Book Title: Tattvartha Sutrana Karta Kon Shwetambar Ke Digambar
Author(s): Anandsgarsuri, Akshaychandrasagar
Publisher: Agamoddharak Pratishthan
View full book text
________________
“શ્વેતાંબર કે દિગંબર?”
पृष्ठ १८३ संवरं वक्ष्यामः । पृष्ठ १९४ परीषहान् वक्ष्यामः । पृष्ठ २०० इत ऊर्ध्वं यद्वक्ष्यामः ।'
આ બધાં સ્થળોએ મૂળ સૂત્રકારની બાબતમાં ત્રીજા પુરુષના ક્રિયાપદની જરૂર હતી, પરંતુ મૂળ અને ભાષ્યના રચયિતા એક જ હોવાના લીધે સર્વત્ર “વામ:' એવો “કસ્મત' શબ્દના ક્રિયાપદનાં પ્રયોગ કર્યો છે.
(લ) આ બધા પ્રમાણો કરતાં વધુ બળવત્તર પ્રમાણ નીચે આપીએ છીએ. આ નીચે આપેલ પ્રમાણથી સ્પષ્ટ જણાઈ જશે કે તત્ત્વાર્થના મૂળ સૂત્રકાર અને ભાષ્યકાર એક જ છે. આ પ્રમાણને વધુ બળવત્તર કહેવા માટેનો મુદ્દો એ છે કે સ્વયં ભાષ્યકાર મહારાજ જ પોતાની સ્પષ્ટ વૃત્તિ દર્શાવે છે.
“પૃષ્ઠ ૨ ૨ “વી મુરધ્ય ચ૦ વીર્વનયી વ મહ૦ न्यग्रोधिकाप्रसूतेन०। अर्हद्वचनं सम्यग्गुरूं । इदमुच्चै गरवाचकेन सत्त्वानुकम्पया दृब्धं । तत्त्वार्थाधिगमाख्यं स्पष्टमुमास्वातिना (स्वातितनयेन) શાસ્ત્રમ્ | ૧ /'
આવો સ્પષ્ટ પ્રમાણમય ઉલ્લેખ હોવા છતાં પણ ભાષ્યકારને ન માનવો, એ કેવો અભિનિવેશનો પ્રભાવ હશે ! તે વાંચકગણ પોતે જ વિચારે.
ભાષ્યને અસ્વીકાર કરવાનું કારણ ઉપર્યુકત પ્રમાણોથી વાચકોને સ્પષ્ટ જણાઈ ગયું હશે કે જે ઉમાસ્વાતિવાચ-|| કજી એ તત્ત્વાર્થ સૂત્ર રચ્યું છે તેમણે જ આ ભાષ્ય પણ બનાવ્યું છે. હવે વાંચક વાંચનાર ને એ શંકા અવશ્ય થશે કે આવું સ્પષ્ટ પ્રમાણ હોઈ દિગંબર લોકો તત્ત્વાર્થ સૂત્રને મંજૂર કરે છે, પણ ભાષ્યને કેમ મંજૂર કરતા નથી ? પરંતુ એ શંકા તે વાચકોને જ થવાની, કે જેઓ દિગંબરોની રીતભાતથી પરિચિત નથી. કેમ કે એ લોકોને ખરેખર તો તત્ત્વાર્થ જ માનવું ઉચિત નથી. કારણ કે આમાં સંગમાત્રને પરિગ્રહ નથી કહ્યો, કેવળી મહારાજને અગ્યાર પરીષહો માનીને કેવળીને આહાર માન્યો છે. બકુશને પણ નિગ્રંથ સ્વીકાર્યો છે. પરંતુ આ લોકો આ મૂળ સૂત્રોનો અર્થ પોતાના સંપ્રદાયને અનુકૂલ ગમે તેમ મારી મચડીને બેસાડી લે છે. પરંતુ જો ભાષ્યને મંજૂર કરે ત્યારે તો પોતાનો કપોલકલ્પિત અર્થ ચાલે નહીં, તેથી આ દિંગબરોએ ભાષ્યને અસ્વીકૃત જ રાખ્યું. ભાષ્યકાર મહારાજે તો વિવેચનમાં એવું સ્પષ્ટ ફરમાવ્યું છે કે જેથી દિગંબરોએ પોતાનું મંતવ્ય છોડીને શ્વેતાંબરોનું મંતવ્ય
