Tattvartha Sutrana Karta Kon Shwetambar Ke Digambar

Author(s): Anandsgarsuri, Akshaychandrasagar
Publisher: Agamoddharak Pratishthan

Page 94

“શ્વેતાંબર કે દિગંબર ?”
૭.
(“નાર્થેશાનયો સી રોપમેળવે” એમ કહ્યું છે પરંતુ જન્ય સ્થિતિના સૂત્રમાં “તો પેંશાનયો” એવું પદ મૂકીને જઘન્ય સ્થિતિ નથી કહી. તેથી ત્યાં જઘન્ય સ્થિતિ “કપ/પલ્યોપમ આ સૂત્ર વડે માત્ર સૌધર્મ દેવલીકની જઘન્ય સ્થિતિ માનશું. પહેલા તો અહીં સૌધર્મ ઈશાન-બે દેવલોક લેવા એનો આપને નિશ્ચય કરવો જ અઘરો (કઠિન) છે. કારણકે તમે “સૌથતિષ યથાશ્રમ' આ અધિકારસૂત્રે તો માન્યું નથી, બીજું અહીં એક કે બે દેવલોક લેવા અને માટે કોઈ પદ નથી. એટલું હોવાથી પણ આ વિરોધ થઈ જવાનો કે ઈશાન દેવલોકમાં આપને જઘન્ય સ્થિતિ કઈ માનવી ? એ મુશ્કેલી થઈ જશે. કારણકે સૌધર્મ દેવલોકની ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ બે અથવા સાધિક બે સાગરોપમ છે. અને તે જ ઈશાનમાં જઘન્ય સ્થિતિ માનવી પડશે. એનો અર્થ એ થવાનો કે ઈશાનમાં જઘન્ય સ્થિતિ બે સાગરોપમ કે સાધિક બે સાગરોપમ માનવી પડશે. એથી એ મોટો વાંધો આવશે કે જો | અહીં જ બીજા દેવલોકથી પહેલાની ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિનું જઘન્યસ્થિતિપણું દર્શાવવું હોય તો આગળ નરકના સૂત્રમાં દ્વિતીયાન્વેિષ' એવું પદ જે કહ્યું છે એ જ પદ અહીં કહેવાની જરૂરત હોત. એટલેકે એવું સૂત્ર કહેવું પડત કે દ્વિતીયરિપુ પરત પરતઃ પૂર્વાપૂર્વીડનન્તરા' “નારા ' પરંતુ એવું સૂત્ર નથી કહ્યું. એ જ સ્પષ્ટ બતાવે છે કે સૂત્રકાર મહારાજને આ જઘન્ય સ્થિતિનું સૂત્ર બીજા દેવલોક વગેરે સાથે લગાડવું નથી. એ પરથી સ્પષ્ટ થઈ ગયું કે દિગંબરોએ માનેલો પાઠ અસલ આચાર્યજીનો બનાવેલો નથી. એથી એ પણ સ્પષ્ટ થઈ ગયું કે આગળ પણ “સાગરોપમે' “ 'આ સૂત્રો ત્રીજા ચોથા દેવલોકની જઘન્ય સ્થિતિના હતાં. તે પણ દિગંબરોએ ઉડાડી દીધાં છે. આ જગ્યાએ આવી શંકા અવશ્ય થશે કે જો “ધર્માષિયથા' એવું અધિકાર સૂત્ર જ શ્વેતાંબરોએ માન્યું છે તો પછી સપ્ત સન9મારે' આવું સૂત્ર બનાવવાની શી જરૂર હતી? કેમકે પૂર્વે બે દેવલોકની સ્થિતિ આવી ગઈ છે. તેથી આ ત્રીજી સ્થિતિ ત્રીજા દેવલોકની છેઃ એ સ્પષ્ટ જણાય છે, પણ આ શંકા યોગ્ય નથી. કારણએ કે આગળના સૂત્રમાં “વિષ' અધિક સ્થિતિ ચોથા માહેન્દ્ર દેવલોકમાં દર્શાવવી છે. તો ત્યાં ચોથો દેવલોક અને અધિક સાત સાગરોપમની સ્થિતિ-આ બન્ને વાતો સ્પષ્ટ ખબર પડે તે માટે જ અહીં આ સૂત્ર જરૂરી છે. બીજું એ પણ કારણ છે કે ત્રીજો, ચોથો દેવલોક એક વલયમાં હોવાથી કોઈ વ્યક્તિ બન્ને દેવલોકમાં સાધિકસાગરોપની ન માની લે તે માટે પણ સનકુમારની સ્થિતિ જુદી બતાવવાની જરૂરત છે. એવી જ રીતે આગળ પણ,
IIR