Book Title: Tattvartha Sutrana Karta Kon Shwetambar Ke Digambar
Author(s): Anandsgarsuri, Akshaychandrasagar
Publisher: Agamoddharak Pratishthan
View full book text
________________
શ્વેતાંબર કે દિગંબર ?’
૩૯
ભાવનામાં સધર્માવિસંવાદ નામક ભાવના બતાવી છે પરંતુ તે પણ સમ્યક્ત્વ કે પ્રથમ વ્રતની ભાવના છે. અદત્તાદાન વિરમણ સાથે એનો કોઈ સંબંધ નથી. ખરેખર તો આ મહાવ્રતની ભાવના એવી હતી :
आलोच्यावग्रहयाञ्चाऽ भीक्ष्णावग्रह याचनम् । एतावन्मात्रमित्येतदित्यवग्रह धारणम् ।।१।। समान धार्मिकेभ्यश्च तथाऽवग्रह याचनम् । अनुज्ञापित पानान्नाशनमस्तेय भावनाः || २ |
અર્થાત્ જે મકાનમાં રોકાવાની આજ્ઞા માલિક પાસેથી માંગવી હોય, તે વખતે જ કયાં કયાં શું શું કરવું છે તે સ્પષ્ટ કરીને માલિક પાસે થી આજ્ઞા માંગવી પછીથી સ્થડિલ, પ્રશ્રવણ વગેરે પરઠવવાના સ્થાનમાં પણ માલિકને અપ્રીતિ ન થાય એવો ખ્યાલ કરવા માટે ફરી પણ તે વખતે માલિકનો અવગ્રહ માંગવો, છતાં પણ જયાં કયાંય પણ સાધુએ રહેવું હોય ત્યાં પણ તમે કેટલી જગ્યા માલિક પાસેથી રહેવા માટે લીધી છે, એનો પૂરો નિશ્ચય રાખવો જોઈએ. એમ થાય કે તમે જે જગ્યાની યાચના નથી કરી તે જગ્યાનો ઉપયોગ થઈ જાય, અને અદતાદાન વિરમણમાં દોષ લાગે. આ ભાવના તો મકાનના માલિક જે ગૃહસ્થ કે ક્ષેત્રદેવતા હોય તેની અપેક્ષાએ થઈ, પરંતુ જે મકાનમાં પહેલા અન્ય સાધુ મહાત્મા રોકાયેલા હોય અને તેમાં કોઈ નવા સાધુએ રહેવું હોય તો તે નવા સાધુએ પહેલેથી રહેલા સાધુમહાત્માની મંજૂરી લેવી જોઈએ, આનું જ નામ છે સાધર્મિકાવગ્રહની યાચના કરવી. આ ચાર ભાવનાઓ તો મકાનની બાબતમાં અદત્તાદાનથી બચાવવા માટે થઈ, પણ બીજી રીતે માલિકે અને આચાર્યે જે અન્ન-પાણની આજ્ઞા આપી હોય તે જ ઉપયોગમાં લેવું જોઈએ. એના જ માટે ‘‘ઞનુજ્ઞાપિત પાનાન્નાશન'' નામની પાંચમી ભાવના છે.
વાચકગણ ! અહીં ધ્યાન આપો કે દિગંબરોએ કહેલી ‘શૂન્યાર્’ વગેરે પાંચ ભાવનાઓ અદત્તાદન વિરમણથી બચાવશે કે શ્વેતાંબરોએ કહેલી ‘ગાતોાવગ્રહયાંત્તા' આદિ પાંચ ભાવનાઓ અદત્તાદાન વિરમણથી બચાવશે ? જો આ દિગંબરોએ કહેલી ભાવનાઓ અદત્તાદાન વિરમણ સાથે સંબંધિત જ નથી તો પછી એવી કલ્પિત ભાવનાઓ અસંબદ્ધપણે બનાવીને આચાર્ય મહારાજના નામે ઠોકી બેસાડવી કેટલું અન્યાયાસ્પદ થશે. વાસ્તવમાં આ દિગંબરોને અવગ્રહાદિ માંગવા અને ભિક્ષા લાવીને આચાર્યાદિકને બતાવવી - એ વાત પાત્રાદિક નહીં રાખવાના આગ્રહથી ઈષ્ટ નથી. એ જ કારણે એમણે આ ભાવનાઓનો ગોટાળો
