________________
તાત્પર્યમાં, હું સર્વમાં અંતરાત્મા તરીકે અંદર અને શરીરરૂપે બહા૨ તેમજ સામાન્ય ચૈતન્ય તરીકે પૂર્વમાં, પશ્ચિમમાં, ઉત્તર અને દક્ષિણમાં, ઉપર અને નીચે સર્વ સ્થળે, સર્વ દિશાઓમાં, સર્વ વ્યાપ્ત થઈને રહેલો છું.
(છંદ–ઉપજાતિ)
यथा
सर्वम् स्वरूपेण
तरंगफेनभ्रमबुदबुदादि
सर्वं स्वरूपेण जलं यथा तथा ।
चिदेव देहाद्यहमन्तमेतत्
जम्
तथा
चित् एव
देहादि अहं अन्तम् एतत् सर्वम्
विशुद्धम्
चिद् एव एकरसम्
દર૮
सर्वं चिदेवैकरसं विशुद्धम् ॥३६१||
તરંગ-હેન-શ્રમ-નુત્તુતિ = પાણીમાં મોજાં, ફીણ, ભમરી, પરપોટાં
• વગેરે બધું
=
સ્વરૂપે તો = જળ જ છે,
તેવી રીતે
- જેવી રીતે
-
=
=
ચૈતન્ય જ
= દેહથી આરંભી અહંકાર પર્યંતનું
= આ સર્વ(જગત) છે.
=
=
=
(આમ,) વિશુદ્ધ
એકરસ ચૈતન્ય જ છે.
સર્વાત્મદૃષ્ટિવાળો નામ, આકાર અને ઉપાધિને દૂર કરી અનામી, નિરાકાર અને નિરુપાધિક આત્મતત્ત્વનું કેવી રીતે દર્શન કરે છે તેનો નિર્દેશ કરતાં શ્લોકમાં જણાવ્યું છે કે જેમ પાણીના મોજાં, ફીણ, ઘુમરી કે ભમરી તથા ૫૨૫ોટા વગેરે સર્વ કાંઈ મૂળ સ્વરૂપે તો જળ જ છે. ભલે તેમનાં નામ અને આકાર જુદા હોય, છતાં તે સૌની ઉપર, નીચે કે મધ્યમાં તો જળ તત્ત્વ જ છે. તેવી જ રીતે દેહથી અહંકાર પર્યંત આ જે કંઈ છે તે ચૈતન્યરૂપ અને એકરસવાળું વિશુદ્ધ ચૈતન્ય જ છે.
