Tattvartha Sutrana Karta Kon Shwetambar Ke Digambar

Author(s): Anandsgarsuri, Akshaychandrasagar
Publisher: Agamoddharak Pratishthan

Page 73

૫૬
‘તત્ત્વાર્થસૂત્રના કર્તા કોણ ?’
,
જાય પરંતુ સૂત્ર આ વાતને અનુકૂલ નથી ગણતું. કેમકે આ સૂત્રમાં સિદ્ધમહારાજની ગતિનો અધિકાર છે. કિંતુ અલોકમાં સિદ્ધગતિના અભાવને સૂચિત કરનાર શબ્દ પણ નથી. કદાચ શ્વેતાંબરોએ ‘તદ્મતિઃ ’ એવું પદ ‘પૂર્વ પ્રયોગઃ ’ સૂત્રમાં મૂકયું છે અને ત્યાં ‘ત્તવ્’ શબ્દ જેવું સર્વનામ છે અને જૂદીજુદી વિભક્તિ વડે જ બીજા બીજા અર્થ આપે છે તેવી રીતે જ ‘ત ્’ શબ્દ અવ્યય પણ છે અને અવ્યયથી આગળ આવેલી બધી વિભક્તિઓ ઊડીં જાય છે પરંતુ તે ઉડેલી વિભક્તિઓ પોતાના અર્થને પ્રકટ કરે છે તેથી અર્થ કરવામાં ‘તદ્' શબ્દને અવ્યય તરીકે લઈ લઈએ તો સિદ્ધોનો અધિકાર તો આવી જશે. પણ ગતિ હોવાની જ વાત રહેશે એટલેકે ગતિ નહિ હોવાની વાત તો કોઈ પણ પ્રકારે રહી શકે એવી નથી. આ કારણથી સ્પષ્ટ પુરવાર થાય છે કે કોઈ દિગંબરે પોતાની બુદ્ધિની કચાશને લીધે પૂર્ણતઃ વિચાર કર્યા વગર જ આ સૂત્ર અહીં ઉમેરી દીધું છે. શ્વેતાંબર લોકો તો આ સૂત્રને મંજૂર કરતા નથી.
ઉપર્યુકત ૨૮ મુદ્દાઓનો વિચાર કરનાર વ્યકિતઓને સ્પષ્ટ જણાઈ આવશે કે દિગંબરોએ પોતાની બદદાનતથી અથવા બુદ્ધિની કચાશને લીધે એક નાનાસા તત્ત્વાર્થ સૂત્રમાં ઓછું વત્તુ કરીને સ્વચ્છંદતાનું રાજ જમાવ્યું છે.
જેવી રીતે આ દિગંબરોએ અસલી સૂત્રોને ઉડાડીને તથા નવા સૂત્રો દાખલ કરીને સૂત્રમય ગ્રંથમાં ગોટાળો કર્યો છે. તેવી જ રીતે આ દિગંબરોએ શ્રીમાન્ ઉમાસ્વાતિ વાચકજી મહારાજના રચેલા આ તત્ત્વાર્થ ગ્રંથના સૂત્રોને પણ ઠેકઠેકાણે ન્યૂનાધિક કરીને પૂરો ગોટાળો કર્યો છે, આ વાત હવે પછીના લેખથી સ્પષ્ટ સમજાઈ જશે.
આ તત્ત્વાર્થ જેવા એક બસો શ્લોકના ગ્રંથમાં દિગંબરોએ સૂત્રોને સર્વથા વધારવા ઘટાડવાનું કેટલું જબરૂ કર્યું છે? આ વાત ઉપર્યુકત ભાગ વડે પૂરવાર કરી આપી છે. હવે આ દિગંબરોએજ એ જ તત્ત્વાર્થસૂત્રમાં કયા કયા સૂત્રના પાઠમાં ઘટાડો-વધારો કરેલ છે, એ દાખવવામાં આવે છે. જોકે એ આ ‘પ’ ના સ્થાને ‘વ’ અને ‘7’ ના સ્થાને ‘ૐ’‘T’ અને ‘અપાય’ ના સ્થાને ‘અવાવ’ અને ‘ઔપપત્તિન’ ના સ્થાને ‘સૌપપાહિ' આદિની માફક કરીને પરિવર્તન કર્યુ છે, પરંતુ આ વાતને વ્યંજનભેદ કરવો તે જૈન ધર્મના હિસાબે મહાન દોષ હોવા છતાં ગૌણ કરીને અહીં તો જયાં વ્યંજન’ભેદ અને અર્થભેદ બન્ને હોય એવા જ સ્થાનો બતાવીને સમાલોચના કરવામાં આવશે.