Book Title: Tattvartha Sutrana Karta Kon Shwetambar Ke Digambar
Author(s): Anandsgarsuri, Akshaychandrasagar
Publisher: Agamoddharak Pratishthan
View full book text
________________
“શ્વેતાંબર કે દિગંબર?”
૬૯
યથાક્રમ શબ્દ લગાડે છે અને અહીં તેવો ઉદ્દેશ અને નિર્દેશ જુો છે જ નહીં એવી) સ્થિતિમાં યથાવ્ર મં શબ્દ લગાવી દેવો, એ ભવભયની રહિતતા દેખાડવાની સાથે ઘુસાડનારની બાલિશતા જ દેખાડે છે. એથી સ્પષ્ટ થઈ ગયું કે આ દિગંબરોનું કલ્પિત સૂત્ર જ છે, દિગંબરોએ કલ્પિત બનાવ્યું છે, અને શ્વેતાંબરોએ બનાવેલું સુત્ર વ્યાજબી છે, તેનું સ્પષ્ટ પ્રમાણ હાજર છે, તે એ કે બન્ને સંપ્રદાયવાળા આગળનું સૂત્ર ૬ઠું આ રીતે માને છે “તે ખેત્રિ સપ્તાસપ્તશતાવંશતિ ત્રન્સિંશત્નીપમાં સત્વીનાં પાં સ્થિતિ આ પ્રકારનું સુત્ર જયારે બન્નેનાં મતથી સ્વીત છે તો પછી ત્યાં પુ' શબ્દ વડે કોની અનુવૃત્તિ કરશે? શ્વેતાંબરોએ તો “ત્તા નાદ' એવું સૂત્ર માની લીધું છે. તેથી એમને તો સાતેય ભૂમિમાં રહેલ સાતેય પ્રકારની નરકોમાં અનુક્રમથી આયુષ્ય આવી જશે. પરંતુ દિગંબરોએ લાખો નરકાવાસ લીધા. તેથી સાત સ્થિતિઓનો સંબંધ કયાં બતાવવાના? એટલું જ નહીં, બલ્બ છે નારકોના નારકાવાસ તો એક સમાસવડે કહ્યા છે અને સપ્તમીનો નરકાવાસ પણ જુદો કહ્યો છે. એનાથી પણ સાત સ્થિતિઓનો સંબંધ કેવીરીતે લગાડી શકાશે? અહીં એટલું વિચારવું જરૂરી છે. કે સૂત્રકારની શૈલી છે કે સમાસના જુદપણાથી સ્થિતિનો સંબંધ જુદો રાખે છે. અને એ જ રીતે દેવતાઓના અધિકારમાં આનત-પ્રાણત, આરણ-અચુત, અને વિજયાદિકને એક સમાસમાં કહ્યા અને સ્થિતિમાં નવમા-દશમા અને અગીયારમા–બારમા માં બે-બે સાગરોપમ વધાર્યા છે અને વિજયાદિકમાં એક જ વધાર્યો. એ રીતે અહીં પણ સમજી લઈશું તો દિગંબરોની ચાલાકી સમજી શકશે. તેથી આ છ નો સમાસ કરવો અને સાતમીનો નરકાવાસ જુદો રાખવો તે આગળ કહેવામાં આવશે તે સ્થિતિનાં સંબંધથી વિરૂદ્ધ જ છે. સૌથી વધારે તો એ કે નર અથવા નરકાવીને એવું કોઈ પણ પદ અહીં સ્વતંત્ર નથી કે જેનો સંબંધ “તેy' આ પદની સાથે કરવામાં આવે. શ્વેતાંબરો તો ‘તાનું નિવેદ' એવું સૂત્ર માને છે, તેથી તેનુ' ની જગ્યાએ સ્વતંત્ર નરક શબ્દ લગાડીને સાતનો સંબંધ કરી શકાશે. | (૨૦) એ જ અધ્યાયના ત્રીજા સૂત્રમાં શ્વેતાંબરોની માન્યતાનુસાર “નિત્યા શુપતરતૈયાપાિમવેદવેનાવયિ સૂત્ર પાઠ છે. જ્યારે દિગંબરોના મતે “નારાનિત્યાના તર૦' પાઠ માન્યો છે. હવે અહીં વિચાર કરો કે પૂર્વે) બીજા સત્રમાં નસ્કાવાસનું સૂત્ર બનાવ્યું છે. તો અહીં નારદ' આ પદનો સંબંધ કેવી રીતે લગાડયો? અર્થાત્ દિગંબરોના હિસાબે પણ તેવુ' અથવા “સાએ
&K.'
