Tattvartha Sutrana Karta Kon Shwetambar Ke Digambar

Author(s): Anandsgarsuri, Akshaychandrasagar
Publisher: Agamoddharak Pratishthan

Page 82

“શ્વેતાંબર કે દિગંબર ?'
(સંબંધ થઈ જશે એમ નહીં કહી શકાય કે અહીં તો કદંત છે, કેમકે બન્ને પદ પહેલા) રહે તો પણ આગળના “નનિ ધાતુમાંથી પ્રત્યય આવીને “ન' બનવામાં વાંધો નથી. અચરજની વાત તો એ છે કે જરાય અને અંડની આગળ તો “નને' ધાતુથી બનેલો “ન' લગાડ્યો અને “ોત' ની આગળ તો પણ લગાડ્યો નહીં “gોત'| શબ્દનો અર્થ “પોતન' થઈ જશે એમ નથી. “ના” અર્થ એ છે કે વસ્ત્રની માફક સ્વચ્છતાપૂર્વક સાફ જન્મ પામે. ન તો જેની ચારે બાજુએ જરાયુ હોય, અને ન તો જે અંડમાંથી જન્મ પામે. આમ હાથીના બચ્ચા વગેરેની માફક જન્મ પામનારને “પોતન' કહેવાય છે. “ત' શબ્દનો અર્થ “બચ્ચ' કહેવામાં આવે તો શું જરાય થી થનારા અને અંડ (ઈડા) થી જન્મનારા નાનાં હોય ત્યારે તે બચ્ચાં નહીં કહેવાય? જો તે પણ પોત એટલા બચ્ચાં કહેવાય તો પછી પોત શબ્દ કહેવો જ નકામો છે અને ત્રીજા પ્રકારનો જન્મતો રહીજ જશે. તેથી લાઘવના હિસાબે અને યથાસ્થિત પદાર્થના નિરૂપણમાં “નરાધ્વU૬ પોતનાનાં' એવો જ પાઠ કહેવો સમુચિત છે.
(૧૩) સૂત્ર ૩૪માં દિગંબરો “રેવનારVITમુપતિઃ ' એવું સૂત્ર માને છે. અને શ્વેતાંબરો “નારદેવીનામુપતિઃ' એવું સૂત્ર માને છે. આમાં નારકોને પ્રથમ કહેવાનું કારણ પહેલા અધ્યાયના “નવપ્રત્યયઃ” આ સૂત્રની જેમ અને ઉપપદ તથા ઉપપાત માટે પણ એજ અધ્યાયના ૩૧માં સંપૂર્ઝન પપા ' સૂત્રની જેમ સમજવું. . (૧૪) સૂત્ર ૩૭માં દિગંબરો લોકો “પરંપસૂક્ષ્ય' એવું સૂત્ર માને છે અને શ્વેતાંબરો તેષાં પૂરું પરં સૂક્ષ્ય' એવું સૂત્ર માને છે. બન્નેયના મતે આ સૂત્રની પૂર્વે
શિઃ શરીરાજ' આ સુત્ર છે. હવે અહીં બન્નેના હિસાબે નિર્ધારણ દર્શાવવા માટે વિભકિત તો જોઈશે. શાસ્ત્રકાર મહારાજ તો જયાં પણ ષષ્ઠી, સપ્તમી|| વિભક્તિવાળુ પદ કહેવાની આવશ્યકતા જુએ ત્યાં સ્પષ્ટપણે તે કહે છે. જેમ કે ત૬ વિશેષ“તોનય એવી રીતે અહીં પણ નિર્ધારણ માટે “તેષ'પદ લેવું, જ પડશે. અને તેષાં એવું પદ લેશે ત્યારે જ તો તે દારિકાદિ શરીરોમાં આગળ આગળનું શરીર બારીક એટલેકે “અલ્પસ્થાનમાં રહેનારૂ' એવો અર્થ થશે. અન્યથા પહેલાના સૂત્રમાં રહેલું શરીરજ' પદ અહીં કેવી રીતે લગાડી શકાશે?
(૧૫) સૂત્ર ૪રમાં દિગંબરોએ “તારનિ માન્યાનિ પર્મિન્ના ચતુર્થ” એવો પાઠ માન્યો છે અને શ્વેતાંબરોએ “તફાવનિ માન્યાનિ યુITUવેજ ચા વતુર્થ” એવો પાઠ માન્યો છે. જોકે પ્રથમ અધ્યાયમાં આવું