane nAstA karIne darbhoramAM AvI pahoMcyA. nakhvAba sulayamAna peAtAnA ucca Asane virAjelA hatA ane sarva adhikArIo paNa potapotAnA Asanane vibhUSita karatA beThA hatA. naz2addInanuM Agamana thatAM ja sarvee UThIne tene mAna ApyuM. nakhvAbe tene pAzAkanA thALa ane zastra ApIne ghaNA ja pyArathI kahyuM ke; "najIra ! mArI meharabAnIthI je padavI meLavavAne Aje tuM samartha thayA che, te padavIne dIpAvaje. mArI kAntine kalaMkita karIza nahi. najIrunnisAne huM mArI putrI samAna gaNuM chuM ane tethI tane huM mArA peAtAnA dAmAda ja mAnuM chuM. dAmAda haMmezA putraja kahevAya che, mATe tuM mane pitA dhArIne ja mArI AjJAnuM pAlana karIza, evI huM AzA rAkhuM chuM. hiMdu dharma ane hiMdu jAti sAthenA tArA saMbaMdha sadAne mATe TUTI gayA che, mATe temanAmAM tAre have kazI paNa premabhAvanA rAkhavAnI nathI. temane te! have tuM tArA zatru ja mAnaje." "khudAvandanI kRpAthI ja mane Aje ATaluM adhuM mAna maLyuM che-- nahi te! mArA jevA bhAgyahInane pUcheja kANu ? mATe je ApanI AjJAnuM huM tilamAtra paNa ullaMdhana karuM, te pachI mArA jevA khIje Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ .. - pravAsI mitre 27 nimakaharAma kANu kahevAya ? Arya dharmane ane AyanAM devadevIonI mUrtione AjathI huM pAkhaMDa mAnIza, mArAthI banaze teTalo temanA nAzane ja prayatna karIza ane kAphirone pAka allAhano pavitra dharma pALavAnI pharaja pADIza. hiMduone to have huM tamArA kahyA vinA paNa mArA zatruo gaNIza ja. teo have te mane dhikkAravAnA ja, tyAre mAre temane zA mATe na dhiAravA ? huM jyAre hindu hato, te veLAe gaMgAjaLane jeTaluM pavitra mAnato hato, teTaluM ja have goraktane pavitra mAnIza ane hindu dharmane nAza, e ja mAruM sadAnuM kartavya thaze. vizeSa huM kAMI paNa kahI zakato nathI. mArA taraphathI dagophaTakAnI bhIti rAkhaze ja nahi." ema kahIne te potAne Asane besI gayo. kaLAvatIonAM nRtya gAyana pachI dabaMra barakhAsta karavAmAM Avyo. tyAre zuM eka paripUrNa dharmaniSTha brAhmaNavarya musalmAna thayo ? hA thayA. brAhmaNa chatAM paNa brAhmaNanA nAzanI pratijJA karI? hA, karI to kharI. zuM e pratijJAnuM yathArtha rIte pAlana karavA jeTalI enAmAM karatA haze ? e praznano javAba atyAre ApI zakAya tema nathI. e uttara samaya Apaze. dvitIya khaDa prathama pariccheda pravAsI mitro prathama khaMDamAM varNavelI ghaTanAne pAMca varSa thaI gayAM che. I. sa. 1567 nA grISma RtunA vaizAkha mAsamAM prastuta khaMDa no prAraMbha thAya che. sUryabhagavAnanA astAcalagamanane thoDo ja samaya thaelo che. rAvarNa AkAzamAM kicita zyAmatAnI chaTA prasarelI jovAmAM Ave che. raktavarNa AkAzanA adhobhAge vihaMgamanA samUho vegathI uDatA pitAnA nivAsasthAne mAM jatA jovAmAM Ave che. vRkSanAM vRndA evAM te zAntabhAvathI ubhelAM che ke jANe teo saMdhyAnA AgamananI mArga pratIkSA ja karatAM hoyanI! evo ja bhAsa thAya che. zItala samIra potAnA laharI5 to tenAthI prasArIne vRkSenAM zikharabhAgastha paNene kaMpAyamAna karI rahyo che. evA eka ramaNIya pradeSa samaye, vAlezvarathI je mArga jagannAthapurI prati gayelo che, te mArganI eka bAjUe eka vizALa vRkSataLe be yuvaka pravAsIjano beThA beThA keI viSaya vize saMbhASaNano Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya vyApAra calAvatA daSTigocara thAya che. temanA paraspara saMbadhathI jANI zakAya che ke, ekanuM nAma pageza che ane bIjAnuM abhidhAna prabhAta che. prabhAta! tuM kaI paNa prakAranA saMzaya vinA spaSTa kahI de, ke, tArA mananA kharekharo bhAva zo che? mane to ema ja bhAse che ke, te mAtra vinodavArtA ja kare che." meMgeze kahyuM : nahi, yogeza! huM tArAthI vineda nathI karate. kharekharA bhAvathI kahuM chuM ke, A varSe huM svadezamAM javAnuM nathI." prabhAte uttara ApyuM. "jo tuM svadezamAM na Ave, te huM tane ekalo choDIne kevI rIte ghera jaI zakuM vA?" pageza bolya. "huM kAMI tane javAnI salAha Apato nathI. sAmo huM te ema ja kahuM chuM ke, A varSe tuM paNa dezamAM na jA." prabhAte pitAne vicAra darzAvyo. have vadhAre divasa ahIM rahevAthI zuM lAbha thavAnuM che? ghaNuM divasathI samudra jevAnI je IcachA hatI, te paNa pUrI thaI gaI. have vinAkAraNa erIsAmAM rahevAthI samayane vyartha vyaya thavAno." pageze tenA vicArathI viruddha pitAno vicAra jaNa. huM ahIM rahevA IcchuM chuM, tenuM kAraNa jU pUMja che, ane te tene huM ekAdavAra jaNAvI paNa cUkayo chuM. te divase paMDyAnA mukhathI je varNana ApaNe sAMbhaLyuM hatuM, tethI te ema ja anumAna karI zakAya che ke, varSARtu pUrve ja musabhAno A pradeza para caDhAI karavAnA che. dezanI AvI vipattinI veLAmAM jo ApaNe ahIM rahIne dezanI kAMI paNa sevA karI zakIzuM, te ApaNuM jIvana saphaLa thaze." prabhAte lAgaNIthI kahyuM. ziva ! ziva ! ! prabhAta ! tArA bolavAparathI te Aje ema ja jaNAya che ke, tuM Aje kAMIka gAMDa banI gayo che. je musalmAne A pradeza para avazya caDhAI karavAnA ja hoya, te paNa tArAthI ane mArAthI zuM thaI zake ema che?" pogeze prabhAtanA vicArone hAsya ane vinodamAM uDAvI dIdhA. "tAruM kahevuM satya che ke, mAtra tArAthI ane mArAthI dezane kAMI paNa lAbha thavAnI AzA nathI. tathApi jyAre erIsAnA nivAsIo pitAnA deza, potAnA svAtaMtra ane samasta AryAvartanA pavitratama dhAmanI rakSA mATe potAnA sAmartha anusAra yuddha karavA tatpara te veLAe ApaNe paNa temanI pUThe rahIne je eka paNa zatrano nAza karI zakIzuM, paNa ApaNuM janmanI sArthakatA thavA saMbhava che." prabhAte pitAnA atyaMta udAtta vicAronuM vaLI paNa prakaTIkaraNa karyuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravAsI mitra 29 prabhAta! tuM ghaNuM ja moTI bhUla kare che. zuM tuM musalamAnonA prabaLa parAkramothI ajANyo che? e pavananI gatine rokavAnuM kArya durbala erIsAvAsIothI thaI zake tema nathI ane tuM tathA huM te kaTikA samAna chIe." pageze punaH pitAnA utsAhahIna vicAre AgaLa mUkayA. "musalamAnanA prabaLa parAkramane huM sArI rIte jANuM chuM. paThAnI senA je veLAe arIsAmAM praveza karaze, te veLAe tene kaI paNa rokI zake tema nathI. thoDA divasamAM baMgALA pramANe orIsAmAM paNa musalmAno adhikAra thaI jaze." prabhAte A veLAe kAMIka gezane maLatA vicAro vyakta karyA. tyAre vinA kAraNu prANa ApavAnI zI AvazyakatA che? je jIvana haze, te saMsArapara bIjA aneka upakAra karI zakAze." pageze prabhAtanA balavAne lAbha lIdho ane pitAnI dhAraNane daDhAvavAno prayatna karyo. dezasevAnI IcchA huM to eTalA mATe ja rAkhuM chuM ke, atyAre gRhasthAzramanA bandhanathI huM baMdhAyela nathI ane have pachI paNa gRha sthAzramI thavAnI mArA manamAM bhAvanA thatI nathI. mane sarva zUnya ane nirjanavata dekhAya che, ane tethI ja yuddhanA bhISaNa kSetramAM vicAravAnI mahattvAkAMkSA thAya che. huM to e vizeno mAro nizcaya daDha karI cUkyo chuM. pachI te je nArAyaNa kare te kharuM." sAhasI prabhAta pitAnA nizcayathI raMca mAtra paNa calita thayo nahi. ahIM rahevAthI gRhasthAzramI thavAnI bhAvanA thavI azakya che. dezamAM cAlI ane koI suzIla kanyA sAthe vivAha karo, eTale potAnI meLe ja e bhAvanA daDha thaI jaze." yogeze jarAka vinoda karIne prabhAtane bahuvacanamAM saMbodhana karyuM. "nAbaMdhu! vivAha karavAnI mArI vAMchanA nathI. je sahodaranA kAMI paNa samAcAra maLyA hatA, te huM game tema karata; paNa have te meM manamAM daDha pratijJA karI che ke, jyAM sudhI teno zodha karI ne zakAya, tyAM sudhI saMsAramAM lipta na thavuM." prabhAte pitAnI udAsInanAnuM vaLI eka bIjuM ja kAraNa batAvyuM. - "tArI e pratijJA ayogya che. je tAre sadara atyAra sudhI jIvato hota, to avazya pAcho Avyo hota. paNa jyAre Aja pAMca cha varSathI tenA koI paNa samAcAra ja maLyA nathI, tyAre have tenI AzA rAkhavI vyartha che." yogeze abhiprAya Apyo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya "huM te AzA cheDIne ja beTho chuM. paraMtu keTalAkanuM ema paNa kahevuM che ke, te hajI jIvatA che. DAka divasa pahelAM eka manuSya . navvAbanA baramAM gayo hato, ane te temane tyAM jevA vizenI keTalIka vAta paNa karato hato," prabhAte kahyuM. "evI aphavA to huM paNa ghaNI vAra sAMbhaLI cUkyo chuM. paraMtu tenA lAvelA samAcArathI te vaLI nirAzAmAM vadhAro ja thAya che. te te ema kahete hato ke, prabhAtane bhrAtA musadbhAna thaI gayo che." pageze duHkhakAraka vArtA varNavI. "e vArtAmAM vizvAsa rAkhI zakatA nathI. huM sArI rIte jANuM chuM ke, AryadharmamAM mArA brAtAnI pUrNa bhakti che. jyAre temaNe darzanazAstranA abhyAsano AraMbha karyo, tyAre ghaNuM lokone evo abhiprAya hato ke, e mahAna nAstika nIkaLaze. paraMtu huM to joyA ja karato hato ke, jema jema temanA darzanazAstranA abhyAsanI vRddhi thatI hatI, tema tema deva devImAM temanI bhaktinI paNa vRddhi thatI jatI hatI. kAvyanA abhyAsanI samApti karIne meM smRtine abhyAsane vicAra karyo hatA, paraMtu bhrAtAnA AgrahathI ja meM nyAyazAstranA abhyAsano AraMbha kyoM hatuM. temanuM e ja mata hatuM ke, darzanazAstranA abhyAsathI dharmajJAna puSTa thaI zakatuM nathI." prabhAte potAnA baMdhunI aMtaHkaraNa pUrvaka prazaMsA karI. "tArI vAta huM mAnuM chuM ane ethI ja koI koIvAra e vize mArA manamAM paNa zaMkA thayA kare che. chatAM paNa e aphavAne huM sarvathA nApAyadAra to mAnI nathI ja zakato. arere kevA duSTa kALamAM tamAro kAja sAthe jhagaDo thayo! te kAjIe ja tamArA sarvasvano nAza karyo. vA-tArA baMdhu ane kAjImAM je paraspara kalaha utpanna thaye ane jenuM AvuM anarthakAraka pariNAma AvyuM, tenuM mukhya-pradhAna kAraNa zuM hatuM, te tuM jANe che ke ? e jANato hoya, to kahI saMbhaLAva." yogezanA hadayamAM duHkha thavAthI teNe e prazna pUchyo. "jANuM kema nahi? agradIpanA kAjIe AvIne pATalImAM devI sarvamaMgalAnA mandira samakSa gohatyA karavAno udyoga karyo hato. te veLAe mArA baMdhue ja grAmanA sarva manuSyane uttejita karIne e duSTa kAryamAM avarodha karyo hato ane tethI kAjI ghaNe ja khIjAI gaye hato. amArA durbhAgyanI prabaLatAthI te varSamAM karano keTaloka bhAga amArAthI ApI zakAya nahote. eTale kAjI kAnUna sAthe maLI gayo ane tenI sahAyatAthI amArI badhI jamIna japta karAvI lIdhI. vaLI gharabAra lUTIne bAkIne kara paNa vasUla karyo mitra! musalamAno AjakAla Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravAsI mitra 31 hindupara ghaNA ja atyAcAra kare che ! jyAre mane temanA atyAcArAnuM smaraNa thaI Ave che, tyAre mArA zarIrapara rAmAMca UbhAM thaI Ave che. prabhAte nisteja vadane peAtAnI durdazAnI duHkhadAyaka kathA kahI saMbhaLAvI. "tyAre e atyAcAra mATe bAdazAhanA nyAya meLavavAnA prayatna tame zAmATe na karyo?" yogeze pUchyuM. ethI avazya tamane nyAya maLavAnA ane saMkaTa TaLavAnA saMbhava hatA." "bhrAtA, nyAya meLavavA mATe ja khAdazAhanA darkhAramAM gayA hatA, paNa durbhAgya ke, Aja sudhI pAchA na vaLyA! mitra caiAgeza ! jyAre amIrI prayANa karI gaI che, ane phakIrIe ja AvIne mArA hAtha pakaDyo che, te evI durdazAnA samayamAM vivAha karI gRhasthAzramanA jaMjALamAM paDI vizeSa duHkhI thavAnI mArI icchA na thAya, e svAbhAvika che." prabhAte peAtAnA nizcayanuM kAraNa darzAvyuM. "ekapakSe be ke e vicAra yAgya che, chatAM paNu, strIrUpI sAthI vinA jIvananA divaseA vItADavA, e paNa ghaNuM ja kaSTadAyaka thaI paDe che." prabhAtanA nizcayanuM parivartana karavA mATe ceogeze navIna kATikrama laDhALyeA. "jIvana kaSTadAyaka thavAnA saMbhava ja. nathI. A asAra saMsAramAM bIjAM paNu sahastrAvadhi kAryo ApaNA jovAmAM Ave che. je karmakSetramAM uttIrNa thaIne kArya zreSTha kAryamAM huM mArA kSudra jIvanane pravRtta karuM, te tenuM phaLa uttama ja maLavAnA saMbhava che. je svargalAkanI kalpanA sarvathA satya hoya, te te mArA sukhamAM kAI paNu jAtinI zaMkAja nathI. A lAkanA sukhathI paraleAkanuM sukha vizeSa sthAyI ane vizeSa AnaMdamaya che." prabhAte peAtAnA matanuM dRDhatAthI samarthana karI batAvyuM. gRhasthAzramamAM praveza karIne putra, kalatra ane anya kuTuMbIjanonuM pAlana karavuM, e zuM dharma nathI? dharmazAstrAmAM te gRhasthAzramanI ghaNI ja meATI prazaMsA karelI bevAmAM Ave che." yeAgeze punaH peAtAnA kakko siddha karavAnA prayatna Aryo. be ke, strI putra AdinuM pAlana karavuM ane AtmIya janAnI rakSA karavI, e sanAtana dharma che kharA; paNa te mArA mATe nathI." prabhAte khinnavadana thaine atyaMta nirAzAthI uttara ApyuM. 66 tArA mATe kema nathI vA? zuM, tuM saMsArathI bhinna che?" yogeze pUchyuM. " saMsArathI te| huM bhinna nathI, mAre mArA jIvananA kAI paNa kAryane paraMtu mArI evI icchA che ke, sImAbahU na rAkhavuM. jyAM sudhI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya jIvana che, tyAM sudhI anya jIvonA lAbha mATe ja banI zake te prayatno karavA, evo meM nizcaya karyo che." prabhAte potAno vicAra darzAvyo. - prabhAtanuM e uttara cAgezane ucita na jaNAyuM, tethI teNe upAlaMbhanA 5mAM kahyuM ke, "tyAre eTalAmATe ja tuM rIsAmAM rahI paThANanI tatvArathI potAnA mastiSkanuM chedana karAvavAne tatpara thayo che, ema spaSTa jaNAya che." huM kAMI paThANanI tatvArathI mArA zirano ucheda karAvavA mATe tatpara thayo nathI; kintu svadeza svAtaMtryanI rakSAmATe ja tatpara thaelo chuM. svadezanI sevA karatAM yadi zarIrane saMhAra thaze, te nizcayathI jANaje ke, prabhAtane ajaya svarga nivAsano lAbha maLaze." prabhAte tenA upAlaMbhanuM ucchedana karI nAMkhyuM. yuddhamAM prANabalidAna ApavAnuM kArya brAhmaNanuM nathI. mane to e ja mArga vadhAre saraLa ane lAbhakAraka dekhAya che ke, AvA unmAdano tyAga karIne potAnA dezamAM cAla ane tyAM banI zake te potAnA samAjanA kalyANa mATe prayatna kara. cetaje pracalita karelI jAtibhedane * caitanyane janma I. sa. 1486mAM thayo hato, ane jagannAthanI pUjAnAme teNe vaiSNava siddhAntane baMgALa ane erIsAnA samasta pradezamAM pracAra karyo hato. caitanyanuM jIvana pavitratA ane alaukika camatkArethI bhareluM hatuM. maraNa pachI cAra sadI sudhI ene Izvarane avatAra mAnIne enI pUjA karavAmAM AvatI hatI. satya itihAsa karatAM enA vize daMtakathAo vadhAre saMkhyAmAM phelAcalI hovAthI ApaNe enA gRhajIvana vize ghaNuM ja thoDuM jANI zakIe chIe. je jANI zakIe chIe te eTaluM ja che ke, lakattA pAsenA naDiyA nAmaka grAmanA nivAsI eka brAhmaNane e putra ane ane yuvAvasthAmAM eka pUjya mahAtmAnI putrIthI tene vivAha saMbaMdha thayo hato. covIsa varSanI avasthAmAM teNe saMsArane tyAga karyo ane gRhasthAzramadharmane tyAgIne te mArIsAmAM cAlyo gayo. tyAM pitAnA bAkI rahelA AyuSyanA divase teNe pitAnA navIna dharmanA vistAranA kAryamAM vyatIta karyA. camatkArika rIte I. sa. 1527 mAM te adrazya thaI gaye. caitanyanA siddhAntanA ApaNI pAse jaIe teTalA pUrAvA che. tenA mata pramANe mekSanA mArgamAM jAtibheda ke varNavyavasthA jevuM kazuM paNa hatuM nahi. hiMduo ane musalmAne tenA zramamAM eka sarakhe bhAga letA hatA ane tenA upadezane lAbha meLavatA hatA. tene e daDha abhiprAya hato ke, sarva manuSya samAnatAthI dharmanA adhikArI che ane dharmazraddhAthI sarva jAtio eka sarakhI rIte mikathaI zake che. acala zraddhA ane dRDhabhakti, e be caitanya dharmanAM mukhya ta hatAM. zAkta kriyAo karatAM ekadhyAnatAne te mekSa prAptinuM vizeSa uttama sAdhana mAnatA hatA. pitAnA dharmagurunI AjJAne anusaravuM, e enA paMthanI mukhya AjJA che, to paNa te pitAnA anuyAyIone vAraMvAra cetavatA hatA ke, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravAsI mitre lopa karavAvALI kuprathA samAjamAM praveza karI na zake, e udyoga kara. je samayamAM caitanya prabhunA bhakto svadharmanA pracAra mATe jIva saTosaTane udyoga macAvI beThAM che, tevA samayamAM je eka paNa zikSita puruSa temanAM kAryomAM bAdhA karato rahe te thoDA ja divasamAM samAjanuM ghaNuM ja sAruM thavAno saMbhava che." yogeze pitAnA matanuM pratipAdana karyuM. e kAryamAM parizrama karavAthI kazo paNa lAbha thavAno nathI. zuM kAzInA paMDitoe ane ucca zreNinA brAhmaNee enA avarodha mATe ochA prayatno karelA che? samAjanA kaThina bandhanothI itara zreNinA leke sarvadA saMkucita rahyA kare che; paraMtu e navIna paMthane nihALI sarva jano jAtibhedanI prathAne toDavAnI IcchA kare che. cAMDAla paNa virAgI thaIne brAhmaNa saMge besI zakatA hoya, tyAM ApaNuM pikArane kANa sAMbhaLavAnuM hatuM!" prabhAte potAno zAnta abhiprAya prakaTa karyo. je ApaNe pikAra teo nahi sAMbhaLe, to alpa samayamAM ja samAjanuM adha:patana paNa avazya thaI jaze." megeze bhaviSyavANI bhASI. "samAjanI avanati to thaze. paNa kadAcita ema mAnavAmAM Ave, ke nIca paMktinA loko uparAnta uccasaMpradAyanA manuSyo e - "tamArA upadezakane pitRtulya gaNIne mAna Apaje, paraMtu temane deva tarIke gaNaze nahi." AryAvartanA anya dharmo pramANe enA dharmane paNa aMtima hetu te AtmAnI mukti-Atmamukti ja che. mukti vize tene e siddhAnta hatuM ke, "bhinna astitvanA ucchedamAM ja kAMI e mukti samAyelI nathI. zarIranI kSaNubhaMguratA ane sAMsArika vikArathI mukta thavuM, enuM nAma ja mukti che. mukta AtmA sadAne mATe-zAzvataparamezvaranA paripUrNa saundaryavAna ane pApahIna pavitra pradezamAM nivAsa kare che, athavA to viSNulekamAM UrdhvarehaNa kare che. e viSNu paurANika viSNu ane vizvanA mRgajalasamAna anya siddhAMtathI ghaNuM ja ucca prakAranuM che. tyAM mRta mAnavI-avatAramAM Izvara pate darzana nathI Apate athavA bIjuM kaI 5 paNa dhArato nathI. te te tyAM potAnA sarvotkRSTa niSkarSa pejasarvavyApaktAthI ja daSTigocara thAya che. e viSNu akathya ane agamya che." caitanyanA anuyAyIo koIpaNa jAtinA hoya che, paNa te badhA gosvAmithenA niyamonuM ja pAlana kare che. ekalA baMgaLAmAM ja gosvAmI-caitanya paMthanA anuyAyi gesvAmiya-nI saMkhyA 25000 nI che. vivAhita ane avivAhita ubhayane mATe e paMthanAM dvAra UghADAM che. e paMthamAM aneka avivAhita sAdhuo che ane keTalAka bhamatA bhikSuke paNuM che, paraMtu khAsa dharmaguruo to bahudhA vivAhita ane gRhasthAzramI ja heya che. e dharmaguruo pitAnAM strI ane bALake sahita kazumaMdiranA eka bhAgamAM ja nivAsa kare che, ane ethI caitanyanI pUjA karavAnI Dhie baMgALAmAM kuTuMba pUjAnuM svarUpa dhAraNa kareluM che. erIsAmAM paNa e ja rItine pracAra che. erIsA prAMtanAM moTAM meTAM kulIna Arya kuTuMba paNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya paMthamAM praveza nahi ja kare. to dezamAM nIca jAtinA lokonI saMkhyA ja vizeSa che ane tethI ja citanyane samAja divase divase vadhAre puSTa thato jaze. pachI ucca saMpradAyanA puruSo paNa keTalAka viSayomAM lAbha 1 meLavavAnA hetuthI ane sanmAna sAdhavA mATe temanA paMthamAM maLI jaze, arthAta alpa kALamAM ja vaidika kriyA karma Adine lopa thaI jaze. paraMtu eTaluM badhuM thatAM pahelAM hajI ghaNo samaya vItaze." prabhAte e vAkayaparaMparAthI potAnI dIrdhadaSTinuM darzana karAvyuM. "cAlo have e vivAdane rahevA daIe ane ApaNuM svadezagamanane vicAra calAvIe. kahe ke, aMte tAre ze vicAra che?" pemero pAchI pitAne pUrvanirdiSTa viSaya navInatAthI kADhyo. huM te atyAre svadezamAM nathI AvavAne. kSamA kare. paThANanA AkramaNanuM pariNAma joyA vinA huM ahIMthI nIkaLI zakuM tema nathI. dezanA saMkaTanA samayamAM deza mATe prANa arpavAne ja huM sarvathI zreSTha dharma mAnuM chuM." prabhAta potAnA saMka95mAM sarvathA acaLa rahyo. "tuM jeTalI vAta kahe che, te badhI gAMDAIthI bharelI che. orIsApara saMkaTa Ave, tenI sAthe ApaNuM zuM lAge vaLage? hA-je baMgALA_ -potAnA gRhadevamaMdiramAM nitya zAstrokta vidhithI caitanyanI pUjA kare che. tenA maraNa pachI tenA anuyAyIomAM vaLI eka navo paMtha utpanna thayuM. e paMthavALA strIonA Atmika svAtaMtryane siddha karanArA hatA. emanA maThamAM strI ane puruSa sAdhuo sarva avivAhita ja rahetAM hatAM ane zirapara mAtra eka ja vALa rahevA daIne strIe potAnA bIjA badhA vALe mUMDAvI nAMkhatI hatI. strI ane puruSa ubhaya viSNu ane caitanyanA guNonuM ekaThAM maLIne gAna karatAM hatAM ane nAcatAM hatAM. e vaiSNavadharmamAM eka khAsa prazaMsanIya vArtA e hatI ke, strInI buddhine teo sArI rIte oLakhatA hatA, ane tethI bahAranI bIjI strIone upadeza ApavA mATe sarvadA sAdhu strIonI yojanA karavAmAM AvatI hatI. ghaNu lAMbA samaya sUdhI baMgALanAM kulIna kuTuMbomAM ane aMtaHpuramAM (janAnakhAnAmAM) mAtra e strI upadezikAone ja AvavAnI AjJA maLatI hatI. pacAsa varSa pahelAM e strI upadezakAoe strIzikSaNanI ghaNI ja sArI unnati karI hatI ane e guNanA prabhA vathI ja lakattAmAM emane sArI rIte prasAra thaI zake hato. te samayathI vaiSNava strI upadezikAo-vividha jAtinI strI upadezikAo e vyavasAyane vaLagI rahelI che. keTalIkavAra sArI nArIo sAthe keTalIka naThArI strIo paNa e vyavasAya karatI jevAmAM Ave che. i. sa. 1863 mAM e strIzikSakone sarakArI kevavA jatAM kAme lagADavAno prayatna karavAmAM AvyuM hatuM, paNa e kAryamAM te strIo gya jaNAI nahi, tethI temane kADhI nAMkhavAmAM AvI. : Sir W. W. Hunter's Indian Empire, Hill. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravAsI mitra 35 cr mATe prANa arpIne udAratA batAvavAne taiyAra thayA hrAta, tA kAMika sAruM paNa dekhAta." yeAgeze jarAka mADhuM bagADIne e vAkayeA uccAryAM. ceogeza ! tArI dhAraNA bhUlabharelI che. jarA vicAra kara. zuM ArIsA ApaNA deza nathI? jyAM Arye avanIpatinA adhikAra hAya ane jyAM Arya jAtinA nivAsa hAya, te ja ApaNuM nivAsasthAna che ane teja ApaNA deza che. je veLAe bhayabhIta lakSmaNusaina mAtra sattara dheADesvAra sipAhIethI DarIne navadvIpa cheDI nhAsI gayA hatA, te samaye jo huM hAta, tA cegeza! tane satya kahuM chuM ke, dezanA hita mATe meM mArA kSudra jIvananuM tatkALa balidAna ApI dIdhuM hAta! have pachI paNa be erIsAnA mahArAjAnA prabhAva acaLa rahe, te| e vAtanuM ApaNA manamAM paNa abhimAna raheze ke, AryonA paNa eka svataMtra deza che. icchA thAya, teA baMgALanA tyAga karIne ApaNe ahIM paNa nivAsa karI zakIe tema che. eka svataMtra Arya rAjAnI prajAnA nAmathI prasiddha thavAmAM ghaNuM ja gaurava samAyaluM che." prabhAte hRdayapaTane khAlIne peAtAnA satya Antarika bhAveAnuM pratyakSa darzana karAvyuM. zuM ApaNA jevA kSudra manuSyAnA udyogathI erIsAnA rAjAnI svataMtratAnI rakSA thaI zakavAnA saMbhava che ke" yAge punaH zaMkA karI, "mAtra ApaNe ja laDanArA chIe ema nathI. kintu saMpUrNa utkalavAsIo svadezasvAtaMtryanA rakSaNumATe jIvanane tuccha gaNIne yuddha karavAnA che, ane ArIsAnA rAjA paNa raNakSetramAM gamana karavAnA che. evA samayamAM ApaNe paNa e temanA samUhamAM maLI jaIe, te zuM cAMDI dhaNI paNa baLanI vRddhi nahi thAya ?" zAMta prabhAte peAtAnA kATikrama AgaLa calAvye. paThANAnA samudrasamAna sainya samakSa tuM teA eka bindu mAtra ja che. tArA tyAM javAthI baLanI zI vRddhi thavAnI hatI !. tuM teA gAMDA che!!" yogeze sA tArI rAmaduhAI ne eka mAruM udbhavALA hisAba calAvye. "tAruM udAharaNa, te ja mAruM uttara che. te divase ApaNe je vizALa samudra jJeye, te zuM jaLanA aneka kSudra bindunA ja saMgraha nathI ? evI ja rIte jo kareADA binduA ekaThAM thaI jAya, teA paThANu sainya samudra karatAM paNa mahAna eka vizALa senArUpI samudranI sRSTi utpanna thaI thavAnA saMbhava che. asaMbhavita jevuM kazuM paNa nathI." prabhAte tenAM ja vacaneAthI tene niruttara banAvI dIdhA. "ekatra thavAthI te| manuSya je dhAre, te karI zake che, pazu mULa avarAdha tyAM ja che ke, teo ekatra thAya che kayAM?" yeAgeze vaLI eka khUTTo uThAvyA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya "have avazya teo ekatra thaze. svArtha tyAga karIne manuSya je pitAnA jIvananI AzA choDI de, to temanA samUhamAM lakSAvadhi loke AvI maLavAno saMbhava hoya che. caitanyanA dharmane ATalo badho prasAra, e ja enuM pratyakSa udAharaNa che." prabhAte vaLI paNa tenuM mukha baMdha karI nAMkhyuM. "dharmane pracAra karavo ane yuddhamAM jhaMjhIne prANanuM balidAna devuM, e ubhaya samAna kAyo che ke?" pegeze vaLI eka navIna prazna AgaLa mUko. nA-e kAyo paraspara samAna nathI. paraMtu saMsAranAM sarva kAyone siddha karavAne e eka sAdhAraNa niyama che. arthAta sarvajanonuM jethI hita thatuM hoya, evuM koI paNa kArya karavAmAM kapaTa ane svArthane tyAga karIne je kAI manuSya agresara thAya che, te tatkALa sahastrazaH manuSya tenuM anukaraNa karavAne tatpara thaI jAya che." prabhAte potAnA buddhicAturyathI niyamanuM yathArtha vivecana karI saMbhaLAvyuM. "satya-kaI kaI kAryamAM ema thAya che kharuM. paraMtu je kAryamAM pratyakSa kALanA kuThAra prahArathI maraNa zaraNa thavAnI bhIti sAkSAta AvIne sanmukha UbhI rahe che, evAM kAyomAM janasamUha haTha karIne utsAhathI bhAga letA jovAmAM nathI Avato." yogeze potAnA pakSane nibhAva karavA mATe e niyamamAM paNa pAcho eka apavAda batAvyo. rAjasthAnamAM enAM seMkaDo daSTAnta maLI Ave che ane rAmAyaNa tathA mahAbhAratamAM paNa aneka udAharaNo dRSTigocara thAya che. ApaNuM samAjamAM paNa evA hajAre manuSyo jIvatA che, ke jeo koI daDha netA maLe, te svadezasvAtaMtryanI rakSA mATe tatkALa prANu apavAne kiMcitmAtra paNa saMkoca vinA sarvathA tatpara che." e zabdo uccAratI veLAe prabhAtanuM mukhamaMDaLa kApathI lAlacoLa thaI gayuM hatuM. "tArI te netA thavAnI IcchA nathI ne ?" yogeze vIrarasamAM hAsyarasanA aprAsaMgika prabhAvanuM darzana karAvyuM. yogeza ! huM jANuM chuM ke, tuM hAsya kare che. paNa ethI kAMI mAre nizcaya DagevAne nathI. mArA je eka zuddha manuSya netA thAya, e asaMbhavita che. chatAM paNa eTaluM te huM pratijJApUrvaka kahuM chuM ke, mArAthI banI zakaze tyAM sudhI huM sAdhAraNa janonA hRdayamAM sAra ane sAhasano agni prajaLAvIza. A dezanI prajAne uttejita karavA mATe vadhAre prayatna karavA paDaze nahi; kAraNa ke, atyAra sudhI ArIsA svataMtra che, ApaNu jevI durbaLatA adyApi emanAmAM AvI nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravAsI mitra 37 avazya ArIsAnA nivAsI prANanA mehano tyAga karIne samarAMgaNumAM yuddha karaze ja. jyAM sudhI A dezamAM musamAAnanuM Agamana nahi thAya, tyAM sudhI huM sarva videzIya yAtrALuone pAtAnA pavitra tIrthaMsthAnanI rakSA karavAnA upadeza ApatA rahIza. ne ethI kAMI paNa sAruM phaLa maLyuM, teA te ThIka; nahi te mArA mananA je uddeza che, temAM teA kAI paNa khAdhA karI zake tema nathI." prabhAte peAtAnA bhaviSyanA kAryakramanI vistRta anukramaNikA kahI saMbhaLAvI. "tyAre tuM pAche dezamAM teA AvavAnA nathIja ne?" aMte khelavAnI zakti na rahevAthI nirAza thaIne yogeze e savAla karyo. "nA-nathI AvavAneA." prabhAte TUMkA javAba vALyo. 'tyAre mane javA de. mAre tA jarUra svadezamAM javuM ja che. eka ...to huM dharamAM kAIne kAMI paNa kahyA vinA ja ahIM cAlye Avye chuM; eTale gharanA mANusA bahu ja gabharAtAM haze ane khIjuM e ke, ne mArA pAchA pharavAmAM vadhAre vilaMba thaze, te teo kANu jANe zI uthalapAthala karI nAMkhaze. mitra ! tAre teA strI parivAra Adi kazuM paNa nathI, eTale tArA manamAM gRhanA eTalA badhA mAha na heAya, e svAbhAvika che." cAgeze hArIne javAnI AjJA mAgI. "huM mahAAnaMdathI tane javAnI AjJA ApuM chuM. tArA manamAM A veLAe aneka nUtana AzAe udbhavelI che, mATe mArI pratijJA pramANe yuddha karavAnuM kArya tane priya na lAge, e paNa svAbhAvika che." prabhAte mArmika zabdomAM AnaMdathI AjJA ApI. "dIka-tyAre have huM teA prayANa karuM chuM. yAtrALuonA je samUhA navadvIpa javAnA che, te ahIMthI gheADA ja aMtarpara che--temanI sAthe javAthI pravAsa dhaNA ja sugama thaI paDaze. tuM have kyAM rahIza." yogeze kahyuM. "huM kyAM rahIza, e mArAthI nizcayapUrvaka atyAre kahI zakAya tema nathI; je samaye Izvara jyAM rAkhaze, tyAM rahIza. arthAt mAreA eka ja sthAne vasavAnA maneAbhAva nathI. nAnA dezAmAM pravAsa karatA rahIza ane je jIvatA rahyo, teA punaH ekavAra svadezamAM AvIne badhAMne maLIza. nahi teA AjanA meLApane ja aMtima meLApa mAnIne saMtApa rAkhavAnA che." udAsa prabhAte kharekharuM kahI dIdhuM. yeAgezanAM netrAmAM e uttara sAMbhaLIne azrunA AvirbhAva thayA. te vaLI paNa gadgada svare kahevA lAgyA ke, mitra prabhAta ! tArA bhaviSyanA vicArathI mArA manamAM ghaNA ja kheda che. huM tane vaLI thAya 4 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3. jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya paNa ekavAra vinati karuM chuM ke, tuM mArI beDe svadezamAM cAla. be tyAM mana na ja lAge, teA pAche ahIM cAlyeA Avaje." "ceAgeza ! tArAthI viyukta thatAM mArA hRdayamAM paNa asahra vedanA thAya che, paNa nirupAya chuM, je ApaNA deza nikaTamAM heta, teA te huM avazya cAlata. paNa tuM te! jANe che ja ke, tyAMnA keTalA badhA vikaTa paMtha che. je huM tyAM AvuM, te pAchuM ahIM bhAgye ja avAya. tuM jA--paNa mane bhUlIza nahi. AtmIya sajjanA pUche, teA kahe je ke, prabhAta ve che." prabhAte paNa pAtAnA hRdayanA zAka vyakta karyo. e saMbhASaNanI samApti thatAM ja ubhaya mitrA netrAmAMthI nIradhArA varSAvatA eka ekathI viyukta thayA. svadezIya yAtrALuone saMga maLavAnI AzAthI yogeza najadIkamAM AvelI dharmazALA prati cAlyA gayA. prabhAta dharmasnehI prabhAta, peAtAnA gamananuM kAI paNa nirdhArita sthAna na heAvAthI prathama kyAM prayANa karavuM, e vize vicAra karatA karatA mArgamAM vicaryoM ane bhISaNa andhakAramAM aSTa thaI gayA. te jagannAthapurInA mArgamAM vicaratA hatA. saMdhyAkAlIna zItala samIranI maMda maMda laharIAnuM mRdu vegathI vahana thayA karatuM hatuM. e samIra laharInI sahAyatAthI eka aspuTa gAna ekAeka kahuMgAcara thayuM. a gAna kAI dhaNA ja dUranA aMtare gAtuM hAya, evA bhAsa thatA hatA. je manuSya e saMgItanA bhAvane paripUrNa rIte jANI zakyA, te tatkALa samajI gayA ke, gAnAranI kAI parama ramaNIya ane prANapriya vastu khAvAI gaelI che, ke je tene pAchI maLI zake tema nathI. e gAnAra kANu haze ? tenuM saMgIta sAMbhaLyuM kANuM ? ane gAnAranI zI vastu khAvAyalI haze? enA sphoTa samaya AvatAM peAtAnI meLe ja thaI jaze. atyAre tA dhairyanuM ja avalaMbana karavAnuM che. dvitIya pariccheda prathama dRSTipAta. gata paricchedamAM varNavelI dhaTanAne traNa divasa vItI gayA che. jagannAthanA maMdira pAse paMDyAonA dharAthI theDAka aMtare eka nAnI svaccha ane sundara nadI pAtAnA nIra pravAhanuM vahana karatI jovAmAM Ave che. e saritAnA tIraprAntamAM saMdhyAdevI, prakRtinI manAmeAhaka mUrti dhAraNa karIne virAjamAna thaelI dekhAya che. maMda maMda zItala vAyu vahyA kare che, nadInA tIre eka azAka vRkSa dRSTigAcara thAya che Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama dRSTipAta 39 ane tenAM aneka puSpa praphullita thaIne vRkSanI zobhAmAM vRddhi karatAM anubhavAya che. e sthaLe eka addhaskUTayauvanA sundara bALA AkAzanuM avalokana karatI UbhelI che. AkAzamAM te kaI vastune zodha kare che, e te bALA vinA bIjuM kaI paNa batAvI zake tema nathI. tenAthI thoDA aMtare azoka vRkSa to ubhelo eka videzIya pathika e bALAnA saundaryanI samIkSAmAM lIna thaelo che. pathika te bALAnI sundara ane manamohinI mUrtine avalokI manamAM ja kahevA lAgyo ke; he sarale, eka dhyAnathI AkAzamAMnI kaI zobhAnuM tuM avalokana kare che ? tArAM netranA nIlavarNa tArake AkAzanI nIlavarNatAne pitAmAM AkaSI leze! tuM pote nathI jANatI ke, AkAzanI A camakatI tArA karatAM paNa tuM pote adhika suMdara che ! je-A sarovaranA nirmala jalarAzimAM tArA suMdara rUpanI chAyA kevI prasarI gaI che! tArI sundara pratichAyAnA avalokana mATe ja jalacara chAe atyAre zAMta bhAva dhAraNa karyo hoya, ema jaNAya che. tArI sundara pratiSThAyAne bhaMga na thAya, e hetuthI jalataraMgoe paNa potAnI gatine avarodha karelo che ane tIrakAntastha vRkSe paNa acala zAMta svabhAvanuM ava-laMbana karIne ubhelAM che ! prakRllita puSpo paNa tArA a5nI carcAmAM ja nimagna thaelAM che ! keTalAMka kusume te malina thaIne pRthvI para paDI jAya che ! e to kharI, madhurI sundarI! tArI sundaratA samakSa jalanAM kamale paNa plAna thatAM dekhAya che ! tArA lalATamAM cintA ane netromAM kAtaratAnAM cihe spaSTa daSTigocara thAya che. tArI draSTi ghaNI ja dUra gaelI che! tArA oSThomAM hAsyane AvirbhAva thato hovA chatAM paNa tuM hasatI kema nathI ? tArI kaI vastu khovAI gaI che ? ekavAra tene nAma kahe, eTale te jyAM haze tyAMthI tene zodhIne lAvI ApIza. zuM tuM mRta lokanI nivAsinI nathI ? meM sAMbhaLyuM che ke, svarga lekamAM mUrtimatI saralatAno nivAsa hoya che, mATe tyAMthI bhUlI paDIne to tuM ahIM nathI AvI ne? kadAcita ema hovAthI ja tuM asvastha thaIne svarganA mArgane zodha karatI haze! gabharA nahi-mArga maLaze huM mArgadarzaka thaIza. ekavAra tuM tArA mukhane sArI rIte malakAva, ke jethI tAruM ardhasphaTita yauvana kicita vizeSa praphuTita thAya !" - prabhAte potAnA mitra yogezacandrathI vimukta thavA pachI prathama rAtri vanamAM ja vItADI ane bIje divase jagannAthapurImAM AvIne potAnA paricita paMDyAnA gRhamAM rahyo. paMDyAnuM nAma cakradhara mizra hatuM. musalmAnonA atyAcArathI jagannAthanA maMdiranI rakSA kevI rIte karavI, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya e vize vicAra karavA mATe purIne pradhAna paMDyo rIsAnI rAjadhAnI jahAjapuramAM mahArAjA naMdakumAra pAse gayo hato. jyAM sudhI te pAcho na Ave, tyAM sudhI prabhAte purImAM ja rahevAno nizcaya karyo. cakadhara mizranA gRhathI sarovara ghaNuM dUra nahotuM. je divasathI prabhAta jagannAthapurImAM Avyo hato, te divasathI pratidina te sarevaranA tIre te pharavA mATe jayA karato hato. utkala (orIsA) vAsinI hajAro ramaNIo sarovara tIre jala bharavAmATe AvatI hatI ane pitAnI bhASAmAM paraspara aneka prakAranI vArtAo karIne AnaMdane bhAva prasarAvatI hatI. mAninIonI madhura bhASA sAMbhaLIne prabhAtanA hRdayamAM ghaNo ja Ananda thato hato. paraMtu Aje te sarovara tIre bIjuM kAI paNa nathI. eka sthaLe praphulla azoka vRkSa taLe prabhAtakumAra Ubhe che ane bIjA sthAne eka devakanyA samAna ardhasphaTitayauvanA bALA UbhI che. prabhAtakumAre aneka dezomAM pravAsa karyo che ane aneka prakAranI saundaryavatI strIo tenA jevAmAM AvI che. paNa Aja sudhImAM AvI parAzi ramaNInA mukhanuM teNe avalokana karyuM nahotuM. potAnA jIvanamAM aneka vismayakAraka padAthone anubhava lIdhelo chatAM, AjanA jevo vismaya tenA cittamAM kadApi thayo nahoto. te pratidina sahastrAvadhi ukalavAsinI vanitAone viloka hatuM, paraMtu A bALAnI vezazebhA ane AkRti prakati te sarvathI kAMIka bhinna prakAranI hatI. enAM vastra ane AkRtimAM koI naMgavAsinI vanitAnAM ciho spaSTa daSTigocara thatAM hatAM. to zuM jagannAthapurImAM kAI vegavAsI gRhastha rahe che ? kadAcita kAI saparivAra tIrthayAsa karavAnI IcchAthI ahIM AvIne rahelo haze. paNa te gRhastha daridrI he joIe, ema anumAna karI zakAya che. kAraNa ke, nahi te e komalAMgI bALA sarvathA alaMkArahInA zAmATe hovI joIe ? tenAM vastro paNa AvAM malina kama hoya ? bALAnI mukhakAnti ane tenI madhura prakRtithI te evo ja nizcaya thAya che ke, e keAI ucca vaMzanuM ja kanyAratna hovuM joIe. tyAre zuM ene saMbaMdhI keIe nahi hoya? e 5vatI pratimAnA nUtana saundaryamAM je viSAdarUpa kalaMkanI chAyA jovAmAM Ave che, tene kADhI nAMkhanAra zuM kaI paNa nahi hoya ? prabhAtakumAra e prazna kone pUche?--nene e praznonAM uttara koNa Ape ? bALAne pUchavAthI sarva saMdehano saMhAra thaI zake ema che, paraMtu bALAnA mukhamaMDaLamAM iSa-sphaTita yauvananI lalita madhura lajajA vyApelI hovAthI, prabhAta tene e prazna kema pUchI zake vAsa? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat WWW.umaragyanbhandar.com
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ 41 prathama draSTipAta aparicita dezamAM aparicita manuSyanuM evuM AcaraNa prazaMsApAtra gaNI zakAya kharuM ke ? kadApi nahi. zAstramAM AkAzavANInI AkhyAyikAo aneka sthaLe lakhavAmAM AvI che, tyAre Aje ekavAra mAtra eka javAra tevI AkAzavANI kema thatI nathI? AkAzavANI thAya, to tenI sahAyatAthI prabhAtakumAra e navayauvanA bALAno vRttAMta jANI zake, e saMbhava che. paNa tema thavuM azakya che. - prabhAtakumAra saMjJAzUnya thaIne ekITase te bALAne nihALate manamAM aneka prakAranA vicAra karavA lAgyo. bALAvinA tene bIjuM kAMI paNa dekhAtuM hatuM nahi. tenA hRdayamAM je saMdeha udbhavyo hato, te pAcho hadayamAM ja lIna thaI gaye. have tenA vicAre anya dizAmAM pravAsa karavA lAgyA. ghaNIvAra sUdhI bALAe pitAnI dRSTi AkAzamAM lIna karI rAkhI. te je vastune zodhatI hatI, te vastu tene maLI zakI nahi. eTalAmAM tenI daSTino eka bIjI dizAmAM pAsa thayo. potAnA kaTibhAgamAM teNe je gAgara dharI rAkhI hatI, tene teNe dhImethI jamIna para rAkhI dIdhI. agamya bhAvadarzaka azrunAM be binduo tenA kapilapradezamAMthI nIce kharI paDyAM. sADInA pAlavathI netre lUchIne jala bharavA mATe pASANu- sopAna parathI sarovaramAM te utaravA lAgI. eTalAmAM eka utkala bALA kakSAmAM gAgara laIne sarovaranA te ja ArApara AvI pahoMcI ane smita hAsya karIne te utaratI bALAne sAdhIne kahevA lAgI ke, kema uSe! tuM mArAthI pahelAM ja cAlI AvI ne? jarAvAra mArI vATa paNa na joI ?" prazna thatAM ja uSAe pAchuM vALIne joyuM. thaDe ja cheTe UbhelA prabhAtakumArane "uSA" nAmarUpa ratnanI acAnaka prApti thaI uSA kiMcit hasI ane kahevA lAgI ke, "alI prabhe. TheTha atyAre AvI ke ? meM te ema jANyuM ke, Aje tuM tArA nAnAne tyAM ja rahevAnI che. Aje ghera keTalAka yAtrALuo AvelA che ane teo atyAre ja svayaMpAka karavAnA che; eTale pANI bharavAne huM to vahelI vahelI ja cAlI AvI." bhale ne tuM bahAnAM batAvyA kara. have huM paNa tArA mATe kaI vAra khoTI nahi thAuM ane Aje meM eka sArI khabara sAMbhaLI che, te pUNuM tane kahIza nahi." prabhAvatIe vinoda sAthe uSAnA manamAM eka prakAranI utkaMThA upajAvI. kaI vAta ane zI khabara sAMbhaLI che? alI, kahI dene! je tane mArA sama che, na kahe to?" uSA AturatAmAM kAvarI bAvarI banI gaI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ ja kara jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya ha1Nu e tuM have koIvAra mane choDIne na AvavAnI zarata karatI hoya to. nahi to mAre pANI bharIne A cAlI." luccI prabhAe vaLI paNa viSa pAtharyuM. tArA sama je have tane cheDIne ekalI AvuM te. basa-" uSA hArI. "ThIka tyAre sAMbhaLa-Aje mArA nAnAne tyAM tArA dezane eka yAtrALa Avyo che." prabhAvatIe kathAnuM maMgaLAcaraNa karyuM. basa, e ja sArI khabara lAvI che ke ? mArA dezanA te roja aneka yAtrALuo Ave che ane jAya che. emAM Azcarya jevuM zuM che?" uSAe nirAzAthI kahyuM. nA bahena ! e yAtrALa bIjA yAtrALuo je sAdhAraNa nathI. mArA mAmAe tene tArA vize kAMI kahyuM hatuM. tArA sahavAsathI huM have tArA dezanI bhASA kAMIka kAMIka samajavA lAgI chuM. teNe mAmAne tane jovAnI IcchA darzAvI che. mane lAge che ke, nAnA jyAre jahAjapurathI pAchA Avaze, te veLAe e yAtrALu saMge ja tAre vivAha karI ApavAmAM Avaze." prabhAvatIe badhI bhaThThI phADI dIdhI. vivAha vizenI atima vArtA sAMbhaLatAM ja lajajAthI uSA adhemukhA thaI gaI "have besane mUgI mUgI ! AvI vAte te muuM kANuM. kare ?" ema kahIne prajAne teNe jhaTakAvI nAMkhI. prabhAvatI hasatI hasatI thoDeka dUra jaIne UbhI rahI, ane tyAMthI kahevA lAgI ke, "emAM UkaLI te zuM jAya che. huM je kahuM chuM, te je ke sAcuM thAya che ke nahi? jUThuM paDe to kaheje." uSAe eka dIrdha niHzvAsa nAMkhIne bhagna svarathI kahyuM ke, "amArA dezamAM temano nivAsa kyA sthAne che, e tuM jANe che ke ?" hA-hA-temaNe potAnA nivAsasthAnanuM nAma navadIpa batAvyuM hatuM. tAruM dhara paNa tyAMja che ne ?" e uttara ApIne prabhAvatIe mazkarI karI ke, "kema, atyAre ja temanuM ne emanuM karavA maMDI gaI?" "muI, tuM to mazkarImAM ja marI javAnI. bahena! tyAre huM kAle e yAtrALane jovA AvIza ane mArA pitAnA samAcAra pUchIza. kadAcita mArA pitAne te oLakhate hoya." uSAe kahyuM. bahu sAruM. mAro paNa evo ja vicAra hate. kAle savAramAM vahelI UThIne huM tane sAthe letI jaIza ane mA pAsethI tene be traNa divasa tyAM rahevAnI rajA paNa apAvIza. kema ThIkane?" prabhAvatIe pitAne manabhAva darzAvyo. ghaNuM ja ThIka. e te kAle thaI raheze-paNa have UtAvaLI thA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama dRSTipAta 43 cAla, pANI bharI laie. vAra thaze teA DeAzI vaLI vaDhavA mAMDaze." uSAe kahyuM. eja kSaNe puSpAthI bharelI azeka vRkSanI zAkhApara beThelA papaiyAe pIyu pIyu zabdanA dhvani karyo. saMdhyAkAlanI zAMtinA bhaMga karanArA papaiyAnA zabda caturdizAmAM garjavA lAgyA. uSA ane prabhAnuM dhyAna te dizAmAM AkarSAyuM. papaiyA tA UDI gayA hatA, paNa te ja azAka vRkSa nIce eka aparicita yuvakane ubhelA bleine banne bALA lajjAthI sarvathA saMkucita thaI gaI. sphuTonmukhayauvanA prabhAvatI dhIme dhIme ni:saraNIparathI utarIne uSA pAse pahoMcI gaI, ane tenA kAnamAM dhImethI kahevA lAgI ke, e dhaNuM karIne te te ja yAtrALu che. mane te khAI ! teveA ja jaNAya che." "meM te tene bhaiyA nathI. teM ja jeyeA che, eTale tuM ja ALakhI zake, emAM mane zuM pUche che ?" uSAe uttara ApyuM. "mane te| te ja hAya, ema lAge che. chatAM paNa ubhI rahe huM ekavAra ene dhyAnathI teI lauM." ema kahIne prabhAvatI te azeka vRkSa nIce ubhelA yuvakane ekITase nihALavAmAM lIna thaI gaI. lajjAthI uSAnuM mukha raktavarNa thaI gayuM ane prabhAtamAM dRSTi paDatAM ja kANu jANe zAthI tene jovAnI vAraMvAra tenA manamAM IcchA thayA karatI hatI. prabhAvatInI aMtima vArtA sAMbhaLatAM sAMbhaLatAM uSA be vAra prabhAtanA sukhanuM avalAkana karI cUkI hatI. prabhAvatIe jyAre kahyuM ke, "huM ekavAra ane dhyAnathI joI lauM." te ja veLAe uSAe prabhAtane peAtAnI dRSTinA viSaya banAvyA hatA, ne tethI ja tenA mukhamaMDaLamAM lajjAnA bhAva vyApI rahyo hatA. prabhAtanA AzcaryanI sImA na rahI. eka te| . prathama ja utkala dezamAM vaMgamahilAne jene tenA manamAM Azcarya te thayuM hatuM ja, ane have temanI uparyukta paraspara vArtA sAMbhaLatAM te tenuM Azcarya sImAnuM ullaMdhana karI gayuM. navadvInivAsinI eka mALA vize keTalAka vRttAMta cakradhara mizranA mukhathI tenA sAMbhaLavAmAM AvyA hatA ane madhyAhna samaye je utkala bALAne teNe joI hatI, te ja khALA atyAre uSA sAthe praznAttarI karavAmAM pravRtta thaelI hatI. tyAre zuM prabhAvatIe uSAne je samAcAra saMbhaLAvyA, te prabhAtakumAra vizenA tA nahi heAya ? zuM prabhAtane punaH e khaLAnA darzananA avasara maLaze ? nAnA--prabhAta ! tuM eka videzIya pravAsI che, zAstra ane vidyAmAM nipuN che ane dezanA lAbha mATe te prANa arpavAnI pratijJA karelI che, mATe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya tAre eka ajJAtakulazIlA suMdara bALAne joIne potAnA kartavyane visArI devuM joIe nahi. tAre to hajI aneka mahatvanAM kAryo karavAnAM che. mATe sAvadha raheje! saundaryanA jALamAM jakaDAIne koI kALe paNa kartavyavimukha thaIza nahi. uSA ane prabhAvatI paraspara eka bIjAne jovA lAgI. prabhAvatI jo ke uSA sAthe hAsyavinoda karavAmAM ja rokAyelI hatI, te paNa vAraMvAra prabhAtane joyA vinA te rahI zakatI nahotI. upAe kahyuM, "cAla prabhe! pANI bharIne cAlatAM thaIe. rAta paDI javA AvI che. cAlo ane sAthe ja ghera jaIe." cAle tyAre jaIe. kAle savAre huM tane e yAtrALunuM darzana karAvI ApIza." prabhAvatIe paNa javAnI anumati darzAvatAM kahyuM. prabhAvatI ane uSA ubhaya sarovaramAMthI jaLapAtro bharavA lAgI. je pakSIo azoka vRkSamAM nivAsa karIne beThAM hatAM, te sarve AvIne te vRkSanI zAkhAo para besavA lAgyAM ane potapotAmAM uSA, prabhAvatI ane prabhAtanA saMbaMdhamAM carcA karavA lAgyAM. uSA, prabhAvatI ke prabhAta kAI paNa temanI bhASA samajI zakyuM nahi. paraMtu e ja saMdhyA samaye be kSudra prANanuM niHstabdhatAthI paraspara sthAna parivartana thaI gayuM, ekAI joI zakayuM che ? paramAtmA jANe. prabhAte joyuM ke, prakRtinI apUrva sundaratAthI sarevarane samasta bhAga bhISaNa aMdhakArathI AcchAdita thaI gayo che. eka dIrdha uSNu ni:zvAsa nAMkhIne dhIme pagale prabhAta potAnA nivAsasthAna prati prayANa karavA lAgyo. tRtIya paricheda dambara-yuddhavicAra Aje baMgALAne sUbedAra potAnA Ama dabaMra (dabaMre Ama)mAM suvarNanA ratnakhacita siMhAsane virAjamAna thaelo dekhAya che. tenA zarIrapara kArAbI jAmo ane zirapara tAja zobhI rahelAM che. sihAsananA AsamannAta bhAgamAM caturdizAe sugaMdhita sumananA guccha phUladAnamAM goThavI rAkhelA che-te sumananA saugavyathI sabhAbhavana sauga dhyeya banI gaeluM che. dabaMra bharavAnA e makAnamAM suvarNanA bho. zebhatA UbhA che ane pratyeka staMbhanI banne bAjue vIsa vIsa hRSTapuSTa codhAe hAthamAM nAgI talavAre dhArIne pASANanI pratimAo samAna acala bhAvathI UbhelA jovAmAM Ave che. sihAsananA samIpasthAne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ dabara-yuddhavicAra 45 pRthvI para eka rezamano amUlya gAlIco bichAvelo che, ane te para rAjyanA pratiSThita dhanavAne ane mAnI amIra umarA bahumUlya vastrathI susajjita thaIne beThelA che. dabaMrabhavananA sAmenI zveta pASANu taMbhanI zreNi pitApara goThavAyelA aneka prakAranAM puSpothI zobhatI dabaoNranA dabadabAnuM jJAna karAvatI jovAmAM Ave che. stabhazreNithI bIjI bAjUe rAjadarzanAbhilASI jane bhinna bhinna Asana para beThelA che ane temanA pAchaLanA bhAgamAM lAMbA pahoLA AMgaNAnI banne bAjue astra zAstrothI sajja thaelA sainike zreNibaddha thaIne UbhA che. emanI pAchaLa lagabhaga trIsa hAthanA aMtare suvarNazaMkhalAthI bAMdhelA ane mUlyavAna vastrAthI sajAvelA tathA alaMkArathI ApatA cAra madonmatta hAthI, potAnI suMDhane unnata karIne sUbedAranI salAmInA kAryamAM lIna thayelA che. sUbedAranuM mukhamaMDaLa prasanna, lalATa vizALa, netra ujavala ane zarIrabaMdhana bahu ja daDha hatuM. cALIsa varSanI avasthA thaelI chatAM paNa zarIramAM yuvAvasthA jevI chUrtinuM spaSTa darzana thatuM hatuM. sUbedAra sihAsane maunya dhArIne beThe hato ane samIpamAM sabhyajano paNa mUka -mukhe beThelA hatA. sabhAbhavane jANe saMpUrNa zAntatAnA bhAvane ja svIkAra karelo hAyanI, evo bhAsa thato hato. bahAra bAMdhI lIdhelA karA pAse IsalAmI jhaMDAtaLe e sabhAnA aizvaryane khAsa jovA mATe ja AvI UbhelA nAgarikonA manamAM atyaMta kautuka thatuM hatuM. - thoDA ja samayamAM sabhAnI zAntino bhaMga thaye. sulayamAne pitAnI sAme ja beThelA eka saMbhrAnta musalamAnane saMbodhIne kahyuM ke, "pharIdazAha ! jo ke meM mArA mananI vAta Aja sudhI koIne paNa kahelI nathI; topaNa e vAta tamArAthI chUpI nathI. tame mArA ghaNuM ja khayarakhA vajIra cho, e huM sArI rIte jANuM chuM. atyAre huM eka ghaNuM ja meTuM kArya karavAnI icchA karI beThe chuM ane e kArya tamArI salAha vinA karavAnuM mane yogya nathI lAgatuM. eTalA mATe ja meM tamane khAsa ahIM AvavAne zrama Apyo che." sulayamAnanI vAta sAMbhaLatAM ja pharIdazAha pitAnA Asana parathI Ubho thayo ane traNavAra mastaka namAvI pRthvIne cuMbana karIne prArthanAnI rIte kahevA lAgyo ke, "jahAMpanAha! gulAma kAMI eTalo akkalavALo nathI ke, hujUrane salAha ApI zake. jenI buddhi ane baLanA prabhAvathI baMgALAnuM bAdazAhI tapta kaI paNa khUna reDyA vinA hastagata thaI gayuM che, tene salAha ApavI, e A nAcIja gulAmanuM kArya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ 46 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya nathI. paNa A "junI jindagI have pachI paNa hajAranI kUMqhayarakhAhImAM ja pUrI thaze. A muz2IMthI lAcAra chuM ane e kAraNathI ja ||divInuM dareka daauramAM AvavuM nathI thatuM. Aje je kAraNathI khudAvande gulAmane yAda karyo heAya, te kAraNa vize je hukama thaze, tene basarAcama bajAvI lAvavAne A khAdima taiyAra che." "+riyAsategauDanuM bAdazAhI taqha mane kevI rIte *dastayAkha thayuM, e tamArAthI upeAzIda nathI. laDAinA vakhatamAM mArA moTA bhAI tAjAne saltanatane hAtha karavAmAM vijaya meLavyeA hateA. e kArya temaNe bAdazAhanI rajA vinA ja karyuM hatuM, ane tethI tAjakhAna ane mArApara dilhInA zAhanI ++qhagInI najara paNa thaI hatI. temaNe ahirAmaqhAnane phauja ApIne baMgALApara caDhAI karavAne ravAnA karyo hatA, ema paNa mArA sAMbhaLavAmAM AvyuM hatuM." sUbedAre itihAsa kheAlyA. jo hirAmaqhAna jaMganA irAdAthI ahIM Avata, te| zuM hAranA hajAre| sipAhI ane seMkaDe teApe cupa thaine besI rahI heAta ke? huM khAtrIthI kahI zakuM chuM ke, mugalAnA phaujI javAnAnA lAla lehIthI gaMgAnuM pANI paNa lAla thaI jAta ane dilhInA zahenazAhane peAtAnA kAI mujadila sipAhInA meDhethI peAtAnA pyArA aphasaranI... mautanI khabara sAMbhaLavAnA vakhata jovA paDayeA hAta." pharIdazAhe sulayamAnanI ghaTatI khuzAmada karI. kAraNa ke, nakhvAkhI auramAM evI khuzAmA vinA chUTakA ja thatA nathI. << - bilAzaka." sulayamAne garvathI kahyuM. "huM paNa laDAIne mATe pUrepUrI rIte taiyAra thaI gayA hatA. e te sAdhAraNa niyama che ke, khUna vahevaDAvyA vinA kAI saltanataneA kabje meLavI zakAtA nathI. paNa pAchaLathI evA vicAra AvyuM ke, dillInA bAdazAha sAthe dostI rAkhavAthI baMgALAmAM kAI paNa prakAranA phasAda pedA thavAneA saMbhava raheze nahi. eTalA mATe ja bAdazAhanA kadamAmAM najarANA tarIke keTalIka cIne mAkalIne temanAthI dostI karI lIdhI." khilAzaka hujUre je kAMI paNa karyuM che, te dhaNuM ja sAruM karyuM che." rIdazAhe pAchI hAmAM hA meLavavA mAMDI. ema paNa saMbhaLAya che ke, bAdazAhane paNa ApaNAthI dastI rAkhavAnI vAta ja vadhAre pasaMda che.. darareAja khudAtAlAnA kadamAmAM e ja arja gujAruM chuM ke, tamAma duniyAmAM musamAnAnI amaladArI thaI jAya. << * vRddha * jIvana. + zubhecchA. huM vRddhAvasthA. ane ziravaDe. dAsa. + baMgALAnuM rAjya. ** hastagata. +-t kApanI vakra dRSTi. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat | dAsa. | netra ++ zruY--gupta, www.umaragyanbhandar.com
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ dara-yuddhavicAra 47 "zAhajI! gabharAze nahi. e vakhate paNa jaldI ja Avaze." sulayamAne mUchapara tAva ApIne kahyuM. "khayara-sAMbhaLo dilInA bAdazAha sAthe dostI rAkhIne ja hukUmata karavAne prathamathI ja mAro irAdo hato. paNa have ema jaNAya che ke, e dastI lAMbe vakhata TakI zakavAnI nathI. enuM kAraNa e che ke, bAdazAha keTalIka rIte mane piotAno mAtahata samaje che." e temanI ghaNI ja moTI bhUla che." pharIdazAhe paNa navyAbanI dizAmAM ja vicAravA mAMDyuM. "hujUre potAnA baLathI ja baMgALAnuM rAjya hastagata kareluM che. mATe A saltanata para temano jarA jeTale paNuM haka hoI zake nahi." "temano haka nathI, eTalA mATe ja huM pokAra karuM chuM." sulayamAna garvamAM AgaLa vadhyo. "je dilhI jaIne bAdazAhanI khuzAmada karI hatI ane sanada meLavIne huM baMgALAnA takhta para beThe heta, te to jANe huM pitAne bAdazAhane mAtahata mAnata. paNa khayara e vAtone javA gho, jene jema game tene tema samajavA gho. mAro to e ja nizcaya che ke, baMgALA te paThANa bAdazAhono svataMtra deza che-A sata-natamAM paThANonI hukumata balavatI che. jo koI tAkata athavA cAlAkIthI ApaNI hukUmatane nesta ane nAbUda karavAnI IcchA rAkhaze, te huM khAtrIthI kahuM chuM ke, bahu ja vahelI laDAInI Aga bhabhUkI UThaze. kema tame zuM dhAro cho?" hiM paNa hameza e bAbata vize ja vicAra karyA karuM chuM. mArA dekhatAM ghaNuM paThANa bAdazAhe baMgALAnA A takhta para besI gayA, paNa temAMnA keIe paNa jAhera rIte potAnuM mAthuM nIcuM namAvyuM nathI.] hure paNa potAnA bujargonI rItinuM ja anukaraNa karyuM che. AvI vAtane phayasala karavAnI tAkata mArAmAM nathI." pharIdazAhe niyama pramANe sUbedAranA vicAranI prazaMsA karI. je kaI bhUlabhareluM ke nAlAyaka kAma mArA hAthe thatuM hoya, te te na thavA devAnI koziza tamAre karavI ja joIe. jevI rIte baMgALAnA bIjA bAdazAhane mAthuM namAvatAM tame joyA nathI, tevI ja rIte khAndAne kAvAnInA sulayamAnane paNa koI kALe namato jozo nahi ane mAthuM namAvavAnI agatya paNuM zI che? zuM dillInA bAdazAhathI baMgALAnA bAdazAhanI padavI kaI rIte utaratI che ? zuM baMgALAnA zAhane khajAno jarathI bharapUra nathI ? zuM baMgALAnI phaujanA sipAhIoe potAnI talavAra kamajora hAthamAM pakaDelI che?" sUbedAre AtmazlAghA karI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya pharIdazAhe theADIvAra kAMI paNa javAba ApyA nahi. te vicAramAM paDI gayA hatA. aMte teNe vinati karI ke, 'jahAMpanAha! gulAmanA sUranI mArI Apaze-gulAma kAMika artha karavAnI qhAhiza dharAve che.' 48 khetakalluka kahA, baMgALAnI saltanata ane zAhI khAndAnanI khayarakhAhI vize je kaMI paNa kahevAmAM Avaze, te A mulayamAna tatkALa maMjUra karaze." navAyaeN NI ja zAMtithI AjJA ApI. vadhAre kAMI paNa nahi, kintu huM mAtra eTaluM ja kahevA mAguM huM ke, dillInI hukUmata dhaNA dUra dUranA mulkAmAM phelAI gayelI che ane dillInA mukAbalAmAM baMgALAnI hukUmata ghaNI ja AchI che. mAtra baMgALa ane bihAra, e be dezAnA baLathI ja dillInA mukAbalA karavA, e mArA vicAra pramANe kAMika anucita jevuM che." zAMta pharIdazAhe peAtAnI vRddhAvasthAnA anubhava vyakta karyo. "zAhajI ! tamArA kahevAthI pahelAM ja keTalIkavAra huM e bAbata vicAra karI cUkayA chuM. e vAtane te tame sArI rIte jANe! che ke, saltanatane majabUta karavA ane vadhAravA mATe kAI navA mulka jitavAnI ghaNI ja jIrUrata hAya che, ane tame jANIne khuza thazeA ke, evA eka mulka jitavAnI paNa meM gAThavaNu karI rAkhI che. ekavAra mADhuM uMcuM karIne samudra tarapha najara kare-tyAM eka bahuja moTI satanata hindu kAAinA kabajAmAM paDelI tamArA jovAmAM Avaze." sulayamAne dillInA viSayavALI prastAvanA pUrI karIne have mULa hetunA ullekhanuM maMgaLAcaraNa karyuM. "samudra tIre te| erIsA vinA khIjI kAI saltanata mArA jANuvAmAM nathI. kema khudAvanda ?" pharIdazAhe ajJAnatAthI prazna karyo. "jI hA-tamArI aTakaLa kharI che. mArI erIsA teha karavAnIja icchA che. nUranakhInA annAnI amaladArInI paDeAsamAM ja kAAinI amaladArI heAya, e mArA dilamAM dhaNuM ja khaTakyA kare che ane e vize maslata karavA mATe ja meM Aje tamane ahIM kheAlAvyA che. mATe tame tamArA vicAra jaNAvA ke, kAfAnI hukUmatane phnA karIne khudAnI hukUmata tyAM kAyama karavI, e yeAgya che ke nahi ?" sulayamAte javAba ApIne pAchA savAla karyAM. ryAramAM amalacandra nAmaka eka dhanAtya vANI e veLAe khelA hatA. sulayamAnanA mukhathI kAphriAnA sarva nAzanI vAttaoN sAMbhaLatAM ja tenuM mukha ekAeka gaMbhIratAthI chavAI gayuM. te sUbedArane eka dhyAnathI zvetA ane tenA vicArane sAMbhaLatA beTA hatA. paNa e Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ darpora-yuddhavicAra sa antima vicAra sAMbhaLIne teNe peAtAnuM mukha nIcuM karI dIdhuM. catura sulayamAnanI dRSTi cAre tarapha karyAM karatI hatI. te amalacaMdanA mukhanI gaMbhIratAne zvetAMja tenA mananA bhAvane jANI gayA. vAraMvAra kAphira zabdano prayoga karIne hindu prati je dhikkAra darzAvavAmAM AvyA hatA, tethI ja enuM mana duHkhAyuM che, ema jANIne tene prasanna karavAnA hetuthI sUbedAra tene uddezIne kahevA lAgyA ke, "amalacanda ! tame nArAja na thA. amArA payagaMbaranuM evuM krmAMna che ke, temanA bandAnI amaladArI ja AkhI duniyAmAM hAvI joie. hajarata hammada ja A duniyAnA mAlika che ane jee temane mAnatA hoya, tee temanI phaujanA sipAhI che. temanA phaujI javAnA vinA khIjA kAimAM paNa huY=mata karavAnI zakti nathI. kurAna zarIphamAM lakheluM che ke, "ahule dsalAma na heAya, te badhA kAphA che." musamAneAmAMnA paNa je peAtAnA imAnane mAnatA nathI, temane paNa kAphiraja mAnavAmAM Ave che." amalacanda ubhA thayA ane hAtha joDIne kahevA lAgyA ke, "huM tA eka sAdhAraNa vyApArI vANIe chuM. rAjyazAsana ane rAjyaparivartananA viSayamAM kAI paNa prakAranA vicAra darzAvavAnI mArAmAM zakti nathI. eTalA mATe mAre te emaja kahevuM eie ke, kurAnamAM lakhelI vAta ja barAbara haze ane tethI mahammadanI sainA gheADAja samayamAM sarva rAjyAmAM peAtAnA adhikAra prasAravAne zaktivatI thaze." "tame amArA kurAnanA kamaeNnane kabUla kareA che, e mATe tamArA khAsa AbhAra mAnavAmAM Ave che." eTaluM kahI mulayamAna pA zrIdazAhane pUchavA lAgyA ke, "zAhajI ! tyAre A bAbatamAM tamAre je vicAra hAya, te kAI paNa prakAranA saMkAca vinA satya satya manathI jaNAvI dyo. bujurgonA vicAramAM haMmezA kAMI paNa vadhAre tattva samAyaluM DAya che, evI mArI khAtrI che." goThaNamaMDIe meThelA pharIdazAha pAchA UThIne ubhA thayA ane hAtha kheDIne vinati karavA lAgyA ke, "je bAdazAheAnA paNa bAdazAha che, te payagaMbara sAhelme ja hunnurane A duniyAmAM asara karIne meAkalelA che. hajaratanA aphasara A duniyAmAM khudAnI saltanatane vadhAre, e vAtane A gulAma nAkabUla karI ja kema zake ? huM ghaNI ja khuzIthI hunnuranA abhiprAyane maLatA thAuM chuM ane kahuM chuM ke, je divase huM AkhI dunicAmAM musamAnAnA adhikAra vyApelA beiza, te divase ja susamAnAnA hindustAnamAM AvavAne saphaLa yueluM mAnIza." 5 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa0 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya "tyAre zuM tame erIsA prAntane ghaNe ja phAyademaMda samaje che sulayamAne kAMIka vadhAre jANavAnA hetuthI prazna karyo. enA uttaramAM pharIdazAhe jaNAvyuM ke, "je ke huM rIsAne vadhAre lAbhakAraka te nathI ja samajAte, te paNa tene sara karavAmAM eka ucca prakAranI kIrti samajuM chuM. bakhtiyAra baMgALAmAM musabhAnI hukUmatanuM mULa ropI gayA che ane tene je Apa majabUta karaze, to tavArIkhamAM ApanuM nAma suvarNanA akSare lakhAyeluM sadAne mATe kAyama raheze." vRddha pharIdazAhe antima vAkya ghaNuM ja gaMbhIratAthI uccAryuM ane sabhAsadanamAM tenA e zabdanuM guMjana thavA lAgyuM. bhItamAM atima zabdone pratidhvani thavA lAgyo. kSaNa mAtramAM caturdizAe zAnti ane niHstabdhatAnuM sAmrAjya vyApI gayuM. kelAhalano avarodha thayo. e ni stabdhatAne bhaMga karIne keIe dhImA svarathI kahyuM ke, jahAMpanAha! khudAvanda!" ' zabdanuM uccAraNa karNamAM AvatAM ja sulayamAnanuM dhyAna te tarapha kheMcAyuM. teNe joyuM ke, mahAna jamIMdAra candanasiMha kAMI bolavAnI AkAMkSA dharAve che, paNa AjJA vinA bolavAnuM sAhasa karI zakato nathI; eTalA mATe catura sulayamAne tene uddezIne kahyuM ke, "cA siMhajI! je tamArI kAMI paNa bolavAnI IcchA hoya, to kaI paNa jAtanA bhaya ane saMkoca vinA belo. huM sArI rIte jANuM chuM ke, tame badhA mArA sAcA khayarakhAya che. baMgALAnA jamInadAro paThANa bAdazAhane dareka vakhate joIe tevI madada karatA AvyA che ane have pachI paNa huM AzA rAkhuM chuM ke, tevI madada hameza teo karatA raheze." sUbedAranI AjJA maLavAthI candanasiha ubhe thayo ane yathAyogya abhivandana karIne bolyo ke, "mRdAvanda! kSamA karaze. dabaoNramAM svataMtratAthI bolavAnI Apa mane AjJA Apo che, tethI ja huM eka prArthanA karavAnuM sAhasa karuM chuM. dAsa mAtra eTaluM ja kahevAnI IcchA rAkhe che ke, baMgALAnA jamInadAra dhana,bAhubaLa ane sainya ityAdinI jahAMpanAhane sahAyatA Apaze. khudAvandanI asaMkhya zaktizAlinI virasenA paNa khudAnA rAjyano vistAra vadhAravAnI ceSTA karatI raheze. paraMtu samasta bhArata varSanA prAcIna Arya rAjyono nAza karIne samagra AryAvartamAM musamAna rAjyanI sthApanA karavAnuM kArya be traNa zatake gayA pachI pUNa, saphaLa thaze ke nahi, enI zaMkA ja che." candarasihanA e vicAro sAMbhaLatAM ja sulayamAnanA vizALa lalATe saMkucitatA dhAraNa karavA mAMDI. te bolyo, "Apa e kema Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ dA~ra-yuddhavicAra 51 jANI zakayA ? mAtra ArIsAvinA evI khIjI hinduonI kaI satanata che, ke je potAnI svataMtratA pUrNatAthI jALavI zakI heAya ? atyAre sarva hindu rAjye parataMtra che." ' pRdAvanda ! samasta bhAratavarSanI vArtA tA dUra rahI, paNa ApaNA baMgALAnA paDeAsamAM ja atyAre paNa AryonAM svataMtra rAjyA vidyamAna che. dakSiNamAM erIsA, pUrvamAM ArAkAna tripurA ane uttaramAM nepAla tathA *vihAra Adi rAjyA gauravapUrvaka pAtAnI svataMtratAne jALavI rahyAM che." candanasiMhe pUrva pramANe ja vinIta bhAvathI kahyuM. CE Apa ema krama kahI zakA che ke, prathama tyAM IsalAmanI hu'mata naheAtI ? " mulayamAne ADe savAla karyo, " jahAMpanAha ! musamAnA peAtAnI icchAthI ja e rAjyanI svataMtratAnA nAza nathI karI zakatA. huM zvara pAse e ja yAcanA karuM chuM ke, e rAjyAnuM svAtaMtrya cirakAlaparyanta acala rahe. rAjyanA jeTalA vadhAre vistAra thAya che, teTalI ja tenI zAsanapaddhati zithila ane avyavasthita thaI jAya che. jitAyalA rAjee pAsamAM ja tenA nAzanA udyoga karyA kare che ane prabaLa zatruonI dRSTithI te rAjyane nihALyA kare che. je veLAe mATA rAjyamAM sarvatra dhAra vidroha pI agninI jvALA bhabhakI UThe che, tyAre tene bUjhAvavAnuM kArya bahu ja kaThina ane asAdhya thaI paDe che." candanasiMhe satya satya kahI dIdhuM. musalkhAna bAdazAheA evA DarAka banIne hukUmata karavAnI icchA nathI karatA. mulayamAne AbarU bacAvavA mATe javAba devA mAMDyo. "te leAkA allAhanA nAmathI nAgI talavAra hAthamAM laIne hindustAnamAM AvelA che ane e talavAra ja AkhA hindustAnanuM rAjya musalkhAnAne apAvaze. vidroha--khaLavAnI Agane sagaLavA dyo; tenI kAMI paNa paravA nathI ! khUnanI dhArAthI e Agane bUjhAvI nAMkhavAnI kaLA musalmAne sArI rIte jANe che. evA baLavAnA vicArathI DarI gayA haiAta, te musamAnAe pahelAMthI bAdazAhI levAnA vicAra paNa karyo na heAta. je cIjane eka mANasa peAtAnA kabajAmAM le che, tene saMbhALavAnI tAkata tenAmAM tethI paNa pahelAMnI ja rahelI heAya che." "musamAnA kAI paNu prakAranA upadrava ane vidrohanA vidya vinA ja bhAratavarSamAM zAsana kare, evI mArI icchA che. parantu mAtra mArI ane hunnuranI icchAthI zuM vaLavAnuM che? zuM ArAvalIthI rakSAyalAM rAjyA-rAjasthAna-sahejamAM ja musamAnAnA hAthamAM AvI jaze ke? tema ja kAzmIranuM maneAhara rAjya tatkALa potAnA hastamAM "" .. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya parAdhInatAnI beDI paherI leze ke ? khudAvanda! kSamA karaje. bhaviSyane vicAra karatAM to ema ja dekhAya che ke, je veLAe musalamAna bAdazAho bhAratavarSane potAnA adhikAramAM laIne sAmrAjya sthApavAnI ne mahattvAkAMkSA karaze, te ja veLAe musalamAna bAdazAhano avazyameva vinAza thaze." candanasiMhe koI paNa prakAranA bhaya vinA potAnA mananA kharekharA bhAvo jaNAvI dIdhA. sulayamAnanAM netro kApathI lAlaceLa thaI gayAM. te kAMIka kSasvarathI candanasiMhane kahevA lAgyo, "musalamAno A bAbatamAM ApanI salAha levA nathI IcchatA. hAlamAM upasthita thatA yuddhamAM eTale ke, rIsA para caDhAI karatI veLAe je phaujamAM kAMI paNa ghaTADo thAya, te baMgAlAnA jamInadAre madada Apaze ke nahi ? eTaluM ja huM jANavA mAguM chuM." ekavAra nahi, paNa hajAravAra madada Apaze. hujUranI AjJAnuM pAlana karavAmAM kAIpaNa jamInadAra nyUnatA rAkhaze nahi. khudAvanda ! ame te sAdhAraNa manuSyo chIe ane rAjAnA bhalAmAM ja amAruM pitAnuM bhaluM mAnanArA chIe. amArA, dhana, prANa, mAla, maryAdA ItyAdi sarva padArtho ApanA hAthamAM ja che. mATe je veLAe jesa- hukama karavAmAM Avaze, te veLAe tema vartavA mATe ame badhA taiyAra chIe." candanasiMhe saMtoSakAraka uttara ApyuM. ethI navAba prasanna thayo. basa, eTaluM ja joIe che. e kAraNathI ja hinduomAM ame Apane badhAthI moTA gaNIe chIe. khayara-have e takarArane ahIM ja khatama karI nAMkho." ema kahIne sulayamAne candanasihanA viSayane TALI nAMkhyo. pAchA pharIdazAhane uddezIne sulayamAna kahevA lAgyo ke, "have gusalane vakhata thaI gayo che, mATe mArAthI dambaramAM vadhAre vAra rokAI zakAya tema nathI. magaribanI namAja pachI tame pAchA mane maLaje, eTale keTalIka khAsa vAta karavAnI che, te ApaNe karIzuM. ApaNe asarajaMga kALepahADa to yuddha mATe jyAre kaho tyAre taiyAra ja che. magariba, pachI huM tene jaMga karavA mATe hukama mokalI ApIza. orIsAnI laDAInI bAbatamAM te ja mAro vajIre Ajama che. tamAre have atyAre to kAMI khAsa kahevAnuM nathI ne! kALApahADa ane tamArI salAhathI yuddhanI . sarva vyavasthA karI nAMkhIzuM; inzAallAha! jaMgamAM phateha ApaNI ja che." "hujUranI jevI IcchA. bhale padhAro. bahAdura kALepahADa khudAnI phaujano eka bahAdura ane AlIzAna sipAhI che. mane khAtrI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ durkhAra-yuddhavicAra pa che ke, hujUranA nAma sAthe tavArIkhamAM dilerajaMga kALApahADanuM nAma paNa sAnerI hameM lakhAyaluM haMmezane mATe kAyama raheze." pharIdazAhe sultAnanA vicArane puSTi ApI. mulayamAna potAnA siMhAsanaparathI uThyo ane tenA UThavAnI sAthe sabhAmAMnA sarvajanA ubhA thaI gayA. sabhAnI samAptinI sUcanA ApanArAM nagArAM vAgavA lAgyAM. sulayamAna dhImedhIme gusalakhAnA tarapha cAlatA thayA. sabhAjanA nAnA prakAranA vAttaoNlApeA karatA pAtapeAtAnA nivAsasthAne javA lAgyA. gaDagaDATa sahita sabhAgRhanAM dvAra ekadama baMdha karI devAmAM AvyAM. kALApahADa nAmaka je senApatinA nAmanA sulayamAne uccAra karyo ane pharIdazAhe jenI atyaMta prazaMsA karI, te puruSa smedAra jevA ja bahunA tethI paNa vadhAre yuddhavidyAmAM kuzaLa ane sAhasI vhetA. enA bhayaMkara nAmathI maMgALAnI samasta bhUmi kaMpAyamAna thaI rahI hatI. kALApahADa hindu dharmanA dhAra vidrohI hatA. teNe hindu deva devIonAM sahasrAbaMdha mandirA ane temanI pavitra pUjya mUrtineA vidhvaMsa karI nAMkhyA hatA. e vaTanA itihAsenA abhyAsIene te sArI rIte jJAta che ja; mATe e vize vizeSa vivecana karavAnI kazI paNa AvazyakatA nathI. AryadharmapatinA e senApati parama dveSI heAvAthI baMgALAnA sUbedAra sulayamAne orIsAnA vijayanuM mahat kArya enA ja hAthamAM soMpyuM, ane kALApahADe advitIya parAkrama batAvIne ArIsAnA gaMgAvaMzIya bhUpALa nandakumAra devane paripUrNatAthI parAjita karIne orIsAnI svataMtratAnA sarvathA nAza karI nAMkhyA. erIsAnI e vijayaghaTanAne anusarIne ja prastuta navalakathAnI racanAno AraMbha karavAmAM AvyA che. arthAt prastuta kAdaMbarInA mukhya nAyaka kALApahADa ja che ane te have pachI raMgabhUmipara AvavAnA che. vArtAnA nAyaka bahudhA udAttacarita ane sadguNuzAlI hAvA joie, evA keTalAka vidvAnAnA abhiprAya che. paraMtu sRSTivaicitryathI ApaNane te atyAre eka durguNI ane Aryadharmocchedaka nAyaka maLyA che--mATe tenA svabhAvanuM ja yathArtha darzana karAvavuM, e ja ApaNuM kartavya che. have pachI sujJa vAcakA jema jema vArtAnA viSayamAM mana vadhatA jaze, tema tema kALApahADanA vilakSaNa ane vicitra vanaritranuM AbehUba-sarvAMga paripUrNa citra temanAM netrA samakSa AvIne ubhuM rahetuM jaze. mATe A viSayane ahIM ja mUkIne ApaNe have ApaNI vArtAnI vastusaMkalanAne vistAravAnA yatna karIzuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya caturtha pariccheda gurunAM caraNAmAM rAtrinA samaye tAMDAnA rAjaprAsAdasamUhanA nikaTamAM AvelA eka vizALa bhavananA AsamantAt bhAgamAM vistarelI puSpavATikAmAM eka vIra yuvA puruSa ahIM tahIM karatA jovAmAM Ave che. AkAzamAM pUrNa candra virAjamAna thaelA che. pRthvIpradezamAM nimaeNLa candramAnI zubhra candrikA evI te zAbhA ApatI levAmAM Ave che ke, jANe kAie pRthvIpaTapara zveta cAdara ja bichAvI dIdhI hAyanI ! e snigdha caMdrikAthI vilasatI puSpavATikAmAM sahasra prakAranAM prakhrudhdha puSpA hAsya karatAM daSTigeAcara thAya che. e puSpavATikAthI alpa aMtare candrakiraNamayI bhAgIrathI kalakala ravasahita salilanuM vahana karI rahI che. tenA e vahunani dUrathI dhaNA ja madhura ane maneAhara lAge che. bahujanavistIryuM tADA nagarI sAMprata sarvathA spandahIna ane zAMta thayelI che. manuSyanA kaMThamAMthI nIkaLatA eka paNa zabda zravaNugAcara thatA nathI. vacavacamAM kevaLa eka AleAkita AgAramAMthI kAI nArInA kaMThamAMthI niHsRta madhura gItadhvani vINAnA jhaMkAra sahita sAMbhaLI zakAya che. yuvaka zAnta bhAvathI dhRtastataH vicaravAmAM nimagna thaelA che. enuM zarIra cintA ane gaMbhIratAthI AcchAdita thaeluM heAya, evA bhAsa thAya che. je veLAe cintAnI vizeSa prabaLatA thAya che, te veLAe tenA vizALa lalATamAM saMkucitatAnA AvirbhAva thatA dekhAya che. e ja rAtrinA samaye sundara sumana-upavanamAM hAsyamayI prakRti devI puSparUpa alaMkArAne dhArI lalita nRtyamAM nimagna thayelI che. paraMtu e naisargika saundaryanI samIkSAmAM e lagnamana taruNanuM leza mAtra paNa dhyAna nathI. enI dRSTi lakSahIna che ane udvegathI bharelI che. jyAre jyAre uparyukta amRtamaya gIta spaSTa saMbhaLAya che, te veLAe jarAvAra tenuM zAMtithI e zravaNa kare che ane peAtAnA calanavyApAranA avarAdha karIne, eka ja sthaLe UbhA rahI jAya che. je kSaNe gItadhvani zAMta thaIne digdigaMtaramAM lIna thaI jAya che, te veLAe punaH e yuvaka pUrva pramANe peAtAnA vicaraNanA kAryamAM pravRtta thAya che. puSpAdyAnamAM atyAre evA Adarze pravartAyamAna che. 54 gheADIvAra pachI e puSpavATikAnA eka bhAgamAM eka zvetavastradhAriNI manuSyamUrtti daSTigAcara thaI. tene zvetAM ja asvastha yuvake vyagratAthI tene pUchyuM ke; "krANu che? ibrAhIma ? " manuSya vadhatA vadhatA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ gurunAM caraNAmAM pRSa pAse AvavA lAgyA. prathama teNe kAI sAMketika zabdanA uccAra karyo ane tyAra pachI samakSa AvIne bahu ja vinIta bhAvathI kahyuM ke, "jI, mRdAvanda ! huM ibrAhIma ja chuM." ibrAhIma eka hunzI khAne (khAjAsarA) hatA. ibrAhImanA kaMThadhvani sAMbhaLatAM ja e yuvaka vaLI vizeSa vyagratAthI AgaLa vadhye ane ghaNI ja AturatAthI tene pUchavA lAgyA ke, "te brAhmaNasAthe tArI mulAkAta thaI ke? tane vilaMba thavAthI mArA manamAM ghaNI ja cintA thayA karatI hatI." ghaNI ja mahenata karavA pachI mane tenA patto maLyA. magaribacI ja huM tenA zeAdhamAM lAgyA hatA. meM hinduonAM badhAM mUrtimaMdirAmAM tenA odha karyo, paNa kAI paNa sthAne tenuM nAma nizAna mane maLI rAyuM nahi. eTale huM musAphrirakhAnAmAM jaI pahoMcyA, paraMtu tyAM javuM paNa vyartha thayuM-arthAta tyAM paNa te maLye nahi. aMte nirAza thaIne huM ahIM pAche| AvatA hatA, eTalAmAM imAmavADAvALI masjida pAse eka jhADa taLe eka mANasa sUteluM hAya, ema mArA jevAmAM AvyuM. huM tenA yAse gayA. ghaNA ja zAra karavAthI jyAre te jAgIne uThyo, tyAre meM oLakhyo ke te, te ja brAhmaNa hatA." ibrAhIme namratAthI uttara ApyuM. bhrAhmaNudevanA samAcAra sAMbhaLavA mATe e yuvaka eTalA badhA Atura thaI rahyo hatA ke, tenA zeAdhavizenA ibrAhIme kahI saMbhaLAvelA vRttAMta tene traNeA ja kaMTALA bhareleA lAgyA. ibrAhImanA meAlavAnI samApti thatAM ja teNe kahyuM ke, "yara ! have e vAtane javA de. kahe ke, te AvyA che ke nahi ?" brAhImane mIThuM maracuM bhabharAvIne vAta karavAnI bahu ja Teva hatI. game tevI sAdhAraNu vArtA heAya, paNa tene vadhAravA vinA ane tenI lAMkhI prastAvanA karyAM vinA te vAta ibrAhIma TUMkAmAM kahI saMbhaLAve, ema kAI divase banatuM ja nahetuM. e peAtAnA niyamane anusarIne ibrAhIme javAba ApavA mAMDyo ke, AvyA teA che, pazu rAjIkhuzIthI nathI Avyo. e brAhmaNu NA ja nAlAyaka ane khAta hAya, ema dekhAya che. pahelAM tA teNe ema ja kahyuM ke, huM tArA bAdazAhanI darakAra karatA nathI. meM jyAre ApanuM nAma lIdhuM, tyAre te kAphire kahyuM ke, jA tene jaIne kahe ke, huM kAMI tArA tAbedAra nathI. avakAza maLaze, te AvIza. mArA kAmanA vakhate huM kAinA hukama mAnatA nathI..' meM tene dhaNA samajAvyeA ane inAma maLavAnI paNu lAlaca dekhADI; teAya teNe mAnyuM nahi. jyAre sIdhI rIte kAma na nIkaLyuM, tyAre meM tapIne kahyuM ke, je tuM sIdheA sIdhA nahi cAle, te tArI Ama bagADI nAMkhIzatArA mADhAmAM thakIza. e vAkyeA sAMbha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ pada jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya LatAM ja te kAphira manamAM ne manamAM kAMIka baDabaDate cupacApa mArI sAthe AvavAne nIkaLyo. pAcho nadIne kinAre AvatAM ja kambakha aTakI paDyo ane mane kahyuM ke, "bhAI jarA Ubhe rahe ane mane thoDuM pANuM pI levA de........." yuvaka vIra have tenI prastAvanAthI ghaNo ja kaMTALI gaye ane tenI vAtane vacamAM ja kApI nAMkhIne bolyo ke, "ATalI badhI lAMbI pahoLI vAte zA mATe kare jAya che ? te brAhmaNadeva atyAre kyAM che ? temane jaldI lAvIne mArI sAme hAjara kara. huM bIjuM kAMI paNa -sAMbhaLavA mAgato nathI." "ahIM che A najarabAgamAM ja che." IbrAhIme kAMIka AzcaryanA bhAvathI kahyuM. khAjAsarAne brAhmaNane ekadama yuvaka samakSa na laI AvavAne hetu e hato ke, khAjAsarAo vinA begamenI phUlavADImAM bIjA koI puSpane AvavAno hukama nahoto. eTalA mATe ja te tene durvAjA para Ubhe rAkhI Avyo hato. ibrAhImanuM uttara sAMbhaLatAM ja yuvaka kApathI lAla pILo thaI gayo ane kahevA lAgyo ke, "zuM ahIM ane A bAgamAM ja che ? te manuSya tArA karatAM hajAravAra vadhAre ImAnadAra ane vizvAsane pAtra che." IbrAhIma dhImethI "yA khudA" kahIne tyAMthI darvAjA tarapha cAlato thayo. vIra yuvake eka dIrdha uSNa niHzvAsa nAMkhyA ane AkAza prati - daSTi karIne manamAM ja kahevA lAgyuM ke, "gusvarya! zaizavAvasthAmAM je veLAe ApanAM caraNomAM paDIne huM zAstrone abhyAsa karato hato, te samaye paNa ApanA mananA bhAvo AjanA jevA ja hatA. yavane prati -Apane A ja dhikkAra hato ! svadharmanI rakSA mATe Apa keTalo badhe aMtaHkaraNapUrvaka upadeza ApatA hatA ! paraMtu hAya ! te upadezo mAtra vAlukAmAM bIjAropaNa karavA samAna vyartha thayA!" eTaluM kahIne yuvake eka bIjo ni:zvAsa nAMkhyo ane ciMtAtura hRdaye pharavA mAMDyuM. thoDIvAra pachI ibrAhIme te brAhmaNane lAvIne e vIrayuvaka samIpa UbhuM kyoM. brAhmaNane raMga ujajvala, varNa gaura, zarIra durbaLa ane vaya anumAne sATha varSanuM heya, ema dekhAtuM hatuM. mastakapara vALa jovAmAM AvatA hatA, paNa lAMbI zikhA pRSThabhAge laTakatI dRSTi gocara thatI hatI. tenAM vastra bahu ja malina hatAM. skaMdhabhAge rAmarAmI*_ * e eka veta raMgI nAnuM vastra hoya che ane tenA para lAla raMganA "rAma rAma" e zabdo sthaLe sthaLe chApelA hoya che. tIrthasthAnamAM e vastra maLe che ane te Apta janene prasAdI tarIke ApavAne hinduomAM rivAja che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ . gurunAM caraNomAM vinA bIjuM eke vastra hatuM naMhi. ardha rAtrinA samaye AyanA zatru. yavanarAjanA AmaMtraNathI tenA hRdayamAM ghaNI ja cintA thatI hatI. dharmano nAza thavAnA bhayathI te potAnA iSTamaMtranA japamAM lIna thaelo hato. je veLAe te, virayuvaka samIpa AvIne Ubho rahyo, te veLAe bhayathI tenuM samasta zarIra kaMpatuM jovAmAM AvatuM hatuM. brAhmaNa devanuM Agamana thatAM ja vIra yuvake IzArAthI IbrAhImane tyAMthI cAlyA javAnI AjJA karI. ibrAhIma te brAhmaNa prati be traNavAra tIvra daSTipAta karIne tyAMthI cAlyo gayo. e saMketone joine brAhmaNanuM zarIra vizeSa kaMpAyamAna thavA lAgyuM. adhIra banI hastamAM yajJopavIta laIne bhagna svarathI te brAhmaNa vIra yuvakane prArthanA karate kahevA lAgyo ke, "bAdazAhano jaya thAo ane kAjI sAhebano paNa jaya thAo. sAheba! meM kAMI paNa aparAdha karyo nathI. mArA jevA eka dIna brAhmaNapara A atyAcAra zAmATe karavAmAM Ave che ?" kRpA karIne mane mukta karo." yuvaka sthira daSTithI brAhmaNanA plAna mukhanuM eka dhyAnathI Avalokana karI rahyo hato. brAhmaNanI prArthanA sAMbhaLIne teNe zAnta bhAvathI kahyuM ke, "Apa koI paNa prakAranI bhIti karazo nahi. cintA karavAnuM kazuM paNa kAraNa nathI; Apapara kaI paNa jAtino atyAcAra thaze nahi. mAtra becAra vAto pUchavA mATe ja. meM Apane ahIM lAvyA che. je AjJA hoya, to huM ApanAM caraNenI raja zirapara dhAraNuM karuM? huM Apane dAsa chuM." ..... ...... :: caraNaraja"nuM nAma sAMbhaLatAM ja brAhmaNa pAMca prakIrI pagalAM pAcho haTIne ubho rahyo. tenA saMdehamAM ethI to sAme vadhAre ja thavA lAgyo. tene evo ja daDha nizcaya thaI gayuM ke, "musalamAna hovA chatAM mArAM caraNanI rajane jyAre e potAnA zire caDhAvavA mAge che, tyAre mArI jAtinA nAzane hetu ja enAM manamAM samAyalo have, joIe. yavano prathama evI rIte ja bIjAone prasanna kare che ane tyAra pachI abhakSya vastuno AhAra karAvIne temanA dharmane nAza kare che." e vicAra karIne te brAhmaNa punaH hastadvaya joDIne kahevA lAgyuM ke, "sAheba ! Apa amIra che, Apa amArA jevA garIbonAM caraNene sparza kare, e zuM yogya kahevAya ke ? amArAM caraNo ghaNuM ja kaThina hoya che, ethI kadAcita ApanA hastone hAni thavAno saMbhava che. huM aMtaHkaraNapUrvaka AzIrvAda ApuM chuM ke, dina dina prati AvI rIte ja ApanI unnati thatI rahe !!" . . . Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya vRddha brAhmaNanI e kAlI ghelI vAtathI vIra yuvakanA malina ane gaMbhIra cintAvyAsa mukhamaMDaLamAM kiMcita hAsyanI chaTAno udaya thayo. yuvaka namratAthI kahevA lAgyo, "mahArAja! huM tamArA mananA badhA bhAvene yathAsthita samajI gayo chuM. huM musalmAna, athavA ApanI dhAraNA pramANe kahuM, to myuccha chuM. mArA sparzathI kadAcita Apano pavitra deha apavitra thaI jaze, evI ApanA hRdayamAM bhIti thayA kare che. kema mahArAja! mAruM e anumAna satya che ke nahi ? je hoya te kharekharuM kahe." brAhmaNanI jillA baMdha thaI gaI. tenAthI enuM uttara ApI zakAyuM nahi. durAtmA yavana tenA manane bhAva jANI gayo. te lathaDatA svarathI kahevA lAgyo, "nahi, sAheba! ema nathI. je A5nI zraddhA ane bhakti hoya, te Apa caraNane sparza karI zake tema che. ethI deha kadAcita azuddha thAya, te gaMgAsnAnathI punaH tene zuddha karI zakAya che. zuddhi azuddhino prazna bhayaMkara nathI." yuvaka praNAma karIne brAhmaNa samakSa gAThamaMDIe besI gayo ane prArthanA karato bolyo ke, "gururAja ! huM pApI yavana chuM, mATe ApanAM pavitra caraNone sparza karavAno mane adhikAra nathI. ethI ApanAM parama vizuddha caraNonuM manamAM dhyAna dharIne dUrathI ja huM ApapraNAma karuM chuM. kRpA karIne mane jaNa ke, saMdhyA samaye bajAranA caukamAM besIne je veLAe Apa jyotirgaNitamAM lIna thaelA hatA, te samaye Ape eka azvArohI musalmAna yuvakane joIne kahyuM hatuM ke, tArA zire zIdhra ja ApattinI vRSTi varSavAnI che." e vAtanuM Apane smaraNa che ke ?" yuvakane A bhAva nihALIne brAhmaNanA manamAM eTaluM badhuM Azcarya thayuM ke, thoDIvAra sUdhI to te kAMI paNa samajI zako nahi. musalmAno ke jeo sadA sarvadA nirdaya ja hoya che ane jeo Ane sarvathA zatrubhAvathI ja joyA kare che, te musalamAna jAtinA ja e yuvakane A kAmala svabhAva, tenI vipra prati AvI bhakti ane tenI maryAdApUrNa suzIla bhASAe je e brAhmaNane Azcaryacakita kayo hoya, to temAM kAMI paNa Azcarya jevuM hatuM nahi. brAhmaNa potAne svamasRSTimAM vicarato jovA lAgyo. brAhmaNane udvega pratikSaNe vRddhigata ja thate gayo. DIvAra pachI te bolyo ke, "mahAzaya! huM aneka janone aneka vAto kahyA karuM chuM. te saghaLI vAtenuM smaraNa kyAMthI rahI zake vAsa? topaNa eka azvArAhI musabhAna yuvakanI vAtanuM thoDuM ghaNuM smaraNa thAya che kharuM-kadAcita prayatna karatAM pUrepUruM smaraNa thaze." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ 59 gurunAM caraNemAM "Ape tene prathama paNa kayAMya je hato ?" yuvake pUchyuM. "nahi, sAheba! huM pUrve koivAra paNa ahIM Avyo nathI. ahIMnA bIjA keI manuSya sAthe paNa mAre paricaya nathI. chatAM paNa tenuM mukha jotAM mane evo AbhAsa thayo hato kharo ke, meM tene kayAMka joelo che. paNa barAbara smRti thatI nathI." brAhmaNe uttara ApyuM. tene tame kayAM joyo hato, e vize kAMI paNa anumAna karI zake ema che kharuM ke?" vIra yuvake pAcho prazna karyo. mArAthI evuM anumAna karI zakAya tema nathI. huM eka bhikSaka brAhmaNa chuM ane nAnA dezomAM pravAsa karato pharuM . eTale kene kyAM joyo hato, e vAtanuM mane smaraNa rahI zakatuM nathI." brAhmaNe namratAthI uttara dIdhuM. Apa bhikSaka ho, ema dekhAtuM nathI. kAraNa ke, je Apa bhikSuka che, to ke Apane je dravyadAna Ape, tene Apa asvIkAra zA mATe kare?" yuvake tene vAjALamAM sapaDAvyo. "huM bhikSuka chuM kharo, paNa sarvanA dAnano svIkAra nathI karato. kAraNa ke, amArA zAstromAM ema lakheluM che ke, ayogya sthaLe dAna -levAthI levAvALe patita thAya che." brAhmaNe nirbhayatAthI kahyuM. tyAre ahIM paNa ApanuM Agamana mAtra bhikSAnA uddezathI ja thaeluM che, ke bIjA koI kAraNathI ?" yuvake AgaLa pUchavA mAMDyuM. ' "nahi, mahAzaya! mAtra bhikSA ja mArA uddeza nathI. ame brAhmaNa piMDita chIe, ane ApanA maulavIo pramANe pAThazALAo sthApIne temAM hinduonA bALakone zAstra AdinuM zikSaNa ApavAnuM kArya karIe chIe. pAMca ke cha varSathI mAro eka chAtra A nagaramAM AvIne khovAI gayo che, tenA zodha mATe ja huM dezadezamAM bhramaNa karyA karuM, chuM." brAhmaNe pitAne satya uddeza vyakta karyo ane tenI mukhamudrA zekanA AghAtathI nisteja thaI gaI tene kAMI paNa zodha lAgyo ke nahi?" yuvake pUchavuM cAlu rAkhyuM. Aje ja bapore te huM ahIM AvyA. A nagara eTaluM moTuM che ke, ahIM teno zodha karI zakAze ke nahi, enI paNa zaMkA thayA kare che. tame je azvArohI musabhAna vize kahyuM, tenuM mukha prathama to barAbara mArA ziSya jevuM ja lAgyuM hatuM, paNa pAse jaIne jevAthI jaNAyuM ke, te to musabhAna hatA. mahAzaya! kSamA karajo-Apano kaMThasvara paNa mane te mArA ziSya jevo ja jaNAya che. kadAcita e mArA unmAdanuM pariNAma paNa heya-kAraNa ke, jenI priya vastu khavAI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya jAya che, tene pratyeka vastumAM te ja vastune bhAsa thAya che." vRddha brAhmaNe potAnI manaHsthitinuM satya varNana karI saMbhaLAvyuM. ke jANe zAthI, eka prabaLa udvege yuvakanA manane ekAeka caMcaLa banAvI dIdhuM. te brAhmaNanAM caraNomAM ALoTavA lAgyo ane gagada svarathI bolyo ke, "guru mahArAja! e ghaTanA kaI dIkALanI * nathI. AjathI pAMca cha varSa pahelAM je bhAgyahIna sevaka ApanAM caraNanI chAyAmAM besIne darzanazAstrano abhyAsa karato hato, je adhamane A5 putravata premathI jotA hatA, jenA zodha mATe zrama laIne A5 tAMDA sudhI AvyA cho ane Aje saMdhyA samaye jenuM mukha joIne Ape kahyuM hatuM ke, "tArAzire zIdhra ja ApattinI vRSTi varSavAnI che." te ja dubhaoNgI, AryakulAMgAra ane svadharmatyAgI niraMjana-atyAre yavanonA annathI poSAyelo kALapahADa ApanAM caraNomAM-gusnAM caraNomAM paDela che!!!" yuvakathI vadhAre belI zakAyuM nahi. nemAMthI ekAeka prabaLa vege azrudhArAnuM vahana thatAM senApati kALApahADanuM mukhamaMDaLa ane vakSa:sthaLa bhIMjAIne taraboLa thaI gayAM. zekano prabaLa bhAva tenA hRdayamAM vyApI gayo. meghavinA ja vajapAta thavAthI manuSyonA manamAM jevI rIte kAryathAya che, tevI rIte eka musalamAnane AvI rIte zeka karato joIne vRddha brAhmaNanA hRdayamAM paNa Azcarya thavA lAgyuM. jAgRta chatAM paNa jANe pote svamanI sRSTimAM vicarate hoyanI, evo tene bhrama thavA lAgyo. je dezadrohI kALApahADanA nAmathI baMgALIonAM romAMca UbhAM thaI jatAM hatAM, te kALepahADa, te tene priya chAtra niraMjana hato ! e vArtAne smaraNe te tene asIma AzcaryasamudramAM nAMkhI dIdho. thoDIkavAra sudhI te bhrAntie tenA mastiSkane bhramiSTa ja rAkhyuM. vaLI pAche tenA manamAM evo vicAra Avyo ke, "A badhA prakAra banAvaTI ja lAge che; kAraNa ke, musalmAno hinduone ThagatI veLAe AvA Dhaga ja karatA hoya che." evI dhAraNAthI teNe kALApahADane kahyuM ke, "sAheba! Apa A zuM karo cho? ApanA jevA meTA AdamI mArA jevA eka bhikSukanAM caraNomAM ALoTe, e zuM yogya kahevAya che? kRpA karIne UThe. jo ke mAre niraMjana keAI daridrIno putra nathI, paNa je veLAe te taDAmAM Avyo hato, te veLAe te tenI dazA dAriyathI ja bharelI hatI. mATe Apa te niraMjana nathI, evA mAro dRDha nizcaya che." - senApati kALo pahADa UThI pAcho goThaNamaMDIe paDIne gadgadda Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ gurunAM caraNomAM vasthI kahevA lAgyo ke, "gurudeva! A hatabhAgI kALepahADa te te ja niraMjana che. A hInabhAgI ja ApanA gRhasanmukha tamAlavRkSanI chAyAmAM besIne veda ane vedAMgane pATha karyA karato hato. A pApI te ja che ke, je Apane snAnanA samaye snehamayI uSAne sAthe laIne ApanA zivapUjana mATe puSpa ane belapatro cUMTavAne jato hato ane tarpaNanI sarva sAmagrI laIne ApanI pAchaLa pAchaLa cAlyA karato hato. hAya ! have A pApInA te sukhanA divaso cAlyA gayA che! have pAcho evA samayano AbhAsa maratAM sUdhI paNa mArI daSTie paDavAno saMbhava nathI! have zeka karavAthI zuM vaLI zake ema che! niraMjananA nasIbamAM je lakhyuM hatuM te thayuM-te bhraSTa thayo ! ! zekAtizayathI niraMjanakALo pahADa vadhAre bolI zakyo nahi. tenAM netromAMthI azrunuM vahana cAlU ja hatuM. basa have te vRddha brAhmaNane vadhAre pUrAvAnI jarUra rahI nahi. uSAnuM nAma sAMbhaLatAM ja brAhmaNadeva ekAeka adhIra thaI gayo. tenAM netromAMthI paNa azrudhArAnuM vahana thavA lAgyuM. vRddha bhUdeva premapUrvaka kahevA lAgyo, "vatsa niraMjana! have vadhAre kAMI paNa belavAnI AvaciketA nathI. tArA kaMThasvarane huM maraNa paryanta paNa bhUlI zakuM tema nathI. saMdhyA samaye meM je veLAe tane je te kSaNe ja huM tane oLakhI cUkyo hato. paraMtu tAre navo veza joIne manamAM kAMIka saMzaya thayA karato hato. atyAre paNa tArA svaramAM to mane niraMjanani ja bhAsa thayA karato hato. paraMtu A zuM? niraMjananuM nAma kALo pahADa paDeluM kema sAMbhaLavAmAM Ave che ? jenA addabhuta ane alaukika guNothI vAsudeva sArvabhaumanI pAThazALAnuM mukha nitya ujajavala rahetuM hatuM, te niraMjana Aje yavanavezamAM kema daSTigocara thAya che ? mArA sAMbhaLavAmAM AvyuM hatuM ke, niraMjana musalamAna thaIne bAdazAhanA ghaNo ja priyapAtra thaele che, ane te vAta Aje huM sAcI thaelI joI zakuM chuM. ahA ! kALanuM kevuM bhayaMkara parivartana !!!" sujJa vAcake! tame e brAhmaNa devane oLakhyo ke? je na oLakhyo hoya, te ame tene tamArI sAthe paricaya karAvI ApIe. sAMbhaLe-e brAhmaNa-vRddha vipravarya navapanivAsI vikhyAta manasvI vAsudeva sArvabhaumano dauhitra hato. enuM nAma haradeva vAyaratna hatuM, ane e tikazAstrano eka advitIya vidvAna gaNato hato. kALo pahADa pitAnA mananA Avegane kiMcit zAnta karI netrAbunuM mArjana karIne kahevA lAgyo ke, "gurudeva! Ape ja mArI janma Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya kuMDalInuM avalokana karIne kaheluM hatuM ke, "manuSya game teTalA prayatno kare, paNa bhAgyanI reSAne te koI kALe paNa pheravI zakato nathI." e bhAgyanI prabaLatAthI ja Aje huM musalamAna chuM. potAnI IcchAthI 1 yavana thaelo nathI. je musalmAnonA atyAcArathI pIDita thaIne dabaMramAM phariyAda karavA mATe huM tADAmAM Avyo hato, te musalamAna rAjakartAnA ghoratama atyAcAra ane avicArathI ja atyAre eka tiraskRta yavananA rUpamAM huM ApanAM caraNo samakSa ubhelo chuM." "zuM, musalamAna bAdazAhanA atyAcArathI tuM musalmAna thayelo che? keTalAke te ema kahe che ke, kAI yavanarAjavaMzIyA yuvatInA premajALamAM baha thaIne ja te yavanadharma aMgIkAra karelo che. e kharuM ke khoTuM?" brAhmaNe potAne saMzaya batAvyo. e vArtA sarvathA asatya che. huM jyAre AdithI anta paryanta samasta vRttAMta Apane kahI saMbhaLAvIza, te veLAe ApanA badhA saMzayonuM nivAraNa thaI jaze. mAruM jIvana pratikSaNa anutA55 agnithI banyA kare che ! e anutapta jIvananI kathA ATalA divasa DhaMkAyelI rahI hatI, paNuM atyAre Apane jotAM ja bahAra ubharAI AvI che. ApanAM caraNomAM mAre aneka vArtAonuM prakaTIkaraNa karavAnuM che, - mATe cAlo ane pelA pattharanA cabUtarApara cAlIne bese. e sthAna kiMcitmAtra paNa apavitra nathI. tyAM ja huM Apane badhI vAta kahI saMbhaLAvIza." kALApahADe vijJapti karI. eTaluM kahIne senApati kALepahADa tyAMthI uThIne AgaLa AgaLa cAlavA lAgyo ane vAyaratnajI jIvanA adaSTa vize vicAra karato karate tenI pAchaLa pAchaLa dhIme dhIme cAlato thayo. temane cAlatA mUkIne ApaNe have eka bIjI ghaTanAnuM nirIkSaNa karIzuM. paMcama pariccheda svama juo, kaI kALe paNa kAIthI prIti na karavAnI pratijJA karazo nahi-yadi evI pratijJA karaze, to te sarvathA vyartha jaze! samudraprati vahana karatI nadInI gatine rokavAno prayatna karaze nahi, nahi te te ubhaya tIrakAntane ujjaDa karI nAMkhaze. jyAMsudhI manuSyanA mananI AvegamayI vRttio pUrNa rIte kAryakAriNI nathI thatI, tyAM sUdhI manuSya pitAne saMsAragraMthithI sarvathA zunya ja samaje che. paraMtu jyAre eka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat WWW.umaragyanbhandar.com
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ svama 3 eka karIne tenI sarva vRttionA pUrNatAthI vikAsa thaI jAya che, tyAre jItaza: navIna navIna graMthivarDa te baMdhAtA jAya che. sarva manuSyAnA manamAM saMpUrNa jIvanavyApinI vizvagrAsinI eka icchA rahelI hAya che, ane te icchA athavA AzA, dhana, mAna, pada ane prabhutva tathA rUpa ane yauvana AdithI bharelI che. avasthAnI vRddhi sAthe jevI rIte jIvananuM pratikSaNa parivartana thatuM rahe che te sAthe manuSyanA mananI prasphuTita vRtti paNa vadhAre ane vadhAre kAryakAriNI thatI jAya che. e vRttionI anuyAyinI AkAMkSA athavA icchAne pUrNa karavAmATe manuSya sadaiva gabharAyA kare che. sarvenI icchA eka ja prakAranI hatI nathI arthAt sarvenI icchA bhinna bhinna heAya che. kAI rUpane joine unmatta banI jAya che; kAinA hRdayamAM dhananA laiAbhanA unmAda thAya che; kAI premanA bhikSuka thaine rAdana karyAM kare che; ane kAI paramAtmAmAM lubdha thaI rahe che. je veLAe je icchita vastunA abhAva thAya che, te veLAe te vastunI prApti mATe manuSyanA manamAM vikSAla thaI jAya che. paraMtu manuSya premanA bhikSuka tA nityaja rahe che. anya viSayAnI icchA dhIme dhIme zAnta thaI zake che, parantu peAtAnuM mana khIjAne ApI dIdhA pachI tenA pratidAnanI AzA dhIme dhIme zAnta thaI jAya tevI heAtI nathI. rUpa nahi, tA guNuthI mugdha thaIne je veLAe manuSya peAtAnA mananA adhikAra bIjAnA hastamAM ApI de che, te ja kSaNe tenA hRdayanA kAI gupta sthAnamAM chUpAyale prema ekAeka prakaTa thAya che ane te saMpUrNa jIvanamAM vyApta thaI jAya che. e kSaNe manuSya pAtAnA karttavyane bhUlI jAya che ane jyAre tene pAtAnA premanA badalAmAM sAmAnA prema meLavavAnI AzA baMdhAya che, tyAre te meLavavAmATe teNe ja utkaMThAvAn thaI jAya che. je prabhAtakumAra ArIsAnA svAtaMtryanuM rakSaNa karavAmATe peAtAnA jIvananuM alidAna ApavAnA nizcaya karI cUkayA che, te uSAnA maneAhara mukhanuM avalAkana karavA pachI paNa peAtAnI te pratijJAnuM dRDhatAthI pAlana karI zakaze ke ? dezanA hitamATe arpita karelA jIvatane teNe uSAnAM niSkapaDha maitrAnI kAtaratAmAM khAI dIdhuM che! have je kAI prabhAtanA jIvananI ane uSAnA duHkharAzinI adalA khadalI karavA icche, te tema karavAnA prabhAta svIkAra karaze ke nahi, enuM hA ke nAmAM kANu uttara ApI zake tema che? sarAvaranA tIre AtAnA manane khAIne prabhAtakumAra cintApUrNa hRdayathI ghera pAche AvyA che, tenI cintA uSAmayI ja che. kSaNe kSaNe uSAnA madhura kaMThasvaranA tenA hRdayamAM pratini Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya thayA kare che. uSAnI chAyAmayI pratimUrti pratikSaNe tenAM netra samakSa UbhelI dekhAya che. prabhAta! pitAnuM sarvasva chavana ApI devA chatAM tene spaSTatAthI te ema kema na jaNAvI dIdhuM ke-uSA! tuM ekavAra pitAnA mukhathI kahe ke, "prabhAta! huM tane cAhuM chuM." tenAM camakatAM netromAM te e bhAvanuM ja darzana thatuM hatuM, tyAre tenA mananI vArtA tene khelIne te zA mATe na kahI? videzamAM svadezIyA sundarIno paricaya kare, emAM paNa zuM pApa che ke? tenuM nivAsasthAna navadvIpamAM ja che, eTale tene pUchavAthI tAre sarva saMdeha maTI javAne pUrepUro saMbhava hate. kadAcita te keAI svAtmIya jananI kanyA paNa hoya! tyAre zuM uSA kaI brAhmaNukanyA che? adyApi tene vivAha ta tha ja nathI. e te prabhAnA mukhathI jANavAmAM AvI gayuM che. uSA jemanA gRhamAM rahe che, teo kaI gya puw sAthe tene vivAha zAne nathI karI ApatA? uSA vAraMvAra saravaratIre ekAMtamAM azrupAta karyA kare che, paNa te azruone lUchI nAMkhavAno prayatna kema keAI karatuM nathI ? uSAe prabhAtane maLavAnI IcchA karelI che ane potAnA pitAne samAcAra pUchavAne tenI pAse AvavAnI AzA dharelI che. tyAre zuM, te kharekhara Avaze ke? je nahi Ave, te prabhAtakumArane bIje kaye sthaLe maLI. zakAya ema che? bIjuM sthaLa paNa kayuM? ekAnta sarovaratIra. tyAM kAI paNa janane nivAsa nathI. nirjana sthAnamAM dhIme dhIme AvIne uSA pitAnA mukhanuM darzana Apaze; prabhAta pitAnA hadayanAM dvAra kholIne potAnA mananI AzAne tene darzana karAvaze ane muktakaMThathI kahI deze ke, "he sundari! tuM mArA jIvananAM sarva sukhone svIkArIne tenA badalAmAM mane tArAM sarva duHkho ApI de." zuM sundarI uSA e yAcanAno asvIkAra karaze ke? deva jANe. prabhAtakumAra saMdhyA samaye potAnA nirjana sadanamAM AvIne zacyAmAM leTI rahyo. jyArathI prabhAta jagannAthapurImAM AvyuM hatuM, tyArathI aneka purInivAsI ne tene tyAM AvIne tenI pAse besatA hatA. aneka dezo vizenI aneka carcAo thayA karatI hatI ane yuddha vize paNa aneka tarka vitarko cAlyA karatA hatA. musabhAne je veLAe AkramaNa kare, te samaye kaNe kaNe zuM zuM karavuM ucita che, ItyAdi vArtAone prabhAta sarvasAdhAraNa janane aMtaHkaraNapUrvaka upadeza ApyA karatuM hatuM. te loko paNa prabhAtane potAne eka sahRdaya mitra samajatA hatA ane jethI te sukhI ane nirvigha rahe, evI ceSTA karatA hatA. potAnA nityanA niyama pramANe Aje paNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ svama parInivAsI jene prabhAtane tyAM AvIne ekatra thayA hatA, paraMtu temanI sAthe vArtAlApa karavAnI prabhAtane IcchA thaI nahi. teNe kahyuM ke, "Aje mArI prakRti kAMIka asvastha che. e vAkya sAMbhaLIne teo hRdayamAM duHkhI thaIne tyAMthI cAlyA gayA. pratidina saMdhyAkALe cakadhara mizra jagannAthanA maMdiramAM jato hato ane saMdhyA samayanI Atti samApta karIne tyAMthI pAcho cAlyo Avato hato. Aje kAI vizeSa kAryanA kAraNathI tenA AgamanamAM vilaMba thayo. eka prahara rAtri vItyA pachI te ghera AvyA ane AvatAM ja teNe prabhAtanI mulAkAta lIdhI. prabhAta paNa tenA AvavAnI vATa joto ja beThA hatA. tenA AvatAM ja prabhAta zAmAMthI UThIne beThe thayo ane thoDIvAra ahIMtahIMnI bIjI vAto karIne pachI kahevA lAgyo ke, "Aje bapore je bALAvize Ape keTalIka vAto karI hatI, te bALAnuM zubha nAma Apa jANo cho ke ?" cakradhara mitre smitayukta uttara ApyuM ke, "mArA banevInA gharamAM rahetI hoya ane huM nAma na jANuM, e bane ja kema? amAre tyAM paNa e vAraMvAra AvyA kare che. enuM nAma uSA che. ame badhA ene - ghaNA ja cAhIe chIe." "uSA-vAha kevuM suMdara nAma che. jevuM rUpa suMdara che, tevuM ja nAma paNa suMdara che. ThIka, paNa e pitAnA dUra dezamAMthI ahIM AvI zA kAraNathI ? zuM, enAM mAtApitA keAI nathI? e kuTuMbahIna che?" prabhAte prazaMsA karIne pUchyuM. "mArA jANavA pramANe enAM mAtApitA nathI. tamAruM nivAsasthAna paNa navadvIpa ja che, mATe tame kadAcita ene oLakhatA haze. navadvIpamAM eka mahAna paMDita hato ane te sAMbhaLavA pramANe e bALAne mAtAmaha thato hato." cakradhare keTalAka khulAso karyo. uSAne koI paMDitanI dauhitrI jANune prabhAtanA hRdayamAM avarNanIya harSane bhAva vyApI gayo. te mahA AnaMdasahita bolyo ke, "zuM, tyAre uSA kharekhara keAI brAhmaNanI kanyA che ? eka kulIna bALA AzrayahIna thaIne ahIM kevI rIte AvI vAra?" uSAnuM durbhAgya prabaLa che. enAM mAtApitA ene sAthe laIne jagannAthanI yAtrAe AvyAM hatAM. tIrthayAtrA karI pAchAM vaLatI veLAe koNa jANe kyA pApanI prabaLatAthI bhuvanezvara pAse luTArAoe yAtrAjIonA paDAvapara hale karyo ane temane badhe mAla lUMTI lIdho. e lUTaphATanI gaDabaDa ane nahAsabhAgamAM uSA pitAnAM mAtApitAthI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya viyukta thaI gaI. uSAnuM teA kahevuM ema che ke, tenI mAtAne ane tenA pitAne luTArAoe kApI nAMkhyAM hatAM." cakradhare vadhAre vRttAnta kahI saMbhaLAvyA. "tyAMthI te ahIM kyAre ane zI rIte AvI zI ?" prabhAte utkaMThA vadhatI javAthI adhIra banIne vaLI savAla karyo. "mAtApitAthI viyukta thayA pachI bIje divase prabhAtamAM bhuvanezvarathI lagabhaga be gAu upara e bALA rAtI rAtI mArgamAM ahIM tahIM bhaTakayA karatI hatI. eTalAmAM mArA banevInA prativarSe yAtrALuAne lAvavAmATe janArA eka nAkare ene joI ane teja ene peAtAsAthe ahIM teDI lAvye.." cakradhara mitre vizeSa vivecana karyuM. e keTalA divasanI vAta che ?" prabhAte SA prazna karyo. lagabhaga cArathI pAMca varSa thayAM haze." cakradhare uttara ApyuM. tyAre eTalA samayamAM enAM mAtApitAnA kAMI paNa zeAdha lAgI na zakyo ke?' prabhAte utsukatAthI pUchyuM. "zeAdha zI rIte lAgI zake vAruM? amArA mANasA navadvIpamAM temanA zeAdhamATe te gayA hatA, paraMtu temanA patto maLyA nahi. tyAMnA leAkAe ema kahyuM ke, te jagannAthanI yAtrAthI hajI pAchAM ja ryAM nathI. ethI evuM anumAna karI zakAya che ke, kadAcit teo mAryAM gayAM haze." cAre pAtAnA abhiprAya darzAvyA. vhIka paNa mAtApitA uparAMta dezamAM tenAM kAI sagAMvhAlAM che ke nahi? e vize uSA pote zuM kahe che?" prabhAte dIrdhadaSTithI e prazna karyo. "sagAMvhAlAM tarIke te huM mANasAnAM nAma batAve che, ke jemane ApaNA paMDyAjI ALakhe che paNa kharA." cakradhare praznanuM yathArtha uttara ApyuM. "prativarSe baMgALAnA aneka yAtrALuo ahIM Ave che, temAM navadvIpanA nivAsI paNa AvatA ja haze. tyAre temanI joDe uSAne tame pAchI navadvIpamAM kAM mAkalI na dIdhI ?". prabhAte ulaTapAlaTa savAleAnI zaruAta karavA mAMDI. "dhaNA zeAdha karavA chatAM paNa jenI sAthe uSAne mAkalI zakAya, evA vizvasanIya manuSya kAI paNa maLI zakayA nahi. gata varSamAM zAntipurathI yAtrALuonA eka saMdha AvyA hatA ane te saMdhamAMnA keTalAka yAtrALue uSAnA pitAne oLakhatA paNa hatA. eTale ame Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ svame temanI sAthe uSAne mokalavAno nizcaya karyo hate. sundarI uSAnA mAtAmahanuM nivAsasthAna bahudhA zAtipura ja che. eTalA mATe ja tene tyAM mokalavAno nizcaya karavAmAM Avyo hato. paraMtu baMgALAnA lokone svabhAva ghaNo ja duSTa hoya che, tethI tene tyAM laI javAmATe kaI paNa tatpara thayuM nahi." cakradhare potAnA prayatnone vRttAMta kahI saMbhaLAvyo. tamArA keTalAka mANasa paNa hameza baMgALAmAM pravAsa karatA rahe che; te temanI sAthe tene kAM mokalI na dIdhI ?" prabhAte pAchA ADe savAla karyo. prativarSe ame pote kAMI tyAM jatA nathI. bahudhA nokaro ja tyAM jAya che. te loke nAnA dezomAM pharatA rakhaDatA potAnI sagavaDa pramANe tyAM jaI pahoMce che ane bIjuM eka navayauvanA bALAne nokara sAthe mekalavI, e paNa eka vicAravA jevI bInA thaI paDe che. vaLI bIjI e paNa eka aDacaNuM che ke, eTale dUra sudhI te page cAlI paNa kevI rIte zake ? A varSe mAre ane mArA banevI halAyudha mizrane baMgALAmAM javAno vicAra hato ane upane paNa sAthe laI javAne ame nizcaya karI mUkayo hato. paraMtu have AvI vipattine sanmukha ubhelI joIne ame ahIMthI videzamAM kevI rIte vicarI zakIe ?" cakradhare pitAnI sthitinuM darzana karAvyuM. uSA je zokAtura rahyA kare che, te pitAnA deza ane mAtA pitAnA viyogaduHkhathI ja haze, kema nahi ?" prabhAte eka navo ja prazna karyo. "prathama te te ghaNI ja zokAtura rahyA karatI hatI ane rAta divasa rayA karatI hatI. paNa pachIthI dhIme dhIme ahIM rahevAne abhyAsa paDI gayo. mArI bhaginIne enAmAM ghaNo ja prema che ane uSA paNa tene mA mA kahIne bolAvyA kare che." cakradhare kahyuM. e paNa jagannAthanI kRpA ja samajavI joIe. AvI vipattinI veLAmAM ane sarvathA aparicita dezamAM eka asahAya bALA mAtasneha meLavavAne bhAgyavatI thaI che, e kharekhara eka alaukika ghaTanA ja che." prabhAte potAnA mananA uddagAra kADhyo ane pUchyuM ke, "vAsa, tyAre e bALAnI avasthA atyAre keTalAM varSanI haze ?" daza ke agiyAra varSanI avasthAmAM te ahIM AvI hatI ane cAre pAMca varSathI te ahIM rahe che, eTale atyAre tenI avasthA paMdara ke soLa varSanI hovI joIe, evuM sahaja anumAna karI zakAya che." cakradhare pUchAyelA praznanuM uttara dIdhuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya "arere ! tyAre te| enA vivAhaneA samaya paNa uttIrNa thaI gayA, ane have pachI paNa jyAM sudhI e peAtAnA dezamAM jaze nahi, tyAM sudhI enA vivAha thavA azakaya ane sarvathA asaMbhavita che." prabhAte peAtAnA zAka pradazita karyo. neTa tenA bhAgyamAM je lakhyuM hatuM, te thayuM che. have paNa te je peAtAnA dezamAM pahoMcI jAya, teA vadhAre sAruM. jagannAtha tamAruM bhaluM kare ane tamArI badhI icchAe pUrNa thAya. je A varSe ame pAte baMgALA tarapha na gayA, te tamArI sAthe ja e bALAne ravAnA karI daizuM. eTalA mATe ja tenA vize te divase tamArAthI keTalIka vAtacita meM karI hatI." cakradhare vAtAmAM ne vAteAmAM prabhAtanA zire eka kAryanA bhAra nAMkhI dIdheA. "zuM, kAle te ahIM AvavAnI che?' prabhAte pUchyuM. "avazya AvavAnI che ane Avaze ja. meM mArI bhANejI prabhAvatIne tene ahIM laI AvavAnI tAkIda ApI mUkI che. te Ave eTale tene meDhAmeADha pUchavAthI tame bIjI paNa dhaNIka vAte jANI zakazeA. uSA jevI rUpavatI che, tevI ja te guNuvatI paNa che. tamArI baMgALI bhASA te ghaNI ja sArI rIte lakhI ane vAMcI jANe che. tene " zvetAM ja manamAM prema utpanna thayA vinA raheteA nathI. te eka advitIya abaLA che." cakradhara mitre uSAnA rUpa ane guNunI aMtaHkaraNapUrvaka ane mukta kaMThe prazaMsA karI. prabhAta eka ucchvAsa laIne manamAM ja kahevA lAgyA ke, "cakradharanI vAta asatya nathI. kharekhara ane zvetAM ja manuSyanuM mana kAbUmAMthI jatuM rahe che. huM prathama e vArtA jANatA nahAtA. uSAne badhA cahAya che, paNa uSA eka paNa manuSyane cahAtI nathI." bahudhA ardharAtri paryanta uSAnA viSayamAM cakradhara ane prabhAtane paraspara vArtAlApa thatA rahyo. tyAra pachI cakradhara prabhAtane prasAda ApIne tyAMthI cAlye gayeA. prabhAta sukhazayyAmAM paDyo paDyo sukhasvamanI vicitra sRSTinuM avalAkana karavA lAgyA. e rAtre tene gADha nidrAnA anubhava thaye! nahi. sukhanI aneka AzA karatAM karatAM cintArUpI parizramathI jevAM tenAM netrA baMdha thavA jatAM hatAM, eTalAmAM uSAnI sundara mUrti tenA samakSa AvIne tenI tandrAnA bhaMga karI nAMkhatI hatI. kAivAra uSA samakSa, kAvAra pakSamAM ane kAivAra zireAbhAge svamamAM daSTigeAcara thatI hatI. kAvAra svamamAM tene evA bhAsa thatA hatA ke, jANe uSAsAthe tenA vivAhasaMbaMdha thaI gayeA che ane uSAne sAthe laIne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ puSpanAmAvalI te peAtAnA dezamAM javAne tatpara thaelA che. paraMtu prAtaHkAlamAM teNe je svama oyuM, tene te Ajanma bhUlI zakyA nahi. teNe joyuM ke, sUryamaMDaLamAMthI eka kiraNapaMkti bhUmipara paDIne jaLa pramANe vahuna karI rahI che. e suvarNadhArAnuM paryaMrvasAna kyAM thAya che, e levAmATe prabhAta. te pravAhanI pAchaLa dADavA lAgyA. bahu dUra nIkaLI gayA pachI te srota eka vizALa ane nIlavarNa samudramAM maLI gayA ane te AvI maLatAM ja samudranA nIlavarNanuM svarNavarNamAM parivataeNna thaI gayuM. prabhAta e samudranA tIre UbhA rahIne jovA lAgyA, eTalAmAM samudramAM ekAeka zatazaH svarNakamala khIlatAM tenA jevAmAM AvyAM. e suvarNa--sareAjanA Azraye zubhra vezadhAriNI sareAjamukhI sundarI uSA UbhelI hatI. uSA peAtAnA hastasaMketathI prabhAtane pAtA pAse AvavAnI AjJA karatI haiAya, evA tenA manamAM bhAsa thaye. prabhAta laNA ja gabharAI gayA. te samudramAM paDavA jatA hatA, eTalAmAM pAchaLathI kAe AvIne tenA hAtha pakaDI lIdhA. prabhAte pAchuM vALIne joyuM te! pAchaLa paNa te ja caMdravadanA uSA UbhelI tevAmAM AvI. uSA madhura svarathI kahetI hatI ke, "samudramAM paDazA nahi. ema -- karavAthI kdAcit tame DUkhI jazeA. cAleA ApaNu banne peAtAnA dezamAM cAlyAM jaIe. ahIM dIrdhakALa nivAsa karavAmAM kaze! paNa lAbha nathI. mArA abhiprAyanA vicAra kare, ane prayANanA kAryamAM zIghratA kareA." sundarI uSAnA madhura mukhamAMthI nIkaLelA e zabdone sAMbhaLatAM ja prabhAtanI AnandamayI nidrAnA lApa thaye!-tenAM netre acAnaka UdhaDI gayAM. svapramAMnI krAipaNa vastu rdaSTigeAcara na thavAthI te dhaNA ja gaMbhIra vicAramAM paDI gaye| ane tene tyAM cena na paDavAthI zayyAmAMthI te UThyo ane gRhamAMthI bahAra nIkaLI ahIM tahIM pharavA lAgyA. mana eva manuSyALAM jaLa vadhamokSayo" mana ja baMdha ane meAkSanuM kAraNa che, e niyama anusAra atyAre teA prabhAtanuM mana eka atyaMta bhayaMkara baMdhanuM ja kAraNu thayeluM hAya, ema spaSTa anumAna karI zakAtuM hatuM. astu. cr SaSTha paricche p puSpanAmAvalI prabhAta bahAra AvyA ane pRthvIe Aje navIna mUrti dhAraNa karelI hAya, ema tene dekhAyuM. jANI na zakAya tevI sukhaduHkhathI mizrita aspaSTa chAyA prakRti devIe peAtAnA vadanamaMDaLamAM dhAraNa karelI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 69 www.umaragyanbhandar.com
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ 70 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya heya, evo bhAsa thavA lAgyo. dAruNa duHkhono anubhava karavA pachI jevI rIte manuSyanI manovRttio niste ja thaI jAya che, tevI ja rIte prabhAtanA hRdayane bhAva paNa tejahIna thaI gayo hato. uSAnA sva-- manI askuTa smRtie eka prakAranI agamya vyAkulatAno tenA manamAM praveza karAvI dIdho hato. tene kSaNe kSaNe te ja suvarNa samudranuM darzana thayA karatuM hatuM, tenA madhyabhAgamAM te ja sareja-Asana zobhI rahyuM hatuM ane temAM te ja alaukika rUpavatI uSA pitAnI alaukika prabhAne prasarAvatI prabhAtane hasta saMketathI bolAvatI hatI! hajI paNa pAchaLa ubhI rahIne uSA prabhAtane kahetI hatI, "samudramAM paDazo nahi. ema karavAthI kadAcita tame DUbI jazo. cAlo, ApaNuM ane potAnA dezamAM cAlyAM jaIe." prabhAtanA hRdayamAM je ke uSA maLaze, evI AzA nahotI, tyAre je veLAe tene hAtha pakaDIne uSAe tene samudramAM paDato aTakAvyo hato, te veLAe tene paNa sAthe laIne prabhAta samudramAM DUbI kema na gaye ? samudramAM paDavAthI marI javAne saMbhava hato ane teo je mArI jAta, te cirakAlane mATe nirbhaya thaIne ananta kAla paryata prabhAta te ja sukhasvamanI sukhapUrvaka samIkSA karI zakyo hota. - sUryanArAyaNe pUrva dizAmAMthI jagatane potAnuM tejomaya darzana ApyuM.udita bhAnunuM darzana thatAM ja pakSisamUha potAnI bhASAmAM tenA stutigAna gAvA lAgyo. je prabhAta paNa pakSI hota, te e veLAe potAnA mananA bhAvane kAIpaNa prakAranA saMkoca vinA te prakaTa karI zakata. paraMtu manuSya hovAthI lajajA ane viveke tenAM hadayadvArane udhaDavA na dIdhAM ane tenA mananA bhAve manamAM ja muMjhAvA lAgyA-bahAra nIkaLI zakyA nahi. - sUryodaya thavA pachI thoDIvAre cakadhara mizra prabhAta pAse AvI pahoMcyo ane hasita vadanathI kahevA lAgyo ke, "gaI kAle tamArA manamAM zaMkA hatI ke, koNa jANe uSA Avaze ke nahi ? paraMtu Aja uSa:kAlamAM ja uSA ane prabhAvatI banne ahIM AvI pahoMcI che." e zubha samAcAra sAMbhaLatAM ja prabhAtanuM malina mukhamaMDaLa AnaMdathI praphulla thaI gayuM. hRdayamAM eka samayAvacchede aneka tArAno dhvani thavA lAgyA. tyamAMthI Avirbhata thayelA zabdano tenA hRdayanA eka gupta sthAnamAM pratidhvani thayo. evo te te kayo zabda haze vA? e zabda A vizvamAM sneha, prema ane anurAga ityAdi bhinna bhinna nAmathI vikhyAta-prasiddha che. prabhAte vyagratAthI kahyuM, "zuM AvI pahoMcI ?" e tenA praznamAM paNa eka prakAranI navInatAnuM pratyakSa darzana thayuM. e praznamAM paNa snehanI chAyA samAyelI hatI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ puSpanAmAvalI 71 cakradhara mizra prabhAtakumAranI vyagratAnA kAraNune samajI zakayA ke nahi, te ame kahI zakatA nathI. parantu tenA adharAmAM je smitanA -udaya thayA, tethI kadAcit evuM anumAna karI zakAya kharuM ke, te prabhAtanA sarva maneArahasyane sArI rIte jANatA haiAvA joie. prabhAttanA praznanA uttaramAM teNe jaNAvyuM ke, "hA, AvI pahoMcI." e saMkSipta uttaramAM paNa rahasya samAyeluM hatuM. " tame tenA mukhethI kAI navI vAta sAMbhaLI ke?" prabhAte AturatAthI pUchyuM. 66 nA-Aje meM tene kAMI paNa pUchyuM nathI. mAtra tamArI pAse AvavAnuM kahyuM, paNa te tamArA samakSa AvavAnI nA pADe che." cakradhare prabhAtane nirAza karanAruM uttara ApyuM. prabhAtanI prakhrudhdha mukhamudrAmAM saMdehanI chAyA chavAI gaI. te kiMcit nirAzAnA bhAvathI melye, AvavAnI nA zAmATe pADe che? uSA zuM kahe che?" " kAMI uttara paNa nathI ApatI. tenA na khAlavAthI ema ja jaNAya che ke, te tamArAthI zarmAya che." mitre potAnA abhiprAya jaNAvyA. "e lajjA nakAmI che." prabhAte peAtAnA vicAra darzAvyA. eTalAmAM cakradhara mitre aMtaHpuranA dvAraprati aMgulI nirdeza karIne kahyuM ke, "jue pelA dvArapAse uSA ane prabhAvatI banne UbhelAM che, uSA tamArA dezanI amaLA che, eTale tame zvetAM ja tene oLakhI zakaze. jIA jenA mukhanA raMga bahu ja zveta che, te ja uSA. enA mukhamAM ahIM AvavAneA bhAva dekhAya che khareA-ethI aTakaLI zakAya che ke, enI ahIM AvavAnI maneAbhAvanA che. pachI teA paramezvara jANe." bahu ja sUkSma dRSTithI prabhAte te tarapha joyuM. te divase je citra teNe sareAvaratIre eyuM hatuM, te ja citra atyAre dvArapAse tenA evAmAM AvyuM. dvAranI banne bAjUe e praphulla yauvanAM bALAo UbhI UbhI prathama pramANe ja prabhAtane jovAmAM lIna thayelI hatI. prabhAtanI dRSTi paDatAM ja uSAnI dRSTi pRthvImAM praveza karI gaI ane prabhAvatI jemanI tema tene jotI TaTAra UbhI rahI. prabhAnuM dhyAna prabhAtamAM hatuM, ethI athavA te| evA ja khIjA kAI kAraNathI prabhAte punaH uSAprati dRSTipAta karyo nahi. te mukha pheravIne cakradhara mizrane uddezI kahevA lAgyA mizra ! uSAne pUche.tA kharA ke, enA pitAnuM nAma zuM hatuM?" " tame ja pUcho ne. huM ene kheAlAvuM chuM. have kadAcit Avaze, ema jaNAya che." eTaluM kahIne teNe sundarI uSAne saMdhyAdhIne kahyuM ke, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya "uSe! ahIM Ava. putri zarmAya che zAne ? A prabhAtakumAra tArA pitAnuM nAma pUche che. AvIne emane uttara Apa." upAe potAnA avanata mukhane unnata karyuM nahi. eTale prabhA-* vatIe uSAno hAtha pakaDIne kahyuM ke, "tyAM kema nathI jatI ? sAMbhaLatI nathI, mAmA lAve che te? potAnA dezanA manuSya pAse javAmAM zarama te zenI hoya?" uSAe prabhAvatInAM vAkyonuM kazuM paNa uttara dIdhuM nahi. teNe gupacupa tenA hAthamAMthI potAno hAtha choDAvI lIdhe. uSAnAM namra netronI prabhAvatI-kaNubhimukhA dRSTie dhImA svarathI kahyuM ke, mArAthI tyAM jaI zakAze nahi. mAruM zarIra kaMpe che. atyAre mane ahIMthI javA de. huM bIjIvAra mArA pitAnuM nAma batAvIza." * prabhAta, duSyata samakSa zarmAIne ubhI rahelI zakuntalAnI sthiti vize vicAra karavAmAM lIna thaI gayo hato. teNe vicAryuM ke, "zakuntalA paNa AvI ja rIte anurAgapUrNa dRSTithI duSyatanA mukhane avalokatI UbhI hatI. premane aMkura na phUTyo hoya, tyAM sudhI lajajA paNa kayAMthI AvI zake vA? prabhA akapaTa bhAvathI joyA kare che, paNa uSA zAmATe mane jotI nathI ? kavijano je prAthamika premanAM cihnone ullekha karI gayA che, te sarva ullekhe satya haze ke? kadAcita satya paNa hoya, tAya prabhAtane tenAthI zuM saMbaMdha ? prabhAtamAM evA zA guNo bharelA che ke, jethI uSA ekAeka mugdha thaI jAya ? prabhAta ! tArI AzA vyartha che. paraMtu AzAne tyAga paNa kevI rIte karuM?" manamAM evA vicAro karI eka zItala ni:zvAsa nAMkhIne prabhAte uSAprati daSTipAta karyo. tene pote bolAvavAnI tenA manamAM IcchA thaI paNa zabdane uccAra karI zakAya ja nahi. be traNavAra zabda kaMThaparyanta AvIne avaruddha thaI gayA. aMte ghaNo ja zrama karavA pachI kAMIka badalAyelA svare uSAne saMbodhIne teNe kahyuM ke, "uSe ! samaya che zAmATe ? Avane, zuM tAruM nivAsasthAna navadvIpa che ?" uSAnuM mukhamaMDaLa raktavarNa thaI gayuM. samasta zarIranA rudhiranI eka ja dhArA baMdhAIne te mukhapradezamAM ja pravAhita thavA lAgI. tenA zarIramAM kaMpano avikala AvirbhAva cAlU thaye. pUrva pramANe ja nIcuM mukha rAkhIne madhura svarathI te prabhAvatIne kahevA lAgI ke, "alI pratye ! cAlane, gharamAM jaIe." prabhAe viraktatAthI uttara ApyuM ke -- gharamAM ja cAlavuM tuM, te ahIM AvI zA mATe ? ahIM AvavAnI AturatAmAM AkhI rAta te uMgha to lIdhI nathI, ane atyAre Ama kema thaI gayuM? kAle to ema kahetI'tI ke, "eka eka karIne huM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ puSpanAmAvalI 73 prabhAtakumArane badhI vAto kahI saMbhaLAvIza." ane Aje moTuM sIvAI kema gayuM?" uSAnA mukhamAM hAsyanuM ciha mAtra paNa hatuM nahi; RparaMtu be ne AnandathI hasI rahyAM hatAM. uSAe prabhAvatInA kAnamAM kahyuM ke, "koNa jANe zAthI mane te bolatAM ghaNI ja zarama thAya che." bhU vakra karIne prabhAvatIe kahyuM ke, "zarama te vaLI zAnI hoya ? pahelAM to tuM kAMIe ATalI zamatI nahotI. tArA dezanA aneka yAtrALuo AvyA kare che ane koIpaNa prakAranI lajajAvinA temanAthI tuM aneka vArtAo karyA kare che. A paNa tArA dezano ja eka gRhastha che, tyAre enAthI zarama rAkhavAnuM zuM kAraNa che ?" eTaluM cAsana kahIne pachI teNe uSAnA kAnamAM A zabdo kahyA, "alI muzke! zuM, e tAro pati che ke, ene jotAM ja ATalI badhI zaramamAM DUbI gaI che te?" prabhAvatInA e zabda sAMbhaLatAM ja mugdhA mAninI uSAnuM hadaya tharathara kaMpavA lAgyuM. tenAthI tyAM UbhuM rahI zakAyuM nahi. hRdayanA eka avyakta Avege tene asthira karI nAMkhI. uttara dIdhAvinA caMcala bhAvathI te tyAMthI tatkALa cAlI nIkaLI. cakradhare prabhAvatIne pAse belAvIne pUchayuM ke, "prabhAvati ! uSA cAlI kema nIkaLI ?" prabhAvatI, prabhAtanI nirAzAmaya daSTinuM avalokana karI zakI ke nahi, enuM ApaNAthI nirAkaraNa thaI zake tema nathI. upAe kAMIpaNa kahyuM na hotuM, topaNa prabhAvatIe banAvaTa karIne kahyuM ke, "hAhamaNuM to te cAlI nIkaLI che, paraMtu bapore pAchI AvIza, ema kahetI gaI che." ema kahIne prabhAvatI paNa gharamAM cAlatI thaI saMzayajaDita prabhAtanI AzArUpI dorImAM eka gAMTha vadhAre paDI gaI. te bahu ja udvignatAthI vairyahIna thaIne cakradharane kahevA lAgyo ke, "cAlo-jarA nagaranA bahirbhAgamAM jaIne pharI AvIe. Aje snAna Adi IndradhumramAM ja karIzuM." prabhAtane e vicAra jANavA pachI cakradhare tene eka vAta kahI, paNa prabhAta te sAMbhaLI zakyo nahi. te anyamanaska bhAvathI cAlavA lAgyo. cakadhara paNa dararoja prabhAta sAthe savAramAM pharavA jato hato, eTale te paNa dhIme dhIme tenI pAchaLa pAchaLa cAlavA lAgyo. lagabhaga doDha prahara pachI prabhAta pAchA ghera AvyA ane tyAM AvIne teNe je dRzya joyuM, tethI tenuM mana svargIya premapravAha vaDe parivruta thaI gayuM. teNe joyuM ke, tenI zayyA nAnA prakAranAM puSpothI sajAvelI hatI, sundara sumanonI mALAo sarvatra laTakI rahI hatI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ 74 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya avA ane meTAM meTAM puSpAthI zayyAmAM uSA nAma vAMcI zakAya, akSarA AlekhelA hatA. e racanAnuM prathama darzana karatAM ja tenA hRdayamAMthI vidyut pasAra thaI prayANa karI gaI. gheADIvAra pachI zAnta bhAvathI " uSAe A maneAhara racanA karI haze ke prabhAvatIe ?" enA te vicAra karavA lAgyA. aMte te zayyAnA eka khUNAmAM besI gayA ane puSpAthI AlekhelA uSA nAmane vyakta karatA akSarane teNe premapUrvaka cuMbana karyuM. eka sthaLe prabhAta nAmanA paNa sUkSmatAthI puSpAkSare ullekha karelA hatA. prabhAtanA AzcaryanA pAra na rahyo. manuSyane peAtAnA priya pAtranI prApti thAya, ethI vadhAre AnaMdadAyaka khIne kAIpaNa viSaya tenA mATe heAteA nathI! prabhAta, uSAnA aparicita hRdayanA bhAvane jANavA mATe keTalA badhA vyagra ane ciMtAtura banI gayA hatA, e to vAcakA jANe che ja. have tenA bhAva vyakta thaI javAthI AnandAtizaye tene adhIra banAvI dIdhA. te sumanazayyAmAM jAgRta chatAM paNa svama bevA lAgyA. tenuM svama-maneArAjya A pramANenuM hatuMH--jANe te pAte eka nirjana premakuMjamAM besI peAtAnA hRdayarUpa siMhAsanane svarganI sukAmaLa mandAra-mALAothI zRMgArIne uSAnA AgamananI mArgapratIkSA karatA kheThA che. eTalAmAM uSA AvIna te siMhAsanamAM besI gaI ane tenA karatAM paNa vizeSa kAmalatA dharAvanArA peAtAnA hRdayarUpa siMhAsanane sajAvIne prabhAtane prArthanA karavA lAgI ke, "padhArA, prabhAta! ApaNu banne maLIne A navIna Asanane suzAbhita karIe. A saMsAramAM huM tamArI chuM ane tame mArA che. mane visArI na mUkazeA. Ave, ApaNe ubhaya prANAnuM ekIkaraNa karIne, temane praNayasUtrathI bAMdhI mUkIe." kAI paNa rIte sandehanuM nirasana thayuM nahi. punaH uSA prabhAtanI dRSTie paDI nahi ane uSAe paNa AvIne prabhAtane kAI vAta pUchI nahi. prabhAtanI premapipAsA vadhAre ne vadhAre vadhavA lAgI, trIje divase jagannAthanA pradhAna paDyo-prabhAvatInA pitA, ane uSAnA AzrayadAtA hulAyudha mizra jahAjapurathI pAchA AvyA ane teNe purImAM dheASaNA karAvI dIdhI ke, " ' musabhbhAnA raNasaMgrAmamATe sajja thaine erIsA tarapha AvavAne baMgALAmAMthI ravAnA thaI cUkyA che." ArIsAnA samasta bhAgeAmAM raNavAdyanA dhvani kahuMgAcara thavA lAgyA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ senApatinI cUMTaNI saptama pariccheda senApatinI cUMTaNI * halAyudha mizranA purImAM Agamana thavAnA samAcAra sAMbhaLata. ja sahasazaH utkalavAsIo AvI AvIne purImAM ekatra thavA mAMDyA. utkalamAM viplavane spaSTa darzana thavA lAgyuM sarva jane potAnA dhana ane jIvanane bacAvavAnI cintAmAM paDI gayA. jo ke rIsAvAsI atyArasudhI pUrNa svataMtra hatA, paraMtu svataMtra prajA pramANe temanAmAM udyama ane utsAha dRSTigocara thatA na hatA. musahmAnonA AkramaNanA samAcAra sAMbhaLatAM ja ulavAsI jano purInI pavitratAnA rakSaNane jarApaNu vicAra na karatAM mAtra potAnA jIvana ane dhana tathA strI putra Adine rakSavAno ja prayatna karavA lAgyA. samasta prajAno e to nizcaya ja thaI gathe hatuM ke, musalamAne erIsAmAM praveza karatAM ja vijaya meLavaze ane ghara atyAcAra karaze. keTalAka leke potAnA dhanane jamInamAM dATavA lAgyA. keTalAke potAnI strI-kanyA Adine keAI ApadAzUnya sthAnamAM rAkhI AvavAno vicAra karavA lAgyA. "jagannAtha! rakSA -karo !! jagannAtha! rakSA karo!!" e vAkyo vinA anya vAkyono dhvani sAMbhaLavAmAM Avato nahato. halAyudha mizranA Agamana samAcAra sAMbhaLI aneka jano bhayabhIta thaI tenI sAthe uttama parAmarza karavAnA ane tenA mukhethI vizeSa samAcAra jANavAnA hetuthI purImAM AvavA lAgyA. prabhAtakumAranA udyogathI vaizAkhanI pUrNimAne divase zrI jaganAthanA maMdiramAM eka virATa sabhAnuM adhivezana karavAmAM AvyuM. dhanavAna, prabhAvazAlI ane dIna sarva prakAranA loko e sabhAmAM AvIne upasthita thayA. nAnA moTA maLIne sabhAsadonI saMkhyA saravALe pAMca hajArathI vadhArenI thaI gaI. prathama to halAyudha mizre sarva sajjano sAthe prabhAtanI orIsAnA eka akapaTa mitra tarIke oLakhANa karAvI; pachI yuddhanA viSayamAM nAnA prakAranI AlocanA karavAmAM AvI, ane aMte sarva sAdhAraNane saMpUrNa uttejita karavAnA hetuthI mukhamaMDaLamAM mahAna gaMbhIra bhAva dhAraNa karIne tema ja pote vIrarasanI sAkSAta pratimA banI jaIne bhISaNa dhvanithI halAyudha mitre potAnA bhASaNane nIce pramANe prAraMbha karyo: bhe baMdhujano! ApaNe badhA A veLAe ghera ApattimAM AvI paDyA chIe ane have ApaNAM bhAgya ApaNane je mArga batAve, te mArge ja ApaNe vicaravAnuM che. dakSiNa samudranA tIraprAMtamAM utkala Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat WWW.umaragyanbhandar.com
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya deza atyAra sudhI vijayapatAkAne uDAvate nirvighatA ane zAMti sahita je potAnI svataMtratAnA sukhane upabhoga lIdhA karato hato, te svAtaMtryasukhane saMhAra karavA mATe ghara vipapa samudra tenI sAme te cAlyo Ave che. bahu zatAbdithI cAlatI AvelI utkaladezanI pavitratAne chInavI levAne durdata musadbhAna taskaro astrazastrathI sajja thaIne ahIM AvavA mATe ravAnA thaI cUkyA che. tIrthasthAnanI pavitratA sacavAyelI che, tyAM sudhI ja ApaNAM sarva sukhe paNa sacavAyelAM che. lakSAvadhi manuSyanI bhAgyareSAne dharmasthAnanI pavitratA sAthe ja sukharUpa saMbaMdha saMdhAyelo che. A veLAe je ApaNe dharmasthAnane I besIzuM, te te sAthe ApaNuM gauravano paNa sarvathA nAza thaI jaze, ApaNuM zaktine lepa thaze ane ukalavAsIonAM mAnamaryAdAyukta mastake yavanonAM caraNothI cagadAze. baMgALAmAM jevA jevA ghora atyAcAra thaI cUkyA che, tevA sarva atyAcAra ulavAsI janone paNa bhogavavA paDaze. musalmAno vidhama, atyAcArI ane vizvAsaghAtaka hoya che, e to sarvanA jANavAmAM che ja. AryonA jAtidharmane nAza karavo, AyanAM devadevIonAM maMdira tathA mUrtiono saMhAra kare ane te maMdironAM sthAne masjida baMdhAvavI, e yavanono mukhya udeza hoya che. je teo - arIsAmAM Avaze. to orIsAnI keTalI ane kevI durdazA thaze, tenuM huM yathArtha varNana karavAne samartha nathI. to paNa e durdazAnuM tamane huM kiMcidra darzana karAvI zakIza vanene vijaya thatAM ja A jagannAthapurI smazAna tulya banI jaze ane jagannAthanuM maMdira masjidanuM rUpa dhAraNa karaze. devanA AMgaNAmAM gohatyA thaze ane A pleccha banaze. A bhaviSyavAdamAM jarA paNa atizayokti nathI, e nizcita mAnavuM. vadhAre te zuM kahuM, paNa ApaNA priya-prANapriya zrI jagannAtha devano sadAne mATe nAza thaze. A veLAe je ApaNe ApaNuM prANanI mamatA karIne utsAhahIna thaI besI rahIzuM, ApaNA dharma ane ApaNuM pavitratA mATe prANArpaNa nahi karIe, to ananta kAlaparyanta ApaNe narakanI yAtanA bhogavatA rahIzuM. vaLI e paNa dhyAnamAM rAkha. vAnuM che ke, je ApaNe dharmarakSAnI cintA na rAkhIne mAtra potAnA dhana ane prANanA rakSaNanI cintAmAM ja macyA rahIzuM, te bhaviSyamAM lake ApaNane kharekharA dharmadrohI, devadrohI ane AtmadrohInAM niMdya nAmathI ja oLakhaze. Aje ghaNe ja Anandane viSaya che ke, eka ghara saMkaTanA samayamAM ApaNe badhA baMdhuo eka sthaLe ekatra thaelA chIe. A, baMdhuo ! ApaNe sarva maLIne zrI jagannAtha samakSa evI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ senApatinI cUMTaNI 77 daDha pratijJA karIe ke, musalmAna paThANenA hallAnA divase AvI ja rIte pAchA ekatra thaIzuM ane eka saMpathI dharma mATe prANa apazuM. raNabhUmimAM rakta vahevaDAvIne kici aMze svadharma RNamAMthI mukta thaIzuM. vIra! karo pratijJA-juo cho zuM?" thoDIvAra mATe vaktA halAyudha mizra zAnta thayo. tene kaMThasvara bahu dUra aMbara pradezamAM pratidhvanita thavA lAgyo. zrotAonA manamAM eka navIna baLane saMcAra thavA lAgyo. sarve jano AnaMda ane utsAhathI eka sAthe bolI UDyA ke, "jaya-jagannAtha jaya !!" pAMca hajAra puruSonA kaMThamAMthI nIkaLelA e dhvanithI caturdizAo kaMpAyamAna thaI gaI. dUra garjanA karatA samudranuM hRdaya paNa utsAhathI uchaLavA lAgyuM. gaMbhIra gheSathI AkAza paNa Andolita thavA lAgyuM. tyArapachI sarvatra gaMbhIra niHstabdhatAnuM sAmrAjya vyApI gayuM. vaktA hulAyudhe punaH potAnA uttejaka bhASaNane prAraMbha karyo-te kahevA lAgyo, "baMdhuo ! nirAza thazo nahi, bhayathI vyAkula thaIne udyama ane utsAhane khoI besazo nahi, turacha prANanA mehathI potAnA vizajone cirakAlane mATe apavitratAnI zRMkhalAthI bAMdhaze nahi ane raNa bhUmimAMthI palAyana karI kuLane kalaMka lagADaze nahi. tame pote utkalavAsI hovA chatAM paNa dhana ane prANanA rakSaNanI cintAmAM paDelA che; paraMtu A narapuMgavane tame nihALe-A prabhAtakumAra eka baMgavAsI puruSa che. juo, enA vizALa lalATamAM nirbhayatA, zarIramAM vIratA ane, netromAM sAhasa pratyakSa virAjamAna che. eNe bahu dUranA pradezamAMthI ahIM AvI niHsvArtha bhAvathI tamArA sAthe maLIne orIsAnA hitamATe potAnA prANa arpavAno nizcaya karelo che. ApaNe atyAre e praznano nirNaya karI zakIe tema nathI ke, e vIranara yuddha vidyAmAM nipuNa che kivA nahi ? paraMtu Aja eka mAsathI emanA hRdayanI parIkSA levAya che ane tethI amAro nizcaya thaI gayo che ke, emanuM hRdaya te kharekhara ja eka vIrahadaya che. atyAre A vIrayuvakane ja ApaNe ApaNa netA senApatinI padavI ApavAnI che. AvatI kAle huM prabhAta kumArane sAthe laIne pAcho rAjadhAnImAM mahArAjA samakSa jaIza ane rAjAnA potAnA haste ja emane senApatinI padavIthI vibhUSita karAvIza. eTale rAjAnI AjJAnuM kAI paNa ullaMghana karI zakaze nahi. mane - AzA che ke, je vIranAra sarvathA pitAnI IcchAthI ja vipasAgaramAM kUdavA mATe tatpara thayelA che, te prabhAtakumAra AvatI kAle rAjAne - tyAM AvavAthI kadApi vimukha thaze nahi ane seMkaDo manuSyo samakSa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ 78 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya UbhA rahI senApatinI padavIne svIkAra karIne A vRddha brAhmaNanA AzIrvAda svarUpa A mALAnuM grahaNa karaze." ema kahIne halAyudha mizra eka puSpamALA hAthamAM laIne prabhAtakumAra samakSa Ubhe rahyo. sekaDo janono e mALAmAM ane prabhAtanA sukhamAM daSTipAta thavA lAgyo. eka sarvathA aparicita janamaMDaLa samakSa AvI rIte apUrva viracita gauravanI prApti thavAthI prabhAtanuM hadaya AnandathI ubharAI gayuM ane hRdayanA vegane avarodha na thaI zakavAthI te ekAeka potAnA Asana parathI UDyo ane halAyudha tathA sarva sabhAjanone uddezIne gaMbhIra svara ane gaMbhIra mukhamudrA karIne bolavA lAgyuM ke, "mizracha! ane samasta AryabaMdhuo! Aja Apa sarvajano samakSa huM jagannAthanA nAmano uccAra karIne pratijJA karuM chuM ke, jyAM sudhI mArA hastAmAM zastra dhAraNa karavAnI zakti raheze, tyAM sudhI huM satya niSThAthI zatruonA sarvasva nAzano prayatna karIza. yuddhathI vimukha thaIza nahi ane samarabhUmimAMthI palAyana karavAno prayatna nahi karuM. A tIrthasthAnanI pavitratAnA rakSaNamATe AjathI huM mAruM jIvana kRSNArpaNa karuM chuM ane aMtaHkaraNapUrvaka eka yAcanA karuM chuM ke, tame badhA mane mArA kAryamAM. pitAthI banI zakatI sarva prakAranI sahAyatA ApatA raheze." ahIM prabhAte pitAnA bhASaNanI pUrNatA karI, eTale halAyudha mizra punaH Ubhe thaye ane kahevA lAgyo ke, "A kusumamALA huM prabhAtanA gaLAmAM ArAyuM chuM Izvara enA utsAhanI vRddhi kare !" ema kahIne teNe mALA prabhAtanA gaLAmAM paherAvI. caturdizAe Anandadhvani prasarI gayuM ane "jagannAthano jaya." e gaganabhedaka vAkyane sahastrAvadhi mukhathI uccAra thavA lAgyo. eTalAmAM saMdhyAnI Artine vAghadhvani saMbhaLAya ane sabhAnuM visarjana karavAmAM AvyuM. agaNita zretAo ane prekSako tatkALa aneka sthaLe vikharAI gayA. prabhAtakumAra, halAyudha mizra sAthe rAjadhAnImAM javA vizenI vAtacita karato AttinAM darzana karavA mATe jagannAthanA maMdiramAM AvI pahoMcyo ane bhaktipUrvaka darzana karavAmAM lIna thA-pitAnA dehanAnane te sarvathA visarI gayo. aSTama pariccheda ana. Aje vaizAkha mAsanI pUNimA che. AkAzamAM pUrNa candra virAjamAna che. Aje paThANonA AkramaNanI bhIti nathI ane koInA manamAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ cumbana 79 kAI paNa prakAranA udvega daSTigAcara thatA nathI. AkAzamAM, pRthvImAM huM, ane samudramAM sarvatra prazulla caMdrikAnuM ja darzana thAya che. jagannAthanAM-- purImAMnAM-maMdirA jANe caMdrikAnA samudramAM DUbI gaelAM heAyanI! evA ja bhAsa thAya che. devAlayeAmAM cAlatA zaMkha ane DaMkAonA dhvani adyApi zAnta thayA nathI. manuSyAnA gamana Agamana vyApAranA paNa adyApi avarAdha thavA nathI pAmyA. vaizAkha mAsanI ujvala pUrNimAnI rAtre hajArA utkalavAsinI ramaNIe pAtapAtAnA patiputra AdinA maMgalanI kAmanAthI zrIjagannAthanAM darzana karavAne jatI ane darzana karIne AvatI jovAmAM Ave che. vaizAkha pUrNimAne divase darzana karavAmATe ahArathI hajArA yAtrALuA Ave che, paNa A varSe videzIya yAtrALuonI saMkhyA vizeSa daSTigeAcara thatI nathI. enuM kAraNa e che ke, musamAnAnA canArA AkramaNanA samAcAra dezamAM sarvatra phelAI gayA che ane tethI ja bahAranA yAtrALuo ahIM AvavAnuM sAhasa karI nathI zakayA. ArIsAnA nivAsI tA atyAre dhAra ApattimAM AvI paDelA che ane tethI ja te bhaktibhAvathI zrIjagannAthanI sevAmAM nimagna thayelA che. sarvatra bhaya, bhakti ane utsAhathI mizrita kAlAhala saMbhaLAya che ane vacavacamAM mAninIonA madhura svara ane zaMkha AdinA dhvani paNa kahyuMgAcara thAya che. alpa aMtare bhayaMkara garjanA karatA samudranA kSINa zabda Aje saMbhaLAte nathI. eka prahara nizA vyatIta thaI gaI che. e samaye eka yuvA puruSa jagannAthanA maMdiranA samIpastha bhAgamAMnA eka vaTavRkSataLe cintAmAM nimama thayelA UbhA che. tenI mukhamudrAmAMthI evA bhAva vyakta thAya che ke, te kAinI vATa jeteA UbheA che. pAsenA rAjamArgamAM aneka manuSyA cAlyA jAya che, paNa e yuvakane kAI paNa dhyAnathI jotuM nathI. gheADIvAra pachI traNa gRhastha abamaMdiramAMthI nIkaLI, e yuvaka pAse AvIne UbhI rahI. e traNamAMnI che akhaLAe utkalavAsinI che ane temanuM vaya kiMcit prauDha che, tathA eka asphuTayauvanA khALA che. caMdramAnI zubhra candrikA e ALAnA mukhamaMDaLamAM praveza karIne tenI sundaratAmAM vRddhi karatI jovAmAM Ave che. suMdara tathA zItala vAyunA AdhAtathI enA sundara lalATa bhAge vistarelA kazA dhIme dhIme kaMpAyamAna thatA dekhAya che. vAcakA ! tame e yuvakane ALakhyA ke ? e na eLakhyA hAya, te have ALakhAe ApaNA pUrva paricita A navalakathAnA upanAyaka ane ArIsAvAsIAnA senApati prabhAta kumAra che. prabhAte e traNe oLakhI lIdhI-emAMnI eka te cakradhara mizranI strI, LA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat Ane zvetAM ja khIjI tenI www.umaragyanbhandar.com
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya bhaginI ane trIjI taruNI te dukhinI uSA ja hatI. vAyunI eka manda ane mRdu laharI uSAnA zirobhAgane athaDAIne pravAhita thaI gaI . ane teNe prabhAtanA zarIramAM AghAta karyo. e vAyulaharInA spathI prabhAtanuM jIvana amRtamaya thayuM ke nahi ? e praznanuM uttara koNa ApI zake tema che ? snehI vinA bIjA kAIthI enuM uttara apAya tema nathI. jeTalA divasa prabhAtakumAra eka videzIya yAtrALu tarIke oLakhAte hato, teTalA divasa cakradhara mizranA gharanI kaI paNa strI tenA samIpamAM AvatI nahotI. eka aparicita vyakti sAthe jeTalI ane jevI maryAdAthI vartavuM joIe, teTalI ane tevI maryAdAthI ja teo prabhAta sAthe vartatI hatI. paraMtu jyArathI temaNe ema sAMbhaLyuM ke, prabhAta mAtra yAtrALu atithi ja nathI, kintu orIsAnI vipattinA divasomAM te potAnA prANanuM balidAna ApavAne Avelo che, tyArathI prabhAtane potAno hitacintaka ane zubhakartA dhArIne temaNe tenI lajajAne tyAga karyo hato. teo prabhAtane potAnA putra hoya, tevI rIte snehathI jotI hatI, tene Izvara samAna pUjatI hatI, ane kAyA vAcA tathA manathI, tenI kuzalakAmanA IcchatI hatI. Aje temaNe jagannAtha samakSa jevI rIte pitAnA AtmIya sajajanonI kuzaLakAmanA IcchI hatI, tevI ja rIte prabhAtanI kuzaLakAmanA paNa IcchI hatI. vipattinI veLAmAM je agrabhAge AvIne Ubhe rahe, tenI kuzaLakAmanA keNa na Icche vAra ? cakradhara mizranI bhaginI prabhAta pAse AvIne UbhI rahI ane kahevA lAgI ke, "prabhAtakumAra ! tamane ghaNIvAra khoTI rahevuM paDyuM che, topaNa hajI thoDIvAra vadhAre rokAvuM paDaze. kAraNa ke, adyApi ame pUrAM darzana karI nathI zakyAM. maMdiramAM ghaNI ja bhIDa che ane evI bhIDamAM uSAne sAthe laI javI, e ghaNuM ja jokhama bhareluM che. eTalA mATe uSAne huM tamArI pAse mUkavAne AvelI chuM. uSe ! tuM thoDIvAra ahIM ja ubhI rahe. huM darzana karIne hamaNAM ja pAchI AvatI rahuM chuM. prabhAta ! ene saMbhALajo." prabhAtanA uttaranI vATa na jotAM banne prauDhA strIo mandira prati cAlI gaI. uSA te ja vaTavRkSataLe prabhAta pAse UbhI rahI. navIna anurAgI prabhAta ane navIna anurAgiNI uSAne nihALIne AkAza hasavA lAgyuM; vRkSa para je candrikA camakatI hatI, te vizeSa camakavA lAgI ane nabhe maMDaLanA tArakoe potapotAmAM vAto karavA mAMDI. prabhAte AvAhana karyuM. "uSe!" uSAnA kSudra hRdayamAM alaukika rItithI ene pratidhvani thayo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ cumbana 81 "" jo ke keAI eka azarIra va te rAta divasa e bannenA kAnamAM kahyA karatA hatA ke, " uSA prabhAtanI che ane prabhAta uSAnA che. " tApaNu A samaye e banne premIjaneA mana kheAlIne paraspara vArtAlApa karavAnuM sAhasa karI zakayAM nahi. netrAvaDe te bahu vAra vAtA thaI gaI che, tyAre mukhamAMthI zabdanA uccAra kema nahi nIkaLatA hAya vAru? te te paramAtmA jANe. uSAnuM sundara mukha--caMdramAnI caMdrikAnA prakAzamizraNathI dviguNita tejasvI thaeluM pRthvIne nihALatuM nIcuM namI gayuM. vadhAre nikaTamAM AvIne prabhAte punaH AvAhanasUcaka zabdane uccAra karatAM kahyuM ke, " uSe ! " uSAe kAMI paNa uttara ApyuM nahi. te, uttara zuM ApavuM, enA vicAramAM paDI gaI. prabhAta evI vicAraNAmAM paDyo ke, " eve te ane zeA prazna pUchuM ke, jenuM e uttara Ape? '' prabhAta ! atyAre tuM uSAne kAMI paNa pUchIza nahi. mAtra enAmAM anurAga rAkha ane enA vizenI prItine vadhAratA rahe. e tArI dAsI thaI raheze. tArA vinA enuM A bahuraMgI jagatamAM khIjuM kAI paNa nathI. mATe nizciMta thA ane dhairya dhara. prabhAtakumAra kiMcinmAtra paNa dhairya dhArI zakyA nahi. te dhaNA ja adhairyathI kahevA lAgyA ke, uSe hRdayahAriNI udhe! huM AvatI kAle te| ahIMthI cATyA javAnA chuM ane e gamana kadAcit sadAne mATenuM paNa thaI jAya. mahudhA have khIjIvAra huM tane maLI zakIza nahi. A veLAe kSaNa e kSaNane mATe lajjAne rajA ApI devAmAM Ave, tA vadhAre sAruM; pachI teA jevI tArI icchA." uSA niruttara ja rahI. parantu utsAhI prabhAte peAtAnI prArthanAne pUrNa karI nahi. te punaH kahevA lAgyA, meM tane sAthe laIne dezamAM javAnA vicAra karyAM hatA, eTalAmAM bhayaMkara yuddhanI chAyA sanmukha prasarelI jevAmAM AvI. be yuddhamAM mArA dehAMta thaI jaze, tA mArI e AzA manamAMnI manamAM ja rahI jaze." have uSAthI paNa kheAlyA vinA rahI zakAyuM nahi. uSA adyApi sat ane asat karzAvya-sArAsAranA vivekathI ajJAta hatI. jagatamAMnA eka aparicita vyaktinA hastamAM teNe pAtAnuM kSudra mana soMpI dIdhuM hatuM ane te vyaktine yuddhamAM jatA joIne tenA mananAM Azcarya ane bhayanA mizrita bhAva utpanna thayeA. priyapAtranA maraNa prasaMgane eka nirdoSa khALA kema sahana karI zake vAru? bahu ja vicAra ane dIrdhadRSTi karIne atyaMta lajjApUrvaka teNe eka vAta kahevAnI icchA karI, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ 82 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya paraMtu prathama prayatna tenA mukhamAMthI zabda bahAra nIkaLI zakyo nahi- zabda kaMThamAM AvIne aTakI gayo. ati mRdu ane kaMpita svarathI tene mAtra eTalo ja dhvani thayo ke, "nahi!" ene kaze artha nahota? ane emAM kAMI paNa marmane samAveza paNa hato nahi. tema ja e zabdano AgaLa pAchaLanA keAI vAkya sAthe paNa koI prakArane saMbaMdha saMdhAyela nahoto. uSA pote paNa samajI na zakI, ke teNe pote zuM kahyuM! mAtra kaMpita kaMThamAMthI "nahi"ne dhvani thaIne punaH zAMti-niHstabdhatA vyApI gaI. prabhAta samakSa uSAe eTalA zabdo uccAra paNa prathamavAra ja karyo hate. mATe prabhAtane e "nahi"nA badalAmAM keI je samasta jagatanuM Adhipatya paNa ApI deta, to tene te svIkAra karatA ke nahi? e eka prazna ja rahI jAya che. prabhAtanAM karNodvArA uSAnA kaMTharUpI vINAdhvanie tenA hRdayamAM praveza karyo, ane tyAM te amRtanuM sicana karavA lAgyo. prabhAte vyagratAthI pUchayuM, "uSe ! e "nahi ne ze bhAvArtha ?" punaH uSA bolI zakI ke? nA, tenAthI enuM uttara ApI zakAyuM nahi. uSe! huM nathI kahI zakate ke, ahIMthI javA pahelAM pAcho huM tane maLI zakIza. vaLI huM e paNa jANa nahote ke, mArA samakSa UbhI rahIne tuM "nahi zabdathI potAnA manane bhAva vyakta karI. je e huM prathamathI jANato hota, to jagannAtha samakSa laDavAnI pratijJA karata nahi. have nimpAya chuM." prabhAte potAnI sthitinuM darzana karAvyuM. uSA kazuM paNa bolI zakI nahi. tenuM kemala hRdaya kaMpavA lAgyuM. prabhAta ! AmAM tuM uSAne deSa mAnIza nahi-tArA sanmukha enA mukhamAMthI zabda ja nathI nIkaLatuM, tyAM eno zo upAya ? tuM potAnA mananA bhAve bhale ene javI de e bhAve jANavAthI uSA pitAne svarganI sundarI samajaze, paNa tArA praznonA uttara ApavAnI enAmAM zakti nathI. uSAthI kAMI paNa bolI zakAyuM nahi. te to prathama pramANe ja maunya dhArIne jemanI tema niruttara thaIne ja ubhI rahI. prabhAtanAM hadayadvAra ughaDI gayAM. te pAcho kahevA lAgyo, "uSe! mane mArA jIvanane jarA paNa meha hato nahi. huM te ahIM eka pravAsInA rUpamAM ja AvyuM hatuM. paraMtu jyArathI meM tArA mukhanuM. darzana karyuM che, tyArathI mAruM jIvana navIna thaI gayuM che. A kSaNe mArA manamAM aneka nUtana AzAo nRtya karI rahelI che. Aje ja ma sahasAvadhi ukalavAsIo samakSa evI pratijJA karelI che ke, jyAM sudhI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ cumbana dehamAM prANa raheze, tyAM sudhI huM yavanA sAthe laDIza. uSe! AvatI kAle prabhAtamAM te huM jahAjapura cAhyA javAnA chuM. be tuM AvavAnuM kahIza, te pAche! AvIza ane nahi teA......... . 83 eTaluM kahIne prabhAta pratyuttaranI pratIkSA karavA lAgyA. paraMtu udhA kAMI paNa khAlI nahi. prabhAtanA mananA Avega vadhAre vadhavA lAgyA. te peAtAnA manamAM ja kahevA lAgyA, "uSe! tuM kahe ke na kahe, paNa huM teA ekavAra pAche! tArI pAse AvIza ja ane te veLAe mArA mananI gupta vArtA tane kahI saMbhaLAvIza. te divase e mArA praznanuM uttara tuM avazya Apaze ja." ema vicArIne pAche te uSAne uddezIne kahevA lAgyA ke, uSe ! huM darareAja tArA vRttAMta jANavAnA prayatnA karyA karuM chuM, paNa tuM te kAMI uttara ja nathI ApatI. je kazA vAMdhA na hAya, te mane tArAM mAtApitAnAM nAmeAthI paricita kara. huM temane zeodha karIza. navadvIpathI mAruM nivAsasthAna vadhAre dUra nathI, mATe huM temanA kAMI paNa patto meLavI zakIza, eveA bahudhA saMbhava che. meAla-kahI de." uSA pASANapratimA pramANe niHzabda ja rahI. paraMtu tenAM kamala samAna netrAmAMthI azrunI dhArAnuM vahana thavA lAgyuM. zuM prabhAte tevI azrudhArA joI ? azrudhArAthI bhIMjAyalA uSAnA kapAla bhAganuM prabhAta avaleAkana karI zakayA ? te prabhAta e azrudhArAne kAMI paNa pUchata, te te tene sarva praznonAM uttare ApI deta. kAraNa ke, netrAnI nIradhArAmAM nIravatAthI (niHzabdatAthI) vahana karavAnA ane hRdayanI vedanAne prakaTa karavAnA advitIya guNa samAyalA heAya che. A veLAe ghaNIvAra sudhI prabhAta uttaranI vATa netA UbhA rahyo. paNa nAmane mATe paNa uttara maLyuM nahi. aMte hatAza thaIne te bhagna svarathI kheAyeA ke, uSe! tuM kheAla ke na meTala, paNa mArA eka aparAdhanI tAre kSamA ApavI paDaze. kAle huM ahIMthI cAlyA jaiza. mATe A mALA ke je gaI kAle mane yuddhanA varaNamAM maLI hatI, te Aje huM tArA gaLAmAM paherAvI jAuM chuM. je veLAe mArI chAyA paNa tArA jovAmAM na Ave ane je veLAe ApaNe eka bIjAthI cirakAlane mATe vidyuta thaI jaie, te veLAe A mALAne tuM jalapravAhamAM vahevaDAvI deje." ema kahIne teNe peAtAnA gaLAmAMthI mALA utArIne hastamAM dharI rAkhI. tenAthI paNa have vadhAre melI zakAyuM nahi. premI prabhAtanAM netrAmAMthI paNa premAzrunuM patana thavA lAgyuM. te eka dhyAnathI uSAnA niSkalaMka mukhanuM avalAna karavAmAM lIna-sarvathA nimagna thaI gayA. prema, e ja manuSya janmanA sAra che, ema kahevAmAM kAMI paNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya atizayokti karI kahevAze nahi. jenAmAM manuSyano prema heya, evI kaI paNa premabhAgI vyakti hovA vinA koI paNa viSayano upabhega manuSyathI yathArtha rIte laI zakAtuM nathI. je koI manuSya ekalo hoya, to bhaviSyamAM kAinAmAM paNa prema rAkhavAnA hetuthI ja te potAnAM sukha sAdhanene saMbhALI rAkhe che. pote mahAna hoya ke laghu hoya athavA dIna hoya ke zrImAna hoya, tathApi manuSya koI eka vyaktimAM te sneha rAkhe che ja. bAlyAvasthAmAM tenA premanuM sthAna mAtA pitA Adi hoya che; tAruNyamAM te premanuM paryavasAna bhAryAmAM thAya che, vRddhApakALamAM putraputrImAM te prema virAme che ane bhaginI, baMdhu ane AptavargamAM to sadaiva prema hoya che ja. paraMtu sarva karatAM dAMpatya premane mahimA vizeSa che. e vize bAyarana kavie potAnA eka kAvyamAM premInA AvA ugAro ApelA che; sundara kemala ratidA, priyA mAtra je hAya sadA pAsa; pachI bhalene thAta, tvarita bhayaMkara araNyamAM vAsa. tyAM nivAsa kari manane, vismRti mAnavajAtInI thAo; priyA susaMgati sukhathI, virabhAvane nAza thaI jAo." arthAta manuSya jAtinA nisagika svabhAvane anusarIne pitAnA tAruNyamAM prabhAte uSAne potAnA premanuM adhiSThAna banAvI hoya, to temAM tene ApaNe delavAna gaNI zakIzuM nahi. prakRtine guNa ja evo che. astu. - uSA mahA duHkhinI che. te adyApi mugdhA bALA che. je tenI sAthe kAI snehavArtA kare che, to tenuM hRdaya pIgaLI jAya che, potAnAM mAtApitA vinA tene bIjI koI vyaktimAM ATalo badho sneha atyAra sUdhI jovAmAM AvyuM nahato. ajJAta bhAvathI tenA komaLa haste sADI taLethI bahAra nIkaLIne prabhAta samakSa AvIne avaruddha thaI gayA. praNayI prabhAte praNayanA cihna svarUpa te mALA, amUlya ratnanI mALA pramANe praNayanI uSAnA gaLAmAM paherAvI dIdhI ane mRdutAthI tenA kemala polamAM premapUrvaka ekavAra cumbana karyuM. vRkSapaNenI phATamAMthI jhAMkhI jhAMkhIne jotA AkAzastha tArake vinA bIjuM koIpaNa e praNayaghaTanAnuM nirIkSaNa karI zakayuM nahi. 1. cakradharanI strI ane bhaginI AvI pahoMcI-uSAne laIne teo cAlavA lAgI. praNayapipAsu prabhAta hastinIsamAna cAlatI uSAne je te vaTavRkSa taLe ja acetana manuSya samAna eka dhyAnathI ubho rahyo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ kALA pahADanA kamakathA tRtIya khaDa prathama pariccheda kALApahADanI karmasthA senApati kALepahADa ane nyAyaralajI ubhaya tyAMthI cAlatA pramodakAnanamAM AvyA ane tyAM pASANanA cabUtarApara besI gayA. senApatinAM temAMthI vahete azrupravAha adyApi baMdha thayo nahoto. thoDIvAra pachI eka uzvAsa nAkhI, potAnI jebamAMthI eka mAla kADhI tevaDe ne lUchIne te gurune uddezIne kahevA lAgyo ke, "gurUmahArAja ! lokomAM mArA viSe je je aphavAo uDelI che, te badhI jUThI che. eka musabhAna mAninInA saundaryamAM vimugdha thaine musalmAna thayo nathI. agradIpanA kAjIne ane mAro jhaghaDo zA kANuthI thayo hato, te te Apa jANe ja che. te kAjI ane ahIMnA eka kAnUnagonA kAvatrAMthI ja mAro sarva prakAre nAza thayo che. te veLAe tame badhAe maLIne taDe jaI bAdazAhanA dabaramAM nyAya meLavavAmATe prArthanA karavAno mane upadeza Apyo hato, e te ApanA smaraNamAM haze ja." hA-e upadeza ame badhAe Apyo hato khare ane ethI zubha pariNAmanI AzA paNa hatI. ethI AvuM viparIta pariNAma Avaze, evI koInA mastiSkamAM ka95nA mAtra paNa kayAM hatI? te veLAe tArI janmakuMDaLInuM phaLa paNa azubha nahotuM. agiyAramo bRhaspati hato, te kAMI je te lAbhadAyaka na kahevAya." nyAyarane potAnA purANA tatvajJAnanuM bhAna karAvyuM. - "jI-hA. huM e agiyAramAM bahaspatinuM phaLa bhogavavAmATe ja tADAmAM Avyo hato. AvatAM ja keTalAMka vini thavA mAMDyAM hatAM, paNa meM te vinAne vizeSataH lakSamAM lIdhAM nahi. musalamAna rAjAonA dambaramAM nyAya meLavavAmATe prArthanA karavAnuM kArya keTaluM badhuM kaThina ane asAdhya hoya che, e jemaNe eno anubhava karyo hoya, te manuSya ja mAtra jANI zake che. bIjAo e asAdhatAne jANI zakatA nathI. tAMDAmAM huM eka mAsa sudhI paDyo rahyo. paraMtu koI paNa rIte bAda-zAhanAM darzana thavA pAmyAM nahi. mAtra moTA moTA rAjakarmacArIonI prArthanA ane upAsanA karatAM karatAM ja eka mahino vItI gayo. vaLI emAM AzcaryanI vAta to e hatI ke, jeTalA adhikArIo maLyA, teTalA sarva dhananA lobhI ja maLyA. eka paNa dayAvAna adhikArI che Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ 86 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya vAmAM Avyo nahi. mArI prArthanA koIe paNa lakSa rAkhIne sAMbhaLI nahi. araNyaradana samAna mArI vinatinuM pariNAma thayuM." kALApahADe potAnI karma kathAne AgaLa laMbAvo. "e te ghaNuM ja AzcaryakAraka vArtA kahevAya. tyAre te tane ghaNI ja kaThinatA sahevI paDI haze. kAjIo AvI rIte ja atyAcAra kare che ke? tyAre te bAdazAha sAthe tAro meLApa kevI rIte thayo ?" nyAyane bahu ja AzcaryanA bhAvathI e prazna pUchyo. eka divase Amadabara bharavAmAM Avyo. dabaMreAmamAM, dhanavAna amIra ane kaMgAla garIba sarva eka sarakhI rIte jaI zake che. sAdhAraNu lekanI enA vize evI dhAraNuM che ke, e dabaramAM bAdazAha pote prajA para thaelA atyAcArane nyAya kare che; paraMtu mArA anubhave ethI sarvathA viparIta rItinuM ja darzana karyuM. huM paNa bhramamAM paDIne zAhanA e darbAramAM gaye, paraMtu evo eka paNa adhikArI tyAM jovAmAM Avyo nahi ke, je mArI prArthanA bAdazAhanA karNaparyanta pahoMcADe. aMte bIjo koI paNa upAya na hovAthI huM pote ja pokAra karato bAdazAha samakSa jaI pahoMcyo. paNa durbhAgyavazatAthI huM tenI viSavatI daSTine bhega thaI paDyo." kALApahADe ema kahIne eka dIrdha niHzvAsa nAkhe." - 2 viSavatI daSTine bhega zAmATe thayo? te koI paNa prakAranA aparAdha te karyo nahoto ja. vinA aparAdhe vakradaSTi" bheLA nyAyarane nirdoSa udgAra kADhyA. vinA aparAdhe nahi, paNa daivanA kepathI. agradIpanA te ja atyAcArI kAchano eka saMbaMdhI dabaMramAM upasthita hato ane te bAdazAhano bahu ja priyapAtra hato. teNe arabI bhASAmAM bAdazAhane kAMIka evI vAta samajAvI dIdhI ke, bAdazAha mArA tarapha lAla AMkhe karIne jovA lAgyo ane kahevA mAMDyo ke-"are kAphira ! huM sArI rIte jANuM chuM ke, pATalImAM thaelA vidrohane mULa hetu tuM ja che." enuM me vinItabhAvathI uttara ApyuM ke, "jahAMpanAhahuM eka garIba brAhmaNa chuM-vidroha karavAnuM sAmarthya mArAmAM kayAMthI hoI zake? kAjI sAhebe sarvamaMgalAdevInA maMdira samIpa gehatyA karavAne prayatna karyo ane meM temane tema karatA aTakAvyA, eTalI ja bInA banelI che. enA pratyuttaramAM bAdazAha rukSa svarathI bolyA ke, "musalmAnonA rAjyamAM musalmAne avazya gehatyA karaze, tene aTakAvavAvALe tuM koNa? tane aTakAvavAnI zI sattA che?" gurudeva! e zabdo sAMbhaLatAM ja mAruM bairya jatuM rahyuM ane meM kahyuM ke, hujUra! musadbhAno dezanA rAjA che kharA, paNa Aryadha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ kALApahADanI karmakathA 87 rmanA rAjA nathI.' mArAM e vacano sAMbhaLatAM ja sUbedAranI daSTi vadhAre vakra thaI gaI ane teNe bhU caDhAvIne pikAra karyo ke, "sAMbhaLa, kAphira! kAjIe tane je daMDa dIdhuM che, te tArA mATe pUrato nathI. je manuSya musalmAnonI sattAno ane mahamUdI dharmano virodhI hoya che, tenA mATe kArAgRha ja ucita sthAna che. bAdazAhane evo vicAra jANIne meM mArI nirdoSatA jaNAvIne bahu ja vinati karI, paNa niSphaLa. kAjIno saMbaMdhI sUbedAranA ke pAgnimAM ghI homavA lAgyo ane nyAya maLavAne badale mane kArAgRhavAsa ma." kALA pahADe karuNAnuM darzana karAvyuM. "eTalo badho atyAcAra! nyAya mATe prArthanA karavAnA aparAdhathI tane kArAgRhamAM nAkhavAmAM Avyo? ziva ! ziva ! kaliyugano kevo bhayaMkara prabhAva! enA karatAM to rAkSasarAja rAvaNane atyAcAra vadhAre uttama hato! he paramAtmana ! te jANI joIne rAjyazAsananAM sUtre A musahmAnonA hAthamAM zA mATe ApyAM haze ?" nyAyarane kahyuM. gurudeva! e atyAcArI yavanonA atyAcArathI kArAgrahavAsI banIne eka aMdhakArAvRta eraDAmAM huM traNa divasa sudhI anna jaLa lIdhA vinA sabaData paDyo rahyo ane manamAM te sarvazaktimAna ane sarvabhayahArI paramezvaranuM AvAhana karato rahyo. paraMtu mAre karuNArava paramezvaranA karNaparyanta pahoMcI zakI nahi. traNa divasa sUdhI musalamAna sipAhIo mArA mATe bhejane lAvatA rahyA, paNa huM brAhmaNa hovAthI meM yavanonA bhejanano svIkAra karyo nahi. cothe divase baLAtkAre temaNe mArI jAtine bhraSTa karavAno paNa ughoga karyo-paraMtu IzvaranI kRpAthI te divase paNa huM bacI gayo." kALApahADe ghaNuM ja zokAtura mudrAthI e varNana karI saMbhaLAvyuM. vatsa! dhArmikAnI rakSA dharma ja kare che. paraMtu kavacita ethI viruddha ghaTanA thatI jovAmAM Ave che, te durbhAgyanuM pariNAma ja kahI zakAya." nyAyarane vicAra darzAvyo. tyAra pachI A durbhAgInuM adhaHpatana kevI rIte thayuM, te sAMbhaLe. je kArAgRhamAM mane keda karavAmAM Avyo hato, tenA paDesamAM ja eka puSpavATikA zobhI rahI hatI ane e puSpavATikAnA madhyabhAgamAM eka sundara mahAlaya paNa bAMdhelo hato. e mahAlayamAM eka dayAmayI nArIne nivAsa hate." "te nArI koNa hatI? kadAcita bAdazAhanI begama haze, kema nahi? nyAyarane senApatine vacamAM ja bolate aTakAvIne utsukatAthI e prazna karyo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya - jo ke te bAdazAhanI begama te nahatI, paNa hatI te tenA ja kuTuMbanI. sulayamAnanA bhAI tAjakhAnanuM nAma te bahudhA Ape paNa sAMbhaLyuM haze. baMgALAmAM prathama vijaya eNe ja karyo hato. e nArI tenI putrI hatI, ane tenuM nAma najIrunnisA hatuM. baMgALAnI prajA tAjakhAnane bahu ja mAnatI hatI. keTalAkanuM kahevuM ema paNa hatuM ke, sulayamAne tene viSa ApIne mArI nAkhyo hato. evI dhAraNAthI gauDa dezamAMnA tAjakhAnanA pakSapAtIoe baLavAno prayatna paNa kayo hato ane e vAtanI jyAre sulayamAnane khabara paDI, tyAre teNe gauDane cheDIne tAMDAne pitAnI rAjadhAnInuM nagara banAvyuM. najIrunnisA vinA tAjakhAnanAM bIjuM kAMI santAno hatAM nahi, eTale rAjakAryadakSa sulayamAne potAne zire lAgelA kalaMkane kADhI nAkhavAnA hetuthI najIranAra ghaNo ja bhAva rAkhyo. najIrananI avasthA che ke te veLAe bahu moTI nahotI." kALApahADe vistArapUrvaka kathAno prasaMga calAvyo. basa rahevA de. e vArtA sAthe ApaNe zo saMbaMdha? bAdazAhanA mahAlayanAM rahasya jANavAthI ApaNane zuM lAbha thavAno che ? e pachI tArI zI dazA thaI? tArI karmakathA sAMbhaLavAthI zAka paNa thAya che ane kutuhala paNa upaje che." gurue kahyuM. huM bAdazAhanA mahAlayanI nahi, paNa mArI potAnI kathA ja varNavuM chuM. mArI avasthAnA parivartana sAthe e sarva vArtAone bahu ja ghaniSTha saMbaMdha saMdhAyelo che." kALApahADe gurunI zaMkAnuM nivAraNa karIne vArtAne AgaLa laMbAvatAM kahyuM ke, "je puSpavATikAmAMnA mahAlaya vize huM kahI gayela chuM, te mahAlayamAM vasanArI nArI te bIjI kaI nahi, paNa najIrunnisA ja hatI. sulayamAne tene svataMtratAthI rahevA mATe e makAna baMdhAvI ApyuM hatuM. zrImadbhagavadgItA to Apa jANo cho ke, mane samagra kaMThastha hatI, eTale mArA vipattinA samayamAM huM bhISaNa ghoSa karIne gItAne pATha karyA karato hato, ane mAro kaMThadhvani najIrananA mahAlayamAM saMbhaLAyA karato hato. e vAta pAchaLathI mArA jANavAmAM AvI hatI ke, teNe pitAnI eka vizvAsu sevikAdvArA mArA gItApAThano hetu jANuM lIdho hato ane mArI durdazAnAM kAraNonuM paNa saMpUrNa jJAna meLavyuM hatuM. mArI durdazAnI vArtA sAMbhaLIne tenA manamAM svAbhAvika ja dayAno bhAva utpanna thayo. be divasa sUdhI te rAtrinA samaye AvIne mArI durdazAnuM najaronajara nirIkSaNa karI gaI-the divase sudhA ane pipAsAnI pIDAthI tathA dAsaNa mAnasika duHkhathI mUcchita thaIne huM acetanAvasthAmAM paDyo hate-te Akho divasa meM kevA duHkhamAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ kALA pahADanI karmakathA 89 vitAvyo hato, tenuM varNana mArAthI karI zakAya tema nathI. prabhAtanA samaye jyAre huM kAMIka cetanamAM Avyo, te veLAe meM joyuM ke huM kArAgRhamAM nathI-keAI anya sthAnamAM chuM." kALe pahADa vizrAMti levA aTakyo. te kevI rIte ? zuM, bAdazAhe dayA karIne tene kArAgRhamAMthI mukta karyo ?" gurue usukatAne zamAvI na zakavAthI tatkALa pUchayuM. nA-gurudeva! bAdazAhe mane mukta karyo nahate; kintu tenI bhatrIjI najInasAe ja dayA karIne mane muktinuM dAna ApyuM hatuM. meM joyuM ke, huM najIrananA mahAlayanA eka bhAgamAM eka kemala zavyApara paDela chuM ane najIranuM mArI pAse besIne mArI sevA-suzruSA karavAmAM lIna thaelI che. gururAja! te acetanAvasthAmAM mAruM maraNa zAmATe na thayuM, te te Izvara jANe. arthAta pavitra-mahAvizuddha brAhmaNa kuLane liMkita karavA mATe mane punaH cetanAvasthA prApta thaI!" e vAkAnA uccAra sAthe kALApahADanAM netramAMthI punaH azrupravAha vahI nIkaLyo. zuM, A huM kAI addabhuta rasayukta navalakathA te nathI sAMbhaLata ?" gurue udgAra kADhayo ane pUchyuM ke, "vAru, tyAra pachI tArA dharmano nAza kevI rIte thayo ? tuM dharmabhraSTa yavananA rUpamAM kevI rIte AvyA ?" sAMbhaLe-mArA dharmano nAza karavAvALI e najIranuM ja che. mArI acetanAvasthAmAM teNe mane pitAne tyAMnuM jaLa pAyuM ane bhejana paNa khavaDAvyuM hatuM. huM jyAre saceta thayo, tyAre e vAtane jANI zakyA ane jyAre e vAta jANI, tyAre te kSaNe ja mArI evI bhAvanA thaI gaI ke, A saMsAramAM dharma jevI koI vastu ja nathI, sakatyanuM phaLa maLatuM nathI, sukhaduHkhano zAsanakartA koI paNa nathI, devI deva sarva pAkhaMDa che, dharma asatya che, karma asatya che, pApa asatya che ane puNya paNa asatya che. arthAt dharmanI bhAvanA ja mithyA che. je devI devAmAM kAMI paNa satya hoya, to paNa temane rAkSasaprakRtivALAM ane manuSyonAM gharatama zatru ja samajavAM joIe. nahi te jeNe temanAmAM dRDha bhakti rAkhI dharmanuM pAlana ane zAstrano abhyAsa ItyAdi yathArtha rIte karelAM hoya, te manuSyane AvuM aniSTa phaLa kema maLe ? teo sahAyatA na karata ?" kALApahADe potAnA dharma vizenA avizvAsane vyakta karI dekhADyo. "vatsa! tArI kalpanA jo ke keTaleka aMze satya che ane dharmavAna manuSyane AvuM phaLa maLavuM na joIe. chatAM paNa te maLe che, eTalA mATe ja Arya zAstra adRSTa para AdhAra rAkhe che ane e ja kAraNathI AtmAnA amaratvamAM saMpUrNa vizvAsa rAkhavAmAM Ave che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya emAM te kaze paNa saMzaya nathI ke, manuSyane potAnAM pUrvajanmanuM phaLa A janmamAM ja bhegavavuM paDe che. jo ema na hoya to je karmanuM jevuM phaLa maLavuM joIe, tevuM phaLa na maLatAM temAM viparItatA zAmATe ? thAya ? avazya te tArA pUrvajanmamAM kAI ghora pApa karyuM haze ane tenuM phaLa ja tane bhegavavuM paDyuM che. astu. tyAre to e ja najIranuM sAthe tAre vivAha saMbaMdha paNa thayo haze, kema nahi?" gurue dharma vizenA pitAnA vicAro darzAvIne pachI prazna kayo. "have to ene vivAhanA nAmathI ja ApaNe oLakhIzuM. jAtine nAza thayo, huM dharmabhraSTa thayo ane kamane prabhAva paNuM cAlyA gaye, tyAre evI dazAmAM e najarano tyAga karavAthI zo lAbha thaI zake ema hatuM? jo evI sthitimAM pAcho huM dezamAM Avyo hota, te samAjavALAoe mAre svIkAra karyo hota khare ke ? najIgna mArI sAthe vivAha saMbaMdha karavAnI IcchA rAkhe che, e vAta bAdazAhe paNa jANI ane bhatrIjIne saMtuSTa rAkhavAnA hetuthI e kAryamAM teNe tatkALa pitAnI anumati ApI. huM yavanadharmavidhithI musalamAna thaye, najIrana sAthe vivAha saMbaMdha kyo ne zAstrone tyajIne A zAne svIkAra ya. kalpita-kevaLa kapolakalpita devI devonI pASANunI pratimAonA , vivaMsa mATe mArI talhAra sadA sarvadA myAnathI bahAra ja nIkaLelI rahevA lAgI " A vAkyo uccAratI veLAe kALApahADanI mukhamudrAmAM kiMcita kApanI chaTA chavAyelI jovAmAM AvatI hatI. haze, paraMtu bAdazAhanI bhatrIjI haThathI tArI sAthe vivAha karavAne taiyAra thaI, enuM zuM kAraNa? tuM eka vidhama manuSya che, e vAtane to te jANatI hovI ja joIe." vAyarane jarAe jarA bAbata jANavAno prayatna karyo. vidhamI chuM, e che te jANatI hatI ja. paraMtu rUpano moha mananI saMpUrNa vRttione parAsta karI nAkhe che. zakuntalA ane damayatI Adi nAyikAo vize vicAra karavAthI e vArtAne Apa sArI rIte samajI zakaze. mArI pApamayI kathAnuM Apane keTaluMka varNana karI saMbhaLAvuM! te divasathI mArA manamAM je narakAgni prajaLI rahyo che, te A jIvananA samayamAM te zAnta thavAne nathI ja!! pApa-pApa-ananta pApasamudramAM huM nizadina taryA karuM chuM." kALApahADe manaHsaMtApa jaNAvyo. . duHkhakAraka vArtA che te e ja che. pApazunya hRdayamAM pApanI chAyA paDatAM ja temAM anutApa utpanna thAya che ane te nizidina tene gaLavA mAMDe che. paraMtu te A pApa jANI joIne karyuM nathI, eTale Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ 91 paricaya enI nivRtti ane enA prAyazcitta mATenA to AryazAstramAM aneka vidhie kahelA che. je te veLAe ja svadezamAM AvIne teM e pApanuM prAyazcitta karI nAkhyuM hota, to tane Aje ATalA badhA anutApano avasara prApta thayo na hota. have saMtApa karavo vRthA che-have te saMtapta hadayane zAMta karavAnI ceSTA karavI, e ja mArga vadhAre uttama che." gurue tenA tapta hRdayanuM sAMtvana karavAnA hetuthI zAnta vAkayo uccAryA. "have hadaya zAnta kayAMthI thaI zake? have te zAMti mRtyunA aMkamAM ja maLaze? hAya! have kayAM che mAruM te pavitra jIvana; kyAM che mArA te AtmIya sajajane ane kyAM che te mArA prANapriya sahodara prabhAta? huM mRta chuM-jIvita nathI !!!" AptajanonI smRtinA zokathI senApati ghaNo ja adhIra ane zokAtura thaI gayo. ekAeka tenA zvAsoraphasane vyApAra avaruddha thaI javAthI tenAthI jarA paNa vadhAre belI zakAyuM nahi. atyaMta zokAkula thaIne pitAnAM netrarUpa namaMDaLamAMthI zrAvaNa bhAdrapadanI varUpa azranI prabaLa vegavatI dhArA varSAvato te potAnA gurunAM caraNakamalemAM eka ajJAna bALaka samAna loTavA lAgyo. vAraMvAra tenA mukhamAMthI mRtyunI kAmanAne dekhADanArA zabdo ja nIkaLyA karatA hatA. jIvana sarvathA viSa samAna thaI gayuM hoya, ema tenI caryAthI spaSTa vyakta thatuM hatuM. pApI manuSyanA mananI sthiti aMte kevI ane keTalI badhI kaSTadAyinI thaI paDe che, e vize vicAra karato nyAyaratna paNa niHzabda thaIne Ubho rahyo-zekAtizayathI tenAthI paNa kAMI belI zakAyuM nahi. dvitIya pariccheda paricaya gukhkhA ghaNA ja samajAvavAthI keTalIkavAra pachI kALApahADanuM hadaya kAMIka zAnta thayuM ane te pAcho kahevA lAgyo, "Apa prabhAtanA kAMI paNa samAcAra ApI zake tema che ke nahi? mAre baMdhu kayAM che?" "prabhAta kyAM che ane zuM kare che, e vize huM kAMI paNa jANata nathI. huM pote paNa uSAne khAIne Aje cAra ke pAMca varSathI deza- tyAgI thaelo chuM-mArA potAnA manamAM paNa zAntine nivAsa nathI. huM bahu ja duHkhI chuM." gue potAnI sthitinuM darzana karAvyuM. zuM, uSA A saMsAramAM nathI?" senApatie bIjA ja bhAvathI pUchyuM. che ke nahi, te to jagadaMbA jANe. paNa mArI pAse to nathI." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ 9i2 jagannAthanI mUti ane bhAratanuM bhaviSya gue ghaNuM ja nirAzAthI e uttara ApyuM. tenuM mukhamaMDaLa zekavyApta thaI gayuM. * "te zvasuragRhe to nathI gaI?" hajI paNa tenA kahevAno bhAva samajI na zakavAthI senApati kALApahADe usukatAthI e prazna karyo. "nA-vatsa! nA. uSAne vivAha ja adyApi thaye nathI, eTale zvasuragRhe kyAMthI jAya? je te jIvatI heta, to huM prabhAta sAthe ja teno vivAha saMbaMdha sAMdhI ApavAno hato. mArI karmasthAno have vAre Avyo che. e zekapUrNa kathA tane saMbhaLAvavAmATe ja huM tAMDA sudhI Avyo chuM. e karmakathAnuM kathana karatAM mAruM citta cIrAI jAya che, chatAM paNa kahevA vinA chUTake nathI. tArA gayA pachI thoDA divase meM jagannAthanI yAtrA karavAno nizcaya karyo ane mAro e nizcaya joIne uSAnI mAtAe paNa AvavAne haTha karyo. tyAre ekalI uSAne kyAM mUkavI? arthAta uSAne sAthe laIne ame strIpuruSa ubhaya jagannAthanI yAtrAe gayAM. tyAMthI pAchAM vaLatI veLAe bhuvanezvara pAse ame * prathama paNa cakadhara mizranA mukhe eka bevAra bhuvanezvaranA nAmane ullekha thaele che, mATe e aitihAsika devamaMdiranuM AvazyakIya varNana ahIM ApIzuM, te te anucita ane asthAnIya te nahi ja kahevAya. baMgALAmAM e sthAne bahu ja prasiddha hovAthI mULa graMthakAre evA sthAnenuM varNana nathI ApyuM, paNa gurjara vAcake bahudhA e sthAnethI ajJAta hevAthI emanuM varNana temanA mATe ghaNuM ja AvazyakIya che. astu. kaTakanI dakSiNe vIsa mAIlanA aMtare bhuvanezvara nagara AveluM che. e nagaramAM lagabhaga 4000 manuSyanI vasati che ane temAMnA ghaNAkharA brAhmaNe che. eka samaye e eka mahAna vistAravAna rAjyanI rAjadhAnInuM unnata nagara hatuM. jeNe bauddhadharmane parAjaya karIne erIsAmAM kesarI athavA siMhavaMzanI sthApanA karI hatI, teja siMhavaMzIya yayAti kesarI bhuvanezvarane saMsthApaka hato. bahudhA I. sa. 500 mAM e yayAtie bhuvanezvaranA mahAna maMdiranA bAMdhakAmanI zaraAta karI hatI ane tyAra pachInA be rAjAonA samayamAM paNa e bAMdhakAma cAlu rahyuM hatuM. aMte kesarIvaMzanA cothA bhUpAle i. sa. 657 mAM e maMdiranuM zilpa kArya samApta karyuM. kesarIvaMze cha se varSa rAjya karyuM. e vaMze je aMtima uttama kArya karyuM te, I. sa. 1099 ane 1104 nI vacce e maMdiranA agrabhAgamAM eka suzobhita ArakuMkamAna baMdhAvavAnuM hatuM. e maMdiranA moTAmAM meTA zikharanI uMcAI 160 phITanI che. e maMdiramAM je devamUrtinI sthApanA karavAmAM AvI che, tenuM pUrepUruM nAma tribhuvanezvara-eTale traNa lokane svAmI che, paraMtu e sAmAsika nAmanA prathama zabda vine lake uccAra karatI veLAe sarvathA tyAga kare che--mAtra bhuvanezvara ja bese che. e maMdiramAM ziva-mahAdevanI pUjA karavAmAM Ave che. ahIM mahAdevanuM je Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ paricaya luTArAonA hAthamAM sapaDAI gayAM. bhayanuM nivAraNa karavAne aMdhakArAvRta rAtrie tyAMthI palAyana karIne ame amArA prANa te bacAvyA, paNa te ja divasathI potAnI priyatamA putrI uSAne cirakAlane mATe IbeThAM. bahudhA luTArAoe lUMTa karI levA pachI tene mArI nAkhI haze athavA to pakaDIne tene pitA sAthe kyAMka laI gayA haze." nyAyarane rotAM rotAM pitAnI e karmakyA kahI saMbhaLAvI. e vize pitAne abhiprAya ApatAM kALApahADe kahyuM ke, "e. rUpavatI bALAne mArI nAkhavAnuM sAhasa luTArA zAmATe kare? tene pakaDI laI gayA hoya, to te saMbhavita che. paNa koI paNa nokara cAkarane sAthe lIdhA vinA Ape ATalA dUrano pravAsa karavAnuM sAhasa kema karyuM ? bIjuM koI sAthe hatuM ke nahi ?" liMga che, te kaThina kRSNa pASANa (granite) nuM banAveluM che ane tenI laMbAI ATha phITanI che. e liMgane keTaloka bhAga jamInamAM adazya che ane lagabhaga ATha ica jeTalo bhAga Upara nIkaLelo dazya che. je bAra svayaMbhU athavA tilige gaNAya che, temAMnuM ja e paNa eka jyotiliMga che, ema mAnavAmAM Ave che. ' svayaMbhU eTale devanA daivatathI pitAnI meLe ja prakaTa thaeluM liMga, e svayaMbhU zabdano artha thAya che. arthAta e liga zilpakAranA hAthe ghaDAyeluM hotuM nathI, ane eTalA mATe ja bIjuM sAdhAraNa liMge karatAM jotiligene mahimA ghaNe ja me mAnavAmAM Ave che. divasamAM ghaNIvAra liMgane jaLa, dugdha ane bhAMgavaDe snAna karAvavAmAM Ave che. pratyeka veLAnA snAna pachI liMgane vastrathI lUchIne svaccha zuSka karI nAkhavAmAM Ave che ane tyAra pachI tene navIna vastra, caMdana ane puSpathI zRMgAravAmAM Ave che. bIjA naivedya Adi padArtho mUrti samakSa rAkhavAmAM Ave che ane temano AsvAda, levA mATe mahAdevanuM maMtrevaDe AvAhana karavAmAM Ave che. je vizALa oraDAmAM mahAdevanA svayaMbhU liMganuM sthAna che, te eraDe eTale badhe aMdhakAramaya che ke, dvipraharanA samaye paNa dIpakane prakAzavinA tyAM kAMI paNa joI zakAtuM nathI. je dInajane bahAranA nRtyasadanamAM UbhA rahIne zivanAM darzana kare che, teo aMtarbhAganI racanAnuM ghaNuM ja thoDuM avalokana karI zake che. dhanavAna puruSa mahAdevane ghaNA ja mUlyavAna padArtho caDAvatA hovAthI temane eraDAmAM AvavAnI khAsa AjJA ApavAmAM Ave che. teo liMgane sparza karI zake che, potAnI pUjAnA padArtho tyAM caDAvI zake che ane khajUrInA vRkSanA moTA pAMdaDAnA banAvelA paMkhAvaDe mahAdevane vAyu paNa DhALI zake che. -- bhuvanezvara mahAdevanI nitya judA judA bAvIsa vidhie pUjA karavAmAM Ave che. te bAvIsa vidhio A pramANe che (1) uSaHkALamAM nidrita mahAdevane jAgRta karavA mATe bhISaNa gheTAnAda karavAmAM Ave che. (2) eka ArtipAtramAM ghaNIka ghInI battIo bALIne mahAdevanI Atti Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat WWW.umaragyanbhandar.com
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya - "sAthe nakaro te be hatA; paNa te banne luTArAonI tavAronA bhegA thayA. pAlakhI upADavAvALA bhAIo potAno jIva bacAvIne nAsI gayA ane bIjA paNa aneka yAtrALuo sAthe hatA, te badhA ja evI ja ApadAmAM paDI gayA."gurue tenA savAlano duHkhathI javAba Apyo. tyAra pachI Ape uSAne zodhavAne kAMI paNa pratyana karyo hato ke?" kALApahADe ghaNI ja AturatAthI pUchayuM. "uSAne zodhavAnA banI zakyA teTalA prayatno karyA, paNa tene kayAMya patto lAgyo nahi. uSAne khAI che, tyArathI huM deze deza ne gAme gAma bhaTakyA karuM chuM, ane thoDA divasathI te huM gAMDA jevo ja banI gayo chuM. thoDA divasa pahelAM jagannAthano eka paMDyA mane maLyo hato, te kaheto hato ke, baMgALAnI eka nirAzrita bALA ekalI galI galImAM pharyA karatI hatI, tene kAI paMDyAe potAnA gharamAM Azraya ApIne rAkhI che. te bALAnI AkRti prakRtinuM teNe je varNana karyuM, tethI mAre nizcaya thaI gayo ke, te bALA mArI putrI uSA ja hovI joIe." nyAyarane kahyuM. utAravAmAM Ave che. (3) pASANamUrtipara eka phUTanI laMbAInuM eka bAvaLanuM dAtaNa pheravI ane tenA para pANuM DhALIne devanA dAMta svaccha karAya che. (4) liMgapara keTalIka gAgare pANI reDIne zivane snAna karAvavAmAM Ave che. (5) tyAra pachI zivane vastra dhAraNa karAvavAnI kriyA thAya che. (6) bhoLAnAthane ghaune roTa, miSTAnna, dahi ane nAriyaLano pahelo nAsto ApavAmAM Ave che. (7) tyAra pachI mahAdevane khAsa nAste apAya che. emAM mIThA roTalA ane vadhAre sArAM siddhAne ApavAne paripATha che. (8) tyAra pachI eka jAtanuM caveNuM girijApatine khAvA apAya che. (9) devamUrtine niyamita nityanuM bhajana (naivedha) ApavAmAM Ave che. (10) dvipraharanuM saMpUrNa bhajana apAya che. e bhajanamAM bhAta, kaDhI, mIThA reTalA, mAkhaNa ane sAtapaDAM Adi padAthanI yojanA karelI hoya che. e veLAe sevaka Arti kare che ane mUrti samakSa aneka saugaMdhika padAthe bALavAmAM Ave che. (11) dvAra baMdha karI devAmAM AvyAM hoya che ane sAMjhe cAra vAgyAne vakhate aneka prakAranAM vAdyayaMtranA vinithI mahAdevane dvipraharanI nidrAmAMthI jAgRta karavAmAM Ave che. (12) keTalAMka miSTAnna mahAdeva samakSa rakhAya che. (13) sAMjhanuM snAna karAvavAmAM Ave che. (14) savAra pramANe ja mahAdevane vastrothI vibhUSita karavAmAM Ave che. (15) vaLI paNa bIjuM bhejana dharAya che. (16) pAchA devane havaDAve che. (17) tyAra pachI saMpUrNa zRMgArane vidhi AcaravAmAM Ave che. e veLAe ghaNAM ja mUlyavAna vastra, pILAM puSpo ane keTalAka saugaMdhika padArthothI mahAdevabhUtine zRMgAravAmAM Ave che. (18) bhajanano navIna vidhi AcarAya che. (19) e kalAkanA aMtare rAtrinuM saMpUrNa bhejana devane apAya che. (20) zivanRtyamAM vaparAtA pAMca varNaka ane eka Damaru tyAM lAvavAmAM Ave che ane temanA samakSa naivedya dharAvavAmAM Ave che. (21) zayanathI prathama Arti. (22) ane tyAra pachI mUrti Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ 95 paricaya "ema banavuM saMbhavita che. tyAre tyAM jaIne Apa tene zodha zAmATe nathI karatA?" kALApahADe potAnA vicAra pramANe sUcanA ApI. ; "zodha karavAnI icchA te atizaya che; paNa eka ja eTale dUra javAnuM sAhasa huM karI zakato nathI. uSAnI mAtA paNa gAMDI jevI banI gaI che. jyArathI uSA khovANI che, tyArathI AjasUdhI tenAM AMsU sUkAyAM nathI. gharamAM rahIne e karuNatpAdaka Adarza joI nathI zakAte, tethI ja huM bahAra nIkaLIne ahIM tahIM bhaTakyA karuM chuM. kevAM mArAM durbhAgya ! !" nyAyaratna pitAnI hRdayapIDA darzAvI. "avazya, e yAtanA bahu ja asahya che. jo ke mArA manamAMthI ApaNuM dezanI bIjI ghaNI vAte jatI rahI che, te paNa uSA ane prabhAtanI mane vismRti thaI nathI zakatI. koI koI vAra jyAre uSAnuM smaraNa thaI Ave che, te veLAe evo ja vicAra karyA karuM chuM ke, uSA have maTI thaI haze, te pitAnA zvasuragRhe gaI haze ane prabhAta......" prabhAta zabda mukhamAMthI nIkaLatAM ja senApatino kaMThavarodha sadanamAM zayyA lAvIne mahAdevane zayana karAvavAne vidhi. evI rIte pUjAnA bAvIsa vidhi karAya che. zayana veLAe sevaka mahAdevane uddezIne "pArvatI devI tamArI mArga pratIkSA karI rahyAM che. evuM eka aMtima vAkya uccAre che. bhuvanezvaranA maMdirathI alpa aMtare eka vizALa sarovara AveluM che ane te bindusAgaranA nAmathI oLakhAya che. kAraNa ke, pRthvIne sarva pavitra pravAha, svarganAM jharaNe, pAtALanI nadIo, amRta ane surA ityAdinA binduonuM sadA sarvadA patana emAM thayA kare che, evI enAvize paurANika kalpanA karavAmAM AvI che. e bindusAgaranuM pANI jhAMkhA lIlA raMganuM che ane te nAnA nAnA ropAo ane jIva jaMtuothI bhareluM che. e pANIne je eka ghaDAmAM bharIne kaI zAnta sthaLe rAkhyuM hoya, te paNa kalAkonA kalAke sUdhI gativALuM-hAlatuM jovAmAM Ave che, ane tenA para je kaI phUla nAkhavAmAM Ave te te goLa cakakAre pharyA kare che. A camatkArathI e pANIne pavitra mAnavAmAM Ave che ane bIjAM sarva pavitra jaLa karatAM bindusarevara (sAgara)nuM jaLa vadhAre pavitra manAya che. gaMgA, prayAga ane gaMgAsAgara Adi sthaLenI sATha varSa paryanta vAraMvAra yAtrA karavAthI jeTalA phaLanI prApti thAya che, teTaluM puNya bindusAgaramAM mAtra eka ja vAra snAna karavAthI ane bhuvanezvaranAM darzana karavAthI prApta thaI zake che. e pANI pIvAthI zarIramAM zivasvarUpane samAveza thAya che ane te yAvaccandradivAkara acala rahe che. evI enAvize aneka paurANika kalpanAo che, paNa temAM taththAMza jevuM kazuM paNa -keya, ema jaNAtuM nathI. e bindusAgaranA goLa tIraprAntamAM pUrve sAta hajAra zivamaMdira hatAM, evI AkhyAcikA saMbhaLAya che. paNa atyAre 500 ke 100 thI vadhAre maMdiranI saMkhyA javAmAM AvatI nathI, ane te paNa bismAra khaMDiyerenI hAlatamAM ja paDelAM che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ 96 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya thaI gaya-tenAM netromAMthI azrudhArA pravAhita thavA lAgI. aMte jyAre hadayano uddega kAMIka zAMta thayo, tyAre te gaddagada svare kahevA lAgyo ke, gurudeva! huM mArAM mAtApitAne kuLakalaMka saltAna chuM. prabhAta jevo sahe: dara chatAM paNa tenA sukhathI huM sadAne mATe vaMcita ja rahyo-hAya! durbhAgya!!" emAM ApaNe upAya nathI. manuSyanI IcchAthI zuM thaI zake che? e sarva IzvaranI mAyA che." nyAyarane mAyAvAdano ullekha karyo. nahi, gurudeva! IzvaranI mAyA kazI paNa nathI. huM zapathapUrvaka kahuM chuM ke, devI devo mAtra kavionI kalpanA vinA bIje koI paNa satya padArtha heya, ema nathI ja." kALApahADe pitAnA vicAro vyakta karyA. jyAre jyAre duHkhano bhAra vadhI jAya che, tyAre tyAre mArA paNa evA ja vicAro thaI jAya che. paraMtu mULa tattva zuM hovuM joIe, ene adyApi huM nizcaya karI zakayo nathI." nyAyarane ajJAnatAdarzaka uttara ApyuM. e sarva viSayonI samIkSA koI anya avasare AvA ja nirjanasthAnamAM karIzuM. paraMtu prathama e to jaNAve ke, mane maLavA vinA Apane ahIM AvavAmAM bIje paNa koI hetu samAyelo che khare ke?" kALApahADe viSayAMtara karI nAkhyo. bIjo koI hetu paNa nathI ane bIjA kAryamAM mAruM citta lAgatuM paNa nathI. je dizAmAM je kSaNe mananI gati vicare che, te veLAe huM paNa te ja dizAmAM bhramaNa karuM chuM. gherathI to kAzI javAne vicAra karIne nIkaLyo hato, paNa mArgamAM tArI smRti thaI AvI, eTale ahIM cAlyA AvyuM. vacamAM vaLI ema saMbhaLAyuM hatuM ke, huM jIvato che, ethI evo vicAra thayo ke, cAla ekavAra tAMDAmAM te niraMjana zodha karuM. je tuM ahIM ja maLI jAya, te pachI kAzI javAnI AvazyakatA na rahe. tAro zeAdha lAge, to pachI tane sAthe laIne uSAnA dhamATe erIsAmAM javAne mAre manabhAva hato." gurue potAnA kAryakramanuM sUcipatra kahI saMbhaLAvyuM. "huM to mo-mATe cAlo have ApaNe uSAnA zeAdha mATe orIsA jaIe." senApatie gurunI IcchAne puSTi ApI. bhAI! have tuM te thayo eka mahAna rAjakarmacArI. tane mArI joDe pravAsa karavAno avakAza have kayAMthI maLI zake vAru?" nyAyane, saMzaya karyo. "avakAza maLaze. gabharAzo nahi. orIsA javA mATe huM taiyAra chuM." senApati kALApahADe nizcayapUrvaka kahyuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ paricaya ke che. - "AvA naSTa samayamAM Ama ekAeka erIsA javAnuM koIpaNa kAraNa?" nyAyarane sAzaMka mudrAthI prazna karyo. "kAraNa erIsAnI svataMtratAnA nAzanuM. jagannAthanA maMdiranA zikharapradezamAM thananI vijayapatAkA pharapharAvavA mATe ane asaMkhya manuSya prANIonA zeNitathI dakSiNa samudranA tIrajhAtane raMgI nAkhavAmATe huM erIsA javAne taiyAra thayo chuM." kALApahADe zekAvRtta vadanathI e zabdo uccAryA. A tuM zuM bake che ? jagannAtha AyanA pavitra deva che ane purI te eka mahA pavitra tIrthasthAna che. tyAM AvuM paizAcika kRtya karAya kharuM ke?" gururAje pitAnI dharmazraddhAnuM darzana karAvyuM. guruvarya! huM have manuSya nathI. huM rAkSasa chuM huM asura chuM. mArI ema karavAnI acala pratijJA che ane mAro vicAra yathArtha che. samasta baMgALa deza atyAre jevI rIte kALApahADanA nAma mAtrathI ja kaMpAyamAna thaI rahyo che, tevI ja rIte orIsA paNa thoDA divasamAM mArA nAmathI kaMpavA lAgaze." kALApahADe potAnA vicAranI daDhatA darzAvI. "e atyAcAra kare tane ucita nathI. je tArAthI banI zake, te mArI eTalI mAgaNI kabUla rAkha." gurue paramArtha mATe ziSyanI prArthanA karI. enA uttaramAM namratApUrvaka kALApahADe kahyuM ke, "gurudeva! je huM Aje Apane niraMjana hota, to ApanI AjJAnuM pAlana karavA mATe meM mArA prANunuM paNuM balidAna ApI dIdhuM hatuM. paraMtu have mArA hRdayamAM tevA sAhasane nivAsa nathI. atyAre paNa bIjuM sarve huM ApanAM caraNomAM arpaNa karI zakuM tema che; kintu kALApahADanI je pizAcika prakRti che, tene tyAga mArAthI karI zakAya. tema nathI. ene mATe huM nirUpAya chuM." jevI tArI icchA. tyAre have A vArtAmAM vizeSa veLA gALavAthI zuM lAbha ? A saMbhASaNanI ahIM ja samApti karavAmAM Ave to vadhAre sAruM. tArI erIsA javAnI taiyArI kyAreka thavAnI che gurue nirAza thaIne kahyuM. - "bahudhA AvatI kAle ja prayANa karavuM paDaze. mArI e ja prArthanA -ke, Apa paNa mArI sAthe cAlo. huM ghaNuM ja parizramathI uSAno zidha karAvIza. jo ApanI putrI jIvatI haze, to te avazya Apane maLaze ja." kALA5hADe kahyuM. tArI sAthe cAlavuM, e jo ke bahu ja lAbhakAraka che; paNa huM eka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya vRddha brAhmaNa chuM ane tAruM sainya yuvakanuM haze, eTale mArAthI temanI sAthe temanA jevI tvarAthI zI rIte cAlI zakAze ?" gururAje potAnA zarIranI durbaLatA joIne kahyuM. enI Ape jarA paNa cintA karavI nahi. paThANenA rAjayamAM e kayo manuSya che ke, je kALApahADanI AjJAnuM ullaMghana karI zake ? Apane besavA mATe eka sArI pAlakhI ApavAmAM Avaze ane ethI Apa ghaNI ja utAvaLe dhArele sthAne pahoMcI zakaze. ApanI sevAmATe huM khAsa hindu anuca ApIza ane Apano taMbU paNa jUdo ja ThekAvIza; eTale Apa sarvathA musalmAnethI bhinna rahI zakaze. ApanA manamAM bhraSTatAnI leza mAtra paNa zaMkA raheze nahi. ethI vadhAre sagavaDanI je Apane agatya haze, to te paNa AjJA anusAra karI ApavAmAM Avaze." kALApahADe e AzvAsanathI pitAnI niHsIma gurubhaktino paricaya karAvyo. "bahu sAruM. tAre ghaNuM ja upakAra thayo. huM aMtaHkaraNapUrvaka AzIrvAda ApuM chuM ke, tuM ciraMjIvI thAya. tArA AzvAsa nathI mArA hadayamAM ghaNuM ja zAnti thaI che. mArA manamAM paNa ema ja thayA kare che ke, avazya mArI AzA pUrNa thaze ja." gurue kahyuM. daDha vizvAsa rAkhajo ke, ApanI AzA avazya pUrNa thaze ja. paNa huM Apane eka bIjI vAta pUchavA mAguM chuM ane te e che ke, Ape mAruM mukha joIne kahyuM hatuM ke, tArApara eka bhayaMkara Apatti AvavAvALI che, te bhaviSya zuM satya hatuM? e vizenI mArI zaMkAnuM kRpA karIne nivAraNa kare." kALApahADe bhaviSya jANavA mATe bahu ja namratApUrvaka gurudevane prArthanA karI. "nAre-e vAtamAM kAMI paNa vadhAre dama jevuM nathI. jyArathI mAruM mana bagaDI gayuM che, tyArathI mane eka jAtanI evI Teva ja paDI gaI che ke, koIne paNa mukha joyuM ke, mukhamAMthI eka be ADI avaLI vAta nIkaLI jAya che. e bhaviSyakathanamAM vizeSa tathya jevuM kAMI paNa nathI. hastareSAo jotAM paNa satya bhaviSya kaLI nathI zakAtuM, tyAre mukhanA avalokanathI te bhaviSyakathana kevI rIte ja karI zakAya ? nyAyarane e saMzayakAraka praznane TALI devAno prayatna karyo. zuM hastareSA jevAthI paNa bhaviSyanA zubha ke azubha phaLanuM, jJAna thaI nathI zakatuM?" kALApahADe vizeSa zaMkAthI vaLI paNa pUchyuM. pUrepUruM jJAna kadApi thaI nathI zakatuM. hastareSAnuM avalokana karIne je anumAna bAMdhavAmAM Ave che, temAMnA keTalAMka anumAna Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ paricaya satya thAya che ane keTalAke sarvathA asatya paNa jaNAya che. prathama hastareSA levAmAM mAro ghaNo ja vizvAsa hato; paraMtu jyArathI uSAno viyoga thayo che, tyArathI mArA te vizvAsa ja rahyo che. kAraNa ke, uSAnA hastamAMnI reSA evI hatI ke, te dIrdhAyu, aizvaryavatI ane putravatI thavI ja joIe. paraMtu temAMnI eka paNa ghaTanAne huM satya thatI joI zakaze nahi." gurue zaMkAnuM udAharaNa ApIne nirAkaraNa karI nAkhyuM. suzIla bALA uSA IzvarakRpAthI jIvatI haze, te tenI hastareSA anusAra phaLa paNa avazya thaze ja, ThIka, tyAre cAlo, rAtri paNa bahudhA pUrI thavA AvI che. je A pApInA aMtaHpuramAM cAlavAmAM Apane dhRNa thatI na hoya, te rAtrine avazeSa bhAga tyAM ja cAlIne vItADo. prAtaHkAlamAM snAnavidhithI punaH zarIranI zuddhi karI nAkhaje." kALApahADe vizrAMti mATe vinati karI. "e badhuM to thaI raheze, paNa erIsAmAM yuddha thavAnuM che ane huM brAhmaNa chuM; eTale tyAM mArAthI nirupadrava ane sthira rahI zakAze kharuM ke?" bhayabhIta vAyarane bhaviSyanI sthiti vize prazna pUchyuM. "e vize Apa leza mAtra paNa bhIti karaze nahi. jyAM sudhI huM Apa pAse rahIza, tyAM sudhI eka kAMTe paNa ApanA aMgamAM praveza karI zakaze nahi. have vilaMba karo niprayojana che. cAlo UThe." kALApahADe uttara ApIne uThavAnI UtAvaLa karI. "zuM, jyAM begama gAvAmAM lIna thaelI che, tyAM bAdazAhanA mahAlayamAM tuM mane laI javA mAge che? mane tyAM kaI kAMI rakaToka te nahi kare?" nyAyarane vaLI paNa bhItithI e vacano uccAya. gururAja ! e bAdazAhane mahAlaya nathI; e te A cAMDAlanuM ja nivAsasthAna che. tyAM AvavAmAM Apane kazI paNa aDacaNa thavAnI nathI." ema kahIne senApati kALo pahADa tyAMthI uThaDyo ane ataHpurajanAnakhAnA-prati cAlavA lAgyA. caturdizAe rAtrinI gaMbhIra nIravatAno vistAra thaI gayA hatA, caMdrikAne pUrNa prakAza aMdhakArane parAjita karIne hAsya karato dekhAto hato ane sarvatra saugadhyayukta vAyu vAto jovAmAM AvatA hatA. guru nyAyarana senApati sAthe udyAnanA mArgamAM thaIne aMtaHpuramAM jaI paho. catura saMrakSakAe mahAlayanAM dvAra tatkALa baMdha karI dIdhAM. nyAyarane avazeSa rAtrino samaya yUkavAmAM ja vitADI dIdho. kSaNamAtrane mATe paNa nidrAdevIe tenA para kRpA karI nahi. te jAgRta ja rahyo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ . ' jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya - tRtIya pariccheda * rAjadurga - vaizAkha mAsanI pUrNimAne bIje divase prabhAtakumAra, hulAyudha mizra sAthe orIsAnA rAjA nandakumAra devane maLavA mATe tenI rAjadhAnImAM gayo ane tyAM jaIne teNe rAjA sAthe mulAkAta karI. halAyudha mie rAjA sAthe prabhAtakumAranI oLakhANa karAvI ane rAjA tenA darzanathI ghaNo ja prasanna thayo. yogya rItithI teNe prabhAtane Adara Ape ane tene rIsA rAjyane eka parama hitaiSI puruSa jANIne pitAnA sainyamAM meLavI lIdhuM. yuddhanA saMbaMdhamAM temanI paraspara ghaNuM vAto thaI. keTalAka divasanA satata vyavahArathI jyAre mahArAjAno e nizcaya thaI gayo ke, "prabhAta orIsA dezano eka kharekhara niHspRhI hitaiSI che ane Arya dharmane mitra che." tyAre hulAyudha mizranI IcchA anusAra teNe nagaramAM sarvatra jAhera karAvI dIdhuM ke, "AryonA pavitra tIrtharAja jagannAthapurInA rakSaNa mATe je vIra yuvaka svadezane tyAgIne erIsAnA ApattinA divasemAM mitrabhAvathI zatruo samakSa laDavAne taiiyAra thayA che, te vIra prabhAtakumAra je veLAe jene kAMI paNa AjJA kare, teNe te kSaNe ja te AjJAnuM pAlana karavuM. je koI paNa tenI AjJAnuM ullaMghana karaze, te tene yuddhanA niyama anusAra dehAnta daMDanI zikSA karavAmAM Avaze." e jAheranAmuM pheravavA pachI mahArAjA nandakumAradeve tene eka sundara tatvAra bheTa ApI ane te zastrane kaTibhAge dhArIne prabhAta kSatriyanuM rUpa dhAraNa karyuM -viracita gauravathI sanmAnita thaIne te rAjadumAM vasavA lAgyo. - je veLAe prabhAtakumAra jahAjapura javA mATe nIkaLyo hato, te veLAe rAjA sAthe yuddha vize vAtacIta karIne tvarita ja punaH jagannAthapurImAM cAlyA AvavAne teNe vicAra karyo hato. paraMtu tyAM pahoMcyA pachI thoDA divase baMgALAmAMthI eka gupta dUta Avyo ane teNe evA samAcAra saMbhaLAvyA ke," sulatAna sulayamAna ghaNuM ja bImAra che; mATe jyAM sudhI tenI tabIyata sArI thaze nahi, tyAM sudhI erIsAmAM AvavA mATe tenI senA prayANa karaze nahi. chatAM paNa varSARtuthI prathama ja bahudhA yuddha thaze ane sarvethI prathama rAjadhAnInA nagara jahAjapurapara ja hallo karavAmAM Avaze." e kAraNathI nandakumAradeve prabhAtane tyAMthI javAnI AjJA ApI nahi. arthAta jyAM sudhI bIjA sArA samAcAra na saMbhaLAya, tyAM sudhI prabhAta ane halAyudha mizrane rAja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ - rAjarga 101 dhAnImAM rAkhavAnI ja teNe lejanA karI. prabhAta, rAjAnI IcchAne TALI zo nahi, potAnI IcchA na hovA chatAM paNa tene tyAM rokAI rahevuM paDyuM. tenA manamAM aneka prakAranI AzAo ane utsAhanI bhAvanAosAthe uSAnI snehamayI smRti paNa dinarAta virAjavA lAgI. yuddhanI AlocanA, sainyanI kuzalatAnI parIkSA, nyUharacanA ane gupta parAmarza Adi kAyanI yojanA karavAmAM prabhAtanA divase vItavA lAgyA. jo ke prabhAtakumAra yuddhakaLAmAM sarvathA anabhijJa ane ananubhavI ho, topaNa prAcIna itihAsa ane purANomAM vAMcelI prAcIna rAjAonI yuddhanItine anusarIne te vartavA lAgyo. chatAM paNa tenI AzA phaLIbhUta thAya, evAM cinho jaNAtAM nahotAM; kAraNa ke, tenI senAnA sarva sainike ALasu, Darapoka ane yuddhavidyAmAM sarvathA ajJAta hatA. samarabhUmino anubhava dharAvanAra eka paNa senAnI hato nahi. senApati paNa yuddhakaLAmAM nipuNa nahoto ane killAnI dIvAlo paNa aneka sthaLethI TUTIphUTI gaelI hatI. e saghaLAM kAraNothI mahArAjA nandakumAranA manamAM sarvadA udAsInatA ja jovAmAM AvatI hatI. dIrdhakAlaparyanta zAntisukhano upabhoga letAM letAM aMte jevI rIte rAjyanI rakSAnuM baLa atyaMta zithila thaI jAya che, tevI ja rIte ahIM paNa thaeluM hatu, orIsAnI senAnA sainike pUrepUrA kartavyavimukha banI gayA hatA. prabhAta e sarva doSane kADhI nAkhavAnI ceSTA karavA lAgyo ane keTalAMka kAryone sudhAravAno AraMbha paNa karI dIdho, paraMtu kSaNamAtrane mATe paNa tenA manamAM koIvAra evI AzA baMdhAI nahi, ke, paThANenA prahAranuM pratyuttara ApIne erIsA potAnI svataMtratAnuM saMrakSaNa karI zakaze. jahAjapuranA killAnI moTI moTI bhItinI pratiSThAyAne potAnA zire dhAraNa karIne zrI gaMgAjI kalakala dhvani sahita samudraprati prayANuM karatI hatI. kulIna prabhAtakumAra pratidivasa saMdhyAnA samaye gaMgAnA tIre jaIne manoraMjana mATe pharyA karate hato ane nadI, vRkSa tathA AkAza AdimAM prakRtinI je zelA virAjatI hatI, tene joIne ghaNe ja pulakita thato hato. e ekAntanA samayamAM tene pitAnI bAlyAvasthAnuM ane svadezanuM anekavAra smaraNa thaI AvatuM hatuM, kintu e cintAomAM uSAnA malina mukhanuM saMmizraNa paNa sadA sarvadA rahetuM hatuM. prabhAta ekAntamAM keTalA badhA vicAro karyA karato hato, tenI saMkhyA kahI zakAya tema nathI. prabhAta uSAne cAhato hato, eTale uSAne sadeva potAnAM netra samakSa rAkhavAnI tenI IcchA thAya, to te svAbhAvika che. prabhAta svataMtra hato ane je Icache to tatkALa jagannAthapurImAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya pAcho jaI zake ema hatuM, tema ja pratikSaNa uSAne potAnI daSTi samakSa upasthita rAkhI zake tema hatuM. prabhAte e vize anekavAra vicAra karyA. paraMtu suzikSita ane potAnA kartavyane samajavAvALo yuvaka prabhAta premamATe kartavyano tyAga karI zakyo nahi. arthAta uSAprati AkarSAtA mananA vegane rokIne te kartavyapAlanamAM ja tatpara thaze. sAyaMkALe jyAre saritAtIre te ekAntamAM Ubho raheto hato, tyAre tenA snehasamudramAM vicitra laharIono udbhava thato hato. eka prakAranI aya azAMti tenA jIvanane AnTelita karI nAkhatI hatI ane tethI te tyAM vadhAre vAra Ubho rahI zakato nahe; athata tvarita ja pAcho killAmAM cAlyo jato hate. rAtrinA samaye seMkaDo sipAhIo AvIne prabhAta pAse besatA hatA ane prabhAta te sarvane prAcIna AryavIranI vIrakathAo eka pachI eka kahI saMbhaLAvatA hatA. arjune ekalAe ja kauravonI senAne parAjaya kevI rIte karyo hato, bhIme potAnI bhayaMkara gadAnA prahArathI dhRtarASTranA putrane kevI rIte saMhAra karyA hatA ane abhimanyue mAtra soLa varSanI avasthAmAM ja sapta mahArathIo sAthe kevuM tumula yuddha karyuM hatuM, ityAdi kathAonuM te ojasvinI bhASAmAM kathana karyA karatA hatA. radhunA digvijayane vRttAnta, lakSmaNanI vIratA tathA bhAtasneha, rAmacaMdranuM asAdhAraNa zaurya ane dadhIcine Atmasarga ityAdi kathAo te temane vistAra pUrvaka saMbhaLAvatA hatA. e zauyatpAdaka kathAonA zravaNamAM zrotA sainike lIna thaI jatA hatA. evI rIte vArtAlApamAM jyAre bahu rAtri vyatIta thaI jatI hatI, te veLAe sarvajana sUvAne cAlyA jatA hatA. te veLAe--ekAntamAM prabhAtanA hRdayamAM uSA AvIne virAjamAna thatI hatI. kSaNamAM prabhAta uSAne mALA banAvatI te kSaNamAM sarovaratIre tArA gaNatI UbhelI jete hate. vaLI uSA jANe potAnA aMkamAM mastaka rAkhIne rAtI hAyanI ! evo paNa prabhAtane bhAsa thato hato. paNa e svama samApta thavA pachI prabhAta pote paNa pote hato ke nahi tenI amane khabara nathI. ane varSARtunuM Agamana paNa thayuM. AkAzamAM medhanA samUha dRSTigocara thavA lAgyA. vAtAvaraNamAM paNa maMdatAno AvirbhAva thaI gayo. dUte AvIne samAcAra ApyA ke, "varSonI samApti paryanta paThANo orIsApara caDhAI karavAnA nathI." e samAcAra sAMbhaLIne rAjA nandakumAradeva thoDA divasa mATe nizcita thayo. prabhAtakumArane paNa hRdayamAM cintAne sthaLe premane DIvAra utAro ApavAne prasaMga maLe. AkAzamAM tArake ane caMdramA bahudhA adazya rahetA hatA. gaMgA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAjadurga 103 paNa prathama pramANe dhIrabhAvathI bAlikA samAna pravAhita thatI jovAmAM AvatI nahotI. maMdapavananuM vahana paNa aTakI gayuM hatuM. nadInA veganI vRddhi thaI hatI, pUrva dizAne vAyu prabaLatAthI vAte ho, mUzaLadhAra vRSTithI pRthvI paMkamaya banI gaI hatI. utkalavAsI kheDute AnaMdapUrvaka gIta gAtA pitAnA kAryamAM nimagna thaI gayA hatA. virahI jano pitAnA hRdayaduHkhanA avalokanamAM lIna thayA hatA-temane mAtra dAsaNa varSanuM ja darzana thatuM hatuM. nIcenI kavitAmAM darzAvelAM varSanA AgamananAM sarva cihe sRSTimAM vyApelAM levAmAM AvatAM hatAM - je sukhada zItala zuci sugaMdhita pavanalaharI vAya che, varSe salila dhArAsahita vasudhA sukhada dekhAya che; A mRdu sumananI latA Dole vAyunA AghAtathI, ne nIlavaNuM vRkSa kape sabala jalanA pAtathI. ati nIlavarNA harita bhUmi cittane anurAgatI, vAsava vadhUnI paMktio mANikaya sama zebhe atI; nirmala bakalahArAvalI muktAvalI sama bhAsatI, ne caMdrahAsa samAna nabhamAM caMcalA ya vilAsatI. 2 sAMbhaLa bhayaMkara meghagarjana siMha nija mada mUkatA, kAmI pravAsInAM mana nija satya pathane cUktA bahu kUpa, kuMDe ne sarevaramAMhi vAri bharAya che, ne nadI nada nirjharaNa nUtana nIrathI ubharAya che. 3 ati harSa thAte darane cAtakanA kavanathI, kAnanamahIM kekA kare nava nRtya varSA stavanathI; bahu tApayukta nidAdhano Aje parAjaya thaI gayo, ne vijaya dundubhi nAda viSe meghane bhISaNa thayA. 4 phaLa puSpa AvyAM vRkSamAM ne kSetramAMhI dhAnya che, dhanadAyinI e vastu che, e saukhyanuM prAdhAnya che; bahu meda tethI mAninI ne mAnavI manamAM thatA, saMtApane laya thaI gayo adhApi je hRdaye hato. 5 jyAM sundarI uSA vasatI hatI, te sthAne paNa varSARtunA AgamananAM e sarva cinahone vistAra thaelo ja haze. ethI anumAna karI zakAya che ke, uSAnA divase tyAM dhaNuM ja kaSTathI vyatIta thatA haze. dAsI pramANe bIjAnA gRhamAM rahelI hovAthI dhIme dhIme varSanA jaLabinduothI bhIMjAtI te yAtrALuo mATe jaLa bharavAne te sarovaranA tIre jatI haze ane evI rIte vAraMvAra AvavA javAthI tenAM vastro satata bhIjelAM ja rahetAM haze. je prabhAta tyAM hota, to kadAcita uSAne zire kAryane eTalo badho bhAra paDelo rahyo na heta-temAM nyUnatA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya thavAno saMbhava hato. pratijJAnuM ullaMghana thAya ke kartavyavimukhatA thAya, paNuM prabhAtathI potAnI priyatamAne thatuM duHkha kema sAMkhI zakAya? te jagannAthapurImAM javAno upAya zodhavA lAgyo. ASADha mAsa Avyo ane sarvatra rathayAtrAnI dhAmadhUma macI gaI che ke paThANanA AkramaNanI ghaNI ja bhIti hatI, te paNa sahastrAvadhi dharmapipAsu hindujano utsAhanI atizayatAthI unmatta banI gayA. bhinna bhinna dezonA yAtrALuo rathayAtrAnA darzana mATe AvI AvIne jagannAthapurImAM ekaThA thavA lAgyA. prabhAte paNa e prasaMgane bahu ja yogya jANIne mahArAja pAsethI purImAM javAnI AjJA mAgI. prabhAtane javA devAnI IcchA na chatAM paNa rAjAe nimpAye tene javAnI AjJA ApI. paNa jatI veLAe tene bhalAmaNa karI ke, "prabhAtakumAra! pAchA AvavAmAM vadhAre vilaMba karazo nahi. tamAre sarvakALa e smaraNa rAkhavAnuM che ke, tame pote orIsA rAjyanA eka vizvasanIya senAdhyakSa che. vadhAre kahevAnI huM agatya jete nathI; kAraNa ke tame sujJa che." "mahArAjAnI AjJA mane zirasAvadya che. agatya haze, tenA karatAM huM tyAM vadhAre vilaMba lagADIza nahi. rathayAtrAnuM darzana karIne satvara ja huM " pAcho vaLIza. Apa koI paNa prakAra che cantA rAkhazo nahi. vizvAsaghAta karavo, e mAro dharma nathI." prabhAte namratApUrvaka uttara ApyuM ane nandakumAradevanI anumatithI pravAsanI taiyArI karavA mAMDI. uSAne jovA mATe te ghaNe ja Atura thaI gayo hato. prabhAtanI te ekalA javAnI ja IcchA hatI; paNa je navIna pada tene ApavAmAM AvyuM hatuM, te padanI pratiSThA ema karavAthI jaLavAI zake nahi; eTalA mATe rAjAnI khAsa AjJAthI zastrAstrathI sajja thaelA bAra navajavAna sipAhIo tenA aMgarakSaka tarIke tenI sAthe javAne taiyAra thayA. prabhAte emAM kazo vAMdho lIdho nahi. paraspara nAnA prakAranI yuddhavArtAo karatA te sipAhIo ane temane navIna adhikArI prabhAtakumAra purInA mArgamAM vicAravA lAgyA. vAtacItamAM pravAsano zrama vadhAre jaNuM nahi. upAmilananI AzAe prabhAtanA zramano nAza karI nAkhyA. caturtha pariccheda jagannAthano purAtana pairANika itihAsa je jagannAthapurInA saMrakSaNa mATe prabhAtakumAra potAnA prANu arpavAne tatpara thaelo che ane yavana jenA nAzanA udyogamAM macelA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagannAthanA purAtana paiArANika itihAsa 105 che, te jagannAtha devanI sthApanAnA maLI zake teTalA itihAsa jANI levA e dhaNuM ja agatyanuM che. prabhAtakumAra zrI jagannAthanI rathayAtrAne mahAtsava jevAne jAya che, te mArgamAM che, tyAM sudhI ApaNe e itihA sane jANavAnA kiMcit prayatna karIzuM, te te ayAgya ke asthAnIya tA nahi ja kahevAya. ** jagannAthanI pUjA lagabhaga e hajAra varSathI cAlatI AvI che, ane te kALathI te Aja divasa sudhI erIsA hinduonI eka atyaMta pavitra ane pUjya bhUmi manAya che. sara viliyama haMTara kahe che ke, * purInA Atithyavimukha vAlukA pradezamAM ke je eka kallU ane javiplavanuM sthAna che, tyAM hindu dharma ane hindu-ati vizvAsa athavA mithyAdharma samudratAre vizvanA bhinna dharmIyAnI aneka viruddhatAe chatAM paNa Aje aDhArasa varSathI jemanA tema kAyama ubhA rahelA che. ahIM vizvamaMdira che, ke jyAM AYavarttanA sarve bhAgAmAMthI manuSyA vizvadevanI pUjA karavAne Ave che. ahIM svarganuM dvAra che, tethI sahasrAvadhi yAtrALuo ahIM maravAnA hetuthI AvI vase che--anaMta ane zAzvata sAgaranI garjanAyukta sthAnamAM aMtima virAma levA, e ja temanA tyAM AvI nivAsa karavAnA mukhya hetu hAya che." tyAre jagannAthamAM eTalI badhI te zI alaukikatA samAyalI ke sarvajane ene ATalA badhA bhAvathI bhaje che ? e zaMkAnuM nivAraNa karavAmATe ApaNe enA itihAsa athavA enuM caritra jANavAnA prayatna karIzuM, paurANika tripuTI-trimUrti brahmA, viSNu ane maheza-mAMnA dvitIya deva je viSNu te jagannAtha ja che, ema kahevAmAM Ave che. jagannAtha te viSNunuM martya lAkanuM svarUpa che. enA vize eka evI AkhyAyikA sAMbhaLavAmAM Ave che ke, keTalAka yugA pUrve mALavAmAM rAjya karatA eka dharmaniSTha bhUpALe viSNune zodha karavA mATe pUrva, pazcima ane uttara, dakSiNa cAre dizAmAM bhinnabhinna dharma guruone meAkalyA hatA. kAraNake, viSNue pRthvIpara avatAra dhAraNa karelA hatA, ema tenA sAMbhaLavAmAM AvyuM hatuM. pazcima, uttara ane dakSiNa dizAmAM gaelA dharmaguruo teA vIle meADhe pAchA AvI pahoMcyA. paraMtu je dharmaguru pUrva dizAmAM prayANa karI gayA hatA, te bhrUNI ja mArgapratIkSA karavA chatAM paNa svadezamAM pAza karyo nahi. tenA pAchA na AvavAnuM zuM kAraNa haze? kAraNa nIce pramANe hatuM: je dharmaguru pUrva dizAmAM gayA hatA, te ArIsAmAM vasu nAmanA eka jaMgalI vyAdhanA gRhamAM baMdIvAna thaine paDelA hatA. . . vasune e Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ 106 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya brAhmaNa ghaNo ja gamI gayuM hatuM ane tethI teNe potAnI putrIne enI sAthe vivAha saMbaMdha karI ApavAno nizcaya karelo hato. prathama te keTaloka kALa dharmagurue nA pADavAmAM kADhI nAkhe, paNa aMte teNe pitAnI thanArI bhAryathI saMtuSTa thaIne vyAjanI mAgaNane svIkAra karyo ane tenI putrI sAthe lagnanA pavitra graMthithI baMdhAyo. vAta ema banI ke, je mUrtinA dhamATe rAjAe e dharmagurune paradeza pAThavyA hatA, te viSNamUrti e vyAdhanA kajAmAM ja hatI. e vyAdha pitA sAthe phaLa ane puSpa ityAdi pUjAnAM sAdhane laIne nitya prAtaHkALamAM aradhyamAM pUjA karavAne cAlyo jato hato. e te brAhmaNa dararoja jete hatA, paraMtu araNyamAM te kaye sthaLe jAya che ane khAsa kenI pUjA kare che, e te brAhmaNa jANI zakyo nahi. aMte atyaMta Atura thaIne eka divase brAhmaNe potAnA zvasurane pUjA mATe potAne sAthe laI javAnI prArthanA karI ane vyAdhe te prArthanAne svIkAra paNuM kaya; paNa temAM eka zarta hatI. vyAdha potAnA jamAIne AMkhe pATA bAMdhIne laI javAne hato. brAhmaNa paNa ema karavAne kabUla thaze. ghaNoka paMtha kApavA pachI sasaro jamAI potAnA dhArelA sthAne pahoMcyA. tyAM brAhmaNanI AMkho parathI pATo choDI nAkhavAmAM Avyo ane eka udaMbara vRkSanA mULane AdhAre eka nIlavarNa pASANanI viSNamUrti ubhI rahelI tenA jevAmAM AvI. vyAdha, potAnA vipra jAmAtAne tyAM mUkIne pote bIje kyAMka cAlyo gayo. eTale brAhmaNe viSNunI stuti karIne tenI yathArtha pUjA karI. prArthanAmAM te pitAnA hadayane lIna karI beThA hatA, eTalAmAM uparanA vRkSanI eka zAkhApara eka vAyasapakSi beTheluM hatuM, te viSNamUrti samakSa nIce paDyuM ane eka bhavya rUpa dhAraNa karIne vimAnamAM besI svargamAM cAlyuM gayuM. brAhmaNe jeyuM ke, e eka zAzvata sukhanA pradezamAM javAnuM advitIya sthAna che, ethI te paNa vRkSa para caDyo ane uparathI paDavAnI taiyArImAM hato, eTalAmAM AkAzavANI thaI ke, "brAhmaNa ! bairya dhara ! prathama te viSNune zodha karyo che, e jaIne tArA rAjAne vidita kara ane pachI zAzvata sukhanA mArgamAM vicara." eTalAmAM phaLa ane puSpa laIne vasu vyAdha tyAM AvI pahoMcyo ane teNe paNa viSNunI pUjA karI. paraMtu nityanA niyama pramANe bhagavAna tenAM phaLono AhAra karavAmATe padhAryA nahi.. e vize nIce pramANe gupta dhvani thayuM ane te vastunA sAMbhaLavAmAM Avyo. "he ekaniSTha bhakta ! tArAM vanamAMnAM puSpa ane phaLothI have huM kaMTALI gayo chuM. have mArI odana (bhAta) ane miSTAnna khAvAnI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagannAthanA purAtana paurANika itihAsa 107 icchA thaelI che. A nIla pASANumUrtimAM have tuM mArA sAkSAtkAra anubhavI zakIza nahi. Aja pachI huM vizvapati jagannAthanA nAmathI prasiddha thaiza." sasarA jamAI baMne ghera AvyA ane vyAye peAtAnA jamAine tenA rAjA pAse jane viSNuzeAdhavizenA e samAcAra ApI AvavAnI AjJA ApI. vipra tyAM gayA. e samAcAra sAMbhaLIne mALavAnA rAjAnA AnandanA pAra rahyo nahi. te peAtAnI eka vizALa senA ane aMgarakSakAnI zreNI ja mATI saMkhyA sAthe jagannAthanA darzana karavAmATe erIsA prati cAlatA thayA. mUrttivALA sthAne pahoMcavAmAM theADA ja vilaMba hatA, te veLAe tenA manamAM garvanA ekAeka evA bhAva thayA ke, "mArA jevA prabhAvazALI have khIje kANu che! vizvapati jagannAthe peAte mane maMdira baMdhAvavAnI AjJA karelI che ane AvA ajJAnAMdhakAranA samayamAM tenA nAmane prasAra karavAnA bhAra paNa mArA zire ja nAkhelA che." viSNune e garvokti gamI nahi, eTale mUrti tyAMthI adRzya thaI gaI. parantu eTalI AkAzavANI thaI kharI ke, huM rAjan ! tuM mAruM maMdira avazya baMdhAvIza, paNa tane mAre sAkSAtkAra thaze nahi. je veLAe - maMdira caNAIne taiyAra thaze, te veLAe mUrtinA tAre navesarathI zeAdha karavA paDaze." rAjA jyAre ubhuMbara vRkSa pAse AvI pahoMcyA, te veLAe te mUrtti tenA jovAmAM AvI nahi. te pRthvInA garbhamAM samAI gaelI hatI. rAjA viSNunA dhaNA ja AjJAdhAraka bhakta hAvAthI teNe purImAM eka mahA bhavya ane vizALa maMdira banAvyuM ane jyAre te sarvathA taiyAra thaI gayuM, tyAre vaLI paNa eka vAra te adRzya thaelI mUrttine zodhavAmATe pratyeka dizAmAM brAhmaNA doDAvyA. paraMtu lAMka varSoM vItI javA chatAM paNu viSNu bhagavAnanA patto lAgyA nahi. aMte je veLAe rAjAnuM badhuM abhimAna UtarI gayuM, te veLAe eka divasa rAtre bhagavAne tene svamamAM darzana ApyuM ane kahyuM ke, "AvatI kAle tuM samudratIre jaje, tyAM samudranI laharImAMthI tane eka 84 yava lAMkhA ane 20 yava paheALA kAchanA kakaDA maLaze. e ja mAruM satya svarUpa che. e kAine upADIne kAI gupta sthaLamAM ekavIsa divasa sudhI rAkhI mUkaje, tyAra pachI huM je rUpamAM tArA jovAmAM AvyuM, te rUpamAM mArI pUjAmATe baMdhAvelA tArA maMdiramAM mArI sthApanA karaje." AjJA pramANe khIje divase prAtaHkAlamAM rAjA ghaNI ja AturatA ane tvarAthI samudratIre gayA ane tyAM tene pUrvakathita kAnI prApti Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya thaI. e kAIne te bahu ja pratiSThAthI purImAM laI AvyA. e kAI vaja samAna kaThina hatuM. ghaNuka sutAe enA para ghaDavA mATe pitAnAM hathiyAro calAvyAM, paNa te loDhAnA hathiyAronI dhAra ja jatI rahI ane kAchupara karela prahAra potAnA hAthapara AvIne paDavA lAgyo. eTale rAjAe ghaDavA vinA ja kAchane potAnA mahAlayanA eka gupta oraDAmAM rakhAvyuM ane ekavIsa divasa pahelAM e oraDAmAM koIe paNa javuM nahi, evo sakhta hukama jAhera karI dIdho. rANIe e camakAra vize badhI vAto sAMbhaLelI hovAthI te potAnI adhIratAne dabAvI zakI nahi ane koI paNa rIte mUttivALA oraDAnAM dvAra ughADavAne teNe prayatna karyo. jyAre oraDe UpADIne teNe joyuM tyAre te kAinA traNa bhAga thaI gaelA tene dekhAyA. e traNa bhAga te traNa bhinna bhinna mUrtio hatI. kaTithI uparano bhAga ja kerAIne taiyAra thayo hato ane nIcenuM svarUpa hajI baMdhAyuM na hatuM. emAM eka jagannAthanI mUrti hatI ane bIjI be te anukrame balabhadra ane subhadrAnI mUrtio hatI. eka strInI adhIratAthI bhagavAnanI mUrtio aDadhA hAthavALI ane paga vinAnI khaMDita rahI gaI. je ekavIsa divasa sudhI rANIe potAnI AturatAne saMbhALI rAkhI hota, te jagannAthanI mUrti ghaNI ja suMdara ane svarUpavatI thaI hatI ane AvA kaMTALA bharelA svarUpamAM te jovAmAM AvI hota nahi, ema paurANika siddhAntanA anuyAyI janone kahevuM che. rAjAe ghaNI ja meTI dhAmadhUmathI mUttinI pratiSThA karI ane tene tenA baMdhu tathA tenI bhaginI sahita purInA bhavya maMdiramAM sthAna ApyuM. maMdiramAM jagannAthanI mUrtinI sthApanA karI. mALavAnA rAjAe jenI sthApanA karI hatI, te mUrtio Aje paNa hinduo amuka kara ApavAthI purImAM joI zake che. karanA nAme tyAMnA dharmaguruo hajAra rUpiyA kamAya che. jagannAtha athavA vizvasvAmInI paurANika utpattino ItihAsa A pramANeno che. kALa pratyeka padArthano nAza karI nAkhe che, e eka sarva sAdhAraNa niyama che ane te niyama anusAra kALanA prahArathI mALavAnA rAjAe baMdhAvelA e bhavya maMdirano paNa nAza thaI gayo hate. ApaNI navalakathAnA samayamAM jagannAthanuM je maMdira astitva dharAvatuM hatuM ane Aje paNa pitAnA unnata zikharothI pUrNa abhimAna darzAvatuM je - maMdira jovAmAM Ave che, te maMdira ghaNuM ja pAchaLathI eTale bahudhA . sa. 1198 mAM baMdhAvavAmAM AvyuM hatuM. prathama maMdira ane temAMnI mUrtio vize ApaNe jevI camatkArika kathA vAMcI AvyA chIe, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ purI ane jagannAthanuM Adhunika maMdira 109 tevI ja aneka prakAranI camatkArika AkhyAyikAo e maMdira ane temAMnI mUrtio vize sAMbhaLavAmAM Ave che. te sarvano ullekha karavA * mATe te eka svataMtra graMtha ja lakhavo joIe. te paNa janamanoraMjana mATe te maMdira ane temAMnI mUrtinI sthApanA vize je aitihAsika AkhyAyikA pravarte che, te prakaTa karavI yogya ane ucita che. paMcama pariccheda purI ane jagannAthanuM Adhunika maMdira gata paricchedamAM jagannAthanI sthApanAnuM ApaNe keTaluMka varNana karyuM, paraMtu teno saghaLo AdhAra daMtakathAo para rahelo che. te saMbaMdhI je Adhunika itihAsa anyatra maLI zake che, tenuM ja A paricchedamAM vivecana karavAnuM che. purI ane jagannAthanuM maMdira, orIsA eTale utkala dezamAM AvelAM che, mATe prathama te dezanuM ApaNe kiMcita digdarzana karIzuM ane pachI maMdirano ullekha ane tenA mahotsavanuM varNana karavAmAM Avaze. je vAcakone AvA pariccheda kaMTALAbharelA lAge, teo A paricchedene tyAga karIne mAtra pAtra saMkalanavALA paricchedo vAMcaze, to paNa vArtAne saMbaMdha tUTe tema nathI. itihAsapriya vAcakone to AvA pariccheda keTalAMka kAraNasara gamaze ja. prakhyAta cInI pravAsI haenasaMge pitAnA pravAsagraMthamAM eDa nAmaka eka rAjyane ullekha karelo che. e ADa athavA urdU deza te sAMpratano orIsA prAMta che. tAmralisithI nitye 700 lI (116 mAIla) nA aMtare u dezanI rAjadhAnI hatI. e aMtara jahAjapurathI ghaNuM ja maLe che. rAjyane gherAvo 1167 mAilano hato ane tenA Agneya kANamAM samudra vistarelo hato. caritrapura nAmaka eka baMdara hatuM. hAlamAM jagannAthapurInA nAmathI je sthAna oLakhAya che, te e caritrapura ja hovuM joIe. kaniMgahAmanA abhiprAya pramANe e nagaranA bahibhagamAM pAMca sUpa hatA. temane eka sUpa te Adhunika jagannAthanuM maMdira che, evI kalpanA ddha dharmanA ItihAsamAM zraddhA rAkhanArAo kare che. e maMdiramAMnI je mukhya traNa mUrtio (eka mukhya mUrti jaganAthanI ane bIjI be anukrame balarAma ane subhadrAnI) che, te kaI paNa prakAranA vizeSa AkAra vinAnI che. AthI teo ema kahe che ke, te buddha dharmamAMnA buddha, dharma ane saMdha e trayInI mUrtio che. 10. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ 110 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya erIsAmAM je veLAe baliSTha rAjAnI sattA cAlatI hatI, te veLAe e dezanI sImA uttara dizAmAM hugalI ane dAmudA nadI sudhI ane dakSiNa dizAmAM godAvarI nadI paryanta hatI, ema kahevAmAM Ave - che. paraMtu prAcIna uDU dezanI sImAmAM mahAnadInA pradezane ane suvarNareSA nadInA nIcenA bhAgamAM AvelA pradezano ja mAtra samAveza thato hato. emAM hAlanA kaTaka ane saMbalapura e jIllAo ane medinIpurano keTaloka bhAga mAtra Ave che. enI pazcime DavaNu (gauDavana), uttare sigabhUma (siMhabhUmi) ane jazapura (yazapura) nI TekarIo, pUrva dizAmAM samudra ane dakSiNe gaMjama prAMta Avela che. huenasaMganA samayamAM paNa enI e ja maryAdA hevI joIe, ema jaNAya che; kAraNa ke, te veLAnA ane atyAranA gherAvAnI gaNanAmAM vadhAre taphAvata Avato nathI. e dezanI prAcIna rAjadhAnInA nagaranuM nAma kaTaka hatuM ane te mahAnadInA tIraprAMtamAM hatuM. paraMtu chaThThA zatakanA AraMbhamAM bhuvanezvaranuM maMdira caNAvanAra rAjA yayAti kesarIe vitaraNI nadInA tIre yayAtipura (jAtipura) nAmaka potAnI rAjadhAnInuM navIna nagara , vasAvyuM. enuM vartamAna nAma jahAjapura athavA jAjapura che. ApaNuM navalakathAnA samayamAM paNa rAjadhAnInuM nagara e ja hatuM, e to ApaNe jANI cUkyA chIe ja. e dezanA nivAsIonI bhASA ane uccAre madhya AryAvartanA lake karatAM bhinna prakAranAM hatAM, ema huenasaMge ullekha karyo che, ane atyAre paNa tevI ja sthiti jovAmAM Ave che. enI pazcime puSpagiri nAmaka eka parvata hato ane te parvatamAM eka stUpa tathA eka vihAranuM astitva hatuM. e parvata te vartamAna kALanA udayagiri ne khaMDagiri nAmaka parvato ja hovA joIe. e parvatomAM zraddhonI aneka guhAo ane lekhe maLI AvyAM che. e TekarIo kaTakathI dakSiNe daza mAilapara AvelI che. enI pUrva dizAe pAMca mAilapara bhuvanezvara nAmaka aneka devAlayovALuM sthAna che. enuM varNana ApaNe karI AvelA hovAthI vadhAre vivecananI AvazyaktA nathI. sahadevanA dakSiNa digvijayamAM udezanuM nAma AveluM che. varAhahire parva dizAmAM uDU deza hovAno ullekha karelo che. vitaraNa nadI ati vizAnuM che. pAMDavo tIrthayAtrA karatA karatA e nadInA tIre AvI pahoMcyA hatA. paraMtu e nadI kaliMgadezamAM hatI, ema lakheluM che. gaMgAsAgara nAmaka saMgamamAM snAna karyA pachI teo kaliMga dezamAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ purI ane jagannAthanuM Adhunika maMdira 111 AvyA hatA ane te dezamAM vaitaraNI nadI hatI. ethI evuM anumAna karI zakAya che ke, kaliMgadezanuM rAjya koI eka samaye uttara dizAmAM vaitaraNI nadIthI paNa dUranA pradezamAM prasareluM hovuM joIe ane tethI tyAM sUdhIne pradeza kaliganA nAmathI lokeAmAM oLakhAto hovo joIe. tema ja utkala-une samAveza paNa emAM ja thato haze. tathApi mukhya kaligadeza enI dakSiNe hato, ema bhArata Adi graMthonA AdhAre dhArI zakAya che. huenasaMganA varNanathI paNa e ja vArtA siddha thAya che. - trikAMDazeSa keSamAM utkala ane uDU e eka ja dezanAM be bhina bhinna nAme che, ema jaNAveluM che. tathApi mahAbhAratanA bhISmaparvanA navamA adhyAyamAM ane bRhatasaMhitAmAM utkala ane uDU e be bhinna deza che, e ullekha karelo che. paraMtu bhAratamAMnA digvijayanA * (gaMgAsAgara saMgamamAM snAna karIne) tataH samudratIreNa jagAma vasudhAdhipaH / bhrAtRbhiH sahito vIraH kaliMgAn prati bhArata // 3 // te sTiMTa jauntaya catra vaitALI navI (vanaparva. . 11) enI pachInA varNanathI vaitaraNuM nadI mahendra parvata pAse hatI, ema dekhAya che. dakSiNa bhAratavarSanA pUrva tIranA parvatanI zreNi mahAnadIthI AgaLa nathI. mahendra parvata paNa mahAnadInI dakSiNe hatuM, e kaliMgadezanA varNanamAM ullekha karela che. matsyapurANamAM vaitaraNunI utpatti viMdhyAdrimAMthI thaelI jaNAvI che. mahAnadI viMdhyAdrinI pUrvazAkhAmAMthI nIkaLelI che. vartamAna vaitaraNI viMdhyAdri mAMthI nIkaLelI nathI. ethI mahAbhAratamAMnI vaitaraNuM te vartamAna kALanI mahA nadI hovI joIe, evuM che ke anumAna thAya che, paraMtu atyAre vaitaraNIne nAme oLakhAtI nadI mahAnadI nathI, kintu bIjI ja che, eTalo emAM pratyavAya AvI paDe che. pAMDa cataraNInA tIre AvyA, te vaLAnA varNanamAM eka camatkArika kathA varNavelI che. te A pramANe -"svayaMbhU vizvakarmAe e pradezamAM cA karIne dakSiNamAM kazyapane samasta pRthvI ApI dIdhI hatI. pote maryanA hAthamAM javAthI pRthvI kapAyamAna thaI ane rasAtalamAM javA lAgI. tyAre kazyape potAnA tapanA prabhAvathI tene saMtuSTa karI. eTale pRthvI punaH vedInA rAjapathI bahAra AvI. e vedI samudra pAse ja hatI. je veLAe pAMDe tyAM gayA, te veLAe paNa e vedI ' tyAM hatI. te vedIpara caDhayA eTale te samudramAM jatI hatI ane amuka maMtrajapanA baLathI pANImAM te DUbatI nahatI. dharmarAja emAM besIne samudrayAtrAe gayA hatA. 1 molla 34nAmAnaH" 11 in triroga mUniva Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya varNanamAM uDradeza Avela che, utkalano nAmollekha nathI. kAlidAse raghudigvijayamAM viMga ane kaliMga dezanA madhyamAM utkalane ullekha karyo che ane uDanuM nAma nathI ApyuM. ethI bahudhA evuM ja anumAna karI zakAya che ke, e banne dezo bhinna ja hatA. paraMtu koI kAIvAra eka ja rAjAnI sattAmAM hevAthI ubhaya dezo ekabIjAnA nAmathI oLakhAtA hatA. huenasaMge samataTa, tAmralipta ane urdU e pradeza bhAgIrathInA mukhathI te mahAnadIparyanta samudratIre hovAnuM lakheluM che. kAlidAse bhAgIrathInA pUrva dizAnA bhAga pAsethI dakSiNa dizAmAMnA samudratIraparyanta suddha, raMga ane utkala deza hevAnuM varNana kareluM che ane mahAbhAratamAM hiMga, tAmralipta, karvaTa ane suhma evo krama Apelo che. tAmraliptane pradeza viMgadezanI pazcime hato, ema huenasaMganA varNanathI spaSTa thAya che ane sukSma jaMgathI pUrva dizAmAM hatuM, ema kAlidAsanA vivecanathI spaSTa thaI zake che. bhIma yaMgadezamAM vijaya karIne prathama dakSiNamAM Avyo haze ane tyAra pachI pUrva dizAmAM gayo haze. vaMga te ja huenasaMgano samataTa deza hovo joIe, ema varNananA sAmyathI kalpI zakAya che. varAhamihire e ubhayane bhinna darzAvyA che. ethI ema dhArI zakAya che ke, gaMgAnA mukhanA bhAgane samataTa ane uparanA bhAgane vaMga, evuM nAma ApeluM haze. e siddhAntathI pUrva dizAthI laIne AvI rIte anukrama bAMdhI zakAya che;-suhma, vaMga athavA samataTa, tAmralipta, utkala, uDU ane e sarvanI dakSiNe kaliMgadeza. kAlidAse kahelI kapizA, te hAlamAM tAlUkanA Agneya koNamAM pAse ja vahana karatI kasaInadI hevI joIe. astu. have ApaNe ApaNuM mULa viSaya para AvIzuM. e eka aitihAsika mata keTalAka taraphathI karavAmAM Ave che ke, jagannAthanuM maMdira te bauddha dharmano eka stUpa che ane temAMnI mUrtio paNa baddha dharmanA eka amuka tatvanuM ja darzana karAve che. enA samarthanamAM eka daMtakathA pracalita che. buddhanA eka stUpamAMthI kSema nAmaka e bauddha dharmanA upAsakane buddhane eka dAMta maLyo ane teNe te kaliMgadezanA rAjA brahmadatane Ape. rAjAe e dAMtanI pratiSThAmAM eka mahAna maMdira baMdhAvyuM. je sthaLe e maMdira bAMdhavAmAM AvyuM hatuM, te sthAna daMtapuranA nAmathI * "vaMgAnutkhAya tarasA netA nausAdhanodyatAn / nicakhAna jayastaMbhAna gaMgAsrotontareSu ca // 36 // sa tIA kapizAM sainyairbaddhadviradasetubhiH / utkalAdarzitapathaH kaliMgAbhimukho yayau // 38 // raghuvaMzaH sarga 4. (AhitA) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat WWW.umaragyanbhandar.com
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ purI ane jagannAthanuM Adhunika maMDhira 113 oLakhAtuM hatuM. i. sa. 300 mAM e rAjAne peAtAnA zatruonA mahu ja upadrava thavA mAMDyo, eTale dAMtanuM rakSaNa karavAnA hetuthI teNe peAtAnI putrI-rAjakanyAne e dAMta aMbheADAmAM chUpAvIne sIleAna laI javAnI AjJA karI. sIleAnamAM e dAMtanI ghaNI ja pratiSThA thaI ane tyAM paNa ene mATe eka advitIya bhavya maMdira eMdhAvavAmAM AvyuM. jagannAthanuM vartamAna maMdira rAjA arnaMga bhImadeve baMdhAveluM che. evI AkhyAyikA prasiddha che. e rAjAnA rAjyanA vistAra hugalIthI gAdAvarI sudhI vistarelA hatA. ekavAra tenA hAthe acAnaka brahmahatyA thaI gaI ane tethI peAtAnA jIvananA avazeSa bhAga . teNe e pApanI nivRtti mATenAM prAyazcitto karavAmAM vItADavAnA udyoga karyo. daza mATI meTI nadIepara teNe bhArI bhArI setue baMdhAvyA, ekasA ne khAvana dhATe baMdhAvyA ane prajAnA upayAgamATe khIjAM paNa keTalAMka prasiddha sthAnA karyo. teNe keTalAMka maMdira baMdhAvyAM, temAMnuM jagannAthanuM paNa eka maMdira hatuM. paMdara lAkha maheArA e maMdiramATe jUdI kADhI rAkhavAmAM AvI hatI. e maMdiranuM bAMdhakAma cauda varSanI ghaNI ja lAMbI muddata sudhI ekasarakhuM cAlu hatuM ane aMte i. sa. 1198 mAM e maMdira bAMdhI taiyAra karIne zilpakArA potAnA zramathI mukta thayA. anaMga bhImadevanI e sarvathI mahatI puNyakRti hatI, ema Aje paNa ArIsAmAM sarvotra mAlAya che. e maMdiranA vADe catuSkANu AkAranA kapUra phITa lAMmA ane 644 pIDha paheALA che. aMtaoNMganA saMrakSaNamATe 22 phITa uMcAinI majabUta pattharAnI eka dIvAla bAMdhelI che. te dIvAlanA aMdaranA bhAgamAM aneka devAlayeA bAMdhelAM che ane te bhinna bhinna devAne arpaNa karelAM che. meTAmAM moTuM ane sarvathI unnata maMdira zrI jagannAthane arpaNa karavAmAM AveluM che. enA zaMku AkRti ane khArIka krAMtarakAmavALA zikharanI uMcAI 192 phITanI che. kALanA anaMta AdhAtathI enA raMga kAMika kALA thaI gaelA che. e zikhara viSNunA sudarzana cakra tathA dhvajAthI zRMgArita che. maMdiramAM praveza karavAnuM je mukhya dvAra che, te siMhadvAranA nAmathI oLakhAya che. mahudhA e dvAra pAsenA cAmUNuA medAnamAM ja yAtrALuo AvIne bhegA thAya che. e sthAne mAtra eka ja pASANumAMthI kArI kADhelA eka ucca ane suroAbhita staMbha ubhelA che; ke je jagannAthanA maMdirathI vIsa mAilanA aMtare AvelA kANArka nAmaka sthAnanA sUryamaMdira samakSa zatakAnA zatakA paryaMta UbhelA hatA. jaga nnAthanA maMdiramAM ekabIjA sAthe AvajAvanA mArganA saMbaMdha dharAvatA cAra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya eraDA che. e cAra oraDAonAM bhinna bhinna nAme A pramANe che. 1 upahArabhavana, 2 staMbhavALuM nRtyavAdanabhavana 3 sabhAsadana ane 4 zuM devabhavana. e devasadanamAM zrI jagannAtha, tenA baMdhu alabhadra ane bhaginI subhadrAnI maLIne traNa mUrti besADelI che. mUrtinI AkRti suMdara nathI. tene mATe mALavAnA rAjAnI rANInI AturatA jevI ja eka khIjI daMtakathA paNa sAMbhaLavAmAM Ave che, te A pramANeH--jyAre zrI kRSNanA vyAdhanA khANathI dehAMta thayA tyAre temanuM caitanyahIna zakha eka vRkSa taLe paDyuM hatuM. keTalAka bhAvika janAe temanAM asthi eka maMjUSA (peTI) mAM mUkayAM, eTalAmAM rAjA indradyumrane svamamAM eka mUrtti banAvIne temAM e asthi rAkhavAnI IzvaranI AjJA thaI. rAjAe vizvakarmAne mUrti banAvI ApavAmATe prArthanA karI. teNe mUrtti karavAnI tA hA pADI, paNa jyAM sudhI mUrtti taiyAra na thAya, tyAM sudhI kAie AvIne mAruM kArya evuM nahi ekavIsa divasa sudhI mArA kAryamAM pratyavAya karavA nahi." evI rAjA pAse pratijJA karAvI. rAjAe pratijJA karI, paNa paMdara divasa pachI AturatAne khAvI na zakavAthI teNe vizvakarmAne mUrti banAvatI veLAe jovAnA prayatna karyo. pratijJAnA bhaMga karavAthI mUrttinuM kAma adhUruM rahI gayuM ne tethI tene tevA ja rUpamAM zrI kRSNanAM asthisahita maMdiramAM padharAvavAmAM AvI. SaSTha pariccheda sUtti ane maheAtsavA jagannAthanI mUrttinA raMga kALA che. enAM netrA geAlAkRti; mastaka capaTuM; ziranA zikhare eka catuSkANu kaDA; nAka mATuM ane aNIvALuM ane sukha ardhacaMdranA AkAranuM che. e mUrtinI uMcAI 84 yava athavA aMzula eTale lagabhaga cha phITanI che. alabhadranI mUrtti paNa ne ke bahudhA jagannAthanI mUrtti jevI ja che, teA paNa temAM keTalIka bhinnatA rahelI che. e mUrtinAM netrA IMDAnI aMskRtinAM ane kAMika DhaLatAM che. sukhanA bhAga ne ke ardhacandranA AkAranA che, paNa te raMgIne karelA che. nAka laNuMja mATuM ane vAMkuM vaLI gaeluM che tathA nasakArAMne sthAne me lAla raMganA DAdha pADelA che. kAnAnuM astitva batAvavA mATe e - mUrtinA te sthaLe kAI pazu jAtinuM citrakArya athavA teA kAtarakAma kareluM jaivAmAM AvatuM nathI. arthAt mUrtti karNa vinAnI che. AgaLa paDatI e vakrAkAra reSAethI mastakanA e vibhAgA thaI gaelA che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ mUtti ane maheAtsave 115 mastakanA zikhare lAkaDAnA eka gALa kheThA kakaDA rahelA che. eka bAjUethI zvetAM vacamAM e aNIvALI eka saraLa reSA haiAyanI ! evA ja alabhadranI mUrttinA mukhane AkAra dekhAya che. hastA paNa sukhanI reSA sAthe maLI gaelA che ane te aMguli AdithI rahita che. e AkhI mUrtti kASTanA eka ja kakaDAmAMthI kArI kADhavAmAM AvelI che . ane khabhAthI kANI ane kANIthI paMjA sudhInA bhAge khIlAthI jaDI levAmAM AvyA che. e mUrtinA raMga dheALA che ane tenI uMcAI 85 yava athavA aMgulanI-6 pITanI ja che. bhaginI subhadrAnI mUrttinA raMga pILA che ane tenuM mAthuM ekadama geALa che. maMtrA IMDAnI AkRtinAM ane prathama be mUrtti karatAM nAka kAMika theADuM vAMkuM che. e mUrttinI uMcAI 54 yavanI che. e traNe mUrti pASANunA eka eTalApara gADhavIne rAkhavAmAM AvI che ane e ATalAnI uMcAI 4 phITa ane paheALAI 16 pITanI che. jagannAthanI *mUrtti DAkhI bAjUe virAjamAna che, madhyamAM subhadrAnI sthApanA karelI che ane jamaNI bAjUe balabhadranI yeAjanA karavAmAM AvI che. mUrtione AkhA divasamAM anekavAra bhinnabhinna vastrAlaMkArAthI zRMgAravAmAM Ave che. prabhAtamAMnAM vastrA sAdAM hAya chaeN. * tyAra pachI avakAzanAM vastra paherAvavAmAM Ave che ane te lagabhaga dviprahara sudhI paherelAM rahe che. tyAra pachI dvipraharanAM vastrA ane caMdanalepana veLAnAM vacce anukrame paherAvavAmAM Ave che tathA sarvathI vizeSa suzeAbhita sabhAvaDyA saMdhyAkALe naivedya AdinA vidhi saMpUrNa thaI rahyA pachI virata ja paherAvavAmAM Ave che. e aMtima vA che. tyAra pachI zayanavasrA. yAtrALue sabhAgRhamAMnA caMdanakAnA kaherAnI A bAjUe ubhA rahI, devabhavanamAM virAjelI jagannAthanI mUrttinAM puNyakAraka darzana kare che. je yAtrALuA mUlyavAna bheTA dharAvavAnA hAya che, temane kaTherAnA aMdaranA bhAgamAM javA devAmAM Ave che. devabhavanamAM aMdhakAranI eTalI badhI pramaLatA vyApelI heAya che ke, khare bapAre paNa dIpakanI sahAyatA vinA aMtarlIMgamAMnI kAI paNa vastu daSTigAcara thaI zakatI nathI. jagannAthanI pavitra purImAM paDyAA yAtrALuone svayaMpAka karavA detA nathI ane tethI sarve yAtrALuomATenuM bhAjana maMdiranA svayaMpAkagRhamAM ja banAvavAmAM Ave che. ekavAra e bhAjana devamUrtti samakSa dharAvavAmAM AvyuM, eTale te mahAprasAdanA nAmathI oLakhAya che. e mahAprasAda sarve prasAdA karatAM vadhAre pavitra manAya che. e mahAprasAthI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ 116 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya pApanuM paNa nivAraNa thaI jAya che. jo e mahAprasAdanuM apamAna thAya, to te eka anivArya pApa thaI paDe che. prasAda je hastamAM Avyo ke, samaya, sthAna ke bIjA keI paNa viSayanA vicAra vinA tatkALa te khAvuM ja joIe. e mahAprasAda je samaye raMdhAya che, te samaye lakSmI pite enA para dekharekha rAkhe che ane bhagavAnane dharAvavA pahelAM te pite tene cAkhI jue che. mahAprasAda ekavAra bhagavAnane dharAvavAmAM Avyo, eTale te koI paNa rIte ane koI paNa kALe apavitra thaI zakato nathI. hinduomAM bIjI jAtinA manuSyanuM rAMdheluM nahIM khAvAno ane paMktibheda rAkhavAne je pradhAta paDI gaelo dekhAya che, te praghAtane jagannAthapurImAM sarvathA lopa thaI jAya che. lokone pharajiyAta tema karavuM paDe che. jagannAthanA mahAprasAdano eka anAdara karyo hato ane tene mahA kaSTa veThavuM paDyuM hatuM, e vize nIce ApelI eka kathA vAMcavA jevI dhArIne atra tene ullekha karelo che. pitAnI jAti vize bahu ja abhimAna rAkhanArA eka ucca jAtinA kulIna taraNu gRhastha e nizcaya karyo ke, "huM jagannAthapurImAM jaIza ane devanAM darzana paNa karIza; paNa bIjA koInuM anna khAIza nahi." evo vicAra karIne abhimAnI taruNa gRhastha, purInA nikaTamAM AvI pahoMcyuM; paNa jevo te maMdiranA dvAramAM praveza karavA jato hato, tevAmAM jagannAthanI daivI sattAthI te tyAM ja aTakI gayo ane tenA zarIramAM keDano roga vyApI gayo. ethI tenA hAtha ane paga gaLIne kharI paDyA ane mAtra vacaluM dhaDa duHkhI sthitimAM emanuM ema rahI gayuM. lagabhaga be mAsa jeTalA lAMbA samaya sudhI e duHkhI manuSyane AvatA jatA yAtrALuonA dAnathI pitAnuM jIvana vItADavuM paDyuM. aMte eka divase potAnA mukhamAM mahAprasAdano kALiye laIne eka kUtare tyAMthI pasAra thayo ane tenA mukhamAMthI mahAprasAdanA thoDA dANuM jamIna para paDI gayA. e paDelA dANA te dIna manuSyanA jovAmAM AvyA ane atyaMta kSudhAtura thaelo hovAthI dhIme dhIme khacakIne potAnA AchavaDe te dANuM teNe khAdhA. tatkALa jagannAthanI tenA para kRpA thaI ane te pUrva pramANe sarvathA Arogya ane hasta pAdAdithI yukta banI gayo. ghaNI ja zraddhAthI teNe jagannAthanAM darzana karyA ane bhaviSyamAM koI divase paNa jAtinuM abhimAna karyuM nahi." maMdiranA sabhAgRhamAM ane jagannAthanA rathanA keTalAka bhAgamAM manuSyonI keTalIka veSarahita AkRtio kADhavAmAM AvelI che. DaoNkaTara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ mUrti ane mahatsave 117 rAjendralAla mitre e AkRtionuM pitAnA "enTikivaTIm oNpha orIsA" nAmaka graMthamAM avalokana karatAM jaNAveluM che ke, maMdira buddhanuM devuM joIe. De. mitranA A mata sAme paNa dalIlo karAyelI jovAmAM Ave che. maMdiramAM ja khAsa nRtya ane gAyananuM kArya karavA mATe 120 nartakIo rAkhavAmAM AvelI che ane devabhejana thaI rahyA pachI devanA manoraMjana mATe teo potAnuM nRtya ane gAyananuM kArya nitya dakSatAthI karyA kare che. moTA moTA khelo ane mahApUjA thAya che, te veLAe e nartakIo nAca kare che. jagannAthanA mahotsavanI saMkhyA bahu ja lAMbI che. zaratsamayamAM uSNa vastro paherAvavAno mahatsava, hutAzanI mahotsava ane janmotsavajanmotsavanA samayamAM maMdiranI eka nartakI rAsamAM devanI mAtAne ane eka paze tenA pitAno bhAga bhajavI batAve che. e Adi aneka mahensa che, paNa temAMnA snAnayAtrA ane rathayAtrA e be mahotsava ghaNuM ja agatyanA ane mukhya gaNavAmAM Ave che, tethI ApaNe temanuM kAMIka vistArathI vivecana karIzuM. mUrtione snAna karAvIne temane pAsenA eka oraDAmAM laI javAmAM Ave che ane ardha mAsa-eka pakSa paryata temane tyAM rAkha-- vAmAM Ave che. e oraDo ragaNusadananA nAmathI oLakhAya che ane vArSika snAna pachI deva jarAka mAMdA thayA che, evI kalpanA karIne temane tyAM rAkhavAmAM Ave che. e oraDAnA daravAjA baMdha karI devAmAM Ave che ane koIne paNa temAM praveza karavAnI AjJA maLatI nathI. sathI mahAna ane advitIya mahotsava te rathayAtrAno che. e mahotsava varSARtumAM ane ASADha mAsamAM thAya che ne e mahotsavane hajI te eka mAsane samaya paDyo hoya che, te pahelAM to hajAre strI puruSo saMdhanA rUpamAM tyAM pratidivasa AvavA mAMDe che. ema kahevAmAM Ave che ke, orIsAnA traNa mAIlanI laMbAInA mahAna rAjamArgamAMnAM pratyeka gAmomAM yAtrALuo mATe chAvaNIo nAMkhavAmAM Ave che ane temAM vizrAMti letAM letAM yAtrALuo dhIme dhIme mArgakramaNa karatAM purImAM jaI pahoMce che. pratyeka chAvaNImAM traNa cAra yAtrALuo rahI zake che. mArgamAM teo eka bIjAnI pAchaLa evA anukramathI cAle che ke, mAIlonA mAIlo sudhI temanI eka sIdhI hAra baMdhAI jAya che. pratyeka saMghane nAyaka paNa niyata karelo hoya che. yAtrALuomAM strI ane bALakonI saMkhyA vadhAre hoya che. aneka yAtrALuo to potAnA dharathI te TheTha purI sudhI atyAre paNa pUrva pramANe page cAlIne ja Ave Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya che. paNa have te Ne bhAge leAkA relvenA lAbha ja le che. page cAlanArAM ceDAM ja nIkaLe che. jagannAthanA rathanI uMcAI 45 ITanI che ane tene 16 cakra ( paiDAM ) che. subhadrA ane alabhadranA rathA jUdA che ane tema enA karatAM kAMIka nAnA che. je samaye mUttione maMdiramAMthI khahAra lAvIne rathamAM padharAvavAmAM Ave che, te samaye sahasrAdhi manuSyA bhUmie paDIne temane daMDavat praNAma karavA maMDI paDe che. leAkeAnA sAgara samAna vizALa samUha ekAeka jagannAthanA jayadhvatinA uccAra kare che, dhakkA dhakkI thavA mAMDe che ane mahAna bhavana jevA rathane leAkA rAjamArgamAM calAvIne jagannAthanA vihArasthAna prati dhasaDI jAya che. rathanA AgaLanA ane pAchaLanA bhAgamAM raNuzRMga, mRdaMga ane nagArAM AdinA gaganabhedaka dhvani ekasamayAvacchede sarvatra vyApI jAya che. ratha hAMkanArAe zarIra ane mukhamaMDaLanA vicitra hAvabhAvapUrvaka leAkAnA maneAraMjana mATe aneka prakAranAM asabhya gAyanA gAvA mAMDe che. lAkA nRtya karatA, gAtA, tALIe vagADatA, mA pADatA ne evA khIjA paNa aneka jAtinA cenacALA karatA AgaLa AgaLa mArga kApattA jAya che. maMdirathI eka mAila karatAM kAMika nyUna aMtare jagannAthanuM vihArasthAna AveluM che; paraMtu mahAna rathanAM cakrAvAlukAmAM pesI jatAM hAvAthI eTalA pravAsane paNa keTalAka divasA vItI jAya che. vihArasadanamAM ratha pahoMce, teTalAmAM yAtrALuonI sAhasazakti prayANa karI jAya che ane janasamUha Ache. thatA jAya che. khAsa ratha kheMcavAmATe rAkhelA 4200 manuSyA aMte rathane dhArele sthAne pahoMcADe che. jagannAthanI sevA karanArA nAnI mATI padavInA badhA maLIne 700 paMDyA che, evI gaNanA karavAmAM AvI che. e pathAmAMnA keTalAka purImAM rahe che ane keTalAkA vArA pharatI anya dezeAmAM yAtrALuone laI AvavA mATe pravAsaka kare che. teo yAtrALuAne evA upadeza Ape che ke, " purI te svargadvAra che ane tenI ekavAra yAtrA karavAthI sarva prakAranA manArathI saphaLa thaI zake che. A mUrtinAM darzana karavAthI vaMdhyAne putra thAya che ane nirdhana dhanavAna banI jAya che." tyAMnA paMDyAnuM ema paNa kahevuM che ke, "purInI AsapAsanI sadhaLI bhUmi suvarNathI bharelI che, paNa kaliyuganA prabhAvathI te vAlukA ja dekhAya che." keTalIka vAra strI ekalI paNa yAtrAe nIkaLI paDe che, paNa temane ghaNI ja viDaMbanA veThavI paDe che. tr Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ mUrti ane mahAtsava 119 pravAsanA zramathI ane AhAravihAranI yeAgya vyavasthA na rahevAthI aneka yAtrALuA rAganA bhAga thaI paDe che. purImAM pazu yAtrALuAnA nivAsa ane AhAranI joie tevI sArI vyavasthA hAtI nathI. pUrve jaNAvyA pramANe yAtrALue peAte tA rAMdhI zakatA ja nathI, eTale maMdiranA mahAprasAdapara ja temane gujArA karavA paDe che. jyAre e bhAtanA mahAprasAda garamAgarama tAne hAya che, tyAre te kAMI rAgAtpAdaka ke pathyaviruddha hAtA nathI; paraMtu tevA uSNu prasAda bhAgye ja yAtrALuonA hAthamAM Ave che, tema ja keTalIkavAra bhAta kharAkhara na raMdhAyAnI mA paNa sAMbhaLavAmAM Ave che. tepaNu e mahAprasAda ati pavitra manAtA heAvAthI gheADe dhaNA paNa khAvAvinA yAtrALuonA chUTakA thaI zakatA nathI. keTalAka evA aMdhazraddhALu hAya che ke, prasAda game teTalA bagaDele hAya, tApaNu akarAMtiyA thaIne tene svAhA karI jAya che. vaLI kharAba pANInI asarathI paNa keTalAka yAtrikA rAganA mukhamAM jaI paDe che. kAraNa ke, purImAMnAM badhAM taLAvA pavitra gaNAya che, paNa te taLAveAmAMnuM pANI malina heAya che. pratyeka sareAvaramAMthI theADuM theADuM jalapAna karavuM, e yAtrA karanAranuM eka khAsa karttavya gaNAya che. arthAt sAruM kArya hAya, te paNa te yeAgya pramANamAM karavAthI ja lAbhakAraka thaI zake che ane atizaya karavAthI hAnikAraka ja thAya che, e sarvamAnya siddhAntanI satyatAnA anubhava purImAM sArI rIte maLI zake che. jagatsukhakAriNI varSAnA AraMbhakALamAM ja jagannAthanI rathayAtrAnA maheAtsava Ave che ane mahine mAsa yAtrALuo purImAM paDyA pAtharyo rahe che; eTale je veLAe te peAtAnA svadezamAM javAne pAchA kare che, te veLAe mArgamAM nadI, nALAM ane taLAveA pANIthI bharapUra bharelAM hAya che ane temane ullaMdhavA mATe naukA sthAne sthAne rAkhavAmAM Ave che. tepaNu naukAnI saMkhyA aiie teTalA pramANamAM na heAvAthI paisA ApavAne taiyAra ane zaktimAna hAvA chatAM paNa divasAnA divasa sudhI varSAmAM nadI ke nALAMnA tIrapara aneka yAtrALuAne besI rahevuM paDe che. anekavAra naukA taiyAra hAvA chatAM te pANInuM bhera vadhAre hAya, teA pUra dhaTe tyAM sudhI amathuM pazu mesavuM paDe che. seMkaDA manuSye mArgamAM ja rAmazaraNa thaI jAya che. A jagannAtha ane purInA jANuvA yAgya vRttAnta che. have ApaNe prabhAtane mArgamAM mUkyA hatA, tenI smRti karavAnI che. paraMtu te AvI pahoMce te pahelAM uSAnA mananI zI sthiti che, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagannA 120 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya e jANavuM vadhAre agatyanuM che. tyAre cAle, vAcake! ApaNe paNa jagannAthapurImAM jaIe ane uSAnA hadayanI satya sthitinI samIkSA karIe, cA-tvarAthI cAle. satama pariccheda sarevaratIre Aja kAla uSA bahudhA khAnapAnane paNa tyajI beThI che. bese che, tyAM besI ja rahe che ane sUe che, to zayAmAMthI uThatI ja nathI. sarvathA ane sarvadA anyamanaskA ja dekhAya che. tenuM nUtana prasphaTita thatuM yauvana AvegazUnya daSTigocara thAya che ane mukhamAM hAsyano kaI divase paNa udaya thatuM nathI. gRhanAM kAyoMmAM paNa tenuM mana lAgatuM hoya, ema jaNAtuM nathI. tenuM caMpaka puSpa jevuM sukAmala zarIra divase divase vadhAre ane vadhAre zuSka ane nirbaLa ja thatuM jAya che. uSAe pitAnI sADInA pallavamAM keNa jANe zI vastu bAMdhI rAkhI che. uSA tene divasamAM sekaDovAra kholIne pote jue che, paNa te vastu bIjA koIne dekhADatI nathI. keI nirjana sthAnamAM jaI cakita netrAthI catadizAmAM daSTipAta karIne aneka veLA te vastune uSA pitAnA zirobhAgane sparzAve che, hRdaya sAthe cAMpe che ane paNa jarA jeTalo paNa dhvani thayo ke, tene potAnI chAtImAM chUpAvI de che. uSAne evuM te zuM amUlya ratna maLI gayuM che, ke jene te ATalA badhA yatnathI jALavI rAkhe che ane tenuM kAIne darzana paNa karavA detI nathI? uSAe pAMca cha varSa rodanamAM ja vItADyAM che. prathama te te pitAnAM mAtApitAnuM smaraNa karIne sarva samakSa rAyA karatI hatI, paraMtu have te rovAmATe paNa te keAI ekAMta sthaLane vadhAre pasaMda kare che; jyAM koI paNa manuSya nathI hatuM, tyAM besIne te potAnAM nAmAMthI agAdha azrupravAha vahevaDAve che. prathama to aneka manuSyo enAM azuone sUkAvavAno ane ene AzvAsana ApavAno prayatna karatA hatA, paraMtu have te potAnAM azru koIne dekhADatI na hovAthI lUchanAra paNa kaI maLatuM nathI. acAnaka je rodanasamaye kaI AvI lAgatuM hatuM, te tatkALa sADInA cheDAthI te azruo lUchI nAMkhatI hatI. jyAre zokanAM svAbhAvika cihno tenA mukhamaMDaLamAMthI nIkaLI nahoto zakatAM, tyAre te kRtrima hAsyanI chaTAthI temane chUpAvavAne vyartha prayatna karatI hatI. zuM teNe keInI koI vastu corI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ saravaratIre 121 hatI ke, jethI tene ATalo badho gabharATa thato hato ke tene koIe kAMI apazabdo kahevAthI tenA manamAM ATalo badho kheda thato hato ? enuM uttara ApavAnI amArAmAM zakti nathI. puruSanA bhAgyane ane striyonA manobhAvane paramezvara paNa bhAgye ja jANI zake che, tyAre eka koIpaNa pAmara manuSyaprANuM to tene kayAMthI ja jANI zake? je rahasya haze, te tenA pitAnA mukhathI ja prakaTa thaI jaze, mATe pairya dhAraNa karavuM. prabhAvatI uSAnI prANapriya sakhI che. prathama to uSA prabhAvatIne potAnA mananI aneka vArtAo kahI detI hatI, paraMtu have te te tenAthI belatI suddhAM paNa nathI. koIvAra nathI cAlI zakatuM, tyAre ja be zabda le che. tenA samakSa je koI prabhAta vize kAMI paNa bole che, to te ekAeka kapAI jAya che. pratidina pratigRhamAM prabhAtanI carcA cAlyA karatI hatI, paraMtu uSA samakSa je tenI vArtA karavAmAM AvatI, te te ekadama tyAMthI dUra cAlI jatI hatI. prabhAta mahA dhIra ane gaMbhIra svabhAvano puruSa che ane paMDita paNa che. rAjAne te mahApriyapAtra che ane te pRthvImAM manuSyarUpe deva avataryo che, ityAdi janavArtA jyAre uSAnA sAMbhaLavAmAM AvatI hatI, tyAre tene atyanta harSa thate hato. paraMtu jyAre e ja vAto prabhAvatI AvIne uSAne saMbhaLAvatI hatI, te uSA tene mAravA doDatI hatI. enuM kAraNa zuM hovuM joIe, e kaI kahI zake ema che ? saralA bALA uSA pote sarvadA keI gupta sthAnamAM chupAyelI ja rahetI hatI ane tenA manano evo nizcaya hato ke, tenI jIvanavyApinI citAne koI jANI ja nathI zakatuM. paraMtu prabhAvatInI mAtA jANI gaI hatI ke, uSA premanI jALamAM phasAyelI che. pADa pADosIone evo abhiprAya hato ke, "uSAnA zarIramAM koI bhayaMkara rogane udabhava thaelo che ane tethI ja e nitya prati ATalI badhI durbaLa thatI jAya che." ne tethI teo ema kahetAM hatAM ke, enI prakRtinI koI vaidyadvArA parIkSA karA." prabhAnI mAtA prasiddha rIte to keAIne kAMI paNa uttara ApatI nahotI, paNa manamAM ema ja kahyA karatI hatI ke, "vaidyanI auSadhithI cAlyo jAya, e A roga nathI. e roganI cikitsA bIjA prakAre thAya che, ane te cikitsA karavAvALA vaidyo paNa bIjI patinA heAya che." teNe e badhI vAta potAnA patine kahI ane te sAMbhaLIne te prasanna thayo. prabhAta jatI veLAe punaH AvavAnuM kahI gayo hato, chatAM te pAcho kema nahi Avyo hoya ? prabhAta, rAjAne priyapAtra thayelo hatuM, 11 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ 122 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya tene ucca padanI prApti thaI hatI, peAtAnA bAhubaLathI teNe paThANusenAne parAjita karavAnA nizcaya karyo hatA ane ethI dezadezAntarAmAM peAtAnA jayadhvani thaze, evI tenA manamAM seALesALa AnA AzA hatI. je hRdayamAM evI mahattvAkAMkSAnA bhAva vaselA hAya, tyAM uSA jevI strInA smaraNanI bhAvanA kevI rIte hAI zake? uSA AzrayahIna hatI, mAtA, pitA ke svajana Adi tenuM kArya paNa naheAtuM. hulAyudha mizra ne uSAne Aje peAtAne tyAMthI kADhI mUke, te te bALAne UbhAM rahevAnuM paNu kyAMya sthAna hatuM nahi. zuM prabhAta uSA saMge vivAhasaMbaMdha karI zake kharA ke? paramAtmA jANe. hAla teA uSAne ekAntamAM besIne rAvA gho. nahi te te viSapAna karIne marI jaze athavA te samudramAM DUbIne AtmahatyA karavAne tatpara thaze. prabhAvatI uSAne ghaNI ja cahAtI hatI ane tethI uSAnI AvI avasthA joIne te potAnA pitAne pratidina kahetI hatI ke, pitAjI ! uSAnI prakRti bahu ja khagaDI gaelI che, mATe kAI vaidyane kheAlAvI lAvA." paraMtu te AjakAla AjakAla karIne tenI vAtAne TALI detA hatA. ethI prabhAvatInA manamAM ghaNuM ja ochuM AvatuM hatuM. pitA pAsethI nirAza thaI te uSA pAse AvatI hatI ane pUchatI hatI ke, uSe! huM tArA page paDI pUchuM chuM ke, tArA hRdayamAM ke zarIramAM zuM duHkha che, te mane kahe!" uSA enA UttaramAM kahetI hatI ke, "kAMI paNa du:kha nathI. tuM te saMzayamAM ja marI gaI chuM !" e uttarathI prabhAvatI ghaNI ja kApAI jatI hatI, teA paNa uSAne cheDIne jarA vAr paNa te dura thatI naheAtI-chAyA pramANe sarvadA sAthe ja rahetI hatI. jyeSTha mAsanA aMtamAM prabhAvatI peAtAnA zvasuragRhe gaI. ethI uSAne ekAntamAM reAvAnA vaLI vadhAre sAre| prasaMga maLyA. uSAnA zarIranI sevA paNu have eTalI badhI thatI naheAtI, kAraNa ke, prabhA, e vAteAmAM vadhAre dhyAna ApatI hatI. have teA uSA snAna karIne lIlA vALAnA ja aMkheADA bAMdhI detI hatI. kArya divasa paNa te peAtAnA vALAne sUkavatI nahAtI, ane vALAmAM tela nAkhIne eLatI paNa naheAtI. te AkhA divasa bhInI sADI ja paherI rAkhatI hatI ane rAtre teja bhInI sADInA ardha bhAga jamInapara pAtharIne tenApara sUI rahetI hatI. prabhAnI mAtA tene ghaNIvAra ema karavAnI nA pADatI hatI, paNu uSA mahudhA tenA upadezane mAna ApatI naheAtI. ASADha mAsathI prathamaja tene pratidina sAyaMkALanA samaye maMda maMda jvara paNa AvavA mAMDyo hatA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ saravaratIre 123 javaranI pIDAthI uSAnuM zarIra vadhAre durbaLa thatuM gayuM. tenI prakRtine vizeSa bagaDatI joIne hulAyudha mizra vaidyane belAvyo, paraMtu uSAe auSadha khAdhuM nahi. tenI AvI dazA dekhIne lokoe uSAnA jIvananI AzA cheDI dIdhI. ASADha mAsanA keTalAka divase vItyA pachI to uSA zayyA parathI paNa uThI na zakI-zayAmAM paDIne dinarAta te reyA ja karatI hatI. hulAyudhanI strI laDhI vaDhIne tene parANe thoDuM ghaNuM khavarAvatI hatI, auSadhi khavaDAvavA mATe paNa baLa karatI hatI ane tene zI pIDA che, e sarva pUchavAno ghaNAya prayatna karatI hatI, paraMtu uSA e sarva vAtanuM kAMI paNa uttara ApatI nahotI, mAtra eTaluM ja kahetI hatI ke, "mAtA ! have mArI prakRti sudharaze evI AzA rAkhaze nahi. mAruM maraNa nizcita thaI cUkyuM che huM marIza !" rathayAtrAne divasa paNa AvI pahoMcyo. jagannAthapurImAM yAtrALuenA samUhonA samUho AvavA mAMDyA. paMDyAonAM gharo yAtrALuothI bharAI gayAM. purInA nivAsIonAM sagAM saMbaMdhIo paNa nAnA dezamAMthI rathayAtrAne mahatsava jevA mATe AvIne ekatra thavA lAgyAM. prabhA paNa e mahatsava prasaMge pitAne tyAM AvI lAgI. AvatAM ja te uSAne maLavA AvI. uSAne maraNazayAmAM paDelI joIne thoDIvAra sUdhI tene gaLe vaLagIne te khUba roI ane pachI kahevA lAgI ke, "bahena uche! A tane zuM thaI gayuM? huM tane vinati karuM chuM ke, mane tArA mananI vAta kahI de." uSAe kAtarabhAvathI prabhAnA mukhanuM avalokana karyuM-tenAM ubhaya netromAMthI azrunI dhArA vahevA lAgI. thoDIvAra pachI te bolI, "mArA zarIramAM koI paNa prakArano roga nathI. tuM AvI, eTale mArA badhA rogono nAza thaI jaze. huM e ja vicAramAM hatI ke, kAle rathayAtrA che, mATe darzana karavA konI sAthe jaIza? eTalAmAM sAruM thayuM ke tuM AvI." tArA zarIramAM zakti te jarAya nathI. eTale tArAthI darzana karavA kema avAze vA? eTalI badhI bhIDa thaze ke, amArAthI paNa bhAgye devabhavana sudhI pahoMcI zakAze. eka te tuM durbaLa che ane bIjuM.." nahi, prabhe! huM pahelAM karatAM ghaNuM ja sArI chuM. huM darzana karavA AvI zakIza. je kAle nahi AvuM, te pachI darzana thaze ja nahi." . uSAe prabhAvatInI vAtane vacamAM ja kApI nAkhIne kahyuM. "tArI prakRti sudhare, te ratha pAcho vaLe tyAre joje." prabhAe kahyuM. "eTalA divasa huM jIvIza ke nahi, ene nizcaya nathI. atyAre aneka dezanA aneka manuSyo AvyA haze, temane jevA prasaMga paNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya maLaze. paNa prabhu! huM tane eka bIjI vAta pUchuM chuM. prativarSe rAjA paNa rathayAtrA jevAne padhAre che ke nahi ?" uSAe kAI gUDha hetuthI e prazna karyAM. "hA; prati varSa temanA ahIM AvavAnA niyama che. gaye varSe te paNa temane joyA hatA ke nahi ? bhUlI krama gaI ?" prabhAe nirdoSa uttara ApyuM. bhUlI nathI gaI, eTalAmATe ja pUchuM chuM ke, rAjA AvatA haze, te veLAe temanI sAthe manuSyA paNa dhaNAM ja AvatA haze. paNa te utare che. kAM ?" uSAe punaH rahasyamaya bhAvathI pUchyuM. "teo kyAM utare che, enI tA mane khabara nathI, paNa eTaluM jANuM chuM ke, jyAre savArI nIkaLe che, tyAre rAjA ane tenA anucarA sarva mArgamAM levAmAM Ave che." prabhAvatIe kahyuM. "hu sAruM. paNa je kAle saMdhyAkALe tuM ekalI gaI, teA tane mArA gaLAnA sama che. huM tArA hAthanA AdhAra laine dhIme dhIme cAlI AvIza. tyAM jaIne pelA vaTavRkSa taLe ja ApaNe UbhAM rahIzuM. e ahu ja zItala ane sukhadAyaka sthAna che. krama nahi prabhe?" uSAe kiMcit harSapUrvaka bhAvathI e vAkyA uccAryAM ane uSAnI icchAne svIkAra karIne prabhAvatI peAtAnI mAtA pAse cAlI gaI. mAtA pAse AvIne prabhAvatIe kahyuM ke, jovAnI icchA che. tuM rajA ApIza ke nahi ?" nA pADI ane tethI prabhAvatI vaLI eka navIna *k " mA ! uSAnI raca mAtAe tema karavAnI cintAmAM AvI paDI. bIje divase jagannAthanI rathayAtrAnA samaya AvI pahoMcyA. nAnA prakAranA vAdyayaMtrAnA gananabhedaka dhvani thavA lAgyA ane sahasrAvadhi manuSyAnA "jaya jagannAtha"nA dhvanithI caturdizA kaMpavA lAgI. uSA peAtAnI zayyAmAM UThIne beThI thaI, ane prabhAvatIne khelAvatAM sAda dIdhA ke, prabhe !" prabhAvatI khIjA AraDAmAM beThelI hatI, te uSAnA sAda sAMbhaLatAMja tenI pAse AvI pahoMcI ane dhImA svarathI kahevA lAgI ke, "zuM kahe che?" e ja ke darzane nIkaLavAnA samaya thaI cUkayeA che, mATe cAla UtAvaLa kara." uSAe pAtAnI icchA pradarzita karI. "huM teA tane laI javAne taiyAra chuM, paNa mA nA pADe che." prajAe kahyuM. "mA nA nahi pADe. mAne ahIM kheAlAva, huM pote rajA laiza." uSAe peAtAnA haThanA tyAga karyo nahi ane kahyuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAvaratIre 125 "mA gharamAM nathI. gharamAMthI badhAM darzana karavAne cAlyAM gayAM che" prabhAnuM e uttara sAMbhaLIne uSAe kahyuM ke, "tyAre tAre cintA zAne karavI joIe che? cAla tyAre ApaNe paNa darzana karavAne cAlyAM jaIe. mA je kapa karaze, te hAthe page paDIne huM tene samajAvI laIza." "nA; bAI! mA mane mArI nAkhe. je cAlavuM ja hoya, to thoDIvAra bhI jA. mAne AvavA de, eTale tene kahIne ApaNe cAlIzuM." prabhAe hIne kahyuM. paNa jo mA javA nahi ja Ape, te mArA mananI vAta manamAM ja rahI jaze. huM tArAthI kAMI paNa chUpAvatI nathI. bahena! mAre mAtra ratha ja nathI jove, paNa bIjuM paNa bahu ja agatyanuM kArya che." uSAe manobhAva jaNAvI dIdho. bIjuM zuM kArya che?" prabhAe ajJAta thaIne pUchyuM, "jyAre tuM sAsare hatI, tyAre meM eka vrata lIdhuM hatuM. Aje te vratanI samApti thaelI che, paNa tenI aMtima eka kriyA adyApi bAkI rahelI che. e kriyA je huM Aje karIza nahi, to mAro sarva parizrama niSphaLa thaI jaze." uSAe pAchI vAtane pheravI nAkhIne navuM nimitta batAvyuM. e kriyA gharamAM thaI zake tema nathI ke zuM? tane je je vastuo joIe te huM lAvI ApuM athavA te mAne kahIne maMgAvI ApuM." prabhAvatIe kAI paNa rIte tene nizcaya pheravavA mATe e upAya batAvyo. nA-ema thaI zake tema nathI. e vratamAM eka mALA paheravI paDe che, ane jyAre te mALA sUkAI jAya che, tyAre je devanA nAme vrata kareluM hoya, te devane ja te mALA samarpaNa karavAmAM Ave che. huM satya kahuM chuM ke, huM have bahu divasa jIvavAnI nathI; mATe mane tArI sAthe maMdiramAM laI cAla, eTale huM mALA devane samapI dauM." uSAe ghaNA ja vinIta ane namra bhAvathI e prArthanA karI. eTaluM bolIne uSAe sADIthI potAnuM mukha DhAMkI dIdhuM. vAta karatAM karatAM uSAnAM netromAM azruno AvirbhAva thayo hato, te prabhAvatIe joI lIdhe hato. eTale tatkALa pitAnA pallavathI tenAM adhyuMene lUchIne te snehapUrvaka kahevA lAgI ke, "uSe! huM tAre page paDuM chuM-tuM Ama roI roIne AMkho rAtI na kara. cintA karavAnuM kazuM paNa kAraNa nathI. bIe che zA mATe ? tAre A roga thoDA vakhatamAM ja naSTa thaI jaze. mArA sama je have raDe che." nAbahena ! huM rotI nathI, paNa tArA kahevA pramANe A mAro Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ 126 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya rAga maTavAMnA nathI. mArA cittamAM maraNunA zAka nathI. paNa jo A mALA devane arpaNa karavAmAM nahi Ave, teA mArA saLe! zrama vyartha jaze, eTalAmATe ja mArA manamAM asahya zAka thayA kare che." uSAe cittane dRDhAvIne pUrvavat uttara ApyuM. t "e vrata karavAthI zuM phaLa maLe che ?" prabhAe turatAthI pUchyuM. "manuSya marI jAya che ane marIne punarjanma dhAraNa nathI karatuM ane vrata karanAra je vastunI icchA rAkhe che, te tene tatkALa prApta thaI zake che. eTaluM ja e vratanuM phaLa che." uSAe rahasyamaya uttara ApyuM. "vAsa te mALA karyA che ?' prabhAe te mALA jovAnI icchA darzAvI. khAvAI na jAya, eTalA mATe sADIne cheDe bAMdhI mUkI che." uSAe sADInA cheDe batAvIne kahyuM. prabhAe gAMTha cheADIne joyuM, tA mALAmAMnAM badhAM puSpA sUkAine kaLIo jUdI paDI gaelI tenA jevAmAM AvI. mAtra e cAra puSpA ja dorI sAthe baMdhAyalAM rahyAM hatAM. tenA hRdayamAM have vizvAsa AvyA ke, uSAe kharekhara vrata rAkhyuM haze. e vizvAsathI teNe pUchyuM ke, "mALA devane kyAre arpavAnI che?" "Aje ja. kAraNake, Aje rathayAtrAnA maheAtsava che, dhaNA ja zubha divasa che." uSAe kahyuM. eTale "bahu sAruM--tyAre cAla-huM tane mArA hAthaneA AdhAra ApIne dhIme dhIme tyAM laI jaza ane mAnA AvavA pahelAM ja ApaNu banne ahIM pAchAM AvI pahoMcIzuM." aMte dayA AvavAthI mAtAnI AjJA na chatAM paNa uSAne maMdiramAM laI javAnuM sAhasa karIne prabhAvatIe e zabdonA uccAra karyo. uSAnA zarIramAM durvyalatAnI eTalI badhI atizayatA thaI gaI hatI ke, jo tenA mananA prabaLa AveganuM tene uttejana maLyuM na haiAta, tA tenAthI eka DagaluM paNa cAlI zakAta nahi. kAI paNa prakAranA kaSTa vinA te zayyAparathI UThIne ubhI thaI ane prabhAvatInA skaMdhalAge hasta rAkhIne cAlavA lAgI. e veLAe jANe tenA zarIramAM rAganuM nAma paNa na heAya, eveA ja sarvathA bhAsa thatA hatA. jagannAthapurInA pratyeka mArgamAM leAkeAnI dhaNI ja bhIDa thaelI hatI. bhIDamAMthI mahAparizrame mArga karatI uSAne sahIsalAmata lAvIne prabhAvatI vaTavRkSa taLe AvI pahoMcI. maMdiranA samIpa bhAgamAM zAbhatA - e vizALa vRkSarAjanAM parNo ane zAkhA te divase eTalAM badhAM suzAbhita ane manehara dekhAtAM hatAM ke, kharekhara jonArane temAM kAI daivI aMzanuM ja darzana thatuM hatuM. pUrve e vRkSe AvI zAbhA kaMdASi dhAraNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ saravaratIre 127 karelI nahatI. je divase prabhAtakumAra sAthe saMbhASaNa thayuM hatuM, te divasanI sarva ghaTanAo uSAne vRkSanA pratyeka parNamAM AlekhelI dekhAvA *lAgI. e vRkSanI zItala chAyAmAM ubhI rahIne uSA kahevA lAgI ke, prabhe! A sthAna bIjA sarva sthAno karatAM vadhAre ramaNIya hoya, ema dekhAya che. vaizAkhanI pUrNimAne divase mAtA sAthe huM A vRkSataLe ja AvIne UbhI rahI hatI." prabhAvatInuM dhyAna bIjI dizAmAM hatuM, eTale uSAnA e udgAranuM teNe kAMI paNa uttara ApyuM nahi. uSA pAchI bolavA lAgI ke, "te divase te ahIM ghaNAM mANaso jovAmAM AvatAM hatAM ane Aja tokAIe najare paDatuM nathI, enuM kAraNa zuM haze, huM bahena ?" ekAeka mArgamAM vicaratA yAtrALuomAM dhakkAdhachI thavA lAgI, ane sarva jano mArgane mUkIne bIjA manuSyone pAchaLa dhakelatA mArgamAMthI nIkaLI eka bAjue UbhA rahI gayA. uSA ane prabhAvatIe joyuM ke, sAmethI bAra azvArohI sainike temanI tarapha cAlyA AvatA hatA. te sarvanA agrabhAge eka taruNa vIra pAtAnA azvane nRtya karAvato suMdaratAthI cAlyo Avato hato. - prabhAvatI uSAne dhImethI kahevA lAgI, "uSe! je te kharIkeTalA badhA ghoDesvAra sipAhIo cAlyA Ave che te! eN badhA ApaNA rAjAnA sipAhIo che ho!" prabhAnAM e vacane sAMbhaLatAM ja uSAnI daSTi te sainikAmAM lAgI gaI. tenuM mana udvegapUrNa thaI gayuM hatuM ane zarIramAM kaMpano AvirbhAva thavA lAge. kadAcita pUrve keAI samaye uSAe rAjasainikenejeyA nahi hoya, tethI ja A veLAe ATalI badhI vyAkulatAthI te ahIM tahIM jevA lAgI haze. azvArohI senAnIo ane dhIme dhIme maMdagatithI calAvatA-nacAvatA vAto karatA cAlyA AvatA hatA. je tasaNuM vIra agrabhAge hato, teNe vaTavRkSa pAse AvIne potAnA azvane bhAvyo ane asaMkhya manuSyonI bhIDamAM koIne zodhavA lAgyo. ekAeka jyAM uSA ane prabhA ubhI hatI, tyAM tenI dRSTi paDatAM ja kANa jANe cintAthI ke pachI sarjethI tene lalATapradeza saMkucita thaI gaye. paraMtu jyAre eka atyanta kAtaradRSTi sAthe tenI dRSTinuM saMmelana thaI gayuM, tyAre te taNuM vIra azvArohI arthAta ApaNI navalakathAnA upanAyaka prabhAtakumAre jANI lIdhuM ke, vaTavRkSa taLe tenA hadayarAjyanI rAzI kSINuMgI malinavasanA uSA UbhelI che. uSA je padArthanA zodhamAM hatI, te padArtha tene prApta thayo ke nahi, e ame kahI nathI zakatA, tema ja ame e paNa jaNAvI nathI zakatA ke, azvArohI vIra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ 128 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya prabhAtakumArane te oLakhI zakI ke nahi ? paraMtu tenA zarIramAM svadanA udbhava thayA ane manamAM je yAtanA thayA karatI hatI, temAM ghaNA ja vadhArA thaI gayA. uSA, aspaSTa svarathI prabhAvatIne kAMIka kahetI ekAeka mUcchita thaine dharaNIpara DhaLI paDI. '' 37 bhALI khALA prabhAvatI peAtAnI prANapriya sakhI uSAnI AvI durdazA dekhIne hAhAkAra karatI revA lAgI. ethI pAse UbhA rahelA ane AvatA jatA yAtrALuomAM paNa kAlAhala macI gayA. prabhAtakumAra azvaparathI utarI manuSyone dUra karIne uSA pAse AvIne ubheA rahyo. ekAeka eka vIra rAjapuruSane peAtAsamakSa AvIne UbheleA joine prabhAvatI pAkAra karIne kahevA lAgI ke, "huM tamane hAtha beDIne ane page paDIne kahuM chuM ke, kAI paNa enA zarIrane sparza karaze! nahi. yAtrALuonA jaya jagannAthanA jaya" e jayadarzaka gaganabhedaka dhvanie prabhAvatInA rAdanadhvanine DhAMkI nAkhyA. prabhAta prabhAvatIne ALakhI cUkayA hatA, tethI tene AzvAsana ApatA kahevA lAgyA ke, " prabhAvati ! / nahi. khIvAnuM kAMI paNa kAraNa nathI. huM prabhAta chuM. prabhAvatIe AzcaryapUrNa dRSTithI prabhAtane jeyA ane jyAre tene kharAkhara ALakhyA, tyAre tenA hRdayamAM Ananda ane harSanA eTaleA badhe bhAva udita thayA ke, tenuM varNana karavAne ame samartha nathI. st 27 prabhAta paNa udvigna citte tyAM pRthvIpara ja besI gayA ane dhIme dhIme uSAnuM mastaka uThAvIne peAtAnA kheALAmAM rAkhyuM ane tyAra pachI dhaNI ja sAvadhAnatAthI te tenA mukhamAM vyApelA prasvedanA biMduone lUchavA lAgyA. tyAM je khIjA manuSyA amathA AvIne UbhA rahyA hatA, teo spaSTatAthI jeI zakayA ke, vIra prabhAtakumAranAM netrAmAMthI prabaLa azrunI dhArA vahI nIkaLI hatI. uSAnA mukhane zvetA te rAdanamAM pravRtta rahyo. tenA mukhamAMthI eka paNa zabda bahAra nIkaLI zakayA nahi--te digmUDha anI gayA. prabhAvatI rAtI rAtI prabhAtane uddezIne kahevA lAgI ke, "prabhAta ! bahu ja saMkaTanA samaya che. uSA atizaya durbaLa thaI gaI che. ATaluM cAlI AvI, tethI enuM mastaka thAkathI tapI gayuM ane sUcchita thaIne paDI gaI. jarA enI nAsikAne hastasparza karIne jue te ke, zvAsa cAle che ke nahi ?" kharA prabhAte uSAnI nAsikAne hastasparza karyo. zvAsa cAlatA hatA. prabhAta prabhAvatIne saMmeAdhIne kheATyA ke, "bhaya jevuM kazuM paNa nathI. pavana nAkhavAthI e hamaNAM ja saceta thaI jaze, jarA havA kara." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarAvaratIre 129 prabhAvatI peAtAnI sADInA padmavathI uSAnA mukhapara vAyu DhALavA lAgI. ame kahI nathI zakatA ke, praNayInA sparzamAM kevA prakAranuM amRta vaseluM che! prabhAtanA snehamaya sparzathI uSAnuM nirjIva zarIra sajIva thavA lAgyuM. maMdAkinInA amRtamaya pravAhe tenA jIvananA samasta saMtApAne nAza karI nAkhyA kAI deve dUtanA alakSita bhAvathI AvIne tenAM bhaya netrAne khAlI nAkhyAM. mUcchita uSAe netrA. udhADIne joyuM, te samIpamAM prabhAta meThelA dekhAyA. prabhAtanI dRSTi sthira, ujvala ane premanI AkarSaka zaktithI paripUrNa hatI. eka khIjAne premapUNaeN dRSTithI nihALatAM ubhaya praNayIjanA nIravatAthI azrunI mUSaLadhAra dRSTi vaSaeNvavA lAgyAM-pRthvI paNa tethI bhIMjAI gaI. uSAnA vratanI saphaLatA thaI cUkI-tenA janma saphaLa thayeA. prabhAtanA kheALAmAM mastaka hatuM, te veLAe ja uSAnuM maraNu krama na thayuM? IzvaranI tevI icchA hatI nahi. kadAcita tenA bhAgyamAM sukha ke duHkha bhAgavavAnuM kAMika avaziSTa raheluM haze, evI ja kalpanA karI zakAya che. uSAnA jIvavAthI prabhAtanA AnaMdanI parisImA rahI nahiharSAtizayathI te unmatta jevA banI gayA. prema aMdha che ane tethI jenA hrayamAM enA nivAsa thAya che, te peAtAnA premIvinA bIjA kAIne paNa jeI zakatA nathI. snehanuM svama paNa jeTaluM sukhadAyaka ane madhura hAya che, teTalI sukhadAyaka A saMsAramAM anya eka paNa vastu hAya, ema jANavAmAM AvyuM nathI. sUrya ane caMdranA prakAzanA kadAcit sadAnemATe lApa thayeA saMbhavita che; tArakA agninuM svarUpa dhAre, te te saMbhavanIya che ane satya te asatya thaI javAne saMbhava paNa che; paraMtu je vastu nirdoSa ane pavitra praNaya athavA snehanA nAmathI oLakhAya che, tenA kAI kALe paNa-game tevA AdhAta paDavA chatAM paNa lApa thatA nathI; ane thAya paNu kema ? kAraNa ke, praNayanA lApa asaMbhavita-sarvathA asaMbhavanIya che. enuM kAraNa e che ke, paramezvaranuM pavitramAM pavitra svarUpa te akhaMDa praya che zuddha sneha che. lagabhaga eka prakhavADIyuM vItyA pachI prabhAta ane uSAe eja sareAvaratIre e adbhuta milananI adbhuta vAttA~thI paraspara AnaMda meLavyeA hatA, paraMtu te premasaMbhASaNu jalacara matsya, sthalacara pazu ane gaganacara pakSIe vinA khIjA kAInA paNa sAMbhaLavAmAM AvyuM nahAtuM. AnaMdamAM divase| vyatIta thavA lAgyA ane zeka cAlyA gayA. paraMtu e AnaMda sadAne mATe acala rahI zakaze ke? nA--anubhava ApaNane evA nizcaya karAvI zakatA nathI. cakra pramANe sukha ane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ 130 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya duHkhanuM parivartana thayA ja kare che. je vizva kSaNamAM sukhadAtA thAya che ane kSaNamAM duHkhadAyaka banI jAya che tema ja kSaNamAM kRSNarUpa dhAraNuM kare che ane kSaNamAM zubhravarNa dekhAya che; arthAta je vizvanuM kSaNe kSaNe navInatAthI parivartana thayA kare che, te azAzvata vizvanA niyamane vizvAsa ze? ethI ja ApaNane ema kahevuM paDe che ke, kadAcita prabhAta ane uSAne AnaMda cirasthAyI na paNa thAya. eTalA mATe vizvanI azAzvatatAno vicAra karIne aneka vidvAna kavio paNa evA ja ugAre kADhI gayA che ke, manuSyanA manovikAramAM satyarUpe rahelo vizvane AbhAsa asatya che-AnaMdanuM smita ane bhayanAM azru tema ja caLakato prakAza ane vahetA pravAha e sarva asatya, asatya ane asatya che; je kaI paNa satya vastu astitva dharAvatI hoya, to te mAtra sarvavyApaka brahma ja che. e niyama anusAra prabhAta ane uSAnA AnaMdabhaMgane avasara paNa AvI pahoMcyo. duSTa dardavathI temanuM sukha joI zakAyuM nahi. I. sa. 1567nA aMtamAM baMgALAnA sUbedAranI senA orIsApara caDhAI karavAmATe nIkaLI cUkavAnA bhayaMkara samAcAra sarvatra phelAI gayA. durbaLa ane bhayabhIta ulavAsI jano kALApahADanI pracaMDa tathA tIkSNa dhAravALI talavAranuM vAtAvaraNamAM paNa darzana karavA lAgyA. parvatamAMthI nIkaLelI nadInA prabaLa vegane avarodha karavo ane kALApahADanI senAne orIsAmAM AvatI aTakAvavI, e banne kAryo eka samAna hatAM. dUtoe AvIne prabhAtane evA samAcAra ApyA ke, "senApati kALApahADe pitAnA sainyanA be vibhAga pADI nAMkhyA che-temAMnA eka vibhAgane jahAjapurapara hallo karavA mATe te mokalavAnuM che ane bIjA vibhAgane sAthe laIne te pote jagannAthanA maMdiranA vidhvaMsa mATe purIpara caDhI AvavAnuM che. senA tyAMthI kUca karI cUkI che ane AjakAlamAM kyAMka chAvaNI nAkhIne paDaze, evI aphavA saMbhaLAya che." e samAcAra sAMbhaLatAM ja prabhAtane harSa haNAI gayo. yuddhanI vyavasthA karavAne jahAjapura javA vinA tene chUTake ja nahato. je snehinInA saMgathI svargIya sukha thayuM hatuM, te sukhanuM viyoganA AdhAtathI duHkhamAM parivartana thaI javAne samaya AvI lAgyo. prabhAtanAM zekane avadhi na rahyo. paraMtu prabhAta eka vIra puruSa hato. game teTalo zeka thAya, topaNa pitAnI pratijJAna bhaMga kare, e hicakAro te nahato. pASaNanuM hababanAvIne aMte eka divase e ja sarovaranA tIre prabhAte uSAne kahyuM ke, "je paramAtmAnI ApaNane sukha dekhADavAnI IcchA haze, to vijayanI prApti karIne huM pAcho AvIza. hAla to mArI pratijJA pUrNa karavA mATe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ 131 saravaratIre huM jahAjapura jAuM chuM. zoka karavAne badale hRdayamAM IzvaranI ArAdhanA karaje ane AyoMnuM hita Icchaje. - uSA ene kazuM paNa uttara ApI zakI nahi. tenA hRdayamAM zokana agni eTalI badhI prabaLatAthI prajaLI gayo ke, netramAMnA azrupravAhane paNa teNe zuSka karI nAkhyo. arthAt zokathI uSAnuM vadana sarvathA tejahIna ane zarIra gatihIna banI gayuM, te paNa tenAM netromAMthI nIranA binduonuM patana thavA pAmyuM nahi. te ekITase prabhAtanA mukhakamaLanA avalokanamAM lIna thaI gaI prabhAta have zokanI chAyAmAM vadhArevAra Ubho rahI na zakyo-teNe cAlavAno prayatna karyo, paraMtu tema paNuM karI zakAyuM nahi. aMte netro baMdha karI uSAnA jIvanarakSaNane bhAra paramezvarane zire nAkhIne te tyAMthI cAlatA thayA. uSA mUcha AvavAthI pRthvI para paTakAI paDI. uSAnAM netre UghaDyAM, te veLAe te pitAnA gRhamAM zayAmAM paDelI hatI; uSAnA mukhane jetI prabhAvatInI mAtA UbhI hatI ane prabhA tene vAyu DhaLatI beThelI hatI. uSAnuM zira prabhAnA khoLAmAM "paDeluM hatuM. jAgatAM ja teNe prabhAtanA nAmane uccAra karyo. prabhAvatIe uttara ApyuM ke, "satvara Avaze. citA na kara, haiye dhara." "tyAre zuM te cAlyA gayA." uSAe ghaNuM ja nirbaLa ane dhImA svare utkaMThAthI prazna karyo. enA pratyuttaramAM prabhAvatIe jaNAvyuM ke, "hA." uSA "hAya" e uccAra karIne pAchI mUcchita thaI gaI. gRhamAM ethI bahu ja gabharATa ane kolAhala macI gayo. sarva tana mana dhanathI suzIla suMdarI uSAnI sevA zuzruSA karavA lAgyAM. premInA viyogane AghAta kevo asahya hoya che, ene uSAne pratyakSa anubhava thayo-tene jIvanaAdhAra jajUda thayo, tethI uSAno avatAra ja badalI gaye-jIvana chatAM paNa tene maraNane bhAsa thayo. kharekhara eka vidvAne satya kahyuM che ke, "saMyoga thavAthI zatru duHkhadAyaka thAya che, ane viyAga kALamAM mitra paNa teTale ja duHkhadAyaka banI jAya che. arthAta duHkhadAyakatAne dharma te ubhayamAM eka samAna ja rahelo che. tyAre zatru ane mitramAM bheda za?" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya caturtha khaNDa prathama pariccheda kALApahADanI chAvaNI i. sa. 1567 nA varSanA aMta thavA Avye hateA ane zarad Rtune AraMbha thaI cUkyA hatA. orIsAnI rAjadhAnI jahAjapurathI 42 mAilanA aMtare AvelA orIsAnI rAjadhAnInA prAcIna nagara kaMTaka pAsenA mahAnadInA tIraprAntamAM vistarelA eka vizALa medAnamAM bhaMgALAnA bAdazAha sulayamAnanA AlIAhu senApati kALApahADanI chAvaNI paDelI hatI. AkhuM medAna taM ane zAmIAnAthI bhareluM jovAmAM AvatuM hatuM, tethI benArane jANe e kAI vastranagarI vaselI hAyanI ! evA bhAsa thatA hatA. samasta baMgALAmAM peAtAnAM krUra kRtyAthI hAhAkAra pravartAvanAra senAdhyakSa kALApahADanI vizALa senA lAMkhI phreMca pachI ahIM ArAma levAne rAkAyalI hatI. chAvaNI mahAnadInA ubhaya tIrapradezamAM vistarelI hatI ane asaMkhya azva Adi pazu, sipAhIe tema ja sainyAdhikArIonA thAkane utAravAmATe e nadInuM paramapavitra svaccha jala eka bahu ja uttama sAdhana thaI paDatuM hatuM. pratyeka taMbUnA zikharabhAge ardhacaMdra AkAranuM banAveluM mahammadanA majahabanuM suvarNacihna sUryaprakAzanA saMmizraNathI camakatuM levAmAM AvatuM hatuM tathA musamAnI rAjadhvajA vAtAvaraNamAM pharaphara karatI krUrakI rahI hatI. sainika adhikArIenA zAmIAnAnA nAnA prakAranA citravicitra raMgeAthI tyAM eka atyaMta AzcaryakAraka Adarza banI gayA hatA ane jonAranAM netrAne te bahu ja vizrAMti ApatA hatA. 132 3 senApati kALApahADanA taMkh chAvaNInA madhyabhAgamAM UbhA karavAmAM AvyA hatA ane AsapAsa aneka yuddhomAM mUMjhIne vijayI caelI senAnA zUravIra adhikArIonA keTalAka taMbU ThokelA hatA. kALApahADanA taMbUthI gheADeka cheTe cAra khUNe cAra nAnA taMbUo levAmAM AvatA hatA ane temanA madhyamAM kALApahADanA taMbU hatA. e cAra nAnA taMbUmAMnA pahelAmAM kALApahADanA junAnakhAnAnI khIkhIne rahevAnI vyavasthA karI ApavAmAM AvI hatI, khIjAmAM tenA qhAsa khAnagI naukarAnA mukAma hatA, trIjAmAM rAMdhavA sIMdhavAnI gAThavatu karAyalI hatI ane ceAthAmAM bhikSuka brAhmaNu nyAyaratnajIneA nivAsa hatA. sAdhAraNa sipAhIonI rAuMTIonI saMkhyA agaNita hAvAthI temanuM yathArtha ane satya pramANa kADhI zakAtuM nahetuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ kALApahADanI chAvaNI 133 sane rAtrinA samaya vizrAMtimAM vitADyo ane bIjA divasane prabhAtakAla thayo. zaratano prAraMbha thaI cUkI hato ane sainya vanavibhAgamAM nadIne tIre paDeluM hatuM, tethI svAbhAvika rIte tyAM zItalatAno prabhAva vizeSa hoya, e sarvathA saMbhavita che. ethI aneka sainike uSNavAthI pitAnAM zarIrane AcchAdita karIne jaMgalamAMthI vINI lAvelAM kArbone saLagAvIne tApatA beThA hatA ane aneka prakAranA gapATA hatA jatA hatA. keTalAke khudAnI ibAdatamAM mazagUla thaI gayA hatA ane keTalAke svayaMpAkanI taiyArI karavAmAM paNa rokAyelA hatA. kAraNake, keTalAkane savAramAM ja kAMIka khAvAnI Adata paDI gaelI hoya che. lagabhaga ardhaprahara divasa caDhyo haze, te veLAe zatruono eka dUta pitAnA thoDAka manuSya sahita tyAM AvI pahoMcyo ane teNe pitAnA svAmI orIsAnA svataMtra mahArAjA naMdakumAra devane saMdeza ApavAmATe senApati kALApahADanI mulAkAta karavAnI IcchA pradarzita karI. yavana senApatinI AjJAthI tene khAsa taMbUmAM dAkhala karavAmAM Avyo. senA pati kALepahADa potAnA taMbUnA madhyabhAgamAM eka ucca Asane virAjelo hato ane AsapAsa senAnA bIjA adhikArI jano paNa vAtacita karatA beThelA hatA. AryaDUta pitAnA sAthIone bahAra UbhA rAkhIne pite ekalo ja taMbUmAM dAkhala thayo ane senApatine mAnathI salAma karIne dUra ubhe rahyo. "tAruM nAma zuM ?" dUtane pagathI mAthA sudhI tapAsIne tenA navIna yauvana, suzobhita zarIra, caMdrasamAna vadana ane bhAgye ja vIsa bAvIsa varSenuM vaya chatAM atula zauryanI manamAM ja prazaMsA karatAM ni:stabdhatAno" bhaMga karIne yavana senAdhyakSa kALApahADe maMgaLAcaraNamAM e prazna pUchyo. raNadhIrasiMha." yuvaka dUte saMkSipta uttara ApyuM. "atyAre ahIM AvavAnuM zuM kAraNa che?" kALApahADe vadhAre Azcaryacakita thaIne punaH e pramANe pUchyuM. "mahAna zaktimAna rIsAnA mahArAjAdhirAja naMdakumAra devane ha data che." raNadhIre tenA praznanuM uttara ApatAM nirbhayatA ane zUravIra, tAthI kahevA mAMDyuM. "mArA svAmIe mane A zveta dhvajA ApI Apa sAthe zAMtinI vyavasthA karavAmATe mokalela che ane kahevaDAvyuM che ke, prabaLa AryasenA samakSa durbaLa yavanasenA yuddhabhUmimAM daDhatAthI TakI zake tema nathI ja; tema ja kSatriyavIre raNamAM kAI kALe paNa pAchI pAnI kare tema nathI. amArI zAstrIya dharmayuddhanI rIti samIpa tamArA sipAhIonI jaMgalI laDAyaka cAla koI paNa misAtamAM nathI; te 12 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ 134 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya paNa eka vinAkAraNa upasthita thaelA yuddhamAM potAnA amUlya yodhA ane prajAjanonI vyartha prANahAni karavAnuM ane nirdoSonA zANitathI bhUmine raMgavAnuM mahArAjAne yogya lAgatuM nathI. eTalA mATe ja - A zveta patAkAsAthe mane ahIM mokalIne mahArAjAe zAMtinI icchA rAkhI che ane AzA che ke, te zAMti paraspara sadAne mATe kAyama raheze." naujavAna !" kALApahADe gaMbhIra ane bhISaNa svarathI kahyuM, "A saMdezo tArA rAjAe pUre vicAra karIne mokalyo hoya, ema dekhAtuM nathI. kALApahADa pAsethI je kAI paNa tAbedArI kabUla na karatAM sulehanI mAgaNI kare che, te gayA jahAMgIra musabhAnI jhuMDAnI phatehamaMdIne apamAna ja Ape che. mArA vicAro AvI che. mATe e mAgaNIne mAMDI vALa ane cAlyo jA." "je svalpa kAraNathI Apa yuddha karavAne ane sahastrAvadhi nirdoSa manuSyanA jIvanI hAni karavAne tatpara thayA che, tenA karatAM dayAvAna senAdhyakSa ! mArA mahArAjAne saMdeze vadhAre vicAra vinAne to nathI ja." sAhasika virayuvaka raNadhIrasihe bhayavinA satya ane saraLa uttara ApyuM. "tArI naujavAnInA khIlatA phUle je mArA manamAM dayA na upajAvI hata, te o gustAkha kAsida!" magara kALApahADe kApanA AvezathI kahevA mAMDyuM. "tArA mukhamAMthI nIkaLelA A zabdoe tArA zANitanA siMcanathI ja mArA koparUpI agnine zAMta karyo hota. jA ahIMthI satvara cAlato thA, tArA svAmInI sabhAmAM pahoMcI jA ane tene kahe ke, zatruonA prANanI rakSAnuM ane kAtila duzmanane kAbUmAM lAvavAnuM kAma kALepahADa sArI rIte jANe che. tArA aparAdhanI huM je ke kSamA ApuM chuM, paNa tArA mahArAjAne te thoDA samayamAM ja lehanI zRMkhalAthI baddha karIne baMgALAnI yavanabhUminAM darzana karAvIza." eTaluM belIne kALepahADa kAMIka gaMbhIra vicAramAM paDI gayo ane vicAra karIne pAcho che ke, "o bahAra kAsida raNadhIrasiha ! mArI chAvaNImAMthI tuM bahAra nIkaLe ke, tAre ApaNI vacce zatrutAno AraMbha thaelo samajI le. mArgamAM tane mArA sainyanA sainike maLe, te tatkALa tAre temanApara AkramaNa karavuM ane temane gupta dU-jAsUsa jANavA. A saghaLA kAryabhArane AdhAra tArA vijayapara avalabelo che. paraMtu je tArA durbhAgyathI mArA sainikonA hAthamAM tuM ja sapaDAI jaIza, te tane bhayaMkara zikSA ApavAmAM Avaze. basa have cAlato thA. mArI ekavAra thaelI AjJA keI kALe paNa pharavAnI nathI mATe kAMI paNa bolavAno Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ kALApahADanI chAvaNI 135 vyartha prayatna karIza nahi." ema kahIne kALApahADa gahana ane gaMbhIra vicArAmAM sarvathA nimagna thaI gayA. zravIra raNadhIranI chAtI jussAthI ubharAI AvI ane bezamAM ne bezamAM teNe kALApahADanA e ahaMkAradarzaka vAkyAnuM uttara paNa ApyuM hAta, paraMtu tyAM beThelA eka khIjA vRd yavana adhikArIe tene khelatA aTakAvyA. kALApahADanA julmI ane kInAkheAra khavAsane te sArI rIte jANatA hatA, tethI A nirdoSa raNadhIrapara tene ghaNI ja dayA AvI. te raNudhIrane taMmAMthI bahAra laI gayA ane upadeza ApatA hAya, tevA svarathI kahevA lAgyA ke;- "unmatta yuvaka! zuM tuM zerane tenI peAtAnI guDhDhAmAM ja jera karavAnI AzA rAkhe che ke? vicAra kara; tArI bhAvanA bhUla bharelI che." "mahApuruSa! tamArA abhimAnamAM bhAna bhUlelA senApatie ucca kSatriyakulatilaka bhUpAla naMdakumAra daivane ane mane je na ApavA jevuM apamAna ApyuM che, tene mATe huM IzvaranA zapatha laI pratijJApUrvaka kahuM chuM ke, enuM baira huM laiza ane kALApahADane tenA garvanI zikSA avazya ApIza." raNadhIre peAtAnI kaTie laTakatI tIkSNa talavAranI mUpara hAtha rAkhIne kApapUrvaka e zabdo uccAryAM. mADhathI kheAlavA karatAM karI batAvavAne musalamAnA vadhAre pasaMda kare che." vRdgha yavana adhikArIe hasatAM hasatAM kahyuM; ane vadhArAmAM umeryuM ke, "huM tane vadhAre du:khamAM nAkhavA nathI icchatA. tuM je kAMI meTyA che, tene huM mArA mananA maMdiramAM ja chUpAvI rAkhIza. have utAvaLathI cAlyA jA. ahIM tuM bhayanA samudramAM che, mATe tIraprAntanA zAdha kara. eTaluM kahIne nR yavana adhikArIe rasudhIra ane tenA sainikAne potAnA eka gulAma sAthe ravAnA karI dIdhA. te gulAma temane kALApahADanI chAvaNInI hadathI bahAra pahoMcADI AvyA, ane te chAvaNImAM pAchA vakhatasara AvI pahoMcyA. e vRddhu yavana adhikArI te niraMjanane kArAgRhamAM bhAjana ApavAne AvanArA vRddha sipAhI ja hatA. e brAhmaNamAMthI bhraSTa thaIne yavana thaelA hatA, e tA vAMcakA jANe che ja. kALApahADa jyAre bhraSTa thaye| ane sArI padavInA adhikArI thayA, tyAre peAtAnA duHkhanA samayamAM kAma AvelA e vRddhane te bhUlI gayA nahi. bAdazAha pAse zikAriza karIne teNe tene saunyamAM adhikArInI eka sArI padavI apAvI ane pAtAthI banatI tenI khIjI sevA paNa karavA lAgyA. mULa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ 136 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya brAhmaNa hevAthI ja te vRddha adhikArIne raNadhIra mATe dayA AvI hatI, e kahevAnI have vadhAre AvazyakatA nathI. kALepahADa gahana vicAramAM nimagna thaI gayo hato, tenuM eka prabaLa kAraNa hatuM. raNadhIrane jotAM tene potAnA baMdhu prabhAtanuM smaraNa thaI AvyuM hatuM. nyAyaratna paNa e prAtaHkAlanI sabhAmAM AvIne beThA hatA. temaNe paNa e Arya rAjadUtane joyo hato. nyAyaratna sAthe gupta vArtA karavAnA hetuthI teNe bIjA adhikArIo ane sipAhIone potapitAnA sthAne javAnI AjJA ApI dIdhI. te sarva cAlyA gayA pachI kALepahADa nyAyaratnane uddezI kahevA lAgyo ke gururAja ! erIsAnA rAjAe mokalelA rAjadUtane tame je ke? ene jotAM ja mArA manamAM eka prakAranuM AkarSaNa thavA mAMDyuM hatuM ane vAraMvAra prabhAtanI smRti thayA karatI hatI. paraMtu prasiddha rIte ene kAMI paNa pUchavAnuM sAhasa huM karI zakyo nahi. tamArA manamAM e kAMI paNa bhAva thayo hato vAra?" "mArA manamAM te ene jotAMnI sAthe ja evI zaMkA utpanna thaI hatI ke, e prabhAta ja huM joIe. paraMtu bIjI ja paLe enuM nAma : raNadhIra che, ema jANatAM ane eka brAhmaNaputra arIsAnA rAjAne vizvAsu data hoya, e vArtA azakaya samAna bhAsatAM prabhAta jevI AkRtine e kAI bIje yuvaka haze, evo nizcaya meM karI lIdho." nyAyarane potAnI AMtarika bhAvanA yathAsthita kahI saMbhaLAvI. e rAjadUta te prabhAta ja hatuM, emAM saMzaya jevuM kAMI paNa nathI. paNa have e hAthamAM kyAMthI AvI zake? kadAcita mArA sainikAnA hAthamAM kayAMka sapaDAI jaze, te vyartha enA prANanI paNa hAni thaI jaze. ene bacAvavAno koI paNa upAya karavo joIe." ema kahIne pAche te vicAramAM paDI gayo ane thoDIvAra pachI te vRddha sainyAdhikArIne bolAvIne AjJA ApI ke, "hiMdurAjAne je dUta ahIM saMdeza laIne Avyo hato, te ghaNuM ja zUravIra ane dakSa dekhAya che. mATe je e jIvate ApaNuM hAthamAM Ave, to ene ApaNuM sainyamAM ja rAkhI laIe, e mAro vicAra che. atyAre ne atyAre AkhA lazkaramAM evo hukama saMbhaLAvI do ke, te ApaNuM manuSyonI hAni kare, te paNa tenA para kaie zastra ke astra calAvavuM nahi ane yuddha thayA pachI paNa tene jIvate ja pakaDIne mArI hujUramAM lAvIne hAjara kara. tene mAranAranA prANa tenA kuTuMbakabIlA sAthe levAmAM Avaze." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ raNadhIranuM sAhasa 137 vRddha adhikArIe AjJA anusAra lazkaramAM hukama saMbhaLAvI dIdho. potAnA baMdhune maLavAnI eka navIna cintAe kALApahADanA hRdayamAM AvIne nivAsa karyo nyaratna paNuM prabhAtane maLavAne Atura banI gayA. svAbhAvika snehano prabhAva ja evo hoya che, emAM Azcarya jevuM kazuM paNa nathI. dvitIya pariccheda raNadhIranuM sAhasa raNadhIrasiha je veLAe kALApahADanI chAvaNInI sImAnuM ullaMghana karIne yavanonI dabadabA bharelI apakAlIna vastra nagarIne choDI mahA nadInA tIraprAntastha khullA medAnamAM AvI pahoMcyo, te veLAe te pitAnA manovikArone dabAvI zakayo nahi. na chAjatuM apamAna ApanAra magara kALApahADane hRdayamAM teNe ghaNo ja dhiSThAya tenA zire tiraskAranI vRSTi varSAvI. tyAre have yuddhano AraMbha thaI cUkyo che." raNadhIre potAnA sainikone saMbodhIne kahyuM, "huM je je padArthone pavitra mAnuM chuM, te sarvanA ekatra zapatha laIne kahuM chuM ke, je ApaNane mArgamAM zatru pakSanA sainike ke bIjA karmacArIo maLaze, to temanI saMkhyA ApaNuM karatAM bamaNI ke cogaNI haze, paNa ApaNe temanA para AkramaNa to karIzuM ja ane yavana senApatinI IcchA anusAra temane yamapurImAM pahoMcADI daIzuM athavA to baMdhIvAna karIne ApaNe nagaramAM laI cAlIzuM ke pachI ApaNe pote ja raNasaMgrAmamAM temanI talavArAnAM baLidAne thaIne svargamAM sidhAvIzuM. bAla-zUravIre! tamArI badhAnI zI bhAvanA che?" raNadhIranA raNazUra sainikoe pitAnA adhikArInA e vicArane harSanI garjanAthI vadhAvI lIdhuM ane zauryathI bharapUra thaI teo orIsAnA phaLadrupa kSetre ane tAlukA pradezomAMthI potAno mArga kApatA AgaLa vadhyA. rAjadUta raNadhIra ane tenA sainikoe bhAgye ja ardha kroza jeTalo paMtha kApyo haze, eTalAmAM mahAnadInA sAme tIre eka ghoDesvAronI TukaDI jatI temanA jevAmAM AvI ane temanA agrabhAge ardhacaMdranA cihavALa suvarNane jhuMDa dipraharanA tata sUryanAM tejasvI kiraNothI camako tenI dRSTie paDyo "jue che zuM? zUravIre! zatruo." raNadhIre siMha samAna garjanA karI potAnA dhAne uddezIne pokAra karyo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya eTaluM kahIne teNe peAtAnA azvane ceAbhAvI rAkhyA ane eka dhyAnathI zatruo prati beI rahyo. " eka sA karatAM vadhAre zastradhArI sainikA samIpastha tIraprAMtamAM hAya, evuM anumAna karI zakAya che." raNadhIre eka paLanI vizrAMti pachI kahyuM. "ApaNI saMkhyA mAtra pacAsanI ja che. paramezvare peAte ja zatruAne ApaNA hAthamAM soMpIne ApaNune zauya matAvavAnA amUlya prasaMga ApelA che. kevA AnandanA avasara ! Aje kharekhara mArI pratijJA pUrI thaze." 138 "kSatriyAnA vijaya !" yuvaka rAjapUta vIranA sainikAe jayanAda karyo. "tyAre zUravIrA! vadhA AgaLa ane TUTI paDe| zatruApara." raNudhIre temanAM vacanane uttejana ApIne AjJA karI. eTaluM kahetAM ja teNe peAtAnA azvane eDI mArI dapaTAvI mUkyA ane AMkhanA palakArAmAM medAnane ALaMgI nadInA tIrapura AvI pahoMcyA. gheADIkavAra vicAra karIne teNe mahAnadInA vegavAna vAripravAhamAM kAvyuM ane nirvighne sAme tIre jaI nIkaLyuM. tenA sainikA paNa tevI ja rIte tenI pAchaLa tyAM AvI pahoMcyA. musalkhAnAnI TukaDI have temanAthI gheADI ja dUra hatI. tethI rasudhIra spaSTatAthI jeI zakyA ke, temAM navAbanA ke kALApahADanA janAnakhAnAnI auratAnI saMkhyA vadhAre hatI, ane gheADAka zastradhArI sainikA temanA saMrakSaNamATe temanI sAthe hAya, evI teNe kalpanA karI dIdhI. te sadhaLI strIonAM zarIre suMdara vastrA ane mukhapradezamAM AvaraNA (yurjhAe) jevAmAM AvatAM hatAM. te sarva sundarI caMcaLa ane capaLativALA arakhI azvApara svAra thaelI hatI. e zamazIravALA bahAdura paDANA ane apsarA jevI jaNAtI anya abaLAonA madhya bhAgamAM peAtAnA bahumUlya arabI azvane nacAvatI cAlatI navayauvanA ane hAvabhAvapUrNa yuvatI, tenA dadhmadhyA bharelA pezAkathI kAI kuLavAna adhikArInI putrI hAya, evA virata ja jonArane nizcaya thatA hatA. te sarva AnaMdamAM nimagna thaI paraspara vArtAlApa karatAM mArgane kramatAM jatAM hatAM. zAkanA temanAM hRdayeAmAM sarvathA alAva hatA. paraMtu IzvaranI kevI adbhuta lIlA? ekanI hAni te anyanA lAbhanA hetu thaI paDe che. arthAt temanA te AnaMda ane haSa~ne kSatriya vIra osudhIra zAka ane khenA rUpamAM pheravI nAkhavA icchatA hatA. teNe te ja kSaNe paThANu sainikAne laDAInA izArA karyo. sainikAe yuddhanA e samAcAra saMbhaLAvatAM ja strIomAM bhayaMkara gabharATa phelAI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ raNudhIranuM sAhasa 139 gayo ane teo raDavA lAgI. paNa temanA saMrakSaka adhikArIe zatru sainikonI saMkhyA pitAnA karatAM ochI jotAM ja pitAnA jaMgIone * diladArI ApI kahyuM ke, "bahAdura ze! duzmanothI DaravuM ane zamindA thaI pharavuM, tenA karatAM kuvAmAM DUbI maravuM vadhAre sAruM che! kAphira ghaNuM ja thoDA che. khudAnuM cahAvuM che, te hamaNAM ja e saghaLAM kAphira kUtarAMnAM mAthAM dhaDathI judAM karI ApaNI malekAnA kadamomAM lAvI hAjara karIzuM." e uttejaka bhASaNa sAMbhaLatAM ja musalmAna sainikonA hadayamAM navIna utsAha jAgyo ane temaNe potAnI talavArane myAnathI bahAra kADhI. kSatriya vIre ane yavana bahAduranA paraspara raktavAhaka yuddhano AraMbha thaI cUka. thoDA vakhata sudhI te aphagAne kSatriyo upara gAliba thayA heya, ema dekhAyuM. paNa thoDA ja vakhatamAM mAmalo pAchA pharI ga. saMkhyA ochI chatAM paNa kSatriyone vijaya thate dekhAze. temaNe keTalAka musalmAna sainikone jahannamavAsila karyA ane jIvatA pakaDAyA, temane sAMkaLethI jakaDIne keda karI lIdhA. ATalo vijaya maLatAM ja raNadhIre musalamAna sainyanA madhya bhAgamAM hallo karavAnI potAnA sainikene AjJA karI ane agra bhAge te pite rahyo. e atyaMta bhayaMkara prasaMga hato. musalamAnoe ghaNI ja majabUtIthI mArga rokI rAkhyo ane prANu jatAM sUdhI laDyA. paNa aMte raNadhIra phAvyo. mAtra eka kalAkanI jhapAjhapImAM teNe ghaNAkharA musabhAna jaMgIone kabrastAnanA vAsI banAvI dIdhA ane bAkI rahelA DAka sipAhIo sahita te svarganI suMdarI ane tenI sakhIo tathA dAsIone keda karI lIdhI. raNadhIranA harSano pAra rahyo nahi. "svargIya sundari! have bhayanuM kazuM paNa kAraNa nathI." vijaya meLavI te pramadA pAse jaI tene AzvAsana ApatAM raNadhIre kahyuM." tame zatruenA hAthamAM AvI paDyAM che, e che ke satya che, paNa zatru udAra che ! je kALApahADanA asatya abhimAnathI kepane vaza thaI meM pratijJA lIdhI na hota, te..." rAjapUta saradAra! kALa pahADa mArA pati che, mATe tenuM bhaMDuM belazo nahi." zAhajAdIe tene vacamAM ja belate aTakAvIne gaMbhIra bhAvathI kahyuM. "ne kamnasIbIthI je najarunnisA tamArA hAthamAM sapaDAyelI che, tenI Ijajata ane darajjAne lAyakIthI jALavaje." . najIrunnisA" e nAma sAMbhaLatAM ja raNadhIranA manamAM AnaMda ane Azcaryane bhege bhAva utpanna thayA. kAraNa ke, teNe tene svapa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ 140 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya saundaryaMnI bahu prazaMsA sAMbhaLelI hatI. samasta baMgALAmAM tenA jevI saundaryaMvatI yuvatI khIjI eka pazu te samayamAM hatI nahi, e paNa tenA jANuvAmAM hatuM. te khubasUratInI pUrI ane jAtanI pUrI hAla dhruvathI aNudhIranA hAthamAM ke pakaDAyalI hatI. " ane svAmInAM caraNamAM arpavI ke nirvighne tenA patine pAchI soMpavI?" e vicArasAgaranA bhayaMkara taraMgAmAM sudhIra DAlAM khAvA lAgyA-mAnasika yaMtraNAmAM paDI gaye.. dhaNA vakhata sudhI hA nAnA vicAravamaLamAM gAyAM khAte te tyAMne tyAM stabdha thaIne ubhA rahyo. prathama tene zAhajAdI para dayA AvI ane tvarita ja pAchI pAtAnI pratijJAnI smRti thaI AvI. aMte peAtAnI pratijJA ane svAmInA hitane tene vadhAre vicAra thayeA. ethI teNe sultAnajAdIne savinaya jaNAvyuM ke; "huM nirupAya chuM. tamane baMdhanamukta karavAnuM sAmarthya mArAmAM nathI. amArA zUravIra mahArAjAdhirAja samakSa tamane hAjara karavAmAM Avaze ane tyAra pachInA tamArA sArA ke mAr3A bhaviSyanA AdhAra erIsAnA svAmI mahArAjA nandakumAra devanI icchApara rahelA che." eTaluM kahIne sudhIre vadhArAmAM jaNAvyuM ke, "paraMtu tamAruM tyAM kAI paNa rIte apamAna nahi thAya, ane tamArA satItvanI paNa hAni thaze. nahi; e vize tamAre nizciMta rahevuM." "sakhI saradAra ! tamArI AvI lAyakIthI mArI pUrI khAtrI thaI che ke, tamArA rAjAnA darabAramAM paNa mArI beijjatI te! nahi ja thAya. huM sArI rIte jANuM chuM ke, dilAvara rAjapUte temanA kedIo tarapha hamezA rahamadila haiAya che. thADA ja vakhatamAM mArA pindara sulatAna sulayamAna athavA mArA pati kALApahADa mane game te ilAja karIne paNa cheDavaze. daMDa ApIne paNa mArA chUTakArA karAvaze." najIruttisAe hiMmata ane nikhAlasa manathI kahyuM. raNudhIre tenI Aba ane ijjatane jALavavAnI pUrI khAtrI ApI ane tethI saMtuSTa thaI pAte saMpUrNa rIte tenI yApara AdhAra rAkhI rahI che, evA bhAva dekhADavAne upakAra mAnatI nachannisAe potAnA mukhaparanA burko utArIne tene peAtAnA caMdrasamAna mukhamaMDaLanuM darzana karAvyuM, te vakhatamAM navAbanA janAnakhAnAnI auratA kAI mardane--pArakA mardane--peAtAnuM mukha dekhADe, e ghaNI ja mAna, vaphAdArI ane tAbedArInI nizAnI manAtI hatI. jo ke kALApahADanI patnInA saundaryanI raNadhIre prazaMsA te bahue sAMbhaLI hatI, chatAM paNa "te paNa eka sAdhAraNa svarUpavatI strI haze," Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ raNadhIranuM sAhasa 141 evI atyAra sudhI tenA mananI bhAvanA hatI. paraMtu jyAre buka dUra thayo ane sAkSAt sultAnajadInA sUryasamAna mukhano prakAza sarvatra vyApI gayo, tyAre ja tene bhAsa thayo ke, tenA svarUpanI sarva prazaMsA satya hatI ane nAma pramANe ja tenuM saundarya vikasita hatuM. hajI paNa evI alaukika saundaryavatI svargIya sundarIonuM A vizvamAM astitva che, evI kalpanAthI tene ghaNuM ja Azcarya thayuM ane nArInA avatAramAM e kaI devatA ja UtarI AvI che ke zuM? evo tene bhrama thayo. kAzmIra saundaryano bhaMDAra manAya che; paraMtu tyAM paNa evI saundaryapratimA haze ke nahi ? enI tene zaMkA thavA lAgI. anya abaLAonIyauvanAvasthA e yavana yuvatInA yauvana samakSa vRddhAvasthA jevI bhAsavA lAgI, saundarya asaundarya jevuM dekhAvA lAgyuM ane komalatA kaThinatA jevI jaNAvA lAgI. niraparAdhinI ane namra svargIya sundarInA mukhadarzanathI raNadhIranA manamAM je pariNAma thayuM, tenuM saMpUrNa vivecana karI zake, eTalI ApaNI bhASAnA zabdomAM zakti che ke nahi ? enI zaMkA ja che ane tethI ja tenuM vivecana ApaNe karIzuM nahi. je veLAe najIrunnisA ane raNadhIra madhye A prakAra cAlI rahyo hato, te veLAe raNadhIranA zUravIra sainike mRta zatruonA zarIra parane mAla lUMTavAmAM rokAyelA hatA. najIrunnisAe potAnA mukhamaMDaLane punaH bukamAM chUpAvI dIdhuM. te vakhate jANe pUrNa caMdra meghamAM chUpAI gaye heyanI! e raNadhIranA hRdayamAM bhAsa-bhrama thaze. lUTa baMdha thaI ane sainike e pitAnA sthAna prAMta cAlavA mAMDyuM. mArgamAM sultAnajAdIne ArAma maLe ane tenA thAkanuM duHkha TaLe, eTalA mATe raNadhIra vAraMvAra paDAva nakhAvatA hatA ane pravAsanA zramane dhUna karavA mATe teNe najIrunnisA mATe eka pAlakhI banAvarAvI ane temAM tene besADI. AvAM kAraNone lIdhe eka divasanA pravAse be divasa lIdhA. rAtanA jyAre chAvaNI nAkhavAmAM AvI, te veLAe zAhajAdInA taMbU pAse paheregIrane rAkhavAmAM Avyo na hato. kAraNa ke, zAhajAdIe hAsI na javAnuM vacana ApeluM hatuM ane raNadhIrano te vacanamAM pUrNa vizvAsa hato. evI rIte pravAsa karatA karatA te sarve jahAjApuramAM AvI pahoMcyA ane raNadhIra pitAnA mahArAjAne maLavA mATe Atura thaI gaye. najI-nisAne nivAsa ane khAnapAna ityAdinI sarva prakAranI yathAyogya vyavasthA karI ApIne, te mahArAjA nandakumAra deva samakSa javAne taiyAra thayA. raNudhIranuM atyAra sudhInuM vartana parama pavitra ane koI paNa prakA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ 142 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya ranA vikArathI rahita hatuM. tApaNu yavana sundarI najIranA manamAM aneka jAtinA tarka vitarko thavA lAgyA. eka kSaNe raNadhIra vize tenA hRdayamAM sArA bhAveza ane sArA vicArA AvatA hatA, te| dvitIya kSaNe te tene zaMkAnI dRSTithI zvetI hatI. najIrunisA e ke eka yavana yuvatI hatI, chatAM paNa pAtitratyapAlananA tenA vicAra| Arya abaLA karatAM paNa adhika ucca ane gauravayukta hatA. pUrNa patitratA chatAM paNa kAI kAI kSaNe raNadhIra mATe tenA hRdayamAM snehanA advitIya bhAva ud bhavI AvatA hatA, tyAre zuM tenuM mana sudhIranA saundaryathI caMcala ane calita thaI gayuM hatuM? enuM uttara ame eTaluM ja ApIzuM ke, raNudhIra mATe tenA manamAM snehanA aMkura teA phUTatho hatA, paraMtu te sneha pavitra hatA ke apavitra, te teA ghaTaghaTabyApaka aMtaryaMnI paramAtmA jANe. manuSyamAM e rahasyane jANI levAnuM sAmarthya nathI. astu, je haze, te pAtAnI meLe ja jaNAI Avaze. atyAre enA UhApAha zAmATe karavA beie ? cAle! raNadhIra sAthe mahArAjA nandakumAra pAse ane tene ALakhA. tRtIya pariccheda yuddhanA nizcaya ane najIrane AzvAsana raNadhIre mahArAjA samakSa AvI potAnA zAMtinA saMdezAnI kALApahADanI chAvaNImAM nIvaDelI niSphaLatA nivedana karI ane daivanI praznaLatAthI zAha sulayamAnI bhatrIjI ane kALApahADanI patnI najInnisA tathA tenI dAsIo kevI rIte tenA kabjAmAM AvI, te paNa vistArathI kahI saMbhaLAvyuM. e sAthe te yavana ramaNI prati yA dekhADavAnI paNa teNe prArthanA karI. mahArAjAe te prArthanA mAnya karIne kahyuM ke, "yAre e bahAdura yavane chevaTe yuddhamAM utaravAnA ja nizcaya karyo che, kema? meM te zAMtinI icchA rAkhI hatI, paNu te pUrI na thaI zakI. haze ! prabhunI evI ja icchA che, te| tene ja pUrNa karavI eie? zUravIra prabhAtakumAra ! senApati kALApahADamAM kharekharuM zauryuM che ke, mAtra bAhya daMbha ane sADhuMsanI ja vipulatA che?" haiM, mahArAjAe raNudhIra nAmanA uccAra na karatAM prabhAtanA nAmathI e yeAdhAne krama eLakhyA? zuM raNadhIra te prabhAtakumAra hatA? tema ja hAvuM oie, ane hatuM. kSatriyAnA senApati prabhAta pAte ja eka dUtanA vezamAM nAmanuM parivartana karIne kALApahADanI chAvaNImAM gayA hatA ane mahArAjAnI icchA pramANe saMdezA pahoMcADyo hatA; Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ yuddhane nizcaya 143 paNa durdevathI saMdezAnI saphaLatA thaI nahotI e te vAMcake jANe che ja, mATe vizeSa vivecananI AvazyakatA nathI." jo ke te krara ane kapaTI haze, paNa keLo pahADa eka siMha samAna zUravIra yodhe che." prabhAtakumAre niSpakSapAta uttara ApatAM kahyuM. "ane kharekhara Aje je huM eka Aryaputra na hota, to kALApahADanI eka senAnA sainika tarIke hastamAM asidhAraNa karavAthI mahAna abhimAna mAnata." zuM, e satya che ?" erIsAnA mahArAjA naMdakumAre AzcaryathI udgAra kADhatAM kahyuM ane pAse beThelA eka vRddha sabhAsada sAthe kAMIka gupta vArtA karIne te punaH prabhAtane kahevA lAgyA ke, "bahu sAruM, tyAre prabhAtakumAra ! keTalIka taiyArIo ApaNe karI rAkhI che ane yuddhanI bIjI taiyArIo paNa jhaTa karI nAkhe. kALApahADanI strInuM tame haraNa karyuM che, e samAcAra jANavAthI te te vaLI vadhAre cheDAyo haze. mATe kSaNe kSaNe ApaNe have sAvadha rahevAnuM che. have eka paLanA paNa vilaMba vinA laDavAne taiyAra thavuM joIe. yaza ke apayaza vidhinA hastamAM che. jagannAtha jaya karaze-kaSTa haraze." - "AjJA pramANe AvatI kAlanI saMdhyA sUdhImAM huM yuhanI bAkI rahelI savaLI taiyArIo karI laIza. mahArAje have e vize nizcitta rahevuM, have mane rajA che ?" vIra prabhAte AjJAne zirasAvaMgha karIne javAnI AjJA mAgI. rAjAe AjJA ApI ane te tatkALa zAhajAdI najIrunnisA pAse AvI pahoMcyo. AvatAM ja teNe kiMcit zakAtura hRdayathI kahyuM ke, "zAhajAdI! laDAIno nizcaya thaI gayo che. musalmAnanI have ame vATa jotA ja beThA chIe-teo Avaze, ke yuddhano AraMbha thaze. paraMtu tamAre manamAM kazI paNa cintA rAkhavAnI nathI. je yavanono vijaya thaze, to te tamArA mATe cintA cheja nahi, paNa yadA kadAcit amAre ja vijaya tha, to paNa tamane huM mArI bhaginI pramANe mAre tyAM rAkhIza athavA te tamAro pati jIvata haze, ane tamArI IcchA haze, to tenI pAse mekalI ApIza." Apa mArA jevI eka duzmananI bIbI para ATalA badhA ahenAnapara ahesAna karatA jAo che, eno badalo mArAthI kaI divase paNu vALI zakAya tema nathI. bhAgyayoge je mArA patine vijaya thaze, paNa tamArA prANane te huM nAza nahi ja thavA dauM. koNa jANe zAthI mArA hRdayamAM tamArAmATe svAbhAvika sneha utpanna thayA kare che-mArAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ 144 jagannAthanI mUti ane bhAratanuM bhaviSya ne tamArAmAM baMdhubhAvanA dhare che." zAhajAdI najIrane prabhAtane upakAra mAnIne potAnA manano bhAva darzAvyA. narananA hRdayamAMthI bhayano lopa thayo ane svAbhAvika rIte - te jANe potAnA ja koI saMbaMdhIne tyAM AvI heyanI! evI tenI bhAvanA thaI gaI. yuddhanA samAcAra ane AzvAsananAM vALe saMbhaLAvine prabhAta jyAre tyAMthI javAne nIkaLyo, te veLAe tene "khudA hAphi ja." karatAM najIrasisAe pAcho pitAnA mukhaparano bukI dUra karyo ane tenA saMrakSaka vIra prabhAtane A bIjIvAra te suMdarInA mukhacaMdranA darzanane amUlya prasaMga maLe. AhA! kevI svarUpavatI te suMdarI ane kevI tenA vadanadarzanathI udbhavatI prabhAtanA hRdayamAMnI AnaMdalaharI !! kavinI lekhinImAM paNa tenA varNanane AlekhavAnI zakti nathI, tyAre navalakathAkAranI lekhinImAM te tevI zakti kayAMthI ja hoya ? arthAta na ja heya, e svAbhAvika che. astu. te sundarInI pavitra, zuddha ane saundaryayukta snehasaritAmAM vIra yuvaka prabhAta snehasalilanuM pAna karavA lAgyo. mukhAvaraNapanabhomaMDaLamAM te capalAnA mukha5 caMdrane lopa thatAM, jANe kaI alabhya svargIya vastune khoI nAkhI hoyanI! e prabhAtane bhrama thaye. najIrunnisAna vadanamAM tene apsarAvata hAvabhAva, bALaka samAna nidoSatA ane kumArikA samAna utkaMThAnuM vAraMvAra darzana thatuM hatuM ane te ja tenA premanuM mukhya kAraNu thaI paDyuM hatuM. premanI utpatti aneka kAraNothI thAya che, temAMnuM A paNa eka kAraNa hatuM. strInA premanA jevI rIte mAtRpitRprema, baMdha prema ane pati prema Adianeka prakAre che, tevI ja rIte puruSanA hRdayamAM paNa mAtRpitRprema, bhaginIprema, ane patnI prema ItyAdi bhinna bhinna pemene nivAsa hoya che. ApaNumAM koI puruSa strIne snehanI dRSTithI jete heyake strI keAI purAne premabhAvathI nihALatI hoya, to tene kAmavAsanA ja mAnavAmAM Ave che, paraMtu ucca prakAranI manovRttivALAM strI puruSanA manamAM sarvathA ane sarvadA kAmavAsanA hetI nathI, e khAsa karIne dhyAnamAM rAkhavuM joIe. prabhAtane najIranuM pratine prema ane najIranano prabhAtamane sneha te anukrame bhaginIprema ane baMdhu prema hato. mAtra para sparanA saddaguNothI ja temanA manamAM paraspara mATe sneha bhAvanA utpanna thaelI hatI. evA premamAM ja IzvaranuM Izvaratva ane mAyAne prabhAva daSTigocara thAya che. najarananI patibhAvanA te mAtra kALApahADamAM ja hatI ane prabhAtanA hadaya maMdiranI pUjya devI mAtra uSA ja hatI, e Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ jahAjapuranuM yuddha 145 vAcakane navesarathI jaNAvavAnI kazI paNa AvazyakatA nathI. AmAMthI bIje e eka sAra grahaNa karavAno che ke, ucca ane udAra zatruo * paNa parasparane kevI ane keTalI badhI mAnanI dRSTithI jue che ane temanA hadayanA bhAvo kevA ati ucca ane svargIya hoya che. eTalA mATe ja ApaNAmAM eka kahevata cAlU che ke, "dAnA duzmana bhalo, paNa nAdAna desta bhaMDe." kharekhara keAIne zatru maLe, to te prabhAta jevA ja maLajo, evI amArI ananya bhAve manovAMchanA che. astu. kALApahADe je veLAe potAnI prANapriyAnA haraNanA samAcAra sAMbhatyA, te veLAe tenA kopane pAra rahyo nahi-baLatI javALAmAM dhRta homAyuM. eka te te AyanA nAza mATe ughukta thaelo ja hato, eTalAmAM tenI A bIjI cheDa thavAthI teNe banI zake teTalI zIghratAthI hinduonA saMhArano nirdhAra karyo. ekadama teNe potAnA sainikone chAvaNI uThAvIne jahAjapura tarapha kUca karavAnI AjJA ApI dIdhI. "dIna dIna"nA pikArothI caturdizA vyApta thaI gaI ane pavanavege prayANa karIne bIje divase rAtre yavanasenA jahAjapura pAse AvI pahoMcI. kSatriyasainya paNa laDavAnI taiyArI karIne ja UbhuM hatuM, paraMtu prathama 'te temaNe durganA saMrakSaNane prayatna karavAnuM ja yogya vicAryuM hatuM. prAtaHkALamAM yavana ane AyanA yuddhano AraMbha thavAno hato. have joIe ke, vijayazrI kenA gaLAmAM varamALA Ape che te. cAlo tyAre samarakSetramAM. caturtha pariccheda jahAjapuranuM yuddha varSARtunI samApti thaI cUkI hatI. zveta meghasamUhanA pAglA bhAgamAM chupAyelA nIlavarNa AkAzanuM maMda maMda darzana thavA lAgyuM hatuM. rAtrinA samaye eka vIra yuvaka killAnI dIvAla para ubhe hate. caturdizAe zAMtinuM sAmrAjya vyApeluM hatuM, chatAM paNa vacavacamAM sainikonA gItadhvanithI te zAMtino bhaMga thato jovAmAM Avato hato. zastraatrathI susajjita thaelA keTalAka senAnIo durganA dvAra para mahAsAvadhAnIthI pahere bharatA hatA. ekAeka vajapAta pramANe guDum karIne teno dhvani saMbhaLAya. sarvatra AkAza ane pRthvI kaMpAyamAna thavA lAgyAM. prabhAtakumAra e topanA dhvanine sAMbhaLatAM ja killAnI dIvAla parathI nIce utaryo ane pavanavege durganA eka bhAgamAM cAlyo gayo. te kyAM gaye, te kaI jANuM zakyuM nahi. 13 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya punaH tApanA avAjo saMbhaLAvA lAgyA. tApanI bhayAnaka garjanAthI cAre dizAo kaMpAyamAna thavA lAgI. gheADesvAra jAsUse siMhadvAraparathI doDI AvIne khabara ApI ke, "zatruonI chUpAI rahelI - asaMkhya senAe sihArapara AkramaNa kareluM che. dvAraparanA sainikA naSTa thavAnI aNIpara che." e samAcAra sAMbhaLatAM ja prabhAtanAM netrAmAMthI agnikA varSavA lAgyA. te siMhasamAna gavA lAgyA. paLavAra pachI durganA aMtarbhAgamAM duMdubhinA nAda zravaNugAcara thavA lAgyuM. kSaNa mAtramAM pAMca hajAra sipAhIe yuddha mATe taiyAra thaI gayA. vIra prabhAtakumAra eka zikSita azvanA pRSTha bhAge ArUDha thaIne pAMca hajAra sainikAnI sainA sAthe laI pANAnI prANahAni karavA mATe bahAra nIkaLye.. e veLAe cAlatAM cAlatAM teNe eka zItala niHzvAsa mUkyA ane prabaLa vAyu te niHzvAsane vahAvIne gaMgApara laI gayeA. prabhAte senAsahita yuddha mATe prasthAna karyuM, paraMtu te siddhAra paryanta pahoMcI zakyA nahi. kAraNa ke, paThANeAnI senA siMhaddAranuM atikramaNa karIne durgaddAra paryanta AvI pahoMcI hatI. kSaNa mAtra pachI durgadvAra pAse leAmaharSaNu yuddha thavA lAgyuM. paThANu sainikAnA aneka samUhe dvArapara AkramaNa karavA lAgyA ane durgamAM praveza karavAnI ceSTA karavA lAgyA. temanI aneka tApA agninI vRSTi varSovavA lAgI. utkalI senA paNa temanAthI mahAparAkramasahita laDavA lAgI. ubhaya pakSanI senAnA bhayaMkara zabdothI AkAza kaMpAyamAna thavA lAgyuM. zasrAnA khaNakhaNATa, tApAnI garjanA ane senApatinA huMkAra zabdathI zAMta rajanI pa kaMpavA lAgI. gheADI ja vAramAM evuM bhISaNa yuddha thayuM ke, durganA dvAranA samasta bhAga sainikAnAM mRta zarIrAthI DhaMkAI gayA. azvAreAhI vIra prabhAtakumAra vidyutpramANe peAtAnI karavAla (talavAra)ne calAvI rahyo hateA. tenI talavAranA vArathI seMkaDA paThANu sipAhIe jamInadAsta thatA jatA hatA. e vIranI chAtI sAhasathI unnata thaelI hatI, netrA ujvala thayelAM hatAM ane tenA vizALa lalATamAM aTala pratijJAnuM lakSaNa daSTigocara thatuM hatuM. sarvatra aMdhakAranI bhayaMkAra chAyA chavAI gaI hatI. zatru ane mitranA bhedanuM kAine paNa jJAna thatuM nahatuM. je sAme AvyeA, tene mAra, evA ja hisAba cAlI rahyo hatA. thoDI gheADI vArane antare tApInA dhagadhagatA gALAe AvIne raNAnmatta sainikAnA vidhvaMsa karI nAkhatA hatA. raktanA prabaLa pravAhathI pRthvI bhIMjAvA lAgI hatI. yuddhanA aMta kyAre thaze, enI kalpanA thaI nahAtI zakatI. jayaparAjayanA nizcaya paNa karI zakAtA nahAtA. haThAt sahasrA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ LOO'JepueuqueKbeeun'WWW jejns ejewn-jepueyqueig wemseweypns @@jys jahAjapuranuM yuddha 147 vadhi kaThamAMthI "jaya, 'jagannAthane jaya" e Aryadhvani sAMbhaLavAmAM Avato hato. musalamAnenuM jora ghaTavA lAgyuM. vIra prabhAtakumAra paThANa senAnA havAladAra dastamahammadanI chAtImAM chure bhakIne garjanA karavA lAgyo. alpa samaya pachI saMgrAmanI bhISaNa jvALA punaH bhabhakavA lAgI. sahasAvadhi sainike e samaravALAmAM bhasmIbhUta thaI gayA. kiMtu utkalI senA potAnI svataMtratA mATe prANavisarjana karavAno nizcaya karI beThelI hoya, evuM temanA utsAhane joIne anumAna karI zakAtuM hatuM. kAI paNa kSatriya athavA brAhmaNa yuddhathI vimukha thayo nahi. vIra prabhAtakumAranAM utsAhapUrNa vAkyoe ukalI senAne dviguNita utsAhita banAvI dIdhI. musalamAnonA zArdUlasamAna vikrama samakSa AyoM acalita bhAvathI svadharma mATe potAnA prANanuM balidAna ApavAne taiyAra thaI gayA hatA. eka paNa manuSya raNabhUmimAMthI pAcho pharyo nahi. dviguNita utsAhathI parvata parathI paDelA pASANanI vRSTi pramANe A musadbhAno para tUTI paDavA lAgyA. muhUrta mAtramAM punaH bhayAnaka samarAgni prajaLavA lAgyA. punaH sahastrAvadhi kaMThemAMthI "jaya jagannAthane jaya" e dhvani vistArane pAmyA. paThANe pAchA paDyA ane durgArane tyAgIne vIsa bAvIsa hAtha dUra khasI pAchA yuddhamATenI pitAthI banatI taiyArIo karIne ubhA rahyA. punaH temanA hRdayamAM zaryanA aMkurano udaya thayo. pAchI topo cAlavA lAgI ane zastrone TaMkArava paNa zravaNa gocara thavA lAgyA. raNacaMDI bhayAnaka rUpa dhAraNa karIne rAtrinA bhayAnaka aMdhakAra sAthe vikaTa nRtya karavA lAgI. prabhAte bhISaNa garjanA karIne kahyuM ke, "he vIragaNa! devanA RNane pheDavAmATe punaH ekavAra sihasamAna vikramasahita zatruo upara hallo karo! zrIgaMgAnA pavitra jaLane musalamAnonA raktathI raktavarNa banAvo!!" vijayonmatta sainike paNa e vAkya sAMbhaLIne uchaLavA lAgyA. bIjIvAra paNa musalmAne pAchA paDyA ane pachI temaNe teno mAro zarU karyo. topanA bhayAnaka zabdathI kAnanA paDadA phATI javA lAgyA. jevI rIte vAyunA prabaLa vegathI nadItaTanI vAlukA cAre tarapha uDavA mAMDe che, tevI rIte kSaNamAtramAM utkaladezanI senAnA seMkaDo sainikane vidhvaMsa thavA lAgyo. bhayabhIta senAnIo samarabhUmine tyAga karIne durganA aMtarbhAgamAM palAyana karI javA mAMDyA. prabhAte temane rokavAnI bahuo ceSTA karI, paraMtu tenuM kAMI paNa jANavA jevuM sAruM pariNAma thayuM nahi.
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya prabhAtakumAra kevaLa eka sA sainikAne sAthe laIne nirbhaya thaI durganA dvAramAM AvIne ubhA rahyo. tenI lAMkhI ane camakatI talavAra vAtAvaraNamAM bhayaMkaratAthI dhUmavA lAgI--cAre taraphathI musamAnAnAM mAthAM tenI AgaLa jamInapara paDavA lAgyAM. musamAnAe jhaMjhAvAta pramANe anekavAra tenApara AkramaNa karyuM, paraMtu prabhAta-acala prabhAta tyAMthI eka pagaluM paNa pAchA haTayo nahi. kAraNake, erIsAnI svataMtratAmATe te peAtAnA prANA tA arpita karI ja cUkayA hatA. eTalAmATe teNe peAtAnI pratijJAne acala rAkhI ane bhISaNu-mahAbhArata parAkramathI te peAtAnI talavAra calAvavA lAgyA. 148 paraMtu ArIsAnA bhAgyarUpI nabhAmaMDaLamAM kRSNa medh varUpI agni sahita pAtAnA bhISaNa svarUpanuM darzana ApI rahyo hatA. ArIsAnI rAjalakSmInI kRpAdRSTi have musalkhAnApara jaI paDI hatI. musamAnAe durganA dakSiNuddArane teDIne nagaramAM praveza karyo ane teApAnA gALAnA mArathI killAnI dIvAlAnA kakaDe kakaDA thaI gayA. musalmAnAnI talavArAnI dhArathI killAnI aMdaranA Arya sainikA bakarAM pramANe kapAI javA lAgyA. mAmalA pUrepUrA badalAI gayA. gheADIvAra pahelAM AryonA manamAM vijayanI pUrNa AzA ramamANa thaelI hatI, te sarvathA nirAzAnA rUpamAM pheravAI gaI. prabhAtanA manamAM jayanI have jarApaNa AzA rahI nahi. chatAM paNa te laDatA rahyo. eTalAmAM durganA aMtarvAMgamAM agni lagADI devAmAM AvyA ane nagaramAMnA gRheA dhU-dhU karatAM baLavA lAgyAM. nagarasaMrakSaNanI AzAneA jaDamULathI nAza thayeA. prabhAtakumAra ! have tuM nhAsa. tuM kAMI rAjaputra nathI. mATe prANa arpavA vinA samarabhUminA tyAga na karavA, e niyama tane lAgU paDI zakatA nathI. tArI pratijJA pUrNa thaI cUkI che. tAre e smaraNu rAkhavuM jeIe ke, tArA maraNathI eka kusuma samAna kAmala hradaya vidIrNa thaI jaze! prabhAte eka dIrdha niHzvAsa nAkhIne pAchA vaLIne joyuM. tenA sainyanA eka paNa sainika tyAM hAjara hatA nahi. sarva sainikA killAmAM nhAsavAnA prayatna karavAmAM lIna thaI gayA hatA. have yuddha karavuM vRthA samajhIne prabhAta tyAMthI pAchA kryo ane azvane pratAdaprahAra karIne vAyuvege palAyana karI gayA. yuddhabhUminA teNe tyAga karyo. rAtri vyatIta thaI gaI ane prAtaHkALa thayeA. jagatanA saMpUrNa aMdhakAre jANe erIsAnA svAtaMtryarUpI sUryane DhAMkI dIdhA hAyanI, evA bhAsa thavA lAgyA. prAtaHkAlIna maMdamaMda vAyuthI durganA zikharabhAge paThANAnI vijayapatAkA pharaphara karatI uDavA lAgI. sahasrAvadhi varSoMthI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ svamamayI uSA 149 je svAtaMtryapiI mukuTane rIsA pitAnA zire dhAraNa karI rahyuM hatuM, te ja svAtaMtryarUpI mukuTa sUryanArAyaNanA udayasaMge anantakAlanA anaMta samudramAM DUbI gayuM. orIsA potAnuM te svAtaMtryamukaTa punaHzirobhAge dhAraNa karI zakaze ke nahi, enuM uttara koNa ApI zake ema che? kAI nahi. musabhAnoe killAne kAjo meLavIne nagarapara AkramaNa karyuM. rAjA nandakumAra pitAnA be hajAra sainikonI sahAyatAthI nagaranI rakSA karI rahyo hato. te yuddha karavA mATe musalamAna samakSa Avyo; paraMtu tenI zauryaceSTA viphaLa nIvaDI. tenI senAe prathamathI ja palAyanano saMkalpa karyo hoyanI! tevI rIte musalamAnone dhasAro thatAM ja temaNe palAyana karavA mAMDayuM! rAjA nandakumAra zatruonA hAthamAM keda pakaDAyo. anArya yavanone saMpUrNa vijaya thaye. e pachI je bhayaMkara prakAra thayo, te lakhatAM paNa kamakamATI chUTe che. nagaravAsI strI, puruSa ane bAlaka Adi musalamAnonI tI talavAranA vArathI yamasadanamAM javA lAgyAM. rAjAnuM mahAlaya lUMTI levAmAM AvyuM. yavanenA atyAcArathI nagaranA pratyeka gRhamAM hAhAkAra vyApI gayo. traNa prahara paryanta e pAvika atyAcAra cAlU rahyA pachI paThANe potAnA rAjakedI rAjA nandakumArane sAthe laIne tyAMthI ravAnA thayA. senApati kALApahADane e zubha samAcAra saMbhaLAvavAmATe be ghoDesvArejA -tyAMthI jagannAthapurImati ravAnA thayA. bIje divase prAtaHkALamAM AkramaNa karavAne badale rAtre ja hallo karavAthI musalamAnono vijaya thayo hato, ema keTalAka ItihAsavettAonuM kahevuM che; paraMtu emAM tayAMza keTalo che, te nirNayapUrvaka kahI zakAya tema nathI. paMcama paricacheda svAmacI uSA bhagna hRdayathI prabhAte raNabhUmimAMthI gamana karyuM. tenuM dhyAna sarvathA jagannAthanA maMdirarakSaNamAM ja lAgI rahyuM hatuM. prathama divase dUtanA mukhathI teNe evA samAcAra sAMbhaLyA ke, "kALepahADa potAnI senA sahita bhuvanezvaraparyanta AvI pahoMcyo che ane be traNa divasamAM te jagannAthapurIpara AkramaNa karavAne che." e samAcAra sAMbhaLIne prabhAta mahAvegathI purIprati azva doDAvavA lAgyo. tenA samasta zarIramAM raktanA DAgho paDelA hatA. tenA kaTibhAge eka lAMbI talavAra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ 150 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya mAtra ja laTakatI jovAmAM AvatI hatI. tene joIne mArgamAM vicaratA pravAsI jane bhaya ane vismayatAthI mArgamAMthI eka bAjue thaI jatA hatA. saMdhyAkAlathI thoDo samaya pahelAM prabhAta jagannAthapurImAM AvI pahoMcyA. purImAM AvatAM ja tenuM hRdaya AzA ane utsAhathI nRtya karavA lAgyuM. tyAM AvIne teNe joyuM ke, sahastrAvadhi utkalavAsIjano nAnA prakAranAM zastrAtrethI susajita thaIne zrI jagannAthanA maMdiranA rakSaNamATe jUdA jUdA pradezomAMthI tyAM cAlyA AvatA hatA. sarvanAM mukhemAMthI e ja vArtA sAMbhaLavAmAM AvatI hatI ke, "prANu jAya te bhale jAya, paraMtu jagannAthanA maMdiramAM yavane padasaMcAra to thavA na ja devo-temane maMdiramAM praveza thavA na devo. sarva hinduone nAza thayA pachI bhale teo game tema kare, paNa jIvatAM te dharmanI rakSA karavI ja joIe." A nizcaya eke eka manuSyane thaI gayo hato, e cANakya prabhAtakumAre tatkALa jANI lIdhuM ane tethI tenA AMtarika harSane pAraavadhi rahyo nahi. pitAnA sainikenI zauryabhAvanAnuM avalokana karIne prabhAta manamAM ja vicAra karavA lAgyA ke, "manuSyanA hRdayamAM jyAre pitAnA dharmane vicAra Ave che, tyAre te udAratA ane nirbhayatAthI pote ja - pitAnA prANa arpavAne taiyAra thaI jAya che. bAhunA baLathI yuddhanI ghoSaNA karavAne badale dharmanA baLathI yuddhanI ghoSaNA karavI, e sahasaMdhA vizeSa phaladAyaka thAya che. dharmanI advitIya zraddhAvaDe yuddha karavAthI ja mahammada ATalI badhI zIghratAthI pitAnA dharmanI sthApanA karavAne samartha tha che." e vicAra karI je mArgamAM te loke vicAratA hatA, te mArgamAM prabhAte paNa saMcAra karyo ane zIdhra ja te loke sAthe jagannAthanA maMdira samakSa AvI pahoMcyo. tyAM AvIne te Ubho rahyo. vaizAkhanI pUrNimAne divase manuSyonI je agaNanIya saMkhyA tyAM jovAmAM AvatI hatI, tevI ja rIte Aje paNa jagannAthanA maMdiradvAramAM asaMkhya manuSyo UbhelA jovAmAM AvatA hatA. jenA gharamAM jevuM hathiyAra hatuM, tevuM te hathiyAra hAthamAM upADIne pratyeka puruSa bahAra nIkaLI paDyo hate. sahastrAvadhi utkalavAsI brAhmaNe gaLAmAM vastra nAkhI zrIjagannAtha samakSa hastadvaya joDI UbhA rahIne stutioNtra gAvAmAM lIna thaelA hatA. sahastra janonA kaMThamAMthI "jaya, jagannAthane jaya!" . e jayasUcaka dhvani nIkaLyA karato hato. prabhAtanI mRta AzA punaH sajIvana thavA lAgI. te azvaparathI UtarIne maMdiranA cogAnamAM AvI pahoMcyo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ svamamayI uSA 151 e divase jagannAthanI maMgala Arti mahA samArehathI thavAnI hatI. halAyudha mizra cintA ane vyastatApUrNa cite ahIMtahIM bhramaNa karIne manuSyanA utsAhanuM avalokana karato hato. paMDita cakradhara mitre pitAnA hastathI Arti prakaTAvI, eTalAmAM prabhAtanA Agamana samAcAra tenA sAMbhaLavAmAM AvyA. e samAcAra sAMbhaLatAM ja gabharAyelA manathI teo prabhAta pAse AvyA, ane tenAM lohIthI kharaDAyelAM vAne joIne thoDIvAra te teo zAnta ane niHstabdha ja banI gayA! aMte halAyudha mitre zAMtine saMhAra karIne mahA vismayatAthI prabhAtane pUchyuM ke, "prabhAta ! Aje tamArI AvI dazA kema che? zuM, orIsAno priya sahAyaka Aje keAI zatrunA zastrAvAtathI Ahata thayo che? rAjadhAnInA zA samAcAra che? yavana sAthenA yuddhanuM pariNAma zuM AvyuM?" prabhAtathI prathama te uttara ApI zakAyuM nahi. khinnatAthI tenuM hRdaya baMdha thaI gayuM hatuM. aMte aMta:karaNane daDha karIne ane chAtIne kaThina banAvIne teNe kahevA mAMDyuM ke; rAjadhAnInA samAcAra mahA zocanIya che. gaI kAle rAtre zatru ee killA para ekAeka hallo karyo hato. jo ke durgamAMnA sainike te - veLAe pUrepUrA sAvadhAna nahetA, topaNu zatruo sAthe teo ghaNuM ja vIratAthI laDyA hatA. kintu hAya! daiva anukUla na thayuM-pratikUla ja rahyuM!! prAtaHkALa thatAM sudhImAM zatrusenAe killAmAM Aga lagADI dIdhI! ApaNA sainikonA utsAhano bhaMga thaI gayo. teo prANanA rakSaNamATe palAyana karavA lAgyA ane killo musabhAnonA hAthamAM gayo!!!" rAjA ane rAjapurInA cA vRttAMta che?" hulAyudha daDhatAthI pUchyuM." je ke pUrepUrI ne satya ghaTanA vize to huM kAMI paNa jANato nathI; chatAM paNa sahaja evuM anumAna karI zakuM chuM ke, kAM te rAjA keda thayA haze ne kAM to temanA prANa paralokamAM prayANa karI gayA haze. rAjapurInI rakSA karanArA sainikonI saMkhyA mAtra be hajAranI ja hatI, ane zatruonI saMkhyA ghaNuM ja vadhAre hatI. rAjapurImAM zatruoe avazya lUMTa calAvI haze, paraMtu rAjaramaNIo para koI paNa prakArano atyAcAra thavAnI saMbhAvanA hatI nahi. kAraNa ke, strIone prathama ja tyAMthI bIje sthaLe mokalI devAmAM AvI hatI." azrubharita netrothI prabhAtakumAre AryonA parAjayanI vArtA kahI saMbhaLAvI. tyAre rAjA sAthe tamAro meLApa thaI nahote zako?" paMDyA hulAyudha mie kAMIka vadhAre jANavAnA hetuthI pAcho e prazna pUchyo. ALa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15ra jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya gaIkAle saMdhyAkALa pahelAM temanI sAthe mArI mulAkAta thaI hatI, ane te veLAe temaNe mane evA samAcAra ApyA hatA ke, kALepahADa prathama jagannAthapurIpara AkramaNa karavAnuM che, ane tethI ja pAMca hajAra sainikone mArA hAthamAM soMpI, mane ahIM AvavAnI AjJA karIne pote nagaramAM cAlyA gayA hatA. tyArapachI rAtrinA samaye zatruoe acinya AkramaNa karyuM ane meM paNa yathAzakti yuddha karyuM. paraMtu jyAre vijayanI jarA paNa AzA na rahI, tyAre samarabhUmine tyAga karIne huM ahIM cAlyo Avyo. bIjIvAra rAjAne maLavA jeTalo mArI pAse samaya ja kayAM hatA?" prabhAte bhagna hRdayathI kahyuM. enA pratyuttaramAM halAyudha mitre jaNAvyuM ke, "prabhAtakumAra! huM jANI gayo ke, orIsAnA svAtaMtryasUryane sadAne mATe asta thaI gaye! mAre te e nizcaya che ane tame paNa nizcayapUrvaka mAnaje ke, orIsAnA mahArAjA nakumAra devane yuddhamAM avazya vadha thayo haze. tamArA zarIramAM te koI bhayaMkara jakhama thayo nathI ne ? thayo hoya, te kahe, ke teno yogya upacAra karIe ? hAya-bhArata ane AryadharmanuM kevuM prabaLa durbhAgya!!!". "zrI jagannAthanI kRpAthI ane ApanA AzIrvAdathI mArA zarI-- rane lezamAtra paNa hAni thaI nathI. kevaLa yavanonA raktathI mArAM vastro raktavarNa thaI gayAM che." prabhAte halAyudhanI ciMtAnuM zamana karyuM. "jagannAtha kRpA karaze. cakradhArInuM cakra tamArI rakSA karaze. ahIM senAne koI nAyaka na hovAthI pratikSaNa huM tamArI vATa joyA karato hato. mane svane paNa e bhAsa thayo nahato ke, ATalA samayamAM AvI bhayAnaka ghaTanAne abhinaya thaI jaze. ame paNa e vArtA te jANatA hatA ke, kALo pahADa potAnA sainya sahita prathama ahIM ja AvavAno che. Aje saMdhyAkALa pUrve amane evA samAcAra paNa maLyA hatA ke, Aje yavanee bhuvanezvara pAse chAvaNa nAkhelI che." hulAyudha mitre pote jANato hato, te vRttAMta kahI saMbhaLAvyo. "bhuvanezvara pAse chAvaNI nAkhI hoya, te ahIM paNa teo satvara ja AvI pahoMcavA joIe. yavane Aja rAtre athavA te AvatI kAle kaI paNa samaye avazya jagannAtha maMdira para AkramaNa karaze ja. mATe ApaNe paNa have sarvathA laDavA mATe taiyAra thaI rahevuM joIe." prabhAte potAne abhiprAya darzAvyo. taiyAra te thaI rahevuM joIe, paNa konA baLathI? Aje asaMkhya manuSyo jovAmAM Ave che, te badhA gRhastha che, yuddha eTale Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ svapramayI uSA 153 zuM, eTaluM paNa eo jANatA nathI. rAjAnI yuddhakaLApravINa senA paNa parAjita thaI gaI tyAre A bicArAonI zI zakita ?" hulA- yudha mitre nirAzA darzAvI. - "e vize Ape jarA paNa ciMtA karavI nahi. e gRhastha ja bhayaMkara saMgrAma karaze. rAjAnI senA dhananA lobhathI yuddha karatI hatI, paraMtu A gRhastho potAnA dharmamATe, potAnA prabhumATe ane potAnI pavitratAne jALavavAnA lobhathI yuddha karavAne tatpara thayelA che, mATe prANapara udAra thaIne e gRhastho ja laDaze, emAM lezamAtra paNa saMzaya nathI. mAtra eka vAtanI ApaNe saMbhALa rAkhavI joIe, ane te e che ke, gaI kAle ApaNe je parAjaya thayo che, tenI emanAmAMnA eka paNa manuSyane jANa thavA devI joIe nahi. e vAtanI je emane khabara paDaze, te e sarvathA bhayabhIta ane utsAhahIna banI jaze ane tethI ApaNuM dhArelA kAryamAM na dhArelo pratyavAya AvI paDaze." catura prabhAte utsAhano tyAga na karyo ane potAnA e bhAvilAbhasUcaka vicAro halAyudha mizrane ghaNA ja zauryathI kahI saMbhaLAvyA. halAyudha thaDIvAra kaIka vicAramAM paDI gayo ane tyArapachI kicita utsAhathI te prabhAtane uddezIne gaMbhIra svare kahevA lAgyuM ke : "bahu sAruM; e vAtane bahAra na javA devA mATe huM ghaNo ja sAvaceta rahIza. A samaye A dIna brAhmaNanAM baLa ane buddhithI mAtra tame ja sahAyaka cho. have tame jAo-yuddha ane pravAsanA parizramathI tame ghaNuM ja thAkelA cho, mATe jaIne thoDIvAra vizrAMti lyo. pachI je vAta karavAnI haze, te nIrAMte ApaNe karIzuM. paraMtu eTaluM dhyAnamAM rAkhajo ke, zrI jagannAthanA maMdiranA aMtarbhAgamAM yavanene praveza thavA na pAme." dharmaparAyaNa halAyudhe e prArthanA karI. eTaluM kahIne halAyudha mizra prabhAtano hasta pakaDIne maMdiramAMthI bahAra Avyo ane eka UMcA oTalA para ubhA rahI tyAM ekatra thaelA janasamAjane saMbodhIne kahevA lAgyo ke, "sAMbhaLe, baMdhuo! sAMbhaLo! potAnA bhaktajanona saMrakSaka ane trAtA zrI jagannAtha vizvavihArI che. je vIra prabhAtakumAranI ApaNe mArgapratIkSA karatA beThA hatA, te vIra puruSa rasAdhanathI susajita thaIne ApaNane AvI maLyA che. rAjAnI AjJA ane zrI jagannAthanA AdezathI tame sarvajana A vIra naranuM anukaraNa karo ane devanI sevA mATe potAnA zarIranA raktanuM dAna kare. dharma ja manuSyanuM mukhya daivata che, mATe dharmArthe prANa jAya, to paNa bhaya karavAnuM kazuMya kAraNa nathI. dharma Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ 154 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya mATe maratAM paNa svarganI prApti thaze, ane jIvatA rahyA te akSaya kIrti maLaze." daze dizAmAM AkAzane bhedavAvALI jayagarjanA thavA lAgI. sImA zUnya AkAzamAM e Anandavanino sarvatra vistAra vadhavA lAgyo. cakradhara mizra prabhAtane sAthe laIne gRhaprati cAlato thayo. prabhAta ! premalabdha prabhAta! gRhamAM jaiza nahi-pAcho phara. uSA tArA darzana mATe atyaMta Atura thaelI che. te tArI raNa-utkaMThA jevA Icche che. je veLAe tuM yuddhabhUmimAM prayANa karIza, te veLAe te azupUrNa nathI tArA mukhanuM avalokana karaze. te veLAe tArA utsAha ane baLane tuM daDhatAthI jALavI zakIza kharo ke? jyAre te pitAnA akapaTa mukhathI avyakta bhASAmAM tane kaheze ke, "prabhAta deva ! A dukhinI dArAno upadeza mAne ane yuddhamAM na vicare. tamArA vinA mAruM bIjuM koI nathI. Izvara na kare ne kAMI amaMgaLa thaI jAya, to A abhAginI abaLAnuM zuM thaze ? prabhAta ! te samaye mArA hitamATe tame zI yojanA karI zakaze? mAtra kAkacitA." e prArthanA sAMbhaLIne paNa tAre utsAha acaLa raheze ke ? te samaye caLI te nahi jAya? jo tema hoya, te atyAre ja pAcho vaLa-yuddhanI agatya nathI. prabhAtanAM netro samakSa vAtAvaraNamAM adasyatAthI sthita rahIne praNayapratimAe tene e pramANeno upadeza Apyo ane vadhArAmAM jaNAvyuM ke, "purANamAM eka sthaLe kaheluM che ke, bhagIratha rAjA bhAgIrathI-gaMgAne suralokamAMthI mRtyulokamAM laI Avyo. bhAgIrathInA prabaLa vegane joIne koI eka dAMbhika manmatta hastIe tene aTakAvavAne prayatna karyo. paraMtu tenuM pariNAma zuM AvyuM? bhAgIrathInA vegane te avarodha thaI na ja zako, tema ja te vega bIjI dizAmAM paNa vaLe nahi. eTale ke, te dAMbhika hastI gaMgAnA vegavAna pravAhamAM taNAI gayo! e paurANika kathAno artha kivA bhAvArtha mahAgUDha che. e eka rUpaka che. puNyamayI gaMgA te premapravAha svarUpa che. jagadIzvaranA padakamaLamAMthI te premapravAhapI pavitra gaMgAne uddagama thato hovAthI te mahApavitra saritA manAya che. je e pavitra gaMgAmAM snAna kare che, teo paNa puNyamaya thaI jAya che. jeNe mRtyune paNa jitI lIdhuM che, te zrI zaMkare paNa e premapravAhasvarUpI gaMgAne svamastake dhAraNa karelI che. rUpakamAM je hastInuM varNana kareluM che, te lokalajjA athavA daMbhanuM svarUpa che ane te premapravAhapI bhAgIrathInA prabaLa vegamAM taNAI gayAnuM kaheluM che. praNayasvarUpI gaMgAno pravAha prAraMbhamAM kevaLa eka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ svaxmayI uSA 155 mArganA ja svIkAra karIne yeAgya sthaLe ane yAgya prasaMge zatarmukha banI jAya che ane aMte sAgarasaMgamamAM lIna thaI jAya che. purANanA e gUDhArthanuM tuM paNa avalaMbana kara ane leAkalA tathA yuddhanA daMbhanA tyAga karIne zaMkararUpa banI tArI premarUpI gaMgAnetArI hRdayahAriNI uSAne- mastake dhAraNa kara." A vicArA be ke vAstavika rIte tene prabhAtanA peAtAnA hRdayamAM ja udbhavyA hatA, paNa premanA vegamAM svadehanuM jJAna na rahevAthI peAtAne jANe khIjuM kAI e upadeza Ape che, evA tenA manamAM bhrama thayeA. peAtAnA vicArAthI te pAte ja smAzcaryacakita thavA lAgyA. have tene uSAnI mUrtti paNa vAtAvaraNamAM dekhAvA lAgI. tene nizcaya thayA ke, e upadezanI ApanArI uSA ja heAvI beie. eTale te uSAne uddezIne kahevA lAgyA ke, "ramaNI ! prema athavA praNayanI AvI pAMDityapUrNa vyAkhyA tane kANe zIkhavI? mAre paNa premanA e prakAranuM adhyayana karavuM che." kAie uttara ApyuM nahi. prabhAtane bhAna thayuM ke, peAte unmAdamAM bake che. teNe cakradhara mizrane anulakSIne kahyuM ke, "have gRhamAM javAnI kazI paNa AvazyakatA nathI. mane ahIM ja athavA khIje TakAI sthaLe rahevA dyo." "kema ? enuM kAMI kAraNa ? " cakradhare kAMika acakAIne savAla karyo. " AjanA divasa gRha sAthe vizeSa saMbaMdha na rAkhavA, e ja ApaNA mATe vadhAre lAbhakAraka che. atyAre ApaNe A saMsAranA sneha ane mAyA Adi padArthothI dhaNA ja dUranA pradezamAM UbhelA chIe. samarabhUmi ja Aje ApaNuM vizrAmasadana thavAnuM che. huM Aje zrI jagannAthanA maMdiramAM ja vizrAma karIza." prabhAte gUDha AzayathI e pramANe vistRta uttara ApyuM. cakradhare enuM kazuM paNa uttara ApyuM nahi. te paNu samajI gaye ke, vAstavika rIte jotAM A veLAe ame badhA sAMsArika mAyAthI ghaNA ja dUra gaelA chIe. kAMI paNa kahyA vinA te pAchA maMdiranI dizAmAM vicaravA lAgyA. maMdira pAsenA sareAvaramAM snAna karIne prabhAte vadyA alyAM ane jagannAthanuM caraNAmRta laine mahAprasAdanuM bhAjana karyuM. yuddha tathA pravAsanA kaThina parizramathI prabhAtanuM zarIra bahu ja zithila thaI gayuM hatuM. eTale maMdira samIpanA eka eTalApara te jarAka leTyo ane tyAM ja tene nidrA AvI gaI. kaTibhAge laTakatI talavAra tenA prazAnta vakSaHsthalapara virAvA lAgI. te gADhanidrAmAM paDyo hatA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ 156 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya rAtri prAyaH samApta thavA AvI hatI, aMdhakAra dhIme dhIme nyUna thato jato hato ane tArakena prakAzamAM paNa maMdatAno vistAra vadhate jato hate. prakAzanI atyaMta maMda chAyAne jonAranAM netromAM AbhAsa - thata hatA. kavacit pakSIonA kalaravane dhvani paNa karNagocara thavA lAgyo hato. jagatanA jananI nidrA paNa zanaiH zanaiH pAtaLI thatI jatI hatI. evA sarvathA AnaMdadAyaka ane manohAraka samayamAM prabhAte eka abhuta svama joyuM. teNe svamamAM joelo Adarza A pramANe hataH "sundara sumanothI bharelA eka manahara vRkSataLe UbhI rahIne mahAmAyAvinI premamUrti uSA tene rasAdhanothI susajita karavAmAM pravRtta thaelI che. prathama teNe eka atyaMta cittAkarSaka puSpadhanuSya prabhAtanA hastamAM ApyuM ane tyArapachI kusumanA jevA ja kavacathI prabhAtanA samasta zarIrane AcchAdita karI nAkhyuM. yuddhamAM javAnI anumati ApatI veLAe sahRdayA uSAnA netromAMthI uSNa azruone vegavAna pravAha vahI nIkaLyo. prabhAtathI tenuM du:kha dekhI zakAyuM nahi. teNe premathI uSAne cuMbana karyuM ane zastrAstrane nAkhI devAno prayatna karyo. uSAe tene tema karatAM aTakAvyo." prabhAta nI nidrA UDI gaI prAtaHkAlanA mAMgalika zabdothI sarva dizAo nRtya karavA lAgI. svamamAM uSAnuM jevuM mukha joyuM hatuM, tevA ja tenA mukhanuM dhyAna karate prabhAta pASANanA oTalA para UThIne beThe thayo. svamanuM vAraMvAra tene smaraNa thavA lAgyuM. eka kavie kahyuM che ke, "manuSyajIvanamAM snehasvama samAna miSTa bIje kaI paNa padArtha nathI." ane te akSareakSara satya che. prabhAtane uSAnA azrupravAhanI ramRti thatAM tenAM netromAMthI paNa azruno pravAha vahevA lAgyo; e veLAe tenA mukhamaMDaLamAM svagaya prakAzanI chAyA paDelI dekhAtI hatI. je veLAe navIna mukulo phUTavA mAMDe che, te veLAe puSpanI zobhA avarNanIya hoya che, ane nirAzAmAMthI je veLAe nUtana AzAno saMbhava dekhAya che, te veLAe AzAnuM svarUpa paNa bahu ja mahAraka hoya che. prAta:kAlIna tuSArabinduothI vibhUSita kusumamAM jevI rIte apUrva zAbhAnI chaTA dekhAya che, tevI ja rIte azruthI bhIMjAyelA premInA mukhanI zobhA paNa adhitIya kahevAya che. prabhAta premI hato ane atyAre tenA mukhamaMDaLamAM azrubindue potAnuM sAmrAjya prasAreluM hatuM. tethI tenAmAM apUrva zobhAno samAropa thaye hatuM. premIjane azrunA zubha guNa ane apUrva AbhAprabhAvanA rahasyane sArI rIte jANI zake tema che. premahIna jenone enI kalpanA paNa thavI azakya che. astu. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ purI AkamaNuM 157 snAna, saMdhyA Adi nitya karmothI nivRtta thaIne maMdiranA zikharabhAge caDhIne prabhAte purInA AsamanAta pradezamAM daSTi deDAvI. sUryano saMpUrNa prakAza thatAM ja samudratIre yavanonI lAlaraMgI ardhacaMdranA cihavALI patAkA vAyumAM uDatI tenA jevAmAM AvI. vAyuvege te nIce Avyo ane laDavAne taiyAra thaelA manuSyane potAnI taiyArImAM rahevAnI teNe sUcanA ApI dIdhI. yavana ane AyanuM jevI rIte yuddha thavAnuM hatuM, tevI ja rIte prabhAta tathA uSAnI AzA ane nirAzAnuM paNa garbhita yuddha thavAnuM hatuM. have jovAnuM che ke, vijaya kena thAya che, yavano ke Aryono? prabhAta ane uSAnI AzAno ke nirAzAno? jeno vijaya thaze, tene prakAza potAnI meLe ja dRSTigocara thaze, mATe atyAre tenA UhApohanI kazI paNuM AvazyaktA nathI. hAla to cAlo vinodI vAcake, ApaNe paNa jaIe yuddhabhUmimAM, yuddhanA Adarza ane manuSyanI nirdayatAne jevAne! SaSTha paricacheda purI AkramaNa prAtaHkAlamAM sUryodaya thatAM ja samudratIre paThANonI lAlaraMgI patAkA dRSTigocara thavA lAgI, e ApaNe upara jANI AvyA chIe. maMdiranA saMrakSaka ukalavAsIjane parasparanAM vadanene sajaLa netrathI nihALavA lAgyA. jANe teo ekabIjAthI sadAne mATe mukta ane viyukta, thatA hAyanI! e temanAM vacanonA zravaNuthI ane khinna mukhamudrAnA avalokanathI bhAsa thato hato. prabhAte potAnI kamara kasI. halAyudha mizra zrI jagannAtha samakSa hastadvaya joDIne ubho rahyo, te jANe aMtima darzana karavA mATe ja Avyo hoyanI! taThata sarvathA nirAza dekhAte hate. te namratAthI jagannAthane aMta:karaNapUrvaka prArthanA kara bolyA ke, "he zrI jagannAtha! he madhusUdana ! he vizvasvAmina! potAnA vatano bhaMga karazo nahi. tamArA bhakato saMkaTamAM che, mATe temanuM rakSaNa karaze! amArA sahAyaka, amAruM baLa ane amAruM sAhasa ItyAdi sarvasva me ja che! yavanonAM caraNomAM hinduonAM mAthAM ravaDAvazo nahi. yuddhakSetramAM vicaratI veLAe amArA hastamAM ane hRdayamAM baLa tathA sAhasa Apaje." e prArthanA karatAM karatAM vRddha mizra halAyudhamAM netromAMthI upaNuM azrunAM be bindu TapakI paDyAM. prabhAtakumAre potAnA sahacArIone uddezIne kahyuM ke, "dharma14 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 jagannAthanI mUrtti ane bhAratanuM bhaviSya baMdhuA ! musamAAnA have ApaNA A dharmasthAnapara paNa AkramaNa karavAmATe AvI pahoMcyA che, tyAre ApaNA paNa e ja dharma che ke, | anaMtA prayatne A pavitra jagannAthapurInuM rakSaNa karavuM. tamArA zA abhiprAya che ?" *mahArAja ! amArA paNa e ja abhiprAya che ke, prANa jAya tyAM sudhI laDavuM, laDavuM ane laDavuM ja !" eka zUravIra ceAdhAe uttara ApyuM. " Arye vIra ! jaya maLaze ke parAjaya, e vArtA tA IzvarAdhIna che. paraMtu prANa jatAM sudhI ame amArA dharmaneA tyAga karIzuM nahi." eka khIjAvIre e udgAra kADhyo. "tamArA abhiprAya yathArtha che. AryoMne e ja ucita che. mArA kahevAnA bhAvArtha evA che ke, badhAe sAvadhAna rahevuM." prabhAtakumAre kahyuM. paraMtu yayanA sarvadA adharmayuddha kare che, ema je sAMbhaLavAmAM Ave che, te satya ke asatya che." cakradhara mizra prazna karyo. da "satya che. paraMtu yavanA adharmathI laDatA hAya, eTale ApaNe paNa adharmayuddha karavuM eie, evA kAMI niyama nathI. Arya vIre kAI kALe paNa adharmayuddhamAM pravRtta thatA nathI. agrabhAge rahIne laDavuM tenuM nAmaja laDavuM che. je ApaNe jitIzuM teA tIrthabhUminA uddhAra thaze, ane marIzuM teA svarga maLaze. ApaNA ubhaya pakSA lAbhadAyaka che. vaLI prabhAtajIvIzuM ke marIzuM, tepaNu yazasvI te! ApaNe thavAnA ja. kumAre sarvanA utsAha vadhAravA mATe lAgaNIthI kahyuM. . vIravarya! emAM zA saMdeha che? ane vaLI kadAcit ApaNe adharmayuddha AcarIe, teApaNu vijayanA kAMI nizcaya nathI. ApaNA karatAM yuvanAnI sainA bahu ja vadhAre che." eka satya vIre potAnA abhiprAya vyakta karyo. "chatAM paNa emanI sAthe laDavuM teA che ja, tame sarve catura che, mATe vizeSa kahevAnI kAMI paNa AvazyakatA nathI. tamane sAvadha rahevAnA upadeza ApavA, e be ke yogya teA nathI ja, tApaNu mArA adhikAra mane tema kahevAnI pharaja pADe che; tenI kSamA karazeA." prabhAte pAtAnA namra bhAva darzAvyA. kAMI ciMtA nahi.jevuM ApaNA bhAgyamAM lakhyuM haze, tevuM phaLa ApaNane maLaze. vadhu AgaLa ane melA jaya zrI jagannAthanA jaya ? sarvee eka samayAvacchede gaganabhedaka dhvani kyo~. eTalAmAM raNavAdonA dhvani thavA lAgyA. yavaneAe purInA bahirlogamAM ubhA rahIne yuddhanI bhayaMkara dheASaNA karI. azvAreAhI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ purI--AkramaNu 159 sainikAnA azvonA calanathI mArgamAM uDatI dhULa AkAzamAM pahoMcavA lAgI. bhayAnaka jhaMjhAvAta athavA avacchaMdanA Agamana pUrve thADIkavAra sudhI prakRti devI jevI rIte sarvathA zAMta bhAva dhAraNa karI rahe che, tevI ja rIte kAlAhalapUNaeN purIe alpa samaya mATe zAMtirUpa zrRMgAra dhAryo. paraMtu tyArapachI tatkALa ja kApapa jhaMjhAvAtanA vega vadhyA ane kSaNamAtramAM ja te mahAna senArUpI samudramAM yuddharUpI bhayaMkara laharIA udbhavavA lAgI. eka tIkSNa dhAravALuM zastra hastamAM laI krodhiSTa zArdUla pramANe kUdakA mArIne hulAyudha mizra maMdiramAMthI bahAra nIkaLyeA. e vRddhanAM netrAmAMthI agninI vRSTi thatI jovAmAM AvatI hatI ane kAI daivI zaktie jANe tene unmatta banAvI dIdhA hAyanI, evA tenA Adarza dekhAtA hatA. tIDAnA daLa pramANe zatrusenA medAnamAM phelAyalI hatI, ane temanI saMkhyA gaNI na zakAya teTalI hatI. varSARtunA medhA pramANe zatrusainye jagannAthapurIne cAre taraphathI gherI lIdhI. daza hajAra gheADesvAra phaujI javAnAne sAthe laIne yavanasenApati kALApahADe prabaLa vegathI siMhadvArapara hallA karyo. jevI rIte nadInA vegavAn jalapravAha * parvatasaMge athaDAIne aTakI paDe che, tevI rIte dvAra paryanta AvIne yavanasenA aTakIne ubhI rahI. maraNanA nizcaya karI cUkelA utkalavAsIjanA samarasAgaramAM yAheAma karIne kUdI paDyA. ubhaya pakSanA sainikA eka bIjAnA samUhamAM bhaLI gayA ane lagabhaga eka prahara paryanta temanuM paraspara yuddha cAlu rahyuM. musalkhAnAnuM prathama AkramaNu vyartha gayuM arthAt dhAryA pramANe te siMhaddArane teADI zakayA nahi. kALApahADe thADIvAra yuddha baMdha rAkhyuM ane peAtAnA sainyanA keTalAka khAsa adhikArIone ekatra karIne teNe kahyuM ke, - abdulatIkuM ! ahIM have bahu ja huziyArIthI laDavAnI agatya che. mArA dhAravA karatAM hinduAmAM kAMika Aje vadhAre era bevAmAM Ave che. rukanuddIna ! khapAra pachInI yuddhanI sarva vyavasthA tamAre karavAnI che, ane rAtrinA cAkI paherAnA baMdobasta paNa dhaNA ja sArA rAkhavA joize. kyAMka ema na thaI jAya ke, ApaNe badhA gaphalatamAM rahIe ane nandakumArane navIna senApati jevI rIte kAsidanA vezamAM AvIne mArI khIkhI naz2arananuM haraNa karI gayA, tevI rIte kAinuM khUna karI jAya ne ApaNAthI kAMI paNa na thAya !" "nne hinduonA lazkaramAM vadhAremAM vadhAre bahAdura kAI paNu javAMmarda hAya, tA te e navIna senApati ja che. mArA sAMbhaLavA pramANe te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ 160 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya AsamAnane pitAne taMbU ane jamInane pharza mAne che. te rAtridivasa yuddhano ja vicAra karyA kare che ane yuddha karavAmATe ja pharyA kare che. arIsAnA rahIse ene paramezvara pramANe pUjya mAne che." abdullatIphe namratApUrvaka potAno abhiprAya vyakta karyo. vallAha! tamArAM vacane akSareakSara satya che. ApaNe atyAre eka ajeya zatru sAthe mukAbalo thayo che. e navIna senApatinI bhIti ja mAtra manane saMtapta karyA kare che. koIpaNa rIte je e kaMbakhta jIvato jAgate hAthamAM AvI jAya, te pachI bIjA sainikanuM kAMI paNa baLa cAlaze nahi." kanudIne yathAmati potAnA vicArenuM prakaTIkaraNa karyuM. duzmana ghaNe ja jorAvara chatAM paNa Ape tenA jIvane jokhama na pahoMcADavAno ane jIvata ja pakaDI lAvavAno hukama karyo che, tenuM kAraNa zuM che, te kRpA karIne jaNAvaze? enA rahasyane jANavAnI mArAmAM zakti nathI." kAjI sAhebe dADhIpara hAtha pheravIne kALApahADane e savAla pUchyo. "enA kAraNa ane rahasyano paripheTa mArAthI atyAre karI zakAya tema nathI. kAraNa ke, je kAraNathI tene huM jIvate pakaDavA IcchuM chuM, te kAraNa satya Tharaze ke asatya, e vize adyApi mAre pitAne paNa eka daDha nizcaya thayuM nathI. paraMtu je mArI dhAraNuM satya karaze, te pariNAma potAnI meLe ja jaNAI raheze." kALApahADe niSkapaTatAthI jevo hato te ja javAba dIdhe. "bahu sAruM. khudA hujurane salAmata rAkhe!" kAjIe savAlomAM AgaLa na vadhatAM vAtane TUMkI karavAnA hetuthI AzIvaoNda ApIne vAdavivAdanI parisamApti karI nAkhI. kALepahADa azvArohaNa karIne sainyamAM pharyo ane eka eka sainikane bhinna bhinna protsAhana ApIne yuddhamAM agrabhAga ane acala rahevAnI AjJA karI dIdhI. palamAtra pachI punaH lomaharSaNa saMgrAmano AraMbha thayo. jANe girirAja potAnA mastakane jhukAvIne mULidhAra vRSTinI dhArA sahI rahyo hoyanI! e ja tyAM Adarza jevAmAM AvatuM hatuM. topanA zatAvadha goLA durganI durbhedya dIvAlomAM athaDAIne pRthvI para paDavA lAgyA ane dizAo kaMpAyamAna thavA lAgI. potapotAnI guphAomAM siMha paNa garjanA karavA lAgyA ane samudramAM paNa kaMpane AvirbhAva thaze. gaLAnA bhayaMkara AghAtane dIvAla sahI na zakI, eTale thoDI ja vAramAM eka bhayaMkara dhaDAkAsAthe sihakAranA TukaDe TukaDA thaI gayA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ purI - nadIne baMdha tUTI javAthI jevI rIte nadIne pravAha prakhaLa vegathI vahevA mAMDe che, tevI rIte yavano prabaLa vegathI purInA aMtarbhAgamAM javA prayatna karavA lAgyA. paraMtu ukalavAsIjano lohadurganuM rUpa dhAraNa karIne tArasamakSa UbhelA hatA, eTale yavanothI AgaLa vadhI zakAyuM nahi. musalmAne eka pachI eka hallAo karatA ja rahyA, paNa utkalavAsIo te maravAno ja saMkalpa karI beThA hatA, eTale temanA samakSa keI TakI zakatuM nahotuM. sArAMza ke, musalamAnono purImAM satvara praveza thaI zakyo nahi. punaH bhayAnaka garjanAo sahita temAMthI agni varSavA lAgyA. toponI gatine kaI paNa rekI zake ema hatuM nahi. rUnAM puMbaDAM pramANe utkalI senA cAre tarapha uDavA lAgI ane paLa mAtramAM hiMduonAM asaMkhya mRta zarIre raNabhUmimAM rakhaDatAM jovAmAM AvyAM. eka sa ghoDesvAra sipAhIone sAthe laIne senApati kALapahADa ulkalI sainyanA samUhane ullaMghI tathA sihakAranuM ullaMdhana karIne purInA aMtarbhAgamAM AvI pahoMcyo. tenI bhayaMkara garjanAe kSaNamAtra te sarvane niHstabdha banAvI nAkhyA. sihe siMhanI garjanA sAMbhaLI. banne vIre potapotAnA hAthamAM nAgI talavAra dhAraNa karIne tumula yuddha karavA lAgyA. nirbhaya AryavIra prabhAtakumAre senApati kALApahADanA prabaLa vegano avarodha karI nAkhyo. ubhaya asionA vAraMvAra thatA gharSaNathI temAMthI agnikaNano uddabhava thavA lAgyo. sarvajano zAMta cite e kaMThayuddhanuM avalokana karavA lAgyA. ubhaya vIrayuvakoe eka bIjAne AzcaryanI dRSTithI joyA. manamAM eka prakArano nizcaya thatAM ja kALo pahADa potAnA ghoDAne vALIne bIjI bAjue cAlyo gayo. tenA se ghoDesvAra sipAhIomAMthI eka paNa jIvate rahevA pAmyo hato. te sarva yamarAjanI mahA sabhAmAM potAnAM sukRtya ane kukayanAM phaLa bhegavavAmATe A lokamAMthI paralokamAM prayANa karI cUkyA hatA. temanAM maDadAM dharaNapara ahIM tahIM rakhaDatAM chUTA chavAyAM paDelAM hatAM. zarIra kSaNabhaMgura che, e siddhAnta tyAM eka prakAranuM pratyakSa svarUpa dhAraNa karyuM hatuM. pAchA prabaLa vegavAna jhaMjhAvAtane AraMbha thaye. nadInA pravAha pramANe paThANa sainike jaganAthapurImAM praveza karavA lAgyA. hulAyudha mitra pitAnA sainikonA utsAhanI vRddhi karyA karato hato, tenA lalATamAMthI prabaLa vege ratanI dhArA vahI nIkaLI hatI. tenA khAlI na javAvALA barachInA prahArathI seMkaDo musalamAnonI chAtI phATI jatI hatI. tenA asAdhAraNa ane alaukika viravathI gujananAM hada kaMpAyamAna thavA lAgyAM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat WWW.umaragyanbhandar.com
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya ' laDatAM laDatAM prabhAtakumAra zatruonI agaNita senAnA adhyabhAgamAM jaI paDyo. tenA aMdhabhAge asinA be prahAra thaMyA, paraMtu te prahArone teNe jarA paNa gaNakAryA nahi. te pitAnA talavAra calAvavAnA ane zatruonA saMhAranA kAryamAM ekatAnathI pravRtta rahyo. eTalAmAM eka yavana sainikanI barachI tenA ghoDAnA peTamAM AvIne pesI gaI prabhAte mukha pheravIne joyuM, te eka azvArAhI yavana pitAnA zirapara talavAra kheMcIne cAlyo Avate tenA jevAmAM AvyA. te potAnI talavArano vAra karavA jato hato, eTalAmAM eka anya vIra yuvake pitAnI talavArano vArathI tenI talavAranA be TukaDA karI nAkhyA. tyAre e vIra koNa hovo joIe? e vIra te senApati kALepahADa pate hatA. te prabhAtanA prANanuM rakSaNa karIne sarvane uddezIne bolyo ke, "A vIra yuvakanA zarIra para keIe paNa zastra ke astrano prayoga na karavo, e mAro sakhta hukama che. ene mAna maryAdAthI jIvate ja keda karI lyo." kALApahADanI evI AjJA thatAM ja yamadUta samAna cAra azvArohI sipAhIoe prabhAtakumArane caturbhuja karI lIdhuM. siMha pAMjarAmAM pUrAyo. yavanonA bhISaNa kolAhalathI pRthvI, AkAza ane aSTa dizAo tharathara kaMpavA lAgyAM. maMdiranA saMrakSaka sainikonA utsAhane vadhAranAra have kaI paNa rahyo nahi. prabhAtanA pratibaMdhanA samAcAra halAyudha mitre tatkALa sAMbhaLyA, ane e samAcAra sAMbhaLatAM ja tenuM adhe baLa te tyAM ja kSINa thaI gayuM. vRddha halAyudhe bhaviSyanuM mAnasika avalokana karyuM-catudizAmAM aMdhakAra vyApelo tenA jevAmAM AvyuM. teNe potAnA vRddha jIvananI rakSA karavAnuM kAryo ayogya vicAryuM-tene jIvanadIpa ekAeka alaukika rItithI camakavA lAgyA. kepa ane vikSobhathI te siha ane megha samAna vicitra nAda karavA lAgyo. eTalAmAM maMdiranA sopAnapara senApati kALo pahADa Ubhelo tenI daSTie paDyo. senApatine jotAM ja tAkIne teNe tenA mastakamAM potAnI barachIno vAra karyo ane te barachI vIjaLInA vege jaIne yavanasenAdhyakSanA skaMdhamAM pesI gaI barachI lAgatAM ja senApatie potAnuM zAstra calAvyuM ane tene AdhAta thatAM ja hulAyudhanuM mastaka dhaDathI juduM thaI gayuM. ane te bhUmipara paDIne vicitra nRtya karavA lAgyuM. chemaMdiranA saMrakSaka sainika nAyakavihIna thaIne ItastataH palAyana karavA lAgyA. paThANe yuddhane tyAga karIne maMdirane lUTavAnA kAryamAM pravRtta thayA ane devabhUttione teDavA lAgyA. senApati kALo pahADa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ purI-AkramaNa ke 13 kUdIne jagannAthanI mUrti pAse gayo ane tene udezIne kahevA lAgyo ke, jo tame deva che ane sudarzana nAmaka cakrane dhAraNuM karanArA che, te dhArmikenA dharmanuM rakSaNa kema nathI karatA?" bhagna svarathI kALApahADe e vacane vadIne mUttapara talavArano eka vAra karyo ane siMha samAna garjate maMdiramAMthI bahAra AvIne gaMbhIra svarathI kahevA lAgyo ke, "kALApahADano samarAbhinaya Aje samApta thayo, ane tenA jIvanavratanI paNa Aje samApti thaI. je vAstavikatAthI tame deva ja che, te kALApahADanA pretAtmAmATe narakanAM dvAra satvara kholI nAkho." paThANenA ghoratama jayadhvanithI AkAza ane avanImAM kaMpano Avibhava thavA lAgyo. A yuddhanI ItizrI karIne ane jagannAthanI bhagnamUrti tathA baMdivAna prabhAtakumArane sAthe laIne kALo pahADa cilkAhU prati cAlate thaye. najIrunnisAne jahAjapuramAM eka gupta sthaLe rAkhavAmAM AvI hatI, te sthaLe tene laI AvavA mATe teNe vIsa sainikone ravAnA karyo. musalamAnene vijaya meLavyA pachI lokApara je atyAcAra karavAno niyama hato, tenuM pAlana jagannAthapurImAM karAyuM nahi. kAraNa ke, senApatinI AjJAthI raNazaMga vagADIne sarvane evI AjJA ApI devAmAM AvI ke, "nagaravAsIjano para ane khAsa karIne strIo para je kAI kAMI paNa atyAcAra karaze, to tene tatkALa zULIe caDhAvI mArI nAkhavAmAM Avaze." senApatinI e kaThinatama AjJAnA mULa tApayene koI paNa jANI zakyuM nahi. sarva yavana sainike nirAza thaIne purImAMthI bahAra nIkaLyA. e samaye purImAM sarvatra hAhAkAravinA bIje koI paNa prakArane dhvani saMbhaLAte nahe. pati tathA putrahIna nArIono kAtaratApUrNa vilApa. ane temanA viyogAnta zekanA abhinayanuM varNana kANu karI zake ema che? e ucca radana dhvanimAM eka bALA zAnta bhAvathI nemAMthI nIra vahevaDAvatI atyaMta namratA sahita AkAzastha deva pAsethI potAnA hadayamaMdiranA devanI bhikSA mAgavAmAM lIna thaelI hatI. evo te e nidaoNSa nArIne zatru kANu haze, ke jeNe prabhAtanA maraNasamAcArano sarvatra vistAra karI nAkhyo hato ? koIe AvIne e dAruNa samAcAra uSAne saMbhaLAvyA ane e azubha vArtA sAMbhaLatAM ja uSAnA prANa UDI gayA. e duHkhada vArtA tenAthI sahana thaI zakI nahi-te tyAM ja niSTa-cetanahInA thaIne pRthvI para DhaLI paDI. aphasa! e veLAe tene AzvAsana ApIne saceta karanArI tenI priyasakhI prabhAvatI pAse hatI nahi, eTale te emanI ema paDI rahI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ kai jagannAthanI tri ane bhAratanuM bhaviSya saMdhyAkAlIna niSpa samIra samarabhUmimAM paDelAM asaMkhya mRta zarIrane sparza karIne pitAnuM vahana kArya karI rahyo hato. pUrva pramANe samudranI avizrAMta gajenA dhvani spaSTatAthI sAMbhaLavAmAM AvatA hate. vihaMge pUrvavata pitAnA kUjanane vistAra karavA lAgyAM hatAM. smazAnanane aMgita karatI vizALa maMdiraeNi zAntabhAva dhArIne banI hatI. evI e bhayAnaka bhUmimAM eka taraNa bALA ahIM tahIM bhaTakatI jovAmAM AvatI hatI. tenA sukemala kapola pradezamAMthI azruno pravAha vahyo jato hato. tene mukta kezakalApa tenA mukhamaMDaLa para sarvatra chavAI gayo hato. dukhinI bALA pratyeka mRta manuSya samakSa jaIne pitAnI kAI khovAyelI vastune zodha karatI hoya, ema tenI Atura mukhacayathI anumAna thatuM hatuM. je prabhAtano mRta deha maLI Ave, to tene chAtIe lagADIne uSAno ekavAra vanabhedaka rozana karavAno manobhAva hato ane sahagamanane nizvaya paNa teNe hRdayamAM karI rAkhyo hato. paraMtu mRta prabhAta tenA jevAmAM Avyo nahi ane te bhaTakatI ja rahI. eTalAmAM be paThANa ghoDesvAre tyAM ekAeka AvI lAgyA ane AvatAM ja temanI dRSTi uSApara paDI. duHkhinI hariNI zArdUlanA paMjAmAM 5 sapaDAI gaI--arthAta uSA yavanonA hastamAM sapaDAI nirdaya yavana sainiko te nirdoSa nArInA hadayanA marmane jANuM zakyA nahi. teo tene pakaDIne gheDAne deDAvatA cikAhadanI dizAmAM cAlatA thayA. saMdhyAnA aMdhakAre temane potAnI kRSNa chAyAmAM chUpAvI dIdhA. paLamAtramAM uSA sahita teo adazya thaI gayA. dhyAna ApatAM mAtra bALAne maMdamaMda rodanadhvani karNagocara thato hato. ApaNe kahI nathI zakatA ke, e bALAne pakaDanAra yavanonA hadaye Izvare pASANa samAna kaThina kema banAvyAM haze! zuM A saMsAramAM kasaNuM, dayA ke vAtsalyano leza mAtra paNa avazISa nayI? paramAtmA jANe, e ja enuM uttara che. kALapahADanI patnI ajIrunnisAne keda karanAra prabhAtakumAra pita paNuM pakaDAI gayo ane tenI bhAvI bhAryA paNa yavanenA hAthamAM jaI paDI. surane sthAne vijayazrIe asurone gaLAmAM ja varamALA paherAvI. ene ApaNe kALanA prabhAva vinA bIjA kayA nAmathI oLakhI zakIe ema che? arthAta kALane evo bhayaMkara prabhAva che ke, je te krodhiSTha che, te avazya pitAnuM vaira vALe che, sukhIne duHkhanA davamAM prajAne che-kALanA vicitra kauryathI ghavAyeluM manuSya jIvita chatAM paNa maraNane svasammukha mUrtimAna ubheluM pratyakSa bhALe che. kALanA evA prabhAvane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ brAhmaNuyugma 165 anusarIne mahAna AMgla nATyagurue paNa potAnA eka nATakramAM eka sthaLe lakhyuM che ke, - The whirling of time brings in his revenges." ane te akSare akSara satya che. astu. paMcama khaNDa **OOO** prathama paricche brAhmaNuyugma yuddhanI samApti thavA pachI musalllAnAe citkAhUdanA tIre eka lAMbA paheALA medAnamAM pAtAnI chAvaNI nAkhI. sahasrAvadhi sainikA vijayathI unmatta thaine AnandrathI pAtapeAtAnA zvetaraMgI vastrasadanAmAM kheDA kheDA gItA gAvAmAM lIna thaelA hatA. cilkAhUdanA nirmaLa jaLarAzimAM, AkAzamAM camakatA e tArakAnA pratibiMbanuM darzana thatuM hatuM. musamAnAnA taMethI gheADAka aMtare AvelA eka nAnA taMbUmAM eka vRddha brAhmaNu pAtAnA darbhosanapara besIne sAyaMkAlanI saMdhyApAsanAmAM nimagna thaelA hatA ane tenI pAse beThelA eka utkalavAsI brAhmaNa jagannAthanI bhama mUrtine peAtAnA aMkamAM laIne Azcaryasahita pUrvakathita vRddha brAhmaNanA mukhanuM avaleAkana karavAmAM ekAgracitta banI gayA hatA. e vRddha viprathI vAcakA aparicita nathI. e temanA pUrvaparicita nyAyaratna ane niraMjananA guru ja hatA. uSAnA zAdhamATe te senApati kALApahADa sAthe ArIsAmAM AvyA hatA, e paNa vAcakA jANe che ja, ane enA AgrahathI ja senAdhyakSe e sthAne chAvaNI nAkhI hatI. vRddha brAhmaNa pAse je khIne brAhmaNa beThA hatA, tene leAkA vIsAnA mahuntanA nAmathI oLakhatA hatA. vAcakeAnA pUrvaparicita dhara mizranA e kAI AtmIya sajjana thatA hateA. je samaye zrImaMdiramAMthI paThANA jagannAthanI mUrtine upADI lAvyA, te samaye mahuntathI mUrtinA mehanA tyAga karI zakAyA nahi ane tethI padmANa senAnA pIche pakaDIne te ahIM sudhI AvyA hatA. senApatinI AsAthI je veLAe te mUrtine khaLatI citAmAM nAkhavAmAM AvI, te veLAe teNe gaganabhedaka rAdana karyuM ane te citAmAM pAte paNa maLavAmATe AgaLa vadhyA. paraMtu paDANAe tene baLAtkAre pakaDIne keda karI lIdhA. IzvarecchAthI te ja paLe e samAcAra zrInyAyarananA sAMbhaLavAmAM AvyA ane tevA ja te, te citAvALA sthAne AvIne UbhA rahyo. te brAhmaNunI AvI devabhaktine Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ 166 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya joIne tenuM hRdaya dravavA lAgyuM. tenAthI e dazya joI zakAyuM nahi. te kSaNe ja te senApati pAse gayo ane ardhadagdha mUrtinI teNe bhikSA mAgI IzvaranI kRpAthI tenI e prArthanAno svIkAra karavAmAM Avyo ane mahanta citAmAMthI ardhadadha mUrtine mahAvegathI kADhI lIdhI. vAyaratna tene saMtuSTa ane abhaya thaelo joIne pitAnA taMbUmAM teDI lAvyo, ane pote saMdhyA karavAne besI gaye. saMdhyopAsana samApta karIne nyAyaratna eka Asana laI mahatajI pAse AvIne beTho ane bane paraspara vAto karavA lAgyA. vAyarane kahyuM ke, "paMDyAjI! ApanI AvI devabhaktine joIne mArA hadayamAM ghaNA ja harSa thayo che. ApanuM nAmAbhidhAna zuM che vAru?" mAruM nAma vIsAne mahatta, A rAkSasenA samUhamAM ApanA jevA eka mahA dayALu brAhmaNane joIne mArA hRdayamAM agAdha Azcarya thayA kare che. jyArathI meM Apane joyA che, tyArathI mArA manamAM e ja cintA thayA kare che ke, Apane yavanazibiramAM vAsa kema thayo haze ?" mahatve pitAnI AzcaryabhAvane vyakta karI. paMDyA! emAM eka bheda che, paraMtu mArA hRdayano marma huM kholIne batAvI zakuM tema nathI. mArA hRdayamAM paNuM Ama yavane sAthe rahevAthI vedanA thayA kare che. huM mArI potAnI IcchAthI A leke sAthe AvyA nathI, kintu mAre bAdhya thaIne ja AvavuM paDyuM che." nyAyarane zokAtura mudrAthI uttara ApyuM. tyAre zuM A yavane Apane baLAtkAre pakaDI lAvyA che ?" mahane Azcarya ane bhayanA ekatra bhAvathI adhIra thaIne pUchyuM. baLAtkAre nathI pakaDI lAvyA. huM mArI pitAnI IcchAthI ja emanI joDe Avelo chuM. kAraNa ke, je A musalamAna senAne nAyaka che ane jenuM nAma kALepahADa che, bahudhA tame paNa e nAma sAMbhaLyuM haze ja, kema nahi ? ane jenI pAsethI meM jagannAthanI ardhadagdha mUti mAgI lIdhI hatI, te mAro ziSya che; samajyA ke ?" vAyarane kAraNanuM vivecana karavA mAMDyuM. Apa te eka mahA dhArmika brAhmaNa che ane te eka pleccha musabhAna che, te Apano ziSya kema ane kyAMthI thaye? A to vaLI, vadhAre AzcaryakAraka bInA che !" mahantajIe pitAnI zaMkA vyakta karI. atyAre te mArI A vArtA sAMbhaLIne sarvanA hadayamAM zaMkA ane Azcarya thavAno saMbhava che. jo ke atyAre te tenuM nAma kALa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ brAhmaNayuma 167 pahADa che, paraMtu vAstavika rIte tenuM nAma kALapahADa nathI ane tene janma paNa yavana vaMzamAM thayo nathI. eka mahA kulIna brAhmaNanA gRhamAM -tene janma thaelo che ane tenuM prakRta nAma niraMjana che. navadIpamAMnI mArI pAThazALAmAM e niraMjana nyAyazAstrano abhyAsa karatA hatA ane enA jevo buddhimAna ane vivekI bIje kaI paNa chAtra mArI pAThazALAmAM te veLAe hato nahi." vAyarane potAnI karmakathA kahI saMbhaLAvI. A Apa zuM kahe che ? niraMjana brahmakumAra chatAM yavana kema ane kevI rIte thayo ? A te vaLI vadhAre AzcaryakAraka ghaTanA che!" mahate Azcaryadarzaka vicitra mukhamudrA banAvIne e udgAra kADhyA. e kathA bahu ja lAMbI che, tethI atyAre tenuM vistArathI vivecana thaI zake tema nathI. te paNa tamAre saMdeha dUra karavA mATe zeDIka vArtA huM kahIza. huM A yavana sAthe Avyo chuM, enuM eka khAsa kAraNa che. keTalAMka varSa pahelAM huM zrI jagannAthanI yAtrAe Avyo hato ane te samaye durdevavazAta vaLatAM mArI jIvana sarvasvA ekanI eka kanyA mArgamAM khovAI gaI hatI. te vAyalI kanyAnA zodha mATe ja - A mArA vidyArthI sAthe ahIM Avelo chuM. kAraNa ke, eNe mane tene zodhI ApavAnuM vacana ApeluM che. huM A veLAe gAMDa banI gayo chuM ane mAruM mana ThekANe nathI." vRddha vAyarane karmakathA laMbAvI. "tamArI kanyAnuM nAma zuM che ?" mahatve AturatAthI pUchayuM. "paMDyAjI! have mArA mukhathI tenA nAmane uccAra karavAnI mArI IcchA thatI nathI. kAraNa ke, tenA nAmanA uccArathI mArA manamAM bahu ja vedanA thAya che. meM ghaNuM ja premathI tenuM nAma uSA rAkhyuM hatuM." vAyaranne mahA duHkhathI uttara ApyuM. "uSA? vA-te veLAe tenI avasthA keTalAM varSanI hatI?" mahatve pAchA kAMIka vicAra karIne prazna karyo. te veLAe to avasthA nAnI hatI, paNa Aje je jIvatI hata, te tenI avasthA lagabhaga cauda paMdara varSanI heta." nyAratnanAM netromAMthI e uttara ApatAM uSNa azrunAM bindu TapakI paDyAM. " "Apa nizcaya karIne jANajo ke, ApanI kanyA Apane avazya maLaze. Aje Ape je deva samAna advitIya puNyakArya kareluM che, enA phaLape ApanI IcchA avazya paripUrNa thaze. jagannAthapurImAM hilAyudha nAmaka mArA eka AtmIya sajjana rahe che ane temanA gRhamAM kAIka ajJAta cauda paMdara varSanA vayanI bALA rahe che, tenuM nAma Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya uSA che. mArA sAMbhaLavA pramANe te bALAnuM janmasthAna navadIpamAM che. Aje cAra pAMca ke cha varSathI tenAM mAtApitA tene cheDIne kyAMka cAlyAM gayAM che. halAyudha mizrano A yuddhamAM ghAta thayo che." mahanta anu- - mAnathI potAnA jANavAmAM hatI, teTalI kathA yathAsthita kahI saMbhaLAvI. e vRttAnta sAMbhaLatAM ja nyAyaratna adhIra banI gaye. tenuM mastiSka cakarAvA lAgyuM. te atyaMta vyagratAthI kahevA lAgyo ke, "mahantajI ! jo Apa kaho cho, te vAta satya hoya, te e uSA mArI avazya kanyA ja hovI joIe. satya kaho-zuM uSAne Ape jeelI che ? zuM Aja sudhI mArI uSAM jIvatI che ? zuM huM tene punaH A vRddha ane maMda prakAzavALA netrothI ekavAra joI zakIza?" asatya vadavAmAM mane zuM lAbha thavAno che? huM satya kahuM chuM ke, upAne meM joI che-te eka bahu ja sundara bALA che." mahane kahyuM. hA-mArI uSA paNa bahu ja sundara bALA hatI ane tethI ja huM tene AnandadAyinI uSAnA nAmathI ja bolAvato hato. tenuM zarIra svarNalatA samAna hatuM ane mukha devabALA samAna zobhatuM hatuM. mahaMtajI, mAruM mana mane sAkSI Ape che ke, e uSA te mArI putrI ja hevI joIe. huM mahAdurbhAgI chuM, mATe mArA hRdayamAM svane paNa evI AzA hatI nahi, ke, kaI divase paNa huM uSAne punaH joI zakIza. cAlo-paMDyAcha! atyAre A veLAe ja ApaNe jaIne joI AvIe ke, e mArI uSA che ke nahi ?" nyAyane vairya dharI na zakavAthI ekAeka pitAnI utkaMThA dazavI. "Apa adhIra na thAo. Ape jeTalo ane je paricaya Apelo che, tethI te uSA ApanI ja putrI hovI joIe, e mAre nizcaya thaI gayA che. emAM zaMkA jevuM kAMI paNa nathI. halAyudha mie mahAyatnathI e bALAnuM pratipAlana kareluM che ane tenI strI ane kanyA paNa uSAne bahu ja premanI dRSTithI jue che. mahenate nyAyarananI AzA vadhArI. mArI putrInAM paripALakanuM Izvara kalyANa karaze! paraMtu mahantajI! huM mahA durbhAgI chuM. mATe mArI AzA pUrNa thaze ke nahi, e vize mArA manamAM zaMkA ja rahyA kare che. tame to jANe ja che ke, musabhAno kevA niSphara ane dharma karmathI zUnya hoya che, te. Aje je yuddhanI samApti thaI che, te samApti pachI temaNe purImAM avazya zUTa calAvI haze ja! kadAcita mArI uSAne paNa temaNe mArI nAkhI hoya, te temAM paNa Azcarya jevuM kAMIe nathI." ema kahIne nyAratna mahA -zokAtura ane hatAza thaI gayo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ brAhmaNuyugma 169 "ApanI e cintA vyaryuM che. jagannAthapurImAM lUTa bilakula thaI nathI. je leAkA yuddha karavAmAM pravRtta thaelA hatA, temanA ja mAtra dhAta alA che. purInivAsI janApara atyAcAra karavAnA tatkALa avarAdha karavAmAM AvyA hatA, ane vizeSataH epara baLAtkAra karavAnA tA kaThinatAthI avarAdha karI devAyA hatA. eka musamAAna sipAhI pratyeka galI ane mArgamAM pharI pharIne lUTa tathA atyAcAra na karavA vizenA DhaMDherA pITAvatA hatA. rAkSaseAnA hAthe e devatAI kArya kema thayuM haze, enuM kharekharuM kAraNa huM jANI zakatA nathI." mahete hatAza nyAyaratnane AzvAsana ApIne pAchaLathI peAtAnI AzcaryabhAvanA pradarzita karI. "ene paNa jagannAthanI mahA kRpA ja samajavI joie." nyAyaratne kRtajJatApUrvaka IzvaranA AbhAra mAnya. eTalAmAM eka musamAAna sipAhIe tenA rvAjApara AvIne pAkAra karyo ke, "paMDitajI !' krama zA samAcAra che ?" nyAyarane pUchyuM. janAkha! aphasarajaMga sAheba Apane kheAlAve che, ane salAma kahevaDAvyA che." sipAhIe javAba ApyA. kr "mane meAlAvyeA che?" nyAyarane Azcaryacakita thaIne pUchyuM. jInhA. hujUra atyAre sakhta bImAra che. eka buDhDhA kAi emanI kAMdhamAM barachI mArI hatI ane te jagyAnuM khUna vahetuM hajI sudhI baMdha thayuM nathI. e ja kAraNathI hujUra Apa sAthe mulAkAta karI zakayA naheAtA. Apane kAMika khAsa pUchavuM che, teTalAmATe ja Apane meAlAvavAmAM AvyA che." sipAhIe peAtAnA AvavAnuM ane kALApahADanA AmaMtraNanuM kAraNa kahI saMbhaLAvyuM, ane javAbanI rAha jotA ubhA rahyo. rr khAsa zuM pUchavAnuM che, te tuM kAMI jANe che. ke?" nyAyarane kALApahADanI bImArInI khabara sAMbhaLIne utsukatAthI pRcchA karI. " vAta mIjI teA kAMI nathI. mAtra eTaluM ja kahevAnuM che ke, kAle savAre Apa tekaakhtaranI dukhtaranI talAzamATe javAnuM che, mATe vakhate Apane e pUchavAnA haze ke, Apa tene ALakhavAmATe sAthe nIkaLI zakaze ke nahi?" sipAhI pAtAnA tarka doDAvIne elye . sipAhInA tarka sAMbhaLI nyAyarane mahattane uddezIne kiMcit Anandayukta mudrAthI kahyuM ke, "A paNa eka zubha ane utsAha tathA AzAvardhaka samAcAra che. A samAcAra sAMbhaLatAM ja huM evuM anumAna karI zakuM chuM ke, IzvaranI have mArApara kAMika dayA karavAnI vAMcchanA 15 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya thaelI che. huM senApatine maLI AvuM, tyAM sudhI Apa ahIM vizrAma karo. tyAM je vAtano nizcaya karavAmAM Avaze, te huM AvIne Apane kahI saMbhaLAvIza. huM AjJA IcchuM chuM." "AjJA icchavAnI kazI paNa AvazyakatA nathI. zubha kAryamAM vilaMba kare agya che; mATe Ananda padhAro." mahatve saMmati ApI. vAyaratna pitAnA taMbUmAMthI bahAra nIkaLyo ane sipAhI sAthe senApati kALa pahADanA taMbUnI dizAmAM cAlavA lAgyo. pAchaLa tebUmAM vIsAno mahatta ekalo ja rahyo ane te sarvathA ekAntavAsa jeI zrI jagannAthanI ardhadagdha mUrtinI durdazAnA darzanathI eka alpavayaska bALaka pramANe DUsakAM bharI bharIne rudana karavA lAgyo. kharekhara dharma zraddhA-pachI te satya hoya ke asatya-avanInI eka vicitra vastu che. dvitIya pariccheda yavana sainike je sthaLe musalamAnoe pitAnI chAvaNI nAkhelI hatI, tyAMthI thoDA aMtare cilkAhUdanA tIre eka vizALa vaTavRkSataLe be yavana sainike aMdhakAramAM UbhA UbhA potapotAmAM kAMIka vAta karavAmAM rokAyelA - hatA. eka sainike bIjAne saMbodhIne kahyuM ke, "mahabUba cacA! tame A kAma sAru na karyuM. hajI paNa jo tame potAnI bhalAI cAhatA ho, te enA parathI potAno dAvo cheDI gho." | are evA hAthamAM AvelA zikArane cheDI zakAya kharo ke? bAdazAha salAmatanA mahelamAM paNa evI hasIna ane khUbasUrata aurata haze ke nahi, ene zaka che ! gujaranAra daragAhavAlI ane enI zakala jANe eka ja sAMcAmAM DhALelI hAyanI! evI Abehaba maLatI Ave che." bIjA sainika mahabUbe kiMcita khinna manathI uttara ApyuM. "e te huM paNa jANuM chuM, paNa AjakAla havAladAra sAhebane mijAja bahu ja bagaDI gayo che. temane evo hukama thayo che ke, "je kaI paNa auratepara julama karaze, tene phAMsIne lAkaDe laTakAvavAmAM Avaze." e zuM tamArA jANavAmAM nathI AvyuM ?" prathama sainike pitAnA bhayanuM kAraNa batAvyuM. "e hukama kyArathI jArI thayo che ?" mahabUbe bhayathI pUchyuM. - "Aje be divasa thayA e hukama jArI thayo che. mane to ema ja lAge che ke, lazkara sAthe AvelA pelA buddA brAhmaNe ja havAladAra sAhebane bagADI nAkhyA che. juo te kharA-ATalI meTI laDAI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ yavanasainika 171 thaI ane lUTa tarIke ApaNane na te eka pAie maLI ke na tA kAI sArI nAjUnI hAtha lAgI ! " prathama yavana sainika peAtAnA baLApA jAhera karyo. . "janAba! mane asarajaMganI AvI cAla jarAya gamatI nathI. jAna jAya tA bhale jAya, paNa hAthamAM AvelI jannatanI hUrane te have huM kAI kALe paNa javA devAnA nathI." bIjA sainika mahabUbe kALApahADanA hukamanI paravA na karatAM peAtAnI dRDhatA dekhADanArA javAba ApyA. "jevI tamArI marajI tamane jema sAruM lAge tema karavAne tame mukhtiyAra che. huM teA pAchaLa tamArI cAIne mAthuM kUTIne rAvAnA vakhata na Ave eTalA mATe ja Ama karavAnI nA pADuM chuM. laDAI pUrI thaI che ane A vAta havAladAranA kAne paheAMcavAnA dhaNA ja saMbhava che. A khabara sAMbhaLatAM ja te tamane sULIe caDhAvI deze; te veLAe zuM tamArI khIkhI tamArI madade Avaze ke? jAna salAmata raheze, te khIkhI hajAra maLaze." prathama sainike peAtAnA vicAra darzonmyA. " e vAta huM paNa mAnuM chuM ane tamArA kahevAnA bhedane samajI zakuM chuM; chatAM paNa huM khudAnA kasama khAIne kahuM chuM ke, ApaNA ak* saranA A hukama bilakula kheAA che. krama tamAruM e vize zuM kahevuM che ?" mahamesA tArI rAma dADhAI ane eka mAruM hU~nI rIti svIkArIne pAtAnuM nADuM ja pakaDI rAkhyuM. . tIkhA-tAbA-kayA kAphi kahe che ke, tamAreA khiyAla khATA che ? huM je evA vicAranA insAna haiAta, te akAmullAnA khIjA mahelanI eTI sAthe mArA nikAha thaI ja na zakayA haiAta. jA huM kheAlavAnA meM te veLAe ja tyAga karyAM hatA, nahi tA mane lAbha thavAnA saMbhava hatA. jUThuM kheAlavAnA DarathI teA meM tatkALa aThThAvIsa mAhArA cUkavI ApI. A dIkarA mArA pedA karelA nathI.' eTaluM ja be huM. jU huM mAlyA hAta, to badhI khaTapaTa DhaLI gaI hAta, prathama sainika peAtAnI satyatAnuM darzana karAvavAmATe na samajavAmAM Ave tevI pAtAnI eka jUdI ja rAmakahANInI vacamAM cheDachADa karI. (( tamAruM kahevuM kharuM che. e vAta kAMI mArAthI ajANI nathI. paNa have evI vAtane nAkhA jahenamanI khADImAM. have te evA kAI upAya zodhI kADhA ke, jethI jAna paNa bacI jAya ane e Arata paNa pacI jAya. paNa havAladAra pAte kyAMka anApara zaka na thAya, enI saMbhALa rAkhavAnI che." mahabUba pAche peAtAnI vAtane pakaDIne mAhyA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ 172 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya "yA khudA! tame pAgala te nathI thaI gayA ? zuM asarajaMga evA havasI insAna che ? zAhajAdIe temanA para evA jAduno asara nAkhyo che ke, kurAna zarIphano hukama paNa temaNe na mAnyo ane eka uparAMta bIjI bIbI paNa karI nahi. je sAlArajaMga zAdIo karavA mAMData, te begamakhAnuM Aje AkhuM bharAI gayuM hota. hajI paNa tame e auratathI dUra bhAgo. je tamArA jAnapara kAMI paNa Aphata Avaze, to sAthe mAre paNa ghANa nIkaLI jaze." prathama sainike pAcho tenA vikAra ane manobhramane dUra karavAno prayatna karyo. keAI paNa rIte ene te huM choDI zakuM tema nathI khAna sAheba! mArI te khAtrI thaI gaI che ke, e aurata pote paNa mane sahAya che. enI sAbetI e che ke, je vakhate ghoDApara nAkhIne huM ene laI Avato hato, te vakhate aDadhI khullI ane aDadhI mIlI AMkhothI tAkI tAkIne e mane vAraMvAra ane ghaDI ghaDI joyA karatI hatI. Aje ApaNe jahAjapura ane jagannAthapurInI laDAI phateha karI cUkyA chIe, tethI AvatI kAle kAMI paNa InAma te maLavAnuM ja; basa te veLAe inAmamAM huM e oratane ja mAgI laIza." mahabUbe pitAnA vicAra ane kAlpanika bhAvene anusarIne havAmAM killA bAMdhavAnI zaruAta karatAM kahyuM. - "je ApanI evI ja IcchA hoya, to mAgIne e oratano ka meLavo, paNa A ja to kaI rIte jAna bacAvavAne upAya karo." prathama sainike pAcho upadeza Apyo. "barAbara che. paNa khAnasAheba! Aje jAna kevI rIte bacI zake, eno upAya te tame zodhI kADhe. laDAImAM maravAne mArA manamAM jarApaNa Dara nathI; paraMtu zULIe caDhavuM, e bahu ja bhayaMkara che. jyAre huM laDAI karavAmAM rokAyelo hato, te veLAe meM pitAnI talavArathI sAta kAphiranI gardana kApI nAkhI hatI. temanAM dhaDe evAM to taDapatAM hatAM ke, mane te joIne ghaNuM ja mane maLato hato." mahabUbe pitAnI bahAdurInAM vakhANa karavA mAMDyAM. khayara-tyAre upAya zo karavo, te sAMbhaLI lyo. gaI kAlanI laDAImAM eka kAphira keda pakaDAyo che ane te bahu ja bahAdUra AdamI che. jaMgamAM tenA hAthanI saphAI joIne aphasarapaMga atizaya prasanna thayA ane tethI ja tene jallAdane havAle na karyo. mArA sAMbhaLavA pramANe tene kAle savAramAM zULIe caDhAvavAnA che. A kedIne je taMbUmAM keda karavAmAM Avyo che, te ja taMbUmAM e auratane paNa rAtre mUkI AvIe. kema?" prathama sainike potAnI buddhi anusAra upAya batAvyo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ zikhira kArAgAra vAru; paNa pachI zuM karavuM?" mahamUme savAla karyo. "pachI vaLI zuM karavuM hAya ? kAI AvIne pUchaze, teA kahI daIzuM ku, e tenI khIkhI che ane peAtAnI meLe ja potAnA zauhara pAse cAlI AvI che. khIjAM zuM ?" prathama sonake bhayanA bhaMga karI nAkhyA. e upAya bahu ja sArA che. e paNa annAhanI kudarata che. juo-khabaradAra rahejo. je pAchaLathI kAMipaNa pAkAra thayA, tA yAda rAkho ke huM ekalA nathI. zaphAullA paNa AmAM zAmila che." eTaluM kahIne majUme eka uSNa niHzvAsa nAkhyA. jyAM e banne sainikA gupta saMbhASaNa karatA hatA, tyAM ja aMdhakAramAM eka vAtAbhihatA navapallavinI latA pramANe eka navayauvanA bALA pRthvIpara paDelI hatI. bALAnuM zarIra snAyuhIna ane cetananya thaI gayuM hatuM. mAtra tenI nAsikAmAM gamana AgamananA vyApAra karato maMda maMda zvAsa ja tenA jIvananA astitvane pramANita karavAnuM eka sAdhana avaziSTa raheluM hatuM. tenAM unmIlita netrAmAMthI nIkaLelI azru dhArAmAM tArakAnA pratibiMba paDavAthI tyAM eka prakAranA adbhuta camakATa levAmAM AvatA hatA. e bALAnA cetanahIna zarIrane upADIne - ane yavanasainikA tyAMthI ravAnA thayA. nadItIne niHstabdhatA roSa vhI. tRtIya pariccheda zibira kArAgAra 103 atyAre ApaNe je sthAnanI samIkSA karavAnI che, tyAM paNa bhISaNa aMdhakAranA ja sarvatra vistAra thaelA jovAmAM AvatA hatA. kvacit kavacit zItala zvAsanA kSINu dhvani saMbhaLAtA hatA. e sthaLe eka taMbUmAM pratApI vIra prabhAta kumArane kedI tarIke rAkhavAmAM AvyA hatA. prabhAta peAtAnA manazcakSuthI pratikSaNe peAtAnA mastakapara yavanAnI zANitavAhinI asi nihALyA karatA hatA. te A asAra saMsAranA samasta meDha mAyA Adi padArthone eka eka pachI pAtAnA manamAMthI dUra karavAnI ceSTA karatA hatA. tApaNu uSAnI amimayI smRti tenA hRdayane vAraMvAra AvIne dagdha karatI hatI. eTalAmAM evA dhAratama aMdhakAramAM krAinAM pagalAMnA avAja tenA sAMbhaLavAmAM AvyA. prabhAte ema dhAryuM ke, vadhaka AvyA !" hRdayane dRDha karIne te kRtAntanI mArgapratIkSA karatA maravAmATe taiyAra thaI beThA. gheADIvAramAM tene evA bhAsa thayA ke, e mANasA pAta`AtAmAM kAMI vAtacita karI rahyA che. paraMtu je maravAmATe taiyAra thaI kheDA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ 174 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya hAya, tene bhIti te zAnI haiAya ! prabhAta kumAra manamAM ja vicAra karavA lAgyA ke, "e e manuSyA kANu haze ? ane te atyAre ahIM AvyA che, te zA mATe? jo vAstavika rIte e manuSyA ghAtaka hAya, teA gupta bhAvathI AvavAnuM zuM kAraNa hAya ? huM yavanAnA baMdIvAna chuM, eTale mArAthI DaravAnI emane zI AvazyakatA che?" dhIme dhIme AvanArAonAM pagalAMnA avAja vadhAre spaSTatAthI saMbhaLAvA lAgyA, ane aMdhakAramAM e manuSyAnI pratichAyA paNa levAmAM AvI. gheADIvAra pachI te banne manuSyA tyAM kAI eka vastu rAkhIne, AvyA hatA tevI ja cupakIdIthI cAlyA gayAM. prabhAta aMtima zayyAmAM ALeTIne zAMtisukhanA anubhava levAmAM lIna thaI gayA hatA. paraMtu have te zAMtine nAza thayA ane te e manuSyA zI vastu rAkhI gayA che, te evAnI tenA manamAM utkaMThA thaI AvI. te zayyAmAM paDyo hatA, tyAMthI UDIne beThA thayA ane te jyAM te vastune rAkhI gayA hatA, tyAM hAtha pheravIne tene kheALavA lAgyA. te vastune hastanA sparza thatAM ja dhaDaka dhaDaka tenuM kAmala hRdaya kaMpavA lAgyuM. tene sparza karatAM ja prabhAtane jJAna thayuM ke, te kAI nirjIva manuSyanuM zarIra hatuM. eTalAmAM eka dIrgha niHzvAsanA vAyunA tenA hastamAM AdhAta thayA. zuM prabhAta tene peAtAnA pUrvaparicita niHzvAsa tarIke oLakhI zakyA ? athavA te ja pUrva paricita amRtamaya sparza che, ema te jANI zakyA kharA ke? kArAgRhavAsInI aMtima zayyA kutUhala ane saMdehapUrNa thaI gaI! te patita zarIrane uddezIne prabhAtakumAra kahevA lAgyA ke, " huM bhAgatuka ! tuM kANu che ? zuM tuM paNa mArA peThe yavanAnA kadI thaelA che ?" eka dIrdha niHzvAse prabhAtanA e praznanuM uttara ApyuM. manuSyanA kaMThemAMthI nIkaLelA eka paNu zabda sAMbhaLavAmAM AvyA nahi. kArAgRhavAsI prabhAtakumAra pAchA kheAlavA lAgyA, "tuM game te hAya, paNa tArI durdazA dekhatAM e ja nizcaya thAya che ke, tuM paNa mArI peThe saMkaTamAM ja paDelA che. A nirdaya yavanAnA kArAgRhamAM huM ane tuM ekasamAna sthitimAM ja paDelA chIe. atyAre huM ane tuM paraspara mitra chIe. be kAMI paNa saMkAya na hAya, te mane potAnA paricaya Apa. huM tArI kama~kathA sAMbhaLavAne bahu ja adhIra banI gayA chuM." A veLAe te| dIrgha niHzvAse paNa prabhAtanA praznanuM uttara ApyuM nahi. tenI satya sthitithI ajJAta hAvAne lIdhe prabhAta paNa nirAza thaIne cupa thaI besI rahyo. cintArUpa sahasrAvadhi vRzrikAnA daMzanI vedanAthI hRdayamAM te atyaMta kula vyAkula thavA lAgyA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ zibira kArAgAra 17dha prabhAtanAM netra samakSa mahAnidrAnI ananta zeyA pAtharelI hatI. tathApi cintApI vRzcikAnA daMzanI vedanAne vinAza karavAnA hetuthI te nidrAdevInuM AvAhana karavA lAgyo. paraMtu tenI e ceSTA vyartha hatI. prabhAta e jANato nahato ke, mRtyunI chAyAmayI zasyA ane azrudhArApUrNa netro te nidrAdevInuM prakRta Asana thaI zakatuM nathI. dhIme dhIme eka pachI eka ema anukrame tenA manamAM sukhanI smRti ane sukhanI AzAono udbhava thavA lAgyo. chatAM paNa ApaNe te tenI te sukhasmRtine dIpakanI zikhAnI ane AzAone svamanI ja upamA ApIzuM. prabhAtanuM hRdaya vyAkulatApa vatanI bhayaMkara javALAnA sparzathI bhaDabhaDa baLavA lAgyuM. jyAre je vastunI AzA jatI rahe che, tyAre te vastunI pUrva smRtio te AzA karavAvALAnA hadayane vyAkuLa banAvI, tenA jIvananI graMthione eka eka karIne kApavA mAMDe che ane tenA hadayaMpiMjarane cUrNa karIne evI eka prakAranI yAtanAno anubhava karAve che ke, mRtyunI anivArya yAtanA paNa tenA samakSa kucha bisAtamAM nathI. jenA manamAM kaI paNa vastunI AzA nathI, jenA hRdayane sukhasmRtione amRtamaya sparza nathI thayo ane je puruSa saMsAranI graMthiothI baMdhAyela nathI hatA, tevA manuSyanA hRdayamAM koI paNa prakAranuM du:kha paNa thaI zakatuM nathI. prabhAta ! te sukhanI smRti zA mATe karI ane potAnA jIvananI graMthione zA mATe daDhAvI? jo tema na karata to Aje tArI sukhazAne kaMTakamaya thavAne duHkhada prasaMga paNa na Avata! prabhAta ghera cinhAsAgaramAM gothAM khAto hate. eka to adhaH5tita hindujAtinA bhaviSyanA pariNAmanI cintA ane dvitIya svasamAna kaSTa bhogavavAvALI priyatamA uSAnI cintAe tenA hRdayane atyaMta vyAkuLa banAvI dIdhuM hatuM. teNe orIsAnA svAtaMtryarakSaNa mATe potAnA prANa suddhAM paNa arpaNa karavAnI ceSTA karI hatI, paraMtu tenI te ceSTA sarvathA vyartha ane niSphaLa thaI hatI. saMpUrNa vigadeza musabhAnonI sattA 5 zrRMkhalAmAM baMdhAI gayo ane AyanA jAtIya jIvanano cirakAlanemATe ghoratama aMdhakAramAM lopa thavA lAge ! nirdaya yavano baMgAlAnA cakravartI rAjA thayA. have vAta vAtamAM hinduo musalmAnanA paganI Thekare khAze ane atyAcArapara atyAcAra thavA mAMDaze. AyanAM dharma karma dhIme dhIme rasAtalamAM cAlyAM jaze; evA evA aneka vicAra prabhAtanA manamAM AvyA ane tene asahya vedanA thavA lAgI. sAdhAraNa rIte paNa svadezanA hita mATe jenA prANa pIDita thayA kare che, tenA hRdayamAM sva Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ 176 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya dezanI durdazA dekhIne kevI vedanA thatI haze, tenuM anumAna svadezabhakta vinA khIjuM kai!I karI zake tema nathI ja. je veLAe prabhAta A vAtAnA vicAra karavAmAM lIna thaelA hatA, te samaye krApa, sAla ane du:khe AvIne eka samayAvacchede tene vyathita karavA mAMDyo. dakhAyalA agni jevI rIte ekAeka prakaTIne parvatane paNu kaMpAyamAna karI mUke che, tevI rIte duHkhAgnithI prabhAtanuM hRdaya paNa kaMpAyamAna thavA lAgyuM. piMjarAmAM bahu thaelA siMha bhayaMkara nAda karI, dAMta pIsI ane pachADA mArIne peAtAnA uttejita hRdayanA vegane nyUna karavAnI ceSTA karavA lAgyA. punaH uSAnI yAtanAmaya smRtinA taraMge tenA manamAM UDavA lAgyA. eka divase peAtAnA gRhanA dvAramAM sUryanArAyaNanAM sundara kiraNAthI raMgAyalA meghAnA aMkamAM kusumasadRzI uSAnI kusumasamAna kAmala dRSTie prabhAtanA manane AndeAlita karI nAkhyuM hatuM. Aje je te pAtA pAse hAta, teA ubhaya netrAmAMthI azrudhArA vahevarAvIne ane paraspara manAvyathAnA prakAza karIne eka bIjAne vidAya thavAnA prasaMga maLI zakayA haiAta, evI prabhAtanA manamAM bhAvanA thaI. prabhAtanI e AzA ne pUrNa thaI hAta, te te mRtyune AnaMdapUrvaka AliMgana Apata. vRkSamAMthI zAkhAne teADI levAthI zuM zAkhAmAM lAgelAM sumanA zuSka nathI thaI jatAM? prabhAtanA evA te kayA puNyaprabhAva che ke, jethI tenI AzA pUrNa thaI zake ? ane ciraduHkhanI uSA ? tenI jIvanavyApinI dAsIvRttine kAI devatAnA abhizApa ja samajavA jeIe. e kAraNathI ja prabhAta, dAsIvRttithI tenA ulhAra karI zakyA nahAtA. uSA dAsItti karaze ane jyAre te prabhAtanA maraNanA samAcAra sAMbhaLaze, tyAre prathama be cAra divasa tA bahu ja vilApa karaze-pachI dhIme dhIme prabhAtanI smRtinI tenA hRdayamAM vismRti thaI jaze. eTale e paNa saMbhavita che ke, yauvananA asahya vegathI te kAI khIjA puruSane ! are vaSika ! have vilaMba zA mATe kare che? A kSaNe ja prabhAtanA zarIranA be vibhAga karI nAkha. AvI cintAthI te vinArvAhnae maLyA kare, enA karatAM maraNu sahastraguNa uttama che! netrA uSNu ane kSAra nIrathI bharAI AvyAM te rAvA lAgyA!!! e samaye lagabhaga aDhI prahara rAtri vyatIta thaI gaI hatI ane samasta jagat dhAra nidrAne AdhIna thaeluM hatuM. vijayAnmatta sainikAnA vijayagAnanA dhvani paNa have sAMbhaLavAmAM AvatA nahAtA. evI dhAratama nizAnA aMdhakAramaya samayamAM cintAthI khinna thaelA prabhAta kArAgRhavAsInAM ubhaya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ zikhira kArAgAra 177 pAtAnI tRNazayyAmAM jAgatA beThA hatA. ekAeka te kArAgRhamAMnI zAMtinA bhaMga thayA. svamamizrita kAI nArInA kAmaLa kaMThamAMthI nIka LateA nimna likhita dhvani prabhAtanA koMmAM AvIne athaDAyA. "mane ekalI mUkIne cAlyA ta jazA !' zAMta ane niHstabdha. AkAzamAM vajradhvani thavAthI athavA nidrita avasthAmAM zirapara vajrapAta .thavAthI. prabhAtanA manamAM jeTalA AzcaryanA bhAva thayeA hAta, tenA karatAM kArAgAramAM eka abaLAnA kaMThamAMthI AvA vAkyanA sAMbhaLavAthI tenA manamAM vadhAre Azcarya thayuM. eTalAmAM vaLI te abaLA kheAlI ke, "prabhAta! tame kyAM che?" prabhAtanA AzcaryanA avadhi thayA. Azcarya, bhaya, cintA ane udvege ekatra thaIne tene cetanahIna banAvI dIdhA. jANe dUra rahIne kAI virahagAna gAtuM hAya, athavA teA keAI vihaMgamanA kAtara svara saMbhaLAtA hoya, tevI rIte prabhAtane peAtAnA e sadAnA paricita svara saMbhaLAyA ! A bhrAnti che ke svama che? kivA kAI mAyAvInI mAyAnA prabhAva che? A kArAgRhamAM prabhAta kahIne mane kANe melAvyA ?" prabhAtanA e mAnasika praznanuM uttara maLI na zakayuM. uSA vinA prabhAtanAM sukha duHkhanI kathA sAMbhaLanAra khIjuM kAI paNa hatuM nahi, tyAre -evI kAtaratAmaya pIyUSavANIthI kANu AlyuM haze ke, "mane ekalI mUkIne cAlyA nu jazA." ane " prabhAta ! tame kayAM che." prabhAtathI ane nirNaya karI zakAyA nahi. huM nizAnAtha caMdradeva ! alpakALamAtra alpakALane mATe ja peAtAnA zItala kiraNumaya prakAzanA pRthvImAM vistAra karA--caMdrikAthI andhakArane dUra kareA ane prabhAtane jarAka beI levA gho ke, e svara kAnA mRdu miSTa kaMThamAMthI nIkaLyA hatA ? te kharekhara uSA che ke prabhAtanI bhrAntie maneAmayI uSAnuM svarUpa dhAraNa kareluM che ? prabhAtakumAra tamArA Ajanma AbhArI raheze-kRpA karA. punaH te ja kaMThamAMthI nIkaLatA kArya zabdane sAMbhaLavAnI AjJAthI prabhAtakumAra zAnta bhAvathI vATa jotA beThA. kintu punaH tevA zabda sAMbhaLavAmAM AvyA nahi. tevA zabdane sthAne kAI nidrita manuSyanA zAnta zvAsAcchavAsane dhvani kahuMgAcara thayA. prabhAta udmAntavat te zabda sAMbhaLavA lAgyA. tenA manamAM evA vicAra Avyo ke, e --kharekhara uSA ja hAvI beie. musalyAnAe jagannAthapurIne jitIne uSAne keda karI lIdhI haze ane uSAnA saundaryamaya mukhanuM karI tenA niSkalaMka zarIrane kalaMkita karavAnA hetuthI te kArAgRhamAM laI AvyA haze. athavA te sauyaeN...... avalAkana tene A e pachI te " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ 178 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya evI eka manovyathAmAM paDI gayo che, jene aMta levAmAM Avyo nahi. bhagna svarathI "uSe ! uSe !" kahIne te pokAra karavA lAgyo. saMdeha hovAthI tenA zarIrane sparza karIne jAgRta karavAnuM paNa teNe ucita nadhAryuM. kaThina yaMtraNane sahana karate te prAtaHkAlanI mArgapratIkSA karavA lAgyo. asahya kaSTothI tenA mananI saMpUrNa vRttio zithila thaI gaI hatI. yuddhanA kaThina parizramathI tenuM zarIra avasanna thaI gayuM hatuM. te hatAza thaIne pRthvI para paDI rahyo. paDatAM ja nidrAdevIe tene potAnA aMkamAM laI lIdho. je uSAnA preme prabhAtane maraNathI bhayabhIta banAvI dIdho hato, saMsArane saundaryane AgAra banAvI dIdho hato, marabhUmine nandanavana banAvI dIdhI hatI ane je uSA tene jAgatAM cintA ane sUtAM svama samAna thaI rahI hatI, te uSAne teNe prAtaHkAlamAM svamamAM upasthita thaelI nihALI-"jANe prabhAtane smazAnabhUmimAM lAvavAmAM Avyo che, vadhikanI camakatI talavAra tenA zirapara nRtya karI rahI che ane unmAdinI thaIne uSA hastaya joDI kAtarabhAvathI tenA prANarakSaNanI bhikSA mAgatI rudana karatI ubhI che." e svamano viSaya hate. eTalAmAM prabhAtanI nidrA UDI gaI ane teNe ne ughADIne joyuM te uSa:kAlano samaya thaI gaele hate. kArAgRhanA AsamantAta bhAgamAM prakAza prasarI gayo hato ane tenA mukha samakSa uSA beThelI hatI. premI yugmanAM cAra netro thayAM, ubhayanAM netromAM AnaMda, Azcarya ane zokane bhAva spaSTa vyakta thavA lAgyo. thoDIvAra sudhI te banne eka bIjAnA astitvane paNa visarI gayAM. temanAM netromAM azru hatAM nahi ane dRSTimAM koI paNa prakAranI caMcaLatA paNa hatI nahi, mukhamAM zabdano paNa abhAva hato. hRdayanA nirjana gupta sthAnamAM azrupUrNa be hadonuM avyakta ane madhura AliMgana thaI gayuM. e AliMganathI temanAM hRdayomAM eka prakArano avyakta Ananda pasAra thaI gayo. e AnandanI kalpanA karavAnI zakti temanA jevAM premIomAM ja rahelI hoya che. amArAmAM tenA vivecananuM kicita mAtra paNa sAmartha nathI. thoDIvAra pachI hRdayane e prabaLa Avega nyUna thayA-annenI khevAyelI cittavRtti pAchI maLI AvI. jotajotAmAM bannenAM netromAMthI zrAvaNuM bhAdrapadanI jaladhArA varSavA lAgI. bannenAM zuSkathaelA hadayamAM pAcho premane paya pravAha vahevA mAMDyo! avaruddha kaMThathI mahAprayatna prabhAte monyano bhaMga karyo ane kahyuM ke, "uSe !" tenA kemala aMtaHkaraNamAM e zabda pratidhvanita thavA lAgyo. azupUrNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ zizikhara kArAgAra 179 netrAthI uSA kheAlI ke, prabhAta !" navIna anurAgajanita lajjAnA lApa thaI gayA ane samAgamanita cakita bhAva paNa adRzya thaI "gayA. punaH kAinA paNa mukhamAMthI kAI paNa prakAranA zabda nIkaLavA pAmyA nahi. eTalAmAM zastrathI susajjita che yavanasainika te tamAM AvIne UbhA rahyA ane prabhAtane uddezIne eka sainika kahevA lAgyA ke, "cAlA-sAheba ! ahuvAra sudhI beThA. have bIbInI mahabbata cheDI gho-vakhata pUrA thaI gayA che-tamArI jindagInA dahADA bharAI cUkayA che !" hatAza hRdRyathI ubhaya prayijanA eka khIjAnA mukhanuM avalAkana karavA lAgyAM. prabhAta UThIne UbhA thayA ane ruMdhAyalA svarathI uSAne aMtima saMkhAdhana karIne kheATcA ke, uSe! mAre tane ghaNI vAtA kahevAnI hatI; paraMtu kAMI paNa kahI zakyA nahi. have ApaNA paraspara saMbhASaNunA ane jIvananA atyAre ja aMta thaelA samajavAnA che ! huM jAuM chuM--gabharAiza nahi-satItvanI rakSA karaje-ApaNe ahIM nahi te pAchAM svargamAM te avazya maLIzuM. paramAtmA tArA saMrakSaka thA ! !" chinnamUlA latA pramANe uSA prabhAtanAM ubhayacaraNA pakaDIne dhULamAM ALATavA lAgI !!! ahA! premanA kevA vicitra ane alaukika prabhAva ! kharekhara A lAka-mRtyuleAkamAM premIjanAnuM jIvana ja sArthaka ane saphaLa che, ema je kahevAmAM Ave che, te raMceca satya ane atizayAktihIna che; emAM leza mAtra paNa saMzaya nathI. paraMtu prabhAtanAM caraNanI dhUlinA sevananuM sukha paNa duSTa daivathI dekhI zakAyuM nahi. yamadUta samAna krUratA dhArIne AvelA yavana e prabhAtane tvarita cAlavAnI AjJA karI. prabhAtanA temanI AjJAne vaza thavA vinA khInne upAya ja nahAtA. ekavAra vaLI pazu uSAnA mukhamaMDaLamAM aMtima dRSTipAta karIne prabhAta vana-dhamatA sAthe nirupAyavaza tyAMthI cAhyA gayA. jyAMsUdhI daSTi pahoMcI zakI tyAMsudhI te uSA prabhAtane nihALatI rahI, paraMtu jyAre te sarvathA adazya thayA, tyAre viyeAganuM duHkha sahana na thavAthI teNe peAtAnA kezakalApa vikherI nAkhyA ane sUcchita thaIne cattIpATa dharaNIpara DhaLI paDI. prabhAtakAlIna sUryanArAyaNu vinA tenA du:khanuM alAkana karanAra khIjuM kAI paNa tyAM hatuM nahi. cADIvAra pachI UThIne te paNa cAlatI thaI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya caturtha pariccheda guru ane ziSya prAtaHkAlIna sUryakiraNeAnA prasArathI jagatamAM prakAzanA vistAra thaI gayA hatA. sainikAnA kAlAhalathI citkAhnanA tIrapradeza kAlAhalamaya thaI gayA hatA. prabhAtakAlIna maMda vAyunA AdhAtathI lAlaraMgI zatAvavidha patAkA vAtAvaraNamAM aneka prakAranA zabdo karatI Ando lita thatI jovAmAM AvatI hatI. tIrapradezanA eka bhAgamAM peAtAnA sainikAthI gherAyalA senApati kALepahADa. vicArAsanapara meThelA hatA. eTalAmAM tyAM mukhArakabAdI ApavAmATe cAra gavaiyAo AvI pahoMcyA ane rIti anusAra AdAba salAma karIne temaNe peAtAnI urdu bAnamAM nIce lakheluM mukhArakabAdInuM gAyana sitAranA tArA meLavIne AlApathI gAvA mAMDyuM: '' 180 Aja gRha kRtakA darabAra mubAraka heAve; mulka cahu tujhA zaheriyAra mubAraka have. zuka sadazukra ke pakaDA gayA vahu duzmane dIna; kRtat ama hamako haraeka bAra mukhAra have. hemakA dinarAta mukhAraka hA kRtahe| asUro uja; kAphirakA sadA phiTakAra mubAraka hAve. he erIsAse sakha hindakI ummIda huI; memIne neka ce. AsAra mubAraka hAve. hindu gumarAha haoN mejara hoM baneM apana gRlAma; hamakA asUro taravA tArI mubAraka hAve." << AmIna ! AmIna ! ! vAha vAha ! kevuM sarasa gAyana gAyuM che. musamAnAnI unnatimAM have kAMI bAkI rahyuM nathI." eka aksare bahu ja AnandapUrvaka e vAyeAnA uccAra karyo ane peAtAnA duzAla te gavaiyAone bheTa ApI dIdhA. - alahandulillAha ! e kaMkhakhta kAphira prabhAta to kAI rIte giratAra thaI gayA, eTale eka mATI phrika ochI thaI. have kAI chUTAchavAyA duzmanA haze, te vadhAre nukasAna karI zake tema nathI." ucca Asane virAjelA eka phAjIe pAtAnA AMtarika udbArA kADhI nAkhyA. "jyAre kAphirAnA senApati pAteja keda thaI gayA che, tyAre have chUTA chavAyA duzmanAmATe te vicAra mAtra paNa karavA na joie, khudA ane rasUlanA hukamathI isalAmanI hara jagyAe phateha che. hindu bicArA zI khisAtamAM eka te temanApara khudAnI mAra che ane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ guru ane ziSya 181 vaLI - 2 karyA kare che, eTale badhA vahelA ja jahannamamAM pahoMcatA thavAnA." eka bIjA saradAre potAno manabhAva vyakta karyo. - "khudAvanda!" eka trIjo saradAra kALApahADane uddezIne bolyo. IsalAmanA AphatAba AgaLa kukrano tAre zI gaNatrImAM ? huAre pUrepUro vizvAsa rAkhe ke, eka divasa evo Avaze ke, tamAma duniyAmAM IsalAmanA sAcA ImAnane phelA thaI jaze. badhA kAphira dojakhanA gAramAM paTakAze ane payagambare AkhirajamAM sallallAha allehusallamano dIna jamInanA badhA bhAgomAM jorAvara thayelo jovAmAM Avaze." "AmIna ! AmIna ! AmIna ! ! !" sarvee eka sAthe pikAra karyo. senApatie anumatidarzaka eka paNa zabdo uccAra karyo nahi. kAraNa ke, tenI zArIrika sthiti e veLAe joIe tevI sArI ane svastha hatI nahi. halAyudha mizranA barachAthI paDelA jakhamamAMthI hajI paNa lohI vahyA ja karatuM hatuM. skandhabhAge evo jIvaleNa jakhama hovA chatAM paNa prabhAtano nyAya karavAne te pote AvIne nyAyAsane virAjyo hato. tenuM mukhamaMDaLa karamAI gayuM hatuM, te paNa netromAM tIkSaNa daSTine prabhAva jeno te ja jovAmAM Avato hato. tenA -vizALa lalATamAM vaLa paDelA hatA ane mahA khinna hadayathI te kedInA AvavAnI rAha joto beThe hato. alpa samaya pachI vicArA nathI thoDA aMtare mahAkAlAhala thavAno dhvani sAMbhaLavAmAM Avyo. cAre taraphathI sipAhIo AvI AvIne tyAM ekaThA thavA lAgyA. eka taraNa bALAnA karuNepAdaka rodanane dhvani te sarevaranA tIre gRja saMbhaLAto hato! sipAhIo baLAtkAre prabhAtane pakaDIne lAvatA jovAmAM AvyA ane prabhAtane vize rahelA prANavALI uSA temanI pAchaLa doDatI ane vilApatI prabhAtane choDI devAnI vinati karatI daSTigocara thaI. senApatinI kaThera AjJAnuM smaraNa thatAM bALAnA zarIrane sparza karavAnuM sAhasa kaI paNa karI zakatuM nahatuM. kSudra bALA uSAe pitAnA sukomaLa karakamaLovaDe prabhAtanAM caraNo pakaDI rAkhyAM hatAM ane te prabhAtane lohazRMkhalAthI paNa vadhAre yAtanAkAraka bhAsatuM hatuM. A saMsAramAM e ka vIra che ke, je pitAnA bAhubaLathI premabaMdhanano uccheda karavAnuM sAmarthyavAna hoya? arthAta kAI paNa nathI. evuM pASANa hRdaya konuM hoya ke, je priyAnA bAhuSTanane choDavI zake? keInuM paNa nahi. zRMkhalAbaddha vIra yuvaka prabhAtakumAranAM netromAMthI azvinI bhayaMkara ciMgArIo nIkaLavA lAgI, kApathI tenuM mukhamaMDaLa raktavarNa banI gayuM ane tenAthI eka zabdano paNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat Www.umaragyanbhandar.com
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ 182 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya uccAra karI zakAyA nahi. hAyare ! dudhaiva ! A tArI kevI krUratA ? kevI niSThuratA ? satya mArge vicaranAra saMkaTamAM ane asatyagAmI AnantamAM, e tArA kevA asatya nyAya? je sthaLe uparyukta ghaTanA thatI hatI, te sthaLathI gheADA ja antarapara ApaNA pUrvaparicita nyAyarananA taM" AvelA hatA. te potAnA taMbUmAM uSAnA zeAdhamATe jagannAthapurImAM javAnI taiyArI karavAmAM guMthAyalA hatA. te prAtaHkALanI saMdhyA pUjAmAMthI mukta thayeA hateA ane purImAM jaIne uSAne kevI rIte zeAdhavI, enA vicAramAM lIna thaelA hatA. mahanta paNa tenA sAthe javAnA hatA. mAtra sainikAnA AgamananA ja vilaMba hatA. eTalAmAM uSAnA nani tenA karNomAM athaDAyA ane te kSaNe ja nyAyaratna uThIne ekAeka ubhA thaI gayA. atyaMta anurAgamAM eka prakAranI kevI prabaLa AkarSakazakti rahelI hAya che, enuM ahIM pratyakSa darzana thaI zakatuM hatuM. uSAnA stanadhvani sAMbhaLatAM ja tenA vRddha ane kSINu zarIramAM zatAvadhi vRdhdhikAnA daMza thayA hAya, tevI vedanA thavA mAMDI. vRddha nyAyaratna peAtAnA dehanuM bhAna bhUlIne jyAMthI te rudana saMbhaLAtuM hatuM, dizAmAM kAI unmatta manuSya pramANe doDavA lAgyA. e kSaNe tenA Adarze vicitra rUpadhAraNa karyuM hatuM. vAyunA susavATAmAM tene uSAnAM evAM vAkyA sAMbhaLavAmAM AvyAM ke, "are! tamArAmAMthI kAI paNu mArI pAse Avaze nahi ! huM tamane page paDuM chuM. mArA zarIrane sparza karaze| nahi, ema thavAthI mArI pavitra jAti ane mArA punita dharmanA nAza thaze !' e zabdo sAMbhaLatAM ja nyAyaratnanA manamAM vadhAtanI vedanAneA anubhava AvavA mAMDyo. eTalAmAM eka sipAhI nyAyaratna pAse doDatA AvyA ane kahevA lAgyA ke, " paMDitajI ! jarA jaldI AveA. je hindu senApatine keda karavAmAM AvyA che, tenI pAse eka aurata AvIne bahu ja rAyA kare che. e aurata vaMgavAsinI hAya, ema dekhAya che, mATe cAlIne jarA juo te! kharA ke, e teA ApanI putrI nathI ?" nyAyaratnamAM have mAlavA mAtranuM paNa sAmarthya rahyuM nahi. tenI rAmanAmI zarIraparathI khasI gaI, banne jaMdhA kaMpavA lAgI ane madirApAnI pramANe lathaDatA cAlIne sipAhI sAthe te je sthAne uSA rAtI ubhI hatI, te sthAne AvI pahoMcyA. punaH uSAnA vilApasvara tenA sAMbhaLavAmAM AvyA ane te A pramANe hatA, prathama mane mArIne pachI A keMdIne mAroA, tA Izvara tamAruM kalyANa karaze. A saMsA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ guru ane ziSya 183 ramAM mArAM mAtApitA, bhaginI, bhrAtA ke sneha saMbaMdhI kAI paNu nathI. huM sarvathA nirAdhAra chuM. A mArA eka ja AdhArane talavArane vAra karIne kApI nAkhazeA, teA pachI mAruM jIvana zA upayAganuM che? A abhAginI amaLAne prathama mAre ane pachI emane saMhAra !" ema kahIne uSA mUcchita thaI gaI. e veLAe prAtaHkAlIna sUryanAM raktavarNa kiraNAnuM uSAnA mukhamaMDaLamAM patana thatuM hatuM. nyAyarane azrupUrNa kSINa dRSTithI te azrujalasikata mukhamaMDaLane nihALyuM. te mukhamaMDaLa ane te kaMThasvara tenAM cirakALanAM paricita hAya, ema tene bhAsa thayeA. nyAyarane ekAeka galarASTrane pAkAra karyo, "tuM Ama raDe che zAmATe ? putri ! tuM A abhAgI vRddhanAM netrAnA prakAza uSA te| nathI ?" uSAe e zabdo sAMbhaLyA. pAMca cha varSathI uSAe e kaMThasvara sAMbhaLyeA nahAtA. ethI Aje pitA pramANe mane, putri! kahIne kANe khAlAvI?" aevA sAhajika prazna tenA manamAM udbhavyo. vismayatAthI nyAyaratnanA mukhanuM avalAkana karatAM ja uSA ALakhI gaI ke, te tenA janmadAtA pitA hatA. te acAnaka Akrunda karIne kahevA lAgI ke, ' pitA ! pitA ! mane bacAveA." ema kahIne te peAtAnA pitAne gaLe khAjhI paDI. "C mahanta paNa e zAkAbhinayane jevA mATe nyAyaratnanI pAchaLa pAchaLa cAlyeA AvyA hatA. te e dRzya oine Ananda ane visma yatAthI maunya dhAraNa karI bAjUe ubhA rahyo. eka bAjUe prabhAta ane khIjI bAjUe uSA! kevA apUrva meLApa! mahanta kaMpita kaMThasvarathI kahevA lAgyA ke, " nyAyaratna! zuM e ApanI ja putrI uSA che? huM kahetA hatA, te uSA paNa A khALA ja che. uSe ! beTA! tuM ahIM kevI rIte AvI ?" ** uSAmAM melavAnI zakti hatI nahi. Aje varSo pachI tene pitAnA premapUNaeN aMkamAM sukhe besavAnA alabhya prasaMga pAche! prApta thayA hatA ane varSo pachI mana bharIne rAvAne avasara tene maLyA hatA, eTale mahaMtanA praznanuM kazuM paNa uttara na ApatAM te pitAne gaLe bAjhIne khanI zake, teTaluM rudana ja karavA lAgI. khIz2a khAjAe prabhAtane khaLAtkAre dhakkA mArIne sipAhI kALApahADa samakSa laI gayA ane tene bAMdhIne ubhA rAkhyA. kedI AvIne senApati samakSa ubhA rahyo-senApatie kAI paNa prakAranA prazna pUchyAvinA keTalIkavAra sudhI sthira dRSTithI kredInA mukhanuM avalAkana karyuM. eka adbhuta ane ajJAta hradyavega mahAkaSTapUrvaka tenI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ 184 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya buddhine dabAvavA lAgyo. teNe ekavAra kAMIka pUchavAno vicAra karyo, paNa zabdo kaMThaparyanta AvIne aTakI paDyA-mukhamAMthI bahAra nIkaLI zakyA nahi. ekavAra kALApahADanI chAvaNImAM apamAna thaeluM hovAthI - jo ke kALA pahADa mATe prabhAtanA hRdayamAM saMpUrNa dhikkAra vyApelo hato, tepaNa A veLAe tenA prati enuM hRdaya paNa keNa jANe zA kAraNathI AkarSatuM hatuM-IzvaranI lIlA Izvara jANe! --- -- paMcama paricheda badhumIlana vIra yuvaka ! tamArI mukhAkRti jotAM tatkALa evuM anumAna . karI zakAya che, ke tame A dezanA vAsI nathI. tame koI viMgavArasI he, ema dekhAya che. tyAre parAyA dezanA hita mATe potAnA jIvane jokhamamAM nAkhavAnuM zuM kAraNa hatuM, te jaNAvaze " bahuvAra pachI mahAprayatna kALApahADe e prazna pUchaLyo. jyAM Apane nivAsa hoya che ane jyAM AryonAM dharmakarmone pracAra hoya che, te ja sarva Ayana deza che. AryonA hitamATe eka- * AmaeNnara prANAhuti ApavAne taiyAra thAya, to temAM Azcarya pAmavA jevuM kazuM paNa nathI. paraMtu hA-eka Arya musabhAna thaI jAya ane musalmAnonA lAbha mATe potAnA svajAtIya Aryajanene nAza karavA mAMDe, emAM Azcarya raheluM che kharuM?" avicalita bhAvathI prabhAte niHzaMka uttara ApyuM. e viSayanA vicAro tamane adhikAra nathI. hinduo jAtIyajIvanathI hIna, bhIru, kApuruSo ane zastravidyAthI sarvathA ajJAta che. temane AvI vIratA kAI kALe paNa zobhA ApI zake tema nathI." kALApahADe kahyuM. tyAre huM paNa e praznanuM uttara ApavAnuM koI kAraNa jete nathI. kAraNa ke, tevA uttaranA zravaNane tamane paNa adhikAra nathI." prabhAte teTalA ja baLathI e uttara ApatAM kahyuM. kALepahADa kicita hasyA ane belyo ke, "maraNane samakSa AvI ubheluM joIne manamAM bhIti utpanna thAya che ke zuM?" "bhIti, e zabdanI mane smRti paNa nathI, tyAre tenA pratyakSa anubhava te mArA manane kyAMthI ja hoya ? jo tamAruM dhAravuM ema haya, te emAM tame moTI bhUla karI che!" prabhAte vIratAthI ja e vAka uccAryA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ badhumIlana 185 "kadAcita mArI bhUla paNuM heya kharI. kAraNa ke, huM paNa khudAno eka baMde . kAMI khudA nathI. paraMtu e to batAvo ke, - kayA vIravaMzamAM tamAro janma thaelo che?" kALApahADe vAtane pheravIne bIjo prazna karyo. tenA uttaramAM prabhAtakumAre mahA gaurava ane abhimAnayukta mudrAthI jaNAvyuM ke, "mahA pratApI brahmarSi vaziSTa, mahAna brAhmaNacodha parazurAma, advitIya dhanuvidyApAraMgata droNAcArya Adi narapuMgaviono je niSkalaMka vipravaMzamAM janma thaelo che, te ja brAhmaNavaMzamAM A zarIre paNa janma dhAraNa karela che. huM nathI dhArato ke, brAhmaNavaMzanA jagadravyApaka pratApa ane prabhAvathI tame ajJAta haze ?" zastra dhAraNa karavAM, e kArya brAhmaNanuM nathI. tyAre tame zastra dhAraNa karIne brAhmaNakuLane sadAne mATe kalaMkita zA mATe karyuM ?" kALApahADe vaLI navIna prakArane prazna karyo. svadharmasaMrakSaNa, e ja brAhmaNonuM pradhAna kartavya che. svadharmanI rakSA mATe brAhmaNo zastra dhAraNa kare, te temAM koI paNa prakAranuM pApa ke kalaMka nathI." prabhAte tevuM ja daMtabhedaka uttara ApyuM. *- "pApa ane puNya e zA padArtho che, tenuM tamane jJAna che kharuM ke?" kALA pahADe brU tathA netrane kiMcita saMkucita karIne pUchyuM. "pApa ane puNya, e zA padArtho che, tenuM mane sArI rIte jJAna che, paNa te jJAnanuM vivecana vidharma jano samakSa karI zakAya tema nathI." prabhAte kahyuM. "tyAre vidhama janene tame dhikkAre che ke zuM?" kALApahADe pUchyuM. "hA-dhikkAruM chuM ane te paNa aMtaHkaraNapUrvaka" prabhAta bolya. "je tamAre potAno sahedara-baMdhu ja vidharmI hoya, te tene paNa AvI ja rIte dhikkAraze kharA ke?" eTaluM kahIne koNa jANe zA kAraNathI kALApahADe udvegathI adhIra banIne vastrathI pitAnuM mukha DhAMkI dIdhuM. prabhAtanA manamAM dhIme dhIme sarva vyatIta vArtAonI smRti thavA lAgI. te eka dhyAna ane vismayatAthI senApatinA mukhanuM avalokana karavA lAgyA. keTalAka kALa evI rIte maukhyamAM ja vItI javA pachI yavana senApatie potAnA mukhaparathI vastrane dUra karyuM. senApatinA mukhamaMDaLane azruthI bhIMjAyeluM jotAM ja sarvanA manamAM ekAeka advitIya Azcaryane bhAva vyApI gayo. kALepahADa siMhAsana parathI UThIne nIce Utaryo ane prabhAta samakSa potAnA bane hastAne prasArIne uccasvarathI kahevA lAgyo ke, "prabhAta! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ 186 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya vidhama jano mATe tamArA manamAM je dhikkAra che, tene thoDA vakhatane mATe visArI mUke, ane bAlyAvasthAnA banAvenuM smaraNa kare. tamAre eka jyeSTha bhrAtA hatA, tenI smRti karo. baMdho ! gaI kAle yuddhabhUmimAM jyArathI tamArA mukhanuM meM darzana karyuM hatuM, tyArathI saMdehamAM huM vyAkula banI gayo hato. tamAre yuddhaveza ja mArA saMzayane hetu thaye hate. have mArA te saMzayano nAza thaye che. priya baMdhe prabhAta ! je tamArA manamAM dhRNA na hoya, to zaizavAvasthAmAM, jenAmAM tame devasamAna bhakti rAkhatA hatA, chAyAsamAna jenA saMge vasatA hatA ane vidyopArjanamAM jenA tame sahAdhyAyI hatA, te tamArA baMdhu, ke jenuM jIvana Aje lagabhaga daza varSathI lajajA, dhRNuM ane anutApathI banyA kare che, jenA bhayaMkara atyAcAra ane niMdya devadrohathI trAsa pAmIne Aryajano jene kALApahADanA tiraskaraNIya nAmathI bolAve che, te durbhAgI niraMjanane-nahi-nahi-te brAhmaNa kulAMgAra kALApahADane-potAnA te vidharmI bhrAtAne bhrAtA tarIke svIkAre!!" prabhAtane jANe potAnA zire vajano pAta thayo hoyanI! tevo bhAsa thaye. kSaNa bekSaNa to jANe AkAzanA kakaDe kakaDA thaIne tUTI paDyA heyanI! evA bhramamAM ja tenI mati rahI. pitAnA dehanuM bhAnapaNa thoDIvAra mATe te bhUlI gaye. zuddhimAM AvIne jyAre punaH sthira daSTithI teNe yavana senApatinA mukhanuM avalokana karyuM, tyAre jANe te ja udAra mukhamaMDaLa, bAlyAvasthAnI te ja sneha ane mamatApUrNa che sahodaranI udAra devamUrti ane te ja niraMjananI pratimA pitA samakSa AvIne ubhelI hoya, e tene nizcaya thayo! prabhAte pitAnA bhAIne kaMThadhvani paNa oLakhyo ane bhedarUpI paTa khulI jatAM ja te pokAra karIne belyo ke, "baMdha!" mAtra e zabdane uccAra karyo ke, tvarita prabhAtanA kaMThane avarAdha thaI gayo, ane temAM jhaLajhaLiyAM bharAI AvyAM. banne bhAI DIvAra sudhI mUka mukhe ekabIjAnA mukhacaMdranuM nirIkSaNa karatA rahyA. ema keTaloka vakhata vItavA pachI mananA vegane rokIne prabhAtakumAra bAlyA ke, "baMdhe! mane e paNa evI AzA hatI nahi ke, A janmamAM pAcho tamAro meLApa thaze. Aje acAnaka AvI rIte tamAruM darzana thavAthI huM mane potAne bahu ja bhAgyazALI mAnuM chuM. paraMtu mane Aje A zuM bhayAnaka dazya dRSTie paDe che! svadharmanirata, vedavedAMganipuNa ane yavanadrohI niraMjana pote ja yavana jevA kema jovAmAM Ave che ? niraMjananA nirmaLa zarIrane yavanavasaeN malina karatAM kema Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ mansumIlana 137 dekhAya che? pAtAnA sahAdarane AvA vezamAM evA karatAM te tene na joyA hAta athavA tevA pahelAM maraNu AvyuM hAta, te bahuja sAruM thAta! peAtAnA saheAdaranA bhAvI narakavAsanI kalpanAthI hRdayamAM vedanA tA na thaI hAta!!!" tevA ja gadgada kaMThathI ane snehapUrNa svarathI senApati kALeApahADa peAtAnA bhAIne uddezIne kahevA lAgyA ke, prabhAta! prANAdhika aMdhA ! bhAgyamAM vizvAsa rAkheA. ApaNu bannee eka ja mAtAnA udaramAMthI janma lIdhA che, chatAM paNa huM kulAMgAra kulasaMhAraka thayA ane tame dharmAvatAra kulAhAraka thayA. tame dharmanuM rakSaNa karyuM ane meM yavanAnuM dAsatva svIkArIne dharmanuM bhakSaNa karyuM. baMdhA ! tame ja pAtAnI mAtAnA ne mAtRbhUminA satya saMtAna che! huM mAtRyauvanavanakuThAra chuM! paNa emAM manuSyanA kAMI paNa doSa nathI. je kAMI paNa thAya che, te bhAgyavazatAthI ja thAya che. e bhAgyanI prabaLatAthI ja Aje huM yavanavezamAM beThelA dekhAuM chuM. je yavanAnA atyAcArathI eka samaye huM ane tame bhIkhArI thaI gayA hatA, je yavana rAjAnI sabhAmAM nyAya meLavavAmATe svadezane ane tamArA jevA saheAdaranA tyAga karIne huM rAjadhAnImAM AvyA hatA, ~ te ja yavanarAjanA pAvika baLathI Aje huM dezadrohI, devadvijadrAhI, dharmadrAhI ane vidharmInA nAmathI prasiddha thaI cUkyA chuM, AveA prabhAta ! vidharmI dhArIne mane dhikkAreA nahi. A durbhAgInA hRdayane cIrIne jIA ke, temAM keTalA anutApa, keTaluM azrujaLa ane keTalI AtmaglAni bharelI che!!" musamAAnAnA pAvika baLathI tame dharmabhraSTa thayA, e vArtA jo saya hAya, teA temanA rAjyanA dhvaMsanA prayatna na karatAM sAmA tene vadhAravA mATe yudghanA parizrama karavA ane jAti khAMdhavAnA vinAkAraNu saMhAra karavA, evA vratanA tame zAmATe svIkAra karyo che? yavanadharmanA nAzane sthAne svadharmanA saMhAranA staMbha zAmATe rApyA che?" prabhAte bhra caDhAvIne kALApahADane e upAlaMbharUpa prazna pUchyA. sAMbhaLeA bhAI ! A anutal jIvananI mahAparizrama ane kaSTathI hRdayapaTamAM kAtarI rAkhelI kathAne sAMbhaLayavanarAjyanA nAza karavA, e ja mArA hRdayastha gupta uddeza hatA. mArA jIvananA e - sarvathI pradhAna hetu jagatanA sarve janAthI guma chUpAvI rAkhelA hatA. mAre| have e nizcaya che ke, cAra ATha divasathI vadhAre jIvana bheAgavI zakuM tema nathI, mATe ja A sarve sabhAjanA samakSa huM khullI rIte jaNAvI dauM chuM ke, huM yavanAnA dAsa teA chuM, kintu yavanarAjyanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1898 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya sarvathA nAza kare, e ja mAre daDha saMkalpa hatA." kALApahADe pitAne aMtima avasara vicArIne gupta manabhAvane kaI paNa prakAranA saMkeca ke bhaya vinA prakaTa karavA mAMDyA. baMdho ! e vAtane huM paNa mAnya karuM chuM ke, tame satyanuM pUrNa pAlana karavAvALA che-ApanA mukhamAMthI koI kALe paNa asatya vArtA nIkaLatI nathI. paraMtu A vArtAne anyane mAnaze kharA ke ? baMgALAnAM sarva strIpuruSonAM hRdaye kALApahADanA nAmathI kaMpAyamAna thaI rahyAM che, kALApahADanA zastraprahArathI zatAvadhi devamaMdire bhagna thaI paDyAM che ane devamUrtio aMgahIna jovAmAM Ave che. je lokoe AvA bhayaMkara ane trAsadAyaka Adarzo potAnI dRSTie pratyakSa elA che, te loko tamArA A gupta hetunI vArtA kevI rIte mAnaze ? temano kAI kALe paNa A vAtamAM vizvAsa besaze nahi." prabhAte pate satya mAnavA chatAM paNa lokadaSTithI temAM zaMkA kADhI ane uttaramATe utsuka thaI beThe. bIjA vizvAsa kare ke na kare, enI mane kAMI paNa paravA nathI. mAtra tame vizvAsa kare, eTalI ja mArI IcchA che. bhAI! je divase yavanoe baLathI ke kaLathI mArA dharmane nAza karyo, te - divasathI ja mArA manamAM meM evI pratijJA karI rAkhI hatI ke, huM musabhAna rAjyane jaDamULathI nAza karIza. paraMtu mArI pAse dhana nahatuM tema ja sainyanuM baLa paNa hatuM nahi; eTalA mATe meM kauzalyathI kArya sAdhavAno nizcaya karyo. mAre e bhAva hato ke, Aryajano dharmamAM acala zraddhA rAkhanArA ane devadvija mATe akhaMDa bhakti dharAvanArA che, mATe je temanA dharmapara AdhAta karavAmAM Avaze, to samasta dezamAM vidroharUpa agni bhayaMkaratAthI prajaLI jaze. evA vicArathI ja meM devamUrtionA nAza mATe ane devamaMdiranA vidhvaMsa mATe mArI talavAra myAnamAMthI bahAra kADhI hatI. paraMtu bhAI! AyanuM te jAtIya jIvana avaziSTa rahyuM nathI. keIe paNa mArA hetunA rahasyane jANyuM nahi ane A saMsAramAM huM vyartha devadrohI kALepahADa evuM kalaMkadarzaka nAma meLavIne gheratama narakane adhikArI thayo!! !" kALApahADe atyaMta nirAzAthI e vArtA darzAvI. " tyAre zuM e kalaMkane I nAkhavAne have bIjo koI upAya nathI ?" prabhAte dayA ane premathI duHkhamAM samabhAgI thaIne pUchayuM. "nahi, prabhAta ! have mArA jIvanarUpa dIpakanA nirvANano samaya nikaTa AvI pahoMcyuM che. mArI atima AzAnuM A antima Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ badhumIlana yuddhathI nirmalana thaI gayuM che. jyArathI meM pitAnA dharmane tyAga karyo che, tyArathI pratikSaNa mAruM jIvana banyA kare che. A anutapta pApIno- - A durbhAgI bhukta bhegIne e ja javalanta upadeza che ke, koI paNa potAnA dharmano tyAga karazo nahi! je tema karazo, te A pApI pramANe pazcAttApano prasaMga Avaze." kALApahADe potAnA AMtarika udgAre kAtyA, ane netromAMthI jaLa varSAvyuM. thoDIvAra pachI pAcho te kahevA lAgyo ke, "A saMsAramAM have mAruM kaI paNa nathI. mArA pitA vinA bIjA sarva mArA zatruo che. samasta pRthvI mane zUnya zUnya dekhAya che. zaizavanA sahacara priyatama prabhAta ! Aje te tame paNa mArA pitAnA hovA chatAM-parAyA ja che ! hAya !!!" "nahibaMdho ! huM pAra nathI. A durbhAgI prabhAta bAlyAvasthAmAM jevI rIte Apane ananya bhAve dAsa hatA, tevI ja rIte atyAre paNa dAsa che ane have pachI paNa cirakAlane mATe Apano dAsa raheze." hadayamAM atyaMta prema ubharAI AvavAthI dayALu prabhAte pitAnA duHkhI bhAIne e vAkyathI AzvAsana ApyuM. kALApahADanI dRSTimAM prabhAta, eka manuSya nahi, paNa sukhadAyaka deva samAna dekhAvA lAgyo. -- " nA-ema kadApi banI zake tema nathI. ApaNuM ubhayanA madhyamAM, samAjarUpI samudra vistarelo che, ke jenA eka tIre tame cho ane bIje tIre huM chuM. huM anutApI ane pApI chuM-tame devavratadhArI che. zuM tame mArA zarIrane sparza karI zakaze ? zuM mArAthI A tamArA snehapUrNa mukhamaMDaLanA cuMbanane svargIya AsvAda laI zakAze ke potAnA baMdhune vidharmI thaelo jANavA chatAM paNa jo tamArA manamAM glAni na thatI hoya, to ane bhAI! tamArA pavitra zarIranA AliMganathI huM mArA pApI dehane pavitra kare. kALApahADe kahyuM. premI baMdhunA karuNatpAdaka svarathI prabhAtanuM hRdaya pIgaLI gayuM. bAlyAvasthAmAM jevI rIte deDIne te niraMjanane gaLe jaI bAjhatA hatA, tevI ja rIte deDIne prabhAtakumAra senApati kALApahADane gaLe lapaTI gayo. sarva sainike ane anya adhikArIo AzcaryathI vihvaLa thaI gayA. mArAnA hAthamAMthI talavAra nIce paDI gaI-sarva jano baMdhadayanA samIlanane apUrva Adarza avalokavAmAM lIna thaI gayA. sarvatra zAMtine prabhAva chavAI gaye. evAmAM hastasaMpuTamAM yajJopavIta laIne uSA sahita vAyaratna tyAM AvI lAgyo ane pikAra karIne vinati karavA lAgyA ke, "rakSA karo-rakSA kare-trAhi-trAhi-A kedIne mAraze nahi. aMtima bhikSA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya tarIke A kedInuM jIvana mane ApI gho-guIkSiNA tarIke A baMdIvAnanA prANa mane soMpI dyo. niraMjana! A kedI te tAre premI sadara prabhAta che." paraMtu teNe joyuM ke, bane bhAI paraspara premAliMganathI" baMdhAyelA hatA, eTale tenAM netramAMthI nIranI dhArA vahevA lAgI. dhanya-dhanya!! te sarve niyaMtAne sahastrazaH dhanyavAda he! he IcchApUraka bhagavana! mArI sarva AzAo te paripUrNa karI!" nyAyarane manasvI ugAre kADhayA. tenAthI prakaTa belI zakAyuM nahi. nyAyaratnano kaMThasvara sAMbhaLatAM ja senApati kALepahADa prabhAtanA AliMganathI mukta thaIne gurunAM caraNomAM ALoTavA lAgyo, ane bolyo ke, "gururAja ! atyArasUdhI dharma karmanA rahasyane huM leza mAtra paNa jANI zakyo nathI. mAtra eTaluM ja jANI zakyo chuM ke, adaSTadaiva satya che. bIjuM e jANavAmAM AvyuM ke, manuSyone pApano daMDa maLe che, kukarmonuM phaLa bhogavavuM paDe che, punarjanmanuM astitva che ane svargamAM dene vAsa paNa che. Aje mAruM jIvana saphaLa thayuM ane Apano AzIrvAda paNa saphaLa thaye. jagannAthapurInA yuddhamAM je vIra mArA sainikonA haste caturbhuja thayo hato, te ja A juo mAre priya sahadaramADIjAyo vIra prabhAta che! mArAM kevAM sadabhAgya ke, aMta samaye paNa baMdhumalana thayuM." kALApaDADe kicita AnaMdanA bhAvathI gurunAM caraNomAM banelo sarva vRttAMta nivedita karyo. nyAyarane premapUrNa dRSTithI prabhAtaprati nihALIne senApati kALApahADane hAtha pakaDIne tene ubho kyo. uThIne senApatie joyuM to pitAnA gurunA pRSTha bhAge eka alaukika rUpavatI bALA ubhI hatI. te ekAeka gabharAIne belI uThyo ke, "gururAja ! A devabALa keNa che?" nyAyananAM netramAMthI AnandanAM azru vahevA lAgyAM, tethI tatkALa uttara na ApatAM DIvAra rahIne te bolyo ke, "e mArI prANapriya putrI uSA che. te ene bahu varSothI joI nathI, eTale tArAthI kema oLakhI zakAya? tArI sAthe AvavAthI mane mArI priya putrI paNa maLI gaI!" - "uSA kyAM ane kema maLI? uSe! bahena ! tuM mane oLakhI zake che ke?" ema kahIne kALApahADe pitAnI karAMgulimAMthI eka ranajaDita mudrikA utArIne uSAnA hAthamAM ApI. uSA Azcaryasahita senApatinA mukhanuM sUkSma samIkSaNa karavA lAgI. tenA komaLa manamAM aneka prakAranA vicAro AvI gayA. e apUrva saMmIlana pachI cAre taraphathI mahA Anandamaya kalA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ vivAhasamArambha 191 hala saMbhaLAvA lAgyo. yuddhanA parizramathI mukta thaelA sainike Ananda ane utsAha5 unmAdathI vAraMvAra senApati kALApahADanA nAmane jayadhvani karavA lAgyA. paraMtu hAya ! e AnaMdadarzaka kelAhalanuM asti- dIrdhakALa paryanta TakI na zakayuM. sImAuparAMta Ananda, utsAha ane anutApathI senApatinuM snAyumaMDaLa ekAeka uttejita thaI gayuM ane tethI je sthaLe barachAne prahAra thayo hato, te sthaLamAMthI raktanI dhArA mahA prabaLa vegathI vahevA lAgI. dhIme dhIme tenuM zarIra durbaLa ane avasanna thavA lAgyuM. kALepahADa have Ubho rahI na za-acAnaka pRthvI para paDI ga. pAse ubhelA manuSyoe gabharAIne tene uThAvI lIdhe ane tene tenA khAnagI zayananA taMbUmAM laI gayA. senApatinI IcchAthI vAyaratna paNa prabhAta ane uSAne pitA sAthe laIne te taMbUmAM AvI pahoMcyo. najInisA potAnA patinI AvI bhayaMkara sthitine joIne bahu ja zakAtura thaI gaI eTalAmAM prabhAtane jotAM ja tenA hRdayamAM eka prakArane AnaMda thayo. nyAyaratnanAM caraNomAM paDIne teNe sASTAMga daMDavata praNAma karyA. priya vAcaka! je veLAe kSatriyono parAjaya ane yavanone vijaya thayo hato, te veLAe ja yavana sainike najIrunisAne kSatriyonA kArAgRhamAMthI mukta karIne potAnI chAvaNImAM laI AvyA hatA ane tethI ja te e samaye kALApahADanA taMbUmAM upasthita hatI. aMte kALApahADa ane najIrane, prabhAta ane uSAno tathA nyAyaratna ane uSAne pitapatAmAM meLApa thayo ane viyogane zaka gaye, te sAthe ApaNe prastuta pariccheda paNa samApta thayuM. SaSTha pariccheda vivAha samAraMbha bIje divase prAtaHkALamAM chAvaNumAM badhe evA samAcAra phelAI gayA ke, "senApati kALApahADano antakALa have zIdhra ja thaze. te have vadhAre divasa jIvI zake tema nathI. jakhamamAMthI lohI koI paNa upAye baMdha nathI paDatuM." thoDIvAramAM e samAcAra nyAyaratna ane abhAtavALA taMbUmAM paNa pahoMcI gayA. uSAne mahatta pAse mUkIne nyAyarana ane prabhAta ubhaya senApatinI prakRti jovAmATe jyAM te sadazAmAM paDelo hato, tyAM AvI pahoMcyA. kALApahADane jotAM ja temano nizcaya thaI gayo ke, "tenA jIvanarUpa dIpakanA nirvANumAM have Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya vizeSa vilaMba nathI." senApati ne baMdha karIne koI vicAramAM lIna thaIne paDyo hato. prabhAte kAtara svarathI tene saMdhIne kahyuM ke, "baMdhe!" niraMjane ne ughADIne prabhAtaprati joyuM ane sthira dRSTithI - ghaNIvAra sUdhI jemano tema jete rahyo. e samaye tenA hadayamAM kevI pIDA thatI hovI joIe, enuM anumAna tenAM sthira nene jotAM sArI rIte thaI zakatuM hatuM. senApati bahu ja dhImA svarathI kahevA lAgyo ke, "prabhAta mane svame paNa evI kalpanA hatI nahi ke, mArI antima zayA pAse tame AvI rIte upasthita haze. mArA jIvananA badhA abhinayano have aMta thayo che. baMdho! je tamArAthI banI zake te A mArA pApI ane saMtapta hRdayane zAMta karavAnI ceSTA karo!" prabhAtanAM nayanamAM jaLa bharAI AvyuM. te azrune lUchIne kahevA lAgyA ke, "aMdhe! A durbhAgInA bhAgyane dhikkAra ho! mArA jIvanane paNa dhikkAra ha! lAMbA samaya pachI viyukta bhrAtAne saMyoga thayo ane deve pAcho cirakAlane mATe viyukta karavAno prasaMga lAvI mUke ! hAya! ! sahodara ! tamArI prakRti atyAre kema che ?" "baMdha, gabharAze nahi. mane zArIrika yaMtraNa jarA paNa nathI. mAtra hadayayaMtraNathI ja huM pIDAuM chuM. je yaMtraNane Aje daza agiyAvarSathI huM dabAvate Avyo chuM, te ja yaMtraNA aMtakALe atyaMta prabaLa thaI gaI che!!" senApati pUrva pramANe kSINa svarathI ja bolyo. vatsa! te sarvazaktimAna paramezvaranuM smaraNa kara." vAyarane AzvAsana ApatAM kahyuM. "te ja pApa, tApa, jIvana ane maraNanI veLAe zAMti ApanAro che. AvA samayamAM koI paNa prakAranI manamAM bhIti rAkhavI na joIe. cintA na kara. koI sArA vaidyanA auSadhopacArathI tane zIdhra ja ArogyatAnI prApti thaze. maraNane saMbhava mane to dekhAto nathI." senApatie nyAyananA mukhanuM avalokana karyuM ane dhIme dhIme bane hAtha uMcA karIne praNAma karyA. te maMda svare kahevA lAgyo, gurudeva ! have ArogyanI prApti thAya, evI mArI icchA nathI. have te jIvana karatAM maraNa ja mane vadhAre priya lAge che. parama puNyakSetramAM svadharmarakSAthI brAhmaNanA zastranA prahArathI mAruM maraNa thaze, e mArA mATe bahu ja AnandanI vArtA che. have A jvAlAmaya yaMtraNa - rUpa karmakSetramAMthI huM mukta thaIza-A janmamAM enA karatAM adhika saubhAgyane prasaMga mArA mATe kayo hoI zake vA" kALApahADe pitAnI manabhAvanA darzAvI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ ... vivAha samArambha 17 - anekavidha yatno karavA chatAM paNa temAMthI nIkaLatA aApravAhane vAyaratnathI avarodha thaI zakaze nahi. aMte azru lUchIne niraMjanane AzvAsana Apato te kahevA lAgyuM ke, "vatsa! tuM vIra che ane parama jJAnI che. kANuM jANe pUrva janmanA kayA pApathI tArI AvI durdazA thaI che, e vAtano ja huM vicAra karyA karuM chuM. tArI AvI duravasthA dekhIne mArA hRdayamAM bahu ja duHkha thAya che. huM aMtaHkaraNapUrvaka tane AzIrvAda ApuM chuM, ke paralokamAM tane zAMti maLe !! "gururAja! huM mahApApI chuM. mane have zAMti maLe evI AzA ja nathI: anta samaye mArI eka IcchA che, te huM mApanAM cAmAM nivedita karuM chuM. Aje meM eka azvArAhI dUtadvArA bAdazAhanI hajU2mAM eka patra mokalyuM che, ke jenI sahAyatAthI prabhAtane potAnI saMpUrNa pUrva saMpatti pAchI maLaze ane mAruM paNa je dhana che te sarva prabhAtanuM ja thaze. je ApanA manamAM koI paNa prakAranI bAdhA na heya, te uSA sAthe prabhAtano vivAha saMbaMdha sAdhI Ape. mArI e ja aMtima IcchA che." kALApahADa arthAta niraMjane potAnI IcchA vyakta karI. - enA uttaramAM gurAja nyAyarane saMtoSakAraka rItithI jaNAvyuM ke, "e viSayaviSe tAre leza mAtra paNa cintA rAkhavI nahi. saMpUrNa kAyanA kAraNarUpa vidhAtA ja e zubha saMyogamAM sahAyaka thaze. tArI IcchA pUrNa thaze." "tyAre te harSano pAra ja nahi rahe. uSA ane prabhAtano paraspara vivAha saMbaMdha saMdhAze, enA je harSane bIjo kayo prasaMga hoya? paraMtu jyAre tame mArI IcchA mAnya karI che, tyAre eka be divasamAM ja e zubha kArya ATopI nAkhavAmAM Ave, to vadhAre sAruM. kAraNa ke, cAra cha divasathI vadhAre have huM jIvI zakIza nahi-eTaleje e kAryamAM vilaMba thaze to huM te jovAthI vicita rahIza. e vivAhatsavane jovAnI mane bahu ja utkaMThA che, mATe huM saghaLI joitI vyava sthA karavAnI mArA anucarone AjJA ApuM chuM-chAvaNIne zRMgAruM chuM purImAMthI tame paNa thoDAka brAhmaNe bAlavI lyo ane A kArya karI nAkhe." niraMjana gunI anumati maLatAM ja tatkALa pitAnI icchA pUrNa karavAne mamratAthI gurune Agraha karyo. . ke - kALApahADanI AjJAthI chAvaNImAM sthaLe sthaLe maMgaLasUcaka rakta varNanI patAkAo caDAvavAmAM AvI ane pratyeka taMbUnA dvAramAM AmrapaNanAM toraNa bAMdhI devAmAM AvyAM. vAyaratna pote jyotirvidyAmAM 17 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'ha4 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya pravINa hovAthI teNe zubha muhUrta ane zubha ghaTikA joIne cothe divase lagna karavAnuM nakkI karyuM. sarvatra zibiramAM vividha vAdyonA nAnAprakAranA ni thavA lAgyA. uSAnA AgrahathI ane mahattvanI anumatithI. jagannAthapurImAM dUta mokalIne cakradhara mizra, uSAnI prApriya sakhI prabhAvatI ane bIjA becAra brAhmaNe tathA brAhmaNa strIne bolAvI levAmAM AvyAM. temanA AvavAthI prabhAta ane uSAnA vivAhaprasaMgane paNI ja anupama zebhA maLI. cakradharamizra ane prabhAvatIne vivAha karatAM paNa bhrAtAonA meLApanI vArtA sAMbhaLIne vadhAre AnaMda ane Atharyane bhAva thayo. temanA harSanI sImA rahI nahi. uSAnI mAtA ghaNA ja daranA pradezamAM hovAthI tene bolAvI maMgAvavAnI keIe paNa ceSTA karI nahi. chatAM paNa prabhAta ane uSA ubhayanA hadayamAM tenuM smaraNa te vAraMvAra thayA karatuM hatuM ja. vaidAnA prasaMzanIya auSadhopacArathI kALApahADanA jakhamamAMthI lohInuM vahana baMdha paDyuM hatuM. jo ke raktavahanano e avarodha sAmayika hatA, te paNa pote e sAmayika zAMtine lIdhe baMdhunA lagna samAraMbhamAM bhAga laI zakato hevAthI kALo pahADa e thoDA vakhatanA AroAne paNa amaratA mAnato hato. vaSonAM varSo vItI jAya che ane- yugono paNa aMta thAya che, tyAre cAra divasa te zI gaNanAmAM? jotajetAmAM cAra divasa vItI gayA ane cothe divase rAtre nava vAgavAnA mAre AryazAstranA niyama pramANe prabhAte uSAnuM pANigrahaNa karyuM ane sadAne mATe tene potAnA sukhaduHkhanI samAna bhAginI banAvI. sArAMza e ja ke, kALApahADanI upasthitimAM e vivAhakArya ghaNuM ja moTI dhAmadhUmathI sAMgopAMga pUrNa thayuM ane bhAgyavatI uSAe pitAnI abhilaSita vastune meLavIne manamAM bahu ja saMtoSa ane Ananda mAnyo. uSA ane prabhAtanA e vivAha samAraMbhamAM kALApahADanI dharmapAnI najarunnisA eka mAlinI (mAlaNa)ne mahAraka veza dhArIne AvI ane musalmAnamAM cAlatA AvelA rivAja pramANe vivAhanI rastuti karate eka sundara sehare pitAnA lalita ane madhura svarane sitAranA tAranA karNapriya svaro sAthe meLavIne gAI saMbhaLAvyA. vAcakenA manoraMjana mATe te sehara" jemane tema urdU jabAnamAM ja ApavAmAM Ave che; harI lAyA, idhara lAI haya mAlina sehara mAya ye kAna gauhara hAsile gunzana seharA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 vivAhasamArambha dIka bhI marhume tAkhe nArA nahA; rakheM mijamAM ke na karyo DAlake cilamana seharA. Isa rasAise baDI krama gulA gauhara kI; A gayA haiya jo tere tA sare dAmana seharA. hara laDI gauharI yAtA jamuraikI guDDI; cazma khaTTura javAhikA haya mAdana seharA. zarjare tUrake kyA phUla guMthe haryuM isameM! hamane dekhA nahIM isa tarahakA rauzana seharA. sabane samajhAke ce calatA haya z2amIMpara khurzIda; khe nauzAse jo kA sare te suna seharA. pharakA bhI ye tamannA haya ke mAlana manatI; isameM ye zarta haya gUMdhegI sahAgana seharA. bhara Tviye dAgane gulahAya mAmIna IsameM; kyA ajaba gAya agara bulabule guAna seharA." 195 vAstavika rIte najIrane e seharAevA adbhuta AlApathI gAyA hatA ke, te sAMbhaLIne te samaye jeTalI strI tyAM upasthita hatI ne jeTalA puruSA kheThelA hatA te sarva gheADI vAra teA citrelA citra pramANe staMbhita thaI gayAM. seharA gAIne najIrane navavivAhita prabhAta ane uSAnA gaLAmAM arthAt diyara ane derANInA gaLAmAM puSpAnI saugaMdhyapUrNa mALA paherAvI ane AzIrvAda ApyA. sarvee te AzIrvAdane gaganabhedaka harSanAdathI vadhAvI lIdhA. kALApahADa, nyAyaratna, prabhAvatI, cakradharamizra, uSA ane prabhAta sarvanI AzA akhila brahmAMDanA adhipati ghaTaghaTa vyApaka para mAtmAe pUrNa karI. vivAhasamAraMbhanI samApti thaI ane bIje divase prAtaHkALamAM chAvaNI uThAvIne pAchA tADaeN kUca karI javAneA nizcaya karavAmAM AvyA. paraMtu rAtre lagabhaga traNa ke cAra vAgavAnA zumAre senApati kALApahADanI prakRti harSAtizayathI pAchI ekAeka bagaDI AvI. tenA jakhamamAMthI pAche raktanA pravAha vahevA mAMDyo. vaidyanI salAhathI be divasa tyAM ja vadhAre gALavAnA nizcaya karIne AgalA nizcaya pheravI nAkhavAmAM AvyeA. kAI paNa kArya karavAnI dhAraNA karavI, e kArya manuSyanuM che, paraMtu te kArya saphaLa karavAnI zakti paramezvaranI ja che, e siddhAMtanI satyatAnA sarvene anubhava thayA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagannAthanI mUrti ane jJAtinuM bhaviSya ' sasama pariccheda bhAratanuM bhaviSya abhihA (cera) nI AzrayadAtrI, premI pati patnInI priyatamA ane vizvanI vizrAmapA vibhAvarI (rAtri) nI zAMta chAyA jagatamAM sarvatra vyApelI hatI. kavacit rAtricara vanapazuone cItkAramaya dhvani ane vAyunA AghAtathI vRkSapatronA Andolanane dhvani karNagocara thato hato. e vinA anya sarva prakAre sarva sthAne zAMti ane niHstabdhatAnuM ja niSkaTaka rAjya vyApI gayuM hatuM. zAMta rAtrinA zAMta samaye manuSyanAM netramAM nidrA nathI AvatI, tyAM sudhI zayAmAM tene vyatIta kALanI aneka ghaTanAonI anukrame smRti thayAM kare che; e sarvamAnya siddhAMta che. bAlyAvasthAnAM hAsya ane azruo tema ja yuvAvasthAnA premaprasaMganI smRti svAbhAvika rIte vizeSa thAya che. ane na kare nArAyaNa ne kAI azubha prasaMge gujarI gayo hoya, te tenA smaraNathI zayAmAM paDelA manuSyanuM hRdaya bhagna thAya che. kALApahADanI paNa evI ja sthiti hatI. ardha rAtra paryanta to nyAyaratna, prabhAta, mahanta, cakradhara ane vaidya Adi sarva tenI zayA pAse beThA hatA. ardha rAtrI pachI kALApahADane nidrA levAno upadeza ApI te sarvajano potapotAnA utArAmAM vizrAMti levAne cAlyA gayA. mAtra eka anucara ja kALApahADanA taMbUmAM kAMI kAma paDe to te karI ApavAne taiyAra Ubho hato ane bahAra sipAhIo pahero karatA hatA. prabhAta AdinA gayA pachI paNa ghaNI vAra sudhI kALApahADane nidrA AvI nahi. tenA manamAM pitAnI bAlyAvasthAnI ghaTanAonuM smaraNa thaI AvatAM bahu ja kheda thavA mAMDyo ane punaH haidayamAM jyAre teNe premapUrNa vacano uccAratI priyatamA najIrane UbhelI joI tyAre tenA khedamAM kAMIka ghaTADo thato dekhAyo. aMte nokarane teNe dIpaka bujhAvavAnI ane bahAra jaI sUvAnI AjJA karI. nokare tema karatAM ja taMbUmAM aMdhakAra vyApI gayo ane thoDI vAra pachI kALo pahADa nidrAnI zRMkhalAmAM baMdhAye. uSakALamAM kALepahADa atyaMta gADha nidrAmAM paDyo hato. nidrAgADhanidrA eka evI avasthA che ke, manuSya, gADhanidrA Ave che, te veLAe sRSTinI gatithI sarvathA ajJAta thaI jAya che. kALapahADa paNa pitAnI pIDAnuM vismaraNa thavAthI sRSTinI gatithI ajJAta ane maunyasukhamAM tallIna thaI paDyo hato. eTalAmAM teNe eka adabhuta svama Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat WWW.umaragyanbhandar.com
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ 196. .? ' bhAratanuM bhaviSya joyuM. nidrAe zArIrika gationo te avarodha karelo haze, paNa svapna tenI mAnasika gatine pAchI calAvavA mAMDI. te elAkika svama A pramANe hatuM - eka mahAbhArata bhayaMkara khaMDiyeramAM eka bhagna devAlayanI kakSAmAM eka melI sADI paherIne mukta kezakalApavALI bhArata jananI nidrita saMmAne beThI hatI ane bhAratasaMtAno AsapAsa nidrAvaza thaIne paDelA hatA. eTalAmAM bhArata bhAratI (sarasvatI) e tyAM AvI bhAratajananIne uddezIne kahyuM ke;- "mAtA! tAruM mukha Aje ATaluM badhuM plAna ane glAniyuki kema dekhAya che? vastra AbhUSaNo ane gRha tyAga karIne Ama vanavAsinI thaI kema beThI che? tAruM teja kayAM gayuM ane tArI zobhAne kevI rIte tathA zA kAraNathI nAza thayo? tArAM bala, buddhi, zrI ane utsAhane te kyAM khoI dIdhAM? tArA rAjabhavana ane dhavala dhAmane laya thaye che ke zuM? tAro pratApa, tAre vaibhava ane tAruM Ajas sarve kyAM gayAM? tAruM sadA prasanna ane tejeyukta mukhamaMDaLa bAlarava pramANe zobhatuM hatuM, te dIna zazi samAna pItavarNa thaIne tejohIna thaI gayeluM kema dekhAya che? tArA alakabhAgane ghalithI bharelo joIne mAruM citta bahu ja Akula vyAkula thAya che. je mastaka para chatra cAmara DhaLatAM hatAM, tyAM AkAzanA vAyuvinA bIjuM kAMI paNa levAmAM AvatuM nathI. sarva veda, purANa ane zAstra upaveda ane aMgo sahita prayANa karI gayAM ke zuM? vaLI jenA baLathI jagatamAM tAro pratApa vistaryo hata, te darzananuM darzana paNa nathI thatuM, enuM kAraNa zuM che ? Aje tArA duHkhamAM tArI sAthe koI paNa nathI? hAya-paNa mAtA! Ama hiMmata hArIne dIna thaI kema besI rahI che? buddhi, guNa ane jJAnane upayogamAM kema nathI letI?" bhArata jananIe enuM kAMI paNa uttara ApyuM nahi. te te pote jevI sthitimAM beThI hatI, tevI ja sthitimAM besI rahI. eTale adhIra thaIne sarasvatI devI punaH namratApUrvaka tene anulakSIne bolavA lAgI ke he janani ! tuM mukhamAMthI eka paNa zabdane uccAra kema nathI karatI ? tArA amRta samAna vacananA zravaNa vinA mAro jIva vyAkula thayAM kare che! mAre kAMI paNa aparAdha na chatAM tuM Ama rIsAIne zA mATe beThI che? tArAM kamala samAna nayano ughADatI kema nathI ? mArI vinati kema nathI sAMbhaLatI ane tArA hitane vicAra kema nathI karatI ? jAgRta chatAM paNa tuM Ama lupta samAna kema banI gaI che? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ T jagannAthanI mUrtti ane bhAratanuM bhaviSya sukha khAla-DhAMI tA khela-Ama divasane rAtrinuM rUpa ApavAmAM tArA zA hetu samAyalA che? hajI paNa mane saMbhALa, je yavanA mane harIne laI jAya che, arthAt atyAre viyeAga thayA, teA pAchuM ApaNuM maLavuM kaThina che; mATe mAla !" bhAratajananI niruttara ja rahI ane ante nirupAya thaIne netremAMthI nIradhArA varSAvatI bhAratabhAratI tyAMthI ekAeka adRzya thaI gaI. sarasvatInA gamana pachI gheADI vAre bhAratalakSmInuM tyAM Agamana thayuM. lakSmIe bhAratamAtAnI zaiAcanIya sthitinI samIkSA karIne zAka sahita nIcenAM vAkayeA tene uddezIne kahevA mAMDyAM; "bhAratamAtA! tAruM vadana Ama Aje malina krama thaI gayuM che ? nizadina tArAM nayanAmAMthI azrunA pravAha vahetA jene khedathI mArI chAtI phrATI jAya che ! tArA sukhanuM ane advitIya vaibhavanuM avalAkana karIne je mana harSathI ubharAI jatuM hatuM, te ja mana tArA duHkhanA divasA nihALIne zatA vidINuM thaI jAya che. ziva ! ziva ! ziva !!!" eTalAmAM tenI dRSTi AsapAsa nidrita paDelA bhAratavAsi Aryopara paDatAM te vadhAre zAkAtura thaIne bhAratanI bhAvi dazAnA vicAra karatI karatI Atmagata udgArA kADhatI kahevA lAgI ke;~~ " arerere ! bhAratavAsijanAnI A kevI apeAgati ! madirApAnI samAna unmatta thaIne pRthvIpara paDI javAnI temanI A kevI ninjanIya mati !! mela garjanA kare che, jala varSe che ane emanApara vidyutanA pAta paNa thAya che, tApaNu jAgRta nathI thatA, e kevI-kayA prakAranI jaDatA ! bhAratavarSamAM sarvatra aMdhakAranA adhikAra jAmI gayA che ane te aMdhakAramAM peAtAnAM zarIrAne chupAvIne A bhAratavAsijanA zithila thaI paDyA che ! ! A nirlajje peAtAnA abhimAnane cheDI AvA tA nidrAvaza thaI gayA che ke, jagADavA chatAM paNu jAgatA nathI!! mATe have ahIM vadhAre vAra rahevuM yAgya nathI have teA kAI anya sthaLe vicaravuM ne anyanA AgAramAM vihAra karavA e ja vizeSa uttama che!!" ema kahIne azru varSAvatI lakSmI paNa bhAratavaSa~vAsijanAnA tyAga karIne anyatra javAmATe prasthAna karI gaI. lakSmInA prayANu karI gayA pachI bhAratajananIe pAtAnAM unmIlita netre uSADyAM ane ahIM tahIM daSTipAta karyo; paraMtu kAI paNa tenA jevAmAM AvyuM nahi; eTale eka dIdho~SNu niHzvAsa nAkhIne nirAzApUrvaka te Atmagata khelavA lAgI ke;-- " hAya ! A zuM thayuM! zuM bhAratanI bhAratI ane lakSmI mAreA .. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat -- www.umaragyanbhandar.com
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAratanuM bhaviSya 199 .. "" sadAne mATe tyAga karI gayAM ! ! ... arerere ! huM kevI pApinI ke, mane vinavavAne AvelI chatAM paNa huM temanA satkAra karI na zakI ! paNa jyAM temanI oLakha ja na paDI, tyAM satkAra kevI rIte karI zakAya ? paNa nahi-sarasvatI ane lakSmI aMtardhAna tA nahi ja thaI hAya, hajI humAM te te mane keTalI keTalI zIkhAmaNA ApatI hatI, keTaleA meAdha ApatI hatI ane mArA utsAhane vadhAravAnA prayatna karatI hatI, ane eTalAmAM rAtI rAtI yAM cAlI gaI ! sarasvatIe zuM kahyuM? yavanA mane harI jAya che ! " lakSmI zuM kheAlI ? nidrita bhAratavAsijanAnA gRhamAM nivAsa karavA e have ucita nathI !" arerere ! sarasvatI ane lakSmI vinA mArAM santAneAnI zI gati thaze? tyAre A santAnAne jAgRta karuM? Amane badhI vArtA jaNAvI ghaUM ? nahi nahijagADavAnuM kAMI paNa kAraNa nathI, A badhAM cirakALanI gADha nidrAmAM sUI rahyAM che, mATe emane sUI rahevA devAM, e ja vadhAre sAruM che. paraMtu bhAratavAsisantAnA nidrAvaza paNa kyAM che? e sarva jJAnanya thaIne ajJAnanA aMdhakAramAM paDelAM hAvAthI emanA mastiSkamAM digdama thaI gayA che ane e ja kAraNathI AMkhA mIcIne AvI yA upajAvanArI dazAmAM paDyAM che! hAya! mArAM santAnA anna jaLa na maLavAthI pipAsAthI vyAkula sarpa pramANe dIrdha zvAsa letAM dekhAya che. hAya! huM dhruvI pApinI, krUrakarmAM ane nRzaMsahayA chuM ke, pAtAnI santatinI AvI duHsthiti jevA chatAM pazu jIvatI rahI zakI chuM! hA-vidhAtA! mArA prANunA A kSaNe ja zatazaH vibhAga krama thaI nathI jatA ! mAtAnuM hrama AvuM kaMThAra hAya, ema kAI kALe paNa sAMbhaLavAmAM nathI AvyuM! ethI evuM sahejamAM anumAna thaI zake che ke, bhAratavAsIAnI hajI paNa kAI vadhAre durdazA jovAnuM mArA bhAgyamAM avaziSTa che, mATe ja huM jIvatI rahI chuM." ema kahI azru lUchIne bhAratajananIe supta saMtAneAmAMnA eka saMtAnanA hastane sparza karyo ane tene jAgRta karavAnA hetuthI namratApUrvaka mRdu svarathI kahyuM ke, "putra! u! AvI rIte sUI rahevAthI bhAgyanA udaya thaI zakavAnA nathI. A samaya pUrva kALanA samaya jevA nathI. tamArA te divasa vahI gayA che. have UThA ane A Alasya ane zithilatArUpa rAganA nivAraNanA aiyAvalaanathI saMparUpa auSadhanA upacAra karaza. be ema nahi karA, te roga asAdhya thavA pachI kAI paNa upAya lAbhakAraka thaI zakaze nahi.' ekane evA upadeza ApIne bhAratajananIe khIjA santAnane UThADyo, eTale prathama pAchA suI gayA. evI rIte ekane uThADe eTale bIje * Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya suI jAya, e ja vyApAra tyAM cAlavA lAgyA. arthAta bhAratamAtAe sarvane jagADyA, paNa pAchA sarva pUrva pramANe ja sUI gayA. ethI aMte hatAza thaIne bhArata jananI bolI ke, "hAya! putro! hastI kuMbhAvidAraka siMha samAna Aryanaro! tamArI zI sthiti thaze ? tamArA bhayaMkara bhaviSyanI kalpanAthI hRdaya vidIrNa thaI jAya che ! ATalA badhA samayathI huM tamane jagADavAne yatna karuM chuM ane tamane upAlaMbhathI utsAhavAna karavAnI ceSTA karuM chuM, paraMtu tamArA dhyAnamAM kAMI paNa AvatuM nathI. mArA sarva prayatno niSphaLa nIvaDyA. hA-have meM jANyuM. adyApi tamArI jAgRtino samaya Avyo nathI. atyAre tamane jAgRta karavAne je prayatna karavAmAM Avaze, te viphaLa ja thavAne. eka UThe che, te bIje sUI jAya che. tyAre zuM hatAza thaIne Amane AvI sthitimAM ja rahevA devA? nA-hajI paNa eka vAra ughoga karavo joIe." mArA priyatama vatsa ! hajI paNa uThe ane dhairyanA utsAha tathA ejyanA upadezone manamAM dhArIne A dukhinI jananInA duHkhanuM damana karavAmAM tanamanadhanathI tatpara thAo ! atyAra sUdhI je je kaSTa AvyAM, te te saghaLAM meM sahana karyA, paNa have to evo kaI upAya karo ke, jethI mArA zokanA samudrane pravAha AgaLa vadhato aTake ! he jagadIzvara ! tuM sarva zaktimAna che ane koI paNa kArya tane azakya ke durghaTa nathI. mATe A abaLApara dayA karIne duHkhanuM nivAraNa kare ane A mArI prArthanAne svIkArIne DUbatA bhAratavarSanuM tAraNa kara!!!" ema kahIne nirmaLa bhArata jananI zarIramAM zakti na hovAthI mUcchita thaIne dharaNapara DhaLI paDI. koI paNa saMtAne kAMI paNa uttara ApyuM nahi. aMte nirAzAno vega anivArya thavAthI zithilAMgI bhAratamAtAnA prANu A nazvara saMsAramAMthI anaMta sukhadAyaka svargamAM prayANa karI gayA. svamagata prati kALApahADathI e karuNAjanaka dRzya joI zakAyuM nahi-tenAM nayanomAMthI azrunI zrAvaNa bhAdrapada samAna sahastradhAra vRSTi thavA lAgI. te pote bhArata jananIne jIvita karavAnI vyartha ceSTA karavAno vicAra karato hato ane bhAratavAsijanone jAgRta karavAno prayatana Adarato hato, eTalAmAM AkAzamAMthI acAnaka eka vimAna utaratuM tenA jovAmAM AvyuM te stabdha thaI gayo. bhArata jananInA zaba - pAse vimAna AvIne aTakayuM ane temAMthI eka bhavyAkRti deva utarIne pRthvIpaTapara ubho rahyo. te deva potAnI mRdu suralokIya vANIthI, rAdana karatA kALApahADane AzvAsana Apato kahevA lAgyo ke Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAratanuM bhaviSya . 20 kAvya chaMda "pratikla daiva, tava radana raMge A zA? tyaja vIra! have bhAratahitanI sahu AzA! sukhasUrya udita nahi bhAratamAMhIM thAze; gata divase svane paNa nahi ahiM dekhAze. svAtaMtrya, vairya, baLa, naSTa sarva thAvAne; maMgalamaya bhArata bhUmi smazAna samAnAthaze, vistaraze, dAruNa duHkha vikAre; vasaze virodha ne kalaha sarva graha dhAre. vadhaze atizaya "AjJAna mUrkhatA bhArI; viratA ekatA mamatA dUra sidhArI. tyaji udhama bhAratavAsi dAsa sahu banaze; brahma, kSatriya ne vaizya, zakatA dharaze. thAze katipaya jana pate svayaMprakAzI; ne naSTa thaze sahu satya dharma avinAzI. thAze IzvarathI vimukha bharatabhUvAsI; tyaji sumArga thAze, sarva kumArgavilAsI. nija vastu mAnaze jANe hoya parAI bIjInI rIti jaI pakaDaze dhAI. svArtho mATe nija Arya badhuthI laDaze; abhimAna mAnine zatrucaraNamAM paDaze. nija kula tyAgine nIca saMgamAM vasaze; nija deza lAbhanI kRtithI cheTA khasaze. hA hatA ane svAdhIna, Arya, baladhArI e vAta sarvathA deze jene visArI. harivimukha, dhamaeNdhanadhAmahIna naranArI; AlasI maMda tanuM kSINuM sudhita saMsArI. Ananda speze zatrucaraNanI lAte; ne satya vIra maraze sahi mana-AdhA." "hA satyavIra te mananA AdhAta sahI hRdayamAM baLI baLIne ja maravAnA." kALApahADe te devanAM vacanane anumati ApI ane ekAeka tenAM ne udhaDI gayAM. prabhAtakALane prakAza sarvatra prasarI gayo hato ane bhArata jananI, bhArata bhAratI, bhAratalakSmI ke bhaviSyavAdI je kAI paNa tyAM jovAmAM na AvyuM. carmacakSuthI te svamano Adarza adazya thaI gayo hato, paraMtu adyApi kALApahADanAM hRdayacakSu te Adaene sArI rIte joI zakatAM hatAM. teNe tatkALa eka anucarane prabhAtane pitA pAse laI AvavAnI AjJA karI. thoDI ja vAramAM te anu Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ 202 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya cara sAthe prabhAta baMdhu kALApahADanI sevAmAM AvIne upasthita thayo. kALApahADe prabhAtane svamamAM jeelI saghaLI ghaTanAnuM ati varNana karI saMbhaLAvyuM. prabhAtane te sAMbhaLIne bahu ja Azcarya thayuM ane - sAthe bhAratanI bhAvi durdazAnuM bhaviSya sAMbhaLIne te hatAza paNa thaI gaye. kALepahADa tenI mukhamudrAnA parivartanathI tenA manabhAvane jANI gayA ane tethI atizaya gaMbhIratA dhAraNa karIne teNe prabhAtane kahyuM ke, "baMdho ! mAre eka upadeza sAMbhaLe ane mArI prArthanA pramANe mArA maraNa pachI vartavAnuM mane vacana Apo. aMtakALe mArI e ja bhikSA che." prabhAte vacana ApyuM ane kALApahADe upadezane AraMbha kayoM- mAre upadeza e ja che ke, musalmAna rAjyakartA sAthe kaI paNa prakArano virodha karazo nahi. tamArA A vidharmI bhrAtAnA anurodhathI tame bAdazAhanA dabaramAM sArI rIte sanmAnita thazo. Arya jAtinI unnatinI have kazI paNa AzA nathI. zatazaH vaSo pachI paNa A parAdhInatAnI zRMkhalA tUTI zakaze ke nahi, eno saMdeha ja che. jayAre kALApahADanA AvA atyAcArothI paNa vaMgavAsijane jAgRta na thayA, tyAre bhaviSyamAM teo jAgRta thAya, e saMbhava ja nathI." tyAre te e mahA kheda ane zokano ja viSaya kahevAya ke, bhAratavarSanI bhAvi unnatinI have lezamAtra paNa AzA nathI! zuM tyAre aryAvartane akhila zAMtine upabhega kadApi nahi ja maLe ke?" prabhAtakumAre zokasUcaka udgAra kAvyA. enA uttaramAM kALApahADe maMda, paraMtu gaMbhIra svarathI kahyuM ke, "mArA priya sahodara ! Ama sarvathA nirAza thavAnuM kAMI paNa kAraNa nathI. mane lAge che ke, atyAre je hiMdu ane musalamAnono dharmavigraha cAlyA kare che ane tenA ge thatA paraspara kaleza tathA tiraskArabhAvathI AryAvartanI avanati thatI jAya che, tene paNa keTalAka kALa pachI avazya aMta Avaze. pazcimamAMthI sarvathA bhinna dhamaya ane suzikSita eka navIna jAtinI sattAnI bhAratavarSamAM sthApanA thaze-te rAjyakartAo dhandhatAne dUra karI sarva dharmone samAna gaNuM dharmavigrahane dUra karaze ane tenA vege AyavartanI samasta jAtiomAM baMdhubhAvanuM bIja rApAtAM dezamAM sarvatra zAMti ane zAMtine ja pracAra thaI jaze. tepazcimanI sattA-pAzcAtya prakAza ja bhAratavAsIone zIkhavaze ke, rAjyazakaTane kevI dakSatAthI calAvavAnI agatya che ane tene kayA mArgamAM calAvavAthI te surakSita sthAnamAM jaI pahoMce che. e videzIya sattAnuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ : aviSya bhAratanuM bhaviSya 203 Agamana te ja bhAratavAsIonI aneka nirAzAomAM chupAyelI eka mAtra amara AzA che!" ema kahIne senApatie pAsuM badalyuM. anucare vijana ane cAmara DhaLavA lAgyA. prabhAta gabharAIne kahevA lAgyo ke, "zI AjJA che? kahe. je AjJA atyAre tamArA mukhamAMthI bahAra paDaze, tenuM huM yathArtha pAlana karIza." bahu ja mRdu svarathI senApatie zvAsa laIne kahevA mAMDyuM ke, "mAre bIje upadeza e che ke, huM eka bhalAmaNa patra lakhI ApuM chuM, tenI sahAyatAthI mahArAjA naMdakumArane baMdhanamukta karavAno prayatna karaze. kAraNa ke, orIsAmAM ame vijaya meLavyA pachI mahArAjAne tADe mokalI ApavAmAM AvyA che. mahArAjAne potApAse bolAvIne orIsAnuM rAjya temane hAthohAtha pAchuM soMpI devAnI mArI icchA hatI, paraMtu jahAjapuranA vijayI samikenI bhUlathI huM tema karI zakayo nahi. have rAjaya maLavuM te durlabha che, paNa tame temane baMdhanamukti meLavI Apaje." barAbara zakti na hovAthI senApati zramita thavAthI mauna dhArI paDI rahyo ane thoDI vAra vizrAMti lIdhA pachI pAcho bolyo ke, "orIsAmAM atyAre prabaMdhakartA koI paNa rAjA nathI. yavana sainike mahAatyAcArI, nirdaya ane jaDa prakRtinA che. meM senAnA vizeSa bhAgane to AvatI kAle ja orIsA choDIne cAlyA javAnI AjJA ApI dIdhI che. rAjyamAM zAMti rAkhavA mATe je thoDA ghaNu sainike ahIM rahevAnA che, temanA nAyakanI padavI jyAMsudhI bAdazAhano kAI bIje hukama na Ave, tyAMsudhI tame ja dhAraNa karo ane orIsA rAjyanuM nyAyapUrvaka zAsana kare." enA pratyuttarape hastadvaya joDIne ane vinIta bhAvathI prabhAte kahyuM ke, "baMdhe! ApanI sarva AjJAo mane zirasAvadya che; paraMtu mAtra A kAryathI mane mukta rAkho, te mahA kRpA. utkala rAjya-orIsAnA svAtaMtryanuM rakSaNa karavAnI devatA samakSa daDha pratijJA karIne meM hastamAM zastrAstra dhAraNa karelAM hatAM, paraMtu durdevavazAt yuddhamAM mAro parAjaya thayo che. eTale aMgezvara yavana rAjyakartAnA pratinidhirUpe erIsAnuM zAsana karavuM, e mArAmATe ucita nathI. evI svArthaparApaNutA ane vizvAsaghAtakatAnA bhAgI thavAnI mArI ane bhAvanA nathI. bhrAtA! mane kSamA karo!!" "bhAI! huM samajo. tamAruM hadaya kharekhara vIranuM ja che. have huM e kArya karavA mATe AgrahapUrvaka tamane kahIza nahi. mAre hajI tamane be ke ghaNuM ghaNuM vAta kahevAnI che, paNa ema jaNAya che ke, badhI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ 204 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya vAta kahevA jeTalo samaya have mane maLaze nahi. kAraNa ke, mArI belavAnI zakti kSaNe kSaNe have nyUna thatI jAya che ane zvAcchavAsano paNa dhIme dhIme avarodha thato jAya che." kALApahADe prabhAtanI IcchAne anusaravAno prayatna karIne kahyuM. e vAkya bolavA pachI tenAmAM vizeSa saMbhASaNa karavAnI zakti rahI nahi. jakhamamAMthI prabaLa raktanI dhArA vahevA lAgI. te vikaTamUrti dhAraNa karIne zayyA para UThIne beThe thaI gayo ane unmattavat bakavAda karata bolavA lAgyo ke, "he jagannAtha! tame kayAM cho? jagannAthanI mUtti, ke jenuM bhAratavAsijananA hitamATe meM khaMDana karyuM hatuM, tene kAI punaruddhAra karaje. juo-pelI dekhAya ghara narakanI chAyA! A juo pApanA zAsanamATe Avate bhayaMkara yamadaMDa !! jagajananI mAtA! pitAnA zAMtimaya aMkamAM A pApI bALakane dayA ane kSamA karIne vizrAmadAyaka sthAna Apa." lavArAthI prabhAta gabharAye ane tethI tatkALa te nyAyaratna, upA. najIranuM ane bIjAM keTalAMka manuSyone tyAM belAvI lAvyA. kALo pahADa TamaTama badhAMne joyA karato hato, paNa tenAthI eka paNa zabda bolI zakAya nahi. kSaNa mAtra pachI senApati kALApahADa-pUrvI--- zrI brahmakumAra niraMjananuM mAnuSI zarIra jIvanazUnya thaIne mahA-anaMta zAMtinA aMkamAM jaI paDeluM dekhAvA lAgyuM. prabhAta hRdayabhedaka Anda karavA lAgyA, nyAyaratna paNa tevA ja bhISaNa rodanamAM pravRtta thayo ane uSAthI paNa rodananA vegane rokI zakAyo nahi. evI ja rIte erIsAnA pratyeka vijayI sainikanA hRdayamAM bhayaMkara zakanI chAyA prasarI gaIAbAla vRddhanAM nemAMthI ekasamAna azrunI dhArA nIkaLavA lAgI. mAtra najIranAM netromAMthI azrune pravAha nIkaLato jovAmAM na Avyo. kyAMthI levAmAM Ave? tenA hRdayamAM baLatA snehAzio tenAM nayanemAnA nIrane sarvathA zoSI lIdhuM hatuM. tenAM temAMthI narane sthAne agninI bhISaNa vALA nIkaLatI hatI. zayyAzAyI svAmInA zabane te sUkSmatAthI nihALavA lAgI. aMte tenI vRtti patimAM eTalI te lIna thaI gaI che, tyAM ne tyAM ja nizreSTa thaIne te dharaNI para DhaLI paDI. tene sacetana karavAnA aneka prayatno karavAmAM AvyA, paNa sarve vyartha gayA. tene eka bIjA tabUmAM uSA ane tenI bIjI dAsIonI, saMbhALamAM rAkhIne sarva jano mRta kALApahADanI marakriyA karIne tene daphanAvavAnI sAmagrI ekatra karavA lAgyA. zabane aMtima namaskAra karIne prabhAta tathA nyAyaratna nirupAye zabane yavanonA hAthamAM soMpI dIdhuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ kALApahADanuM daphana ane najIvananuM anugamana 205 aSTama pariccheda kALApahADanuM daphana ane najarananuM anugamana The rich, the poor, the great, the small, Are levell'd; death confounds them all." Gay. "The curfew tolls the knell of parting day, The lowing herd winds slowly over the lea, The ploughman homeward plods his weary way And leaves the world to darkness and to me." Gray. (Elegy.) divasanA tRtIya praharanI samApti thaIne caturtha prahara AraMbha thaI cUkyo hato. dhIme dhIme sUryane prakAza maMda thato jato hato. cikkAhanA tIre pADIkaDa nAmaka sthAne musalmAnonAM zabane daphanAvavAnA kabrastAnamAM cAra gorakhaduo kedALInI sahAyatAthI eka gemara khedavAmAM rokAyelA jovAmAM AvatA hatA. divasano ujajavaLa prakAza adyApi jagatamAM vyApelo chatAM paNa kabrastAna nAma dharAvatuM e sthAna evuM te bhayaMkara jevuM lAgatuM hatuM ke, pASANuhadayI manuSya paNa tyAM bhayabhIta thaI jAya, emAM kaze paNa sadeha hato nahi. sarvatra mRta naranArIonI kabare vistarelI hatI ane vRkSanI zAkhAomAM chUpAIne beThelA ghuvaDa Adi pakSIo potAnA vicitra bhayAnaka dhvanithI te svAbhAvika bhayaMkara sthaLane adhika bhayaMkara banAvavAne yatna karatA hatA. potAnA kAryamAM lAgelA gorakhoduo zramane TALavAnA hetuthI nIcenuM gAyana lalakAratA jatA hatA ane kabara paNa khodatA jatA hatA. "isa ghara AnA re bhAIo kapara lAve, choDake ve. apanA bigAnA re bhAio-Isa ghara. sAdhU paDita seTa bhikArI. koIka na choDe mata kaTArI; sabake haya jAnA re-sabake haya jAna re; sabako haya jAnA re bhAIo"-Isa ghara. - ahA ! kevuM rahasyamaya gAyana che ! paNa mUDhajano enA rahasyane kyAM samaje che? teo te kSaNika saMsArane ja jIvana sarvasva mAne che. - kabara khodavAnuM kArya pUrNa thavA pachI gorakhaduo vizrAMti levAne beThA ane potapotAmAM nIce pramANe saMbhASaNa karavA lAgyA - Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra6 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya - "ApaNane keTalAka mUjane gerabAdu kahIne dhikkAre che ane ApaNane nIca dRSTithI jue che, paNa teo ema nathI jANatA ke, temanI aMtima zayA banAvanArA ApaNe chIe. hajAra hajAra zukarAnA te te bAre hakataAlAnA ke, ApaNane teNe A rojagAra ApIne hamezane mATe gaphalatInI UMghathI jAgatA rAkhavAnI takalIpha uThAvI che. gorakhodu, bAdazAha, kaMgAla ke mAlAmAla sarvane aMte te ahIM ja AvavAnuM che. hinduo baLIne khAka thAya che ane musalmAno khAkamAM daTAIne khAka banI jAya che. pariNAma eka ja che." prathama ghoradue potAnA vicAro darzAvyA. tene anumodana Apato bIje gorakhada kahevA lAgyuM ke, "bhAI! tamAruM kahevuM biskula kharuM che. jeo ahaMkAra kare che ane cAra divasanI jindagAnI mATe hajAra jAtanA asatya vyavahAra kare che, temanA je kAI paNa mUrkha ane ajJAnI nathI. juo-A gAra ApaNe atyAre jene mATe khodI che, te kevo jAhojalAlIvALe pahelavAna javAna marda hato. Akha baMgALa deza jenA nAmathI kAMpato hato ane pRthvI paNa jenA cAlavAthI dhrujatI hatI, te kALo pahADa hADapiMjara ane rakta mAMsanA rUpamAM A geramAM daTAze ane thoDIvAra pachItenuM nAma sadAne mATe A phAnI duniyAmAMthI havAmAM UDI jAze. gerakhAdanA dhaMdhAthI AvA AvA vairAgya upajAvanArA vicAro roja ApaNuM magajamAM tAjA thayA kare che ane tethI ApaNe vadhAre gunAha karavAne taiyAra nathI thatA, e ApaNupara khudAnI eka bahu ja moTI meharabAnI che, ema ja mAnavuM joIe. kema nahi bhAI ?" hA-bhAI ema ja che. evI rIte jotAM te ApaNe ghaNA ja bhAgyazALI chIe, loke ApaNane dhikkAre che, emAM ja ApaNo lAbha vadhAre che." trIjA garadue paNa temanI hAmAM hA meLavI. eTalAmAM cothA gorakhadue aMgulinirdeza karIne pitAnA sAthIene kahyuM ke, "juo-senApatinI maiyata Ave che. mATe taiyAra thaI jAo-joItI sarva vastuo to taiyAra che ne? juo." gorakhaduo potAnA kartavyamATe taiyAra thaIne UbhA rahyA. thoDI vAramAM seMkaDe manuSyone samUha senApati kALApahADanA janAjAne laIne tyAM AvI pahoMcyo. kabarathI thoDI dUrapara prathama janAjAne jamInapara - utAravAmAM Avyo ane musalmAnI dharma pramANe keTalIka kriyAo karI rahyA pachI, zabane kabramAM padharAvavAmAM AvyuM. zabane kabaramAM padharAvyA pachI gArakhaduo jevA uparathI mATI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ kALA pahADanuM daphana ane najIranuM anugamana 207 vALavA jatA hatA, te ja ekAeka pAchaLathI AvIne koI vyaktie evo pokAra karyo ke, "sabUra-mane mArA svAmInA mukhanuM darzana karavA gho!" gorakhoduo ane bIjA sarva manuSyo e pokArathI Azcaryacakita thaI gayA. eTalAmAM eka mukta kezakalApavALI ane astAvyasta vastrAvALI suMdara yuvatI tyAM AvIne ubhI rahI ane tatkALa kabaranA mukhapara jaIne ekI se pitAnA kabaravAsI mRta patinA mukhanuM avalokana karavA lAgI. vAMcake jANI to gayA ja haze ke, e bIjI koI nahi, paNa kALA pahADanI patnI najIrana ja hovI joIe. thoDIvAra to te kAMI paNa bolI nahi. aMte kiMcidra kepane bhAva darzAvIne mRta svAmIne saMbodhIne te kahevA lAgI ke-- nAtha! mArAthI vimukha thaIne Ama ahIM zAmATe paDyA cho? zuM puSpanI zayyA ApanA mATe taiyAra nathI, ke Ama mATImAM lehyA che? A tamArI adhaganAne anurAga paNa ApanA manamAMthI cAlyo gayo che ke zuM? ApanA jevA sujJa ane zUravIre A kApa karavA na joIe! kadAcita Apa svargamAM apsarAne varavAnA mohathI jatA haze- ema ja hatuM, to mane premapAzamAM zAmATe phasAvI ? cAlo"uTheA dAsInI prArthanAne svIkAra karo! nahi to huM ahIM ja AtmahatyA karIza ane tamane strIhatyAnuM ghora pApa lAgaze !" ATalA badhA kAlAvAlA karavA chatAM paNa najaranane kAMI paNa uttara maLyuM nahi. mRta manuSya te kevI rIte uttara Ape ? najIranane unmAda vadhI gayo. "tame nathI ja latA, to lyo A balidAna" ema kahIne teNe kabarane DhAMkavA mATe pAse mUkelA pASANupara potAnuM mAthuM pachADyuM-tenA mAthAmAMthI khaLakhaLa karato rakta pravAha vahevA mAMDyo ane te mUcchita thaIne mRtatulya banI gaI eTalAmAM tenI dAsIo tyAM AvI pahoMcI ane teo tene pAchI taMbUmAM laI AvI. vadhe aneka prakAranA upacAra karyo, tethI TheTha bIje divase savAramAM raktanuM vahana baMdha thayuM ane te kAMIka zuddhimAM AvI. paraMtu tenA utpAdano nAza te na ja thaze. kSaNe kSaNe jANe te kabaramAM paDelA kALApahADane pratyakSa jotI hoyanI! tevI rIte tene uddezIne A divasa lavAre karyA karatI hatI. anna ane jaLa te teNe patinA maraNanI ghaTikAthI ja tyAga karI dIdho hato, tenuM pAchuM teNe grahaNa karyuM nahi. prabhAta ane uSA tene aneka prakAranAM AzvAsana ApatAM hatAM ane prazno pUchatAM hatAM, paNa sarva vyartha. bhagrahadayA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ 208 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya najInisAnA manathI samasta saMsArane nAza thaI gayo hato. kALA pahADa vinA tene bIjA kazAnI paNa smRti hatI nahi. pati patnInA paraspara premanuM saundarya, sarva taMtuvAghanA miSTa svara karatAM paNa adhika manohara che. premanA prabhAvathI strI kivA puNya piotAnA priyakara ke pitAnI priyatamAmATe maravAne paNa tatpara thaI jAya che. samasta grIsa dezamAM AlesTija jevuM eka paNa strIratna Aja divasa sUdhI nIpajyuM nathI. e strI potAnA pati mATe prANa arpavAne kaTibaddha thaI hatI. tenA patinAM mAtApitA ane Itara Asapta hatAM, paraMtu temanAmAMthI koI paNa jIva ApavAne taiyAra thayuM nahi. patnI AlesTijIne prema eTalo badhe balavattara thaI gayuM ke, tenA samakA mAtApitAne pitAnA putra vize prema phIkA paDI gayo ane teo mAtra nAmanA ja Asapta che, ema spaSTa dekhAI AvyuM. e strInuM evuM kaThina pativratya manuSyone tema ja devone evuM gamyuM ke, devoe suprasanna thaIne tene punaH pRthvI para javAnI paravAnagI ApI. evI AjJA Aja sudhImAM thoDI ja strIone maLI haze. devoe tenA alaukika pati prema ane saddaguNane joIne teno eTalo badhe satkAra karyo. hiMdustAnamAM paNa je strIo pati pAchaLa satI thaelI che, tene ke adyApi vaMdya mAne che. phayajI nAmano eka suprasiddha IrAnI kavi Iva sa. 1605 mAM zahanazAha akabara AjamanA darabArano eka dIpaka gaNatA hate. arabI ane phArasI bhASAmAM e advitIya manAto hato ane adyApi manAya che. eNe kAzImAM lAMbo samaya gALIne saMskRta bhASAne paNa bahu ja sAro abhyAsa karyo hato. enI Aje paNa prathama piktinA musalamAna kaviomAM gaNanA thAya che. akabaranA darabAramAM mAtra kavitA karIne ja besI rahenAra kaviomAMne e nahote, kintu e akabaranA eka mukhya maMtrInI padavI paNa dharAvato hate. AyavartanA sarva bhAgomAM bhramaNa karIne AyanA aneka rIti rivAjone eNe ghaNuM ja sAre anubhava meLavyo hato. e satyavaktA mahAnubhAva paNa, pati pAchaLa satI thatI bhAratavarSanI abaLAo vize potAnA bahu ja ucca prakAranA vicAro darzAvI gayo che. nIce ApelA tenA eka amUlya ane akSare akSara satya zera (chaMda)thI vAcake tenA abhiprAyanI kalpanA karI zakaze. dara mahammata cUMjane hinda kase mardAnA nestaka sepTana bara rAmaa murda kAre hara paravAnA nesta." ene bhAvArtha e thAya che ke, prema (rAkhavA-sAcavavAmAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ kALApahADanuM fana ane najIrananuM anugamana 209 hindu strIo samAna kAI paNa zUravIra nathI. (kAraNa ke) elavAI gayelA dIpaka pAchaLa maLI maravuM, e kAMI pratyeka pataMgiyAnI zakti ( kRti ) natho. arthAt pratyeka strI pAtAnA mRta patine prANu arpavAne zaktivatI hAtI nathI. mahA-e videzI ane vidharmI kavinA vicAre Arya akhaLAAnI keTalI ane kevI ucca bhAvanAne darzAve che. evI abaLA ja bhAratanI prANapratiSThA che. jANe grIsanI AlesTije natrisAnA rUpamAM AyyavarttamAM punarjanma lIdhA heAyanI! tevI rIte najIrana peAtAnA pati pAchaLa prayANu karavAne sarvathA taiyAra thaI gaI ane tethI prabhAtanA baMdhupremanI ane nyAyaratnanA ziSyapremanI nyUnatA pratyakSa sarvanA vhevAmAM AvI. e divasa vItI gayA ane trIjA divasanA ravinA udaya thayA. najIrananA zarIranI ane mananI sthitine zvetAM tenA jIvavAnI jarA paNa AzA kAinA manamAM rahI nahAtI. jema jema sUrya AkAzamAM vadhAre ane vadhAre ucca caDhatA hatA, tema tema nacchanisAnA jIvanarUpI dIpanA nirvANune samaya nikaTa AvatA jatA hateA. tenA zarIranI ane zvAseAcchvAsanI gati kSaNe kSaNe maMda thavA mAMDI hatI ane hasta pAda Adi avayave paNa zithila ane zItala thatA jatA hatA. teA paNa patinA nAmeAccArane dhvani teA tenA mukhamAMthI saMbhaLAyA ja karatA hatA. lagabhaga madhyAhna samaye tene vAcA phUTI-zarIramAM ekAeka baLa AvavAthI pAtAnI meLe ja UThIne te zayyAmAM meThI thaI gaI ane prabhAtane uddezIne bhISaNutAnA bhAvathI mizrita maMdasvare kahevA lAgI ke; ** * prabhAtakumAra ! tame mArA patinA saheAdara che! ane mArA dIyara che, paraMtu mArA baMdhu karatAM paNa huM tamArAmAM vadhAre sneha rAkhuM chuM. je veLAe Apane tyAM huM keda hatI, te veLAe ApaNA saMbaMdhathI ApaNu banne ajJAta chatAM paNa tame je eka vIra ane Aryanarane Te tevuM vartana mArI sAthe rAkhyuM hatuM ane tethI mArA zatru chatAM paNa tamArAmATe mArA manamAM ucca vicArA baMdhAyA hatA. AvA sadguNA tamArAmAM Atapreta bharelA hAvAthI khudA tamAruM ane jahAnamAM sAruM ane sAruM ja karaze. huM eka musamAAMta strI chuM. amArAmAM patisAthe daTAIne satI thavAnA rivAja nathI. paNa hiMduonA mRta patinI citAmAM praveza karIne patnInA satI thavAnA rivAjane huM bahu ja vakhANuM chuM. je strInA manamAM satya snehabhAvanA hrAya, te patinA cirakALanA viyeAgane sahI zake ja nahi, e siddhAnta che. tamArA vaDila baMdhu ane mArA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ 210 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya saubhAgyahetu svAmInA svargavAsa thayA che, te mAre paNa temanI pAchaLa temanI sevA karavAne javuM ja joie. mAreA aMtakALa have nikaTa AvI pahoMcyA che; mATe vaidyone auSadhApacAranA vyartha zrama Apaze| nahi. jaDa auSadhithI mAre rAga sArA thAya, evA saMbhava nathI. mArA reganA nivAraNanuM auSadha mAtra maraNu ja che ane te ja mane niraMtaranI zAMti Apaze. prabhAta ! tamArI navIna patnI sAthe sadbhAvathI varto ane kAI sAthe paNa vireAdha karaze nahiM. tamArA bhAIe tamane maraNusamaye je upadeza ApyA hatA, te meM chUpAIne sAMbhaLyeA hateA. mArA paNa e ja upadeza che. e upadezane anusarIne vartavAthI tamane lAbha ja thaze. mATe tema ja karo. huM vadhAre kheAlI nathI zakatI !" najIranathI vadhAre kheAlI zakAyuM nahi. dhIme dhIme tenA zarIranI ane snAyunI gati maMda thatI cAlI. teNe "pA-A--NI." evA zabdanA maMda uccAra karyo ane tatkALa eka dAsIe tene "ANyejamajama" pAyuM. najIrananI takhIyata ghaNI ja bagaDelI hAvAthI e pANI prathamathI ja kAI hAjIne tyAMthI maMgAvIne taiyAra rAkhavAmAM AvyuM hatuM. makkAmAM tIrtha tarIke manAyaluM jamajamanuM pANI, ApaNA AryoMmAM jevI rIte gaMgAjaLa pavitra manAya che, tevuM ja pavitra gaNAya che ane tene meLavavAmATe hajArA leAkeA bhagIratha prayatna karatA heAvAthI e prasAdI puSkaLa yAtrALu jane! tyAMthI pAchA pharatI veLAe dhaNA ja bhAvathI ane saMbhALathI peAtAnI sAthe letA Ave che. Amejamajama pItAM ja najIrananA zarIramAM eka prakAranI zAMti thaelI tevAmAM AvI ane ekAda TikA pachI "khudA hAz2i" e vAkyanA uccAra karIne najIrane potAnA prANa tenA pedA karanAra paravaradigArane arpaNa karI dIdhA. teNe A asAra saMsAranA tyAga karyo-arthAt najIrananuM maraNu nIpajyuM. ghaNI ja dhAmadhUmathI e satI ane sAdhvI strInA zakhane tenA patinI kabara pAse ja danAvavAmAM AvyuM. prabhAtaneA e samayane zAka anivArya hateA. tene zAMta karavAnA hetuthI kALApahADanA kArAgRhamAMnA vRddha sipAhI aneka prakAre tene samajAvavA lAgyA ane aMte teNe dharmazAstranI nIce lakhelI paMktionA uccAra karyo;- " ekaH prajAyate jaMtuH, eka eva pralIyate / eko'nubhuMkte sukRtaM, eka eva ca duSkRtam // mRtaM zarIramutsRjya, kASThaleoSThasamaM kSitau / vimukhA bAMdhavA yAnti, dharmastamanugacchati // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ upasaMhAra tasmAddharma sahAyArtha, nityaM saMcinuyAcchanaiH / dharmeNa hi sahAyena, tamastarati dustaram " // 211 ( manuH ) arthAt prANI ekalA ja janme che ane ekalA ja maraNu pAme che; puNyanAM kaLA paNa ekalA ja bhAgave che ane pApAnA daMDa paNa ekalA ja sahana kare che. maraNa pachI tenA Apta mitrA tenA mRta dehane kA kivA mRttikAnA piMDa pramANe pRthvIpara paTakIne tatkALa pAtapeAtAne ghera cAlyA jAya che. sAthe mAtra dharma ja jAya che. eTalA mATe ja janmIne manuSye paraleAkamAM sahAyakai thAya, evA hetuthI yathAzakti puNya karavuM-eTale mRtyu pachI dustara aMdhakAramAMthI prANI pAra paDIne prakAzavALA sthAne pahoMcI zake che." prabhAtanA zAka kiMcit zAMta thayA ane smazAna yAtrAe AvelA sarvajanAe peAtapeAtAnA gRhaprati gamana karyuM. saMsAra AveA kSaNabhaMgura che !!! upasaMhAra gata paricchedamAM ApaNI navalakathAnI samApti thaI cUkI che. e jagannAthanI mUttinA khaMDana pachI ArIsAnA rAjyanI ane rAjA nanda kumAradevanI zI dazA thaI, te itihAsanA vAMcAne sArI rIte vidita che ja, mATe tenA punaHlekhanI AvazyakatA nathI. have jagannAthanI mUrtinA punarabhiSekanA saMkSipta nRttAMta ApIne prastuta viSayane paNa ApaNe samApta karIzuM. baMgALAnA bAdazAha mulayamAne rAjA nandakumAradevane niraMtarane mATe dezanikAla karyo ane tyAra pachI ekavIsa varSa paryanta erIsAmAM eka prakAranI arAjakatA ja vistarelI rahI. e arAjakatAnuM vistRta vive cana karavAnuM A sthaLa nathI, mATe te jANavAnI icchA haiAya, te ame vAcakAne itihAsa vAMcavAnI prAthaeNnA karIe chIe. senApati kALApahADanA kRtAnta pachI musalkhAna senA pAchI aMgALAmAM cAlI gaI. je loko durgamAM rahI gayA, te ja ArIsAnuM rakSaNu karavA lAgyA. vIsAnA mahande jagannAthanI ardhadagdha mUrtimAMthI pavitra nAbhinA bhAga kADhI laIne te TujaMganA gAmaDiyA jamInadArAne rAkhavAne ApI dIdhA. jyAM sudhI erIsAnI rAjasattA pANAnA hAthamAM rahI, tyAM sudhI jagannAthanI mUrtinI punaH sthApanA karI zakAI nahi. e samAcArathI akabarazAha bahu ja asaMtuSTa thayA ane tethI anukrame menAyamakhAM ane khAnajahAnane senA sahita ArIsAmAM mAkalIne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ 212 jagannAthanI mUrti ane bhAratanuM bhaviSya orIsA prAnta pite jitI lIdhe. sattaramI sadInA AraMbhamAM dunAI vidyAdharane putra ane "bhAI" rAjavaMzano Adi puruSa gajapati rAmacaMdradeva siMhAsane virAjamAna thayo ane teNe kujaMgathI jagannAthano -- nAbhibhAga magAvIne zrI jagannAtha devanI punaH sthApanA karI. ApaNI vArtAnA samayamAM hiMdustAnamAM samakAlIna be musabhAnI rAjyo astitva dharAvatAM hatAM. eka dillInuM ane bIjuM gauDabaMgAlanuM. alAhAbAdanI pazcimane pradeza dillInA zAsanamAM hato ane tenI pUrva brahmaputrA nadI paryantano sarva pradeza gauDabaMgALAnI sattAne AdhIna hato. chatAM paNa e ubhaya rAjyo sarvadA nirALAM ja rahetAM hatAM, ema mAnavAnuM nathI; kAraNa ke, dilIne koI bAdazAha parAkramI thayo, eTale te gauDanA adhikArIne pitAne aMkita samajato hato. eTale ke, koI kaIvAra baMgALAnA sUbedArane dillIzvaranuM svAmitva svIkAravuM paDatuM hatuM. tepaNu gauDanA rAjyanI vyavasthA akabaranA samayaparyanta sarvathA svataMtra hatI, ema kahevAmAM kaze paNa pratyavAya Ave tema nathI. sArAMza ke, sulayamAnanI gaNanA paNa svataMtra rAjyakartAomAM ja thAya che. - prabhAta, uSA ane nyAyaratna svadezamAM AvI pahoMcyAM. uSA pitAnI mAtAne lAMbA viyoga pachI maLI. mAtAnA harSane pAra na rahyo. prabhAta bAdazAha sulayamAnane maLavAmATe tAMDe gaye. prabhAtamATe kALApahADe maravA pahelAM je siphArizanAmuM (bhalAmaNa patra) bAdazAhanI hujUramAM kahyuM hatuM, te sulayamAnane prathamathI ja maLI gayuM hatuM. eTale bahu ja Adara ane sanmAna sahita teNe prabhAtane satkAra karyo. mArA priya senApatinA maraNathI mAre jamaNe hAtha bhAMgI gayo !" ItyAdi kahIne kALApahADanA maraNamATe bahu ja zoka darzAvya. - prabhAtanI je sthAvara ane jaMgama saMpatti japta karI levAmAM AvI hatI, te tene pAchI ApavAmAM AvI ane kALApahADanI sarva saMpattine svAmI paNa te ja thaye. bAdazAhanI AjJAthI seMkaDo sainike senApatinI dhana saMpatti ane gRha vastuone vAhanonA pRSThabhAge lAdIne tAMDAmAMthI nIkaLyA ane temanI sAthe sAthe prabhAta paNa pAcho svadezamAM AvIne uSA sAthe sukhamAM divase vitADavA lAgyo. kALA pahADanA rUmamAM deve bhAlA "bhAratanA bhaviSyanI satyatAne tyArapachIne hindustAnane ItihAsa ApaNane pUrNa paricaya Ape che. je bhAratavarSa vizvamAM eka veLAe sarvopari sattA dharAvatuM hatuM, te bhAratavarSa musalamAnonA rAjyakALamAM dAsatvanI zuMkhalAmAM baMdhA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ upasaMhAra 213 yeluM hatuM. je bhAratavarSa dhanasaMpatti tathA dhAnyasaMpattithI ekavAra samRdhdha hatuM, te ja bhAratavarSa nAdirazAha jevA lUTArAonA atyAcArothI kaMgAla ane bhUkhamarAthI behAla thaI gayuM hatuM. je bhAratavarSanA nIcamAM nIca jAtinA loke paNa devavANI-saMskRta bhASA-camAtra paNa saMke vinA mukta kaMThe bolI zakatA hatA ane je bhASAnuM jJAnotpAdaka graMthabhaMDAra akhUTa hatA, te saMskRta bhASAne musalmAna sattAkALamAM bahudhA asta thayo hato, eTaluM ja nahi, paNa akabara jevA ekAda be gya bAdazAhane bAda karIe, te anya musalamAna bAdazAhonA hAthe alaukika ane duSpApa saMskRta graMthabhaMDArane nAza thayA hatA, ke je boTane khADe kadApi pUrAya tema nathI ja. paraMtu aMte kALApahADanA pazcAtasUcana anusAra pazcima dizAmAMthI navIna zvetasattArU5 vartamAna briTiza sattAno prakAza Avyo ane te sAthe bhAratavarSanI pUrvakathita durdazAno paNa bahu aMze aMta Avyo. Aje ApaNe hindu musalmAna Adi sarva dezabAMdho paradharma sahiSNutA, vidyA, saMpazIlatA, ekatA ane akhila zAMti Adine nirbhayatAthI upabhega karI zakIe chIe, te e mahA pratApI briTiza sattAnuM ja pariNAma che. eTalA mATe e parama puNyazAlinI briTiza sattAnI ciraMjIvitAne IcchI ane e sattAnA ge bhAratavarSanI adhika unnati thavAnI zubha AzA rAkhI ame amArI prastuta aitihAsika navalakathAnI nimra saMpasUtra sahita pUrNAhuti karIe chIe: dezI videzI puSpa jayama ekatra vasatAM bAgamAM dezI videzI satyazIla tema vasajo rAgamAM, saMge rahI saMpe vasI je kArya thAze bhArate; anubhava thaze zuM sakhya che saMpatti ne sukhabhAgamAM! saphaLa thAya e mRtavANI e saMpatti vadhe apAra; rahe saMpathI sarva atijana bhAratanA nirdhAra thaje tema vaLI deza hitaiSI bhAvi Arya parivAra; kaho badhA bhAratavAsI, bhAratane jayajayakAra " che sa mA che. $ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com