Tattvartha Sutrana Karta Kon Shwetambar Ke Digambar

Author(s): Anandsgarsuri, Akshaychandrasagar
Publisher: Agamoddharak Pratishthan

Page 64

“શ્વેતાંબર કે દિગંબર ?
४७
લુચ્છેદ માન્યો ત્યારથી માંડી લગાતાર પાંચમા આરાની સમાપ્તિ સુધીના ત્યાગી મુનિઓને પણ આ દિગંબરો આરીદ્રધ્યાનવાળા માનશે? મારી ધારણા છે કે આ લોકો કયારેય આ વાત મંજૂર નહીં કરે, ત્યારે મજબૂરીથી માનવું પડશે કે દિગંબરોએ ૩vશાન્તક્ષી |પાયો’ આ સૂત્ર ઉડાડી મૂક્યું છે. હવે એ વિચારવાનું છે કે “શુકજો વાઘે’ અને ‘પૂર્વવિઃ ” આ બન્ને અલગ અલગ સૂત્રો હશે કે એક જ સૂત્ર હશે ? આ બાબતમાં ખરો નિર્ણય તો સૂત્રકાર મહારાજ જ કરી શકે એમ છે, પણ વાસ્તવિક અસલ હકીકતને વિચારીને આપણે પણ નિર્ણય કરી શકીએ છીએ. પહેલા તો એ વિચારવું જોઈએ કે બે સૂત્રો જુદાં જુદાં કરવાથી શું અર્થ થાય છે? અને એકઠાં કરવાથી શું અર્થ થાય છે ? વિચારવાથી જાણવામાં આવી જશે કી જો અહીં એક જ સૂત્ર રાખવામાં આવે તો એવો અર્થ થશે કે ઉપશાંતમોહ અને ક્ષણમોહને ધર્મધ્યાન હોય છે અને જો તે ઉપશાંતમોહ અને ક્ષણમોહ પૂર્વશ્રતને ધારણ કરનારા હોય તો તેમને શુક્લધ્યાનના આદિના બે ધ્યાન હોય છે એટલે કે ઉપશાંત કષાય અને ક્ષીણકષાય જીવ પણ પૂર્વના શ્રતને ધારણ કરનાર ન હોય તો તેમને શુક્લ ધ્યાન નહીં હોય. અહીં આ વાત તો બન્ને સંપ્રદાયવાળાઓને માન્ય જ છે કે શુક્લધ્યાનના પહેલા બે ભેદોનું ધ્યાન થયા પછી જ કેવળજ્ઞાન થાય છે. એટલે કે ધ્યાનાન્સરિકામાં જ કેવળજ્ઞાન થવાનું બન્ને ય માન્ય કરે છે. આ વાત પણ બન્નેય મંજૂર જ કરે છે કે સામાન્યથી અષ્ટપ્રવચનમાતાને જાણનાર ત્યાગી કેવલજ્ઞાનને પ્રાપ્ત કરી શકે છે. હવે આ વાતોને સમજનારા તરત નિશ્ચય કરી શકશે કે આ સુત્રો અલગ જ હોવા જોઈએ એટલે કે બન્ને સૂત્રો જુદાં કરવાથી એવો અર્થ થશે કે ઉપશાંતમોહ અને ક્ષીણમોહને ધર્મધ્યાન પણ હોય છે અને અન્તિમ ભાગમાં શુક્લધ્યાનનાં પણ શરૂના બે ભેદો હોય છે અને જો પૂર્વ શ્રતના ધારણ કરનારા બીજા પણ એટલે કે ઉપશાંતમોહ અને ક્ષીણમોહ સિવાયના અપ્રમત્તસંયતાદિ હોય, તેમને પણ શુક્લ ધ્યાનના પહેલા બે ભેદ હોઈ શકે છે. હવે આ રીતે અર્થ થવામાં કોઈપણ જાતના મંતવ્યનો વિરોધ નહીં થાય. આ કારણે માનવું જોઈએ કે આ બન્ને સૂત્રોને શ્રીમાનું ઉમાસ્વાતિ વાચકજીએ જુદાં જ બનાવ્યાં છે. અને જ્યારે આવો નિશ્ચય થશે તો ચોક્કસ માનવું પડશે કે દિગંબરોએ જ ગોટાળો કરી આ બન્ને સૂત્રોને એકઠાં કરીને એક જ સૂત્ર બનાવી દીધું છે. ભાગ્ય છે જગજીવોનું કે આ દિગંબરોએ ભગવાનુ-ભાષિત સૂત્રો મંજૂર નથી રાખ્યા, અન્યથા એક બસો શ્લોકના તત્ત્વાર્થસૂત્રમાં આટલો ગોટાળો દિગંબરોએ કરી નાખ્યો તો પછી એ લોકો ભગવાનું ભાષિત