Book Title: Tattvartha Sutrana Karta Kon Shwetambar Ke Digambar
Author(s): Anandsgarsuri, Akshaychandrasagar
Publisher: Agamoddharak Pratishthan
View full book text
________________
રર
તત્ત્વાર્થસૂત્રના કર્તા કોણ?”
(અહિંસાનું પાલન પણ નથી થઈ શકતું.
(૧૮) જો શાસ્ત્રકાર મહારાજ દિગંબર હોત તો તપસ્યાના અધિકારમાં દિગંબરોના હિસાબે પણ “વિવિકતવ્યસન' કહેત નહીં, કેમકે તે દિગંબરોના હિસાબે ગયા અને આસન રાખવાનું કયાં છે કે જેને માટે વિવિકત સ્થાનમાં એ બંને કરવાનું નામ તપ કહે.
(૧૯) છતાં પણ બાહ્ય અને અત્યંતર ઉપધિનો અર્થાત્ ઉપકરણાદિક અને , કષાયનો ત્યાગ કરવો – એ અત્યંતર તપસ્યા કહી. અહીં જો ઉપકરણાદિક રાખવાનાં જ નથી તો પછી તેનો અત્યંતર તપમાં ત્યાગ કેમ કહ્યો ? અને જો ઉપધિ | અર્થાત્ ઉપકરણ મહાવ્રતનો ઘાતકારક છે તો પછી તપ શું? શું પરિગ્રહ-વિરમણાદિને તપ માની શકીએ ?
(૨૦) આ શાસ્ત્ર જો શ્વેતાંબર ન હોત તો “પુનાશિત નિન્ય નાતા નિન્જાદ' આવું સૂત્ર ન બનાવત, કેમકે બકુશમાં ઉપકરણ બકુશ તેજ કહેવાય છે કે જે ઉપકરણનું મમત્વ એટલે કે ધોવું, રંગવું કરે એને આકાંક્ષા તથા લોભ ઉપકરણમાં મૂકયાં. જ્યારે આને તો નિર્ઝન્થ માની લીધા તો પછી દિગંબર હોય તે જ સાધુ હોય - એ વાત કયાં રહેવાની ?
(૨૧) તો પણ આ સૂત્રકાર મહારાજ સાધુના વિચારમાં લિંગનો વિકલ્પ કહે છે. હવે દિગંબરોના હિસાબે તો પુરૂષ જ સાધુ થાય છે. તો વેદરૂપલિંગના હિસાબે પણ વિકલ્પ રહેતો નથી. દ્રવ્યલિંગ પણ દિગંબરોના હિસાબે ભાવલિંગની જેમ નિયત છે તો પછી વેષરૂપલિંગની અપેક્ષાએ પણ વિકલ્પ કયાં રહેશે ? અર્થાત્ આ ગ્રન્થના હિસાબે વેદરૂપ કે વેષરૂપ લિંગમાં એક જ પ્રકાર માન્યો નથી, પણ વિકલ્પ માન્યો છે. તો એથી સ્પષ્ટ થઈ જાય છે કે એ ગ્રન્થકાર શ્વેતાંબર જ છે. ખ્યાલ રાખશો કે સિદ્ધ મહારાજની જેમ અહીં ‘પૂર્વભાવ-પ્રજ્ઞાપના' નથી. કિંતુ વર્તમાન ભાવની જ પ્રરૂપણા છે.
(૨૨) છેવટે સિદ્ધ મહારાજના વિષયમાં પણ શાસ્ત્રકાર લિંગનો વિકલ્પ દર્શાવે છે તો ત્યાં પણ દ્રવ્યલિંગનું અનેકાન્તિકપણું માનવાથી ગ્રન્થકારનું દિગંબરપણું ઉડી જાય છે અને શાસ્ત્રકાર શ્વેતાંબર જ છે એમ પુરવાર થાય છે.
ઉપર જણાવેલ કારણોથી આ તત્ત્વાર્થ સૂત્રના કર્તા (પ્રણેતા) શ્વેતાંબરાસ્નાયના જ છે એમ માનવું પડશે. આ વિષયમાં કોઈ પણ વિદ્વાનને કંઈ પણ શંકા-સમાધાન કરવું હોય તો શાંતિથી પક્ષપાત છોડીને ખુશીથી કરે, કેમકે બન્ને પક્ષોની દલીલ
