Book Title: Tattvartha Sutrana Karta Kon Shwetambar Ke Digambar
Author(s): Anandsgarsuri, Akshaychandrasagar
Publisher: Agamoddharak Pratishthan
View full book text
________________
તત્ત્વાર્થસૂત્રના કર્તા કોણ ?
(ાવ૦” આ સૂત્રમાં સાફ સાફ કહ્યું છે કે દરેક દેવલોકમાં પહેલા પહેલાના દેવલોકની અપેક્ષાએ વધુ સ્થિતિ લેવી. તો અહીં પ્રથમ અને બીજા દેવલોકમાં સ્થિતિ સરખી કેમ હોય? એવી જ રીતે આગળ સૂત્ર ૩૩માં પણ દિગંબરોએ “મારા પોપમધ એવો વકાર લગાડ્યા વગરનો જ પાઠ માન્યો છે. તો તેથી અપરા એટલે કે જઘન્ય સ્થિતિમાં પણ બન્ને દેવલોકોમાં ફરક નહીં રહેશે અને ફરક ન રહેવાથી સ્થિતિ આદિ સૂત્ર પ્રોટું થઈ જશે, જો ત્યાં જઘન્યસ્થિતિમાં પ્રથમ દેવલોકમાં એક પલ્યોપમ અને બીજા દેવલોકમાં પલ્યોપમથી વધુ સ્થિતિ માનવાની હોય તો ત્યાં પણ વકાર લગાડવો જ જોઈએ. શ્વેતાંબરોએ તો અહીં ર ઢિપુ યથાશ્રમ” એવું અધિકાર-સૂત્ર માન્યું છે અને “
સપનેથવે. g' આવા જુદાં જુદાં સૂત્રો પણ માન્યાં છે. જેથી એમને અધિક સ્થિતિ લેવામાં પણ વાંધો નથી અને સર્વેશાનયો. એવું માનવાની પણ જરૂરત નથી. એવી જ રીતે સ્થિતિ એવું અધિકાર સૂત્ર “સ્થિતિવાચક માન્યું છે અને આગળ ભવનપતિ માં દક્ષિણ અને ઉત્તર ઈદ્રોની સ્થિતિ માટે અને શેષ ત્યાંના દેવોની સ્થિતિ માટે સ્થિતિનું જુદું જુદું સૂત્ર કહ્યું છે. એથી સ્પષ્ટ થઈ જશે કે શ્વેતાંબરોનો જ પાઠ ખરો | છે.
(૩૧) આ અધ્યાયમાં જ સૂત્ર૩૦માં દિગંબરો “સાનમારમાદેન્દ્રિય સપ્ત' એવો પાઠ માને છે. હવે આ જગ્યાએ પહેલા તો અધિકાર સૂત્ર માન્યું હોત તો “સાનમારમાદેવી' એમ ન કહેવું પડત, કહ્યાં છતાં પણ બન્ને દેવલોકની સ્થિતિ સરખી થઈ જાય છે અને તેથી જ સ્થિતિ પ્રમાવ૦' આ સૂત્ર વિરુદ્ધ થઈ, જાય છે. અહીં બીજો પણ વિરોધ આવશે. તે વિરોધ એ કે સૌધર્મ અને ઈશાન દેવલોકની જઘન્ય સ્થિતિ જણાવીને શાસ્ત્રકાર મહારાજ ફરમાવશે કે “પરતઃ પરતઃ પૂર્વા પૂર્વગનન્તર' અર્થાત્ બીજા દેવલોક થી આગળ પહેલા પહેલાના દેવલોકની ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ જે હોય તે આગળ આગળના દેવલોકમાં જઘન્ય સ્થિતિ સમજવી. હવે અહીં ત્રીજા અને ચોથા દેવલોકની એક સરખી સ્થિતિ માની લીધી તો પછી ચોથા દેવલોકમાં જઘન્ય સ્થિતિ કયાંથી લાવવાના? ત્રીજા અને ચોથા દેવલોકની સ્થિતિ સરખી હોવાથી અહીં જ ત્રીજા દેવલોકમાં નિશ્ચય નહીં થવાનો. કારણકે પ્રથમ અને બીજા દેવલોકની સ્થિતિ એક સરખી દર્શાવી છે. બીજા દેવલોકની કોઈ જુદી ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ દર્શાવી નથી કે જેને અહીં ત્રીજા દેવલોકમાં જઘન્ય સ્થિતિના રૂપે માનીએ. જો માની લઈએ કે અહીં ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિના સૂત્રમાં
