Book Title: Tattvartha Sutrana Karta Kon Shwetambar Ke Digambar
Author(s): Anandsgarsuri, Akshaychandrasagar
Publisher: Agamoddharak Pratishthan
View full book text
________________
“શ્વેતાંબર કે દિગંબર?
૪૩ કર્મ સારું કાર્ય કરવાથી જ બંધાય છે. બુરા કાર્યની પ્રવૃત્તિઓમાં શોક, અરતિ, અને સ્ત્રીવેદનો જ બંધ થાય છે. તો પછી શુભયોગથી થનાર આશ્રવ “T TUહ્યું?' એવું જ સૂત્ર પૂર્વે કહ્યું છે તે મુજબ કેમ શુભ ન ગણવો. અને આશ્રવ વખતે પુણ્ય ગણે તો પછી ઉદય વખતે તે પ્રકૃતિઓને પુણ્ય ન કહેવું અને પાપ કહેવું - એ કેમ બનશે? વિશેષ આશ્ચર્યની વાત તો આ છે કે દિગંબર લોકો સ્ત્રીને મહાપાપનો ઉદય માનીને સ્ત્રીને કેવલજ્ઞાન અને મોક્ષ થતો નથી એમ માને છે. તો અહીં તો એમના હિસાબે સ્ત્રીવેદનો ઉદય પણ જેવો પાપરૂપ છે તેવો જ પુરુષવેદનો ઉદય પણ પાપ રૂ૫ જ છે. તો પછી સ્ત્રીને પુરુષની જેમ કેવલજ્ઞાન અને મોક્ષ કેમ નથી માનતા? આ તો એક સામાન્ય રૂપે વિચારણા કરી છે. અસલમાં તો આગળ છઠ્ઠા અધ્યાયમાં બન્નેને શુભયોગ હોય તો પુણ્યનો અને અશુભયોગ હોય તો પાપનો આશ્રવ થાય - એવું મંજૂર કરી લીધેલ છે. તો પછી અહીં પુણ્યની પ્રકૃતિ ગણાવીને, પાપની પ્રકૃતિ પોતાની મેળે (સ્વત:) સમજાય એવી હોવાથી કહેવાની જરૂર જ નહોતી. એટલું હોવા છતાં સૂત્રને સમજવાવાળો વ્યક્તિ સ્પષ્ટ જાણી શકે છે કે આ સૂત્ર શ્રી ઉમાસ્વાતિવાચકજીનું અથવા કોઈ પણ બીજા બુદ્ધિમાનનું બનાવેલું નથી. બુદ્ધિમાનું નવું બનાવનાર હોત તો પણ આવું સૂત્ર ન બનાવત. કેમકે “૩ાન્યતા HTT” આટલું જ કહેવું જરૂરી હતું. કેમકે પહેલાના સૂત્રમાં પુણ્યપ્રકૃતિ સ્પષ્ટપણે બતાવી છે. તો પછી “તો' આ પદની આવશ્યકતા જ શી હતી? પોતાની મેળે ‘ચત્' શબ્દ કહેવાથી જ એનાથી એટલે કે પુણ્ય પ્રકૃતિથી ભિન્ન પ્રકૃતિઓને પાપ કહેવું - એ આવી જાત. જેમ દિગંબરોના હિસાબે ‘પાત્રિ વેવાદ' આ સૂત્રમાં “રૂતઃ” અથવા “અતઃ' કહેવાની જરૂર ન રહી અને શ્વેતાંબરોના હિસાબે ‘TH: પુષ' સૂત્ર પછી કેટલાક સ્થાનના હિસાબે ‘ષ પાપ' આમાં રૂત” કે “સતઃ' ની આવશ્યકતા નથી અને બન્નેના મન્તવ્યથી પ્રત્યક્ષમન્ય' એવું જે સૂત્ર છે તેમાં ‘મતઃ” કે “ફતઃ” કશુંય નથી, અને એજ રીતે બીજા પણ દર્શનકારોએ “શેષ'ની જગ્યાએ “સંત” કે “ફત” નથી લગાડ્યું. એ કારણથી સ્પષ્ટ થાય છે કે આ સૂત્ર દિગંબરોએ કલ્પિત બનાવીને ઘુસાડી દીધું છે.
(૨૨) દિગંબરોએ હા અધ્યાયમાં સૂત્ર એમ માન્યું છે કે ‘શુભ પુખથયાશુભ પાપી’ એટલે કે શુભયોગ પુણ્યનો આશ્રવ છે અને અશુભયોગ પાપનો આશ્રય છે. શ્વેતાંબર લોકો આ જગ્યાએ “શુ. પુષચ'' અને “રામ: પાપસ્થિ” એમ કરીને બન્ને સૂત્રો જુદાં જુદાં માને છે. હવે આ જગ્યાએ શ્વેતાંબરોનું કથન છે
